Commentariorum Collegii Conimbricensis e Societate Jesu, in octo libros physicorum Aristotelis stagiritae (Gesuiti : Collegium Conimbricense)

발행: 1625년

분량: 295페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

101쪽

is' IN PHYSIC. ARISTO T. iti

bi*O assumptionis. Nacii si ii ii gant, non polle liquid neras iu 'IU, Ne, non e te, ut Hii en est quam ex principio cUt pc non te concedendiei alium P iv ic te ii neganda maior hinositio iQui fidat enim. uidquid Qt,lieri ex ab lura an a vii, aut ex Hibal, an a cu. - enim diu , enti mo auri veteres a no: ce -nt. Si vero cola tendant e LMR ente per acci ea mili finii. i x principio eo inponente, ad cst, uacii laterae materia, cui ac di non eri , i hiat, cur ac Hientario coci uenu priuatam elle rvia iei, in gignitur, tali neganda, sim Ino p. Cp iuro. -,l ter ero Relpon illa a priorem partem stum PUOnas, δὲ que ens O beri exintepol se sed ne aecidens. Ut enim, si animal fieret ex iram ali quiaudam animal ecquia iam an in iaci em n x x equo tam malua commune, quod incIadetur m ADC,ΠO n- . v ies a i ta incluto iu uo sed canas tete per se ex equo, leum cane, Quia natur nisu ter tu per te majori ictionem eiu .nuo iam erat in materia. sed etias quod nondum eIat: rari ens, Vclis, ne te uel or Cret nai turn piae Tns Hero, dere ens, atque ita ex nihilo iteret; quod est impossibile. At cuni non a Vena, ut ei s,ieu hoc vel iunon fit sed hi sens, at est praecedete ali auod non ens, ualia rum ad,quod ea Ic debet, i Ler hoc non enis reuerat Loe. I l. liud ens sit Est itaqtie Atilio telis institutum hoc loco, d cere, ut halinia ens, non ebere ex nilui. Ad ens neri, sed ex alitiuo ento dummodo id, ex ouo fit, non sit illud ptum cod emcatur. En aliud AD 4 4 Ostendu aliter quoque dilui polle antaquorum rationem, a talabita amaraim disti actu aliud tione ciuis, quodi artam dicitur actu ut homo, S i S Porrim pia inZre, ut i H. - Μ p yi cap. ta potestarer . explicatius d1crtur. Ite iam reposita diuisione nomentas, non Eu actu 'O en potestate, id ei nuru in hil. Tum ad priorem partem asiumptronis respondez, res natura es ii r ex erat potesta te id est, ex materia priara,non vero ex piate actu Ad pDiterzorem, easdem CX Oza ente actu niana1- o. en ex iron ente potetiate fieri Colligit demde manifestum Iam esse, quo pacto ubitatio veteruri Piii Iosoplioxunivieire rationem negantium, drilolu ponit, nempe i acu ceperipi cΤatur natura mare 1 De Dis cicinem abentas sic entii facile apparebri,quo pacto ex Orillo est, ' eo quodio est. prauxes gignantur CAP v IX. - . , πιι ι -0Ns λὲγ ,ει- irim recte dacere congen I urie eo, suo Noe I.

102쪽

CAPITIS NON EXPLANATIO.

co nitionem attingerent eam

pie maleficiti,Quod iolitur, dum In causa est,ut matercoraruncta est, repudio ' ris hiatu .duabus rationibus, materi i

non appetit vero pia se,cu' 'ii, - i materia allecta prviaticines, Oxo Zm

103쪽

Primipiti, autemJ Cum forma i tribus principiis num fit, tantininque in re constitue, cheat momenti, ut ipsi totam pene essentiam contineat doctrina ratio postulare videbitu

dii agentem mater' a ' Iruallona disputolonem, de forma non minus accurate aσeretur

ARTICULUS I.

uersris principiorum numero , sequitu vicas quae strianes , Qua principia inculatim atting iri,disputemus. Atque via naateria ordiamur, in curta agni Jonem omnes fere, qui de iratura scripseIunt, Velitate duce ferebantur dicet e tu, Is mei: minu aperte celebrarant. Inprimi allerenda materia complures fuere rationes ac vitae, quas tradidit Aristoteles partim capite sexto huius libri partima Metaphys

Alber Ma rex CISU alis Ud, ii superstite ac seruato fiat Di Oiu hoc A Vae i ignem conuersio. Id autem non este, Oct. 3. Oima quae liquidem haec nequit cum formae. . H. Gre igni eodem cum posito cohaeretes est igitur

γ .is Pin. Ita n Ut communi sapientum decreto ra- o. i. rr. I. tum e vibilo quicqv. in gigni non potest: 1 Arrum. T: S 'tu ex o ea aliqxi uori prius cxtiterat: a. rursum. Iia in tem in est ri ima, ea nam Quedcnuo in-oucili x est igitur quappiam, quod aduenien ncet formani excipiat, riuum idemque pex-

