장음표시 사용
351쪽
Σ , XIV. dist. Quaest prima, lib. primi.
Si optrito, ita dicatur de filio, &ῖc specialiter coacurrere est illapsus, .emio loquntur Sancti. His stantabus, dicitur sic Ed Bedan , non enim dixit Beda hoc esse Spiritum Sanctum mitti, quod eli eius glatiam dari, sed ait Simul cum gratia datur, mittatur Spiritus Sanctus ita quod sola concomitantia ibi denotatur. Experide S. Lon ai quod nobis datur charitas, ripiritus Sanctus in propria persona, in quantum per gratiam possideo Deum, quem sine gratia non possidetem. Ricca d. sic ait Spirium anctum datum secutulum perlonam, non tantum, ut donum appropriatum S dicit talem esse modum , videlicet quod dare Spiritum Sanctum se proprie eit dare rationali creature facultatem se posse frui Deo; hanc autem facultatem habet rationalisereatura per charitatem 4 ideo cum sibi datur, ut donum charitatis tunc vere datur persona SpiritusSancti, quia esit ubique per essentiam, tamen ipsa creatura non habet ex hoc facultatem ad fruendum eo; sicut homo pauper habet pecunias aliculus diuitis in domo sua, non ob id diceremus, quod habet illas pecunias, ut rem suam , sed si sacultas daretur adiuue, uti illa pecunia, ut re sua, riinc eam haberet, ut rem suam; ita hic a simili dicatur. Qui hunc modum tenent, habent consequen ter dicere, quod non pote it dari Spiritus Sanctus sine claritate, at in postum, ut dictum eli, debet teneri. Et nota, quod non defuerunt, qui dicerent, quod signa sensibilia in quibus apparuit Spiritus sanet. vi columba, nubes, status, linguae igneae fuerunt alsumptae a Spiritu
Sancto in unitate suppositi, dum in talibus Spiritus Sanctus apparuit. sicut fuit assumeta natura humana a Verbo Sed hoc et falsum , qui as hoc tu ille tactum, scriptura non tacuit sei, dicet Spiritus sanctus
sit in homnibus, iuxta illud Epiritus Domini repl. Orb terrarum. Non tamen est in omnibus missus. Vnde Spiritum Sanctum mitti ad alique, secundum communiter scribentes, non est aliud, quam facere dilige re Deum meritorie, tantum Spiritus sanctus, de filius mittuntur;&si Pater mitat, sicut aliae, non tamen dicitur mitti , cum non habeat intrinsecam productionem passivam Mittere autem est commune tribus, cum sit manifestare personam productam δε sicut aliae pers nae possunt manifestare Spiritum Sanctum existentem super capita discipulorum per sonum, de ignem , ita ipse se mani bellat, imo necessario se manifestat, cum opeia ad extra sint indiuila. Dices Pater etiam manifestatur, ergo mittitur. Rei p. queete . Dubitabis, an Spiritus s. tempore legis scripte fuerit missus. Vigerius ait, quod non propter
duo, primum est, quia tunc non erat pilanitudo gratae , secundum . .
quia non debuit nulli visibiliter ante missionein visibilem titu . Quaeres amplius. An columba, in cuius specie apparuit Spiritus Sanctus fuerit res era. Profecto. At, an vivens, vel aliqua res habeas sina a ccidentia. Vtraque positio est probabilis.
