장음표시 사용
161쪽
te, eontinui: incum est patefacit,
eamen mittatam xo ' et disertare, eontis livi, fit eompositum Nam tria haec , tres tant speciesriu 2' .emu uuis in Eretoitu diuino. Equi continui.Et P motas diuidatur ad diuisionem mas in
dem ex realidiuisione, sequitur aliquam Parte ei, sequantam: S tame ex hoc quoci Dis scognoseat fingu- et nihil tale sequitor Quinimo cog scendo singus cognoscit non posse taliter diuidi. Nam qualis est eam natura taliter: Uscuntur a Deo Rinc sequitur solutio primi argumenti Greg. non era m repagnantia cuuisionis continoi in omnem Liam partem,pTIaerari ex Urdine,ut necessiario sit prius diuidere in dutas, deinde
dinis,per quam fit motus,probat tex. s. inania evili obet parti magnitudinis correspondetipars motos. Exi ditur enim motus a praeterito in futurum,secudam ex tensionem magnitudinis.vi lib. ..tCxt. Unde tex. .probat impossibile esse magnitudinem poni ex indivisibilibus. Nam tunc non effet prius rem aliquam moueri per partem magnitudiniS, quam motam esse:quia moueri,dicit successionem,quae in indiu
teponatur ad ly, possibile, in rigore haec est vera, in omnem suam partem,cotinuum postibala est esse ratus sum ut constat per descendentes liab lv,Partem. sed tainere negamus illam si dicas in plurali, iri omnes suas partes' et quia habebit tunc unam falsam, demonstrando omnes collective Et maxime iI lr,partes, po1 ponatur ad 1ypossibile scilicet possibile est continuum in omnes suas partes esse clivisum. Et tunc non adurimetur Inclu-ctio sab ly partes. Sed haec ex diaIemicis constat. i Ad aliud,quod tangitur in argumento tis ponsum est Iib. et .a a de infinito ubi commonstrauimus contradictionem implicare sectionem illam horae per parus pro mortionalesraiias dareturvitima.Anaque genus mul in mis riube in hanc Quaestionem compeia continuum diuubile in semper divisibilia atq; adeo non constet ex indiuisibilibus instatibus. I Ante colapprobationem praemittit nonnullas regulas velocitatia motus. aarum nullam nos mentionem hic tacete cogatamus usq; ad librum proximum. 2 Nam cuillic Phil.ponat septem regulas eiusnodi proportionia,commo is dum eta auximus, ommum proportionum farraglas illuc coni j cere,ne de re eadem pluribus in iocis die mus.GTertiam coctasionem subijcit in text. 2 iliciuam Ceacie. i. Probat usque ad. et 3.Quae est haec. Eadem est ratio fin ii,& infiniti,in histribus scilicet magnitudine, tempsere & motu Nempe si magnitudo,per qua fit mutus, est finita,tunc & motus & tempus erunt pariter finit ad
alia oue id genus inui eiu muta, unc portionales alias dar x xyi A. hesis, o, si magnitudo fuerit inlinita,&motu Pariter t*m
i Petratae sunt, quam ut solutionQS illae In memorIareuocentur. Solat fieri argumentiamalxad, quod cum ii ranam comburitur,singulae partes separantur ab ilio successive per cometsisImmolaria tur e goia ectaretumentam,sophistae sunt,quibias res radere incumhlt Conceditur nanque, quod inter. A. Puiactum , ouodlibetsabsequens mediat punctum, ut Patet Inductione sub termicto distributo uocunque enim demo-2xato inter illud P A.mediat putarium, Et ideo niga- ' i iis e duodlibet nudam sit praetcr.A.Tametsi cometri ooterit, quod mediet inter. A.& quodii
iunt in commentis explicatae,versanturque in propo tionibus de velocitate motas de quibus libro isquent agendum est
GTex xxiij.Motus autem est diuisibilis.
Quaestio secunda.vTRvMMOTUS DIVIDAtur ad diuisiones di mobilis,di temporis, i
Ecundum membrum sextili l se mustertium & quartum caput . in qaorum Primo proemittit Philota tres consuli omnes,' in altero subdit diuisione cotinuis Ambos aute tab una hac quaestione tae da coPI 11iamus. Argiaitar ergo primo,caua,id Ly
162쪽
betur tet xl. et s. Et Iimi, nunc temporis Esse indivisibila Sequeretur enim Paccidens esseti sintsi biecto: nam ricii vinolle non subiectatur in subiet odiuisibili,n uidetur in quo subiecto indivisibili subtrahi ut instans:
V Et confirmatur, Si darentur instantia indivisibilia, sequeretur, dao,triaque in i iacta immediata et o DodTtes Anges si semnino Des ac Phi. Propterca quod alias u. Lempui componeretur ex indivisibilibas Sequela tamen probatur argumento vulgari. Dius potest crearetrTCS angelos, unum deinceps immediate nost alium sciIicet, unum ininstanti praesenti, altuque immediate ante,& alaum immediate posthac: angeli vero, cum sint an diuitii bales, eari non possunt,nisi in instanti: er 'o signabile est instans immediate ante hoc,& instant immediate post hoc. Setcundo principaliter arguitur, contra id , quod habetur text. a G. vidclicet in instanti, i inotiam. In quocunque instanti temporis, quo actio aliqua,aut motus fit, affirmamus motum ipsumireri(dicimus enim nunc coelum moueri, equum curret Te, Petrum legere,&c. ergo motus sit in instanti. GEc confirmatur. Forma spiritualis,quae in instanti producitur,potest eodem instanti, quo producitur,aucieri: ergo in instanti fit motus. AntecedetnS patet,quia qua ra-arone potest produci unus gradus,potest simul produci alius,& intendi, GTertio principaliter arguitur contra id,quod sequi-xur in text. 3 o scilicetes, in instanti non est quies. Inter motum,& quietem nullum videtur esie medium: ergos in instanti non est motus,restat ut sit quies. Et confirmatur. Omne quiescens quiescit usque ad instans instiatiuum motus: quod cum sit ultimum non esse motus, est ultimum esse quietis Sper consequens in illo initanti est quies, Equum argumentum est de instanti terminatiuo motus: quod cuin sit primum no esset motus,est
primum esse quietis.' Quarto principali cer arguitur, directe a parte negatiua primae partis quaestionis. Aut motum diuidi ad diuisionem mobilis est , v prior pars mobilis prius moueatur quam secundal&hoc no: quia cum pedale mouetur, simul omnes partes incipiant moiaeri Aut est, P transeuntis per aliquod signum fixum cui per limen ostis prius transit prima pars, quam secta
da, ,haec diuisio non est ad diuisionem mobilis, sed te- Poris:secundum quam prius transiriar prima pari sta iij, quam sectanda . Aut est Paccidens, quod est motus: extendatur per totum sat tectum , sicut albedo,hoc autem videtur L sumetiam quia ut IIb. 3 . quaesti. - .disparabamus inpiusmon est accidens distinctum: tum etiam quia esto dictingveretureoli et Acci ns successivum, cuius partcs esse aio ponunt uinari, cit autem intellectu dissicile, quomodo partes suis accessi , ct tamen sinccxtense per tot iam modi et, quod etsi ens permanens GEt confirmatur si perlectae sphericum moueretur per Planum,solum tangere in plancto incit tibili: ergo morusillius esset paruerindiui iacilis:ad diuisione subiecti. I Quintio demum arguitur aduersus secundam partem quaestionis. Si motata diu teretur a diuisionem temporis,id maxime esset v t ait PE .ccxx- 3 6d quia motus ma
-Qnta leto per cruta in eodem tempore eit maior Ea est ridentus motus, a sum est Galliam. in contrarium est sententia Aristo.
