장음표시 사용
151쪽
Tract. XIII. H Gratia Dei Di p. II. de Gratia ha&ttiali.
oua emnino videnda fuit, ut ae diximus it Ict. q. disp. r. iam. ari J quod amor , iiipoth in petieriti &xuth auhctivus: suppomisi uti. odi cium sui tu bino no Mitatem, qua assicitur , & attrahitur amor vero U 1, in pote st i sectissimus & pure essectivus , causat suum Ob jectima, seu bonitatem in cibo cto , quod latinae illiusti ilicii: ideoque nihOm. i. pati . quatit. ao. art. a. inquit, uuia- Dra est iusti, dens, o creans h autem in ritus Ei m hominem esse a D. odi; fetiim per amorem superna tu talem, & in ordine ad vitam aeterium importat aliquid
iiiiiiiis cum in homine. --- -
ieetu . S alii gratus pet puram extrinsecam benevoleti etiam illiust ergo nou est neccesse, quod amor divinus ei gahominem producat aliquid intrinlecum in anima, quodorimum MA, tias Mappellamus. Antecedens probatur ptimo: tiam Deus teduitur ab homine dilectus, illique gra. rus per puram extritis eam benevolentiam illius: ergo id in potest dici de homine tela te aes Deum . Seo M. Deus υult omne hominεs sal.os seri& tamen hic amor quandoque nihil intrinsecum producit, ut liquet in par. vulis decedentibus sine baptismo: stgo idem quod prius. G Dis: hum praedε si inatio includit socialem amotem
Dei erra inaede Itinatos, auxta illuci Malach. a.Iacia diarn, di tamen non sinister tinnit in eis aliquid intrinsecum, cum interdum lini in statu peccati . ergo. Et confit matur primo: Nam amor sumcienter potest explicati per ablatio stan mali, quin conserat aliquod M. Dume ergo amor D i patest salvari erga hominem pethoe praecis ε, quod remittat offensam. serebora ν Nam homo per sauin peccatum tani iam offendit Deum quoad asticium . vel secunctum inobabiliorem nostram senten Elam lanium producit moraliter, & init insece ossetisam rogo etiam Deus potεst remit iure offensam vel Der amniarim sente ess)etivum , vel per hoc quos producat aliquid Eantum mota liter in homine.
Confirmatur secundo : Odium Dei nihil Iotrinsecum
ponit in homine, quem odit, sed tantum est obseclum extrinsecum dispi cemi, , ut liquet in pueris existentibus In limbo, quos Deus odit ut a uilior supernaturalis, quin aliquid ponat in illis igo etiam Deus potest hominem diligere, quin producat in eo aliquid intrinsecum.
Ad objectionem respondetur, negando antecedens. Et ad primam eius probationem satis constat ex distri. Dine insinuato inter amorem creatum, & cii vinum Amor
enim creatu , utpote immiserius & stetili , supponithonitatem in Obi cto, maxime iti DLO, & propterea
Deus redditur homini dilectus tantum extransech. Amor velo di. inus, utpote periectus de secundus, proaucithonitatem in rebus. iveoque homo noti uicitur uilectus a Dco pet extrinsecam tantum denominationem.
Ad secundam in halionem teipondetur , quod cum amor ille generalis, quo Deus vult omnes homines sal vos fieri . non stabsolutus & simplicitet talis, tantum vel ii, quos conserat remedia genet alia ad salutem, qua- Iia snit auxilia suffci ita, & sacramenta, quae eκ vitalit amotis omnibus conseruntur juxta capacitatem uniuscujusque Nec oportet, quod eti ut illius omnibus coci
seratur gratia habitualis , qua homo redditor dilectusiimplicii et a Deo, & proxime acceptus ad gloriam. Pro quo recolantur, quae diximus tract. q. disp. 3. tribus pri. Dis dubiis.
Ad icitiam respondetur, opus non esse, quod Dcus dilinans amore enicaci praedestinatum, pr omni tempor . ex quo illum Hegit ad gloriam, producat gratiam, es xlotiam . alias Deuet ah aeterno determinans producere mundum leueretur illum producere ab aeterno. Amor enim diuitius, esto absolutus & εmcax, est libet quoad determinationem tem iis, in quo producturus est sis messectum. Itaque satis est, quota amor inclusus inpiade clinatione pmducat effectum ei corres .iuente in pro tempore a Deo statvio. Ad primam confirmat; ora respondetur, quod nihil pol si dici simpliciter Ac posui. Periam, per hoc
praeci e quoa austratur ab eo malum, sed per hoc quod conseratur ei bonum, aut in eo supporiatur' ablatio enim mali tantum posset conducete ad O positionem odii quod ipsum malum det et minabat . Proindeque homoron diceritur a D o simpliciter politi vh in erus , periise Neci H quod illi remitteret omniam. ' Adde primo: quod D. Tho..x loquitur in hoc ait. de amore simplici ter tali, & in ordine ad beat;iiidinem, &h;e non satis
explicatur ita re inissiones osse iis , sed in collatione gratiae, quae est semen doliae . 's Aude secundo . quod Ossensa ii a potest icinitii absque infusione gratiae, ut supponimus ex dicendis irati. si quenti. Per quς constat asi obur alatium coastinationi. Siquidem homo ideo os. senuit Deum placi, e quoad an elum, vel saltem quoia effectum moralem , quia D ut non est offendibilis physi. ce. At homo est diligibilis phylice a Deo. Unde nocitenet paritas.
Au secundam confirmationem respondetur, quod odium Dei politivum Elga homi uem supponit in eo tu, per quos constituit ut tu ratione obiecit odibilis, uideli cet Peccatum, quod non potest a D o causati, sed a sci lci
homine. Amor vero illius no su p.roait hoditatem ut istam, ratione cujus possit diligi, quin causet ut ab ipso D O,& propterea amur D i erga hominem non potest esse pure affectivus.
Ooiicies secundo: Ex amore, quo Deus assumpsit humanitatem ad unionem hypostaticam, nihil intrins cum proauctu:u fuit in humanitate pro priori ad ipsam
uuliant m P ergo pariter ex amore, quo Deus diligit M. minem au beatitudinem , non oportet , quod aliquod donum producat ut ante beatitu uinem.
Coti firmatur primo. Nim potest Deus maest dili gere unum hominem quam alium , quin in eo causet
maius donum intrinsecum : ergo etiam potest eum ab .
soliue diligere absque in susciae dotii intritiseci . Consequentia videtur bona, iuxta illud tritum aEioma, Ira se
Bulet magis ou istagis , sitit sim uiter is sues citeν . A te. cedens vero probatur: nam itat, quod homines habeant aequalem gratiam v. g. ut quatuor. & quos unus eliciata tum charitatis ut tres, & non alius ses ille ditineretur inagis a Deo, eum sit acceptus ad majorem gloriam rergo diligeretur magis a Deo absque maiciti dono intria. seco. Patet consequentiae quia ille actus non disponit ad maiorem gratiam, ut alibi dicemus. Augetur hoc. Nam multoties accidit, quod Deus producat aequalem gratiam in piaede istinato,& te probo;& tamen magis diligat Deus praedestinatum, cum gratia illi collata sit majus beneficium: ergo idem quod
Confirmatur se udo Nam eκ amore, quo Deus diligit hominem, non tenetur illi coaserre gratiam ha hii ualem, seu potest conferre alia auxilia: ergo ex ra
tione D. Τhom. non sequitur infundi intitu sec. grati a habitualem. Ad obiectionem resinadetur, effectum amotis di. iniem diversum juxta clivetiitatem amoris. Unde sciit amoemi aut holis naturalis latitum petit producere Rhuam tiain: ita amori ut ita dicam: hypoliaticus solum petit producere unionem hypostaticam. Sed amor simpliciter talis, quo Deus diligit hominem ad beatitudinem, petit producere gratiam habituat an, cum sine ea ha heri noti possi. Et de hoe est sermo in ratione D. Τhom. Mortinam ostinatim in te his: l tur , quod lic/t gratia in eo homine, quia Deo plua diligitur, non sit maior in esse ph*sico, est tamen intrinsec. maior ine astatiae quia manet in ea ius ad majorem gloriam, &insuper in statu gloriae conseretur ei maior giatia in esse
physico. Et his cle causis terminat intensiorem amorem. I Per quot constat ad augm ntusa confirmationis: siquidem gratia collata praedestiuato est maior intrinsech Otconjuncta cum gloria, quam conjunelionem non imporiatat gratia collata reprobo: de hoc sussicit, ut praeueni-
natus tei minet majorem amotem; quin unquam veri.
ficetur, quod talis amor Dei en ius ecundus, & piue
Ad secundam confirmationem respondetur, quos si amor Dei est smplicii εr tulis in linea supernaturali , hoe est in ordine ad beatitudinem , non satis explicaiatur per collationem auxiliorum, nisi etiam producat gratiam habit alim, siae cuius productione amor Dei nota est in pixditia linea simplicii et talis & citium est securi
dum fidem, quod Deus potest smpi citer diligete, de desacto pitit s ditistit in otuine ad pra dictum finem. s obiicies ultimo e Nain amor mi supponit ita
homine bonitatem, quae sit moti viam illius : ergo nota causat bonitatem Antecedens probatur e tum ex illo liciae q3. E o ιμνοι sis Iazicis ea, o g.c. V As iu retitia meri, tuo dia i ete. Tum eri r quiae ectum actius
152쪽
Dtib. L Ais gratia babituriis sit albuta intrinsecum, o creatum oci I s
praesupponitur ad illum; sed honum, quod est in crea.
auris , est obiectum terminans amorem divinum: eris Eo iste supponit in homine honitatem. Tum denique rquia Deus amat hominem in ordine ad beatitudinem propter metita : ergo amor illius supponit bonitatem .
Ad hane obiectionem responaei ut negando antec dens . Alias Deus moveretur a boni late creaturarum ;quod εst salsum, ni docet Div. Tnom. pluribus in locis . Ad primam probationem dicensum est eum D. Th. praeditium locum ibi exponente, quot illa particula exstis non siqnificat causam, sed concomitantiam , seu si
snum dilectionis,& effectum illius: proii eque dilectio ipsa facit hominem honora hilem,& gloriosum. Ad δε-
euadam: Respondetur conceuendo majorem, de obiecto
specificativo, & purὸ speculativo; negando uero illamoe objecto sienndatio, & practico ipsius actus . Et hoc pacto se habet voluntas divina in Ordine ad creturas , ad quas producendas, simulque diligetidas unich moue tur a bonitate clivicia. Ad tertiam : Respondetur , quoa dine intentionis Deus vult homini gloriam indem
denter a meritis, & ex hoc amore oritur voluntas con
serendi merita, propter quae polles cedine executionis confert gloriam . non ita quod Deus moveatur ex ipsis meritis ad collationem gloriae nam, ut inquit D Thom. I. pari. quaest. o. art s. mit Me eis proptes hae , seu nouμυρὸν Me xiar hoe ; sed ab ipsa honitate divina, prout
est ratio specificandi justitiam divinam.
