장음표시 사용
101쪽
set etiam agere sine subieeto. Non etiam a materia ; quia materia de se non existit, quare non potest esse causa alteri, ut existat, ergo si existit, per se ipsam existit: & sic sequitur, accidens esse separabile. Simile argumentum habet Arist.
Aristox. locus a .de Generatione tex. II. Vbi considerans generationes r tione tex. 11. rum eX ente potentia dicebat. Si istud ens potentia non sit
actu substantia, do habeat in se actu aliquid aliorum Praedia camentoria, sequitur accidentia per se posse stare;quia idem est accidentia existere in materia prima, & existere per se. Similiter & ego. Si ante formam ignis in materia est calidi- ltas, quae est: accidens, tanquam dispositio ad formam substantialem ignis, cuius in ea adhuc nihil reperitur,idem erit, ac si dicamus, caliditatem per se existere. Nec sit, qui dia lcat nos ponere casum,qui nunquam erit; quia materia numquam est sine forma. Nos enim imitamur Aristotelem, qui isimiliter philosophatur, & loco citato, & in 1. Meteoror. cap. . Ratio autem est; quia res non debent constitui esse
factae; nisi, prout potuerunt fieri, licetsint factae ab aeterno, lneque aliter Versamur in contemplatione, quam quod rem lexistentem intellectu resoluimus in principia, & sic de illius lgeneratione statuimus, ut requirit conditio illorum princia piorum pro illa generanda. Sed praesupposito etiam,quod materia prima semper habeat aliquam firmam, quaero ego, iquid isti possint dicere. Dicent profecto, quod illa disposi- ltio accidentalis habet existentiam a materia; quia materia lest formata una sorma. Contra hoc sic est dicendum. Ratio, lper quam tribuitur existentia illi dispositioni existenti, non est a materia, prout est materia; quia prout est materia,non lpotest tribuere existentiam, sed est a materia, prout est sommata, quare forma est illud praecipuum, quod est causa exustentiae talis dispositionis, sed forma illa est contraria tali dias positioni; quia illa dispositio introducitur ad destruendam lipsam formam,& introducendam formam contrariam,qua- re sequetur, quod contrarium erit causa existendi suo contrario , & sic contrarium conseruabit suum contrarium, &erit
102쪽
erit catlsa propriae corruptionis. Praeter ista, quae dicta sunt, licet etiam aperte remouere istas dispositiones accidentales praeuias ut vocanto ad formam substantialem. Quaero enim ego. Iste motus, qui fit ab agente inducente has dispositiones accidentales, quatenus illas inducit, non est certe generatio , ergo erit alteratio, tunc infero, ergo alteratio erit circa subiectum potentia, contra Aristotelem 1. de Gener tione teX. I. teX. 23. teX. 2 . Deinde istae dispositiones sunt immediate in materia prima, quare accidens terminatum conseruatur in materia prima. Praeterea teX. Io. eiusdem a. dicebat Aristoteles, transmutationem, quaesit alteratio,
esse circa utrumque; materiam scilicet, & formam, hic vero ponitur alteratio circa solam materiam. Qihaero insuper. Iste motus ad quid terminetur, si ad calidum esse, quod est accidens, tunc non video , quid faciant dispositiones pro forma substantiali; neque enim in via, neque in termino habentur
aliquid formae substaratialis. Si ad formam substantialem ,
ergo motus in accidente desinit in substantiam, ergo motus in accidente est generatio; quia motus a termino specificatur F. Physic. teX. . a. Physic. teX. I . ergo haec dispositiosa ciet, non sollim alterum, sed aliud, unde rectius colligi poterit, quod non est per accidentia, sed per differentiam substantialem; quia haec est illa, quae facit aliud. Ex Praedicamentis certe habemus, quod dispositio evadit habitus ita Simplicius in prima specie qualitatis in fine ergo secundum istos dispositio accidentalis euadet habitus substantialis.
