장음표시 사용
91쪽
t mo essiciente ut intelligunt, qii et intellactio est earum vita . Sed & corpora coelestia,aetio. n. eortina viae est propria passio. eorum essentias sequens, in eoru distinitiorae t eo dPiς posita. i.
motus aeternus est eorum vita; Remouens propria passionem, remquet essentit , aeterno cosertians passionem e terno conseritatellentiam; prmvim autem emetiens est causa perpetustatis motus circularis eorun ideo catala elle de perna alientiae . Unde dicit inmetator dest. dest lib. 3. q. 3. si Mundus ex se esset aeternus, re existens, non secundum quod mobilis, non haberet vere eLficiens, de ita tum motus, tum moror secundarius immediatus, & assistens loco & subiecto a mobili non disiunctus, licet non informet; ad primum ita se habens, sicut milites ad duce: Nam ordo in exercitu est propter ducem, quo ablato ordineo . nec exercitus , nec uniuersum esset; inde dicebat philosophus. A primo ente Communicatum est omnibus esse, intelligeret nego, motiue,&dispositive, non veta effective ideo Deiri appet latur primum mouens. Quo fit ut coetu possimus considerare Coelu D- sim substantiam tantum,de smindum actionem simul si securi ςβdum substantiam tantuin, lupliciter intelligitur . Aut qu6d in. di 'e dante permanentiam , & perpetuitatein se substantiae, quiae in ipso est Natura possibilis, vel potius contingens. Aut quia indiget perpetuitate, Quia permanentia eius non est possi- uilis,nisi per res indigentes alio, sicut unitas,& ordo, qui in nullo reperiuntur, nisi per prii minia. Pariter de motum localem Motus ludupliciter, vis. localis tantum . Et ut localis caelestis corporis, de sic etiam luppliciter, in respectu. s. vis causarum omni ii, puta motoris aeterni intransmittabilis omnino; de mobilis .ete ni,cui non inest ad possibilitatem potentia . Secundo secundu, se; si s udo mo p. citu .considerasirequiritur. prinius motor tanqu1m efiiciens, de maxime prunus, 1 p permanetiam, si seckndo modo a. diuisionis adhuc primo indiget , propter permanen- perpetuitatem , primo modo autem diuisionis non it diget primo, in possibilitate, nec contradictionem, nec com-Positionem, Sc ut uno verbo dicam nulla corruptionem causaria includat,& hoc totum est; φ dicit Comm. q, corpus coelo strest apud oes philosophos, necessariu P aliud, ut efiicies qxi, si sibi dans ei te permanens perpetu si, nota in q, possibile ex se,cio est p aliud necessariu suppositione intelligat ii 5 ab hitλMotus etiam Circularis localis absque eius caiisa consideratus
est possibilis,quia oppositam habet priuatiuam quietem, dc p
92쪽
. tentia semp motui est admixta, idcirco semper motore indiget; licetque corpus coetiste sit semper in potentia, & sit aptum
natum ab illo motore moueri, attamen de se est semper actu, sique non esset motor, secum actu item pri irationem habere motus , itisque secundum Commentatore aliquomodo relisti aliquomodo. Non. Et eius motor no potest iplum velocius in uere, propter corporis illius talem naturam , & motoris illius sic mouere. Consideratu, autem in habitudine ad omnes caulas 'est aeternus,& necessarius, itaque non est possibile non esse.
Ex ijs discursibus, & gyris de efiicientia factis,patent, q habetura Scoto subtilissimorum omnium principe 2.sent. d. I. q. 2. Exponente definitione Creationis circa ly terminum de niti, Io, dicit enim quod ly de potest dicere ordinem , eundemque naturae, vel durationis natur . priuatiue, & positive,primo mo do etiam philosophi concederent Creationem, nam corpora coelestia cum caeteris ex se sermaliter, nec esse, nec non esse habent, nisi a causis impedirentur extrinsecis sibi esse dantibus, licet limitet propositionem ad singula generum, ut sunt,corruptibilia, aeterna namque sunt seipsis aetia entia, & ita patet quomodo Gyrus uniuersalis, nec particularis creationis ineologesisno pol peripatetice defendi, licet simplex esscientia,vel motio. Mod autem secundum praedictam efficientiam,& dependetiam dentur intellectuales gyri, vel motrices intelligentiae, seu substantiae abstractae, probat Arist. Non in prim5 diuinorum,in quo ostendit phylosophus,quo
modo se habent antiqui circa veritatem entium.
