장음표시 사용
121쪽
it4 Triar. XIII. H Gracti Dei. Disp. I. aer percessitate graue e.
aliis temporibus d pro quo recolendae sunt tropositiones sitione accidentali: ergo supponeret in eo vires suffcien damnatae ah Alexandro VII. & innoc. X l. adductae tes ad ejus adimpletionem independenter a quaeumque tract. aec disp. 3. num. iose. Consequentia vero proba. gratia speciali super audita . Totus suellogismus est certus eur nam implicat Deum obligare ad aliquid impossibi. praeter minorem. Quae tam a satis prohatur ex ipso lu- e . & hominem pectare in eo quod ahlasiate, & expe- mine sanderesis seu naturali omnibus indito, quod sicut dith non potest vitare; sed praeceptum illud obligaret dictat alia praecepta naturalia erga nos, & proximum, homin/m in illo statu iuxta viret proprias illius status: ita .& potiori titulo erga Deum. Instantiae postulant spe. ergo potest illud implere tam potentia antecedenti , cialia dubia, ex quorum resolutione cons abit solutio quam consequenti solis ultibus connaturalibus, fic pro. 47 Probatur tertio nostra concluso alia ratione cetu δportionatis illius status. efficaci placidemi: Nam homo conditus in puta natura 1 Respondebis primo eum Godoy loeo supra te. potest consequi suam naturalem beatitudinem I ergo
lato num. II. & Ferre num. 39. hominem in pura natura etiam potest elicere amorem Dei naturalem super omnia . non teneri absoluth, & ex vi terminorum au diligendum Antecedens est certum ς alias homo ili praedieto statu esset Dinn emcae iter . , super omnia. Potest iam Deus necessario , ct naturaliter miser. Consequentia vero pro ex suo beneplacito illum obligare ad praeuictam dile. ruitit nam beatitudo naturalis hominis vel consistit itictionem. Sed tune tenetur date illi gratiam , qua seret dilectione Dei naturali super omnia, vel ad eam conse pothns ad illius elicientiam , qtiae esset di bita ex suppo. qui tur, qu nimo est D .h pilum medium ad esus asse-litione praecepti, non tamen absol ut h. . quutionem. ergo si homo in statu naturae purae potest Seu contra est. Nam , supposita notitia lassicienti cotis qui suam naturalem Mati inclinεm , etiam potes Dei finis supernaturalis, tenet ut homo ad ipsum effra. elicere amorem naturalem Dei super omnia. citer, & super omnia diligendum, sisiem dum primo Et confirmatur. Nam homo in natura pura appeis pervenit ad usum rationis, ut praedicti Authores docent, teret appetitu innato suam beatitudinem naturalem ; seu uxta illud Ditiges Dini um D m 1 ιιm ex toro corde ριο id, quod non est possibile per vires naturae, nequit teris oe. ergo supposita notitia suffcienti Dei finit naturalis minare appetitum innatum: ergo homo in natura puras quae solis vitibus naturae haberi poteli tot satentur a d. per vites proprias illius status poteli co isequi suam na. versarii in etiam tenetur ad ipsum super omnia uilinendum. turalem beatitudinem. Jam sic; sed dilectio Dei natista Consequerula probatur: ideo anteceuens est verum, quia lix super omnia est necessaria uel sormaliter . .el anteee praeceptum diligendi Deum est initium, radi κ . praea n. denter, vel co isequenter ad beatitudinem naturalem ho hulum & finis caeterorum quae sunt in oris iue supernatu, minis: ergo illam palest elicere in illo statu per vires plorali: sed hae eratio ei iam inobat de dii cito naturali pria eomia: males illius status. Maior est August. lib. 3. Dei super omnia: ergo si, suppolita notitia Dei sinis su- d GAL Gi eap 8. ubi ait Aa attes Uam ια istara mpernaturalis, adest prνcepinm ad illi ut dil 'i .iem, otiam sis ura e resue, et istin vi bavius, o immνrati, Crea M Mead/n d8 dilectione D i finis naturalix, si supponatur sis Ddidis . Ea etiam D. Thom. t. pari. quest. εχ art. I. scient illiux notitia. Nee favet recursus ad impotentiam tibi ait: Urti myuodque naturati er destrae nam ultimam per in ordine ad dilectionem Dei naturalim: qiii , .st prorsus se ii em, in qua naturalis selicitas consitit, ut ibi evpli- volunt arui , & petens principium. ut ex s. liquet. cat. Iciem trauit aliis in locis. Estque adeo perspicua , M Responti his secundo cum Gonei num. 227. satis iit non εgeat ulteriori probatione: quid namque mani. ese ad hoc, ut obligεt praeceptuna , quod possit illud senius, quam quod quς vis natura natur ii appetitu in adimplete ex auxilio speciali ordinis naturalis , quod pendat in ulli nam sui naturalem persectionem, & mi. D us necessatio offerret, stanie obligatione praecepti. Nec sitiam abh rreat. iratus fiaturae purae excluderet omnem gratiam specia. Minor vero probatur. Nam De frustra conferret em, sed solum supernaturalem, aut naturalem per nam praui tum appetitum, nisi limul conferret media sum dum habitus, qualis est ea , quo conssiluit iratum naturet cientia aci consequi ionem rei appetitae. Adder quod ap- integret. Instat oue prςdictus Auihor prccepto, quo te. Vtitus innatus uicit exigentiam ad terminum illius; at.
Deretur ad perie verandum toto vitet tempore in tali dile. qui nequit uicere estgetitiam ad rem impollibilem uiri. ctione: quod tamen non pomi sine spretali auxilio ori bus propriis: ergo. Q 1ς ratio precipue urget in appetitudinis naturalis. Instari etiam potest prccepto, quo homo naturali per modum potentia activae, ut tu praesenti C lapsus tenetur ad predictam dilectionem , quin habeat tingit. potentiam expeditam ad ejus elicientiam. 48 Huie rationi, eiusque confirmationi, pro ter eva-Sed haec evaso nostro judicio plura continet salsa. si oves praecedenti collatas , de suffcienter impugnatas, Falsum quippe est in primis, quod ad obligationem prae. possunt respondere adversarii, quod anima separata PQ-cepti sumceret, quod Deu oistret inquitia .uxilia ordi. test viribus propriis absque auxilio gratiae consequi suamnii naturalis . Nam ad hoc illa offertet in p cuicto statu, Nati tuuiuem, ubi etiam potest e uiuem vitibus diligeretit homo ea a Deo peteret ; sed non pom t ea petere uno sup r omnia D-um finem naturalem ; &hoc sussicit ut aliquo auxilio collator nullus enim potest petere id , quod habeat appetitum innatum ad illam. non potest coguoicere; auxitum autem requisitum ad Cocitia est primo Nim non solum anima separata , pta dictam dilection m nequit cognosci viritius sos in na. sed, totus homo potest consequi beatitudinem naturalem, rutae cum sit ordinis superiori r ergo non sussicit Deum illamque appetit: ergo etiam totus homo potest viribus offerre auxilia specialia. Et ita uel non obligat tale pret. propriis absque ullo auxilio gratiae elicere dilectionem ceptum, vel debet in illo statu habere vires sussicientes naturalem Di. Ad I Nim valde eo inaturale est, de ad ejus impletionem . per se exactum, ut is, qui conatus suit ad conseque Dei. ἡ falsum est, quod ille statot non evcludat clam Natitudinem, illam consequatur: sed totus homo omnem gratiam specialem . Nam aliud est, quou homo connatu suit ad beatitudinem naturalem: ergo totus h in illo habeat potentiam obedientialem ad omnem gra. mo potest illim eonsequi. Hi que esse acti et refellitia retiam; aliud , quod praedictus status non maneat cum solis praedicta ouatio. Si quiuem homo tibi relictu , si .e in haetillis praedicatis, quae illum constituunt. Lichi primum vita, sive in alia, conservaret discordiam appetitus cum sit verum; secundum vero est ab oluth salsum siquidem ratione, nisi speciali Dei prouidentia, sperialibusque au. iratus ille solum constit uitur per ea, quae natura secvn. xilis a pug Ia appetitus cohiberetur, ut contingit in paris dum se exigit: atqui natiata secundum se non ex init ol. vulis, auxia dicta tran praec disp. num. 1 ι.&nihilo. iam gratiam specialem, sed praecise sua intrinseca nais minus consequeretur vitibus propriis suam beatudinem ruralia, & concursum generalem similem ei, quem Deus naturalem: ergo non indiget ad ejus consequii nem gra- alii naturis secundum se consideratis praestat: vel si illam tia aliqua speciali. Alias rediret argumentum nostr ς ea. exigit, iam non est gratia specialis ergo ad statum na. tionis, nemp' quod intra praedictum statum necessarici tutae purae non spectat ulla gratia specialis . . esset miser, inanisque esset eius appetitus au beatituli. Hincque impugnat ut praedicta evasio . Nam ubi nem naturalem. adest. & urget praeceptum inde pendenthi a quaeum. Secundo: Nam nulla beatitudo est debita, nisi ei quique suppostiore accidentali, etiam debet adesse facul- apponit media necessaria ad illius e sequi ionem; fecitas proxima & expetitia independenter a quocumque medium necessarium ad consequi ionem Natitudinis na- accidentaliter superat dito ad eitit adimpletionem : sed turalis est dilectio D i naturalis suo r omitia, sicut di- praeceptum dilidendi Deum super omnia urgeret homi. lectio supernaturalis ad eo isequtionem Matitudinis su-nciu in natura pura inae pendenter a quacumque suppo. minaturalis e ergo vel dicendum est, quod in altera vita
122쪽
Dub. III. Utrum homo lapsis, vel Iu natura pura pol t sive gratia or. 31 s
non pol est homo eonsequi beatitudinem naturalem viatibus propriis naturae purae vel concedendum est, quoa in hac vila, At tibi relictus potest elicere dilectionem Dei naturalem super omnia.
. . Assertis secuaeda pro Raeti natura lapsa. u. .