Sed dicent. Oispositio eo modo accepta, quem tu ponis sincundum gradus formae successivos, dum est in tali esse, as huc nihil constituit, ergo est & illa accidentalis. Aduerte dum, quod in ordine ad terminum est constitutiva: & sic habet esse substantiale, in ordine solum ad materiam, vel ad corpus eXquale, non est substantialis in esse,sed in fer no dum enim aliquid constituid simpliciter, constituet tamen
progressa. Sed adiungatur pro istius dispositionis reprobatione. Vel haec dispositio terminantur ad transitum de
103쪽
non esse ad esse sormae substantialis, qui est generatio . Et si
hoc dicatur, aut intelligitur, quod istae transrtus sit mutatio:& tunc infero, ergo motus est ad motum per se,ut ad terminum contra s. physic. Aut intelligitur, quod generatio sit mutatum esse: & tunc mutatum esse substantiale erit ternatinus mutationis accidentalis . Aut intelligitur, quod gen ratio sit motus cum alteratione coposituη : & tunc quantum fit de mutatione accidentali, tantum fieri oportet de Erma substantiali, quod non repra rhendimus, nisi quatenus mala intelligatur. Tandem pro conclusione huius disputationis. Si ad interitum harum dispositionum intereunt sormae , ex accidenti intereunt,unde haec propositio: Substantia materialis est corruptibilis, erit vera per accidens. Sic Aristi in libro de Longitudine, & Breuitate vitae: sita confrarijsm- sunt, ex accidenti pereunt, eo quod illa peream; interimunt autem contrarias mutuo. Sed dicent alij, sic videbuntur QT mar mistorum corrumpi per accidens. Advertant,quod c sus est longe diuersus, & sciant praeterea, quod Ermae compositorum, praeterquam quod habent contrarietatem; quia ex mistione contrariorum fiunt, habent etiam contrarium ;quia cum includant, tanquam sui partem, illud primarum qualitatum temperamentum, sunt contrariae inter se,ut me dium est contrarii a medio, velut album viridi, & quia sunt contrariae sermis et entorum, Ut medium extremis, Vtinfra dicetur. Tertio quaero. Ista dispositio transit ne citra acquisitionem formae, ut euadat proprietas fluens a forma PDeclaro: Hic est caliditas disponens: Deind.st caliditas, qua elementum agit, quae diotur fluere a forma, est ne e dem haec cum illa Θ Si est eadem, prima caliditas est mat rialis, nam dispositiones habent rationzm materiae, secunda est formalis ; quia est principium agendi, ergo idem est materiale, & formale, & id requiritur ante formam, quod fluita sorma. Si non est eadem , ergo duae caliditates .. Dicent sorte, aboleri primam adueniente serma,sic Thomistae. Sed peto a quo Θ Et praeterea sorma remanet,& dispositio est
104쪽
cornis tabergo remanet sorma incorruptibilis; quia nec coimtraria est, nec contrarietatem habet, &ήbntra D. Thomam erit argumentum tale. Si neque contraria est simpliciter, neque ullo modo etiam dispositive habet contrarietatem, quomodo corrumpitur forma elementi P clausis itaque cuniculis, in quos isti secedunt, ut lateant, remanet firma de monstratio, quod si sormae elementorum non sunt contrariae, sunt necessario incorruptibiles.
Varia glos aduersariorum ad Ari telis
R s 'μ ndis his rationibus, &aliis, quae asia
ferri possent, sed nobis consulto praetermittuntur, quas non habent aduersarij ad locos Arist. glosasPInfirmos videmus,qui requiem in plumis non inuenietes has in illas mutant,& semper idem;quia causa irrequietis est in venis. error nucest in principio, quare mutato dicendi modo nihil minus. Cretenses Minotaurum Labirinio muniuerunt, ita isti suae opinioni Labirinium inuolutionum, & distinctionum, quo seruaretur construxerunt. Quot distinctionibus Averroiastae viantur dictum est, has alij accipiunt: paulisper mutant: aliquando coniungunt multas simul: nullas in formas, Protei instar, non se transformant, ut se tueantur. Mihi singula sunt proponenda,in quibus dabo operam,ut id ego seruem, quod & ab illis decet seruari, &sic praescribitur a Philos pho 2. Elenchorum cap. : Nam era Emis manifestatios Logismi falsi. Nihil quippe afferam, quin eiusdem rationem
reddam, nec proponam aliquid falso dici, quin causam falsitatis assigne, fugere enim id maxime studui, quod, & alios fugere conuenit; illud scilicet, quod dicit Philosophus eodem z. cap. I: Nam si is, qui in orationibus est consectus, ora-L tiones
105쪽
ιiones vituperat, cum nihil habeat , quod dei inti de vitis rate earum, dat suomonem quod videri velut insolescere, non quia verum sit, floropter imperitiam. Equidem auditis me - lioribus, meliora sequas. Non ignoro enita quod par est, de alios non ignorare id, quod dicit Philosophus 8. Topicorum cap. 3 : Ea enim in dissutationibus Hotervia r fonseo, praeter aedios modos Pilogismi rictructiva. Et cap. : proterviem.
res igitur altercatorias, non dialecticas faciunt exercitationes.
