장음표시 사용
111쪽
ritu acer, at, 'ut cor sendium foret. hominemel e in morrai Cm,quod nemo dixerit. Acce iit aucti Irtas D. Augustini libro 6 de Ciuitate Dei, capite . ubi Varronem commendat quod hominem nec animam soli ira, nec lilm cor rus sed utrumque est e statuerat: j. eiusdem operas libro , capite ultimo docet, ala imam non totum se hominem , sed meliorem Eru par tem , cuca id es a serit Diuu Damascenus libro 3. I iii et orthod. cap. 3. aduersus Platonem. Id moue confirmat illii lin symbolo Am ma- si1 aiatina ratronaiasin caro unus es homo.
Secundo cGnclusio it: Materia sinsularis includitur in ostentia cultisque compciata physici
I altic. I. So b clem, Capreissius Caior anus ad a. caput labri de Eme . sentia Herua 'us in tractatu ita nitate formarum. Probatur alitem
hunc in modura Quemadmodtim se habet
Mnao 1 corrua iure ad communem materiam,
ita Socrates ad materiam singularem: sed coni nitinis Tateria ita cluditur in sititia homini; in CC res tuae sitn: iptitero G materia insularis ines entra SC cratis. Secundo idem e X O cos Irmatur, cura si tu . ditas Socratis ua sola anima rationa I ccnssieret sane cum lio nis, In com-ITune rectati essentia ex Emaa .rtionali&materia instet, non posset homo de Socrate securi dum et en tram vere a fili maii ire irae ei lethla 4 cum a d a. namuel o distere II. 1mgularis 3 Ocratis, ni iii tunc communii Cminis natura adilei et praeter differentiam in Sularem huius animae rationalis. Quare dat serentra singularis Socratis .esie idem ae cum Π Ima Sili si ingueretii re ab ho irasne sic tit ammari sarac, cui d inde fit homo pe contracti Cnon con
iunctionem cum Sociertare nequiret in naru- vana nam Cire cum Socraim nec de eo secundum et ent an vere arrirmari.
Teiii cohe risio sit Materi 1 noularis, que
teri in rei resulari, Libere patimis detinuam; approbat viam Cn. inis Llic sophorum contensius, eandemque ea ratio persita det, quia desinatis deterni natae rei, qualis est , 1 b c rati a Socrates. certam ac ii tinI- tam ouid illatem esse oportet rei autem in- laos iis .iditas non in s la forma sed in ma
g r non potrit, ad nitatem ei sentiae cuius ii,
Durandus etiam r. . dist. qu. I. contra dit ad essentiani Socrat S, O magis hanc,quani
eo quod pura poterra ita nullam ex se nitate iti
B subeat hanc S illam materiam uam inii ac
ter,atine eandem censendam est , eunde ita ire omnino Scie ratem ac si Irori sua materia con staret. Sed non recteph Ilosophatur. Etenim ni cuique niateriae singulari duples unitas cinue nit: una propria alci intrinseca, altera adtietitia dc externa. Propi . . est . quit Gazerta iii, ex sese vendicat Ir et a fiatirra Omento, quo Er mam antecedri. N ni fit rivi mater a Circi vid.
re ipsa differens 1 fodina, ita suam labet, sibi is propriam iuratem: iiqiiidera zUS 5 unum inti ite ieciprocata rur. Nec prop ei Ca, cytoci maceria sitit irascite&ta a, hac vi irate careae debet si ci
citia libet materia singularis, ut est una uriirmitace, ita id di lcipia c. tuas ab alia iecudum sci, stantiani essent lana singularenici alioqui non possent materia Ociatas ct Platonis ab se iiiiii
se ditima virtute conlertiar lepararae 4 fortuis.c re,d aisum esse i siensemus in ea, quae pro iume sequitur quaestIUnc. ici ad alaam conclusionis partem at tinet clii affer uinatis, Π mi Itere,vcntate ria ad ei ingularis essentiam pertinens, im-l3Jrciter . at que omnlrco de ea per eaden ita n eat . sed ut saltem continuatione v a lit id propsere adieci mus, ima plurima suae rerum physicarum indiuidua quorum mater quo ad omnes partes uixa Mabditis non est, cum aliae coni: nenter dilabantur , aliae tu cedant ut 1ia homine, caeterisque Iebus ani uratis patet. Sed nobis hac in re aduerta tur M
112쪽
iiii Magister sententiarum, qui ina dist. p. ad
hominum Tentiam pertinere eamque toto vitae ueeursu integram perseuelare, nec pii parte in vitam adaera lentis materrae haerescere. Q am opinionem reiellendi in i i, de ortu Pueri tu . ubi de nutritione disparare coniueuit, coin modior e locus. Nanccillud stituimus, materiain Socratis, verbi gratia, lata illam qua
a proge toribu accepit. quam quae pii per nu- caestionem agglurinara est. ad eius ei lentiain, ut ipsi is partem Pirysicam, spectare: neque toto vi
tae cursu Oiun in unam eandemq; permanere, sed unam duntaxat continuatione quia nimi-n im Socra de Contanuo successsu par ας alia acquiritaalias arri cita neque unani Quam materiam de intesro assumit: ii en Im a Tuiuerer, culuilla non post et non ei te simpliciter diuersa, ia in desineret, qui erat,esse Socrates Lege qua de tibi e re scripsit D. Diom. I. part quaest. Is are et Caiet ibidem Mochamus in . quaest. II.
x gumenta vero, initio quaestionis proposi
ta, non concludant. clare ad primum di ince ad uia erit hominem dici eilentia dis innu aseon chii dii eri ab illo specificarat ferentia, critae licet matella suo modo sumatur princi' palae tamen ducitur a forma. in .d etiam in causa est, ut scrina dicatur ablata totele a loquid litatis Et ut quidam inter retantur caranina a Platone horno appelletur, nIii; irum, quia melior pars flemiae consiliit. Ad a. bi amavi respondeii solet. D. bomas primo de iuerpretatione aliique nonnulli cen E qt, arte facta, ut statuam primo ac per se formam dua taxat importare,materia: ., TU, Nonnui seculi dari aratrone, tanquam chvicalum
siue uti, rectum irri r quod vi detur etiam 'acui si e Magno Alberto 1 huius opezis Iactat. I.
capiter. Hi ad argume tum Lecabun zmaiorem pro Polici C. em, incentqre ea taxi a Uraiia, p Opte a quod materiam e formam zx a quoi nucliant, i cludere materiam miliacia uia Lia; non ero arte tacta . eo quos non eodem in
do se liabeant. Alta putant, arte facia tamiariatam,arie inductar quam materiam securi darἰaan, velut aurum aut ars ex quo statua, Ver
b gratia fit ex aequo lignificare atque adeo OR aia a te facta est composita per accadens.
