Commentariorum Collegii Conimbricensis e Societate Jesu, in octo libros physicorum Aristotelis stagiritae (Gesuiti : Collegium Conimbricense)

발행: 1625년

분량: 295페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

141쪽

IN PHYSIC ARISTO T.

urincipalim ex eo quod clavum, i nn eccillario internum elle obe. it cuna uitarii cipia activa mox s externa fiet aliquando tamen prancipium metiens totus necessario timc iam ei e ut in meritibus 'ilia pacto non set bet aegrotus cum arci suae benetici lana- tui, qu ri tu modus princapiam in ea plo ex accidente trabet, , res i. prea Ad primam vero earum atro1rum, qllibus omne secun i opinio nitabatur, respoiulendum eli; com olimc modus com 'Eone matere naturales a Ariovi iaci posse, non omnes tamen essectu composi-

nia rura se rura est xima, Quani matem, ita νς παεui composito, Muratas sit, tormina agis, quam olei, ibendaratro est: pTO:naeque Est. ad uemlibet otium materia Inclitae tu , si acie im,rma ipsa properationem hahνpat, Ger Itie composita sim fruiter naturalis existimatidus, eda ut violentus, si es forma obnatatur,aut praeter naturam , si neque ad eum procliuitatem, ne Que repuν aiulam vendicet. Quod u

turaliter moueatur Occuirendum, sat est ad soneni Maturae, ii causa ut, ut ipsum compositum moueatur naturaliter vel absolute cum motus I forma oritur, vel secundani quid, cum

de initio e continea Iur.

ARTICVLVS OPINIO EXISTIMANTIUM NON

cοMineri eiusque refutatio. TAmetsi proxima disputatione monstr

tum fuerit, non Ietae principauin in ima naturae de limesone remoueri adhuc tamen peculiarIs exastit dubita lo circa animatar, quadion ei vitaliam tala Io e .crumque pri

anima non ad unam, sed ad omnes Io eici Ee rencias motum emcit Secundo qua Peripate ii a faciant princapia nar iam animai di

ratia: at te ac . tum alicua implicite violentura esse quia Ox-rii in contra Irunamtitur, Sal quomodona tu T lem, MCMt matera habet insitam vim xec ptiuam Omnium Otulam, siue eas tormare hi Et liue obsequatur. Aa secundum respondemus discrimen traditum ab Aristi tele, inter naturalia Marte facta, sic se intelligendiam otis Ulliina a te tactum , qua tales habeo de principiunt aetermanaimo ac certum, sive activum sive passivum

si motus quod verissimum est Nam cum,

verbi Qua Ua, sta a IT differetrier ex aere, auro

in o conflari possit ex se non magasho quan illud principium tiam passivum, sui motus eo sic quod in rebus at alibus multo secus ac

Contraria tamen opimo tuenda est, quam inmmae seciuuntur Alexa, et apud Simplicium hoc se

quia tota nature definitro, ut omnc eius partes confideranti planum crit. conuenit alii inae. De

toti autem iancti dendum 1rt, non aere ras tantum ammas sed intellectivam quoquζ,

n a substantialis corporis Phylici ci nat- , ii uidem, ut ex superiori caput liquet, at '

142쪽

e sertur in Clementina de summa Trinita-xi se Caesi inca Atque alluci etiam mone- is , asionum rationis coci ozelia non secun -

in alio, tantum gradus, ut se 'd ege-

in 1 1 etiam secundam gradum intelligen- iuram esse. Namque rubet etiam graduos vere forma compotita Physici, nempe ho-- iis . vltimam ea ditiarentiam conterens, at-oue eius et se absoluens, quod propriam tormae

Quare minime probamus eam sententiam, euiu auctor fuit Plato, assertoies Themistius, simplicitis Philoponus, de Latinis nonnulli:

oui volunt animam humanam, prout intelle

tionem pictetur, natura non est. Itaque Aristo, per id humanam menten ab ali 1 1 e ruini me tium formis eo loco se ernat, quoa illicum immortalis sit, ac multo praeliarita oris no a , a corpore abscedens , transnatiiralem conditionem ac sortem adire queat, hae eL.

IIctiva est gubernatoris dunta Xat, non vere Insormantas locum In corpore Obtinere, atque adeo secundum Cum gradum non est vere Ormam cor ris Llcere alio antellectus corporineo uaciuam hereat id tamen non ampedita quo minus 1ntellectrua anima, cui inlidet, secundam gradum intellectivum , qui ab eius lubstantia re ipsa non disim guttur ere ac propraecorpus informet. Qua de re pluIa Insecuti do,

mART1CULUS IL

primi articuli. NVne eorum argumentis qui animam e satura de finacioiae excludebant , occurra mus. Ad primuin respondendum cst; cum natu radeterminata ad unum dicitur . non accapinaturae mera in toto significationis suae ambitu sed paulo pr mus, ut is tali tum conuenit, quae sine delectu operaiatur: qtio sensu Scotus in quodlibetis q. 2.eΣplicat occuc natu a ad num et Immata uerba e tur quia curii 1-beitatis expers iit, neque e multis hoc aut liud pro aib:tratu sito eligeres, sed ad unum definite

contendit.

