장음표시 사용
171쪽
eognoscendas ideo dicitur in sacra Genesi, ut luceant in firmamento cςli, de illuminent terram a. prouenit utilitas quantum ad uicissitudines temporum:quibus& fastidium tollitur,& uale- tudo conteruatur,& necessaria ui stui oriuntur; quae no ellent, . si semper esset aut aestas aut hyems, aut ue aut autumnus, & ideo dicκur ut sint in tempora , dies, & annos. 3. utilitas prouenit quantum ad opportunitatem negotiorum,& operum, inquatum ex luminibus coeliaceipitur significatio pluuiosi temporis, uel sereni, qu. ae sunt apta diuersis negotiis:& io dicitur in textu,
ut in signaci corporalium transmutationum, non autem eorum
quae pendent ex libero arbitrio: &haec luminaria ad ornatum coeli pertinentia maxime supra facta sunt quarta die,quae est prima ad ornatum cςli pertinens, sic. n.correspodet primo creato , s.coelo: Et primo distineto cum luce. Quinta Die creata sunt & producta animalia aquea, terr stria,& aerea,quae volatilia dicuntur: Nec valet dicere illud tan Dissitat istum aqiras producere, ad cuius product ionem sussicit.virtus a- s.
quae . Modo non susticit ad pro luetionem omnium piscium &autum,cum plura generentur ex semine, igitur male dicitur producant aquae &c. Quia in naturali generatione animalium prin Declara iacipium activum est virtus formativa, quae est in semine in ijs tio. quae ex semine generantur, loco cuius virtutis, in ijs, quae exputrefustione generantur,est virtus cintestis corporis: Materiale autem principium in utrortimque animalium generatione, est alia quod elementum, vel elementatum : In prima autem rerum institutione p6ncipium activum facis verbum Dei, quod ex elementari materia animalia produxit, vel actu, vel virtute, seu causaliter: Non quδd aqua aut terra habeat in te virtutem producendi omnia animalia ut putauit Avicennas: sed quia hoc ipsum quod ex materia elementari virtute seminis, vel stellarum possunt animalia produci, est ex virtute primitus elementis da ta: & ornatus istae respondet secundiae diei dist. aquarum. Sexta die ornatur vltimum corpus. s. terra per productionem Animalium terrestrium, domesticorum,& serorum, ut sunt urs, Leones, & Tigres,actualiter, vel fin D.P. Augustinu causalis ter vel potentiati ter , actualiter ut homo , de quo cum sit creatura mixta ex anima rationali de corpore, dicam in sexto
Septimae diei autem benedixit,& sanctificauit illum: quia in illo cessauerat ab omni opere suo: quae cessatio uel quies diei,in
172쪽
D. O. M. ab ope te dupliciter potest iu-telligi.
die septima dupliciter accipituri pruau qmilem quantsi ad hoco cessauit a notiis operibus condendis : ita tamen creat ram conditam conseruar,εc administrat. Alio modo secundum post opera requieuit in seipso, quantum ad primum con petit septimc diei benedictio quia benedictio ad multiplicati ne pertinet, na creaturis eluis benedixit, dixit,crescite fle multiplicamini,& replete terram: quantum etiam ad secundum, maxime .n. sanctilicatio cui cu bet attenditur in hoc, v in deo requiescit. Vnde de res deo dicat sanctae dicuntur:& ita sex dieriam opera creationis, distinctioiiis, exornationis, cu creatione& dii tinctione breuiter uobis exposui lectores in hoc opere de Gyris, prolixius tamen exponam alio in opere iam excogitato post editionem Concionum. D. O. M. uitam δί instrumentiunmihi pro sua bonitate conseruante ALEXANDRI P E R E T I Viri Illuli minii, cuius gyratione ad mirabili modo cum quinq, Gyris gyraui, & cum s l, quentibus septe pergyrabo, quos ut perorarei incipiam ab operibus quinq; Gyrorum; .
