장음표시 사용
121쪽
constituens, non lia accipiendum quasi forma Aexritimari non debeat, ii quae ct i uum per se cum materia componit hc enim animus ratio liis particeps, dum extra materiam per se cona ret, non ellet forma cum tamen ex sua eL senteta, aqua destitui nequit, sit actus forma Corporis. Ea igitur particula sic intelligenda est, ut tarma constituat, id est , si apte natura con siriuere ponit, annale se cum materia. uARTICVLVS ILQVIAT NOMINIBUS SUBSTAN-tialis forma pisi strae nulla ai)b: Io sopbis descr. batur.
Sine vero ut multiplex est rnis dignitas:
ita eam Philosopli variis nominibus appel-
I - - runt, inuasi finierunt Pythagoras eam
voeauir Uauina quod arcertaina vagari in veri e rationem iii, nam certa nave specie con Ctrali ut vel quod unitatem a Secret sicuti materia multitudinem seu d si sionem, tum quod a-nmaa, quaestia ter sorma principatum habCt. Dionem e. ementorum, parti unius corporis e ciat. Nam cum corpia ex elean emis coalrtum in perpetuo fluxu sit continenti cuiuspiam opera egebat,ne farisceret Hanc est illud citha-Poreorum dogina: Rerum ata sunt initia Infini tu in unam Dao, hoc est, De S. Forma, Materi
Timarus Locrus apud Platonem, eam dixit: Mentem arens mundam hunc , cui sub se
crum cadit necessitate, id est, materia:&mente, id est forma conitare quo loco formam mentem appellavit quod sit adumbrata quaedanipuam ac puti actus, diurnaeque mentis militudo. Ob auain etiam rat Onem a Platonicis Di uina soboles dicta cit. Nancupat templato formas Physicas. Similitudines Ta figies , quod
sint imitationes quaedam dearum Mumbras, quod eam vadeantur habere rationem ad deas, Quam umbrae ad corpora Id Oe T derep. air, nos in hac mortalium orbe, non aliter atque specii est collocatos, ac solas inspicere rerum umbr.is , Quas ob assuetudinem existimamus vere est e. .
num Pu .chram, Optimum. Finis Divinum: uod sin participatio quaeda diuini esse uti proxime dicebamus pulcnium, quod materiam decoret, totamqtie mundi quasi cenam spe dctanda varietate exornet optimum PDd Stquidpiam maxime persectum cappetibile m-n S generationi, quod Genitor in re quam ini-cu, eam tibi uti pioprie tormae essigiem ex pra-nu adam proponat, Vt declarati Tlioma I.
eti Terminus , quoniam Vt Πtea drcebamus, ina e tramur Pluentem ac vagam certas sinibus e clat, veluti norma quaedam m ruetae referum V ad Arist eles 3 EJam op r. e.7. text. 67 dixit soria nixa a m esse ter. iii nationis de contine uiae. Ab alias dicTu C:ὶ aracter, quod cuiq retritici sti,tam imprimat, a cognosci distingui potat a caeteris octumquodq: erit raex Latoi a spectatur ac se cerriatur. Denique vulgari nom te dieitur forma quod icut formae per artem sei ducti ni ateriam secund 1r1am , tae .lignari ata ipsam materiam primam Concinnet atq efformet. Plura in hanc senten tiam seripli Albertus M. hoc in Eb tra T. c.II.
ti alio materiainum sat. ARTICULUS L
Q Uperiori quaestio ne, cum formam definire mus asseruimus, ex illa A materia unum fit apiam e te . nunc ad illustriorem rei notitiam an id ita se habeat, dis qui reinus. Α primum nonnulla sese offerunt argumenta,quibus negativa pars ostendi videatur.
Primam est. I et ex materia Sc forma sub L Zetum stantiali fit tirum, interuentu alicuius medii, quod eas conciliet.& mutuo connectat velit xime absque ullo modio aut vinculi sed neutrum horam videtur dandum no igitur eum teria&forma substantiali unum fit. Probatur MMOr, quoad priorem partem in uia tale in dium si daretur, oporteret esse aliquod accides. quod prius in malediam reciperetur: id vero e Lie non posse ex eo ostendi ur quia cum inter sectam primum. secundam sit ordo essentialis, nequit materia secundunt alite primum adiri sit tere. Item,quia si esset acc dens, iam materia ac forma accidentario nexu anserenturi nec ex aliis unum quid substantiale sed accident Ium coalesceret. Qui ad posteriorem vero parte suadetur eadem Minor quia viProclus alico 3 in Timarum , Ultitudo omnis, nisi in com- polita futura it eget conciliatrice harmonia. hoc est, requirit proportionem accommodationem' ipsarum rerum inter se quae accor modat 'o non nisi tertio aliquo, velut sequestri, perficitur. Item, quia si s arma posset per se atque immediate copulara cum materia posset ei saltem druina virtute in media u.int Tate unam sicque in anima Iatronali materia re' sultaret compotarum unum per se, quod non δ' liud foret qui iri homo. Qi a te existeret homo 1ine Capites cordes caeteriique partibus in te grantibus 'uod non videtur Loi cedendi m ais, Se cuildum . Si ex matelia Sio ma se an tiali fieret nulla pecies, fieret quoque ex Arz via' forma acciduiuariarer se num ted ex
122쪽
. , non fit opalam est ergo nec ex illis. Maior
Hrobatur; quia utrobicue videtur pax ratio inueniri, cum non solum torma si io in tu i S. edeciam sic dentia te ed ab at ad .m terram , vitias ad potentiam quam Perncit. Tertium Q 'magi, astant, inuo ter se viai anzur . sed forma iubitant: a is materia manis dii tant quam Acc dens Libiectum cum holma substantialis silens in actu, materia ensin poten cra contra Vero tam accidens, quarta eius subrectum sintentia in actu Igitur mus Bootetunt ter se, uri formi materi a quam acci acus sub ectum: quare orna haec non don
