장음표시 사용
131쪽
EcgNT v Philosophi, mini noni nulli cum librum Metaph ster quem
tui secundum Graeci A Ἀλαλ , id est, primum nun Oxem v c cant, ad hune de naturali auscultatione pertinere eius': illa pro nMum si dis telum ei ro re. ab hoc loco cruali caput i reliquo corpore, avulsum ii. opinati sunt. Hanc tanie sientelitram meraco reiicit cominum Graec aitIm Latinorum I iuerpretum consensus, qui neq secundum librum Metapl1yticae ueni necubui cabi Mau: Dicantur. Est autem Amstotelis 1nmtutuae loco agerelis non de materia Forma tantum, ut censet Philoponus ne i etiam de Mne d efiiciente duntaxat, ut putat Simplicius sed tum de materiai tor. - naturae sunt tuni uniuersirrideor inibus quatuor causarum generibus. In li: enim' taluius libri explicatio consumitur. Neque vero h lis ubi, ut verices in t tot rus t
platro 'sei scitetur, quo rure Philosophus Naturalis de causis riserat quarum contem Metaphvsic propria esse videtur Occurrendum proprium esse Metaphysici de cautis inmune leavL sunt, ageIe. Neas priuatam scrutari, quae a materia abiunctae tau tametsi ipsam, suo Ido eo inderet, ut alibi diximus. Verum alios quoq artifices numquemq otae idoneam sunt Phyticus, proucres natura.es Atti gunt, habent i ordinem admo turn cae rex deniq, qua ex parte ad earuinaeIum, Quae a tacultatis propriae sunt intelligenta ana pertinetur.
132쪽
LIB. II. CAP. H. EXPLANATIO. aso
CAPITIS PRIMI EXPLANATIO. ntea, in fumius, huiusce Ebra copos est. Porro natur derint Oae et
133쪽
roponit init o meralem quandam Mulustrem rerum diva sonem, tum t more silo a commum, I ad mihi tare uni, a notioribus ad imus nota ancedat, iam Cura, cap 2 Poste p. r. libro . Metaph docet ad inuestigandam cuiusque rei et tiam, Co .nodior an cla coiispendiaria Viae ite potest .cuam si pitino conamus rora m pax te strabari us lenita
Xa ire, sque rem persequi dum definitio ex duabus tantum rebus elari inc
Oreo ioca differentia coalescat Atque hanc me .hodum pCn Hatonem in Phaedro, an Legi is se tu etini Rut stristoteles Gib. de As una cap. L. s. huὶ Operas, cap. I. illic mae, luc moto definitionem inquirens
aEoruni ua H Partitio ita se habet. Eorum qiuae sunt cuaedam natura cor sta iri quaedam pera cauos Natura instant animalis, e Crua partes tegrante, ut a Pur c Ped a. Idem omini rami pium hetim una genera, 'uatuor vulgata elementa. Non enim lac 'de umpi ci corporad untur quod tria ter C forma reant, sed od non sint ex elemetas concre a Vt corpora notari. a in dii butionem, inlisis interpretum controuersiis aduert mi 'e eomin quae sunt ehendi res omnes materiales siue accidentia int, siue sit Olcantiae P. za zz Guae corni tant usicari uaecu ue ex maloia forma componuntur, id est en 'asa Carala:demque a pei tion eoru iii, quae sunt ob alias caulas, defignari caetera inteatalla
hin natuIae ut statuam, cuius intimum principiam est Lma per arteia I duc , item cand ii, verbi gram , cum intrinseca ratio est candor, aliaque ad genus concreta .Q aerat a quos cur Ario Gle, inter res natura es. non stolum animant in se eoruni paries nominatim Iece iuerit Alexa L s philo tius eausum isto in siliunt nequis putaret,i cucia tit i- H, H eium parte xuouae non ite o aut sed natura ut is in lapides, quibus domi. Scoagmen: tac; rebus nonsantibus aliquas partes inest quae non a natura, sed ab arte prolicitia rur Ain eam ra afferum idemcet quin cum partes diissimilares viventium non eodem, quo totum vocabul. unc mentur. Non enuan es, aut caput, animal dicitur' nequis mite amb geret, num Ipsa quoque 1 es naturales ostent, volu ille ΑΓ stotelemiam dubitationem rem Gliere. D b Nam αδ-At, ra J Statu: discrimen inter illa, qua matura constant,' quae pera .ras causat sunt praestino arte facta:quod ea, suae constantinatura omnia an sit tun motu oc quae trisIuic 'um contureant, alia quidem motias adsocum, ut corpora coelestia; almai cera aut item acciet da is decretu,nis, ut uiuentiarat vero, qua: per alia cauca sit Cc. CZ Vinis T