&precipue quinti, in quo deus ut uoptimus, sapiens,&bonus ora liua Creando,distinguen i do, & exornando
173쪽
a secundum principalem Gyrum secundum
qui de gyras pxopter quem citeri gyran
gyri Naturales,dicitur,ad eius. n. conditi nem & supernaturalia de Naturalia concur- De nobilirunt. Terra.n.incomponi t carnem; Aqua humorem; Aer an helitum agnis uiuacitate, Luna motum,Mercurius artem,Venus ρο is dicitin chritudinem, Sol corpoream uitam,tuppiter uirtutem,Mars fortitudinem, Saturnus nrmitatem, Firmamentum uarietatem asse
tu inclinantium, Cristallinum oculorum luciditatem,Empy- reum locationem diuino circunfusam amore post mortis uit lis finem. Angeli splendorem, & Deus Ο.M. aniniam cum imgenio;omnia, Deo, sunt in eius ministerium, Angeli cum omnibus inferioribus sphaeris,& contentis, simul cum motibus, MInquenti s: Deus autem in hominis tantum fine sui gyratione ,-, adiutorium Drat' . Quod considerantes Platonici, appellarut 'hominem Id. rum colligantiam , nec alia de causa, nisi quia . solligantia suae compositionis,caeteros amplexus est sycos collia zantes & colligatos, non per colligantiam es lentialem sed ut tusem,& participatiuam ; hinc & Platonicὸ colligitur homine ἀuplici constare Ribstantia,terrestri. cde caelesti, corpore & an,
ma;materia dc forma; quae omnia separatim composita extant ex numeris,ab haci compositione primum no secernitur ens Natura .n. primi entis cum sit post unum, necessario est prima sui origine multiplex & numerosa; quoniam si numerus ad emtia deinceps iam posita consequatur,casu quodam contigerit ni
merosa distinctio entisi,ati ordo:insup in ratione speciei unius
174쪽
iusq; Arma li, necessirio4ncludis uritas, atq; numerus;unb. inquam, quoniam in primo sui signo species indistincta pω unitatem est a seipsa distincta,& a quolibet alio, numerus inqua
quoniam species communem in se naturam habet cum proprietate conluctam ; hinc sanε conqcio ego unitatem, ait nutrieru . praecedere omnem speciem rerum,quandoquidem sermales omz nium lationes in unitate, numeroq; consiliunt: nam & unum se dieatur de non homine, pari er praedicatur de de homine;& h mo ita multitudo quaedam est licui de unus, unum ipsum de homine praedicatum,no solum negativum eli, perinde ac si signficaret hunc hominem,& non alium, postquam.n. percepistis lectores hunc hominem esse unum, statim iudicatis ibi non esse hominem alterum,qui ipse etiam in se sit unus; quinimo tam firma est uni us ipsius natura,ut oppositum eius C multitudo, nec existere possit absq; uno, nec intelligi : imo de omnia quicquid sunt,unione consistunt: quasi unum maxime per se existat,omniumq; supremum, sine cuius participatione nulla in nobis oritur,& permanet cogitatior quae vero cum unitatis participatio ne multitudo etiam diaereta sit aliqd unum, & continua magis' unum; resq; indiuidua maxime unum ; certe unum ipsum pro , priam possidet existentiaimigitur homo in sui ratione sermali, unum numerumq; includit:differunt autem numerus in primo M.1- ente,& numerus in caeteris subinserioribus existens, ille . n. nu- iis tri naeras & trascendes, hic uerb numeratus,& limitatus, ille inserictus nu- sibilis & Meth. hic vero sensibilis,& physicus; ille initium quantitatis de non quantus hic vero quantus,& non principium , sed principiatum cum quantitate, semper intendens de numero inia corpore sit irato; corpora namq; in dimensiones, hae uer b in nimeros resoluuntur: In primo. n. exemplati numeri dimensi nes, hae verb corpora anteced ut, prosectb ante corpus naturale
est ipsum simpliciter corpus; igitur de principia huius, ante mlius principia sunt: Item numeri, qui dimensionum sunt men. surae, ante propria rerum naturalium principia cogitantur,qu propter & sine materia sensibili cognoscuntur,corpus proselis neq; per materiam neq; per qualitatem proprie coisus est, sed per quantitatem; &cum numeri sint principia quantitatis, pronabiliter a Pythagoricis initia corporum appellantur: habet. n. Principiorum proprietatem, siquidem primis, minimisq; disserent ijs sunt constituti& a simplicissima mox unitate procodunt,quae quidem situm libese supereminens antecedit runctustui
175쪽