Summa duorum canitulorumque Cynclusi
in haet quaestione examinam usuri quatuor conci Sonibus consistit. Prima est in tetxta. v. Nu ettemporis,
quod per se prim, est praesens,ist in dioicibile Per se iaquam primo, id est quod non est praesens ratione alte
Trus, sed saecundum se totum: ad hunc sensam P nihil et- a sest praeteritum,aut faturum Nam ' hora,&dies.st mensis fiant praesentes, non per se primo, sed ratione initantis, quo partes continuantur. Ad cuius probationet stendit primo P ni toxtu. et c. idem es e nunc, quod est
essent immed sata: S sic duciandi uisibilia essent immediata in eodem continao,aut mediaret tempus:&tunc illud esset diuisibile in parreet praeceraram,' Parrem laturam et &petr consequens nec primum nunc esset terminus totius temporis praeteriti
eum post illud et Dr tempus praeteritam nec secsidia metuet terminus totius futuri, cum ante illud distat te is fatur rim. Supposito aurem: quod sit idem nunet, Drobat illud esse indiuili bitet,iribus rationibus. Primosita iasi esset diuiti biterdiuidercitur in partem p tieritam, de Iutura:& sic pars tetrmini praeteriti esset fotura, ct pars termini futuri, esset praeterita. Quod est repugnantia,
Et hine nascitur secunda ratio, quod si nuc, quod est terminus praetrepiti Staturi estat diuisibile in praeteritu m & huturum, n6 etsi et per se primo praesens secunda
te totum. Et terrio ratio est: v, neque maneret in uariabiliter, quia praeteritum & futurum, Escit viri etatem, nunc autem dicit quid in uariabile. GAc vero cir ma Ala o in ieriam Primi argumenti non est animus in praesentia di my' sputaret,ani antia disti riguantur realitra E subiecto, Uecne. Satis estim liba q. . de hoc me arbitror dixi De E t credo equidem non distingui. Nou qaillem propter hoc argum et vim ad quod faciter Podetur a realibus, quod illato diui miliandiunt per se tri subiecto
sed per accidens ratione qaantitatis culussantccitinua Main Nec propter alia quae fiunt sciliceri P si ut res Dd ac retur, & corrumpetretur: quia de rei ad uisio ili cis
euec magnum inebri ueniens. Netque hoc esset contra Aristodel. s. huriis text. t . Nam uti si actastauimus:
mlum negat esse possibilet: v idem minus sit V. . intensio, re remissio eius dem qualitatis vel augmentum et a decrementum eiusdem quatitatis: vel generatio & corruptio Ciusde habsta se. ood tame nidem instans sit Primum ae ultimum esse, non negat Seturam . QVia cretdo,Nec Limpus S motu, nec motum st mobili dii in rui tanqciam res ditares cs. sed sola ratione praedicam citati, ut illic,&libro. 3 . oestio. r. contendet bamus ostedere credo nequet instaneia, neque mutata esset distinet ei, ni iratione, a mobili Utiuic explicat ENihil orninas claritatis cauta loqued tam est is illis ac si essent res dist in-cte. Itaque ratio illa mobilis , quae nunc est in hac parte
spatii,de immediate antehac etrat in pirori, stam Dediate po1t hoc erit in pol teriori, est instans cotinuati Q in . Et tuo modo dicariar det inretia riuo, do terminaLaia . Unde confirmat o 'argumenti eandem Fim habet Ad eoAfitia. Ommopinionet. Ciai Gregor. t. Ibnt et1 ta ariti An peti, im-Cuaeu 2. acciet T. concedit, quod potest unia, Angli ii media- i. creari in instanti Praetenti, re alios in initanti iridi et libi
163쪽
fuse, ut alunt sana mulistae.Ita Perivi concedent, Pim- ediate post hoc erit instans,&tamen ualium instanserit immediate oost hoc, ita dicunt de illo angelo. Et idem dicunt de angelo immediate antehac creato. et Nihilominus est hic conclusio. Implicat contradictionem, angelum creari immediate post hoc instansrae tamet cri xi in instanti,aut in aliqua indivisibili me Lora. Probatur,quia cum non sit creatus nisi unus,& in Instanti indiui ubili, nccessie est illud instans esse signabiIe,re est e cognitum Deo, qui in illo creauit angelum:&p e consequeos illud instans est immediate post hoc. Secus est si admitteretur Deum post hac in quolibet instanti creareunam angelum. Nam tunc immediate post hoe esset angelus, ct nullus esset signabilis, qui effet iminediate post koc. At vero,quod signetur angelus cresidus immediate post hoc in instanti,&non signetur tale instans immediatum, non est intelligibile. Sed tamen
addiderim sorte non repugnare, quod Deus creet immediate post hoc angelum taliter, ut nunc non sit, re immediate post hoc erit: quoniam non repugnat , ve Deus nunc non concurrat,& immediate post hoc con- carrat. Alias deberes dicere, quod concursus Dei depedeat a temporet, debeatquc expectare transitum temporis.ut in instanti futuro producat angelum: quod vide tur absurdum. Attamen tunc non esset signabile,velici stans, vel mensura ad equata creationis: sed necessario deberet duraret talis angelus per aliquod tempus nostrum, quod est immediatum huic instanti. De praeterito vero non esset ita possibile: nam si crearetur in instanti,& tantum durasset per illud, daretur instans immmediatum hula praetenti: si vero duraret Per tempus, tunc iri medict*te illius temporis versia S nos non crearetur, sed eget creatus.EL IIc non crearetur immediate ante ho
Secunda conclusio est in textu.
et Q. Motos non fit in instanti.Probatur. Vbicunque est mo iis, esse potist,ae velocior,& tardior edio instanthid fieri nequit: nam velocius id mouecur, quod in minori tempore idem spatiam pertransit instanti autem noein dabile minas ergo in illo non fit motus. Vnde affsecundum argumeuLum respondetur,quod quando dL, Arae motum non est in instantii intelligit per septimo. Nam per aliud ,idest,ratione mucatl elie, quod-nue est continuatiuum partium motus,n est dubium, quin motus sit licut dies ea nunc ratione instantis contiaviatis partes temPorii' - .
T Ad eonfirmationem respondetur,si quavis qualitas spirit uat is potait simul produci in instanti secundum se totam, nisi ominus in codem iustanti producatur unus rara das,&addariar alius, ut in eodem instanti sit ac femi orbae intensior,non est ressibile, quia id non potest fieri,nisiper motum. Quocirca non est Physieuid, quod aliquando audrui:nem quod in primo instanticina uersionis peccatoris datiar NMuS LTadias gratiae asotio Deo sene merito ae condigno,ct in eodem instati intendit et Taxime meriti Sed hoc non est Praesentis loci
Tertia conclusio est in textu. 3 o.