ueniant in unam tertia a naturam, quae fitens per se, neque illa convenaent Qua in AEa quae non arsectant mutuam nionem . non poli IV t inter lenaturaliter conivno 1:l 'an ateria cum sit vet alibi dixrmus causa Lersitatis, multimidinis unde a Philolo
phi auaticas infim eum vocabatur mimmeaticctat unionem : non potest ergo naturata ter cum torma coniungi proindeque nec ex mutuo eorum complaxu Vnum Clatii exactet. Iunia Sestem inter mate1 talia tormam hunia iam non potest . ruralis ex S intercedere: ergi, saltem Ea noui Osiunt m mus composita per se naturam connecti Antecedem pro batur: quia si talis unio est et naturatas, sequere' m animas separatam liabere natauam propensionem ad materiam , cque stati ina ex racorpus este ei violentum quod de videtur eo ni equi, re Iurre Pronem OI polum futuram naturalem, non vero dirimae potemt:Sm Hacu lo exh:bendam. quod talsum est. Sextum. Si ex hac forma inae materia ueret unum per i es, para ratione ex hac sorma itaa
curq alia materra posset dissici per e num sed
non Potest ergo Sc. Malor probazur 'ularit ae libet matera prima est pura potentia que ποῦ de tur si tota latro cur ex illi torma substan-riali .icat iri vinui illis . Misor inde uadorati cura si lac forma S qu il bet in azeria' ire nerionum, ii habet hec forma sine di cur inr- ne ordinem ad quamlibet ni a terram quod zamen vadum elie ea ratio stendit. luia non 'Uspendet forma acetio efficiente.quam a cer ta Hateria. λ la ducitur cuive viaretur. Qilare ficuti mi Da uua sequa ne qui uri ab . . quam a proprio suo prc se uine e clata' e ccuruli ris materiae, sedc me orian id potesta e duci potuit. Et qui dia de con eo uens est L. Vacuilibet materiae sca certa libro a tura dest:
sticatum attinerius'. itatum diici mina aqua, astota rea modis unum dicitur. Prima uita scita esataonas, ut iii accru lapidum Secunda O ain s. tan exercitu, q re malo est quam prima. magr enim uniuntur, quae ovaine habent. q. an qua turbata confusione disssoluta sunt. Tertia est vitatas per accrdens, ut in acciden te ubiccto cur Inhar; et quae maior citri rumlecitnda etenim in secunda nulliam eorum 'lus Ordinetia habetur. 1 alter infidet Quarta est v-nitas pei rebus composio , quae vide lac ex resultant cx compoticione parinam in aliquam
tertiam natoram Ge: inti m qualis ceInitia inquantitate a palarari , compositi videlicet eladu bu palmis in re se uno eodemque Um-m mare tintiao conriinctis. Et Lar via ira maior est, quam tertia , cam uita re se eddata biblute num via ras vel Q per accidens nonni si eum adiectione secunanim quid in taeli unitas periem reberi siti licibus . , iub-ltantus a materiae ccatum IIcon liberis xlia e
caeteris Ion se praeli u , cum emineat extra nanem mmpolitionem partium realiter Iludentium. Cum ergo ab his sum qae nitarii ndifferentiis utrum alcatur Aum in qua stloneo
adducimus, utrum ex matCIta 'OIma vi una fiat. accipiendum est virum, nitate qua It mo-
Ibi sit EY materia&formas bstantiali fit unum oer se. Haec traditur ab Aristotele
inde conspicia a qrtraici materiae, exula uere iuuant composita naturalia ut homo, gyris, coelum aliaque Diali iaOdi quoramvrum quodque est totum qua a per eonium. Si quis vero scis tetur, aenam buuisce mutuae cohaesionis' nexu causa sit - .ce dum. m primis, non pol Te materiam Im. nam unum coniungi , nisi ilia ad hanc recipiendam idonet, accidentibuSaba , ep. a P . Qt 0r D r. I. que ita dari causam extri secam pia disti cxus. nempe ipsim generara. Cum FVV e V dy n
cautam psa ' efiicientem . partim ad mater' lem spectant. Ad emcrentem , quatenu sunt. Guni ta per ouae se erans Operatur ad
macerialem luatenus v. gam uiat De Poten'tiam coercent, ab lemque reddunt ad hane certam ciet innam scarinam dam. Cae Cur ex in te mici Ila da lux interna cani a T, odia, clar ex teria ρη m
B ea medietate, nec Luius rei alia ratio est A no puxa Uzendia . eiulque actus sub Lautialis . a te primo vicissim Oid mantur . ii senita mih e. 1ione absque a1; mcd: In
123쪽
unum consi a rant, ac deniquesnaturali tradam societate ad totum perficiendam valuiatur. Ut locis ante citatis docet Aristoteles edi ueratque Scotu in d. n.' I. Sc Averro e 2 de anmia, COIn mento. 7. D. Thom. z. coatragent cap. ZO. Dre minime audiendi uia Acadrmici qtliquod viderent hominis formam e materiam, natura esse quam maxime d spares, coma ea ti :int, animum no trum a sana 3 rertim opifice cond tum irias iam deni Arri hoc e tenebricosum nostri corporis ergastulum subeat; in primas corpii scuto ii od in illustri tanquam simplici veste indui, tum alio subtiliriti idem, sed minus splend do ex tenuium praesertim
elementorum permistione concreto exterius contegi ut iis stipatus in tertium hoc mortale corpus ingrediatur, deliusce medi in rer:ectit cum eo societatem coeat. Haec in qualia AC. J micorum, non tam dogmata quam inlimata, abis cultata da nequaquam sunt. Ut enim in prae sentia omittamus eum Errorem, quo , IIIIA AUSanimos an re propria corpora conditos factu it;
