장음표시 사용
321쪽
E8 Trinatust Binesciarius cmst. vendere reditus , sese ex illis competentersa tui sustentare , dummodo tamen interea. CONCLUSIO SECUNDA .
quae superfluunt congruae sustentationi, vel ex Iocatione, venditione, oeci redituum pro- Bens Harii reditus superfluos male impen- venientium acquiruntur , in rauperes di- dentes leneutur ad restitutiovem .sribuant. & quidem in illos , quos elegeis Tint , servato tamen debito ordine, & ne, LXXXIII. Icendum , Beneficiarii im- ceteris paribus, possunt prius distribuere in pendentes superstue, Ua- Iauperes eonsanguineos, si habeant: atque ne, vel profane risitus suorum benenci te usurarii non sunt. Sed neque sunt usu - rum , non solum peccant mortaliter ; sea fructuarii , hoc enim esset supra ipsorum etiam tenentur ad restitutionem. Conelusio- conditionem . inu fructuarius enim potet nem hanc si ab auctoritate extrinseca e Iibere, & licite donare, & relinquere suos firmare foret animus , denuo reeensendi fructus in vita , & in morte, cuicunw larent Patres , Concilia . de Pontifices , Iibuerit, absque ullo paupertatis , vel me- quos abunde iam allegauimus in praecedentatis, & vel religionis violan respem . tibus. Si de numero Doctorum sententiae etiam ex motivo solius amicitiae , cogna- notirae patrocinantium ageretur , fateor , tionis , aut liberalitatis e quorum tamea ex iunioribus impressis paucos ad m,lum nullum silendo in his terminis , sacere si tamen aeliquos allegare pollam rpossunt beneficiarii e reclamat enim di Ui- quemadmodum tamen ex Antiquis nullus num ius, ne semel Deo consecrata in usus eli s si tamen hae de re ex instituto dininofanos expendantur e reclamat ius natu . seruit qui nobis non aditi pu letur . Uirile , ne de alienis, ad que nullus dominii deri possunt plurimi apud Navare. de res. titulus assignari potest , libere di matur di Eccles quaestion, a. Monition. 7. Apud
Melamant SS. Canones, ne primitivae EG miem etiam Mai. audet dicere , nullum clesiae integritas, in hoc puncto per pluri- Dotiorem , qui ante ejus aetatem mortuus Ina laeula dein eontinuata violetur, in se- Hiiset, contrarium tenuisse. Sed quidquid metipsa discindatur , ae vix non de uno de hoc sit , conclusionem, ur hactenus mi-xegno Ecclesialli eo duplex eveniat, quorum hi contrariam . modo autem indubitatam, i dominetur cupiditas, libertas, verbo , melius rationum pondere, quam Doctorum laxitas r alteri vero praeut M. Canonum , numero, confirmabo, vesementer in D & eultus divini obteruamia, & religio e & mino exoptans, ut, quicunque rem rerum hoc eum quanta consolatione ruoniam Deo, Chrii o , ex veritatis nempe , &omne regnum in seipsum dioifum desolabi- iustitiae amore consideraverit , distat red-riar. Luc. ri. Reel amant SS. Patre , Pon- dere Deo, piis causis. & pauperibus, quaetifices . & Concilia , novissime Tridenti- sunt Dei riminior piarum caularum vero, num Sellion. 23. de Reformation. cap. r. & pauperum ure. Iam ergo. ne Patrimonium JESU Christi, ista fide. LXXX lU. Argumentor T. quicunque Ilum, pretia peccatorum, victus pauperum, rem alienam injuste usurpati fraudat , veICrc. in alios usus , Se fines , quam a fun- retinet , in omnium sententia tenetur addatoribus praefixos , impendantur . Reesa - restitutionem : ergo etiam , quicunque hamat denique ipsa ratio . prout hactenus bet debitum communia singularibus diitri- abunde visum est . Ex his ergo remanet buendi , dum non dii tribuit , prout debis abilita prima Conclusio numer. q. proma tum exiit, seu minus dando , quam imsita: nunc ulterius videndum , an benesi neatur, obnoxius est restitutioni . Ant. est clarii nedum mortaliter peeeent, sed in sua extra dubium: D enim res aliena, propter ver ad restitutionem teneantur , si reditus quam peccatum est, eam reddi possit, nomvanenciales vane, & profane expendant di redditur, nou Mitur multe utia, Ied finai- quod quidem ex eonclatane jam asserta tur. Si autem υeraciter Mutir, nem rem μPer se deducitur, sed tamen ut vetitas maia ritur pereatum , nis reflituatur ablatum , gis adhuc elucescat, statuenda est. inquit Augustin. in Epistol. 14. ad Maee-don. quaest. 6. Confit. probat. inus reis' stitutionis non tantum ex eo oritur , quod eruis positive rem alterius auferat, ted etiam
dum quis impedit, ne alter habeat, quod . de 3ure habere potuit let o sed quicunqur habet
322쪽
Tractatus Beneficiar ars, ouest. II habet debirum e munia singularibus di- lint. Jam sie: si beneflatarii peerant, pec-stribuendi, dum non distribuit , prout de- eant mortaliter , adeoque contra aliquam . bitum migit , sive minus dando , quam virtutem earitatis , & misericordiae , vel teneatur, positive impedit, ne alter habeat, contra virtutem iustitiae. Primum , quan- quod de iure habere potuisset: ergo , oeci tum faveret sustui Ad. tam parum con- Maj. est Sanctis Thomae a. a. quaeition. 62. forme est veritati. Ergo secundum Nobati articul. 2. ad n ubi de eo , qui injuste debeti pro quo suppono ex Sanct. Thoma impedit, ne alter praebendam habear, se a. a. quaest. 32. articul. 3. quod ad ele ait: Si ampedit, ne prahenda detuν digna, mosynam dandam, quae respectu patientis
. consulens, quod non detur , antequam necessitatem , de praecepto est , respiatai matum si, quod ei detur , tenet ν quidem aliorum vero de eonsilio di aliquid sic renis ad aliquam recompensationem prefatis con. sederandum ex parie dantis, in aliquid eael ditionibus personariam , . nessiti fecundum pane eius, cui es eleemoona da σaa r ea arbitritim sapientis . . . . sι vero iam fm parte quidem dantis considerandum vi , urmatum sit , quod alicui detuν praebenda ἔ id , quod se in eleemonas erogandum .edi aliquis propter indebitam eausam procia- sit ei super uum, fecundum illud. Luc. II. ret . quod revocetur, idem es , ae , iam Quod superest , date eleemosynam ....
