Tractatus theologici juxta miram D. Thomæ, et cursus Salmanticensis FF. discalceatorum B. Mariæ de Monte Carmeli primitivæ observantiæ doctrinam. Tomus primus quartus Per R.P.F. Paulum a Conceptione, .. Tomus tertius tres complectens tractatus. Quoru

161쪽

1 s Traei. XIII. Ad Gratia Dri. Disp. II. de Gratia habitu Τ.

non soldm denominaretur, sed etiam veth esset justus,& sanctus dergo offectus iusti non potest provenire a lat. - ea trimeca. Minor probatur nam haeretici uicentes hominem justificati praecis/ per formam extrinsecam.

scilicet per justitiam D i , dc Christi, nunquam audebant assi mare hominem esse vere justum, sed solum denomi. nati jHiam: dc quia Τtiden docet, non solum denomi mari . sed etiam vetὸ esse justum, consequenter delinit justificationem fieri me formam intrinsecam I ergo sies.sectus jiisti proveniret tam iam a foema extrinseca, homo

non esset verὸ iustus. Dε inde effectus amici est amari ab altero amico pro. pter sui bonitatem , Ac constitui potentem ad se recla. manuum I haee enim sunt propria verae amicitiae; sed latina extrinseca non est bonitas amici amati, nec hunc reddit potentem ad se reclamandum .' ergo nequit homo constitui veth amicus Dei per formam extrinsecam. v Confirmatur. Nam forma constitutiva amici est sol maconstituens eum dignum amote amicabili; sed forma ex. trinseca novi potest hominem constituere clienum praeis dicto amore, cum nullam intrinsecam bonitatem ponat,

aut praesupponat in eo. ergo.

item εffectus filii adoptivi, sicut de naturalis, pr . venit a foema, in qua est similitudo formalis in natu .ra, At ex desectu hujus similitusinis homo quit ado. ptate seram, nec Angelus hominem ergo filiatio admptiva Dei esse nequit, nisi suppodatur forma , per quam Domo in ordine supernaturali habeat limilitudinem sor.

malem cum natura divina; sed forma tantum extrinseca tribuere nequit praedictam similitudinem , ut ex se li. quet o ergo effectos filii Dei adoptivi non potest provenire a sorma extrii seca .

Confit matur hoc, ce simul praecluditur quaedam obisiectio adversariorum , dc aperitur quaedam latens eorum aequivocatio . Nam propterea homo adoptat alium in filium per saὐotem extrinsecum , quia desiderat illum

esse filium, Ac eum non possi ei communicate naturam Per veram generationem, lex ex vi affectit Patris su p. plet communicationem naturae , dc moraliter regeneratallum communicando ei moraliter naturam, quam non

potest phylic communicare . ergo qui desideraret aliis quem esse filium eius, & posset ei communicare natu ram, dc non physich communicaret, eo ipse non adopta. ret eum in filium, quia non opiatet enicaciter esse filium suum, cum potens physice sacere. nou saciat. Iam scasu Deus potist homini communicare suam naturam, de

non per sormam extrinsecam I ergo vel non vult illum

adoptare in filium ; vel debet physice producere in eo nasturam : Et ita per formam extrinsecam nequit homunem constituere illium ejus adoptivum. Τand ira: effcctu accepti ad glotiam est condigni. eas, seu ius ad ipsam gloriam, consequiturque ex se ad filiationem; sed impossibile est, quod forma extrinseca praestet alicui subi 'o co ilignitatem, dc ius tonnatura. Ia ad gloriam, sicut nec potest praestare filiationem Per. go hominem esse acceptum ad gloriam nequit provenire a socma extrins ea . Adde: Nam visio beata adhue pet leni iam D i absolutam nequit provenire ab intelle. inu sine intrinseca elevatione lumine gloriae, ut supponi. rnus ex dictit tract. de tintine Dei, nec lumen gloriae, si ut nec charitat, potest clari sine gratia habituali, ut la.eὸ dicemus iract. seq. ergo aeceptio, de condignitas ad gloriam non potest provenire nisi a forma intrinseca. qa secunda nati huiu posterioris assertionis, idest quod praedicti essesctus nequeant provenire a basia forma praeter gratiam habitual-m, emeaciter suadetur. Nam

i*rmae, de quihus pol rat dubitari, sunt dilectio Dei

extrinseca, hab;tu . vel actus e ritatis , visio beata , vel maternitas B Virginis . sed repugnat , quod ulla ex his Armi praestet praedictos eff-ctus ergo nulla est possibilis forma pexter gratiam habrinalem, quae possiit Domi i m constituere iusium , sanctum . amicum D iece. Minor, in qua tantum potest esse dissiculias, quoad primm partem satis constat ex dictis annm. s. Quoadticuodam, Ac tertiam prohatur. tum quia in probabiliori sententia attributa divina non sunt Almae sanctis.

cantes I ergo nec habitus, aut actus charitatis, vel lumen glori et, aut .isio beata Patet consequentia nam

cum praedictu eonceptus sane itatis esset participatio Drmalis sancillatia petessentiam, repugnat in terminis,

quod attributa, quotum sunt participationes, non sint in se sanctitates, At quod snt eorum participationes . Tum etiam: Nam dum, quod attributa sint formae san.cti fieantes, dc quod eharitat . de visio snt participa.tiones formales εorum in ratione talium, non essent L .ctitates me modum naturae r ergo non praestarent sal.

tem effectum filiationis . Probatur consequentia nam filiatio adoptiva tantum potest provenite a sanctitate primaria, seu per modum naturae I ergo si chartias . de visio non sunt sanctitates mi inariae, seu per modum

naturae, nequeunt praestare filiationem adoptiuam . An recedens probatur: nam non obstante, quos voluntat di.

vina esset sanctitas ad intra , non est filiatio natu talis ;alias Spiritus sanctus esset filius naturalis Dei: ergo pari. ter filiatio adoptiva nequit esse effectus cujusvis sanctita.

tis , sed tantum sanctitatis per modum naturae. Quo ad ultimam partem, nempe quoad maternit a.

tem v Virginis. Nobator eadem minor I Nam sancti tas, de qua est sermo in praesenti, radicat physich uir.

tutes supernaturales, importatque rectitudinem, de oriadinationem conscit mitatit ad regulam, ut supra diximus; sed maternitas B. Virginis non radicat physich virtutes supernaturales, neque importat ex se rectitudinem, de ordinationem con imitatis ad regulam, cum sit funda mentaliter corporea, de se aliter relatio de propterea postquam laudatur B. Virgo a maternitate Luc. ii. Chri ius laudat potius a praedicta rectitudine in illis uerbis. 2ba sima beati, qui auditiuρ υ/γbam mi, e iniunt inus. ergo nequit tribu ro e fictum sanctitatis, de qua loquimur. Atqui iste . mctus est fundam nium aliorum eriam nec praestat essesctum amici Dei, filii ejus adoptiui , de accepti ad gloriam. I. III.

Aigumenta adfersus trimim agrationem.

43 A D/orsus primam assertionem arquitur ptimo αλ ex scriptura. Nam a. ad C Ninth. I. gratia dicitur signum, At pistius.' Selii unaeis ura mus, qui osynavit nos, o deo Igutis in orditus nostri4 ; sed gratiae non convenit ex natura sua esse pignus, aut fg uam, sicitantum moraliter, fle ex institutione divina P ergo necti ibuit ess-ctus si icti, amici Dei Ate. nisi ea institu i ne divina. ' Confirmatur. Nam character tapti sinalis non constituit hominem christianum nisi ex institutioite diuina ergo nec gratia constituit illum iustum. At am Leum Dei dcet nisi or institutione divina. ' CInfirma tue

gratia habitualis sola, sed simul eum iustitia Chri uitam

ouam per sormam extrinsecam, est forma tribuens esse.

cium lancti, Et iusti. Ad argum nti respondet ne, quod gratia est fgnum naturale, Acii solum ad placitum, per quod physich.

de non tantum moraliter justu distinguitur ah iniusto, de constituitur amicus D i Ate. Et quamvis in humanis nomen signoris dependeat ab aliquo pacto ex rinseco I gratia vero est piguus physcum Spiritus sancti. At gloriae, eum sit dispositio physica illorum. Videatur D. Thom q. Contra Rint. cap. a I. ubi praedictum locum Apost. sc exponit . η Ad primam confirmationem respondetur negan clo antecedens . Qitia charactis est quaedam qualitas physica spiritualis confidntant hominem Christo, participata que quandam potestatem spiritualem, p r quam ex natura sua constituit hominem christianum Et idem dicimus

de gratia quoad effectus iusti , amici D-i die. Adsecutilam respondetur, quod Christus clicitiae nobis Iustitia, non forinaliter, sed efiicienter phylia, vel moraliter, seu metitoriae. qa Arguitur secundo. Nam hominem esse iii tam apud Deum, gratum, amicum , dici idem est ae esse di. iectum; sed gratia non Leit ex natura sua , quos h mo diligatur a Dis: ergo nee tribuit praedictos offectus ex natura sua Minoe probatur: tum quia posta gratia Drus non necessitatur ad diligendum: hoe enim eusto prium boni infiniti, de necessarii. Tum etiam: quia 3'us una actione producit gratiam, de alia diligit ho minem ' ergo gratia non facit ea natura sua hominem dilectum a Deo.

Ad hoc argument. respondetur eoncidendo malo.

rem ; dc negando minorem. Et ad primam ejus proba.

162쪽

Dub. III. Utrum ratia Abisu Dsuapte natura reddatsubjectum . Is s

ilonem dicendnm est, quod eum nulla res creata possit

oduei, nisi interveniente voluntate, conserve.

e utque ab ipso, impossibile est, quod ab ipso produ-eatur , de quoa ah ipso non diligatur. Ex quo tantum potest inferri quaedam necessitas ex se opositione, idenex suppositione, quod ab ipso producatur, fit c seria vetue . Unde nihil mirabilius ponimus quoad hoe intratia, quam in aliis entitas creatis : estque tantum olfferentia, quod gratia affectus terminat amorem Dei pernaturalem ἰ At entia naturalia naturalem . Ad se. eundam Respondetur distinguendo antecedens si per unum actionem intelligas actionem potentiae executivae, eo cedo antecedens: quia haec potentia movetur ab amota divino ad proluctionem gratiae, At cuiuslibet entis crea.

ti, se in ipsa actuali proauctione saltem motive impor.

eatne amor ipsius emctus. Si per tinam actionem intelli.

gatur, quod privi res producitur, de postea libeth disi.

gitnr, negatur antecedens: quia cum talis productici

si Deo liheta, necessatio debet dependete a libero amo.

te Dei

4s Arguitur tertio. Nam gratia noci facit ex natu ea sua hominem amicum Dei. ergo nee tribuit caete ros effectus ex natura sua. Antecedens in hatur: nam

uti a potest dari sine acceptione actuali ad gloriam;

ueta amicitia non latin sane acceptione ad gloriam rergo non facit ex natura sua hominem amicum Dei Minoeptohatur: nam sne actuali collatione gloriae non datur fi- iatio adoptiva adaequata, scut nec adaequata smilitudo