352쪽
z. tabur. COTVI lib. r. d. x . in x. ad E. dicit . Potentia est qua simpliciter possumus,4 primo, quia quo quislo teli simpliciter operari illud est potentia . Oppositum habet in doctrina sua multis in locis . Nam vult quod etiam obiectum ad operari necessario requiratur. Laear. Resp. Scotidictu intelligitur percoparatione ad habi . ri aer tu,sed non per comparationem ad obiectum, d alia es-ientialia cum potentia Nam47 P. loquitur de potentia , Vt comparatur ad habitum, sic potentia est id quo simpliciter pollumus, tiabitus autem quo sic possumus, Vnde per habitum dicit Franc. op ramur velociter, faciliter, de firmiter, concurrit cum voluntate adactum meritorium, irincipalius licet quantum ad substantiam actus principaliter sud voluntate. n. lacobur Scotus lib. I. d. 7. ΟΣ2 ada dicit,quod accidens in ligno agat se, sic agit Iei calore sibi accidentaliter inhaerente De hoc nulla conuenit actio igno performam ligui, sed tantum illi accident , ' quod recipitur ab ipso Oppositum patet ex Arist. Nam accidens tale in ligno non est
Iscar. Resp. Scotus, si bene consideretur littera eius, tantum intendit i illa ratione contra Henr excludere rationem formalem ab omni, quod fit aliquid voluntatis, scut patet ex illo exemplo. Nihil ligni est ratio sose malis, calefaciendi,& sic est intelligedus . Nam exeniplariter loqvi
Dcoueu a Scotus lib. t. d. r. est ad F. dicit; Habitus cum non si formaliter voluntas, nec per consequens, formaliter liber, si est principium acti. uum, erit meresnaturale. Oppositum patet is in Quot ar 3 ubi sic ait quandocunque potentia naturalis aliqua concurrit cum voluntate tota illa operatio dicitur libera, ergo habitus erit liber. Lutas. Resp. Aliquid dicitur liberum dupliciter, orna aliter, aut per participa
tionem . Habitus perparticipationem certe liber est, sea non formali. ter, tu ideo Scotus dicit, mere naturaliter, is aliterque liber. cobar. Motus lib. I. I7 χχ. ad F. dicit. Habens formam aliquam astiuam sibi praedominantem , unquam potest moueri contra inclitiationem illius sormae praedominantis, sicut nunquam corpuS mixtum gratie O test ascendere contra inclinationem terrae praedominantisci ex quibus
verbis patet, quod non potest dari equale ad pondus. Oppositum Uidetur habere Avic ubique in doctrina sua, scilicet , quod tale aequale ad pondus detur. Iatas. Resp. circa hanc difficultatem differunt Auer. Aule sed quicquid dicat Auic teneas cum Com. nam primo caeli c. 7. ωα de gener. c. g. dicit non dari aequale ad pondus propter duo. Primum, quia tale cor- Ll MI
353쪽
pus ubicunaue poneretur, staret, non moueretur , etiam quilibet locus ellea sibi naturalis. Secundum,quia tale corpus esset perpetuum, quia non haberet qualitatem praedominantem vincentem, sicque non accideret ei tranImutatio: Arist. p. caeli 7 vult mora moueri ab elemento praedominante, quod non esset, si ibi esset aequalitas ad pondus Petrus Tatat. lib. 1. de gener. q. vlt tenet, quod non datur aequale ad pondus, sed tantum ad iustitiam , quia si daretur aequale ad pondus. motus non haberet locum naturalem, quia qua ratione locus sursum esset sibi naturalis, eadem ratione locus deorsum. Dices In aqua,quae est calida, ut se , redeundo ad suam pristinam naturam, transit, tunc est temperamentum ad pondus, ita dicatur de infirmo, ut redit ad la nitatem. Dico, non sistitur, sed ultra transtur aequalitas ad pondus debet intelligi.'nod ibi s statur. Aut dic, quod intelligitur de statu naturali rei is non de violento De hac aequalitate ad iustitiam, Scnon ad pondus, locutus est Arist. r. caeu. sco lib. 4. d. 43 . Q. a. s. Iaziau cotu lib. l. d. 7. 12. ad G. dicit. Intensio actus non est aliquod extrinsecum accidens actui, sed gradus intrinsecus a tui, qua velit in ferre, quod sit accidens intrinsecum. Oppositum apparet in doctrina coli. Nam utensio, eum si modus intrinsecus, non potest esse accidens. L M. Besp. Est Meidem modus intrinsecus ad hune sensum, quia non est doquidditate illius, cuius est modus. Dices. Ait Scotus Actus intensus est quoddam per se unum, ergo videtur non esse accidens. Dico, scintelligitur, quia non est accidens illi extrinsecum, ideo dicitur per se unum Vel dic, quod res, modus sunt per accidens logice loquendo. s. a ὀπι Scotus lib. t. d. i7. in a. ad Κ. dicit. Hoc apparet inductive in passioni bus consequentibus idem subiectum, in quo est necessario determina tus ordo, quod una immediatius sequitur subiectum, quam altera di hoc secundum totam speciem oppositum huius habet Scotus d. s. p. via non ponit ordinem passionum degerminatum. Iucas . Resp. Scotus d. 7. pr. loquitur exemplariter, seu conditionaliter, cli eum non sit locus