장음표시 사용
181쪽
TOct. XIII. Q Gratia Dei. Disp. II. de Gratia habituali
uerb. Ici mis totes disera L mcindum est cor meum Ad haec, de alia permult i testimonia varias confixerunt hae.
reti ci, de citharinus cabillatione . sed nobis suffciat pro earum impugnatione expositio SS. PP. o ni illa iuxta lenium nostrae assertionis inter metantur. Videantur Hier nym. ad primum locum relatum, Beda ad secundum, August. lib. δε Spiridi ct amm. cap. 39. Bernard. sermone . S ptuag. de alii PP. Probatur tertio ratione. Quia nullus potest esse certus
de sua iustificatione nisi sit certus de dispositione ad illam; si nullut de praedicta dispositione potest esse certus, cer. titudiue eui non possit se M talium citra revelationis privilegium e ergo nullus potest absque speciali revelatio.
ne esse certus, certitudine cui non possit subesse salsum, δὴ sua iustificatione. Maior videtur certa. nam concluso aliqua nequit esse certa 'nis Diraq ne praemissa sit orta: cum ergo certitudo nostrae iustificationis citra te. εlationis pii. ilegium pendeat tanquam ex praemissa speciali ex cer
titudine dispositionis, nequit certitudo illius deduci nisi εα
certitudine istius. Minor vero probatur . nam dispositio proxima requisita ad justificationem plura requirit tam ex pirre poenitentis, quam ex parte ministri: nam ex parte poetiitetitis requiritur dispositio supernaturalis, ex parte
initiistri intentio absolvendi, di baptirandi, si iustificatiosi pit sit sceptionem sacramenti; sed homo. citia te velationis privilegium, nequit esse certus certitudine excluden. te omaem set mi uinem , quod dispositio sit supernaturali , cum scientia naturalis au hoc pervenire non possit, Ac mul eo minus de intentione ministri, ut ex is liquet: ergo extra res elationis privilegium nullus potest esse omnino certus deo ispositione proZima e requisita ad justificationem. ios Euclictis insertur, hominem non posse esse cer tum de sua sustificatione certitudine thεologica . Nimcertitudo concluso iis theolog eae necessario debet sum
ponere saltem in casu quaestionisi aliquam propositio. emuniversalem a Deo revelatam, de nobis ab Meles apto stam a sed haec propositio, ego stim in gratia , non
suppo ait propositionem revelatam ergo non potest .sse certituatne theologica . Minor probatur I nam pro . politio absoluta , Et particularis non e tinetur sub universali conclitionata , usquedum constet conditionem esse completam in hoc individuo; sit omnes propositio. res et nerales de hominis justificatione a Dro revelatae , de ab Ecclesia propositae sunt conuitionatae, v. g. quot con sequetur Rratiam, ii vere dc stacere paeniteat, At non con sat ex aliquo principio naturali hanc conditionem esse
Et confirmatur e a dictit prima assertione. Nam eon cluso theologica, At certa cle nostra iustificatione non potest haberi eκ causis, aut ex effinibus: ergo homo non potest esse certus se isse ingratia certitudine theolo. gica . Antecedens quoad primam partem prohatur: nam caiisa gratiae in nobis en inus, minister sacramenti. de
dispositio nostra; sed nullus potest esse eertu de Diocausante gratiam . cum in se sit nobis ignotus, iuxta illud
Iob dg Edie Detis munus es cera sciennam nostram ' nec de dis sitione propria, cum haec debeat pro sere ex mori. o supernaturali, & nemo potest evidenter cognoscere , si contritio, vel attritio procedit ex motivo super naturali 3t multo minus de intentione ministri, quae o culta prorsus nobi es ergo conclusio theologica orta, cui noti potest sub ssa salsum, non potest habeti ex causis. Quoad secundam partem etiam prohature nam nullus est efffetus hahent necessariam connexionem cum gratia, qui
sit e trio et insallibiliter coetnoscibilis inde p-ndenter a te
velatio te divina . propter maximam conformitatem
quam habet dilectio naturalis Dei super omnia eum s. mili dilectione supernaturali ergo nec haberi potest ex ethctibus. io Dicendum est tertio, posse iustum de sua iusti.
tia esse cerintra certitudine morali excludente omnem actuasum tormidinem similem ei, qua credimus Petrum celebrantem esse Sacerdotem ; secus vero certitudine mo tali excludente potentiam ad formidandum, qualis est, quod Roma existit. Ita frequenter Theologi contra non nullos insta reserendos. Onoad posteriorem partem proba inr ex Trident.
loco supra relato tibi ait, quemlibet justum posse formidare de sua gratia dum seipsum , suamque tu firmita
. . tem consuerat ', sed certitudo moralis, qua credimus
Romam ex sere, excludit omnem potentiam ad formi dandum t ergo nullus austus, sicinia speciali revelatione . potest esse ita certus de sua gratia, ac certus est de eo, quod Roma existit. Et confirmatur primo. Quia nullus, quantumvis magnae factitatis, potes hahere tanta sanctitatis su et fgna, quanta habentur de eo, quod Roma existite nam haec habent ut ex publico te simonio tot virorum , ore, Ac scripto id attestantium , totque laeulis constanter firmata, ut nulla penitus relinquatur potentia addubita . dum; consat autem , quod nullus cuiuisis sanctitatis habet tot, de tam ingentia signa illius: ergo. Confit matur secundo. Nam squis habere posset tam tam certitudinem cle hac propositione, stim ingratia, acide ea, Roma e iseret, possi t jurare sine temeritate, quo Iest ingratia, sicut potest jurarε, quod tu Roma: seu
nullus iurare potest line temeritate, di seclusa revelati ne , quoa est ingratia, ut colligitiat ex Innocent. II l. iticap. Aecepimus , de pur tione eam jea, tibi te prohavit tamquam temerarium iuramem uiti cujusdam Archiepiscopi Bim. an ini, qui nataverat se em immunem a quibusdam criminibus, dequibus accusabatur, existimans talia crimina esse remissa per poeni lentiam 1 ergra.
ex D Thom. loco sae relato, ubi ab illis verbis. Teritio modo e gnoscitur concedit aliquibus iustis insignis sanctitatis specialem aliquam notitiam suae gratiae , quam communiter non habent alii iusti et sed commune est omnibus iustis habere aliquam cognitionem probabilem de sua sanctitate: ergo ex mente Dis. Τhom. aliqui iusticiatra specialein revelationem possunt esse certi de sua gratia certitudine excindente omnem formidinem actualem.
Videantur ad hoc plura testimonia iam Sacra Scripturae, quam SS. PP. quae referunt NN. Salm loco supra reis
Et probatur eorum ratione: Nam id, quod condueit aes maius solitium , pacem, de profectum aliquorum virorum mirς si initati, , qui maximo studio persectioni incumbunt, de diat not opponitur Scripturet, Conciliis, Ac SS P P alienia sua vi providentia Dei , concedendum est illis; sed ha te certitudinem de sua gratia excludea tem actitatem formidinem non opponitur Scripteret, C cilii , nec SS PP. de conducit ad solatium, pacem, Ac p offitium talium virorum: ergo justus potest esse de sua
sustitia certus certitudine morali excludente omnem sormidinem annalem similem ei, qua credimns Petrum ce-ie,antem esse sacerdorem. Minor quoad secundam paritem non indiget probation Siquidem nulli dubium est, quod ii misit cognitio in hujusmodi personis est medium ad ma orε Dei amorem. Qiuoad primam ostenditur: nam Scriptura, de P P frequenter docent, iusto posse habere aliis uam moralem certitudinem de sua gratia, ut legenti, te. imonia , que asserunt Salm. constabit; deinde Trici. so lum excludit certitudinem, cui non pot8n subes etai. sum vel quae tollat potentiam ad formidandum , ut
cocinat ex dictis ergo hab re certitudiuem moralem exiscludentem actualem formidinem non Opponitur Scriptu .
L oui assertioni reseruntur Lutherus, At Calvinus, & alii sectarii, nec a Catharinus in opusci decidit. Gratia, di in Apologia eontra Sotum. Contra teristiam. & seeundam ejus patiem sentiunt Richardus artis. V a lib. o. in Trid. cap. 45. des. Soto in Apologia cap. 3.& Α quorum sententiam probabilem reputat Greg.
Mattiam ad praecitatam quae n. II a. dub. I. conc. o.
Arguitur ergo nonnullis authotitatibus factae paginet Nam ad Rom. ου. dicitur: Ipse Spiritas testimonium reid i s iri in nostro, qiad sumu, si ii Dei. Quem loeum exisponens Chrys. homil. Iq. haec ait : tam ostem Spiritas toti ur, qua taxi m restat amiguitas 3 Nam β wI bdimo, vel Angelus , vel Archangerus, υρι alia hujusmodi rasas hoe perrueretur , par, euomensque esset nonnulla, ristare. cim autem summa risurio, o ea qitidem, qua Me luetita est do-xtim, nebis testimoniam assero', qui, rahdem de dignitate ambigo 8 Potest ergo haheri insallibilis certitudo de eo, quod quis est in gratia. Item
182쪽
Dub. XL Au homo sine peculiari revelatione possit certo renitudiue fac ars
Item ibidem inquit Apost cerius fam , quis n*ωνι , neque Nata m. Ioterat nosserarare deberitare mi qua
Um Cε isto Iesi.' ergo certiis erat Paulus de sua justitia coram D o. Tanaim, missis aliis testimoniis, 2. Petri r.