49 Ieendum est secundo, hominem lapsum posso potentia antecedenti, & in sensu diuiso dili
gere amore naturali Deum super omnia, secus vero po gentia consequenti. Haec assertio quoad primam partem est quasi corollaria praecedentis , proptereaque aeque conformis D. ΤhO nae.. Et probatur hae ratione: Nam ho mci in statu na. urae lapsae habet ex una parte easdem vites per modum actus inimi, ac haheret homo in natura pura e si quidem non distinguitur in otioque statu quoad praedictas vires nisi tanquam nudu , & nudatus donis gratuitis. Ex alia dilectio naturalis Dei super omnia eadem est in se obiecti. ve, hoe est noci majori dissicultate Objectiva gaudens, in uno statu, ac in alio. Tandem homo lapsus ex ter minis i sua non habet maiotem discordiam appetitus cum ratione, ut perspicienti constabit: ergo si homo in natura pura potest potetia antecedenti elicere sne vitibus superauditis ex parte actus primi dilectionem naturalem
Dei super omnia, etiam in statu naturae lapso . Diximus eae trimιnis lapsus : per quod intelligitur homo absque aliqua dispositione, seu trihi tu positivo inclinante peese primo ad malum , sed praecisὸ cum nuda carentia iustitiae originali , in qua peccatum originale consistit. so Respondeshis, dilectionem Dei naturalem super omnia esse in hoe statu naturae lapsae opus secundum se, &obiecti vh dissicilius seipsa, prout in natura pura: si quidem in hoc statu includit propositum observandi directe omnia praecepta naturalia, & indirem etiam suispematuralia, secus vero in statu naturae piaret. Cantia est. Nam non est amor Dei super omnia
absoluth au hue in ordine naturali, quando non se exiseendit ad obediendum Deo quovis modo procidienis: ergo in statu naturet putet vel non est possibilis dilectio Dei super omnia, vel in ea includeretur propositum observandi non solum directe praecepta naturalia , seu etiam indirecte, implicii h , & virtualitet precepta supernaturalia, si darentur, ac proinde quoad hoc nullum est discrimen in utroque statu. Adde: Quia stare potest in homine lapso ignotantia in vincibilis totius ordinis
super naturalis, Ot tenent communiter Thomist et , de Theologi eum D Thom. a. a. quςst. Ita art. I. ergo eune dilectio Dei naturalis super omnia non esset ex se.& ohiet iust dime ilior, quam in statu naturς puret. si Probat ut secundo talione Sicut homo in natura
Iνura tenetur ad dilectionem Dei super omnia, ita homo apsus et sed prcceptum ullum non obligat nisi valenti hus illud adimplete, dummodo per ipsos non stet per
Poprium peccatum non habete potentiam ad eius impletionem .' ergo homo lapsus habet .ires suffcientes in actu primo at dilee ionem Dei naturalem super Om. ria . Mane videtur certa ; alias homo reportaret com.
modum ex suo peccato Originali, vel actuali. Maxim8 quia sententia D. Thora. quam omnes eius discipuli ruentur, de impossibilitate peccati originalis cum solo veniali, alitet non potest delendi , nisi tale prcceptum obliget hominem adhuc lapsum,& omni gratia caremtem , dum mimo pervenit ad usum ratiociis. a Respondebis primo, Deum omnibus offerre auia uilia suffcientia: &hoc lassicit, ni omnes teneantur ex tali placepto ad diligendum Deum super omnia.
Contra est. Nam, ut num. 46. diximus, non sussi. eit oblatio auxiliorum eum impotentia ad ea postulan
ua; sed possibilis est easus, quod instet talis obligatio
& quod nullum auxilium possit petere: ergo sguum est quod nullum auxilium requiritur ex parte actus mimi ad praedicti praecepti adimpletionem. Probatur minor nam possibilis est casus , quod homo lapsus habeat lassicientem notitiam Dei aut holis naturalis absque ulla notitia Dei authoris super naturalis, aut alterius providentiae specia lis; sed tune obligaret praeceptum diligendi natu talitet Deum super omnia , & non posset talis homo petere auxilium aliquos praeter concursum generalem spectan. Tom. III. Paac Theot Salmtem ad natum naturae pnis: ergo. Maiorex nullo ta. pite repugnat, Ecclesieto contingit in pluribus, ut noci nulli Thom istae eoncedunt. Minoe quoad Ptimam partem est certa ; alias sententia D Τhom de incompossi hi litate peccati venialis com originali non posset sustineri. Maxime, quia cum pr quieta notitia simul lumine naturali innotescit praedicta obligatio, ut uiuimus de homine ii, natura pura. Quoad se uiuam vero suadet uir nam talis
homo careret omni auxilio gratuito tam ex parte intelleis. eius, quam ex parte voluntatis' ergo caretet etiam notitia omnium auxiliorum tam supernatui alium, quam alio.
tum spe tantium ad aliam specialem providentiam ; sed nullus potest petere , qnod non cognoscit : ergo non
posset petere nisi eo ursum communem omni creaturae
33 Respondebis secundo Deum iuxta praesemein
providentiam omnibus ad nsum rationis pervenientibus conferre auxilia sum cientia ad ejus impletionem. Contra elt. Primo, quia non occurrit ut casui non metaphysico , quem proposuimus. Secundo. Nam Draedicta aulli ita sunt supernaturalia , & praecise conseruntur ad tollendum odicem peccati, ac proinde potius conducunt ad potentiam consequentem, quam ad potentiam antecedentem. Et si sunt merὸ saturalia, non conuucunt ad eius impletionem, prout conducit ad salutem, & ad inllificationem, ut supponimus: & ita vei non praestant vires suffcientes; vel taetra concedendum est de uiribus communibus naturae .
34 secunda pus conclusionis, quae expressiat doce.tur a D. Tho m. in praes. art., eviter , & effraciter probatur.' Nam dilectio naturalis Dat super omnia M.quit coexi Ilere cum peccato, nec illud potest expellere ergo homo lapsus non habet potentiam consequentem, seu in sensu composito ad praedictam dilectionem. Anteis cedens quoad secundam partem est omnino certum: si. quivim est actus naturalis, ac proinde nec formaliter, nec dispositive excludit peccato, scut nec disponit ad ita si Mationem . Quoad primam vero probatur primo: nam omne peccatum saltem in homine elevato avertit eum a Deo non solum ut fini supertiaturali , sed etiam naturali 'i seu amor naturalis Dei super omnia est converisso effrax ad Deum finem naturalem ergo nequit coe xistere cum p ccato. Metiria.' Nam homo per pecca intum est conversus ad hond commutabile tanquam ad ulti. mum snem , ut iam alibi disimns , per praedictun actum convertitur ad D um tanqua ira ad ultimum finem naturalem ; sed repugnat, quod homo non si conversus
smul ad duos fines ultimos adaequatos, ut ex alibi di elis supponimus.' ergo idemqucis plius. I. V.
Argumenta contra primam agretionem.
3s A Rguitur primo eo ita primam Assertionem: L Nam dilectio ni super omnia refert suum principium, & omnia sua in Deum ultimum finem ,
& sc Deum appretiat, quod propter ipsum omnem eius offensam vitet; sed ad hoc requititor aliquod auxilium gratiet specialis. ergo ad dilectione in natntalem Dei super omnia requiritur gratia specialis. Minoe probatur Inam ad illud requirit ut , quod pars inferior subdatur superiori , ne inclinet in honum sensibile disionum rationis ; sed pars inferior non subditur superiori absque gratia aliqua speciali, quae ostituit statum naturae integrae, vel absque aliquo auxilio, quod sit participatio
integritatis e ergo ut homo se reserat in Deum ultimum finem, ita ut appretiet Deum super omnia , quae eum graviter offendant , est necessarium aliquod auxilium gratiae. Ad hoc argument. respondetur, concedendo mai rem & negando minorem. Et ad ejus probatiorem ne- panda est major: Siquidem ad hoc ut homo se referat in Deum ultimum finem naturalem, & illum diligat amo re ex omni capite appretiativo, non requiritur, quod
habitualiter , aut actualiter pars insitior subdatur sui ρ-riori , sed satis est, quos ev appetitu sensitivo nonis. surgant vehementes motus , & passiones: nam si leves sunt, ratio superior potest vitibus propriis illos supera. re. Potest tamen contingere non solum in homine puro, sed etiam in homine lapso, quod saltem pro brevissimo tempore non insiugant praedicti motus vehemeuies, &P a propzz-
123쪽
seoptirea non rubet notabie impeditne tum , quod viis stibus propriis non D:lit vincete, tu se potetit in tutu a uiae purae. Ohi noci est impedimentum precati, ab irate Deum super omnia. A quitur secundo Nam in amore Dei is per Om. oia ceruiti toe saliem virtualiter propolitum etficax adimplendi totam legem, novi Elam Deo hoc, vel illo gemmea, sed etiam peto tota vita; sed homo in pura n asta noci potest per totam vitam totam legem Mim Meta fine speciali gratia, ut sappo imus ergo nec P aen habere sine ilia propolitam efficax adimpletivi to iam legem, fle eo sequenter nec elicere uilectio em.
Hoc argument. Quo polissime coctuincuntur alveris
criἱ , quia tio, videt posse eo tra eos retorqueti l Si. quidem in eorum sententia homo justificatus cum auxiliis communibus justificationis , potest elicere actum dilectioisia se pernaturalis Dei super omnia, tu quo i cluditur inopositum efficax observanti totam legem per totam vitam ; de tamen ici eorum sente tis noci m. test per totam vitam adimplere totam legem absque ιμ- tali s auxilim gratiae, propter gravissimas difficultates,
in nrgentes lentationes . quae occurrunt ex uistoedia a p. petitus cum ratione in justificato e Ergo argumentumpe politom eandem vim habet contra viversarios , qui
aenentur ad illud res mete. Nos vero res Memus iuxta divisionem amoti efficacis, absoluit,& appretiativi tractitam num. Acadmissam ab adversariis, e cedendo majorem, demum rem & negando consequetitiam. Ex quo tantum
potest instri , quoa homo indigeat gratia speciali ad
amorem Dei e Macem, & super omnia a cetiativum, qui sit coonans perfectus , ot importans universalem obser .antiam to ius legis , & actualem exequii emimo positi efficacis adimplendi tinam legem , quod incinni amoee Dei e scaci , et super omina appretiativo inti itur. & propterea dicitur amor essea. s, & ώahit, hae se in uero ad amolem Dei a Nolutum, assica cem, S semet omnia appretiati sum, debilem tamen. Ac Entra eandem lineam imperfectom ratio ae stadiecti, qui ex se tantum uicit simplkem actum via utitatis, ouam vis per eum homo reserat se, & omnia iba ad Deum otii inum finem, de iticludat propositam absolutum , Ac mea x ipsi placendi in omnibus, ec observandi, qua cum ei ev la, totam legem per totam vitam. Nec eueo, quod parum duret, praeclictum propo. si tum, inserti valet nota aufuisse. Quis enim negabit, D P.tium ha huisse firmum & efficax in Positum mo- mendi pio Christo ortum ell amore Dei super omnia .
dum o ivit Joan. Io. Etiam flerintvierit me mora tecum, noura nuari l et lamen parum auravit, ut Christus illi plet. icit. Quis etiam negabit, quod qui accedit ad sacra
mentum poenitentio eum attritici e , seo eonititiose in cludente in se propos tum efficax non amplius graviter peccandi, ver/ recipiat fructum sacramenti, quamvis lata postea oecatione , vel insurgente graui tentati
re, plutes de inquant Aliud enim est elieere propos tum esscax obseruandi totam legem, prospectis a longh, flenuasi speculati vh difficultatibusquc miIunt Mesrrere saliud vero experiri hic, de nunc petu ictas dissicultates. Quis enim iniiciabitur, quod est longδ major difficultas confersandi propositum efficax circa adimpletionem totius legis, quando hic dc nunc occurrunt graves difficul. etates. Ac tentati es, quam dum het a lolio, quasi specvlati se fle in eonfuso repraesentant ut 8 Hine ergo dici mus. quod licti homo indigeat specialibus auxiliis gratiae ad actualem, re exercitam adimpletionem totius legis per totam vitam, aut longo tempo e , quia practicὰ ceutroni inaedictae difficultates de lentationes, non pro
pie ea legitime insertur, quos non pol sit aliquantio sae ili elicere propositum officax dc absolutum illam alim illendi, nimi tum quando appetitus vehementer nou ia
1 3 Arguitur tertio: Dilectio naturalis Dei non pro eedens a gratia sinit tanquam in ultimo fine in bono proptio diligentis ergo, ut reseratur in Deum ultimum fi .riem, est necessaria gratia specialis. Antecedens fundatur in duplici axiomate Arist. primum est . Amab ia honum uni. eti que prentiam di secundum est, Amisabutia at alteram eia,n rahitibtis ad se. EE quibus potest suaderi ratione nam propterea actus charitatis respicit ut ultimu finem Deum,
quia proceuit . et alia , quae est participatio formalis
naturae diuinae. ergo quando dilectio proeedit an flma ciatura ereala in eam resectii ne tanquam in suum M.timum finem.