proprius, locutus est communiter , id ait in parte arguens ad partem negatiuam. Ex quibus omnibus patet quod non est des menda sententia Sco ibi, ubi natitur probare, quod habitus non fit aca, uus respectu altus. Quaeres, an habitus si actisus Franc. d. II p.Q. 3. ait, quod sic, probat ira. Quandocunque est aliqua natura , quaer est in duas operationes, inquantum una abundat, una deficit , si adiutorium detur illi naturae, rationabilius est , quod sibi detur ex par- , qua deficit, quam ex parte, qua abundat ed natura in producenda deficit, in perficiendo abundat, ergo si habitus detur ei in adiutorium, potius debet sibi dari, ex parte, qua deficit, i. ex parte qua producit. Quam ex parte, qua est receptiua , Dices Impossibile est circulum clari in egentialiter ordinatis, sed actus in essentiali ordine praecedith tatum, quia ex eo generatur. habitus non est causa actus, quia tune
esset ordine essentiali prior. Resp. Frane tenendo, quod actus sequet, res, o precedentes habitum Int alterius rationis,argumentum est m. lutum, sed tenendo, quod sint eiusdem rationis, tunc oportet negare,
quod ibi sit ordo essentialis, cli ratio est, quia ita possunt causari cum habitu, sicut sine habitu, quia actus illi Posteriores posivat causaria
354쪽
XIII dist. Quin prima, lib. primi Σ'
potentia ita persecte eum maiori conatu, sicut etiam est tantum aco- dentalis ordo sanitatis inducta ad medicinam, quia sanitas , S medicina inducta poterat induci cum maiore conatu. Dices. Habitus gene ratur ex acubus, Dico li, ex debet exponi, ut dicit ordinem. non emcientiam, sicut dicimus, ex auiora fit dies, ita ex actibus fit habitus
idest post actus fit habitus.' Len M. Scotus lib. I. d. 17. Q t. ad V. dicit. Non oportet omnem actum generativum habitus esse rationem agendi quo Oppositum patet dicto illo communi, quod est causa cauta est causa caulati,ergo mactus est causa habitus, erit quoque causa actus causati ab habitu.L.M. Reis. Verum est, quod est causa actus posterioris, sicut remotum quo, sed non ficut immediatum quo Sco lib. 4. d. s. in t ait, sec. Qui ouid est causa cause est causa causati puerificatur,duabus conditionibus seruatis. Prima, quod sit in eodem genere causae. Secunda, quod inter causas illas, sit ordo essentialis, istasque linutationes ponit I. Meth.
dicorim Scotus lib. r. d. x . O. x. ad N Sc . videtur dicere, quod habitus respe spectu actus non est activus, sed tantum iacilitat potentiam . Oppositum habet lib. r. d. . in .4 lib. . d. t .so k lib. 4 d. 6 Q. Lo.deis in Io,ac d so. Q .vit quibiu locis inqvit, quod habitus solum is datur potentiae in ratione activi, lassici. Zuea . Resp. est verum, quod ait Scotus d. 7. pr. quod habitus datur potentiae
in ratione passivi, sed loquitur topice docendo sustinere opinionem M. quartam ibi positam, at tenet tertiam ibi recitaram,quae ponit habitum activum. Dices Scotus lib. a. d. xx lignum siccum, ait, magis est dispositum, ut recipiat calorem, quam humidum ergo videtur,quod
habitus faciat in ratione passivi. Resp. Scotus 7 pr. loquitur de habi tu consuetudinario, qualis in ligno non reperitur, quia talis habitus est tantum in viventibus Vel clic, siccita,ncn facit potentiam passiuam is esse magis dispositam, sed tunc remouet impedimentum. Vnde aliud ς potentiam passivam disponi aliud, quod ab ea remoueatur impedimentum, Altera tamen responsio est melior. . ac M. Minus lib. t d. o. in x. ad O. dicit Habitus, inquantum virtus, non est activus bonitatis in actu morali Oppositum huius habet Scotus eademina. Vbi ponit habitum esse activum respectu actus Laevi. Resp. Habitus dupliciter consideratur, pro substrato, est quaedam qualitas, Iraturalis activa,&sic est ac tuus; pro is , ut norat coto mitatem ad rectam rationem, laicitur sic habitus, inquantum viditus, ic non est activus. Notandum, quod virtus multis modis capitur primo, ut se extendit ad naturam, seu potentiam aliquam, ut accipit Arist. I. caeli I 3I.r32. Ex quibus locis elicitur illud dictum s Inosum Virtus est ultimum in potentia secundo capitur pro qua, cunque dispositione bona ordinata ad finem , sic Arist. 7. Phil 43. dicit. Virtus est dispositio ad optimum hoc modo habitus intellectuales,
corporales, moralesque dicuntur virtutes Tertio capitur pro virtute
morali, ut dii finitur ab Arist. 2 δ c. c. s. sic Virtus est habitus, qui perficit habentem, opus bonum reddit, sic virtus habitus est et et tuus in mediocritate eonsistens, quo ad nos ratione tei minata, ε ut sapiens determinabit. Alia est virtus heroica, de qua tractat Arist. 2.
c. dicit. Ille dicitur heroicus, qui est plenus omnibus virtutibus a L is caret
355쪽
1 4 IIII dist. ii aest prima lib. primi.