Quies non est iu iusta ti-Quae probatur tribus ratio-mibus. Prima est rem PDEOxcxlij argumenti principa- Iis Quies,& motus u u PpQuuiatur cotradictoriet , sed vriuatiae, est enim qui ed car*ntia motus in subiecto IotemPore viai cstartitudo ad motu .Et ideo sicci
q re videt,neque est C ecus; i am instanti ubi nolla est aptitudo admota non est quies. Vnde quies non definitur negatiae,ut quicquid no mouetiar quiescat, sed quiescit illud quod non moueturrest tamea aptum tali tempore & modo moueri, Ut eodcm textu babetur. I Circa materiam autem confirmati uia notada cst de Deficii Effinitio quietis in tex. 3 r. Id erat R,inquit,quiescit, quod quietis similiter se ha bet nun et,& prius. A que i ita est certia r eio, cur,quies no sit in instati, quippe in quo egeno possunt illa duo cilicet: nunc,& prius. Et perhoc respon-
datur ad primam partem confirmationis. Conceditur e *-rhenim, in instanti initiativo motus mobile quiestit: noc eo solum, ga tunc non mouerar, sed quia similit, id est,in eodem Ioco est tunc, quo crat prius et & ideo quiescit tanquam intermino quietis. Veruntamen nemo decipiatur cum facile quisque decipi potest inserens idem et sile de instanti rex trinsece terminante desitiones motus,videlictat, tuc res quiescat propterca uatunc non metuetur,&similiter se haber,sicut se habebit posterius. Contalloenim Arist.definiuis quietem per retspectum ad praeteritum' non adfaturum.Usu naquoeloquendi hominum eum, qui modo est, ubi hactenuae fuit q)iescere censemus areamen in priuio instanti, quo res est, ubi deinceps erit,nondum iudicatur quiesceret quia habitudo futura non facit, ut in instanti praeteritores quiescat. Quare negatur aequam esset rationcm det instanti terminatiuo,& quae est de initiativo. Et ideo ita text. si Anter exponendam secandam rationem dixi mus,B Manuis quies finiatur petr vltimum sui esse,non ta me u incipit per primum sat este, sed per ultimum usesse, ita: vi illud instans, quod est primum non esse morus,est diem ultimum non esse qEietis iam tunc res no
quae scit,& immodiate post iξl adquiescet. Is Aliam conclusionem ad bibet eodem text. 3 et Nempe quod omnea quod mouetur: est diuis bile: Quam inferius textu. Tatius probat.Etideo usque ad quaestio
Quarta con clus Io , qua respon- Consu
detur ad quaestionem,sequitur in Aeo. 3 3:-Motus dapIieiter diuiditur,s Alicet & ad Ei uisionem mobilis & ad diuisionem temporis. Prima pars probatuet tribus rationibus Prima est, Motus(vi modo dicebamus non est, nisi in subiecto diuisibili rergo est accideres materiale,
atque adeo ex tei sum per totum. Secunda atque tertia ferme reciduntin primam. deli ramoim toti urum mobilis novi est motus alicuius partis: ergo ne S est, vetmotus habeat partes extensas, quibus mosmatiar partes inobilis: sic utetotum mouetur toto moto. Acsi dicas, Tota albedo Petri non est in solata erergo tircesse elet albedinem habere partenvi alia caput sit alla una: Salia Pedes. O Secundam partem conclusi oms probiat in texisS 6-per hoc, quod motus diuiditur quemadimodum retam S: ut si tot ramotus e quo transitur rotum spariam durat integram horam, medietas motus, qua mansitur medietas spatij,detrat metdietatem horae.Reli a in cqmetitis sunt manifesta Aet, .prio Unde ad quartum prinetipatet argumentum In com-mcnto. 3 3-responium est, P motum diuidi ad diuisione mobilis neque est, g, prior pars mobilis prius incipiar moraeri, quam Posterior,netetv prius transear petr si sua fixum: sed est,auod totus motus coetndaTur PCr totum mobile-Et quanais moicis no sit res distincta,cii Ulominus est accidens, ut Lepe dicere Colemas et nam acci Et mobili aeru&cum, ad motam tollui sci-atiar mo-
164쪽
eer ro rum, Q rribilonunias paridis succis tuas, et non sunt simul. Nadicere, quod sunt diaer errar-- ili , IVNriciuntur ad cliu Isione in mob:lis 'tur diuisionem temporis, Certo estra sum. Q nyniam tunc motus esset in duabus sperat 'bus Em nritatis. Item ille re utra partes, quae extetant
cidens, cuius aliqua pars est in una parte mobilis, ct ala in aleta, diuiditur ad diuisionem temporisiecundum Caidem sartesealia tamen ratione: quia scilicet et alie Praecessierunt,& aliae sunt futurae, re continuantur ne xu tatum csse. 1. Ad conta. Ad confirmationem respondetur, quod quanuis per pyetricum moueatur per planum, motuS tamen non luoiectatur in puncto tangente mobile: sed in totasPHera, qaae mouetur per se et punctum nanque solum,
, P i accidetns mouetur ratione rotius.
' Ad quintum principale argumentum, respondetur S non definitur, neque cogna oscitur motum diuidi ad
inuitionein tetm Doris, comparando diuersos motus diuersorum mobilium ad tempus sed comparando totumo tum unius mobilis ad totum tempus:&partem eiusdem motus,ad partem eiusdem tomporiSevi paulo ante dicebamus Cum hoc tamen stat motum vnu eo esse QIoc1Orem altero, quodcu ambo sint aequales inquantitate, id est per aequalia spatia durantes , fiat in mino-
Quaestio tertia. v TRVM DE T VR PRIMUM
aut vitiinum esse motu Sisi I iato. sextoque capitulas cotinetur pars tertia huius libri,ubi disputatur de ordine partium motus De quo proinde mota est tertia haec quaestio. Arguitur ergo prim mo aduersus id quod habetur text. prae-ssem i. G.nemPe, quod datur Primum mutatum esset, intermino ad que Siponeretur graue in concavo tune re
eus anni hilaret omnia media usque ad terra,per vitim u sui esse, ita ut nunc sit plenu, ct immediate post hoc sit vacuum,graue illud quod nunc est in cocauo Iunar, immediate post hoc erit in terra, quia mouebitur sinet resistentia. Ersono dabir ur primu mutaria esse:nam prirn u mutatu esse sui in Commetis exponebarnus: est primu esse in trermino ad qiac,& ruin nac mutaLione, cu inctans praesens sit ultimia esse in termino a quo, non dabirur primum instas esse intermino ad quem alias duo instantia essent immediata VSecudo principaliter argui rur contra id, quod in eodem retxtia sub rugitur: scilicet,s, moi QS non incisi e per primum sui esse , sed per vitinium non esse Si mulier P regnans ambularet, ct in medio motu animaret ar fetus PCr Pram iam sui esse fetus inciseret moueri Per Primum stat ectet ua illo instanti, moueretur admotum matris S antea Non mourbatur. Ee
rude Let pr1mum instans mo Tu S cadaueris nam est instans me detum temporii, quo durat motias, mus ori ma
medietatet mouebatur homo,' secundacadauer ergo motus incipit per primum mi esse. Eodem modo impugnatur id, quod habetur tex .s r. scilicet, quod ante omne mouetri praecet lit mutatum esse nam si res inclo it mouetra per primum sui esset, ante illud nullum oraece . mutatum esse. T 1 erito igitur principaliter arou ur, contra id et quod habetur text. s s . scilicet,ante codibet mutatum esse, praecedere moueri. In prima crea- Ione mundi res omnes mutatae sunt det non esie, ad erae, tamen ante illud mutatum, non Praecessit moumri Id in est de productionibus rerum indivisibilium, puta
. s Quod si respondetris intelligendum illud esse, det ab Ai ' rum se M 'Un Argultor sic. Sint duodes planx contigui. A.'.B.&mobile sit fu per. A. talicem Vt vltima linea terminatiua mobilis sit --Darguitur sic. Immediate post hoc linea terminatiua mobilis erat super lineam initiativam. B. et o tunc iammo Oile erit mutatum:&1ameta antet illud mutatum e se, nullus praecessit motus, quia Iinea terminativa. A 'Ianea terminativa. B. erant contiguae immediate, inter quas proinde no intercede oat spatisi. Dqd fieret motus. Quarto princii aliter arguitur ad partem affirmati-utam quaestionis. Si motus non inciperet Der rami sui cisie,sed per ultimum non esse sequeretur: P mulam res permanentesanciperent per ultimum non esse odi
sthren id in erres sucet sis icta Se&permanetes. quod luccessiuaeincipiunt per v Irimum non esse Perma nenteS vero,perprimum sui esse. Quod autem I ua
etu . nam si detur candela,quae potest illuminare usque ad certam lineam exclusiue, scilicet in qua primu Est non gradus luminis et & Incipiat moueri versus illam incipiet lumen esse ultra illam Per ultimum non est ' α1dem erat de visione , si potentia vi silua extendatur per maximam distantiam , usque ad certam Iincam excIusiue, ae visibile sit modo in illa linea, ct incipiat
Aristo Ei ----Vid contrarium est sententia
In ordine partium motus de Quo
quaestione presentet disseritur,tria est consideraret, sci- Iicet, initium: finem:& media. De extremis agitur incapar. quanto.& de med S in sexto. Tota vero materia dccem conclusionibus colligitur. Incipitur autem dfi- uiso, '' Pyrum 'cis fissi in Lew. statim. o. iacitur Fundamdiundam nram, P mo balet quando mutatum est, non est rum Intermino a quo sita intermino ad quem: id quod &nomin Ipsum signineat, ctra tribus illic commentis e
. diurisi aetemPui: sed necesse est esse nuc in inuisibile.txempla gratia: si res mouetur ab A. iI. B. id in quo primum verum est dicere rem esse in. B. est indiuisitulet instans, nam detur cortrarium, pu a, P sit lepus v. g v n ra tu uet cum per tota horam quiescit ita. B.