Hoe argument. si aliquid valet, prohat, imposs3hilem esse amorem naturalem Dei super omnia , sive procedat tam una a natura, sive ab aliquo auxilio gratisiato. sive ab homine iunificato , dummodo ipsa gratia habit lis tioci insuat in substantiam ipsi ut amoris pquot noci eoa clunt adversarii : de merito alias esset actas charitatis . inou ex argumento Me instatur . patet: quia talis amoe debet resecti in naturam, a quapcocedit, et propterea ostendimus alibi , qnoo omnis actus peccatoris, etiam supernaturalis, resincit hcicium
propeium sui ipsius ut ultimum fi em . Debet ergo si pocicii ad statum quaestiores, quod talis amor est pocti, lis. At qucia non indiget gratia habituali tanquam principio elicienti . Ea in hae suppositione dicendo est, quoa non reflectitui in holum proprium ipsius diali eruis. ω fistit in Deo, ad ipsumque ultimat 8 di- natur , dc omnia resert. Pro quo videri potest D. Thoma
18 Argutior quarto: Nam ti homo in natura pura, Et absque gratia posset diligere De rem sopis omnia . etiam posset desere M peccaro propter Ddium summe dilectum , si peccaret: quia tioci est major dimisitas as
linem , quam ad amorem . nec unum peccatum tale rei potentiam ad amorem ; hoc autem non debet admitti, quia an coatra Coacilia, At s3. PP. qui anni remis. si em peccati noci posse fieri nisi ex di .ina gratiar ergo nec amoe naturalis Dei super omnia poten fieri sitio
Hoc argumentum tangit dissicestatem non levem Hrea temissibilitatem peccati, qσω committeretur ira natura pura, cujus resolutio spectat M tract. de Ius e Interim suppociendum est cum omnibus, quod in hocinatis non requiritur gratia habitualis me modum princiisse, eliciemis ad ollectio em Dei naturalem super omnea . Et tameti si quis peccet contra legem naturalem uirect
requiritur ipsa gratia habitualis per moclum minet iei ieientis ad Glatem de illo, prout conducit ad illius
Rela Metur ergo ad argum. negando sequelam maiantis . Nam quidquid sit, an ex obiecto sit dissicis, dolor
de peccato commisso propter D um summe dilectam . quam amor Dei super omnia, vel nos ; eertum est Omni no, quod natura pura post peccatum maneret, ficor nane
homo post lapsum . Et liciat homo post lapsum no potest potentia consequenti diligere naturaliter Deum sti.
per Omnia, nec dolere ex motivo natorali de peccat
propter Deum sumis dilectum et parilae ter noci hoe posset in statu naturae potae. v Ultimo Met argui ex eo. qnod amor Dei naturalis est dispositio ad gratiam et re nemo potest se disponere au illam nisi per gratiam. Sia af hoe insa constabit. Interim potest retoeqnera
contra Advorsarios, asserentes hominem cociditum in ira tegritate naturae posIe absque alia gratia speciali non eo niturete praedictum statum elicere dilectimem natura.
em Dei; & noa peopterea si disponeret ad gratiam .
3ρ secundam assertionem , eiusque petimam partem arguunt primo adseriarii αυ-rihus telitin iis ci ciliorum ,& M. PP. suae omitti.mns, quia iacith possunt exponi, vel de dilectione Dei supernaturali s vel is loquuntur de dil/ctione Dei natur,li) de potentia e sequenti. Secundo arguunt ex paritate hominis puti, putantes hune non posse sine speciali gratia diligete naturaliter Deum super omnia . Quoia argumentum etiam omittimus propter hucusque diri His ergo argumentis missis. Arguitur ptimo: Nam liberum arbitrium per pemeatum est attenuatum & infirmatum, itant non possit qnantum poterat in statu naturae integrae; sed potissimum opus, quod homo poterat in statu natatae integrae, erat diligere Deum super omnia ut finem naturalem: ergo hoe non potest in stata naturae corruptae . Sed hoe argumentum leve est: quipp/ sequit ni ex eo, quoi ho otia statu naturae purae nou possit potentia
124쪽
Diab. III. Utrum bomo lapsus, vel in natura pura pnsit sinetralia oec ri
anthe flenti diligere Deum se per omnia ut finem natura. l. m. Dicimus ergo, quos dilectio Dei super omnia ut finis naturalis non est opus speciale naturae integrae . aliis requiteretur ad illud talis status, uotiaque illius con sit ut tua , vel auxilium supernaturale per modum elicie eis;& utrumque nreant adhuc Adversarii. Potest ra
men illod opus diei speciale, & potissimum illius, quatenus nolla ibi adesset dissicultas orta ex retallione appetitos, quae vel non esset, vel mediis donis naturalibus coontinenti hos illum statnm facillim h posset compesci. Ev qno tantum potest argui, quod natura pura aut lapsa ticia potest eom tanta facilitate illud elicete, secus vero quod absoluth oon possit modo descripto ia nostris ac sertioni hus. praeterquamquod potest dici, quos amoemi naturalis super Omnia perseelns , constans & diu cluarans est peculiaris illius status, quia hie novi potest elicinis mediantibus donis constitneniihus integritatem ua. urae, πεl continuatis & repetitis anxiliis, quae sint quae. dam participationes praedictorum donorum . Sed hoc no tollit, quod natura pura, & lapsa possint elicere amorem emcacem Dei super Omnia, qui intra lineam incaeis sit imperfectes, & parum duret. so Argui tot secundo in effraci dilectione Dei fini, naturalis in statu elevationis includitur saltem implicii8 propositum emax aclimplendi totam legem supernatu. ratem quia debet includi propositum emeax placendi Dis in Omni hos, ad quae homo tenetur; feci hoc propo. sitiam non potest elici per uires ipsius naturae, scut nec chset uatio segis supernainralis . ergo homo in hoc saturaturae lapis, in quo habet elevationem ad finem suis pernaturalem, non habet vites suffcientes ex parte actus
imi fine speciali gratia ad dilecti em naturalem Dei
Hoc argument si esset emau, probaret in primis, quod homo adhoc constitutus in gratia noci posset elucere dilectionem Dei naturalem super omnia une auxilio supernaturali per modum principii elicientis , quia Me necessarium est ad implenda praecepta super toralia saltem a firmativa . Hoe autem est falsissimum, ut plures etiam ex adversit iis defendunt di merito quia suppo. nitor, quod talis dilecti est naturalis; fle ad actum naiaturalem non influit eliciti vh gratia supernaturalis. Pro haret insuper , quod in statu natum putet , dc integret non posset elicere pisdictum amorem quia quamvis in pretis dictis stati hos nullum esset prςceptum supernaturale, adesset tamen in illis dictames naturale dictam, parendum esse Deo legitiis prccipienti, consequenterque dictaretvit tu aliter Et i adirecte , quod Deo o cliendum est, siprseiperet aliquid supernaturale. Respo et ut et , quod in homine lapso vel suppo. nitur regnitio Dei finis supernaturalis, de auxilia super naturalia ex se suffcientia ad adimpletionem pracept eum supernator alium ς vel nihil horum supponitur i quia ex meritis naturo lapsi quo pacto procedebat nos ra assertio haec non postulantur . si dicatur hoc secundum, idem dicendum est de illo quoad potentiam antecede Rem , ae de homine puro, ut supponitur: quia dictamen naturale dictans obedientiam Deo praestandam in omni. hut eo modo se extendit ad praecepta supernaturalia intino, ac in alio. Si dicatur primum , potest in mimis dici, quod amor Dei naturalis super omnia uiribus se itus naturae elieitos se extendit ad implenda praecepta
Megativa supernaturalia quia observatio illorum troo im portat aliqv m actum supernaturalem .sed praecise nega. Eionem actus mali, v. g. carentiam odii Dei nnis superna turalis,& aliotam at num similium, ad quam, ut ex se Constat , non requiritur actas supernaturalis. Deindε eaoad praecepta supernaturalia assirmativa , quorum obia tuatio necessario fit per actus supernaturales, satis est, quod indirecte amor naturalis se extendat ad eortim ad impletionem oon ita quod positi τε influat in eorum adimpletionem , sed procishquod e notet exclusionem violationis Urnm Hoe enim , & non amplius prerequirit propositum esticax inclusum in amore naturali Dei 'per cmnia, ut liquet in eo qui cum amore supernaturali Dei super omnia conjungerit amorem naturalem ejusdem D i super omnia, ut in Angelo hono eontingit. Ei tantia partem posteriorem eiula em conclusionis arguitur tertio Nim oce mones habent dilectionem Dei naturalem super omnia ut admittit D. Τh m. r. pari. quali. O i. ati. s. ad 3. Et cousat ex eo, quod talis amoeest Angelo neeessarius quoad exercitium, ut probavimusiti suo tract. Item illam admittit in animahus puerorum, qui existunt in limbo , ni videri potest in a. dist. quςst. a. ait a. ad 3. Ergo homo in pectato existens habet non solum potentiam antecedentem, sed etiam conse. quentem ad dilectionem naturalem Dei super omnia. Ad hoe argument. missis aliorum solutionibus ni insuffcientibus: Respondetur, quod nee daemones, ne anima puerorum in limho existens diligunt Deum amore naturali ah luth super omnia, ad quem quidem requiritui sui sim diximus) quod praeserat Deum omnibus, quibus quovis modo praecepta nainralia violari possunt. Haec autem violari possunt non solum dilecte, hoe est
per violationem praeceptorum natural in m , res αδ ad ea
quae ab eis disin ε praecipiuntur , sed etiam itidirecth.
