장음표시 사용
231쪽
'ritati: Viva, in g ia: peccato et explicita in doctriana: Implicita, in siniplicitate: Adhualis in conressione : Hab, malis in anima: Acquii ita 1 nobis: Insilia, . D. O. M.
Secundo adnotetis quδd fidei insuta sunt quinq; condium Q. V
Prima est, qud dea assentimus uni credibili per aliud. pr i ter Deum i euelantem,& hoc dupliciter intelligi potest, causa- iter, vel formaliter,causaliter quia fides est caula astensus, quo credimus credibile: tornialiter, quia est, quo assentitnus actu liter & sic non : vel non habui aliter & sic intelligitur, quia a ticulis fidei allentimus per aliud, puta per reuelantem nobis toles articulos fidei. Secunda est, quod Deus id q, asserit reuelat.i. causat assensum in intellectu eius cui reuelat, inclinans ad assensu m actitalem,vel habitualem alicuius credibilis, & ita causatur habitus fidei insulat. Tertia est,q, fides infitia est certus assensus,quia astentit certitudinalite quae certitudo est maior quam scientiae, licet e uidelitiam non habeat ex obiecto . Quarta est, quod in enigmate est S in obscuro & per nocte
non enim talis causatur a rebus, aut ex intuitione terminorum
seu rerum immediatὸ, sed est a Deo reuelante, mediate, vel iR-
χ:nta est,' omnium credibilium est una fides infit si , quia talis notitia fidei est a reuelante,& talis est unus , qui est Verax,ci non poteli in nobis causare astensum salsum, quia nec fallit, nec falli potest . Quinq; conditiones sunt pariter fidei acquisitae. Prima,quod per unum credibile credimus alteri. Secuncta,q, asserens credibile, reuelat alus, quia sibi est Deo
Tertia,quod est certus assensus. Quarta,quod est in enigmate. Quinta,quod omnium credibilium est una fides. Disseruntat men,quia infusa immediate est 1 Deo,acquisita verb, mediatEde qui illa alsentiunt homines articulis , qui 1 D. Ot. Max. sunt reuelati mediate, vel immediate. Sed fide insula suppletite vicem obiecti natura lis,assentiunt articulis fidei immediate, ex inclination fidei inclinantis intellectum nostium 3d ait en- sum articulorum, quor natiqui sunt necessarij.5 suot per- Aa a tis
232쪽
tinentes Deum Ot. Maximum,adintra ut quod est trimas Sevrius, &c Heuli Aliqui vero contingentes, te sunt pertinentes ad D. o. M. ad' extra, ut quod Deus est incarnatus,&c. Qui articuli si confid rentur res ctu credibilium sunt quattuordecim: respectu vero aut horum primorum sunt duodecim, sicut duodecim fu runt Apostoli aut hores, qui se veteri legi configurantes, ex eadε
de Uerbo ad verbum eosdem adimpletos extraeterunt. Nam D. Petrus suum articulum adimpletum de manifestatu extraxit ab Ecclesiastico, Deuteronomio iIeremia,& Genesita, notetis quaeso lectores ..A f.uli Credo, ab Eccles. secundo dicente: Qui timetis Dominum, verba tim credite illi. extructi In Deum, I Deuteronomio sexto: Audi tirael,quoniam Do minus Deus rinas. Deus unus est. Patrem, I Ieremia tertio: Patrem vocabis pae, ε post me vltra ingredi non cest abis:omnipotetem, ἱ Geii. I7 Ego Dominus Omnipotens, ambiila coram me. S c. Creatorem coeli Ac terr a Gen. primo : In principio creauit Deus coelum de terram .
Andraeas verb sanctus situ ab Abachuc de David Prophetis. Et in Iesum, ab Abachuc tertio : Et exultabo in Deo Iesii
Christum, ab Abachuc ultim': Egressius es in salutem cum Christo tuo. Filium eius unicum, a Dauid Psal. -ndon Dominus dixit
ad me filius meus es tu , Dominum nostrum, a Dauid Psal. 23. . . Domini est terra, de plenitudo eius . Ioannes ubi sata. iELA Q Si conceptus est de spirito sancto ab Isaia 63. Spiritiis sanctus ductor eius fuit, natus ex Maria Virgine, ab i sata tertice E ce virgo concipiet, dcc. Iacobus maior ab Isaia, Dailia, & Iob.
