장음표시 사용
191쪽
ipsum negare, est a veritate cadere est autem veritas Deus atque ita a veritate cadere, a Deo ei cudere Lesei ara in hanc sententiam apud D Thom . . contra gente cap. 2I. Altassi odore rasen Iab. . tuae luti imae, Magnum Albertum in I. sent. l. 2. art. . 4. Dur dum I I. a. 2. q. I. a Heruaeum quodl. . q. s.
productivum, producibile liceat enim
loqui sese mutuo respiciant, necat uid die tu productivum, nisi eius quod producabita est si Deus ex se esset productura ali curua ita
possibilis, iam impossibile possibile foret. ARTICVLV II.
ALIA QUAEDAX AD EANDEM sementiam lectantia. E 'tem non segniter obseruandum eum
an aliquid diuina virtute fieri pollit inqiu- imiis negativam partem non temere, aut ex intellectas nostri tensura definiendam esse. ae r ui ut recite est Diuus Anselmus a. lib. Cur Ic Deus somo. Multa potest Deus facere aliae M . hominis rati nequit cona prehendere, nullat sunt fidi mysteria ut incarnatio diuini Uerbi sustentatio accidentium extra subiectum , aliaque eius nodi; quae ita tellectus Lumanus, nisi coelesti disciplura sit ita stitutus, negabit polleelle icet illa reuera o contra, sed suora lumen rationis sint. Unde D. Augis stinus in illa verbar ad Corinth L Stultam fecit Deus sapientiam huliis mundi dapientiarn, inquat, huius mundi fec: Deus stultam faciendo ac declarando idesie cssibile quod ipsa iudicatini possibile. DSeet indo aduertendum est, cum decernimus,
non poste aliquid a Deo fieri,id non diuina vir-tirtis ivbecillitata, sed ipsius rei desectui, quasi impotentiae ascribere debere Nanaque, ut Hugo Uictoritas i J:b. de Sacramentis, parte 2. cap. 22. sapienter, acute disputat, non minus
potens it Deus , quod in poessibilia Monicssit: iiqii ldem poli in possibil1a, non cst polles, sed
non poste. Ita ue Onania potest Deus, Cuae posse Iiem D. Au potentia est. His sim Ilia tradidit D. Ambrosius f. Is .detas in c. 23. Numero tum ad Chromaticum, D. Au- n. a. Is Mustinus lib. 26. contra Fatistum cap. s. D. An -GI . i. de selmus in Pro logio cap. 7. hos securus D. S-b. . I. TAUranas I. p. q. 2 .art. 3 ubi adna Ctiet ea, quar. nti vitiationem inuoluunt, cono ruentius dic apta ex se talia esse, in On cssint fieri, uari D. . e
C. , homo non Cile id Deum facere. Sane
, p. becillum aspectum vocat,qui sonos non videt; ne infriarum auditum, qui colores non audit: cum haec non pertineant ad eiusmodi facultatem obiecta ita nec diuina potentia debilis censenda est , quod sin pliciter impcilibri raprestare nec ueat:culia haec in t extra terminos, at et O Die a executrici potent Iae.
Tertro, nec illud omittendum est, quod lati, ex dictis facile quiliis in tolliget nimirum, licet potentia diuina infinita sit, non propterea admuti do beae posse Deum ex se id, quod simpli Oter utipossibile est, Droducere Etenim cum
ENO DATI PROPOSITAE dissicultatis.
I Ibet adhuc plenioris doctrinae gratia cresciat diligentius, quo ex fontes Izatur, taliquid a Deo factibile siti aut nota sit. Quam dubitationem pertractat Heluacus Ganuauensia quodlib. . quaest 3 Scotus in I d. 3.quasti . I. Bait Ohus d. et quaest. 2. Ota Issis contioue fias dicimuς, producibilitatem esse actionem, CUIa sequentem laturam entis veri, eo modo quo risibilitas consequitur lio minis naturant. Quare ut ellentia li Oininis causa e 1 t ratiove Ia- te ina, cur lic, mi sit 1ili bilis uti natura cibiusque rei est causa, seu Inici inter Ea cur produci ueat. Era vero Prii ducibile importat ordinem au producti uiani nilii enim dicitur . produc bile, nil quia ab at quia productricem vim habente est ibi potes J inde est, duodnihil ensetur produc maje, niti pri:Ta quidem per idinem ad Deum , qui est pruita causa eia ficiens rerum Omnivira; ieinde perhab inci
nem ad agens creatum a quo, Deo pariter concurret te, produci potest. In idem recia det si qui S :cat, causam seu rationem cur a liquid produci ueat, este negationem te gnantiae termir. Otum qualis negatio cernitur, verbi gratia, inter lapidem dicandorem, non alnacia inter lapidem &pa ceps antellectus. Nam ario cur inter hos terminos, Datamen inter illos, praedicta repugnantia vcI tur, est Hilurium . non alloiuati, natura Iuia 111 odi est , ut eam sequatur producibilatas, siue aptitudo , ut inuicem coniuncti prGduci a
Si quis autem petat, num ipsa natura ter ni Dunt υρnorum secumlum te limpia , si blata a nox existentia coia sideratione , aliquam habeat Sese in s rvideriorem causam, ad qualia releratur et e sporademus ti bole nempe Deiani si e ζ ζζ Nam diuina in 'irae ut est Ono mensi hia Atius esse ita via uti quodque en abe: d PQR sis ad Ct, tanquam adun1brata quaedam aiu, - - ι--ra ut ludo. Ideoque creaturae circinatur a P i-lo:Ui bis x elata tialiscendentia compa Iazi
192쪽
ne Dei: quod fieri non possiet, si seciundum
sua ii ellentia in Deo penderent. Ea clienam re a colum tra Ticen dei rum condita , ut pendeante, sentialiter ab eo, ad illo referuntur. Potro pondear creaturae fecundum se a Deo, ut
acatis exeiriplari, seu quoad diuitias ideas non quidem practicas et enim ut hae ad artem diuinam, ad actionem spectant, ita creaturae praecise secundum suas sientias absq; ullo respectu ad existentiam, ccinfideratae, ab ipsis non pendent sed ecundam ideas peculati uas, quae
artem potentia atq; diu am executivam nostro intectigena ni odo aude cedunt Nec mirum cum diuinaeuentia in illo prio; perlecti ili narationem totius eis obtineat resque Cinnes ut absolutria imam speculum repra i ntor, eundum facis gradus parturi or maliter, partim eminenter, contineat atque deo 1n prior at te illa non inchoate duntaxat, ut quidam Olimi,
sed absolute perfecteque imitabilis iam iit
creaturis in qua imitabilitate, pio ut obiicitur diuino intellectat, idearia in rata podrnimum coasiliit. His adde, non modo simplices terminos, sed eorum etiam sempiternas connexiones, habere necessariam dependentiam ab ostentia diuina,
ut ab ipsarum causa siro modo quia quid quia
terminorum causa est ceta et retram causa earum affect Otium quae terminis neces lario con- Lennini quo paeto se habent praedictae connexiones siue accipianti: tundamentaliter, , Di in neg.uiones a vittatis piaedrcatorum a
lubiecti, Iicet ita sumptae', ut non habent entiatatem, ita nec causam , nisi admodum improprie, laeticet quatenus eorum conditio fert itu Hormaliter, quo pacto sunt e pectus quidam ident1tatis unius in altero, ut supra docuimus qua respectus, etiam quoad ea mentitatem rationis quam sertiuntur, suo modo adumbrationes quaedam sunt, quanquam obscatissimae primi ae da uini esse. Ex dictis habes, cesila n rationemve inter nam, cur numquodque it produc1bile esse ipsani natiiram trimanorum causam ex Cr-zam activam, .l oua potestte ossici, in ordine ad tuam produc bile nuncupatur, ii potestatem Iurnam rerium nitrium ei sectriccm, itemque virtutem carisae creatae is ii sic resqira lectindor uiri a ratiusta acuitatem omnino excedat viti mazo v diro caulam , aerei nam etiam , in quam , ut in sentem laeta ut rari to Flius entitatis fit resolutio est diuinam essen iam eo quo diximus, modo pectatam. Hinc notria inicile erit ad illi nili satelligere, cur aliquid Deo e cici non possit isti enim interna causa ipsa nat Irra ei minoriana, quam se uirur pugnantia, ne inuicem coniungi Cisi ut quae pusI. tia ex eo oritur, quod tales ieri 21-ru i veri primi esse par 2:cipaίλ-
Irca ea, qua 1 iperius statuimus, nor nullae . Dubiu- .