Res)ω iis dialii quoad secunda partem. a V Irendum est penndo , gratiam habitualemia i et ni immediath in anima. Et probatur pr*eipuὲ contra D Bona v. t modus Scoti infra examina. hitur J Nam illud est subiectum proximum gratiet. quod est proximum subjectum effectus illius sol malis; sed ani
ina est subiectum proximum effectus sermalis gratiae: ergo etiam est subiectum proximum gratia. Mitior pro .hat ni t Effectu; formales gratiae sunt hominem esse Deum participati v/, filiumque Dei adoptivum ; sed anima est subiectum proximum horum effectuum: ergo est subis.ctum proximum essectus sermalis gratio. Minor pro. hatur e nam scut in ordine naturali substantia est, cui per se primo competit esse, & filiatio naturalis; ita in ordine superna inrasi debet anima esse id, cui per se mi. mo convenit esse in tali ordine, esseque Deum partici pative, & filiatio adoptiva : ergo hi effectus conueniunt per se primo animae, & non alicui potentiae. Confirmatur hoc , simulque explicatur : Sicut in or dine naturali prior est substantia , quae ordinatur ad esse, quam potentia, quae ordinal ur ad operationem ς ita in ordine supernaturali prior est forma , quet dat super. naturale, quam forma , ouae ordinatur ad operationem remo sorma , quae dat esse supernat tale , debet per septimo convenire subjecto , quod per se primo ordina tor ad Qe; sed formam, oue dat piimum esse super
naturale , vocamus gratum habitas m, & animae per septimo convenit esse : ergo est subjectum immediatum
Obiteles primo Nam gratia est habitus: ergo estpρr se operatiὐus; scd habitus per se operativus recipi tur immediate in potentia: ergo gratia non recipit ut ii mediate in anima. Et eonfirmatur. Si gratia reciperetur immediat/ incnbstantia, elevaret eam, ut in incline supernaturali essetens per sed siquidem tantum in ordine naturali a seipsa habet esse ens per se; sed tepugnat gratiam praestate hunc essectum essendi per se, cum sit accidens: ergo non teci. pitur immediate in anima. Reberarere Repugnat acci. dens , quod specificetur ab esse ; alias esset, ut esset , quod est contra conceptum accidentis, de cuius ratione est, quod sit, ni inhaereat; sed si reciperetur gratia in anima specificaretur ah es: ergo nequit tecipi immediat h
Ad obiectionem respondetur coneedendo antecedens;& nεgando consequentiam. Quia ultra habitum ope rati. um data lis est aliquis, qui per se ordinetur ad esseele .ando immediate animam , ct disponendo eam, Dihme se habeat in ordine superiori. θ: praedictus habitus est gratia habitualis. Tori III. TMM. sata. .
Ad confirmationem te ondetur , negando seque tam maioris. Quia, ut recte ibi insinuatur, est contra
rationem accidentis, qnalis est gratia habitualis, quoaconstituat ens per se, cum eius essentia fit ines. Sta hoc iis se hahet suam latitudinem t siquidem aliud est, quod
ulterius ordinatur ad operationem , & non tam proaucutur , ut si, quam ut operetur, vel sit persectio potetntiae ad opεrandum :& huius est iti e potentia, ct cuiusvis persectionis in potentia receptae. Alius est , quod non ordinatur ad Operandum , sed ut subiectum illius constituatur in ordine superi oei: & hoe producitur, ut subjectum, si & ad hunc effectum inhaeret, qus modo
gratia inhaeret animae. Per quos constat ad rohur comtirmationis.
sed virtutes sunt in potentia Vergo etiam gratia. Conseia
quentia probatur: nam potentia dis inguitur realitεt ab anima; sed a forma recepta in uno subjecto nequit fieri clima natio ad aliud: ergo gratia nequit ese in anima. Confit matur. Si gratia habitualis esset imme uiat δin anima, prius di maneret ab ea virtus pertinens ad intellectum , quam virtus pertinens ad . voluntatem , v. g. prius climanaret sues, quam charitas, sicut ab anima prius dimanat intellectus , quam voluntas; sed hoc st aliam cum sues informetui achattiate, a qua par licipat uim merendi, & sine eius informariotie nequit esse meritoria : ergo non recipitur in anima sed in voluntate. Haec obiectio cum confirmatio.κ tanetit uiniculi a les insta ova minandas . Ad obiectionem tamen hieviter respondεtur , nullum esse in civenien in eo, q ioci a forisma recepta in uno subi cto quo ejusdem supposi id ima net alia forma tec pia in alio subiecto ορο illius suppositi, ut mille evomplis dεclarati potest: ab anima enim di manat intellictus, qui tecipitur in ea , & tis bilitas ,
quae tecipitur in corpore: a gratia dimanat charitas reiscepta in voluntate , & plures virtutes morata receptae
in appetitu sensitivo : a gloria animae dimanat gloria
Au confirmationem respondetur, quod in Christo
absque controversa ulla prius dimanat lumen gloriae pertinens ad intellectum , quam charitas pertinens alvoluntatem : Unde ex vi huius tota structura eonfitismationis ruit. Circa fidem autem considerandum est,tios potest accipi oupliciter: vel secundum se, hoe est
ecundum suam essentia in .' vel ut informata per chari. talem. Quando fides infunditur utia cum gratia &cha. titate, sicundum se prius dimanat a gratia, quam charitas, licet ut informata per cha itatem posterius di manet.
Ex quo tani itin potest depromi, quod charitas si prior in dimanando, quam fides secundum aliquid ei acciden. tale , quod libenter concedimus. At ex hoc novi sequitur, quod gratia absoluth prius insuat in eliaritatem, quam in fidem. Sed de hoc latius agemus in tract. de
in quo est gloria, ut communiter sumitur, cum haec si gratia consummata I sed glotia immediat, recipitur inpotentia r ergo etiam gratia. Minor prohatur: Gloria consistit in Operatione ς sed operatio recipitur immedia i in potentia: ergo etiam gloria. Confit matur. Opposta versantur esca idem subiectum ; sed gratia, & peccatum sunt opposita ergo veristitit ut circa idem si hiectum; atqui noximum subiectum
peccati est voluntas.' ergo etiam gratiae. Ad obiectionem te spondetur nerando maiorem. Nec
probatio ibi inclusa aliquid suadet e quia illus prolo. quium non debet ita intestigi, ut gratia, & gloria non distinguantur; cum gratia insuat in gloriam, & ah ea co-
paretur. Dicit m tamen gloria gratia confiammata quia gratia ultimath perficitvr pet visionem, in qua gloria communiter accepta consistit, sicut quaelibet is iura ol-timate perficitiar per operationem , et clam vis tac non reiscipiatur immediate in natura, sed in potentia. Ad confirmationem facilὸ respondetur iuxta nostram sententiam , quod peccatum habituale , & gratia opponuntur directh,& immediate, ideoque scut gratia recipitur immediate in anima, ita peccatum habituale, quod in privatione illius consistit, ut alibi diximus Peccatum vero actuale , qsod tantum indirecth opponitur gratiae , potest immediath recipi in voluntate, vel alia potentia; sium ex hoc arguatur, qu O .l gratia recipiatur in ipsa.
153쪽
14 6 Tract. XIII. de Gratia Deis III.
Io TNquires primo . an gratia habitualis sit quali. 1 tas permanens: Et ad quam speciem mitiueat
Suppouimus tanquan certum ue fiae, quoa sit accidens, cum id ut fiatat Trid. siti 5. cap. I. uicens, quoa beret. Quo supposito, responcietur ei te qualitatem , non transeuntem , seu permanentem . pertinereque ad spe.
ciem habitus. Q oad inimam , dc secundam partem , .empe quod sit qualitas permanens, est acleo certa, ut ruidam uicant esse de si te immeuiate. Alii, quod oppotus modus dicendi sit saltem proximus errori. Et prima pars probatur primo ex Catechismo Romano euplicani e Concilium Trid. loco supta relato, ubi ait: Mi autem gratia, quemadmodiam Tria ut isa 5,euus ob
vilias credendiam parara amoriemutas propos a , de rore, non
solam ter quam peccatoram n rem sis dea dabina qtialias in
D inue probatur ratione ex principiis philosophi. cis desumpta: Nam gratia habitualis non est quantitas, quia haec est proprietas materiae , dc solis corpotibus convienietis; gratia vero eli spiritualis, quet manet in anima separata a corpore . Ac in Augelis. Nec est relatio: tuin
quia gratia terminat per te acii ouem, secus vero relatio dium quia est quia absolutum , utpote constituens homi. nem tollum, gratum, & amicum Dei, quae rationes aliis. Dae sunt a relatione. Nec actio, & pallio: quia hae sunt via ad justificationem . Neque aliquoa ex quatuor ultimis
praedicamentis, viae lichi satus, quando uni, aut habitus .' quia asticiuntur rebus corpoteis. Manet ergo, quod
si qualitas, cum supponamus non esse substantiam .ii Secunda pars, nemph quod haec qualitas sit perma. nens . Ostenditur ptimo ex Concit. Vien cietεrminante , ut qoia probabilius, dictisque SS. ac Theolonorum magis consonum, gratiam esse habitum, & propter hanc rationem dicitur habittialis . Ergo a hsque temeritate non potest in plagi defendi opposita opinio. Ostenditur secundo ratione j Nim gratia sanctifieans est radix visionis heatae, sunt amentum justitiae ori ginalis, ejusdemque rationis in adultis, et parvulis i sed visio beata ex natura sua est permanens , item iustitia originalis erat principium immortalitatis, quae denotat poemanentiam , & parvuli non sunt capacεs motus flui.
oi : ergo etiam gratia in Omnitius est permanens. Et confirmatur ex D. Thom. 3. Contra gent. cap.rso. , Ac in praes art. a Nam Deus non mitius prosi
det hominibus, quot uiligit in ordine ad finem super.
natural in , quam aliis creaturis in ordine ad suum fi. nem; seu caetetis creaturis confert formas permanentes,
quibus connaturaliter tendunt in suum snem, ut liquet in levitate ignis, At gravitate lapidis : ergo etiam h
minthus debet conferre formas permanentes , ut coo- naturaliter tendant in finem supernaturalem ; sed huius. modi formae sunt gratia, di virtutes concomitantes :ergo hae sunt formae permanentes.
at Tertia pars, videlicet quod pertio at ad speciem habitus , praeterquam quod constat ex Concilio Vien. supra relato, facil/ probatur: Nam non pertinet ad spe. ciem potentiae , aut impotentiae , eum non ordinetur per se primo ad operandum, aut recipiendum, sed ad dandum es in linea supernaturali : deiticle non pertiisnet ad speciem passionit , aut passibilis qualitatis r nec ad speciem formae, aut figuret , quia hae species sunt propriae accidentis corporei tandem non est dispositio, quia hre ex natura sua est facilὸ mobilit ;& gratia ex natura sua est permanens juxta proxime dicta. Restat ergo, quod si habitus Seu contra hanc ultimam partem obiicies : Nimile, ita est Wrfectissima qualita et sed habitu non est species persectior qualitati cum p t sectior si potentiar ergo gratia non eli habitus . v Contirmatur. Nam ha-hittit non est sicil/ mobilis a suoκcto sed gratia est facilὸ mobilis ab anima, cum amittatur per quodlibet
peccatum mortale. ergo idem quod petil . Ad obi citonem tu ouuetur concedendo maiorem;& negando minorem . Nam potentia timc est habitu misereor , quando sunt intra tundem ordinem , secti vero quando habit ut est ordinis summotis potentia, uti
sunt gratia, dc chalitas . v Ad c firmationem ict a.
