De arte supputandi libri quatuor, Cutheberti Tonstalli

발행: 1538년

분량: 419페이지

출처: archive.org

분류: 수학

251쪽

Qti indecim millia talentum.Nonagies celena millia eoronatorua Mille & sexcenta millia librarum stertingarum. Viginti millia talentum. Centies Vicies centena millia eoronatoriuBis millena & quadringenta millia librarum stertingarum.

Y athus,duodecima pars sextarii, pedet yncias duas,drach:

e mas sexdecim.

Acetabulum,quod dicitur Oxybaphus, quarta pars Cot Iae,continet Cyathum & dimidium. pendet uncias tres. Cotyla quae Hemina dicitur, dimidium sextarii continet, Cyathos sex. pendet libram Vnam. Sextatius,sexta pars Congii,continet Cotylas duas, Cyathos duondecim. pendet libras duas. Congius continet Sextarios sex, Heminas duodecim, Cyathos seqptuaginta duos. Modius,tertia pars Amphors, eapit Sextarios sexdecim. Heminas quadraginta octo. Amphora quae Quadratat dicitur, capit innas duas: Modios tres: Congios octo:Sextarios quadraginta octo: Heminas nonaginet

Cadus, qui etiam Metreta dicitur,eapit Congios decem: Sextarios sexaginta: Amphoram & quadrantem. Culeus capit Amphoras viginti,innas quadraginta,Modios sexaginta. Medimnus capit Modios sex, Amphoras duas. A c T E N vs ex Budaei libro de Asse excerpsimus. Nue aeti H te nostra apud singulas pene nationes aurei pro regsi aut principum arbitrio varium habent pretium . sic librae, siesoIidi,vt nue sunt vocabula, magnam pro regionibus diuersitatem habent. Caeterum illud mirum videtur,quomodo in tanta libraru& solidoru aestimationis disseretia, pro suo cuiusque regionis mo re, multae tamen nationes consentivi Vt vulgari lingua solida vocent,quod denariolos duodecim Vulgares coplectitur . libra,quod solidos viginti. Quocirca mercatorsis supputationibus in hae aetate nostra plurimum conducet,siquis in promptu teneat quot soli dos quaelibet denariolorum summa procreet usque ad mille. Id quod ante Oculos per gradus quosdam,numerorum notis signant dum duximus.

252쪽

QUOMODO EX DENARII sFIANT SOLIDI. Ia. d. I. s. Io . d. 3Tq. d. IS. d.

36. d. . s. soO. d. qi. s. 8. d. 42. d. 3. s. c. d. o. da So. s. 48. d. q. s. o. d. 8. s. q. d. sq. d. q. s.c.d. Scio. d. 66 . s. 8.d co. d. S. s. PoO. d. 7S. s. 66. d. S. s. s. d. Iooo. d. 83. s. q. d. 72. d. 6. s. Imo. d. y I. s. 8. d. 78. d. 6.1. 6. d. Moo. d. Ioo. s. 8 . d.

253쪽

s, Q. VI ET ASSI s dicitur,in duodecim vneias distri- A buitur. As quaternos denariolos nostros Valuit,& pauxillo plus, Sic fit ut duo asses & semis, sestertium faciant, ut

est,earoleum nostrum & semissem denarioli. Duo asses, sextans dicebantur, quod numisma paruum fuit,euius meminit Plinius & Liuius. Quadrans etiam nummulus ,& valebat assis quartam partem,&Triens tertiam. Semis autem duos quadranteis Valebat. Apud Graecos drachma in sex obolos diuisa est , & in trienteis, quadranteisque. Sesquiobolus Athenis erat Romae sestertius.

Sestertius,& nummus idem erant apud Romanos. Sestertius aestimatione nostra decem tu ronicis denariolis,& Ω-misse denarioli valuit. Denarius quaternos sestertios nummos valebat,hoc est,quater nos caroleos nostros , & binos denariolos tutonicos: ex eo dictus denarius,quod pro decem assibus locaretur aereis,& cederet in solutum.

Sestertius ex eo dictus est, quod duos asses, & semissem vaIeret. Qua ratione quaterni sestertii denarium Romanum valebant. Et

sestertius dictus, quia tertius semis est, duo sunt solidi asses, & Ω-

. mis. hic etiam nummus dicebatur, & argenteus erat.

