장음표시 사용
101쪽
stantinopolitanum ad petitionem ipsius Moses,
misisse quenda monachum Maximilianum nomine,Vt omnes libros, Canones, de singula statuta ad fidem pertinentia, in ordinem recto iudicio redigeret. Quod cum fecisset, multisque grauissimis erroribus animaduersis, coram Principe pronunciasset, eum plane esse schismaticu, qui Romanum aut Graecum non sequatur ritu et haec inquam ubi dixisset, non multo post sessi eum suinina prosequeretur Princeps beneuoleti H dicitur euanuisse, ac multorum opinioe submersum esse. Agebatur tertius annus, dum nos Mosco his essemus , quando Marcus Graecus mercator quidam ex Capha, hoc idem dixisse ferebatur: captumque pariter(licet pro eo tu Tu carum orator improbis quodammodo precibus intercederet sublatum e medio fuisse. Georgius Graecus cognomento Paruus, Thesauranus, Cacellatius supremusque consiliarius principis,cuia eandem causam quoque foueret, defenderetq;, ab omnibus continuo ossicijs remotus, gratiaq; Principia deciderat. Sed enim eius opera cnere Princeps cum haudquaquam posset, rurius ingratiam receptus, sed diuerso erat officio prae se ctus . tui renim vir singulari doctrina, & multaru
rerum experientia pr*ditus, qui cum matre principis in Mostodiam venerat: quem tantopere Princeps venerabatur, ut aegrotum semel cum
ad se vocasset, primi nominis aliquot suis consiliariis demandauerat,vt illum in vehiculo sedentem, in suam habitationem usque ferrent . Sed
102쪽
C OM M ENT A RII. q. seum in aulam esset aduectus ac tot tamque altis gradibus postasi se recusaret, depositu Sq; vehuculo, paulatim ad Principem ascenderet, hunc Princeps cum forte videret, stomachari grauiter coepit, inq; lectica collocatum ad se deferri ius sit. tandem communicatis cum eo consis ijs,negotioq; cofecto in ectica virum per gradus deferendum iubet, semperque deinceps sursum ac deorsum portandum mandauit.
OReligiosorum praecipua cura existit, ut quoslibet homines ad fide suam perducant. Monachi heremitae bonam iam olim idololatram partem, diu multumq; apud illos verbum Deisseminantes,ad fidem Christi pes traxerunt. Profici
cuntur etiamnum ad varias regiones Septenistrionem versus & orientem sitas, quo non nisi maximis laboribus, mae ac vitae periculo peris ueni ut, neq, inde aliquid comodi sperat: nec petunt quin hoc unicum spectant, ut rem gratam Deo faceres, & animas multorum deuio errore abductas i morte aliquando doctrinam Christi eonfirmantes in viam rectam reuocare, ae eo Christo lucrificare queant. Est etiam in Mos comi a praecipuu monaste rium S. Trinitatis, quod xta miliaribus Ger. Occidentem versus aMosco ista ciuitate distat, ubi S Sergius sepultus, multa miracula edere dicitur, admirabilique gentiti ac populoru concursu pietateq, celebratur.Eo Princeps ipse laepe, vule vero quotanis certis dieb' cofluit, monasteriiq; liberalitate alitur. Perhibetur olla cuprea ibi G a esse,
103쪽
RERUM MOSCovITI C A R V Messe,in qua certi cibi,& ut plurimum olus coquitur. Fit autem,ut siue pauci, sue multi eo vene- sint, semper tamen cibi tantum remaneat, quo eius monasterii familia s)turetur: adeo ut nihil unquam delis, neque superfluat. Gloriantur Mo ici, se lotos vere Christiano a esse: nos vero damnant, tanquam desertores primitiuae Ecclesiae,& veterum lanetarum constitutionum. Quod si quis nostrae religionis homo vitio ad mos cos transit aut etiam inuito domino ad eos profugit, quasi