rem, H Etio,iem faciatis I ergo ex operibui bonis certi
esse possumus de nostra electione, & sanctitate Au primum testimoniuIn cum expolitioiae ChrIs Respoudetur, verba Apost. non dirigi ad singulo, justos clivi sive sumpto , sed ad totam Ecclesiam. cui Spritus. sanctus testat ut habere spiritum adoptionit . Et hujus rectet expostionis signum est quod Apostolus in tota epistola ad Romanos confert Ecclesiam cum synagoga 4 conten dens Synagogam habuisse spiritum timoris , Eccletiam vero spiritum adoptionis , seu amotis. 'I Ad secondum testimouium , Respondetur , posse concedi Paulum fuisse certificatum cle sua gratia coram Dio. Sed nihil inde
contra nos . quia praea icta certi tinaci potuit dimanare ex
speciali revelatioue. Quam plutes colligunt ex illo a. ad Cotitit h. ia sues a tis gratia mea . Vel clic Paulum in illo loco loqui tantii in ue praed. stinatis in communi, de quibus antea loquebatur. η Ad tertiam respondetur, senium illius non esse, quos per bona opera possimus Mostram vocationem, At ethctionem facere ita certam , ni ex tali, peribus certi fleari possimus, quod sumus ex numero ibetorum et sed qnod ex parte nostra de ,
mus nos getere operantes pera digna vitae aeternae, ut,
quantum fieti potest , illam certam factamus coeam Deo. io Arguitur secundo. Nam de fide est , acceden rem ad poenitentiam, vel baptismum rite dispositu in ae. cipere gratiam iiistificantem; sed potest quis cesto coegnoscere se rite dispositum accedere ad h e sacra memta e ergo potest quis certa fide, cui non possit subesse salsum, cred re se trabere gratiam iustificantem . Conse.
quemla .n legitima , iuxta dicta nn m. ictis. circa e viae tem conclusionem theologicam. Minor vero prohatur tum quia qui valet se diiudicare, qua fide , dc intonito. ne illa sacramenta iecipiat. Tum quia sequeretur, h, minem accedentem se . a per ad sacramenta cum huiusmodi dubia dispost one peccare quia tenemur clam dispositione certa ad illa accedere. Tum deniqu/: nam alia di .ina providentia esset diminuta ; cum tam ocis cultam cli spolitionem ex parte nostra ad iustificationem reqirrat , ut eos, qui illam habituri sunt, lateat. Gust maior primo potest homo esse certus de Iustificatione alio um. ergo etiam de propria. Conse. quentia constat. Et antecedens probatur . nam qui par. vulum taptietat, potest esse certus de valore sacramen.
I, cum possit esse certus de materia,& ima, de de sua intentione ergo etiam de pu ti baptitat i iustifica. tione: cum ad fructum illi nou requitatur aliqua prustiva dispositio ex parte ipsius puεri. Confirmatur secundo. ncclesia non habet maiorem certi tuainem de dispositione illius, qui patitur pro Chri .no martyrium, quam ipse martyr I sed Ecclesia omnino certo rog. ioscit illum sum τε mort m pro Christo, quod in allibiliter contieetitur eum gratia, cum illum adsci ibat cathalogo Sanctorum.' ergo etiam ipse martyr cognoscit certo se hab re gratiam Aa argum ril. respondetur concedondo majorem;& negando mitiorem. Ad cuius primam prohationem dicenuum est , quod dispostio requisita in adulto ad recipienda sacramenta de tesse superna intalis , de qua nullus potest em omnino cεrtos nisi priuilegio revelationis. Aeeesit, quod requiritur ad eorum valorem intemtio ministit, de qua nullus potost hab re tantam certi.
tudinem , cui non possit subesse f.lsum. I Ad secundam
probationem dic, quod ad licitam receptionem sacra. mentorum satis est ea certitudo moralis, quae in humanis rebus intervenit. Nec majorem diligentiam quam h u. manam exigit Apostolux in cora scientiae examine, sicut nec maior certitudo requiritur ad hoc, ut aliquit cons. reatur. Haec enim certitudo ost motalis, & sussiciens ad formandum judicium practicum omnino certum , is consennenter ad licitam receptionem, & administrati . nem sacramentorum tertium respondetur , iusficere, ut providentia Dei non sit diminuta , quod detur celtitudo moralis de dispositione citi saetamentum ; hae
enim h. tilia, non cruciant ut perpetita anxietate fide.
lex, sed iiii r metum, Et spem suae L ,itis ambulant , quod spectat ad suavem providentiam Dei.
Ad ptimam confirmatio em respondetur , concedem do antecedens: & negando conshquentiam . Et ratio dispat itatis tacta est in ea, quia parvulux non poten habere clispositionem tillam supernaturalem, & propterea ex
rarte illius nulla dispositio ε qui titur ad validum , flet uctuosum sacra vium haptismi recipiendum ; aliis
ex parte ministri non tequititur aliqui satius sibi incogia scibilis . sed tantum intentio: suppositis ergo de hii a materia . 8c sol ma , quae . cum naturalia snt, possunt ahe omnino certo cognosci, poterit certo cogi oscere, suppo. sta revelatione genεrali, quiad parvulus est in gratia. Iustificatio autem propria , prout Pendet ex pto pila di. politione , non datur, ris talis dispositio si stipornatu talis, sive iustificatio fiat evita sacramentum , sive imita ; flt haee mihi certa εsse non potest, sicut nec inten.
tio ministii , s iustificatio fiat per collationem facta.
Ad secundam respondetur concedendo majorem; dc negando minorem. Nam dupliciter de maiiure loqui pocsumus e velante, vel post mortem . Si sermo si de eo
ante mortem, se non canoni Eatur ab Ecclesiar ideoque
nequit inde colligi Ecclesiam scire certo illum esse itigatia . Si firmo sit de ipso post mortem , tunc sicut
cel si a scit cesto es in ptatia, ita ipse martyr, cum percipiat fructum maturit. iii Arguitur tertio . Nam potest quis esse certus ceratitudine insallibili de sua fis eigo etiam de sua gratia, de ollaritate . Antecedens est D Thom. in art. supta re. lato ad a. nhi haec habet: Derelisaee stiritie est, qtios M.
tus do si a gratia , flicharitate , quia sunt quia si 'rnatu rati a sed etiam sues theologica est stiri naturalis ergo si potest habere certituuitiem insalli Ditem de sua fide, ei iam de sua gratia, & oraritate . Huic arcumento dupliciter respcindetur : primo cum C clano, Bin z, Ata ullo, Glt g Martiuer, G et de
Et ratio disparitatis est , quam in praeclictis v this D. Thom. innuit: nam sum , sicut sciεntia, est hahitus certus , de receptus in intellictu, cui est potentia rei letii vapotens reflecti super seipsam, ideoque potest per ipsumatium fidei d- eodem certificari ex icit h. Hoc autem eo is tire non potest gratiae , & charitati: quia certi tu . do non est propria persectio illarum , utpote propria potentiae cognoscitivae . Iuxta quot potest dici, quoci quilibet eat holicut salset licith iurare se esse fidelem ; quoano a posset sacere, nisi haberet insallibilem certitudinem de sua ficio e sed non potest jurare se esse ingratia. Respondetur secundo , & noti minias probabiliter
cum Suarex lib. s. des, otia ea p. ia. num. ια dc aliis inci is . nec non eum NN Sal m. loco supra telato, num37. negantici antecedens, quia nullam tecognoscunt dic
patitatem 1 eum, sicut iustus non habet speciem pro pilam gratia, ita fidelis non habeat speciem propriam fidesi sun rnaturalis ut talis. Nec aut horitas D. Thom. urget: Nam tantum loquitur de certitudine quoad obis ctum creatium, ut lique t eu illis verbis r Deis irae fides est, qώM bomo se reditus de his, qMeram hebet fidem dc ad hoc ut si certus de his, quae fides proponit credenda, satis en propositio universalis Ecclesiae quae sufficiens etiam in ad infandum se hahere fidem; lichi non qnalitatem illius, quia fides abstrahit a naturali, cli sumi naturali, & non
potest esse certus, quod assensus procedit . um liuo su perna tiarali. Gratia autem dei firminath est forma superis naturalis, di proptere4 non clat locum ad certitudinem
illiu sub illa abstractione. Et hoc est discrimen intentuma Div. Thom. inter gratiam, de suem . NAEc in illis vor. his, Ee ideo quisti tie habermentiam, o fidem, eertus esse balere, designat scientiae, aut fidei qualitatem , sed solum
evidens experimentum credendi sub dicta abstractio ira Adversos tertiam assertion m , dc primam ν his partem videntur sentire M uina , Arauxo , sonet. de sit
negantes tantam certitudinem, quantam nox conossimus.
Et arguitur 1 nam Conci l. oicit, quod quili, i iustus sor. midare debet de sua justii lac ergo non pol ε st habere cer litudinem moralem excludentem actitatem sol mi linem . ti
183쪽
Confirmi hr primo. Quia nullus abstue reineritate Potest jurate se esse in gratia; sed pote it quis jurare se esse Sacerdotem ergo no est tanta certitudo de uno, ac de alio. ' Confirmatur secundo. Nam personae insignis lanctitatis solent formidare de tua justitia et gocer. eitudo eorum moralis non exclusit actualem formidinem.
plerumque ei subsit talium. Ad argument. respondetur, CIncilium solum alle. rere, quoa homo misit sormidare: cu .n quo cohaeret, quod habeat actualem securitatem moralem. v Ad pti. mam confirmationem respondetur , quod sicut pote liquis iurare se credere esse Sacerdotem. secus vero ab solute se esse Sacerdotem ἰ ita pote it jurare se credere esse in gratia , licet non possit jurare absolu. te se esse in gratia .' quia illa , de quibus tantum habet certitudinem moralem praedictam ncia potest cum iuramento assit mare . Γ Ad secundam respon. detur , huiusmodi personas plerumque formiaare ae sua iustitia, D o sic ordinante propter bonum humilitatis, non quia nou possit habere urgeatissiima ligna , & m
liva ad securitatem moralem. Per quod constat ad teristiam.
a m X plicata iam necessitatὸ gratiae specialis
ad actus supernaturales , naturaque de 1 . persectione gratiae habitualis , si petest, R tit de gratia actuali tractemus . cui hancti tim i talion ira dicamus; quamvis si pro meri. Eo tracta .Lia i Iret, esset necessarium integrum volumen. Gratia actualis, quae termino incomplexo dicitur auri.
tiam, nihil alius est . quam id quo per mtalum transe tin is ad fidem, & pi tatem promovemur.' au distin.ctionem gratiae habitualis, quae est donum ex natura sua permanens nori solum justificans intrinsece homi. Mem , laciensque D acceptum, & amicum, ut lath diximus disp. praec. sed etiam dans vires et uel radicales auoperandum permanenter in linea supernaturali & audistinctionem virtutum . & habituum eam subsequeniallium, quae praestant vires proximas ad operandum etiam Permanenter in eadem linea. Praedicta gratia actualis multipliciter solet dividi a Doctoribus. Sed iamosior in stet illos diviso, pretermissis aliis , est, qua dividitur in sustieientem, & emcacem .' sussicuas en illa , quae dat Iesse operaris emcax vero , quae eum operatione semper coniungitur . Hanc divisionem satis ex messit N. Cyril. t m. a. de Ari/ar. lib. I. fol. mihi aga. liti. B. his vethis Id ιωγὰ esse .argumento evidentismo potes,
nos non inclis tantum , o admonathnibus in animum immisis
t en gratiam sufficientem: imitari , tit d peceatis receda.
mus , sed etiam ad eam erga nos benignitatem descendere omnium Suis rorem Deum, ut e uel nos auxitio juvet, Data rhiar Teisuis, manti m dexteram meam, an is hiare tua deda: isti me. Nam , quia homicis natura neu es a Mumsrma , neque satis viri m hibet, ut emergere d virus Isset, opem tu, fot Mea re Detis. Itaque duphcem gratiam tribue-H eognoscitur s cum Gim monitis Daciet, tum adis ni pa risum invenire eosque, Irefoti moti, vimqtie volis agerem re , talen Ares esse l. Eandem divisionem tradit D. Au gust. lib. de Corrept o grae. cap. II. & a. uocans gra.
tiam sufficientem adjutorium , Me quo non possumus . & gratiam efficacem appellat gratiam actionis, & adiu. torium , qao aliquid tit . Eamque ostendunt NN Sal.