Ad secundum in illa etiam partitione angu-riadna Odum usurpari natura nomen , I aut nanirium materiam formam rei duntaxat inanimata comprehendit . . Ad tertium: Aristotelem humani animi considerationem Don omnino Naturali Philol. pho adimere sed tantum velle, eam non omni ex par e Physicam cile, ut alibi explici amus. Nccabsolute negare . animam intellectricem eii uaturam: sed citio ait eas affectiones,quae pii Ciarpore abiunetae extra materiar a cenac uennini ut elle in loco definitive, capere m- et 'dibiles rerum notione superni luminis in- oi, ouaedam alia: quorum merido ut ad statam substantiatum separatarum quodammo do asce udit, ita ii secundum eam praecise a

habeo t.

C QVIBUS INTER SE REBUS

conueniant. QVoniam ex naturae Martis collatione illa

junt,sicuri opera artis, id est, certa praescrapti ne rati sargibus compolirri&ord a te. Quod Philotipho, non eos hic intelligas,qua praeter pallium alii, Philosoplii tabuere ad eam mentem excitauito ante, EgeIen laterenturque, res Physicas ruinae artis prouidentia es uolent guberia ari videlicet, qua inti bantur, dasium tum rerum, ex quibus,muersam constat, va-xiritatem in unum orainem conuentae 'om-

sic one, quod artis proprium esto continem. Unde num Iartem Dea, Meum M M , id est,optimum artificem diue u et de Puto,uplicem artem p aluit, nam diuinam,nua narram alteram catque humanae Omnia, quae Itincum opera elaboratatur diuina uniuersis,quae naturas in t attrIbuit. '

Secando Conueniunt; quia licut agens naturale effectum producit si ba cognatum, ac similem ratione ranae, ex qua apium constatrita alti sex opus eisingit,inte, sibi illo: melilleCxemplati a se concepto proportiolle e .poden I. S c vero, ut forma natu a Mes habent primo tile an a ente, in quo poteitate contanei tur quod virtuale nuncupat demde in materia, qua in idem me agens apparat ita aIte factorum niae obtineis ramo pileis mente arti licis. Quia si deale dicitur postea ver in materia, Quam idem artifex perpolit. Tertio: maiicuti ars naturam Ita a tura

Deum supponat Id est , quem adni Odam ars nihil efficit, si suppeditato 11bi composito Physico, in quo artificiosam formam con-

ne hae si e Philo. E. in I b. de

143쪽

27 Ii pHYSIC ARISTO T.

mam inducat. Sacque pexi gradus res Inlucem exeunt Deu profert e natalo natura exta potentia:ars ex'ente perfecto:Deus creando natura generando ars componendo con arto a tam ars, quam natura sensim prodit 6 ab ini perfectioribus ad perfectiora tacdit. At enim verbi ratia .pIctori S primo susce tum opus leuiter adumbrat tum imnem colorum varie 2Mem paulatim conise a mat,ac tandem peIncit:&canend ar mi icos, priuiuuam ad rem venianti praeludere notan rhu:ubet Natura item exempli caussi a rne Engen , foetu quod in caeteris etiam suo modo sermestre consaeuit initio rude quid me membro rum duranctione extubet, cumsensim exdou Aoire ammat perfectis lineamenta in rece tem speciem stato tempore absoluat. Sac tel

i P. quod scripsi Atistoteles in pr blematis hic bl . .. naturam facere praue Umnia,

pluo prava quam recti videlacat quia In

rdereat panimantium de sis enim e ser-

imo erat a principi piaue agit,id est Imperfe- ει uasi rudi penaeillo plura acat praua, quam recta, dist plura impe feci ignobis Nam siue terret uia siue aqua ira, ver b vir

tia contemplemur, liaud dubIe multo amplio-Tem multa in linem eorum , quae inferior pradu stant, inueniemus. Nimirum, ora tu numquodque excellit magis , ita Pseu 2 s p prcindeque dissical 1us rarius via vatam a1nto; Qiij sicuti natura est mensura a

tis Tars est mensura arte factorum. Et vina turn urinam artem ala humana ars naturam, quoad eius fieri potest, aemulatur. Quocirca arso urna exemplar naturae. natui diuina relico, exemplum imulque exemplar humanae itis escitur a quibusdam eciam ars humana; nunc altera natura nunc naturae sirma appellari co secuit, utpote quae ex natura muli essi erit, ut ex umbra picturam, ex ι Inood ex auium volatia vcla, ex piscium pinnis in cauda uberinaeulum. Sane vero vinatiua, quo diues e altis praestantiam magis ea tan it eo altiorem gradum bimet it ars tanto commendatu amplius, quanto ad n Huram pronaus accedIt, resque veris vi cui Oresim itan .lo exhibet ita ut, a vii: erues teterum,

spirare apis videantur incile illud:

Artis Phidiacae roreuma ciarum osces '. mi se quianis, nata λιπα

Et aliud de lacerta lo erras hiata Mentoris manu ducta. .ceri sinit crimetur Azentum. Hac artis excellentia Zeuxis uas pinxit adeo veritate terraesen ata, eo ut aues aduolarint.