Bam erimus, o videbamias eum muti est: ergo vera amicitia

non datur sne actuali acceptione ad gloriam. Confirmatur. Nam gratia potest dari sine charita. tε; sed charitas est Arma constituens hominem verum amicum Dei: ergo gratia non constituit ex natura sua hominem amicum Dei. Minoe probatur: tum quia corus ituit hominem filium Dei , iuxta illud x. Ioann. 3.

hoci r ergo charitas est sorma hominem constituent ami. cum Dei. Tom etiam: nam charitas cotistituit homi. nem potentem Deiam diligere, oh idque est emotialiteeam ieitia hominis ad Deum: ergo ipsa etiam est sol maconstituens hominem amicum D i. AGE . Quia gratiamthst insundi in .se quis citaris, de non in se gratia: ergo ex natura sua no constituit amicum Dei. Ad argumentum sunt qui respondeant, quod visci Nata est forma completis amicitiam, di filiationem adoptivam, itaut gratia non sit forma adaequata horum effectuum: moti m eisε ex praedictis textibus. v seu Pro eorum intelligentia , nota , smilitudinem visionis posse consid/rari, vel relath ad visionem divinam, cuius est formalis participatio, vel relate ad nainram diuinam

in es naturali, vel in esse intentionali. Si praedicti Authotes putent , quod visci heata affert aliquam soramalem similitudinem cum natura divina , sue ines naineali , sive in eo intenti ali saliuntur a quia in esse intentionali ipsa non est expresso sermalis , objecti : hoe enim eli proprium lamiel , aut uethl ,

quod non producitur per visionem beatam. In esse etiam naturali non est similitudo fot malis naturae diuinae, quia solum est intellectio is divinae , non in t natura est, sed prout est quaedam operatio determinata, quae alias rati δε- materiae est in Deo etiam natina iuxta superios dicta . Manet ergo, qnos tantum est similitudo forma. iis .isionis divinae , ut quaedam operati st . Haec autem smilitodo noci cocistituit hominem filium Dei asoptivum, sed similitudo per modum natura, quae est propria, d mica gratiae. Ad confirmationem respondetur eoneedendo mari em ; de negando minorem Nam fient Deus ecios nisi me amicos hominis per naturam divinam tanquam per id, me quod primo coostituitur in ratio e boni amim. hilis: ita homo coostituitur amicus Dei per gratiam tamquam per sermam primo terminantem dilectionem a mi ea bilem Dei . Unde sem Deo non obstat , tit eoostiis enatur ptimo in ratione obiecti amitabilis per naturam

clivinam, quod voluntas divina sit Aemalis amicitia Dei l ut se dicamus activa; ita non obstat, quod cha. rita, si formalis amicitia hominis activa , vi per D Tom. III. Paua Thea Sati tiam primo constituatur in rationes obiecti in Emia: Authoeitates Ioannis , de Angust. Aebent iuxta hane docti inam eap onide charitate, de dilecti e hadices i. Et

per hoe constat acl utramque' mobationem. V AH ad uitamentum patet ex dictis nuar. i 3. Et clath quod re

cipiat ut praecise in ego Diali tam , non maestaret D in effectum formalem ob incapaeitatM subiecti . sicut Chri. no noci tribuit effectum filiationis. Ex quo non virgui. tur gratiam non tribuete i Edictos effectus, et D tuta sua sub ecto ea paci. '.' M Arguit ut quarto. Quia unus homo aceeptia asum in filium per acceptionem extrinsecam, sipposita simi. litudine in natura: ergo sola similitudo in natura n alassicit, ut homo cotistituatur filius Dei adoptivus, seu

necessaria est nova acceptatio Dei extrinseca. Ad hoc argument. respondetur concedendo ante

cedens a de negando consequentiam. Et ratio disparita. is est: quia unus homo adoptans alium in filium supponit illum iam productum , de cum similitudine naturae, de propterea necessaria est nova acceptio extrinseca per affectum , quem jus admittit loco generatio iis: si

autem daretur vera, de physi ea generatio, non essetne. cessaria nova acceptio extrinseca ad praestandum effectu in filiationis. Cum ergo Dens producens gratiam iahomine, veth generet illum, quin au esse tum hunc generandi necessaria sit nova acceptio extrinseca r id o sicut in humanis unus homo uere genitus ab alio est filius illius naturalis, quin sit necessarius novut stivor Patri pita homo genitus a D o per gratiam sine novo savor illius esseti ut filius ejus, tios naturalis, quia est persona extranea , sed adoptivus. η7 Arguitur quinto. Nam gratia non tribuit ius alhaereditatem , secluso omni favore extrinseco I ergo nec constituit hominem amicum D i, stium eius adoptimum , dc acceptum ad gloriam ex natura sua. Antem.

dens prohatur: tum quia si haberet iiis a s gloriam μcluso omui favore extitiiseco , noci posset dius per pr videntiam ordinariam denegare ei gloriam; hoe est Li. sum, ut liquet in justo reprobo: ergo non ha,t jiis ad gloriam secluso omni favore e utrinsecos si quela mari.

ris constat: nam Deus non operatur per providentiam ordinariam contra jus connaturale rerum m et amidiam gratia non habet ius ad gloriam , niti inquantilio radicat lumen gloriae; sed noci radicat lumen gloriae ex natura sua: ergo hahet ius physicum ad gloriam, sed necessarius est noὐus favor extrinsecus D i. Minoe probatur 2 quia alias esset semper cum gratia, sicut

aliae virtutes in sae. C fit matur, Nam gratia seeundum suam entitatemgaecisa non radicat lumen gloriae , aliat semper illus

aberet annexum; nec ratione alicuius modi: ergo nullo

modo habet jus ad sociam, secluso omni favore extriniatico . Minor probatur: tum quia ille modus nos venit gratiae secundum is , alias fieret idem argumen. rem , ac de lumine gloriae: ergo necessarius est novus Dei favor ad radieandum lumen coctae. Tum etiam 1 quia aliis gratiae secundum se non competeret radicare gloriam, i lumen,seu gratiae ratioce praeuicti modi ergo.

Ad argument. respondetur negando antecedens. Ad

cuius primam probationem uicendum est, qnod gratiae . in suppostione quod existat non potest me ν lentiato ordinariam Dei denegari gloeia , non pio hoc statu . quia in eo homo non est connatot alit e rapax videnda Deum propter eius imperfectionem , sed peo statu se. parationis , pici quo illi convenit ex natiara sua radiea. re lumen gloriae. Per quod constat aes secundam No.hationem .

Ad eo firmati ore t spondetur permittendo mim em , inata modum proximh explicandum. dc negam do minorem. Ad ptimam probationem dicendum est, quia lichi modus, ratione cuius gratia constituitur iaratione gratiae consummatae, non conveniat gratiae se is

eundum se . itaut isoaucatur ex vi eiusdem actionis, non propterea prodiae io illius en o sns favor Dei, quia gratia secandum se considerata habet ius phys cum ad illum: non tamen producitur cum gratia inhoesta. tu ex dispositione diuina. S mei autem gratia praedi. cto modo affecta in statu eonsum rixationis naturali se quela res,ltat lumeo gloriae, medio uno gratia sine M. vo Dei favoee ionuit in uisionem, Unde modos prae

dictus tespecti v E ad gratiam, de lumea glotia relate au

163쪽

gratiam ni affectam praedicto modo ex parte conu is

olunt ' ex parte differunt . Conveniunt in eo, quod seut giruta ut affecta modo habet ius conn tu tale ad lumen gloriae. & ad ipsam gloriam et ita gratia secundum se h=bet ius connaturale ad prς ictum modum dc consequenter ad Iumen floriae, dc al ipsi in gloriam. Differant in eo, quod ius gratiae, ut affectae modo estius ad instar essentiae respectu' suarum inoprietatum, &int gratiae secundum se ad ipsum moduin est ad instat essentiae respecta accidentis communis sibi connaturalis, quod s ploducat ut in eodem inflanti cum essentia, produci ut per eandem actionem, si vero producatur tem.

pote ciiverso, pc duci iur per diuersam agionem. Et ita contingit ex ui spolitione speciali Dci in pt dicto

modo relath ad gratiam, quin ex hoc arguatur novus

fiucie Dei. Pet quod constat ad secundam pictationem:

8 A D.et sui secundam asserti nem arguitur prLIA mo. Nam desacto clantur plures formae , quae triduunt homini effetius justi, an, ct D i &e. potest ergo dati alia forma praeter gratiam habitualem, quae picatacis effectus tribuat. Anteceden probatur non tui lis exemplis . Et imprimas maternitat B. Virginis est Dicita sauctificatis: ergo tribuit praeuicto effectus. Α .

toced ns probatur tum ex multis P P. quo ag rit

Ripa tua , extollentibus uiguitatem Matris Dei. Ttim etiam: Nam dignitas Mattis Dei est major quae potest iri j i creatura , proindequo est maior , diguitate filii hi adoptivi; sed filiatio D i adopti. a pro .enit a lat.

ma sanctificanter ergo etiam maternii at Dei est formam tificans. Tum de .vi: Nini aestimabilior est dignitas

Mittis Dei, quam esse piaeci, 3 austum, de filium D iadoptivum, eum B virgo p t eam reduat ut adorabilis majori adoratione et & qiusque prius cligeret hanc cli. gnitatem. quam esse praecise austum: εν qu idem quod rius. Tum dequώὸ.' Nam mater ima D i saltem titu.

decentiae habet ius ad . omnim σε elitudinem ,& p sitionem cum peceato .' ergo est forma sane tisican . Pa. et consequentia nam non alia ratione per sodalitat sal.

tem ratione impliciti sanctio eat humanitatem Clitisti, nisi quia habet jus morale ad O. nuem tectitudinem ,&oppolitionem cum peccato.