simi consignatum. Imo & ipsa superessentialis unitas omnem prGedit ei lentiam specie designatam eo quod numerus rerum Notate inter se Brinaliter disterentium determinatus est in mundo corporeo,per numerum Idaealem certum in mundo diuino, qui ta men illic infinitus dicitur, sicut & quaevis Idae, quia totam n rurae suae, uirtutisq; possidet altitudinem, nec extrinsecus determinatur cum seipiis sit ens: quamobrem hac ratione Parmen, dis recte cum unum dixisset ipsum ens, non ob aliam conditione esse addidit impassibile, nisi quia sit ens ipsum: est igitur cor ipus numeris compolitum : sed cum compositum quodlibet ex potentia & achii constet, ideo dicebat Plato in Parmenide D. O. M. este infinitum ; quia nullum aliunde accipit terminum , in Philebo autem elle terminum dixit, quia formis quas naen rix passim distributis omnia terminat , hinc Platonici in compositis potentiam ad infinitatem , actum autem ad terminum roserunt: proinde in Sophista, in Parmenide,& in Timaeo , quinq;
rerum numerantur genera, ex quibus pr. xter primum, omni componuntur, estentia scilicet , idem alterum , st, iis, ε. Cop. plat. motus: essentia significat rationem rei cuiusque mina alcinia; remanti
idem uero dicitur, quoniam quodlibet de secum in primis, de cum alijs congruit . Rursus addit alterum; quia quandam tum intra se, ium ad alia differentiam habenis. Praeterea status, quippe cum aliquam suam retineat unitatem: denique motus hoc in loco exitum quendam ex potentia in actum , siue essendo, siue qhiomodolibet intrinsecus, extrinsecusve agendo significat: horum uero congeriem generum Plato conducere puta Ala Plato animae ad res omnes, tum iudicandas , cum etiam peragendas:
nempe quia ex essentiaeconstar, quid sit unumquodque definit, quia ex eodem cognoscit quid simplex, & si compositu nia , oua unione conluctum M quomodo secum ipso, alijsquae con-rentiat, quia ex altero, quid sit diuersitatis in quolibet,&qua
conditione, uel in se digeratur, uel secernatur a caeteris, quoniam ex statia,quale,& quo pacto, quoduis in seipso permaneat quia ex motu consta cognoscit a quali res qu aequae, & quali
ratione dependeat, item qualia, & quomodo faciat. Praeterea per ellentiam dat esse rebus; Per idem, res sibi comiungit, de alijs: per alterum vero seiungit: per statum in Natura propria confirmat, de ordine: per motum mouet,& efficit, ut moueantur, & agant: quainoorem non immerit6 Plato in anima sabricanda, rerum omnium genera, quadam ratione com-
176쪽
miscet: unde Deus, Animam colu ponens, harmonica utitur rotione, tum in rerum generibus inuicem commi lcendis, cum x etia in Τportionibus ipsis accipiendis. Vnana. n. principio accis
1 pu tione ex uniuerso. Secundam vero primae partes dupla: 3 deinde tertiam quae secundae qu dem sesquialtera esset, primae verb tripla: postea quartam secundae duplam, quintam deinceps 3 tertiae triplam: sextam primae octapli, postremo septimam quae 6 partibus sex & uiginti primam excederes. Prima itaquae portio,
quam accipit Deus ex ipso generum Fermento ad animam efi gendam est unitas. secunda Pinarius, primae duplus tertia verbiernarius,cuius ratio tripla est primae. i. unitatis , sesquialtera uero secundae.i. bioarh:quarta portio quat ernarius, duplus f cundae. i. binarij: quinta Nouenatius cuius tripla ratio tertiae a. ternarij: sexta octonarius, cuius o inpla ad primum. i. ad unit tem proportio: septima uiginti seprem ; ratio quidem ad nouenarium tripla: in iis uero numeris, rationes omnes comprael et ducitur harmonicae. Proportio
In sesqui octaua , inter nouem & octo. proportione Menuit
tonum Musis nouem obtemperatem: in sesquialtera inter tria& duo diapente, gratiam uocis qriintae Veneream: In sestertia , inter quattuor atquae tria diatest ero, Mercuriale vocis quartς naturam, sesequae consonantiis accomodantem . In dupla, inter duo& linum, item inter quattuor & duo, rursus inter octo, α quartuor diapason, idest uniuersant,& absolutam octauae uocis peperit melodiam Apollini dic. atam. In tripla. inter tria & unum, item nouem inter tria & tria;rursus uiginti septem at tuae
tria diapason diapente. i. octauae simit & quintae Iovialem c posuit symphoniani. In quadrupla inter quattuor & unum Aeocto atquae duo, sumphoniam composuit disdiapason , item pionos quindecim Apollini conuenientem . Venustatem uerb to ulcis
177쪽