&caret omni vitio. in omnibus ratione regitur,4 addit Arist. quod
talis non inuenitur, quia sinueniretur, potius diuimus, quam huinanus esset; ex hoc virtus heroica diuina dicitur; oppositum virtutis heroicae quod dicitur bestialitas, seu incontinentia, non inuenitur,&talis esset, qui haberet omne vitium, de careret omni virtute. At quid est virtus heroici Vnus modus est, quod virtus heroica est aggregatio omnium virtutum moralium in summo, cque virtus heroica estens per accidens Scotus vero lib. . d. 3 in finem . Virtus heroica
est quaecunque virtus iii summo,ut in gradu persectissimo. Vnde si qui x haberet omnes virtutes in summo, in gradu periectissimo, ille: beret tot virtutes heroicas,quot essent illae virtutes; hinc benε ait Franc virtus heroica non est una virtus, sed est culmen.& aestigium omnium virtutum Tandem est virtus theologica, quae secundum Sco lib. f. d. 23. triplici conditione ornatur. Prior, ut alpiciat Deum immediate Altera, ut habeat pro regula diuinam voluntatem . Tertia, ut sit insu-sa immediate a Deo. Et dimnitur ita ab Aug. Virtus theologica est qua litas bona, qua bene vivitur, Quam Deus in nobis , ne nobis, peratur. Datur etiam virtus media, ut fides, spes, charitas acquista,quae tantum habet duas primas conditiones, sed non tertiam , 8c differunt virtus theologica, o moralis tripliciter. Primo ratione obiecti virtus theologica respicit Deum immediate pro obiecio, moratas nece Issario respicit aliquod creatum finitum Secundo ratione finis. Tertio, ratione modi, quia virtus theologica eleuat mentem ad aliquod pernaturale, moralis autem non ..Iacobiat Scotus lib. I. d. II. Q a. ad R. dicit, quod habitus, cum sit qualitas abs luta, est virtus activa. Oppostum habet Ariit. nihil . I . viati Vir tus, de vitium sunt ad aliquid,& ad aliquid non est actio, nec motus.1Ma, Res p. quaeras resp. At aduerte, quod rationes Arist. ad probandum illam conclusonem. Ad habitus morales non est per se alteratio, sunt di nutae , ut ait Sco.43. Quo & d. I7. pr. Nam prima eius ratio est. Habitus, malitia sunt ad aliquid ergo ad ea non est a teratio neque
habetur in .i7. Secunda, qua habetur in t r8. haec est. Nihil dicitur alterari, dum perficitur, atque corrumpitur, ergo secundum has qualitates non est alteratio per se. Tertia, quae habeturi t. ry haec est. Id, quod acquiritur ad acquisitionem alterius, non alteratur, habitus α Dimmi te hae rationes coneludunt. Nam prima, de tertia probant tantum, quod non sit motus per se ad relationem, sed non probant per se non primo Secunda ratio habet maiorem falsam Tamen Sco a fieri tres responsones ad dictum Philol hi in ira . . Quot Prima est, quae dicit Arist. 7. Phis non sunt de eius mente, at Platonis; idci refert Auer. in fine loecom. His visis, non quod haec fit opinio eiu sed intendit demostrare vim huius opinionis Altera responsio est,quod Arit non concedit alterationem, nasi ad formam, quae primo acquibritur in illo ordine, non sic aurem eli de frientia, vel acta intelligendi, quia non acquiritur ab obiecto extra, sed ab aliquo intra Nam x. de
ani .s Cu volumus intelligimus, non autem sentimas, cum Volumus ,
quia ad intelligendum habemus objectum intra, ad sentiendum extra. Ideo . phis r 1 concedit Arist. sensum alteiari, liabet intentum ex illa conelusione speciali, habet conclusionem principalem,quam intradit in lauro ii taur. Lb. s. quod moueatio motum sint simul id m
356쪽
