장음표시 사용
111쪽
semper illud citcusariter Deus augeret circiam pone dopedalem grossitiem in qualioet. Is Quo dato subsequitur quod in instanti terminatiu
hore veru erit diceret. Immediat ante hac, hoc corpus
fuit circulare: S in nullo instanti quicquam est adaim, nisi circulariter:& tamen modo non est circulare Itemetunc linee quq exibant i centro singuli a se invicem in infinitum distabunt. Nam quacopias elongantur a centro,tanto magis distant,ut in praecedenti qctae itione dium esti&cum diducantur linee in infinitiam secunduliari copinionem, sequitur quod darentur ita finite line quarum singule il singulis in infinitum distant. Sextum e Sextum corollarium est. Datis duabia Scolomnis perollarium . daliter distantibus si Deus per partes proportionales produceret infinitu lignum,inter illas in qualibet pae- te proportionali hore interponeudo vnato pedalitate
inter columnas: quarum altera versus orietarem, altera versus occidentem moueretur, daretur infinitum inter
duo puncta. Quod si dicas non esse inconueniet in S, quia ill columne in infinitum distabunt Arguitur contra, Pnon sit possibile duas res finitas in infinitum distaret Deus distincte cognoscit loca illa v bi sunt ille columne quandoquidem distincte cognoscit lauariti ut columnas ipsas. Tuc sic. Aut intelligit ultra illa loca alia esse imaginaria loca adhuc longius dista alia: de tunc non cognosceret columnas illas in infinitum ditiaret. Si autem dicatur quod Deus non cognoscit alia loeaimaginaria versus orientem & occident m Mera illaS columnas, hoc profecto videtur intellect udita cile imo impossibilemam cum columna illa quae est versus oriente sit corpus finitum, necesseest ut Deus videat eam esse in loco finito pedali:& per consequens cincunquaque Deus in . telligeret locum imaginarium extra illam: atque adeo versus orientem non distat in innuitam sed poterit adhuc eam pellere ulterius. i Mirabile enim est profecto quod Deus videat columnam in aliquo certo loco ct non possit ea detpellere quocunque velit. Intelligenti relinquimus rem animaduerseptimum tendam. Septimum corollarium pollet huc accersiri coraelariti. ex lib. nostro. 3-simul. Sequeretur enim secundum hac opinionem quod eadem ratione, Pola ec Deus in prima pdrte proportionali hore producere unum angelum,&eundem in secunda parte anni hilaret: ct rursus in tertia Parte reproducere: ita per totam horam in partibus imparibus producere & in paribus annihilaret. Quodato sequitur (vt loco citato dicebamus) quod ille angelus in fine hore eruct non erit ( supponitur enim quod in instati extrinseco terminatiuo hore, nec producatur de novo, nec anni hiletur. Probatur sequela: nam des utram pardem malueris. Si dicas quod erit tergo in ultima parte proportionali fuit prodaccus, qUam necesse est dicere fuisse imparem. At vero nulla dabit ur postrema impar, quam no sequatur alia par inqua fuit anni-hilatus: ergo infine manet annihil atus. Quod si dederis quod non erit eadem arte probabo quod e rat, nam post quamlibet parem in qaatait anni bitatas , fuit alia im-Pdrin qua fuit procuctus. Rectera argumeratum, vel decacit respondentem ad metam non loquia vel quan cunque detderit patiem contradictionis, cogie etiam alceram simul concederet.
NExistimo ad quartum argumentum principale , satis este responsum: nempe quod producere infinitum per partes proportisual*β horci non solum repugnaΓ rationi innniti,sedc X modo PT aucendi infert peiora adhuc& absilrdiora inconuenientia.
At quia fautores infiniti saltem
affirmabunt Deum posse producere i rara entia in rudem instanti actu et paeata, Non Petr di isionem conditanui, nec per Partes proportionales hore, ae pati mod, 'unam magnitudinem infinitam et inseram inde alia corollaria, quibus ostenditur esse etiam hoc impossibile. Sit ergo octauum corollarium,argia mentiam Quod ipse P. contra se facit GregoriusEequeretur quo Evel pars no v yM esset minor suo toto,vel quod non quecuque sunt equa lia uni tertio sunt qqualia inter se , vesquod unu infinitum esset maius alio, quorum neutriam est pa alterius. Et hac iam prius argumentum in quanti rate discreta, ut ipse facit. Sit infinita multitudo lapidum hinc d Salmatica versus orientem,ct infinita etiam hinc versus occi dentem: quarum prima vocetur. a. secunda . b.& S. c. sit
pars multitudinis. a. quae quidem pars incipit a Parisijs
versas orientem Item quod. a.e cedat. c. per tora mul
titudinem quae est hinc usque Parisios. Tvaec arguitur sic a. multitudo est equalis . b. quia utraque est infinita, ct neu tra est pars alterius & eadem ratione. c, est aequallis. b. ergo. a Q. c. intcir se fiant aequalia. Si negas aliqua partem antecedetis, das duo innnita quorum neutrum est pars alterius non esse equalia. Si negas consequentiam, das quod non quecan quo sunt equalia uni tertio, sunt equalia inter se. Si vero concedis antecedens &c5 sequentiam, sequitur quod non omne totum est uinius sua parte: nam .a est totum respectu.c.