Et alia quae de protervis dicit. Id sane prudenter disputa tibus seruandum est , quod dicitur eodem 8. Topicorum in fine: a b eo enim, qui omnino tenta parere, dissugiendum . Et quod subiungitur: Uerumtamen non pugchrum, eo quod non sportet aduersus quoWibet facile consistere, quandoquirim necesse es praviloquium inde emerg re. Erit autem talis di- is positio huius partis et Primo considerabo id , quod dicunt formas elementorum substatiales esse innominatas. Secu do eam distinctionem particulariter remouebo,qua dicitur, quatenus substantia, quatenus elementa; quia 'est distinctio multum trita. Tertio ponderabo uniuersam distinctionem Suessant, quae est & Zimarae, & fuit multo prius aliorum
Quarto loco erit applicatio glosarum ad locos Philosephi omnes sigillatim, & earum reprobatio.
C A P. O C T A V V M Confutatur dicitum aduersariorum ue quod
tas: & Aristotelem cum nominat qualitates pro formis,loqui circumscriptive. Rationem reddere student. Primo communiter; quia i ultimae rerum disserentiae sint incognitae. S eundo particulariter; quod scilicet Simplicium corporum
formae substantiales, nomine careant; quia id habeatur ex
106쪽
Aristotele . Quod quidem vitinue rerum differentiae sint ii cognitae passim pri nunciant , vix locum unum in Aristotele afferunt,ubi hoc scribatur. Est aliquid circa hoc apud Aue
& alijs in locis. Ne autem in plura hic sermonem diffund mus, non est dubium ; quin in singularibus cui loquitur alia
quando Auerroe ratio temperamenti sit incognita,uti non est etiam dubium, ultimas differentias in aliquibus esse it cognitas, veluti non est notum, quae sit differentia, qua se sitiua equi differat ab alijs sensitivis aliorum animalium; sic, ut per illam equus sit hinnibilis. Verumtamen Iicti ignoretur haec disserentia ; adeo ut nomen ad eam significandam non habeamus, rem tenemus, & scimus, quod est talis sensitiva, quae sibi iungit esse hinnibile, ac proinde hoc utimur pro illa. Quocirca ignorantia harum differentiarum, ubi ignorantur, non facit, quod aliqui putant ; quin possimus
plene demonstrare. Averr. in hoc proposito adducens Palmam pro exemplo in Paraphrasi q. de Csto summa 3. cap. I. iic loquitur: Nos autem dicamus praescriptas definitiones constitui ex genere, se disser ia, quorum neutra a definito seiungi potes; alapars est definitu, ut inposteriorabus orie itur. Quod autem proprie rei actiones constituantur loco d serenita, ubi non apparent disserentiae secundum se totae r uti in Palmae definitione dicimus, ipsam esse Arborem da Bosproducentem. hoc se ibidem senseum est. Quod volui adduxisse contra illos,qui non sollim dicunt ultimas differentias esse incognitas, sed ins per addunt, propterea nihil posse sciri: Sed de talibus noncst curandum. Non ea sand dubium, ut supra diximus,lias ultimas differetitias,aliquando esse ignotas,& in nominatas; non tamen hoc est porpetuum, & nullo modo est in elemen iis . Qui vero aiunt, particulariter Aristotelem dicere, has
ipsis elementortina formas esse ignotas, di in nominatas ad ducunt textum S. Aie Coelo, ubi habetur: grave, es leae; quia moueri aliq--odo naturaliter pssunt, dicimus: actibus au
Auermes gadieat de ignis ratione differetitiarum ia
Paraphrasi q. de Ctiosum Loes ex Arist. adducti ab Aduersariis , ad ostendendum formas elemetorum esse iu
107쪽
Ratio ad ide trobandum. Arist. semper
monuit quando res non habet nomina.