i. Argum. 'extro comprobatur id ei alii stati itum quia sicut in si immoreritia graii ,1 .cius puluS, nullius indigus formai in omnii in tre Gor, Onam mutataonas expers in quem citos e Lictenti tam causatum ultimo destia it ita D infit: ese est iu d ecbet,'alii sit pula potentia omnium egrna formar ἰm omnium re o ptrix: c apsa per se formis, nullam effectriebri vim habens, iste ad omnes Corporea mutationes subcunuas do Π ea, in illam cautarum patrent tum ordo terminetur hoc autem ibit aliud quam materra est. Leg pro hac ratione ii placet Alcinoum in lib. de doctrin. ptat. e. HF1emunii 1. de Inam tartalit Ariuriorum a. . Scotum in . GIst. 12. q. I-Deniq idem cotitii matura incin modum ris. . Omne ens. naturale ex forma χ x aliquo sub tecto coalescit, alioqui non esset compositum Physicuila vel ergo illud subrectum ex alio at que Ita ita inlinatum; vel deueniendum erit ad ν-num. quod ex alio cocretum non iit. Atqui nouest admittenda iiiii nataria pii, rectio licitu in non datur cinfinitum iii natura Fatenduin ergo erit, dari aliquod si ibiectum, quod ex alio priori non sit, atoue adeo materiam

ARTICULUS II. MATERIAM A DEO VIIS E creatam ct generationis atque interi-riu expertem esse.

Dorro autem in confesto est filii equid de Lacro Aristoteles prisca Pluto ibi Iuben erint.

quod8 libr. mitis operis expendemus Dice- 1 iam a nullo agente creato, set a solo De pri ductam tirs oi od ira conclud rur. Materia non si pea te.itionem effici tui sed creare ad solam testiriam notentiam spe . ad LIL O materia a solo Doc, sic potuit. Maio probatur quia si matcria i , n cicaretur ci in iron habeat esse aio id nim olitis De pio prausia est sancfieret prae lippi filo altitu tib ecto: uod tamεT PUS Data callia materia sit ipIum primum sub ast tuiti, ut iocuit AI Ist. cap.9.LuIus libri rex. Minoiem v ac propolitione moliendi com D I munis illa ratio . .ua Tlaeologi probaut, selius ciruinae vii tutis elle res creare. Uam' i ix: to iii, i ς Ucad sei Odtic 'rua , remotius est ab actu, latito

eri: r' virtutem , qua maior est non possit, a ' c t. itfinaram cita 'ridi Deo conuere L. ita e o plane conitat, non generam a

104쪽

LIB. I CAP. IX.

am etiam non interire certum est: v A E Maenio con tertiam, qumptino e autem nonnulli hoc

sanc: N ima ria generationa interitu es et obnoxia, sequeretur dari aliqua dirtus pomo. Miquid i sterius ultimo quoi est mani Q- stat inplicatao. Probatur sequi Nam Rateria est primus in ge eratione, pCstremum in meritu hoc ely, vitam uom quod recabit, seu resoluitur in Vina irem, quod generatur, ex aliquo oriori quod corrum p tur, in ali- od ster: us d 1ii 'I: t. .: de quod ii materia 2 leniet. vel alia is ulis momentis a Deo cre

retur quT Oimas reciperet, vel iam diu omnis reni mixtus propagati O d 'liciente materla, quae tot ut corporea naturaei indamentum habetur, concidii let: qtrorum primum absurdum Brauditumque est,posterius experientia palam repugnat are recte arctum est a Plotano capite septimo libri quarti Eaneadis et reclamare G ntra Empedoclem cuius dogmate elemen- , materia erunt P. Fl carum erant ipsam ele Cmentorum Oriuptionem, quod maceriam ab ortus N interitus vicissitudine liberam esse o

portes.

Caeterum, licetia a te xia suapte natura ortum d occasum nesciat docui tamen Axistoteles capite ultimo huius lilari posse eam quodam-mo. d: interue&S gn Iratione priuatIoni S. Nam cum ii eunte mim eius piluatio abole tu ilirer i et naue materia, quia desinat alis es priuationi: cum rursus post formam a Dbolitam priuat o leuiuiscit , eadem materia in damna o exoritur quatenus priuationein, via si Eata erat, recipi P. rauerat tamen aliquis cur Arritoteles potius aprulata One, quam a Drma id tum Minteritum materia communicata cc fuerat cum id potius accidere videa- tua materiae ratione sol mae, quae, ut est verume's, ita Orcum corruptiorrem verius subit Relpi .ndet implicius, causam esse quia cum f.,rna aduenat quCdammodo materia abscon Εduur cum recedit manet nudat . Q lo fit, ut BIma orti interire potius. Ioterita Orni 2-ceΓda sit materia cum tamen interita priuationis intereat in ortu oriatur. Sed occurrendum potius, etsi id materiae tam pria. ti oriri, quam forma merito contingat at Aristotele tamen ideo bli piluatio a attributum uille, quia cum materia priuatio, ut ante docuerat Iubieet,aonti mero sint idem oportet t

pinquiora iure conaUI:

QUAESTIO ILVTRVM MITERIA APPOSI- re comatur, cogdoscatur, appelleίur. ARTICVLV LEXPLICATUR M AT Gria de nitio.QVemadmodum teste Dionysio libro primo, capite de Dauin nom. in libro de