uocis tertiae, principijs inseruit diatesseron; tum uocis sextae tanibus subnexuit diapente, ut delicatiori uocis utriusque mollitie, hinc quidem securidae uocis, inde uero septimae asperitas leniretur. Ita. n. tertia uox δ sexta sunt mollitie sinites, sicut secunda cadens a prima. Item septima degenerans ab octivaci, sunt asperitate persimiles. Harum autem portionum acceptione,tum in massica, tum etiam in natura tangit misterium. in musica quidem, quoniam ad septimum usquae gradum omnis v cum progreditur discrepantia, post que fit ad eandem reuolutio. In natura uero, tum quia multa per septenarium in Naturalibus transiguntur : qua de re caeteri Platonici satis anulta dixerunt : tum quia sepxenarius unitatern habet ut copulam trinitatis,atquae ex us geminis,& seipsa rurius explicat trinit
Eiusmodi uerb est uniuersi s militudo; quod quidem in tria
distribuitur, In aeterna. s. temporalia,& media. AE terna sub trita bratis proprietate, possident in essentia quidem simplicitatem , in uirtute uero stabilitatem, in actione reflexionem . Temporalia uicissim in trina demensione compositionem habe at, essentiae iterum uirtutis mobilitatem , actionis deniq; transitum: inter has uero trinitates,aeternam Sc temporalem. A NI M A modium obtinens septimum esticit gradum,esticit & nonu, tres . n. habet vultus: nam ad seipsam, ad superiora, Ac in seriora conuertitur: dc concreatas habens omnium scientias, hinc dixit Plato, Remini. in scientiarum acquisitione no alterari per alterationem perse--Pia
istiuam, per specierum intelligibilium habitum uel acquisitionem, quam etiam negauit Aristoteles Platoni concordans, ut
testatur Alex. Aph. 7. Phyc ubi ad horum mentem dicit, quod uolentes addiscere,primo cognoscimus singulare per sensum, ex sensit fit memoria, ex pluribus memorijs fit cognitio experimentalis in ipsa phantasia ; & statim quod phantalia est in acta circa particulare, ex naturali ordine ipsius ad intellectu, stati in intellectus sit in actu circa uniuersale, quiescens in eo nulla penitus mutatione se Li ita ipso, quod est principium Artis, scientiis: de haec cognitio non est inductiva, sed inductioni limilis, sic.n. singulare prius esset notum apud intellectum; fit autem huiusmodi cognitio per divarias uirtutes,quia singulare est in phantasia,uniuersale in intellectu, sic Arabes omnes Aristot lis interpretes ut Albubater, Alpha rabius, dc Auepace alterut,
tertique anima a o. inod idem pater. 7. Phycro. ubi Sympita i
178쪽
eius,& Albertus Magnus dicunt,qubd anima fit de nouo sciens nulla mutatione facta in ipsa quantum ad achum primum , sed per solam unionem ad phantasmata bene ordinata, unde fusta tali unione experge fit, 3c in actu sit intellectus respectu singula,
Λ ris tunc in uniuertali relucentis,& dicimus luc nos scire uniuersale,& per illud singulare, nulla penitus mutatione fulta quan tum ad actu primu : hinc dixit lucidissimus Themillius quod milia est inter Aristotelem & Platonem discrepantia, nili verba C5eordia lis, Plato. n. no distinxit nomina, sed ibia reminiscentia est usus: pla mis& Arist. vero disti iustius soluit .d. scimus actu, quod prius pote- 'xim tui. tia,& in propria Forma, quod uniuersaliter erat notu:& ideo renon discrepant: nam anima secundum Arist. de Platonem, dum plicem haiat intelligendi modum, unum 1Priori, Posteriori alterum: primo ergo vel in primo naturae instanti se intelligit , α demum meliora: de in secundo signo a se quod1mo discedens N. nda specie intelligit, in tertio totaliter fluit ad extra, de tunc intelligit singularia in processu, α in toto tempore isto dicitur interulinus possibilis secundum verb alterum modum. s. a posteri ri primo sensibilia per phantasmata intelligit,ab illis excitatus iterum ad species regreditur, oblitus illarum secundum aetum dc sic homo habituatus potest exire in actum quando vult, sic non ante; ita iste intellectus Lehus tunc perfecte sciens , quia exicausis causata cognoscens, potest subitantias omnes materiales cognoscere, de vicae intellectus speculatiuus vel in habitu qui dicitur factus sine la.de quo Arist. tertio de anima m. 8.& sic primo dicitur postibilis,& susciptiuus specierum, non quod det nouo species recipiat, sed quia in secundo signo redit ad species deinde ad se,& tunc est intellectus agens, quia se de meliora contemplatur, quo fit ut anima nostra concreatas habeat scientias, nihil enim in ea de nouo causatur cognitionis quav-