habitam ei auferaea ; c, ideo tenetur ad Ex parte autem recipientis requiritur, quod restitutionem aquatir tamen secundum fa- nerestatem habeat , alioquin non esset ra- cultatem fuam . Ergo verum est, & qut- tio, quare eleemo νσa ei daretur ἰ verba
dem multo maris , quod , qui debitum sum Sanct. Thom. J . citat. Hoe suppo- habet singularibus distribuendi . & non sito, se arg. prosequor r Secundum Ad.
distribuit iecundum exigentiam debiti, te- beneficiarii obligantur graviter ad iaciendasneatur ad restitutionem . Iam subsumo e eleemosynas, ita quidem , ut si has omi atqui omnes beneficiarii habent debitum tant, tanto maius peceatum mortale com- communia, hoc eil superflua redituum , sin- mittant, quanto pluribu superfluis abuth-1utaribus, hoe est pauperibus. & piis ea u- dant, & abutuntur , vel quantum majoris , tanquam creditoribus , distribuenm , est egentium necessitas . Atqui per Ad. ergo dum non distribuunt, prout debitum benefletarii omittendo in utroque casu sace-
exigit, seu minus dando, qnam teneantur, re eleemosynas peccarent contra caritatem
positive impediunt, immo effective influunt, tantum e quod tamen practice salium est , ne alter, nempe pii Creditores , habeant, & falsinas demonstratur . Si potest contin-luod de iure habere potuissent, ereo ut gere , quod beneficiarii omittentes facere
te beneficiarii tenentur ad restitutionem eleemosynas adhuc peccent mortaliter, quin& quidem aequalis . ut ut secundum suam tamen peccent contra caritatem , sive δε- facultatem. Min. sublumpta ex praeceden- perflua habeant, N. abutantur: sive occumtibus abunde liquet : ex eo enim . quod rat recipientis nee tas, tune falsa est Ad.
continuo dictum sit, benefitiatios esse dun. doctrina, fle dici debet, quod in utroquutaxat bonorum Ecclesiae Dispensatores , casu mortaliter peccent e tra aliam vi Procuratores. Oeconomos, Ge. & iterum tutem , nempe contra veram, & speetalem
ex eo , quod diffum sit , bona Ecelesiae iustitiam i atqui potest contingere , quod esse Patrimonium Christi . de res paupe- modo statim dicto peccent, ergo . Contraram, fieri non potest , quo minus in Be- mai. non video, quid dici cum landa men-neficiarii detur debitum , de in piis ere- to possit afferam tamen numer. sequentiditoribus ius , ut sibi dispensentur super. de elidam responsionem aliquam , 'u mnu . . ipsemet sententiam contrariam diatus , LXXXV. Argumentor 2. quieun ue me. probare debuit. Min. ergo declaratur. at mortaliter, necessum est . quod eontra Ponamus, quod fieri omnino potest, quod aliquam virtutem peccet : atqui etiam se. in locis, in quibus multi beneficiarii eum
eundum Adversarios beneficiarii meeare saperfluis moramur, vel nullos esse inopia, mortaliter dicendi sunt, quando impendunt de necessitate laborantes r vel si sim tales hona Ecclesiae in notabili quantitate ad agentes, ponamus ulterius, multos ibi de-ulus profanos , verbi gratia ditando con- gere latem longe opulentiores , quam sint sanguineos, dotando neptes , cri. nisi sor- Seneficiarii , quippe latet soleant communesian ex iniqua probabilismi licentia etiam pauperum miserias earitative sublevare, ita hos a peccaro mortali exemptos esse um ut abunde quoad vinum, dc vestitum pauperibus
323쪽
7o Tractatur Beneficiarius. c aes. m. Pedibus sit provisum. Iam pergo ulterius , prodige intumpierit , eerte tenebitur , tivel adhuc beneficiarii mortaliter peccant si quidem ex titulo iuilitiae , ad iaciendam iturius luperfluos notabili quantitate in petro , vel pauperibus retii tutionem in prolanos usus expendant, vel mortaliter tota quantitate , quam male inlumpsit . non peccant Secundum non niti temere idem etiam eoallat in hoe ea su , si verbiailererent: si primum, contra quam virtutemi gratia Petrus donet Paulo magnam pecu- non caritatis: cellat enim finis erogandi niae luminam , ut sibi alimenta minii iret, superflua in pauperes, ut vitum. Et certe, eriam ii Paulus diEtam summam non male ut calamo exprimam, quod mente sentio, ii impendati vel si tantum, quantum Petro beneficiarii totum lege earitatis obligantur in alimoniam dare debet , alteri donet . ad eroganda superflua in pauperes di pias iterum Paulus tenebitur ad restitutionem . causas, non video maiorem in beneficiariis si Petro alimenta non ministret . Idem quoad hoc obligationem , quam in reliquis denique palam fit in haerede is eunte hae-hdelibus ; lege caritatis enim omnes Chri- reditatem debitis gravatam: vel in legatastiani aequaliter adllimguntur : quin immo rio fulcipiente legatum onerosum , si stelin praeleati controverti a judico, frequenti D ille debita creditoribus solvere neglexerit rsime plus Lai cm . quam Clericos ad fa- vel ille modum , sub quo legatum est faetendas eleemosynas obligari sese caritatis, ctum , non impleverit : uterque enim ad ex eo , quod plurimi Laici consideratis relli tutionem tenebitur: ergo vera est Maj. ei reum: antiis pertianarum, loci, temporis, arg. Iam prob. m. Reditus beneficiales& saeuitatum, longe plura luperflua polli- traduntur Clericis secundum,& in virtute deant, quam subinde Clerici : ergo si his contractus saltem taciti qui tantum va- non obliantibus beneficiarii adhuc graviter let, quantum exeressus initi inter Ee- peceant omittentes eleemosynam facere , esesam , & populum Christianum, qui ei vel piarum caularum bonum procurare su- sua bona confert: sed contractus iste taei