M D inde actui h litatis fidem de contritione rhaiahet omnes conditiones requisitas ad rationem sol me sanctificantis : nam imprimis unit formaliter de perseo issim animam cum Deo, iuxta illud i. Joann. 4. Deus abori os es, o qui monet in Garitare, in Deo, manet, o M in eo. Item constituit objectum congruum divinae

clitellionis , iuxta illud Ioann. ιη Sa qvis diagit me. orireν -tis di et eυm . Et anxia illud prostita 8. Esainditores me dιου. Rursus, excludit peccatum , cum lite ψεtsio form uis io Drum , quae non compatitur cum aversorio ab ipso Deo, in qua consistit peccatum. Io.

super affert conso nitatem omnimodam cum regula,

re lege divina, juxta illud Apost. adi titia legis es diis ι ara Tand m tulit sicatici fit nee voluntariam suscepti nem gratiae, ut doces Trid. ιess. o. cap. I. & nisi actia charitatis non potest dati voluntaria susceptio gratiae. Ergo esuritas habet omnes consitiones tequisitas ad tu. siticandum. Adser Nam amor Dii , & peccatum a. ouata sunt immediate opposita ; mecatum actuale comnituit hominem distilum odio, & inimicitia Dei, dema. gis separat illum a Deo, quam peccatum habitu aleier. o etiam amor Dei masis unit cum Deo, & constituit

ominem dignum amicitia Dei , in qua consuit ratio

sol mae sanctificantis. Tandem viso Dei magis elon at hominem a Pec eato, quam gratia habitualit, quia non solum non comis patitur secum summam miseriam peccati, sed etiam tollit potentiam peccandi: ergo hahet rationem formae sanct incantis. Patet consequentia .' cum sanctificatio stpersecta , dc adaequata munditia a peccato. O A1 hoc argument. respondetur negando antece.

deos . falsum enim impe imi est, quod maternitas Dei si Arma sinctificans. cujus nulla probatio evincit . Ad primam enim dicen um . sv PP. cum extollunt naaater uitatem Dei , noo assumete earu laluaris , sed ut

conjunctam cum gratiis , & uonis , qualia data nim. quam suere alteri purae craturae. Au Leunda n. Neganuum est, quod manr sit dignitas Matris D i, piscisis itis, quari dignitas filii Dci adoptivi, iuxta illud Au

gus . de Virg. cap. 3. Metitis est concipere Decim mente,qiam innire. Pol si tamen dici maior in orditie ad alias dignitates. praecisa gratia , eiusqua uouis te Oective. Per

quod coallat ad tertatim.' Nam n aternitas Des nou ter.

minat maiotem adorationem , ciuam filiatio adoptiva Diti ut con uini va cum gratia . Nec quis rem liget tiptius hanc dignitatem , praecisa , aut seclusa gratia , quam isse filium Dei adopii. um per gratia habitualem. Au ia viam. Respondetur c cedendo antecedens; αnegando consequentiam. Nee paritas personalitatis di vinae aliquid suadet.' siquidem ratione illius cominu ii, cat ut physich divinitas, seu sanctitas per essentiam, ta. tione cuius physic/ salinificatur humanitas inde pendeo tera quolibet novo favore extrinseco. Et hine oritur ausmotale ad dona supernaturalia creata, & omnis oppo. stio non solum motalis . seu etiam physica cum pecca. to . Maternitas autem Dei , quamvis ex institutione diὐina, de titulo decentiae habeat jus ad omnem recti tudinem, I Oppolitionem cum peccato, solum sequi.

tur, quod tale sus ex leuciatur auraia litatem, noti vero

quod ipsa tu se lanctitas sit propter rationes op sitas. si Etiam negamum est , quos actas contritionis .& charitatis sit, aut possit esse ima sanctificans quia est dispositio ad ipsam j liuificatio rem, ut perpetuo do. cet. Trid. sess. o. 8c est contra rationem dispositionit assanti itatem, quod sit sane ita; ipsa . Ad ptimam illius Probationem . Dicendum est, suos alius charitatis si uini unit animam cum Ddo auecti υε , sed sorina sau. 1ificans debet unite sol maliter, & istinive. Testimonium Ioann. intelligendum est non deeharitate sermali sive cieata, si ve divina, sed de charitate radicati . Ausetundam. Respondetur, quod homo per a tum oliati. tatis non constituitur simplicii et in ratione objecti conis

grui di .inae dilectionis , s quidem hoc constituitur prepati icipationem scirinale in naturae divinae; quam .is ipse

actus charitatis scit maliter terminetur ad D um ut ob i et um simpliciter a inicitiae . Et ratio uisparitatis citclara . nam habet pro obiecto non solu n attit hiatu charitatis divinae, sed etiam naturam alvinam; s enim terminaretur tantilm ad uoluntatem divinam , Dilus non constitueretur simpliciter in ratio te objecti amica. bilis, cum non vellet ei ho aum simpliciter , qualis elinatura divina Pari formii et ergo charitatis actus non constituit smpliciter obiectum congruum divinae diis elionis qu a amor diὐinus noci terminatur ad ipsum

tanquam au objectum simpliciter tale dilectioni divina: ruod est natura ipsinis participata. Illa duo testi inania, intelligant ut de amore Dei aetivo simplicitet, etiam

debent intelligi de amore nostici , prout radicatur ingratia . Ad te tiam e Respondetur, quod a ius diutita. tis, aut coiittitionis, vel suppo. iit gratiam, per qua aufertur peccatum directe, & sor maliter . vel si per potentiam Dei absolui atra non illam suppo. et et , solum excluderet peccatum inutiem, quatenus destrueret sor- maliter & directe altum peccati a quo macula clepe uia det. Ec tunc catentia gratiae , in qua peccatum habituale e sistit non esset privatio moralis, sed negatio,

cum auferret omnem voluntarietatem. N e ex hoc iu-

fertur, quod in illa hypotheli sanctificaret, quia hoc est

proprium formae permanentis, & constituentis statum.

Unde semper e vescet munus dispositionis ad sane ita. tem , quamvis per potentiam D i absolutam productici. isti ut impediretur . Au otiar amr R spondetur , quod

actus charitatis affert virtualiter emiuenter consormit a. tem cum regula Ac lege divina , non vero affert illam per modum natu tς radicantis serm liter Omneni recti tudinem.' hoc enim est proprium gratis. Sanctitas vero ita malis in hae consormitate, dc rectitudine debet cou.

sistere; alia vero solum est dispositio ad sanctitatem, vel est hitectus sanctitatis in genere causae efficientis. M od imme Respondetur, sensum Concilii tantum esse, quot ad susceptionem sanctitatis requiratur aliqua uis.

politici voluntaria, non vero quod ipsa voluntarietas

rinalis ingrediat ut ad coastituendam formaliter ipsam

sanctitatem. Ad additamentum respondetur . concedendo pret.

164쪽

Dub. III. Utrum gratia babituans suapte natura redae it subjectum C c. is I

gando eonsequentiam . Etenim peccatum acto ale coa-uit .it hominent dignum odio , & inimicitia irantiun i r εc per modum actus, non permanent et & por m clum habitus , quia non constituit statum , sed cito trantit . Peccatu vero habituale eonstituit statu & ipsin est, quod permanenter opponitur crura noctitate, idest cum gratia, de eodem modo constituit hominem iiii micum Dei & dignum odio illius . N c est verum , quod peccatum actuale magis avertat hominem a Deo, quam habitualer nam actuale avertit eum affective , & εisecti vh in genere causae essicientis ; peccatum vero habi tua te avertit physich sormaliter. Et quamvis peccatvm actuale e stituat actualiter hominem dignum odio Dei& inimicitia illius ; non propterea actus charitatis hoc, modo constituit hominem obsectu in congruum dilesii

his diuinu . Et disparitas stat in hoc, quoa peccatum

ac uale eausat peccatum habituale effective; actus vero charitatis tantum dis .itive concurrit ad gratiam. Et iam novandum est, quia visio beata tribuat effecto in sanctitatis. Nam sanctitas secundum conceptum suum ptimatium importat rectitudinem posvivam, deoniuersalem in Ordine supernaturali; quam non imporia

eat vi sio beata , sed forma quae habet in tali ordinerationem naturae. Exclusio peccati, & potentiae peccam di pertinet tantum ad rectitudinem privativam , iuxta illud D elisa a molis: & hanc importat uisio beata , qua renus excludit omne dictamen pravnm sive actuale, sue tabituale, iuxta dicta tract. 8. disp. I. undi Msa Arguitur secundo . Quia possunt praedicti esse ctus praestari per formam extrinsecam . Primo 2 nam esse Gignum amote amicabili Dei idem est ae esse sanactum; sed potest quis constitui dignus am re amica, ii Dei per formam extrinsecam : e o etiam emctus Pieri prastari potest per formam extrinsecam. Pro tur minor: nam in humanis potest quis constitui titgnus amore amicatali per formam extrinsecam , ni pa

tet in milite, qui legitime pugnavit, qui ex vi pugnae

praeteritae coostituitur dignus amore amica tali r ergo etiam apod Deum. Secundo Nam homci potest adoptare alium in s. lium per foemam extrinsecam: ergo etiam Deus. Pa tet consequentia: nam plus potest sacere Deus. qiam

mo. Et antecedens est omnino certum.

Confirmatur. Effectus haeredis in humanis potest dari per formam exiritiseram: ergo etiam apod Deum. Antecedens constat: nam frigidus potest instituere hae. redem, licet non possit adoptare in filium: item minor aetate potest instituere hareclem aetate maiorem . Et consequetitia probat et nam Dras non minus est domi nus gloriae, quam homo suorum hon eum: ergo si hcimo potest initituere haeredem per formam erat;nseeam, etiam Deus

Ad hoc argument respondetur negando antecedens . Au primam inotationem clicendum est , quod miles ex vi pugnae praeteritae solum eos imittit clignus memoria , honore . & Wςmici, quod est effectus mota. Ilar si ulterius terminat amorem amicabilem, est quia adest sutillii ci in natorar cum ergo serma extrinseca nequeat praestate homini s militudinem se malam Dei in natura , propterea nequit esse dignus amore amica.hili. 1 Ad secundam iam coctat eu dictis mar. Nam ideo homo potest alium adomare in filium per foemam extrinsecam, quia supponit similitudinem nature. & adiaeptio inter homines si me sici 1 em iuris admitte tis as sectum hucie Patris , Minam esset fiatis me ia , tanquam pem Priam generationem. At in homine non clatur simili in clo formalis cnm Deo per formam extrinsecam: & pempterea non potest peream a mare eum in filium. Neeeκ hoe sequitur, quod Dens a Molath non possit sarare,uid homo facit: siquidem potest in ducere praedicta militudinem ἰ de si noci producit. signum est , quoanori habet assectom efficacem illum adoptandi. Ad eonfirmationem res Metur concedendo ante eedem ; At negando consequentiam. Et ratio disparita ei est quia homo, qui cci stitnuue haeres ab alio, M. t proportionem ad bona illius, quamvis non habeat proportionem ad generationem e & nae ratione potest itisum dinis consitui haeres alietios, quamvis noci possit finiai filiux eius , ut patet in exemplis aciductis frigidi, de minoris aetate. At homo non habet pio itionem ad hor itatem Dei, hoe Est ad .isionem beatam, per formam

praeci hextrinsecam.' cum supponamus ex uictis in tra a. de iis e Dei, qnod non potest intellectus creatus, adhuc per potentiam Dei absolutam , produc te illam cum icta assistentiaeet irins ea rius, Dropter immo porti ciem ab . solutam. Et propter hanc rationem noci potest consti . iii

haeres ad gloriam, nisi insuauatur aliqua forma initiise

seca

DUBIUM IV.