Iam in Pram ct m dieLat' res erat mutaLa in . d.' per coneqQ risjora hora non erat tempus,in quo primum mat.2. et . Et eadem ratione ne ciue in medietate erat prim
165쪽
nium mutata,quia in prima quarta iam fuerat m. B. cum nulla detur tam parua pars temporis, quin m Parte illius sueritis.B fit. ut nullum sit tempus,in quo primum res mutata est. Est ergo instan h bin alijs omnibus generibUS motu S.,D. Iucuiuscunque gradus acquisiti intensionas , ct pnesse cuiuscun et acquil stq quantitatis an augmen et, & primum esset acquisitionis Ormae tab stantia Iis, in minima materia necessario est instans indiuilior C. Consus. a. CHinc sequitur secunda conclusio in text. 6-cunque motus penes finem datur primum mutatum et se. Manifestum corollarium est ex priori conelusione. Ut in mota locali, datur primum instans VII et an hoc loco, quo ventum est per motum,&in motu a te rationIs datur primum effet huius gradas intensionis:& in motu augmentationis,primum esse huius quantitatis:&1n getneratione,primum esse formae in materia. IProbatur conclusio in motu locali ex quo manite ita fiet in alijs. Si enim res mouetur ab . A. in . B. aut IncIpie esse in . B. Per primum esse, aut per vitimam non ei tet
ouia non est date medium non secandum: e P. immum. Probatur minor. Detur vltimum non eme in B,
ct sequitur quod mobile in illo instanti non est in . B-
Si autem non est tunc in puncto. B. ergo per aliquam
distantiam diuisibilem distat d, B.nam duo pime aspatii non Dossunt esse immediata .Et inde rursus sequitur, quod immediate post hoc instans signatum non erat Ita B. snam ut trastatur diuisibilis distantia, tempore opus est)& per consequens illud instans,non est ultimum n, esse in. B. Simile est argumentum de quocunque certo rada qualitatis,aut Q auxit xii' . Conauci GTertia eonclusio est in eodem texi s. Pene S m Itia motus non datur primum esse motus. Hanc probat tra-bus rationibus Prima est haec Illud primum esse motus,aut est tempus diuisibile, aut indiuilibIe instans: iastans esse non potest,quia in instanti esse motum, lato monstratum est esse impossibile. Qupd autem nequet sit tempus,probatur. Si est tempus,tuc aut mobile quiet scit per totam illud, &isic non est primum esse motus et aut per aliquam partem quiescit & per alteram mouetur,1 tunc non est secundum se totum primum esse moLus,sed secundam partem. Si vero detur partIcula tem- Poris,per quam totam primo mouetur, in met dietate illius iam prius mouebatur,&per Consequens tota particula temporis non est, in qua primum per se mouetu Et eadem ratione nec medietas: quia in priori quarta Prius iam mouebatur. Et cum tempus ut in infinitum
diuisibile,nulla dabitur pars tempor1s, in qua per se pra
Secunda ratio est in text 8. quando mobile transit per aliquod punctum fixum,non datur praema pars,
Quae trantetuit.Et tertia est in teX.q'. neque ins AD ,
Per quod mobile mouetur, datur prima Pars pertra II xa sed ante quamlibet fuit minor peracta. aae qui emtona in commentis sunt diffusius expositae. O Quarta conci
sio est in text. s et . Ante quodlibet moueri praecedit mitatum esse. Hanc demonstrat Phi ex tribus rationibus, quae in commentis expositae sunt. Prima sumitur ab spaquemadmodum in spatio,per quod fit motus ante quamlibet Partem est punctum, ita & in motu antet quodlibet moueri est muratum esset,ut enim partes lineae continuantur Per Pancra, ita & moueri respondenter per mutata esset, secia da sumitur a tempore. Propterea mobile mouetur P*T totum tempus,quia periaenit ad nunc terminatiuum illi 3,in quo verum est dicere mutatum esse, sed Aus; M ilhc, Partem temporis est aliquod nunc: ergo ante quodlibet Eoueri est mutatum esset. Eodem Que Iendri tertia.
I Quinta eonclusio cst in text. s i. Ante quodlibet mutatum esse,praececiit moueri. Qine eadem ratione probatur, qua praecedens: nam cum motus non fiat in ins 1 ti: sed in tempore,in instanti vero res mutata sit,&ante
quodlibet instans praecesserit tempus, fit, ut ante quo AIibet mutatum esse fit moueri.' In text. s S demonstrat easdem conclasiones inm,. Cones t.
tu altetrationis,& augmentationiS. Nam cum intensio
qualitatis, augmentumque quantriatis non fiat , nisi in tempore , & cuilibet instanti temporis correspondeat certus gradus qualitatis, aut certa magnitudo qualitatis,ad quam res mutata est,cadem rationet sequiturq, ante quodlibet in te di,etrit intelum esse,& ante quodlibet axis eri, auctum esse:& ante quodlibet intentum esse, intendi,& ante quodlibet punctum esse, augeri. In text. denique.s s. ostendit idem quodammodo usu venire in corruptione de generatione substiantiae . non tamen modo simpliciter eidem . Nam sol ma substantia- Iis aeris(v.g.) quae generatur ex aqua incipit in instanti:& ideo ante illud primum mutatum esse no praecediemoueri eiusdem generis,idest, generari: praecedit tamdialterari: quoniam terminus alterationis est generati,
substanti . I Quod si quis arguat contra quartam requintam conclusionem. Si ante quodlibet moueri est mutatum esse, ct ante quodlibet muratum esset est moueri,sequitur ut ante quodlibet mutatum esse sit etiam mutatum esset: quoil obviare videtur secundae conclusioni, ubi dictum est dari primum mutatum esse. Resps detur,secundam conclusionem solum assereret , quod versus finem motus datur primum mutatum esse,ut signato loco certo, ad quem re S mouetur, datur primum instans mutati esse in illo loco.Nihilominus loquendo in 'euere, ante quodlibet mutatum esse est aliud mutatum esse. Nam antequam res sit in D. loco fuerat in C. ct antea in B.&cmgnado diuersa puncta spatij. Et proportionabiliter in intensione & augmentatione . si regintenditur ab uno grada usque ad duo,licet detur primum esse in duobus, iuxta secundam conclusionem, nihilominus iuxta quartam & quintam prius fuit sub uno cum dimidio & prius sab Vno ou una quarta,&c. Quam nulla est contradictio.