occurrunt dubitationes Poma est , ire dsecanidum Pecipat t1cam doctrinam asserendum videatur, Omnia, quantumlibet contradi ct Onia Saepiagnaniram uoluant, polle a Deo fieri, uno tantum excepto quandoquid iri Ari-itotelesi, Ethic. c. 2 laudat sente itiam gathonis, at emtis vir tant in carere Deum vicie-
licet quodno: possit facere, ut id, quod prae
Secundi: Quonam pacto creaturae sint rela a Dus. ra transconderitia, comparatione ellentia diuinae, secundum rationes ideales spe t. tar: cum Omnia relata transcende uia definiantur perliabitudin ira ad ea qua respiciunt; ut mat ria per habitudinem ad tormam, potent; ad sua oblecta et de tamen creatura: noli seleant a Philolophi s seliniri per respecti in ad ei e ti in di-umam, ut ex Uilgatis earlina definitionibus partam est. Tertiaci Num creaturae, ecbinaum suam es risentiam praecise sumptae solummodo pendeant a Deo, ut ab archetypo specillativo,&m lux totius esse an etiam ut a causa est icietate si rati, exempLiri practici sicuti quidam nostra: tatis excellenti ingenio doctrina philosophi arbitrantur. Nam quod etiam hoc posteriorim octo pendeant, his c argamenta videtur concludi. Non inagis pendet accidens assibilantia, in genere causae subicctiua S materialis quani creatura a Deo, in genere cauo effcientis idem intellige de altas duabus causis sed de pendentia illa est esse uialis ergo haec Maior probatur quia inde colligimus, accidetis penia ere essentialiter a substantia, quod me illa esse nequearia multo minus creatura fine Deo
cohaereae potest. Secundo idem confirmatur 2. Argum. quia ens Iecundici suam ellent ram detinitur id quod cxtitere in rerum natura potest. Marecium nihil dicatur posse cxistere, nisi comparatum ad suum est aetas, sequi rurianiae eras Labe re ellant1alem Oidinem ad Deum, ve ad catalara
ARTICVLVSHIL SUPERIORUM, DUBITATIO-
PR. opolitae dubitariones ita di' 'ndae sunt. Ad primani dicendum : in primi Ar it. te lem non cognoui sieetata ordinariam , siue solutam Dei potetitiam, imo nec de ordinari 1e et sensisse cum putarit Deum a ele e cc sitate uadurae, ut i alabi oncndcinus Uera:
193쪽
de A thonis dictum non in tota eius ampla-tudine approbasse , ut reuera approbandum noli est,scd qua ex parte prarieratam nullo modo insectam redda posse asserebat Ad secundum screaturas, si quatenus entia sint j ciemur, non nisi per habitudinem ad Deum, ut est causa prototypa totius esse, omnIno distincte ae perfecte intelligi S definiri pol
se nec mirum, quod in vulgatas defitiationibus nulla Dei expressa mentio babeatur. Nam prImum eneralis conceptus entis 1 commune ad solum Metaphysicum pertinet ut in pro mio Euius operis docuimus. De la,1pla Metaphviicus Ircet essentia persequatur,v1q addependeutiam a prima causa raro tamen de I-tiones omnibus numeris absoluit, ac perlic It. unde nec incias prima causam solet expII mere. Tertia plus habet d1rficultatis neq: Hanc Ia mur, admodum probabilem eis Philosophorum opinionem,quam utit, retulimus Verum, quia opposita&nobis ilerisque altis vera si milior videtur dicimus, creaturas, ut Quaderuproduci bries sunt, importare necessarἱam δε-bitudinem ad productivum, huc est a Deum, ilia causa effectrices , in qua bus virtute cintinentur ut ait a nobis lipemus declaratum. Verum . quia producibilitas non est pia creaturarum ellentia; sed affectio eam consequens: siquidem ante con 1iderationem potetula: daame exequutiuae iam res habent, quod intentia, cui iam sunt imitationes pii mi ac diurni este
consenuens fit vires, secundum ita nar aras praecise spectatae, non habeant essentialem ordinem ad Deum , ut ad caula me serentem, Cl
alem , aut etiam exemplarem pra cλm,
Namque harum omnium citus aiatates semis
tuis ossiciis comitantur quandoquidem uis allicit, eniciens agat propter finem item ei E- ciens, si intellectu praeditum sit, proponit sibi exemplar, quod imitetur, Ipsumque exemplar eius actionem dirigit. His positis, ad primum argument m pro
contraria opinione, neganda est maior proposit 1 o Mad Ius confirmationem dicendum non ex eo collisei accidens pendere essetitialiter altabitantia, ouo sine illae se nequeat multa enim pendent est entia' iter ab iis sine quibus ei leposunt multa ne ineunt esse sine u albus non essentialiter pendent. Pro prioribus exemphim sit coceptus rosae qui cum a rosa spe omcar, It ab ea secundum suam esse: iam depende , ut a causa formui inna seca: nam ea non existe: at ros existit Pro postera oribus fit lux, qua nisi actua luminoso consei itur, uane seit S tamen non pcndet ab Illo tro ad ollentiam ut est communis Plii Iosias horum opinio.