est materia deforma, siue humana, rure aliqua quae cimque vi tre adeo inter se naturis distent, ut sint primo diuersae possunt tamen sine ei uia modi vinculo in sinas compoliti rationem arcti si me associarit quia ad id tota naturae similitudo spectari debet, sed coaptatio troportio, qtta magna et trerum conciliatrix. Unde Ilato ipse, tam mandi quam hominis partiam vincula proportiones esse olaibus singula anter se colligantur, in Timaeo prodidit
ne elim formae an ra ad oeietat' cum materia ineandam insit propensio, i ara quaesierit aliquis num anima separata non impedita possi vi propria se triet ipsam a ire corpori, si ei omnibus in organis, toto, e acciden tilina apparatu instructam ab Iq alia sarma su eum Iram lainctari diuinitus ' Dratur. I i hac d bitatione
gem is posse anthia n Ela infine praeleuem
ex habere tali corpori: quem ad in .,dum xspatio,
in quo consistit, Maeri ari Io spatium occupatur, intimo atque indiscreto situ ad eit D inde, cum animam in corpore di posito, Vt in proprio persect bili existentem naturae necessitates quatur in Urmatio auunatioque ei inean cis A poris non sec Maca bedinem eo ori inhaerestem dealbatio ti non est etiam, cur inficie
caci corpor 2, it aut ex virtus la nexu Socrate; reaiuiscat No a dium propzer a id, quod interiuerat, uinetur demes lateria redire per naturanti
sed vi traculi, quo ominus constitat diuitii tu materiam eo modo quo diximus. ψeque etiam tunc deiiderabit tu actio, qua attingatur unio arrimae cum corpore tam quia in hominis generatione eiusmodi actio e parte generanti .non est distincta ab ilia,qua materia cogruis dit pos tro aibas praepara ui qua pra parat O in Eo euentu diuitia virtute praestanda elici tuti, quia, ut anima Socratis eadem actione creatiar, Se nitur materie ita nunc eadem actione , qua sese in materiain intulerit, eidem copulabuar. Et vero id amplius bet orti ix aliarum formarum, Quae e matcria sinu ed tu utitur, quod praeter illam vel illas potius actio aes quibus mare C ria ad earum receptionem disponatur tot enirn interueniunt actiones, quot accidentia realiter distincta a generante in materiam inducuntur altaritioque detur actio ab eodem generante e licita, quae ad formam intrinsece terminetur, eam lima producendo de copulando cum ma- teria. Quod in animam hona in is minime cadit: haec enim, ut est per se subsistens atque immate. Tiallis: ita corporea generantis actione Immedia te, siue iii trinsece attingi nequit et si dici poisit D extrinsecus attingi actionibus , materiam adipitas introductionem concinnantibus Vt vero ea, quae dixi in as, planius intelligas aduerte, circa praedictaminionem materiae cuforma , unionem trifariam sumi Pr mum, pro actiosae, qua forma materiae unitur. Secundo pro illapsu , qua forma sese in materi ae substantiam penitas insinua pariterq sui, tantia materifra se, ac suo quasi gremio tarmam recipit, qui nexus est unio fabstantialis Tertio , pro Ie- latione unionis, quae consurgit inter materiam fod mam. H. ec ergo tria In eodem temporis puncto constant. Eo tanae ordine, ut actio, qua forma materiae iungitia . . fit prior atura, quam
unio 1 abstantialis siquidem 1aec illam suppo nil &vnio substantialis prior iit.' iam relatio Vnro ais quia illa proximii Dus f da
praeter haec d. cur inritas torias compositi quod est tertia quaeda a natu a 4 in iter ic forma realiter differens, ut ' alibi statuimus.
IV ne primi artieuli argamenta soluamas. Ad primum dicendam est inductis arae necaute siue a causa flectrici accidentabui
124쪽
ovibus marem ad recipi edam formam donea AS aditiir n requiri aliquod mediam quo ma- ui inter se concilientur sed suopte is ni ac per se immedIate copulari lias utanda est pilor pars maioris, in hunc sensum is ellecta, ad primam eius impugnationem
uicendum, ut plura in unum coeant, egere mi ix acc5modulone, pro porcione inter se1e;
Muni bacci ter materiam formam dari, ta limus. Sesul vero ad secundam impugnatio- om attinet sim us Gandauctilis quodlib. . ij si ridius in L aist. 23. q. 2. Socin I. Meta- s. 11. Matronias m q. d. . qu. . egant, Uite diuinitus eifici, ut forma materiam omnIotiantitate exutam informet. Idemque de men
' cincti Thomi eme ac sibi videra probabile,
series, fit Capete Obus iuri dast. 2. q. I. art. vi ramo. Nobi, tamen oppositum vadetur cairi Argen-
gisorio 'i. i. i. aliis Nec enim ex eo
auetur implicatio. Itaque potest diuina
irate anima Socratis nuda materIa uniri ouo in euentu resul rabit ex ris compositu quod- π naturale, nempe Socrates, coIὶ stans par Vicis, eius ei lentiam perimentibus: Iicet Manorum apparatu ontegrinum partium distinctione coeat Haec Enaim, ut Socrates cohaereat non absoluta, sed physica tantum necessitate exiguntur, cum sint accidentia materia totique compositi aduentitia. Ad secundum, neganda est .Hor, dicen- cumque, non eandem esse rationem in forma
iit alia . atq; in substantiali , t ex trauissimul cum materia numat Materia enim per se primo ordinatur ad sormam substantialem, ut notentia ad actum sui generis insita propo tione idoneum, aptumq ut ambo in unam tertiam raturam coeant: quae habuiido Inter materiam naccidentariam hormam nequa Miamo me, eernitur. d si quis opponat, Aristotcilib. Me
ma neci unum quemadmodum ex cera 'gura Ouare ii ex his no enicitur num per se, nec eae , t in corpore.&vmuersium nec ex ma- -/ist teria ad forma unum per se constare. In promptu est quod es pondeamus nimarum, similitudinem m. cera non in eo positam es he, od eadem sit unitas eius, quod ex rarma' corpore, eius quod ex cer, ligura relatiatim quod neque anima, neq figura heant me