reia te alii, ingenio elaborata, quia eiusmoda, non habeant Male motus, aut quieti si ulδm,' si ea re forte xaccu in murum iaciait Iecuc Vesaream aut Irgne 'cur, alia ν i at,tris. JIta vertendum fuit non ut in Argyropoli cotextu legitur: u cum ita sint,
λ torα paternatuxam Sc. Sic enim habet Gra cus coii textus. Qua toti s sententinis Idem ecadat. Eo i gatCrgo Artatorcae natura defin: tione in , ex naturalium S a te L Garum cium liscrimine adi in una Id. quo naturalia ab iis oliae per alias caulas sutri, dest ab arte tactis, di incitant, in princia pium di causa , t id moueatur quaeIcat in quo pran una pecie, di non ex accidenta min: Sed natura ira se habet Naturaio itur est principium&c uia, dirco in re Explicat, cur vel ba 1lla non ex accidenti adhi uerat: Nuintium Cura ECI; Oreit a rotus, si medicinam calleat, se ipsum sanet velum ad non isti cin, ut ais mea nil' edic t riura una non nisi per accidens aegroto sit. Similat queacca ciere cocci in us quae musita ilia' tur, ut in naui aedificio nulliani enim per se motionis pIinc pium c mi: aTt. Q dic turam aruiem. J Expositi quidnam esset natura declarat nunc, qua ii ua ruom ς' - - cuntur: monetoue dici misi imis qua naturam habent,id est intra latura ira
o ectio. Ridicu in autem I Non deesset toriasie, qui obiiceret, iebuisse Aristi te em, antequ
tu Iae definitioneam traderet, an, natura sit ex iuuere, do reuera esse, argumentis concludere Uςς 'rit, praestandam au es ab iis , qui e re abes ta, de cva dubitara ponit an sit, di iterunt. ram etsi neminem latere, cum palam videamus res moueri. Quare luperuacaneam se, e 1 Via strata nem, quam si cui velit conricere: rei, quae citra z: b sua tem est, rex, b cuΠ dem a Crae conabitur; quod hominis eir, nota ab ignoti dilanguere nos raui ' a et Gaistrandi leges ei nete rotantis Sicuti acci ocreici qui ab ortu caecus 1 c . M ἰλ Q η' μ' col. Perlueret Opouet enim alium deciebus ruta marcen: conlpaeuis ei SH tne PeIras ratiocinari, totaSue ea disceptata magis esci et botu , --u
134쪽
c, LIB. II. CAp. I. EXPLANATIO. 1
- eclam notionem re in epol ea O ui Nam cἀm omnis nostra cognitio oroficisc itur sensi-r hi uen, est ut qui ali icit in bavrs,cbectorum ad illum spe antium sol tanta C expresia in - - entiain obtinerem . . Val a monuitista in Aristote. z I . cap. lib. 1. Posterioris Ana: ' late adueite licet non habeat quam per se omnIbus notum quod Nattara lit,ut p. et ea se uni uti ea de re Philosophorum cosmatibus est Lamen omnino manifestam, dari natu , id est Miricipium aliauod, de motu oriatur, cum a1 er e conspiciamus notum esse. Auic n- nen hoc loco, ut alias consueuit, Aria Lotelem increpat, tarmans non este per se notum in ro ore si sui tot i , Eari naturam, cum ii ii et Aristoteles , Ictur Operis ostendere nitata , omne coiaz . a nouet r. habere aliquod 1 incipium uitiorus. Resistendum tamen Arabi est , negando prosit id ab Aristotele loco citato, cum solum demoliret, nihil posse ab se simpliciter mouet , em-- ite in te Iem mouentem motam aliquod esse dilco meir. εο --u e Pan oris. In explicanda tradenda i natara, diuertae exta terunt aluiquO- sententiae, Mae hoc loco breuiter proponunLur. Aiebas et plerit eorum, totam re naturam ces- ,m m bio lubie io, Loe est, materia conii stete, sed in hac tradenda arra erant Ideo vero a P in naturam facreoant, quia an cofesta erat apud illos naturam citentiam cuiusq; perpetuam .dinere drinod materiae conuenire Oileiadebot Antiph in exemplo arte tactorum S ertim quis ditias aiebati eo lecticam terrae imma texit, Mea computruerit, ac germinarit, vite abolita in I, i ininici; tud orietur Latra brma ei petua esset, lectica alia puluilaret. Itaque statuebaut anti- . ii Philoso'hi, quaecunq; per artem adue runt, is uiuersam dispoiiciones lege constantes, dest, mutabiles quia enim lege anciuntur, pro temporani varietate nutantur neutiquam pol:e ad na- ut iij, elimaciamvet Ertiriere, siue reium naturalium, ii te arres iactarum . . . . .