Passus sub pontio pilato,ab Isaia quinto: Corpus meum dedi percutientibus. Crucifixus, lol, septimo: Suspendium elegit sibi animo
Mortuus,ab Isaia 13. Tradidit in mortem animam suam . : Et sepultus,ab Isaia ii , Et erit sepulchrum eius glorios uni. i Iacobus minor,ὶ Zacharia, dc Osea. Desciuest ad inferos a Zacharia nono: Tu autem in sangui-
233쪽
ae testamenti tui , eduxisti vinctos de lacu in quo non erat
Tertia die resurexit , mortuis, ab Osea sexto : vivificabit nos post duos dies, tertia die suscitabit nos. Pnilippus,1 Dauid tantum. Ascendit ad coelos,i David, Pal. 6: Astendit Deus in bilo, dcc. Sedet ad dextera Dei patris omnipotetis, ab eodem Pal. Ios.
Dixit Dominus Domino meo, sede 1 dextris meis. Bartholomeus,ab Isaia. Inde Venturus est iudicare vivos de mortuos, ab Isaia tertio, Dominus adiudicium veniet cum senatoribus te T. Mattheus, 1 Ioele. Credo in Viritum Sanctum, 1 Ioele secundo: Effundam de liti tu meo super omnem carnem . Simeon, 1 Sophonia, de Sapientia. Sanctam Ecclesia Catholicam, a Sophonia vltimo. Reddam populis rheis labium electum, ur vocent in nomine tuo, 3c se uiant es in humero uno: Sani horum Communionem, a sapientiae septimo : Sine Inubdia communico. Thadaeus, ab Ezechiele. Remissionem peccatorum, ab Ezechiele 36. Effundam sup
Matthias,ab Ezechiele,& Daniele. Carnis resilirectionem, ab Ezechthie 37. Ecce ego aperiam tumulos,&c. Vitam aeternam,1 Dan. I 2. Qui in phil aere dormiunt euigilabunt,alij in vitam aeternam, alij vel o in opprobriam sempiternum: de Onanibus istis singulis verbis sit perenturae haereses confundentur,ut optimὸ in Concionibus edendis declarabo. Tertio adnotetis,' fides inter omnes virtutes, quibus mere-imur, est sicut mater inter filias, sicut stips inter stondes, sicut caput inter membra exteriora, sicut cor inter membra interiora, ct ideo sicut in natura fim Arist. primo formatur cor inter omnia alia membra, silc veia nobis debet esse principalis, & pr eci pila citra de fide nostra primo bene formanda, S: ordinanda . . Quia reuera fides est sicut pes ad sustentandum, per ea enim nostra sustentatur stagilitas, sicut dixit Apostolus ad Coloss' i.