Mystica Thrologia capite secundo tertio,

Deus Opt. Max. Ob1nhia tam suae naturae persectionem , bifariam a nobis coguc scitur; nomodo remouendo ab eo quaecunque non sunt perfectione simpliciter, veluti cum dicimus, Deum non discurrere . non elle corpore mole praeditum: haud secus, inquit loco carato Di ny iiiis, ac faciunt ii, qui enfigiem e quavis male ria ducentes, omnia tollunt, que impedire possint liquidum latentis decoris intuitum I plani-

qii in seipsa putabrit linei occultam sola

ablatione pandunt altero assirmando ea, quae imo ortant perfectionem simpliciter v cum Deum summe bonum, summeci sapien en e Gse pronunciamus. Ita mater a quod praeter alios aduertit Diuus Bona uentura libro . distinctiones arti c. I. quaestione 2 num. I 2 ob eius rei tenuitatem ae defectum , dupli ei a nobis explicatur vel inficiatione cum ei omnem actum persectionemque denegamus: velasi inatione, cum eidem id quod desectum potentiam det ignat, attribuimus. Priori modo descripta fuit a Platone in Timaeo, ab Amstotele libro se ilia Metaphysicae, capite tertio,

textu o tauo, hisce verbis: Materia non est quid, ne quantum, nec aliquid eorum, quibus ens determ matur Quam etiam materiae deis str:bendae rationem secutus est Diu is Augustinus libro duodecimo Confest capite tertio de sexto Vbi materia, inquit, non calor est, non fi intra, non corpus est, non spiritus, non a naen omnino n)hil.

Posteriori, definita est ab Aristotele, tum. Illis in locis tum capite texto huius libri, textu octuagesimo secundo , hoc pacto materia est primum cuiusque subiectum, e quo quippiam eo fit pacto, ut non per accidens ins t. Qua definita, ut extranea ordinatim ac faci-Ita ab ea reiiciantur hunc in modum componenda erith Marema est id, ex quo quidpiam fit; non per accidens seu per se, tanqualia e subiecto oriano Dic ut e quo quiaram fit, ad

xemouen Ea causas exteria af ernicientem , finalem, exemplarem. Non enim ex iis proprie res fieri inuntur, sed ab e Sole ite, prUPter finem ad exemplar. Dicatur, non e accidetao ad exesudend.im priuationem qui au-n cet Inoi ι-

105쪽

IN pHYSIC ARISTO T.

cet priuatio si principiam per se generatronis, ion z. men ex ilia per c coit et res gemet a quo pacto verbum fit, ii Cc loco accipitur non con stat, an quam ex illa per se, sed per accidens,

qu Menus priuatio accidit .ucriar, quae per sexena corat, litarit. Debet quoque verbum fit, ita sumi, ut tinportet non Ibium coinpositionementis Perse, sed rea em non vero rat Iovi dxe- mouenda subrecta omnia siue corporea, siue Corpori expertia,comparatione eorum, quae ex

ipsis Maccidentibus coalescunt, quae dicuntur composita per accidens ut homo albus angelus

sapiens nemque ad remouenda geaera Ilpe etentias, quae rem genitam non reati, sed meta Thusica compositione coiastituunt scitur tanquam e subiecto, ut excludant. ribrmae substa 1-tiales Physicae, e quibus res naturales Iro: constant, ut e subrecto, id est . ex aliquo earum generationi pr. Liacente. Denique addit ira primo,

viqilibusdam placet ob rerum arte factarum

materias, ex quibus arte facta non fiunt, ut ex primo subiecto, cum ea necessario sint composita Physica, ouae ex alio priori subiecto consur- Uunt. Quanquam si arte facta quod verisimisus ut dieamus, tam subiectum, quam formam arte inductam, signincent cum proinde nullo iam pacto maneantencta per se, asserendum sit, ea reiecta sit iste per particulam it, particulatim vero, primo ad uberiore duntaxat explicationem adlliberi. Alias praeterea descriptiones materiae, ex A Dristotelis fontibus haustas, leges, si placet, arma Magnum Albertum, ita opere de quatuor cox-uis, quaest. 2. ars. 2.

RIVO CTO MATERIA sub intelligentiam

cadat. Noga materiae rationem spectat, quin' io est possint sae illa sine riri. 1 intelligi,

an non Thei mitrus hoc in labro ad textum 6 I. I. rus quaesta one prima Prologi sententia tam in libro secundo Histinctione duodecaria a, qua l. I. arsia manci Ggat Diuus Thomas nimis a parte, quae stron E Oct agesima septima, artic primo Auerrozs . lib. hu au Operr , com-m en i decurio septimo. Egidius quodli licto secundo, quaestione decima tertia , ilerique alii. Hae dubitatio ita explicanda est,

cuiris a Vrclici m S, essentiam materiae sine forma in

inuigi non posse Primiam citia , ut est apud A-

iam nisi ristotelato in secundo tiro, capite et indo, nam ab ter tu vigcsimo sexto materia est relatum , H, delicet e numero corum, quae transcendentia ossi vocantu relatum nWam ad formam , atque

- aEb quo a suam essentiam , pendet i OT

uia, qta inde consaequens ecit, sine alia a telligi nequit Deinde, quia tota ratio incite dii estia potentia Conii stir,4 rei tria vero abi uri

suo actii non antelligit ar at acku materia est

forma

Seci rota est hoc loco praeter it diin . ouod

Diuu Augusturus libro duodecimo Conises t. .