perflua interim vane i profane , & male tus operatur, ut praedicti reditus sint gra- impendendo , certe ill ad unicum dantaxat vati , & beneficiarii obligati , ut quod est reliquum, ut dieatur , quod legem iu- supere de hone ita sustentatione tribuatur stitiae transeaediamur : quicunque autem pauperibus, ergo si reditus benefletales sunt legem iuilitiae transgrediuntur, restitutionis gravati , oc beneficiarii dicto modo obli- oneri subiiciuntur. Ergo, &α sati , si id non praeit iterant , restitutio LXXXVI. Argumentor 3. euicunque subjicientur . Di Icuriss .patet . quia olim aliquid traditur onerose, seu cum . dc iub in primitiva Ecclesia eerto ille matractu onere, ut de illo partem etiam indetermi- seu tacitus, seu expressus vigebat, ubi pri- natam ad certos nnes expendat, is Iulte , mitivi Fundatores sua bona Eeseliae eon-& lieite recipit quidem totum , quia sibi tulerunt ob amorem Dei . . & animarum est traditum , si tamen onus impositum suarum salutem , quam melius promovere non expleverit, tenebitur ad restitutionem non poterant, nis peceat a fila eleemosyois pro rata partis assignatae, quae debuisset ad redimendo , & thesauros suos per manus fines praefixos expendi : atqui beneficiariis pauperum in Coelos transmittendo i eum reditus Eeelesiastici traduntur eum, & sub autem iste finis , dc intentio a primis , &onere, ut de illis partem sive dicamus, & devotis Fundatoribus longo, & eontinuo determinatam, sive indeterminatam, iuret intervallo hucusque perduraverit , & perperinde etiὶ nempe superflua in alimoniam duret in nostri temporis tiis Fundatoribu pauperum, & Ecclesiae fabricam expendant, etiam modo contrarius ille Fundatores in- ergo licet beneficiarii omnes & singulos ter, & Ecclesiam durare , merito cense reditus tulle , & licite recipiant, si onus dus est . Sicut enim ex antiquis Fundat annexum non expleverint, restitutioni sub- ribus nemo inveniendus suisset , qui sua iacebunt pro parte expendenda in praedi- bona Ecclesiae eontulisset. nisi ob amoremesos usus. Mai. patet in pluribus eas bus: Dei,& propriae animae salutem ut dictum. se si Petrus det Paulo Romam verbi gra- ita nemo hodie inveniri posset , qui suatiam pergenti . mille florenos , eum hae bona conserre vellet Ecelesiae δα contentus tamen oblisatione , ut quod necessariis tamen etsi Clerici illis bonis abuterentur expensis in itinere faciendis stiperest, ero. sumptuose eomedendo , bibendo , gulamnet in pauperes, si Paulus obligationem eolendo, domos, parietes , lecticas , cra.
hane non inpleverit, sed totam summam splendide vestiendo , verbo , saeculares in
324쪽
Tractatus Bene e Miar, Quaest. IV. 7r .vanitatibus imitando, vel omnino superan- in quos lunt deputati , impendant ; sunt do: erm omnino prudenter praesumi, I iudi- autem , ut saepius visum est , deputati ad eari debet quod quisque optime propriam pias causas, & susten ationem pauperum .
duntaxat contulendo, conscientiam inteme- dicit enim Sanctus Thomas 1. 2. quaeli. tipso experiri potest, quidnam fasturus esset, 86. articul. 2. O quot oblationes , quae asi Fundatorem agere posset,& vellet pios, populo Deo exhibentur, ad Saeerdotes perin&. fideles Fundatores hune taeitum saltem tinent, non solum ut eas in Dor in s con eum Ecclesia contractum inire velle , dum venam; virum etiam , ut fideliter eas dia sua bona Ecclesiis conferunt , ut , quod Densent: panim quidem expendendo eas insuperest beneficiariis , aecepta sua , quae nis i pertinent. ad cultum diυinum congrua sit, sui entatione, tribuant paupe- partam υero in aliis , qua pertinest adribus, & piis causis ; Ac si hoe non laeea proprium euhumr quoniam qui Altari feris rant, ad retii tutionem teneantur, quemad- υiunt, eum Altari partie aut , ut dicitur modum illi , quos supra hoe numero in i . Corinth. Q. paνtim etiam in usus pavp
allatis ea sibus recensuimus. νum, qui funi, ouantum fieri potest , de LXXXVII. Argumentor irrefragabia rebus Ecclesia sustentandi. Doci idem lon-liter verum est , quod quieunque peceat ge ante Sanctum Thomam optime dixerat contra septimum praeceptum deologi, obli- sanctus Augustinus Serim 1l9. de temporigetur ad relli tutionem, sed Clerici alniten- Quod nempe decima sunt tribata anima res reditibus beneficialibus ad ustix vanos , rum egentium ras a Domino pauperibus uec profanos peccant eontra dire praeeeptum detegata, . ata quod pauperer , &c. eap decalogi, ergo obligantur ad restitutionem. decimae , Ict quaest. I. Quae de decimis . Mai. a nemine in dubium vorari potest . ea ratio est de omnibus benefletorum redi Μ n. probat secundum abunde supra dicta tibus, eum supra decimas potissima bene nou ρ aiatur, seu Chri a dominium , edi fieta hodie sint erecta. Ex his ergo stat spossessionem rerum Fecissit hab/ι : unda bonorum Eeelesiae dominium esse penes is quaecunqΜst homines esserunt Eretisiis , di Ium Dominum Nostrum Jesum Christum ἔςuutur esse oblata Deo, inquit Innoeentius item stat, bona Eeclesiae ad pauperum iu-Pap. IV. in cap. cum ορὸν de ea uis pos stentationem ordinari ; stat demum & hoc, sessionis, & proprietatis num. . Ei si alia Clericos, si bonis Ecclesiae vane , μ pro-
quando εσυen antur Me bona Deo oblata , sane abutantur, re aliena uti , & hine is esse Disco rum, vel Praelatorum, Ῥει Caia tum inmmittere. & quidem qualificatum. pitularum o die esse eorum quoad flti, Maa eontra septimum decalogi praeceptum. Dico sisnem Canon. nulli Itepat i a. quaest. r. quali altim : non enim furtum qualecun-
Sunt ergo res Eeelesiae sub vero , & pro. que committunt , sed furtum nollegum, prio dominio Domini Nosti Iesu Christi. eum rebus saeris, ut visum supra , in usus ergo si Cleriei his rebus ad alios usus quam vanos . & profanos abutuntur . Adeoque Laeli os, utantur, abutuntur re sub vero, & se fures sunt saeri legi, & uuis est, qui