discendae & complectendae religionis eorum causa, eum negant dimitti aut etiam repetenti domino reddi opos rere: quod mihi etiam lingulari quoda casu est copertum, quem huc inserendum putaui . Ciuis quidam Gracouiensis primarius, mihi in Mosco uiam eunti commendarat & pene inuito tradi derat, quendam ex honesta Bethmanorum familia natum, nomine Erasmum, adolescentem n indoctum: potationi tamen usque adeo deditu. ut non nunquam usque ad insaniam inebriaretur. meque frequenti sua ingurgitatione quandoque cogeret, ut ei compedes iniiciendos curare Itaque erroris sui conscientia victus , associatis sibi Moseis tribus,&auriga meo Polono,n Oct quadam e Molcouia urbe aufugit: & Occa fluuio tranato, versus Astaph iter intendit. Quo co perto, Princeps continuo suos veredarios, quos illi Gonecet vocant, quoquo versum dinii sit, ut ex fuga retrahetentur. Hi cu in excubitores, qui aduersut continuaet Tritatorum incursiones illi I
104쪽
sis in locis dispositi sunt, incidissent, Mexposito eis hoc casu effecissedi, ut ipsa quoq; ad perquirendos fugitiuos obequitarent, in nominem obuium incidunt, qui se beneficio noctis deserui se diceret quinque equites, qui eum rectum iter ad Asophsibi commonstrare coegissent. Itaque excubitores vestigij sillorum insistentes, cu noctu ignem, quem incenderant,esserit conspicati, equis illorum in pascuis circa locum pernoctandi errantibus, in modum serpentum taciti a repunt,eosque longius propellunt. Cum igitur eXperrectus auriga meus,equos longius digneosos reducere vellet,ex herbis in eum prosiliunt:
eique mortem,si vel minimam edat vocem,mia nantur, atque ita vinctum tenent. Cumque rvi
sum equos longius propellerent, eosque Unus& alter & tertius reducere vellet, pari modo omnes ordine ex insidijs capiuntur, uno Erasmo excepto. qui se, cum in eum irruerent, stricta framea defendit, Sc Stanis laum s hoc erat aurigae nomen inclamauit. At cum is se captum Sc vinctum esse respondisset, abiecta framea, Erasmus: Nec ego,inquit, vobis captis, liber esse, aut vivere volo. atque ita sese dedidit, cum ab Asoph bidui itinere abessent. Captiuis reductis, cum phtij ssem a Principe, ut mihi mei restituerentur, respondit. Non licere cuiquam reddere homiunem, qui ad Moscos percipiendae verae religiosnis causa squam, ut dictum est, se solos tenere praedicant accessit. Aurigam tamen mihi moecrestituit sed cum Erasmum reddere recusarer,
105쪽
dixi dii pensatori nobis adiuncto, quem illi pri-stauum vocant, male de Principe sensuros & locuturos homines, si Oratoribus famulos suos adimat. Ne vero vel Princeps , vel ego culpari pol semus, rogaui ut eurii in cor pectum consiliariorum suorum nodis praesentibus venire permitteret, ut illius voluntas ab ipso met intelligeretur. Hoc ubi algentiente Principe tactum e set, percontabar Erasmum, an apud Principem religionis ergo manere velleti Cum an milli et, ego ei: Si, inquam, lectu tibi bene straueris, bene decumbes. Post Lithmanus quidam, qui se familiae Comitis Nugarolis adiunxerat, ctim eua proposito dehortatus esset, hoc ab eo responsum tulit, quod meam seueritatem timeret. Ibi cum Lithwanus ei dixi isset. Num redire vellet, si eum Comes in familiam suam reciperet assensit. Relata itaq; ad Comitere, cu ide ex me qUesisset, an consentiret respondi, id ei per me libetusore. Cupieba enim &ipse effingere, ne Spinqui
eius aliter hac re. atq; acciderat,interpreearetur.