Hi concessa maliari piopositione, minOIem te
gabunt. Enimuero, licet substantia in elientia ac lentis continuri ncqueat natu tamen ob -RM.quontinus a tueri pollit aestentia eius, quod ex accidentem substantia arc dent uia
litate dispositionabit ad orna. verint',ipi. g nerationis momento subtici meo materiai vel denuo creatam. vel aliunde scitam, vel potius eandem mez, qua euar u Iat, repro trictam
ex qui auris iuria arma verna S compona Ur. Ad . Concesso priori pronunciato, ad primam erus impugnarionem dicendam ex t tametsi materia Socratis perpetuo dilabatur, e te tamen unam continuatione, sicut consuevimus dicere an dem flammi . quae ligna sabin te appositis, atque ab sumptis coiit denter alitur Ad secandam vero non est ab sui dum , an de nisi lagularem maret Iani, cum suapte natura sit commune formarum subiecitum in sentia diuerso n Includi, quatenus nunc hoc, nunc Illud pro formarum sibi succedentium varietate,
Ad 3. Fatendum cst, haud possse vero eundem hominem ad vitam reuocari niti reddito sibi, quo vixit corpore. Qui doleadem pars mare
tiae ad militos pertinueiu,r iturum quod D. Au gustinus in de Ciuit cap. 2o docet, ut illi redda ur in quo Elle primo coepri Nam ab illo inquit, tanquanta miscuo accepta deptitari drbet, qxia: sicuti aes alienu in rediit benda est, unde sumpta fuit Deus vero id iis plebit in alio , vel aliunde, vel ex patetibus,qui per nutrition m de-fiixete. Adde etiam, virilem homo reuiuiscere censeatur, non oportere vesciuidquid in eo materiar Ie atque idem Omnino corpus quoad omnes partes, resurgat: qtiemadmodum neq; utilem Socrate vivere dic itur necesium est, ut ex iisden partibus nulla mutatione varietaris constet alioqui non idem homo es let Sociales puer S aetat adultus. ad artua et ad eos, qtri itisantes Obiere.
cum in Iuuenili aetate, congrua Orpolisma gnatu triae vita redde uti sint aliunde e s compei landum Eruci Phtas a. t idoneam quatri. za
113쪽
cap. s. at ile Ciu. c.' . ait illis vero objiciat , hisce infantib is denuo conserendam, septuplo verbi gratia, ampliorem materianticuam ipsi habuerant: cum tam inlion diuersitate materia seruandam identitatem rei singularis , proindeque non videri materram ad singularum rerum e lentiam spectare. Occurrit Scotus in . dist. art. t. eiusmodi materiam praestandam a Deo quodammodo suppleturiconatura defectu, vi in nutrient: facultatis, cuius minii terio, quantalibet materia eis accrem siet, singularis naturae ideiriatatem sertra sient. Reh-
qua ad hirius tibi explicui onem spectantia.
persequitur D. Thiam lib. contra Sent' , Capyi d in . sent dist. 4. q. I. art. 2 m Esponsi ne ad quaestiunculam quartam , D. B trauentura eaden cerit art. 2 quaeli. I. cotus item dist. I. C., preolus quaest. I. art. 3.
V AESTIO VI CVTRVM-NE MATERIA DIVINA virtute abs ue omniforma substantiali
cohaerere positi, an non rARTICULUS I.
Festra totius creatae naturae facultatem esse, D
ut materia sine omni Orma relinquatur, indicat tum ipsa ratio materiae, quae est purai Lentia, ab actu formae ut eius adminiculo existat, P lysica altem necestitate dependet tum decretum naturae quae Jhil otioliam patitur; est et vero otiosa materia absque forma, cum per se nullani operationem sustinere queat: tum postremo id quoque suadet institutum agentium naturaliam, quae per se in generatione rerum, nullius interatum utpote nati ira ira alam Esed nouae krmae indi actionem, spectant 'Tt rum illud est inter Peripateticos valde controuersum ponit ne mater1a divinitus ab ' omnisoriata conlittere In hac igitur quaest. negantem partem desera
dus ibid. q. 2 Capreolus .a3. q. viaica Caiet ad s. cap. libra de ente Meilent a. q. 8. Egidi iis tr I Hediana cap. I. Hervaeus quodi 6. q. I. alii si per Diuiti Pia: ipuae vero rationes pro hac senten-3. - tia hae terme ant Materi. recur duri se est pura ae T. pote intra actus a. tein illius est forina substant: f. I. Fer tialisci orgo si materia uisset actu sine omni for- - - . c. 4. mas. 1bstant est, esset actu sine actu, quod stram dictio item uoluit. Illustraturque magis eadem . aec xati, iunci o dum Esse accident arma abructile accid partaria forma, Ubaerere non potest: Vi c. hir dum fine cara ici re re fibstantiale est absque forma subit. nil l , Vrneadem L Lι ut iusque atro atqLIVeste materra ill si sit, M. stantiale: non igitur in stibi tantiali sorma lia
ut se habet actus purus ad potenti Hitatem ita pura potenta ad actam Ergo sicuti actus irrus et nullam Labri potentialitatem. ita pura potest 'tia nulli im habet actum prom deq: omni aetii