canto quinto, docC mazeriam gra orando co rari. gno e . cognoscend Orgi Orari nimirum quia . AEgidius in suo quin zo libro HEx 1meroti caprie tertio decla at, Ateria habet ese ttenebi ar cun in se spectat omni tormae splen dore careat. Ac quemaximodum tenebrae non vide do percipiuntar, percipiendo nouxide,

tur dicimui enim tenebra, niUeri, cum nultatum colorem atri lucem cernimit dicit aureas dem nota cernere ocitari coliarem aut Iacem sprcimus ita mare a tunc peic Titaur, cum in ea nullus oninino ac u cognoscitur; tunc ignor

tur, cum actus apprehenditur. Ne te hoc pu- ὸ-,, agnat cum iis, qua proxim docuimu male is riam videlicet per formani, atque ac una eo gnosci. Alii iii Eltei lira intelligi ina etiam per ordinem relatione trive ad actat m, quod illic seruimus, aliudi te tria P a zλnquam sectus applehenditur quod hicingamus. Quaeri etiam Cle . um ii Ceilectu noster Magnis. propria in materra Colice pium' id res ingeir eisia. Ratio dubitandi in eo M, qt Od i inrae s Pylii

lod dani ens vendicans atrtabula, quae & ipsi pri pria sint,&nostra mentis aciem non orti: giunt ut esse puram potentiam, este primi uu1iiniec tum. Item quia persecta dasti necta cin gnitio entis laturalis, quam Physiologia tra-.1it. non nisi ex proprii peculiam non fama

te tua primae habem potest. Neque his, pugnat

Timaei proraunt1azuna, ur 1hil aliud voluit, qtiam solere nos, cum materiam primo crucri mus, iri currere in sorii as, quaru si mriciatione

Cana cognoscimus quod cum fit non materiae in b, feci in ius se rivis intelligentia in em Verum licet ita res habeat, non iccirco tamen negari det,et aliis quoque modis postemate. I iam cognosci quemadmodum nec per solam tormarum negationenti sed a later etiam eam Philosophi definire coni reuerunt,Υι ex articulo superioris

constat.

106쪽

LI p. I. CAP. IX. QUAEST. III.

ARTICVLVS I IL

materia a Philosopbis nun

cupetur. QVoniam vero materia ob naturalem nuditatem in abdito delite cit, ea .ia Philoso-ribi, ut, Quoad fieri posset in conspectum educerent variis noli obus quai vestibus ador uni: de quibus Alcinous libro de Doc in Pla- sonis, cap. R. Hoti mis cap. 6. lib. s. Oneadis . simplicius hoc in lib. c. m. 8 Albertiis tract. 3. cap. 22. Aia Icentina cap. 2. Sustic. Igitur' i tu

bus materia comparetur, non necesse in ut i lis oraesertina omnibus, dignitate cedat. Qua de re Scotus in . diu triari 2 P dem materramdelcripta Luna eas e clunibrant : zod leuti Luna alieno uigore conspicua est . ac modo halac, modo allam speciem exhibili ita materiano nisi aduentitio ornati te cie M. ad alia ni atq auam subita de forma sese ei gi patiatur.

Iam Plato, crii ter caeteros Philo Ophos, Aristote . anciqi Ilotes, Iecondiraria materiae naturam propius attigit eam appellauit Non ens. Stesea in artam ii co Q ad est quod semper est. Fenerationem autem non habet 3s quid est, quoia igna cur quidem, nunquam autem est quo oco per id quod emper est in t rpretatus tui Porphyx is, teste sun icro adrexr.

3α huius libri illis acauit deam; per id, quod

non est, materiami maris Dictata etiam ma

ta II .la L Iter Inculcata, recessent. Ali vero. licet in eius libris, qui nunc et e non inueniatur. arunt taurentiandatum eat iterasta Platone,

quod Porpi r is exu lit no Der dis de Ph1losophia Platonis refert. Cur autem biice voca-btilis hale iam si ii carit, non plane coactati in idam inquiunt,vocari Magnum q .d cun cta possit recipere Paruum qu cie te niti l .a' ciuit Aideat Polph cu vero in tibii de Occasi abus cap. ii ita scripsit M te aes et tum paruulia, tun magnium, quod fiat Leni per maneat vero nunquam , neque tamen aut 'gere pessi : ii ippe cum toti . s entis si delacrus. 4 3 nobrena utra quid proia iittit 1ia enti Luc acii πλgrauit 'ur appareat ite tu euad cpaLuum quali lusus qui iam est, in Ion eris Ufigiens.

bens, sinum, gremiu.n , conceptat culum lod rnaas excrp az tou Paret e In bilebo autem eam nuncupat u litudinent, quod, ut niperius

explicauimus, diuisionis causa sit ob tu netiam causam tum ab eodem, tu i a Iambi, bo, in libro de Secta Pythagorica, dicta est' ualitas, quae est prima mutuitudo, ac reliquarum omnium mult1tudinum radix origo. Alii no-que ex Platonic s. caude me lentiae primaeqrla B si1 nanem umbi am nominarunt: accum mareriales forinas dearum imagines isse dicerent, eam instar pccula quod eiusmodi imagines re caperer est voluerim t. Denique Aristoteles materiam vocat Iementum, subiectiim, cimitatione Platonis

matrem Elemeratum, quatentis ex Carra naIu-TAles primo coni Ant, . in eandem vitinio desinunt. Subiectum, prout accidentariis formis subelt eae nam i in abiecto proprie e medicun- tur licet interdum, etiam respectu sormae substantialis, subiectum dicat Ar Matrem, qua A-tione formas suo quas gremio excipit. lauet, usq; Maidata, cuncta gignit, fundit ex sese,

& vth. Dionysius . cap. te Diurnis nominabus ait, naturam ipsam nutrit. 421d tamen non ad aliquam materrae potentiam ei rectricem, sed patientem dantaxat, ferendum eli, t luculenta edisserit Plotinus cap. 9. lib. . En ne ad 3. Quibus autem vocabulas etiam in sacra historia I cap. Genes informis materiae conditio ma tura designata siti, docet D A aguli lib. I. de Geneti contra Manich. Glp. T. L Te res

beat niateria ad potentaam. ARTICVLVS I.

plicat Io.PRoximum est ut, quid de pol uti materiar

senirendum iit, ita tuari ius. Sit prima conclusio materia secundum et est plura potentia, id est , neque actus , nec aliqttid ex potentia actu composit in . Haec aisserti est talia Peripateticae quam Platonicae scholae Otima unis;

cia igit itaque ex Amstotele, tum ius in locis,

2. cap. 2.