Errant. traei. I vij. s. num. II s. nonnullis testim ijs
Scripturae, & Conciliorum & aliorum p p. nec non ra. tioue , ubi videri possunt. Plura tamen argumenta Obii ciunt haetaetici, quibus maedictam divisionem satagunt enervare. Pro quibus enodantiis diro dubia adducemus, notum primum deserviet auxilio sufficienti, de secun .am effoci.
DUBIUM LAn d facto detur gratia actualis Musus
L talem gratiae sussicientis. Nam irae . proxime
auxilium voluntati inhaerens, & non sussicete aulli lium intellectui impressum, a patitate ipsius intellectus. Auq artum satis liquet ex alibi dictis in hoc opere.' ob set. Pe diximus, coaceptum ultimae actualitatis, & existeti. tiae non posse produci ptincipaliter ab aliqua causa creata, seu tantum instrumentalii et & in virtute D ir& ptopterea habens uirtutes supernaturales per se susti- cientes ad eliciendas Operationes eis correspondentes, sumptas secundilm speciem, seo secundum tendentiam specificam ad objectum, petit a Deo elevari per atina auxilium sum ciens, & fluidum, ad modum quo instrumenta elevantur a suis causis principali hus , ut possit illas et Pete seeundum conceptum ultimae actualitatis , &existentiet. in intum, & ultimum explosesso discunsamus tract. q. cit'. r. club. a. Unde pro auxilio sussicienti tantum nobis restat examinantia difficultas in ilia aulo dubii propoliti expressa. Circa quam difficultatem duplex versatur senten. tia. Primo est negatiua . Pro qua resetuntur Michae Baius in Academia lovaniensi Dotior & Decanus, Cornelius I insenius Episc. I peensis lib. I. de trona Salvatorti Cap. x . & Antonius Arna laus Doctoi tot bonicus inlib qui fenso consit. Inide. X dicitur, necnon Calvinus in Antidoto ad Trident. se l. 6. s. Porra, ct Petrus Moli. heus Calvini sta . seeunda est affirmativa. Qiam tue tur communiter Theologi , illique sumagantur NN Salmant . in prasent. disput. o. cludi I. Cum quibus
sententia stomativa tropugnatio.
verὸ suffieientem adactus supernaturales se. natam abessi caci. Haec concluso defutita iam est aba . X. damnante ex cathedra quinque propositiones praedicti Iansmij, quorum ptima erat: Aliqua Dei pra. cepta bomisibus jusjs istentibus, o e antibus se Miu. M. fores , quas Behent , mirea , sint imp tilia , deesque eis gratia, qua positi. sane : sed pluribus deest gratia en Cassi : ergo auxia determinationem Pontificis datur gratia suffciens separata ah efficaci: alias illa caren ip cepta Dei fotent impossibilia. expressius definita est a Potitifice nostro Clemente XI. in Bulla, qua incipit ingemetis, ubi damnantur centum, & uua pi
positiones, quatum secunda est hujusmodi Iesi Grilli
gratia princisitim egear Maei cujuscumque generis necessaria es ad omne eptis honum, absque ilia hon Iotam m5si , saneque fera potest. Et nona: Gratia ortua es gratia supremo , Me qua eo deri Ebrsum nunqiam possumas , o cum
Ex quibus formatur ratio prohativa nostrae Coa cius iso Nani si gratia actualis sum ciens non claretur multoties separata ab emeaei, sequeretur, quod hom non peccaret omittendo actum supernaturalem praeceditum; sed hoc est silium, & haereticum : ergo gratia
184쪽
a alis su scientis defatio ciatur separata ali efficaci Major probatur : nam imprimi, homo noa peceat , dum habet gratiam efficacem, quia non omittit actum
Praeceptum . Clina gratia eisca v eoo ungatur semper cumactu : deincie non peccaret, dum actu omittit, quia non
potest illum elicete, cum careat gratia se scienti quae dat pese ad ejus elicientiam : ergo sequitur , quoci homo non peccaret, omittendo aerum piaeceptum supernatu
4 Nee refert . si dicas primo , quod homo potest
peccare omittendo actum viaeceptum, quem non potest elicere, dummodo omissio sat voluntatia & libera: ad quod sufficit , quod voluntas non sit coacta. Noti, inquam, refert. Tuua quia haec evasio, qua parte docet libertatem a coactione veram esse libella.
tem, damnata est a Pici V. & Greg. XIII. in Michae
te Baio, inter cuius propolitiones trigesima teri a es huius nodi: vitaritaria ', etiam,i nise sano fiat, IAHνὸ st . Ex sexagesima sexta : Soti Melestia repugnathbe rati tomisia naturali. Et qua parte asserit hominem Proeare , et iamia necessario omittat , damnata est ab
eisdem Ponti Mihus ici eodem Baio , cujus propositio
sexagesima septima ita erat I Homo seceat etiam dam. x ab liter in eo, quia nece sarro facit. ' dum etiam .' nam haec evasci est contra Trident. sest 6. cap. it. ubi ait Nemo temeraria tua , o a Patruus Di ara mare mori. Bira voea uti , Dei pracepta bomini justificato a diagoina.diam isse imp M.tiar nam Desis impossitio noti juber, Ied Iulendo monet o facere, quod posts, o petere quid non Iossis , o adbutiat, ut possis. Unde D. August. set m. 3. intesto Trinit. se ait. Execramiar eo tim Mas hemiam, quidistitit, impossibiti alis id homini esse praxemtim , o mohda. ra Dei nori a sutas, sed ab omis has in communi phis se inνi. v Tom deniquε ratione: nam actus, seu Omiiso, quae non est diligibilis per legem , nequit esse pecca. minosi ; sed omisso necessaria ex desectu potentiae ad
oppastum actum non est dirigibilis per legem , quia sunt 1 adhibetur lex homilii ad id, ad quoci est per se
determinatus ; tum enim lex cletur ad imponencium modum & determinationem , ad unum, stultra illam portet , s supponat agens per se ueterminatum autinum: ergo omissici actus, quem homo noli potest eli. cete , non potest esse peccaminoia . Qua ratione usi fuimus tract iob disp. I. duh. I. an probandum requiri
libertatem indissilemiae, ut actus fit moralis , hoe est
honos, aut malus.s me refert, si dicas secundo , quod impotentia
omnino antecedens tunc excusat, quando non g aor
tur, secus vero si ignoretur: Quia tunc homo non mittit praeelse, quia non potest elicere actu praeceptum, sed quia non uult, eodem mmo se habendo, ae si ieipsa illam haberet sicut qui ignotam, utrum habeat, vel noti habeat breuiarium, & determinatus est ad non recitandum , non excusatur a peccato, esto non habeat bt viarium , & te ipsa non possit recitare quia videlicet noctomittit, quia non potest, sed quia noti vult. Unde im. potentia se haboret tunc meth concomitanter. Non, inquam, refert. Tum ad hominem: nam in adversariorum sententia non datur gratia sufficiens Maefficaci; sed unusquisque certo scit, se non habete graiatiam esseaeem as actum praeceptum, dum illum cimit tit e ci etiam stit certo in eorum sententia, quos non habet gratiam suffcientem, dum omittit. Ttim etiam Nam lichi contingese valeat, quoa quis habens impo tentiam omnino antecedentem aes implendum actum pro .ceptum maneat ligatus praecepto per accidens propter ignorantiam talis impotentiae , quae eli Causa fingendi Praeceptum , ubi non est; per se tamen loquendo non adest locus maecepto, ubi salis impotentia eu, 't docte Τ d. sed in cepta ad actu . supernaturales omnibus im posta sunt , & homo multoties peccat per se contra illa, & non tantum per accidens eu vi ignorantiae im potentiae antecedentis r ergo est, quia habet auxilium tu sciens sine efficaci . o Nee rescit, si tertio occurras , omnem hominem
peccare omittendo actum praeceptum , uocareat, tem
pore quo obligat praeceptum, au vilio susscienti, seu po aentia omnino antecedenti necessaria ad ponendum actum Praeceptum : quia impotentia tune est absoluth conse quens, & voluntaria in causa saltem in peccato origi nati , ut xollinitur ex D. Τhom. a. a. quaeli. a. art. I. ad I.
ubi ait: Avinitam quiliacumque datur, misericordirer darin r
eelotis ecrata, Instem erigmohs, tit dicit A . a. ni. δε Cor. ME: Osratu , nem νε cap. II . Non, inquam , refert. Primo . quia ad peccatum per sociale requirit ut potentia absoluta piis alis, ut e preste u et D. Thom. in a. diu. Io. quas . I. art. a. in Orp. ergo impotentia, quae alicui noti est voluntatia in causa per voluntatem propriam, non Est absolutὸ conse
quens, sed omnino antecedens ; sed si Deus aenegat et au vilium sufficiens in poenam peccati in iginalis, immistentia iude tesultans non esset per voluntatem inomiam personalem : ergo esset impotentia omnino antecedens Seiando. Nam, ut aliquia si voluntarium in causa , debet praevideri, dum ponitur causa : de ratione εnim voluntatii est, quou sit ab intrinseco cum cognitione a se a plura sunt de iacto praecepta, quae Adamus nec praeviavit; nec prudentialiter Wς videre potuit, qnalia sunt ρος-cepta de dispositionibus requistisau fiuctuosam sacra.
mentorum receptionem : ergo pro eoriam impletione, uel
concedenda sunt in omnibus auxilia suffcientia , & ici
pluribus sine ellicaci vel impotentia ex eorum negatiori ne orta , erit omnino antecedens . v Tertia. Nam ex me.
dicta euasone sequitur, quod motus primo primi, iati-tielitas negativa, & tenorantia in vincibilis sitit peccata personalia, quia sunt vo untaria in canti, nempe in piciscato originali: hoc nullus catholicus dicit: ergo imp tentia orta ex peccato originali non est consequens, seu absoluta & antecedens. ' Adde ptimo. Nam dato, Uros haec evasio locum haberet in iis, quibus peccatum Originale non est climissum, secus vero in iis qui hus jam dumissum est: propter dicta tract. s. dis . a num. 87. I Ad de secundo. Nam haec evasio iam moscripta manet ab Innoc. X. in propolitione damnata Iansenii, & supra nu.