Non in secitndb, ubi ostendit, quomodo acquisitio veritatis non est impossibilis. In tertib, disputat quasda qst.q venari lint in sequelib.libris. In quarto, ad quid se extendat potestas huius scientiae ostendit et ina ibi, quod se extendit ad considerationem entis; secu
do, ad considerationem communium, qliae sequuntur ens ii quantum ens; tertiis, ad considerationem primorum principi rum qito habito disputat contra negantes, prima principia.
In quinto, distinguit res, de quibus oportet determinari itia hac scientia,& id facit ad bonitate scietiae ut scientia sacilior sita In sexto, quod modus huius scientiae est speculativus,& non
In septimo, incipit tractare de partibus entis , 5 ideo de en- :re possibili,quod diuiditur in substantiain, R accidens.
93쪽
.noctivo, de principiis substatuta sensibilis de qua in se compe
in nono, de ente in potentia, de in actu, secundum quὁd se Μς 'Phl 'cus druiditur ens. n . In decimb,de ente uno, & multo specialiter, secudum quod . eas inuiditur in unum,dc multa . In undecimb, recolligit in praecedentibus libris. ut facilius deueniatur in cognitionem subitantiarum abstracharum. Sed in duodecimo,traetans ex professis, de ente necessario abvami motu, materia. & ratione cuiuscunque possibilis abstracto; diuidit substantiam, in tres species, sensibilem, insensii bilem cum motu, de sine motu,quales sunt intelligentiae, de quiabus tractat quoad quatuor quaestiones, si est, quid est, quia est, ct propter quid est.
Si est,quando ostendit. 19. Cont. dari, &existere in Vmueris si est. Habstantiam quandam aeternam , immortalem, de immobile . Quid est,quando a 3 o. usque ad 36. ostendit omnia praedica- Quid est. o, dc attributa ad earum naturam,& essentiam pertinetia, quod scilicet sunt mouentes,& efficientes,actus puri, simplices, & l, beri ab omni potentia, immateria essemper mouentes, & ii mobiles. QSod moveant, ut res intelligibiles,& qptabiles in Coni. 37. Od sint maximum, summum, & primum intelligibile ma muria,& summum optabile,optimum quoque atque pulcherrimum Cont. 38. d sint, primum principium immutabile a quo coelum,&natura dependent. i9. Quod degunt optimam, & felicissimam vitam, ubd sun beatae,& maxima voluptate stuantur, quὁd sunt ipsamet beata vita ,s Elicitas, ut beatitudo impartibiles, indiuiduae, magnitud,
est, quando ostendit quot numero sint, & quales sint Quia est.
Qnsed sint plures, cum plures sint coelestes orbes, &qubdillis places et se non pollunt usque ad Cont f t. Vbi inuenta plu-DIitate intelligentiarum, de ordine,quoniam una prima est, A suprema aliarum ostendit quodque sint intelligentes , intellectione, tuae est earum subitantia, nullum laborem afferente. sed mem incunditatem, non intelligetes mala,& pessima,sed b G na
94쪽
na & praeclara suprema vero, qubd stipsam tantum intelliga semper; inod sit omnino idem. intelligens res intellecta,& intellectio. Propter quid Cont. 12. ubi ostendit, quod suprema sit causiordinis,& cuiusuis boni,qubd est in uniuerso. Ad finem,quod sit totius uniuersi a nullo pendens sista, ipsa Princeps, & Rex, omnia administram. & gubernans, totum tractatum ijs terminans verbis uniis ergo Princeps, qui ut legistis,ut suprenuis GH, rus,gyrat cuncta non Creatione secundum Aristo. sed emei ibtia motione,& dispositione. Creatione autem secundum theologos,ut in sequenti gyro Patebit. 1
95쪽
Circa secundum principalem Gyrum secundum
VARTVM subgyrantem gyrum gyram
tem circa Cre ationem in genere, de in sp cie circa gyros pure intelle stuales ab A rist in scriptis suis non exaratilin, & a Plat ne diuino illo non persei te cognitum, cognoscentes theolrai sacri diuinis reuelationibus instructi nati ita circa eundein syra etes dixere, de praecipue quδd Pater filius, & Spiritustaneius sunt principia quod, prodii,stiua voluntateque infinita tribus communi tanqua in principio formali quo,cun is singulaquo Per Creationem produxere. Non tamen filius, ct Spiritullai Hus sunt rationes formales patri ad extra producendi, no enim pater estin esse entitativo per filium, sed per diuinam essentia. Non in aetii personali est.n. sic per essentiam, di relationem. NoIroductivo ad intra, cum a se habere praeintelligatur. Memoria iucundam principium formale quo prodiicedi filium;Non ad extra carin si voluntas infinita ; Nec minus sunt principia dispositiva, vel assectantia opus notitiae, de amoris essentialis. Nineuia vero dispositi ita , de amor affectans, aut sunt appropriai verbo, Spiritii sancto,aut sunt propria. si primum det; sunt.-