Hae An pelles A exandrum magnum silmeri tenentem expressiit, ita, da gat eminere,&fri men extra tabulam esse Vulcre tu tanto operi, iam succellii ut vulgo dicerent, duc εUE Alexandros,unum Ph lippi filium, nulli viribu, superabilem; a teruin opus Arellis, nulla alte lautabilem. sed illud hi quoque obiter aduerte, resereatas non solum illinam ariem aemulari: sed unam quamque earum iram istiVr ζψHMxerit, . Ibis: B uro suo captu Expramere. v ex x V S ad 'ma' mir. i. li, speciem prae se fert quod habeat iuperflaeta ritu te aqnas, tanquam venas saxeos num te pro ossibus plantasin herbas velut cap llos, ut pis ter alios tradit auctor operi de ruina sapae tia se Orndum E VptIOS, lib. 8 cap. 2. Et v Iue si in inferiora prpora ad coelelcium atronesti sese ut possisnt accommod. t teste AristotelE Metaph cap. o. text. I Viae licet Quin t cc Iestia tuo mi u circumeunt , a sublunaria C Quasi troibe perpetuo orΠἰntur occidunt: ut stellae eri ante nunc magis nune minus ad nos accedunt , iam in sub coelesti mundo alia atque alia retum fac es c vi canit indo, cuμ dum quadripartitam arani arietatem, conspicitur. Quin opsi trana coelcstes glo bi alias diuini res causas inartantur, Imuum intellectuales suostantia , quatenus ut hae telligendo ad ala a procedunt deinde reflexa eo itione in te recurruiu 11 Ilii ab eodem ad dem punctiani perenni Sit mone con

'' ' ibi ui Vt in lebi natura labus, ita in iis

etiam . qua tificioso studio eraborantur, casus locum inuenit Et in naturalibus Prdem multa passim occii Dunt exenipla in arte tactis.

Tam simul ima a serapto: ibus et cui an ruri

Plinius lib. 3s. Naturalisi isto IIae, cap. I coci

'' imo ny, Aristoteles docet hoc in

distra ouitur Di eoue ars deliberat 'ita Garai, Eu

stius quoque e disierit, non consiliat in

Nec vero cum Cleonem smbit cogitat quam Tiliara In oua in secundam lateram con

incato etiam non consultat ut iam C

in libetiri f. rosa. la primo undam eiu a sint ani retari tuendi an tectum opponenatam.

textor, lapicida. dum suo ossici tun 'ur, T. On cotulatiniat sed habet ubi suum quib

144쪽

.ite certum finitunoque Opus nec ordinem adiuem pro filum pe tinentem ignorat. ARTICULUS II.

QUIBUS REBUS INTER SE

dij idealit. D erunt quoque ars donatura multifariam.

Primo quia ars non ei Armat veras res, te iam arborem sed veri imitatrIces,&, ut quIdan recte ait, vere falsas, dum veris ludit co ro1ilbus ad Vessii speciem referendam ex arte eo locatis Arque hinc est, quodprcit iras vagi lami uiri sotrinia nonnulli appellarunt quoa in illis non res ipsae, quoad edi proprium, sed rerum duraxa imaginies se Ostei: ciant. Secun do disteruiat quia quoties r. natura ad opus laquod faciendum consprrant ara perlicit naturarim, ut docet Aristot cap. 8 huius Ebri, ex z. 9 Pr terea ars obtinet iccum lucis 3 regulae . . rura vero est quae tirmatur acregit ii, velare in eo qui ait canit. Nec tamen propterea impiacit rosio renidum est artem praetrare naturae, Vt aduertit Pi tinus Ennea d. . lib. I. Gales . lib. 6 de Crb: vugaribus, eonimento . lice enim et feci naturae, ut vox δ pedum agitatio ab artis pra scripti orae ac dis centur implici et tamen suunt esse a nazara capiunt. Pertio ue Qui a vii Thomas et con Tragentes,cap. 6 ait, rorinae per ardem inductae, artis ac tronem non coI sequuntur, sicuti formae an

tura editae . Nec eniam domus aliam domum, quem .dmcidum equia, equum aliis miro limit. Huiusce aut ei. discriminis ratio est, quia natules foImar ut in eundem in progenitores in

t de reo rege ait ostendi m ad ira obtinent ita eandems tutatur agendi vim at alti riciosa aliter innati re deaque artificis, a later in iebus plis arte