ue accipiunt pro proprietatibus,& dictit actibus ipsoru idest sormis, quarum hae sunt proprietates, nomina non sunt posita: ac proinde colligunt Arist. dicere, fomas elemetorum
carere nomine. Adducunt insuper caput ultimum . M teororum, Ubi scribitur h. a buc autem in igne, se aqua m
mo : i um enim cuius gratia idest sernia o minime his mania fessum Hy. Limara in contradictione a. 7. Physic. id colligit ex 8.Physic.tex 3 et . ubi habet Philosephus, quod collocari inferius est essentia grauis, & collocari superius est essentia leuis. supra tamen tex. 2 8. dixerat moueri sursum, & deo sum esse actiones grauium & leuiu, ergo per terminos actionum circumscribiti sermas, vel per ipsas actiones . Hoc i quit Zimara non contigisset, nisi esset verum, quod diximus ; nempe differentias ultimas Simpliciu esse nobis ignotas . Accipiunt idem ex tex. 22.12.Metaphysic ubi Philosephus habet: Veluti fori s corporum miscibilium calidum tanquam forma. Si tanquam serina aiuno ergo non serina, ergo forma ignota circumscribitur per calidum. Ratione etiam student persuadere, quod sint ignotae ; quia sint formae materiae propinquae, quae secundum se est ignota. qu re par est ipsas sequi illius conditionem . Sic varie se habent in hoc statuendo,& mendicantes, litic illlic ambulant,si so te pro suo figmento aliquod, quod succurrat, possint inu nire. Isti sane loci nihil sunt ad propositum, ut in eorum eX-plicatione apparebit. Nunc parum dicendum est de re ipsa. Illud primo considerandum propono, quod Arist. in Pr dicamentis cap. de Relatione docuit fingenda esse nomina,vbi non sint. Et propono obseruandum,quod ipse id secit, in libro Perihermenias de nomine infinito: Huic amiem disserentiae ait) nomen non estpositum,se t nomen ins Dium. Et propono animaduertendum, quod ubi id non si ci admonuit, nomina,qus apponebantur non esse propria, ut in . Meteororum sepe . Sed plane. In cap. 3. in principio . In moralibus item sepissime. Sed plane in A. cap. 4.
& . In libris de Animalibus, nihil minus Depe. Sed plane
108쪽
1. de Historia cap. 13. a. c. 13.&alibi; non enim decet om- nia persequi. Obseruo igitur summa cum ration quod quo-l tiescunque de elementis loquutus est, te re sane maximi mo menti , nihil posuit tale si putasset esse innominatas illorum formas, penitus irrationabile est, ipsum ne verbum quidem unquam de huc dixisse. Sed praeter hoc fuisset error maΣi- Errasset Asiamus hac ratione. Istis utitur in generatione substantiali ; sistunt accidentia, & est illius suppositio,quod ex non substan eata, ε, α
ths non est siubstantia,maximus error fuisset non aduertere 3 idon- contradictionem , ut eam declararet. Sed praeter hoc. Si siint
accidentia, iam iis c nomina calidum, & frigidum, sunt ex illis , quae multipliciter dicuntur . nam in una significationen0tant proprie has qualitates, quς sunt accidentia: in alia significant circumscriptiue formassubstantiales elementorum . cum igitur illis velit Philosophus uti in tota transim latione substantiali. in definitione generationis misti,in d finitione ipsius misti, error esset, & contra praeceptum. 1 .de Coelo , quod habet contra Veteres teX. 1 Io. si prius nomiana non distinYisset,ut pateret, quomodo istis Vteretur,an Vt denotant talia accidentia, an verum ut significant formas.