communia tribus,& sic tres personae sinuit non duae tantum essent rationes formales creandi, si secundum, Una tantum perso
na, sed nihil est in patre,quod non in filio,& nihil in P.S: filio, quod non in spiritusancio de essentialibus ad intra, & extra, α G a ita
96쪽
ita res rei liis crea uinum adstes term arnr;'ouM creat, nae a D. Thom .i dicitur processio a primo ente escistive, upponens duas intrinsecat prqduistiones,emanationes,Vel procem nes ad tres termina rura P. u. MSpirituans Mactu, quod S si ponatur notitia genita,& amor spiratus, non ramen tanquam re fictiones limitiae, A amoris ellentulis . missi operatio tramitens
labii eit de persectiό ne agentis, ideo passim haec veritas enunti tiir, qtibii pater a te est persecte bellus, qui operatione ad extra transeunte etiam si solus estet hoc posito impossibili , vel qua libet alia persona D.) Non necessario produceret creando , philolophi naturales , Cc Henricus Gai avensis est arbitratus,
cum cuncta, non per intellectum, nam si sic, necessario, quia naturalis,ὶ sed libere per Iiberam voluntatem produceret, sicu de saeto tres simul viric voluntate Creando produxere omnia. Immo sicut creatio est libera,& contingens ita creaturae libertate prod:ictae sunt contingentes: Hinc elicitur, quὀd in diuinis da in plex assisnatur obiectum. Primarium dicitur unum in diuina essentia primum, &per se mouens,& terminans. P b. mb, quia est ratio intelligendi seipsum, & omnia alia. Secundarium est alterum , & est creatura omnis, qtiae ideo secundorium dicitur obieetiuit,quia non per se, dc primo , nec ex Pr pria natara non habet, unde terminet actam intellictus diuini,
sed quatenus in D. Essentia relucet,quae dato impossibili, qubilhon esset D. intellectus adhuc tamen ellet apta nata mouer per se primo,& itidem terminare. Non sic cre. Mur. ae. Quo fit ut ideae non ponantur, in primo instanti naturae, In quo pra intelli
itur obiectum primarium curre pertinentibus; Sed hi secundo ato enim opposito, sequeretur fili irin, & Spiritum Sinctum de Iapide produci, cum producator deormi eo, quὁd est in memoria patris, Ideae vero non sunt in memoria, sed iiamtelligentiata, de si in memoria, in secnndo instanti natum sequitur quinetiam
Idaeas huiusmodi non esse prius intelligibiles,qΞam intellectas, nam eoipso quo intelliguntnr ab intellectu diurno sunt in tali esse intelligibili constitutae: se lititur ulterius quod obiecta secadaria, non prius habuerunt esse in memoria, quam in ititelligetiuria, quia quM praesentatur memoris, ut obiectum prius est ii tellectum , quam intelIigibile, d ita obiecta secundaria milia , actuali intellectione diuina, licuntur habere esse intelligibilet , α nunquam habent este, nisi quando sunt in intelligentia, vel
actuali intellectione, qua in Patre est a se,in filio a patre, de in i Spiritasancto
97쪽
.spiritu sancto a patre filio,ordo enim talis Idaealis intellectio
ne esse Citationis non potest attenda Denes intellectione , - . ., tres enim unica intellectione cuncta intelligunt; Nec penes effectum, quia in D. intella istu unicus est. Sed penus ilippolita pro- ducentia, quae ratione orrginis, ut dicebat D. Aligust. inter se rea liter personaliter disti laguunt tir, ubi enim distinctio, ibi ordo, dc ideo sit unica tantum sit inrelligentia rerum omnium realiter, non tamen unica modalizen, qua pro obiecto existente D. ellentia, licet sit productum verbuin,adaequatus terminus eius, eiq; sit communicata talis potentia, cum adaequato termino productionis,potest tamen res producere;quia praeter simplicem pro . ductionem in esse diuino personali, est&alia productio,ad extra. s. sine termino, respiciens obiectum secundarium, eo qubdverbum simphciter praecedit originandum,& aliunde habenia , unde potest producere, non alia, ct alia, sed unica in tribus producibilem rem respiciente, de cuius Creationis possibilitate ruicquid dicant alij,dico Creationem esse possibilem non excluendo etiam esse ei sentiae Deus enim cum sic causa immediata, Immedi & omnipotens ideo potest creare, licui de facto creat, quia n. est do duplex immediata cauis excludit secundas, ut dicebat Proclus, qui immediata immediatione effectus excludit, contra philos phos subiectum de praeuiam dispositionem. Quia omnipotens includit octo conditiones de mente Mansent. S.Th. p. p. q. 23.D. n. D. 42. P.Scoti, Aliacensis, & Came
Simplicitatem . . . . ia .i Immensitate . . Vniuersalitatem,. l l . Actualitate . - .