dio. uoconnectantur ad constitue adum compositum etsi quoad unitatem dispar sit ut M'que compositi conditio, cum alteium t unum per se aliud vero per accidens. Ad tertium dicendam : quae magis .i iant quoad proport onem, minus inter se nio, non tamen uaristagis distant secundum piaturas: nunc ve; mate, iamin formam. si mutua tII- usque proportio Shabitudo specie fur, malorem initer se habere conueni eiulam ad coacta
dam unum, quam abiectam 3 nec dento ex dictisoatet. At non deeru 2r, qui pro b Ir c sitendant ex subiecto ge accidente e Eci via viri per se propterea quod gen racio accule tota,q ra Socrates albescit, est mutatio per se 'na, que proinde in unum terminum per se ferri de bet, nos in alium, umiri in compositum ex Ocrate albedine. Resinendum tamen his erit fatendo eam mutationem esse per se unam, sed negando terminari ad composi tam ex Socrate albedine trei mira cra no terminatii uis ad album iri itid est quid per se unum, utpote n- portans pri inario albedinem: secundario, ut con notatam Socratem, cui aIbedo sidet. Ad quartum, negandum est, mater Irara non
affectare,nionem cum serina, siquidem naturali propesione in eam fertur, ipsamq expeta ut alibi ex Aristotela d Platone docuimus. Nemobstat, quod a quibusdam Philosophis materia diuisionis . malaitudinis caussa perhibeatur; ob id videlicet potissimum quod in sublunari orbe, dum alias atque alias formas successione admittit, ipsi una eademque lectandum speciem manens in varias partes secatur, lingui Num sensibilium multitudine Miuertitat in mundo exhibet. Non enim hoc muta inter ipsam Formam amoris consentum conspuationemq adimit, cum vis amoras ex parte se teria in eo coi stat. quod ad forn1as Inclinetur, ea ' se in se recipere exoptet. recepta suo grerriro Omplectatur ac foueat, nec nisi contrariarum qualitatam impulsa dimittat. Ad quintum, negandita est antecederas, cad eius probationem dicendum; animam habere ad corpus n. ituralem inclinationem , etiam
dum est ab eo separata in his e statum nec esse
illi violetum cum ei an una ipsa non reΠItatur, quod ad rationem violenti exigiturine tamen naturalem quidquid putauit ulceraria, cuius o intonem alibi contutauimus cum atri-rale sit ani in v esse m corpore, cuius torma eiu sed esse ei praeter naturam. ut sentiri. TLOm. I. pari. q. 8Ο art. I in Caiet in commento II iusdem Ioci, qui status inter viole: atum na t. Iralem medias est Ueru i licet amma Se nitam propensionem habeat ad corpus, non Iccirco resurrectio censenda erit naturalis; sed simpliciter supra naturam, ex parte Od principii activi, quod erit virtus diu ima supra consuetum natura orduaenam facultateni esto praedicta resurrectio lacundum ori a naturalis dici possit, videlicet quoad fine: iv, quatenus naturale est animae v nrri corpori, ut explicat S. Thomas . contra gentes ca. St. Sc tu in dist. 43. q. . Pro explicatione ultimi argument adaerte in prunis , si materia in estis iubili naris in-
ter se pecie distinguantur, quod ibris de coelo expendimus nec miseriam ovis stem habere ordinem ad formas sublunates , nec ma a te viam L. D. N.
125쪽
hei tam sub una rem ad forma coeles es; proin- .ecie nulla vi etiam disina posse ex D t romiscuenera nitria caiiano ex cua iret puta potetit actu subinaturali. se lex is Q. e inter se Ordanona eL proporti nem . Ab TI, UT Uni ciantic rura vero tormam a lacuam singularem ex inferio libus cum ita ateria inferiori cora remex, Mons Ore 3rr ea cullibet rara te irae est quarti t pura potentia se emor ex hoc tantum ratio 'Tic Ποῦ pete nil est per maturam n ira sed tibi yrci Uae .peculiam: in tali Crma at cir alis i t i elisi et naturaliter eius conseruatio S prin
tua otirc baciatu adducta in ais mento, ad cnfimation mis oris propolat sonas. Licet
, ta bubili iacis naturalis ad hanc singula temtium D recipi davi. Quae cc mi et habili
ma eqῖ1. be Io, qtiantita S aiὶa naturalis, rene ut grata a. luine gloriae &λIPax Mificia es ae-eipimus enim nat irrato ita pieite rarat, ait socte distinguatur I propositam disceptatio:ὶ emati, is quae praOi genere contincntur , auspicabimur. Ac prinium quo G IcCQum i t. eiusmodi formas de materia boten via esii: ci, hune in modiar videtur oston it. Forma secunia una rati Cnie , qu I TA Ulo seminales vocant, latent rimarerran ex o etsi ante cuIusq; ea Gmsolitae tardum noni in se prodant atri tamen an materra iam sident; aici adeo non ab illa denuo excitantur Assum .ptum pri batur teli monica D. Augusῆ. cap. 7.
Diatur id, cuius principium ema st, ita ut nullam 1d quod patitur vim coPherat. Secuncto Qus. creatur, non egred turde potestate materra. ut Phil sopita una voce conia titer tur, at formae omnes si hal earum praefuit eis hilo Lunt Quod ita est adiud, quam creara Igitur nulla cisatellae potestate egi ed
Tertio Idem probare licet in Ormis noti natibus, sine retenta Cna labras. per quas marum potentie inibiecta intendunt. quale sunt ima.
dientia iis ad aspe .um Denique relati nescii c- ut produci non icuntur, uaneque eia UL d cenda sunt.