ἰ is,dssenndum nartiriam, e niatur n . saturnatura A ne vi id ex arte σώ,diauam habere Neaue arrem esse Hxer/-- , Dot stare tam Hii sic nec em, lecticae nondumpos, e t , --- θ cun nr -υς α Chiar in aliter caetera quae ad aliud comparara, ita sese ad illud habent, ut lignum jecticam de inebatilissius esse materiam. Unde alii erram, alii aquam , et Ama elementum, Mir nuari. aut plura. aut haec omnia, naturam totamq; stentiam est praedicabant, quia caereta inereuntibus clementa sen per inmundo permanent. Vadebitur autem tortas e licii rej v I in ibi Aristotelem, cum hoc loco a mimet, quos tam terram exritimasse naturam Cile , id p2um Vm neget libro primo Metaphysica , capite septimo, scd non epuginat. Hi en ni
135쪽
ariisit quod videre terram ouati commanem narctem intim Omnia suppemiare, ut annotaui Ai
E , --.4 Concedit altiquis materiam natura inisse, si ac pratur pro mater a prima.&uitorim tibiecto. Asterit tamen, non solam materiam est nar iam, sed etiam Crmam imo haberi mu topotio iure naturam appellara .Formam vero de sua OCm ut describa: t illis verbas Formies ν ποιώris, species ea, Ouae ut ratio dicitur ut pateat, eam ite formanat 'Iaria dici, quae adii betur in delusim, I, ne expila te rei essentiam. Hanc giru probat naturam este apta Quadam immmdane arebit, is rara te iacus metata. Nam ouemadmodum .i,quod ex arte est Martifica OLim xlic tui ci tu ars Loc est uuidoui. habet oua tale id ab arte siue a torma artis habet: ita id, Quia secun clurali nam in.& in tale it vocatur natura, id est,a forma naturali obtinet, ut naturale ut, d ca I. Adaiae vi nuulatu t1 osum 1 nisi uod artis formam actu habet,ita nihil ens naturale evat, iii Urmalia naturale diri acrii ossideat. Quo patet, quidditatem rei naturalis potanimum in rurina coniΤirere, tuu adeo tormam non omi naturam elle, sed multo maς Quam materiam. Idem uenae alterium lib. 1. de Generatione animalium c. i. Monet autem Arrii Cteles agere se m praesenta non de aliqua oratia. Quae te ipsa extra nacteriam cohaereat, vel a rebus cutibilavus abiuncta lit, edouae ab his sGlacco
ini iocium Id est magis natura penaam TON autem SO, c Rursusca putrescente homo nascatuα
136쪽
IS consonantium vocabulorum sylva, ad
Amadamu , alicui io ita is via obstruat operae et in erit, vanas, tui acceptaones quinta obuios praχidere. In primi Sergo, V a t victorius primo D dascalon cap. l. accI
sic: pat te Hanc alitem Philosophari u Izmbori, sed non bona Licinitatis auctoreS
naturam naturantem appoti aiunt: tuu tanaturae nomen usurpat Stoicorum acutian masse neca, quarto de asterilaaI-hil aliud elis natiuam, quam Deam 'u' i 1 deT in Ita te c. I. cui MInqtali lupralia lacn iram naturam elle naturam non creatam, sed creatricem, est se in Hinc ortum habuit druitio, Quae in nauersalem S parti carem: bi per uniuersalam inaturam Deus noti mnium designatur, qui naturas, irines ple Oh K. contine: per partaculatem e carierae, quas etiam