Au gratia babitualis aestinguatur realitera Maritate R

PRocedit dubium praecis E de thalitate 'quia indubi.

atum est apud omnes, gratiam distingui tεalit ei ahae , & spe , cum separentur realiter; feci cum gratia non separet ut a charitate saltein iuxta ordinariam providealiam, merito vertitur indu hium, an distinguatur a d ritate. Circa quod duplex est sententia. pi ima est negativa , quam tradit Scottis in a. dist. 27. cum Nominalibus, Durandus, & plures P P. Societatis . Secunda est assimativa, quam docet D Thoin. in praes quast. Dia.

ait. 3. quem sequuntur omnes ejus discipuli, necnon ex

societate Suarer, Ripalda, Oviedo, Antonius Pere 2,

Lugo, Amicus, & novissim Marin. Cum quibus sit.

s. L

D. Tl una, o nostra sententiis. 33 o leendum est gratiam, & charitatem dissim ψ gui realiter. Et probat ut primo ab autho.

ritate Naiti Concit. Vien. ut refertur in Clement desiimma Trinit. satust, in haptismo insundi gratiam, vitiu-tes, i2 dona; sed ex vi hujus testimonii latentur ad ver salii , gratiam distingui a virtuti hos . ergo etiam a cri-ritate . Patet consequentia , alias charitas non esset virtus. ii sit matur ptimo ex Ttident sess. E. can. ubi des finit. Siqviti diseris j 7 mari homo/is fida rentissione feciscatoriam , aut foti imurata e , rarae christi , eicitisa aratia , o charitare , anathema se . ergo gratia, & chatis asis ilia Coucit. distinniann inr. Patet consequentia.' alias inutilis solet to petitio illarum . Adde: Nam eodem mmdo comparat Concilium eliaritatem ium gratia, ac fidem, spem, ct charitatem inter se,&cum gratia; ex modo loquendi Concilii rected -dueitu ditiinctio realis inter fidem, spem & charitalem & inter fidem, &spem relath aes gratiam Iergo etiam inter charitatem, dc gratiam. Pro hoe videatur Conci l. sisI. 6. cap. 7. ubi,

postquam dicis , justificaticinem fieri per susceptionen

o charitatem .

Dein e prohatur rationibus tum philosophicis, un theologicit, prima est nam cie rebus supernaturalibus discurrendum est per in poetionem ad res naturales, quando ia contrarium anctoritas non urget: sed in rebus naturalibus principia immediath operativa semper lanis ponunt naturam realiter distinctam. a qua exigunt ut . &Cujus sunt proprietates . ergo etiam in supernaturalibus dAtqui gratia in linea supernaturali habet rationem nais urae, & charitas est virtus proximὸ operativa ergo dissitiquvntur realiter. Roboeatur hie ratio. Nam gratia per se primo crisdinatur ad esse , & charitas ad operatio em: ergo di, stinguuntur realiter. Antecedens supponii pr. Et cons quentia prohatur . tum quia habent specifieatiua reali. er diversa. Tum etiam , quia in naturalibus propter hanc rationem potentia immediate operativa,& anima distinguuntur realiter.

Secunda ratio est Nam ea. quae halaent sibiecta realiter cliuersa , oeetneunt novi disti qui realiter ; sed gratia , de charitas recipiuntur H subjecti, te aliter distincti, rergo distinguuntur realiter. Mincit inobatur.' nam in primis charita recipitur immediate in voluntate. est enim uirtus affectiva, qua uoluntas constituitur proxime potens diligere uin ut est in seipso. Deinde gratia

recipitur immediath in anima . est enim patticipalion ν

165쪽

inrae divinae constituens per se mimo hominem in esse supernaturali, & ita debet recipi immediath in subjecto quod per se ordinat ne ad qualis est anima .' ergo recipiuntur in si Nectis realiter uistinctis. Hae duae rationes supponunt, quod gratia est parti .cipatio fot malis naturae divinae. Et merito enam dene

gandum non est quoad hoe ollini nobiliori, qualis est lupernaturalis, quod reperitur in ordine inferiori, & na turali; sed in ordine naturali supponitur natura, in qua connaturaliter potentiae illius raeticantur: ergo idem di cendum est in ordine supernaturali: Atqui nulla aptioe forma in ordine supernaturali potest assignari, quae eger.ceat munus nain rae , quam gratia, immo sormam exeris centem munus naturae appellamus gratiam: ergo gratia

se habet in ordine supernaturali, sicut anima in ordine maturali. Et hine accipiunt totam suam vim duae prae .

fatae ratio es.s4 Tertia ratio est Nam omnis in linatio elicita debet distingui a forma, cujus est inelinatio; sed chaturas est quaedam inclinatio elicita gratiae: ecsci debet ab ea realiter distingui. Maior patet: nam omnis inclinatio elicita consequitur ad naturam , cuius est, propterea uedehet ah ea realiter distingui. Minor vero prohatur . tum quia omnis inclinatio in finem debet, connaturaliter lo quendo , supponere naturam proportionatam tali fini: seclmatia est natura proportionata ad finem supernaturale 'ergo charitas est inclinatio elicita gratiae. Τum etiam rnam voluntas creata est inclinatio elicita animae, item voluntas di. ina est inclinatio elicita naturae divinae: ergo etiam charitas debet supponere aliquam naturam, cujus si inclinatio elicita aliaee autem neqnit esse alia praeter gratiam: ergo eharitas est inclinatio elicita gratiae. Hae ration s valdὸ urgent contra Durandum, qu eo edit distinctionem realem inter naturam,& Poten tiaκ operativas in ordine naturali. sed ab eis facilὸ se ex.pediunt Scotus, & eius discipuli non admittentes indidi. ctam distinctionem adhuc in Oedine naturali. Unde opus est statu te specialem ratioclem contra scotnm. 3 3 Quarta igitur ratio est: Nam noci stat, quod gra. ei a distia uatur realiter a virtute intellecti .a , quae enfides, aut lumen gloriae , At quod non distinguatur a vir in te affectiva qualis est charitas; sed iuxta Scotum, Aeeius discipulos gratia distinguitur realiter a virtute in tellinisa super iraturali, v. g. a fide,& a lumine gloriae , ut separatio realis earum satis demonstrat: ergo etiam distinguitur ro aliter a charitate. Maior in qua tantum potest esse dissicultas, suadetur . nam anima distincta ab antellectu non potest no: i distingui a voluntate ergo si in uia distinguitur realiter a virtute intellectuali, etiam 48bet disti tigui realiter a charitate. Antecedens enm eo sequentia simul probatur . nam anima prius radicat imeellectum, quam voluntatem , quinimo ipse intellectus ra- dieat ipsam voluntatem , sicut actus intellectus radieat actum voluntatis, juxta illud , Mu vsheum, qadu praemgnitum: emo pariter gratia prius radicat virtutem , de actum intellectus , quam virtutem ,& actum voluntatis: ergo impossibile est, quod anima distinguatur realiter ab

intellectu, & gratia a virtute intellectiva, & quod ani.

ma non uistinguat tir a voluntate, & gratia a charitate. Patet haec ultima consequentia: nam impossibile videtur, nos distinguat ni tealiter virtus, vel potentia a forma,

qua intimi ili dimanat, & qucid non distinguatur ah ea

virtu , vel potentia, quae media priori radicatur in ea . Confirmatur PNam gratia sub conceptu gratia tan sim est participatio naturae divinae h concepin xamra, α charitas sub conceptu ehamitatis est tantum participatio voluntatis divinae ergo distinguuntur realiter. Anteia cedens debet supponi; alias controversia erit de te non supponente. Consequentia vero probatur I tilm quia plus

de iit distingui mopter sui limitationem participationes

creatae, quam praedicata divina participata ; sed natura divina sub concepto miri , & voluntas di .ina sub concepto voluntatis distinguuntur virtualiter infrequen.

eiciti lententia , & in sententia scoli distinguuntur set

maliter ex natura reis oportet ergo, quos ia cre stis conceptus naturae, dc conceptus charitatis distin gnantur realiter entitatis/. Tum etiam I nam participatio formalis intellectui divitii, & participatio naturae

distinguuntur realiter, ni supponit sententia contraria. ergo etia in participatio naturae ,& voluntatis. Patet ccinisoque alia r quia intellectus intimiot est naturae tam in Deo, quam in alia natura intellectoali creata I molad aque s , hoe non obstante, participalio naturae, & intel. lectus clii inguuntur realiter, etiam participatio naturae,

s6 Huie rationi non potest aliter oceurri, nisi negari. do, quod gratia sit participatio formalis naturae diuinae vel clieraclo, quod participatio intellinu divini est acti. dens commune supponens inoductionem gratiae, fit cha.

ritatis .

Neutrum tamen effugium est alicujus momenti. Non primum.' tum quia ad statum quaesti is necessario

clεbet supponi, quos possibilis est & desaelo detur par.

ticipatio ioc malis naturae divinae sub eo ceptu n rura per gratiam, admodum quo supponitur, quos detur par. ticipatio sormalis voluntatis diuinae pet eharitatem. Tiam .riam : Quia ita omni Ordine, ut operationes Connatura. iiter eliciantur, ponenda sunt tam principia proxima, quam natura per modum naturae r & propterea in orat ne natorali anima per modum natorae, Ac potentiae petmodum mincipii proximi eliciunt stas operationes, ecin Deo etiam est sua natura per modum radicis, & v,

Nee secundum e nam a qualibet natura pertinenla d orditiem intellectualem non solum uehet climanare potentia , seu vitius volitiva , sed etiam intellectiva , ptiorque debet esse hujus dimanatio quam illius, si tptioe est tutellectus in propo endo & operando, quam voluntas P ergo participatio intellectus divini nequit sum ponere productionem charitatis. Ex quibus omnibus liquet, non solum desecto gra. tiam, & ehatitatem distingui realiter, sed etiam repa gnate dari gratiam identificatam realiter cum ehatitate ἔut praedictas ratiocies recolenti constabit.

s. II.

Argumenta opposta sementia. sy Iu ut argumentum ah author uale P mia. LVA ut observavit Suarer lib. 6. cap. I a. dis. selle est ex Scriptura, & PP. aliquid c civincere. Hiaritas enim est nomen aequivocum apud Graecos ,& Iam fgnifieat gratiam instificantem, iam habitum charita. tis , iam ipsam dilectionem, iam dona supernaturalia . Addar Nam similes loqvtiones dicontur passim in Scrim tuta sacra de fide, ae de forma iustificante , ut de gratia; & non proptetea pot-st de mi essicax argumeniarum ad statuendam identitatem gratiae cum fide. Arguitur ergo primo a ratione I Nam eadem entiatas potest tribuere effectus gratiae, de charitatis I ergo defacto tribuuntur . Patet consequentia I quia frustra fiunt per plura,quae possunt fieri per pauciora. Antecedens probator Nam eadem entitas potest ordinari ad Gera ope..νMi,maxim si est accidentalis, de ita idem eas ot ordinatue ad e,&ad operationem ,cum tribuat esse calidum,&costituat subiectum calefactivum I ergo etiam eadementitas potest clare esse supernaturale, quos en effectus gratiae, & constituere hominem Dei dilectorem, quos est effectus charitatis. Et eonfirmatur. Nam praedicata , quae in inseri tibus sunt dispersa, possunt identificati in aliqua entitate adhuc errata superiori, dummodo non diciat inter se oppositi ε , nec arguant infinitatem; sed entitas gratiae , aut eharitatis est valde superior, excedensque alias res creatas ,& praedicata utri utque nullam dicunt oppositi nem, nec identificata in eadem entitate arguunt infini. tam perfectionem e ergo sunt identificata 1 Mane liquet nonnullis exemplis: Practicum enim, di spe latinim sunt differentiae constitutivae diversarum scientiatum in seriotis inclinis; At identificantur in Theologia, quae est scientia superioris ordinis. Item vegetativum . & sensitia um sunt differentiae constituti sae formatum distincta. rum inserioris ordinis, v. g. sermae plantae , & formae equi a & identificantur in anima humana, quae est sumistioris Ordinis . Minor quoad primam,& secuntiam paristem est certa . Quoia vltimam vero probatur : nam plura essent capita , ex quihus praedicta entitas esset lumitata . nempe quia esset accidens, non esset a se . ne identificatet existentia in & operationem ergo Concep.

tus gratiae, & charitatis identificati in eadem entilata non arguunt infinitam periectio m.