permanetis in fideiandati. Est sicut oculus ad distrandum: Infusa
Emtempla ac simili mdines fili. seut Pes
234쪽
sula enim immediate deceptioni opponitur,& secum errorem,no tenet, sicut dixit Apostolus ad i a. Aspicientes in authorem fidei,& consummatorem Iesu iri: & de istis duab. proprietatibus fidei dici potest loco fidei illud Iob 29. Oculus fui coe- sicut eor. co,& pes claudo ; Est tertio licui cor ad vivificandum; ea enim nostra vivificatur mortalitas, sicut dixit Apostolus ad Rom. r. ad Gal. 3. ad Haebr. Io. Iulliis ex fide vivit; unde diabolus fide. libus insidians fit similis astuto luctatori; draconi deceptori, accipitri raptori: Vt luetator pedes socij supplantare quaerit per infidelitatem, aut apostasiam ; Vt draco oculos eruere curat ne videre possint fideles veritatem: Draco enim cum Elephant pugnas ocul's sibi si potest)extrahit,ut caecus essiciatur. Vt a cipiter,qiii capta praeda,cor ipsius eradicat, ut exinde satietur; nihil enim lapidius accipitii, qtiam cor comedere praedae suae,cor fidelium,& virtutum vivificativum. s. fidem eradicare conatu : totis enim viribus nititur nobis auferre pedem fidei sustentantis; oculum fidei dirigentis,cor etiam fidei vivificatis;Scit enim diabolus, quὁd sine tali pede non stamus, vel in bono non perseueramus; sine tali oculo illa quae sunt credenda non intelligimus, nec consideramus ; sine tali corde vitam gratiae non ha
De diabolo igitur,o Lectores, benὸ praemonemur. I. Petri 1. Aduersarius diabolus tamquam leo rugiens circuit laceres que deuoret: cui resistite fortes in fide; liabolo enini est sortiter resistendum: Quod tamen non faciunt, qui per errores, haereses, Msortilegia, videntur pedem, oculurn,&cora misiste, ut dixit Apostolus ad Timoth. A veritate ceciderunt, & subuerterunt quirundam fidem: Fecit tamen D. Paulus ad fidelium omptu exemplum, unde ad Timotharum dixit scribes: Bonum certamen certaui, cursum consummaui, fidem seruaui; in reliquo reposita est mihi corona iustitiae: in quibus verbis ostenditur, quod per fide. mundi praelium superamus , bonum inquit celtamen certaui - , Vitae terminum consummamus ; cursum consummaui; coeli .i ilibravium reportamus ; In teliquo reposita est mihi corona iustitiae: Dat enim fides constantia roborantem; unde dicitur, quod Sancti per fidem vicerunt regna, sicut apes facientes, qui ut in inempla'. quu Avicennas,&D. Ambro. in Exame.pro defensione sui regis certant,& pugnant,& pro eo perire pulchrum putant: serpens etiam ne caput suum laedatur, corpus obijcit, corpora sua tradiderunt ad supplicia propter Christi desensionem,& propter
235쪽
Deum,& ideo meruerunt habere coronas perpetuas, postquam cursum vitae per operationem omnium virtutum consilmmcisuerunt: ideo eadem fides dat etiam perseuerantiam consummatiuam, de praemiativam coeli gloriam,cum per eam ad eam dirigamur .
Quid plura 3 Fides Deum iratum placat; est enim signum Re Nota esse gis,quo viso in praelio huius mundi, Deus cognoscens desere 'us fidei em ei te ex parte sita, parcit ei: Unde dicebat Apostolus ad Hςb. hygςu Ii . sine fide impossibile est placere Deo,& Eccle. i. beneplacitu Deo fides.& misericordia . Fides secundb culpam purgat fidelis : sicut enim aer luminis aduentu purificatur, sic mens per illuminationem fidei, iuxta illud Prou. Is Per fidem,& milericordiam purgantur peccata; dc
per timorem Domini declinat omnis a malo. Fides tertio hominem saluat; unde dicitur Luc. . Confide LIia, fides tua,&c. Fides quarto vitam seruat, ideo inter virtutes locu tenet cordis. Iustus,&c. Fides quinto,donat salute. I. Pet. i. Reportantes finem fidei vestrae salutem animarum vestrarum : Unde de fide loquens D. P. Aug. li.de verbis Domini, dicere solebat. Nulla inquit maior substantia, vel thesaurus, nullae maiores diuitiae, vel honores, quam sit fides nostra, haec enim homines saluat, caecos illuminat,infirmos sanat,cathecuminos baptizat, fideles rustificat,p unitentes reparat, tutos augmentat, martyres coronat, virgines &Viduas casto pudore coni eruat; clericos ordinat; sacerdotes costituit, homines postremis cum Angelis sursum locat. Vnde ex qs effectibus concludere potes Lector, de omnibus gradibus fidei, tibii fides inses a mouet intellectum ad opus. Acquisita, progreditur ad opus. Estectus fit. Hatatualis, facilitat opus. tieuuit
Actualis, terminat opus. Implicita, ne vult opus. E plicita,omne declarat opus. In tormis,operatur sine merito salutari. Formata,Operatur cum merito salutari. Mortua, nescit operari, κα. Viva Operatur,scit operari,ac de omnibus operibus, infinita meretur retributionem.