Singularitatem. . Facilitatem:& dignitatem . . In stabilitate,apparet sempiternitas suae virtutis. In simplicitate,existentia suae naturae. In immensitate,praesentia suae operationis. In uniuersitate productio omnium reri mis. In actitalitate, positio Omnium rerum. In singillaritate, immedietas productionis rerum. In facilitate, subitanea prod. omnium rerum . . In dignitate, bonitas ommu rerum ideo creatio est de nihilo
98쪽
productio in ei se existentiae libera volutate cotra philosoplic Lu ex nobilitate actionis , de lim miliabilitate Dei arguebant ini-
pollibilitate Creationis, videlicet de nouo cii contingentia, α causat, ile effectris. heologi vero ijsdem innixi sundamentis pra-- laetis, attendentes nobilitatem , circa existentiam neces latifi-
naam pri in z causae; Non autem circa Operationem. quis. arpin
liberum imperium diuinae voluntatis, qudd nobilius est, quam Oppo itum . insuper & immutabilitatem . quae t iam in modo volendi, cum semper sit continuatus cum in elle volito, cum sit permanens , fixum consistit, conclud uini contra philos phos dari creationem,cum nouitate essectus, secundum ordine chirationis libera semper remanete Du omnipotetiq; voluntate, ex quibus habetur,quod simplex creaturarum intellectio,au cotidii iis volitu non est creatio, cum existentia realis extra causam requicteationis ratur ad creationem ', hinc arbitror ego cum Scotistarum sch6la non bene sensisse Henricum, realiter distinguentem esse ellen- Esse essen- tiae ab esse existentiae, primum reale dicens simpliciter, &pon vel . ita πυxum , non enim haec dico elle sunt realiter diastuicta dato enim opposito ni illa esset creatio, aut si sic res bis
crearentur aut salteminutaretur Deus. Nec tertium dandum. quoniam priusquam creatura, fit,obiectum Omnipotenti seprout est possibile quid creandum ,est intelle stum, quo fit intellii
bile, S cognitum,qua cognitione,& volitione fit posubiluas repossibila rum creandarum, obiectumque diuinae omnipotentiae poni- quid. tur. Illud vero possibile nullum habet esse, idest non est aliquid, immo quae habent est. possi in insunt formaliter nihil, lic&habeant ei te in essentia diuina, de sint in ipsa secundum elle
eiusdem diuinae ellentiae , non tamen secundum adi lii Od elle proprium, ut dixit D.Thonias declarans, quomodo non habentia vitam sunt vita in Deo . Et tale esse cognitum est substantia. & accidens, subitantia ut idem cum D. essentia, accidens via Deo terminaturii, non inhaerens,cum accidentia terminentiata Deo, unde contra Henricum sequitur esse existentiae non sit ponere esse essentiae reale,de limpliciter, sed creatio est de nihilo excludens elle essentiae,& esse existentiae. Non tamen excludens esse cognitum , & volitum, quod non est ens reale,& persectum,ut finxii Henricus, sed secundu quid, eu diminutum,immo distrahes, ideo volitio, aut intellectio illa noli potest dica creatio,sed tantum productio, quae non est creator, aut creatura, sed supra creaturam, di citra Creatorci L.
99쪽
omnipoteti sua intellectione, & volitione ordine perse Ci.. i Aactionis frespectu creaturarum) gyrans, primis circa intellectua- gelum. les Gyros eosdem in ellὸ existenciae, per creationem in esse natu - Lili constituit. . In ei l .