Libra Romana quae & mina & pondo dicitur, centenos denarios, seu quod idcm est,centenas drachmas habebat. Cu igitur denarius quaternos sestertios aequaret podere & aestimatione, liquet in libra Romana quadringentos fuisse sestertios, & in duabus libris & selibra, mille sestertios . qua ratione fit ut sestertia singula numero plurali millenos sestertios valeant,hoc est, duas libras &semissem. Vt enim sestertius nummus dicitur ex eo quod duos anses & semissem valebat, hoe est, duas libras arris grauis & selibrat Ita sestertia numero plurali & genere neutro idco dicuntur, quddsingula duas libras & selibram argenti valerent,hoc est, ducentos& quinquaginta denarios: siue mille sestertios quod idem est. Stefit ut decem sestertia , & decem millia sestertium nummorum pro eodem ab antiquis dicerentur. Mille sestertii, aestimatione nostra, Viginti quinque coronatoruvalent. Dicitur autem mille sestertii,& mille nummi: vel mille se-

254쪽

2S Istertium,& mille nummum, vel copulate, mille sestertium numit. Cum autem mille sestertii, id est ducenti quinquaginta denarii, duas libras argenti & semissem valcrent,sequitur ut libra Romana quae & mina dicitur & pondo, decem aureos coronatos Valuerit. Coronatos autem intelligi volo , ut singuli trigintaquinque solidos valeant,quod est legitimum pretium. Igitur dece millia nummum,vel decem millia sestertium , quod idem est,ducetos & quinquaginta aureos coronatos valebat. Haec etiam decem sestertia dicuntur,cum singula sestertia, singula mil-Ita significant. Decies sestertium, ide est quod decies centena millia sestertiumrquae summa centies maior est dece sestertiis. Ide est enim decies sestertium,quod mille sestertia. Cu enim singula sestertia millenos Dumos sestertios valeant,si mille sestertia millies multiplices, fientdccies centena millia , quem lingua vernacula millionem Vocant. Decies igitur sestertium , centies ducentos & quinquaginta aureo, valet, hoc est. Vigintiquinque millia. Sic fiet ut millio Romanus vigintiquinque millia coronatorum valeat. Hoc igitur tenere oportet, quod quemadmodum cit a nummis sestertijs ad sestertia genere neutro fit transitus, numerus millies multiplicatur: ita cum ad eam loquutionem ventum est quae per adverbia numeralia enuntiatur,sestertia singula conduplicata crescunt:vt verbi gratia,Si centum sestertia dicam, centum millia sestertium intelligere debeas. Quod si centies sestertium dicam, non iam centum sestertia,sed centies centena sestertia,seu centies ce

tena millia sestertium, intelligendum sit. Ut autem facilis,& obuia sit unicuique earum summarum intelligentia quae apud authores identide legutur, hoe meminisse oportet quod sequitur, Vt quaevis summa etiam in digitos deduci possit sine calculis,aut abaco. Decem sestertia

Viginti sestertia

Triginta sestertia Quadraginta sestertia Quinquaginta sestertia Sexaginta sestertia Centum ferstertia Ducenta sestertia Quadringenta sestertia

equestris sub Iulio Caesare.

ducenti quinquaginta aures. quingenti aurei.

septingenti & quinquaginta.

mille aurei.

mille ducenti & quinquaginta. mille & quingenti. duo millia & quingenti.

quinque millia. decem millia coronatorum. CensuS

255쪽

2s3 Quingenta sestertia

Sexcenta sestertia octingenta sestertia Augustum.

Mille sestertia Mille ac ducenta sestertia sub Augusto.' Notandum quod supra mille sestertia Romani sere semper per adverbia loquebantur: infra mille, nunquam per adverbia loquuti sunt,hoc modo,

Decies sestertium id est mille sestertia, vigintiquinque millia. duodecim millia & quingenis

quindecim millia.

Viginti millia. Cuius senatorius ante viginti quinque millia. triginta millia. Census senatorius Duodecies sestertium natorius sub Augusto Quindecies sestertium Vicies sestertium

Tricies sestertium Quadragies sestertium Quinquagies sestertium Sexagies sestertium Centies sestertium triginta millya aureorum. Census se- triginta septem millia & quingenti quinquaginta millia. septuaginta quinque millia aureorum .

centum millia aureorum. . cetum vigintiquinque millia aureoru cetum quinquaginta millia aureorum duceta quinquaginta millia aureorum Tanti aestimatus est unio Cleopatrae.