Causa igitur, cur accidens penaea inent 1 alitera substatura In genere causet subiective est quia
accidens secancium suam naturam stu. b rudo, liue e Pectus tra&scendens ad Iubllan Nam,
quod non conuenit rebus creatis comparatio ne De , ut tr1plicem illani causalitatem subit. Ad secundu in respondenduini cum ens defini
tur id, quod potest existere Oia de fimri et in sentiam, sed per arfectionem quae essentiani consequitur quemadmodum illa substantia, definitio, sabstantia est ens per se existens, non traditur per quid ditatem iubstantiae, sed per
proprietatem itandam eius comitem ac si di ceretur substantia est res, habens qui, dilaterii. cui debetur in alio non insit stilo annotavit D. Thomas . Sen. t. d. I2. q. I. Id. I. ex Α-
VTRVM ACCIDENS ATTINGAT proiluc mi em substantiatis foma,
IN hac cotur Ouersi. due latri ex Ire me senteniatiar. Prior est quorundam recentium Philosophorum, Maliorum quos in T. lib. Metaph. u. 7. Socrates refert, asserentium Tormam sit stantialem rei gen rantis, nullum acti immin- naxam, ei Ormio si. at illi e actio bus Obeun- d:s, impenctere solau: acci cleiula propria virtu te, ut princines causas, gen rare subitantiam. Iil quod liac diti stili iam r. lotae conrirmant: Ca. O , verbi gratia, seposito omni concursu Lint se forma substatui alis. liabet ex se vini calefacien m. m. li generara irq ignem Deis Mima substantialis nullo pacto ad id active cola currit: alioquies ficeret natura pluribus quod efficere patro bus valet. Probatur a Isumptum quia aqua calida manum calefacit ferrum gnatum cale faciendo generat ignem , quae actiones cum forma aquae Terri aliena si uis peregrἰ. , neeessum et , ut solius caloris vi admina stren- tua. Huc pertilari, quo illi calor Ira tensus extramazeriam ii qualuitate diuinitus seruetur , non modo stupam calefaciet seu etiam igni et, nutata interim ad id scirm. eum nul a b ess pCna tur. In fluxum aut libente. Pciter Ior Diuentia huic aduors tria est Sco in I. dist. 37. q. I. Minia disi is quati . . Du ra; di bid. q. a. E. d. I. q. . cha lia γ ῆ aliolum: quam etiam pulciam sub H vocat Iandunus I. de Anim. R. Hi censen iaccidens neq; vj propcia, neq; ut abstantiae 1R1 irati P. mam substant: alem in napurate prUG cax b, aiincidetu autem posse 1 hisce argumenta citen' di. Nunil ultra Dum radum aut speciem δ' x
194쪽
LIB. II. Ap. VII. V ps T. VIII.
sed substantia a tiore naturae rudum obtinet. . iana accidens mora potest igitur substanti ab
aeciae te essici .QUO a vi qui Occurrat accidens
non sua, sed substa tria a vi substantiam gignere, euius Oppo fidum ratio non probat con ara bilia eitur. Namque aut vis illa influxusve substantia, accidens est aut substantia. Non substantia, ut prael. Paccidens, eadem existi disti euhas dein ali artuna' aestio abibit. Eigo nec eo pacto dicendum est ab accidente subitant 1am ei. ci. Secundo an generatione nauoca, ouata est, exenipli caula, ignis ab igni prodiictro, oportet sormam ei Tenitae consimilem se forma
Derantis: arqua forma Ignis non eli accI aetati
conli malis, sed substantiae non ergo ab accide. te , sed asi an a generatur. Tertio Substantia potest elle immediatum sua altionis principium : ergo nillil impedit, quominus . bitantia ubstantiam inani edra de prodit cat atq adeo strumentariam accidentium vnn ad dieriti quam asciscet. Probatur antecedens quia vel ita agere est infra, vel supra dignitatem substam: ς. Non infra; cum conueniat Deo nos supra cum corripetat accudet, tibiis, ut calori qui immediate calefacit. Non cst igitux, cur negari debeat, ii ibstantiam immediate operari.
Quarto : et acti, qua forma ignis prodacitur, immediare egreditura calore tantum: veli calore&Liccitate, cariemque accidentibus, .uurbas materia da spolita Rit vel proxime aio Dia forma substantiali ignis generantis. Non acalore tantum cum praeparati ad formam non me duntaxat consistat. Non ab omnibus accident bars, qua materiam ad susceptionem forna exornarunt cum una implex actio axinritis principias immediate clici non possit. Igat ut a sola forma substanta ali generantis Datq; adeo nullum accrdens productionem Libstantiqessica enter attinoit.
ARTICVLVS ISTABILIVNIRUR TAE ASSER-ttanes, quibus proximi articuli sen
tentia confatantur. N plura earum opinionum, quas r edulimus, nobis probatur; sed alia inter utrata; I me dia 'ira aliquot a sertio vibus cxplicanda est. Prima sit non recte sentiunt, qui enant for Fmam substantia enacia actione tuas obeundas
est e pricipuis rerum naturalium allectionabus: adeo ut communi Philosophorum agensiudi xerit Aristoteles 1 de Coelo, cap. 3. text. 7. numquCilq suae operatio ius causam esse Parestig tur, ac naturae ordini consentaneum i tactio in ipsa eruiti substantia causani habeat,iqua es manet. haec autem substatrii non - . est esse materia in tae nullam este racem irripoli det est igitur forma. secando Atrio se uitur esse eri Oidenari iteri mari uiri cis endi, Senaa IH c Pia Π forma substa iuraus eli primarium ac principale principium estendi. Vnde ab Aiistotele hoc in libro, cap. 3 text. 28 dicitur ratio ipsa quid. ii tatis. Erit igitur prima origo quasi fons, dquo rei naturalis actio pronciscatur. Tertio: N.illa causa potest effectum nobili xis nota vi sua ederes atqui labitant xiii robi lior accidente: ergo nullam accidens vi propria substantiam gignet sed ut instrumenti in praestantioris agetulis, id est formae. Postremo, confirmatur eadem sententiate Eisdem , fimoniis Aristotelis qui forma subitantiali di m ad ty Asertis verb1 emcientiam attribuit. Namq; . ea a Dis
huius libri c. text. 7I docet causiam Orma: a gene por finale,c et scientem , nonnunq iam in Candem is sepe puta Tem incidere, ut inaei etatione equi. zz. de es. Ortu e Interitu, cap. 9 text. sa asserit, materiae esse pati,formae vero agere. Et ibid. rexI. 3. eos reprehendit, qui omnem actionem solis qualitatibus educebana. Et 1. de Anima, cap. q. texta 36 dc 37. statuit an ii Maria esse ei Achricem. causam, unde motionis principium emergit. Secunda assertio mi illa substaiatia creatasne . Pisto. instrui Dentaria accidentium ope substantialem formam inducit. Haec elim Tho. I. Parr. q. 7. arr. I. Averroes I 2 Metaph. comm. IS. Henrici Gandau qtlodlib. I q. r. Egidii Romani quo. lib.3.u a Capreces in I. d.3. q. l. art. 2 aliorum lcomplurium Suadetur autem , primum a qua Pro Wt - quantumlibet aduersari epulis actores con mori πο- tradicarat nulla substantia creata est immedia πυρο α
tum agendi principiu: videlicet, quia sicut age DT H erere sine dependentia ab alio priori, proprium est rem 'r. σηprimae cauis ita eidem tantum conuenit agere S.',3 Φ. more principalis agentis, sine dependentia ab Z- a. alio posteriori, hoc est, abs' interuentu alterius, per quod inerrectam influat. Item , quia forma agentis ira ordita alti immediate ad elle,
ut indiscriminatim se habeat ad hanc&illam opefationem, nisi ab accidentibi: S, quorum ni cis Ho ,.λnisterio uti debet determinetur. Vnde est q Od is in bibunatura tantam agentrum qu lizatum uti, is te ma apparatum substantiis attribuit Dein γλ bis,
de quia ut Averroes ab T. Vet. cona. 22. ZI.&lib. 12.com. I8 recte ait heius deni est materiam praeparare, formam inducere. Quare cum non sola rei generantis substatuta, sed accidentia quoqe, materiam praepalent, etiam acciden tia suo modo Ormam inducent. Praeterea qui iaeum substatui este irici accidentium ope ad alias actiones perricrenda utatur , conserita ne iam videtis . ut eandem opem ad fuhstaticiae oen ratta est erra adii beat. iii perti et illud
Amst telis A. cap. lib. de S nsa S sensili. I.