Tertia Omne individuum directo vel redu 3. R., ctute sub aliquo certia gera IC UT t tulia. directo etiam vol reductitie alicui infiniae pecie illius generis sub acet alloqui immediat sebes se generi, quod fieri nequir atqrii materia lin-milaris, si absque forma iii bst trali cohaereret rediictitie coiretineretur sub corpore in catego ria substantiae quia spectaret ad illud aliquaru eius pars de tamen nulli Inianae specie illius se neris subellet nec enim ad hominem, vel Guitani alia: .ives peciem perti: eret nulla igi-tur ratione materia sine torma esse porcit. Qti arta matura Graia is in commuse, Ton . Ra A. potest elle extra omnia sit gillaria, nec natura
singularis absque supposito vel suo, vel alieno,
suppletate vicem proprii : T Tec materia poteti conseruari sine omni fiarina. Priorem par item an tr cedentIs couc d a torni CSPerapneti r , nci posteriorem melior beialogor si P. rs. Con 1. - 1 secii troea ratione ostenditur: qalidi.Πcilias a
que operosius habeti l , tiram potentiam ian a s actu, quam id quod est ens in actu, absque alio 1. Lami
actu conseri lare' at hominis natura , tam incommune , quam in sin talari spectata est ensin actu, utpote ex materia forma consurgens. Vltima unum relatum ex irs qua secundum, Mori esse dicunt ii , non potest altero, ad quod rei e tur extincto diuina potestate conlCruari ergone materia sine Erma. Consecutio probatur:
quia propterea relata secundum esse eo pacto se
habentiquIa secundat messenti an rcferuntur allacis terminos quod non minus in materia respecti sormae conspicitur. Aἀuersam partem secutus eli Henricus Gandauensis hiodiib. I. q. ID. Scotus in z. d. Iz. q. 2. Ricbardus'. 4. Gabriel'. I. arti c. 3. Gregorius ibid. q. . aliaque non pauca, hisces gumcntis. O in absollitu ab alteio ten absoluta re ipsa disti nititui, ac prius naturaeo. t test diurni 'r'.Z tus in illo conseruari iam quae ita te habent, Ma r /W
teria est quid absolutum mes Te enim tela ι '
114쪽
dirius origine, quam illa ut docet Ar st hoc ulib. e. s. ex siet . Potest igitur giuina potentia
Deinde quidquad in rebius creatis fit in te uenti causa secundariae, ad elientiam reicii ullo si otio attinentis, potest Deus vi sua sine eius-niod causa praestare, sed forma est causa secundaria conseruans materiam de in eius essentiam non inclusa:ergo nihil obstabit, quominus mater: a tine forma diuinitus conseruetur.
Denique plus dependet a priori posterius,
quam a posteriori prius e sed accidens est posternis substantii materia est prior brmaci plus erco dependet accidens a substantia, ita matetici torno atqui divin. virtute potest accides sine uoltantia cohaerere, ut pater in sacra Eacliar 1ltra Dergo materia absque omni forma. .se
a CC RATIUS EXPLICATI Rνtriusque opinionis fundamentum Disseratur de aris existentia Stamitur Ea teriam non capere existenti
XIT proposita: raestionis dii scultatem en
' denaus, utriusque sententia sandamen rapa i l f placatius proponenda sunt. Negatiuae
paIL. Ali IIo res capvaronis u. praesiarum in hoc RI 1 me collocant. Statuunt, notam existentiae originem, Dorma esse, ita nimarum, ut
sicut i vis ancelligenda a forma hutnana: ita eXi 1 tertia a Fabi et torma, quadam naturae con- coitione, O atur, indeque in materiam S in totum sub e tam derivetur a Hoc autem ita se trabere, hi lce rationibus videtur coit cludi 'Exriter nil,stantia iter, est nobilis imus citectasu cui in agitur omnas e tactus sua caulae pIomporta Oli respondeat fatendum erit existentiam Da Ooli lii: na causa prouenire: haec autem est K,Iina: niuas ergo existetitia a forma olitur. Natri quod existere praestant: sit inussit
thectus eae eo stenditur, quia existere est quid niax in te actua es, e praecipua quaedam diuini esse participatio, ut cestatuit. 9iouylius . c. dedi a nomin inare .psam ostentiai vi videtur nobilitate vincere. Q Dd vero forma inter ca
tera, caulas emineat, acie liquci, quia potio renaintaidditatis parten. coin tot clipe ficat, perficitque compotitum ondes a Platoine in amaro diu ira proles ut Incupatur.
Secundo issenii adetura quia si ex stere substantialiter non piovet iret a sola forma, edinia terra a se ipsa ex1s e. tram tabe. et multa ab urda in lutosophia ad uultenda essent Ii primis, ni ateriam non iecie dici prope bis Quis enim iure dixerat prope inhil id , quod ex actum Labet, qu:dem praeri . iactaιὸ via , cuiusmodi est existetitia 3 Deinde sequeretur,
formam non au in materiae iccirco C tiunior a causa materiae dac ruri quia tribuat
illi elle. id ii non praestat materia elle existentiae cum ei esse essentia Don conserat, rperspicuum est, utique nullum iani est relin-q .etur, quod pit exhibeze possit ataue .: descausa illius nota erit.