166쪽

Dub. IV. An gratia hasi tuais aeui ualis reaster a charitate Θ 159

Ad argument respondetur, negando antecedens. Et ad prohationem etiam negatur antecedens. Cujus pro.

batio ibi inclusa non premit: nam licet calor respiciat immediate esse , & o rari , non tam ea specificatur ab Q. , & operari, sed tantum ab Operatione, quia celion quaeritur propter se a calcite: seu propter operationem, at quam exilientia illius ordinatur per se de hoc patio etiam charitas, ut distincta a gratia , respicit imitatui th e se, & Gerari. At sicut tepugnat; quod subflautia sit immediath operativa . quia prout est substantia, ordinatur per se ad esse,& prout esset operativa, Craiciaretur per se ad operationem; ita partier repugnat, quod gratia sit charitas, quia secundum conceptum charitatis Oluiuatur ad operationem; & secundum conceptum M.tura, qui est conceptus proprius gratiae, ordinaretur per se ad esse. Hoc apertius constabit eu proxime dicendis.

Acl confirmationem respondetur cum D. TMm. I. Parti quatit. I A. art. g. concedendo majorem ἰω negamoci minorem quoad ultimam partem . Nam eo ipso, quoa gratia, & charitas identificarentur, secesse esset, quos esse, & operari essent identilicata e nam quando non distinguuntur specificata , nec uistingui debent spe. cificativa:& hac ratione . si substantia creata esset sua potentia operativa, O, & πerari non distinguerentur;

quod repugnat creatutae ex coaceptu communi erea rara.

Item si gratia respiciens per se primo es identificatur cum charitate, quae respicit iat se primo operationem necesse est , quod gratia identilicet ut cum suo esse, cum hoc ant Cedat potentiam per se ordinatam ad σὸνarib Et hoc similiter repugnat creaturae ex conceptu communi oeatur .

Ea qua etiam sequitur, quos charitas identificetur cum sua operatione: quia eadem ratio militat circa allum potentiae, seu virtutis, qui est operatio. ac circa actum naturae; qui est esse. Consequenterque esse gratiae, &operatio charitatis identificarentur Uet quod constat adobationem minoris: quia tunc gratia esset accid ns, Hon esset accident; eilitent a is ,& non esset ens a secto ec determinath esset enlitas abstitu th illimitata. 38 At miror secundor Si gratia, & charitas ditiin gnetentur realiter, possent ad inuicem separati a seu hoe

non potest dici.' ergo noti distinguunt ut realiter. Majoeconstat: nam ex duobus eati hiat realites distinctis potest Deus conservare quodlibet ex illis sine alio. Minor vero probatur: si homo haberet gratiam sine charitate , estit acceptus ad vitam aeternam, contra illud Apost. i. ad Corinth. D. Si eharstatem nori habuero, viliam hi prodor. Similiter u haheret charitatem sine gratia , esset Deci gratus, & acceptus, cum diligeretur ab ipso juvia illud Sap 8. Eu drivientes in . quo. Mitto alia argumenta, quia in dubiis praeced. tacta sunt. Ad hoc argument. potest responderi ex vi sor me Demodo majorem: quia non omnia , quae realiter distin guuntur, realiter pollunt separari, quamvis se palatio reaialis sit fossiciens senum distinctionis realis . Sed respondetur juxta veritatem, quod gratia potest uari sine cha. ritater in qua hypothesi homo haben illam esset acce tus ad uitam a tetnam , Re potest salvati , quia visio ala non clepe et ab acta, vel habitu charitatis. Au thoritas Amit. intelligenda est iuxta prouidentiam or-clinariam, juxta quam numquam separantur. Charitagautem non potest dari sine gratia, quia habet ellantialem dependentiam ab illa, sicut volu tas ah anima . Per.

milla tamen, quod posset clari sine gratia, homo non emi simpliciter Deo gratus & acceptus . nec simplici ter diliseretur a Deo. quia hic effectus est proprius stra alae. Diligeretur tamen secundum quid ad quod susseeret, quod h-ci per charitatem esset Datus Deci dic positiv E.

DUBIUM RAu virtutes supermaturales m re dimi nent a gratia ;

virtutes supernaturales non solum theologica , secletiam motales, quae per se infunduntur in iustificatione Difficultas tamen est inter Theologos, an acti vh clima. neat a gratia. Prima sententia est negativa. Ita Suaree

lib. 6. de Gradi cap. 33. num. I9. Curiel in praes art. 3. u. 3. ad ulti m. ix alii plures. Metioda sententia est affr-mativa. Ita commmiter Τhom istae, quos seni unti Granati. controv. 8. de Grat. tract. q. dimul. 3. Ripalla lib. 5. de E ite superavit. disp. iar. feci. s. Cum quibus lit.

s. I. sententia Gem,sico. Icendum est, virtutes omnes per se insutis,

αδ quae simul eum gratia in eodem instanti

producuntur, climatiate physice ab ea. Et probat ut primo ex D. Τhom. in hac quaest. Ii art. q. ad a. ubi ait: Si ve at egentia anima eratiunt ejus potentae, οὐ sunt Ge rum μιαιpia; ira etiam ab Usa aratra gratini υυttires in orantias oxima. Idem docet 3. part quaest. o a. art. a. incorp. ub inquit Letit ob efintia an me sciunt ejus potentia , ita a gratia sutine quedam remees,ones ad forentias anima, qua μυκων virtares, o dona; siti potentiae cli- manant phylich ab anima, ut supponimus ergo etiam virtutes intust, de dona dimanant ph Isice a gratia . Videatur insuper in a. dist. 26. quaest. i. art.'. in fin. corpuDeinde probatur ratione satis efficaci, & phylosophica. Nam si virtutes in suis non ut manarent phylicha gratia, gratia physich non influeret in actus earum; hoe est sillum d ergo virtures per se iusvis climanant ph lice a gratia. Maiorem proho deinde probaturus minorem. J Si potentiae non dimanarent physice a su nantia, substantia ipsa non influeret ph Slice in Operationes earum P ergo idem dicendum sciret de gratia re lat/ ad actus virtutum . Consequentia est legitima .' nam licui substantia nesquit esse immediate operativa , ita nec gratia. Antecedens vero probatur nam substantia nequit aliter innuere in operationem, nisi in quantum in iluit in polentiam, alias alium influxtim propriu praestaret,

essetque immeuiate operativa; sed si potentia noti di- manat physice a substantia , subnautia ipsa nullum in si ullum praestat impotentiam , sed se haberet, scut aqu respectu caloris, vel praestat influxum per veram actio. nem, quod est idem, ac esse immediath operativam ergo si potentiae non ut manant ph; sice a substantia, si stantia ipsa nullum instixum mactaret in operationem

earum .

indε probatur minor primi syllogismi r tum ex

D Τhom. in hac quae n. aio. art. 4 au i. vhi post vel ha supta relata , statim addit Et Iecur dum hee gratia comis

diati a potentiis ' Ergo gratia influit phyuch in actus virtutum. Tum etiam: Nam de gratia uicitur, quod est Lm aqu satientis in vitam atonem, & quod est Iemen gloria, sicut semen arboris, in quo en virtus ad totam arborem.' ergo sciat semen arborit effective phyliehin. fluit in generationem arboris e ita gratia physich ivlluit

in visionein hoatam, & operati es aliarum virtutum.

Tum deniqise: Quia anima physice influit per modum

radicis in operationes omnium suarum potentiarum, alias non viveret per eas; sed gratia est vita radicalis in ordine supernaturali. ergo etiam influit physicε petmodum radicis in operationes omnium virtutum inis.

satum.

Me prodest discrimen a reeentioribus societatis intentum, videlic/t quod anima est . ita radicatis, secus uero natia. Non inquam, prodest. Tum quia oppositum manet prohatum num. 23. Tum etiam , quia saltem concorrit raclicaliter gratia in visionem ut super naturalis& uisci εst. Tum deniquὸr quia gratia est participatio sor- malis naturae clivinae, proni haec est principium effecti.

vum virtuale omnium attributorum & actuum : ergo

etiam gratia physicὸ radicalitet inlluit in operationes Om.

nilim virtutum.

in Insup/r probatur ratione a primi; nam tune unum pli sic ε dimanat ab alio. quando duo illa prodi .eantur per eandem actio em, & ordine quodam, ita ut primum determinet a tionem amotis ad hoc .nt ipsa actiose extendat ad secutialim; sed gratia , omnes virtutes inis is , & d a producuntur per eandem actioni m, & per modum termini primatii, de secundarii: ergo virtutes in

167쪽

16o Tract. XIII. tae Gratia Dri.

nimam part m probatur: id , quia iussi sotio est lina actio. nt non obi ure tradit 1ici. lusi. o cap. 7 sicut scit ena sanetilicans est inia ; sed juxta idem Conci l. p r au.

nisi tionem nos sonam reeipit ut gratia, sed etiam uiti uia te insula, & d ad ergo proaucuntur per eandem actio metri. Tum etiam: nam quando producuntur simul in generatione naturali substantia , potentiae,& accidentia connaturalia istins Woducuntur per eandem actionem ge.

erativam : ergo etiam producunIur per eandem actio.

sem justificationis gratia, virtutes, & dona. Patet con .sequentia ex paritate. Et quia actio Dei non est unimist fella & completa quoad generationem spiritnalem

supernaturalem , quam attici generativa naturalis. Quoau secundam partem etiam probatur: nam propte.

tea natura substantialis, potentiae, dc accidentia conna turalia proclucuntur Oruine quodam, ita ut subitantia sit et minus primatius, & potentiae, tu accidentia connatu tali, secundatius, quia substantia habet rationem nata. eae,& potentiae,& accidentia se hahent ut illius com lementum ; sed etiam gratia in ordine supernaturali se

abet per modum naturae, & virtutes, & dona ut comis pl- me ut iura illius ergo etiam producuntur ordine quo dam, ita ut gratia sit terminus primamus, & virtutes, di dona terminus secundarius .

