장음표시 사용
111쪽
erimine, quhd in homine lapso minuta mansit inclinario ad honum morale ratione pereati , secus vero in
Tettius & ultimus est status natura reparata per Christum, qui in eo cocisistit, quod propter merita tauri Meuiatoris conseratur gratia homini a no privationi. hus justitiae originalis sectandum Omnes suas perfectiones. sane reparatio per Christum maior est, quam suit Aus. Hi ea sus, cum homines pluribus cumulentur donis per Illam, qui m h, berent ex vi iustitiae originalis, lic/t non compleatur psi sect/ in omnibus individuis, nec in hac vita . sed ex p ctat futuram. Objectiones fieri solita op. timε diluuiit NN Salmant. in hoc tract. disp. I. a numa . tibi videri poteruui. Qui x scitis rHoe dubium primum inquirit, an homo in natura pura, aut lapsa indigeat gratia naturali, aut superaratu tali ad percipiendas Omnes veritates naturales speculati vas divisivε, aut collecti ve sumptas i Nomiud autem De νiraris na'. νalis solum eas intelligimus, quae corati offuturiri principiis naturalibus per se noli , & ex sensibilibus ministerio sensuum deduci valent. Circa quod tres sunt
snt-ntiae, duae extreinae & alia media . Prima extrema dot-t, hominem non posse cognoscere aliquam Weritatems ne sopisaddita gratia. Ita va Eiue 2 in praes disp i 88.
cap. a. p. S Cia ita extrema tenet, posse absque speciali gratia omnes veritates collecti vh acceptas sine errore at. tingere. pro qua reseruntur Durandus a. dist. t 8 qua si a Caiet. in hoc trahi. & a. a. quaest. I. art. I. & I. pari.
Quaesi. art t. & Valentia in praes Tettia media uenit. Qit posse a hsque speciali gratia omnes veritates diviti. Eacquirete, secus vero collecti vh. Ita Div. Thom. in hac qiaest. ios art. I. aliisque in locis infra reserendis, ubi
, N. Salmant. & p ure , At gravissint Theologi tam inita, quam extra Scholam Div. Τho m. ab eis relatis f. II.s ηυntia D. Nom. duplici assertiove propugnata. 4 lce tim est primo , hominem lapsum , aera pioiiuὸ in statu naturae purae posse cognosce
ee absque speciali gratia singulas uetitates naturalis lamentativas. Et probatur aut horitate , simul Acratione DThom in praes artu i . ubi ait: Inte Derus humaηtis babee est. Λm formam , Mahe et iistim inte Dyihi, Ism/ti, quod est d se L. Isti r)ns ia quaedam inter gibila cognoscenda, ea es silicet, ino νum notitiam μν δεUtilia p. bunuti λυρnue. Eu quibus eruitur ratio sun lamentalis nolitae assertiouis: Nam nulla
potentia indiget speciali gratia acl attingenuum sium obiectum proportionatum e sed vetitas, de qua est ser. rno, est odiectum proportionatum intellectiis humani: erto homo in natura lapsa non indiget smetali gratia ad
attinetendas uesitates contentas in primis principiis na-
euralibus per se notis, & ex sens bilibus deducis, les. Ma. De constat tum inducti vh : tum quia gratia solu ri requi.
ritur ad objectum immo portionatum , ut reddat pro. portionatum polentiae Det eam elevatae . Minoe vero pr hatur: nam illud est Odiectum proportionatum intelle.
cius pro hoc statu , cujus species potest deduci mini. netio sensuum, & influxu intellectus agentis, vel possibilis; seu vetitas, de qua est sermo , est huiusmodi, nota eius O eies potest produci ab intellectu possibili,
mavi me in his qui propter suam bonam complexionem, re tectam dispositionem excellenti ingenio pollent: ergo est objectum proportionatum intellectus. nostri. Et consit matur Nam homo non indiget auxilio
gratἰς ad cognoscendas veritales naturales ex Deo de Eucibiles, ut esse nnum, aeternum intellectualem&c. ergo neque ad omnes alias veritates naturales fgilla. llim acceptas. Antecedens probatur tum ex Script. nam ad Rom. i. dicitur rari nitia Dei per ea , que factas i, rnt Iem consilei fur ,sempiterna qumue otis Dirtus, o di, et initiss. Et Sap. i 3. A m Hrtidine heciet, ct errature eo. κη δε itit ν roterit creator hortim videri. Ex quihus com muniter P p. docent, hominem naturaliter posse cleve amite in cognitionem Dei, de aliarum pesectionum , quae Dei ut unius sunt propriae. Tum etiam . nam .se Dei, Mnitas illius , aeternitas, immensitas &c. per evidei rem demonstrationem ex sensi histhus deduci valent,&sc has u i itates ex solis viribus naturae demonstravit Atiae s. Phys c. Eceas per naturalem demonstrativae m
cessarium auxilium aliquoa gratuitum ad eas fgillati in
cognosce. 1das. Tu ra aeuique' nam si opus esset austilio gratuito ad cognoscetia, s has veritates, homo in statu naturae purae tion posset eas cogno ere, ac proinde in
illo iratu hanet et igno antiam inviucibilem Dei; hoe est
falsum, alias homo in illo statu non teneretur eum coisse , AE amare, Dec peccaret collendo aliquod idolum: ergo idem quoa uitiis. I Resqonaet V aEqueet, ex his tantum deduci ii, mitiem haucte potetii iam physicam ad .cognoscendas praeui has veritates tigillatim acceptas, secus vero mistentiam moralem: quia eu indifferens at e noscen. tiun nanc, vel illam veritatem, & ab initius coaefectibi. lis: Ac quia polIs.it Occurrere plura immaimenta ad quamlibet vetitatem capessendam. Ea his de causis in. alget aliquo uono gratuito , non collato ex meritis Cui isti, quia Cnrisius non mortuus en, ut rectam ha. heremus notitiam veritatis speculativae.
Sed haec evasio ex nullo capite subsistit - Non ex capite iuuiis tentiae: Nam stat, quod intellectus sit in dist reiis aa hanc, vel illam veritatem cognoscendam,& quod eg imperio, Ac inclinatione voluntatis delet minet ut ad capellitiuam notitiam huius veritatis potius, quam alterius .ieu nulla est veritas contenta in minci. piis naturalibus per se notis,& eu sensibilibus aeduci bilis, ad quam intellectus semel cleterminatus ex solis
vitibus natui ae non pollii pertingere: ergo ex capite trudiisetentiae non sequitur, ut in ligeat homo auxilio Da. tuito ad alia iam veritatem cognosci endam. Mia r Pr batur: nam nulla est veritas ex praedictis, quae ncia con
tineatur intra objectum proportionatum nostri intellectus pro hoc statu, ut ap8rte suppoiit vaetqueet coac cens potentiam physicam ad quamlibdit illarum: ergo nulla est ex illis, ad quam intellectus determinatus ex imis perio, & inclinatione voluntatis non possit ex propriis viribus pertingere. Patet consequentia: alias ex proprii xviribui ad nullam posset pertingere, cum om.ies, uel nulla contineantur intra ob ectum proportionatum n
stri in thllectus, & non sit masor ratio de una , quam
Nec ev capite desectibilitatis intrinsee . Nam quia intellectus Dost i dicat ordinem defee ibilem ad
verum, nou tollit, quod dicat majorem inclinationem ad verum, quam ad falsura; sed Deus aenegans suum concutiam ad cognitionem alicuius veritatis agit ut Author uili versalis , & juxta providentiam naturalem attemperatam cum natura u se tibili: ergo etiam agit iuxta praedietam providentiam , dum concedit suum coucursum ad cognitionem euiu libet veritatis sigillatim
acceptae. Maior constat: nam non obstante, quos natura desectibilis dicat ordinem u- se tibilem ad suum esse, non tollit, quod maiorein inclinationem dicat ad esse,
quam au non esse. Minor etiam eodem exemplo liquet. nam D us praeitan , aut uenεgans suum concursum acie se naturae ab intrinseco defectibili per providentiam atri
temperatam ipsi naturet agit, ut Author universalis, de non ut Author gratiς ergo etiam agit ut Author ualia versalis per concursum communem creaturis, sive eonia cedat , uve deneget suum concursum aes aliquam veritatem naturalem ex prςditiis cognoscendam : Addo et
Nam satis explicatur insectibilitas intεllectus humani ita oratae ad velum per hoc quod noci possit omnes prae-uinas veritates collectiυε sum pras attiogere sine auxilio gratiae rergo ex capite defeci ibi litatis ineptε deducitur , quot noa possit intellectus determinatus ex imperio voluntatis ev suis vitibus consequi notitiam cuiuslibet .etitatis eu praedictis .. 8 Nec ex capite Iinpedimentorum . Nam haec impedimenta sunt brevitas sitae , si tinus neeessarius,
distractio ad plures res vitae hunianae necessarias, palissiones appetitus, gravitas corporis, tu alia huiusmodi et sed omnia hcc nullam improportionem moralem Cara sunt ad qua ibet veritatem seorsim acceptam ex praedictis, licet illam causent ad totam huiusmodi veritatum collectionem, ut assertione sequenti videbimus. 'ex-go nec ex capite impedimentorum deducitur impotectis ita moratis in tutellectu ad quamlibet veritatem ex pr dicti propriis uii thu, capessentiam. Minoe prohatur Inam omnia illa non causant improportionem ad aliqnam
ex hujusmodi vetitatibus a alias nullam adhue facili imam
112쪽
Dtib. I. An homo Daegeat gratia ad naturales v rtutes col essendus p ros
mam posset cognoscere fine auxilio gratuito .' ergo ad
ullam. Patet consequentia.' tum quia Omnes conse
niunt in eo. quod sunt proportionatae potentiet physicae , ut concedit HetqueΣ. Tum etiam: quia solum sequitur, ad aliam dissiciliorem praerequiri tempus magis longum,
sed non est, cur non suffciat naturalis nostrae vitae se.