tacta S it..iri, ut planum est, a lito: in .acum forma rei, qua interit, tarit generationi abscedat, vel extinguald r. sinitIri irreorunia illius accidentia aboleantur. Et ritu, ut forma natural 1s adueniat enti in pocentra, Meu nuda materi ae cum tamen

wrm. arte factorum saperueniant enti a tu, si e rei iam perfectar absolutae, dest, tori sit , V idear drcitii ibi incipere, ubi natura a si, r. c ut Obseruat Plotinus, cap Oibio . Ennead 3. Auctio Srn si paraphrali scipe lib. de ortu Sc Interitu, ars, mi teri a triper icte praecipue versa tua; cui videlicet exteria an faciem elegantiam podis muria ne tat. N tura vero in abditi Ox1bus elaborandis impensius occupatur; ut qua re bus agone cenaria ac porroris momen Isint, si O . 'eue ab optima parenae curari ning s

A Sext. Quia forma naturales ut tactvoce, di quasi unciae forma vero aret Fam,riim tanquam stolidar&emortuae, nullam effect tace vim habentes; utpote quae nihil aliud fiat. quam compositio, ordo ct figura, seu modus quidam ac determin uio uantItatis, stat ex is, claa: Ocuat Aristot les primo lina operiI, cap. ,text. 6. Ideo aue, ut quantitas su pie ingenio est ignaui iners, dataque a natura, quasi altera materia ad sustinenda acciden tua 'ra formae per artem inductae, ni illam ex laad agendum ericacitatem obtinent. Atq; hi uaest quod res naturales pollunt habere iacie moriona o quaeris principium arte facte vero, qua rates , non idern docente Aristotele non solum hoc libro, capite, texi et sed etiam II 6. Ethicorum, capa te quarto &42. Metaphvsic.

cap. 3. trat. 14.

AESTIO VI. POSSITNE ARS OPERA N Aa ta

VJca quae de artis naturaeque conuenientia L Ar uis.&discrimi:)e tradidimus, apertiora iant, expen iendum hoc loco erit, pollitiae ars iraturae per ossiceres denina possit. Idetur osteziau in primis quia istacia huiusce enexis complura inittamus Daedali statuae licuti Artitoteles i. Politi coriam, cap. 3. I. de ad in a. cap. 3. zeXt Plato in Menone sunt huc illuc sponte discurrebant. Item , quia leo rus apud Philostratum in Apollonii Tianei vita tripodes quosdam aureos in Iarchae gymnosophina conuiuio se ipsi, in oras te, laureos pincer-Nas conuiuis operam suam praestiti te. Item. quia, tes e Favorino apud Gellium libroro. Noctiam Atticiarum e p.rz Archytas colum bam ligneam coniecit, ponderibus atque aura intus inclusa ita libratam, ut medio aere suspensa volitaret. Deinde, quia notum est, Ar clanmedem sphaeram vitream sectile, ubi alir xum ortus&obitus, defectus solis Ona deniq re Ommuni coelestium sphaerarum byde-

aequabilitate distinctae viseban; tu ; quod hi matri ingens miraculum, imitatu pol te est Possidonius, ri testatur Cicero libro a de natu-

xa corum.

Secundo Q 'dam artes edunt e sectus, ad a. - quia natura alia: pri tingit; ergo a forti Q-xi eos, quo SI Uzaede te potest. Probaturas sumptun , exemplo annulorum Mima inum

145쪽

midi in uxu compinguntur, ii arma vi u ta1upra visitatum urbi m naturae erici, traditi itali dotes, viso phγinas reserente P. Aligustinoro lil, de Ciuitate, cap. M. Platom . aaalogo de iusto Plotimis cap. o. icta . . Eanea d. q. Praeterea idem conuin ci potest ar caca Al chvmiae, cum Profestores verum iurum ab scsieri praedicant: veri fimile autem: On est semper eonina operam sumptus in fumum abire iatrare non videturnes dum multa naturae opera artis ingenio mei; nio an non nullis artem non naturan aemul ted incere. Conclusio. Pro bar P. C.' axod T.

tandi segetem oster bat, ne ramen a Quo longiores limus, rem quam fieri rosa breuiter expediem iis Conclusio sit Nec uo ars, neque artificialis forma aliquod Natu ae per vi uaeriter valet. Probatur Nam inprimis ars

non alatercum artifice concurra , quam tradendo e regulas, praecepta operis faciunda: at huiusmo 1 regulis habent ramis ducendi naturalem aliquam formam is madeIram. Idem quoque de torma artiricra i ex o ret, inura ut super ori uom me si dimus to Lae per artem adueti nullam ad agend: im

na aut acuta, ad mo una e cretata concha rant:

sed quia plano coro ora plus in dri sese opponat quam acuto. que ita facritus hoc, quam illud interiecti corpo 'rs repugia antiam mCIt. Quade te Aristot ad calcem b. . te coelo. Adiecismus an concumone, Visua riti: ait nava, id est applicando naturata activa passi uis , non dubium , qui ars mula naturae operae Sciat: ut patet in Medicina, me natMaher bariam virtur aegris corporibus sanarnem reddit: in mul tria itibus. quod adii bito gia I alii 'V enasmodi cautis natural bius . a me marC-xiam immutant. Qua tiam ratone daemones,