nonnulla natura natat radana Iocant. Secundo, accpIt Lirnat raproc usque rei quid ditate seu essentia in tignincat docethdes, ain tes , petionis . vino nam e1lena- ram in verbi incarnat via Ionem no In Natura sed in eiso ac Uectam fuisse. Quo tem Ud dicere consue a1mus, delinitionem ite rationem,quae in subiectae naturam declarat. Quan iam si proprie loquamur hoc et discI1men into essent ana quid luat naturam squi dilientia impol tat Orarnem ad esse ea cuius si quadditas ad Aenianaonem, qua quid ressit explicatur matura ad Opera II Onem. Tertio . pro icta viari in te Ierum creata rum Q O ense scripsit Alii ioci i 2 Metaphγi. cap. . text. 38. naturam pendere a prio. Prin cipio . neque m naculum din mus , c quod zotius naturae vim ex cod L. inario, pro cautis naturalibus, qua cenus
secundum insitam profensionem Lui p
iosophos encomta exempli cauia Natura Lil frustra moliri discere optimum quod potest e disse superfluum; non denegare necessariae non pati aliquid Orpare aut feriari,
Pabhos: sed Vacuo Crustam esse 'nicuaque aera distribuere, non quidem in Ias P0 z
nem Arithmeticam aequaliter, sed iuxta eometricam, aequabiliter mque opus', tu
Laeelle opus ita telligentiae.
Qi ni o pro nata calore, a cuiusque ani
mant scem peramento, quod Matuor Po
unde illud apud Galenum in lib. artis Med eae
cap 77. Natura opifex , medrcus vero inliciter;&illud consuetudo est altera natu Ia. Denisue, ut et quas eiusdem vocabuli notiones. quae multo plures suam, om1ttamus, acc
priar natura pro vivendium genera ΤΟΠ q
mana, tam apud Latinos . quam huius vocis si enificatio. D citu enim Lurnis
τ pquod est nasci. At enim , quia gelu ra
ab utem principio oritur, Mun est
a caturae notDen ad significata una interimm ci iusiue res princimum , unde primo una aeqv e
bus siue cxpertibus vitae misit.
tam dubitationem. HAEc est autem natura quam Aristoteles hoc
riuae o in ori, His patebit, materras formam de e , habet ut naturaliter mi,ueatur,arq adeo
naturam esse vim quandam, seu Ormam aut tutam , et vini uersa mundi parie, commeaΙ -
Est autem di agenter animadue I telinum, materiam, orna in quod ad rem praeten te mattrnet, dupliciter consideia i M. V modo2c ualum se ablolute ala Olecuta -
137쪽
dum proprias causalitates quas quidem exer A
celu tum in se iuutuo dum Lateria tormam ve-
cipit, Iustentat, rursusque forina materram actuar perficit tum erga compositaim, dum ambae mutuo complexu pium condunt tum etiam in operationem seu motum, a naturalia ab arte lacrisia1stinguuntur. Hoc igitur loco delfinita est ab Alisol. natura, s u formam n Z-teria secun d. in hanc tertiam nodionem O dum e ut ex ipsa definitione. tur Seeundo animaduertendum est, naturam a B
AEurum. nauis una quoddam calea ut praere alios serit. Ruer oti Loe in lib. text. 2. Syra anus apud Sim placium com mento . Eudemus apud eundem com res item a Magnus Alberius trach. i. cap. . in ibus ultragatur Aristoteles, tum hoc lib.