I Respondet Gregor. quod idem argumentum posset
fieri de duobus continuis Se de medietate alteriuS Coria, datis enim dciobus bipodalibus. a. S. b. tot sunt partes adet quate in. a. quot in b. ct tot etiam tu. c. quae est medietas.a. quot sunt in b.& per consequens tot sunt iri. c. quot sunt in a. licet.a. sit totum &. c. parS. Eodem modo nihil ineonuenit dicere ad argumetum, tot esse lapides in .c. infinito quot sunt lv. a. Miror autem quomodo si contentus hac solutione: aut qua ratione potuit adduci ut concederet tot esse lapides ia. c. quot in a. cum ad oculum costet lapides qui sunt hinc usq; Parisios esse in a.& non in.c.& illinc utrunq; esse infinit um versus orietem. Nec profecto est par ratio de partibus proportionalibus continui quae sunt illic in potentia, ct de partibus equalibus multitudinis infinitoquq sunt per se subsistentes.Nam quia n ulla est tam parua pars quin sit diuisibilis in infinitas,nihil incon uenit tot esse partes namero ita medietate quot in totorminores tameN. At Ppartes equales in magnitudine tot sint in parret, quot in toto, intelleias capere non potest. Quod si in quantitate continua fiat argumentum . in conueniens erit manifestissimum, Sit enim linea a. hinc infinita, versus orientem, &pars eius a Parisi js versus orientem sit. c linea vero infinita hinc versus occidetntem sit. b.Si fiat argumentum. a linea est equaliter longa. b.&.C.est equaliter longa eidem.b. ergo a. a. c.sia Ate qualia in longitudine. Diceret autem P pars secundum longitudinem sitqqualiter longa suo toti, expressissima est c6tradictio, Nec locus relinquitur fugiendi ad numerum partium
Proportionaliam continui. 'INonum corollarium est. Sequeretur si dati3 duabus lineis quarum.a est longior quam . b.per solum motum localem fine noua quantitatis additione. b. fictet logior quam .a. Patet et Si a. in et Zetret hinc Salmantica a edet versas Orientem infinita bis
Nero inciperet a Parisijs et manitestum est quod. a. sit Ion Sior Quam, b. re tamen si manentibus fixis tas piaractis Mimanticae ct Parisijs , Deaa moveret in D
112쪽
ut partes tendentes in orientem v ----- c
cidenrem tunc illa lineta terminata L iis esse Io
est posset circulariter moueri verius Oee; - ' lxdmen isti id non possent ne state h. - β detuneAte Prima peda itate Paree Proportionali horae abscindere secundam et 'ratem quae est versus orientem & vnirc retro prim leelia socci etCutem ct in secunda parte oroo ortionali hor
Tot m horam linea quae erat infinita versus orient ifer infinita versiasoccidentetm. Quod si iddim fiat d-sICorol. 2Decimum corollarium egregiam certe est. Si Deus Posset producere infinitos homines producat eos. v. raordinatos limc versus orientem: quom ira finguli sinetu OS, Praecise habeant pileos. Sequeretur quod possidit Deus auferre ab istis infinitos pileos, imo infinities infinitos & tamen quilibet maneret cum suo pileo Proba
Pota sectandi, quarta,&c. manentibus imparibus: &tamen tertius det psi etiam suom secundo, & alij duo imparaS,scilicet, quintus & timus dent pileos suos tertin tuario, Sald quatuor impares,scilicet,non us&tres sequentes dent pileos suos hominibus quinto,sexto se
Ieos octo subsequetntibus hominibus usque ad sextum hore Tunc Memum in fine sublati Erunt infiniti,&qui tibet manebit cum pileo. Atqui eade arte poterit Deus via in infinitis horis,aut mille,vel decies centenis millibus,ut semper auferendo infinitospileos relinquat singulos. O Atqui potest alio modo verticorollarium. Datis ulis homini das cum singulispileis,posset Deus nullum piorsus pileum addendo facere ut quilibet habe romnes Impares, putA tertius&quiratus c.(qui sunt ita finit' demur primo homini: in secunda parte proportionan ex at Us restaritibus omnes etiam impares intercalariter, puta tertius quisque(qui etiamerunt infiniti Qentur secundo nomini: ct in tertia parte pronortionati ex reiiduis tertius etiam quisq; detur tertio homini. Quoes ii idem fiat per omue parteSproportionales honIriant terminatiuo quilibet habebit infinitos tec rexere hoc bat per partes proportionales horae: antimuI raciat Deus in eodem instanti. Fateor corollari 1idicula fiant sed ectet etiam ridiculus, qui ut Positionem iura nati defenderet,is A concederer. EadE proportione Iequitur quod si unguli illi homines infiniti haberent langatos praecise aureos, possent ex illis unusquisque tantum dicescere quantum velletnt. Exempl(graria Si illos infinitos aureos conij cerint in unum cu urii etia postea quilibet resumeret centum profecto
omni oussu inceret cum laS nam tot sunt in cumulo cet antiquot aiant homine S .Et uriarius tacerent cumulata qui11Det vellet acciperet decies centena millia,abuu- Iridem uaderent m cumul ,vu possient exrra iere. Quod mortua faccirent camulam, unusquisque Dar iacciperei uniam tantiam a reti etXha irent torum cu
lacum. Dari Senam infinitis an oelirum . Al '
TCS alios produceret vel non: non potetia De anet hausta:quod impossibile esse loco citato ut reor ostendimus: nam cum potentia Dei ex se sit illimitata, e e tha
tio rerum non ponat aliquam materiam, quae octi et ex aurata per creataonem,fit ut quotcunque rebus crearie
an finitis' infinities infinitis, nulla poteta reddi causa cur dius non possit producere Plures. Nam reddere pro causa deum iam produxit Te quotquot potuita est orei principij et hoc enim ostendit argumetu, stitieest et
P te materiae, quotquot dentur Creaturae riri
ni R magnitudini addere noua ADSPugnans nasiolla se penetraret eum ui '
ratio det uno uam de alio tur cum quolibet:& eadem ratione
ocul S,Profecto tunc non potetit creare inseri 'di' 'SAudi, nisi Penetrado Iinguas cum oeultu riuria n ri'
d*QqDese inuicem penetrare. Ou. - m*bra infina coi homines ereare relinqueri illo sis Pqrum ratib 3 nam penetratio illa est supra naturali, C '' '
monuitam multitudinem rerum ratarum Poterit Deo. --,-- QPrum actu sena
rum granorum, illae occupassent totum et Tum dgmarium, ergo non portat alias rem. E TE' 'nui Penetrando illas cum prioribus vEt a ' 'EUia n creatis infinitisgran tu ini8' fg Muc
C. hic text. 3. ubi pro comperto habet sebi O. rum componi ex pluribus clementia 1 - ui quorum quodlibet sit infinitum etnam ut atri Quaest. Dom. Sot. Et illorum
113쪽
ulorum repleat totum locum imaginaraum:&pe L cos sequens non relinquet alijs locum Eodem enim mocolligimus nos, quod si datis singulis particulis sit grum granorum milii a*x homin*m 'd' PT , i heri ianem locum imaginarium, fit ut integra ipsa totaintilita numero esse Non poissent, nisi perpartium penetra Inem. V De qualitate infinite intensia non opus est nooo argumentum addere quia si fiat intensio peragradas ad gradum ( ut isti dicunt eisdem ferme aru mentis redarguitur, quae naersus infinitam quantitatem am intensio nihil aliud est quam quanta
Sed aduersus infinitam virtutem motivasqua etiam ponunt possibilem creari a Deo a priori est argum et- cum P virtus motiva est tanta quanta est perfectio rei.
immediate post hoc ante quodlibet lustanser fiat infitiata instantia infinitarum partium Proportionalium ho rete: (licet nulla duo instantia erant simul ita immedia te post hocillud mobile erit infinitis locis, licet nunquam erit simul in pluribus. Non inquam satisfacit is Iulio: nam alia ratio est de partibus proportionalibus horae quae sunt minores versus nos, nec possunt numerari,&aliud est de locis certis & aequalibus spatijs d stantibus ut possit eadem res immediate post hoc esse iis omnibus, quin sit simul in illis. V At metuo ne dum infinitum redarguo. redargutionem ipsam in infinitum producam.Libuit autem nenibistis tantisper ludere, ut portenta quae infinitum velut chimaera illa sabulosa pariti in mediam Proserrem.