proprio alterius dominio existenter qui eos ab onere restitutionis deobliget cunque autem re alterius abutit tir, surtum LXXXVIII. Ainumentor 3. quemadm committit , ergo demum & Clerici rediti. modum , etiam fatentibus Adversariis , bus suis abutentes furtum eommittunt . Clerici ante divisionem bonorum Ecclesiae Res adhuc magis elueescit in exemplo iam non fuerunt Domini sed dii pensatores, aliato; ponamus , Petrum habere sin ulix Oeconomi , cre. eorundem bonorum, ita annis a principe mille dueatos , ut de his ante divisionem certo etiam per ipsos Cle- se secundum omnem rationabilem neeess riei tenebantur ad restitutionem , si bona Iatem sustentet , quod tamen huie susten Ecelesiae vane, & protine dilapidassent etationi iuperest , eroget in egenos . Iam Atqui per divisionem redituum in quatuor
in hoc caso nemo non Petrum restitutioni partes r & iterum per erectionem Oenefi- obnoxium arguet , si Melecta egenorum clorum , & praebendarum , natura bonorum cura totam summam in sim usus, praeser Eeelesiae non suit immutata: scut non sui trim profanos insumat, ereto multo malis. immutatus eultus divinus , non immutari in nostro casu nemo non benefietarios rea ministri , non immutata cura pauperum ἔstitutioni obnoxios arguet, si fractus , seu ergo & hodie tenebuntur ad restitutionem. reditus beneficiales , qui sunt ultra hone si . se. Ge. Mai. est omnium . Minoestam sustentationem , in alios usus, quam etiam coastat e mumeat. I. pro prirce
325쪽
2 r,s Io x, . Θωλ. δέ tim concitis. allato. Uni dinimus, quod num, nec eiusdem minisserium fuisse is . Idivi torus ex multiplici capite naturam ,γ- mutatos: sed neque ipsa bonorum natura. lnorum Ecclesiae immutare non potuerint r unde iam conliringam: si Cierki ante di- ut ne in transferrem dominium in alios, vitionem bonorum , & beneficiorum ereia
quo ipsimet carebant , eum nemo possit , et ionem , ultra sita neeelsaria de iisdem isecundum dicta , plus juris transferre in bonis ulurpassent, leges tultitiae violatsent, alium, quam sibi competere dignoleatur ; α vel taeo graviter ad restituendum fui ilaut seut dividentes haereditatem in plures par- obligati: ergo eodem modo leges justitiae tes, possunt quidem hanc , & illam , & v Oant, eum gravi onere faciendae restituis tertiam verbi gratia partem in tres haere- tionis. s ultra sibi necessaria de bonis Eedes transferre, efficere tamen non polsunt, cieitae uiurpant.
ut haeredes non maneant obnoxii restit LXXX lx. Argumentor 6. quando Sa tioni, si tota haereditas onerata sit debitis. e sanctum Concilium Tridentinum Sei I. Atque hine faciant divisores, quotquot um 33. de Reformat. cap. I. graviter prohi-lint di .iticines bonorum Ecclesiae , si tota buit , ne beneficiarii . quaeunque fulgerent haereditis Domini Noliti Jesu Christi certa dignitate i eu Episeopali, seu Caidinalitia,
seeum semper habeat annexa onera, nem- ex reditibus tactis a consansuineos , fami-pe ad promovendum cultum divinum , ad se refetu suos augere studeant , non habuit alendos pauperes, oeci quae onera divisores Pro motivo intMicendi solam legem eari. tollere non possunt. nunquam immutabunt talis , ted insuper habuit pro motivo venaturam bonorum Ecclesiae r at vero tollere ram , & specialem tultitiam t ergo quieuu- non possunt quia sicut Apolloli non po- que contra Decretum Tridentini agunt , terant tollere onera annexa bonis Eccletiae, reditus Ecclesiae uel in consanguinem , quae a primiet illis fidelibus offerebantur , vel in alios uius vanos, dc profanos ex penistit saepius colligitur in actis Apo'. erant dendo, Peccant contra veram.& specialem autem illa onera , ut penes cultum divi. luitulam, a re titutione minime excusandi. num eiusque Ministrorum sui lentationem Coni. tenent. pron. r. Sacra Synodus ibi. alerentur ndeles egeni . ita neque Aposto- dem insiliebat vestistiis & Decretis 1 ontissitorum Sueeeitores a bonis Ecclesiae per di- cum , ac praecedentium Conciliorum , revisionem quamcunque annexa onera tollere nominatim Concilio Carthaginenti eap. mpossunt; Semper enim stat , quod res FG piscopus dict. Ergo quemadmodum λα- cIesae non quas propria , sed ut communes tifices , dc Concilia praecedentia pro m Domino oblata eum tim re non in alios quam rivo interdicendi, ne Cleriei reditus Ecele.
praefatos usus , funt fidellier d/oenfanda siae sive in tuos, sive alias vane profundera. quaest. r. semper indispentabiliter verum rent, habebant veram, & specialem iustia lest, quod quidquid habent Clerici , paώμ. tiam , & non solam earitatem, ita pariter, lur m est, cap. final. ro. quae ilion. r. usque di quidem majori iure hoe idem dicendum lienendum est , quod non sint nos a sed est de Concilio Tridentino. Atqui Ponti-
pauperum , quorum praeuratiouem gerimus, fices , & Concilia praecedentia habuerunt prota pitui. quod autem . 23. quaestion. 7. hoc motivo interdicendi , oci legem uerae i idem ineulcat ut omnino verum Ambrosius stitiae , ut satis visum est supra citra iniacan. eouυenior, ead. cau. q. 8. Omnia nem- tium hujus quaest. Dixi, majori iure ; quia .pe sua esse pauρerum . Stat igitur , bona quemadmodum veritas non opponitur u Ecelesiastica seu ante seu post divisionem , vitati, ita nee Concilium legitime eonymeandem habete naturam , & onera , quia statum & approbatum opponitur Coneilio nunquam fuit immutata tura pauperum & ι itime congregato , & approbato . Et iterum ex alia parte irrefragabiliter verum quaeso , quo fun)amento praesumi potest , est i etiam post divisionem Apostolorum quod Tridentinum aliud determinare v Sueeeflores existimandos esse tanquam Mi- luerit , quam fuisset jam determinarum anistror, ae distensatores mysteriorum Dei . praecedentibus Conciliis i cujus unim mens At vero quaeritur . inter dioensatores , ut in eo versabatur , ut mores Clericorum , fidelis qui x iuveniatur , r. G. 4. Porro modumque vivendi secundum normam anis dispensatoribus potesatem dedit Deus in liquoraim SS. Canonum reformaret . Auaedificationem, non autem in deseructionem. ergo eredendum si Quod ut reformat Verbo, stat, per divisionem bonorum Ee- νiam voluerit magis relaxare mores , qui