Huic etiam placito adstipulatur illud Bi, et ii,3.d Tris: t. c. q. ia opuscul de nitate di nim Omne es ciba tarma Millus a ud Per pateticos in priri iis c plebre a stetia est ultima actaalitas omnis fornia' Non videtur g da negandum , inanem ex Titendiam1 oriri prchicisci. in Od calia italit utique sarer iam oportebit,
non pol se dari mi uentiain sine formi, alioquid uetur z: .ect . formalis sine causa formali I a te etiam, nequire materiam existere lineia
naa, cum sine ex stentia ex it re nihil post Atque hoc modo sese habet Thomni cae 3pInron s fundanae itum. Caeterum, qui arbitre Intur, posse materiam Aduerso dium a virtute une omni starma conlistere, alta on via incedunt persuasem habent, existentiam θ' -c non a sola forma rotienire sed tam vi terram,
quam caete aentia, ut unum quoci i ab alio da
stinguitur, ira aliquam sibi proprii existetitialia vendicare. a quod breuiter hirta In modum Exis sis saeprobari potet t. Existentia e masque non distin quo pacto guttur ab essentia, nisi ut incidus rei ire: ergo ut i in 'ua D numquodq; essentiam ab alio distinctam ha in ab efbet. ita d stincta ibiq propriam eXistentiam sentia. Astu inpium alibi Iono tori disputaresone staba- Iren dum erit: interim ex eo fide habeat, quod liquis animum attendat, plane an ueniet inter et sentiam Meralteutiam rei, nec maiorem requi ri, nec vero narnorem si ficere distinctionem. Privatim vero, qliod materia propriam ha Mater Abeat existentiam , nec eam a forma mittasur Ae pra- hisce rationibus conuincitur. Vna l aeque res riam exr- tunc existentiam capit, cum in reruta natura enti . producitur sed materia prodiici. os a Deo per
creationem; formae vero, rationali excepta producu adur per generationem norigi .r ma cria eandem obtri et existentiam quana formae Secundo noter a curia sit tormarum receptaculum , prius natura erasti , quana ii sui ae imae non igitur a sormis existentiam capti. Tertio, si ex .nentia materiae esset a rna .i, sequeretur toties materiam interire, quoties priorein formani ab1rcit, totaes produci, quo ties nouam recipit; quod nemo dixerit. Consecutio probatur, quia tunc res interit, cum
exilientiam amittit tunc producitur cum eam recipit a 'd sinii r Occurrat,nian interire a Pr
teriam amissa priiari exrstendi . . propiore qui do o. eodem tenrporis momento aliam ecauper 3 IS eq a itiam argumenti vim et usi et Nam
cum noua tritia non eandem unigro cxliten a ri Inferat , Iam non eadem ra
115쪽
uurncro per serierabit atq; ita materia illa singillaris inrernum ibi, bit quod ueri non poti eiurori s ii monstrauimus. Ad ea vero rationes qui b is probari videbatur, nurem prorsus cxistentiani a forma oxiri, ita respondeiidum crit. Ad primam qiudem, existentia inisse nobi sumum nam uili attributorum, quales lentiana consequuntur verum furia esse essentiae si inpliciter lignitAteixa stare, etsi nonnulli contia opinentur qui alibi a nobis impugnastita sunt cuius quidem esie Potic Iem partem , sma intime confert ipsi composito quod satis est, ut illa inter causas, Ditem internas, principatum obtinea , V PTO-bat algumentum. Ad secundum, negantium est sequi incommoda illa, quae in argumento coli aguntur Noctonim sequitur primum quia 'ria in is materia propriam habet existentiam , adhuc nihilominus pura potentia est, cingenere substantiae prope nillil Nec etiam secundui, quia licet rina nun ti buat materiae totam existentiam, adhuc tamen eam illius dicitur, quatenus Cam. in v nil actua. ac perficit, atque ita saum- me esse substantiale extrinsecus illi confert, sicut halcria vani rinis attribuit ea excipiendo ac fouendo unde materia QMaina sibi mutuo causa esse dicuntur. Illud ero Boetii, Omne esse capitur a forma , intelligenditine de esse specilico ac perfecto, ut ScotuS Gregorius loco citato in terpretantur. Illud idern Peripateticum axioma Exa lentia est ultima actiacilitas omius Grinae pertiade accipiendunteit, ac si drceretur vltiniam actualitatem se mar sicuti aliarum reruni esse ipsius existentiam quod veranimam est, neque iis, quae a nobis dacta sunt, advorsatur.
ARTICVLVS ILLCONCLUDITUR PARS A 'mativa quaestion π.FII ita disputatis. ironiam secunda opinio
e tam , quas arti c. I. retilliinu S, firmiores
pro se rationes horbet, sol dioiihi imittitur hunda inendo, anile e tenaa a Iobis et t. asserendumqtie posJe maiorian diuina virtute sine omni forma bstantiali consistere id qhi Od fiet: adhibente Deo alioren, concut Lin luci, quidquid λrma matellana actu do praestat, ipse Ins Leires1 crentis causa suppleat. Nec id mirum videri debet, cum etiam Deus hi sacra Eucharistra concursini cauis mare talis fir mTlat conseruando extra subieci tirna quantaria Lem, Ute-raq; accadentia, quae prius in ita ateria inhaere ban: co seriri do inquam active, et est communis 12eologor vim 1ententa a
immediate conteruat sic ': tenim Libilesines.
dam; ita ne e ad conseri. audi i a Cun. iis tu
Deus materiam re t Cancem pessi se I ri inedia
te ora seruabit ac sine ullo formae o leuisti quem erga materiam inni forma spoliata In compensari oporteat. Rel potadendii in tameneti cumDeo creantem thri essi crenter cocurrat quia conferre esse ex nilulo, inittritam virilitei arguit: hil tamen obstare, quoininus ad est
rerum,quae v andur, conci rat creatura in alio
causae genere quomodo in prima rerum moliatione, cum Deus corpora coelestia, elemen creauit. tam materia ad eorum tarmas excipi das, sustenta adam; mram vina ad materi is
Non est autem hec Cco Praedereundum, quosdam sui sie. qui in tuenda sententia de conserit tione materia absque L r na, longius progressi, aritim.irint, non solum poli struma virtute steri, sed effectum an aliqtiando ut materia absque omni forma consisteret Nonnulli enim, qtio Argentina iuri dicti 2 qUa si unica art. h. refert opinati sunt in ipsa nascenti mund1crigine , tui me a Deo procIeatam materiana absque ulla forina, idque igne sicari cap. I. Geneleos illa verbis Terra alite nerat inanis vacua: ubi uti Aug ulti rus cap. libri Imperfecti de Genesi ad latera ait,pe terram , quae omnibus elementis subiiciet materies; per In natatu, eius in rmestas designatur, quod etiam inculcat a Conse IT cap. 7. Atque hilac sente: tia suffragari eciam videntur D. Ambrosius, Lbro primo, Hexam capite 8. D. Basilius homi liar Hexam D. Chrysestomus homilia 1 in Genesin, Eucherius in I. cap. Genes iursum D. Augustinus 12 Confest cap. 6 3 8 qui matem iii riMitatem indrictione formarum pri rem mille Ermant Marsilius etiam in quin stro. 3. arti c. I. Gabriel Q. distino. I. quaestio unica artIc credunt in morte brista, abscedente anima antisse diuinum iiJud corpus fine ulla forma Verum hae sententἰa non placent. Nulla enim ratio persuadet rutile aliquando materiam line tarma, tametsi diai nitus esse potuerit. Nam quod ad c in aulam Geneseos attinet; praeterquam quod inani terrae nomine, non nisi ptiim teria elemen' tum , quod inane, ad est, sine ornatu Sc pulchri tu dane iacebat, proprie significatur, materi. vero per tropum untaxat et1 D. Aug..tu nu per .n rmitatem , Omina. rmae vacuit tem intellexi ; .ura tamen non, si or gluctarma cant gressam sit si ci edidit, ut ipsemet I super Ge si adlat capitem de libro qu a te , cal. Ite czauo explicat. Re iqui veri par xpβc:tatile materia m&rinitatem iri,ni mirium inrarum, sed decori stin chio is priuλ tionem 3.nῖfc unt Neque etiam Icta isti tua materia sine oama, quia abe ira
116쪽
anima sorma cadaver: luc cena. Qua de Iein libro de Generatione plura.