nimirum per violationem prxceptorum supernat nralium, ad quotum observantiam dictamen & lumen naturale se extendit indirecth, quatenus dictat, parendin est Deo quovis modo Maopetenta , quaa paranaum est muriet superiori
Egitimὸ praeripienti. Unde amor Dei naturalis super Omnia appretiativos, & ut se dicamus: obedientialis locum non habet eum violatione actuali, aut habituali alienius
praecepti supernaturalis ,& eo sequenter nec cum prisa. tione gratiae. Igitur cum daemones, &animae puerorum
existentium in limbo habeant suam transer monem salis rem habitualem praecepti supernaturalis, proind8que pri vationem gratiae, inde est , quoti non habent amorem Dei naturalem absolut8 super omnia . Et ni hoc magis appareat, tam in daemone, quam in animabus in limbo existenti hus: Nota, Deum ligasse Amolum & hominem in natu innocentiae praecepto superna. turali,ut ita diligerent suam excellentiam naturalem quod illam ordinarent in Deu finem supernaturalem,&pomiis non sisterent in ea, nee io amore naturali illius, & ifinis naturalis. Τunc ergo lumen naturale dictabat sal. tem inclitecth , quod praedictus amoe ordinatetur in Deum finem supernaturalem, inquantum aderat praeceptum dilisendi Deum finem supernaturalem saper omnia,
ct subiiciendi se, & omnia sua praedicto fini. Contigitantem, quod uterque a petiit cum sua excellentia omis. sonem , & abjectionem praedictae ordinationis in Deum finem supernaturalem. Et propterea quamvis in utroque. vel saltem in Angelo , manterit dilectio D i naturalis quoacl e litatem, utpoth necessarius quoad exercitiam, haud mansi tamen ut amor Dei naturalis absoluth super omnia, & appretiativus. η Nee ex hoc inferas, quod in otioque praecessit aliquis error cismnterq; appetierit expresse aliquid mali,videlicht ahjectione predictet oedi natio. nis . Nam praedicta adiectio non est seeandum se mala, nisi
ut collata cum praecepto, & Angelus, aut homo nos iudieavit eam sibi convenientem hie& nune ut eollatam
cum praecepto , sed praeeish indicavit esse s hi con νε-nientem abioluth. Uterque tamen peccavit ex inconsi-ὰρ ratione: quia volontarie non convcletavit illam Obimetionem , ut collatam cum praecepto , cum debuisset illam sic consuetare. Pro quo videantur , quae diximus
Ex quibus plan/ insertur, quod nee in Angelo, nec in pueris in limbo existentibus amor Dei t quem cone dit D. Τhom est absoluth super omnia Colligitur etiam,
quod Angelus peceavit, de nune etiam peccat per prae. dictam abiectionem postium, quia appetiit , ct sem. per appetiit illam , ut collatam vel cum praecepto quod extitit , vel cum praecepto negativo nunc exiis nenti de non abiiciendo regulam possibilem , vel eonditionatam : ita enim eius voluntas est in mal firmata , ni noti solom appetat nune , fle persistat in amore expresso propriae excellentiae, & praed ctae a Niectionis ut collatae cum illo praecepto, sed etiam nunc se extendat condit natὸ ad simile , uel aliud maeceptum possibile , et nasi dicat, Nun Iditam appeto , o est heu U
tectum prohibet semper praeceptum humilitatis ,& fiat gitur a diabolo per suam superbiam . Animae vero me totum existentium in limbo piseisi ψε se habent ad inordinationem in finem supernaturalem ; & aliundε nocio tantur praedicto procepto positivo ordinandi amorem suum naturalem in finem supernatoralem , eum sint intermino de propterea non peccant ex defectu prςdictete di timis.
125쪽
o seiu auumentum contra posteriorem partem secunda ass=tioris. 61 T Ltimo arguitur, & procedit contra eandem M posteriorem partem Deundae assertionis. Nam omnis homo primo perveniens ad nsum rationis aenetur praecepto naturali diligere Deum finem naturalem super omnia, dum propter ignorantiam in vincibi, Iem non potest effraciter converti in Deum finem supe vituralem: ergo Omnis homo primo ad nsum rationis perveniens potest non solum potentia antecedenti. seu etiam conssequenti diligere Deum ficiem naturalem super Omnia. Probatur consequentiat nam ad hoc, ut homo teneatur ad aliquem actum, omnino requiritur potentia expedita per modum actus primi r nam ii potentia, alias
suificietis, est glia si eaptiva & ligua. est absoluth impo.
gentia, & sumetens ut non imputetur carentia actus, maxime si per ipsum non stet habete ligamen sera imprudimentum; atqui homo primo perveniens ad usum rationis no a suppauit impelimentum per actum propriae
voluntatis causatum: ergo vel non tenetur praecepto na-
eurali ad diteritonem Dei finis naturalis super omnia evel omnis homo primo perveniens ad usum rationis ii het potentiam expeditam ad illum, esto careat gratia ha-hituali, qua careat omaes non baptizati primo ad illud
Hoe argum-nt. sanὸ dissitate est . tum ex se. tum ex dissicultate dεsendendi doctrinam D Τhom. de impossibilitate peccati venialis eum solo Otia inali, circa quod
plura diximus tract. praec. disput. 3. duh. I. appenes. Prae. cipue num. Iai. s dillius doctrinae exactum examen ad
hune locum remissum est, & propterea oportet aliquan. Iulum immorati, quia materia ex se satis implexa id
R-0ondetur ergo concedendo antecedens ἰ di negat. do coissequentiam. Ad cuius probationem uicendum est, quos Oinnis homo perveniens ad usum rationis non nlaah t uites sussicientes ex parte actus primi ad dile-elion m D i naturalem, set conseruntue ei auxilia sum. cientia supernaturalia, ut possit in sensu composio, &potentia co isequenti saltem remota praedicti ira praecepis tu ra adimplere, prout conducit ad salutem . Cum hoc ta men Oiscrimine, quod iis, quos Deus decernit conver.
suros & adimpleturos praeceptum , tribuit gratiam san Oificantem metita dispositione proxima illiu , videlicetatius fisci, & charitatis, non ut pr stet vires ad implffv. dii praeceptum tu hoc enim. ut diximus, susticiunt vires naturales ipsius voluntatisὶ sed ut tollat impedimentum
peccati, quo potentia erat ligata. Illis aut ἔ, quos decernittio conuersuros, tribuit ali.i auxilia remote conducentia ad salutem, per quae salvatur potentia temota exp dita adimplendum praeceptum, prout conducit ad iustificatio
nem: quibus homo, si bene utatur, infallibiliter D usconseret gratiam habitualem, iuxta illud axioma, Fa- ei fi , qιod est in se s subintelligitur viribus arat a J Djus
non denegat Irarram. Non tamen hi convertentur, quia deerunt auxilia emcacia. Nee obhoe Dras senstra con .seti praedicti ausilia , sciens hominem illis non usurum sicut multoties concedit auxilia proxima lassicientia , &denegat auxilia efficacia, sine quibus praecepta non implentur , ut liquet in apostitis Andilis. Hinc plan8 eon.
Irat , puerum pervenientem ad ultra rationis nullatenus excusati ,s praeceptum non adimpleat: neque dari poten.
iam expeditam proximam ad impletionem pincepti sine gratia ha hi tuali. Hinc que apertὸ colligitur, peccatum non coniungi cum solo originali: nam si putet adimplet praeceptum . iam habet gratiam habitualem remissiuam
peccati ori inalis; & si non adimplet, incidit in peccatum lethale ..
os Seo obiicies: Nam plures sunt infideles negati vλ,
Mi tradit D. Thom. a. a. quaest. Io. art. I. sed cum col. Iatione praedictorum auxiliorum noci stat infidelitas ne
gativa, cum ex illis quodam disponant ad fidem ,& alia
ad conversionem supernatu talem . ergo salsum est conserti praedicta auxilia. Haec Ohiectio ut liquet, poti ut pertinet ad illam
controversam, an Deus omnibus adultis e serat uesa
et o auxilia suffieientia conducentia ad salutem y cuius re solutio manet firmata in tract. 4. disp. I. Et ex ibi di.
ctis respondetur primo , quos infidelitas negat Ira non datur in primo, instanti usus rationis, lichi in pluribus detur post aliquot tempus: & in hor sensu potest exponi
D Thom. Et ratio est . quia infidhlitas negativa est ici. talis ignorantia eorum, quae spectant ad fidem: haec au. tem nequit compati cum collatione auxiliorum spectan tium saltem reducti vh ad fidem, quae non solam conis silunt in aliqua qualitate se tenente ex parte actus primi, sed etiam ex parte actus secunsi, quia prima coquitio in qualibet linea Uebet esse necessaria. Ratio veto, cur tu praedicta suppositione noti detur infidelitas negativa , est, quia media hac illulitatione homo ita iaci
citur interius, ut possi petere alia auxilia persectiora , nempe suem, & charitatem. Unde s temis e se hab t, imputabitur ei ad culpam. At quia talis illuminationis naturaliter potest oblivilci , propterea potest in pluti hut clari infidelitas negativa. ita tespondet Galoy, Ferre , & asii.
Secundo responi tur cum NN. Sal m. & Ioanne a S Tholma . admittendo in pueris primo ad usum ratio. nis pervenientibus infidelitatem negativam cum inaeducta cognitione. Nam sicEt illustrentur illa cognitione
supernaturali ; attamen divina cum tanta confusion proponuntnr credenda in illa tam tenera aetate, quos perceptio eorum quasi pro non audito reputetur. Et propterea habent infidelitatem negativam , usquedum magis explicite, vel per externam praedicationem, vel per aliam internam clariorem illuminationem illustremtur. Quae doctrina desumitur ex Apost. ad Rom. i vers q. dicente: Gomoas credent ei, qMem vera aia erunt taetomodo autem audarat supraditante fc4 Sed quaeres, eur illa exigua eo nitio suffcit ad ignorantiam invincibilem fidei, & non sufficit ad igno tantiam inuincibilem circa praeceptum charitatis ς cum ex una parte cognitio explicita fidei sit necessaria prohoe statu ad actum charitatis, & prcceptum fidei aequEobli et, ae praeceptum charitatis Respondetur, non esse ita certum ut praecomum charitatis omnes obIiqet. 1 ante cognitione illa adeo exigua finis supernaturali S a clato, quos obliget, dicendum est . quod ad obligationem cretiendi requiritur, quoaraue netia fidei expresse notiticentur e non enim credimus nisi ea inisteria principalia , qu et expreste, & iaparticulari audimus , licet implicite credamus ex praecepto omnia ea, quet in sacris libris continentur. Caeterum et diligamus iissicit, quos bovi tas nostri Anthotis in con susci propo atur. In cujus signum .alet, quod fides nunc Deum nobis proponit obscure, & in aenigmate; de tamen tenemur eum diligere in seipso. de Quia non est improbabile, quod in illo primo instanti non cietur o ligatio ad credendum nisi per accidens, nimirum quatenus est necessaria imo posito Dei per fidem at eum alli-ν ndum. Haec diximus ad componendam doctrinam
D Thom. de incompossibilitate peccati venialis eum solo originali, & occasione praecepti ad diligendum Deum
finem naturalem, ad cujus adimpletionem proculdubio requiritur per modum removentis prohibetis gratia ha-hitualis
os sed replicabis, ex tota hae doctrina sequi omnem
hominem pervenientem ad usum rationis teneri ad dilectionem Dei finis supernaturalis, & non ad dilectio oem D i finis naturalis . Primum constat ex Dro xime dictis. Secundum ex eo, quod praeceptum ad dile. tionem naturalem solum obligat in abientia praecepti as dilectionem supernaturalem; cum per hanc satis adimpleatur praeceptum dilectionis naturalis. Ad hanc replicam respondet ut , quod cognitio Dei aut holis naturalis cum lumine synderes 1 praeno adest, & tunc primo incipit obligare praeceptum dilectionis naturalis. Et ut nullus ab ejus adimpletione excusetur propter impedimentum peccati , sumit , quod homo iusillus peccato Originali gaudeat potentia anteis cedenti ad eliciendam dilectionem Dei naturalem super omnia , quam hominem lapsum habere ostendimus cium. ηψ. atque ideo peccat in cimi Isone huius dilectionis in mi mo initanti usus rationis, in quo urget praeceptum ad illam . Semel autem, quod uileetionem supernaturalem eliciat, satisfacit omni praecepto tunc obliganti.