126쪽
Cra ero, quod formaerion naturales a cibi ui potentia dicantur, videtur poste eonesudi ac pro artificialibus ira o i Forni: arti liciales ut foro statuae, belli ' sub ecti; potentiam natur alam , quod ei toru-
uisa esse rederet ed cuntur sum M'-
lor ii podestue Probatura uecedet si primum, oui a o. quamlibet materiam . sed natara
Itam Midoneam ad opus assumit. Ut sum est
il- ρας forma creari ad eum moda,quo gyλ o i creari dicitur, propterea quod amma non hab at respecta illiu naturalem potent am. Sed quod pia etiam gratia excitetur dei te uia antimae probatur. Namque vel anuam in
genere cause subie ae per se lua coalizet, conseruatqua gratiam diurnata intillam, mel ad eam continendam supernaturali Dei auxilio eorti Hoc posterius non videtur dandam si det sequitur ammam habere naturalem Inclinationem c potentiam ad ec prendi ratiam Nam quidquid potest aliq iam
IOImMn naturalate sustinere potest eandem naturaliter recipere. Nihil ergo obstat quo risenus gratia de animae potentia et Icratur, prOI de je alia similia dona sapernataralia. Postreino. Forma humana procedit e potentia materiae non est igitur car inter caeteras rerum naturalium formas ab hac communi lege excipiatur Antecedens ottenditur. Primui 3, qa: no minorem vim habet homo ad formam sua speciei e materia promendam, quam carie-- animates alloquin praeliintissimum animal deterioris Tet conditionis secado in materia et potentia naturalis paluua, ad excIpiendam formam humanam Ergo in ordine argentium ruralium dabitur etiam aliqua facultas a t)ua, qua m eandem materiam interatur UeIn--e, quia vis activa instrumenti potest virtute govincimus M Et is excitari ultra suam speciem: t patet in phantasmate, cuius nstramentaria Quera ac nirn uterio nisi lectus ages specJes
teli inibiles m patientem impium V Potest gr- tu tacultas ndi, et ii materiae mi aereat, Pro ut ammae Iatio italis instrumentum est al- Ierius animae productioirem attingerC. Q uxori vadetur negandum, amniurias ima Hi le potentia mazeriae,
dumsententia. - I, presosit, quaestione mago dim dentium
cultas ei se vique gignentis cause ex sori ita aeturbata ora gerie m ordinem tractu qu Irisopitas excitari. atque m certam speciem componi. Ha ac opinio ae cap. huius libit con Grinis. mouit Mutoteles Altera ait Platoriis sei rentia in nredo ne qui doc ars reru intereuntiam formas non semper in materia extu ille: sed anapsarii exui earum fortibus id est si probe eum Arii toteles interpreta cur a sub tantus quiba dam per se extra linsularia obaereuibus minuecia conceptacula in influere. Hoc etiam placit in multi in locis coarguit Aristoteles. Ostend ns,eas rubstantias alio pacto in nataradari pone, frustraque illa ad rem triae aerat 1ODem a casei Aaacenna autem iuia Metaphys .
listentiam quandam lixit ter ceteIacpo edanti eande inqtie lublua. iris mundi guberna tricem Hincia, materiam, ab agente phylico prius dispositam, rerum natur allum mos In ducerentur quam proinde chola Odem, hoc eit,
horari aram dat cicem viscauit.
Contra allum Platonas. hanc uiceno
errorem, reclamat tum latural pla, Indigii texens adimi sibi nobilissimam suam operat lonem, id est generationem abstatui alem tum schola Peripatetica commum cola lentia Argumentatur Vero contra eum in Womas . contri ea te cap. 69. I 3 alii in te ira locis, ratione desumpta e septinii, Metapqyi Aristot
lis eo . hunc in modum. O .iane agens producit sibi imile id a ateii , quod in natura oeneratur, non isse forma tantum, sed compo-gitum infami quin eius est ieri, cuius est elle
com pQ situm autem proprie eli, ura per se vi suo esse cohaeret&subliniri oportet ergo, tipsumteneransuro sit for m. tantalo, sed co. H- positam ex materia forma QIare nec Platonicae deae, nec intelligentia A licemiae modo uod ex forma mater constat formas materiam indacit, de composita naturalia pro-
h'Ca si ris si,ne rationem caullietur quod
ex ea equi vi iratur, natatim compotI tum piayticam posse . De semel, cum Inter illud. ita a tale est, meum similitudo non sit occura)t M. Thomas, compotitum ex in .Heria o torma at similari Deo, non quidem secunda ii pecὶem, sed secvngum eontinentiam virtualem riuate' nu forme omnes, materia ipsa 'Huq hi constituuntur virtute in Deo in urit: qu a 3men nulla formae creatae quantam Ibet Azum x di nitate excellat, convenare potet r. bo '
nim forma , quae est .ara mirere atque omni 12mItationis expers ad nullum certu ei coarctat ix ibi circumscripte totam ei leno Dperandi vim in se cohibet. Vt D D: nyni cap. de iurii nori,inibus sapienter docet, se vero communis est Theologorum e 'tentia, non posse, stam substantiam a
127쪽
al, liri L Terpto Deo sor m. in aliquam, fues obstartialeni si ire accidentariam, is orateriampc se inducere se ilium taxat appi; cando natu-1 atra activa passicus hoc est, non posse angelos, ignem v. c. producere. nisi causas physicas quibus excatara ignis queat apte copulando. Id quod etiam hac racion ostendit r. Nam si po sent eiusandis formas per se inuehete in materiam,vel id efficerent taΓqIIa agetra natural a , vel tanqttam attificialia. Id est, more eorum, quae a te perant. . Non 1iori modo quia caulae naturales dete Iimina iaciunt a natura ad certas actiones, pecu iamque effecta edenda; ut ignis ad producenom gnem, non aq lam; ego ad calorem, non rigus autAngeiricia adunci Di mxei S.quam ad alIam Ormam eat Iberi- in piari iuntur. Nam posterrori modo; quia x supponi naturam, atque ita Angelistipportere iit tormam physicam qua a inducere in an ateriam conarentur. Nullo igitur pacto rc se Uimam aliquam gignere queunt. Quia tamen et metriorum proprietates astro retria cntur tum infuλumque syderum ac denique omnium rerum occulta v res e 1 no- scui et in corpora quae ipsis quoad motum Oc lam obed uiri,paluo negotio alaunde comportate citre Ct: non est ei difficile, crmas, quae rei iusia cili causas in lateriare introducito Ista , ad cuna modum ea citare. Atque hoc pa a Magi Ope daemonum, quibis se nes alia societates stringunt, ni nTunquam opera edunt admirandi ne que tantum spectricis D fictitiis rebus oculo Ium aciem eludunt, sed veras etiam x S. vii vci S serpentes subito progenitos, wcctiri ne iitrat, ut praeter alios docet D. Au-cusi lius c. lib. de Cau Dei, cap. I9.d 3. lab de