c. I text. . tam . Metapl1. cap. text. s. .d parcibus Animalium, C. . dum ait, tormam a
Vnde θη- gas esse naturam, quam materiam. Sane quod flet. nn ruri natura vi materiamin formam comprehendat, non esse se non sit quid uni vocum , patet O , ura alloqua ni ocum unus idemque gradus uniuocus, 1 in Coclem composito re apta contineretuI. Nam OIpus in commime haberet in se gradum illum naturae, semel ratione materiae, ieiuni ratione formae: qui non potest non es e re ipsa distinctus; cum sit ateria Sic Ima, in quibus contrahitur, intret sereat ter drii erant. Est vero natura analogum secundum proportionem: qui ait se habet materia admotum curus principium caula est, ita proportrone quadam sorma Obimet ediam ambae dimarem nobilitatis gradum cum OI-ma sit entelechia actu. per Elio materia vero pura potenta a,ac prope nihil. Vnde litavi causalitas formae si generatim loquamur , cauIallitate materiae praeualatior habeatur.
QVAESTIO ILVTRVM NITRRA RECTE ARAM Estotele desistrast, necne
o a V ete si tum A causa . vi IdmUuea turdi quiescat in cui prini per se, non ex acci .larite inest. Q am dehim Non pro Opim Ioiure approbant uen irque Peripazetaca omnes. v oua nulla verto aut magis ad rem appositauit ilosoplus tradatur autem pacto ea PartirMD. si intelligenda. sic habeto. Prina Illius pars r m 'o D et t. Princi iuni M usa quae vicem generas Ob-
o rinia acci uatuor caular in genera quo modo lata Iris indiril pr cipium quam causa, vim alibi dixi rivis Auditu a te in causa princi
ticinis ii oti tamen illius causa eii. Unde non re che Mag. Albertus hoc lal traci I. c.7 priori, nem au totam natura delim tionem admisit repugnante Aristo t. ac nullam aliam, exceptam . ter a&for nn , naturam VI Dicet ire, ut ex lib. huius progressu,&exa, MULApK c. a. constat. Secumlaeti Moueati quiesca Nomen motus, ac proinde etiana quietas,ample sum ei dia est hoc loco, a vi omnes mu MIones Phy sicas liue momento, iue tempore editas comprehendat Amouet autem haec Partacula ano ..tione natura ea que tametsi alioqui causa sint, non sunt tamen c. ut a motus ri taedis otior niat Malliemaricae atomia,que licet causae in tus exaltant mora ramen sunt catis motus ridisi ei vi substantie separate prout a si mouenti a Terra est Iuritu, est. Per hanc excluduntur. causa: EXteInar, aquil, re Pitysica 'coquo mido cientur ut forma g S C spectu quae, quam calefacit coelum respectu igni S, qu Ct a mouet. Qua ita est,per se nota ex accidente. Quae, Ardon. Vt Cominentator aduertat. lntelligenda est ante particulam pram in adii: be cxuq Ad reiiciendix causas quae ex accidente lacipsa re, quae mouetur iniment cuiusmod zlt ars meaendi, qui verbi caula Hippocrates sibi ipsi sanitatem pri-stra qu ae iccirco natura non dicitur, qui esto causa sit, ut Hippocr. ad Lazizatem reci eat, non
tamen ei per se, sed accidentatio inest. Postrema est. Pramo, hoc est, non per aliud, siue ita, ut nihil priu insit. Hac excluduntur non titilla qualitates, quae cum causa sint, cur composita Phylica, quibus perde ac necessario
competu Ir, moueantur: non tamen Is primo
insint, quia scilicet dantur in ipsa re, posita,es1ae priscapales ac prior Scausenior ibi I . o ex genere lunt nativus caio comparatione vi uentium ara ulta res poctu lapiciis . alsaque id genus a quibuS licet motu S. t abii sti umenta- rra Misa per se oriantur; alhilo initi s alba sunt in re quae mouettir, Coraria motuum antec dentes, maxisque principales causae, videt cci materiain torma.