126쪽
mb. IV. Au homo lapsus Adleat gratiasseriis adservanda omnia ore. a i u
An homo lapsis indurat gratia spreuis adservanda omnia praecepta naturasa P
DE hoe dubio agit D Thom. in praesare 4. sub his,
ver his , An bomo suo gnaria persia natuνalua ima pracepta implere test . Et insta art. 8. sub hoc titulo, An homo sine iratia pessi non peccare. Sed utrumque articulum nos restringimus ad praecellia naturalia. Pro hujus ta mencontrovet hae luce, nonnulla Dbservanda, & suppooenia sunt.
I. LOMemationes, o stippost a. 66 B serva primo, praecepta naturalia dupliciter accipi posse: vel collectiv8, quo pacto inelu.dunt omnia & singula praecepta smul sumpta vel di .isi ιδ, & hoe modo significant singula praecepta deorsim accepta. Item praecepta alia sunt naturalia, quia veris iamve praeelia circa obiecta naturalia,& dictantur aluamine naturali equo pacto essent praecepta, quo oblita. rent hominem conlitum in pura natura, etiam obli gant hominem lapsum, esto sit elevatus ad finem supte naturalem. Alia sunt supernaturalia, quia tendunt per se ad obiecta supernaturalia, qualia sunt Objectum fidei, spei , At charitatis, caeterarumque virtutum per se insu satum . Sub quibus comprehendi merito possunt praecem ea naturalia, si includant aliquem modum super natura lem, si bat iniusto actus naturalis virtutis illum includit, ratione euius est meritorius vitae aeternae εν Pro quibus supponendum est primo, contra Peia agium, hominem in nullo statu posse adimplere sine gratia Dei speciali,& supernaturali praecepi a superna. naturalia . Ita colligitur ex pluribui testimoniis sacrae m. pinae , quae usque ad nauseam reserunt Authotes . Itad cernunt plura Concilia , praesertim Τrid. sess 6. de Iustin. cap. r. & ean. I. a. &,ubi inquit: Si quis dirarie
elemo se . Ita similiter proclamant M PP. praecipit hAut 'inus pluribus in locis Ex quibus omni huq aeuuia coni Doctores catholici tamquam tertum fidei doema, homin m non posse sine gratia specialiis supernaturali o,
servare nilum praece tum supernaturalem .
in in m in omni statu indigere praedicta gratia ad observanda praecepta naturalia quantum ad modum, hoc ost , prout observatio haec conducit acl vitam aeternam. Ra tio est eadem utrobique quia modus ille en super naturalis , elevatque actus virtutum naturalium , quibus adimplentur praecepta naturalia, ad finem se pernaturalem g seu nullus actus quovis modo superna. turalis potest elici nisi media virtute supernaturali: erapo necessaria est gratia specialis, & supernaturalix adimplenda praecepta naturalia tracido supernaturali, hoc est eum e dueentia ad vitam aeternam. Unesh merito in Bulla Pii V. & Greg. XIII. propositio illa Baii asse rentis, commenti iam, o Gylddendum ess e disti timem ια me odationis , praecesterum quantum ad substantum , o quan tam mi modum proscripta est. Constat enim, quod pol stnare adimpletio praecepti naturalis sne ordine charita. tis maeeish cum motivo honesto per se intento ab eo
elux infestissimos sequaces, cum gratia Dei posse hominem adimplere omnia praecepta. Ita definit Triclent. sess. 6. can. 38 ubi ait ' si quis dixerit, Dei Dec pro ho misi etiam is' Aeaeo, ostis gratia eo a tuto esse ad obse an dum inpetistitia, anatbema t. Pro quo clogmate fidei possunt adduci plura testimo ia sacrae Scripturae, SS PRnee non plura decreta Pontificum , & Conciliorum , quae omittimus brevitatis causa. Quocirca tantum ad examen vocamns, an homo sine gratia possit adimple re si υε diuisi ψε, sive collecti vh omnia praecepta natu. talia quantum ad substantiam
tiam praerequiti ad observandum aliquod praeceptiam adhuc in tiatura lapsa. Tum quia, ut diximus club a. non est 'ecessatia gratia sp cialis in homi e lapso, &existente in peccato mortali aes exercenda aliqua opera honesta nulla circumstantia vitiata, ut honorare patentes, salutare amicos, facere parvam eleem lanam indigenti, aedificare domos, plantare vineas, & similia, ut aisbat D. Thomas art. a. Tiam etiam Nam valde re ceptum est apud Τheologos, quod multoties adimple tur Praeceptum per actum pravnm, & insectum aliqua mala eircumstantia , ut praeceptum misericordiae per eleemos nam datum ex vana gloria; constat autem ad hunc actum nullam gratiam concurrere , nec prae requiri ergo non est necessaria gratia specialis ad impletionem unius, vel alterius praecepti naturalis quoad substan. tiam . Unah tota disticultas controversae reducenda est ad omnia praecepta, tam collective, quam di vili ue.
nem in natura integra praeter concursuin Dei connaturalem illi statui non indigete alia gratia speciali aes c, servanda omnia praecepta naturalia tam collecti vh , quam divisi. , sive ad parum, sive ad longum tempus, sue instet graui tematio, sue non inuet. Ita Dis. Tliotra. in locis supra relatis, At communiter Τheologi , contra vaget uer Et suaderi potest ex eo, quod in natura integra plura concurrunt ad elici nuum bonum morale, & ui. t nium omne peccatum, quae non reperiuntur in homine lapso, aut condito in natura pura , inter quae primatum te et sublinctio appetitus ad rationem mediis habilibu . Ac p rsectionibus constituentibus praedictum statum . 'I Iu-O ilio status dubii praecipue reaucendus est ad homiti in lapsum. Ex cubus resolutione facile quis eolii et, quia uicendum si de homine in natura pura. Sea pro majori luce, & distinctione a ' Observa secundo, in hac controversia ex duplici capite ori ei clitscultatem: vel ex continuatione ,& peris severantia Observandi prmcepta per longum tempus , si v δomnia Occurrant, sive taut uin aliqua I vel ex multi plicatione illorum, quatenus omnia, s ve per possibile, sive me impossibile occurrent in nnico instanti , authrevissimo tempore. Est enim alia o isticultas ea, quae desumitur per se ex perseverantia in benε operando, ab ea quae oritur ex multiplicatione praeceptorum deis terminando tempus .' sicut alia difficultas est, an riuu spessi deferretoiau, quin s inta libramiam to tingum patium exes an ressi s. nere poldus cottim librorum so εν e hariam . Praesen ς autem controversia solum procedit de difficultato orta ex multiplicatione praeceptorum absque ullo respoctii ad durationem temporis. Parisormiter in ea pt lcinditur a climcultate orta ex urgentia gravis lentationis circa quodlibet praeceptum determinatum ene consentiamus quustiones ex se diversas.
I Obstrva tanu m lut detur locus quaesti D qncidin collectione praeceptorum naturalium non debet com prehendi praeceptum dilig6ndi Deum finem naturalem si per omnia, & aliud quodcumque cum eo connexum, vel illud inelud-ns: Si enim suppoliatur, quos homos ne sp ciali gratia nequit in statu naturae lapsae , aut purdi uilis τε Deum finem naturalem super omnia, statim ahsque ullo prorsus cluhio insertur , quod nequit Omnia praecepta naturalia servare si vo collecti*δ , sive diuisue sine speciali gratia, ut ex se liquet. Et propte ria Oportet ut de hoe maecepto omnino praescintiamus.
Ouibus suppositis , & praenotatis . Circa hane dita
pleu versatur sententia ex diametro opposta Prima negat necessitatem gratiae ad observanda collective omnia praecepta nat talia. Haec solet tribui Moto in au dist aia quaest. l. Gabrieli ibid. ouaest. r. art. a. Durando quaest. 3. & & Ahuletis Math. Is quaest. 77. de IIX Meunda amrmat, & de sendit necessitatem gratiae specialis pro observatione praeceptorum natura. Iium collective Ita communiter Theologi cum Ang. Din. locis supra relatis QIam sententiam elucidare conamur cum N N. Salmant. in praes disp. a. du, i. sequentibus assertionibu elatitatis gratia. Et ut a facilioribus incipiamus, sit. . II.
127쪽
'im agratis pro praceptis disi M aereptis.
τε T leendum est in imo, hominem lapsum non I in indigere speciali aliqua gratia aes omnia
praecepta naturalia divisive sumpta Observanda. Hanc credimns esse communem Τheologorum excipiis iis, qui asserunt esse necessariam gratiam specialem in homine lapso ad operandum benε moraliter & s prae scindamus a dilectione Dei finis naturalis. Eamque ex . pressὸ docet D. Thom arr. 8. supra relato, ubi ait
Antequam 5--s raria, in qua es preeatum mortale, repa
Ferin per gratiam iustimantem, terest tuti peccata mortalia mira νe, o seeundum est uia tempus. Idem docet ad i. his .et bis r Homo potest vitare settitis aerias peccati, non aurem
omnes: Eo quomodo distinguit inter praecepta collecti sompta, & eadem diviti vh aecepta. Videatne insu
e ad argumenta secundi oedinis, pt sertim ad 7. de Lα lib. 3. Contra sent. cap M. Et probator ratione Andamentali: Nam homo lapsus votest potentia consequenti elicere sne gratia speciali omnes, & sngulos actus, qui virihus proeliis sunt proportionati, & non sunt ex se eompossibiles eum natu
peceati ἐκ sed adimpletio omnium praeceptorum natura.
tum , seclusa dilectione Dei, in primis nullam incom. possibilitatem dicit ex se eum peccato, deinde, si se . matut sors mi est aetna proportiona in cum viribus propriis hominis lapsi r ergo homo lapsus potest sine inciali gratia cum solo con rursu genorali Dei impleta
omnia praecepta naturalia divisive sumpta . Minor quo ad primam partem est omnina certa . Quoad secrantiam vero probatore nam nullum praeceptum est dissicilius
pracepto dilectionis D i super omnia; sed praedictaui.
ectici est opus proportionatum viribus propriis homi. viis laps, ut ostensum manet dub praec. ergo etiam Om mes, & singulae obseruationes aliorum praeceptorum naturalium . si seorsim sumantur. s Nec reseri, si rospondeas, quod vires naturales diminuuntur per continuam observation3 praeceptorum. Noli, inquam, refert. Tam qnia, si ita uehilitan. Ene uires corporales, ut fine eis absoluth non possit hci. mo adimplere praecepta aliqua , tune talia praecepta non
Obligant: sed in praesenti assertione loquimur cle prae. Ceptis, ad quae homo adhuc lapsus est obligatus ergo
praedicta responsio est extra rem . Tum etiam. Nam prae cipuae vires adimplenda praecepta sunt virex voluntatis', sed hae nocidininuet tue ullo modo per exercitium eon.
tinuum ser, andi praecepta , quia sunt immateriales: ergo. 76 Probatur secundo ratione r Nam homo lapsus, di omni gratia cl-stitutos, en obligatus ad implenda prae.