tractatu de unitate formarum quaest 3 alia γόPeripmerici sere Omnes varais in locis. Vt aan curabit doctrina lucem arseramus, explicandum erit, quid fit naturalis potentia: quid ea, quam obe lienta alem Vocant quid esiam neutra violenta. Potentia naturalis est ordo, propensio inclinatio vel chaecque rei insita, ad id quod sibi consentanetina es L, ut potentia materiar ad formam fit, pio portionatam , vis oculi ad videndum intellectus ad intelligenia dum . denique ei lius', stabiecta facultas seu a pacitas ad actum sibi naturalem. PAGNI MEbedientialis est aptitudo, seu Tot repugnantia, quam res habent ad aliquid obtine dum, ab eo cui vel pia ter, vel supra iraturae modum obediure apta sunt. Qus in do In est ligno potentra ad
formant sinuat hiae est praeterarati ram , prout natura ab arte obstiri stiriar, lium anitati coh- uenit potentia ad monem cum Verbo diuino, Ut D. Thom ait 3 par. q. . art. I. quae .unio est supra vana is facult. Iotrus natidia creatae Num vero pie ter hanc bipartitam solentiae notionem, da da sit etiam iaciebus physicis potentia neutra , violetua comparatione at quoium actuum, discrepatio non parua est. --
ARTICVLVS VI. APPROBATUR ARISTOTELIS
opitio, t=adunturqtie paria polentiaraim λ otiones ea ad rem praesen-rsm 1aciunt. I ter ea Philosophorum dogmata, quae arti
formas ante curusque rei ortum neque adiuex flete:lic enim nihil de nouo gigireretur Neq; rami sus no existere alloqua iam Irquid natiua exirhilo eniceret: sed est eic, testate i materia, naturalium causarum eri, ea citate , de illaus potentia 4yiai gremio exciri, e adacti inipei feci oncnaque adduci. χ' At istor decretum abstivit D.τhomas I. pa te quast. S. arti c. 8. Heni cuSGai da u. ti cliab quast. I . Scotus in L. distinct 18 qua 1t unica Dialaiad. qt aesta Capreolus distriaca I p. naest .vmca .Hciuaeus in
videatur, ita breuiter statuimus S materia sumatur, non pCr se tantum sed una cum sorma, cui subest, nonnulli aruis sese offerent ad quo, non naturalem habeat potentiam , sed Iolei tam vel neutram. Huiusce pro Tunc ari, ratas hunc in modum cstenditur. F imi rra si ctastinuitate sicuti decisim 41tatuta tae ascerisu repugnat: g tu madcria. prcu terre ne G ma in eum mcdum spectate subiacet, recipiet , ascensium cum rennentia de Pep gnant a. ac proinde respectu attensus dicetur habete p tentiam violentam. Ruisus forma renis neque Tepugnat me, mi circulari. Deque o 1llor inclinat, cum praeter atii m. UO Meria, prout subsicinitur formae igneae recipit Otum ci culta em, sine inclinatione aut repugna
tia ; atqui is deo respectu illius potentiam neu tri. m vendicabit cua et an obedientialis dictro erit pictu utramque explicauimus. Sane hunc in modum accepta potentia neutrius cviolentae inertio, minime videtur a Philos phis tepuitianda.
128쪽
Quibus Ita pontis , omissa Philosophorum
hac deiectant Ouersia, dicimus, tauqua forma de subiecti potenta e tuca peIhibeaturi duplicem Danda Iumem Teia uiri, ac si in ere:
alioqui pia eductio non esset naturalic alteram ut quod edacitur, sine talis subiecti admi-n Eupolaec evici, nec permanere possit, quod oe seu pendere in heri conseruata a materia Eleum quod nota itidependet, audiauaquai vie subiecto duci, sed extrinsecus aduenare cen BD cur ut Aristorete loco huem mox citabimus de aut moria toni participe enuntiat. Ita male utramquesconditionem Iequiri. Nec vero est cur vlla amplius addatur. Potro ob detectum prima conditionis , ne seratia . lumen glorIae , caeteraq; I. genus; imo nec artificia lectormae, ut in progrestiria eis patebit, de potentia subjectorum excitati dentia. Ob detectum secunda constat humanum nrimurn non elici e pG testate materiar, fila etii hae cladium recipiendum Innatam habeat propensionem, ipse tamen extra illam eo- haerere per se valet. Codem conculci quo creatur Nitare aegremium 4 Deo tulanditur . extra materiain creari potuit Tet.
Lib et igitur, quia nam esse debeat propos Nix cli. ceptaca Om c anci nimirum omnes ac solas sol ina . quae n. Iuralis Ordmiccensentur, e u potentia mater Iar subrective, dempta
oliva humaria. Fleminin his omnibus, ut ex arguim torum blatione conspicuam fiet, ita: plicata conditriane reperiuntur praeterquam in forma latior iis participe in qua secun- d. c., riditio Ocam non habet. Unde Aristotelesit tiro 3 cap. 2. de Cenea atrone animaliviri a fui ita solam formam humanam extrinsecus accedcre hoc cst, neutiquam em terrae sinu, ut retro ua fici mas . illaci Atque hanc materiae vii iotentiam, vel balbuttebat, vel somnia-bra vetus Philosophia, cum mi ina in omni is, id si omnes reruto nataralium formas in materia e qua re Phracae Unstant, etsi prae
posita conc. usii, intelligenda est de iis
formis , quae nunc in materiam infeIuntur. Narii cae , quarum composita in prima rerum Olitione a D O procreata sunt videlicet sormae CIFOxum .ael tui . um elementoruin, non riae te ei: titia de potestate materiae Nona enim ecce ac proprie d materior i testate e-s
duci censetur nisi ea brii. a cuius prauatio cum dispotitionibus in matrii prae tui : sic enim pinorem conditionem , quam supra posuim ubi itelligendam volumus. Ac nequaquam dicen duri est praesuin tunc in matelia plurationem eius modii imamma cum tam ipse, qUam ea xvii materia e inposita , eo lena rostanti aD o piodueta suerint. Nunc vero non umsoama elementarum , de sublunaris matellae potestate euocantur sed Ipsae etiam formae coe lostes de potestate sua materiae rui cui potia sent, ii eam Deus uiri fur, despoli Nomoas ab qtte formis creasset vel nunc . b eis formas P moueret de trade e. sdem aliasve reduceret.