Hesae in quatur paries nec cultum divi- di peccata fovere, & noa potius, ut Et
326쪽
πι flatus Benesciarius, o V. Π . . nis istim supellectitim , O mensam . ac tiae. Sed mi Sancte Ambrosi, iam anima
tactum pauperem habeat, or di nitatis suae verto taeitam, immo expressam nostrorum auctoritatem fide , . vitae meritis auarat non dixerim , tuorum Adversariorum eam Episcopus 4 I. d. At vero relaxasset, responsionem ; dicunt enim . quod hoe mores, quin & peecata fovisset , de fove- botice , exaggerat iis , ex pio eteis i ac derat eontinuo , si dum antiqui SS. Canones via Consisti loquaris ; sed parce , inferius Ponti flees. & Concilia Cleri eos ultra sibi tuum, aliorumque SanEhorum Patrum circa neeessaria sumentes de bonis Eeelesiae , ad 6perbolicas vias locutiones defenlaho ho-
restitutionem obligabant i jam autem de- norem Deo dante. Interea pergo, ac
clararet , & omnino disterneret , Clericis XCI. Idem Ant. prob. Cone ilium tantum ex motivo caritatis , & miserico Tridentinum potuit Beneficiariis cujulque diae erga pauperes , & pias eausas . non dignitatis interdicere , ex leae verae , &item ex lege sullitiae esse interdidium , ne specialis iustitiae , ne ex reditibus Eeelesiae ex reditibus Ecclesiae suos ditent, τel alias suos, augeant, ergo & vitait se i sumptuose vivant . . terdicere. Ant. mihi videtur in negabile ;XC. Idem Anti prodi Si Concilium secus enim si Concilium hoc non potuit , Trident in. 4is. l. Clericis non interdixistet non est necesse , eur Adversarii se tant ex lege verae iustitiae, ne de reditibus Ee- pere torqueant i in explicando sive hoe . elesiae suos, Ge. augerent. hoc ipso etiam sive aliis Conciliis poli divisionem bonorum indirecte eosdem Clericos ex sola lege ea- eelebratis poterunt enim immediate ne-ritatis, vel misericordiae obligasIet ad ma gare suppositum , quod Concilia potuerint ganda superflua in pauperes , tam sed hoe unquam ex motivo ivllitiae Clelieos di seeundum nee potest , nec debet praesumi modo obligare, non moltum attendendo , de mente Concilii , ereo ex lege iustitiae vel le reserendo ad alias responsiones. Sed interdixit . Mai. et 1 Ad. Min. prob. Si per me licet , negent si appositum ; opto
Concilium ex tota caritatis, vel miteri eo . tamen ex eorde , ut aliquando sint tam
diae lege obligaret Ecclesiallicos ad erotan- secuti eoram severo , & jullissimo Iudice da superflua in pauperes , ex mente con- Iesu Christo , quam de facto sunt proni ,
cilii Clerici plus non obligaremur ad er vel ad neganda supposita , vel ad excogi-randa superflua , quam ostigentur Laiei ; tandas, dandasque, nescio quas ratiunculas, soc autem plus quam talium esse non D. ut ita in sua temper propensam humanam teli tecundum tot apertissimos SS. Cano libertatem contegant , pallientque . Sed nes , Pontificum decreta , Sanctorumque iam pergo ad Coni. & probo : Concilium Patram documenta; unum allego A in bro cita loci voluit beneficiariis interdicere, ne sum relat. cap. Sicut 47. dies. Qui si tam ex reditibus Eeeletiae , ta c. ut hae ratione severe scripsi de Laicis opulentis , quid melius consultum iretur reditibus Eeclesia.
sensisse eensendus sit de beneficiariis super- ilicis, sed nisi ex lege iustitiae interdixisset,
flua habentibus euiuslibet relinquo senten- non melim, sed omnino peius iretur contiae; dicit autem de Laleis iuperflua statui sultum dictis reditibus , ergo υoluit inter- pollidentibus ς Neque enim minus est eri- dicere ex motivo iustitiae. Mai. elara est; minis habenti tollere, quam cum myr quia Conei lium visis eaeelsibus, qui circa abundes, indistentibώs denotare . Eoriem bona Ee lesiastica vel contingere solebant,eium panis es, quem tu detineri nudorum vel poteram, unice intendebat Clerqm re-ἐudumentum est, quod tu recludis, edi mi- sotmare, meliusque didiis bonis prospicere. ferarum redemptio es , cr absolutio , pecu- Min. ergo prob. Longe pejus coni ultumnia . quam tu is terram defodis . Tot te itur bonis, quae substant dominio pleno, &eus scias invadere bona , quot possis ρνα- absoluto talis hominis, de quo continuum fore . quod velis. Hae ibi, dicendum er- est periculum, ne bona dissipet, etsi dissipago est, si iuxta huue sanctitate, & doctri. verit quod non teneatur ad relli tutionemrna celeberrimum Patrem Laiei abundantes m lius vero consultum itur bonis, si eidem tam praviter obligamur ad sublevandam ex substent ut administratori ; ex uno enim 'superfluis egentium inopiam , quod Eecle- eapite non est tam Dropinquum perieulum sastici , qui Patrimonium pauperum ad eadem dissipandi , scit namque non esse ministrant, maiori oblistatione adii ringantur sua: ex alia vero ratione ad non dissipan-
ad relevandam egenorum miseriam , con- dum abiterretur propter annexum onuς sa-
sequenter ex lege verae, & specialis iusti. ciendi restitutionem ; ergo etiam bonis πι Thomas Tom. X. k E
327쪽
Eeelesiastici, lorere peliri eonsultum uetur, quia Conei lium ibidem sanctissimos substarent pleno , & ablatuis dominio
Clericorum , de quorum non paucis continuum est periculum, ne eadem bona dis. sipent: immo experientia non raro moba quod dissipent . interea tamen ad rei titutio. nem non obligati e melius vero iisdem bonis prospectum est, si Clericis ut Administratoribus , D. N. I. Chri lio ut vero, tiproprio DAino substent r ablterrebuntur eqim ad non sumendum plus ex illis bonis, quam quod tuae conditioni eil necensarium, propter continuum metum faeienis dat restitutionis , superflua vero secundum injunctum onus elargientur in pauperes ,
di hias eastias. Dieo, & repeto, peius sichonis Ee lesiastieis esset eonsultum r si enim saecularis quispiam utut plenissimus seorum dominus bona sua vel per excessivas donationes , vel ad alios fines minus honestos vane dissipet . brevi invigilabit Princeps , vel Respublica , ne porro ita