ARTICVLVS IV. ag SPONSIO AD ARGV.UENTA,
stibilist, ii videbatur, non possema-
SVperest, ut ad contrariae partis argumenta respondeamus. Ad primum dicemilam formam urbstantialem esse actium sibi tantialeminate e. id est actum substantialiter informautem irrateria: quocirca si materia ellet actu sine forma utilianciati , esset actu ineaebi, hoc est haberet actum accidentariu nimirum exi- sentitari absque actu substantiali sed id nul lana contradictionem inuoluit, quae tamen inuolueretur , si materia sine existentia existeret. Reliqua vero eiusdem argumenti pars hanc habet explicationem. Quena admodum effectus forma accidentarie, sine accidendaria foroma si non potest ita neque effectus fornice substantialis sine substantiali forma, veluti antia notum sine alum a sed enim esse, siue existereniateria: non est e 2 ius formans torinae sub stantialis sed existentiae, quam materia pro- pri.in Obtinet, ut lix inuis. Item sicut exister acculentis siue existentia accidentis esse non potest ata neque existere subitantia abs i substantia existentia. Potest tamen aliqua substantia utile licet materia cohaerere line existent1 forme substantialis, ut lati a nobis comprobatum. Ac secundum negandum est antecedens, ad eius probationem dicendum non e ciem proritas modi sese habere puram potentiam ad actiam, quo actas purus ad piarent I. litatem: quamuis ita eo conueniunt, quod ut aerus pu-OS nullam continet potentialitatem , Ita sura potenta 11 ullam n sua natura actum physicum includit. Ad tertium dicendum materiam Socratis eTUtam omni forma constatui per se ac dete min. te sub materia rerum dili Iubilium , tanquam sub specie infima incompleta redaci, eo tanquam partem ad tot in ad corpus dio solubile, quod ponitur in categCr a rubstanta ae: neque portare ut ad aliquam eius spe crem de-tei minate pertineat; vin ad omnes, quarum formae in eam in duci possunt, in discriminatana hici queat. Sicut nam materia absque omnisorma nullius compositi specilici pars actu es sit ita ad nullum actu rc duceretur. Neque Locabsurdum videri d betitum quia hur smodi reuocatio materiae ad erram peciem , quam comportat non est de es lentia materior; una ivia re ipsa matexta absq; forma collocaretur,
ib/d, uti monuimus sub certa specie, id est, u materia sublunari. Ad ii iactum concesso antecellante, negari lae conlecutio de ad elas prQbationem uiccndum .haud semper esse operosis puram potentiam sine actu, iram vitam actui in fine alio c-- seruare hoc etiam p.,sterius nonnunqrra amplicationem involvit, ut in propositis exemplis Nam si natura coi a munis per se extra singularia existeret esset ac no esset 1ingularis non e seriquia ita supponatur: esset quia existere in re- rurn natura sicuti operari , produc Non con guiaria euenit siuperioribus niti per inferiora: tria loqui x se e sudem, ut existere est ultrina cunisque ei actuali ρυ ια ta. ita non ita si ultimo persectio terminatis in sua serae qualia sunt sola singularia,primo conuenire debet, caeteris vero plorum inerito ac beneficio. Quod vero ad suppositi rationem a IInet, repugnat etiam dari naturam absque sapposito, cui innitatur quia subdi teret per tanqualia a nullo dependens, quod in rebus creatis nulli praeterquam supposito conuenit: simul irre non sublitteret, utpote lippositi adminiculo carens quando ita volunt adueri .Hii. Ad quintum concedendum est, cum D Tho
latorum lex indum elue superi u nivat subiectis, ut tibiilitudo lapidi pate S tas ritu ,n lco Nec huiusmodi subiecta appellant, urii deperi denter ab existentia terminorum Nola enisu late dicitur finivis, nisi qui alludi acie tum nitura sibi simile habet nec pater vocatur; Mrtulosorhico non populari modo loquet dum sit nisi actu habens filium Q 'Od relatis. transcendentibus ii iane conuenit, Hira non adiicia iant subiectis, quae denominent. α quae per ipsa ad aliud veterantur; sed luit ipsa metsi ibiecta, aut aliud lud invite Non inficiamir tamen, videri etiam probabilem sententiam Gregorii, in I. distinct.18. quaest 2 artic. I. existimantis , poste dium a latu te existere unum relatum mi Ituum,4 que Lo termino. Qua de re alibi cx profesto disteriit
117쪽
acta itur, ut de Priuuiolae . altero rertim by- si ea iura principio , dii letamus rac primum,
stendi 1 sciatur. Primum, clara iam in diuinis litoris luim apud Pliil plios , quae dam de Privaticinae nunciantur, quae monum 1 in v I Umesi cadet e post int, lilale est illud I. cap. Genet. Et tenebia eriant luper faciem ab via: ubi tenebrae, ita priuatio citia dam luci et unt drcuntur esse est autem inci se eius, quoi C:ssent, im non habet. Item, cinia in Hynan Gaiarm Ueroaum ii ultantur renebrae a. diuinam au tem, illis vel bis Lota dicite lux .rcnc iuba Domitro: uod tame oo videtur convenare nasi ei, quod ali Uriam ent: sciaticii Cm btiuer, quam Deo, Ut Uad polosi acceptam referar, aitque ita diui uinam bonitarcii totui es e fonterm cCmmendet: id enim 'ignificat druina laus in s .iciis lite-xis , si ea quae intelle tu carent, Ialudate Deum
Deinde a pup Aristoterem cap. vir huius li-Lr ,reat. S. priuatio appellaturi ait sica uicii rein , quod maleficum est,aliqua inc condi vim, si e consequendi aliquam entit atem habet.