Cepla omnia naturalia, dum si vili in occurrunt : ergo habet ψit s suffcientes, & oxpeditas ad eorum oblatis vationem. Aatecedens supponitur; alias non peccaret o eorum odis ruatione, quod ex parte est extra statum quaestiolin. Co is qn ntia sero prodatur.' nam obligatio cuiuslibet praec-pti aebet supponere potε stato ira sum cien. te ira ad eius Morsationem, iuxta illud Trid. sess. 6.cap xi. D M im es aha non si et, sed julendo monet, o fugere, quod poses, o terere qud non resis, o adjuvat,ia possis. Et iuxta illud Hieronym. in eumst. 0m holi
rrisis se a. qvid 4 Deo Veceptum se . Et denique juxta illud Magni Parentis August. serm. ai. de Teinp. Deus meque a Gibue aliquid pistisit impHare, quia justis esto M.
D Respondebis, satis esse ad hoc, ut homo tenea. eur ad implenda in aecepta, quod impotentia sit volun .earia in causa. Osti l omni homini post usum rationis coniiugit, ii post εa earet auxiliis sumesenti hus ex sere quisitis ad impletionem praec picitum . squidem Deus omnibus i , ptimo instanti usu talionis confert auxilia suis:kntia necoss. ria ad observanda praecepta tunc oc. correntia, & offert aliis, si benε se gesserant . quini mo& confert caetera, quae requiruntur pro adimpletione alio. rum Draecept tum in aliis tempori hus vitae occurrentium.
Unde si in primo instanti homo non adimplet praecepta Eunc occurrentia, voluntari abiicit a se omnem gratia re. qui sita ad eorum adimpletionem, & se voluntari h indispo
mi ad recipienda alia auxilia pro aliis piaeceptis in aliis
Disp. I. de N etessitate gratia.
temporibus obligantibus , & propterea impotentia enilli voluntasia. Conita est primo : Nam ut impotentia sit voluntaria, omnino requiritur, quod homo praevideat sutura auxilia requisita ad observanda praecepta, quae
decursu temporis occurrent: requiritor etiam, quod praeis
videat obligationem Naedictorum piam emotum 'i fecihoe absque speciali te.elatione fieri non valet: ergo im potentia ad Observanda praecepta e et desectu auxiliorumtion est voluntaria , peoindeque vel concedendum est, non obligare praecepta; res latendum est, quod inde. pendentet ab aliquo auxilio habet potestiam lassicieti. tem , & expeditam au eorum hseruaticiaem. inertem Nam ex hac solutione insertur, nullum dari infidelem negati vh: siquisem impotentia ad credendum ecset voluntaria non minus, ae impotentia ad observanda alia praecepta; hoc autem esi contra D. Thom. α communem sensum Theologorum tergo. 78 Res Metur, secsido, quod, ut homa teneatur ad ob servansa praecepta, lassicit, quod possit illa adimplere auxiliis, quae D iis omnibus offert, aut consert. Unde DimΤhom. in maes art. 4. ad a. ait: H, quos possumvis auiaritio diuino, non es nolis omnino impossibiχιυxta itiud nil
Elba. per amicos pessumtis , aliquatiter nos postamus. Et a. a. quaest. 2. art. s. as l. inquit: Ad m,ira tenerών ὁ
ma qώa non potes facere sue varia r stetit ad diligendura Deum , o ad eredendiam arti os furi .
Contra est. Nam in ptimis non est credibile, quoa
Deus intuitu praeceptorum naturalium conserat auxilia gratuita semper i ac occurrit obligatio alicujus praeiscepti naturalis di deinde plures sunt, qui carent notitia
illotum, ut liquot in barbaris, & muttitis in silvis, qui
nihil de eis auuierunt . ergo praeparatio au xiliorum est, tanquam si nou esset. Patet eousequentia r suia nequeunt ea petere sine eorum notitia. Adi r Nam O, latio praedictotum auxiliorum non habet locum in stamnaturae purae; dc tamen Obligarent hominem in praesi- ici stato praecepta naturalia . ergo posset ea auimplere sine ullo recursu ad gratiam ergo etiam homo lapsus. Patet haec ultima consequentia . nam homo lapsus habet easdein vires naturales, ac homo in natura pura, & s
lum addit impedimentum peccati ad diligenaum finem
naturalem super omnia, ut praee. dub. obatum est.
Neque ex D. Thom. oppositu in conuincitur. Si qui dem loquitur de observatione praeceptorum supernatu talium: vel de subjectis quibus defacto conseruntur aliqua auxilia, ratione quorum possunt petere ea, quae Minoisessaria sunt ad obseruans a praedicta praecepta , vel praecepta naturalia collacti vh. Ee his omnibus faeil8. cc aperte deducitur , hominem in natu naturae putae posse adimplere omnia praecepta naturalia diuisi v sum. pta absque ollo auxilio gratiae. 9 S-d obiieies. Plura sunt praecepta naturalia . quae homo sitie gratia nequit absolute adimplererergo non potest homo lapsus adhue divisive Omnia praecepta naiaturalia adimplete absque auxilio gratiae. Antecedens probat ut primo. Nam actus paenitetit in naturalis, quilit detellatio peccati inopter Drum ollimum finem naturalem summ8 dilectum in desectu actos poenitentiae supernaturalis, cadit sub praecepto, sicut cle uilectione naturali Dbi solet olei id desectu dilecti is supernaturalis; & tamen nequit elici viribus solius ciaturae ab homine, vel lapso, vel puto, cum iit incompatibilis cum
peccato, & peccatum non possit remitti une gratia : ergo. SecuMo: Nam tenemur sure natatae diligere proximum sicut nos metipsos; & tamen ad hoe est necessa ria gratia, est ira in erus observatione includatur obseria
vatio totius legis, juxta illud Apost. ad Rom. igdiligit proximum , totam heem immisit e ergo. Tertior
Nam amor inimi cum cadit sub praeeepto; sed est adeo dissicilis, ut nequeat sae gratia elici, & ptopterea ni me
ratur inter opera egregia Sanctorum: ergo. Quarea: Nam adest praeceptum naturale servandi castitatem; Ac tamen nequit servari sine gratia , juxta illud Sip. 8. Sesrei, quoniam aliter non possum es centinens , his Gus det, o Boei stim erat sapientia , febre e vis esset εα Antimo ergo euinto , & ultima: Nam actus sortitudinis, quo vita exponitur pro desens e virtutis naturalis, v. g. castitatis, C dit sub pracepto; & tamen non uidetur creuibile, quoa ad illum sumiant vires naturales rergo vi Ad hanc objectioaemtes Metur, negando ante e dens s
128쪽
Usb. IV. An homo lapsus Daedeat gratia sperias ad se avdia omnia C 'c
eens, si in acti hut a tendatur praeci e diffinitas substan tialis proveniens ex objecto, quidquid sit , s adjungaturalia dissicultas accidentalis proveniens vel ex ingruenistia gravis tentationis, vel eu continuatione in bene op
ranuo. Ad primum ellemplum dicimus , quod actus naturalis poenitentiae, si est propter Deum summe dile et um ut tinem naturalem , includit dilectionem Dei finis Maturalis super omnia. Unde de eo discutiendum est eo. dem modo, ae de ipsa dilectione, addita tamen doctri. Da quam traditimus num. 3I. Aecedis ἰ quos hie actus, ient & ipsa dilectio; non comptehenditur sub hoc clu hio, iuxta dicta num. 73. v Ad secundum respondetur, quod praeceptum diligendi proximum per clilectionem M.turalem vel tantum obligat ad non ei nocendum, vel adheneiaciendum et , dum necessitas Mennit :& proiit sic
Itest viribus solius naturae adimpleri. Vel obligat ad
ternum a metum emacem, volendo ei bonum ut se; qui, si non includit dilectionem naturalem Dei super om. ia ς nullum est ea put, cur non possit elici uiribus solius naturae . Praedictus tamen affectus non potest esse perse. eius, & permanens, iuxta dicta num. sis. quia ad hoc Mecesse est, quos noo solum asseeti ψε, sed etiam effecti vh ,& per i gum tempus observet praecepta naturalia, quae ad bonum proximi spectant. Quo pacto intelligi valet dictum Apos . & propterea est extra natum quae- ni is . Per quos e stat ad tertium. Nam eandem dissi. enitatem praeseseri, si non adst gravis tentatio oeta ex affectu malevolentiae ,& vindictae. Si vero adst, ut re gulariter eontingit, iam non pertinet ad hoc dubium , Di notavimus nu. 7a. in sae. s Ad quatiam eodem mmeo respondetur, quos homo sine gratia, & extra casum gravis tentationis potest se abstinere a delectati thus ve De reis seorsim sumptis. Nitet dicendum est de eis colle et ivh acceptis , aut de qualibet seorsim sumpta , dum adest gravis tentatio. sed iuxta utrumque sensum non vertinet ad hoc dubium. nitimum respondetur, quos si haereticus se exponit periculo vitae sine ulla gratia propter defensionem assensus haereticalis; cur ho mo sne illa non potetit illam exponere propter hone. Datem virilitis naturalis Accedit ; quod tegulariter imsingit gravissima tentatio contra honum praedictae virtuatis orta ex amore naturali vitae:& timore mortis, &ita non spectat ad hoc dubium .
Inio ferenda pro praceptis collectivi aereptis. Ieendum est secundo, hominem sive in sta- Ira tu naturae lapsae, sive in statu naturae puraeron posse sue gratia speetali omnia pr*rema naturalia col. Iective servate. Ita D. Thom. locis relatis in limine hi ius controversae. Ei missa plotatione ab authotitate; siquidem testimonia iam Serim. quam Conciliorum ,&SS. PP. possunt eo venienter exponi in eo sensu, quo Pelagius negabat necessitatem gratiae ad servanda prae.
cepta , videlicet cum fiucta , , merito vitae aetetnae ἰves eoilecti vh intelligendo per tu omnia praecepta naturalia, & simul supernaturalia. Missa, inquam, hac in halione, quae potest videri apud expositotes D. Τhcim. α praecipue apud NN Salmant.