quatenus Ignis, aut aqua' aut quuip1am aliud a rete, aut pati natum est; sed quatenus con- A L zzλ
195쪽
trarietatem subeat . earenus agunt, pati latur-
qiὶ Hoc est nulla res naturalis propriam elicit Actionem immediate ex sua forma Iubstantiali, princi pro agendi sed ex contrariis qualitaribus, ut ignis inqua ex calore Trigo te. Vnde colligit Alexander, ignem non qua caudus est actionem edere Stoicam esse, non Peripat
ARTICULUS III. ILIAE ASSERTIONES, O s VS tota quasi prosigatur.
I Ertia Tertio sit Accidentia facultat propria, Hug ut principes causae, non attingunt subitantialis formae productionem , attingunt tamen virtute substantiae. Haec ex superioribus colligitur, aiterituri aD Tho. 3. contra Gent S, cap. 9. 3. pari. quaest.Tr. art. 3. Magno Al Cberto aura dos . . ardi c. II. Eordio in Theorematis, propos. 3. 3 lib. 2. Hexam cap. H. Palu-dano A. dist. o. quaest. . M.ti Ore q. I. R cha do in 3 prisci pali, quaest 2 Argentana te quaest.
Gen. cap 66, aliisq; compllaribus. Probatur xi rem quoad priorem partema quia si accidens vi propria se ave princeps causa substantialis so
in productionem attingeret, vel id praestaret via Seris uni vocum, vel ut aequivocum. Non ut Dunitio cum,qua non erusdem rationis ac speciei cum effectu Non cae qui vocum quia alloquic let excellentioris natarae, quam substantia. Non potest agitur accidens iacultate propria, s ibsta iritalem torma gignere Secundo quia si accidens ea I praeditum ei et vel eandem haberet forma subitan tralis, quod superuacaneum foret vel ea careret, 'i l C. supra rei litauamus. Posterior pars hunc in modum Ollandrtur Corpora coe eitia proci eant in sublunara muri Edo die putrescente materia, imperfecta ansem alia, ve ranas ct mures, alia'; id oneris be-itu Iaa: non pol sunt aurem eas producere, nisi per i astri amentariam operam qualitatam, quas ab sed mittunt alioqui agerent primo an I2- motum. quod fera polle negat Arist. Jauius peris libro, cap. r. exr Io. Igitur coelestes illae qua rates , prod ictionem sibi uti erficien- zattinguiar. Idem comprobat al orum antiam cium generatio in qua semen quasi paren Pti vide surigens , per vim format lcem sibi in-liae rontem, paulatim membrae lingit, ac stato
tempo: an mia vegetatricem , dea: de sentiente in Profert, quam certe no pro tenet, nisi eiu G
que pro eodem facit, quod radi Solis, in speculo concavo reflexi, ignem edunt, non aliter, quam virtute Solis , in quo omnes eleniento
operantis. Pro explicatione limulce alie tronis O iri, haud ignorandum eit, multo e schola D. Tuo in ea opinione elle, uti uten d E. U. D auib an tu ad accinentia, per quM pCiantur, virtutem quandam . non stabilem , sed traiectitiam ad umbr. itum ac velut interrilonale est substantiae in se continentem:que virtus re qua dem ipsa accidens, potentia vero iis cacitate tibi an ira it. Atq huiusmodi vartute perfusa quod an modo .corrc borata accidentia , . tra vires sua ad si1bsta atram generandam excitari inquiunt. H:r isti tenta a P ii p. ti Unum habere vid Orur D. Tho. . p. 'ua it.' - art. . d in . as,ia'
r11imilis videtur, sicuti am a te explicatinus, curra de concursi caul iri me cuni agente creato di putaremus Auget cmna res si ac necessitare,ctim stibistantiae ex sola nuda accidantia , t per illa naturalia sciumenta absque illa ad
uentrii. Virtute, l . . fingiit, generationem subst intia ex qui ville M. Pr Pterea, cum ea vir .
tus adhuc intra accidentium cancello maneat, ni in o fati fit magici is, citra contendun , non
φoste accidens ad generandam substantiam
Itaque rectius philosio ullari eos arbitramur, qui volunt cuni accidentia virtute si istantiae formam bbstantialem igi e re perhibentur, ac capiendum id elle intrari litiue hoc est, idem sui valere ac si diceretur ste ipsa virdus iubila Crime defiaὐis generantisci quandoqua dena accriae intra ut sunt tuos MI et tia alterius. io 3 a se sei substantii S suum nae rei, Ese habent ita eorum vis non tam ipsorum, substantia vis est Cur igitur ri Gabat ali mam sis quis' calor g ras gnem, non carne ira, ammalii stantia in Giloi .irnem, ni γῆ ignem generat, si neq hic ab ἱγοι. an Imali, Orn . . , neq; Ite a forma ignis via tutem aliqilata ad uel r matri sibiq sui ei additam a hoc potari quam illiu progranendum , natata' tur mami na, quia prod. iccio caloris ab igne coniuncta est cum productione siccitatis 'llaru rara Ualitati ina, quae materiam ad agnis for- Inam preparant, ac determinant similitem; ca' letaerio nem ab animalis calore, in materiam limenti inductam , co1ria tantur alteratione a
liae qilibus materia su torma carnis disponituri definitur :. Quod si heri posset ut exempli gry
196쪽
LIB. II CAP. VII. QVAEST. XVIII.