Disp. II. de Gratia babisualy.
detur cum D Tho m. quaest. 27. de Herse. are. ad s. hi
strati potest ex illo t. Ioann. 3. ubi est . Omcis, qui natus se ei Dres idest per g atiam l peccatum non fucιt , quoniam I men , flus in ea manet, o non potes peceare. Quasi dicat , quod uissicile p ccat 3 Inquires secundor an gratia habitualis possit reci pi tu creatura non rationali, v. g. in lapide Respo cietur negati v E ; quidquid alii dicant. Et probatur ratione sui clamenta sitiam subimum, quod non est capax essectus formalis primatii specifici formae, non est capax adhuc per potentiam Dei absolutam ipsi ix Memae; sed creatura irrati alis non est ea pax effectu sa mali sp -cisci gratiae I ergo nec est capaκ gratiae Caa-sbquentia est legitima de utraque praemissa probaticla. Major ergo probatur primo a paritate .' nam ita se habet sol ma absoluta quoad suum effectum sermalem speciscum , sicut sorma respectiva quoad suum obiectio primarium, sed subjectum , quoa non potest at imgere objectum primarium formae , non est capax illiu A propterea paenitentia adhuc per potentiam D i absolo. tam nequit recipi in Christo, nec fiues, aut spes in hea. to, nec lumen gloridi in potentia ψisiva eoi parea; de sede aliis.' ergo nec subjectum , quod non en cana κ e fractu, sor malis specifici formae absolutae . est capi K prς- dictae formae. Semiab . Dent noci potest proauore aliis quam sermam secundum gradum communem , quin in ducat illam secundu in grauum atomum, di diu retitia. l-m, quia non est dabilis a parte rei natura universa. lis , sia omnis actio termina inr ad sermam, ut baete ergo nulla forma potest recipi in aliquo subjecto secum dum gradum communem accidentis, si non poten is eo recipi secundum gradum differentialem P cum igitur natura irrationalis non sit capax essectus formalis clim-tentialis de specifici gratiae habitualis lut probabimus
nullo modo poterit recipere eam.
Deinde probatur minor primi syllogismi es.s ct iis set malis speciscus gratiae, ut insta videbimus,
est reddere hominem participem naturae divinae , hoe est constituere illum Deum per participati ciciem, juκta illud Petri t. in icthee esciamisi itii, conforrea natura. At viventem vita aeterna , juxta illud Apost. ad Roman. o. Gratia autem Dei illa H a. dc potentem salire iuvitam aeternam , juxta illud Ioannis et fons aqua socientis in istam atrinam; sed lapis v. g non est capax horum effectuum, ut ciscutienti per singulos constabit, de proprei ea adversarii aiunt tantum posse recipi petmodum qualitatis I ergo.
Sea obiicies nonnulla e Σεmpla, in quibus vide. tur formam aliquam desacto recipi in aliquo subiecto,
cui non communicat suum effectum formalem specis cum . Generatio enim substantialis recipitur immediat in materia prima, Ac tamen non communicat illi suun effectu in formalem specificum, videlicet esse Multam, sed tantum quendam effectum communem, scilicet e In affectam generatione scut si albedo reciperet ut io Anneio , solum redderet illum sustentantem albedinem Item actio transens tantum denominat suum subjectulo, nemph passum , agerem auiora. Τsodem relatio, quam forma dicit ad materiam , recipitur in toto comporito, quod tamen solum reddit illud affectum relatione . Erago etiam gratia poterit recipi in aliquo subiecto, quia non sit ea pax essectus formali υ-cifici illius, Ac truitum
denominetur Uettim gratia , seu sua Mans gra ram. Ad hanc obiectionem tela ridetur, negando assumis plum. Et pro intelligentia duorum priorum ex moloriam. Nota primo quinam esse sermas, quae tribuunt subjecto, aliam denomia tionem in ne nere causae seria malis , dc aliam termino in genere ea alae efficientis . quarum prima est essentialis, de spicifica: At secunda eiu secundaria ut liquet in visi e , quae denominat ias ne te causae formalis poteriti υ1284 em, Ac in genete causae eis ci ntis decioninat obiectum ossim , ita ut
prior sit primaria, At essentiali ; de posterior secundaria . v Nota secutis o , ita omnium senti titia nullam es formam receptam corinaturaliter in aliquo subiecto, cui non pristet suum eme utra formalem specificum. Et inde tectὸ arguitur, sub ea una noci esse capax reci Pi i -
154쪽
Et naturaliter aliquam formam , si ab ea non potest participare suum essectum sot malem specificum; licet dissicile sit assignate praesictuin effectum omni hus sor.
mis. Hine ergo constat ad duo priora exempla. nam eum generatio Rhstantialis, di actio formaliter transens conitaturaliter recipiantur tu subjectis relatis in obje.ctione, procu Uubio communicant eis suos effectus sor. males specificos r quamvis nobis sint innominaii, &ignoti, & explicentur per hoe, quod materia est a M. cia generatione, & passum effectum actione. I Ao ter rium respondetur , non esse omnino certum , quod materia importet relationem praesicamentalem ad formam, nec serma ad maletiam ev dεfectu competentis subjecti, cui praestet fiam denominationem primariam ' Permis. sci tamen , quod importent tales relationes dicendum est eas recipi in toto compolito. Ad quod satis est, quod relatio, qnam materia dicit ad sermam , tespiciat ipsam materiam, ut sub ectum denominationis prima mae, quatenus est sciemalis ratio, ut recipiatur in toto compositor sciat quantitas recipitur in toto composito ratione materiae; cui praestat suum effectum serma lem , hoc est reddere illam extensam. quem effectum non communicat animae rationali , sed tantum pol est denominati Vesta qtiantitare , seu extensone formali ip. sus quantitatis . Impossibile tamen adhue per potentiam D i absolutam est, quod recipiatur aliqua forma in subiecto, cujus nulla pars est capax essectus forma.
Qualiter gratia sit participatio naturae aevi P
II e/dit ad explicandam quiduitatem gratiae. In quo Quo, ut omnino certa, supponunt Theologi ,&nuod qu libet entitas creata est quaedam participatio Dei, quod gratia habitualis est sp.eialix participatio
naturae divinae, iuxta illud a Petti a. I'o quem maxima , o pretico notis Dromissa rixatis, ut ire hae essetamini di vinae consortes natura. .ntroversa tamen inter eos est inexplieando modum , & qualitatem hujus participationis. Prima sententia docet ratiam ha hi tualem esse tamtdm participationem moralem naturae divinae per amactus, & voluntatis consormitatem cum voluntate clivi. na. Pro qua reseruntur Nominales. Meunda asserit non esse participationem phiscam formalem naturae diuinae, sed tantom virtualetra. Pro qua plures, si pinesso nomine, reseruntur . ortia defendit, esse participatione physicam sormalem naturae divinae. Ita eommuniterTheologi, quos supervacaneum est recensere . Sed adhue inter istos est non parva dissensor Nam Lessius lib. i. λ Stimmo ho no cap. l. dicit, esse parricipationein naturae divinae, quatenus est vinculum, & nnio, qua divinitas intrinsece, &smcialiter in nobis habitat; itant, etsi non esset immensa , .mi in iustis, &per divinitatem sic unitam tanquam perso mian justi constituuntur filii Dei. Suariet. lib. 3. cap. .& Curiel ponunt hanc participationem praecish meo, quod gratia eo veniat eum natura divina in debito viso nis Natae . Gua visone potius, quam ipsa gratia assimi. samur D-o, ut addit Ariaga disp. M. num 6. motus ex illo r. Ioinn.4 Simules ei erimus, quia videbimus eum ista est. ' Scotus cum eiu ς discipulis ait, esse participationem naturae diuinae , quatenus dilectiva sui tantum est. Alii asseconi, esse participationem physicam illius quoad attributum praecise sanctitatis. Abi, ut Amicus in pi aes disp. 294. Dico quarto defendit, non esse participationem naturae divinae, qua vitalis est formaliter qui in dos dicendi est communis recent totum Societatis.' Sεd omnes Thomistae docent, gratiam habitualem esse partiis ei pation-m sol malem & physicam naturae divinae, quate nus est forma constitutiva Dei, & sancti scativa illius, radix que uni .et salis omnium attributorum, & videndi, de amandi seipsum. Sed adhuc inter eos est nonnulla di .isio Nam Gonet in praes disp. a. art. q. l. Dico tertia, enm aliis ab eo citatis, dicit, quod gratia est participa tio sermalis naturae divinae, inout formastet&redupli. Tom. BL Putid. est Sala.