107쪽

Coc sic. non est accidens materie Probatur assum Deinde probatur ratione hunc in modum: Si

cie dum ted neutriani dici potest: est igitur pura podentia Maior propositio colpicua est Minor suadetur, quoad priorem partem : Namque mnis actus vel est in 1 mons, ut candor vel per se subsistens, atq; a materia societate omnino seiunctus, uti Deus Opi Max S intelligentiae: sed materia prima neuter horum est igitur a Utiis non esit. Probati it assumptio inciri naum,

quod non sit actus formans' quia alio laidan dum effet aliud subiectum prius ipsa, ab eaque aia formatum , quod fieri nequit cum materia iit primum subiectum, vi ex superioribus li- lucia Deinde, quod neque sit actias per se ubi istens, ex eo facile conum citur; tr 1acia melletens completum, Forma ipsa persectius nam actus non informans, quemadmodum est a m terra liberior, quam formans itae informantem naturae dignitate antecellit Iam vero secunda pars sertionis utilio propositae, ex eo suadetur quia limate a prima ex actura potentia colastaret esset utique compositum na- arale, atque adeo nec est et pes intim subiectum, nec ex eavimul cum sorma unum fieret. Sed ecce duae Aristotelica sannaliae nobile Philosophi Henricus andauensis Scotus il- κ/s. refelDe equodlib. I. quaest. Io hic inci . di sit. 2 quaest. L

'. I P. G. contendunt. Appellat vero actant entitatiuum, Mer t. q. 2. Iem actu existentem quem ut modum S rem Crip eo us non existentem, quae existere tamen possit, po- nr. d. 3.q. tentiam vocam Diectivam. Haec tamen senare r. m tentia modusve loquendi non placet. Primum, 2. d. 13. u. quia Aristotcles nullum actam Entitatiuum a P. rr. η La gnoscit, qui vel in tormans, vel per te omnino Me v. Mer extra materiam consiliens non it, quorum neu '. 2.Eamum trum in materiam competit. Deinde, quia ma- - end. teria,licet actum existentiae,&quidem tibi pro I. ne Anc prium Ubi neat non tamen est formaliter idem T. Mer. . . Omnino cum eo , siquid om existentia euiusque Grerratis in creaturae ex natura rei ab stentra distinguitur, r. . . r. I. ut scio loco explicabamus. Q laro nec si cundum Uinem. hanc considerat orae , materia actus entitatiuus 1 impliciter dici debet. securida conclusio Potentia est elisentialis materiae. Probatur primam 'uia elle potet tia

intellige passii iam , de qua hic agitur' est este

subiectum capax formae at materia ex sua es . sentia tale quiddam est. Secundo materia forma inter e tibi respondent quo ad attributa viai cuique proprii ergo tam intrinsece conuenit materia esse potentiam ritiam forma esse aetiima atqui forma essenties 1 terest actus: ergo materia esse ui aliter est potentia Tertio; si potentia esset accidetis . teriar no posset ex matutia forma unum peri fleti: ergo potentia

quia ideo ex mater

ut testatur Aristote c

ces libro . Metaphvii Q. yipite arx LIq. quia CX U z Urix actus ne ibo cis, id eli, qui in Senere e ram ibi. Zinria tu suo ripte ingen: o exilii unum ergo i potentia in teri ei let eius accide as, nullo modo materia forma in unius compositi natura in coaleste rent Atque haec nostra sertio estium alui infricomplurium, tum . Th Uinae I .c Hira Cente .capite in I S ltent. Ist . qua si aut L Neruae in tractrat de nitate formatum, quae illo. 15. S Fgid i ii c loco a mi ibus non Iolen tit Averroes cum initio libri de Substantia ortabis dicat materiam substanti arrier I polle inpotentiam si ditierentiam elientia em ina

Tettia concluso Materia non est potentia activa, seu pi incipium actionis. Haec ex superio rabus colligitur , traditurque ab Aristotele lib.

cinoo libro de Doc trina Platonis, capit. II aD August. ini 12, de Nat. tr.rion cap. Is ubi do cet, materi.im primam sylvam dici quod ope rara tibi capta sit non ut aliqua ipsa tac: at, sed unde ali ii diat.Potest autem huiu1ce assertio nis veritas o ter di primum,' ita actio cum sit

actu ag .ul S, cquid in secta: ritus, non nisi ab et pristio oritur materia vitem 1aol actus est, i dicitetia S cui id ita illi. iiii teria esset age i princ'pium, sequerer fr. Cilaec illi' eadem specie materia conitant ean de Mi is e in vi In liabere.