3. relata, juxta cuius damnationem omnino tenendum
est , quod homo justus habet vires susscientes adimplenda pracepta , & propter eas non sunt ei imposthilla. Nec ex D Thom. & consequenter ex D. August. aliquid comtra alcia convincitur: Quia tantum volunt, quod peccatum originale non remissum potest esse causa amandi au Lilium sussiciens: Et tunc nestatio ptaedicii auxilii ianis tum haheret rationem poenet debitae peccato Originali . Noli tamen alicubi uocent, quod homo carens omni au.
xilio sufficienti pectet in missione actus praecepti super naturalis, seu potius oppositum. Nam D Τhom. loe citato Sent. exples, asserit, requiri aci peccatum persinale potestatem personalem, & ubi haec cleest, non potest
dari peccatum personale . Et a. a. quaest. 1 o. art t. in cor p. & ao I. asserit, quod in illis , ριι nab I avia retine desue, i deliras nobiset rationem Ieccari ,sd magia Icen
s a latis ignorantia da ιinorem ex peccata prima Iaraxns co
sequia est. Idemque tradit D. August. trin. I s. in Joann.
7 Nee reseri, si tandem tespondeas, hominem non excusiri, quia, etsi non habeat auxilium suificiens, mistest illud petere. Non, inquam, refert. Nam ad cognoscenda auxilia supernat ut alia oblata, & ad ipsa iam cognita poscenis da requirit ut auxilium sufficiens supernatu tale: quia ob. jectu ira supernaturale viri s solius naturae nequit coeno. sci, nec oratio supernaturalis potest sine viribus superinis
turalibus elicie si ergo potest illa perere , habet nilque aliquod sussciens auxilium ; sed potest noli petere, quia , supposito auetilio sufficienti ad poscendum , homo es
libet ad petendum,& non petendum ergo potest dari auxilium sustici eus ad petendum sue efficaci . vel redeunt Omnes impugnationes supra adductae. 8 Secundo pronatur ratioue . Nam in stata natore lapsae datur gratia actualis , cui homo desacto multo isties resistit, seu non est efficax o ergo est suffieiens se M. rata ab efficaci. Consequentia est legitima. Minoe traditur a Iaulento , & ejus asseclis in illa propositione secunda ejusdem Jan lenii , Interiori 3raria in Rutu nattire lapsae uti tiam re latir , existimanti hus omnem gratiam suilicientem esse efficacem, cui nunquam res stitur. Major vero probatur primo ex scriptura nam Stiphanus
Act. 7. increpat judaeos his uerbis: nos se er Spirital f ego res ris. Unde vel Spiritus sanctus inspirabat itidaeis desideria bona , ut possent converti, vel non 8 Si uica. ur secundum e ergo non tes stebant Spiritui. sancto , ac proinde ineptὸ Steplianus conquereretur de sua non cou.
185쪽
t 8 TOR. XIII. H Gratia Dei. Disp. III. de Gratia amay.
.ersona, tum non haberent grati Im, qua possent coa. Tum etiam 3 nam ante verba metiata express3 I qnI. verti. Si dicatur primum : ergo in tua non conversione tur de vocatio e interna his verbis: Nee vietis quis uoram interioli gratiae Spiritus sancti resistebant. ' Nec pro . eest nis admovitus , o vicatui Ioe ineri reua Et ridest Irasmio recursus aes gratiam externam, quam esse Tho m. in dist. 37. quaest. i. art. I. quaestion . a. si Eseient/m , &res stibilem fatetur. Τum, quia haec ex. ait: Moratio es durari:: QuMam veri, interiis r o bee sitio est propria Calvini, ut refert Staplet. Tum etiam: qtiandoque Diuem non pistingit ad sim sitim ae derim timis opus Spiritus.tincti proprium est internum tan. rati. Et Me veratio nis i ati,d est , qtiam instinctus, viil motus gens eor: ergo si nihil operatur in corde, ei non resisti. ad Matim a Deo immissus . Quo quid clarius 8 Et a. a. aut . Ttim des M Nam resistentia ista, quam Stepha. quaest. Io. art. t. ad i. inquit Haere fidem non est innus in iudaeis increpat,ea eordiis duritie oriebatur: Di. natura humana. Ita in Metira Biamara es ut meus Motitiis cetat enim, Dura eertati, o mei timems eindrhus, o au- non repti me inter Mi instin rivi, o ert Bri Oeritatis pν di. ribtis ς sed non posset ex corde oriri, nisi ipsum cor in- ratisvis. Ergo secundum utrumque s. DMorem homoti insece moveretur. & tangeretur . ergo resistebant gra- in statu naturae lapsae 18sstit gratiae interiori. aiae interiori, & non tantum externae. v Αdde . nam Probatur quinto eadem mai, ab evidenti expe praedicta uerba exponit D. Τhom. i. ad Thessal. 3. lect. s. rientia , de qua S. Laurent. Iustin. sic ait: Suam via ad hi, .ethis r Atiquis dicitur extragurae Pirit m iu sm: esmati, in uvidiam bominem ma posse resproe m ria diuinorum quis hontis motus inruo usurire, o Vse impedit: da T. Ros eloquiorum valeat aiat bostitue hias remmolari; tu tamen uniis semper Speνitia. Dum re litis. Et quodlib. a. art. 6. Tem. quasque novientis expriat in se aeuis, oro . tanta sanathontis etiam anteriori vocata i non resuere: scut de quistis tale est mearias, tiriapis, espuatiori noa res statur inteν , dum dicitur M. T. Vos Bisalus ancto resistitis. aut rem re vaesas , Mi Wopria astrisne sed us f O quamis Secundo probatur eadem major ex Trid sess. o. cap. clamoribus introrsus, quant,sie G Λανtationibus factis excita
s. ubi docet, exotaium justificationis in adultis sumi a tuν precatis, antequam de morae, seti somo dum m Giga- ocatione Dei per ejus gratiam adjuvantem ,&excitam isti Hane experientiam habuisse August. eleganter existem , as quam iustificationem debent disponi , eidem Fessit in libris Cantis . dum seipsum resistentem diuinis
gratiae assentiendo libeth, & cooperando: Ilaiae, tangem inspirationibus describit r ergo. di Ga eis hominis per Spiritas anui tuum uationem, neque Probatur ultimo ratione eadem maior Nam sino homo isse inhil o Mirio agat i mrationem issam , recipiem: datur gratia metὸ si ciens, cui homo in stato ciaturae ipse qui tulam o uti ere potes. Et can. q. delinit :5ιquis lapsae resistat, nullus posset veth aicere, quod non secit diserit, IIberum bommis actu νιώm d Deo motum o euitatum : tantum boni, quantum potuit, nee ullus justus se remeanisque posse d sentire s vetit:: anotbema st: ergo iuxta Tri- henderet, ex eo quos gratiae Dei non sit cooperatus, dent. dat ut statia actualis intetna, cui homo possit res. quantum potuit, & debeat; sed hoe est salse in . em stete. & d facto multoties resistit. homo in natu naturae laesae multoties gratiae resistit. Probatur tetrio eadem maior ex summorum P . Minoe est certa: quia nullus est sanctus, qui se uenteerisi eum decretis Nam ex quinque propositionibus Ian- non se accuset de negligentia in cooperantio gratiae Dei , seu ii damnatis ab Innoc. X. & Al Evandro VII. secvn- & chediendo eius inspirationibus, & hoc mouent plu-da est huiusnovit Interiora gratia in salti nat elapsa nun- res Patres spirituales, ut Ioannes Thaut erus , S Fraciis ειὰ vi resut ιν. Similis huic est illa sin ot line aecima teris cistus Sales ut exemplo S. Francisci Assisii , militualiseia ) quae cum aliis centum novissime proscripta est a uitae insignis Magistra N. M s Theresa,& v. Lud Clemente XI. in sua celehel bulla Uv genitas, & ita se vicus Glanati Major non minus liquet . ciam si nulla habet aeviando Deus Diat animam fodiam facere , o eam gratia est nisi osseax nulla erit gratia, cui ullo modo tangat int/ν ori gratis sua monti , nutia vestiaeus Mmana ei resistatur ,& se unusquisque totum id ad quoa, uir. η Nec proderit dicere cum aliquibus Magistris per divinam gratiam movet ut .losaniensibus t praedictam propositio iε in Iani eriti polleantas damnationes ex cathedra adhuc sustinentibus ) l. II quos natura corroma clicitor res stere, quatenus motus concupiscentiae, vel terrena delectatio gratiae internae resiis Argumenta I sentana