potest dari creatura infinita secund*- qm M orimum igitur argumentum. Ad ritu
potest dari infinita secundum viri ux*-S-d y O princibile. contradictionem modo illo seca ad exposito Deus poscatio contradictionis ipsum moueri infinita virtute-Primo si intelligentia mouet infinita virtute Immeri II-
te post hoc erit facta perfecta circulatio(quia si tardabit per tempus non mouebitur infinite velociter rursus: ergo immediate post hoc centrum solis erit in eodem puncto in quo nunc est. Tunc sequitur bene. Omnia o uncta cceli erunt immediate post hoc melicie princtis loci in quibus modo sunNergo nec mouetur,nec meipit moueri: sed persectet quiquit' ... Item si infinita velocitate mouetur circuIariter , IC-M uitur primo quod immediate post hoc erunt factae m-
finitae circulationes: nam qua ratione erit una, erut Pliaresiae qua ratione erunt plures erunt infinite,hoc tameolose stornescio quis intellectus capiat: nempe quoa immediate post hoc erunt factae infinitae,& tamen ordine certo una post aliam imo infinities infinite Sunitormiter. Et secundo sequitur,quodnaquam quiescet: sectori mo impulici illius intelligentiae mouebitur coeliam nil o tempor e: quia non potest signari tempus quando uiescet. Et quo perspicacitas nat argumetum an mori recto,sit exempli gratia machina bellica ut catapulta.duae ignito sulphure iactet globum infinita velocitate Et arguitur sic. Aut globus Ille quiescet aliquando aut quam quiescet. Si primum: qaaeritur ubi quietait aut quandomec poterit profecto tignari locus,aut tempus quietis. Si nunquam quiescit:.ergo infinito temeOre mouebitur:& per consequens non mouebitur Innm Ea velocitate: nam infinita velocitas videtur esse illa
quae tempore finito pertransit infinitum macium M*ri ut infinities infinita spacia directe transeundo nau
'si Item quia vel transiuit per medium,veI no: quodaia
tem cor Pas moueatur ab extremo ad extrEmum.&non
hoc erit in loco Peta iter distati re in loco decu clau-t-r in alio de centuPcdoliter distanti: quod certe neri necuit nisi simulta cod*iust tisit in multis locis:id quod mer virtutem saltem c cclxam i Posiibile est fieri. Quout Deus simul poneret eand*m rem in pluribus locas
arguatur quod creet Deus in parte proportionali horae creaturam alicuius perfectionis,& in fine creaturam dapte perfectionis,& in tertia creaturam triple perfectionis:& sic consequenter ut in fine horae detur creatura infinite perfecta. Respondent quod repugnat creaturae, ut sit infinite persecta Et data infinita magnitudine dicunt, quod Deus non poterit illam augere quia repugnat naturae infiniti augmentum. Pari modo nos dicimugquod repugnat naturae rerum esse infinitum in actu se
cundum extensionem, aut numerum. Et reuera mulio
nos magis dignificamus omnipotentiam Dei quam qui asserunt infinitum ruam illi,dato infinito,concedunt aliquod esse ens quod Deus agere non potest nec mouere. oc quod dant cir daae colamnae adeo distantes , ut Deus non possit amplius separaret. Nos autem dicimus nullam esse possibilem rerum multitudinem aut magnitudinem,aut distatiam quin Deus possit illam augere,&C. Quod si urgeas unde prouenit ista infiniti repugnaritia: Diuus Thomas quot. s. articulo primo citat quos dam dicentes repugnantiam esse quia dato infinito illud esset infinite persectum se eundum essentiam , quod repugnat rationi cretaturae, ut quaestione proxima dicet bamus. Illud veruntamen non loquitur, nam licer elicet Iapis infinitq magnitudinis,non esset essentialiter perrectior quam esset lapis pedalis,nec equus infinite magnitudinis esset tam perfectus quam homo,nec esset essentialiter perfectior quam est modo. Ob idque respondete
repugnantiam esse ex natura quantitatis, ut eno Uatu rae hominis intrinsece repugnat esse irrationalem ita ratione quantitatis fiae continue siue discrete etiam ii ne numerus indivisibilium repugnat esse infinita anaria, ut praeter aut horitatem Aristot. in hoc libr.supra factis argumentis monstratum est. Secandam tertiam & quartum argumenta soluta
det'crearet unam animam eiq; conseruaret, negantin,
hinc sequi fuisse infinitas: quia dies non taetrunt in S
ina Hyrtransacti: nam inlinitum Pe
114쪽
mi irater duo extrema:puta intee ri P . . 'rum q
uasi hinc incipias numerare,veri 2IT .a T
Luerit: possibile mundum fuisse ab urno cui qualibet cite creari una anima aere u i et I b,irum qi PTQbqissquit Scotus, 3 .sent. dist. 1, . ex piarte OOIteii quia infinita multitudo non est factaoilo v. 1upra ollenssium est. Ob idque ea ratione qua
Principalet argumentum Remo diues
infinira Dei non attenditur penes hoe s . 'e' ' Producere,sicut nec denes hoe se obsit aura Participes
115쪽
Reuerendi Patris, Fratris Dominici Soto
Secro utensis, Theologi, ordini P dicatorum,si
' per quartum Physicorum Aristotelis x Quaestiones,
Quaestio prima.WVTRV M DIE FINITIO
Ioci eiveque conditiones recte uni a philosopho constitutae.
triplici posita est: nempe Ioeta, fi vacui,atque teporis. Unde primma haec quaestio quatuor priora capitula textus usque ad dit fini
IEP tionem loci examinabit. Argutri Catiua quaestionis, aduer-
Eteonfit fores etat superficies continentis i Ese
camento bi,ut nomen insinuat Cadem tamen res seessi dum eandem rationem ad diuersa praedicamenta pertinere non potest. Quinto principaliter arguitur. Silocus esset superficies sequeretur,v locus non erat immobilis:consequens est contra Aristoteld ergo sibi ipse repugnat. Probatur sequela. Superficies corporis continentis mouetur ad motum ipsius corporis. xxempli gratia, superficies aeris continentis Salmanticam re vera non est eadem quae suit ante decem annos. nam aer continuo corrumstitur,& nouuS generat . Si ergo ta- Iis suderficies est locus,sequitur, Salmantica non est in eodem loco,& petr conseqinens est mutata localiter: quod est salsum. Idem apparet de stipue arboris ficet subtus aquam,cuius superficies aquae circunstantissem Permutatur, &per consequent, si illa superlicies esset Iocus arboris,locus esset mobilis. NEt confirmatur. Si locus esset superficies continentis,sequeretur q, dum vmnum mouetur in aqua fluuii,aut homo in naui no mataret locum,quia manet in eadem superficie 2 coseques tamen est falsum:quia mouetur:& mouerit de est quod locum mutare. G Sexto principalitra arguitur contra illam proprietatem loci tex. 3 .& tex. I 3 . quae est Iocum esse aeo ualem locato. Locus intra se continet Iocarometereto est maior Iocatorin corporibus enim intelligi non Potest quomodo crusta avellanae intra se contineat auellanam,quin sit secundum aliquam dimensionem maior auellana. Et confir.Si locus esset aequalis locatoria maxime esset secudum superficid concaciam loci & conuexam locati:eonsequens est salsum ergo & antecedes. Probatur minor: nam alias sequerelar super idem centru poste describi duos aequales circulos: quia illae dum superficies describuntur super idem centrum Iocati: cosequens tamen contradicli maxim s cuidam mathematicorum dicentium circaidem centrum impossibila cl-se,duos aequales circulos describi. In contrarium tamen est authoritas Aristo.