Vnde David iure optimo appellauit eam viam iustificationu.
236쪽
viam . quia Dranclauit in creduluatem sex articuloru fidei,attinentiu :n tamen ad diuinitatem, viam iustificationum, quia inclinat ad credulitatem sex articulorum attinentium adhu inanitatem incarnati verbi Dei , omnis nostrae iustificationis caulae meritoriς. Viam,quia opponitur infidelitati pure negatiuae, quae est doseistus fidei in ijs, qui nunquam nominari audierant fidem, nec Pisclieituat Oital modi est paruulorum, ante baptismum, de adultorum qui semper in insulis remotis habitauere, de quibus D. Paulus ad Rom. x. Quomodo credent et,quem non audierunt, dc quomodo audient sine praedicante Z Quae potius habet rati nem culpae,quam pinnae,ex peccato primorum parentum camprocedat.
Viam, quia opponitur infidelitati politiuae aut quasi priuatiauae,qua articillis fidei reuelatis, cum contemptu, contrariatur.
Viam quia opponitur infidelitati oppositae fidei nunquam receptae,cuiusmodi est illa paganorum, Se gentilium. Viam, quia opponitur deuianti infidAitati oppositae fidet Christianae, latum in figura receptae: cuiusmodi est illainbre
Viam,quia opponitur infidelitati deuianti seu distrahenti hominum Laelestorum,qui post baptismalem sanctissimam toti nem, & fidei receptionem, statutis, dc decretis orthodoxorum patrum,& Summorum Pontificum cum pertinacia, salsi asset
Viam iustificationum,ideo opponitur haeresi, imb haereticos cum tautoribus,de senseribus, receptatoribus, occuliatoribusq; condemnat,ut axtra tit. de haeret. in sexto, cap. ao. quoru pri muni est quoniam episcoporum numeros,&c. Viam iustificationu.io opponitur Symoniae, de symoniacos condemnat, ut extra de Symonia, cap. tua nos, p.consulere,
Viam iustificationu , ideo Schisma cum Schisiuaticos danae ut extra de schismaticis, in sexto, cap. ad succidendos inst ctuosos palmites. Viam iustificationum ideo Apostasiam cum Apostatis sui nat, ut extra de Apostasia,cap. I.& cap. non observetis,a6. q. . Viam iustificationum,ideo & sortilegos cum omnibus sortit gijs ut extra cap. sortilegi, 26.q. I.& q. . cap.aliquanti . viam iustificatianum,ideo maledicentiam cum maledicis ut
237쪽
extra P. ἴφ. cap. Salonitane. .
Viam iustificationum, ideo &sacrileg s cum sacrilegiis udi lib. inst. poni. lib. . tit de sacrilegijs,& Abbas in cap.conquestus de mio competenti viam iustificationum, ideo vitia,enormia crimina, de omni a Peccatorum genera cum speciebus damnat i homines ab ijs , cum libertate arcet, ad caeterasq; virtutes dirigit. quarum. Secunda Theologica est spes, quς secundum Theologos sco- De ori ', lassicos triplicem habet significationem in seriptura Sacra: pri- manamq; sumitur pro passione ipsius appetitus, sicut Boaetius de Con. maetro ultimo, dicit gaudia pelle, spemq; segato, nam ogaudium est de obiecto praesente, spes vero de abiente. Altera, pro obiecto spei,& sic dicimus de Deo, tu es spes mea, sicut e- tiam Apostolus ad Titum a. Expectantes beatam spem, .& aduetum gloriae magni Dei. Terti pro habitu Theologico inclinante nos ad diligendum. Deum,mediante merito,isc gratia: Vnde publici peccatores pro priὁ non habent de Deo spem, sed pr. Esumptionem, ut dicit.Aymo: Nam spes eli certa expectatio de fiitura beatitudine, proueniente ex merito, re gratia: ideo sentit M igister loco proprio inquit,qubd spes est virtus inclinans ad expectandum aeterna, dispi ritualia. Adnotetis Lectores, qubd sicut fides duplex est, ita & spes. Acquisita, si &infusa: Acquisita est, quam aliquis acquistit ex