cati .e est in sinita, actus purus habetque totam plenitu diuem estendi. Caeterum Ferre in praes. qirast. I . h. 7. Malii plurimi negant participare naturam clivinam sorma ialiter suh his conceptibus. Joannes a S. Thoma in praesdisp. 22. art. I. l. Gare refri,feria duo, via metita incedit, asserendo, quou est participatio naturae divinae sub come ptu infinitatis, acius puri &ohκctive, non suboediive Nos vero mentem nos tam iam explicamus cum NM
sit participatio moralis quae virtualis,& quae forma. ais Pro quo nota, quod participatio tantum moralis fit mediante aliquo actu volunta iis, designante aliquis , ut vices illius gerat. Et hac ratione ux, oicitur assumiaci consolitum , & dignitatem viti metito contractu matri monii j & pecunia accipit valorem mediante signo R-stis. Partieipatio ph; sca est illa, quae convenit rei ex sua natura , secluso omni actu voluntatis: sicut imago naturaliter participat suam repidi sentationem. Haec autem par. tiei patio physca est duplex: Alia virtualis, vel quia par. ticipatiar aliqua virtus ad producendum id, quod es participalio formalis; scut semen est participatio D trantis ad producendum genitum, in quo residet Miticipatio Dimalis generantis: vel quia tantum participatur tu quos in participato est tantum virtualiter eminenter: & hoc
motio creaturae omnes intra ordinem naturalem sunt rati tum participationes virtuales Dei cum earum praedicata tanti)m virtualiter eminent et sint in Deo Participatiosormalis est ea, quae Armaliter participat id , quod sol multer est in alio :& hoc pacto calor in aqua participat formaliter suum esse a catote ignis. Hac autem paristicipatio potest esst iu duplici diffisentia r nam quandoque si cum convenientia uni voca, licet ratio participata inveniatur imperiectiori modo in participante, quam ita pari ici pato, ut aperte constat in exemplo proxime reislato. Quandoque sit cum convenientia tantum analogae quae convenientia, ut detur locu controversae, non tollit veram rationem participationis tot malis, ad quam sumeit, quod persectio participata sormaliter, & cum pro ptietate de utroque extremo praedicetur . Quibus prae
I. I. Lia ue essertiones reiicientes modos dieredi
Esse praecise participati nem moralem naiatntae divitiae. Haec assertio procedit contra primam sen. tentiam relatam num. II. Et probat ut primo ex Scriptura: Nam ad hoc, ut veri ficcntur de gratia habit sali ea, quae de illa in sacra pagina praedicantur, non susscit quoasit participatio moralis: ergo est participatio physica naturae divinae . Antecedens prohatur : nam per glatiam habitualem dicitui hominom nasci ex D/o , ni in ill Joann. I. ex Deo notas odit, aliisque in locis; sed hoe veris. cari non valet per participationem praecisε moralem e nativitas enim petit mutationem physicam: ergo per parti cipationem praecise moralem non salvantur vere & pro. prie, quae ce gratia praedicantur in Scriptura. Et e simatur. Nam iustificatio est quaedam natiis vitas per intrinsecam susceptionem gratiae, ut demnit Τrident. sessi o. cap. 7.& can. I i. sid hoe non potest salvari per solam participationem motalem natura divinae rsi quidem participatio moralis non est quid init insecum rergo est participatio physica naturae cliuinae. Confirmatur secundo. Gratia hahit ualis, quatenus est participatio natutae divinae, radicat uirtutes, & dona supernaturalia , qua ratione gerit munus nartire in linea
supernaturali; sed radicat ea non sol dira moraliter , sed etiam pli,scό, sent physce concurrit ad actus videndi, ct a manui Deum. ergo est participatio physica, & non tantum motalis . Adde : Nam dabilix est participati physica naturet divinς , eiusque attributorum a sed non est ratio, cur huc non fiat per gratiam , & virtutes nunc existentes: ergo. Maior prohatur: nam uabilis est in prudicatis creatis imitatio physica in iis prodieatis que tuti propria Dei, v. g. esse radicem uidendi. & amandi D um sed in hoe consistit participatio naturς divino eiusque attributorum: ergo possibilis est participatio physica naturet divinet. Adde se Me Nam alii effectus tot males
155쪽
gratiae, quatenus est participatio naturae diuinae, sunt physi ei, ut dubio seq. & trae . d Itisti . videbimus: ergo est participatio phIlica. Nee contra hanc resolutionem est objectio alicujus momenti. 18 D cendum est seeundo , gratiam habitualem non
stantum esse participationem virtualem naturet divinae, sed etiam formalem. Haec assertio procidit contra secundam sententiam relatam num. is. Et missis anthotitatibus, quia possunt exponi de narticipatione virtuali, probatur ratione fundamentali: Nam tunc datur participatio foris malis naturae divinae, quando participans habet eoove.
Qientiam formalem saltem analogam in iis inaedieatis, quaε formaliter sunt in participato ; atqui gratia ha
aualis ita participat naturam divinam , quoi dicat comvenientiam formalem in praedicatis, quae sunt propria naturae divinae ergo est participatio sormalis naturae divinae . Maior constat ex praenotatis num. Is Minor vero prohatur nam unum ex praedicatis serina
libus naturae clivinae est esse radicem physicam videndi,& amandi Deum, prout est in se ; seu gratia habitualis etiam est radix physiaca videndi, di amandi D um, prout est in se risi quidem phy sice radicat lumen gloriae , de
esuritatem, qui hos homo videt, & amat Deum in seipso: ergo gratia habitualis ita participat naturam divinam , quod dicat convenientiam formalem in praeclicati . quae sunt prope ia naturet divinae. Item natura divina est forma sanctificans Deum , eumque, qui per veram processionem
.llam habet, ut Vethum divinum .eonstituit filium Dei; sis haec, & alia praestat sol maliter gratia habitualis rergo dicit convenientiam formalem cum natura divina. Qua ratione recte perpensa praecaventur omnes evasi
Dicendum est tertio, gratiam habitualem non esse participationem physicam natiirae divinae praecise per mo.
oum unionis, seu vinculi unientis anima m eum divinitate.
Haec assertio militat praeeipiae contra Leisu . Et probatur primo ex C cit. Triclent. loeo supra allεgato vhi dem. nit, quod gratia est forma ipsa, qua homo constitnitor anisus, filius, & amicus Delbergo non se habet praecis3 Per modum unionis , aut uinculi unientis divinitatem
3ς Probatur secundo ratione 1 Nam forma sanctis. cans animam justi debet esse physica . sed divinitas nequittiniri per modum sol mae physicae ergo gratia non est vin.
culum sanctitatis per essentiam, seu ipsin, t est forma sanctitatis. Minor constat ex alibi uicti siqnidem om- viis forma physi ea linitur , vel per informationem, vel per iuhχsio em, quae ex suo concepto sormali dicunt im. persectionem. Major liquet ex dictis pro prima assertimne I Nec proderit recursus au sermam intrinsecam reo. ratem , ut aliqui autumant de divinitate p r essentiam res.
pectu animae Christi. Tiὶm: Quia verosi milius est, quod ei uinitas sanctificet physich per modum termini . hoe est Mnita per modum existentiae physicae. Tum etiam: Q iatinimae insti non unitur per modum existentiae , alias Deus esset hypostatich unitus euilibet justo . rim d Lque : Nam iam divinitas sanctificaret humanitatem euius. libet iussi infinith, ejusque operationes essent infiniti,vel aequalis valoris cum operationibus Christi. Adde. Nam propterea gratia non esset sorma semctificans animam , sed indicis e se haberet per modum vinculi nnientis divinitatem, quia revera mediante gratia Deus substantialiter unitur animae insti modo quodam speetali iuxta illus Ioann Ad eum veniemus manis Anem apud eum Desemus, quo supposito potiori titulo cli. vinitas ipsa uehet sanctificare animam, quam ipsa gratia habitualis; sed haee ratio est nulla rergo gratia non setis,et pemeish per modum vinculi, sed per modum sormae sanctificantis. Minor prohatur I ἀm quia unio cliviuitatis cum anima, mediante gratia, iton est unio illius p r modum formae physicae, aut moralis, ut proximδostendimus, seu praecise per modum principii superna. tutatis ad eum modum quo in linea uaturali Deus tini. rur per modum principii eilectivi per essentiam, praesentiam , & potentiam eiam qualibet creatura, aut per m eum obiecti cogniti, di amati per ipsam gratiam metitis virtutibus, At donis rergo gratia non est unio divinitatis per modum sermo sancti fieantis animam. Tum etiam:
cam quidquid sit, quod gratia sit vinculum divinitatis; ipsa tamen est j quae radicat operationes videndi , de
amandi Deum in kipso: ergo ipsa est forma sanctificans
Di p. II. de Gratia habitu Mi.
animam. Patet consequeretia r nam hae eadem rations natura divina est sotma sanctificans Deum. Unde melius
deb=t dici, quod gratia est dispositio ad hoe, ut diviniatas ipsa uniatur substantialiter cum anima modo praestri.
pio, quam unio.eto Dicendum est qnarth . participationem Armalem gratiae non e sistere praecise in hoc, quod habeat de hi tum ad visonem beatam. Haec assertio procedit contra Suatium, & Curielem. Et prohatur e nam debitum & ius, quos gratia habet as visionem Natam, praesupponit eam , prout en principium connaturale ruidendi , di amanti
Deum in seipso, de prout physice sanctificat hominem.& constituit illum filium Dei adoptiuum, & objectum
congruum diuinae amicitiae: ergo esse participationem soria malem naturae divinae non consistit praecise in dehito visionit , sed hoc est quidam effectus secundatius ipsius paristicipationis sermalis. ai Dicendum est quinto, participationem formalem gratiae non consistere praecise in hoc , quod participet naturam divinam, quatenus dilecti sa sui tantum est, nec
quatenus praecise est sanctitas, nec quatenus est dumta
sit intellectualis, At non vitalis, sed etiam prout est radix vitalis videndi & amandi Deum in seipio: quod est
idem, ae dicere, gratiam esse formalem participationem naturae divinae, prout est radix universalis & vitalis omnium attributorum, & sanctificat ipsum Deum t praecisci modo infinitatis, de quo insta. Haec assertio procedi L
eontra alios modos relatos num. I .
Quoad primam patiem prohatur evidenter, ni fallor, Nam lumen gloriae, visoque beata ortum debent ducere ex aliqua natura, scut charitas; sed gratia est radix charitatis, eiusque actus: ergo etiam est radiu luminis gloriae , & visionis: ergo est participatio sormalis naturae clivinae , non quatenus dilectiva sui tantiam est , sed etiam quatenus cognoscitiva . Erphea δεν Na
tura divina est radix non silum dilecti .a, sed etiam eo nostitiva sui P ergo potest partiei pati novi sol iam
quatenus est dilectiva , sed etiam quatenus est coan . scitisa sui I quia nulla apparens ratio potest assignari, est sub potiori conceptu possit participari sermaliter, Et non si h posteriori Jam sie; sed gratia nunc existens. st huiusmodi, iuxta illud Ioaα t. Hee es vita a rena,
tit cognoscant te.' dc iuxta illus eiuslem Joann. q. ue nratia loquentis, Fier fons a ueracientis in Dryam aeteriam.'ergo gratia nunc existens est participatio formalis natu.
rae divinae, non tantum quatenus dilectiva sui est, sea etiam qnatenus est sui cognoscitiva. 22 secunda pars osenuitur 2 Nam sanctitas dioitia vel est speciale attributum Dei , vel quies transcendens in omnibus persectionibus ciivinis , vel prςlicatum proprium natur et divinet; sed quidquid dicatur e gratia noniolum participat conceptum expressum sanctitatis r ergo participatici formalis gratiet non consistit in eo , quos tantum participet naturam divinam sub eonceptu on. Nitatis. Minor prohatur I nam gratia etiam participat sol maliter naturam divinam, prout est constitutiva D i. cum ipsam habentem constituat Deum, iuxta illud, Eeadiri 2 Dei e s Ide prout radix attributorum, & opera tionum, cum sit radix virtutum, de donorum, necnorioidendi, de amandi Deum in seipso I ergo non est paristicipatio naturae divinae, quatenus prccise est sanctitas, sed etiam sub aliis conceptibus. Adde. Nam conceptussis Et totis est effectus, aut quasi effectus secundatius euia iusvis sermo sanctificantis I ergo si gratia participat naturam divinam sub concepto sannatatis, est, quia pariatiei pat alium conceptum priorem.
23 Τertia pars hreviter probatur ex dictis in tracta dὸ ω one mi disp. 3. diab. 3. Et primo eu serim. ubi
gratia appellatur vita aeterna, ut ad Roman. 6. Dicitur etiam fons aqua satientis in liram aeteream , ut Ioann.