Nec is, quod addit , nempὸ gratiam praerequisi
tam ad veritatem huiusmodi cognitionem non esse e κreetitis Christi , verum tenet. Quia plura sunt , quae procedunt ex meritis Christi, pro quibus proprie non
clicitur mortuus.' nam aliqua gaudia accidentalia au-
veniunt Augelis ex meritis Christi; de tamen Christus non est motivus pro illis. Auae I Quia cognitio plurium veritatum naturalium adhuc speculativa conducit ad relli Mandum appetitum, ut cognitio peccati, virtutis, iuris, Acci constat autem gratiam tenuentem ad tectificandum appeti in m esse ex melliis Christi .' ergo salsum est, quod, supposita necessitate gratiae, non ut ex meritis Christi.
cellariam aliquam gratiam specialem ad totam hujus modi vetitatum collectionem cogi ostendam. Et proba. lnr primo ratione D. Τhom. locis infra referendis Nam homo lapsus caret potentia morali ad cognoscendas omnes hujusmodi vetitates collecti vh: ergo indiget speciali gratia ad illarum cognitionem. Consequentia est legiti ina: quia gratia specialis non solum desideratur, quan
uo deest potentia physica, sed etiam quando adest pitentia moralis, ut satis constabit ex decursu hujus ulla Antecedens vero probatur primo: nam, ut inquit DThom. Contra gent. cap. sa, Inter sparistiatis thsema est debilisas diuturis sitimo est de poenis seu ε se ibos peccati Originalis q- tontimit, quod homo d sciarer te reie d viri e uitionem, o de fatuli labiριν an . orem: o a seritus besι ales em finis superare nou perest, fou miroties M. hilarin eb eis. Si ergo homo lapius dissicultatem habetati cuiuslibet veri cognitionem, habere debet impoten. tiam saltem moralem ad verum naturale collective sum plum. secundo: Nam causa ab intrinseco desectibili; nequit non habere impotentiam saltem moralem aclom nes suas operationes collective sumptas: quia necesse est,tat, attenta prouidentia Dei Ordinatia in aliqua deficiat ;ses intellectus est ab intrinseco desecti hilis citca attin.
gentiam veri naturalis di ergo habet impotentiam mmtalem ad cognoscendas omnes veritates naturales .collective sumptas . Tertia : Nam exiκrientia coci. sat , quod nullus hominum ex ptopriis vitibus na. tu alibus notitiam omnium huiusmocli veritatum comis
pataverit , quin imo nullus est , qui non multa ignora uti it , Et in varios errores prolapsus fuerit , nisi Deus speciali gratia eum instruxerit , ut de Adamo tradit D. Thom. I. pari. quaest. 94 art. 3. At de Sa. io mcne multi docent: ergo signum, est quod homo caret
pcitentia motali ad cognitionem illarum . Guarea ,&ὐιrimo : Nam ad omnes vetitates collective sumptas m.
pnoscendat occurrunt pluta impedimenta ut sunt, quais ima retulimns, 5r alia) quae sine sp ciali gratia uinci non possunt, Ac nis au rantur , nequit homo ad O. gnitionem illarum pervenire.' eryo iuem quod prius. Quae ratio cum aliquibus suis probationibus aequδorg t iii homine in statu naturae purae, ut ex se liquet. Alitet vero dicendum est de homine condito in statu iustitiae originalis , aut naturae integrae , quia hic cum auxiliis comunibus praedictis stantibus proculdubio potennotitiam hujusmodi veritatu collectivὸ comparare. Etiam eonstat quid dicendum si de vero praui cor nam vel hoc sumitur etiam speculati vh , & prout se idem te. Mindum est de illo, ae de vero puth speculativo.' vel stimi: se practicὸ prout movet ad opus honum mora liter, tu cle hoc discurrendum idem est, ac de ipss ope. tibus honis.
io A Rguit de pt mo eontra priman assertionem. o. Nam homo lapsas indiget speciali gratia ad attingin dum opus bonum moraliter, si est climella, ut est dilectio D i naturalis, victoria gravis tentationis, Tom. III. Potii. et Aa Sata & alia hujusmodi: erro etiam indiget gratia ad aliqua
vetitates natu tales cognosce idas, quae non nisi per plia. res consequentias ex inimis principiis in lirunt uti, &quae
Iongum tempus ea poscunt. Antecedens ex dicentiis dii
hiis seq. constabit. Et consequentia probatur: quia s-cut voluntas vulnerata est p r peccatu, ita intellectus ; seclch hanc rationem voluntas non potest sane gratia specia liomae opus bonum morale intra ordinem naturae elice. re.' ergo nec intellectus potest adhue divisse omne verum naturale cognoscere. Ad hoc argumenti respondetur, concedendo ante cedens ; di negando consequentiam, propter duplicem rationem disparitatis . prima es, quia intellectus non fuit vulneratus in primis principiis cognoscendis , sed tam
tum in extremis . Ceterum voluntas vulnerata fuit erga
ultimum finem , qui est primum principium in praeit
cis, quatenus amisit amorem esticacem Dei aut horis cia
turali , dc qui omnivo praerequiritur ad aliqua opera bona dissicilia intra ordinem naturalem .seunda quae deducitur ex prima, est: quia inter voluntatem, de appetitum sensi. tivum datur certa pugna , dum appetitus sensitivus inclinat ad sensibilia contra dictamen rationis,ad quam inclinatione vincendam saepe non sum ciunt vites propriae ipsus voluntatis, sed necessaria est aliqua gratia inuehita. in. tellectus vero licet indigeat ministerio sensuam, non tamen oppugnatur ab illis, & aliunde cognitio veritatum speculativa perficitur inita ipsum intellectum. Et hac
ratione , quamvis voluntas nequ at absque speciali gratia aliqua naturalia opera hona moraliter elicere, nulla tamen est veritas, cu us notitiam non possit intelleelus si ne illa comparare. 1i Arguitur seeundo. Nam plures sunt vetitates m. turales , quatum species homo viribus naturae non potest acquiri re, ut de Angelis , de pluribus rebus pom hili hus ergo indiget gratia ad eas cogioscendas. Consequentia
est legitima e quia species en necessatia simplicitet ad
cognoscendum Objectum . Ad hoc argument. Dei se respondetur, nostram ansertionem solum procedete de illis veritatibus, quet continentur in primis principiis per se notis, Ec ex sensibili-hus deduci hiles, ut praemonii imux ar. 1. Si vero alicui veritati descit aliqua ex hiu conditioni hus, ut eontingit in veritatibus in argumento relatis, & secretis cordium, de sututis contingentibus, ad earum cognitionem indiget homo speciali gratia. Sed inde nihil contra nos. Ia Arguitur tertio. Nam conclusones theologicae sunt naturales in nostra sententia , de cognoscibiles naturali discursu I dc tamen homo indiget speciali gratia ad
earum assensum, videlicet fide insula: ergo saltem veri lates naturales, quae de Deo deduci possunt, nequit ho. mo sne gratia cognoscere. Et confirmat ut ex illo r. ad Corinth. a. Qiti sunt Dei, nemo nouit vis Spiritus Dei. Item ibidem: As,moli, homo non percipis ea, qua Dei sunt, o non potes ea i temet re ergo ad cognoscendas veritates naturales, quae ad cium pertinent, homo indiget spiciali gratia. Ad argument. satis respondetur ex proximὸ dictis, quod tantum est sermo de illis veritatibus, quae conistinentur in primis principiis naturalibus per se notis , quales non sunt veritates theologicae. Adti: quod lichtrequiratur gratia specialis, v. g fides, rastealiter ad umritates the logicas cognoscentias, secus vero provinia:
nam, semel cognitis per sdem primis principiis super. naturalibus, intellectus absque speciali gratia potest de
ducere , di cognoscere veritates communes Deo, di crea.
tutis, ut quos habeat intellectum, volontatem dic. Et Elias proprias illius prout est unus, ut quod sit aeternus, immensus cc. Adde Re do: Quod metaphys cusex principiis naturalibus illas deducit propriis viti hus , quamvis tunc non sint sor maliter theolonicae: quod si enum est non indigere hominem speciali gratia ad dri clueendas illas Di tbeehsuos nisi radicaliter modo initi
Ad confirmationem respondetur, Apostolum loqui de notitia Dei, in ut est author supernaturalis. Vel, si loquatur de vetitatibus , quae humano de naturali discursu cognosci possunt, sermo est certo de homine animali, hoc est de homine rebus sensibilibus, de delectationibus corporeis rotaliter dedito. 13 Adversus secundam assettionem arguitur primo et
Nam tota collectio vetitatum, de quibus est sermo, en Q odie.
113쪽
io 6 Tradi. XIII. de Gratia Dei. Disp. I. de Necessit ite gratii.
obiectum proportionatum nossri intellectus; sed intelle.ctus non indiget gratia ad attingetodum suum ob equin
proportionatum . ergo non indiget gratia ad cognoscen
dam collictionem hujusmodi veritatum. Maior proba. urinam quaelibet veritas in particulari est ob ectum
proportionatum: ergo etiam tota collectio illarum. Ad hoc argument. respondetur negando majorem,
si intelligatur de ob ecto proportionato tam physice,
quam moralite. . Ad cuius probationem, concesso an. recedenti, negari debet consequiatia, propter disparita.
rem inter quamlibet vetitatem seorsim sumptam , At titam collectionem e quia in ordine ad quamlibet in parti .eulari nullum adest impedimentum extrinsecum , quod per regularem vitae humanae periodum vinci non pos. It et quae tamen non suificit ad collectionem omnium earum cognoscendam, propter alia impedimenta supra enumerata , quae inducunt impotentiam moralem, ad uuam tollendam necessaria est specialis gratia. 14 Arguitur secundo: Nam homo habet naturalem app-titum ad totam collecti em hujusmodi vetitatum coonoscendam Vergo potest illam viribus propriis cogno stere. Patet consequentiar quia appetitus naturalis non aer minatur ad aliquis impollibile. Αu hoe argument. responsetur, quod licet homo non habeat a vetitum natu talem ad id, quod noo potenco isequi nisi super naturali gratia; pote at tamen habete appetitum naturalem ad ia, ad cujus conseqtitionem
loci et gratia naturali; At hujusmodi est collectio vetita. um , de quibus nobis est serino. Quare homo in natu ea integra eum auxiliis communibus illius status, quae natui alia sunt, potest pervenire ad hujusmodi collectio oem cognoscendam. I Quibus addi potest, quod plura sunt, ad quae dator appetitus naturalis, Ac natura ne. quit pervenite an actum completum, quia non est alsariorum eo, seu consistit in satiari Sicut materia pii. ana dieit appetitum natural ira ad omnes Armas sublu nares: fle non propterea potest omnes illas simus, aut Recessust hab re, plopter rationem tactam. Et ho mo appεtit semper vivere ; & tamen absqu8 speciali gra. eia n quit esse aeternus similiter ergo uicimus , quod intellectus hah t appetitum naturalem ad totam colle elionem vetitatum naturalium, sed non petit ex vi appe. ti ius pervenire ad satietum esse, seu sussicit, quod nulla sit veritas , quae seorsinia non possit cognosci vitibus
ti, iuratis ivtεllectus huinani non inseri , impotentiam
physicam, aut moralem ad cognoscendum omne verum Matut te collecti vh: ergo ex vi nollis rationis non satis suadetur necessitas gratiae. Antecedens probatur : nam
desectibilita humatii intellectiis satis salvatur per hoc, quod deficiat in aliquo actu secvnuo; sed per hoc , quod deficiat in aliquo actu secunto , non arguitur , quod habeat impotentiam, quia multorie deficimus in actu secundo, habentes potentiam tam physicam, quam
moralem proximδ expeditam : ergo. Ad hoe argument. respondetur, quod licet verum
teneat in aliis rebus seu potentiis; secns ueto in intel lecto in ordine ad verum pure speculativum: nam inter i/ctus est necessitatus ad cognition in principiorum, posita explicatione terminotum; dc as cognitionem conia clusonum , su Dposita cognitione principiolum . Unde si aliquando deficit, de in errorem prolabitur, est, quiau ficit ei potentia physica , vel moralis non ad quamlibet
ueritatem seorsim sumptam, sed ut dicit ordinem ad cos. linionem.