Quaestionem hanc in duos articu
losoartimur. In primo levium pro more in conclusiones collielmusrinaltero distinitionem lociexplicam M. Initiuaut quaestionis inde congrue capere videbima si praemiserimus distinctione illi loci,quam saper textissLbnotauimus sane quae totius quaestrionis tantamnium ac basis est.Cu enim Iocus sit superficies G mra continentis intra se aliud corpus,fit,ut quemadmoliam corpus uno modo acc1pitur matnematice cit quantitatem)& alio modo physice ut dicit comporicum alicatas rLae
116쪽
g. Conclusi tem meam: est mihi locus et cum hoc tam ciet requireretur ad locum naturalem, ut meapte natura ego Tmni
Io propter qualitates Ioci mihi conueni tres , Te inquanTum sum graue, siue inquantum animal. Concausi enimIunae dupliciter est locus ignis: nam ouia in Com
adaequa te ambit est sit liciter I cus: es cies latur tercoD seruarest locus naturalis Idemum
cepero mundi res e uterrae. Nequet elementis modo&mixtIS, IN Cietantiam mi tas AP Conueniunt lo- propria. V anum enim conseruatur in vase ligneo motius quam an vitreo, ct in cauernis terrae, potius ci m
cernalia tropositi uet: sed quia res Iemanerentineta Cem cia tiantra aci centrum S ad polum, dicantur maneret an eoetetm loco imaginario. Arist. vero quia casam ret- putauit impossibilem diffiniuit Iocum veru, que alte - ii quid posueta u. Ad confirmatione respEdetur argumento Arist. Latis ei e P particulariter aliqn undet h-Au unu loca tu, maneat locus in actu repletus alio loca-ro: ut patet de dolio, unde ex id aqua,P r pletur aetret. Erti immetestate unde ego exeo intraret aliud corpus, Ca- em staper ruits atris manetret lociaS in actia , continensa ruri locatum. Si tamen non succedat aliud corpus nisi aer, ille continuatur& per consequens non manet Iocus in actu diuisus a locato
ria ccatim primo Necone est naturalem philosophum det loco tractare, Hanc probat quatuor rationibus, quas in commentis expositasdedimus:videlicet, quia quicquid est,est in loco:& quia quicquid mouetur, mutat locum m quo succedit aliud locatum: Si quia multae sunt dubitationes loci:& quia ab antiquis parum aut nihil dictai qix de loco. chi stan Unde ad primum argumentum principale respondet Commentator 'quantiis locum cet Te sit per se notum iit demonstrabile: nihilominus det uecti e re proba diliter tractandum est det trico proptetr amo iguitates quae de eius natura sunt. Addiderim tamens locum eae, sollem proprium cuicunque rei ncieli iam peti se notum, quam est morum esse a m res aliquaS moueri, octilara et Aperientia constat, Ea vero quae sunt in aere, in loco esse, non est ita mannestum: imo vulgus existimat medium inter terram, & cauum vacuum esse, quando non fiant nubes,aut flantes venti Unde Aristo t. ex motu docet venari lociam esse , tanquam rem occultam per aliam euidentem et ut pater hic text. et
D Obidque necesse habet philosophus non sol si ostendere quae est locus, sed etiam Oro tyronibus locum c Le: tametsi hoc apud sapientes supponatur tanqua oriricipium Pnysicam. Ad confirmationem. Respondetur quoa setanone de loco nai urali manifestum est Sectareaa piabiscum:sed& conlideratio quoque loci simpliciter dicti, poti Us adiptum quam ad mathematicum perimet mathematicus Cnim ut tractat de qualitate absteanendo utensia: ita ct abstrahendo a motu Physicus auto quia tracto de motu locata, qui fi t per mutationet m loci,naoc ubinde tractarc de loco. Et haec fuit secunda ratio Ari totoL
. Consu. Secunda concluso in text. 3. locus
cst aliquid potitauum. Paracponit aduersus vulgares,&nonnullos etiam antiquos philosophos credentes res quae mouentur in aere, moueri in v cuo.QVam probatinous rationibus. Prima stamitur EX successione corporum in eodem loco, sicut in ea lem materia succedunt diuerta formae:& hoc procedit de loco simpliciter &mathematicet dicto.Secuncia ex motu naturata grauium ad sua cuiusque propria loca e ct haec procedit de loco naturali. Tertia ex aut horitate istorum etiam ponetia vacia una. Aiunt enim quodvacuum est iocus aptus reo leTI. Quibus verbis talentur locum elle aliquid post Ara.
sum S deorsum,& aliae differentiae positionis sunt pares Ioci. Haec Conclusios ut commento. s. exposuimus aliter intelligit tarde loco simpliciter dicto:aliterque det
, Bd dii in oc enim ptimo modo, ut dicit perficiem ambientem trinam dimensionem quantitatis in sum nec deorium, nisi respective in ordine ad nos QUIA, quantum, vi abstrahit a certa specie rei naturalis
h i*-x sibi locum sursum potius quam deorsum
ed rectum, quod est super caput nostrum. est sursum: pauimentum detorsum. Locus tamen naturalis est per 'se' -- ni sub se Oetcies, sursum,&detorsitam. Quas appetata. Partes loci: quia species sunt partes subiective in quas diuiditur genus:aliam enim specier I loci naturalis vendicat sibi ignis S aliam terra. NEx quo sequMur,
quoci si sursum S deorsum sola dicat iocui simpliciter, nota Opponuntur, nisi relative respectu rapi, ut illic expositu est. Quare ille locus et modo est Gursum, si nos ascenciam ias supra illa,crit deorsum. Et cade pars erecte colan ,suae du est ad caput nostria, est sursum, sia vertatur, erit detorsum Si aut sint differentiae loci naturalis, opponunt ur contrariet: sicuti aliq species unius generis. Surin
um Em eir coca uulunae,ct deorsum, centria terrae. Quae
quidem loca ratione diuersaria naturaru&qualitatu ad coserua ludiuersa elementa, sunt contraria. Et de talibus locis su odit Phi intex. . Ploci est quaedam mirabith Potc. a. Aliae vero diaere reposinionis, ante&re- Alledissere
hq 'i' vi x Placet Paulo Uenero, non sunt tiae Politio.
. P--ius O- - quia nulla corpus mouetur naturaliter dextrorsum, aut sinistrorsum: sed tarsam aut deor-rum: ct ideo tam sinquio diffrrcita possitionis noet remetato ius locati: tua quo ad sit tum partium eius. At ve-
de caelo est videre,oriens dicitur simpliciter & absolu- dextram, Gnon solum respectio et, re angulus mediae diei qm est supra nos dicitur, ante: ct angulae s medie noctis, retro: sed de hoc alias. Igitur ad tertium arIu- , meDtiam Ndgariar, sursum re detorsum non esse Sescis h. iis ad x*rxissM 1 naturaii: Et ad probationem res poni detor, uod Iocus naturalis non solum dicit superficiem,sed supponit Pro illa, et Cnorando certas pro p. ietates eo rio. - ,' locati. Neque sursum S deorsum sola dic sit restae oksedi ursum quide est locus co Oroatiuus leuiu A,
11QDem res Odecia rex suprAdictis, Plocus naturalistici hisess* d t Olum superricrem conti Dente, ut Iotus mathet ma-ocus ed vircia tem praeterea conseruatiuam. Et qiata illa virtus conseruat icta et irre licet sit in toto macio, quod
equae . eris pro illa part ' crae est uti coopecta, tamen perfectissime est in cEtto, Pr
117쪽
se Concria L. concauum lanis di convexum aquae, tamen quia virtucdseruatiua est in medio illius macij, propterea aer ueretur ad illud medium: tametsi hoc non sit adeo ccum, quia forsan virtus conseruari ua ignis, petr te iat Ix
me est prope superficiem concauam lunae: idem Pmus dicere de aere,sed de hoc alias.