E go est formalis participatio naturae divinae, qua vi talis est formaliter . ' Nec valet dicere, quoa Eu vita aeterna, vel salit invitam aeternam mmcise , quia simul cum anima est principium visionis beatae, quae est selicissima participatio actualis vitae , dc aeternitatis Dei: non quia ipsa gratia si in se vitalis , & concurrat vitaliter . Non , isquam, valet: tum quia natura clivina propriori ad sui visonem εst vitalis, vitaliterque insulti visionem sui: ergo est participabilis sermaliter per gratiam. Tum etiam: Nam gratia ratione sui participat aeternitatem naturae divinet, sicut viso heata participat
156쪽
Dtib. II. Qualis r gratia sit participatio naturae desuae.
formaliter aeternitatem visi is divinae r ergo etiam participat vitalitatem divinam . Antecedens vicietur certum allax gratia non esset connaturale principium visionis
beato principium enim desectibile non est connaturale principium operationis indefectibilis. Maxime , qui ea
clem mensura, qua mensuratur visio mensuratur etiam
iumen gloriar, &ejus radiu , quae est gratia , quae mensura est aeternitas participata . C sequentia vero pro.
Miur: quia non est ratio, cur alternitas propria naturaedi. itiae siti participabilis a gratia, & non eius vitalitas. Tum dei',8: Quia, ni inquit D Tho m. a. a. quaeli. 2I.
art. a. ad a. Deus est visa est eruia o anima per thararatem, oeorporis so animam: Ied formalirar reviratas es vita ara
ama, fleti' o anima corpoνιs. Quo quid Marius Confirmatur. Propter a gratia non esset vitalis , quia provenit ab extriisseco ; sed haec ratio est nulla dergo dicitur iam arrena , non praecish quia est principium vitionis beatς quae est vita et terna , sed etiam quia in se est .ita. Minot probatur: nam ita se habet gratia in ordino super naturali, sicut anima nostra in oriscline naturali, & sicut suhstantia supernaturalis creata , si claretur a sed anima est in se vita vitaliterquὸ concurrit in intellectionem .' substantia etiam supernaturalis creata, s esset possibilis, etiam in se e siet vita , tametsi nitaque proveniret ab extrinseco ergo etiam gratia, esto pro veniat ab extrinseco, potest esse in se vitalis. Via an ut alia plura loco proxime telato pro concursu vitali h .mini gloriae. Ex quibns omnibus cosistat quarta pals nostr et assertionis, ut recolenti hucusque clicta colas abit.
Ut imo egenio contra aliquos Memoras. αη T, lcendum est sexto gratiam non esse physi. O Lam formalem participationem naturς ui-
vinet sicui sum esse em d se inui pendens , actum purum dic participati e convenientiae stematis ς ε ne tamen participati uem sol malem illius participatione imitati Dis se malis analogicae. Haec assitio continet per M.
tuam m/ntem D Thom. & ad hunc sensum possunt tra. hi omnes Thomisae.
Et in ima probat ut ratione .' Nam formalis parti .cipatio tutis tur in similitudine ,& convenientia formalitani voca, vel analoga inter rem quae participatur, & rem participantem .' ergo si gratis pati icipit formaliter iram onm essendi a se actus poti &c. debet habere e venieti. riam uni vocam , vel analogam formalem cum praedictis mouit sed gratia habitualix non habet sor.
malem convenientiam uni vocam, vel analogam cum praesitis mouis I ergo non est participatio formalis natu. rae divitiae secundum esse ens 4 fe inae pendens , actum purum &c. Antecedens eum prima consequentia ex uictis Cotistat. Et minor subsumpta quoad conven entiam uni vocatri supponitur Quo id convenientiam vero analogam probatur' nam ratio analogi analogia proporti nasi in sor maliter praedicatur ae suis analogatis. ut in.
ductive potest ostensi & constat ea logica; sed ratio oris a se , actus puri ere nequeunt praedicari de gratia habituali , cum constituatur praedicatis e tradictorie oppnlitis : ergo gratia habitualis non habet convenieri. etiam formit m adhuc an umina eum Oatura divina , p. t ea ens a se, actus portis &e C infirmatur . Nim promerea gratia est participa.tio formalit naturae di sinae sub coaceptu natare . quia de ea forma litor praedicatur n itura divinar qirae Est ra. tio analoga. & ita sicut de Dro praedicatur, quod est natura divina; ita de gratia praedicatur, quoa ert na rura divina.' & sicut natura clivina sub conceptu nam explicat esse radicem vi ndi amandi D-nm in seipso: ita vatia exprimit conceptum radicis via i di, & aman. di Deum in seipso. At qui gratia noci exprimit con cepto ri entis a se, aestis piari Cro nec hae rationes de ea foema liter praedicantur ergo nec participat illos solis
2s S reunda pars potitis eget explicatione , qtiam
probatione. Pro qua nota, hoc esse uiscrimen inter con veniti aliam unius rei eum alia, & imitationem.' quod licet res , quae aliam imitatur, cle at imporiare ali quam convenientiam cum exemplari s noci tamen sor
maliter sistit in eo, in quo eo ave iura, sicut sistit eoo.
venientia, sed tenuit per se ad imitandum exemplar, Heo quo excedit exemplatum. Hoc liquet in idea ui Vi
na, quam gratia imitatur .' ad cujus productionem c a
currit , ut infinita est , proinseque gratia ipsa debet imi tati illam ut infinitam; & certum est, quod non pariaticipat ab ea motium infinitatis : non ergo Oportet, quod gratia participans formaliter naturam divinam , qua temas est ens a se, infinita, actus purus per mouum
imitationis, quod ipsa gratia su etiam in se subjecti. Eactus purus, & ens a se. η Quoci illustrati pol st ex
communi couceptu participationi sor malis, Mi virtvalis, de euiux ratione est, ut inquit D. Thom. i. Metaph. lect. io. Iartem sti Gere , o Iartem relinquere I ergo licti gratia imitetur naturam divinam , secundum modos
proprios quos habet in se , non est necesse , quod ipsos molios participet in se subiective, alias esset imago perias ctissima illius; sed suffcit , quoa aliqua praedicata it. lius participet ; & omnia respiciat per modum exemplari
Hine probara potest a priori haee secunda pars huius
nitimae an. itionis. Nam gratia sanctificans est participatio scemalix naturae clivinae, prout est in se, hoc est prout est supernaturalis; sed natura divina prout est in se, seu ut superuaturali , est infinita, actus purus, & ens pere Intiam: ergo participat scit maliter naturam diuinam sub priuictis modis; non participatione sermalis conve
nien iς. ut mim praeced. prohatum est ergo participa.tione imitationis sol malis. Totus discursus est manifestu 16 S u obiicies. Si gratia non est in seipsa ens peres titiam, & actus purus , nequit participare naturam di Vitiam p t modum imitatio is formalis, quatenus estent Wr essentiam , & actus purus; sed per nos gratia ha hi tualis non est in se subiecit ψε adhuc per participati
nem eiis pet essentiam, & actus purus.' ergo non parti ei pat adhuc imitatione nat tam divinam, ut en ens peressentiam, & actus putus Maior probatur nam si nouon enς γε essentiam , nihil consequitur ex imitatione huiusmodi'. erno non participat imitative naturam divinam ut ei et per essentiam
Et confii matur. Quia Angelus etiam imitator ideam, quam nux habet cle ipso', & tamen non est participatio formalis per m dum imitati is alicuius praedicati divini, eo quod non hab at subiecti, e sot maliter modum
infinitum, qu m habet idea divina . ergo nec gratia est partio patio sol malis per modum imitationis naturae diis
vina , qua enim est eos per essentiam, actus puros&c.
A loniectionem e spondetur. qncia participatio se mali sentis per essentiam &c suapte natura fundatoria participatio. e formali alicuius pi aeuicati clivini per m
clum co i venientiae .' nam eo ipso, quod aliqua res creata,
v. q. charitas, aut gratia habitualis, participet in se se, jecti se aliquod praedicatum divinum, imitatur alia pr dicata, et a Drosunt, de nequ uni sub ecti υδ esse in creatura. Et haec imitatio conaucit ad marii festandam excellentiam summam ipsius gratiae , & ipsius participationi et sol nili per motum conueniecitiae formalis P-r a roa eo astat ad confirmatio. n . Quia Angelus
nec participat formaliter pet modum convenientiae soria malis aliquos Wificatum , cum nullum ens naturaleriti at in se misectio ni propriam Dei, ut propriami p. ius Dei, euius oppositum relucet in gratia . se chari tate '. nec imitatur formaliter Meam, quam Dius hahet de ipso, quia idea divina non repraesentat formaliter,& per se primo ullam rem creatam & propter haec tam qiram rationem adaequatam noci est participatio serma. iii tat , si ψε permnaum c uenientiet formalis, s vh per modum imitati is sol malis. 27 inquires, an gratia participet nato tam divinam ut subsit utem tu tribus personis , vel per modum conve nientiae formalis, vel per modum imitationis in hoc s. ea. plicatae Ps Respondetur quoad priorem convenientiam negative; & quoad posteriorem assi maiive. Prima pars ostenditur ea dictis: Nam gratia non subsistit in tribus per senis, ita ut sit principium processiora I earum . ergo non participat sor maliter naturam divinam ut subsistho tem in tribus per nis p t modum convenientiae foema lis . Patet consequentia . nam hu)usmodi participatio petit , ut ratio analoga in dicetur sor maliter de suis anal gatis, proind/que de gratia .
Et confirmat ut primo: Natura divina ut subsisteni
157쪽
an trihus personis est principium proc/ssionis utibi, &amotis, ut sunt duae personae; sed Iratia non est princi pium verbi, & amotis, ut sunt duae personae , verum nec absolute: siquidem per uisionem beatam in ptobabilioli
sententia no a producitur verbum: ergo non habet convenientiam formalem cum natura diuina, ut subsistente in tribus personis . Adde'. Nam dato, quod visio beata producat verbum Ae amor Uraritatis sutim impulsum,tion habent similitudinem eum verbo , & amore di .ino Dotionali, i et praecise cum verbo, Ac amore essentiali, quorum essent participationes formales ita uerbum istud per se primo exprimeret essent iam divinam , re se
cundatio Trinitatem, & alia orifcta; & impulsus expri
meret juκta suum modum inclinationem essentialem uo luntatis diuinae, & non spiritum-sanctuna, cum nequeat
ego participatio formalis illius, utpote quid ab intum ,& Sotitius. sinctus in recto quia relativum ergo non diacerent convenientiam formalem cum priscinis.
Nec ex hoc, quod gratia tendat media visione beata in mysterium sancti ilunae Tria dos praeoccupatur tacita obis uio) sequitur, quod habeat convenientiam forma lem cum natura divitia ut subsistente in tribus presonis.