nit, quamvis ipsa gratia interior semper victrix evadat: sent graue sua gravitate resistit motui sursum, lichi im. 9 A Rguitur primo . Gratia, quae dat posse ad agenis risus nunquam motu frustret se . v Non, inquam, pro, o uum, est suffieiens; sed gratia efficax clat.tit tum quia haec evaso novissim8 damnatur in jam posse au agendum.' ergo nullum desacto datur auxilium laudata bulla inuenitus , tibi propolitio decima sexta sufficiens sine emeaei. Minoe probatur.' tum ex illo hale est: Nulla sunt illis ra rararus, qua non cedant visee. Ioann. 6 Nemo potest i iis ad me , nis λυν traxerishris adiatia , quia nHiare lit omnipotenti. Tum etiam nam eum: ergo illud auxilium dat thsse, per quod quis tra-raedictae propositiones damnantur a summis Poni i fici . hitur ati Ch istum; sed hoe est emcax 'ergo gratia esi, in eodem sensu a Iansenio intento; sed sensus Janse- ficax dat posse ad agendum. Tum etiam ex D Aug. itanii semper fuit, quod gratia inietioe nunquain frust ta- ii, de testis A agit, ubi ait . . e gratia Dra nemo recta est , secl semper victrill, & inseri sunm emctum v. g. vivit, Me varia Dei id, ad quod ais, at, flari nos potest ;eonsensum ,& eonversonem: ergo damnatio Pontificum sed gratia, qua recth vivit ut , est effieax . & sine ista non potest intelli .icle resistentia excogitata a praedictis non potest fieri id, ad quod adiuvat, ut inquit August. Magultis lovanienti hiis . Tiam deni e: Nam in praedicta ergo gratia emeax dat posse ad agendum. Τum demetu δhulla Unigenistis continen inr aliae permultae propositiones ex D Τhom. in hae t. a. quaest. iis per totam, ubi damnatae, eκ eo , quod in eis uoceatur gratiam Iesu saepissimὰ docet, hominem noci posse ad Deum converti Chiisti inserte suum effectum indubitabilem: ergo in nili a Deo conuertentes sed con .ertit hominem per grais politio haec, in ενὰνi gratia in sarti natura in a ahquondo etiam emacem. ergo ab hae provenit posse au maveris rightin, iraue non sequat ν effectus, nee i a gratia inerris sionem. adat, est verissima. Respondetur negando minor. Quam non e vinis Probatur quarto eadem maior eu D. August. & D. eunt tria illa testimonia in tribus mobationibus adductae Thoma. Nam August. lib. 83. Quaestionum , qu st. 62. nam intelligenda sunt de potestate consequente , seu sese ait: Ad illam eri m eaeram, quam Dominus icit in etiam claudum quid, de in hoc sensu .erissima sunt quia po- Iesio praeparatam, me omnes, qui vocati sunt, Denise Dolum testate consequenti, seu in sensa composito nemo potestri. me; neque illi, qua venerunt, innire pessent, ni vocarentur. ad Christum venite, siti trahi sine gratia emcaci. Sed Bagiae nee siti debent M. tribuera, qtia venerunt, qvila vocati esto non convertatur actu, aut trahatur adhuc habet venerunt nec isti, qui noruerunt venιre, debent asteri tribue. potentiam antecedentem, quae est talis simpliciter , MN, sed tantum ι, qtioviam, ut venirent, vecatι sust m Mera proveniens ab auxilio mete semesenti. Haec exposito est xilo, ore. In quihus verbis repraesentatur in primis resiis juxta D. Thom. loco citato praecipnh art. I. ubi docet, semia voeation s. Deind/ , quod vocatio erat sum . nullam causam creatam posse operati , nisi moveaturciens , quia tam venientibus , quam non venientibus a Deo; & tamen habent plures canis naturales poten- potentiam veniendi praestabat. Tandem, quod erat in. tiam sessicientem ad stas operationes , antequam mo- terna : tum propter rationem proximε datam, quia vo- veantur ab ipso. Parisormitet ergo debet ducum inli-eatio praeci h ellterna non dat pote statem faciendi, et nod ne a supernaturali.
debemus, sed tantum Ostendit, quid sacere debeamus. Io Arguitur secundo: Quia nulla est gratia actua. lis,
186쪽
n b. I. An A. facto Artar gratia assiralis vere fossicisus sepia r. ita cf. 1 9
lis, quae non coniungatur cum sua operatione I ergo nulla cai gratia vere suificien delatio separata ab effica. i. Antecedens probatur ex D. Anguli. tum serm. μῖ. abi ait: viis, s egeris beiaens, sit hera claras. Ubi Ma.rnus Parens connexionem insalsibilem constituit inter gratiam internam, & ejus operatiociem . Tum etiam inii, d/ Pν Ist. G cap. 8. ubi inquit.' credi. t , Ire duorore fori peias aes sinant. , rutas a Patre aiatiret , atqtie di tint qui a rem con credunt , foris aiarant, Uttis noucudiunt, neque distin . Ubi, ut vides, eu negatione es sinus colligit eis, qui non credunt, nullam gratiam actua.
Iem conceat. Idem tradit lib. d. gratia coisa cap. 33. his verbis . ti n it , quid fit quod feri debeat , ct non facis , notatim ἡ Deo deducit Ie vltim gratiam , sed setin-rim luem. Ergo secundum Magn. Parentem August ona. nis gratia intit tot insert infallibiliter suam operationem. Ad hoc argument. respondetur negando antecedens. Et ad eius probationet eu testimoniis D. August. deis piomptas .' dicimus, S. Doctorem in illis , & in om. Mibus aliis , in quibus docet gratiam actualem coniungi itisallibiliter cum sua operatione , de ex nigatione ope rationis collidi negat ouem illius , loqui praecise de gratia efficaci . Nam nihil stequeutius est in Augustino,qnam distinguete duplicem vocationem .' aliam congruam , & alteram nen coetruam . per primam inquit lita I. ad Simplic. quaest. a. quod vocatus est Iacob, quia erat eisca v : per secundam vocatus est Esau, quia erat met/ sufficiens. si iiii et lih. i. de medes. n. cap. Icl. dividit vocationem ;n illam, quae Masreiandum Dorostum,ti hac vocati su ut, qui venerunt ad nuptias & illam, quae non es 1 etinutim tripo tum , et hae vocati sunt, qui
non venerunt at nuptias: ex quibus primam appellat aham, o secretam, non vero secundam. Item in eouem lib. cap. o. de prima dieit Esse vocationem, qua istum las Ireperatur d Domit o , non vero secunda: & propterea prima est efficax , di secunda tantum sufficietis. Evidens ergo est , quod tu sententia Augustini datur gra. ria interna meth suificiens, quae non infert insalli hi liter suum effectum , & quos in testimoniis pro argumento allatis loquitur de gratia emeaci, prout dis liticia a sus. scient l. II Riguitur tertio: Gratia lassiciens est illa, sine qua homo non potest operati; sed gratia efficax est huius
modi: ergo non datur gratia suificiens sine efficaci Mi nor probatur: nam gratia efficax est essentialiter requi sita ad operandum; sed gratia, quae est essentialiter te quista aci operandum , & sine qua homo non potest perari: nam gratia . quae dat pete ad operantium , ima portat omnia eissentialia requisita ad operandum I ergo gratia efficaκ est illa, sne qua homo non potest Ορο- rari. Pueris.' Gratia efficax est necessuia aes operatio. Dem ' ergo clat polye ad illam, quod est proprium gratia susscientis. Coi sequentia probatur .' nam necelsa.
tium est id, sne quo finis habeti non polen ; sed id,
sine quo finis haberi non potest, dat polye ad. eius co sic ni ionem : ergo si gratia efficax est necessaria ad ope. rationem, dat verum tesse ad illam. Hoc argument. potest in primis retorqueri contra Janseulum, concedentem quos Adamus habuit gratiam ilisficientem ad perseverandum, & caruit gratia emcaci, sine qua non potuit perseverare, ut infra probabi. reus. Deindὸ respondetur distinguendo m. orem.' suestia non potest operari potentia antecedenti, Concedo imio.
rem ἰ potentia consequenti, n go majorem. Et distinis
uitiat minor fias ortu essede Ur bilis odi, idest , est illa,
ne qua homo non poten operari potentia antecedenti, nego minorem potentia consequenti, concedo mino. rem. Et negantia est consequentia. Ad cuius probatio.