Et confirmatur. Nam ita se habent gratia,& vit finies insula, sicut natura divina ,& attributa; sed na

aura diuina, & ait libuta ιι a comparantur inter se, quod attributa supponant naturam , ab eaque virtualiter diareanent 1 & hac ratione actio generati va, per quam ver-hum producitur , per se primo communicat ei naturam,

re per se secundo attributa: ergo etiam gratia,& vir.eutes, & dona, si producuntur in eodem inflanti , de hent produci per eandem actionem, it aut gratia sit terminus primarius, & virtutes, & dona sint terminus se

cundarit s.

si Respondebis es. - notam disparitatem inter sub nantiam , & accidentia ejus connaturalia, & naturam est. inam, & eius attributa connaturalia ex una parte; α gratiam, & virtute e infusas ex alia : quod subitantiae ex suo conceptu formali in radicare accidentia, & p, test recip're ea immediath idem apparet in natura divina relate ad sua attributa: At unum accidens, uti est gratia, nequit alius raclicare , nee immediath recipere,irtutes, & propter haec non debent produci per eandem actionem, nec Ordine praescripto. Contia est primo. Nam salsum est, quod unum ac.cJd ns non possiit esse principium diminationis alterius, di illud radicate: uoluntas enim di manat ab intellectu, in eoque radicatur; secundaeque qualitates dimanant physice a primis iuxta communem P illosophorum sentei Elam. S iii M. Falsum etiam est, quod unum acci Hent non possit recipi immediat 8 in alio, cum omnes qua litates corporeae recipiantur in quantitate,& species in ἡntellectu , At alia innumera accidentia. In quo sensu do

cet D. Thom. I. pari. quaest. 77. art. T. ad 2. Quod uirum eierideres die. ιν esse s diectam asterius, ut superficies celaris, mum Due rantia uno accidente mediore reeipie ahia . Et an eodem sensu dicit quaest. a. de νιν lib. ari hau I9 quod gratia quodammodo recipit virtutes Da ejus veristia : Gratia Dei dicitis esse Dina iis fum , inquantiam dat

esse spiritu e ou me , tir si suscepti uirtutum. 'I Tettio. Nam ui unum climanet physice ab alio, non opus est, quod recipiatur in eo;& ita voluntas dimanat ab intelli tu, quan recipiatur in eo. & dotes corporis climanant gloria animae, ut docet Div. Τhom. 3. part quaest. 4s. art. a. reserens Dis August. de non r cipiuntur in ea. soa,ta, & ulrimo. Nam quamlibet formam, quae est vere natura , consequitiatur etiam virae proprietates . &cilia accidentia connaturalia, ut mediis istis possit opera xi : sed gratia est vera natura in ordine septinaturali, audistinctio iem cuiuslibet alterius accidentis, sue natura. lix, s ve supernaturalis ergo necessario, de connaturali. ter comitantur eam proprietates riusdem ordinis, de alia necidentia connaturalia; scilichi virtutes, quibus mediis xossit inituere in earum operationes: seu inopter hanc rationem attributa di manant virtualiter ab essentia est. vina . & potentiae, & alia accidentia connaturalia a sub

nantia creata r ergo etia ira virtutes inlata ,& dona uima.

nant physice a gratia Ex quibus collinitur . qnod non solum charitas. quae ea proprietas, coanaturalis gratiae; sed etiam vir.

tutes infusae morales, nemon fides, & spes dimanant giatia , si proaucantur tu eouem initanti, ut in parvulis Dapiietatis , iuxta Ttis loco supra telato. Nam sicut

anima est natura universalis in ordine naturali, ita graistia est natura mi uersalis in ordine supernaturali a sea quia anima est natura uni vel salis in ordine naturali, nousolum ab ea profluunt potentia pertinentes ad ordine intellectivum, sed etiam quae psit in-nt ad ordinem sensitivum ergo etiam a gratia derunt di manare virtutes imfusae pertinentes ad appetitum sensitivum. Vel assignent adversarii naturam aliam, in qua praedictae virtutes semiant connaturalitet radicati , de cu us sint inclinati es

connaturales.

s. II.

Opinis etpesta tam fias fundamentis. or Λ Rguttur mimo : si mittutes infusae dimana. o tent physch a gratia , necessario diman

rent ἰ seu tion dimanant nece flatior ergo non activὸ cli manant ab ea. Maior patet nam emanatio virinium a gratia non pendet a libertate creatnrae , nee. in potestate

illius est impedire eoncursum Dei producentis illas, semel

quod producat gratiam. Mitior probatur: nam si nece L14rio uimanarent, semper clima natent, quia causa nece

saria semper producit suum Miletum . nisi a superiora causa, & per miraculum impediatur : seu non semper di- manant ; ut liquet in fide, quae non dimanat in Christo , nec in heato; in lumine gloriae, quod non climanat in via;& tandem in fide,& spe, quae infunduntur a Deo multoties ante gratiam, & separantui ab ea: ergo non climanant a gratia necessario. Respondetur distinguendo maiorem: Mesuriδ dima. rarent, in suppositione quod infundantur in eodem initanti, quo itis undi iur gratia , concedo maiorem; aliter , nego majorem. Et distincta minori; negatur consequentia. Ad cujus probationem dicendum est, quod licht omnes viri tes, quae in eodem instanti prouucuntur cum grat a, semper ab ea dimanoni potest tamen contingere ob specialia moti sa, quod virtutes non dimanent ab ea .

Et ita contingit in exemesit adductis: nam fides i idem ille de spe propterea in Christo, & beato non dimanat , quia vitio beata habet specialein oppositionem cum ea, re quia loco illiu suhstituitur visio, seu lumen gloriae, sicut loco spei substituitur possessio. Ob s milem rati

Nem plures virtutes , quae in nobis dimanant a gratia , Ut

Castitas, temperantia &c. non ut manant in Angelis ob imcapacitatem eoeom. Et filiatio adoptiva , quae est esse. ctus formalis gratiae, non convenit Christo, quia non est subiectum capax illius; & nullus dicet, quos in nobis hic effectus clep nd-t ab alia actione. Item in lumino gloriae dat ut fp cialis ratio ad hoc, ut non dimanet in via, quia non est proprietas gratiae secundum se, sed gratiae ut Consumatae, quae addit supra gratiam secundilmsequendam modum, ratione cuius illud radicat. Parisor. miter iustitia originalis laticine cuiusdam modi specialis gratiae secundum se sup radditi radicabit physice quasi clam persectiones, quas non radicat gratia s-cundum se, iuxta dicta disp. praeced. num. s. & loco ibi relato. Et gratia sacra Dentalis etiam radicat ratione similis modῆjuxta diversitatem Sacramentorum diversas persectionestam inter se, quM a gratia praecish secundum suam ea litatem. Videantur insuper pro hac instantia, quae diximus in hac disp. num . q7.Τandem fides, & spes leui exemplo potissim Muneadversarii lex una parte non pponuntur cum quolibet peccato,& ex alia sunt primum principium ad converissionem: ideoque Drus disposuit, quod non destinantur , dum expellitur gratia per inccatum . & quod infundantur multo te lut in adultisὶ ante infusionem gratiae, ut peccator paulatim se disponat ad iustificationem: & pt pterea non semper dimanant a gratia , sicut nec semper

producuntur, quando producitur gratia . Hoc autem nora

arguit, quod dum producuntur in eodem instanti . nocidi manent physice ab ea: sicut quod calor, & alia accidentia connaturalia polluit produci, aut destrui, non producta, aut d structa substantia, non arguit, quod noradi manent ab ea, si producantur in instatui generationis Maxime, quia fides, & spes non habent statum connaturalem Ouinii o , dum sunt a gratia separatae , in sgminm

168쪽

Dub. V. An virtutes supernatura es V ire Amanent a Prasa p t 6 a

quod respiciunt illam ni sui connaturalem radicem fleraturam, sicut 3c quod noci possit dati citra miraculum gratia in via sine his virtutibus.

ε 3 Secl obiicies. Si siues, de spes, dum simul cum

gra ia producuntur, climanarent physice ab ea, ex vi eiusdem attionis, sequeretur, quod per eande actionem conseris varentur: siquialem conservatio est continuata productio rergo saltem naturaliter non postent ab ea separari. Pro.

hatur consequentia nana impossibile en , quod eadem actio sit, quae producit simul has virtutes cum gratia,

de conservet vit tutes, des lucta gratia. Respo idetur concedendo, has virtutes, dum con servantur cum gratia, conservari per eandem actionem productivam gratiae. S ed non oportet, quod per eandem action m conserventur: ut liquet in materia prima, quo una actione producitur, ec alia postea conservatur inmixto. Et lichi accidentia eucharistica non conservem tur per eandein actionem, ratione miraculi, hoc est, quia non nisi eo interueniente accidens potest esse

sine subjecto : Fides autem, de spes non sunt sane pro ptio subiecto, quando separantur a gratia: ideoque non clebet intercedere miraculum ad sui conset .ationem

sine gratia, licet non conserventur omnino connaturaliter. 64 Arguitur secundo . Iutensio vit tu inm non dimanata gratia.' ergo nec ipsae virtutes. Patet consequentia : nam sicut se habet ii mplicii et ad limpliciter , ita magis ad ma. gis . Anteceden probatur . nam fides v. g. potest esse magis intenti, quam gratia, quia potest contingere, quod homo in statu pereati eliciat actos intensissimos fidei, ex quibus sat valdὸ intenti, de quod reducatur ad gratiam medio actu charitatis remisto, ex quo accipiat gratiam

rem illam. ergo intensio virtutum non dimanat a gratia.

Ad hoc argument. ex proximε dictis liquet . Nam virtutes , qtiae simul infunduntur cum gratia , habent

aequalem intensionem cum ea, Ac per emanationem phy.

si eam. Sed sicut fides ante gratiam potest produci, Aetune adhuc coniuncta cum gratia conservatur per diverissam action m , ac gratia; ita p test esse. Acconservari

magic intenti, quam illa. Et in hoc sensu ev omni parte silvatur quoad hoc automa adductum in argumento. As Arguitur tertio . Si virtutes infusae climanarenti talia, prius dimanaret fides , quam charitas; hoc Don debet admitti dergo non climanant. Probatur maiori deindὸ probanda minor. J Nam in natura inrellectuali prius dimanat virtus, seu potentia intellectiva quam as. rectiva, At ita inius dimanat ah anima rationali intelle ctus, quam voluntas; di ab anima sensitiva potentia coismoscitiva quam appetiti va: seu fides ost uitius intelle ctiva Et charitas affectiva '. ergo prius climanaret fides,

quam charitas.

