장음표시 사용
201쪽
DE ELECTIONE, ET ORATORIA quid in oratione voluptatis est, dominatur in fine. Quod
si quid in cursu claudicatum est,fine composito parum vel nihil offenditur sensus. Finem dico non modo comprehensionum sed etiam incisorum atque membrorum,quae numerose & apte terminare iucundum est. His tribus cura quaedam adhibenda, & clausulae,id est extremae sententiae,vel maxi in a. Hic igitur duos aut treis numerare pedes concessum est,uix unquam alibi datu: ne oratio quae libere fluere debet, in numeradis costituendisq; pedibus cosen scat. Quamobre ordo pedum in extrema circu scriptione certior est,il vel in principiis,vel in intermediis: quaquam nihil rhythmo tam certum praefixum s est,il in versu po tarum . Hinc igitur initium ducamus,quis numeri maxume clausulam finemque sententiae deceant, aperiamus, quod ordinis est,qui melius antecedant, quique venustius l . subsequantur. Dichoreus adeo praeclare cadit, ut hoc C. l . Carbo concionem Pop. Romani in clamorem excitarit, lut Hierocles & Menecles Asiaticorum rhetorum prin- , cipes hoc modo fere clauserint orationem. quod impro- i,, bat Cicero in Oratore, quia in orationis numero nihil ,, tam vitiosum, quam si semper est idem. Dichoreo Creti
cus optime praeponitur, peius autem trochaeus. Conferte Verrem, no vi hominem cum homine comparetis, nequa
,, tali viro mortuo fiat iniuria, sed ut pacem cum bello,le- ., ges cum vi, forum & iurisdictionem cum ferro de armis, ,, aduentum & comitatum cum exercitu & victoria conse- . ratis. Quod aute si iambus in cretico, pyrrhichius in tro- chaeo,ide de utroque sit iudicium. Dactvlus & spondeus, eadem ratione bacchius cum dichoreo,suauiter audietur.
202쪽
co LLOGATIONE VERB. LIB. II. sis
Haberent haec oblecta meta &solatia seruitutis. Prima docuit maiores nonros quam praeclarum esset exteris gentibus imperare. Det opera ut admittatur in alicuius isto-m Tusculanu. Quum dactylus & choreus anteponuntur, finis est carminis Phalarcii: quod si non tam fugienduest quam vel iambicum,uel heroicum, vel elegum, genera vulgata,tamen aliqua ex parte fugiendum. Est enim vitiosum carmen in oratione,quia dicentis imperitiam, aut certe componendi affectationem arguit. Vsus est hoc genere Cicero, Ne suum ius suis moribus suis legibus obtinere possient. Insidet sibi ipsi admodu suauiter. Per trientudederui. Ad iugitur&paeani,& anapaesto,sed lenius paulo quam cretico. Itaque ille M. Cato saepius cellam penariam rei p. nostrae,nutricem plebis Romanae Siciliam nominauit. Partim retinet,Vt arare,ut pascere,ut negociari
libeat, ut denique sedes ac domicilium collocare. Gratia perdit si ad eum abrupte venitur. Hunc tu igitur die tuis maximis & innumerabilibus gratulationibus iure ante
pones. Nullus est pes quo Cicero tam frequenter utatur& in deponenda sententia, & in terminandis partium finibus. quaquam monet,ut quo dulcior est, hoc magis sa tietas formidetur. Claudit ille persepe circunscriptione choreo & molosso, vel cretico & spondeo. Nihil differt utrum istorum dixeris, quum liceat noc aut illo modo distinguere pedes. Fateor me salutis omnium causa ad eam partem accessisse subleuandae,quae maxime laboraret. Ne
scio cur hoc mihi detrimento esse debeat, si id mihi obiiciatur, me potissim uin esse delectum. Vltimashllabam facimus ancipitem,sicut & ii qui coficiunt versus. In hoc
203쪽
DE ELECTIONE, ET ORATORIA numero grauitatis est plurimum, quod oratio
temporum mora firmatur. Praecurrit apte citchoreus. Pl
A rique minime timendum suisse senserunt. Interdum tres,, chorei. Tamen ad hanc caussam no sine aliqua spe & co- ,, gitatione venerunt. Nonnunqua dactylus. In balneum teis ducere coeperunt. esse videbatur. Minus habebit authoritatis cum trochaeo,aut pyrrhichiis duobus,ut hic, Sed ta- ,, men sunt alia maiora. Quidnam noui facinoris afferret. Comitatur alii pedes,creticus,anapaestus, bacchius, atque spondeus. Id haud ita frequenter,quia fugiut oratores ta ditatis languorem. Multus est & creticus in extrema senis tentia : ut in hac, Classes dc commeatus multum iuuant. se Duplicatur interdum. Atsi ipse cogitans sentio. In con
,, munionem tuorum temporum contuli. Triplicatur etia.