Sunt qui verbacilla, primo ter se, cum embo, moueatur . con Iutagenda et e 1 irment sed non ita est cum a Graecus contextus cibo,
inest aperte copulet sic enim hab i.
natura constant quasi dixerit, natura eli caustam, cuIens nata Iale, in quom est, mouea: Pr in
138쪽
ptinat . Onan Quam oblis; qui aut uia ut Alexander
ARTICVLVS ILI RGUMENTA ADVERSUS Na
tura definitionem. ER it tamen , qui superioribus hune in mo-
. iam obiiciat. CCUOI coelestia, Σcepto C. to Empyreis, uΠqaam qui ei cunt; totu terrae Iobus nunquam ioco tirouetur: earo neque natiata cCelai . um corporum est principassi quae-tis nec natu Ia L Ia princapium motus. Quar non rect natura dicitar principiam totus quietis. Nec satisfaciet qui dixerit haud oporte rei raturam ua qualibet re princ pium est motus ad o M. II,dui asan Odo iii alterius mutationis principium, ut alterationi S, quae non solum convenit terrae elemento, sed suo Etiam modo
corpora bus coelestibus , dum a ius solis luce
colluit rantur. Non inquam satasfaciet, cum Antilol. . lib. Metapli. proxIme citato loc definierit natura in princ)pum lationi Seorum, quarn tura constant,non bscure indicans, omnem naturam est e princ apium motus secundum i
ducere ibi ii iam te quam serri sursum: ergo sorma ignis, quae ei natura, non minus aicetur pii Ucaptam mouen ira, in quo est, quam o uendi alma Sexto vel in desinitione nazurae, quietis nomine intelligrtu tam quies in terniino ad que, quam in terminis a quo, vel alteia tantia modo ex lus. Nolitan tumic odo altera cum utriusque eadem sit ratio, altem comparatione materiae, quae ad quenilibet motum inuictem suopte senio indifferens est: non traque, cum natu ra non ponit inclinare limul ad opposita, cuius modi sunt quies in termino a quo, O terminum ad quem Non igitur natura recte dicitur pr1ncipium & causa, Cres ta escat.
Secundo mi aequid naturaliter mouetur: non ritia natiria mouetur sed corpora grauia Aleuia, cum in proprra loca tendunt, mouen-zur a progenitore suo, ut 8 libro huius operisca. . ex 29. aliisque in locis Arist lentit, mouenturq ab illo naturaliter cum plorum mo Eius haud dubie naturalis sit ergo progenitor est Corun natura, tamen non m ei estimo: igitur natura est princitum motus eius in quo est Tertio ria quo gignitur, nondum ea stit,
cygen elati sitiri rectio a no esse ad esse rei:
eri si natura est ab . f. mutationis Ies cui inest, nequaq; iata forma rei genita poteritu ci natura, respectu Lene atron aS; quod tamen O niuni P alios Optic,rum sententia atrenum vadetur.
- um ina, tot Tot nati ira definitio compei thu manitati Socratis: utpote quae tinei pium est
caula, cur Socrates moveatui c. Tota item videtur conuenire Deo rei petitu Ier .im naria ra-irum .in quibus necessario existit S tamen neque haumanitas i eque Deus, si in natura hoc ioco deni ita cum non sint forma nec latem a. 'tur definitio natura non recaprCcatur cum re defit ita.
in irato Non minus igni naturale est pro- D primum horum , reiecta opinion tarchi primo de Placitis e. a.' Magni Al
Ibi Oc loco tiare r. cap. 3. Aliorumq; pura tiuin, noti delinitam hic ab Amst naturam cor portam coelestium , sed intereuntium duntaxat occurrit Simplicius , corpus coelestes et lil e quieto modia agitetur,qui eicere tamente cen- Irunt, polOS, axes, quae nunquam locunt m tant quam Darerpietationem affert etiam Plu toponus. Sed ea nobis nianime placet proprerea
quod nimis si proprii, atque adeo definitioni
parum conueniens sit ea quietis acceptio, utpote qua Coelum pariter moueri in i: escere QI-catur. Porphylius, Them litus Alexander, Aut cenna, D. Thonias Malii, altirmant vel ba illa,