Det 8 mohatur minor I tilm quia maior eonnexio datur inter gratiam , de charitatem , quam inter gratiam de fidem; sed juxta honam philosophiam inlux clima-oat ah aliqua natura id , quod est magis connextim cum ea. ergo prius dimanat charitas a gratia, quam fides. Tum etiam ' nam charitas est porsectior fide, ut nune supponimus ex illo Apost. i. ad Corint. I 3. Major autem liniam es charitas '. ergo inius climanat a gratia. Patet consequentia . nam natura persectius se explicat in eo, quoci intimius dimanat ab ea.' ut liquet in intellectu, ec tu effectu cuiussis canis effcientis. Hoc argument quod iam tactum est supra num 8. potest retorqueri in ad .ersarios . si quidem lave gratia de virtutes producantur per diversas actiones, sue viri res di manent praecise moralitera gratia, prior est fides, quam charitas . Nee ex hoc sequitur, fidem esse per. Leliorein charitate . Nam ah anima rationali dimanat

prius intellectus agens, quam possibilis, 3t voluntas a de tamen non est persectior intellestu possibili, de voluntate. Unde ad primam probationem in favorem charitatis

adductam. dicendum est, quod in nainrasi hos ita comtingit. sed hoc ideo est, quia natura substantialis, ni rite per se subsistens, habet magnam uniformitatem in se is proprietatibus . Gratia vero, cum sit natura acci detit alis, Ac dependeat a subiecto, noci radicat suas in prietates nisi juxta capacitatem illius, de juxta di .et sua tus quos contrahit . Unde quia charitalis obiectum

potest attiugi ah homine sive in via , si v ε in patria , cuius oppositum accidit fidei; inopterea charitas habet malo.

rem CCnnexionem cum gratia, quam fides , Et lumen

oloriae r licet fides quando dimanat a gratia simul eum Tom. III. Patia Theu Salax

charitate, ut in parvulis baptietatis, prius dimanet ab illa, quam charitas, sicut de lumen gloriae in Chiisto. Ad seeundam probationem sicenuem est, quod fides non est virtus principalis intellectiva per se exacta a gratia. sed lumen gloriae , cuius loco subro a tur fides iavia . Unde non oportet , quod gratia se magis explicet in fide, quam in charitate, quamvis prius climanet ab ear sed satis est, qood magis te εxplicet in lumine gloriae, ni re vera explicatur, cum si persectius charitale, sicut& actus ejus actu charitatis. Exemplum intellectus coi firmat hane doctrinam, qnia est proprietas per te exacta ab anima, dc valde unisOrmis. 66 Arguitur quarto. Nam plura accidentia sunt eo

naturalia alicui subiecto, producta in eodem instanti quo producitur subiectum, & ordine quodam , itaui intelligatur ptius productio subiecti, quam productio illorum;

re tamen producuntur per cliversas actiones, Et non per veram dimanationem. ergo idem potest dici de virtuti hiis insusis relate ad gratiam, praecipue de fide,& spe, quae non sunt rigor is proprietates, sed quaedam aecutientia communia. eisi connaturasia. Antecedens proba. t ut primo in Christo Domino cui ratione uni is hypo. naticae gratia habitualis , di virtutes infusae sunt conna. turales, habentque alia requisita relatas Ac tamen non

climanant ab unione.

Secundo probatur in speciebns angelicis: quae sunt Angelo debitae in primo instanti suae creationis; flt iuxta pio hiliorem sententiam non dimanant ab eo. Τettio, Ac ultimo probatur in motu coeli: qui eli natu raliter ei clebitus; dc tamen non dimanat ab illo. Ergo

verum est antecedens. Ad hoc argument respondetur, antecedens esse ve.

rum, quando stidiectum non habet sorinam continentem physice praedicta accidentia , ut contingit in exemplis ad cinctis. Nam in primis unio hypostatica non habet ratio nem natiarae aut sorinae feci tantum est nexus personaliutatis, dc exist-ntiae uiuinae per modum termini phvsci, et ad summum p r modum formae motalis cona ignis. cantis humanitatem : Ac propteria , sic et gratia , dc viris tutes itisus e sint Christo debitae, de ad hune sititum con.

naturales , non petunt, nec possunt emanare physich ah unione, nec a personalitate, ut suo loco late uicemus Dei e natura angelica noti continet physich suas species, scut continet suas potentias; alias per suam ecsentiam posset comprehindere totum universum , sciat

per suam essentiam comprehendit seipsum. Sed ue hoelath diximus in suo loco. Τandem motus coeli non tu μpollit in eo sotmam, in qua possit contineti dc raclicati; alias esset forma vitalis. Et propterea passim docet D. Τhom. quod coelum mouetur ah Angelo; et cum Angeis ius non possit creare, de ecelum fiat per creatiouem, venit, quod producantur per diversas actiones, et motus Non sit per emanationem. Gratia vero, cum sit veta de phys ea natura in ordine supernatu tali, nulla datur implicatio in eo, quod contineat physic virtutes, de quod hae dimanent ah illa 67 Alguitur ultimo. Propterea uirtutes insula di. manarent a gratia , quia nisi hae dimanatio praesupponatur. gratia non influeret in actus virtutum; seu hoe est salsum: ergo ex ri mimae nostrae rationis non sequi. tur , virtutes infusas dimanare a gratia . Minor probatur: tum quia in iusto eliciente actum fidhi gratia non solum ἔniluit in illum ut sotmatum per charitatem , sed etiam in illum se udom suam substantiam ς dc tamen natura liter potest contingere, quod fides in eo nos dimanet a gratia, ut si insunderetur ante justificationem: ergo quamis vis virtutes i id imanarent a gratia, haec insuetet phy-sch in actus eatum. Ttim etiam. Nam stat, quod Deus infundat gratiam sine charitate, dc quod elevet volunta. tem per auxilium fluidum ad eliciendum actum charita lis; sed tune auxilium non dimanaret a gratia, de gratia influeret in illum actum, alias non esset de condigno metitorius uitae sternet, cum ejus valoe debeat desumi ex infiixu phys co gratiae, ut tradit Div. Τhom qusae 27. de Verit art. a. ad 4. At art. s. ad s. ergo idem quod pius. Tum deniqιὸ .' Nam non repugnat per potentiam ei ab istam . quod Deu una actione prouucat latanantiam Angeli, de alia distincta intellectum eius, sicut

non repugnat per potentiam Dei absoluiam intellectum, di voluntatem intendi , ut docent communitet Philo.

sophia sed substititia tune concurreret ad actum intelia

169쪽

Tract. XII de Gratia Dei. Disp. II. H Gratia babis A

sectus, alias non viveret per illum, quin imo nec intelia lectio esset vitalis I vita enim in actu secundo essentialiter depentit a uita radicali, & proptetea docent NN sal.

Nant. tract. I . disput. a. du, ε. per totum maximh a Num. eat . actum charitatis dependere essentialiter a gra. tia: ergo.

Ad hoe argument. t quod dissicultate non caret respondetur . concedendo sequelam maioris; de negando minorem. Quia i ne virtutes se haberent in anima, de eespecto gratiae, sicut calor in aqua, ad cuius operati mem non Concurrit aqua, quia non dimanat physic/ ahea. Ad primam probationem dicendum est , non esse omnino certum, quod gratia insuat activὸ in actum fi . dei sienndum se acceptum . quando ipsa fides se adum iam substantiam non dimanat a gratia: Gratia enim setit de substantia non alium influxum perliat in actum secundum, nisi inquantum per climanationem concurrit in principium immediatὸ operativum , alias per veram re propeiam actionem concurreret in principium immediath operativum, vel immediat8 de proeliὸ influeret inc petationem istius, quod est omnino falsum. Quinimo nec necessarium, ut liquet in Calore ut octo, qui post quam emanavit a substantia, si ab ea separaretur, Ac se- Meraret alium ignem, generatio illius esset propria innis, sicut conversio aquae in vinum mediis speciebus saera. mentali hos tribuitur substantiae vini non miniis propriε, ae si ibi adesset: non alia ratione, nisi quia dimanarent ah ea, & semper sunt virtutes eius, nec ipsa substantia prestat alium influunm nisi dimanationem activam itiaeeidentia. Et solum est differentia quoad hoe inter in tellectum v. g. ec calorem, quod intellectus, utpoth p .rentia vitalis, non potest esse separatus a sua vita radi. cali;& ealor ob oppositam rationem potest conservari

separatus a sua radice, ut constat in accidenti hos encha.

risiiciet. Sed dato, quod dicatur gratiam influere in actum fidhi secundum se: non propterea debet e cedi, quod insuit in actus omnium virtutum , in suppositi e quolhae non dimanent ab illa. Et ratio est : quia fides, eo ipso quos di manet a gratia, quando simul infundumst,

semper petit ad sui cotinaturalitatem ejus climanationem: ideoque semper est quaedam virtus gratio, ad modumnuo calor ut octois produceretur a Deo, semper pro. duceretur ut virtus ignis, di virtualiter ab igne dicere ent procedere. Nec ob hoc actnt fidei est meritor iux .itet ternae: quia desunt ei duae conditiones necessatio requi. st videlicet imperium charitatis, cli quod sudiectumst Deo formaliter acceptum di gratum . CEtethm si vir. tutes insula non dimanarent a gratia , quando simul cum ea , Ac iuxta earum exigentiam producuntur, non possent dici virtutes illius , sed se haberent seu t ealoe in

aqua . nec ullo modo gratia insueret in actu earn m.

Pet quod constat ad secundam, At tertiam proba. ionem . Nam in ptima hypothesi anxilium illud fluidum xsset participatio quaedam habitns charitatis: unde sicut habitus charitati , si v de acto di manet a gratia, s vh per potentiam Dei absolutam producatur per disertim actionem, semper est vitius connaturalis gratie , At illa

producente diceretur gratia producere virinaliter, mistiori titulo, ae de fide dictum est; ita de illo auxilio dicendum est, de de gratia medio auxilio , quamvis hoc ab illa non climanet , nec possit climanare de mactus esset meritorius, satis esset, quod esset actus cha citatis, At gratia virtualiter inqueret in illum, Et quos Rhiectum esset Deo gratum desecto Ac acceptum. Pa..ii et in secunda hypothesi intellectus produceretur a Deo ut virtus connaturalis Angeli, scut caloe ut octo respectu ignis, ideoque , etiam ii non dimanaret . esset virtus igni di hoc sussicit, ut substantia Angeli in virtualiter concurrat ad intellectionem. Nee alius iussu.xus requiritur ad hoc, ni intelles io evadat vitalis , nisi quod a vita radicali procedat virtualiter, Et a potentia proxima formaliter , Ac illa moveatur radicaliter , de

haee moximὸ per ipsam quod fit per hoc, quod potentia sit conjuncta cum substantia ut virtus connatu

ealis illius .

DUBIUM VLUtrum gratia habitualis sit entitative su

pernaturalis λ63 II in dubium s sicut de praecedentia viam

LI sternit ad resolutionem dubii provinis se.

quentis . Sed pro huius luce , nota primo , supernaturalitatem ut se seu simpliciter talem, de qua nunc est sermo , importare excessum supra omnem naturam creatam, Ac creabilem I sicut enim Angeli possunt dici

Iernotina aes secundum quid, quatenus sunt supra m-nem naturam corpoream ; ita suminaturalitas simplici ter debet importare excessum supra omnem naturam creatam, dc creabilem pertinentem ad ordinem natu.

ralem ut per hoc proscindamus in presenti a possibilitate, uel impossibilitate substantiae creatae simpliciter supernaturalis, de quo plura diximus itast ri Vasona

Dei.