Sed ulterius ipse ponit esse nominatas in simplicibus oppositas dispositiones. 1. Physico. tex. 1. Ηs opposits disposia tiones attinent ad sormam, & priuationem, quare in sim- deeiiiiiii plicibus oportet formas,& illarum priuationes,quae sunt cotraris formς, esse nominatas. Aiunt, illum nomine simplicium intelligere accidentia. Sed primo hoc est falsum,quod in accidentibus opposits dispositiones sint nominatς. DOnde illa expositio est fuga, & vanitas. Qualitates accidentales 'mistorum, & affectiones eorundem habemus in A. Meteororum esse, ut plurimu innominatas: vitia, & virtutes sunt habitus,& qualitates, te tamen sunt innominais:In primo
Elenchorum cap. 1. habemus res esse plures, quam nomina; quia nomina finita sunt, res numero infiniis. Hoc magis est in accidentibus,quam in substantses, quare innominatum esse magis contingit in accidentibus, quam in substam
109쪽
ijs. Deinde vero locus ille est de substantsi non de acciden ptibus, ut Ioannes Grammaticus ibi considerat, quod nos non repetimus, quia supradietum est, & apud ipsum videri. potest. Ratio quam Aduersarij habent, est; quia sint exeim pla accidentium ; quia simplicia sint composita ex materia& sorma. In qua ratione, id quidem, quod de exemplis ducitur , est ridiculum. Exempla enim hoc casu accipiuntur solum ad euidentiam: & si hoc dictum de exemplis vim habet, quomodo tuebuntur Aristotelem, qui ponit Musicum, i&immusicum ut activa; tamen non sunt activa. Sed esto faciamus vim in exemplis: Philosophus ponit consonans, & in- lconsonans, pro forma , &priuatione in mistis: calidum, & lfrigidum pro forma, & priuatione substantiali in simplic, ibus. musicum, & immusicum pro sorma, & priuatione in accidentibus. Videnda tamen est apud Simplicium doctrina Ammonij & Al . m. tex. o. ubi statuunt inquiret da principia substantiarum.in his enim alia Praedicamenta esse habenti quia sicut ens primo est in substantia, & inde prouenit ad alia genera,sic sorma, & priuatio statuunt primam cotrarietate in substantia, qtis secudaria ratione accomodatur ad alia Praedicamenta. 4ocirca apparet Vanum penitus recurrere ad accidientia,de quibus nihil separatim dicendum suit a Philosopho, sed solum proponendum aliquid,ut pateret, ea; quae circa principia substantiarum statuuntur, ijs
etiam accomodari. Dicunt insuper nomine compositorum
significari substantias ; quia substantiae sint composits ex materia & forma, & feri in substantijs, non materiam, non for
mam, sed compositum. Qu'dsimul est vanum, quia accidentia,prout fiunt sunt magis composita,ex corpore scilicet composito,&qualitate ipsa.non enim fit albedo,sed album. Ego autem sic obijcio. An Aristoteles de alia contrarietate
meminit, quam de contrarietate in substantiaὸ teX. 3 o .non sane: Sub antia ait) v mgenus: In omni genere uno, una prima contrarietas. Ergo non de alia contrarieta te debet loquibileque aliam oppositioncm considerare,o tiam calN que sic l
110쪽
sit in substantia. hic enim est illa, qus est verum & suffciens
principium ad generationem, siquidem ad generationem substantis, consequitur generatio accidentium, & eadem sunt principia secundum analogiam omnium Praedicamentorurn thabetur Ia. Metaphysicor. teX. 19. Id itaq; totum de substantijs oportet esse prolatum. Et ineptum est ad accidentia confugere, nisi quatenus de ratione communi comprehensis primo substantijs, alia omnia compWhenduntur. Et quod dicitur de compositis, id dictum esse de mistis , si iis ostendi int nomina , quae inueniuntur a Philosopho comsonantis,& inconsonantis,quae sunt nomina harmoniae,qua harmoniam in mistis agnoscimus , iuxta proportionem in scibilium, ut est in 1.de Anima tex. Quod si compositorum nomine substantias mistas accipimus, quod semper a Philosopho fieri solet, ergo simplicium nomine,substantias simplices debemus accipere: & sic remanebit, quod formae in simplicibus non erunt innominals . Operationes pros cto substantiales elementorii sunt notissms : quomodo autem fieri potest, ut existentibus manifestis operationibus sorins lateant maxime in simplicibus, ubi forma non consi stit in mistioneξ ibi enim manifesta existente operatione, sonte latebit forma; quia latebit ratio proportionis, quae in il la unione miscibilium reperitur; in simplicibus vero hoc ne quit esse. Fieri bene potest, ut claris existentibus principijs Operationes lateant,ut in .de Coelo tex. I .Et obsecro istos. Arist. ipse contra Platonem ostendit Plantas non habere sensum,quia nulla est operatio,quae id declaret. Sic somniet ipsi quantum velint,nullam habebuntoperationem, quae significet has formas innominatas,quare,si nulla operatio eas
ostedit oportet eas nihil esse. Sunt qui dicat,operatione que ostendat has formas esse generare sibi simile . sed consideret paru, an generet ignis sibi simile, alia ratione quam ea, qua est calidus, & an generet, quid aliud,quam eo us similiter calidum. Quid ergo latentia inquirunt ubi totum est con pertissimumὸ Tex. sane o. a. de Generatione Arist. facit ele