τώδε quia; teodit in illud tanquam in obiectum, cum
qiro potentia non petit liabere convenientiam fotnialem. Ttim et am . quia etiam hoc modo tendit in creatura , cum qitibiis gratia non habet convenientiam formalem . Tu n d Liqtie . quia haec convenientia as summum saluati deberet in ipscie , quae e si essentia clivina, & species tata. tu ri petit in re convenientiam sormalem eum objeeto Primario, sicus vero cum objecto secundario , uti estis,st-riam Trinitatis tam respectu visionis beatae, quam rei, , ctu uisionit vividae. Nec ex eo, quoi tota Trinitas est in essentia animae m/cli ante gratia i uraeoccupat ut alia objectio J habetvraedi iam co iv .rieti: am cam iratura uisina ut subsisten te in itio is rionis. Q Ma natura divina en in illis, qua tenus ν Mariant ab e . , personae divinae sunt mediam te et itia i i essentia animete per modum principii, aut
28 S ODa, pars etiam probatur ex dictis. Nam ad hoc, ut glosia pirticipet naturam diuinam ut subsisten. t m in ii La; persouis tantum p r modum imitationis,
satis est, i ioci liam participet formaliter per modum naturae, se ut haec participatio siliuit Al hoe, ut illamini t tur , quatenus est artus purus. Adde: Nam gratia ioclinat corinaturaliter ad .iuendum Deum non solum ut annim, seis etiam ut trinum , trahitque substantialiter totam Giuitat m in animam: sed hic sufficiunt, ut Emitetur naturam uiuinam ut subsistentem in tribus personi; , quou portus pirtinet ad patticipationem virtua Iem subjectivam, quam ad se aiem . eigo est participitio naturae divinae, ut subsistentis initibus personis, per modum imitationis.
Noli tam n in sine hujus doctissimum Ferte loeci
pta telato I p. consumere tempus, & lahotem inu. euiter in impugnanuo doctrinam lapientissi ini, mihique maxime venerahitis Ioa . a S. Thoma, putantem, quod hie M oster explicet participatiouem tot malem gratiae per hoc, quod tenuat in quiduitatem divinam , necnon in modos proprios illius per modum obj I i. In quo fingit hostem, quem feriat. Siquidem mens huius tant; Mati stri vostro judicio non est excludere aliquam con venientiam QNectivam in conceptu formali Otiare, sed hanc praesupponit cum caeteris Theologis , illamque ex plicat per Faedictam tendentiam, quam non possit ha-h re nisi coaυenistitia su hjectiva praesupponeretur. Vel sensus illius est, quod conceptus actus puri, entis a se&c. participat Obj ctive: in quo tantum concedit quandam amit at ionem horum conceptuum, quam stabilitam reli
Argumenta e tra secti dam, o praecipuum
α; Issis argumentit contra exteras assertiones,1 I .el quia directh pertinent ad alios traa
tus, aut quaestiones, vel quia novi nulla praeoccupata ma rent; adducemus tantum ea , quς militant costra secundam . Et ita contra eam e
Arguitur primo: Natura divina constitu tur per e ceptum pers ctissmum summae intellectualitatis; sed gratia habitualis non participat formaliter praedictum conisceptum : ergo non participat formaliter naturam divinans sub conceptu Ad ure. Minor probatur nam conceptus
perfecti stimus summae intellectualitatii est intelligere actuale primordiale ; sed gratia non participat sotmaliter
hunc conceptum, aliasue ea praedicaretur, quod est im
Confirmatur. Viso ata non est participatio latis
malis naturae divinae: ergo nec gratia habitualis . Anteis cedens supponitur. Et consequentia probatur: Nam viissio heata magis imitatur naturam divinam, quam gratiae ergo si , hoc non obstante, non e It participatio δελ- turae divinae , nec gratia. Antecedens probatur e quia natura diuina constituitur p r iηDitie re actuale; sea intelli, sera actuale divinum magis imitatur iuressiffere creatum, quale est visio beata, quam gratia, quae non est inuta
Ad hane objectionem respondetur ex alibi dictis ,
quod natura diuina est formaliter eminentet intellectua-ilias radicatis, Ac ipsum olei gere actuale absque dili in actione vi, tuali , & ob hanc causam ad constitutivum naturae ui .inae non solum pertinet intellectualitas radi-
ealis, sed etiam ipsum actuale. At io ipso im
res gere actuali, prout constituit naturam divinam, re petitur formaliter eminenter conceptus etiam operationis determinatae, taliter quod talis conceptus ratione maiateriae , hoc est propter omnimodam identificationem cuniconceptu radicis , ultimate constituit naturam. At satalis conceptus operationis reperitur formaliter, aut virtualiter adaequare diuinctiis, ubicumque inveniatur, iam e si extra conceptum naturae. & natura constituitur praeci e pli conceptum radicis. Hinc ergo provenit, quot
gratia si participatio naturae divinae sub conceptu naisitire, & quod non participet sol maliter conceptum D. Ditistianis, quia scilic. hi conceptus in creatis te aliter dus tinguuntur. Provenit etiam, quod visio b ata non sit pirticipatio sormalis naturae divinae , quamvis sit par ticipatio intellectionis primordialis, quia videlic non pariaticipat Dieli tecte primordiale nis seeundum ex premio.
nem operationis determinatae , quamvis alias ratione materiae lit ultimatum constitutivum Dei. Per quos constat at confirmation m.
3o Arguitur secundo: Si gratia habitualis participaret formaliter naturam divinam, ipsam exprimeret fot-
malit r; s a hoc repud at ergo gratia nequit esse par. ticipatio formalis naturae divinae. Major constat e nam omnis participatio formalis, prout distincta a virtuali, ex p imit formaliter suum participatum, sicut participatio virtualis virtualiter. Minor uero probatur: nam ideo iii sententia communi Thom istarum repugnat spetes creata repra sentativa Dei immediate, & prout est in se, quia exprimeret saltem intentionaliter naturam dioinam : Da plus est exprimere eam physic/, sicuti gratia exprimeret,lia suppositione quoa sit participatio tormalis phys a naturae divinae ergo repugnat, quod gratia exprimat scir. maliter nat uram divinam.
Hoc argutrient. si rect3 probat , reddit impossitit lem omnem participationem formalem alicujus praedicatidi .ini . R spondetur ergo distinguendo m l rem er; ra. meret formatiter analogice, concedo ma mem; univoch,
nego maiorem. Et distincta minori eodem modo, negatur conseqnentia. Ad cujus probationem dicendum est. esse notam dispullatem inter o elem repraesentantem suum obiectum primarium , & gratiam exprimentem naturam divinam: si quidem species vel continet eandem naturam obiecti , proindeque uicit convenientiam nutuo ea meum illo; vel est eiusdem immaterialitatis , cum redisti,t illud intelligibile. Ac e et utroque capite est impossis
hilis species creata te praesentans Drum, prout est in se. Gratia vero tantum dicit conuenientiam analoeticam cum Datura divina exprimens eam in hoe, quod sicut natura
diψina est radiae videndi, & amandi stipiam, prout est iu se; ita gratia est radix videndi, &amandi Deum ita sit plo . in quo non includitur, quod gratia debeat luber
eandem naturam numcro, vεl specie cum divina seu tantum exprimit eam secundum modum longe inseri tem: in quo consistit convenientia analogica
3i Arduitur tertio Isi natura divina posset participati sol maliter a gratia sub conceptu nutura, etiam posset
158쪽
pari ic pati ab ea, vel ab alia sorma creata sub conceptues fia: seu hoc est salsum '. ergo salsuin etiam est , quod gratia particip-t formaliter naturam divinam sub conceptu natura. Maior est certa . nam conceptus nartire in
omni ordina supponit conceptum essentia , quia prius est, quod si hieci iam sit , quam quod sit radix Opetandi. Mi.
nor sero probatur quoad primam partem nam non ob.
stante, quod in Deo non uis linguantur virtualiter cum
funu mentcim re conceptus natu ν , & co ac plus intello
Eitia, participantur a formis creatis realiter distinctis: Ergo idem dicendum sciret de conceptu sinite, de conceptu natura. Quoad secundam etiam ostenditur quia gratia habitualis dehρt εsse prima radix εssendi in ordine superi naturali ergo forma clis ineia a gratia nequit participate
formaliter conceptum estentia . Hoc argument: ea mem vim habet contra eos, qui tantum concedunt gratiae participationem virtualem ut
ponderanti cotis abit. Dicimus ergo, quod gratia iuri L cipat forma litor naturam divinam non solum sub c ceptu iratura , sed sub concepto essentae. In quo nullum clatur inconveniens.' nam licet pluia praedicata, quae in Deo nec virtualiter distinguuntur . non possint participati nisi
a formis realiter dis illactis ratione limitationis ; alia sunt, quae possunt participati ab eadem forma cum quadam clis iactione virtuali, si in ea salvatur vera limitatio pr
pria creaturae , ut salvatur in gratia , quamvis abiune distinctione reali participet conceptum sentia, de natura . Hoc autem cognoscimus ex iis, qnae in ordine naturali, utpote inseriori, co tingunt: videmiis enim , quod am naen essentia, & natura aesque distinctione reali, econtra radix operandi, virtus operativa, & operatio ex concep. tu creaturae petunt distingiti realiter . Ad hunc ergo nam dum conceptus radura te Eho, & inretitationis petunt participati formaliter a formis realiter diversis , secus verti conceptus essentia, & notura .
32 Arguitur quarto. Nitura divina nequit praedicariso malitet de gratia ' ergo non est participatio formalis illius. Antecedens probatur primo'. Quia natura ut vina est extra essem iam cujuslibet creaturae eigo nequit sor maliter praedicari de gratia. Consequentia patet ex D. Thom quodsi, a. quatit. I. art. 3. dicente, quos dupliciter aliquid potest ab alio participari .' lino mocio tanquam si perius ab inferioti, sicut animal participatur ab equo;& quod hoe modo participatur, praedicatur formalitercle participante.' alio modo sicut existens exti a essentiam et re hoc modo n quit formaliter praealcari. .nc tu: Nam id, per quod D is ais inquitur a creatura, nequit aera praedicari; sed D us p r naturam di .inam dis induit ut a
Creatura . eret n quit de gratia pridicari nono . Nam
quia homo, &lεci specie distinguuntur, nequit unus de alio praedicari . ergo pariter nec natura clivitia potest de gratia praedicati . cuiri plusquam socie dis iugiuantur. At De aretument. t, proruati ibus suffultum unico verbo respondetur, tantum suadere , quos natura clivina per essentiam nequeat prauicari de nr tia habituali; quos noci negamus, sed potius stabilimus pro secunda asset tione Cum quo recte coheret, quod a natura divi na 'a gratia quasi abstrahatur quγuam ratio analoga,&4 mo, Ae gratia se mali et praeuieetor: ita ut sicut de Deo A talia sol malit et praedicatur , quod sint radix
cal ur natura diuina. semper tamen in his post dicat, ini-hot praedicatum i cludit, quod est proprium unius cia. uri , &se nec natura divina per essentiam in Iclicat ut cle gratis: nee natura clivina per participaliouem
pem uicatur de Dbo, sed de utroque selum prMicatur suadam ratio analoga et quod susticii ad convenientiam
ornialem, vi oua in elenit loquimur. Et quamvis ab Angelo , iv Deci a rahatur quadam ratio analoga ,
quae de utroque formaliter pe dicetur praeoccii patur tacita replica J s. g. spiritualitas pnoci ptopterea Ang lux partiei pat sol maliter Deum secundum coraceptiam stimetiati apud quia nori imitator εum specific/ sumptum, hoe est , prout est radia videndi , Ad amandi Deum, sed tota convenientia analogica sistit in gradu communi
33 Arguit ut quinto: si gratia participaret sermaliter naturam vivinam, etiam purticiparet ejus attributa , N. g. immutata litatem omnipotentiam, infinitatεm eve
sta haec nequit participare , estin essentialiter constet praedicatis cocii rauictoriae oppositi tergo non participat foema liter naturam divinam. I Et confirmatur. Nam gratia appξllatur semen mi in sacra scriptiara, ut liquet ex illo Ioann. I. I est ex Deo,/ereurtim sei focor , p.ra
semen editis mane e in eo; sed semen solum virtualiter par ticipat generantis nati iram: ergo gratia non participat formaliter naturam D i,ses tacitan virtualiter .