probat indu niue in omnibus motibus, specialiter in alterationibus videtur habete instantiam de illis qualitatibus,quae non immediate ducunt m a primo alterante, quia ibi, si alteratum stimul cum proximo alterante, non tamen cum primo in illo ordines, de quo tamen ei manitestius, quod pium si alterans. Tertio, resp. Scotus quod posset m- relligi de alteratione, quae est vere motus, cuiusmodi non est intellecti, cum indivis biliter acquiratur, deest in rubiecto indivisibili. xi Iacobu, Scotu lib. I. A II ina ad s. tenet, quod appetitus sensitivus, lice non sit liber, est tamen aliquo modo activus, sicut etiam densus oppositum patet ex Arist. t. phiis ubi ait Non est ponenda pluralitas in nec ell. late, thd non est nec ellarium po uere semum activum distincturne citatura rei a sensu passivo. Resp. In via Sco certum est sensum fore activum. Ad Philosophi dictum ' dicitur, quod necessitas est ponendi sensum a struum sic patet nisi esset sensus activus,tunc potentia sensitio non esset virtus animae.Tum sequeretur, quod virtus vegetativa esset activa a. de an. 3s de inde νTum, sensus iudicat de suis obiectis. Tum Basiliscus visu interficit, mulier mestruata visu iniicit speculum. a Iuriatis Scotus lib. I. d. I7. Q. 2. ad Z. dicit Prudentia non est simpliciter neeessaria adactum moralem, sed simpliciter sufficit solum dictamen Milonis Oppositum videtur dicere Sco eamet Q. paulo ante , scilicet, quod prudentia sit simpliciter necessaria, his verbis. Et hoc praecipue, ut illae conditione dicantur a recta ratioue debere inesse actui simpliciter. Itieas Resp. tollitur haec dissicultas ex verbis Scoti, dum ait, quod iste habitus natus est esse consorinis prudentiae, im esset unde necessario, ut iste habitust sit vi plus, vult conformitatem aptitudinalem ad prudentiam, non actualem, sed ad dictamen rationis vult necessario conformit tem actualem. Dum dicit Scin quod prudentia est causa actus mor Iis, non intelligit, quoad substantiam, nec quoad intensionem actus, sed solum, quo ad hoc, quod est consormativa actus Expende, dum ait Scotus Prudentiam esse superiorem ad actum moralem,quod tantum est superior in ratione mensurantis, non autem simpliciter , quia simpliciter virtutes morales, cum sint in voluntate, sunt perfectiores habitatius intellectus. Et quςcunque virtus moralia, specie distincta
ab alio habitu morali, habet prusentiam sibi correspondentem pecie distinctam a prudentia correspondente ali habitui. Et prudentia est
tantum unus habitus genere, einum specie, ut ait sc lib. v. d. 36. . Scotus lib. I. d. 7. Q. 2 ad Oo. dicit, quod sine charitate non potest esse
3 - - - actus meritorius oppositum habet Sco lib. . d. 3. 4. . ubi dicit. Gratia absolute non reqiuntur, nec ad actum meritorium, nec ad
Liscat, Resp. Scotus lib. . loquitur de potentia Dei absoluta δε vi potentia recipit, non agiti, sic enim ibi te declarat M. 7. pr. loquitur de potemtia Dei clinata, it potentia non solum recipit, sed ut agit, iliaque Potentiata concurrit adactum meritonum , voluntas. habitus,
principalius habitus, quam voluntas. Contra est de substantia actus, quae minus principaliter est a charitate, irincipaliter a potentia. Et nota, quod charitas in patria non requiritur, et actus meritorius sit, cuia ille stuus est extra reti, demateri, sed requiritur, ut caus
357쪽
beatificus perfectius eliciatur. Et licet charitas in patria non reddat acti gratum reddit tamen personam , seu naturam Deo gratam. cotus lib. I. d. 7 in x adip. dicit. Delectatio quippe est ab obiecto. quod attingitur per actum. non tantum ab ipsa potentia agente circa obiectum, quibus verbis dicere videtur, quod delectatio sit immediate a potentia. Oppositum habet lib. I. L43. lib. 2. d. 33. lib. 3. d. II. lib. 4. d. 4 in I. i. 44. 2. d. 46. Ο dicens , quod delectatio, aristitia non causatur a nobis Immediate, nec sunt immediate in nostra potestate, ita quod posito,acti, non posimus non tri.