nem diei mus , quod requilita ad operandum sunt in duplici differentia r nam alia pertinent ad constituendiam actum primum, At sne his homo non potest om tali non solum potentia consequenti, verum nere potentia antecedenti. & ita s- habet auxilium sussciens distin cium ab esseaci. Alia pertinent ad movendum ad ope randum actum primum jam constitutum, & hiusmodi requisita potius pertinent ad acti m secundum, quam ad primum P & hujus generis en auxilium efficax. Persnod constat ad urgentiam . Sed de hoc amplius reis
vibit sermo duh sequenti. ia Arguitiar quatio. ld-o post dari auxilium susficiens s ne es stati quin homo carens auxilio essicaci
Tom. Ill. Tu A Tiae LMIN. tenetur observare praecepta supernaturalia, ad quae non teti telur, si etiam cateret auxilio sufficienti; seu mul toties homo tenetur ad praecepta carens auxilio sufficien heigo ex hac parte non inobat ut dari gratiam sus-ficientem sine efficaci . Minoi probatur primo nam gratia habitualis est in nastra sententia priψati vh sulficiens ad eliciendum actuira charitatis, de contritionis: sed homo caretis gratia habituali tenetur multoties au elicien . dum formalem actiam Charitatis, ut nunc supponimus. et tenetur ad praecepta carens auxilio niticienti. Seiae,ndo. Iudaei tenebantur legem observare ;& tamen non hahebant natiam sufficientem ad eius ohservantiam , ut uocet August. lib. de Daratu, o tiri cap. 39. his verbis
Leae dura es, ut gratιὰ qti reretur I gratia data es, ut lex
impidi itur. Ubi distinguens inter iuuetos , & christianos videtur docere, quos christiani habebant gratiam, quamlIent legem auimplere , secus vero jusaei. Et ad hoc
ipsum alludit, quando serim. a. de verbis Apost cap 7. ait: Leae stibebet, o non implebat, qtita earo, tili non eras graia
nos a malis, dicit, quod boois collata est lex in au vilium ;& malis ad sum tutam convincendam. Et quςst. I Sati et aua. tu quit, quod lex nova iram Dei non opera, tui, quia affert auxilium sufficiens ad non peccandum reconsi a lex vetus itam Dei opstatur, ut inquit Apost. au Rotra. q. in lignum, quod non asserebat auxilium sufficiens ad nou peccandum ergo iudaei tenebantur alptaecepta, quorum saltem nonnullis non fuit collata gra. ita intrinseca sufficiens. Tettio. Nam obdurati , & excaecati tenentur ad praecepi a supernaturalia ; sed hi nullam habent gratiam interiorem, ut docet loquens de illis D Rugust. lib. de Pes ei. surria cap. 19 his verbis: Ei, d sit re omni Liamaue veritatis, o divino adjutoria: ergo idem quod prius. Et confirmatur . Si homo haberet auxilia susticientia au praecepta divina adimplenda, non indigeret Otatione pro illis; sed hoc est saltu me ergo non habet auxi .lia suffcientia ad praecapta adimplentia. Minor prohatur ex Magno Parente Aligus . in lib. de Gran o Mera ονλcap. ro. ubi ait, quos Deus jubet ahqua, que in re trusimvis, tis noverimcis, quid ab alio tetere debeamus dergo homo in. diget oratione pro auxiliis susscientibus . Ad argument. respondetur negando minorem. Et ad eius primam probationem concedimus, quod gratia ha-hii ualis est unicum auxilium suffciens ad eliciendum actum charitatis , seu contritionis . Sed non propterea eatens illa est absolut E impotens ad implendum prxceptum actus formalis charitati , At contritionis . nam omni hiis pervementibus ad ultim rationi D- ut co itiit, & non solum offert aliqua auxilia suffcientia, etsi remota, ausuam conversionem , quibus si bene utantur, clisponuntur ad perfectiora auxilia recipienda , & tandem ad recipiendam gratiam habitualem, quae dat toge proximum ad elieientiam illorum actuum, & au implectionem prae. ceptorum de illis, & quam Deuc insallibiliter co a fert, juxta illud, molenta quod es in ses ex Daribus gra iei Deus
non denegat gratram. Unde homo earens gratia habituali ita se hahet, ac si illam de facto haberet. Ad secundam probationem respondetur, mentem D Aligust & D Thom. in testimoniis in ea adductis, non esse, quod tempore legis mosaicae nulla erant anxiistia lassicientia ad salutem , sed tantum velle, quod praeis dicta auxisti non conserebantur per legem, seu εκ vi te gis ; ad dissθrentiam legis evangelicae, quae ex se hab tgtaliam internam, eum sit lex indita, discripta in ta . hulis cordis. Unde D Thom. l. a. quaest. 93. art. r. ad η. inquite ruamis hae vittis noti si aeret ad I Donatim hemi
nes, tam vaderat a ius auxit vim d Dis baminitas ut omhete , per quia satiari poterant T. Et se sitis non defetit eho Mihias, quia daret ei, saltatis auxilia. Ad tertiam respondetur negando minorem. Nec ei
favet D August. nam in eo loco, & allit similibus loqui
tur de omni adjutorio emcaci, quod dius denegat obsti. natis. cialiter, quia ob maiora eorum peccata, reddunt semigis indignos , Et propter actualem eorum res steti tiam claudunt portas misericordiae divinae, ut plura alia auxilia eis conserat. Videantur , quae diximus tract.
Ad confirmationem respondetur pt Imo, dato inon concesso quod homo novi haheat auxilia suffcientia ad Z a Prae.
187쪽
diuina ἰmplenda . nihil sequi contra nostram
conclusionem, taliae inde nite procedit . asserens uati
de saeto aliquos a uililium sussiciem separattim abessicaci:
in hoc satis convincitur ex necessitate orationis. Nam propterea docet D August. De m iubere aliqua, qua Men posmtis, quia possumus orare, & illa petete , itaui, si illa p iamus cum debiti ci circunstantiis, infallibiliter illa impetrahimus, ut tradit D. Thomi a. a. quaesi. 83. ait. io. Eisi de facto non habet homo aliquod a uetilium ad orandum, sicut oportet ad salutem, eo ipso ueobliga. ius mali t ad Observanda procepta. Unde convincitur,n uod jam habet aliquia auxilium internum suffciens: de cum possit non orare . & desacto desistat ab oratione cum vi hi iis circunstantiis , planὸ inscrtor dari de satio aliquod an vilium susticiens separatum abessicaci . Respo detur secundo negando majorem . Nam mul aoties homo non habet auxilia sussicientia proxime con Oucentia ab observanda praecepta, esto habeat remota. Ut his aut ira cooperetur, incliget auxilio efficaci . quoacmnibus gratis datur, & pro quo indiget orare, consequenterque pro auxiliis tussicientibus proxime conisu centibu ad praecepi a servanda. Et sic pothil evmni D. August. dum ait, quod Deus Iubet ahqua, quae non possimus. Quae verba etiam possunt exponi l& erit tertia
silutio) de potentia naturali: de sensu est, quod iubet
aliqua quae non possumus viribus solius naturae. Quod verissimum est , sed per hoe nos negatur potentia per vires gratiae . Vel tandem loquitur de potentia consequenti, quam constituit auxilium emcax.
In quo consimi auxil/um, seu gratia
sunt verbi Magni Pareotis August. lib. de maria christi
contra Pelagium, es Caelestium cap. ηλ Monet tamen epil ad Valentinum: Mque neretis DG gratum, ne
qtie Ibbretim a bitrium se defenciaris , ut agraria Ga lemcaci separetis. Sed hoc opus, hic labor est : quia nihil dissici
lius in sacra Theologia, quam componere usum ex m. Qitum tib rtatis crearae cum auuilio ex se &ab intrina
1εco emcaci ; & juia , seu stat lationes causae primae phy-sce influentis in exercitio, cum scienti, media, ejusque chrecto. Et quamvis in materia hae adeo εα se dissicili desudariat tot ingen omim culmina ex utriusque scholae, Iesu ilicae item pὸ , & Thomisticae, professoribus ἰ puto tamen, mattriam hanc manere insolutam, & tantum in utura beatitudinae revelandam ; ut nonnulli existimanto e coistitutivo libertatis divinae. Et propterea nos metito
desperamus aliquid audere ultra id, quod nosti Thomistu
qtiam in hoc tra satis nobis erit, si ab illorum semitation discedamus.1 et Initur in hae samosissima quaest. duae sunt capita.
ες iuntentiae. Prima uoceι, auxilium effcax consisteteiu ε tato ex se &ex natura sua indifferetiat ad conseri sui , , de dissensum, ad emcaciam, & ineffcaciam, teriai Mile issicax ev d terminatione voluntatis creatae. Ita cim Des r. centiores Societatis post si iam Molinam Seeunda tritis viribus defendit, consistere id entitate ev se & ex Matura sua convexa cum operatione, & in allibi iter de termi ita ad illam. Ita omnes Thom istae, & commu-D r Sootis . sed his non obstanti huc nonnulla dissentio si intHr Patronos utriusqu capitalis sententiae . Nam
quamvis omnes recenti Ex Societatis doceant, quod eclicati ν . alia uepe et a scientia media; dividuntur ta-
meti a tuo antulum in explicanda radice, unde oriatur,
di seste tota divisio est cle voce. Nani quidam dicunt, e scaciam dc sumi ab emctu Alaajimi desumi ex con pluitate ad circunstantias naturales . Atii deniqlia ex pre. Lentia media, ita ut g alia ev se inui tirens ad congrui. ratem seu iuessicaciam, de ad inconeruitatem seu inem. Laciam constitu'tur e sicari in actu primo per c sensum salutarem ut praevisum, & in actu secundo pet eundem
consensum ut existentem obsolui in tempore. Inter ne g inies scioni iam mediam & effcaciam auxilii dependeu. the ab ea est etiam sillidium. Nam Scotus docet, counitui non lint aliquid creau ira, sed per divinum deere. tum eu se & ah itiit ins coticax, quo Drus per quandam sympathiam , &imi erium morale quam moralem trem Donem vocant Scotinae) mouet eausas creatas auarendum, & ea tum operatione praevo AE effective at tingit . Hunc mouit no. illinie suscitavit Man Palanco de Proinci. quae n. i 4 per to . pra sertim num. M. Miacense ut, quod consistit in motione praecish morali, ut in saneta cogitati e &c. Atii Uicunt constitui mr ipsim operationem creaturae, quatenus, prout descendit a Deo, piae cedit seipsam, prout terminat init ullum creaturae ,1 ipsam producit a &ad seipsa δε movet, ut terminat in stivum cieaturae. Asi tandem aiunt, consistere in qua .
litate physica distincta realiter ah petatione, illamque phulice ut determinante. Ita NN. Sal m. in ptas disp. 7 uub. s. & 6. & frequentet Thom istae.