cuntur percIpi sensu, ut tenebI. L pectu nil alver sciati percipitur, nisi quod sueta sunt agen
Praeterea irru. tiones formalit ter si impiae, habent et entra Ie deIi: Istiones Caecita enim Iectanidum ostentiam deliniturpatu atto speci': Habent igitur elienti ira, atque adleo sunt vereTCs Adliaec caecitas Quaecunqui alia priua-T: O intelligmii ex parmiturque ani Obis per ali-CUen cor ceptuni: at conceptus, uti A stoteles icce I detrater pr cap. I. estimargo dimilitudo rei. Negara Satur non crest, spraua a laena
i. siserno. Baec ora trouersia dupi ci sic resone dirimenda est. Prima sit Priuatio foram alite si impia, nec it Cras reale tipe rationis. Triabatur facite: Namque ex dochmo Ar stoteliis . lab Me-
Illud alitem est aduertendit m, quod D. Tho mas . Metaph. ca. z. dmones Videlicet priua tiones' negatione quodammodo erit ara tionis ieri non per se, sed ex ac , iei te, quate nus eis al1quid rat Ol as obvenit, ut cuIn abiti tellectu lacruam sublecta aut praedicata in pro positionibus assumuntur Ques spectasse vidis tur Amitoteles φ. lib. Metapla Lap. z. t Σt L. Vbi cum priuationes en tu quodammodo et se pro nuntiasset, adiecit Dic Inatas euam iron ens esse non ens quas dice iit, e ricimu enim negatio ne ipsas prauatio laes, subiecta di praeci Icat, enuncrationum Pacci ita ad citaod aptaria rebus Sex natura sua non habent, intellectus osti beneficio altequuntur. Secunda astertio Privatio formaliter sum pta, est in rebus seclusa operatica ire intellectus.
s.cina, crus Que priuatro,Vt A litote es docet in cap. de Oppositas, vertati tunc: caritiem subne cur mei go quoties in tem p re a natura consti tuto subicctum forma caruerat, ine Nesci formae priuatio. Hoc autem cont)git, seclusa qualibet menti actiones igat M pia uiatio Incst in Iebus formaliter sine ita te lectu Aduerte utena, priuuationem eue in rebus,no per ala quam exilie tiam citiae ipsi orna alite competat. Nam cum existentia pol irruum quidpram sat fieri nequiit, ut negationem re ipsa proprie ve inrormet. Γ1citur ergo priuata e litere undanter aliter hii merito tur fundamenti, ouatΡnus vallelicta ex stit subiecthim, cui suo modo te ipsa conuesit.
ARTICVLVS l. SOLUTI ARGUMENTORUM, qui probare videbantur, pr ἔκ tionem esse eus.
I nc argumenta superius addit clara lua- .ii US. Adici,ciuod pirmo loco propos fuit respondendi m est cum D. Augustino in labio de vat. beata capit tenebras quod lacaeteras priuationibus sinula ter accipiatur 'adibi esse in aliquo ac si liceretur nocti cibi tu . Caietanus ad art7c 2 quaest. g. I. par planili S. ediis et ei: s aruitiit priuationem ac in
118쪽
Ad relionam eiusdem argameli partem dic
. Dduin obliment, diuina , ita rem praedica L Oeest ad bonitatis diuinae laudem cotem-
otium mentes alli e . Quo D Ausustinus
ium aliis in locis, tum n libro de Natura bona aduersis Manachaeos .hrs verba, explicat:Prita uationes rerum sic a Deo OId atur, ut non indecenter 1 res saas Labeat quem adniodum ineuntia interpositiones silentrorum certis o Bderati suae interuallis, licet vocum priuat1ones sint, siauitati catiles irae aliqti id coferunt quemadmodum tem umbre in picturis ei Tinentiorantiae aue distinguunt, ac non specie, sed orame arent Vnde m Hymno trium puerorum tiam lux S tenebrae laudis Deum, disti eius laudem in bene considerantium cordibus partiunt. Ex quo patet, Π On eo duntaxat modo, qui in argumento assertur sed hoc etiam, quein D. Au itinus tradit sum verbiana, Laudare, in dis Cutius literis otio paeto in ea etram, qua intellesti careni, imo suae vere Cudia non sunt, cadere potest. Aa secundum argumentum, quoad priorem
partem, dicendum: hac maxime de causia intexaltas rauationi maleficium attribui, qu Iah teria ex eo quod absentium OImarum prauationem in se cohibet, ut actum forma', quo c. 'ret admittat: astu formae, cui velut matret mori coniuncta erat, repudiat a zqueata adulte- DNna quadam ratrone maleficium comittit. Ex
quo non colligitur aliquam ei et e tricem mi inesse. ut erat consideranti perspicuum. Ad posterrorem partem eiusdem argum et dicendum est; Aristotelis sententiam eo loco esse, tenebras
percipi visu, non quod ali ita vadendi actio eratur in tenebras sied quia aspectus nousezci pit lucem quod est percipi tenebra n g.It me. Ad te talaa: pri irationes xt proprie ellen Nam non habent, ita nec propri denaritione Sille -tiales venda care sed explicationes Irasdam remotionum, in qu bus pia cora sistunt. Ad quartum Ex eo, quod priuata num concepta nabeamus iact sequi priuata Ones esse re- e aerata a te politiuum quidpiam. Cum enim Ddceptus rei uni imagines dicuntur, nomine ier metam re ipsae quam earum priuationes negat ones fionificatur, ac si diceremuS, COIaceptu esse eorum, quae . nobi intelliguntur,fnolitudines diu ilia Ense 1 t. siue non miani
utem priuationes non totum cocepti nuciorma tam riua negant ted altis qui ipsis proprii c peculiares sint percipi anzur, cu IIS Unt v xii acta. maritiam part ii vetiorem credimus et tractat Eguiras in I. cidi. 36 qu. z. Die it in i dast 39. q. I. a tic. 3. Terra' xiens rico ita a CenteS, cap.71-
QUAESTIO VIII. VTRVM PRIVATI VERE PRIN-cip. um rerum naturalium si,
Eganten i propositae Ilaestionis partem, conabaturintus hunc in modum uallere. Principia, ut Aristoteles docuit capites huius mlibri tex. 9. manere semper oportet: sed priuatro accella forana aboleturium est igitui prin
Secundo Privati, teste eodem ristotele, L. Argum Cap. 6.hur u libra, tex. 65. 1 principium ex accidentes agatur non est vere proprieque physicarum rerum principium Coniecutio probatur: quia i omnia, quae ad generationem ex accIdent concurrunt, principa censenda eslent, plura foret principia, quain tra a. Nam iis etiam annum rari deberet; verba gratia forma rei intereuntis,uine qua non datur Senerati a. Deinde : Si qua priuatio esset rerum nam ra- Iium principium maxime estet priuatio formae
rei, quae gignitur: sed ea non est ulla gitur est. Probatu alli1mpti, quia huiusmodi priuation AC quam dari videtur. Nec enim datur in eo temporis mona et O quo forma induc retur; siquiden praesente forma uanescit Clus Inratio. Nec tia tempore malec derite quod ita Ost n- daturi Privati est negatio torma in iub ectonarura apto, sed ante put cium denerationis Diateria non est apta ad Grrnam, cum nondum habeat disposition uni omnium apparatum ad eam excipiendam: igItur tempore antecede. Te non est in materia priuatio Orn '.