moueaturin quiescat, dili unctim intelligenda est, ut lenitu sit, naturam esse prancipauiri motas, vel quietis, vel utriusque. Nobis utetur, ea secundum mentem Arctotelis partim disiunctura partim copulatim acc3pIenda esse ita cnatura sit principatam causa aut motu tantum, ut in corpore biis c coelestibus , aut mortis limul strictas , ut In caeteris corporibus. Et enim perpetua Atallo telis sententia ut constat ex iis, quae docet 3. Luius operis Lext. I. u. de Coelo text. S. yoninibus rebus Physicis iue, a ducar siileri r mortales sint, in elle prope ritone ad motuni, itemque phaeras coeleste non habere in se quieti principium. Via de illud, quod 9. Metaph f. cap v. teAt IT scripsit, id licet non esse pertimescendum ne Coelum quiescM, quia non in, inquit, in eo potentia cotra icta o-nis, id est pCtentia, ut moueatur&non Oaea
139쪽
nuis plenius an librin ah dicen-ro Pa IIem si item ratione partiumrdum terrae S Obdm i otium naturalem te
globata nutibus dei Ve' ' lul. in non omne Ad secundum e sp iiiiii te dicitur
naturam esse eius, intrati meo, a )
tantum, a quo Vt a P. L ruae momento nunt, durri
Deum vero non dis intellinitur,&- nin
aduertit SimplicNβ x ' principium mo-
oueunt v. c. gignendo sibi in Hes se ipsas in uere , locuna acquirant augescant, aliamve eiusmodi perfectionem sib congruentem ponsideant. Q sit, ut enti noui alia,licet ab aris factis per principium mouendi se&mouendi alia differanti vixoque enim carent arte facta
tamen abis, quae supra naturam sint, non nisi per princi illum mouendi se das tinguantur. Atque adeo patet, commane discrimen , quona turalia a non naturalibus ditia Iulat elle, quod naturali habeant in se principiunt, Quo ipsa moueamur, per quo. proinde natura definiri debuit ut ex eo rerum naturalium proprietas Messentia magas innotesce Let.
Ad ultimum respondent aliqui graues Pliit sophi, quietis nomine non signaricari ab Arist.
quietem in termivo i quo sed duntaxat in termino ad quem, propterea quod natura non a-clinet adprio em quiete an vel bi causa, ad eam, qtia lapis in aere detinet ir; sed ad posterior i quam obtinet, durini uiua sede consiliat. Cum tamen materia . ut ipsi me fatentur, respecta motus violenti, sit natura hoc loco definua; v dein nullus datur motus , qua ora si naturalis
respectu materiae ut L iri Bremi dicemuS: consequens est, ut ead in materia , coinparatione cuiuslibet qu3edis . etiam Io entae natura sit, atq adeo ut in natui a definitione omnis qui expromiscue intel io debeat. Nam esto, composita Pnysici nota inclinentur ad omnem quietem ex parte brinae, inclinantur tamen e parte materiae qua natura quaedam est hic desin ra. Nec et absurdunt eaudem materiam clenam simul ad quiete oppositas dummodo non inclinetur ad eas simul obtinendas quem a modum nemo negarit, nesse eidem at ciae simul propensionem ad qualitates contrario,ve. ut ad cando iemin nigredinem , est iis a mulastici non poici.
I AESTIO M. VTRVM DEFINITIO NATVR a principio dim taxat pa tuo ι-- ueniat an non Z
rumsententiar earum cou-futatio.
tu i . . isti .ctione 18. quaest. unica, α eius sectatores item ue Biaria uo
140쪽
&, ut videtur simplicius commento . te t. 6, istic naturae dennitione ii Πt 1precantur, ut
non in principii, causa sol uni principium
silaum uesignara puten, ita tuantque, nulli actauo principio, qua tale eit, sed passivo tan
enim ipsam quoque formam naturam ire fateantur Munt came Cana haudquaquam natura n dici, nisi quatenus principia palsiua rationem obtria et,id est, prout materiam aptam ha bilemque reddat ad motum excipiendum. I rcuat vero opinionem suam Scotus hoc modo. Propterea mutatio naturalis dicitur, quia it a natura; omnis autem naturalis muta-λ est a principio paruuo tantum: igituInatura non est principium activum, sed padicium Maior Scota sequatio perspIcua videntur Minor suadetur, quia ea mutatio dicatur naturalis, qua via umqGodque aptum est mutari. quocunque agmte mutetur. Hoc autem nulla rei Physicae conuenit ob a uum princapium, sedia: tiuum tantum licui enam res non mouetur, uis quia patitur . ita nec mouetur Haturaliter nisi quia
S cuncto Ita disputat Natura, qua natura,eit principium Internum eius, quod mouetur sed p Iliacipium motus non est internum et, qua mouetur, ut activum est, sedit passivum; siqu1- deni accutit, verbi causa, aegroto qu sanatur,l, abere in se artem, qua ad fanatalem OuCariar igitur natura, qua natura passurum latum: non aluum principium censeri debet.