Q sed similiter de aliarum generabilium ab A
Quinta assertio Accadens non potest virtute propria dii accidens producere, sed in uerri virtute subitant x. Ab hac propositione distenti Scotus in . dist. z. q. . Fg: dati m theore inacis propolitione 43. pleriq; alii ea potin -mhim innixi ratione; quia ex eo, quod verbicratia, calor a tui calorem vi sua gaguat, non circo aget ultra propriam speclem. Quare no est cur hoc ei deneganaum videatur Caererum nostra sententia verili milior est magisque Philosophica,' tam statuat D. Thom in .dri 3. i. art. NAm cum unumquodq; ut se habet ade se ita ad operandum sicut acciden non per se nec untiate sua est, sed substantiae: ita nec sua sed subitantia virtute operatur mon quia calorem et siciendo aliquid se ει obilius produceret, sed quia vi propria agendo natura suae modum
ut supposito immediate agenti per calorem quem lusim et calori tanquam rationa forma rcalefactionis caeteraq; similiter, ut de aqua a lida drcebamus. Nisi quod dia crimen illud, printer alia cernitur inter generationem igni Salarant, ct eam quae a serro candenti est quod haectio a sit a rma terri, nisi quatenus una immateria calorem sustinet, at tur adeo denotrii native duntaxat illa vero sit a Grina gnas elicitaues; non quidem per aliam actionem distIn-ctarn ab ea quac alor operatur, sed pervi an eandemque alioqui haberet otiam suppolitumi ni aliam actionem diuersam ab actione r-mae sicui mi Liarma per calo Iem, ita suppo situm per formam.
IE PONSIO AD A RGUMENTI, quibus prima opimo, initio qui
Voniam ex iis, quae hactenus disseruimus,
constat, primi articuli sentetulas a veritate aberraste,earum argumenta dilue adaanob: shoc loc sunt Atque in primis illud, quo onmem concursum activum substantiali formae adimebat, sic explicabit Er. Cum aqua calidanianum calefacit .eiusmod ac tro, ut probat armamentum non oritur a rima substrati aliaquae tribuenda tamen est tum ipsi aquae calidae tam calori, tum abstaritiali tormae ignis tum derii l. igni, alio talio modo. quae calidae, ut supposito immediato, quod secundum formam caloris, quam sustentata calet acti Calori, tanquam proximo principio , .ratione rinali cale tactionis, qu-d .amen non propria, sed imis varia te agit. Formae substantiali gnis. vii principio principali activo, a quo in aquam calor defluxit quodque in eodem calore, ut in sua virtute per Mur. Deniqur agni, tanqiram praecipuo agenti, quod med rate mediatione sappotiti, sed immediatione virtutis eam cale- Actionem X lubet
. . , si iod de actione aquae calida manum ca- si .iete uis diximus pari ratione asserendiam est
de actione,qua erram ignitum stupam gigΠrt; nisi velimus quod quibus lani placet non terium ipsam calore a ieetum sed ignis scintillulas emicantes ex particulis ferri in ignem Conuerti, stupa incendio corripere. At enim si gnis productio a iserro pso . vi cohibiti in eo caloris exerceatur, asicribenda erit ea productio serro,
C Iectum QVod attinet ad calorem, si extra subie tram
diuina virtute ponatur , quaerat aliquis, nam is agere queat, ignemq; producere. Nam quod nequeat, hoc argumento vadetur ostendi Non plus repugnat agere ignem in mairriam qiranti rate flectam, sed formae substam talis adminiculo destitutam, i l formae actum inuehere quam calo tem per se cohaerentem ex arte ignem generare sed Illud ita repugnat, ut neutiquam possit rieri ergo hoc. Probatur al- sumptro quia cum calo calefactioquerisit -ctus secundus , hic naturae ordine actura primum suppon ad utiq; non vadentur pollerecipi in materram exutam substantiali tarma , quae
est actias primus eoru racient.
Aserendum tamen est, calorem intensum extra substantiam , sed tamen in quantitate existentem sine qua latitate enim non dabitarmutilus contarius , quem ad eiusmodi actio nes natura requirit posse ignem renerare; cum non sit negandum, uianun a Lunaristia pectos via r 1 col secrati, quae extra substantiam consistunt inlectam aquam in vinum poli conuel tere. Nec rario in contrariti adducta quicquam ne trotiaeXhibet. Etenim sicut in praedicto mysterio species consecratae aduentatia acciduo traper se recipiunt, quamuis nulla ibi substantialis ima praelit ita materia prima literventu solius quantitatis suininum calorem recipiet. Ni- mirum illa acti P secundi i iiiii dei' ἰ letat a neutiquam esseritialis est; sed Physica duntaxat, itiam diuinitus compentari posse, Eucliari itia
Proposita dubitatione iunc in modii in explicata, ad argumpntuiti, quod illius occasio fuit respondemus: unam tm calorem Ytra subie tum cohaerentem . nota propria iacula a- te Enem generarii r im, sed su stantiar, nempei es, cuius ille restrumentaria vi est. At cuiuS
197쪽
nacignis nempe erus , in quo prius extiterat, si an antea in subiecto erat in , si in ni illo turrit, sed denuo producatur exit Ortalle qui
dicat .r ferendam tunc eam generationem ad aliquum ignei in indeteimi: rate ac vage su .ptu. Veturia a faui te coarguetur nam determia: ata Sesticius certas ac prae initas carisis habere bcat. S nec abit igitUr ea generario t. inquam ad principem causani secundam ad eum ignem, cui ei uti uidi calor naturae distilbutione debet ar Nam om: aes igne , quos creare De isporei , certum ibi calorem lingularern, ito consertientu actiones suas adnari strent,
Physica necessitate deposcunt, cum isti ulmodilin ulare affectiones singulauiam naturarumat pendices &quali corollaria quaedam sin lita
qui urs calor summo gr. adu inrensus , aliqilem certum ignem a Deo creabile P necessario res scit it cuti quilibet alius effectus naturaliς, certam habet catasarn et ectivalia ingularem, aqua dependeat, ut lib. S. Methphys patebit
ARTICVLVS VI. EXPLICATIO ASG I ME ,-ro. Em prosecunda opi
nione. U T vero rationes, ira suadere Ditebantur, ae dentia nullo pacto substantiam produ-Cere, ta diluentur. Ad primam dicendum erit cum D. rhoma 2 contra gentes, cap. I. deveritate qua l. 27 art. . hil ultra suum graduin alit peciem quicquam noliri poste pro-rtia vartute post tamen 1r ure nobili oras a-UeTtIS, quomodo accide; rii, Non sua, sed substantiae vittit te. substantiam gignunt Ad secun-d.Ilia tormam subfrantialem eius, quodinruo-ca generari an fac ducitur, nota Oportire si mr-lem sessori, e troximae, qua g nerata S ut1Π- fra tamento utitur, sed pri1 Hae ubi ai tali for Da a Ipsius generantis. Ad tertiam negandum est quod ait uinit; tarn etsi a non millis concedatur, ad eius probationem dicendum cuni Ca-kta ad art. 3. qua it. 4. primae partis r plici-w: Oile rem at reluam elle principium productavum actionis videlicet pioximum non principale principales non protimum proxi-nnim aprincipale simul. Potro e te plincipium primo modo infimae notae est ideoque accIdentium naturae congruit. Est principium se cundo modo me ilium trid conserit , at ire ita cieata ut aratia accomm ad Hil , quae rers': imam formam siue actum purum . id it Deum, in te ac cydentia,rDedium locum Obtinet Demoue, esse participetum tertio modo, ii piemam in inrtamque i it pericctionem. v ti uit eri di imus , dc cicii coitima dunta Yat causa collucitat, qua Neque medio, neq; aliena
virtut ad operandum eget 'rid sat et cur
nulla substantia creat. . ine iteruentu acci- cienti uiri, ror mari liabit a zὶ.ιlcm m materiam inducad.