Quarta conclusio est in text. S. Lo
cus non est corpus. Vbi adnotandum est: quinquetret mcirari opinione; a Phi. de re,quae est locus. quarum G atuor re Drobat,&quintam eligit. Posset enim quisu 1 lavideri,iocam esse corpus,propter ea, quod cum mI I Vin Ioco,nisi corous habens trinam dimentionem,s actcus debeat esse aequalis locato, videtur quod locus i Pledebeat habere tres dimensiones.Probat autem Arritoris locum non esse corpus, nam cum locus debeat e11e' qualis locato,&locus & locatum detbeant esse simul, si corpus esset locus,deberet coextendi simul cum locato penetratiae,alias non posset esse simul cum illo & aeqaaleis
Peccabat ergo ratio illorum ut te R. T. rei pono . actot. quia credebant locam debere este aequalet m Iocato penetrati ac secundum trinam dimensionem: ed tamenon sunt aequalia, nisi secundum superficies: concauam loci,ct conuexam locati. . 'OReliquum primi caoitis continet sex rationes,qua Dusarpo itur non esse loco: quas in conmientifexplitaulinus. H i e m Quinta conclusio est in textu. t . Locus nec maretraas c*pe si est e Mema locati, nee aliquod eius accidens. Erant
enim qui paralogi Eabantur,sormam esse locum eo plocus continet locatum,&forma continet materiam clando illi est e. Erant praeterea, qui putabant locum es, e materiam, propterea quod locus recipit locatum,& recipetre, videtur proprium esse materis. Contra quos argu e Arist. quodcu materia & forma sint partes locati, ae per consequens mouentur ad motum locati, locus autem cum non moueatur ad motum locati, fit, ut locus nec
materia sit nec forma, sed aliquid subiecto distinctum a locato,&ἀ qualibet eius parte & accidente. Pecca dat
CT 'o, quod locus non continet locatum,sicut Torm a mteriam: quae continet eam tanquam intrinsecu Ste Tm2nas rei naturalis, nec recipit, sicut materia, tarma qum est intrinsecum susceptiuum rei: sed continet Iocatum tanquam extrinsecus eius terminus recipitque Iu ctrinsece ad modum vasis. Et hoc modo diluit Aristot. ed.Conclusi ritim rationes te t. 3 8 Reliqua videt Incomm-u i s Sexta conclusio est in text. Ex . Ocio modi qest in alio. Ex qua infert,quod nihil est in seipso. Hanc conclusonem cum tuo corollario abundeantarijsen posuimus. i A text. 3 O. usque ad. 3 s. postri
illic satis ex nosita sunt.' Septima conclario est in t . 3 6. Locus non est maciam, idest, dimentisne,interces Ptq intra concauum continenti a loca o distico clarionem textu sequeti duabus ration; u pPxima quia alias euiuscaque locati estent inlinitas Mea i finitarum Oartium. Item quia alias locx eave tu ,ideit,locus simul eum locato moueretur ad I cum. Opinioncm istam hasque rationes,quanquam Oxca ad in commeatis t mcin pro vitiliexpositas reliqu:m Occauaci, oriatio intexi ai .est loci diffiniti .nocus
8.Conclusinentis loco generis, immobilis, ad digerentiam variotimus ad differentiam loci communis,ut tu commento expositum est.
tiam circa singulas particulas mouentur in hoc. r. arti dubia singula. Primum, circa primam dubiratur, quaenam res fit locus mempe alicuius prTdicamenti. Isaeo enim prima esset debet cuiuscunque rei cognitio: sit ne suo stantia,quantitas,aut qualitas an relatio. Ad cuiuet
intellectum supponendam est in primis, quod locus(vt
ait Commentator commeti. r. multis modis aequitio-ce dicitur. Primo enim possumus distinguere , quod locus accipitur uno modo pro loco substantiarum spiritualium,&alio modo pro loco corporum: habentium quantitatem: alia enim ratione angelus dicitur esse ire ioco,& alia corpus( ut quaestione sequenti videbitur. Et adhuc secundo modo accipitur dupliciter: uno modo pro loco in potentia, ct alio modo pro loco in actu.Locus enim in actu(vt text. 3 .au Aristot. est luperficies ultima continentis vltima inquam in actu, idest,actu terminans & diuidens Iocans a locato et locus autem in potentia potest dici una pars continui respectu alterius:sicuti humerus potest dici locus brachi j tanquam superficies continuans humetram cubrachio. Quae quidem acceptio ad sequentem itidem quaest ionem pertinet: in qua de diuersis modis existendi in loco,disputaturi sumus. Loquimur ergo in hac quaestione duntaxat de loco in actu corporum diuisibilium: de hoc ena prscise intelligitur diffinitio loci. GHoc sapo osito prceterquatuor illas antiquorum opiniones afferentium Iocaeuse, aut corpus continens, aut materiam, aut forma locati,aut dimensiones & spatium interceptum inter latexa Iocatis: quas abunde Aristot.reprobauit, ut iis comentis expositum est: sunt inter laniores duq ali g opiniones quorundam realiur&tertia opinio nominalia,&quarta censetur esse Arist. Sunt enim qui distinguunt locum accipi uno modo simpliciter ut supra diximus pro termino cicitinetis, idest, circuscribetis locatu,&isto modo supponit P luperncie, que est de pdicamelo glitatis. Seclido modo accipitur P loco naturali,& sic dic ut se supponit virtute coseruatiua, quae est de pdicamelo qualitatis. Alij itide distinguut,ue locus accipitur uno modo materialiter, seu pro substrato ( ut retalis loquutur & isto modo est res absoluta.f. superficies ultima cotinetis:& alio modo accipitur formaliter, seu pro per se significato:&isto modo dictat accipi I rospectu: locus enidicit do olice respectu,que statim eaeplicabimus. Hanc opiniono videntur sibi elicere Scotistae ex lao do ro et quot. 1 r . ubi ait, P Ubi dicit re ectu extrinsecus adueniet te. Et et .sent. d. q. s .ubi ait, P locus accipitur vel pro ab luto,vel pro respectivo . Quem modum loquenqeriam tetnent nonnulli ciet discipulis S Tho. 8 His veret tamen nihil obstantibus,statuitur hic prima propoliet huius articuli.Locus nullo modo accipitur: nec lapP nit pro qualitate,aut pro respectu et solum pros Perficie. quae est de genere quantitatis. Quicquid sit illa sta Persici es,si uet distinguatur realiter st substantia si uenci, Volo diceres, quan uis locus naturalis dicat vii tutem conseruatiuain quaesit qualitas, noIlatenus in supponic
citer dicat rei oectum continentiae. aut rias peta uet vir
oas aut materia,aat forma,aut allum,aut ultimus ter
uoce dicit. Quatuor opiniones.