prodigere valeat: quin δι non raro dona- rarios, vel alios, qui eadem bona quocunque demum licito, vel illicito modo rece. Perunt , ad relli tutionem obligabunt . Si vero beneficiarii, ex malo supposito, quod
non teneantur ad restitutionem, bona E
clesiastica vane , & profane prodigant , quis invigilabit non Princeps saxularis , vel Respubliea r nulli enim potestati sae Iari quoad hoe c litici sunt subjecti . Anerso in Wigilabit Judex Eeelesiastieus λ non invigilabit ; deberet enim prius sibi atte
dete . N ptopriae domus curam gerere , quam alienae . supposito, quod ipsemet bona Ecclesiae vane, & profane expendisset, sub mala persuasi ne . se ad restitutionem non teneri. Et ello, quod talis Index nostrae, & verae sententiae esset, invigilet b
neficiariis , ne male bona seclesiae dissipent, aut si dissipaverint , obliget ad restia
tutionem t respondebunt non pauci , se aliunde non teneri ad restitutionem , eo quod lententia contraria probabilis ad hoc non obliget: ta liuie impuenando non immoror, cum meaImens ex alibi dictis abun
de constet, nempe ex opere contra prob
bilismum. Ex his tandem sequitur ultimata conclusio huius arpumentio. nempe quod
Concibum ei lat. Cap. 9 Sem D. pro tro. tivo interdicendi , ne Clerici quicunque ex reditibus Ecclesiae suos austere sudeanr,
habuerit legem verae, Et specialis iustitiae, quod si ex hactenus diE is non evaderet manifestum, adhuc probari poII et ex eo ,
mano Ponti fiet uni in alia Ecclesiae admian serat ouem adeoque Si in bonis eiusdem attribuit, eontra Administrationem autem non tantum simplieiter peceatur, sed insuper restitutionis onus incurritur , si eortinfidem Administrationis agitu α . Si Voinde ipsi Romano Pontilici secundum Tridentinum Admin liratio tantum e petit, quo
modo plus Cleriei inseriores , nili temere sibi arrogabunt XCll. Arrumentor . Si beneficiarii male impendendo Patrimonium Clitii si non tenentur ad restitutionem, vel hoc Adve sarii sentiunt , quando iidem beneficiarii res Ecclesiae in tanta auantitate dilapidant. , quae de se susticiat ad mortale prccatum vel intelli unt etiam de quantitate longe maiori Ponamus enim duos beneficiarios,
quorum unus habeat 3o. alter Ioo. millium aureorum summam annua tim e ponamus iterum, quod tres in g. aureos vane, de
profane insumere sit mortale respestu beneficiarii t ponamus insuper , quod prior
tantum rres aureos male expendat , pias rior vero multa millia aureorum vers. proao. ῖα vel 3α millia . Hoc posito vel merque eli obligatus ad restitutionem eiendam , vel seeundum Ad. uterque debet
esse deobligatus a restitutione facienda : siminde iste secundus . qui in tanta quantitate bona Ecclesiae dissipasse supponitur , est deobligatus a facienda restitutione, amor σDei, quo deveniet universae status Eecleissiae hraesicet enim hoc unus , & alter ,
vel etiam plures, in quorum manibus pin-ηues adeo sunt reditus, praelicent, inquam, hos bonorum Ecelesiae abusus , absque re stitutionis onere, quale, olbieero, brevi toti Eeelesiae detrimentum inserent , consideranti relinquo a
XCHL Sed respondit ad hoe non nem
ex Ad. hune secundum, qui in tanta quantitate redituet Ecclesiasticos male impendi Dis supponitur, omnino teneri ad rei tituti nem : q uia nimirum magnopere damni fiaeasset Eeclesam . Sed contra hune N. insurro I. ubi eadem est ratio restituendi , plane inconvenienter uni imponitur oblupatio restituendi quae non etiam imponatur alteri ; sed in ut thue attestato ea su eadem est ratio restituendi. ergo Oe. Mai. cereris p=ribus vera est . Min. prob. Ra io rei i- tuendi in eo, qui bona Ecclesiae in mapnauuantitate consumpse , est damnifieatio
Ecclesiae, atqui damai si eatio Eeelesae paria
328쪽
Tractatus Benesciarrus, sit se. IV. 7ster fit ab eo, qui etiam in minori quknti- hoc ino debent , Se possitu seire rem dotate eadem bona insumit : maior enim , natam, seu tollatam esse alienam i ergo vel minor quantitas se habet per accidens tam Mai. patet o si hoc enim requiritur quoad damnificationem , si tamen utraque in aliis donationibus, cur hoc non requisiis quantitas sit siti ficiens ad mortale pecca- tur multo magis in donationibus , oeci e tume sicut si unus furetur . mille aureos , rum Ecclesiae ὸ requiritur autem in don alter vero unum aureum , damnificatio tionibus aliis v. g. debet scire, an Donator quoad subitantiam in utroque aequalis est, non sit pupillus, minorennis . oeci qui d utpote tu: sciens ad mortale , & lub mor- yare non possunt, dc si profane donaverint, tali indueens onus relli tutionis e per acci- ipis donationes iuut irritae, quia pupillo. dens tamen, & terminative in uno damni- όc mi rennis Oc. Sicut ad alienandum .ficatio maior est, de vel ideo etiam propter sic di ad donandum iunt inea paces, L Ri- notabiliter mutatum iudieium Conisiiario putilis T de V. O. & l. omnes j. sexata S. Tribunali exprimenda . Insurgo M is qua in fraudem Creditorum. Stat ergo. eontra illam consequentiam nemo dipia quod donatarius . vel qui recipit quantitatur proprie damnificare alterum, qui sua , tem notabilem ab alio , debeat scire , an quae sub pleno, & absoluto dominio possi- Donator , vel conserens sit in possessione det, quocumque demum modo, licito, vel donandi , vel eonferendi , ad noe ut stillicito , impendit , sed potii limum tan- securus in conscientia , nee obnoxius restiutummodo temeti plum damnificat : atqui tutioni. Quod si hoc ergo debet sciri, iam beneficiarii per Ad. sub pleno dc absoluto etiam stat vim supra facta, quod scilicet, dominio iana Ecclesiae misident ; ergo donatarius , seu qui reeipit bona Eeclesiae quocunqne modo , seu in magna, seu in debeat, dc possit icire , se recipere rem