R. quartam , quae O me ιliocriter fauet o clpinioni existimantium generationem non ve ram eii actionem . sed terminam duntaxat i te rationas praeeunta, d Icendum Uit ignis Oene rationem non a calore tantum elici sedeommuniti a caeteris accidentibus . qua ignis mam in discunt nec esse absurdum, unam ea demq; act1ODem a multas a st uni illit aliis principiis, quatenus o milia maioriam ad nani sor naan praepararit atq: Oidina a ProthcIs I. Intes ligo autem oriri abhi acci densibit generativi nem, Ora quasi ea uia erat anes Omnia namq:
tin primo de generationes .ituamus, par
cum re corrupta ipso generat IUIr momento
intereunt se i quia, cum non nisi per accidens, utpote alterius occasu occtilam ter inde sese
generationem eliciendam habet . ac si etiam tunc u rerum natura permanerent. Ex de re suci loco plenius ac planiuS.
VTRVM X OMNIBUS ACCI dentibus sola qualitates agendi vim
dere rideantar, aliis q:ιθque accidentibus eam vim inesse.
Q Uoniam proram questione ita tuimus aecidentia, ta nquam subitantiarum instra menta, produc troiaem fora. arii substantialii rei atti Rurer proindeq; agendi uia habere: proxi-
mum est ut criit rarium ea vis lolis qualitatibus, ute1icona inritui phrlosophantium vox)an atras quoque accidentibu competat. Nani quod alii sitiani conuenire allerendum sit, hisceor unusatis videtur coniicr. Quic iura ab intollectu nostro percipitur 1. Aet mconchirr; acti te ne si iam pecaena ad pelle Let D. Ctione. l . verbiim tanquam parens per se mi iti is nariam virtutem ad gignendam sobolem cie T i. e. 2s. accidentia aliarum categoriarum percipali cura nostro intellectu, ut planum est: Sit ea o nania aliquam genii vim possident cum Π- strumenti a filo prancipali agenti ai scribatur,
198쪽
38 ILIB. II CAP. VII. QVAEST. XIX.
creo: Di lias decet cur. re; ne quid do ui suae otiolum sit; ara congruere videtur, ut naturaeditici u hirundi Diae risitate, in hac aea quasi lotiio, nihil obtorpescere, nihil ine opere &-ctioire esse patratur. Tertio idem priuatim ostenditur in relationibus. Nulla enim idonea latio afferra potest, eui relationes nil agam: non desunt, quae op- potitum suadea Pt. Primum quia sunt actus:&omnem actu sua activitas Mactio Oias tantur. Item, quia relationes induunt ratione caustrum cinalium ut patet,cum quis rei iterariaen tua operara gratia honoris, qui relatio quaedam est. 23d ii relationes hac causialitatem,
quae inter Omne praecipua est interdu obeunt; cur no etiam C dum causandi et sicietis ea
sar aliquando a iiiiiii strent3 Quarto Motus ad locuna est quantitas, tanten multis in rebus agendi facultatem obtinet ergo aliqua quantitas habet vim activam. Probatur sit implica ueprimum, quia spherae ctar Clestes ranisterio morus quo circumvehuntur,ag ut in orbem subbinarem Deinde ciuia attritus duorum corpor tim non calorem 1olum sed interdum quoque ignem excita T. Pol tremo: Multae actioncs sunt principia e fetarua alia Ium ergo salieni actionIbus conuenit esse principium agendi Probatur antece dens Nam ex compluraum Philosi horuni iudicio,contemplatro caussat em cicator dele tationem; notitia intellectus,acium desiderii finis appetitio volitionem eorum quae ad fine sapit; oc iis sus principiorum, assensum conclutionis. Non caussant vero haec ut productiones;
siquidem contemplatio, verba causa, non est 1 pse delectationis productio; nec appetitio finis,
volit o mediolum, α sed ut pr1nc Ip7a acrina, cui bus antina ad conlequentes illas actiones eliciendas uritur.
hac disceptatione communi Philosoph
. rum voce celebratur, ex omnibus accidentibus solas qualitates agendi vim obtinere Uerum cum ultimum argumentum 1uperroris articuli eorundem a Philosophorum consensu probet niuitas internas actiones esse principia activa aliariam videtur equ3dem corianvinas illa a sertio ita aceipienda, ut non simplic Ite ex omn)bus accrdentibus, ea tantuni modo E fixis, cuiusmodi non sunt praedicta actiones , quae ut plurimum confestim euaz icunt sola qua-. litates agendi vim habeant. Estque admodi imi vel iii mile ideo pronunciatnm illa d ab is au- cetoribus ad solas qualitates restrictum suille, tui i plerici interit , operatione quati
annumerant Ted quia verior est sente iura qι Hillas ad actionis categoriam pertinere irari ic, iccirco no 1detur nobis abs tute proiiuirciniadum, ex omnibus accideruabus Oias qualica dese Ii principia activa, sed adhibenda eam Cluari,
Quomam autem magis ordinaria principia Cu reuis G activa formatum substantialium sim ciuili tes, aduert eius rei conueniet tIam M Tari inos, , nem inde ei se quod cum On e compositum. - Io, turale constet, ateria sorma Quarum ira marum.