enam relati Cnem significat ad ea, qua a principi dependznt, aut quoquc modo proc d imi arqua superiora quaestione ostunium at Diauaticitaem iton esie ens noti Potis igitur piactatio esse principium.
principium, nec superiora argumeuta oppostam conclude Le.
I lac controuersiam ato. ex antiquis hi m. losophis nonnulli riuationem e numero
principi Oxum exclusere vel quod eam laquarii πιυς - ας non ens delpicatam habiterint vel quia niti. tu numerariar ipsa praeter maleficium agnoueran r. Rectius A se re ρυ ristoteles, qui eam principiis annumerauri: non quidem iis, quae in compositionem emunt
119쪽
sed cumper . ad generationem re Piruntur, A fiat semidesse: si aut in sensus illius sitii. . cui re
citram a rei mino a Cucaergo prauatici est incivium per se generati nas. Ma IC pIopositac Cinta es: minor probarui quia generatio cur tapediximus est progic sii. a notitisse, ut a terminoa Cu C: hic autem cum iron sit materra liquidem teli mus, i quo res oritu tro te formae geluti contrarius non manet materi .a autem temperiar an et c6ἱeqirens sit, ut it ipla Ozn e priuatio. Argumenta vero super tis . l. ducta hunc in modiim explicanda sunt. Ad primum, omasia Gracoram Latinorum Interpronim in eo loco enarrando di Ilensi ne responidon dura est, Γ ccii Uioriana nere principia , non omnia , ex qtra ' in reii nita cc uapoi tronem c ccunt vel nania ii: ipirciter manere id est, Omnia adicta a Iniabet generatio:)em , seu si ut tria ad Di,sulas generation concurrere, ut Anam nius S alia interpretan ruri
Ad secun liti, Pr hiat 1 non dici Principium rc accJdons .m .n generationis lic enim principium per oest ted compositionis,quateUtrimat rIae,rx qua Cmpositum coalescrt, accidit, habere in se priuatione crimae Adueitit etiam D. Thi mas m explicatione crus loci d Ici prauationem priscar uiti per accidens , si accipiatur pro priuatione forniae alterius rei, non eius, quae gigni T. Ad tertium admittenda est maior propositio, noganda minor: S ad enis prcabat lone dicenat In materiam quamdiu formam non habet es illa absolute m uatam aptamq; ex sese
ad eam rcipienda iri quamuis proximam completem aptitudinem tunc schim obtineat, cui critentum fuit ad torminum , comple-
oente disponitur 'ni terminus in ipso tantum cene ationis cmet datur rex trinsece lanae, cum in eo omnia praedicta acciden trai toto per earni, abscessi forma ac prioris, factaq; vs I; ad materiam priniam rosiliitione ut in libris de ortu interitu dicem tris Vt vero in ipsis puncto generationis pinas natura, Uam mate-11 soniam recipiat inest ei sti inma aptat udo a 4 piam recipiendina, ex vi accidentium , . . . a. tot lcmpore praecedenti in ea fuciunt, ecia ea plagi ession naturae, siue an o priori, ut loquuntur , nsidet in materia ex ID Citra formae pilua IV. Nec eptagnat in eodeni instantia tauroris secundum alia n, atram conliderati C-nem, dari in materiaci priuationem fornix, psam formam licet talis priuatio in codem mi antire ipsa ac simpliciter abole tur. Ad quartum dicito cit illud ronunciatum esse principiuna est esse ens. 11onificet, quidquid principii rati hem tabet, necessario cliden alio principii co auenit, posse aliquam rationis
ei citate . tellectris bene lacio Ubtinere, eo mo-λο . quo superius dixi diu , tu: c Verum Fidenielle, quod miraed Cto irato assumitii r 12d non recte ex eo concludi priuatione in te spectat irrielle ens, seu positiuum alicis Ud.
Ad quintam , necari debet, id quod emens
noni Gile in ora ente dependere, dummodo ab eo non dependeat, ut ab initia late, au impertiente si esse: sed tanqualia a teIm O atq; ut ab eo quou essentialiter ad s. iam conceptium requirit sta vero esse habet Senerati rei pectu priuationis.
FORMAM SI A STANTI AIEM antiqvioribus Philosophis agri ex parte ignotam, po letior bu notam urse.