Maicum D Thomas dei m. a. o. 6. arta s. Ex dietis duo intermatur consectaraa Pri mum est Cum taleiic incandant sui, ente .seras detinent , homine atriuia Ie di dei ciunt, tu a amore irretiunt alia si eiusno

di complura Essiciunt non polle ea , Laracte ribtis ouris qui birs ad id tuntur, proficisci, sedit restari daemo faum industata, qui ad ea

gna tacito vel ex pr 1losa dere accurrunt, ut hominum monte ludi liceat , oupeistitione imbutas I veri Numa HS cultu a Uce Γ, Hinc Erro p.,

D Quoustinus ta libro de Ciuir te Dei. cap. M. b. b. 'Porphyrii conserat erro. D. Pervitiumst colas e curiositatas Philosophiae professio

nem lententiis alter. iantibus iactuans, aiebat, pcri Eura obi magi Ces Ait ΟΠ Om-cas , quarum ante meminini S, a lintrabiles Ieri. et sectus edi in in re dupliciter et r.H at primum. quia tormis corporum artificiat Ulta vina agentem

tribuebat deinde, quia dama ne a culpa vindicare nitebatur portati praeliis: a knialeficia in coelestium corporum ac latus conferendo. Alterum cora secta iuria est Artifici natura C se

Ita Maniae occultas natu 1 aliam causarum vi ra Gu. recitate se copii tantis, multa ab lie II terirentia daemonum ierit quae licet ad inlTationem e citent quod supra naturae fa ultate me inici e.antur reuera tam ili licam habent alii '

e I xit asinina Scap tibris o Atia: de quibus scripsit Guille niu, Par siemis in suo opere

tis nihil contra prι x me docta concludi.

R Rc armenta vero inlatio pro posta sic erunt

perat.

146쪽

, 7 LIB. II CAP. I. LVAEST. VII.

here aut illam e CC iis CX p re oneri ait D. Tl, artat Q are quae de eius m ci re-l, iis eircum ei mi T. et aa fabulam pertirent,

Velad daemoniana praest a LAT; Misa respondena in fit, proxima tum

Monestatuemus.

QUAESTIO VII. M CHT HIC, E , I IS IN Duestria vertim aurum scuur ARTICVLVS I.

VI NEGATIVAM PARTEM HI tantor o u; bas argu

mentis. RUri sacra sanae sit aluum inueniret, Clay

o. ter quod terra a se progenuum fieri iocini labet, ne, ii pariat iacin Lain auri ita uni sit, uanao enuis uxori S a laritiae ii Dc gitur ars, num verum arq inani o parte rota tum auri te sciat, a cc roucti Isia est Pisi rat inq; am. Oct V illa fac enim in On posse, exi, quarsu ,e ii S da parata ita constat, ea applica:adonao alia acti a passi is a. e. , adhibendo variam permixtionem temneriem sulphuri argento, NO, qua iri e hibeat comm inem essen a Ioam argento de auio cortet sil metallis

ait, inuin i ruria legenerat Onearim alium, Avicentiam in si is comme tantas 2re oro tum in Hasterni bilem Plillosophum, que in reter Albertus ita , citato , arbitrati sunt, aurit in chyinicum citi et scierum . sed iacaturi . Pri , t autem id D. Thom ex eo quia forma auri non videtur, lucet, nisi vi caloris saerer,&a sole praeiertim dilapti. Virite aurum confecit m calore igneo, ita, L mici brtitices, Iun-zur, Graii si uita .rci num erit ut ' te ab illegi iis parente eat uici Arcedet quod verisimile

Agidius, .uia quae in acilibet genere pei tecta

A raria, Et ad morer . vel ad artinna discipliti auxsertinent, magnam viii liabere argum ut uiri ab experientia timina: at lo experiencia comperitim est, ii i it ce artis profesti res, magis impentis ' rtinaci studio pro vero auro colaficiendo reti darint moti si dii tuna ex .