118쪽
aut supponit pro tali respectu,sed pro Q rrficie continentis,co Ni notando 2 lem respectum. Aliud nancudi eZIocam drcere virtutemaut respectum: aliud L ponere pro illis. I myrorsus ad monuimus capituIgeneremempe v licet genus dicat secundam intentio-Σm,non tame supponit pro illassed pro natura contiorando secundam intentionem. Haec certet rarmanifesta est,&apud Aristotel. 2 ex natura loci: Nam Aristote. expressie in praedicamentis cap. det quantitatesponsi locum speciem quantitatis. Et hic nihil aliugaleene locum,quam terminum Continetntis.Terminus m urem continentis nec qualitas est,nec relatio, sed quantiras:& illum terminum habentim virtutem conseruati-iaam,ait esse locum naturalem, non tamen virtus est Ii,cus. Item qui dicunt, Iocum accipi pro relationet id quidem affirmant ad saluandum , quomodo locus sirimmobilis,per hoc P distantia huius loci ad centro terrae semper permanet eadem: at quando Aristo. dixit, locum esse immobilem, certe non accipit Pro relatione, sed pro termino ipso continentis: ait enim quod locus Eri terminus continentis immobilis.' Et confirmatur: quia idem ipse locus qui est immobisis , est aequalis locato, ut patet apud Aristote. Relatio vero nullo modo est aequalis locato,sed superficies.' Item Iocus dicit duplicem relacionem,unam continctiae,qiaae est loci ad locatum,& aliam distantiae, q uae est ciuitaruia Iocia centro & polis mundi: relatio vero continentiae non est locus, sed passio & ctactus formalis loca,ergo nec distan tia loci a centro est locus,sed super iicies ipsa distans. Prosecto nullius aut horitas se tacere deberet,ut quis diceret: P locus aecipitur pro alio, Qua Pro supern e qui est de genere quantitatis
s deseid. Infirmat se hic tamen inter nos ni
nales atque reales contentio de superficie. Conuenit namque inter eos verbo,nempe Iocum esse superficiem AE terminum continentis: quod omnes concedere debent,nisi velint Aristota negare. Differt tamen re, quod reales tenentes quantitatem distinguia re quanta,aiul. Luperficiem esse quantitatem secundum profunditatem indivisibilem. Nominales vero negantes huiusmodi superficies dicut corpus & superficiem esse terminos suo-Ponentes pro eodem diuersis connotationibus. Aiunt Cuim R, pars extremalis corporis est superficies: unde si amphoram, quae locus est aquae, Per partes proportionales secundum profunditatem & grossitiem diuidas Versus aquam,medietas eius versas aquam est superficies, ct itidem quarta parseatque adeo octava ct omnes quae terminantur ad aquam. Ex quo inferunt Occam eiusque sequaces,infinita esse Ioca illius aquae non solucommunia sed propria immediata aquae, eique aequa- Iia. De hac vero controuersiano est hic locus uberius disputandi et satis enim de hoc nobis differtum est in Praedicamentis capit. de quantietate. At vero praeter eas quas illic rationes Sauthoritates in hac parte convessimus, certevel hi locus Aristo. vehementer suadet ocuesie superficiem distinctam acorpore.Nam ex professo negat hic text. S. ut diximus in . .conclusione locum csie corpus: erit vero,locum eta terminum continentis:distinguit ergo inter corpus & terminum continctis per consequens inter superficiem ct comus. UItem
cum ait Iocam esse terminum cotinetis,manifeste intelai sit de adaequato termino nepe qui ita siet terminus cotineLI ut nonabeat ipse terminu Ahiam et distinctuit emta A auo.terra1num strem terminata: at secuduistos
ta-S1Ocatum It terminus prius signati termini. T contumatur. SI terminus non est superficies fea 'r i locum esse termII iam continentis, Potiusquam i tam ipsum corpus coItintns. Etenim ut toriam Corpus
non est Iocus secundum se totum,sed secun- 'm partem qua tangillocatum, ita & quaeinque pars
Ces assignetur, non est illa locus, nisi secundum aliquam uae partem qua tangit Iocatum: dc viceversa sicutPars quaecunque continentis est locus secudum Dartem qua tangit locatum, eadem ratione,totum Corpus
, 'q*3:siq idem secundum aliquam fui partem
Perdum Et videtur mihi sentire, quod u omit oeam esse torminum continentis ad excludet CP VS ipsum esse locum, sed ad explicandum
Tatronem secundum quam est locus.
P Aristotel. huic sensui palam
adu ruatur. Dixisset enim tunc, quod locus est corpus
quod lo us est terminus continentis, insinuans in talis
termanus est res distincta a continente. RE Item corollarium illud(quod ipsi concedunt 3 ,scilicet, infinita ess Ioca eiusdem locati,aperte dissonat rei, -'ss' 'ssi re Dci tendi: cum enim
t. I .di straguat Inter locum commune,Qui per acciens conuenret locato,& Iocum proprium qui per se co
enIt illi, id sanet insinuare voluit, quod mea rasiunt per accidet non cadant sub certo numero , benet tamen alia, quae sunt petr se:loca communia possunt esse methon finita si locum meum circundaretralius,&a-
. . 'ne 'FR' ver Proprius esse non possit nisi
si 'qssis mi Tibi pro Timus.Et tamen secundum istostius esset Iocus mihi proximus reprimus secudum se totum quia quacunque Parte contanentis data versius me, medietas it Iius adhuc versus me esset mihi quodammodo propinquiora saltem fecudum se totam. Et postremo id confirmatur Nisi Iocussiit superficies indiuisiliis secundum Prosunditatem,vix defensari Por, quom modo Iocus est aequalis Iocatorvi quam primum videbimus. Sed de hoc satis:non enim mordicus contendo,
quantitatem distingui Z rci quanta ( licet id tamen op nor sed ostendo, illam esse mentem Aristot
Constituto ergo genere loci quod Loci rei m
rumst saperficies & terminus continentis, secunda Orono ' β'
silao huius articuli est. Locus connotat relationem du- pinem scilicet: continentiae quae est Ioci ad Iocatum,'
huiusmodi relationis realiter distingui a Ioco, sed volo vicere, P locus ditanitur per respcictum ad locatum , re ad centro I. Primapars patet ex diffinitione Aristia non enim quaecunq; siveracies est Iocus: sed illa quae est vltima continentis. Ultima inquam in actu versus locatu Exemplet gratia S aperficiets qua brachium continuatur manui,licet Irt finis brachi j versas manum, no est locus manus: quaa non est terminus in actu,idest, no est sumerficies actu termanans ct acta diuidens, sed continuans brachiu cumanu Et hoc explicuit Arisit.teo. g a Ite sapernere, cCniaedia extera amphorae non est Iocus aquae, sed interior concaua versus aqua. Priusqua ad secun- Locus dea Vettionem scedamus, Pro materia qiamri argu- preaedicam et
119쪽
unum circunducas ad convexum Iocati, & aliud intra concauitatem loci illa duo fila erunt aequalia.' Atque isti quidem duo modi veri sunt, & ita dicenda
est in via Nominalium: sed tamen non satis egplacant, mentem Aristotel quia non dant unam rem, quaesit Iocus : & seeundum se totam sit quodammodo aequalis
Locrum' eqvd v -d Aristote ergo sensit, it q, Iocus superfilis est loca- eses concaua cotinentis est aequalis locato, id est, Si per ficiei conuexe locati. Si enim superficies concauaaoci, quae distinguitur, eorpore,extenderetur,&similiterIa Perficies convexa locati, illae duae superficies euent omnino aequales secundum longitudinem &latituet inem. nam profunditatem non haberent. NHinc palam sequitur, se si terminus continentis non
supponat pro superficie,sed (ut aiunt Nominales) pro
parte interiori continentis,nulla dabitur res, que sit terminus continentis,eademque sit aequZli' locaxo Locus est GSequitur praeterea, locum esse mensuram extrin e caementura lo locati. Quod manifestum est apud Aristotel. licet non-cati. nulli hoc in dubium reuocent. Etenim quemadmodum tempus ut infra videbimus) est mensura successiva motus, ita & locus est mensara permanens Iocati, ut quantus est locus,tantum sit locatum: non quidem secuid rimpartes intrinsecas locati, sed secundum externam superficiem. Etenim ut superficies convexa cuiuscunque corporis est eius mensura intrinseca, ita superficies concaua sui loci est eius mensura extrinseca.