DILUUNTUR ARGUMENTA primi articuli.
JUne ad dilutionem argumentoriim , cum
initio prosostrarias, enia inus Q d ad P Iimum attinet quaenam si' rationes emanat Lae, de quibus loco citato D Augustinus agit, pertracrat D. Thomas I part quaest. II . a ILM Deo D. Ο Durandus in L. Sententiarum dui is quaest. h et Heri aeu Sibidem, quaest unica, arr. 3. de an ira L Qt Maatu de Materia corii, quaest. 2. EgIc IUS 1 f. distinct. 8. Capreolus in I. 1 st. a. quaest unica, ML 3. Uda IrIcus in sua Summa lib. . Henricus Candauentis quod lib. . quaest. Sed in F t sine mana, controuersiis dicendum 1ationes emi Iem Var/anarias nihil esse aliud. qi iam naturalium causa θἀδενδ.
Tum, seu agentium, seu patientium potentias facu tates, in qui biis veluti quibaldam seminibus,naturalia effecta continentur. Dicuntur a tem is iis latere sormae, non quali incipiis ac iasint, sed potestate , tui ra diximus. Ad e .iquam argumenti partem Iespondendum . formarum C mate Ira e luctionem non esse violentam; quia tametsi externa vi fiat , ipsa tMN enmateriametria quam us recipiendis obluctatur: quod in delinitione vio enti intellisendum e Gie, monet Diuus Thomas.lib. . quaest. 5. art. . Ad secundum : reiecit Theclogorum quorundam sentenria, quo refert Magnus Albertus in, distinct. I. arti c. o. aientium, omnes sormas a Deo creari: Maliorum , qui putarunt formas me materia coaruas de in ea praeexi stere, non omnino expicit S absoluto actia.
sed inchoatione quadam cuius opin cinis fuisse Magnum Albertum Veloco tractatu . cap. 3. IS. putant nonnulli, quibus aduersa tur Son citras p. Metaphysicae, quam 28 aiens cum aliter censuisse respondem iis . admissa maiori propositione ; dicendoque in ramis nullam folmain, excepta humana, pii pileieri; quia et sect1o non nasim rem perie subsisten δε mana, m cadit. visu remis diximus t atque ita ut prFr e si iam formam estici e nihilo, Ita Diuus Thomas
test id creari quod fit e nihilo, id est. nulli praeiacen te sabiecto. e quo esse eius, quod fit, dependeat L ille autem Omnes Muroasi . . Iurales , excepta hirnaana a materiae s ic Ietate inmurno pendere cuna extra illam cohaerere non
129쪽
pe angelo, vel anima rationali Occurrendum erit, gratiam suo niodo creara ut octauo libro patebat: at licet fiat prae iacento subiecto, id a me non habet potentiam, naturaliter recepti Uam illius, quo pacto definitio creatron Is reulis da est Ad tertium' agi diu: in 1. Sentent dist. q. quaest ri Argen imas ibide 1ia quaest. nica,artac. 3. Soncmas: Metaph. quaest. R. aliique nonnulli Opinantur notionales ibrmas' iudua aquam educi e materia idemque de luce asti rendum inquiunt Alensis libro . Metaphys ad text. 13. Dionysius 2 distanct. I 3 qu cli I, Sed 1PPO si turri potius dicendum cunias charito, I u .
Q Ouo heiantur, id tantum debere dici materiae ii - . O. Tm 1 ouod cum rata siti. ratione realint, udam 2.is . 8 I transmutatiosi ei niti telliganti qua aliquid ex I. α πής. - motuit proprie surriptum producitur, aut qua nona magorei se dic ipsae ruitur Credamus enim,ut torma Hi i dicatu educi de potentia
cuiuslibet subiectas esse gigni illam in cibi
cto, mi ei uetaiente duplic citia conditione. quam arti eulo superiori posuimus, siue permotum, siae absque motu trat, siue cile eale, siue no-rionale habeat. Sota Ad quartum dicendum .licet terra allet lo mo- do potentiam habeat violentam ad ascens rua, io nis neutram ad motum circularem, ut d XiiTHas tamen materiam primam perae pectatam, quo pacto de illa hoc loco agimus, poten Dilam habere naturalem ad virum libet hortim motuum ut ad actu natura sua congruente. Quare licis etiam motus educi potentia materiae quanquam ni illi locali id proprii Time conuemat quia aut is motus consideratur, ut idem cum saperficie contine. tis atque Ita non inhaeret mobili, ut de euas potentia educa pro te dieatur aut sumitur, ut Idem cum b. stiue cum ex 1stentia mobilis in loco spatiove ina existentia forma non est sed modus esidam ut E 'in ea tertio huius peris libro dicem ris Q ad vero
P ., is atrii et ad aspectum Gaeco lun et iis otiatum, vir uratri asserendum est educi eam natillo tarnas depo-buim edu rei tia oculi ; quia te inper Ocula natura tua in- Enatur ad obtinendum aspectam o ac . -
iam si, commetiuiratam Nec obstat uod a
nun ex acciderate est, nec in redita tum per te ac fimpi citer a forma fi de rura ero narum, oua diopte ingen ii ab sente naturaliantia Frit eis es sciam induci p sed cui adria. Relar Io es a Pro re te cum Ipectata genem tui nati ira M'. ita re
ir aut rygumentis. umenta vero quae articulo seculi do pro posuimus , ita 3 ue Ida sunt. Ad pomum S OMI.1- , respondeianus Cetii alii contra Opinetur formas . Arrie. arteiaao I .m . quae simpliciter artificiatessint
de his enim hoc loco Vimus in Ur elici deto rimis
tentia materiar, quia Iesiae zacillarum non insi fit, . det materiae natural I potentia, sed beaten rigera tiali stant utra urpi .ezer alios annotauit Tho nam ori