.esp. Nota illud quod habet Scotus lib. r. d. 3. 8 lib. 4 d. 49. in . ubi
expresse deterininat, quod delectatio est realiter ab operatione, inaeflectus realiter ab operatione distinctus, quia si esset idem realiter,non
posset esse minor delectatio in maiori actu, ut ait Scotus d. II. I. HOC stante,potest Deus concurrere ad operationem, non concurrendo ad
delectationem, cita poterunt esse actus, sine iustitia, delectatione consequentibus, , t sibi videbatur, poterit esse maximus conatus iahabitu cum minima delectatione. Dices Id verum est de Deo spectu liter operante, sed an hoc secundum, scilicet stante maiori conatu, possit esse minor delectatio, Deo tantum secundum inlluxum generalem dc non specialem operante. Dico, quod sic, de ratio est ista,quia causatur ab obiecto actus, ab actu, desipotentia, desita potentia non tantum concurrit cum Obiecto mediate ad delectationem pro quanto causant actum , sed etiam cum ipso actu immediate causant delec, tionem , vel tristitiam, dc ita actua non est totalis causa, sed partialis, cum alijs concurrens, scit et cum potentia, e obiecto. Vnde ac tua semper suo modo delectat, non tamen semper voluntas habet comis placentiam cum obiecto actus . Haec resp. est Pauli, sed non plenei ta; cum concedat potentiam, dc actum immediate causare delectati nem Vel dic, quod Scotus loquitur de delectatione causata ab obie cto libero, ut in proposito est, quod potest, prout voluerit causare minorem, vel maiorem delectationem. Hic modus est conismis Sco. lib. . d. x s. ubi habet quod passio non est in voluntate , ab ipsa volum late effectives, quia tunc esset immediate in potestate voluntatis, scutvolitio,&nolitio, quod est salsum. Dices Desectatio est a potentia, quia dicit Scotus. Et non tamen ab ipsa potentia agente circa ipsum obiectum. Dico,quod delectati est ab ipsa potentia, sed mediate. Bargius addit, quod litera Scoti male iacet, quiadi, tantum debet de poni,&tunc sententia erit clara Adde, quod t7. d. t. non est locus declarandi a quo si effective tristitia; sed tantum Sco declarat, qu modo potest esse minor delectatio, stante maiori conatu ipsius actus. Sco. lib. 4. d. 4 expresse dicit, quod voluntas causat tristitiam ut causa remota, non ut proxima. Ex his oritur dubium. Si habituatus in bonum operetur secundum conatum, ut quatuor, similiter non habituatus, quaeritur, quis istorum magis maereatur Resp. Paulus,auod martitum est a dissicultate actus cum ergo non habituatus dissicilius operetur, videtur quod plus maereatur; tu tamen dic ex principijsaco. lib. . ., Aa s. dc d. 4. lib. . quis non excusatur ex impedimento
quando ipse dedit occasionem talis impedimenti; sed sbi imputatur,
358쪽
XVII dist. Quςst prima, lib. primi. 27
ae si non esset tale impedimentum,ita a simili dicatur, habitus, quoi ciliter habituatus operatur cadit in fauorem sui adeo quod in illo casu dico, quod si non magis, saltem tantum maeretur, sicut non habituatus non obstante, quod ille alius cum maiore dissicustate operetur, quod fi noti eis et, multis esset dare occasionem non se habituare in bonas actis bus, quod suidem eis et contra aequitatem IIIaeobas Scotus lib. I. d. 7. Q. a. ad Qq. dicit, Cooperari Spiritum Sanctum igni ad calefacendum, non est miraculum,cooperari autem aqua frigidae ad calefacicndum esset miraculum. Ita Spiritum Sanctum cooperari voluntati habituatae non ei miraculum sed cooperari voluntati nos habituat e Issiet miraculum. Oppositum habet Aug. in Ioa ubi sic ait. Maius muraculum est gubernatio totius munda, ruam laturatio quin
que millia hominum, ex quinque panibus Illud erum intrantur homi nes, non quia maius, sed quia rarum. l. a. . eo. Scotu R. . proluartia fic diffuit miraculum. Voeo miraculum. quicquid arduum, oli insolitum supra spem, facultatem mirantis apparet; istaque diffinitio est Augu lib. de utilitate credendi, pro finem. Et subdit,quaedam solum faciunt admirataonem, quaedan ma- nam gratiam conciliant, qualia suerunt miracula Christi. His dictis. aco ad difficultatem. Sco. d. I r. p. aceipit miraculum , ut est quid insolitum, secundum quod accepit Aug. liti de viil cred. Aug. autem in Per Ioa accepit uaculam magis communiter pro opere Dei valde
Iac Φ. Icotus lib. I. d. 7. Q,t; ad F . dicit, Cognitio charitatis aliorumque ha hi tuum supernaturalium ratione naturali non potest haberi. Oppositum habet lib. 3. d. 24 ubi sic ait Charitas potest ostendi ex actui tenori, quo inuenit se homo promptum ad diligendum Deum, χωteriori, quo feruet in actibus extrinsecis pro aliquo dilecto, sicut aliqua scientia ostenditur actu interiori in intelligendo, lactu exteriorii bene docendo. Hec Sc ex quibus verbis, videtur, quod possit et,