Utrum homo in natura lapsa absque gratia possit elicere aliquo opus virtuosum
xa in pidis art. 2. Pro cuius luce , nota no
mine Iνatia poste intelligi vel gratiam sanctificantem . vel gratiam fidei, set tandem gratiam aliquam specia. lem intra Oeclinem naturae illi incl/hi tam , 8t distinciam a centuria generali. Titulos dubii non intelligendus est de prima, vel secunda gratia, quia certum est de fide, quod peccatores , in quibus non est prima gratia, At
infideles, qui carent secunda, eliciunt aliqua opera li . nesta nulla circunstantia vitiata , ut lai λ suadent ex script. ex Conciliis, ex Pontificibus, de SS PP. expostores An. gel. Praecepi. contra Michaelem Bajum de Ian senium, ut videri potest apud NN Salmant. in hoc tract disp. a.d b. a. Gonet disp. I. art. 3 de Ferre quaest. g. I. I. dc a.
Et propterea haec propositio 33. inter alias Michaelis
Baii , Omne, qώod agat pereator, rectatum est: Et propos atici 26. esu nem, de Iausenii, Omilia opera infidelitim μMe peccata , clamnatae sunt a Pio V. & Gregotio Alit. ne ona Trident. sess. o. canu I. de novissime ah Alexandro VIII.
Unde tota controversa est cum ea tholicis, videlices cum Ariminens in a. dis . 28. art. I. conclus. I. HΣqueZia
praes disp. I dc Contensone, qui de sendunt necessita. tem alicujus gratiae specialis saltem intra ordinem natu .rae, de concessae ex meritis Christi. Inter quos tamen est non leue dissidium e siquidem Atimio. de Conten millam statuunt, ut det non solum agere, sed etiam posse ex desectu potentiae. va Eque et vero uicit, non esse necessa iariam ex desectu potentiae, sed ut tollat ladifferentiam illius ad bonum, de malum. Docetque eonsistere in quadam cogitatione honesta At congrua a Deo immissa, in. fallibiliterque connexa cum opere horio, ex vi scientiae
mediae praevidentis voluntatem operaturam esse tale opus. Oppositam autem sententiam docent communi.
ter Theologi maximὸ Thomistae cum suo Angelico Magi itio, quos supervacaneum est recensere. Pro qua st .
Prima erectiso emtra Gregorium Aritas.
II lcendum est primo, hominem lapsum notalia indigere aliqua gratia speciali sufficienti , cdante potetitiam ad eliciendum aliquod opus honum morale . Et probat ut mimo aut horitate sacrae Seripturae Nam au Roman. a. dicitur: seu es , qtia Ietem non basent, naturatiro ea , que legis sunt, faciunt. In quo loco docet
D Paulus, quod geutiles naturaliter , hoc est per vires naturales , dc d uictu praecise naturae, servant ea, quς au te rem naturalem spectant 1 et go juxta Apon. nulla requiritur gratia dans tesse ad elicienda aliqua opera bona
Et confirmatur ex D August. lib. de spiritu, o tire. Cap. 27 u, praedicta verba Apoth. exponens inquit, quoa
inter infideles . i. dum natural ter figra icimus, nowmus, ct audiabimus, que seciandum johria regialum non Iotam vittissrare non Iossumus, veram etiam merara , remque laudamus et
sed opera, quae digna sunt laude, nequeunt esse indisserentia , nec mala moealiter , sicut quc sunt vituperio digna , nequeunt esse hona moraliter , nee indifferentia: erago juxta expositionem Augustini recth probat ut testimonio Apostoli, quod pet vires naturae sine ulla gratia postulat elici aliqua opera moraliter bona 38 secundo inobatur aut horitate PP. Primus ea Balii in Hexamet hom ς. ubi inquit: Sunt apud nos ipsa
Urtutes see rim nasuram, ad quas habendas affinitas an
me ex ipsa nottidia nesis inesse i detur. Ubi, ut vides , as has virtutes nullum speciale auxilium per Christum requirit. Quinimmo docet infra, eo modo ex ducta naturae ad huiusmodi virtutes comparandas, de ad opposita sitia vi. tanda nos inclinati, scut ad corporalem sanitatem procu randam in eontrarium morbum declinandum; constat autem, ad hoe posterius non esse necessarium auxilium gratiae ergo iuxta Basl. nec ad aliqua Opera virtuosa
elicieti a. Secundus est Chrisost. hom. Q. ad popul . Antioch tibi ait: Per bee rursu, ostendιρ, Deum se 5 irem saxisse , ut Idyt per se eligere virtutem , ae xitium destinare . Ubi ad proptiam athitrii libertatem refert, posse hominem
virtutem exercere, et uitium contrarium vitare
Et missis aliis, ae dat August. qui solet adduci pro sententia contraria. Nam lib. 3. Hi gnost constituit cli scrimen inter opera hominis pertinentia ad D um, Acopera praesentis vitae, quae sunt natu talia: de ait, quos ad illa non est sufficiens liberam athittitim, bene tamen ad ista. Et citato lib de Spiritu, o liti case 28 ait: Sa-etit enim iisn impediunt a vita arrena jti iam quaedam tecta a
venialia , Me quibtis hae vita non ducitur ; se ad sati emeternum nibu presunt impio ab a bona opera , me quibus
114쪽
a s UEHὸ vi a GD,l De pris mi hominis inveni in . Sentite: go, quot satis est libhrum arbitrium aes aliqua opera
Ultimus est o Thom. qui in hoc art. I. docet ex prεsse , quod homo in statu naturae lapsae potest petvirtutem suae naturae agere aliquoa opus bonum particulare. Idem docet a. a. quast. io art. q. ubi ex eo ν
bat, aliqua opera in inii actibus esse bona moraliter, quia
Der precatiam non corrumpitur totum bonum naturae.
Ex quo inseri, quod bbna orern , is quae Iidi it lutim na ture , uti histi er eperari sessunt. Item I. a quatit. 63. artia docet, posse hominem propriis viribus acquirere vir tutes operativas honi , quae non excedunt s.cultatem na turalem , Aut faerant in multis gentialias. Et tandem in a.dist 28. quaest I art. i. ex pretia concludit , quod homo ex se poti si sacere opera fortia, & justa, licet non possit meteti . Ergo iuxta D.Τh m. homo in natura lapsa nulla gratia eget ad aliqua honesta opera exercentia.
Et consimitur ex hulla Pii v. & Greg. Xli I. a quanos ta assertio robur accipit, & in qua damnantur pro . polition sequentes Michaelis Baii. Prima est, in ordine 37. Cum pelagio fiant, qtia buni ahquia raturalis; Me es , ex naria νου Iolrs viribus ,rum diaert, a noscit. Secunda,& in ordine as est: Libertim actitriam svi grat,a, o II iel, oris non vis ad peccandum valet. Urias propolitiones, ct aliat similes damnarunt Matisces, ut saltem piarum aut tum offensivas, ut recolenti bullam constadit. io Tertia probatur allirtio ratione Nam homo ante peccatum per solas vires liberi arbitrii poterat elicere ali. quaa oput honum morater ergo etiam in statu naturae apsae. Hntecedens est certum d liquidem praedicti m opus ost propnrtionatum non solum phytice sui omn-s suo. ponunt) sed etiam moraliterinum praetatis vitibus . cum ante peccatum nullum esset impeuimentum causant im proportionem moralem. CCnsequentia vero prohatur. tum quia, ni docent communiter Theologi, omnia na turalia manserunt integra poli peccatum iam in Ange. iis, quam in hominibus ,& propterea Trident. seis ci can s. definit.' Si 3tiis Leeris hbreum hemimis e atritim res Adarreeorum, am sum, o extracto esse oci eis semis aer et os ante peceatum me solas vires liberi arbittit homo prurerat elicere aliquod opus bonum morale, etiam in stato
apis; aliat homo quoad hoc maneret mortuus, di imaaliter corruptus. Tum etiam . nam opus bonum mo tale non est incompossibile eum litiis peccati, ut liquet in eleemosyna ex propria honestate, 6 pietate erga parentes . ergo per peccatum non amittit homo vites en 1 ira et ad eliciendum opus bonum m tale. Et confirmatur haec ratio 'Nam homo, s condere ent in statu naturae purae, posset elicere proxime & ex pedith per vires propria naturae plora opera bona m ratia . ergo etiam homo in statu naturae lapsae. Antecedens ex proxim/ dictis contrat . siquidem praeuicta opera sunt ox se proportionata vir1hus naturae secundom se . &aliund/ r hellio de pugna appetitus smutivi , quae in eos sin a deiIet , non praestaret totale impedimentum ad praedicta opera , sed qnandam diiseultatem ad illa, quaeaiebat homo in statu a ultitiae originalis,& careret in natu natnrae integrae, vi recte docet D Thom. supra quost. 83. art. i. Consequentia vero probatur : quia, ut praeno. avimus, ex c mmuni Theologorum consensu, homo in satu naturae lapsae tantum distinguitur a seipso, prout esset in sta in naturae purae, sicut nudus, & nudatos: ergos in hoe statu posui elicere aliqua opera bona moralia, etiam in alio potest .dio Huic rationi , simul & confirmat Ioni te spondet Contenton ex Gregorici, quod homo lapsus potest ab Hiie gratia speciali elicere aliquod opus bonum ex odime o ; non tamen potest illud referre in Deum ut ultimum finem saltem naturalem: quod necesse erat, ut tale opus esset in individuo hocium moraliter Contra est. Nam in primis ex hae solutione sequi. ent, hominem supposita alia sententia hujus Authotis D mpe quod homo tam in statu Daturae purae, quam lapsae indi et gratia ad convellionem in Deum finem naia tutas in te qua cluti seq.) nou posse elicere adhue in statu naturae purae aliquod opus honu morale ; seu hoe est corutta communem sensum Theologorum: ergo quidquid sit, quot in statu naturae lapsae possit, vel non possit se coci. vertere in Deum finem naturalem ahsque gratia, homo potest ilicero aliquod opus honum morale.1om. III. Patia Theia Sad Deinde falsum omnino est, quos homo in stato M.
tutae lapsae saltem potentia aut eceuenit nou pollit se con . vertere in Deum finem naturalem ς & in ita tu naturae purae non possit tam potentia antecedemi, qui in consoquenti, ut dub seq. ostendemus ergo potiori mulo po. te It in utroque ilatu , ae utraque polentia elicere aliquod opus bonum morale . Tandem: Nam permisso , quod homo sne gratia speciali noci possit se convellete amore absoluto & enicaci in D: in finem naturalem; non potest negari, quoci ponsi se convertere amore intificaci, ad inouum quot ut portione servata potest sine gratia habituali pet acium attritionis inefficacis se conueriere in Deum si, in sum naturalem ; seu hubus nodi amor in m ικ D i fitii, natu talis est honestus & laudabilis, sicut uetus attritionis, ut constat ex bulla supra relata, in qua damnatur haec pro. post iio Michaelis Bai i, Orauis amor creatώνa ratis, iis, antoriosa es cupiuisas , qua mundus ityri r , quae a I fratrabiberam ; atit Iacidabitis illa eburatus , qua ter ωι tum au.er sen in corde def. a Dras amatare ergo hoino non iuuiget speciali gratia aci aliquod opus bonum morale. Et confirmatur. Nam Opera ex Oriecto hona elicita propter intrinsecam suam honeuatem sitiat ex Oinni partemor aliter bo is, tametsi non otcliuentur sormaliter asDeum ultimum finem; seu homo absque gratia s:, claupotest elicet e plura opera ex objecto bo ia propter in . trinsecaira suam honestatem . ergo Liein quod plius Mi. nor co illat: quia euatio Contenso tig iu supponit. Haber vero probatut : tum et uia alias homo i neretur, quandoccumque operatur, se coii uertere in Deum ollimum si nem naturalem, si non ad st cognitio Desi finis superna ruralis , & illucina: ut seni per chac irateiri, ii adest e quos
nullus catholicorum dicit Ixopter propositionem Mi. chaeli Baii a Romanis Potiti hcibus damnatam, &
pra num o. relatam, nempe, O ne, qtieu Vit Ieccatis, testatim est. Tum etiam : quia dum homo opera tuepropter intrinsecam honestatem alicuius operis ex se honesti, eo ipso virtualiter operatur propter sinam ultimum finem naturalem, cui viri ualiter iuboicitiatur: ssed hoc satis est, ut tale opus sit in indivisuo honum morale. sent propositu in emeax operadui in omnibus secundum rectam rationem, in iis qui ignorarent D innata: horem naturalem, orclinaretur virtualiter tu i pium , esset tu in. di. iduo honestum per illudque satis adimpleretur prae ceptum, quo pueri obligantur aci se convεrthncium in Ddium ultimum finem, quando primo pervcniunt acloliam rationis, ut pro tum manet ira r. praec das p. 3.duti. I. appenu. ergo &c.