mas ac uidius lib. 2. huius operis , a ILL tu in us bria' lacu fidum, Scotus in z. d stiaci is quaest. Urca, ieric Capreolus in ac dist. 6. quaeli vi ca , arti c. 3. Nam cum necesserit, porcntia in actu propor tione respondere, nequit in ateria naturalem bati te potentiam , nati ad formas sibi natura :les , etiam prout naturale ab artes acto distinguitur Ad argumentum igit si neganduri est antecedens &ad pictorem eius conliri rationem dicendum , artificem assum ei e quidem at rinin apram, id est, quae ad opus fiem mari possit; non tamen quae ad formana artita crosa in naturalen propensio irem habeat Adde ad formas artihicrate , de quatius sermo Ar est, nullam terminari productionem. atque id tola alia eo neque edi ctionem , sed solum est modos sunt Mia quosdam qua ilitaris , ex variat ius in cassone Militat . aut compositione resultantes. Qirare minus etiam, quamis plati alias dic1 poste euaci depol
Ad resel endam vero posterioren eiusdem
argumen ei partem adue1 tendum erit, neque giatiam, neque axtiliciale formas, ii uenire in subiecto naturalem pote irrra,ra , si propi iesia matur Suta nobis in quarto huiulce disceptation I articulo explicata fuit hoc tamen 'ste discrimen quodli potentia nazur.ilis recept ua,t ab vocabuli lignificat accipiatur. pro ea. 'liae ab agente creato ad actum perduci potest laesari ficiales forme habent 1ia Mema siue fabiecto potentiam naturalem. non autem ira
ia trium . quia illai et hi o, id st, no prae-siapposito stibiedio quod habeat potentiam aliquo modo iraturalem ad eam recipiendam;
tria tan .en secus accres cit formis artanc adbus .
Ad secundum , omissi sal rQrum responno nibus d clamas animam ius er causae sub Iectivae naturaliter sustinere A conseruare gra tiam diuinitus infusam , labique haerentem, nec a s eiusmodi causalitatem piae standam MLCta, quam communi, genera iiDeic Π curia in d Eere non habere tamen a i razia Π recipiendam naturalium potentiam , cum
130쪽
rantum res pete fit. naturalis potentia re-c emtiua necessarii re fac a nata rate agg;. Q fit ut simpliciter legata de eat . messe ei natur
alio ueliabitus super Ja urale De ainous vero eius Ordinis, ut de intuitrua diuinae naturae contemptatione , de actibus Tneologicis fidei, speiis citaritatis, ac imilibus, malo dubitanda ratio est: quaa ad eos eli-c: dos, vi etiam nolera e scienter concurrimus. Sed nec . i. cendum est habere nos porea tiam impliciter naturalein, siue activam,sine pals ruatri,ad eiusmodi actu. liqvide triri nisi a diuini or.unis aurabo tibi euati, eo exercere
pol sumus. Hod latus persequi nou est Physici
Ad vlaimum, negandum est quod assiimit,
I c id primam eius colati mationem fatendum, i ter caeteras animantes soluin homanem pro- pNam formam e potestate materra non educe ieci eiu . a id laon ex natura imper cito ae, sed ex a 1 mae rat onalis dignitare pioficisci, i aput morti statum ne cit, extra materram per se cohaeret potcst, ita de materiae Lia non exit,s da solo Deo cr a tu i quod tamen non impZdit quom tu progig ere honianem honio dic Hur, qaia ut adiectit Metauus I pari. quaest. II 8.art. L. t unam aliud generet non neces Heli ut producat partes ea quiba res genita Oale est, sed ut eas mutuo coniungat, acque via lat. Idque homo in genetatione praestat attingiterram introductionem ari mae rationatis, inius cum mareo copulatronem' atq; hanc potentiam activam patuitate . . d viilma.tam antimam rationalem cum a Datexta, fac st, Teloon
.ere in rebus hylicis potentia paraar quam tabe matella ad eandem animalia aec PIea-
dam Plura in hanc sententianam Thomas .col tra plates, cap. 3. aliisque in locis et Helv xicus Gandata si, quod lib. 3. q. it. o. II mi vero Oilod de vi austram eluaria obiici tur iurile est, ac nullius moinentici sim en irriliaiadquaquam poreit, ut agens creatu in opera
riale producat iacula citatem: gnendi par materia is est. Secus tamen accliti Ii ei ricti ne pec erum intelligibilium, ad quas proaucendas utitur arma vi intellectus agentis, ut principalis instrumenti excitantis, atque eleuantis phantasma de re suo loco planius, ac pIenius. F2 dicti s mani tectum est, hominis animum quadam e par Ie m materia facient i inmergi, si quidem societatem init cum corpore ex at tera ala ea liberiam esse , cum extra illam per se cohaerere valcat. V de magni quid.im Pi43l sophi, ut Trismegistus in Alclepio, auctor libride uisis, pro p sitione prima , aliique nc,nnuli 1, in hortet onte aeternitatis ac temporis, eum positum esse dixerim i quia scilicet quat nus in se materiae expers S immortalis eri , diuina, qtiae extra omne tempus consistunt transcendit quatenus vero materia coniungitur, ad mutatione R. quas tempus metitui . ablumit derrei liis est. Nempe hac ratione princeps
auctorque naturae Deus 'cam Inem con molli tum est voluit, ne qui terrena molet ei let concietas sole vana iactatione insolenter sterret, neve etiam , qui mentem haberet coeleste ita ac diuan satu ea: tam abiecta, terrena cupide expeteret sed a corpOIis socie a te se, quoad fieri posset auocans. Gluinitatis amore succensus ad coelalbi aeterna ardeae studio a helare Ioc e