Mea Resp. Diximus ex Moto nullum posse scire se esse in gratia, seu charitate
de lege communi; idque patet ex Scoto d. 37. pr. lib. . d. 23. Resp. ad quaest. d. 24. i. 16. 47. lib. 4. ' o. in s. Ex quibus locis colligitur, quod eliaritas non potest certitudinaliter probari. At pro intelligentia nota. Esse in gratia, seu in charitate dupliciter est, scilicet secundum praesentem iustitiam, iecu dum finalem iustitiam, prima dicitur iustificatio secundum quid, quia secundum hanc multi donati aliquando fuerunt iustificati , alia alcidis iustificatio simpliciter,
quia secundum hanc soli electi iustificabuntur, dolum pro ipsis efficaciter Christus mortus est,in passio oblati, Pro alijs autem tantum sufficienter, ut docet sco. lib. . d. 9 Hispositas. Dico, de communi lege nullum posse scire,ansit in gratia simpliciter, idest secundum lina- em iustu iam, sicque verificatur illud Eccles cap. s. Nescit homo an odio vel amore dignus sit. Sed sicut capiuntur hamo pisces, laues laqueo, sciomines capiuntiar tempore malo. Potest enim cadere a holio, & eapi in malo, seu aues in laqueo. Sic etiam dicitur apud Iob. e.o. Si fimplex fuero,hoc ignorabit anima mea.Dic secundo. Non votest homo, etiam sanctus, ex communi lege certitudinaliter cogno
uere se esse ia graua Dei secundum quid, idest secundum praesentem
359쪽
iustitiam quia gratia speciali multi fuere certiricaci de utraque gratia
ut Paulus, arane. Adde tertio, quamuis homo non posti certitudinaliter de communi lege scires, potest innien scire coniecturaliter, congruenter, ut dicit Sco lib. . d. 6. Q . Haec congruentia potesti benex facilitate, promptitudine, appetitu ad bonum operandum, ex victoria contra carnem, demonem, o mundum. His ostensis, dicitur ad dictum Sco. d. et . lib. . primo quod loquitur ad hominem. secundo, soluitur,ponderando illua verbum Sco. in . Certitudinaliter Vult ergo lib. I. d. 7 quod non possit cognosci certitudinaliter, lib. Veio tertio,quod postit cognosci coniecturaliter. Adde tertio, loquitur Sco lib. 3 contra illa lumina chimerica, quae ponebat Fle . , ulti here Sco quod nulli actus dantur, per quos aliquo modo possint probari illa lumina, sed charitas saltem coniecturaliter, per aliquos actus potest probari, sicque loquitur ibi in respectivo sermone. Dices, Sco.
lib. d. r Q. r. dicit. Caecus illuminatus supernaturaliter , videin turaliter , sic etiam , ex Dromptitudine ν , expeditione is , lac, luatione , seu ex talibus actibus arguere charitatem est probatio naturalis, scilicet ex efectu i causam. Dico Sco in 3 loco citato ait,
non potest naturaliter probari charitas per tales actus, o ratio est , quia isti actus indii ferenter possunt prouenire a fide, charitate acquisita, sicut ab infusa ; modo quando aliquis enectus indit serenter potestir uenire adustus causis, ab illis effectibus alteram causam arguere est
fallacia consequentis, Ut aiunt logici, arguendo a pluribus determina. tis ad unam deter natam. L . Iacobus Scotus lib. I. LI7. tir ad Gg. tenet, quod stante charitate in voluntate possunt dari actus indifferentes. Oppositum habet lib. 3.d. 23. Ubi ait.
Charitas, ultra actum suum,scilicet ultra actus voluntatis, facit actum cuiuscunque potenti euae meritonum , cista est maxima persectio
L Resp. Sco Q tDQuol. ar. h. in fine, lib. 3. d. r8.ckalibi se glosat pro 'sitionem hanc allatam ex Σ3. d. l. 3. Charitas facit actum cuiuscunque potentiae esse meritorium. Verum est, quando illi actus eliciunturi
cundum inclinationem charitatis hoc idem dicit Scotus d. t 7 pr. quod
si non esset, tunc non daretur actus indifferens, nec peecatum veniare
in habente charitatem. Et nota, quod prius acceptatur natura, quam actus extra. Respexit Deus ad Abel, diad munera eius. Et scias,quod
intenso actus non facit ad beatitudine quoniam Sco lib. 4 d.49 S. ait, quini B.V. Maria invia habuit maiorem charitatem, charitate alicuius inferioris beati
l . Dc. i. Scottis lib. r.d. i7.Q i. adit. diis niens meritum se dicit Meritum est actus
potentiae liberae secundum Inclinationem gratiae elicitus, accepto Deo, ut premiabilis beatitudine, 6 lib. 3.d. i8. sic dii linit Meritum sest aliquod acceptum, vel acceptandurri in alio, pro quo ab acceptate est aliquod retribuendum illi, in quo est quas debitam illipso illo me rito, vel alteri, pro quo meruit ex sua dii linitione patet sic jus maeretur alteri , nando ipsemet est agens sed quilibet pro praesenti vita est agens, ergo non potest pro alio maereri iIutat. Resp. Pro hac ditricultate primo nora, nod diuinitio maeriti data a Sco. d. 7. pr. est diffinitio meriti de condigno , a diis nitio data lib. . est disinitio meriti in communi ad meritum de congruo, de condigno, &de di.