Prodatur ratione: Nam implere totam legem na
enealem collecti vh est opus p optium hominis sani, re integri . ergo homo sive in puris naturalibus, sive in s a. tu naturae corruptae non potest servare collinive omnia praecepta naturalia sine gratia. Consiqnentia est lumine Maturali nota r siquidem certum est, hominem infiimum non posse absoluth totum id, quod potest sanus. UMEvel negandum est, quod observatio omnium peςcepto. um eollecti se est opus inopeium hominis sani, & inte. gli: vel fatendum est, quod homo sive lapsus, sue is puris naturalibus , non potest servare collecti vh omnia praecepta naturalia sne speciali gratia. Antecedens e go, in quo tantam est dissicultas , suadetnt. Tomasimili operum naturalium nam sacere omnia opera physe, absque ullo desectu physico, est inoprium homi. his phylich sani : ergo pariter implere collecti vh om. Dis praeeepta naturalia est opus propcium hominis sani , & integri in linea motas i. Tum etiam : nam aliquod opus debet assignari in linea morali, quod Tom III. Pauram Q. Sata. st proprium hominis sani & integri , ad quod ho
mo non integer nos haheat lassicientes vires ; sed nul lum aliud commodius potest assignari praeter obser vationem omnium mandatorum naturalium collecti v/ siquidem ad quodlibet eorum seorsm sumptum lic. mo lapsus habet viret sussicientes ex parte actus primi, ct in putis naturalibus et lain habet eas expeditas; αaliunde observare totam legem naturalem collecti vh itin ullo desciendo est opus dissicillimum in ordine naturali morali: ergo idem quod prius. Respondebis sorsan , quod observare omnia praece. pia naturalia colle ii vh absque dissicultate est opus peto. prium hominit sani & integri, quod non tollit, ut ii mo infirmus , seu non integer possit cum dissicultate etsi magna illa adimplere. Conita est. Nam in linea physca vires hominis sa ni ita eucedunt vires hominis infirmi, ut sanus possit alia quid , quos infirmns, seu non sanus absolute non potest: ergo idem dicendum est de homine non sano, di integro in liaea morali. 8i s secundo probatur assertio ratione, per quam praedicta evasio ulterius impugnatur: Nam homo in in tegra natura postulat, attenta eo naturali prouidentia talix status, ut saltem in aliquitas Deus semper praestet
suum concursum ad recth agendum observando praecepta . ergo praedictus concurlus est specialis gratia homi. is non saui. Antecedens solum eget aliquali explicatio. ne . homo enim sanus, seu in integra natura hahet spe .cialem perfectionem, ratione cubus poterat pars ratio. natis dispotich cohibere appetitum sensitivum, ne tra. heretur ad aliquid exorbilans contra rationem . & ra. tione ejusdem pei fietivius exigebat concursum mi adhene operandum in omnibus praeceptis naturalibus. Et licet non esset contra eius naturalem exigentiam, quod Deus aliquibus in nonnullis occasionibus denegaret suum concursum ad hene operandum propter ivit infricam defecti hi litatem rε sidentem huc in illo statu: es set tamen contra talem exigentiam, s Deus non praestaret aliquibus vagi suum c oncursum ad Nnὸ operandum semper: quia aliter non esset caput, unde cognosceretur
perfecti , & integritas illitis stat tis . Itaque praedictus concursus ,& si sit specialis gratia respectu naturae secum dum se, ut jam probamus, non esset gratia rei pectivε alhominem , ut integrum .
Consequentia vero probatur .' Quia natura non sana, seu non integra in nullo individuo pollulat uniformem concursum Desi ad semper bene operandum , quin potius postulat, ut multoties praeditius concursus omnibus de
negetur ergo concursus Dei ad semper ne operandum
est specialis gratia hominis non sani. Consequentia est
Iegitima r squidem concursus inuehitus , & supra exigentiam alicuius naturae nequit non respectu illius esse specialis gratia. Antecedens vero, praeterquamquod videt ut innegabile, probatur primo ipsa expetientia: Nam si praedictus e cursus esset debitos naturae non sanae, vel ipsa natura pollularet , ni praedictus concursus in omnibus esset , ad suavem Dei providentiam spectaret conserte alicui inclividuo praedictum concursum adsim. Per bene operandum; atqui, sublata omni gratia, nullus est, vel fuit, cui taph saepius praedictus concursus nocidenegetur: ergo non postulat in aliquo individuo vagh concursum Dei ad Nnε semper operandum. Se ia): Nam homo infirmus seu non sanus, quia post peccatum adhuc conservat aliquam inclinationem ad honum, postulat, ut aliquando conserat Deus omni hus individuis suum eo cursum ad Nnε operandum; sed etiam habet propensionem ad malum ratione semitis, di longe mai rem, quam ad bonum: ergo etiam postulat, ut etiam omnibus indiuiduis aliquando praedictus concursus dene.
8a Quae ratio, si heny perpendatur, aperte suadet,
quod obiervare omnia praecepta naturalia eolle live est pus e naturale naturae integrae I & quod conentius
D i, si alicui individuo in praedicto statu eos ferretur, non esset supra exigentiam iis ius status , nec esset spe. cialis gratia respectu illius, quia ratione peiectionis propriae illius natus oullam inclinationem expeditam ha.
heret ad peccandum; secus respectu naturae infirmae, seu non sanae ob oppositam rationem. v Non minus per. spicuε praeoccupat non nitas evasones , quae ei adhibere
possunt. Prima est, quod inclinatio ad malum, ratio ii Q. cujus
129쪽
Traa XIII. H Gratia Dei. Disp. I. ae mcessate gratiae.
cuius natura infirma mitulat, iit in omnibus suis indivi.
ouis deneget ut concursus Dri aliquoties ad bene operata. dum, satis ostenditur, in violaticiae praeceptorum superis naturalium. Secunda : quod opus naturae integrae non sirum est vitate omnia morialia peccata collecti vh, sed etiam venialia r nam non posse vitare venialia, aperium fgnum est naturae non integrae. Tertιa,flc tio ima quod adhue su p polita exigentia in natura icilirma, ut multo.
ties deneget ut concursus Dei ad Nuε operandum, adhue non sequitur, quod desint ei vires sufficientes ex parte actus primi ad semper hene operandum: quia praealetus concursu non dat posse , sed opere. Omnes hae evasiones intaiebam manent satis praeo cupatae, si ratio pro poma recte perpendatur. ' Ptima: Tum quia in iis, quos non obligat ullum praeceptum
lupernaturale, vel ratione ignorantiae in vincibilis, vel ra. io te statuet naturae purae, adhue remanet iuclinatio ad malum ratione appetitus sensitivi seu concupi lcentiae: ergo in iis datur exigentia ad hoc, ut in omnibus multo. ties denegetur concutias ad observanda praecepta natu. talia . Tiam eritim: Nim concursus requisitus au servativa praecepta supernaturalia adhuc est supra exigentiam δε tutae tui grae, ut suppotaimus: ergo inclidatio, quam haeenitura habet ad semper bene Oprra tuum, & iuclinatio, quam natura non sana habet aes aliquatino deficiendum ,
olum possunt differte p r hoc, quod illa mi it semper
concillitum Dei ad bene semper operandum in linea na. aurali morali; & ista petit, ut ei aliquando denegetur.
Similii r secunda : Nim Alsum est . quod vitare
omnia precata venialia sit opus naturae inte rae utcum.
que sed ost proprium naturae integrae pei siet illimae , vii
fuit in Adamo, & in Aut si , iris a quam potest dati
natura integra minus perfecta in linta integritatis: quae non conserat potentiam ad vitanda omui a peccata v-isi
ita sient datur specialis status ni a Pae, quae uat Iesse ad
vitanta omnia peccata mortalia ; ti non uat Ioue aci vi. ea cla omnia venialia e ergo inclinatio ad malum , quam habet natura non integra , non sati, ostenditur pHe hoc, quod non possit vitare o muta venialia. Adde: Quia i , clinatio haec naturae non satiae nou solum hil ad malum leve, sed etiam ad grave . ergo non satis explicatur perhoe, quod postulet negationem coacuisus a a vitanda venialia.
Τertia, & ultima etiam praeclusa mauet : Nimqnam vis concursus clivinus novi clet sese a a vitanda . c. cata; si tamen est debitus , de , t supponet' in natura virtutem sufficientem ad suppri inradam inclinationem ejut ad malum s enim haec virtus non sup olitur , talis
concursit est supra exigentiam talis naturae ergo arguit 4mpareatia ad vitaada o nata procata morialia colloclive .
Argu senta contra secandam, o praeeipuam
Α D./rtit secundam assertionem arguitur primo Nam homo in natura int gra viribus solius naturae poterat adimplere omnia praecepta narrata. tia collescitvh: ei no etiam in natura sapia,& pira . Pro hatur consequ)utia e tum quia liberum homini; arbitrium idem est quoad totam suam euitiatim in homine inte. uro, infirmo,& in puris constituto, cujus lagnum est,qnouli, te consentit in quolibet ex his statibus objecto pec . ea minoso: ergo si potest in natura integra vitare omnia peccata mortalia collective , etiam in natura pura , dcanfirma. Tum etiam nam propensio naturae infirmae, di purae ad malum solum assert quandam majotem dis ficultatem. quam non habet natura integra stiti, suppo.
sita libertati in homine non integro, potest vincere illam
absol iste: ergo. Ad hoc argument. respondetur concedendo antece. dens in ne ancio consiquentiam. Et ad D tramque in
halionem illius dicendum est . qnod potentia ad vitanda omnia peccata mortalia collicti ue , seu ad observanda
omnia praecepta , quae ea concessunt, non solum assert
thettatem aci consentiendit in , vel dissentiendum in sil-gulis eorum . sed etiam absolutam potestatem ad sumprimendam inclinationem appetitus sensti vi ad malum . Nam si haec non ausit, poterit quidem voluntas ratione
suae Iibet talis resissete omnibus suis motibus seorsim sumptis; petit tamen ut in aliquibiit eoacursus Dei deis
sciat, ut praedicta inclinatio ostendatur. Et hae ratione ii, tum at butium hominis noti tu tegri noti est silliciens ad implenda omnia piaecepta naturalia collective. 8 Arguitur secando. Nam homo peccat non seria
vanao totam legem naturalem: erga potest servare col.