Iluribus actibus expectandi a Deo: Innisa est, qui in baptismo 'abet,& est haec duplex: quaedam actualis, de est actus elicitus, ta& est desiderium vitimi finis: quaedam habitualis, & est virtus, plex. vel Theologicus habitus, qui vocatur spes, quam contra non ullos ipsam a fide,& charitate non distinguentes. Dico elle virtutem Theologicam,unicam,distinctam a fide,& charitate. Nam actus spei est in nobis distinctionis ab actu charitatis.& fidei: il , tum enim in nobis experimur cum eius actus sit desiderativus, fidei assensivus, charilaus dilectrum: iuxta conditiones tres ad ipsam requisitas , Theologis assignatas, quarti prima est, qubd Tres eo est desiderativa boni infiniti in nobis ideo iste actus est respectu faturi: Altera, Deo nobis liberaliter donante, non primo, sed 'si se
mediante aliquo alio, ipsum quia volumus mediantibus me itis: Tertia habet Deo O. M.pro obiecto; qua, de dicitur Theologica virtus,cuius tres assignantur conditiones,& quattuor pro prietates.
238쪽
Prima, qubd eius obiectum sit Deus Op. M. ideo nulla vitius moralis, vel Cardinalis est Theolo: . Altera , qu5d innitalia redulae prirnae, intelligatis Lectores Regul. e primae externae, vosun rati Diuinae tanῆ obiecti habitus, uitidiritae , ctim regula interna humanorum actitum sit prudentia, vel dictat fieri prudentialela,
ina,qubd sit 1 solo Deo effective , sic quM sit nata a solo
Deo infundi,& non aliundὰ prouenire. Proprietates virtutum Theologalium,per quas etiam a virturibus Moralibus distingui tur, sunt quattuor. Prima est,qubd sunt supernaturaliter insuta,non naturaliter acquisitae, quia dona Spiritas S. sunt superhaturaliter insuti,nec pollunt per naturam acquiri. Secunda est,qubd sitiat insuperiori portione animae, non ilia seriori,quae non simi duae potentiae animae, sed duo eiusdem potentiae officia secundum D. August. ia.de te n. cap. . Nam sci tper virtutes morales homo inclinatur ad inferiora,ita per Tlido logicas ad superiora, ideo dicuntur in superiori portione'
Tertia est,qubd non sunt in medietate duarum malitia riim , Ut virtutes morales,quia nullus potest nimis Deum diligere,nec ei credere, nec in eum nimis sperare is 'Quarta proprietas est,qubd virtutum Theologicarum idem est finis, de obiectum, quod non potest elle in Moralibus; quia DEus sicut est obiectum charitatis, ita est eius finis; sed temperariae obiectium est tactiis, vel materia venenorum: finis verδ NUicitas: Deus autem est beatitudo nostra, ideo Sc finis virtutum sapernaturali lania. Et licet Fides, Spes. δc Charitas, ijs conditionibus generalib. . snt unum,dc omnes Theologiae habitus dicantur. Formalibusnimen d istinguuntur, nam se alitas fidei est credere; spei si s rare, charitatis amore assectione iustitiae in sesa: Fides ornatina lie stum; Spes memoriam; de Charitas voluntatem. Fides est in intellectu; Spes & Charitas etiam in voluntate; de spes eam ornat, Se perficit secundum affectionem commodi; voluntas enim quae sequitur commodum, vult Deum, tamquam sibi c5- modum: Charitas vero voluntatem perficit, secundum affectionem vistitiae , quia ut sic respicit Deum in se, non ut commo
239쪽
De suturis. De particularibus. habet per modum concupiscenti: De bonis.