tulisse Isitur eiusmodi auri confectio Drapi asi-bm est. AR TICVI. US II

SOLUTI PROPOSITIE

'ciit, ei te it clayivica rata orat artri icto e Tum aurum producere non videri tamen id omnino impos ibale iudicandum. Huius as e tronis priorem partem suadet experre ni x P. steriorem .pprobat D. I Ora secunda Iccus dae, a. 7 . ar L et Magn. Albertus G. 3. de Mi C era ibus, cap. s. Heu ric is Candauen is quo Et, s. q. 3. Zimara in tractatu de di ferentiis natatura in artis. Mirandritanus tibi de eu ritonerit, udatis certaminis, se . . aliiq e iunio bus1 ithos piars, o pauci eo potissmur in da

ciliatur argumento, quod, cum ais aemula mi latrinq; nacula ite, non apparet, UT IJat Ianain istor an do vero auro mitari non Olbat,

ouam fel e aliis in rebus, quae perosiores videbantur, ad viuum expressi t. Onibat Enim, qIra -' dam animalia artis ii lustria progigrai ut apes Isis enitibus boum recentibus cum uno bria is, , . I ii vel iuuenciarum corpore ea ammato burones eo b olhetatur anatis sub dio posita: id se inus

complura. Praeter a Angeli naturali cognitione perspe 2 Azum. Etiam habent, quam materiam, quam ctiana qualitatum telia perationem et auri uener tio requ4rat. Igitur si Omma inuicem te coinponant. tempestiue appi cent Obsertiato et

iam ad id astrorum ini luxu tegitimum auru napioierent, sicuti vero serpentes Q arei te legitimunt a tirum arae CCIrlici. Q iod si quis retpondeat, post quidem sed iron hominem a te, de qua nostra duces tatio in contra id obiicimus: quia ni hal omnino Claui cit eius utis peritiam adeo supra humani ingenii captumelle ut neutiquam ad homine, per uenare pollet iudicanda fit. Nec sine refert quod ea nunc fortasse lateat; neq hactenus ex toria ac chvmico vorum aurum prCdierit: cum niti ita inales Lominum solertia 5c industria inuentantur, superioribus 1 e

culis ignota , ut usus tormentarii pulueris , yyyida nauticae , aiktypograp.ices artifici uinseparandi aurum ab argpndo 1acchari ex ariar di nil, is excouuendi, ascenti pecula plana vitrea L siectaeis quaedam non tam Iecens in Enca rii. am post iminio tu sunt i euocata lae

147쪽

ad argum contraria partis.

QWare non videtur existimandum, conte actionem ver iri peto hyliam oronan aio a po ibi lem es , licet umquam diracilis ita Hr- menta Miami, P a D. Tima In contr- partem Mucia sis talo utentur. II- in 'tridem alendo, multaciem coelestis calo-xis vi, quae etiam vi caloris igneI perficiuntur,

maxime cum hi calores iuxta veriorem sententiam inter se speere non differant. Secundum vero argumentum, a loco Ine- Nemetallaria: pariani habet roboris Licet enim aurum in ruriaegre ini 'o solo, naturammat, non Provide tamen eius nectionem es loco It visietur addixisse, ut uil omodo extra erici Meat. Ad rationem AEgidui es naum est, non posse inter iam ad quod in suo enere excelli , multis modas gigni,

cum vnleamus ignCm elementorum mutumorincipem lactione alterius gnis , ram .um coitu, duorum corporum auram se

uerari.

Illud Gnaomio LM auceptatione mouendum ensarnitis CL macam prout nunc se habetoc interim , dum certiorab iis vera auri a se contecta experimetatis artificium non proba uoxiam perniciolaviq; Gdicandam , ac proinde nequaquam Exercendam tum ne tucatum, minusve perfectum aurum pro legit mo 'aturali diuendat tum ne maculae proni iten dolucra decipiat. Quo nomine eius protellores haud bene in Opabirca audiunt, Eos spectati dud IO. an. 22. In tali agante, SPO det Alchymistae spondent, Quae non habent, diuitias. Et deniq: ea causa sint, ut Diocleti nus huiusce art1 Iibros diligenter conqui 8ammis dederit, ut Itb. 7. te . antiq.s p. Coelius testatur. . Exui 1 perspicua iam est solutio ultimi ar- menti superioris controuersiae, curus cc

hotie Leed: Gini miri Non enim Alchymiat autem efficit, id propria, esticit, sed applicaa

iniri plana solida in longitudine, o siderat vel tam Geometram , solute Mathematici nuncupanxur N, uicilem PhilosopbR L Araiae macraidem Statuit discrimen te Mathemavi Vm sese, se

Discrimen

148쪽

si LIB. II CAP. II EXPLANATIO. 13a

e, tur eadem Mathematicus considerat abstrahe do illa a corpori Pli si ei, amat ii Q i, iai nullum commattit uxorem cum ita synceio arquC Omnino simplici menta cc. . . P. - iungat,

nee re ipsa corporibus inesse in ricietur, ut cum quis hominem concipit, non concrpiendo Socratem. iii quo est. Dii ter quoque Astrologus a Philosopho Naturali, quia ita contena platur cogita durat Adieli en trana, itemque morum V est illaus actus, ab eiulque principiis oritur, aliaque sim liter: Aila logus vero, nihil curans coeli uariaram, motuum proportiones, aeuualitates, distantias&his a Dia