,, Facere enim probus adolescens periculose,quam perpeti,, turpiter maluit. Quando choreu sequitur, aut alium podem breui syllaba clausum , tum duos continet iambos.,, Fruere cum fortuna & gloria, tum etiam natura & mori-- bus tuis. Multorumque innocentiu sanguis istius suppli- ,, cio luendus est. Illud quod alteram senarii partem conmcit, pius admittere periculosum est: una pluresve longae , tutius antecedent. Magnopere quod laudent, non habet. Quum subiicitur iambus, modus est temperatae suauita
tis. Fit enim do chimus ille pes insignis e quinque s3llabis,
breui,duabus longis,breui,longa: ut reipublicae. quem Cicero vetat iterari, quod continuatus numerum apertu dc
nimis insignem facit. Simplicem frequenter usurpat. Eos ,, Martis vis perculit, non ira victoriae. Ad reiiciendos Iudi- , , ces venimus. Respondit quod eos in iudicando nimium
204쪽
COLLOCATIONE VERB. LIB. II. sui iuris sententiaes cognosceret. Infinita sunt apud eundem exempla,si postrema breuis,ut in versibus, habetur ut longa. Plurima sunt & illa,& meo iudicio mollissima, quae spondeum cum trochaeo, hoc est tribus breuibus statu ut in fine. Diu multumq; Brute dubitaui. Esse videatur. Noua quaestio constitueretur. Maximus est fructus iucunditasq; sapienti. Vt finis aliquando iudiciariae controuersat constitueretur. De hoc numero Quintilianus in nono' Minus grauis erit spodeus praecedete pyrrhichio, ut, Iudicii Iuniani. dc adhuc peius priore paeane,vi, Brute dubitaui. In alia opinione fuisse Ciceronem,exemplorum multitudo declarat. Eius authoritatem in hoc genere componendi qui parui facit,quid melius sequatur,non intelligo. Quid habent vitii spondeus & paeanr Habet spondeus stabilem quendam,& non expertem dignitatis gradu, inquit
Cicero: qui de haec de paeane' Qui paeana praetereunt,non vident mollissimum a sese numerum eundemq; amplissimum praeteririt Aristoteles eum maxime probat OR mi;
θανAKat. Sumedus est paean,maxime enim latet, eo quod ex dictis numeris unus est unde non conficitur versus. Tam dior est spondeus iteratus, sed grauitate plenus choreo priore. In monumentis maiorum suorum sit intersectus.
Etenim palam dictitabat,consulatu Miloni eripi no posse, vitam posse. Atque etiam subiiciunt se homines imperio alterius & potestati pluribus de causis. Saepius multo duobus spondeis iambus incumbit. Sed etiam gloria per tales viros instingendam. Gloriam libens agnouisset. Me consulem declarauit. Consules adiuuerunt. Sed enarrare
205쪽
C. Cesar res tuas gestas possit. Repertuturin fine tres spo- , dei. Victoriis illustratae sunt. Tres,&syllaba: Hodierno die ,, teipsum vicisti. hic forte quispiam synaeresiin dixerit. In- 3 terdum quatuor. Sed etiam laudatorem vidistis. Haec ta diora sunt, quam quae debeant frequentari. Nec bene aς,, si debit dactylus. Domo est egressus non modo nullum , ad bellum,sed ne ad minimam quidem suspicionem belli. Finis est heroici carminis, eius quod temporum tarditate, rerum grauitatem ponderat, quale hoc est, Chara deum soboles, magnum Iouis incrementum.