IEt hac ratione ut capit. de quantitate adnotauimet s)tam locus quam tempus statuta est illis species quantietatis extrinseca. USed arguunt non ulli quod locus nosit mensura , eo quod ratio mensurae importat relatio nem mensurantis ad mensuram. Qvibus tamen respondetur, quod licet mensurare dicat relationem aequalitatis,tamen mensurano est relatio,sed quantitas illa, per cuius longitudinem aut latitudinem aut profunditat Ecertificamur de quantitate alterius. Quocirca Aristot.
E O .metaphysic.textu. et .vnitati, qu ae est principium nameri,attribuit esse prima mensuram: num cro enim pedum, aut ulnarum,aut Unciarum,aut alicuius certq qua
titatis qua utimur tanquam indivisibili, metimat rerri
es Ad sextum igitur principale argumentum respondet
Adsc3issm' - tio loquendo superficies, que secundum Aristot est locus,non continet locatum, sed unum corpus continet aliud corpus:Vnde locus no(inquit est superficies cotinens sed est terminus continentis. Quare simvliciter concederet Aristo. omne continens est maius contento. QuiVero noluerit in tanto rigore responde re,concedere potest, superficiem concauam,quae est locus quodammodo continere covexam Iocati: sed tune ne andum est: eandem esse rationem in corporibus &superficiebas: corpus enim continere non Potest alLuci, quin sit eo maius et superficies vero quia est in diuisibilis
secundum profunditatem, & indivisibile add1tum indiuisibili non facit maius, potest circunferri super aliam
superficiem:& nihilominus exterior non erit Taior interiori. V Et similiter respondetur aci confirmationem, v mathematicorum illa regula intelligitur,a, in ea etem area fixo altero pede circini si describantur duo circu- Ii,necesse est,eStrinsecum maiore esie intrinseco et quia illi circuli lineantur in eodem corpore: & in eodem corpore non possunt signara duae lineae immediate . Si tam et
duo corpora contigua unum circunseratur circa alterum , superficies concaua Gonviventis non erit maior, Quam convexa contenti,
Tex.xlvj.Terra quidem in aqua est,cte.
Quaestio secunda.VTRVM OMNE COR Pus
Iocu sibi vendicet naturale: atq; adeo omne ens necessiario sit in loco uno.
Parte negativa primi membri quaestionis
arguitur primo. Terra in nullo est loco naturali ergo pars negativa est vera. Probatur antecedes Si aliquis esset eius locus naturaIis , maxime superficies concaua
aquae ut habetur textu praesenti) sed illa non tegit totam terram, cum pars aliqua pateat aera: ergo superficies aquae non est totus locus terrae. Quod si dicas,ambag superficies, scilicet aqvde S aeris ei se locum terrae, contra illae non sunt una res: ergo Nec sumtunus locus NEteon fit. Huiusmodi superficies non solum intra se terram continet,sed & aerem, & aquam in cauernis terrae latentia , atque adeo mineralia & animalia: ergo signari nequit locus terrae Proprius. Et secundo confirmatur. Locus naturalis rei cuiusq; est ille, ad que res
naturaliter mouetur: terra vero non mouetur ad saperficiem concauam aquae vel aeris, sed ad centrum saeum: ergo potius centrum est locus terrae(quod hic text. 2- insinuat Aristote.) quam concauum vel aquae vel aeris,
Quod si eoncesseris, repugnat diffinitioni loci, q ea habetur,locum esse terminum continentis. VSecudo priricipaliter arguitur. Nullus est locusnaturalis aera se ergo Pars negativa vera. Probatur antecedens. Si aliquis e
set, ille esset superficies concaua ignis, ut habetur textu praesenti: sed hoc non,primo quia superficies concaua ignis non solum aerem, sed & aquam,& terra & mixta omnia comprehendit sub se, & per consequens non est locus adaequatus aeris.Tum secuNdo, quia Iocas na turalis debet esse eo seruatiuus locati: ignis vero, qui calidus est dc siccus,cotrariatur aeri, qui calidus est re humidus,ipsumque proinde corrumpit. Similia argumeata fieri possunt, quod concauum lunae non sit locus propria signis.Tum quia nec continet sub se solum ignem Tum etiam quia cum luna sit planeta frigidus, videtur
Potius ignem corrumpere, quam conseruaret.
Tertio pranei paliter arguitur.N ulla sphaera coelestis
est in loco naturali: ergo. Probatur antecedens: quia Iocus naturalis est, qui requiritur ad conseruatione locatu sphaeru autem coelestes suapte natura sunt incorruptibilis non habentes contrariam:ergo non indigent loco naturali magis quam angeli.