perpendit

Δημοκριτο νῶ. - ντ α ῶν e Mo. - όω consisti e 7 ά, quod ex ambab eriam iasi Pro I. Vrrum, et tur ad eandem, an ad et amaro Dam arrinergo ramo cognoscere 3Ad oeteres quidem res j en ,,marer am consideraret videbitur Formam namgo essent,.rm Empedocias ac Democrat/ parum a caecat ret rurar his Vc Hoc vero, earum.J Arrepta ex lactis occasione iidearum assertores coarguit qui quoci eam ab stractronem, Quae sola mente sit non perciperent ideas inuexerunt ii est,formas quasdam a tornas cimmutabiles rerum nascentium cintereuntium per se extia singularia coli aerentes: cui ara me fieri nec ita eat, ut tales forma a singularibus abiuncta sint, utpote quae etiam mente minus i materia se cerui valent quam Matbematica , min non re sed cogitatioue a materia IIII alu1rur. Quod ira ectarabitur DBifariam ostendit Naturales formas minus a materia Minotu,q li Quo pacto materiam sequitur, abiungi pose,auam .ithematicas. Primum, quia in de finitio tribus formarum formae M./Mautem ara carum, ut paris, imparis, recti, curui, numeri, ac figurae, nec motus locum habet, nec ma rhe-arrca Ierra, cum tamen in Naturalium formarum definationibus ut earnis, ossis , nerui materia adhibea ab I aha tur Uidelicet habent se Naturales formae ad Mathematicas, uti sinam ad curviam: ut enito sit tum urci masne naso intelligi non potest, citata est propria illius affectio, ipsumque connotat: ita sorimae Physicae rer a. abs Quemateria percipi neqlteunt, Mathematicae queunt Lege hoc loco amplicvim octa oclum in primum Euclidis. Declarant ver J Alia ratione ora probat, Physica consideratione minus esse a materia abiunciam quam Mathematicam: quod videlicet Mutica, Perspeetiva, de Astrologia,quae ex Mathematicis ad Naturalem scientiam propaus accedunt,ea quae consiἀerant non prorsus a nateria auocant. Cum aurem nasu JCum n qitit, natura motio tam formam. quam materiem coprehendat, fit res naturales,ex his costitutae considerentur, ut si ii quod paulo ante declaratar fuit proindeq; VP percapam tu absq; matem, licet non ex materia quia ni inirii haud quacuam ex materia primis stiriaca paliter innotesciunt,cum omnis cognitio ab acti forma oriatur. iliter tamen . Th. Phi- OpGnus, ct Albertus Magnus terpretatur verba illa nec ex materiasvrlit sensus esto Pitylicu non consideret res naturales ab' materia tamenicaecipua eius curam S studium circa forma versari. g am cs de hocJ Cum natura sit duplex formi materia it polli ambrgi, an utriusciae con tzmplatio ad Naturalem Philosophum pertineat. Tum quasi respondendo interrogat.&interro ε Πd respondet, reuera pertinore, cu in tam materia quam forma sint partes compolit Natura iis, 'NQ4 braicus considerat, eiusdemque artificis munus fit, partes, 'liod ex partibus coalescix, 3

149쪽

ha Ais arid Proba xcij isi naturae inspectionem Physici Votii elle, in imo fele nroilum. Cum

ais natura su fertiam, quapor mi itetur; ut se habet ais Id arte t. cda,ir a te hAb bl Natura as cre aia adies Atylicas: at tui ars non formam duntaxat ed in .iteri. 14 eciam O mi i .it: Τ 'tur . curata se tontia non solam eruili licii rima Cimam, sed earundem quoci mat21 iam ex poeiciet. Asump Dein probat itura Medicus non sanitatem tantum cognoscit, si humove em T. . in turbus ea, aanare11 constitit itemque architect is non solam aedium formam , sed l .na. . lapicle, iacie: l. f. Diateriana tae Fit r. Onci, CIO AI IstoteleS,arte conliderale matea iam, vi - alcitienciam Limi, Dum; quia ari sinanes di facultates. ac scientiae certos babent imite, viri a trios non proceda: r. latas rarereis c -J Alia ratiotre idem ita coiicludit. Eiusdem scientiae 1 t. linein, ea quae di , gitaria sint, caeperdere cCT. t d materiam io masco ni iteri ci gratia formae &forma strini S: TS n. turalis 'hilc si eam contemplail. Quod vero forma sit Enis. b. De C ciuia id ad lucia

Luris ι des ius intias aliquid. Hun. Portam ait Philoronus esse Euripidem, in iisneni Tragi ii aru scrip Q rena:seno ius ames, cimi ab Aristo citatur,vi letur suisse in I iitrio eius ch ere, tuod nimia romi' intercidzrir, cum in iis, quae nur c existiar, non repetiatur. Eu metiam arres,Ea plicat AI fioteles hoc loco di .er a munia artium, quae in opere sunt inse