360쪽
XVII dist. Quaest prima, lib. primi '
de digno Vlterius nota. Ad actum meritomum duo requiruntur,Vsus scilicet liberi arbitra j, gratia, defectu primi, raruulu baptraatu non potest maereri desectu secundi, existens in peccato mortali non potest meIeri, ocpoceli addi tertium, videlicet quod sit in via, & deiectu huius,beati in patria non polliunt meieri pro se, sed pro nobis, ut ait Gabr. 8. L lib. 3. citando Sco. in . d. s. in .&Scotus d. 3. lib. 3. Fontehac quatuor ad meritum, potentiam gratiam , usum potentie, ira sentiam obiecti. Et habetur meritum tunc, quod eit in acceptatiouo
divinae voluntatis, quae acceptatio activa , cum sit Dei ad creatu am .eli respectus pure rationis , ut ait Franc. d. 7. pr. inet in princ. His
notatis dico ad dubium Triplex est meritum generale, scilicet mediu.&Ipeciale, quilibet potest pro allo maereri merito genetali, medio
sed non speci ad i. Nam quilibet est egetis e non potest speciale illud meritum alte i dare; ela expende, quod fi Petrus, o ego sumus in gratia, ut duo, iam non possum tu uc sibi maereri tertium gradum gratiae,
quia sum egens ficut ille , si tamen habeo unum gradum gratiae , ipse nullum, possum sibi maerem primum gratum gratiae. Ex quo eri
uens In peccato mortalinon potest maereri de congruo ali extitenti iaveccato mortali primam gratiam; quia ipse est egens. ν. I Φbm Scotus lib. I. d. I7. in I adit dicit. Non est ordulatio actus ad beati tu dinem , Ut ad praemium iuste reddendum pro tali actu, ex quibus ver-
his liquet, quod non est meritum ad ipsam gratiam de condigno OP positum videtur dicere Sco lib. 4 d. I stir ubi ait, quod ex puris naturalibus aliquis potest se disponere ad gratiam. Resp. Sco dictum lib. . est ponderabile, non enim dicit fimpliciter,quod ex puris naturalibus&c ponit enim duplicem regulam in intellectu dictantem de displicentia peccati, quarum prima est mero natui alis,qtiae eognitio dictativa est voluntati, ut detestetur peccatum absolute, quia in te malum. Alia est regula supernaturalis, quae sibi reuelata ita scriptura, seu a Sanctis Apostolis, quibus credimus, lac regula est cognitio dictatio voluntati, ut detes eiu peccatum sub istis circuimstant ijs V eli Ottensivum Dei , retardativum a bono,expulsivum a vis taeterna&c. Dictum ergo Sco. in . hoc secundo modo intelligitur, non autem primo modo Vel dic peccator ex suis naturalibus potest
detestata peccatum de se disponere in illum actum, quem Deus disposuit accepta ierito dispositione ad gratiam habendam, talis dispositio dic uui metitum secundum quid, seu de congruo. .ura a Scotus lib. t. d. 7 in I. ad Li. dicit. Sed accipiendo actum secundum rationem meritori potest daci, quod principaliter uda conditio conuem cacaui ab habitu, ubi sco vult, quod actus meritorius m a charitate propter acceptationem diuinam. Cppositum videtur his dictis, quod
detur praemium ex opere, non ex ilia acceptatione, a. Paralip. I.c. is. Est mei ces oreri tuo. Sapientia c. t O. Reddet Deus mercedem laborum Sanctorum suorum . i. ad Cor. c. 3. Unusquisque propriam merce dem accipiet secutulat suum laborem . Mat. . . eice velira copiosa est ua caelis i. o. voca perarios, Cred illis mercedem, Luce e ro Dignus est operar mei c. sua.
L . Resp. Istis,4 fimilibus auctoritatibus dico, quod operi debetur merces , sed non onam, operi tantum digno, mediante gratia. Vnde nullum
opus siue gratia meretur prauatum, non quod gratia id saciat ex sui no