O Ouod si dicas, inferiorem spheram, esset in superior tis non propter indigentiam conseruationis, sed quia arat rior ambitur superiori. Arguitur falle de supremasph*ra, quae cum non circunscribatur alia superiori,vidit ac
non esse in loco. I Quarto principaliter aeparte negatam ua secundi membri questionis arguitiamAngelaiunt e Rtia,& quidem creaturarum perfectissimae, qaae ramen non sunt in loco, dicente Boetio libro de Hebdomad1bas:communem animi conceptionem esset apud Lapientes,spiritu ianon esse in loco Et Aristotel hic rex. I. omne inquit quod est,in loco est,sed mobile co1
eo ergo non potest esse in loco. ' Quinto principamer
120쪽
circa vitamum vero um quaestionis arguitur. Si corpus omne nMUTA,22x natura sua vendicat sibi locum, se i ta ex amare adit sibi locum vnum : unitas con uitur ad rei unitatem, ut quot sunt retS, tamen est falsum: ergo ct ante C d tans Probatur minor. Nam si natura rei est ut sine utent in tangulis locis: sequitur, PDeus non potest ide Orpus p Inere in detob us locis: quod tamen nullam vi
detur contradictionem implicare
Tres articulos, titulus huius q uae
stionis designat. In primo videbimus de naturalibus Ioc1s corporum,&in secundo circa cundum mebrum quaeit1onis an substantiae spirituales sint in loco, &oo-itremo circa ultimum verbum, an supranaturaliter possit adem corpus esse in pluribus locis. Pro fundamen-ro nutus articuli considerandum cst,s vr Deus ct natura omnia fecit numero . pondere,ct mensura , ita & ordine pulchrarimo cancta disposuit. Quod Aristot. hie
rex. 8.docet,dicens res uniuersas secundum ordinem graduum perfectionis naturalis sortiri etiam locoruor cinem ut res superior Iocus sit coseruatiuus inferioris: Atq; adeo superior se haselut forma, & inferior ut masteria: sicuti in rcibus particularibus materia recipit esse a iorma.' Atqui, ut ordinem huius textu. s. observernus incipiendo d terra, sit prima conclusio. Locus naturalis Hementi terrae est concauum aquae. ConcIusio expressa est Ari Ioco praesenti. Et probatur ratione eiusdere N. S. Quem ordinem res seruant in nobilitate,struat in loco sed terra est infimum elementorum plus habens de materia:grauitas enim ex abundantia materiq venit sicut Ieuitas ex paucitate materiae: sed post cerram dira nitate immediata ost aqua: quia cum sit grauior est etiamaterialior: quam reliqua duo superiora ergo Iocus naturalis terrae est aqua Secundo id confirmatur. Locus naturalis & Iocatum inrer elementa OmboliZant , id est conueniunt in una qualitate, Saltera differunt: debent enim esse cogeneacut ait Comment.) ut propterea convexum unitas tangat concauum alterius , quia quodammodo natura
unius tangit naturam altetrius: sed ita se habent terra de aqua: terra enim est sicca ct frigida et aqua frigida & humida: aer vero humidus & calidus et sed ignis demum casidus ct siccus : ergo qua ratione locus aquae est astriae locus acris est ignis, fi t ut Iocus etiam elementi terraestaq a ' Et tertio id patet ratione Ari.tex. os . Locatum ae locus in elementis habent se sicuti maletria & forma: sed ita se habent terra & aqua,terra enim si daretur purum
elementum, non posset verti in aerem,quin prius verteretur in aqctareiciat aqua non Verreretur ita ignem: quin Prias in acrem,ergo locas naturalis terrae est aqua. Vndet ad primum argumentum nimirum si aliter re spondeamus, quam communiter video iuniores salte)respondere Simpliciter enim negAnt omnΣS , Cocauum aquae esse locum natiaralem terransed aiunt locum ter-T. ,euet aggregatum ex superficiet aque re superiaciet aeris: non considerantes.Aristotel non dixit terram esse
in aere sed in aqua 'aquam, in aere. Quocirca distinguendum est potiuadererra, nempe quod si accipiatur pro er mete trirer elementi tetr- (qu meliuSsenet conseruaretur ab aqua sed oro Pt CT QCcet satadem mixtorum petia arborum &ot i-Puet animalium terrestrium, cum refri et ita, I , γ q te rei petatione visunt. Acci prendo vero terram Prot Ito aegregato tet et a
liue sit purum eIemen inm, sine non ct ut prima hinc
confirmationem dilutam relinqVamus 3 ao redim s E-
S' avntra superfici- : concedimus quod terrae butu modi locus naturalis est aggregariam ex Concavo terrare Icauo atris, quae quidem superficies licet sint duae, quantita is Puta duae superficies creentur,o rum' q*id Conseruant unicam massam ter
b gh - ' - - 'T-sidi Primum argumentum cum sua
confimata Hinc sequitu cu'm dicimus sciem aquae esse locum terrae, non intelligimus de hac
tota terra, ct det superfiEiet totius elemeti aquae. Nam ct in cauernis terre,prouidendi natura, ad Perpetui rate
Euerantur me N ingros to aere, quae po-
ditur suo terra tanquam in vase unde nonnunqua ter-1 armorus fiunt:seci de hoc alias. 'I Ad tecundam confirmationem respondetur ex supra Ad. r.e Ad cti , quod locus naturalis non dicit superficiem sol si ma m tanentCmini locus mathematicus, se retulem
terea conseruato arct quia illa virtus conseruatiua terrae, liceti sitan toto spatio, quia est intra Concauitatem
: T ICViβPro illa Paridi ubi terra est discooperta. tan pei sectissime est in centro grauitatis terrae, propici ea terra mouetur ad centrum. V V Ea de ratione licet locus DaturaIis aeris sit spati si eontinia D inter concauum ignis &convexum aquae tam si quia virtus conseruatiua est in medio illius spatii, pro- P terea aer moueretur ad illud medium. Tametsi hoc non si t adeo certum rimo forsan virtus conseruatiua im-nis perfectissime est prope superficrem concauam lunaeae virtus perfectissime conseruatiua aeris est in cocauo 1gnis, nisi obstaret contrariettas ignis, ni persectio duo rvin eIrmentorum quae plus participant graia ita te,vergit ad centrum: persectio vero aeris & ignis vergit ad
FVS paro clamento terrae profecto locus eius est solata Petricies aquae, &isto modo loquitur hic Aristotel. de Terra. Sed si loquamur det terra, quae non est simpliciter ClemenZum,ut terra qetam nosco limias, illam fatemur, natural .er cile in aere. Disco eruit enim aquis hanc
Secunda Conclusi O. Locus natu
ralis aeris est superficies concaua ignis. Hanc eandem concIulionem attirmat hic Arist. eisdemque rationibus coDhrmat quibus superiorem . nam ut terra se habet ad
aquam dignitate &symbolo, & aer se habet ad ignem. v nde ad primam impugnationem in secundo principali argumento respondetur Quod quando Aristotel. dicat, aerem esset in ignet,tanquam inproprio loco , solum intelligit quantum ad superficiem conuet Tam AeriS, cuius mensura est concaua ignis: Ioca enim naturalia elementorum designat Aristo. solum quantum ad superficiem conuexam Iocati Si tamen voluetris Iocum circura scri Dentem totum aerem designare , erit spatium illussanterceptum inter concauam superficiem ignis, ct conia et Xam aquae ct terra: Enimueros ut in libris de coelo viciendum est aggregarucx retraa & aqua reputatiar unus gloous & vna sphaera Et pari modo licet locus ignis dicatur concauam Iianae diam En intellio itur quarum ad conuexam superfici m ignis, locus tamen eius admquatus est interstitium inter conuexum aetris Sc concauam