150쪽

LIB. II CAP. II EXPONATI I

auium e rectrici, illa enim huic magnitu 1nem Orm am ii e nauis pia ae bit uae

sunt operibus, quo ait is utenditia duRt, ut nauiam construendatum ars es, Qua tigna particat. - in edolates expolit e, b zci i, clua ala a dendis tignis occupatur, quarum opus abernatoriae ob siluit. Ex has a tui ne ite vult Ariit a tetes, Philosophiam Naturalem materiam cognoscere, cu eam i ,1 1 norent Opexariae arres, tam quae In materia peculiariter iniistunt, uti anularcst, clitam ollae imam ab hibent, pr aecipiuntves, cum hanc in materiam idoneam inferendam curent. in I grat Mi tyΑrte factarum rerum molitionem ait notiti grat 1. elle nos Hemisiario sinuo modo habe quis miretur, cam 1 tris operis, leatur 2 se id, in quod cotinuata mo . ,ri s linit, ut naulo a te dixerat, monet inem dii plicem esse iii viirtam finem citrus. id ei tui

quirendi gratia actio exercetur analis est sanitas: in m eui. thoes n. cui res coira paratur cuiusmodi est Socrates, cui valetudo acipitritur, atque hoc po1teriori mod o nos inem elle arte actoruin, a illa in nostros succedant. V in I de Phic ophin JO iem appellet hoc loco Philosophia librum non constat Sina Dii crus, i, mrst. Diati ponus, ii a te: l: Mint libro de Moribiis Verum in lir diuitio illa inrs non nu nitur. D. Tlio . putat si grassicar liti e prima, Plutosophi sedi clue in his Ithorum nomine latet lixat libros Metaph saltem perspicue legitur, etsi ex quibusdam verbis . cap. lib. 11. v tanque eboro si Verisimile fortas te eis indicari ab Arist. 1bro alios de Philo: phia, Quoru in ni minit ti./s Cr α'. de Nat. Deorum Inuenitui tamen praedicta Inas distra, itio in L 2 de Anima. - r 3 G, vi in α' γάρ. ιλιακ ἴλη a. o Praestorea ex his, adis dorae, mare Taeet Iri

Praeterea ex hi quaJTandem quod tam materra quam forma ad contemplation milivsic ab iirert:neat, Oxio probat: iura relata seu cli: aemu tuo refeDuntur, sub eaudentici latrant cadiant malo xia vero S dorma mutuo referuntur. Cui rei ars nimio est quod culus ire composit naturalis o nia non uamlabri materram ine II 1 cIrin 13ae, Ied cercam 'dii termit'. Tam exposcit parrque modo materia non cuius vis forna. ae sed certae, mi oportione sibi respondentis capax est

QVAESTIO UNICA I M MATHEMATICAE qua mediae appelΤMrtur magis Naturales, qxam Mathematica sint,

naturales.

Constat e doctrina Aristor tum superiori

cap tum lib. 6. Metaph. cap. I text. . scientiar vim adieniaticarum duas latum cile. οἰδα proprie exquisitae Mathematica dicantur; ne mi r Arithmeticam e Geo citetita in alias i ter lias Titysiologiam modiu tibimer , quod earum ubi e chum p irtim M. irhematicu IN pax lini Natuta es ita videlicet Perspectivani, discam, Astros Oima Eminuero Geometeri eas is agnitudines aliateria absoluit, eas i tot Cni prehen. I t Pelopectivus lineas exi- centes 'Onit δε easdem considerat ut cadunt sit aspectum qui radiis rectis in linearum C uia ab oculo a rem, ius ad tur,porrecticii Item Ar illi meticus numeros ab omni maior a seiunctos oxnendit Musicus eosdem virer pia existete 4n materia sensibili in voco nimirum, aut sola o contemplatur. Sria litor sph r. alii magIrradmem Geometer a Moria abstrahat: eadem vero Alitoici ous, pririli corporibus cc ὶ sit bus coniuncta lunt conliderat.

Cum igitur tros pr. edicta disciplina partim I AGV . ad Matthematica parti in ad Phyliologiam. cedant: clitaeri solet hoc loco, an magis a turales, vel magis pota 'Mathematica sint Ac quod magas in Naturales, o co primmu sitas rim teli, quia ut in prooemio virus oneris Ost in dia

motum 4 materia: hae vero scieti se gradi ab stra mota is cum Naturali Philosoplua comIe-

muniui quidem visum. sonum rit antIta tenaci Iein librecto certo consulerant, Quae omnia sensibilia lunt, nec ratione distratiuntur a mat Na. SecuCdo, idem hunc in modum probatur. m. Matheniatica non ubstantiam considerat 1ed quantitarem citcliti saltem Astronomia Sexspectiva considerant scatiliantiam: Non ergo id Mathematicam spectant. mor osten detur , inprimis cura id de Astronomia coraceptas Ver-

SEARCH

MENU NAVIGATION