tiendi munus obit , haec agendi hi duob: principiis duo alia eorundem Oiliciorum quali
administra , contributa fuere materiae quantaras, forma vero qrialitas. Etenim materia in Mater interuentu quantitatis accidentia recipiti inici ut mi age, ut subiectum quo λrma vero minister ob b ruix qualitatum operatur. Nam cum materia de tuo. unt ras: extensa non it, Oportuit conferii illi a natura fomm g -- quantitate, cur il interuentu extenderetur, cor or .poralia' accidentia recipei et Rur: iam curru forma ubstantialis immediatum agendi prata clivunt esse nequeat, procurandum ei uita na- tiara aliqliod agendi iustrumentum quo Lore' tur. Hoc vero est Qualitatem , ex eo consitat,
quia gentia naturalia per potentias . per calx
rem, tri humore, accitatem a daci eiusmodi ad qualito unigeniis pertinentia, Ol erari lolat Itom quia uti pactim ademtis 'U alaates, alia tibi consimiles genorant caiorem calor,hunior in humor quod tamen cineris ci accidentibus denegatum est. Nec enim quantitas aliam quatuitatem tticit, nec relatio relati ne in similiterq res habet in aliis pia terqu. miti nonnullis actionibus , ut antea monuim S.
Illud tamen ignorandum non est, age di ν μ' re is, alia non as omnes quatria res eodem pacto sev b otile M isdam enim sui iactauar realiter iiii, iab. . c. m. inteiitionaliter o lix, ct calor LuceDim ast ist
sui imaginem mittit, quae perlata ad oculum , mulctim videnti facultate ursiondi efficit. tem calor non alium duntaxat caloiem gignat, sed sui id esum ex te proferr, quod sensitor' tactus iniustum , iuria liter ad sentionem caloris
pariter concurrit Alia vero irn qualitates quae Iea iter tantum agunt ut potentia vegetatrices Aliae, quae intentionaliter tantum : zcalores Aliae , quae neutro modo : ut A. aracter, incorruptibilatas boato rura corporum. Ex hoc ela. rara nil inero est figura ut alibi di ximUs. Q an qualia non desunt eaar facian rprincipatam acilia Una motri ad loclina ut Durandus in I. dist. s. q. Σ. N Magnus Albertus ad h-nem 4 libra duco loci ubi art, figuram a curam esse partem potentia activae nredium te atriis, cam tu' potenta in ex tribu coalescor Scintegrari, Aiel: cet ex acuto graua vi disrO. Vn ieest, quod acutiora, graui Ora duriora,faciliuς penetrant di percu 2Iunt me inua , Pr
199쪽
Pro nostra tamen opinione sunt Scotus in omnibus agendi vim tribuerit nihil tamousii dist. a. qua 1 t. . . Thomas secunda secundae i
codem loco.&alii. Idque optima racione Nam cum si uiua nillil aliud sit. iram modus quant lavis sequantitas, ut saepe iis aius Onam acri ultatis expers it, utpote cruce te habeat ex parte materiae conseqnens en, ut sendi vi careat. Nec obstat, ouod acuta corpora, caeteri paribus, per Uam velocius descendui. Non pnim id ex eo i)r ut nil quod: cui ne actaue insuata litotum solum a amque dii Osit me ad illanimal a rem celeritatem praesta dant se e habet, quatenus 1 .le licet figura acutae minor molesie opponat, atq; adeo inmor resistentia e parte corpori quod perrupitur: sicuti figura pla-Da, quia maiorem corporis pol tionem tangit, 1e morem reddit modum, ut docet Ar1st . . lib. . te celo, cap. vlt tex. 4. commet. Ibul. Lege etiam . Cliae in eandem sententiam scripsit A- Lot in Mechanacis, ad eam quaestion in cuius invium c si Cur ex figurarum genere, 'itia 'cun ire rotunda sunt circinatae, Sc.
articxli argumenta. NVoc argumenta initio proposita soluamus Acis respondendum est Etti species concurrat active ad intellectionem di vel bum; Non tamen Omnia. quia: una allor species sunt, rite circi per eas active concurrere id talia mi, ut ad erus modi speeterum generaturiae, IUXi-itiesve reinois, at quam vim actaUam contulerint sic enta a censebatur sep cie et rum instrua ei et . utpote ab eis ala uoirudo derivatae. Quare Umison Omnia ac dentia eam activi tatem ad Gen rationem specierum intelligibi lium, tiam rem te praebeant, ut 3 lib. de Ani-nna ostendanius 3 iit, ut iron omnia, respectu in- te temonum actit a princapi censeri debeant. R. .i qiu a nostra quaestio erat de principiis pii :ave elicientibus actionem, lec Ibus pro-l Clitum 1 unientum nullam ingrI: dubit
Ada dic effatum illud Aristotelis de substantiis potin mum inrclligi, nec de omnibus viaiuersim cisi materia nihil agat et si ad actio
qui idem ea etriciendo. sed recipiendo: idem etiam componendo totum cuius est agere. Illud cero de cura puris familias. sic ex si . . bitur. Optimum patrem arniliasaicet non patiatur co- mi, suae quicquam piorsus inii tale lupei uacaneum eo te, nc u ab Omnibi; tamen piis exiX re diuini arti lici sal renta anu Irace .prae ilat in ioc mundi opificio, nitro etti non stra codi iit, nihil frui ira esse inrt cuti antea quae agunt, quam quia ODragunt, aliis pici naturae irae modo tala sint, vestir consideranti
Ad 3. Relationes pile actus sed non omni tui a murtatem ne ite, nec ab omni actio: aer proficisci; sed ab iis, qui pei Ccciorem naturae gradum obtinent cuiusmodi sunt potissini uni qualitates, quae peculiari modo tormam se quuntur ut alibi etiam dixiarius. Nec te fert, quod relationes interdiam finis causialitatem 1ortiuntur. Licet enim tinis cosideratione ua ' in da, ut progres lupatebat, principalis causia lia e.
influxum a tritum veramque germanam Gonem O LEIatio cauisa ici potuit conuenire relationibus, quae datum Osi sunt hamis iam , bitudines ad ala ad manimumque uia raraen αλ , . Cois possident ut Averro e 12 Metaph. inent. 19. docet. Vnde liqur non sine cauila
genui vim relationil, is denega i ex eo scis.