parva quantitate eadem bona expendant , alienam , adeoque mala fide 3c ex iniuila non debet dici quod alterum, nempe Ec- receptione . Loquor autem de quantitate et etiam , damninterit , sed potius iein eti- notabili , dc de donatione , suae non fit picis: si ita, etiamsi in maxima quantitate forsan in recognitionem obsequiorum a d tuos rejitus prodigant , ma tenebuntur ad natario v. g. Ecclesiae praestitorum . Ceteret itutionem, lied potius illi , qui eadem rum quo i donatatius possit, 3c debeat sci- bona receperunt: Uideant ergo Adversarii. re, se recipere rem alienam, ollendo Qui in quas laxitates . inconvenientias , dc recipit bona Ecclesiastica e benefietatio . absurditates eum sua periculosa sententia irinorare non poteti, se recipere M ia saera de olvantur . . saltem quartiae speciei , ut supra dicebam XCIV. Argumentor 8. ex eo , quod ex Sanet. Thoin. item non poteli ignora- mox dixerim: sed potius ilii , qui eadem re, se recipere bona ad euitum divinum , hona receperam, tenebuntur ad restitutio- Ministrorum Ecclesiae , de pauperum si nem. Sic istitur : quicunque retinet , vel stentationem destinata et Ereto nee potest consumit rem alienam, seu mala fide , dc ignorare, se recipere rem alienam , ade ex latuita aceeptione aequilitam, sub gravi que oc & debet scire, quod recipiat, peceato , si res sit in maiori quantitate , retineat , inci rem alienam . Ant. probo tenetur ad relli tutionem e sed donatarii , ad hominem , dc iecundum meum tenue uel alii, qui hona Eeelesiae recipiunt a iudicium efficaciter: Si talis donatarius vel benefietariis, retinent, vel eonsumunt rem alius quiscunque recipiens bona Eeelesiae , alienam , malaque fide acceptam ; ergo ante donationem sibi iactam . contulisset tenentur sub gravi peccato ad restitutionem. bona sua Ecclesiae ad fundandum aliquod Mai. est omnium . Min. prob. quicunque beneficium , vel decimas exolvisset ; vid bona Eeelsiae recipiunt , possunt . bc de- ret interea beneficiarium superflua, vel exhent scire, ella rem alienam, adeoque dum beneficio sutidato , vel ex decimis prou tamen recipiunt, retinent, vel consumunt, Dientia vane de prosane erogare sive per mala f.e , dc ex injusta aeceptione reci- donationes liberales, sive alios usus; hiepiunt, s ita , manifeste ad restitutionem talis dc sic quilibet alius quid retp--
obligantur e ergo , me. Ant. quoad I. deret, nisi hoc , quod mens sua nunquam memb. prob. reliqua enim clarent . Qui in eo fuerit, ut bona tua oblata , scilicet
bona Eeelesiae reeipiunt, debent scire, an decimae exolutae ad alios fines impendan- Donatores vel Collatores sint in possessio- tur, nisi ad cultum divinum, ministrorum. ne, ut misiat donare, dc conferae: atqui ac pauperum sui lentationem , dc Ecclesiae
329쪽
Tractatus Beneficiaraus, 2 6. IV. fabrieam . Iam aeeepto hane omnino pru- dotantium mortem dentem, & a quolibet conscientioso expe-Handam responsionem , & infero : qum madmodum ergo Fundator . vel deeimas exolvens aegre ferret , si videret reditus ex Fundato a se beneficio, uel ex deeimis provenientes per viam donationis, vel alias profundi , immo iure merito reclamaret ,
rem aItenam . Deo nempe conlecratam ,
pauperum alimoniae, & Ecclesiarum fabricae destinatam , profundi, & dissipari ; ita
di quilibet alius donatarius . vel quicunque demum bona Ecclesiae recipit, non potestisnorare , sed debet, & poteti seire, se recipere rem alienam , & quod amplius est Deo Deram . ut se non tantum simplex furtum ccmmittat, sed lacrilegii reus, &ita iure divino, & naturali obnoxius restitutioni existat. XCV. Sed esto, quod aliquis , qui recipit bona Eeelesiae vel per viam donationis,
vel alio modo, ignoret , se recipere. retinere , consumere, circ. rem asienam quod
an ineulpabiliter ignorare possit , amplius non discutio, eum ex immediate praemii lodiscursia faciliter convinceretur, quod possit,
Nihi a posteriori omnino colligendum videtur, quod bona Ecclesiastiea , vane, &prosane in lateos prolata nunquam frustificaverint, sive snt recepta pro actu turpi,& vitioio , Iutorio , Oci sive etiam pro
actu , ceteroquin non malo omnimode , ut . R. cognati, aisnes, edici ditioreς, nobiliores, O c. evaderent. Experientia namque comperiissimum est . quod illae domustaculares, quae redituum beneficia; ium largitionibus exei tantur , & sustentantur, vel cito , & graviter corruant , vel alias magna, & continua pericula lubeant i Experimento habemus, quod illae familiae, quae Patrimonio Christi, & pauperum aluntur. δε ad altiorem dignitatis , vel nobilitatis radum ascendum , eontinuis. & gravibusi seordiis, & rixis distindantur, multis flagellis a divina iustitia passim eorripiantur: ac non raro a sablimi nonorum sastigio ad
infimum gradum dei itiantur: utrumque sactis compluribus comprobare possemus, unum
dabo num . seqnent. Sed & illus experientia testatur . quod saeminae illae , quae ex reditibus Ecclesiae splendidius dotatae, altioris cenditionis vitis in Matrimonium iungunt ut, brevi intervallo incipiant despi-ej, odio haberi, deseri, ae demum in multiplices tribulationes prolabi, praefertim post& quid mirum pG
tant namque iniqui atem Patris. intelligo, dcitantis r quid mirum Male parta siquidem male dilabuntur. Ex alienis ditescere possidere aliena, dc quidem ad divinum eultum oblata. pauperibus, dc piis causis duntaxat fluetineantia , nunquam profuit, o fuit vero semper 8c utinam non aeternaliter . Aliena enim continuo clamant post
dominum tuum : & non dimittitur peccatum, nisi restituatur ablatum. Atque hine, si alias non demonstraretur, dona arsos, α& quicunque demum bona Ecclesia ilica vane, δc profane recipiunt , praviter obligatos esse ad donata , & recepta relli tuenda , crederem omnino , id a posteriori , ut diaxi , seu ex maliis esseelibus , clare evinei posse, ut patet ex sequenti senelio exemplo. XCVI. Commemorat Petrus Damian.