Porro ad Molcos raro confugere solent, nisi quibus alibi viuendi locus Se securitas non est. Qualis fuit nostris teporibus Seuerinus Nord--ed, regis Daniae Christierni praefectus maris, homo quidem militaris, sed quod uis negotiu in
nomine daemonis auspicari solitus. de quo multa audiui, quae prudens pretereo. Is cum Regem ob suam immanitatem Holmiae, quae caput re
gni Suetiae est, vernaculaq; ipsoru lingua Stol holm appellatur,incolis luis exosum esse, suaue
106쪽
COMMENTARII. tsponte Daniae regno cessit se videret , munitum quendam locum in Gotlandia insula(quae duodecim miliaribus Ger. patet) occupauit, ex qua mare Bastheum diu infestabat, nemini parcens, teque amicos ac hostes spoliabat. Tandem: ubi
contra se tanquam communem quandam peste
omnes timeret,nullumque locum in quo ab in- si diis tutus esse pos Iet, videret: assumpto certo praedonum numero ad principem Mosconiae confugit,venitq; cereis nauibus in fluuium Natua,ad arcem M osci I Wanowgorod. Inde terrestri itinere Mosco uiam , eo anno quo ego illic fui, deductus erat. Cesaris aut Caroli V.intercessione dimissus in obsidione Florentiae Italiae ei-uitatis,in eius seruitio globo ferreo traiectus occubuit. DE DECIMI S. V olodi merus mysterijs vivisci
lauacri, Anuo. 6 ps initiatus, decimas una cu Leone Metropolita cle omnibus rebus dandas instituit,propter paUperes, pupillos, infirmos,senes, aduenas, captiuos atq; pauperes sepeliedo frauuados
etia eos, qui numerosam haberet sobole, usue bona igni absumpta essent, ac subleuada deniq;miseroru omni u inopia, Monasterioru pauperuq; Ecclesias,&in primis propter defunctorfi& vivoru refrigeri v. Ide Uvolodi merus p otestati & iurisdictioni Spiritualiu subsiecit oes Abbates, Presbyteros, Diaconos,& totu statu clericor fir monachos, moniales, & eas quae proscura
107쪽
R ERVM.M OS COVITICA Ru Mad Sacra conficiunt, quas Proseurnicas vocant: item uxores filiosque Sacerdotum, medicos, viduas, obstetrices, & eos qui miraculum ab aliquo Samstorum acceperint, quiue manumit si essent pro alicuius animae salute. mioistros deniq;singulos monasteriorum & hospiralium ,& qui monachorum vestes conficiunt. Quicquid itaq: inter praedictas personas limustatis seu discordiae exoritur, Epit opus ipse tanquam competens iudex,decernere & constituere potest. Si vero inter laicos & hos, aliquid controuersarii otitur, iudicio communi deeernitur. Prol curnicq sunt mulieres iam effoetae, quae amplius menses non patiuntur: & quae pane adsectificandum,qui proscura dicitur, coquUnt Episcopi etiam diuortia, tam inter Nnesos quam Boiarones,atq; omnes seculares qui concubinas fouent, constituere debent. Item ad Episcosialem iurisdictionem pertinet, si qUando V. -
marito non obsequatur, si quis p iam in adulterio seu fornicatione deprehensus fuerit, si uxorem consanguineam duxerit, si coniunx coniugi quippiam mali machinetur. Item diu natioues, in calationes, Venessa, contentiones propter
haeresim vel fornicatione susceptas: aut si fili' parentes, sororesue acerbius increpaverit, laese-rstue . Praeterea Sodomitas, lacrilegos, mortuorum spoliatores, Se qui ad incantandum de imaginibus Sanctorum,aut statua Crucis quicquam auulterint: qui canem. auem, aut aliud aliquod animal immundum in aedem lacram
108쪽