In mensura . In cognitione . . . In relatione . a iei In actione . . I. -
In merito beatitudinis. In beatitudine,cum distinctione , ordine iis enim nouem modis a me intellectuales, vel Angelici Gyri in praesentiarum. considerantur i. adesse dico,qubd Angelus est substantia,creata Angς:ς
Inuisibilis.. DIntellectu perspicax , voluntate pollens , semper mobilis,
arbitrio libero, Deo ministrans, gratia, non natura,immortalitatem, consequuta, in qua dissinitione adnotetis lectores singulas Particulas,quarunia. '- Prima est ly substantia, nam per hanc tangitur eius essentrata, Ora spiritualis. Altera est . creata, dicens.n. Moyses.In prino Pio creauit Deus coelum, de terram,per coelum Communiter' exponitur Angelica, natura creata. & hac ex politione confunduntur Philosophi naturales, qui non cognouerut Angelorum Creationem, dicentes esse abstractas subssantias, & ideo aete nas ex se sermaliter,immo ab eorum aeternitate,motus aeternitatem arguerunt.Deprimitur etiam luciferi superbia,qua,non
considerans se esse naturae creatae, finitae, & limitatae, immo deessentialiter dependentis,Dei aequalitatem appetijt. Tertia est ly immaterialis . Nam Angeli non sunt compositi ex materia,Sc Arma, quae est compositio Physica,& si possit su- stirieri compositos esse. Ex perfecto,& perfectibili, ex positiuo,
de priuatiuo,ex esse Sc essentia. Ex actu & potentia,qu.ae est Metaphysica compositio materiam omnino excludens. Et s D. At gustinus alicubi ast erat,ipsos esse materiales, & corporales, Pu inoice tunc est loquutus, non theologicὸ, quando appellat naturam Angelica spiritualem, & incompositam. Non tamen est actus
100쪽
Quamor attributa Angelota Quatuor
actus purus, S summe simplex,ut Deus incompositus,& Incomponibilis,ab omni materia, dc potentialitate liber, quia Angelinabent admixtam potentiam non corruptiuam, sed receptiuam cogi ait tonitur, scilicet rerum non cognitarum,& illliminationu, Dei autem in nunc aeternitatis omnia nuda, & aperta sun oculis. Quarta inuisibilis, quia inter corporeos mortalesque oculos Sipsos, non est proportio aliqua , . . l: . . fQuinta est ly intellectu perspicax, scilicet in cognoscendo. Sexta, est ly voluntate pollens, libertate arbitris ad eligendata
bona,& respuenda mala ideo additur. Septima, arbitrio libera. I, Ohava, est ly semper mobilis motu scilicet locali, ut insorius legere est, de quia etiam habet virtutem operativam intabgabiliter, natura corporea vero fatigatur. DNona est ly Deo ministrans, nam Angelus idem est quod Dei' Nuntius, & ad ministerium ordinatus iuxta illud accellerun Angeli,& ministrabant. Decima, est . gratia non natura immortalitatem consequi ra, nam ex se, non est sorinsiter ne illaria natura angelica , sed desectibilis, tamen gratia speciali datum est illi semper esse a parte post, ideo dicebat Plato distblubiles estis vos, non tamen dis siluemini manu Dei conseruante vos, dc haec sunt quae natura te esse consequuntur,de qnibus Diuus Bonaventura. loquens dixit,quod Angelicae naturae a principio quatuor sunt attributa , simplicitas essentiae, personalis discretio, propter rationem tam memoria, intelligentia, de voluntas, & ubertas a ibi iiij ad eligenda bona,de respuenda mala; Et haec quatuor attributa quatuor alia concomitantur, virtuositas in operando,ossiciositas in ministrando, perspicacitas in cognoscendo , & immutabilit post electionem, siue in bono, siue in malo,cti haec deesse . Quoad mensuram Angelorum .. Dico quod quintuplex ea
mensura,& non omnis ponitur in Angelis. Prima, dicitur mensura coordinationis de qua Arist. Io. M taphy. dicebat, quod in unaquoque genere datur unum primu, quod est metrum,& mensura omnium. 'Secunda, dicitur mensura pertastionis de qua Arist.8. Meth. Coiit. ro. dicebat, species sunt sicut numeri.
Tertia, dicitur causationis de qua Ari. primo posteriota dicebat, quod sens bile est causa scientiae.