tum ad alium primum: Et licet dicat Arist. qubd intellectus est tamqua tabula nuda, id non ad actum primum est reserem , dum, vel ad esse simpliciter Animae, s ed ad si din videlis . iacet operationem per phantasmata, ad quam est tria i. potentia, de nullam actu in se naturaliter continet, & haec de sexto Gyto numeris de proportionibus sub i Drato satis. '
179쪽
Circa secundum principalem Gnum secundum
EX T v s subgyrans Gyrus est homo, qvi
ut Mercurius ad Asclepium. l.est maxima miraculum, cum sit animal ad orandum,& honorandum, intelligens uir sapiens ii uinum posse estici hominem si uelit, atq; deum; qui si altius frictetur a uobis i ctores,comperietis esse navis spectandum quam caetera omnia quae in mundo toto conspicitis, partim quia est rationis capax, partim quia beatitudinis est capax de felicitatis partim uero,quia naturae est interpres. Est itaq; homo naturae hymaeneus & mussi atq),ut nonullis sapietissimis placet,
arbitrarius, honorariusq; sui ipsius sui ira dicam in plastes & Δ-
Π babet.n. potestatem in quam maluerit formam sese traia sermandi;in lapidem uidelicet planta,animal ratione destitutu; intelligentiam, & ipsum D.Ο. M. hinc Chaleorum perpulchra illa sententia,cum c tera omnia habeant determinatam forma, solus homo nullam habet essigiem propriam , sed extraneas, ct aduentitias qua pliuimas ; eius rei causa est, quoniam diutina Omnia parens natura sic operata est, ut rebus singulis, sicut res ipsa postulabat, proprias opera;iones miro cum artificio , ac ordine semper aequabili,& perpetuo insereret:Quo circa homini inter olum animantium g era praestantissimo, cum blimibus divini'; illis, di a concretione mortali seiunctis se mis intelligere comunicauit. Quandoquide homo ipse summa illa, ac propemodum dicta ui intellectus totius orbis secreti M. , Penitiorest terrae partes Permeat, ii penetrat; hinc
180쪽
aratissimas illis mentes conicendit, ac earum natis as quantsi sibi licet & potest rimatur; quas inuemas summa cum iucundistate contemplatur: singularem profecto atquae incredibilem intellectu rid gnitate. is. n. n5 iecus qua alter Cameleon,qui diuersa uarietate conspersus, ad colores quos uidet,cε uersione sacit a uariatur, cuin terrena contemplatuy,terrenus;cum cael
stia caelestis;cum vivitia ei uinus ain cum deum, Deus efficitureno ab re hominis intellectiis, & humanus dicitur atq; diuinus; ob id quide humanus, quoniam iii eadem animi subitantia,sensui copulatur, cu iuxta Arist. sent. tertio de anima nihil in hisce rebus caducis intelligens reperiatur, quin de ipsum sensitiauum sit. Diuinus praeterea,quoniam a materia liber, quoniamsiimplex, quoniam incorruptibilis;quoniam ladem ad omnium cognitionem natus est, ob quam disnitatem admirandam ce t ictus eii homo, a priscis illis sapientibus nesicus dei de mutis Nomo in dii nec desuere alij,qui quoniam in se utramque complectit
se uniuela naturam, hominem ipsum,inter corporea, & incorporea hora sum ς'Rxi rontem appellaueruntmos'; mundum paruum appellamus ratione continentie , & similitudinis . In oculis.n. conspicimus Solem,& Lunam: in auribus Martem & Mercurium;in naribus. Saturnum & Iouem. In ore ipso uno,Venerem Vnam.
In sensu communi a quo omnes sensus, prima mobile,a quo
In memoria specierum arca Empyreum sanctorum contentia uum . In immaginatiua aqueum, in intellectu agente detre 3 cante & illuminante sidereum coelum uel firmamentum, mille,& mille repletum luminibus: in ore uenticuli ubi sit c5coctio, elementum ignis,in Pulmone aeris,in cerebro Aquae . Et in excremen talibus uia maxime expultrix utitus dominatur terrae: in corde primus motus qui dicitur diuinus. In tactu, qui est subtus cutem & carnem neruus per totum corpus dilasus,unde In Osibus oritur uirtus motiva, pulsus motus retrogradus. In iecinorem Π ' motus trepidationis . In media fronte aspectus celestes: In humoribus quattuor coniunctiones bonae& malae. Gultimo In uenis iecuralibus maria; In uenis capitis flumina; innaria si In uenis pedum sontes. Io saluatelis uenis manuum riui. Fus iςpxe In sanguine uniuersaliter extenso stagna. In intellectu etiauationes & depressiones, in uo intate, peregrinas impressi figni, ii. nes, qui uirtute propria per electionem liberam aut igniuntur . -diaei. aut reprimuntur, t condensantur,aut stillantur. Cedat igitur.