- eae non consistere in entitate ex se, & ex natura sua iridisserenti ad consensum & dissensum, auemeaciam ,& inefficaciam, quod reddatur efficax es deis terminatione uoluntatis eteatae: seu consistere in entitate ea se, & ab intrinseco emeaci praedeterminante consenis si, ira salutarem. Haec conciusio hoc modo proposita, in quo prae scinditor ah eo, in quo consistat talis praedeteris
minatio, & sol ρm accipitur pro eis cacia insallibili Ma ptiori inserente nostram determinatio iem de eo sensum, est omnium Thomisiarum eontra Omnem scholam societatis. Et potest suaderi pluribus testimoniit sacrae Scripturae , Conciliorum, & Ss PP. praeseritin D. August. αD Thom. ad quorum doctrina in tanquam ad lydium la..pidem examen utriusque opinionis relatum εil. Sed ea , ut vitemus pro illitatem, rationibu statim subiiciendi inseremus. In rationibus autem proponendis cum maiori Nevitate, qua possimuς, procedemus, vel supprimentes plures quas uesimus tract. 3. ulla s. per tot. oc tract. dis' 3. dii, 4. ne acta in hoe opere iterum agamus, vel brevit et iusinuantes. Nec opinionem oppositam separatim impugnamus, ut mos apud aliquos est , quia inter evasiones nostrarum rationum satis exprimetur, & imis pugnabitur . probatur ergo primo ratio re nostra conclusio e Nam voluntas creata, suppositis omnibus requistis ex parte
actus primi, indiget motione physica primi agentis, ut actu operetur; si v lire motio nequit non esse ex natura sua & ab intrinsico emcax ergo voluntas creata , ut actu operetur, indiget, adhuc sippositis omnibus requisitis ex parte. actus primi, motione D i ex se, entitative,& ab intrinseeo esticaci: Iterum ; sed haec motio respectia actus salutaris est auxilium, sia gratia emcax: ergo gratia e mox ut mox non consistit in entitate ex se, &enialitative indisserenti, sed in entitate ex se, & ab initi seco effraci. Caetera constant praet V majorem. Quae si probatur : nam agens illud, quod est in potentia passiva ad suam a tonem, indig8t mo .eri ab aliquo movente, quoa sim petiit in actu,& nunquam in potentia, quat est Deus; sed voluntas creata, adhuc suppositis omnibus
requisitis ex parte actus primi, est in potentia passiva
ad suam operationem, cum sit in potentia ad eam rectis pisnaam: ergo voluntas creata , suppositis omnibus reisquisitis ex parte actus primi, indidet morione ph sica
primi agentis, ut actia operetur. Major probatur nam vulta potentia pistiva potest si ipsam reducere activὸ ad actuis: quia nemo potest date tibi ipsi, quod actu non habet, & potentia passiva ad actionem non habet illam actu ergo indiget moveri ab alio agenie praecipue a Deo . Et consimas ut haec ratio nonnullis testimoniis D. Τhom. Nam quaest. 3. de Por. art. 7. ubi, resecens modos qui biis D us Operatur in causis secvnclis, ponit primum, consistentem in eo quod dat eis virtutes, per quas agere possunt: secundum consistentem in eo, quod tales vir. tutes conservat. Et ad tertium devenient se ait tu
188쪽
servatis ordi. is Hr dis , Id a1 luario Distulis ad anum n m. idem tradit r. pari. quaest. ios art. s. vhi adducit praedicios tres modos, quibus Deus operat ut in causis se. undis , quosque taeviter recenset ad 3. lais vel his: D in
Dra adsti rudiariam. Quibus ver his minus docet art. 9. quod homo a 4 operandum opera meritoria vitae aeternae praeter gratiam habitualem, & virtutes non indiget, ni elevetur, alio habitu in suscio Indiget tamen auritio gratia fremiam otium moatim, ne Iesbiat a Deo momeat ν ad reere agendum . Et Me propteν duo. Arms qtiauem νotisaee generati, Wopter Me quod , scue superad Eium est , niati res erratu polor iusti cunque actam predire gras viniae moti .s ditan . tam o m ad rationem propositam proximius accedens nistra D nt cap. 13. haec habet V Abia idem es sis I in dati, ois io erer a respectu υι dem .sed omne quod me tu , in quan tiam ιου moda, es an totentia... Omne autem, quia movet,
1s it spondebis mimo rationi, quod lic/t repugnet,
idem respectu eiusdem esse in aetu formali,& potentia formali; non tamen repugnat , quos sit in actu virtuali,ci potεntia formali Unde licet potetitia, qua parte est passiva , non possit se movere, de reducete in acium se cundum, bene tamen qua parte est activa , quia cci tinet Blum ner modum axntis aequi voti. Confirmationi. te simode his mimo , D v. Thom in
omnibus praedictis testimoniis ,& aliis tantum loqui demotione morali.
Solutio adhibita rationi iam praevἰsa est , At satis solidE impugnata a NN. Complut . ah,e v. in lib. P sic.
disp. 25. diib. i. anum. a. dc in illo dubio ratio nolita a praecipuis instantiis vindicatur solutio adhibita confirmationi impugnatur ex D Thom. Nam motio moralis non habet locum in omni .hus causs secundis sed Div. Thom. loquitur de moti ne uoluntatis titulo generali ratio scindar ergo D Thrumas non debet intelligi de motione praeesse morali. Mi.
not habetur expressa I. a. quaest. I .art. 9. supra citato.
15 Respondebis sectinuo, rationem,& confirmati nem debere intelligi de agente, quos est in potentia permodam naturae, di ex ciε sectu virtutis , secus uero das gente libeto , quando hahet Omnia praerequis ta tam ex parte sui, ouam ex parte intellectus ad operandum.
Contra est primo. Nam D. Thom. in praedictis te
simoniis aperie loquitur de omni agente creato consti. tulo suffcienter in actu primo per virtutem, qua agere possit, Et quae a Deo conservatur. aitque, ulterius imo istere motione physica Dei, in qua non dite gyiρυν cotta
ris,atit conservatio υν tia adirae, M apphcasio Oolutis odo2 tinem eigo ratio nostra, Ac confirmatio explicantur contra expressam naentem D. Thom. s intelligantur demotione per collationem virtutis. 3 Leundo. N,m io praedicto loco ex I. a. ait. 9. determinate loquitur nationi de agente libero ut tibero, cilm loquatur cle motatione requisita ad merendum, loquitur insuper de illo, Rout habet gratiam, dc cateras uirtutes constituentes in actu primo inisecto. dc de eo se eleuato ait indigere Diterius avii de gratia secundtim otium modum , M sititat d
tutis non salvatur juxta Div. Thom. motio adaequata ex parte Dea. 'Terno. voluntas creata , postquam lia. b t omnia requisita ad operandum tam ex parte sui, quam ex parte cognitionis seu ob ecti, adhuc est in m. tentia passisa ad sui operationem, siquidem illam tecta pit formaliter ς sed repugnat idem esse agens, ec patiens, movens. dc motum respectu eiusdem, quia te pugnat, idem dicete relationem realem ad seipsum ; quod ceti
contingeret , cum omne motum inquantum tale dicat σε laii om realem ad movens inqiranldm movens: et go.
quatur cle voluntate creata, dum operatur sine rationis
contilio, ut dum movetur ad primam intentiooem fiati, de ad volitionem honi in communi; non tamen loquit ut de ea, dum procedit per rationis cotistium ad eligeri da bona particulatia. Ex iudita haec salvatur suffciens distinctio inter astens , Et morum: siquidem per illam
primam intentionem finis movet ,&pet electionem rem vetur. Quae solutio fundatur in ex με sti docilitia D. Tho m. t. a. quaest. 9. ari. 4 in cornu bi adducit rationem nosti c clusi is, incipiens his v rhis r Omne exam, qtieu Maoqtie est agens in actu, o quandostiae is potentia, andi. get moveri as at o morere : scilichi exterioee , tit ibi
concludit, dc ubi doctrinam praedictam affert ad vitandum processum in infinitum, Et inconveniens pro ratio
Sed contra est primo: Nam iuxta hanc solutionem iam conceditur, quod suppositis omnihus requisti ex parte actos primi, necessaria est applicatio ex se estica κeκ patie Dei ad eliciendam , de recipiendam primam actionem voluntatis ; sed hujusmodὶ actio,ikὸt non sit deliberata , est tamen liberae ergo iam conceditur prae motio Dei physica ab intrinseco effcax ad aliquam acti nem liberam. ' Se ηdo. Nam sicut voluntas, suppostis omnibus in requisitis ad primam volitionem , & intentionem finis, est partim in actu. & paltim in potentia passiva ino diue ad illam, ita supposita intentione fini est etiam in polentia passiva ad electionem mediorum,& sicut ex se eli indifferens ad intenti εm finis, & illius catentiam, ita supposita intentione finis εst indi 1
rens ad electionem mediorum e intentio enim sitit est unum ex praerequisii is eu parte actus peimi ad electio. nem relinquens voluntatem in potentia, & cum omni. moda indifferentia ad eam, maxime in sententia ad verissariorum ; sed quia . volutitas est indifferens ,& in potententia passiva aci primam volitionem , & intentionem fi-ois, inuiget motione Dei evis, &ah intrinseco effraci
ad eam eliciendam : ergo patiter indiget ea ad electi ni m. & consequenter ad omnes suos actus, sive liberos, sive necessarios, sive naturales, sive supernaturales. 18 R lanciuehit ultimo, verum esse, quod voluntas movetur a Dro, uum operatur, sed non per concursumeti se essicacem, applicativum, de praevium, sed praecias/ p r concursum simultaneum, quo coεssicit ipsam ope. rationem receptam in voluntate, & consequenter illam peream mavet. Unde adversarii nullam aliam motio nem recogi oscum ex parte Dei prxtet praedictum concursum stquam omnis causa creata est potens proxime ad agendum.
Coi,ira est primo. Nam iuxta D Thom omne agens
creatum titulo nientis erra i indiget motione Dei, suppo. sitit omnibus uterequisitis ad agendum, tit constat ex test ciniis adductis num. 34. seu agens creatum multoties agit, quia moveatur per actionem, ut dum opera. tur per actionem transeuntem, quae iuxta nostram sin tentiam, & potissime iusta adversarios non recipitur in agente, sed in passo: ergo molio Dei novi reste explicatur praecise per concursum simulta εnna s soci M. Nam Iuvia eundem D. Τhom. voluntas, suppositis omnihus
requisitis ad agendum, ulterius indiget concursu physico Dei applicante illam ad agondum; sed quamvis moveatur a Deo concausa ut e suam actionem, & in illa te. ceptam, per concursum s multaneum, nullatenus applicat illam ad ag risum, alias ellit previus: ergo praetere cursum praeuiu .n Praeparantem,'conservantem esse ,
& virtutem proximam operandi, & praeter concursum simultaneum . quo D us dat operationem , requirituralius concursus ph Iscus praevius prae movens, & applicans voluntatem ad agendum. v Tertio. Nam talis uici tio requiritur ex parte Dei, quae suffciens, sit, ne di catur, quod voluntas est movens . Ac motum respectu eiusdem ; sed per concursum simul laneum non tot situr, quod voluntas eum omnibus requisitis ad agendum sit movens, &mota respectu eiu eme ergo praeter illum concedencius omnino est alius concnrsus prae .vius. Minor probatur: nam in ptimis voluntas est mota per actio em e deinde concursus simultaneus non dat , quod moveat, alias esset concursus Navius: ergo per concursum simultaneum non tollitur, quos voluntas sit movens, ec mota respecto eiusdem. AEnδ. Nam iuxta D Thom Milapsus text. 23. Ititia , quod me t onMu, est trina natara motos Et a. Contra gent. cap. I M. Motio moveritis; reeedit moram molitis, ratione, o eotio . sed haec Aueunt verificati pcr c cursum simultaneum tum
189쪽
Tract. XIII. Gratia Dei. Disp. III. de Gratia actuas.
ronerali ratione concursus simultanei,squidem hie non
Draecedit natura ,& causistrate concursum , & motum ala erius coacausae tum, & praecipue, quis c cursus ti-ιMulta neu Dei in sententia adversariorum distinguit ut a Concursu creaturae, cum iuxta illos Drus agat peractionem transeuntem,& receptam in voluntate ergo ut salvet .ir prioritas, & causilitas motionis Dei respectomotioni x creaturae non suffcit conmulus simultaneus, sed requiritur concursus praevius . ς Odiicies tamen contra praedictam rationem. bicut voluntas non mouet nisi ut mota a Deo, ita non movet Misi ut mota a fine.& tamen non movetur a fine mo tione praevia , & distincta a motione uoluntati ergo uuamuis voluntas non moveat, nisi ut mota a Deo, non
ἰ quit ut , quod moveatur a Deo motione praevia, &eistincta a motione voluntatis.