COMMENTARII. syduxerint,aut comederint, punite. Ad haec, singulas rerum mensuras ordinare, statuereque debent. Nemo autem miretur, si praedicta Canonibus istis atque traditionibus diuersa reperiantur Sunt enim non tam vetustate ipsa, alia quidem in locis alijs mutata, quam pecuniae studio pleraque deprauata, vitiataqtie. Princeps ii quando Metropolitam comatulo accipit, solet ei primum in accubitu locum, absentibus fratribus suis, deferre. In funebit sacro, cum Metropolitam atque Episcopos inuitauerit, eis ipse ab initi omrandii cibum potumque porrigit: dein fratrem suum, vel principem aliquem virum, qui vices suas ad prandij usque finem suppleat, constituit. Caeremonias illorum, quibus solenni tempore in templis utuntur, ut viderem, equidem impetraueram. Atq; ita utroq; legationis meq tempore,in festo Assumptionis Mariae, x v videlicet die Augusti, eum maius templum in arce frondibus arborum stratum , ingressus suissem , vid Principem ad dextram post , qua ingressus erat ad parietem aperto capite stantem .sPosoch quebaculo ( ut vocant innitentem, ante se quendam Colpaach dextra tenentem: Consiliarios vero ad columnas templi, quo loci de nos dedueramus, stantes. In medio templi, super tabulato, Metropolita solenniter vestitus, militamq;rotundam superne imaginibus Sanctorum, inferne vero heriis linis pellibus ornatam gestas,
stabat, polochq; baculo (quemadmodum Prin-
109쪽
R E R v M M O S C O v I T IT , R v Mceps innitebatur, atq; mox cantantibus alijs,ipse cum ministris suis orabat. dein chorum versus procedens, in laeuam coria nostrum morem conuersus, per minorem portam egreditur, praecedentibus Cantoribus, Sacerdotibus atq; Diaconis:ex quibus unus in patena, super capite, panem iam ad sacrificandum praeparatum, porthbat: alter vero, coopertum calicem e caeteri promiscue, sancti Petri, Pauli, Nicolai, Archangeli, imagines magna populi circustantis acclamatione ac veneratione ferebat. Quida porro ex circus antibus acclamat, D fie miserere. alij fronte terram,more patrio,tangebant, fiebantque. V aria denique veneratione ac cultu circumlata signa vulgus prosequebatur. Pbst sinito circuitu, per inediam chori portam ingressis, Sacru, seu sum- mum vivocant officium coeptum est fieri. Caa. tertim totum Sacrum, seu Missa, gentili ac vernacula lingua apud illos peragi solet. Epistola praeterea, Euangelium pro tempore, quo magis a populo percipiantur,extra chorum, populo astanai clara voce recitantur. In priore mea legatione, eodem festo die, ultra centum homines in fossa arcis laborantes vidi:quod feriuari non nisi Principes & Boiari, ut infra dicemus, solent.
110쪽
COMMENTARII. ON honestum ac turpe est adolet centii ambire puellam , ut sibi in matrimonium locetur, Patris est,iuueniem alloqui, ut ducat filiam suam. In haec autem verba plerunque proloqui solent: Cum mihi siit filia,
vellem equidem te mihi generum. Ad quae iu-Uenis: Si me, inquit, expetis generum,& tibi ita videtur, conueniam parentes meos, &de hac re ad eos reseram. Dein si parentes & proximi assensi fuerint, conueniunt. & de his quae pater filiae dotis nomine dare velit, tractant. Mox dote constituta, nuptijs dies praescribitur. Interea temporis sponsus ab aedibus spost usq; adeo arcetur, ut si forte petierit, eam saltem ut videret, tum parentes respondere stilent: Cognosce ex alijs qualis si qui eam norunt, certe nilla siponsalia prius maximis paenis firmata fuerint, ita ut sponsus non possit, etiam si vellet, sine graui poena, eam repudiare, alias non datur illi accessus. Dotis nomine dantur plerunque equi, vestes, framea, pecora, senii, & similia. Inuitati ad nuptias , pecuniam raro offerunt: munera tamen, seu donaria sponsae mittunt, quae singula sponsus diligenter notata reponit. Fin iis nuptijs, deprompta rursus ordine conspicite atque ex ijs, s quae placent, sibique v-
sui futura videntur, ea mittit ad forum , iubetque singula ab his qui rebus pretia imponunt, testimati : reliqua omnia & singula,