Quod si spondeus erit unus in fine, & dactylus ei proxime iungetur, tanto deterior erit huiusmodi clausula, quanto heroicus versus cuius extrema sequitur, est no-- tior. A Cicerone iungitur. Haec tauta virtus ex hac urbe expelletur exterminabitur eiicieturr Obscurius est vitium propter moram interiectam. Nam lingulatim tria postr verba pronunciantur, & interrogatio sustinet oratio-
nem. Apertius est istud : Omnes in me meosque redun- dant ex illo fonte dolores. Ouam etsi spero esse falsam. nunquam tame verbis extenuabo. Si tertius est a fine iam- γ bus, illa minus est vitiosa compositio. Imperatorum pe- nuriam commemorabit. Dactylus in extrema sede pluri- mus est privueniente cretico . Nec ad consilium casus ad
mittitur. Belli dissidio distractus a fratribus. Hic magistra- tus a populo summa ambitione contenditur. Si sustineas hic ultimam syllaba pro dactylo creticus erit,pes in clausula frequetissimus, de sine cotrouersia dactylo praeferen dus. Instabilis est dactylus cum paeane vel anapaesto. Nul-υ tu pietatis officiu defuit. Non minor pene ad omnes,si ad
206쪽
COLLOCATIONE VERB. L I B. II. 93, illum ventura si laetitia peruenerit. Ac primus aditus de postulatio Tuberonis,haec sui opinor fuit, velle se deii Ligarii scelere dicere. Duo dactyli male nectu tur ad extremum. desinunt in asclepiadeum, quod & sua sponte sub sultat. Omnis voluptas praeterita pro nihilo est quia post- i ea nulla futura sit. Post etiam studii sui quaerebat aliquem ducem. Bacchius optime claudit oratione: quod etiam 2I. dichoreo probari potest, cuius nouissimae tres syllabae bacchium eficiunt, si nihil resert breuis an longa sit extrema. Certe ad quantitatem nihil reseri, ad sonu nonihil. Naturam & conditionem,ut vinci possent, habebat. Non γγ enim iam causi, sunt inter se, sed victoriae comparandae. , Dissolutum videri. Si nectes syllabas quatuor, di trochaeus erit: si treis modo, bacchius. Eodem modo comparandi sunt mololsus & palimbacchius. Noli nostro periculo fa
duo reliqui ad alios pedes reducuntur, ut secudus ad iam bum atque pyrrhichium, tertius ad pyrrhichium & cho- m et reum. Primus & vltimus quan uis dignitatem & amplitudinem habeant in medio cursu, infirmi tamen & inflabiles sunt in extrema comprehensione. Sed & in ea non un- qua collocatur. Ego te in patria per eosdem retinere nono poteror Nulla denis existimatur esse iudicia. Atq; ille non ,, mediocri cupiditate arripuit imperi u . Si quid forte prae- αν tereo,dico intra domesticos parietes. Neq; moleste ferebat,i abesse a foro magistratum, non ius dici, non iudicia fieri. In hoc ex eplo duo paeanes sine grauitate cocurru t. Quod trochaeus autem sit in paeane primo,subibit idem iudici u.
207쪽
DE ELECTIONE, ET ORATORIA VIsto enim nomine illa adhuc caussa caruit. Contra Cars ,, rem bellum gerere. Itaque si plures erunt breues in clau- ,, sula, oratio vanescet: ut haec, Dabat se labori atque itinertibus. Nec multum probandus anapaestus .assurgit enim,nec ,, bene deponit orationem. Nisi ratio belli, nisi summa uti- ,, litas moueant. Iam qui pedes optime cadant,operaepreciuest in summa reserre, ut eos cuique promptu sit excipere.
Hi sunt igitur principes 'Creticus & dichoreus Choreus & molossiis, Dochimus. Creticus iteratus
Creticus & dactylus Trochaeus & spondeus. Iambus & dispondeus pos aeus & dispondeus
gloriam comparauit. membra firmantur. ira victoriae. urget affinitas.
consonant omnia. vitia damnant. virum condemnarunt, .
Aliis omnibus gratia varietatis utendum. Saepius his praestantioribus demulcet aures eloquens, atque grata vicissitudine taedium vitat. Claudut ambitum pedes omnes qui
vel duabus vel tribus syllabis continentur. Etenim pyrrhi chius est in dactylo, iambus in cretico, choreus in dichoreo,dactylus & trochaeus in paeane primo, anapaestus in s cun do, molossus in dispo deo. bacchius,si nihil resere brouis an lonsa sit nouissima, ad dichoreum , palimbacchius ad molossum pertinebit. Quamobrem pes omnis duabus aut tribus syllabis constans, ambitum desinit. In texendis numeris haud satis est continuationis aptasse finem,sed ocincisiones oc membra cura diligentiamq; desiderant. Hic tantisper quiescit orator,dum sententiae distinguuntur, Mad cae era
208쪽
co LLOCATIONE VERB. LIB. II. ssad caetera pro nucianda spiritus a labore recreatur. Membra quae κῶλα dicu tur a Graecis, alia sunt longiora. Vt etiasiliu tuu lectissimu adolescentem seras ad propinquu suu quenda mitteret ad coenam. alia breuiora,vi, Hospes hortatur. In omnibus logioribus,quia periodon illam videtur imitari,seruanda est ea ratio pedum, quam supra demonstrauimus,& eo sorte seruada magis,quo sunt illa periodou curtiora. Animus haec tota complectitur,& illorum gaudet ornatu. Si videt esse discincta,abruptam & interpucta elocutionem aspernatur,& grauiter molestes seri tatum spacii consectum fuisse sine voluptate. Sin breuiora potat nuntur,ex numeris eligendi tardiores,ut breuitatem grauitate compensent. Hic laudabitur spondeus , bacchius, molossus, & dispondeus: nec erit in vitio creticus, & dichoreus. Cuius rei sit hoc testimonium . Tum ciues R.