Meunda coneluso contra Var ex.dit Iemdum est secundo, hominem in statu na ira iurae lapis non semper egere aliqua CCgitatione sui, aut motione aliqua emeaci per modumptatiae specialis ad operandum hene moraliter. Haec as lettio supponit, quod homo in quolibet statu non potest heue opes tari line aliqua cogitatione saneta, Ac naci. tiona efficaci motio enim eis calleli praerequisitum Re nerale ad omnem operationem creatam, maxime sitim tam , juxta communem Theologruum sentetitiam, prae se indendo a modo motionis, & cogitatio sancta uehet
praevenire omnem operationem inor aliter bonam voluci. ratis. Quoci vesci negamus contra Vaetque et in , quod haec.cogitatio, aut motio, requisita ad Omne opus mois
raliter bonum, in nobis habeat rationem specialis graiatiae, & Uillinctae a concursu generali. Et probari potes primo ab authoritatibus h. praeced. adunctis , in quib somnis gratiae necessitas denegatur ad aliqua opera hora a
Deinde probatur ratione r Nam homo adhue in
natu naturae lapsae habet ex se dc ex propria natura suffieientes vires expeditas ad aliqua opera bona in .Llia, ni supponit VaxqueΣ,& nos satis probavimus coucius praeced. ergo cogitatio salicta ,& incitio essicax p requisita ad praedicta opera non habent rationem grati e specialis. Probatur conseque utia : nam id , quod natutae
est debitum saltem in aliquo individuo vaeth, αε quit ita. here rationem gratiae specialis ; atqui cogitatio illa coci grua, & essicax, si ve alia quacumque mutio emcau ut
115쪽
ira . Tract. XIII. H Gratia Dei .
dabita eaturae saltem in aliquo indi Widuo vaghis ex se
habet in omnibus suffetentes uires ad aliqua opera bona moralia: ergo non habet rationem gratiae. Minor pto. hatur 1 nam debitus est naturae saltem in aliquo inclivi. duo .agh e cursus ille necessarius ad actu operandum. si ex se habet sussieientes vires ad operandum ; alias in . videntia praestans omnibus vires ad operationem esset deis sectuosa ,e em ex se non posset conserre omnem c curissum necessarium ad actualem operationem; sed motio
emcax est necessaria ad actu operandum: ergo naturaeha,nii suffetentes vites ad actualem operationem M.
hita est saltem in aliquo individuo vagh motio illa eis.
vix descripta asVarqueΣ. Coostinxtur , & simul declaratur ratio e Nam ad ean. vim pro vicientiam spectat eooset te saltem in aliquo indi.
Miduo vag/,el, non in omnibu et illum concursum necessa. rium ad operandum, ad quam spectat conferr vires evω-
ditas ad Operationem , alias praedicta pio videntia esset oesectuosa ; sed ad providentiam D i communem , i cocio specialem gratiae, spectat confit te homini vires ex. peditas ad aliquas Operationes as , necnon ad coeti. Eationem sanctam, saltem ut sufficientem, ut eo cedit aetatio: ergo ad eandem providentiam spectat coa.
et e motionem essicacem ad operationem, utpote timcessariam ad operationem. Major, in qua tantum potest esse dissicultas, probatur tum quia alias talis pro vicientia communis ex is non posset praestare totum id , quod
ad operationem requiritur. Tum etiam I quia b c re. ucet respectu creaturae irrationalis, quae multoties p .
.en immatri a suis operationibus; & tamen, dum pretis statur ei praeuicta motio, fit eu vi providentiae genera. iis . Idem apparet, adhue in sententia Varque r. in infra voluntate in Ordine adactum si vh per se, si vh per. aecidens in indi duo indifferentem . Accedit .' quod propterea m tio illa ha rei rationem gratiae, quia voluntas est indiffessent ad honum , & adistilum, Ac est ei indebita motio effca v a: honum; sed
haee ratio nulla est. Probatur minoe: tum quia etiam intellecius noster indifferens est aci cognitionem veram,
di falsam cujuslibet objecti pati icolati . & non idcirco motio ad vetam est gratia specialis. Tum etiam I nam qnia natura indifferens est ad honum & ad malum , ὰκ se postulat providentiam etiam indisii rontem au prae. standum concursum ad honum in aliquibus, ut appa. Hat ejus inclinatio ad ipsum bonum & ad norandum concursum in alijs, ut res εat intrinseca desectibilitas ii. tius I ergo tone usus ille efficax non habet ratio em gratiae speetalis . et a Ulterius probator haec eadem assertio ab incon. venientihus . Nain si praedicta cogitatio congrua , seu motio effcax esset gratia specialis , sequeretur primo,
quod providentia commonis gubernans naturam huma. nam esset infructuosa, deseruiretque tantum ad permit. etenda peccata ; hoc videtur maximum inconveniens ergo noti est specialis gratia. Sequitur secn O, cogi.eationem congruam , seu motionem effcacem esse specialem gratiam in statu naturae purae, quia haec esset indissetetis ad bonum & malum I hoc est falsum, quia ad kllum statum nulla gratia specialit spectat, & manent imata eundem statum habere posset omnia reqiii sita ad ne operandum , alias movidentia pertinens purὸ ad plς- dictum statum solum deserviret ad permittenda pecca. ea , ni proxime diximus P ergo. v Sequitur tertio , quod in homine pro statu innocentiae, & prona in naturae in.eegiae, si in oci condere inr , cogitatio congrua . seu mo. aio ossica et e mi gratia specialis, quia indifferens esset in troque statu au honum . & ad malum a consequens est falsum, siquidem in his statibus nulla erat, vel smet reis hellio part is inferioris contra rationem' ergo Sequbtile quarto, quod homo saltem temoth posset se dispo. nete ad gratiam per opera praecit natoralia , qualia sunt de quibus est sermo e quia quaevis opera hocia moralia,
ct quaelibet gratia specialis juxta sententiam 'Equeet, est suffciens dispositio ad stratiam habitualem: hoe est
contra mentem saerae scripturae . Ac SSPP. ut suo loco dehimus: ergo. Aee Zer q iod Varqueet sit, nolit incidit in damnationem propositionum Michaelis Baii, quas suma retulimus. Talis est illa . Liberum aνbidii msne nratis, o adiutorio αι non nis ad reeratum vales . Et ista , Irisi H ε etim perviano errare iamatri potest usis Moiarbanu boras, fl- - Maias, o grasis Des insuram facit,
Disp. I. aed Necessitate orati .
qui ιρὰ sentis, o docte; sed est e stans sententia Anetnae& D. Thora nulla clari opera indifferentia io individuo,
ut satetur Varq urar ergo haee opinio Metque et conti timur sub in uicta damnatione : vel directὸ est coatra
a 3 DRimo arguunt adversarii ab authotitate eon. Is gerentes plurima tollimonia iam Scripturae . quam Conciliorum, & SS. P p. a quibus docetur, quoas e Deo & adiutorio illius nihil homo potest facere , de quoa gratia Dei tequiritur ad utiquios actus . Sed ab eis
recitanais superseciemus: quia exponi pollunt de actibus honis, prout conduculat ausa luteira. Vel ue gratia large sumpta, quatenus auxilium Dei e mea E solet xjoria nui . cupari , quamvis eontineat ne intra limites providentiae genetalis: ut videre est in D Thom. in a. diit quaest. t. ait. I. ubi loquentes de voluntate D, i benefaeiente omni Creaturae tam rationali, quam irrationali, ait: Nibuta. men bonam horast fatere φου gratia Dei: idest sine concursu Dei cotiservante vires proximas ad operanuum , &sne concursit actualiter coneutrente in omnem opera
tioo-m cieatam. Et quod haec fuerit mens scripturae, SS Pp & C cilicitum patet es identer: Siquidem eorum intentum praecipuum est restitate eitotem Pelagij; sed Pelagius iam erravit in haec, quod negaret necessitatem gratiae ad opus aliquod bonum morale, ut ad verutii s teri tenentur, ne ipsi damnati maneant eum M:chaele B ij t ergo vel non loquuntur de gratia tigmosh sumo i a ; vel sermo est de singulis actibus honis, prout coadu eunt ad salutem. Unde argumento ab auctoritate praeis tremisso . 24 Arguitur primo. Nam homo in statu naturae lapissae ex se non habet vites suffcientes ad eliciendum aliis quod opss honum morale: ergo indiget gratia speciali ad istuci eliciendum. Antecedens prohatur quia daemoties, & damnati non habent vites sussicientes ad eliciem dum aliquod opus bovum morale I ergo nec homo ita
sata naturae lapsae. Anteeeciens suppoclitur. Et conseia quentia probatur c nam in cloemonibus novi est extinctu liberum arbitrium, noe vulnerati sunt in naturalibus .
ita ut sublatum suetit ab eis aliquid de persectioni-hus naturalibus ; & tamen ex vi earum noti habent suffcientes vires ad eliciendum aliquod opus honum morales idemque dicentium est cle damnatis I ergo homo lapsus, quamvis in eo maneant post peccatum Omnes per se iones ii hi connaturales, non habet sussicientes vires ad elici εndum aliquod opus bonum morale. Ad hoc argumentum facilὸ respondetur , quod vires naturales tam Ang li , quam clamnati , quantum sunt ex se . sussiciunt ad aliquia opus bonum m tale eliciendum ; at adest in eis specialis ratio , Cur non pollint illud exercere . In doemone enim voluntas eius manet si primam electionem ex natura sua inse.
xibilis. itia clinabilitet & firmiter aahaereas fini ritver. sumthiae, quem elegit, itaui nequeat operati nisi cum actuali relati e ad praedictum finem, & propterea nullum opus eius liberum potest esse honum moraliter. Iadamnato etiam datur tarione status eadem inflexibilitas Homo vero post peccatum non manet inflexibilis pro ter imper testi ionem si ae electionis qua ratione propriae
illius facultates ex se possunt protompete in aliquod
as Arguitur secundo . Nam debilior est homo aubonum morale, dum est in stato naturae lapsae , quanis puris naturalibus ,& propter hoc dicitur per peccatvm non solum gratuitis spoliatus, sed uulnera tot in na turalibus; sed homo pcisset aliquod opus honum mola
te elicere , non omne, si conderetur in puris natutalibus 'ergo in natura lapsa nullum potest. Ad hoc argument. respondetur, ex eo tantism in serti, quod homo in statu naturae lapsa potest per pe prias vires elicere eum maiori a Iscultate omnia ea opera bona moraliter, vel aliqua, quae posset elicere in ita tu naturae purae, quos libenter concedimus. quia, ut
d Et Div. Thom. supra quaeit. 83. art. r. per peccatum minu Itur inclinatio ad bonum, quatenus ponit inclina tionem ad suum Oppositum.