hcti. e totam illam ea solix vitibus naturalibus . patet
O. seu lientia : quia nemo peccat in eo , quod vitare noranoi ir , juxta uicta num. 5 I Et confirmatur. Nam si Ilo no non posset ser vare collective omuia praecepta narra. ralia nisi viribus gratiae , nec ile foret, quou attentis suis viribus caderet per iraetionem aliquorum praeceptorum hoc autem derogat bonitali divitiae ergo. Ad argu .nent. responcietur coacedendo antec dens;& n gaudo consequentiam . Nam, ut inquit D. Thom. 3 Coatra geni. cap. acta Laeet ιae, qui est is peccato, nanoabeat ο κ μ 1 opria Ist orare, quod o uiis viret peccatum , habet tamen tot autem n he Oatare bee, HI Q d secratum . U. deque acumque commatis, secutaria hominavit ira non immeri o ei imputatiar ad euham. Pio cujus solutioni lace , Nora noti uari de iacto speciale praeceptum, quo Deus
praecipiat totam legem, seu observationem omnium praeceptorum natural iam in particulari, sed omnia esse de-tit minata ad singulos actus Ac cu.n homo habeat potestatem in actu primo ad servandum quodlibet praecepturra naturale seorsim sumptum , hinc est, quod non adimpletio cujuscummae prςcepti merito ei imputetur ad culpam Ad confirmationem respondetur , concelendo sequelam, ii per lν fael, nam do tio iam praceproram intelli satur aliquos vage, & non determia Q. Nec per hoc uorogat ut bonitati divinae I sed attenui iur naturalis condit in naturae non integrae , quae ratione suae inclinationis ad malum exposcit, ut aliquando deficiat. Derogaret
cerie bonitati diuinae, si Deus praeciperet praedictae naistulae alii ioci opus determinath,& non posset illud a Liuiὸ eiscere. Sue Arguitur tertio. Nam propterea homo lapsus,
aut in natura pura non posset sit vate collecti. omnia praecepta naturalia , quia est ab intrinseco desectibilis, di hac ratione intit, ut ei aliauaudo deuegetur divinus concursus sed haec ratio fist nulla: si quidem homo Inte-gee est ab intrinseco vhsectibilis, & Augelus gratia Orci ius etiam est u sectibilis: de ptimus nanet potentiam aes.set .anda collective omnia praecepta naturalia ; dc seca a.dus as serὐanda coli ciive praecepta sapernati ratia.' ergo etiam homo non integer poleti set vate collectivh omnia
Respori εtur, negando absoluth maiorem, quia rea.dit non calasιm pro causa. RI: io enim, cur homo no
iut Ner pollulat n gationem divini co κursus , fle non possit silvare collecti Ue omnia in aecepta naturalia, non est natui alis ejus d-s ctibili: as praeci se, sed ipsa ut adjuncta cum politiva inclitiatio te ad malum orta ex appetita sensitivo, seu concupiscentia. E. haec eit radix, ut natura non integra postulet negationem divini coticursus
non solum in hoc, vel illo individuo uanε, sed etiam in
omnibut collecti vhas observatio em aliquorum prae minorum vage. At licet alimpletio omnium praecepto. rum collective consastata scutidum se, vel quantum ad difficultatem objectivam , quam ipsa praecepta impotiant, non excederet vires Atig si & hominis integri justitia originali exornati, possetque proi de ex vi hujus executioni mandati absque gratia speciali, eadem tamen adimpletio, ut continuata usque ad mortem,& ut proveniens a gratia uata ex essici ci intentione perseverantiae, atque immobilitante voluntatem creatam in
bono, excedit dispositonem in uicti homitiis , & Angeli : ideoque haberet rationem gratiae specialis respectu utriusque naturae & omnium indisiduorum in particulari. Unde attentis omnibus, non possunt PQ tostate consequeriti omnia praecepta colloriive servare
usque ad moriem absquρ speciali gratia Dei , quae eae ocium perseverantiae, & hoc pro . enit unich es hexibilitate eorum, ad dissi uti ion m hominis non integri, qui ex hoc, ix alio capite telato indiget speciali gratia ad omnia praecepta collective servanda. 86 Arguitur quatio. Nam homo non integer habete v se vires sufficientes, & es peditas ad servanda omnia
praecepta naturalia seorsim simpla r ergo etiam ccille-ciive acepta . Antecedens continet primam nostram
coaclusionem. Et consequentia probatur primo : quia
130쪽
Dub. IV . An bomo lapsus isdigeat gratia spemct adservanda muti m. ν 23
servare omnia praecepta divisi se & seruare illa collecti vh non oluerunt ex parte actus e nam sipponamus , quod sat decem praecepta , & quod singuisti usque ad ultimum inclusive servet , certe ibi includitur seruare illa collective : ergo idem sunt posse serva. re ea divisiva , ac posse servare collecti vh anxia illud axioma. Id prastaepotentia polstitito , quod prestae actus anti. Secundo. Nam potentia an servanda omnia prae. cepta divisi .e est reducibilis ad actum , alias noti esset vera potentia ; sed si reduceretur ad actum, servaret omnia collecti vh, ut ex se liquetr emo si homo non in Emet potest omnia praecepta naturalia servate diuisi νε, etia eollecti vh. Tertia, ct ultimor Nam vires illius, per hoc quod adimpleat unum praeceptum , non diminuentur ad aliud, ut supra num I7s. ostendimus : ergo &C. Hoc argument. quamvis vulgare sit , cum possit applicati potentiae intellectivae ni potenti cognoscere omnes veritates naturales divisi vh , & non eollectivo;& homini iusto potenti vitare omnia peccata venialia divisis λ, sed non collective; non propterea contemne dum est , quia continet disseultatem in hoc tra L ex se salit implexam. Sed ante omnia adverte, in eo argui a sensu diviso ad sensum compositum , seu copulatum, in solvique fallaciam commutionis, &diuisonis. Unde scut non valet: Me hoc equo pessum mistare, o Me snotis: σχο tusim equitare sne omni equo , quia arguitur
sensu cliviso ad compositum . Ita non valet: μImme gratia servare Me praeestum, o iubis, o se de si titis reus possum omnia eouetitae, propter eandem fallaciam.
Et missis aliis solutionibus , quia desderatum enodan dat dissicultatis scopum non pertingunt , Respondetur concedendo antecedens ἔ se negando consequentiam. Quia licet in homine non integro dentur suffcientes vi. res ad servanda omnia praecepta divisuh, nec per exercitium aliquotum debilitentur ad subsequentia servam ea; nhilominns contrarietas propensonum ad bonum, re ad malum postulat, ni ad seruanda aliqua vagὸ com erat ne eis concursus di vinus ς & ad alia vagh denege.
Ad primam probationem direndum est , quod
actus correspondens vitinii , ni potenti divisse servate Omnia praecepta, non est sing nia seruare in nulla d .ciendo, hic enim est actus correspondens virtuti, ut potenti illa servare collective sed tantum est servare nnum. quodqne indeterminate, desne relatione ad Obseruati,nem aliorum. Quo pacto optimδ cohaeret, quod si ad implet aliqua determinate, necessario in aliis deficiat &quia haec absolute potest servate, nullo habito respecto ad observationem' determinatam praecedentium, libethecet. Per quod constat ad secundam, & tertiam pro.
Eis urgeas . Demus casum , quod praecepta snt decem, & quod quis servaverit novem ; quid dicendum erit de nitimo Τ Respondendum est, quod facta praeui cta suppositione , & in sensu composio , non potenabsque peciali gratia illud servate: quia exigit , ni ei denegetur divinus concursus. At quia smplieiter, abs in te re nulla facta suppositione , potest illud servare, tropterea non adimpletio illius imputat ut ei. Onae utio potest roborari exemplis nn per insinuatis. v Ali qui Authotes sentinni, hypothesm praedictam non esto
admittendam, ita ut, si collectio tota integretur ex de vim , possit homo adimplere novem collective. Et nos earet probabilitate. Omnes tamen concedunt, quod D. test servare omnia diuisive ; quin ullus teneatur ronis
cedere, quos potest hane, vel illam collectionem inte.
87 D Ro complemento doctrinae traditae in hoe d
x hio inquites primo: An, attenta rei natura, si in homine lapso necessaria statia habitualis aes serivanda Omnia praecepta naturalia' collective l ' Respon. detur affimati vh. Et colligitur non obscur ex D. Τhom
art. 4. supra relato, ubi ait: Institu natura e rupta n potes bomo implere' omnia moηdata legis dλDa sne gratias ante . Et art. 8. etiam relato ait: simitigo, ante iam heminis ratio, in qua es peceatum mortale, reparetur Ieru
tiam j lificantem , potest flom a peccara me trira varare, scandum alis ci emptis: :: Ied usu diu maneat ahque m . rati , esse non potest. Unde D. Greg. hom. ai. in Ezechiel inquit: Peceartim , quod per paenitentum non de ειν , I pondere is aliud trahit. . Et probatur ratione: Nam servare omnia praecep ta naturalia Collective importat ea parte modi operandi
diuturnam unilarmitatem, et eonsistentiam in bene Operando ', sed ad hane requirit ut gratia habitualis iuxta
providentiam ordinariam . ergo gratia habitualis, attenta communi providentia , requiritur ad servantia omistita praecepta naturalia collecti vh . Major apparet certa. Minor vero probature nam modus hene operandi
diu, & uniformiter debet supponere inclinatione uni risme, &ex natura sua cons stetite ad honum; sed hanc nulla gratia potest praestare homini lapso pr ter gratiam justiti cantem, seu habitualem: ergo ad uiuturnam uni sor mi. tatem, ' consistentiam in benὸ operando requirit ut gratia habitualis. Majoe videtur certa , iuxta ilius, Maris
operandi MDitis modiam egendi . Minor vero pecitatur. nam in primis in homine lapso non datur locus Q in. Gritatem naturalem deindε gratia auxilians commuis cicatur per modum transeuntis.' tandem gratia habitua. lis est habitus ex natura sua permanens ergo nulla graria praeter habitualem potest praestate inclinationem Gniformem, & ex se contistentem ad bonum.
88 Sed objicies primo cum v quo, cui praedicta
retantio non arridet, existimate suescere auxilia continuata emcacia intra oclinem naturalem, quae in timetis eogitationibus congruis consistunt. Nam posita cogitatione congrua, sequitur infallibiter observatio prae cepti s eaque ablata, etiam sa ad fit gratia habitualis, non sequitur : ergo suffciunt auxilia efficacia, seu cogitatio.
Des congruae continuatae ad servanda praecepta natur
lia, &non requiritur gratia habitualis . Sec do . Nam observatio adhue collectiva totius legis naturalis est naturalis entitative: ergo non requiritur ex parte principij ulla gratia supernaturalis, qualis est habitualis . Tertia. Alias sequeretur, quod pollet quis cognoscere se esse ingratia. Cuaria. Sequeretur etiam, quod homo existens in peccato mortali teneatur statim ad austificationem, cum quilitat sub mortali teneatur vitare periculum proximum peccandi mortaliter, quale praestat status pecacati juxta testimonium D. Gregotia supra telatum; consequens est contra communem sensum Τheologorum rergo non requiritur gratia habitualis ad serva a colle. cti vh omnia peaecepta naturalia. Ad primam objectionem respondetur, concedendo antecedens; sed negando consequentiam. Nam licet ata solst/, & iuxta providentiam extraordinariam possint Gosetti auxilia effcaeia, seu cogitationes coagiuae comtinuatae ad servanda collectivὸ omnia praecepta natura. lia; attenta tamen coonaturali, & suavi Dei providemtia, at hoc requiritui gratia habitualis ; quia ratione illius dicit homo exigentiam ad unisermem collationem auxiliorum emeacium; fle, sublata gratia habituali, nulla esset sorma, ratione cujus exigeret continuam colla tiociem aurisiorum. v Ad secundam respondetur, ex ea tantum inserti , quod non requiratur gratia hahitualis per modum principii exequentis ipsam observationem praeceptorum naturalium. Cum quo stat, quod requiratur ad comprimendam utcumque inclinationem appe
litus sensti vi ad malum: scut in statu integritatis persectio illum constituens noti requiritur per modum principii et ieientis observationem praeceptorum naturalium, seu tantum per modum comprimentis rebellionem a petitus. Ad tertiam respondetur negando sequelam . Quia non scit certo , & evideater esse necessariam gratiam hahit ualem ad Observanda collective praecepta na.
inratia . com opposita opinio sit probabilis . Auri: Nam homo potest certo scita si non uiolasse ali.
quod praeceptum naturale per aliquam notabilem duo rationem: sed non potest certo scire, quantum sit illud tempus, quo fine gratia potest non Dangere aliquod ptaeceptum naturale. ' Ad quartam res scietur negan. do etiam sequelam. Quia status peccati non est peries.
in m proximum fiangendi aliquod praeceptum s eum
possit homo absque gratia per aliquod tempus servare Omnia praecepta naturalia. Et licet agnoscat, quod ali. quod violabit , si diu perseverat in peccatos non t