i Icq res qua uis subluna1 is quamlibet rem sub-hivarem gigneret; c in primo stat Poematis libro Luctet iii canit ex Onrmbris c bu omnegea sinate pollet nil sernines geret, mari pri iam in Iolaunes e terra pollet orIrt qamiger uinget'. I S, c. Q od ii quis dicat actioni in ari latera pile a tormis, sed ita ut simul cu ills in teria operetur Di neutiquana fatis faciet: nam cum materiai iiii actis ut diximus neq: ctum includ at, proindeq; nullam habeat actiuitatem jonsequon est, ut neq; 'tegrum, nec partiale agend ii incipium sit. R. cie cum vnuersae actiones a ciuium naturalium ab eorum formis, ut apriincipio activo, elic queant, ianime malle conuen eras , t M ictor natura eam agendi vim materia communicaret.

tio.

ras erroribus melicati as eruerunt, materiamosi corporum omnium Lormatricem. Am quo

108쪽

LIB. I CAP. IX. QUAEST. II.

-m potentiam ted eme ipsum purum actum,

hoe est Deum. Vtrique sane digni, Quorum homen in Philosophorum scholis audiatur, duos tam stultra impia persuasio procul a veritu pretateque diliuΠxit mi Ergo electis e-nt fortaste, qui suadere contendat, materram novi elle puram potentiam, Ira1nas hoc in io Materia no est potentra: ergo nec pura potentia. Tobatur assumptum Materiam se est

ab ens fer o bonum quid ac perfectit: omnis autem per Uctio actus esit ergo materia nota est

potentia ad actu S. Deinde potencia, quam est ab et ad aliquid obtinendum, O adepto On

fenini Esse telinit, alioqui simul res existeret a potentia actu:ergo si materia est ipsamet pint eiula ad forinara, utique accessa formae an nI-hilum abi Di quid est aperte falsum. Item, hi tantitas dacitura Ph losoplus sequi materiam: Histem 'o' ob aliam causam dictum vid

iusmodi fluxus activit. Aemiapponita α aciniatas nonnilia battuest rigatur materia non est dicerida pura potentia leti potius actus Praeterea materia est aliquid re &essentia a r madui rictim quidquid autem ab alio isti guttili Actu Di 1 a cludit: siquidem ac seli ritu se-1. otist apud Aristotelam libr. Metaphy-1ies cap. 13 4ex. 8 ergo materia includat aliqueri actam . ex consequelata non eli mula potentra H c etiam periinet, quod materia cogestis S sublunaris continentur sub materia- in commune sumpta ut species lugenere o-ninas vero species per aliqua disserentiam constititur: Si inanis Istererum est sorma actus, H docuit Pors Lyrias capite de Di te Ientia. rare nota vi letur neganaum missientia materiae aliquem includi actum, proindeque eam non esse puram poreurram.

uincito Damascenus a dialogo ad crias senichaeos. D. Augustius libro de Natura boni superius citato Ad Pendula igitur materiam bolium quid esse, quatenus recipiendis formis conueraten eli, ac suo etiam molio pulchrum prout rexi in spe cieS componendo. vn ueasi .at: cornarum auget, ut D. Dionysius .chprte De Divinis nomanibus docet. Itemque 2

fectum, non absolutes, sed in suo genero siqui dem cladiationem perfecta potentiae pasiluae inhil deest, unumquodque perfectum dicitur, eum est in debito statu sui esse, ut recte ait Ma-

onus Albertus in libro de Quatuor coaevis, qu.

L. arti c. I.

Secundum argumentum falsum alma mitent in , qui potentia in ad cursum hali et,cum init cursum potentia defici dur, sicuri neque tantum cum actus est, potentia est, ut aiebant no ulli, ac Ar illot lib.9. Metaph. cap. 3. zeXt. . imp gnat. Illud tamen iniiciandum lio est, receptri cena potentiam, qualis et potentia materiae, prae lente actu, prraationem erus actus abiiceie: cum fieri nequeat, ut potentia actum limul e ius ire priuationem in se habeat, tametii nihil vetet,1ne1le ii nul eidon potentiam,hoc est, inc a nationem ad actum pluria. Tettium Glues, negando, iccirco quantita

tem dici a Philosoplus eqvi materiam, hi

ab e. m. at re enim vera notactu It, nisi a com-

p. sito, meexuentu ret z: sequi vero materiam iiici ar, ob eas causas quae an Obysia d Puz tIOi eden aximo&man imo explicata sunt. Quarta argumenti maiorem proposita One I anes at Au Ieolus, apud Gregorium a dist. u. quaest. I. Mircul. 2. alii, quos Scotu refert ibi-ilem, quaest. I. asserentes matera am non dili ingui id arma sed non recte negant. Nam si materia dorma et Ioni vara eadem' i leues seque-

re uitam eis stibstantiam phylla am vere

mentorum dilutio.

Ia petamen Ar metu nostram asseri ἰο- nem minime euertunt polluntque ac linegotio explicari. Ac uod ad primum speciat, Dic i, qui . t D. Auguri imis 2 libro

Retrast ait multa bona posuerunt in natura mali, multa mala in natura boni materram nota bonum sed ma umquid esse ex illimarunt: Vias plane confutat illud acrae pagua a test 'monrimi capite i. Ceneseos. Viari Deus cuncta quae fecerat xerant valde bona, Eundem q-e errorem lutibus verbis inlectatur iOΠ-tus revini generationem: c miri omni genera-Noneu Ia iacere debeat materia . cui iri ara reces ad uetarat. Ad milla igitur .uori proposita O- De eXplacanda et minor. dicenduivique, actum

stle,ritu separat, id es qua facit res inter id it

serie: a materram pri tuam formammis di ferre inter se, ii quidem in nulla via Iu Ocana dura conueniunt quod ita iis, quae propce disterunt, ex ioitur; sed ei te primo druersi, quomodo sellabent 1ia prela aget, era. Vel dico ibi in actum este, qua separae, aut1nti insecUS, qu C in Odo homo e quus distingit uiuia per form is, ita in ua CG sesiti an ciuitiant aut mari illecus, quo pacto ast in uitur materia a forn*a, qtiauia ut suum sectum relatione transcendenti Iespicit.