116쪽
Ad id quod additur de uulnere naturae dicendum est cum eodem Angel. Magisito ibidem art. 3. quod non soloen dicitur aliquid vulnerari , quando adimitur ei aliquid entitatis, sed etiam quando fit aliqua quasi vici.
lenta separatio, qua math se habeat natura autem humana inoducta fuit perfecta &s aua ratione justitiae ori ginalis, &eum unione persecta partis inierioris cum su periori, quae dissoluta fuit per peccatum , & propterea
uicta est vulnerata in nat rahias, non propter ablationem
alicuius quos in natura pura extitisset. Qirinimo etiam dicitur attinuata, & infima rat ione peccati haee autem est differentia inter infirmum,& mortuum, quod insis. mus potest exercere aliqua opera uitae, secus vero moris tuus. Ex quo rectε colligitur, quod licet homo ratio ne peccati habeat majorem climcultatem ad honum , quam in natura pura, & longh majorem , quam in statu
innocentiae, potest tamen exercere aliqua opera bona. 26 Arguitur tertio: Nam oratio est signum n cessi talis gratiae, ut testatur D. August. epist. 93. ad Ianoe.
his vel his: Oratio es ellarasma gratia resti aris ; sed iaomnibus actibus bonis utiliter petimus, ut nos sua gra. tia Deus piae veniat ergo ad sngulos actus bonos est ne. Ossaria gratia per Christum. Maior inobatur nam seu illa petimus, ut Patres proclamant, quae in nostra sunt pntestater item cum petimus adiutorium bonorum opertim , non petimus generale auxilium, sicut non peti
mus quod sol illuminet , nee qnω ignis comburat . et go si oratio landitur pro gratia Dei ad omnia opera b na moralia, signum est , quod habet veram rationem
Hoc argument. potest retorqueri ad hominem eon. tra VarqueE. Siquiuem etiam petimus bona tempora. ita, & pro eis collatis gratias Deo agimus, quia si ultra. Dea sit nostra oratio, aut gratitudo,& tamεn non sunt specialis gratiar non ergo ea necessitate orationis, aut gratiarnm actione satis potest deduci necessitas specia iit gratiae ad singulos actus honos moraliter. Item iuuepossumus petere eogitationem, quam ipse vocat fuse, rem ad bonum, quae non est gratia. Tandem non frustra petimus beneficium conservationis. quae non est specia. iis gratia . η Si vero dicat, ut verὸ uicit clisp. 189. ea I x quod praedicta bona petimus, non ut bona temporalia sunt, sed ut conducunt ad vitam aeternam idem possumus nos clicere circa oratio em honorum operum ad quae tantum requiritur concursus generalis, licet ad ea, prout conducunt ad salutem, necessaria sit specialis gratia per Christum. ' Per quod constat ad probatio hem I Nam Patres illo principio utebantur contra Pela. Rium εκ di plici capite I primo, quia negabat nεcessitate concursus D i evicacis P secui uos quia negabat n. cessi. ratem gratiae sumetentis, pro at distinctae a beneficio cre tionis, at opera conducentia ad salutem I Ex hoe potis timci capite mMito Patres refellunt Pelagium utentes
illo principio, quod i usita petimus, quae in nostra sunt
potestate . Ut quia in nostra potestate nos est auxiliu emcci x nec est aetatom singulis hominibus, nec habemus ex bis semientes vires ad aliqua opera , prout C duiscunt ad salutem, hine est, quoci ex uno, vel altero capite non ost frustranea Oeatio nostra. v si vero ex hoe inis. ras, quos oratio esset frustra , si terminatur ad aliqua opera honesta praecish secundum se. Concedendom est de oratione christiana et licet aamitti possit quςdam oratio per modum humanae imprecatio is, quam admittit Comciti Arausic cap. g. quae non est simpliciter cratio. 27 Arguitur quattor in homine iusto omnia perahona procedunt ex gratia speciali I ergo etiam in homi. ne peccatote. Consequentia est legitima I suia praedicta
Ooeta in utroque sunt ejusdem rationis secundum ra. iociem intrinsecam . Antecedens uero prohatur P nam praedieta opera sunt meritotia vitae aeternae in homine
iusto, ut nunc supponimus I sed necessaria est gratia ad quaelibet opera, prout conductant ad salutem I ergo proces uni in homine iusto a gratia speciali. Adde. quos in homine peccatore sunt saltem impetratotia ad iusti seationem , ut tuentor Catholici contra semipelagia
nos ' ergo etiam procedunt ex aliqua gratia.
Hoc argumentum , quo utitur Va Equeae , nihil pro seit ejus sententiae I squidem cogitatio conerua , auquam recurrit pro eliciendis praedictis operibus , ex se non satis est, ut sint merito is vitae aeternae ς alias
etiam essent in peccatore. Aliquid aliud ergo necessa. rio assignandum est ad praedictum essectum quod aliud
esse nequit praeter gratiam sancti Mantem actualiter in fluentem in praedicta opera, & in illam sanctam, & con. gruam cogitationem. Ex quo eonfiat, aliquam rati nem intrinsecam tepetiti in Naaiciis operibus in homi ne justo, quae in homine peccatore non invenitur.
Et si contendat Vadis uer suffcete ad praedictum effectum statum gratiae , hoe est , quod procedant ab homine grato, qn in accipiant aliquam specialem , &intrinsecam perfectionem . Adhuc praedictus effectu te ducendus est non in gratiam congruam, quae est ejusdem rationis in peceatore , & justo sed ad gratiam habitua
iem constituentem hominem Deo gratum. Unde no a est mirum, quod ex uno, vel altero capite sint metu oria vitae a ternae, non ratione ipsorum operam secundum se, sed ratione meriti, propter quod requiritur gratia. Ad additamentum respondetur, negando ah lute, quoa opera hona moralia ordinis naturalis sitit
ex se impetratoria, aut dispolitio ad justificationem , ut nunc supponimus ex insi dicendis. 6. IV.
Atio argumenta sententia contrariae.
28 Α Rquitur quinto . & dissicilios: Nam omnea, opus moraliter honiam ev se conducit ad salutem: leu ad omne opus, prout conducit is situ. rem, en necessaria spretatis gratia per Christum: ergo ad omne opus moraliter honum requiritur specialis gra. tia. Maior in qua tantuin est dissicultas. inobatur eri mo e nam juxta Patres opera omnia moralia solum sunt in duplici differentia: alia, quae sunt carnalia, &spectant ad utilitatem hujus vitae: alia quae pertinent
ad veram iustitiam, & ad D um; sea opera primi ge.
neris pertinent ad damnationem, & poenam , ideoque
sunt mala moraliter ' ergo omne opus bonum morale conducit ad salutem. Secundo Nam opus botium morale dissicito,& facil/ sunt intra eundem ordinem; fecidissicile peti in t ad salui eme ergo etiam facil/. Et confirmatur primo I Nam ad omne opus honum moeale requiritur sancta cogitatio congriti ; sed haec ensererilis gratia per Christum I erdo requiritur aliqua specialis gratia ad Omne opus honum morale. Minoe Iarobatur tum qnia homo in poenam peccati origina. is poto it privati omni sancta cogitatione congrua I ergo est speciale heneficium , & specialis gratia ei, cui coa. ceditur. Tum etiam I quia nulli in particulari est cle. hita , & ita cuilibet ei ita injuriam creationis potest cie .gari P ergo est specialis gratia . Roboratur. Voluntat hominis est indifferens ad M. num , & ad malum I ergo cogitatio congrua acl houum . seu motio emcax est ei indebita, proindeque habet ra. tionem gratiae. Prima consequelatia , ex qua pendet secunda , tuadetur P Nam voluntati indifferenti ah bonum, re ad malum non debetur, quos conseratur et id, quos potius conducit ab hocium, quam au malum hincque Oritur, qnos si ex duobus hominibus sic indifferenti. has uni concedatur , re alteri negetur , nulla fit hvieiniuria, & oppostum contingeret, si ei deheretur: et go est indebita. C firmatur secundo e Stat optime , quos homo habeat uires suffcientes & expeditas ad honum opus morale, & qnoo cogitatio congrua seu motio emcax
habeat vere rationem gratiae ergo. Antecedens proba istut tum in homine iustificato, in quo sint uires sunscientes ad actum , v. g. charitatis ;& tamen auxilium effcall veth habet rationem gratiae . ergo idem dicen dum est de motione essitati requisita ad quodlibet opus honum morale. Tum in eodem homine iustificato, qui habet potentiam expeditam ad totam lεgem tam natu ratem , qnam supernaturalem collecti h adimplendam;& tamen auxilium essicax continuatum usque ad finem vitae habet veth rationem gratiae ergo idem quos prius. Tum denique in homine coodito in nato innocentiae,
vel in Angelo I in quibus erat potentia suffciens , de expedita ad perseverandum; si vellent, de nihilominos auxilium incax habuit rationem gratiae specialis adhuc respectu illius status : ergo.
Aa argument. respondetur, negando maiorem . Et
ad ptimam motati em dicendum ea , quod opina
117쪽
Traa. XLI. δ Gratia De ἱ. Di p. I. de necessitate gratiae
more ita non solam sunt in duplici, sed in triplici dissetentia: alia enim sunt pute carnalia, quae solum M. clinantur ad commoditatem huius vitae, re nullo mo.
eo ad aliquum honeitatem vir: utiq; & haee vel sunteet se indi fiet titia, vel ex hac prava ordinatione sunt eccata: alia sunt, quae ex se ortituantur ad salutem, qua Ita sunt supernaturalia. ct alia sunt media, quae didi. tantur ex ι' ad linem honestum , non vero ad finem supernaturalem , ut dare eleemoliuam , velle addiscere artes , velle manducare cum sobrietate, quae comm morant Angust. & D v Tnom. & haec nou or dinant ut ex se ad salutem.' quia aes hoc requirit ut ut . terius, quod ordinentur ad finem si petitaturalem. Et propterea motio emcax ad ea requisita non habet ra. Eionem gratiae . 's Per quos constat ad secundam pro hatio em . si quidem inter opera ex se hoaesta dissicilior . st dil- 1io naturalis Dei super omnia, nec haec cociau cit aes salutem propter rationem proxime traditam, neque aci ea in , quantum est ex se , requiritur gratia spe .ciali , ut diab. seq. statuemus. Diximus quanti m es ex D quia pri accidens iv per mouum removentis pro hib iis requiritur gratia, & non quaecum aue , sed habi
eualis. Sed hoc nihil juvat Gregotio, aut Vaetque et,ut egie constat.