Ad hoc argument. respondetur, qui gratia mediis virtutibus, quas radicat, piiticipat aliqua attributaui vina, v. g. medio sumine gloriet init ilicium, media charitate voluntatem. Non tamen oportet, quod participet sermalii εr omnia, maxime ε a quae creaturae repugnant , uti est emnipotentia, infinita , di alia hujusmo. ci scut non oportet, quod participet rationem a tsini, extis a se he. ' Αu confirmationem respondεt uptimo, quod gratia dicitur semen Dei, non per ordinem ad Deum, seu respectu visio us h aiae, cujus est radix eo proportionali modo, quo semen animalis est radix st niti, & dicitur tale per ora inεm au ilium. Quam Q.
Respotidetur s eundo, quod gratia appellatur semen Desper ordinem ad ipsum Deum, inquantum per eam reisgooetamur in silio: Dei, sicut semeti dicit relationem a Igenerant ira, inquantum hic medio semine producit petiitum. Diss it tamen ab illo in eo, quos semeti forma. litet non cotistituit filium, sed gratia formaliter nos conia nituit filiot Di, stir quod analogice convenit cum nais
tura divina. vel poteli uici semen Dei , quia etsi par. ticipet naturam divinam forma litet , participat illam
Utrum grat a babitualis suapte natura redit subjectum Ductum . si hum Dei adm
ria italus : eaque sola hos essectus
3 'Uppo. imus tanqnam eritum de fide , gra-o i iam habitualem constituere meros homines iustos, amicos D i , filios eius adopti Vos, & haeredes
healitudini . Diis cultas tamen est, an ipsa gratia praestet natura sua hoς offectus, vel an indineat favore Dei extrinseco' Ex conseqti nil uidi bimus, an hoc itast prOptium gratiae, ut Duili alteri formae possit convenite 8 iit nihil speciam ad manifestat,dum essentiam, dotesque gratiae iii actistra relinqriatur.
Cir a primam partem eontrovo Hae duplex est senistentia Palma nerat Pro qua reseruntur Scotus in I. disi. ιγ qoxn. ab de in otii 16 qii,st a. g. Respondeo, Gιbriel, G. g. Ocham, Joanne et M uiua ,& alii Niminales , quibus consenti, Conitiei, clisse a de Liram . cludi 8. & alii, ais γε iit ε 3 gratiam non praestate hin estietus, visi compleatur per misericordiam Dei, & favorem em extrinsecum. Socianda assumat. Eslqtie D. Thom quem sequuntur omnes ejus uiscipuli, necnoci communiter P P.
Circa seeundam partem etiam on duplex sententia . Prima n gat. Ita Ripalda disp. Carclenas dae semiso uere, M a in Mariana Theologia , Saaτεdia de Hi ine
vara vεstig. 2. disp. a. see . s. asserentes, maternit
tem Dei in B. Vir hie esse se mam sanctificant m . Artiaga disp. a. dicit effoctum iusti, & amici Dei diripos e per formam, seu favorem e utrinsecum. Marer lib. 7 de Gratia car, 3 nirin. is, asserit, hominem posse comititui filium Dei adoptivum με iam extrinsecam lammam. Cui metito agregari debent Nominales cum Semto, qni co cedunt gratiam dεfacio non praestare hunc effectum, nisi depondenter a favore extrinseco. Secunda affirmat. Ita D. Thom. cum omnibus ejus discipulis,
ct pluti s recentioribus Societatis. Pro quibus sit. Q.
159쪽
sea. Tris. XIII. de Gratia Dei. D p. II. δου Grila Muttias.
Prima resolutis eben prima Iartem questi.
s o Icendum est primo , gratiam habitualem
I desecto reddere ex natura sua hominem ju. nam, amicum Dei, filium eius adoptivum ,& dignum ,
seu acceptum ad gloriam . Haec assertio, quae perpetuo traditur a D, Thom probatur primo quoad primam partem ex Cone. Trid. sess 6. mp. T. Dhi ait: Umea ratio formons justificariotiis est titia Dei, non qua ipse usui es , sed qtia nos binos facit ; sed si gratia iliaigeret novo favo re Dei extrinseco, ut homo esset austus, non esset forma mica, quae nos justos sacerete ergo gratia habitualis ex natura sua reddit dera io hominem julium , it aut ad hune effectum praestandum non indigeat novo favore extrinseco D i. Minor prohatur: nam forma illa: quae ad praestan. dum aliquem effectum tam in genere causae emeleniis, quam in genere causae formalis ex se non est sussiciens, non
potε si dici causa unica illius effectus. ' Nec molen ,
si aliquis diceret, gratiam non indigete novo sasore Dei extrinseco tanquam e causa formali , inligere tamen alio tanquam conditione AZ quci mu, per quod non tollitur, quos gratia nobis io haerens, de qua loquitur Conuit. st uniea formalis causa reddens hominem ius lim . Non, inquam, prodest : Nam forma, quet ex se non est suis ciens ad prςliaradum aliquem effectum, nequit reddi sui. siciens, nisi mutetur intrinsecὸ per aliquid complens eam in ratio. 4e Armae, vel disponens eam ad pret standum ta- Iem ess ctum , qu, sine tali clispositione non pristat :&ita videmus, quod quantitas ratione raritatis prestat sor.
maliter maiorem extentionem ad locum, quam non pretis
natet , si intrinsece non disponeretur psi eam : smiliter anima reddit hominem impassibilem, & immortalem, scorpiit disponatur intrins ch per dotes impassibilitatis, di incorruptibilitati; quos effectu formaliter no redderet, si non e notarεt pisaicias dispositiones intrinsecas: erga vel dic udum est, quod gratia ex se reddit hominem is sum : vel asserendum , quod acceptio extritiseea Dei permo fiam conditionis non conducit ad talem essectum , seu concurrit per modum formet ; hoc est contra Concit.
6 Probat ut deinde ratione sundamentali de sumpta ex D Thom. insta quust. II 3. art. r. Quo te ducitur ad hanc formam : nam sorina illa , quς enacloquate iustitia apud Deum, neqyit non reddere tu. num hominem, in ovo intrinset e est ἰ seu gratia habitua. ii flavaeqnata justitia apud Deum ergo reddit homi. D in sustum apud D'um. Maior constat: quia quaelibet forma praestat suum ess ctum formalem subiecto capaci.
adi i e vero proba nt: nam gratia raclicat rectitudinem m. iiii in operationum supernaturalium , in quibus est te. dii iu lo simpliciter, sicut & honitas moralis simplicitet; sed sorma radicans rectitudinem omnium operationum,
sequit non esse justitia adaequata , quia qua libot rectitudo . st quaedam justitia metaphorice . ut docet Phylos. s. Et hic. & propterea Τtiaent appellat justitiam gratiam, quae est unica Armatis causa justi scationis: ergo gratia st adaequata justitia apud Deum. Roboratur I e: Nam forma adaequata justi scationis reddit ex natura sua ho minem justum: sed saltem in Angelis, & B. Virgine gra. ria habitualis est scit ma auqetuata iustificationis ergo ted. clit ex natura sua hominem iustum . Minor prohatur: nam gratia hahitualis est participat io sol malis natura: cli
vinae sub cooceptu nutιν sed participatio formalis na. antae divum sub conceptu natina est forma ad cauata ju.nificationis, sicut ipsa natura divina sub conceptu nata. - ergo saltem in Angelis, & B. Virgine est sotma ado quata iustificationis. Diatmiis sol em in Ara/tis, o B. Hretiner ut per ho abstraheremus ah effectu gratiae ut excludentis peccatum.' Sed quia potest quis putare, qnoti gratia non praestat ex natura sua hunc effectum, sed dependenter a savore egi rinseco, & sine tali effectu homo nequit dici adu quate sustis, probatur , quod gratia ex natura sua excludat peccatum Nam Conci l. loco citato eodem modo loqui aut de gratia quoad effectum ex ludendi peccatum, ac de illa quoad effectum reddendi hominem justum a sed gratia ex natiara sua prostat homini peccatori essectum
positivum iusti '. ergo etiam ex natura sua praestat esse.
tium privativum, hoc est erclusionem percati. Mitior legenti Concilium e stabit. Addes Nam grat', sistem ex natura sua est incompossibilis cum peccato, quidquid
sit de potent:a absoluta , ut trast seq. dicemus'. ergo ex natura sua excludit Peccatum . . 'Insertur ex proxime dictis, quod gratia reddit hominem sanctum. Tum quia idem formatissimε sunt esse
iustum, & esse saucium ; sicut idem se malissimὸ sunt
esse peccatorem & injustum. rivi et cim: Nam idem sunt esse sanctum, ae esse recte oldiuatum in omni bis
ad rectam regulam rationi creatae tam naturalis, quam supernaturalis, eaque mea ante ad primam regulam rationis divi et funditia enim dicitur, qui consormis est ne tegulet; scut Herator , qui sui: regule est di imi ei dicant adversarii, in quo sanctitatis si ctus formalis consistat) sed gratia est quctam universalis, & radicalis oris dinatio partis snperioras cum ratione divina, & viri nitiseriorum cum ratione superiori. ergo reddit hominem sanctum.