At quanquam ex his textu alibus Em'ri'
conclusionibus posset quiuis sorte discernere quo qumque res naturalis instanti incipiat, desinat vet, quo tamen minori id negotio fiat, quinque arias conclusones tabi ciamus.Possumus enim quas alij plurimas maitiplicant, arte,& modo sub bas paucas cogere. TSue- ponatur in primis ex dialecticis exponi bilibus duo esses
instantia, quibus res in uniuersum incipiunt, finiret, primum esse,& vltimum non esse: duoetu et item, quibus desinunt, scilicet, ultimum esse:& primam non insoriimum esse est instans affirmativum intrinsecum tempori durationis: nempe quo res est, & immediate rete illud non fuit. Ultimum non esse est negativum, extrinsecumque, scilicet, quo res non est:&immediate post il-
Iud erit.Et pari proportione, ultimam esse est id, qudires est,& immediate post illud non erit:sed primu nodi
esse esHd, quo res non est,&immediate ante Illud fuar. Prem a &GMox praenotadae sunt quatuor distiDexiones. PFimn stinctio. Retum aliae sunt indivisibilets:vt Angelus, ata ronalis, intellectio,volitio:&c.aliae vero diuisibiles ut homo lignum et & omnes formae corpore et, ram sadstantialis, quam accidentales. ESecunda. Rerum diuisibilia aliae
166쪽
s. Distin. sunt per Danentes, ut L aec et u ar in odo dictae sunt et Iie hem Sc rariae, vestrorus, atque tCIT Ptis. Tertia Haruni Tmiam rerum aliae producuntur cum 'resistentia &ox
QVarro de rerum inceptione &desitione loci uioosso tas aut na tu rAluer, Aur supranaturaliter His preha- Ditis, sit nostrarumprima conclusio,qesar sit numero. gries omnis, siue divi sibilis sit, siue indivisibil:s. Cum oro Conclu. s. ducitur sanet resistentia, cx natura inceptionis inc picPer prim et eue,ct det sinitper ultimusui esse,ut anhelos qui a soloDeo produci potest,hoc modo ince Dir Proba Eur: qui acum no fuerit pro durius Per morum , coepit disse Dcut instans ipsum. Elpariter si a Deo 'tinc anni hilaretur, desinerti,sicut &ipsum iNsta HS. Adiecimus, ex na ura inceptionis,ut locum daremus iiii casui superioris quaestionis: si sorte potost Deus
tiam per ultimum non esse: non Quidem in instanti aut mensura indivisibili quo nulla estim mediate post hac l lum , quod nunc non sit,&immediate post hoc: Erit Conseruatus per aliquod tempuS. 'LElpariter non repugnat, quod ann iletur per prima non esse. Eadem ratione notitia incipit per primum sui citer reii desinat per subtractionem a diaertentie,desinit Per ultimum sui esse. Tametsi forsan difficile, aut sorte ampossibile naturaliter est,ut tantum diaret per instans unum, quod sit primum &vItimum csse. Eodom modos nunc a Deo produceretur in tenebroso aere unum luminosum per primum sui esse, eodem instanti diffunde retur lumen per totam suam spheram ita urorimum esse sumitiosi , esimi primum esse luminis Per totum me
' Hinc sequitur corollarium, quod omnes re S, Cum a solo Deo producuntur, tam corporeae, quam in Orpo Teae, quia productitur sine resistentia incipiunt per Drimum sui esse, ut quando primo condit ias tuit mundus, Conclo. v. - ues creas rar iDC pCrunt per primum sui esse. TSe-Prima conclusio. Motus,&tempus ,re si que sint alie ressiaccessitae, incipiunt per vitimum non esse, ae desinunt per primum non esse. Haec propositio mandine colligitur Ox textualibus conclusionibus. Cum enim in tertia dictum sit, quod non datur primum esse motus , sed O viail erit quarta ) ante quodlibet moueri datur mutatum esse, necessatio sequitur, quod moras incipit per ultima non esse.Rursus si ut asserit secunda) in fine motus datur primum mutatia esie, illud erit pcimum non esse motus. Neque Deus per suam omnipotentiam potest sacere, vi motus incipiat per primum solesset: Quia sicut non potest facere, quominus quacunque parie continui de EUr minor: ita neque facere potest,quin antequamlibet Partem motus Praecesserit minor, quae est pars eius. Cotti v et G HiraetasPcndet concitasio octaua. Omnas res,ouae incipit simul cum motu,&permodiam motri Sincipit per ultimum non esse:& omnis quae desinit simul cuin motu,clesinit per primum non esse. ERempli graria. Detur Iuminosum, cuius lumen extenditur petr cubitale spa
et Tunc cum Iamen extendatur uniformiter Ei S mi-tera liam mo gradu usque ad non gradam, necesie est: nuod sphqra laminis sit maxima quet sic ct terminetur Per primum non esset tuminis rdeIc Per lineam, in qua non est lumen, re citra illam est Iumet'. nam in quacunque linea Uacij sit tumeti, ultra illa aethoc est remissius lumen. Dara ergo isnea prima,ubi nora est tum versus in Pin lum iam mouerit tu illo vinanta vera
erit dicere, non est en vitra hanc Iincam. sme- citare post hoc erit ultra illam. Item si distantia, ad oua oculus videre potest terminetiar texistimo ad lineta
In Q ua N, An potest videt et ' citra quam poteta , t cvino i accipit per ultimam non esse. Etenim si visibile E I--- motis moueata versias me,in instanti,cuo fuerit in illat meta,no videbo illuvi,' immetdiate nos illud, videt bo- Et rursus dimoueatur a met, quando tuerit in illa lineta, Non videtbo, Simmediato ante videbam. Vnde illa di stantialitetae erit minima,per quam non potest fieri visio Coes et fio est manifesta, cuia huiusmodi forme, quia P. Od cuntur sine resistentia, producantur per modum
S, quo sit applicat lo agentis ad palgium. E Nona Cous . .
conclusio. Forma substantialis, quae producitur cumreti mentia & oxpulsionet contraria: incipit per primum tui est e re desinit per primum non esse. Exetmpli ratia. Cum et X aqua fit uir incipit per primum csse, quod caP imum non esset aquae , re si rursus aer corrumpatur in aquam , desinit esse aer per primum non esse , quod est Primum eti Tet aquae. Conclusio probatur, primum authoritato istotel. S. huius tetritu. - . ubi ait, quod instans transmutationis attribia itur Posteriori tem Ioriret*retu rei quae generatur. Q ando enim aerget Retratur ex aqua totum tempus non esie aeris, quod est tempus esidiaquae, diuiditur a tempore, quo Est aer, que quidem tepora continuantur petr instans, quod est finis orioris, de initium postetrioris. Illud inquir) Aristotel. attribuendum est posteriori tempori idest tempori ipsius esse ae ris,atque adeo illud est primum instans esse eius, re essi sint ut in eadem materia esse nequeat forma ignis, & forma aquae,fit, ut idem fit instans primum non esse aquae. Et ratio prete rea est manifesta. Nam substantiae huius mocii producuntur permotum praeuium alterationis: dispositiones autem requisits ad introductionem formae,rerminantur per cetriam gradum intrinsece: datur enim minima dispositio, quae sufficit ad in troductionstformae substantialis: Ut lib. . q.*. dictam est, ut primuesse illius dispositionis sit primum esse formae substantialis: quod est primum mutatum esse terminans mota alterationis, tu illa tenorem secundae coclusionis textua Iis. Habet conclusio verum, etiam in prodQctione antam aerationalis, quae liceti sit indivisibilis, neq; educatur de potentia materiae, producitur tamen cum expulsionet formae contrariae:que resistit disposi tionibus animae rationalis,&ideo datur primu csse animae in cordet: si illa est prima pars, quae informatur sed deinde successi-ue animat totum. Quo fit, ut detur etiam primum instans animae in toto corporet mempe in quo veru est dicere: nunc est in toto.i in qualibet parte, & non immediate ante hoc fuit in qualibet parte. Quemadmodu si ignis successivo Inflammat cubitale Iignu, dabitur primum instans esse in toto syncat etgorematice.i. in qualibet parte. Nihil tamen repugnat, quominias suprana ruralitetr Deus possit producere limoi formas per primu non esie .Easque annihilare per ultimum esse. V De Conelo. iocima conclusio. Calor incipit esse per ultimum n desie: si id modo verti sit,quod lib. I. q. dicebamus. L. nota datur minim' calor, qui producitu riri aliquod passum. Quod reuera verisimilius multo est quam contrarium. Na ignis qua primu applicatur ligno, agit, si fit maior virtus aestiua ignis, qua resistiua ligni: nec videriar quomodo agat, nisi per calorem: nasi eum dicasPriu S exi carerctrte id non facit, nisipor calorem. Quare si agena est maioris actiu itatis qua pactum ut resistetiatiae, quam primiam applicatur,producit calorem. Vel si contendis calore uri cis et prima dispositione, intelligatur coclusio
167쪽
de orima dispositione: quam ages producit m aliquod
Pallum . Quam ne ita est non dari minimam et quod apes nihil habet expectare ut cetam incipiar PT OG et C. Hoc habito,probatur conclusio. Caleta ita iam e APplicari passio per motum: ergo ultimum non eli Cap--icationis erit ultimum non esse caloris InpAuo minris resistentiae Itaque nunquam dabitur aliq is gruoia Scaloris in passio, quin ante fuerit minor. Huitas tamet c clusionis intellectus per multum pendet ex Dis qu-bro Proximo dicturi sumus de proportione P cecinia Per resistentiam. Quare de his fatis.