Au prim 1m confirmationcm respondetur, conce. dendo ma3orem; & negativo mitiorem. Et ad primam probation in dicecidum est , aeque urgere si aliquia auau tὶ circa cogitationem bonam iamcientem , ac cir ca eanciem ut congruam ; & tamεn iuxta sententiam Varquer eoa tatio illa lassiciεns non hanet rationem Elatiae. Dicimus ergo, quod si revera peccatum Origi. male habuit quoad suilicientiam condignitatem ad ca gentiam cogitationis eis cacis ad hocium etiam habuit illam ad caretii iam cogitationis lassicientis, seu poten. tiae ad hontim, si ni eriti habuit aci anthi talionem, ut
docet D Tnom. loco citato tra I. praeced. dii p. 3. nua a.
93. At no 1 poleti ni gari, quos pro auctio hominis cumcmnibus iii s periectionibus naturalibus au huc post peccatum Adami inrtinet tantum au beneficium creati mis , & ob eandem rati nem cogitatio hona sissiciens non psittaei ad providentiam sp cialem gratiae, ut si tetur vaEqu et . Idem ergo uicendum est de cogitatione congrua, seu emcaci morione. Au s eundam rεspon. detur, quod congrua cogitatio, seu molio ellicas nul
Ii est de Lita in partieulati, sed est debita alicui vager
qnia attin-t aes heneticium creationis, ut in aliquo in. civi duo naturae rationis cxcitet ut aliqua conetrua cogua alio, vel concedatur motio εlhcax ad opus honum morase, a a quos tota uatiata ratio is ha, t vietes.' ecce citra inimam creationis non pol si omni hus tiene, pari saltem juxta potentiam ordinariam. Et hoc susti.c:t, ut non sit sp cialis gratia. Per quod satis constat ad ma us robur illius. Au secundam coti firmationem respondetur . negam do anteceu Ens. Ad primam esus probationem distinguen et i est minor: ha, e rationem exerta Ociatis comparati τὸ ad Iub ectum. concedo minorem ἰ comparative ad gratiam habitualem, nego minorem : Et simul conseques. aiam . Solutio est clara, ct conflans ex terminis uili in Oionis: nam auxilium esticax auarium v. g. charitatis, si comparetur ad gratiam, eii u oitum eo inovo, quo de motione eiacaci a 1 actum bonum morale intra Crui. cem laturalem hucusque di illinus . At si comparet ut ad naturam rationalem , seu ad subiectum, hoc pacto est
gratia spes cialis , sicut ipsa gratii histificationis seu habi. eualis . ' Au duci; reliquas pronatio ies res adstuc, quos piatia habitualis, attenta vertibilitate liberi arbitrii si Vein Ancelis, sive in homine in statu in cetiae &sispositione
speciali naturae humanae post pΡc alia , secundum qua manet re hellio appetitus contra rationem incc illam tollit ipsa
gratia habitualia, non dat per se ptimo tesse proximum expeditum ad phrseverandum usque in finem , nec ad observatio em totius legis, sed tantum dat per se primopebe expeditum ad b ne operandum. Et propterea auis milium efficax requis tum ad coniungenuam mortem cum Vatia, vel ad totam l Rein collective adimplendam est,pecialis glatia. Sed hic cluo exempla postulant ad tuam per se iam notitiam iudicialia dubia , quae insta propci.
as Arguitur ultimo Nullus actus est moralitet honus, nisi a tu oldine tui ad Deum ultimum finem ; sed ad hane
ordinationem reqniritur gratia specialis: ergo nullus a Ius potest dati moraliter hii, ut absque eratia speciali. Minor lacrita liquiaeia , si relatio fiat acl Dρum ultimum finem supernaturalem, est effectus charitatis o si ad Deum ulli mam finem naturalem, est impossibilis cum peccato, leuiterius est uti ficuissima inter omnia opera hona moralia inita ordinem naturae afferens propolitum etficax adimplendi totam legem naturae. & propterea eiu necessaria gratia specialis saltem iutra ordinem naturae . Maos veto , in qua eli tota dii ficultas , suas et ut primo Pnam bonitas anus dependet a fine maxime ab ultimo, qui est Deu ue: ergo sine telatio e ac uali ad Deum nequit actus elle hotius moraliter . Tum etiam: quia adest Praeceptum reterensi omuhs nostrox actu ad Deum ultimum fili Da iuxta illud Pauli t. ad Corinth. Io. Si mandata is, s hahiras , sis attid quid faciatis , omnia ia
enum Dei facite: ex quo resultat illud dictum August
orai ἰiat suum actum secundum se honum ad Deum ,
Hoc argument. in primis nihil sau et sententiae VaΣ. questi qui aquia iit de inodo Greeorij,&Conten nisa
cum tantum petat ad honitatem actus cogitationem sanctam congruam . Dei na/ peccat in maiori r quia ad bonitatem actus moralis satis eir, quod expleste ordiis Dei ut ad objectum s cunuum se bouum, in quo continetur ortii natio implicita ad Deum ; & quod expresse,
aut implicite non Oresitietur ad finem pravum .' quo ξλαcio Doti ordinatur omnis actus f cundum se hon ut tam in jullo, quam i a peccatore, nisi intendatur expresse id . 1e lauis pravus; alias omnis actus peccatoris esset imit. tive malus, etiamsi eliceretur mediante stratia speciali, utarius tiaei. ' Nesccontra hoc obest pridi tu praeceptu re. serenus omnes actuc nostros in Deum . inita hoc I caeceptum tantum obli at in causa, tu id e 1 terminato tempore praecipue in insta uti usus rationi P ccat ei iam in minori, quoad relation m in Deum ultimum finem naturalem , ut uia, s q. ostendimus. Stu ant quam xa it luci progrediamur, oportet nonnulla cotollatia, quae exple acta doctrina diuucuntur, expendere. . V. Coeo ruris preeedentis ductγine.
ao X dictis eoil ἰgitur primo, hominem, si con
L. u retur in i :atu naturae purae non indigere graiia speciali ad aliqua opera bona moralia elicienda,lim au coanoscendam quamlibet vetitatem , qnam homo inflatu naturae lapsae sine gratia potest eognoscere. Ratio est euid ais, ti uera sunt dicta nam homo in natura pura non habet interiores vites, quam in nativa lapsa aliunde in natura lans a meeatum ui minuit in linationem ejus ad honum; & nihilominus homo in natura lapsa potest sine aliqua gratia spiciali elicere aliqua opera bona
moralia , ct coruoscere quamlibet veritatem naturalem ex ias , quae continentur intra oti ictum proporticinatum
nostri intellectus moeso deseripio uub praee ergo id moenetiam in natura pura sitie aliqua speciali gratia. An vero postit aliquid saltem potentia conseque ii in natura ΠΙ-va , quoa non po: sit in lapsa, ex dicendis cludi sequemiconstabit. 3i Colligitur . secundo , hominem in utroque natu nou indigete gratia aliqua speciali ad eliciendam aliquam salinam cogitationem si .. siseientem . siv8 eis cacem
requis tam au Dpus bonum morale . Uuoad susticiem tem Varque E viuetur concia re. Et quoia utramqu pro Datur nam ad cog itionem susscientem minus requi. ritur, quam ad opus honum inritate , & ad ess acemnoa plus requititur qui in ad ipIum opus bonum mora.
te, ut proportione s ruata liquεt in actu supernaturali , Ac cognitione illum praeitcε tegus ante ς - ad omne opus bonum morale coa est ti cessaria stratia specialis per Christum: ergo nec aes omnem c altationem prati icam sive sussice, iεm,si.ὸ incaeem. Si tamen possibi. l- est intra ordinem nain talem aliquod opus ad quod necessatia si aliqua gratia in aliquo ex pr dicti iratibus vel in latroque, patis emiter concede ita est necessitas illius ad cognitionem praesicam eis cem: quia licet acthanc non requitatur plus quam ad opus hanum regula tum , non lassicit minus.
118쪽
Dtib. II. Utrum iam tu natura lapsa atrique graria possit elicere Oe. xi i
o Colligitur tertio hominem in utroqse natu non ἔncligere speciali gratia ad victoliam levis tentati ix eAmoti Wo honeso . Ita communiter Τheologi , eo ita Varaque Σ, Contensonem , & Montes. Diximus titiis toralis ms, quia pro gravibus est instituendum speciale dubiuravimus etiam ex moratio honsor quia si vinceretur ex motivo charitatis, proculdubio non posset vinci sine an. xilio gratiae specialisi& si vinceretur ex pravo aliquo sine, nullatenus requiritur gratia, tit si quis vincit temtationem non dancti eleemosynam, ex inani gloria. Vel eandem diximus tiris tofusionis indefinit/: ut intinere. mus , non tantum loqui de victoria tentationis leuis circa aliquod opus honum morale ,& ex merito ipsius lentationis, sive proveniat a mundo, sive a carne, sue a daemone . Quia si tentatio iemis est ad omissi emactus, ad quem requiritur gratia, non dubitamus esse necessariam gratiam , sed non ratione tentationis, sed ratione ipsius actus. Ilemqne dicimus de tentatione Imui eirca omnia peccata vetitalia collectivὸ sumpta , vel de tentationihus ipsis collective aeceptis. Hoc corollarium se explieatum prohatur e scaciter: Quia non plus requiritur ad uitandum aliquod malum, quam ad eliciendu bonum oppositum, quin potius plus requiritor ad prosequendum bonum , quam ad vitan dum malum ei contrarium: quia vitatio mali est actus
imperfectus virtutis & iustitiae, & prosequutio boni est nctus perfectus, iuxta illud Naim. 33. Diserte a malo, fae honum .' ergo si potest homo sne gratia elicere ali
quod opus bonum motale, etiam potest uincere tent tionem levem ad malum ei oppositum . Probatur consequentia nam tentatio levis e et metitis suis noci superat vites proprias voluntatis ad prosequendum bonum, α vitandum malom, alias non esset levis, sed gravis. A
cesit ad haec Buua Pii V & Gregorii XIII. in qua inter propositiones clamnatas Micliaelis Baii haec habetur.
Omina fiant ores, o latrones, qua dicunt, tentasiam tiai Aue gratia Dei otiatorio resuere homiam posse .