mani qui Lampsaci negociabatur, cocurrrut,orant Lampsacenos,ut grauius apud eos nomen legationis,quam iniuria legati putaretur. sese intelligere hominem illum esse impurum ac nefarium,sed quoniam nec perfecisset quod conatus esset,nec futurus estet Lampsaci postea,leuius eorum peccatu sore,si homini scelerato pepercissent, quam si legato non pepercissent. Haec periodus multis consecta membris. Sunt & breuiora quaedam ex iisdem pedibus. Non enim potest dicere, quum seditionem sedare Vellem,quum frumentum imperarem, quum stipendium cogerem,quum aliquid denique reip. caussa gerere,quod acrius imperaui, quod animaduerti, quod minatus sum. Eadem est sere incisor una compositio. Nam coponi de
209쪽
bent optime,ut ornet elegantia paruitatem. Domus tibi ,, deerat rat habebas. Pecunia superabatὶ at egebas. Haec in
cise dicta sunt quatuor, quae lpondeo sustinentur. Incisa
Cicero dicit quae Graeci κομ. in m. cuius verbi notatio vid
tur indicare particulam orationis spiritu pronunciantis interruptam, & sine aliis debilem de mancam, utpotet quae nec plane sensum, nec numerum habeat persectum. Incisa statuit in lingulis verbis,ut, Diximus. In binis,ut, Ipsi prodeant. In ternis, ut, Missos faciant patronos. Possunt esse plura. Membra re numeroque sunt persectiora, quae' tamen a corpore totius orationis auulsa, integram vim non habent: ut, Cur clandestinis consiliis nos oppu- is gnanti Et haec quatuor, o callidos homines. O rem e
,, cogitatam. O ingenia metuenda. Testes dare volumus., De incisis Quintilianus & membris, Incisum, inquit, eritis sensus non expleto numero coclusus, plerisq; pars mem- bri. Membrum autem est sensus numeris conclusus, sedat a toto corpore abruptus,per se nihil efficiens. Haec anxie
distinguere, ad eam de qua loquimur numerorum scie tiam nihil est necesse. Dicamus incisum esse impersectius,& quo dicto ad reliqua festinet orator: membrum, perfectius ac liberioris interspirationis. Incisum saepe in ,, bri pars est, ut hic: Si authoritates patronorum in iudiciis ,, valeret,ab amplissimis viris L. Cornelii caussa defensa est. i, si usus, a peritissimis. si ingenia, ab eloquentissimis. si stu-M dia, ab amicissimis, de cum beneficiis cum L. Cornelio, ,, tum maxime familiaritate colunctis. Hic circuitus qui ue membris constat, singula binis incisionibus. Etenim quum
210쪽
quum partes orationis omnes aut incisa dicatur, aut me-bra,aut circuitus: & circuitus, hoc est periodi, totam expleant sententiam , membra sensus breuiores amplectantur : necesse est incisi nomen ad eas maxime partes re se re, quae per impersectionem iustum membrum conficere non possunt, quum tamen interuallo & interspiratio ,, ne distinguantur, ut haec septem, Cui commisiti quo a D , tutore usus est i quo socio Z quo conscio i cui tantum se mi cinus, cui se , cui salutem suam credidit Z In uno verbo numerum quaerere non est opus, in duobus quaeda in concordiae vis esse potest. Membra dicantur haec nouem, , Publicam dilapidabat pecuniam , aerarium exhauriebat, ,, minuebat vectigalia, donabat ciuitates ex commentario, αν dictaturam gerebat,leges imponebat,prohibebat dictato- , , rem creari legibus, senatusconsultis ipse repugnabat in senatu , prouincias Vnus omnes concupierat. Si quid est hoc genere persectius, nec tame ambitus nomine dignum vocari, maiore de caussa membru debebit appellari, etiam si pars circuitus non sit. Est oratio membratim caesimq; di-uila, quam dicere sercunscriptionem non possumus: unde
planum fit & incisiones & inebra a periodo separari pos- , , se . Sit hoc testimonium Sed quid ego de dignitate isto-
, , rum testium loquor Z Virtutem eorum diligentiamq; co- ,, gnoscite. In balneis delituerunt. Testes egregios. Deinde αν temere prosilierunt. Homines grauitati deditos. Arguit Cicero Hegesiam quendam qui sere semper hoc genere sine circuitu utebatur. Ide de compositionem ebri & incisi sc