Igitur ut ad argumenta principa-
Ita respondeamus,primum non militat contra nos ilia Ilib. q. q. 3 . impossibile censebamus mottam heri In instanti, etiam in vacuo. Qui vero cotrariae Oetan L sententiae,respondeant, do nam hanc Aristot C. tDt 11IAI in motibus tantum corporum naturalibus , ut rei Vetrimeas eras Ad casus secundi argumenti, & alios eis su*1les respondet Paulus Venetus,&fere Philosopha, quota motus de per accidens( . s. quo res mouetur is motum alterius, in quo est nihil vetat, quo minas Petr primum sui esse incipiat. Infans autem qui animatiar In med Iomotu matris, incipit moueri per accitans ast motu matris. At vero forsan effer vero timilius, ct ex tanteria mahis Aristo. in illo primo instanti esse in ariS, non mo uetur infans,quia sui dictum est rex. et p. in instantino est motus, sed tunc incipit moueri per uuirota non esie
m Quod si quis replicuerit,ini Ilo instati vertam esse dicere matrem moueri,ut prae X plicatum est. q. I . sicut in quolibet instanti,verum est dicere diem cisse: erg ct infans tuc mouetur.Posset co sequentia negari: quia tuc est mutatum esse continuatiuu partita mor QS macerni: no in partiu motus infantis: quia nulle tales Parces pr aecesserunt. Sed tuc concedendii est, iuno in q ocunq, in stati veru est dicere aliquid moueri, verta est dicere moueri omnia quae sunt in illo. Eiddeo possiet no improbabiliter teneri prima solutio. Et eadem est ratio,isi curre te rota figuli,affigatur ei lutur dabitur ensm tuc primu Instans huius, quod est esse affixum,& in illo incipit iugum moueri circulari terra ut per prim si sui essed sic pisi prima solutione aut per ultim unon esse, se Ciadu taltera. JIllud aute de homine a turri cadete, qui ita medio motuvita eaeauit,maiorem habet difficultatem. Nacu motus subiectetur in toto coposito.i.tot iam sic id, qu odmouetur,& cadauer incipiens per primum sui esse ante illud instans nullatenus mouebatur neq; Per se neq; per accidens, male videtur sustineri possie,B in illo instanti cadauer mouetur. Sed neque est sitne difficultate clicere
tune incipit moueri per ultimum non effet: nam tunc sequeretur duplex in conuenies: unum, P motus ille interrumperetur,quod est contra eXperientiam: alteram interrumperetur per solum instans,iu videtur contra
philosophiam, ut li. S. disputabimus. Atque adeo seque
Tetur,v casus hominis , ct casu S cadaueris no essent luccontigui, cuius contrarium diximus lib. i .quaeiti. 3. Et ideo probabilius sorte dicetur, quod cam materia , in qua succedunt diuersae formae, continuo mougatur, Iicet per accidens ad motum prius hominis,' postea cadaueris , in quocunque inst ali intrinseco illius teporis mouetur cada QT etiam in primo sui esse. Neq; hoc est contra Philo.quis Iam negat primum ess et motiam: qui incipit post quiexem eiusdem mobilis eicis demquet materimm motus autem cada Eris succedit motui hominis communicatis in eadem max*ria. Vs Ad tertium respouium est in sexta coactoonc. S.*- Quim, via ae linc resiliatia,& sine caepulsione cotrari j producutur, incipi ut petr primum sui esse absq; motu Pr eui . Quando vero Ati. negat primam mutarum esset , intelligit qn res mutatae successive de Ioco ad locum, aut degradu ad gradum qualitatis, aut quatitatis et ubi necesse est tras repeti
ua est super linea spatij. A. incipiat per ultima non es et moueri luper spatia B. nuqua dabitur instas, quo linea prima mobilis sit su p linea initiativa.B. spatij:alias daretur instans futura immediatum huic instanti: sed quocunq; instati dato post hoc ante illo d aliqua pars mobilis erit ultra linea initiativa. B. spatij . Et ideo non dabitur primum mutatu esse, sed quocunque puncto signa to in. B. in quo post hoc erit mobile,prius erit in alio papinquiori. Ad quartu denique argumetum reposum est in octauacta lasione. Ne tu, illae formae, quae incipiunt per modum motus, incipiunt per Vltimu no esse.
6'.q, generatio formae substantialis incipit per primia sui esse,ut diximus in nona conclusione. Non id tam eride lumineaee visione, sed neq; de calore,aut prima dispositionet,quae introducitur ab agente naturali, verum ha Eet, ut concluseone decima dicebamus.
Text. 8 6.I d quod impers est,no cotingit, dcc.
Quaestio quarta.V T R V M IN DIVISI B Dre possit moueri,
D partem affirmativam arguiturprimo,
Anima mouetur dum ho mouetur, quia motis nobi S, mouentur ea quae in nobis
sunt. Quod si sententia Aristot. glossietur de indivisibili, quod habet positionem inco ntinuo,ut est pucturru arguitur sic. Sic perfecte sphaericum moueatur stiper planum: tunc solum puctum est quod tagit spatium: ergo indivisibile mouetur. Nec facere videt ut satis: sequitare spoderit: quod illud punctu:
mouetur per accidens ad motum totius spherarana qua ratione illud punct um moueretur in toto moueretur liesset a Deo separatum. I Secundo principaliter arguitur. Si in diuisibile non posset moueri,id maxime effecpropter rationem Aristo. quia necesse est id, quod mouetur, partim esse in termino a quo,& partim in termino ad quem sed in motu eiusdem spherae supcr planum apparet ratio illa deficere: nam cum punctur quosphera tangit planum, sit indivisibile: non potest ene partim in termino a quo:& partim in termino ad quem. snimo nusquam est: nisi super punctum spatij. Et indet sumitur aliud argumentur P puncta spatij sunt immediate nam immediate post hoc punctum erit in alio puri cto. ITertio deniq; ct postremo arguitur Angelus est indivisibilis tametri mouetur localiter ut est illud Matis et 8. Ang Dhi descendit de coelo & alia complura testim monia scripturae.Et in hoc item casu deficit ro Ari. Epor angelus occupare locum pedale & moueri successiue in locum sibi proximum, & attiguum ut sit limul iaparte primi loci&in parte secundi atque adeo partim sit in termino a qcio,& partim in termino ad que. G Iacontrarium est authoritas Aristo.