Adnotetis secundδ,ad intelligentiam dictorum duo; quoruptimum est,quod Amor duplex est, scilicet amicitiae , de conci piscentiae. Primus est superior alio, & secundus inferior: Amor amiciatiae est velle aliquid propter se: Amor concupiscentiae est velle aliquid,quod ataui concupiscitur. Actus charitatis est amor Mmicitiae, nam persecta charito est amor in ordine ad se, ut per charitatem volo Deum in se, licet non me beatificaret: Actus aurem spei est concupiscentiae,& ideo distinguuntur. Alterum adnotandum est, qud i duplex est affectio, siustitici radu commodi. Affectio commodi est naturalis appetitus volunta tis: Affectio autem iustitiae est libertas voluntatis , dc est implex iustitia. Lacquisita,& est virtus moralis, perquam redditur unia utq; qubd tuum est: Alia est infusa, scilicet charitas, vel gratia: Nam in aliquo esse dicitur affectio iustitiae, quia est in gratia ,:Alia est innata, slibertas,qua libertate commodi affectione moderari potest. Addo de tertium,quod spei a fide, & charitate distinctae tri- Gradus plex est gradus: Altus. Lalitor, de altissimus: Spei altus gradus triplex est expectare coelestem haereditatem , quam daturum se Deus nobis obligauit per pignus. s. Spiritum Sanctum in baptismo, qui est nostrie haereditatis pignusnut dicit Apostolus. Altior vero est expectare beatitudinis eandem haereditatem, quam nobisse daturum iuramento firmauit, iuxta illud, Iusiuradum, quod iurauit ad Abraham patrem nostrum,daturum se nobis: Altis finus est erpe re eandem beatitudinem, quam nobis se daturum in lege,&prophetis promisit: unde dicitur: Quod oculus . . in
In alto gradu spei est,quὁd expectat aeternam beatitudine ex operibus misse ac viae iustitiae in quibus se diu exercuit.
240쪽
In altiori, qui expectat eandem ex passione Christi,qui nobis
eam pro maer uir ut dixit deuotus ille Bernardus. I illi atris sino,qui eam expectat ex mera Dei bonitate 5 nnis ricordia, qui nos ad ipsam creando praedestinauit, imb ante mu
In alto gradu lpei est, quem certificat de aetema beatitudina
In altiori, que mi certi fi ciit veteris,& nouae imis scriptura. In altissi ino, quem certificat diuina inspiratio. In alto est,qui expectat aeternam beatitudinem ex multiplicisntercessione,in patria & via.
In altiori, qui ea ex peistat ex diligenti custodia Angelorum. In altissimo,qui eandem ex diligentissima Dei custodia expe Oat: unde Aug. perfectior; biis adest ipse Deus ad custodiam, imperfectioribus vero ipii Angeli adsunt.
In alto gradu, ratione actus virtuosi,& gratiosi modi. In altiori, ratione loci gloriosi. In altissimo ratione fi uctus pretiosi, quae omnia minuit D Oprima uid propheta dicens: Spera in domino,& fac bonitatem, Ecce expositio actum virtuosum, de gratiosum' modum , inhabita terram , Humi Eeeesti otiosum locum,Et pasceris in diuitijs eius: Ecce preci sum tructum. Spera in domino. Nam spes est virtus, qua homo de seips, non vult confidere,& qua,quod a se habere non potest a Deo. , Exempla satagit obtinere.Spera inquit in domino. Notare lectores,pulti millusi do ii videntes militium, ad alas gallinae confugiunt, ut defendatur. Secundum philosophum,& quamdid ibi fuerint non laedum. 1 tur, si verb exterius vagati fuerint rapi utor: Elia coluta existens fi unda. Vmbra arboris,qxiae dicitur patraedion ,draconem n5 timet . qu bd ii umbram dinii serit,draco ipsam rapiet, & occidet: Sic Veia si ad alas protectionis diuinae per spem; de fiduciam recu ramus, & si ad umbram suae potenriae refugiamus,& ibidem per spem,& desiderium maneamus, draconem & mdluum. i. diciabolum contra nos praeualere non timebimus, sed ab ipso salui& liberi poterimus permanere. Spera in Domino, spes enim est propugnatrix sertissima. si- euadens lapillo qui dicitur allectoria, q iacit homines imuitium. uincibiles, quia homo,qui in domino sperauerit, nunqtiam tribulationibus, & tentationibus uictus erit ideo dicebat David in