Alii superiora bus ex adueis oppositi a Iba
ctivum comprehendu quia si principium pasiiuum esset natura, quilibet motus, tiam Iolen tu, elle rei Physicae naturalis: quandoquidem omnis motas habet princ1pium passi aum inre,quae mouetur. raeterea idem coarumatur, quia Ar .stoteles cap. z. huhis libri, text. 2. 3. discrimen constitit inter naturalii arte lacra, quod illa habeant in se principia su ossium naOtuum haec vero minime: Ioquebatur autem de activis principiis : nam a Isau utilasque communa a sunt ut patet in statua,quae non mi nus apta est ad rec1piendum in se suum mo- eam, quam rude lignum. Quare in solo princI- pio a clauo videtur Atistoteles nature TatiUnem
Neutra tamen harum opinionum, aut Vera, utina istotelica est. Non prior, quia rebus a tura cor tantibus, non rnus naturale est age- , tuam pati, remouere se, quam moueIa se ut planum est in viventibus, quae per Uone 1 ias ab interno principio activo natu valiter edunt. Quare non minus propMe dice in Iratura principium activum, quam passe item quia formae ignis comparatae admiat im, ovo In superiora tendit prout est id us ac Leriacietas, convena tota natura deo tam
Cam igitur forma rasampta sit principium ,
cituum , negati non poterat, aliquod a cimur in principaum, qua tale esse naturam. Ter NO, quia si Arai toteles nomine principat S c .iuilae patii vum ut axat principium ig3ulicare volvasset, utique per eas particulas artem medenda a natura definitIone exclusiimet.
Posterior quoque sententia, inristoteli. . P.
veritati repugnat. Aristoteli,qitia cap. I. text. ac 'ζυ Scap. 2. text.M. capti 8. ex. SI Lasus libri di r si M. sextis veri is docuit, non solum formam,sed etiam materiam esse naturam riuod repetit libro quinto Metaph. cap. I. leae . . Rationi, quia cum essentia compositi naturalis, non ex sola forma, sed ex materia etiam constet non toxiara tali tum , sed matella quoque natura erit:
quandoquidem essenta cuiuslibet compo fili Phy sici, qua tale est, ex naturas coalescit.
iis, ct argumentorum aduersarum pamitium dilutIo.
PEripatetica igitur, veritati consona dO- cta illa est, natur: definitione comprehen- di tum materiam . tum formam : cillam quidem principium esse panitium motus eius in
quo est: hanc vero aluum, tametti haec non semper actauum principium sit, sed interdum formales quo pacto se habet anima ad vitales functiones, quarum non solum erit ciens, sed etiam formalis caussa est reii Aristotele 2 lib. de anima cap. 4. text. 36. 4ext. T. eodemque modo affecta est coelellat forma erSinnotum circularem, ad quem, iam nou Atarre ma-ξ teria duntaxat, sed et Iam ex parte forma ,s1opte ingenio inclinatur. Nec vero putandum est, Lurusmodi propensionem a forma ipse distingat, aut illi, quidpiam adieci tium uelle. Est enim idem prorsus cum ea, sicut inclina tio materiar ad ioimam aena innano est cum
Nune ad primi articuli argumenta respondeamus. Ad primum scoli pro priori 1ententia, dicendum multa esse, quae non solum ob prin- cipium passivum sed etiam ob activum , quod
in se habetit, naturali erapta surit moueri, et viventia Quare concessa maiore pro volitione, negetur nianor, quod ad eius piobationem astumitur. Q tanquam enim Te non mouetur,
nivi quia patitur 1 potest tramen ob id etiam a turaliter mouera,qui te ipsam mouet: atque ita erit ei motu natur alas,ratione principia passia i amur inatii. Ad secundum admittenda est maior prO-