168쪽
lethi sphilid uti id diuiditur in plu
sa Ditia seri P m. nihil prohibet, quo manus per se moucaria r. Atiae sunt partes inentiales. Unde indivisibile hoemodociceretur, P non est diuisibile in plurcs partes esaentiaIes. Nequedet hoc indivisibili est praesens sermo am iacet vera esset opinio Commoratoris, esu est Torma simplex, non constans ex materia & forma, nihil Tepugnaret ut moueretur Iocaliter. Aliae sunt i partos in
Legrales. Et hoc modo res EF in diuisibilis, quia neqj I et nec here pol partes integraIes. Sed heti Et indivisibile adnuc est duplex:aliud, quod no h et postrionem in concinuo sed est res spiritualis, ut Deus,angelus, a arationalis: qticet sit in corpore, est in in qualibet clus parte. Aliud est in diuisibile, habes positione in ccitinuo: visui Paeta. Et quavis de hoc solo loquatur Ph. no tuerit abs
re de motu angeli n6nullam facere mentione Erunt ergo duo breues articuli:primus de pucto, alter de angetlo. secudus terminus conclusionis est, moueri Der se, mouetur enrmidper se, quod non mouetur ad motum alterius ut homo ambularis in terra per accides autem, quod mouetur ad motum alterius. Sed sunt importuni quipropter nescio quae sophismata, deserunt hanc do e trinam Arist Aiunt enim tunc consequi omnia haec inferiora moueriper accissens.NamIapis mouetur ad motum aeris diuisi permotu lapidis, & aqua,salte asced cffer fist uia, mouetur per accides: quia mouetur ad morum aeris attracti et imo o1a haec inferiora mouentur ad iotu primi mobilis. His in rudemus, si re mouetri oaccidens,est moueri admotu alterius s)ppositi, in quo est,&quo disertur,si sit mot' locatis, ut tiri vehit equo,
aut naui:&accidentia;&partes mouentur in toto Et id induetur per se, quod mouetur non ad motum alterius,
in quo est,ianquam in subiecto,aut in continente, ct deferente. Itaq; tripliciter quantum ad rem presente attinet aliquid mouetur per accidos .aga ut quia vehitur taquam in continete ut homo naui:aut tanquam pars in toto,aut tanquam accidens in subiecto. GSed est petiexea notandam,s, quan uis Phil solum loquatur de motu locati, possumus etiam re tractare in alijs speciebus
His prae habitis respodetur aci pri
mum articulum quaestionis i ibus conclusionibus. Primiae in text.praesenti. 26. In dioisibile mouetur per Accidens. Patet det o unctis, quae mouetnrur ad motu corin vi Idem costat in anima rationali, quae Iocaliter m nrtur ad motum hominis. Neq; vlla de hoc ei te pol du-bva tio. Secundam nos extra textum addi mus coc I sionem. Indiuisibile,quod non habet positionem in c6r Uuo,ootest oerse mouetri, non quidem mota aragmen cariotis, edetam alietrationis improprie dictae. Prima Pars est manifesta: quia indivisibile augerinequit. Scicta
i ius rei perfectiones. Ide inde atrima si re sedaratamam corpore,licet immidiate cetetrcear, scipiat hinciactus, non est tamen illa, quae per se ictelligita diat vult sed suppositum per eam. ITertia est conclusio. Ari in Credi ieodem tox. In diuisibila habens positionem in continuo quale est punctu, nullatenus per se movettur. Probat ratron1Dus quatuor. Quae licet in motu locali petr icaci
C1ucetant, de omni tamen specie motus militant. Prima est in tex. 8 I. Id quod mouetur, ora mouetur, aut est intermino a quo,& hoc Id, quia cuc nodri mouel ur,aut intermino ad que & neu, hoc di di Dot, quia tuc tam uta- Tu e traut partim in termino a quo , P utim in termino ad quet:& tunc tequitur esse diuisibile. Quod si cuiuhaesitet no esse hane rationem efficace: na si pidate moh II et mouetatur per spartu tripedale, a prima.LDedalitate usq; ad tertia, quado cst in scda, nec Est in orimo tpoa quo, Nec inultimo termino ad que,is intesti 'at Phi loqui ciet terminis proximis, re quos aiunt immediatos viti pedale mobile mouetur il loco. A B. pedali in locum d C pedale priori contiguia maiar continuum, ta diu darat motus, quandiu una parS mobilis est in aliqua parte prioris Ioci,ct alia in parte secundi. Nam quando mobile a loquate est in loco. A B. nodum mouetur, ' qua primu ade qua te fuerit in. B C. cesiat moueri in illo mo- tu,quo mouebatur ab AB. in BC.
damus oportet ut pote, P si hanc intellexerimus, non opus est aIias repetere Est et nim Scotus, qui. r. n. l. a. Scotus q. v. ad tertium tenet,& quidem no sine apparentiar c, indivisibi IepEt moueri motu continuo. siue sit an dicies siue punctum si daretur separatum. Primum eius nouis mentu est: quod nos primo loco facimus de motu sphetarae super planum. Neque satisfactarc sponsio et nEgetur polLedaei corpus perfecte sphericum , tum: quia coela est perfectet sphaericum: tum quia nota repugnat diuinitus fieri. Solutio crgo ex mente Aristote est, quod illud punctum non mouetur Perse sed per accidens ad motum ipsius se haere. OAt vero: praetermissis Scoti repliacis: videntur in etiar gratiam difficultate faceret reoliis cationes istae. Primorii Deus Potentia sua separareti pu- illud asphaera: quod tamen illic coseruaret ut moueretur ad motum sphaerae cetrre moueretur sicuti nunc mouetur illud punctum quod est in sphera:vel si an die Ius assistens illi pacto moueatur cum spheraeter o indiuisibile per se porcst moueri.' Secundo si indivisibile non posset per se moueri: issmaxime esset: vi infert Pndosop. tex X v. linea spatij
per quam ni motias componereLar ex Puncti Sinam DueZum quod moueretur es et non potest nisi in pucto spath: ob id q: si ex hoc pancto mouetur motu et rinuo: ne-eelse est vi immediate post hoc sit in alio puncto imme diato huic in quo modo est et sed haec ratio aequam vim habet in illo puncto sphaerae quo rangit spatiam et quod certet non tangit nisi in puncto. Ob idque (ut respondes mussu, immediate post hoc erit in altero punctos artisvr puncto supponat confuse in nullo tamen erit immoediato post hoc: responderet similiter possemus: si Pun
Et confir haec ratio. Mathematici satentur quod si pactum duceretur per planum relinqcieret linet in qua nulla etsient pucia immediata: ergo ex hoc quod incitui sibile pancrum continuo moueatur nota seqVitiar FQu-cta est et immediata in spatio. Certe res videt difficilis.