etiam stab1litur, quia i relation es tum ob alias caussas, tirm ob tenuitatem ili esse , eoueunt motum vel a LIO in Cra Uri are , v I tibiOp tebit certem ulto minu morum vel a ticu minchoare poterias P. P .i, lilia. l. inchoati dum siue producendum , quam ad ce erminandusii exintur. Accedi rario Theologica . am ii qua relatro esset Oppiatura, ri a Xai. 2 Ei tarta lux relationes, quae cis tori in uuire eminent: ures sunt atquOd hae operat tu li est e nitate Sela, i eo, quia cuna VcIbi Gl. Da L l. . lo Patr; saliis personas non con emat, sequeretui ileia j xt cra trem ala quid per eam operari lii, alia c. in pei sonarum contortio , sic ii Tri a datis Opera non essent indillas : cuius oppolitur ii iiosi Olui firmant Patres communi conterri u led illacreuit et tam sextari Uncidii ge eia. IS, AG u. in epili Sophromi, conci uir in Tolet. 6. anon I. in
est, ac noli potita ita ponuUnc mair uulra locum reserum es videlicet. neutrum ex iis duobus cylactis, quae retulamus, active ac per I cauilam an ota Ccali , prout Gazarnu ni ic quantum quidpiam eii 'riori argumentum O, C: irebatur: vcrum pro abii dena tub a. a. ita
rat Ione aut lentur, in libris de Coelo patebiti Ad quin una argumentum quid respointendan sit, patet eas Ictas.
200쪽
LI p. II. CAP. VI . QVAEST. XX.
Non est a nobis sine disputatione praeter
eunda finalis causa, cuius unctatio vete- e philosor hos multis erroribus implicuit, ut constat ex HS quae ab Arii totele cap. X. huius li
in disputatione de Caulis tradita sunt. Quod er- ait praesentem quaestionem spe fiat, erit qui probet non debere finem inter causas numer ii in primis hoc modo Celebre est pronucia
tum in Philosophia Causam et ectum simul
este; quod, ut Interpretes explicant, si accipiendum cst ut si causa Metfectus sumantur quoad 1elatio laes, quibus se mutuo respiciunt, uicantur simul natura esse; si vero quoad ipsam causalitatem, rationemve causandi, perhibeatvtur esse sint ut duratione, siue temporalia siue illo' mentanea; cum flera n Cilicisiit, ut ulla res causet actu, quin id, quod ab ea causatur, pariter exiliat Ploc constituto vadetur facile probari, finem non esse causam, siquidem exiliente eius effectu, non diura ipse ex astit ut patet, cum quis obtinendi magistratus gratia, lateris nauat peram , cui futurus agiltiatus finis est piaesens vero studium, eiusdem finis estectus. unit, Omnis causa est principium,ut alibi diximus nulluni principium est finis igitur nullus finis est causa. Manor prob. Hur quia teste Aristo t. lib. . Met. c. 1. tex. 3. finis principiti opo Onuntur inter sese, cum finis it id in noddennitur principiam vero id a quo incipata I. Tertio, quod sinis saltem pioprie causa non sit, ita ostenditurina quod impxoprie causa nota potest proprie cauia elle atqui finis causat in proprie quandoqua dena eius causalitas consi- isti in translatatic impropria mot1oΠC, ut mox Datebit: non igitur filiis proprie causa est.
primam. N hac dubitatione praenotanda sunt varie di-
ultiones filatum. QuArum prima assiimitur ex iis quae docuit Aristoteles 2 de Anima, cap. q. text. r. hoc In libro, cap. z. tex 23 S cap. 7. text. 7i. etiam D. Thomas, Simplicius Plutopontis ibidem annotarunt videlicet, finem aut esse finem cuius alti finem cui Finis
cuius est id, cuius obtinendi lati aliquid fit:
ut valetudo quam ut assequamur, medicam n-tuna semimiis Fin: cui ei in cuius giat iam fit
Secunda eli Filii una alter vocatur generationas, alter rei semitae rite est sorma quae per
senes a tionem an ducitur, age i.eracite intenori u Hic opeiatio, cirrus gratia numquodque pse dicitur. Q an diuitionem inculcat Auzzroes talib. de Coelo, cona. 22. colligit tarq ex δε
Tertia: a Ddam fines operatio mira exiliunt. 3. ιurso nec agentia in eorum et Sectionem tendunt; sed ideo: operantur, ut eis conrungi aut arsimilari posti M. Sic Deus est finis, non solum creaturae
intellectuali quae ipso frui poteli sed etiam totius quae similitudinem diuini eIte, pro suo modo allectat. Alii lint Iinos qui agentis
actioni non praeeiniunt, sed ab eo euictu latiIr: ut forma, quae per generationem acquiritur. Hos docuit Arii. te es hoc in libro, cap. . texta 23 est ternianos motuum; quia forma substantiales, praeeuntibus dispositionibus, quae Cluin dii cuntur,materiam 1 abeutar. His animaduertis, conclusio fit Finem non solum elle vere ac proprie causam, sed omni uni prima Huiusce conclusionis veritas, et Ii quot
dam ex a ui quis bilosophis it initio praefissum asylo uerit communi tamen alie tua recepta eii Priorem eius partem a Teiuit piobaui que Aristoteles,cap. 3. hurus Ibit, eat. 29. Padet autem ex eo ; quia finis est, cuius gratia fit aliquid inum quo i lite autem peradetpe se aballo, Cuius gratia fit. Omne Illud a vio aliquid per se penitet, vere ac proprie causa illius est. Posterior pars eiusdem conclusioni traii itur ab
Aristotele hoc in libro,cap. 3. rex. 3I. Metaph. cap. I. text. 36 S adeturq ea ratione qΗia cui nometens non nisi alicuius gratia peretur, Ne cesse est ant quam agat, materiae forsitan in-dacat, mouer 1 a sine: sicque finis motio causalitates omnIum aliarum causatum, fallena origine antecedit. Itaqtre prurium locum obtinet in is, secundum agens,lertiuin materia, quartu in forina Potest erram ea ex parte causa latas finis, Iiosa origine tantum, scit di enit .it trior, CcaII:
v Idelicet, qui aut aget quam agi praestantius est, uati ordine mouentru :n id excellit, quod mou t, non motum qUOpacto se habet tinas, cum ipse moti ea caeteras causas, nec ab alia moueatur, ut docet Aristi t. loco proXime citato, de Anialia. IO. tex. S . Lege Magnia iam Albe tiim hoc loco tractat. 2. cap. . ubi aliam prioritatis seriem inter causas tradit. Denique aduerte, quadam conlideratione singilla causis posse caeteris priores nuncupari Nam sivet ultas Sicitata latas spectetur prima est materia: 1i quid ditatis notio forma: si ratio Phylitae iiiOtionis etriciens si modus excitanda ac pelliciendi cim S. Arguntenta autem , quae c1stendere videban in , inem non vere ac proprie caiisaar et te;
hunc in modum refutanda erunt. Ad primuin, concessis quae iii et assultiuntur , dicet: dum; etsi finis. m actu cautat, noli existat secta: dum esse quod habes in rebus, ea stente tarn secundum eli intentionale quod in m nt ob tinet, dum anici enditur: : appretae ii O