DI stituta disputatiosa is series postu Iat, ut de
tertio rerum naturalium p ncipio, hoc est, de cima asseramus. Porto anesi IebuSnatui alibus non imateriam olum, sed e tram sor-mana, quae ut pars cluid ditatis, acer veteres Pityli οἱ gia arictores, ut conita ex I libro Metapsyc. cap ex iis, quae traditi tertius lib. . de Uitis Philosophorum: na ac laxe p. tr e
ex se nulla ha bore tornias tamen ens ab I inde posse recapere, variis sunt litudinibu cae tae pressit, in hunc eie n. Odum unguentas uati iter redolendia Giuecturi sui ir, libri ii clamna a te: .iam quam certo condue odore volunt, ita piae par. int, ut Odorem nullum iu Oprram
habeat: qui matellis mollibus . mpressionique Eden. b. sue liguras ni primete .lhq volunt na iam omnino pi oleiri in cis Suram apparn rc paciuntur , sed exam: Uima iri δ' d. N aeulgatio e eas poliunt. Ita I ud, quo, morianibus Esini caetero iuni ninium si ii Ula' cli, rectyligi. randuim est , his Omnibus formis natura si a carere neces eii Haec Timaeus a P ad Platovem. Ipse a Late Plato ex prcpra 'i'0
que sententia, ut liquet ex iis, quae ab O Dis iii iocis, S ab Alcinoo in t tiro de eius, secti in P, capatera traii ita sunt,substantita es formnia spissa t. Qiratum diu gene: ait acuit, num expers
120쪽
expers materiae, quod idem dixit:alterum eumniateria cola iuncium quod fbrmae nuncupatione ivinus dicinum credidit, ideoque receptam. imaginem appellandum censuit. Iam vero Aristoteles substantialium forma rumpositionum multo apertius, luculentius astruxit plurimis ructi cis , ut hoc in lib. cap. .
text.s . lib. cap. I. ext. 22. Item et de orta tuteri tu .cap. 9. 2Σt. I l b. 2.de anima, c. I. istoto eo opeae lib. . Metaph. cap. 4 l. I S. cap. i. Cuius iei tentiam omnes fere consequentes Philosopli magno consensu approbarunt: tex Piaro licis nonnulli, magistri sui estigia persequearies, circa modum , quo brina cum materia societatem cori, Peripatetici dIssenserint qua de re separatri suo loco.
ARTICULUS ILAVFIRMATI I AM VI AESTIO-nis partem omηλο rerum esse.
G2 et autem sibi tantiali l m. s. rmarum asservitio multis exc ipit bus longo rationum du- istis elu 2 Plialosophis comprobari. Nos potiorata iuum argumenta in mediuna a Teremus, quo riimpramum ira laabet.Res naturales sunt compositae, non ex materia duntaxat quia cum hominis, lapidis, S leonis eadem lit communisn1 a terra, eadem oret omnium essentia.& definitio habent igitur praeter materiam proprias unsio. brisas quibus ante se dii iunt. Quod si quis occaIrat co Inpolita Physica constare ex nate Da, quae sit substantia, atque et jam ex forma, non talaa en qua substantia sit, sed accidens is urat, facile confacabitur. Imprimis hoc modo Ma reses ter a est nuda potentia, uti supeIius demonstrauimus, S tamen est substanria, ut aduertarius fatetur rigo subria a C. uito naiora iure substat ira erit. Secundo, si forma esset accidenis, nil la est et gen crati , nubstantialis , siquidemnia te a gigni non pote: inductio vero accident una, non substant: alrs , sed accidentariagei eratio est Tertio, vel ipsa composita natiualia sunt accadentia, ei substantiae ii accideritia, non GIm constituuntur ex materia, ae sit substantia si substanciae, non Crgo con stante forma, quae it accidens; alioqui autricii substantia ex substantiis, aut non accidens ex accidentibus coalelceret, quoium neutrum fieri potcst.
Ruisus idem hunc in modum suadetur. Singulis rebus naturalibues aliqua propyra Speculiares functi ne contioni uian, vi homini IaciOcrnari, quo hinnue istu cal sacere, atquella caeteri : sed eiusmodi functiones oriri, qu iant K naate a 4ia M. ut supra ostendimus. nul tam citcctricem vim habet Gi iuuitur ea Soa substantiali forma Nec satisfaciet, qui di xcvit proticisci a malaiata. saucia accidentibus. Quyro enim, cur ima e poti ut accidentia in hac materia, quam illa cospiciantur, cur tot i
leuatas, non grauitas sequatur 3 Cum gula rhu bis, ius rei causa ad matera a referri non pollit, tum ista, qua ob invitam inertiam, nuda qile potentia Z
sterilitatein, nullum ex se accidens profandit tum quia cum una atq eadem sit in rebus sub lunaribus, eadem iis omnibus accidentia promiscue inessent plane sequitur talium acciden- Ium originem ad formam substanti item, vel ad ipserum sontem referendam essb. I ronde negari non potest unicuique rei naturali tuam in elle forniam subitantialem , ex qua constet, aqua gradus praestantiae, per se ctionis in compotitas Phylicis desumantur aquaimur Ierum propagatro dependeat; ἱ qua sua cuique rei nota character insideat quae
quidquid operis in natura fit pro sua facultate
moliatur quae Omnes eliciat tum vitae, tum re liquorum nianium actiones cui accIdentia tauquani instrumenta subsidio En Ianr qriae denique sprctabilis huiusce audi theatrum , sua varietate ac pulchritudine mirifice distinguat
Vira varia sint formarum genera quando- - quidem alia sunt accidentariae, ut caloi alia uibstanti allas, ut anima rursus' subit intita lium aliarastistoe tes , ut intelligentia mouens coelum taliae informantes, ut foInla eleloento rum, stirpiu, Manimalium mon quaerimus hoe ι -- loco de definitione forma in comune sed sub ratiaristantialis in Hormantis dantaxat. Huius ergo descriptionem paucis compleXUS est Arist.2. Iub. c. 3. te t. 28 aiens, formam esse rationem quid ditatis, id est, id in quo cuiusque compositi naturalis EsI tra praecipue continetur, seu quod essentiam rei eiusque delinitionem abibluit, ciballis distinguit Apertius hunc in Od aia desi AH in niri potest Forma est actus sin dex, is qtar a n liblis, uniana per se cumis ateria colistit Iens. Dici Elis, nutatur actus, ad excludendam materiam si imple , Dat o. ad Teiiciendum qilodlibet ex multis acti has inter se diuersis concret una, i album, ditice: Substantialis, ad remouendas formas simplaces accident ara ac Deniq dicituri cor stituens unum per se cum materra propter intelligentia . quae Tequeunt cum na altaria in mus compositi naturam venue. Adverte autem verbum illud,