Ad qui triuin respondendum est, materiam sublunarem coelellem constitui dis caetrius, Quae formae quidem stant, ct actu metaphys:

109쪽

ci sed st 1ismodi metus non adimere rationem potentiae, cum pii conii stanti potentialitate ordine ad sc imam atque adeo potetiae ilaz-

QVAESTIO IV. UTRUM MATER ferinam appetat.

ARTICVLVS I.

CONCLUDI TVR ΡΛRSUrma Ilia. INter omnes Philosophos,qui materie in del

ligentiam assecuri aere coli stat, Ingeliatum ess an ateriae appetitum formae quod Aristoteles tum alu8 in loci docuit, rum hoc in labro, C. V. tex. 8 I. aiens torn am expeti L matera ait pui

chrum a turpi. Id vero ut plamus intelligas, ad- iter te sex dilciplina 'latonis mi 1ppla Mal OII, S in Phariir, Pula ritudinem 'ir ad ad empra sentem attinet nihil esse aliua, qtiam splen-

dotem cluenc8 res Oui visi irrceptus an nul mallicit. Jm,nia vero oratoria, ut est ni dapo Cntia. irant liue lictenter progignit accidens,' lose pectant1.1 preb at; i 12cesiario sit ut ex sepul-c tudine illa, eat, ac turpis it Vr de eam nonnulli in duranis litems c. I. Enes. per erTam inanem, id si,omni specie carentem, adumbIa- tam putant. Deinde, cum forma, lores, Caeseraque ad decorem pertinentia, secum Inuebat, Gaium quoque brila est, ut matera ornatum ab ilia in utrietur,eani' propterea Σῖ Tat,Vt nato uam mi diluem in foramitate1M quodammodo occulter, eius Que ut i, ritudinem, quasi suam, prae se ferat; ut enim Plato loco proram erunt te ait, Sola I Ulchir tu doram sortem acerpita tInaxiiii e Caracrimari an ab iis sit. Sed ob detiam,tana ulto magis materia formam appetret ut be- inefficio Laus, quae, ut itidem Plato in Timaeo isti piis participataritiae clam est diu mae Tarur Usin litudo ad aprum primum subsitan rialem,ad Cit. Deiana, a quo Olagitii me abest aliquantulunt

Nihil aliud, i iam eiusdem materiar, ad recipiendam formam inclinatro ritia ipsi mat riae penatus i lita est, sicuti caeteris Ieri L ad FI priuio finem perfectionemque seaarida. a FIO cui Is e nati ira, suae propentiones in Ilint Licet vero iij appetuus virus utem lus 1 ino fi in terra fit trigil a tua, ut senti Th. I. p. ψ,s a ri. Sc Ctu in I d a. q. 3. tante respecῖu om taquam non diam cs det, dicitur appetitus de iideria, e pectu erias, qua filia Nir,appedit is coni- placentiae Tuncupatur.

IN HYSIC ARISTO T.

A ARTICVLVI si re ipΕVELLITUR, O P IN I a

Vieenna tam , qui mustis in rebus Aristo telis Pihilosophia in ulterpellauit, unde ei magna luere cum Averro di nidia, hunc appe

titum neutiquam in D a te iam compedere eam stimat primo SitificIenzza , cap. z Nam vel a teria, Inquat, formas appetet et, quia diis omnibito caret. iii od salsam est curi materia sine fortania non sit vel quia lux es simul habere optat, ouod etiam a vero abest , cum materiai ,14 adipetat lci, qui cribtinerem I porc si vel quia eorum, sias Actiam tbet, latre catelainci Cur quod non miniis est ablu I. iam , a iii. zzz simplici C tate alienum. Nullo igit'. pacto materia o mam exp tit. Huius .i Cn argumenti facilis est dilutro Dicendum aliique Cit, materia a petere absolute omnes forinas , quas haberer testi 11 ire illas actu positis eat, siue noviti qui- dein lire appetitus ahal cit alauci, 'illam ora , intimatio ad formam laateria a te ad omnes

formasae qua rati Viae incit Iazur, ac refertur Liacti e Avicennae ratio falsum ill ui Nil aliunt de enim materia appetituit rimari Eb it, ut oleex apsius inclinatione, quam ad anzes forna indiscriminacina habet. Sed cur materia, illim unam aestu formai cohibet prae sertim i ea foria: humana qua nullam suscipere nobili Oiem potest, alia D:-hilonimus cieliae Iez: .d laceta P a tnia, helus appetitum extent liue satiat, ut probe id , cotusi I. - 1LI.' iti 1 t. l. rem quia 'tlantiarilai Der- cta latea forma rictam actui OA Q. t. nati aliorcia in sacci 1s Iinime appetet et a caiquere piendas apta Citet, a uam citius cψὶ 'in alterius Seir erat oiaem eii ad Iet atq upposito coaettia1 .mim qua latena Inciti ita, qui ninabus tornaas subluinarab abicellum molitur,

re Luna Irses Intrum pectos penitus Occ aeret. Ob hanc g tu catilatan AIistoteles de Ceneri