33 Sed contra hoe consectarium objiciunt praedicti Ruthotes plura testimonia. Primum est Concis Arati sic. epist. synodica, quae est s. a d Atigua. ubi ait liquens contra Pelagium: Necessario sequisin , ut me orare debeamtis, ne intramvis is tentariorem Is enim pos I rure na- rura, o arbitrio voluntatis in potestare sine eo latita , quis non ea indeat d Domino inaestra peti . ct sal cito orara, cum orando νω -tis, qua natura nosti am ire eundita fuscient vi visistis obtinentuν. Constat autem, quod non fru-nta petimus o ne nos inducta ivi tentatimem levem, nec
rustra Deo gratias agimus pro victoria illius: ergo iuxta Conei l. necessaria est gratia specialis ad superandam aentationem levem . Meundum est D. Chtisost. hom. I in I ad Corint. vhi interrogans ad quas tentationes sit ne regaria retra Respondet , ad omnes . Tertium Greg. N agi lib. s. Mota l. cap. 7. ubi inquit : Homo sia dimisseudu tibet tentari is aura νoptatur . Quartum ,& ultimum
s missis aliis o est D prosper. contra collat. cap. 33. ubi dicit , nec etiam leviores tentationes sane gratia vinei posse. hi ieiunt secundo rationem Nam tentatio vel est gravis, vel levis 3 Si est gravis non potest homo fine speciali gratia ei te sistere. Si est leuis , hoe ipsum est gratia specialis Dei nori sinentis esse gramem. Ad ptimam obiectionem, & ad primum eius testi. monium latis constat ex dictis num. Io. Nam saep8 petumus , quae cum solo eo cursis generali haberi possunt..t pluvias, fiuctns terrae , & corporis sanitatem , pro quibus, & pro beneficio creationis etiam Deo gratias agimus. Ad quod sufficit , quod sint quaedam gratiae generales. Vel quod ex vi rationis, aut gratiarum actio ne ordinentur ati saIutem, quo pacto necessaria est graistia specialis.' Et in hoc sensa loquunt ut PP. & Concilia contra Pelagium. Vel quod auxilium emcax non sit in nostra potestate . v Ad testimonium Chrys dicimus,m ntem illius esse de victoria tentationum , prout Comducit ad salutem , qtiae est persecta & completa . Eodem modo exponuntur D. Gren & D. Plosse Maximh, quiam n loquuntur de tentationi hus secundum se levthus, secloe is vibus respecti .h ad tentationem Ioh , de qua ibi agebat in enius comparatione aliae, etsi absolute graves, leves sunt. Ad secundam obiectionem respondetur primo, tam tum sequi ex ea, quod praesuppositi vh interveniat ali. qua gratia, secus vero quod , suppostione facta suae levitatis, requiratur ulterior specialis gratia, ut Intem clunt adversarii, & nos negamus . I Respondetur secun do, quod non omnes tentatio es fiunt leues ex speciali protectione Dei. quia aliquae sunt, attenta complexi ne , & aliis causis secundum se leuibus I & adhue alia tento concursu generali debitum est, quod aliquae sint absolute leves. Adder Quod sicut tentatio gravis p teli Occurrere, quando occurrit levis , ita potest opus seeundom se facile fieri dissicile, s gravis tentatio ex Opposito instet; & non propterea requiritur gratia , nec est supra generalem Concursum, quod sit facile. Idem etim dicimus de tentatione.
Vtrum homo Lipsius , vel in natu a pura possis sine specialigratia se convertere ad Deum finem naturalem dilectione efficaci super omnia PHOe dubium separatim a praecedenti excitamus Vopister excellentiam huius actus supra caeteros actus honestos intra ordinem naturalem. Pro luce tamen huis jus controversiae nonnulla notanda veniunt . Pro quihus sit. f. I. OUervastiones pro λιθ intel27gentia .
a 4 D Rimo praemittendum est tanquam omnino
L certum, Deum posse amari super omnia non tam ut finem supernaturalem , sed etiam ut fit ranaturalem. Proindeque amor Dei in imo diuidi debet in amorem naturalem, & supernaturalem. Quae divisio, quantum ad amorem Dei supernaturalem est, de fide, k quantum ad naturalem habetur in bulla Pij V. in qua damnatur propositio 3a Michaeli et Baii , quia aiebat r
dum saeris sirictis exeositata . similes hnie sunt propositio is . & Π. Huius divisionis meminit D. om. pla. tibus in locis praesertim t. ad Corint. II. lin. q. ubi ait
Amsν es quadam vis ianitivo , o amaeis ameν in unione quadam eo uis. Vnde sec Am diis os tiniones diseria species ami estia a PNAH o disi v αν . Nos auram habemtis Δαλαα e V Aionem tam mo.' una es quocitum ad bona nar ralia , qua ιὰ participamvis A ipso .' atio quantum ad beati uis dinem , inquiunttim Me sumtia poticipes per vastam Aponanduitoris. III Et secundum Dimam eommunieationem ad Deiam ess amicitia naturatis , sectindura quam tinti tioque Jecundum quod es, Deum Meauram primam , o summum bonum appe est, de erat in mem suum I se Miam vob eo timea. tiauem serandam , es amor elaritatis, quo solum erratura rati notis Deum dia re
Et pot/st ostendi hae Nevi ratione: Nam amor se. quit ut cognitionem honi a sed datur cognitio Dei finis
naturalis,& supernaturalis. ergo sicut Moitas Dei pro posita per sdem est radix amoeis supernaturalis per charitatem ; ita eadem honitas cognita pet discursum navituralem ex effecti seleatis,& se proposita voluntati, potest fundere amorem naturalem ipsus Dei. ' Et confirmatur . Nam quia excellentia suprε mi dominii Dei e noscitur discurso naturali, & quod Deus est primum principium rerum naturalium, fundat virtutem religio- ais naturalis; sicut ut cognitus per fidem ut supremum principium rerum supereataralium religionem supermis in ratem : ergo pariter honitas divina eognita ut summum num intra ordinem naturalem , & supernaturalem potest iandare in nobis non soldm amorem supernatura Iem , sed etiam naturalem. Consequentia est legitimarEt antecedens certum apud Theologos susca quaest. OI
3s Praemittendum est secundo , vel potius supponem dum, amotem Dei naturalem dividi secundo in amorem concupiscentiae, & amorem amicitiae, noo quatenus Peghunc Dgnificatur amicitia rigorosa, quo pacto solum actus
119쪽
il ut eharitatis est am citia, ni dicemus in tra'. de odiit. seu quatenus per illuiti significatur amor benevoleAtiae,
stinctus ah amore concupiscentiae , & reducitur acismorem rigo osum amicitiae. Ita communitet Theologi contra Varque Ε, qui in praes disp. 193. cap. z. tantum
concedit intra ordinem nat ratem amorem concupisceu
etia et a Deum. Et ratio hujus est quia ea nullo capiale repugnat . quod honitas divina, prona est summa de bns totius honitatis creatae, profer seipsim diligatur, re hoc modo Ange fum diligere Decim finem naturalem ut certum supponimus ex tract. de Adiel illumque eodem moeso diligeret homo, si esset conditus in integritate na turae , sicut Adam; sed praeuicta dilε ctio est henευolen
tiae, At non me piscentiae . siquidem per amorem con
cupiscentiae non diligitur Deus , nisi quatenus en bonum clostrum ergo concedendus est amor Dei naturalis, qui diea tot henebo ut a. & st distinctus ab amore concupi
36 P aemlitendum est tertio, praedictum amor m h- .eψolenti, em in duplici disserentia stertia ui .isio amoris nato tali Dei Alius enim est imperfeci iis & ineffcax, qui eo finit in quadam simplici Cona Micemia in boni
rate dioina. ahsiue eo quod inserat meu ia necessaria ad pracendum Deo, nec curet removere impedimenta peccato iam, quibus ab ejus obedientia,& amicitia recedi Enr . Et propterea solet appellari Marita, , & siqnificat ut με uerbum modi subjunctivi, ut uellam Deum desuere. At
aer vero est effeci x & perfectus, qui infert m aulam dia ad placentium D o, de solicii at in omnibus gloriam
eju retro vetetne omnia impedimenta, qua nos ab ejus
amicitia separare pollunt ,& explicatur per verbum in. dicatiui modi, ni tiris Deo Iluce e. Hie autem amor ira. Ut tres conditione . Prima est, quod en ah sutus: se en a, quod est efficax: Tettia, quod est super omnia. Et licit hae conditiones nomine temis uiuetant, oportet
stamen eorum terminos explicare , ut inde melius cognos
eatur eius clistinctio a paece.senti. Prima conclitio hujus amoris est, quod si ah sol u. ens. Et per hoc innuitur, quo i asseri necessario propositum in omni et opera tui in Ordine ad honum Dei, &am et mitionem illii ix, hoe est, bonum illius procuranso, ct non alterin . Distinguitur per hoc a velle itale seu amore inesticaei, qui nihil horum praestat. Distingimur tiam ab amore quo iam Dei absoluto, qui in rationenhsbluti sorte respicit aliqua bona Dei, seu non omnia, it liquis velit absoluth honorare Deum , & illi sit .ite
ἡn obser .atione unius, vel alterius praecepti, sed non vultcbservationem aliorum, non vult v. g. abstiner- a tu diuria. Hie autem amor potest dici storia. : iu abso lutus ; simpliciter tamen eu conuitionatus, quia non pio curat in omnibus h num Dei ad distinctionem amotis cmnino ah liiii.
et quiritur, quos reseramus Omnia in Deum, & ohs rue mu eius praecepta. Non vero requiritur, quos asserat actualem Observatio terri praecept tum per totam vitam, Ot unli Molina tu sua C 3ncinu. disp. I in memb. 3. contra communem calculum Theologorum. Alta actus charitatis, quo adimpleverunt praeceptum Dei Angelus instimo instanti, Auamus in nam innocentiae,& pluresisti psi longum tempus, non esset emcax, nee adimpleti .us praecepti ; cum hoc obliget ad amorem Dei omea. eem , iuxta illud , Diages Dominum tuiam ex toto corde tuo ere. Maxim/, quia magis requiritur ad perseverandii min hono, quam ad operandum ben/: ergo magis pliam
requiritur ad perseverandum in dilectione efficaci Dei , quam ad eliciendam lini ismodi dilectionem.
quod si super omnia. Per quod non lagnificatur, quod o beat hahere maximam intensionem, seu quod sit a p. pretiativus Dei super omnia, it aut rebus omnibus prae . sciatur, maiori 3ue in aestimatione habeatnt , quam edi. reta quae amari, aut timeri possunt,& pro nulla te ab eius amicitia recedatur, ex quo a steti piopositum emisco observandi omnia eius praecepta. Et iuxta has ex. licationes clare conuat, in qualibet ex his conditioni. us alias inclucti.