ad Dominie. cap. 8. E 'st. 3. quod Hild brandux Romanae Ecclesiae Archidiaconus, cum de praediis , rebusque Ecclesiarum iniuste possessis , praesente Victore Papa , pro Concione diceret, sequens exemplum int Ierit. In Teutonicis partibus a ebat C mes quidam dives ac praepotens. ted quod in illo hominum ordine prodigium est reperiri, bonae opinionis, dc innocentis vitae. prout humanum erat de ejus aestimatione iudicium , ante decennium fere deliin ius
est. Post cuius obitum quidam Reli :iolus vir per spiritum ad inseros deleend 3t, de
praefatum. Comitem in supremo stratu e iusdam scalae postum vidit. Aiebat namqne, quia illa scala inter stridentes, & ereia pilantes ultricis incendii flammas videbatur erecta. atque ad luteipiendoς omnes ,rui ex eadem Comitum Genealogia descen-etent, eonstituta. Erat autem tetrum chaos,
immane barathrum infinite patens, atque in profunda demersum , unde scala produ- ita surgebat . Hoe igitur ordine succedentium sibimet series texebatur, ut eum quis eorum novus aceederet , primum interim scalae gradum teneret : Is autem, qui illi erepertus erat, aliique omnes, ad proximum
sibi gradum in ima descenderent. Cumque alii, atque alii ex eodem genere homines post earnis obitum ad praefatam scalam per temporum intervalla eonfluerent, alii protinus eaderent, ineffabilis indicii neeelsitate , ad inferiora migrabant . Plane dum vir, qui haec contemplabatur , caulam huius horrendae damnationis inquireret , dc pra sertim cur ille Comes sui temporis puniretur , qui tam juste, tam decenter, lam
330쪽
Datiatus Mnescimur Quaest. IV. 77 honeste vixisset , intellexit , quia propter Quandam praedii Μetensis Eeetesiae postes- CONCLUSIO TERTIA.
Donem, quam bono Stephani proavus eius . . .
abstulerat , cui videlicet iste iam decimus Beneficiarii ex bonit Meles e nee licite , nec in haereditate successisset . omnes isti nn ne valide testari posui. diverso supplieio deputati sunt. Et seutem ad peccandum non dispar arititiae culpa XCVII. I ' Ieendum tertio. Beneficiarii coniunxit , ita nihilominus ad perserendax I ex bonis Eeelesiae nee lici-
atrocis incendii poenas commune supplicium te, nee valiae possunt testari : Conclusio , copulavit . Hoe Ecclesialliei iuris posses- ut actum dictum, non indigeret novis N sores advertant , & subtiliter ea veant, ne bationibus , eum ex praejaciis finidamentis dum se de reditibus Ecelesiae satiant. Ma- per se necessario sequatur , nihilominus ees poli modum flammas medullis suis de videatur elare , quid Canones in hoc se pascant. Haec apud Laurentium Beyerlinck. tiant, vel quantum consuetudo patrocine- verbo: Restitutis . Nec quispiam sibi per- tur in contrarium , operae pretium duxi , suadeat, sone Comitem eum suis antecen hic aliqua denuo poner argumenta. Unde foribus immerito tam horrendam damna- XCVIII. Argumentor I. Testamentum tionem incurrille, eo quod Omnes praedium Ecclesiae a proavo ablatum possederint , adeoque rei επ usta acceptiovis, & quidem in nratori quantitate rei Ecclesiasticae im. ni obilist quod non videtur sequi in libera. libus donationibus redituom Ecclesiae, ut
ore non rerum immobilium . ita mobi-ium . Nam contra est , quod seu rapiat quis, seu non rapiat , sed liberaliter aeeipiat , seu bona sint mobilia , seu snt immobilia, stat tamen fixe, & immobiliter,
quod alterna , ad cultum divinum, alim niam pauperum , cte. Per se ordinata accipiant. retineant, me. & ideo lares sunt, Saeti legi sunt: Et fi instiper haee bona rapiant. novam peceati speciem incurrent ,& nis dum temptis est , respuerint, restitutionemque secerint , sabent quod parem eum praemcmorato Comite a vero & pr
ptio bonorum Ecclesie Domino iustissmoque Iudiee D. N. JESU Christo senten. tiam expectent . Dura loquitur iste eogitabunt secum ipfi non pauci forsan ) sed fihaee mea duntaxat forent peccata, de quibus quondam supremo Iudici respondere deberem, sperarem firmiter, propitium admodum ceteroquin tremendum mihi fore Dei iudicium. Atque ex his hactenus dietis stat secunda Conelusio, qua diximus,
beneficiarios non tantum peccare mortaliuter , s bona Eeelesiastica vane , profane ,& superflue profundant, sed insuper graviuter obligari ab restitutionem laetendam . Jam me urrit tertia assertio ventilanda , quae quidem pariter ex praeeedentibus statfxa , nimirum quod beneficiarii ex bonis Ecclesiae nec valide possint testari. est voluntatis nolirae ivlla sententia de eo, quod quis post mortem suam fieri veliti t. Tessamentum H de Testamentis et Ergo qt beneficiarii de bonis per Eeelesiam acquisitis possint testamentum eo ere , ne rusum est , quod omnia in allata , & comis muniter reeepta definitione essentialia habeant L & observent in atqui beneficiarii ut legitime testemur de dictis bonis, nee habent, nec observant, omnia essentialia Testamenti ; ergo nec valide , nec licite testari possunt. Sequela mai. certa est γ ro estentialia ad legitimum Tei amentum sunt primo , quod si voluntatis iussa fententia , h. e. ut tei amentum υσυσι debet adesse iusta sententia , seu teria scientia , quod res in tellamento ex prelsa jullo suitatis titulo a Testatore pollideatur, iterum sententia etiam ex eo debet esse iussa, inquantum oportet observare omne id, quod a iure praeseriptum est , v. g. ut adsit numerus testium, ut contineat expressam hinredis thstitutionem , ere. Secundo pro testamento est necessarium , ut si voluntatis noserae, & hinc quicunque sub alterius potestate constituti sunt, testari non Rossunt, quia in iure earent voluntate propria i ta les sunt v. g. servi, filii familias, amentes,
prodisti , & sujusmodi . Tettium denique
requisitum est , ut testamentum sit de eo ,
ouod quis post mortem suam fieri inlit .
Testamentum enim eonfirmatur morte te
stantis ; tibi enim Tesamentum est, mors necessa est intercedat Testatoris . Ad Hebr. Q. Et hine testamentaria dispositio non habet pro obiecto ea , quae vidente Testatore facienda sunt , sed habet pro obiecto