110쪽

UB. I. CAP. IX QV EST V

c uae 'ra amo aliquis, an ut myteria forma ma materiani a potat' ora diibatationi seon dedum est cum appetatus,prou hoc lori: nobis sumitur,non sit aliud. quam auctu a- I so, in ad materiam, vel ad tuam poten iam cum qua composivum condit, natura ter sitietur: haud dubre etiam olivam habere

marem in appetere forma . propterea quod haec illam actuat A eincit, arque illius linis ea. QUAESTIO V.

r TRVM MATERIA AD COM- post naturalis essentiam pertia

neat, an non 'ARTICULUS E.

ina stio haec non pinum inter Plitioso hos

dubia extitit. Vt enim antiquiores Pii liis coginti tam . Qui solam Moriam totam rea Hudditatem se iud cabat intri Peripatetac etiam controueri, et L Averroes 7 ad M rapi I. 3 licet latratur, materiam tu unant e conpositi natural s partem esse, si rubstan- tiae nomen constitutum ex materia fUTmaspna ficet legar tamen materiam partem est Addit ii, seu flent ae Caari oblica aS, at mira poma Plutosophi in ei Gentiati erupti Garum dehaitione re posset, illam Non me imo iiii scd tanquam vehiculum quid ditatas, definitionem venire Eandem sententiam am plexus est Ianda uis . Metaph. libro, quaeli set, alij, qua bus fauet Alexander Aphrod. . o. rext. H. Them ilius 3 de Anima tex. 9. 38. Sunt autem pro illa haec potissimum argumenta : Homo xt est rei tum l)er paretici doctrinae axioma, soritia distinguitur ab equo per pl-cuum est autem non ctingui per materiam, quae in omnibus rebus sublunaribus una specie est ergo per solam formana proindeque nos une essentia sorma duntaxat ite Utur. Huc pertinet, quod Aristotelesis libro Eurus operis, cap. 3. tex. 28.aliis iae in locis, formam appe lat ipsum quia tist seu rationem quiddita , qu bus Verbi, quidditatem in sol aforma ponere

detur.

secundo sicut se habet materia seculata a b arte facta, ita materra prima ad re natura' les: sed materia seeudaria, ut lignum, aut x , noconstitit tessentiam arte factorum: neque enim si stanti iti accidentium uid ditate contree V pote i arte facta autem, qua alia, ad st,eτsua sorma, sunt accidentia: Ergo neque materia prima naturalium rerum et en Pram colatii trici. Tertio: Vermis, qui ex speciebus iaci ad Lu- Vcharistia nonnunquam g gnatur, haud dubieens naturalescit &tamen non constat ex materia: cum materia pani Spost corrisecrationem uanescat, atque ita Scner .ationi vermis nulla subiit materi ad non agitur omne en naturale ex materia conliat. Ex quo sequit T mateII.ian

non perimere ad Esse iaciam Cnz Si rur -- O arto Si materia in ei lant1a Socratas, verbi gratia contineretur, haec singularas natoria esset de illius essentia quod falsum disse probatur. Primo, quia natura Socratis, actum caloris timidam depascentis perpetuo dilabitur: a re essentiam fixam esse stabilemque portet. Dem de cima cium intereunte Socrare,forma cadaueris in eius materiam accedat, sequere lux eandem materiam singularem ad diuersorum ementiam, videlicet Socrat1s cadaueris, pertineres quod videtur absurdum. Item , qui ait haec stir rutam materia esset de huius hominis essentia non pose adem homo in corporum resurrectione ad vitam reuocari. nasi dein corpus assumcret quod tamen videtur falsum, cum eadem materia saltem partiatim, ad multos atri nor e ponit,ut patet In as,qui humanis carnibus vescuntur, quarum materram sibi copulant.

contro in s. P Roposita quaestio tribus conclusionibus nodanda est 1ima sit Negari noli debet,

materiam cite partem essentie composita naturalis Haec conclusio est Boetii ,1 lib. de Qua laus naturis&vDapcrsona Curiit 3: Qui centra I. Metaph. cap. 4 Alex dra Aleniis p. q. 6. U. Thomae L par. d. s. art. I. contra geu deS, II. Scoti an s. d. 22 q. nic.r. D and in . d. 44. q. I. Maliorum Irobaturim IV o: Homo VC Oigratia , c si e ro aestos natur e liqua-dem coluinetur in categoria substa 'a sub

corpore; quod dem elle atque eos narurate, alI-br docuimus atquDens naturale e)t Ozum Physicum, cuius estentia ex partibus conliat, non aliis Huam ex materia torma igitur non Orma duntaxat, sed materiaiciam, in homzmS,ae prout de in ceterorum ei dium naeturana iri quid

ditate includitur

Secundo: Si tota essentia hominas verbigra M Aristtia, im solas: ma constiteret utique homo ei let la anima ratiota aliS: quod fallam et t.Primum, quia sequeretur,am ii iam esse en per se unum S completum cum negari a Oii ponit , hominis naturam esse unum qu: diei sectum atque ita ex corpore S anima non fieret num per se Secund , quia cum amni lationalis 'le'

SEARCH

MENU NAVIGATION