Ad rationem Pnil rei pondet Scotus P succesiis vim Petit
169쪽
pertransitiaruna eius pars, quam alia:&secvnao Pete mobilis,ut subditur in texta 'o ut ii mobile traret per aliquod signum fixum, prius tranficet A
pa quam poste or . Ait ergo P Philo non negatio r
uisibile posset moueri motu,cui' successIo prouenia e Nparte mach sed motu,cui'successio,paemat ex Ptet mobilis Na cu indivisibile no habeat partes, non pol Pars anterior transire per punctum fixum prius, quam araa-
Nihilominus litem hanc trio IS
propositionibus dirimimus. Prima est haec. Mam&sta est mens Aristo. (netque in dubium cadere pol md uisibila,quod habet positionem in cotinuo, nullatCnus
nosse per se moueri motu continuo. Primo, quia In v n2-
uersum sine aliqua distinctionet id negat, Deinde, quia solutio Scoti (vel ego fallor no satisfacit. Nam si ici lo-lum contenderet Pni. nihil opus habebat tot vero a P digere aest enim per se notum , ψ punctum indita Ita 1 non potest successive transire per panctum fixum mstatio .Et perinde esset probare, quod indiuili bita DCootest hoe modo successive moueri, acti probaretiar, diuisibile non est indivisibile.Item, quia ratio Prima
Philosop. procedit de successione motu s rationet 1Pat Isis Ouam Drobae non posse competere rei mdiu in IIII, hoc
mgdo.Omn*, quod mouetur, mouetur il quoeta iri quia damidest a termino d quo in terminum aet quem: .R n mouetur quando est in termino J quo, nec qIndoctin termino ad quem et ergo mouetur quando est Parii in uno&partim in alioresse aut e partim in uno Ptim in alio non potest effe,nisi sit diuisibile: ergo omne, Ad i orist, q dmouetur est diuisibile. Un non est hic'etatior retrae
debet quodamodo id, quod mouetur,attinget et hinq; terminum:& inde subinfert esste diui libile. mpropositio est. Si argumetu hoc Scoti procedere , ia 'esset necesse illud formare in sphera: quia an qUo
mobili:eriam si insat spatium secundam Parte P
(vt se cubus moueretur procederet argamen ita,
rus ipse deducit. Nacuiuscunquere1, quae m' ---di b
nabile estpunctum in superficie, quae tangeti sp rata . quidem nusquietangit spatiu,nili in pu ut de quo P. Qinde procedit argumentum, sicut de Puncto FPbET
ni motu debent esse duo termini a quota ad quem a mediati,&percosequens illi debent eue magnInam duo puncta in eodem spatis non PO1 urar ei mediata:&si sint duo corpora cdtigua,inter lineas,vibas se tangant,non potest e et motus, qui uum, stantia. Sapposito autem, quod illi dao termitu iant maguitudines, non potest mobile ab una in aIIMDUe moueri,nisi partim sit in uno termino , Pammmatio, Sper cosequens id quod mouetur, si t masn1tuo eVnde adformam argumenti bene responsum GT, Eu P nccum sphera mouet ur admotum latisre,peri de ac si illa sphera effet cubus, aut cuiuscunque alterI S liguxv Planie. x ad replicam,admisso, P punctum ill adit Paret a Deo relpondetur , quod illud no elae L mocrile motu succestiuo inec Deus per suam omni Olentiam posset illud mouere motu continuo per spatiia: qiata Certe nullibi esset :nec Posset tangere spatia tacta enim non est niti in quantitare secustum principatet co- Ad - ceditur illam esse rationem unam inter alias, cur 1Ad1iat sibile non potest moueri.Neqiat deficit ratio in lPh Tamota per olanum: quia licci Non idnZat,inuita Euvix o, nihilominus quia illud am mouetur nisi ad motum to tius corporis, quod dum ouerar partim est interminoa quo,& partim intermino ad que, Panetum illud mobilis, quod nunc tangit puncrum spatij, non poterit immediate post hoc tangere punctum ali ad , quinante illud tetigerit infinita. Quare ex motu puncti ad morum totius corporis non sequitur aliqua esste puncta in spatio immediata. Si tamen per se separatri moueretur inotu cotinuo, intellecta est impossibile aliud, quam P deberet moueri oer puncta. Quam o ore casus ille mathematicorum. L P punctam ductum per P anum, facere linea solam est secundum imaginationem, ii per impoΓsibile ita possiet moueri. Alias rationes Arist. non est necessarium repetere post commentorum expositiones.
Articulus quaestionis huius alter AtticuL i
est de motu angeli. Cuius in hac parte alia est ratio, quam puncti. Nam angelus, quanuis sit in diuisibilis,er se tamen potest in loco diuisi la ili, de in qualibet eius paetet,velati in corpore est anima. E Est ergo hic dubitatio
triplex. Prima. Utrum possit angelus moria cotinuo moueri s. ab extremo ad extremam per omnia media, nullum transiliendo. Et de hoc citra controuersiam concedunt doetores partem affirmativam. Scotus et .sent. di-2.q. y.&. q. vis.& S.I ho. I. p. q. s 3.art. r. Et ratio estis
modo dicebamus: quia angelus potest este in loc . v.f- Ped Ali toto: pSterit ergo moueri in proximum locup'datetm,ope tacido succesiluet ita ilio, & desere do primu Tametia proprie non fit ille motus Pnysicus: sicuti proprie non est io loco. Nam etsi vere sit in loco secundum substantiam(vili br g. quaest. .dictum est non tamen
continetur,autrirc anscribitiar, aut mesuratur loco. Unciet a 2 2Ertium argumentum negatur,eandem esse ratio
: m de angelo, quae est de psicto. Nam angeIus esse po- in loco diuisibili. Si tamen poni posset in phic o no. I et motu conti auo moueri,magis quam puctum ipsum per se separatum. Sed secuda duo itatio est. An pol ita moueri ab extremo ad extremum motu discontinuo transeundo per media. De quo Sanch. Tnom.&Scoto dissentiunt Nam eodem articulo concedit. San. Tho- partem affirmativam. Cuius est profecto egregia racio naturalis. Vt enim angelus non dependet natura sua a
loco.quia posset esse in vacuo, & quado est in loco,non continetur ab illo, ita nec in suo motu desedet a loco. sed potest applicare se ad operandum in loco distante ab eo in quo est, non applicando se ad loca interiacentia. Scot .vero distucitata,quaestio.vltim. licet non adeo auertiue,orobabiliter tamen tenet partem DCgatiuam Cuius ratio est, quia ordo, inquit, praefixus uniuerso est
ut Ioca tis distent, nisi per media & inde sequitur, quod
eadem sit lex omnium mobilium , ut ab uno extremo non possint in alium moueri,nisi per mediam. Ratio tamen hec facillimae solutionis est. Nam etsi distaria is corum materialium esse naturaliter nequeat,nisi permedia,non tamen subsequitur ut lex sit immaterialium retrum,ut non possint transire, nisi per mediam, quaU-oquidem neque Z loco pendet, neque a materia. maIussi tamen argumentum est, quod est cogitatu dranciae, quum odo ab . A in. C transitus esse porcist, nisi Per aliquam
viam. Attamen cum angelus res fit spiritualis,coniectari licet, in auemadmodum cogitationem quImTAS CT-ret Dotest i coelo ad terra.i. nuc cogitare de cinIo,&confestim de terra, nihil cogitando de elementii me I S. ita notest e e motus angeli Idem q; proindet e Xcos Lam
170쪽
m. t iam sit ratcrinino a quo in ermino ad Arioc enim neque triet petEdlisairn toturaliter, ne de let moueri,nam moueri, est unum locum relinquere ct Mitu acquirererieri est,q, in hoc instati det primu sta b te incipiat Enc intermino ad quem , &immediate ante
etione minite situm hoc. c. li xl. 3 ubi ait qui scerdire id esse quod similith Modire nuncut prius ivndo nos elicotinus NA . quiet defineret n6 posset, ni arcetvliinoatat caetra nodum formaroermanetis. Si au
ir utres Mise, incipisit morumetri per viti uiam noci Te motus, diiunc sit ratem Liba quo tanquam, rnreonino quietiri,ctim mediaret post hoc in germino ad que. Qui quidem mstustionetrit instantaneus sed subitanens. Ee ideo respondetur ad dubium nrgati uc. Quod si moue tur motu discootinuo,noc trans exando Der mediam noterit neu cevet ii cc b, ct stri midiate i id fidet is terra. Si autem mouetatur motu continno, nune crit in hoc Icico,&immediatet post mno trit in alio: non tame signabit et locus in quo tritimmediate post hunc. Sed odio ocunque post hunc da bante illum eri H alio.