Nota secundo, conceptnm entis simplicitet sepe naturalis primatio in solo Deci inveniri , non quia i

ipso reperiatur aliquod praedicatum excedens eius natu lam , cum omnia eius praedicata sint ei e naturalissima, sed quia per seipsum, de iuxta eius modum e

Cedit omnem naturam creatam , At creabilem . Unde

Deus non dieitur proprie supereataraias , quia sit en substantia, intelligens dcc Dicumque, sed quia esse comtinet totam plenitudinem essendi, est per se subsistens, irreceptum, actus purus &c. qui modus habendi talia

predicata reddit ea sormaliter supernaturalia, de totum Deum . Et ratio est clara . nam ratio oris sub antia oc. absoluth sumpta e venit formaliter substantiae crea. tae , proi Hue illa ratio non est supra omnem naturam creatam , dc creabilem I econtra modus habendi talia praedica a , ut actus purissimus, est adeo proprius Dei, ni nulli creaturae ponit coli venire, sed si supra omnem naturam creatam, de creabilem ergo ratio stria f.

primarici in Deo invenitur. Nota tertio, possibilia esse aliqua entia, quae sat formaliter supernaturalia per participationem formalem Dei, non secundum adaequatum modum quem Deus hahet is seipso, At in ordine ad seipsum, sea praeci se se. cundum inadaequatumr participatis enim est partem relinavere, de partem sumere. Uuue illud praedicatometit luperuaturale per participationem, quod imitatur socmas iter modum saltem inadaequatum ipsius in ordi. De ad sui attingentiam At propterea praeter habitudinem transcendentalem , qnam omnis effectus creatus

dicit ad Deum ut eausam sui effetentem , debet importare aliam specialem ad ipsum Deum prout est in D: vel, ut melius loquamne , ad ipsissimum praedic eum participatum, ut ad objectum specificativum, de ad ipsum Deum ut finem eonnaturalem; huius autem

participatio non repugnat creaturae ex Conceptu erea ἀνa 1 aliis repugnaret eleaturam attingere Deum io seipso , de prout est in se , proindeque repugnaret vinci ata, Ac unio hypostaticar ergo possibilia sunt aliqua entia formaliter supernaturalia per participationem. Nota quarto, ex triplici capite posse aliquid esse supernaturale, scilicti ex causaessicienti, finali, At foris mali sex parte causae materialis esse non potest, quia subiectum formae supernaturalis maxim/ primae necessarictilebet esse naturale, alias daretur processus in infinitum, vel non posset recipi nis in substantia supernaturali, quociest haereticum; recipit tamen illam ratione potentiae obedentialis.ὶ Ex parte ea usae effetentis dicitur aliquia superna rati , quando supernaturali modo fit , esto res acta fit naturalis, sicut tesurrectio mortui . Ex parte finis dieitur supernaetirale, quod ab extrinseco, seu rati ne alienius modi ordinatur ad finem supernaturalem ut actus temperantiae amnistae injusto, qui reeipit ordinationem charitatis. Ex parte causae formalis aliquiaoicitur supernaturais, quando ex suo concepto essentias specificatur ab objecto supernaturali: de haec sola dicit ne supernaturalitas quota falsantiam, deest, de qua proce

dit dubium. Quibus scitis:

170쪽

. I.

Icendum est, gratiam habitualem esse lae.

mam erilitative supernaturalem. Ita comia

muniter Theoloni. Et probatur ratione fundamentali ex praenotatis, & ex dubijs praecedentibus deductar Nimiotma dicens habitudinem immediatam & specialem ad Deum, prout est in se tanquam ad sui specificativum, est entitative supernaturali : sed gratia habitualis est huiusmodio ergo eli entitative supernaturalis . Miuor, in qua est tant uti limcultas, probatur nam gratia est participatio formalis naturae divinat; sed forma partici. pans sor maliter aliquod praedicatum divinum dicit ha. hitudinem specialem & immediatam ad illuci, prout estia se tanquam ad sui specificativom: erno gratia habi- eualis dicit habitudinem specialem & immediatam au Deum proni est in se, tanquam ad sui specifieati'um. Minor probatur : nam participatio sormalis alicitius praedicati divini sita est in eo, quod praedicatum crea. tum illud formaliter imitetur , & exprimat secundum modum proprium & formalem, quem habet in seipso;

sed praedicatum creatum exprimens formaliter praeuica. tum divinum , secundum modum proprium quem habet

in se, nequit non dicere ad illud specialem & immediatam, habitudinem sicut exemplatum aes sui exemplar: ergo forma sormaliter participans praedicatum divitium dicit habitudinem immediatam & specialem ad illud prout est in se, tanquam ad sui specificativom . Confirmatur. Nam Mima dicens habitudinem ad

Deum, prout est in se, tanquam ad finem connatura lem , nequit non esse entitative supernatu talis ; sed gratia importat habitudinem ad Deum prout est in se ,

anquam ad finem connaturalem: ergo est entitati vh su. pernatur uis. Minoe constat nam gratia est connatu.

talis radix videndi , & amaru .i DEum prout est in se, ad

quem tendit mediis lumine gloriae, & charitate , tanquam virtutibus sibi e naturalibus , quae respiciunt. Deum prout est in se, ut finem connaturalem. Maior vero probatur : tum quia Deus, prout est in se , est supet naturalis, ut liquet in secundo praenotabili ergo forma dicens habitudiuem ad taum, prout est in se tamquam ad finem connaturalem; nequit non esse supericaturalis. Τum etiam: nam finis supernaturalis est ii pliciter improportionatus sermae naturali , alias conna. turaliter homo per proprias vires Deum attingeret

prout est in se; sici contra talionem finis improportiona ti est, quos subjectum respiciat illud ut finem coma. Eulalem, ut ex se liquet: ergo idem quod prius.

Confirmatur secundo ex D. Thom. in hac I. a. qncit. Ea. art. t. Nam visio beata in omnium sententia est emtitative supernaturalis : excedit enim omnem naturam creatam , & creahilem: ergo etiam gratia hahitualis .

Ant cedens supponitur ex dictis intra'. dZυμ e Dei. Consequentia vero probatur: nam si visio heata est su. Det naturalis , necesse est assignare principia, per quaec naturaliter ad illam tenuat homo,& Oedinetur, quae

proinde sint eiusdem ordinis a sed principia , quibus homo connaturaliter tendit , & ordinatur ad uisionem hea. eam , est gratia cum virtutibus theologicis : ergo gra. tia est entitati υλ supernaturalis. Confit matur tandem . Nam non potest negari , quod gratia est supernaturalis aliquo ex modis relatis tabili quarto 1 sed non est supernaturalis praecise ex parte causae essicientis; alias non esset magis su pernatu ratis in se, quam visus miraculo e caeco restitutus ne que otςcise ex parte finis extrinseci ; alias non esset Diagis supernaturalis, quam actu temperantiae acquisitae habetis in se modum tantum super naturalem dirari ratis: ergo est entitati vh supernaturalis.

s. II.

Objectiones contra a grationem.

o Bjicies primo. Gratia sanctificans non dieit

habitudinem immediatam ad Denm, prout est in se: ergo non est entitative supernaturalis. Anteia cedens probatur : tum quia gratia non est hahit ut operativus: ergo non importat habitudinem immediatam ad

Deum prout ostia se . nna etiam: Nam plures virtu. tes per se insula non dicunt habitudinem immediatam ad Deum, prout est in se , v. g. clonum scientiae , ut

morales; cum in Deo non dentur sermaliter similia prς. dicata, nec respiciant ipsum Deum ut obiectum speci scativum: ergo nec gratia . Patet consequentia : quia sunt principia proxima connaturalia ipsius gratiae. Responcietur negando antecedens Ad cuius primam probationem dicendum est , quos gratia potest consi-o-rari, vel respecti vh ad praedicatum divinum , cuius est immediata participatio formalis , & quod tespicit

ut exemplar, v. g. naturam diuinam: vel potest consiuerari respective ad Dhum ut attactum per modum ob

tecti, aut finis. Fatemur equidem, quod sub posteti ticonfletatione non dicit immediatam & specialem lia. hitudinem ad Deum , quia , ut bene tangit obiectio, non est habitu perali vias, hoe est immeuiath. At sub priori considesatione dicit specialem & immediatam ha hi tuffinem ad naturam clivinam, prout est in se. Unde ev hoc capite debet esse entitative surrnaturalis. Quinimo adhue est entitat ivh supernaturalis , quatenus te dit ad Deum per modum objecti , aut fini nam sicut lumen gloriet, &charitas nequeunt non esse entitativa supernaturalia, ex eo quod immediate attingant Deum,

prout est in se per modum objecti , & finis; ita gratia

Connaturaliter radicans praedictos habitus nequit non esse entitativ/ Dpornaturalis ex hoc capite.

Ad secundam probationem potest permitti antecedens ; sed negari dehet consequentia. Nam gratia non so. tum est radix praedictarum virtutum, quae in Deo non existunt, sed etiam ost radix virtutum , quae sunt parti. cipationes sormales D i, seu praedicatorum in ipso seria maliter existentium. Ideoque licet donum sci litiae, de virtutes morales non dieant habitudinem immediatam ad ipsum D um; gratia veto, se ut v lumen gloriae, &charitas, debet illam importaro. Add/: Nam praedictae

virtutes, ncti obstant quou non importarent habitudinem imm/diatam ad D um, adhue debent esse entitati-

vh supernaturales quia sunt dispositiones connaturales ad atting-ntiam immediatam ipsius Dei , prout est in se. Poliori ergo titulo gratia debet esse entitative superina iuralis, & quia dicit habitudinem immediatam ad M. tutam diuinam de quia est radix connaturalis ait ingentiae immediatae Dei, prout est in se per modum objecti, re finis. Et propterea rationem nostram maluimus fundare in hae habitudine tauquam in temotiori ad ostendendam supernaturalitatem gratiae . Potest etiam ad hane secundam probationem negari antecedens. Quia nullum est piaedicatum crεatum supernaturale, quod non dicat habitudinem immediatam

ad Deum, non per modum objecti, aut finis, sed per m dum participati : hoe enim est specificum & prima rium praedicatum , per quod entitati vh supernaturale distinguitur per se primo ab ente natutati. Aci quod non si opus, quos in D ci sit formas iter tale pr dicatum , sed quod sit in eo virtualiter eminenter, ut per hoc dus linguamus adhuc in linea supernaturali participationem virtualem a sormali. Participatio enim formalis notidicitur talix praeci se, quia dicit immediatam hahitudinem ad Deum, seu quia talem habitudin m dicit ad ipsum,

prout hah t in se formaliter praedicatum p rticipantis. Participatio vero vitiualis non supponit in D'o formalutet praedicatum, quoa participatur, sed tant thra virtua. liter . Quae regula optima eit ad cognoscendum, quando ens supernaturale est participatio foemalis, & quando virtualis. Nee ex eo, quod lit participatio virtualis, denegari ei debet hahitudo immε uiata sp cialis : nam semen tantum ost participatio virtuali generantis ; re tamen non potest negati ei habitudo immediata ad ipsum Si vero dicas, quod haec habitudo non est sufficiens ad Constituendum ens supernaturale, nee acl distinguendum illud ab onte naturali; cum hoe etiam si participatio virtualis Dei iuxta communεm sensum Philosophorum . Negari debet paritas: quia habitudo entis naturalis non est specifica, sed transcendentali & prout est praecise est .ctus D i: h4hitudo vero euiuslibet entit supernaturalis est specifica: Haec autem a polietioli cognoscitur ev tendentia connaturali ad D um, prout est in se, vel mediatu, vel immediata , vel sermali, vel dispositiva . II Obiicies secundo. Supernaturuitas creata d hrita a con