37 Secunda pars assertionis, nempe quod gratia recl.
dat hominem amicum Dei independenter a lavore existrinseco, & ex natura sua, probatur primo ex Trident. cap. 7. iam relator Nam homo juxta Concit mediante
justificatione , ct gratia habituali sicut ex iniusto fit iustus, ita eu inimico D i st eius amietis; sed gratia habi.
tuali reddit hominem iustum insep ndenter a favote existrinseco ritem peccatum e v natura sua reddit hominemio imieum, & iniustum L ergo etiam gratia reddit homi nem amicum Dei indepentienter a favore extrinimo. Confirmatur. Nam gratia ex natura sua radicat esuritatem , quae eli sol malis amicitia Dei, vel sut scotus dicitὶ est ipsa eslatitas a sed charitas reddit hominem amicum Dia inde petiuentet a si vote extrinseco, cum ex natura sua si participatio sormalis amicitiae Dei , eiusque
amorem amicabilem terminet '. ergo etiam gratia ex
natura sua reddit hominem amicum Dei Nimpεt secta amicitia fundatur in similitudine formali na. tutae , & eo ipso quos talis natura producatur in aliquo subiecto , vel terminat amorem proprie amicabilem, si per amorem producitur . vel constituit subjesctum dignum tali amore, illudque reddit capax se redaman di , in quibus praeclicatis stat cosceptu adaequatus verae, & propriae amicitis; sed gratia habitualis est participatio sormalis divinae naiutae , sique per amorem divinum: ergo terminat amorem amicabilem Dei, & estiadies inclinationis habitualis, & actualis in Deum ut amicum rei go nequit non constituere ejus subjectum verum,& proprium amicum Dei iudependenter a quolibet novo
38 Tertia pars, videlichi, gratiam habitualem inde pendenter a quolibet novo patio Dei constituere hominem filium mus adoptiuum, probatur primo ab auth titate e Nam illuu a. Petti i. maiima, o pretio arsitat, ii a doum' is per Me efficiamini iudine e fortes naturae ,
iuxta P P. & Theologos intelligitur de gratia habitu a li ; sed iuxta D. Thom. in hac qu st. ii O. ait. secvi dum
go gratia habitualis ex natura sua hominem reddit sor- maliter filium Ddii adoptivum. confirmatur ex Coneil Gid loeo tam citato: Nitra forma unica nolitae jultificationi, est gratia habitualis ζsed eadem soraia, qtiae iustilicat hominem , cotistituit illum stiuin Dei asoptivum ut docet ipsum Conch. eadem sesso. cap. q. ubi ait, Nostra jusso aris est translatis ab eo sa ti, in quo Mos nasii r filia, t imi Ade, is saltim
gratia, o adorieram stiorum Dei : ergo sicut stratia ex
natura sua est causa julii scans, & nnica forma iustificationis , ita ex natura sua est forma, & unica selma redden; hominem filium Dei adoptivum. Piobatur secundo ratione iundamentali: Nim sorama, qua quis terminat veram generationem Dei per reisceptionem verae naturae divinae, ex se & inde penu nicta quolibet novo savote extrinseco constituit filium D i, re si est in persona extranea, eonstituit filium ejus ad .ptivum ; sed haec Omnia sal .antur ingratia habituali ,& in homine puro recepta : ergo constituit ex natura
sua hominem filium Ddi acloptivum. Maicit solum eget
explicatione : siquidem terminus oerae generationis pers militudinem formasεm est iandamentum siliationis , ita ut si tet minus est onerationit naturalis, & necessariae, ut contingit intra Deum, & in naturalibus, est fundaminium siliationis naturalis; ec si talis terminus est ge
160쪽
αb. III. Utrtim erasa habitualla suapte natura reddat siub Moin f P. 133
relationis gratuitae, di voluntatiae, & recipitur in peris a extranea, est iandamentum siliationis adoptiὐat. Et
ἔκ pletea definitur a Theologis , & Iuris petitis: Assu rio Ira ita perfixa extra is in mum. Haec autem ac iumptio gratuita , vel debet supponete convenientiam formalem in natura , ut contingit inhumanis, vel illam debet producere; & quando illam producit, eius actio est veta generatio. Minor vero, in qua poterat esse cliis cultas, facit 3 suadet ut ex dictis dith. maeced. Nam graiseia en participatio formalis naturae divinae, elique vera natura divina et sa per participationem: ergo actio divitiaver se ad eam terminata est vera generatio; alias rece via in homine est in persona extranea . ergo habet egmatura sua , quidquid requititur ad filiationem adci.
Confirmat ne . Filiatio naretalis Dei est sormaliter participabilis a creatura , sicut persectio sanctitatis , &Mat uic aiuinae sub conceptu nutura vel ostendant ad ver
salit,in quo stare poteli te pugnantia hu)us participationis su filiatio formalis participata nequit non esse filiatici
adoptiva, cum necessario si in persona extranea ergo
possibilis est filiatio adoptiυa Dei: Iam sic; seu nulla ap. Eicit sot ma potest assignari, quae praestet talem effectum
pretiet naturam divinam participatam, quς est gratia: er. go gratia ex natura sua , & sine alio ia. ore exit inleeci
constituit hominem stium Dei adoptivum. 39 Ex his quarta pars affertionis, scilicet quod gra.
aia reddit hominem dignum, & acceptum ad gloriam, ostenditur . ' Nam eo modo aliqua latina eonstituit hc. i redem, quo constituit filium , iuvia illud Apost. ad Rom. s. si siti. o beredes, in quibus vel his loquitur Apost de filiatione adoptiua , ut recolenti verba prccedentia constahit, & denotatur connexio inter filiatio em , illi creditatem . Et metito: nam adesse consequitur ex na
tura sua quisquici aci pestifictionem . & conservatio. rem illius ae fueratur, qtiatis est hcreditas; sed gratia ex natura sua, & sine ullo novo si vote extrinsaeo consit. auit hominem filium Dri adoptivum: ergo etiam comnituit illum haeredemo ergo est dignus ,& acceptus ad gloriam. Et confrmatur. Nam adoptio, ut leges definiunt, est quaedam imitatio ,& substitolio filiationi naturalis; sed filiatio naturalis ex natura sua tribuit jus as haere. ditatem: ergo etiam filiatio adoptiva. ' Nee refert diis cete , quod filiatio adoptiva in humanis non praestat ex natura sua ius ad haereditatem, sicut nee consuitati forma aliqua intrinseca, seu praecio in denominatio. re extrinseca proveniente ab actu aeceptantis aliquem n filium. Noa, inquam, refert, propter rationem insinuatam: Nam ideo in humanis filiatio adoptiva non tri huit ex natura sua,& sine fauore extrinseco jus ad M. reditatem , quia nec siliatio provenit ab aliqua forma intrinseca accepta per veram generationem; sed filiatio adoptiva Dei movenit eu oitura sua, & iadependentera novo favore extrinseco a gratia recepta in homine per veram generationem . ergo filiatio adoptiva sundata inratia trihuit ex natura sua, & sne novo favore extrinis,co ius ad haereditatem, id si ad gloriam. Nota pro complemenio hujus s. quod et a gratia tri. huat jus ad gloriam, non proptet ea affert essentialiter aceeption m actualiter ad illam. siquidem gloria est qui . clam effect gratiae in genere causae efficientis; sed per potentiam Dei absolutam nulla est causa, quae non possit e2istere sine suo effectu in genere causae emcientis , quia nulla est te pugnant;a in eo, quos D us deneget suum
concursum , aut impediat concursum Creaturae '. ergo pratia non affert essentialiter aeceptionem actualem adploriam, hoe est quod actu conserator gloria. ' Ex quo insit tur, quod Deus habenti gratiam potest in aeternum denegare gloriam, quinimo utens sno supremo dominio voteit illum mancipate aeterno suplicio inferni. s a non adcirco est necessarius novus favor Dei extrinsecus ad actualem collationem gloriae.' quia sussicit, quod contia. ut aliter physich illam exigat o sicut licet Deus possit
producere essentiam sine suis proprietatibus, nova pto. ouctio istatum non est no .us favor Dei , quia naturampsa exigit connaturaliter productionem earum.
Secunda res iis eirca posteriorem partem questi.
sectus iusti, sancti, amici Dei, filii ado
rivi illiu ,. de hctedit gloriae dentur per sermam extrinis secam, aut per aliam formam creatam. Assertio haec quoad primam partem expressὸ traditur a D. Thom. in
Et probatur primo ratione a posteriori .' Nam si praedicti effεctus planari possent a forma extrinseca , dic ficile esset definite contra haereticos, hominem defatio ha hete hos effectus per sol mam intrinsecam ; sed iuxta Coa.cil. homo habet hos effectus per 'gratiam tanquam persos mam intrinsecam: & adaequatam , ut ostensum est: ergo non possunt praestari a forma extrinseca . Maior pr tatur nam haeretici arguerent'. homo potest esse iunus ,
amicti et Dei, filiusque ejus adoptivus &c. per formam extrinsecam 8 ergo potest habere nos e mctus per iiistitiam Desi eutrinsecam, & Christi; sed i ad Carinth. I. dicitur,cb isus est nobis biistitia, o faη Matio, o νώ/mptio e ergo desacto homo praedictos essectus habet per formam
D iuue probatur ratione a priori .' Quia esse sanctum , amicum Dei, filium eius adoptivum , & acceptam, seu dignum gloria sunt ess ctus physich positivi, sed effectus physici positivi ne neunt provenite a forma extri
seca: ergo praedicti effectus nequeunt provenire a forisma ea trinseca. Ma orem mel, s deinde probaturus minorem tu in quia hujusmodi effectus sunt sicut ess ctus albi ut vidimus ex D. Thom. sed effectus athi est effecti s po.itivus physicus 'ergo etiam praedicti effectus sunt effectus positivi physet . Tum etiam nam praedicti es- secius sunt tales, ut homo sit veth justus amicus Dei etc. sed non esset vere justus , amicut Dei &e. nisi essent effectus physici postivi, scut non esset verε albus, nisi hic effectus esset postivus physicust ergo idem quod
prius. Deind8 probo minorem tum quia, ut vidimus ex D Thom effectus albi non potest provenite a forma extrinseca, non alia ratione nisi quia est vetus pn ctus physicus postivus ergo idem dic8ndum est de effectibus supra dictis. Τum etiam e quia me formam extriti cam, licet quis possit denominari talis, non tamen potest esse talis, v. g. honus, mansuetus, non alia ratione nisi quia effectus physici sunto ergo. Roboratur hoc. Nam homo nequit denominati fanatis , a mutis mi , latisque eum adoptretis , & ecceptus ea χώνιum, nisi terminet dilection m cliuinam Oocialem. &supernaturalem ; sed nequit terminare dilectionem Dei spicialem, de superuaturalem, nisi mediant 8 aliqua sorisma in eo intrinsecὸ recepta : et o praedicti effecius nequeunt praestari ab aliqua forma extrinseca. Major de . het magis supponi, quam probari Minor vero proh tur: tum quia amor Dri erga creaturas non est piir ameti vos; sed effectivus cνeans horitatem ἰ nt aiebat D Thom. & vidimus num. a. noti esset effectivus, nisi homo terminaret illum mediante aliqua serma intrinseca ut ex se liquete ergo neqvh homo terminare dis .cti εm D i specialem, nis mediante forma ei intrinse.
m. Τum etiam.' nam omnis amor terminatus ad aliquod objectum debet supponere bonitatem , vel antea productam, quod est de latione amoris pure assectivi; vel intranstiuὸ dehet eam producere qnω est proprium amolix effectius. in intellisti bile enim est,qnod deiur amor,& non terminat ut ad honum; sed si homo denomina.
retur sanestis, ametia Dea se . per formam tantum extrinia
secam , non haberet in se bonitatem intrinsecam , me quam terminaret praedictam dilectio em Deis cialem,
re supernaturalem .' ergo nequit terminare dilectionem Dei specialem , nisi mediante aliqua forma in eo recepta .
qi Ptohatur ampli iis discurrendo per singulos e M. ctus. Nam in primis emctus iusti, & sancti est .mctu ,
per quem vere homo est iustus, & noti solis ira cl-nomi natur jιηM ; sed non esset vere iustus Per formam ex trinsecam , sed ad summum denominaretur, stus a ut diacia stima extrinseca, quae in alio esset per Quam hie V non Τem. III. rasa Neri seis.