Quadringenties sestertium decies centena millia, id est millio. Millies mille,id est millio. Tanti aestimatus est a Plinio

ornatus Lolliae.' - -

Millies sestertium vicies quinquies centena millia . id est

duo missiones, & quingenta millia. Bis millies sestertium quinquagies centena millia. Cesus Lutuli auguris sub Augusto. Quater millies sestertium est centies centena millia Decies millies sestertium Quadragies millies sestertium decem milliones dicuntur, hoe viginti quinque milliones

centum milliones.

Vicies septies millies sestertium coegisse Tiberius dicitur, id est sexaginta sex milliones & quinquaginta millia aureorum coronatorum,ut nostro sermone loquar.

Libra Romana in duodecim uncias & semiuncia diuiditur,& vn cia in octonas drachmas . Sic fit ut centenae drachmae libram &minam,seu pondo faciant.

256쪽

Drachma in terna scrupula diuiditur. Sic fit ut sint vicena quaterna scrupula in uncia. Parisieses drachmam grossum appellat, iascrupulum appellant denarium,& binae drachmae stertini quinque dicuntur,id est quadrans unciae. Haec de pondere dicta sufficiant

Mina apud Graecos ide est quod libra & podo apud Romanos

haec centum drachmas continebat, hoc est centum denarios Romanos, seu quadringentos sestertios. Mina igitur decem aureos coronatos valuit. Et drachma tres lidos turonicos & semissem,quati scilicet denarius Romanus aesti. matus est a nobis, hoe est quaterni nummi. Talentu multiplex fuit ut in libro nostro latissime enarratu estdsed talentu Atticu quod plurimu celebratur ab historicis,sexaginta libras valuit, seu minas,hoc est sex millia denarioru vel drachmarum,quae sexagies denos toronatos Valent, hoc est sexcentos. sexcenti aurei. sex millia aureorum nouem millia aureorum o duodecim millia aureorum triginta millia aureorum' sexaginta millia.eentum millia & viginti

ducenta de quadringenta milli sexcenta millia mille & ducenta milliac sexagies centena millia. Tati fuialentum Decem talenta

Quindecim talenta Viginti talenta Quinquaginta talenta

Centum talenta

Ducenta talenta Quadringenta talenta

Mille talenta Duo millia talentum

Pia milites de quadringenties sestertiem.

Decem millia talentum . onerasse Alexander Ephestionem dicitur. ERRATA SI c CORRIGITO. Pagina Linea Ioo i is designent 33o 4 perficient 318 ExcvDEBAT ROBERTUS STEPHANvs PAR Is Irc

Λ N N. H. D. XXXVIII.

258쪽

DEGALENSIS ARITHMETICAE

LIBRI Duo, . ET .

ALGEBRAE TOTIDEM, cum demon rationibus.

Apud Andream mechelum,

260쪽

BER NARDI SAL D

GNACI BUR DE GALENSIS

IN ARITHMETICAM

praefatio ιAD GENEROSISSIMOS CO. MITES

& Dominos maldeccenses Mecoenates optimos.

simi Domini se Me enates optimi, ad Generosissimum Dom. Tvonem Uanarchionem Ategreum Regium ob ndem,midesse ae iam capti m sed tam e cujus captiaritas ei aeternae laudi se gloriae futura sit: quis enim omni laude eum non prosequatur qui optimi parentis captiitatem in se transferre, quam parentem captiu ustinere maluit')ad Gen rosissimum inquam Marchionem Ale eum superiore anno Gallicam rithmeticam cum uis demonstrationibus xeniorum loco misi. Laborem hunc qualem qualem meum, Reipub. tamen literariae non inutilem arbitratus, s cepto nupera me Conrectoratus munere in ea schola quam Corbauiae optim ues ursicissimis ausicis undastis,cum omnia meast udia'cogitariones ad scholae nostrae promotionem dirigerem; putaνi me rem se Corbachianae μνemuti utili imam semestris Generositaribus gratifimam ess acturu,s Gallicas has meas commentationes Laiisas facerem,casi in vestrarum Generosiuatum nomine diu arem. Scholam enim nostram a vobis cumsumma ovestram omnium laude se subditorum vestrorum urilitare in octo classes distributam non modo linguarum Latinae, Graecae ct Hebraicae, Hes liberalium omnis generis artium doctissimis professoribus ornari voluistis, ut in ea Gnathematicis quoque disciplinis locus aliquis relinquatur. Equidempraesemem Reipub fatum recte tueri se conser Mare pus m Dum es praeclarum quid facile dixero: sed ita Funa a

SEARCH

MENU NAVIGATION