lutum, efficacem, & super omnia ulterius posse di. idiici periectum,& imperfectum. Imperfecti sest ille qui parum durat ratione subjecti, quod infirmum , debile,
aut desecti hile est; de propterea quamvis ineIugae pr
politum, quantum est ex se, omnino absolutum Deo in omnibus placendi, & nihil admittentii voluntati illius
contrarium per totam vitam an quit tamen, attenta de
fictibilitate lubiecti , & praecipue te bellione partis inse
rioris, durare perlongum tempus, maxime si occurrat
gravis testatio retrahens illud ab elicientia , & continuatione illius acius. Persectus est ille, qui longo tem. pote durat, & sorte per totam vitam. Dubium autem non procedit de hoc ultimo actu , quia his petit controversam spicialem, sed de primo. ν
ctionem naturalem Dei esse duplicem : asiam consequentem, quae dicitur tali, , quia non soluin habet lassicientes vites au illam eliciendam , sed etiam caret omni ima pedimento intrinseco ad illius executionem aliam praericish antecedentem , quae licci habeat ex se vires sum cientes ad praediciam dilectio aena, potest tamen impe diti ab aliquo obice accidentali , ne prorumpat in actum. Quae clivisio coincidit cum alia , qua utuntur fimnem tti plures Authotes, videlicet in potentiam physicam ,
re moralem . nam ea, quae nullum impedimentum hahet, en moralisi & quae illud habet, est tantum physi-sca. Et de homine quoad utramque potentiam, & inuti ne statu procedit controvertia Circa quam rMultiplex uersatur sententia. Alii enim dicunt, hominem in utroque natu nulla itidigete gratia speciali
adhue intra ordinem naturalem ad eiiciendum amorem
naturalem Dei super omnia , habe teque non solum p tentiam phylicam, sed etiam moralem & consequente ira ad illius .ficientiam. Sic cum Omei hae extensone Moiatus in i . diu. 17. quasv I. Gahriel in g. dis IZ art. 2 dub 3. Caiet. tom. i. Opust iraei. 4 Lorca disp. s. Graiana d. tra. i. i. disp. 3. seci. 3.' Alii ex opposito docent, Caiarere in utroque ita tu non solum potentia consequenti,
sed etiam antecedenti ad prςuuium actum, proiadeque e Me speciali gratia nitem intra Oiuinem naturet ad Mus elici/ntiam. Ita Illust. G ον disp. 42 Gonet disp. r. art. η Ferre quςst. i. s 3. & qucit. 4 l. a. & plures alii, tamititia, quam extra Scholam D. I hom ab his telati. Γ Alii via media incedunt, asserentes hominem in statu naturulapse egere auxilio speciali gratiae, secus vero in statu naturae purae. Pro qua referuntur Abiat Monte , disp. 27. quaesto Alvare E lib. s. respons cap. s. & 6. Martineae in phaes dii, i.&a. ' Tandem alii defendunt cum prima sententia, in utroque statu habere potentiam phIlicam,& anteeeueniem au praedictum alium, & in statu naturae piatae etiam consequentem seu moralem, sed in statu naturae lapsae non hahere polentiam consequentem , α propterea indigete speciali gratia ad tollendum otii em Ita NN. Salim. in praes disp. a. dub ῖ tua. Quorum sententia in amplectimur, & sequemihus assertioaibus am
prima assertio pro flatu naura tura d i T lcendum est primo, hominem in statu na αδ turae purae polle Dientia consequenti, abcqne aliquo gratis sp cialis auxilio, diligere Deum finem
Huie testimonio respondet ptimo Godoν loco supra relato num. et . permittendo, quod homo ex ui hujus testimonii per facultatem suam naturalem posset in natura puta D iam super omnia diligere. Sed ex eo inquit non potest desimi argumentum authoritatis insallibili
quia non consor matur cum littera articuli, ut saepe ac
cidit in suis argumeniis. Sed e tra. 'Respondet secuniatio, illos , qui ponebant primum hominem in puris naturalibus t quotum meminit D. Thom. in praedicto argument. xd eostra non excludere integritatem naturae ,
sed tantum gratiam habitualem , in quorum sententia haec non tonsili vehat justitiam originalem: dc ita arguis
120쪽
Dub. III. Utrum bomo lapsus, vel ἰn natura pura possit egratia 6 si ris
ment. prvdictum D Thomae moeedit de homine in imilitia originali, seo id integritate naturali eonstituto. Tertio respondet Ferre loco primo sepia relato numat. D. Τhom. non probare in eo argumento amorem Per.
1ectum Dei super omnia; hunc autem probare in corymre at ubi tantum loquitur de homine integro. Ad hoc movetur ex eo , quia in hoc art. agit de amore perisecto ; at in argum. Sed e tra , ubi tantum loquitur de natura pura , de impersecto. Incipit enim ab imis persectioribus , probando tantum amotem Dei super omnia utcumque ; sed in cor p. art. probat amotem persectum, ut ex ejus ratione potest aperth colligi: siqui dem non ex quocumque modo diligendi Deum pro.
hat , hominem Deum diligere plusquam se , sed ex eo
quod in natura integra referebat directionem sei in amorem Dri sicut in finem , de similiter dilectionem
omnium aliarum rerum: quae sunt propria amoris peris
fini Dei super omnia. Sed nulla ex his evasionibus est ad mentem D.Tho et ipsum prosunth legenti constabit. Non prima r nam
ex eo probat D. Thom. in cor p. art. quod homo in im egritate naturae diligat Deum amore persecto, quia enc naturale non solum homini, seu naturae irationali,& inanimatae diligere honum partis propter bonum rius, & honum particulare propter bonum universale, quam doctrinam prosequitur in soliatione argumento xnm maximh ad secumdum ; sed hoc argumentum non est mea x, si ereatura rationalis, in solis naturalibus sibi de hitis relicta , amotem persectum Dei finis naturalis non posset elicere .' quia haec non minus effcaciter propendit an suum finem naturalem , & bonum universale, qui est Deus, quam quaelibet cxeatura irationalis,&in anima. ta in bonum totius rergo doctrina Div. Thom. tam in argument. quam in cor ari est ona eg eadem. Per od secunda evaso manet impugnatae Nam D. Thom ita loquitur de homine in integritate natorae, quoci non recurrat ad specialia dona in uicti status, sed tantum ad vires s bi debitas & eonnaturales, scnt ad eas tam Eum recurrit pro ereatura irationali , de inanimata rergo Decasione naturae integrae etiam probat hominem En putis naturalibus absque ullo dotio glatuito posse elucere amorem Dei super omnia. Τertia evalio earet prorsus omni landamento: intra
ob proximε dicta. Tum & praecipue , quia in argum. Sed eretri inseri Div. Τhom. amorem Dei super omnia lici ex solis naturalitas; sed amor Dei super omnia, s veth est talis claudit in se relationem aliarum rerum ἐn ipsum; cum sit appretrativus, & per omnia essima
caltem virtualiter : ergo infert amoeem persectum. qa Deinde primo ratione probat ne ex D. Thom. in Uri I. pari. quaest. so. art. s. ad I. fle quod lib. I. art. Raliisque in locis, redacta ad hanc formam ' Nam quae Cumqne res enm selo concursu generali potest protum. De te in operationem sita e naturalem de propoeticina. tam , dummodo non habeat aliquod impedimentum a atquὶ dilectio D i nato talis super omnia eii connaturalis eg ptoportionata homini condito in natura pura, de in ea n illum haberet impedimentiam impossibilem reddens Va dictum actum ergo homo in natura puta habet ex seande pendenter ab auxilio gratiae potentiam lassicientem, de ekp uitam ad dilectionem D i naturalem super omnia. Μaior est certa apud omnes. Et minor quoad primam partem probatur : tdm quia operatio , quae enconsor mi inclinationi naturali alicuius rei, est illi eon. naturali & proportionata ; sed haee dilectio est e sotimis inclinationi naturali, qua omnis creatura magis imclinatur in honum eommune de uni seriale , quam in sei p. cam : ergo etiam est proporti Diata fle connaturalis homi
ni condito in natura para. Τum etiam: nam nemo negat. ouod praeuicta operatio, sublato omni impedimemto, est totaliter proportionata virtuti intrinsecae natu .rae : & ita omnes concedunt, quod anima separata, si in praedicto statu conderetur ,& esset absque ullo pecca. eo gravi , quod providentiae adhue naturali non repti gnat, posset expedith. praedictam operationem eliceretatem concedunt homini condito in stato naturae integraeron superaddi virtutem aliquam intrinsecam praestan. rem vires ex parte actus primi ad elicientiam praedictae operationis: ergo ex se est proportionata & co naturalis virtuti connaturali naturae humanae secundum se coasi
Τom. III. Paul. Neu Salus. Quoad secundam partem, in qua praecipuὸ es dis.
ficultas, etiam ostenditur: Nam s aliquod impedimen tum esset , vel solet peccatum , vel conjunctio pariis superioris ciam appetitu sensitivo illi bellum ingerente, de eontra illam rebellante; sed impedimentum ex peccato ibi non adesset, ut supponitur, nec conjunctio paristis superiocis cum appetitu sensitivo esset satis au i m. pediendum semper praeuictam operationem : ergo nullum esset impedimentum illam reddens insuperabilima vitibus prope iis ipsius naturae purae. Minoe probatur: tum quia appetitus sensitivus cicin semper & in omni in stanti pugnat cum ratione, nec semper insurgunt vehe. mentes pastiones , dc tentationes perturbantes illam. Tum etiam : quia habitualis dispolitio appetitus in illo natu non semper impediret, sicut nunc non impetiit; alias homo semper operaretur ex illa ,& semper peccaret; quod est falsum juxta dicta dub. praec. ergo pugna
appetitus cum ratione non esset pro semper immai mentum sussiciens ad eliciendam praedictam operationem. et Huic rationi nescio, quid respondere valeant ad vellatii, nisi quod nimquam ueest pugna appetitus conistra rationem ;& aliuntie praedictus actus eii uissicillimus
inter omnes alios honos morales, utpote continens in
virtute propositum esticax adimplendi omnia praecepta ,& ex utroque simul capite homo in natura pura non posset potentia consequeἡti elicere illum sine aliqua gratia speciali intra ordinem naturae. .
Sεd haec solutio non satis est. Siquidem pugna
continua appetitus contra rationem non est semper adeo
ardua, ut superet vires naturae purae; sed nec dilectio naiaturalis Dei super omnia, praesciituendo a diuturnitate , illas superat: ergo quod uetur iugiter aliqua pugna apis petitus cum ratione , de praedicta dilectio sit dissicilis. non impedit, ut homo in natura pura non possi elicere absque aliquo gratiae auxilio praelatam dilectionem. Maior est celta; alias nec posset elicere in praedictos a. tu aliquod opus hori in morale sine speciali glatia. Mitior est non minus certa .' alias facultat eonnaturalis prς
dictae naturae voti posset in ullo potentia antecedenti prς dictum ait um elicere sne aliqua virtute elevante, de dante
de pro maiori huius explicatione .' quod in homine lapso Ad constituto in gratia adεsi praedicta pugna, de sorth maior quam in homine conuito in natura puta; & tamen in sensu composito praedicti natus vites
C naturales naturae humanae possit it expedith praedictum actum elicere, nee en ciecessaria ulterior gratia i debita praedicto statui: ergo iciem uicendum est de natura puta. Minor probatur . quia non obstante preta icta Pugna, dummodo non insurgant vehementes pastio.
nes de tentationes, homo justificatus te duplicativὰ ut justimatMs eum solo concutis generali Dei debito homini ut j filiato potest expedith aelum essicacem surirna. turalem dilectionis Dei incere: ergo, non obstante simili pugna , in natura pura potest cum solo concursit D igenerali dilectio em essicacem Π i finit natui alis Hicere. Consequentia a paritate constat. Et antecedens satis colligitur ex praecepto Dei ohsigantis omnes aliquando ad
talem actum. Nec valet recursis ad gratiam habitualem rquia haec non cohibet apy'titum , ne insurgat contra
rationem, ut liquet in tocenter justiseatis post plurimos habitu uitiosos acani sitos in quibus abs guhio conen piscentia est vivacior, quam in homine condito in natura pura, de nullo precato, aut habitu vitioso
M DRobatne secundo ratione satis effraci Nam
x homo ex praecepto tenetur in patis naturalitas diligere Deum super omnia: ergo potest ii lud implere tam potentia ant cedenti , quam eonsequemi solis viribus naturalibus in illo statu . Anteeedens est certum :nam praeceptum naturale de huiusmodi dilectione, p. posita lassicienti notitia Desi finis naturalis, en polluimum de primum praeciptum legis naturae, & initium omnium aliorum, it aut homo teneatur ad illud, juxta communem sententiam Thomistarum , dum primo petis venit ad usum ratio iis s de iuxta sententiam aliorum in