Haee objectio praevisa suit a NN. Complut. abbre v.
in lih Phys disput. 3η. num. eto. Et in primis parum, aut nihil sau t adversariis: quia lic/t finis moveat volunta. rem p-r ipsis iam motionem voluntatis , apti tamen motio voluntatis prout a fine intelligitur absolute, &simplicitet prior seipsa prout a voluntate, quia finis et Primum movens immobile res uectu voluntatis, ut impedocet D Thom. cum Pliilosopho, & videri possunt prae citati P P Complut . loco citato ,& disp. seq. cludi a. &2. Motio vero voluntatis in actu fecundo, re diluinna amori ne conserente virtutem agendi, prout eli a D o,
con intelligit ut prior absolute & simpliciter seipsa , proutu voluntate, aliaet esset praevia,& prius moveret ut &ceterminaretur a Deo ad alendum, qu1m a seipla,quod Pet petuo negant aduersarii latentes, quos concursus Dei determinatur a concursu creaturae. D inl/ ret pondetur concedendo praemillas ς α megando consequentiam , propter notabilem dispa.ritatem inter voluntatem ut motam a fine , Cc ut motam a Deo . Nam finis , & voluntas concur runt ad eandem molionem in diverso genere causae ,
videlicsti in generae causae essicientis, & tinalis , & propterea eadem motio potest correspondere voluntati, delini . sicut ob smilem rationem eadem indiuisithilisv nio cortes pones t materiae, & 1ormae. Item finis movet unluntatem quoad specificationem ad sui amorem, re voluntas mouet se ad praedictum amorem , & per praedictum amorem quoad exercitium & nullum in conveniens datur in eo, quod eadem indivisibilis motio amori dependeat ah tina causa quoad specificationem, re ah alia quoad exercitium I qu nimo est valde conia
sentaneum naturis rerum . Caeterum motio Dei in re. eit motionem voluntatis in eodem genere causae emcienis eis, & quoad evereitium, quo voluntas causat eandem
motionem & propter hoc repugnat , quod motio Dei: tiva tion distinguatur realiter a molione activa , &passiva ipsus voluntatis. Et ratio est: quia si motio Dei activa prs redit motionem voluntatis activam in geneia te causae essicientis , & quoad exercitium , Dens pet ana motionem activam dat voluntati suam motionem, ἡliamque causat realiter non solum per suam omnipo tentiam. sed etiam per suam actionem: quos fieri non
potest . quin actio Dei si praevia, &distincta ab actio
AIa ratio pro eadem eonctis e. uo Ecundo probatur eadem conclusio ratione .
I Deus est causa non solism effectiva, sed etiam
determinans nostrum consensum liherum salutarem ;sed mi gratiam ex natura sua &entitati vh indifferentem nequit o terminare nostrum e sensum liberum saluta tem P et go determinat illum per gratiam ab intrinseco& entit filiuὸ ε meaeem Omnia constant prYter malo. rem. Quae prohatur primo P nam Deus effeti nostrum consensum liberum salutarem per actionem ab eo rea.
iter indistinctam I ergo est causa non soluto emeten ,
sed etiam clε terminans non rnm consensum liberum L. tutarem. Consequentia liquet quia supposito, quod De iis aetat nostrum consensum per actionem ab eo reali. e r in distinctam , illum praecedis realiter natura, Ac can. salitate , ideoque concursus divinus no ν determinat ne
a concursu nostro, sed e converso, ut per se patet. An.
tecedens vero probatur I tum ex D. Thom. 2. Contra
tes es de genere illarum ori onum, que muscine in agente, eum La OZi o si sua L Cluatia oeci Et Cap. 3 t. rat. 3. Ostensum es sivia, qtiod Deus non egit aliqua e ore, quasi extra aruum . Tum etiam ' nam omais patentia et propter suam primatiam Operationem, ab illaque spe. eificatur ; sed repugnat , potentiam aliquam clivinam specificari ab actio. te creata , seu ah aliquo quod nocisit identificatum cum Deci ergo repugnat, quM Deus agat conseiasum salutarem pet actio iem realiter cliuia .ctam ab eo. Qua de causa moti docuimus tradi. 3. cito. a. anum. 59. Cum communi sensu Thomistarum, omnipotentiam non esse potentiam viri ualiter distinctam a
linea intellectiva, ct volitiva, ejusque agere at extra esse intestigere, & Mae Dei.
Probatur secundo eadem maior .' Dens immedia te efficit, voluntatem creatam se determinare ad conis
sensum , seu per consevsum talutarem ; sed hoc nihil
aliud est, quam Deum esse non solum causam efficientem, sed etiam determinantem nositum consensum salutarem I ergo Deus est causa determinans nostrum conis sensum salutarem . Minor cum conseqnentia videtur celta nam iacere Deum voluntatem nostram se deteris
minare, nihil aliud est, nisi DFum prius determinare,
quam voluntatem se determinare, ut ex terminis liquet . Ma)or vero probatur nam voluntatem creatam se de
terminate en effectus immediatus Dei cum nihil stereatum, quod non sit effectus immediatus Dei P ergo Deus immediate essicit voluntatem creatam se deteris minare per consensum salutarem. Plotiatur tertio eadem major.' Nam si Deus noti esset causa determinans nostrum consensum salutarem, voluntas creata esset primum se determinans ad illum, primaque causa in ratione determinat is, ut eu se liquet;
sed hoe non potest admitti ergo Dius non solism est
causa esticiens , sed etiam determinans nostrum conis sensum salutarem . Minor probatur : nam voluntatem creatam esse prunum determinans, primamque causam in ratione d te uisanti, idem est, ac se ueterminare unctsu hordinatio te ad D-um I nam contra rationem Caulae
primae ut talis est oicere subordinationem ad aliam, feci
nequit admitti, quos voluntas creata in ratione de re. minantis D. O non Q hordinetur ergo nec potest admitti, quod sit primum se determinans ad consensum saluistarem, primaque causa illius in ratione d feminantis. Confirmatur primo. Nam a causa creata ex se comtingente , & inutiletente , inquantum indifferens est, non procedit enectus determinatus , nisi ah alia causa determinetur ad unum; sed voluntas creata est causa creata ex se contingens & indifferens ad eonsensu in lais lutarem, S carentiam eius, seu dissensum, sub circum sanitis iam intrinsecis suarum dispositionum, quam ex
itinlicis aliarum causarum creatarum P ergo ab ea n rapi cedit consensus potius quam dissensus nisi a causa prima determinet ut ad consensum . Major probatur
nonnullis testimo ijs D. Τh m. nam I. pati. quaest. Imari. 3. ad 3. ait I causa , qtia est ex se e rimens, eportet, quod determicletiis eb at quo erreriori ed Qehum . Et a.
Physet text. o. inquit.' Ab eo, qhod es ed ιρνumhhee, non sequitur ahqua altio , κυ ηι ahqtio alia Dei Μαν ad Qtim. Idipsum pronuntiat 3. Contra gent. eap. a. sub his vethis.' God autem ius serenter se habet ad mira , non
magis unum eortim eperatur, qtiam aliis. Unde a contirgenia
te ad utram ne non seqhitur ah tiis est Elus, vis per aliquid,
o determinetur ad tintim: ergo.
Confirmatur secundo ex illo Apost. l. ad Corinth. 4. ubi dicitur I enim te isieriit i Quid autem M. δὸs, quod non ore risii Ubi supponit Apost, Deum pii cipaliter discernere eum, qui consentit ah eo , qui non consentit salutariter; & eum, qui consentit . recipere a Deo principaliter consensum; sed hoc est D iam determinare ad consensum salutarem hominem ex se in dissetentem ad consensum,& dissensum I ergo Deus est causa non solum efficiens sed etiam determinans no strum consensum salutarem . Minor probatur nam idem est hominem sol maliter uiscerni per consensum , & habere ipsum eonsensum, ac sor maliter det rmina. ri per consensum.' ergo idem erit D um essecti .ὸ prio ei paliter discetuere, & causare consensum, ac effective pii cipaliter determinate per consensunt.
190쪽
Confirmatur tertio. Nam in aliquo sensu ah tu. to verum est , consensum salutarem non esse hominis volentis, sed Dei miserentis, austa illud Apos . ad Rom.
9. Neque Lalentas. ne e cura ras , seu misistitis es Des ;sed in nullo sensu absoluto vorum est, consensum salso larem esse D i miserentis, At non hominis volentis , si non proveniat eu voluntate D i determinante volunta rem ad ipsum consensum : ergo D ut non solum est causa officien nostruin coci sensum, sed etiam determi nans illum emctiv/. Minor probatur nam in primis
illa sententia Apost. non est uela praecise , quia sola voluntas hominis sufficit ad coisensum salutarem, sed necessaria est etiam misericordia Dei nam, ni inquit
Eu, Aon miserenus est Dei, sed insentis est bomisis , via id diis PMdio ma solis no a Mik' Deinde non est vera per hoc , quod misericordia D i concurrat principalius . tum quia iam otia minus principaliter esset homi nis volentis , quod negat Apost. Tum quia voluntas hominis principalius concorreret, nam determinaret mi sericordiam Dei, deno' econverso, proindeque verum esset, quoci non est Dei miserenti sod hominis υoleri. eis. Ergo sententia Amst. in nullo sensu potest veri fi viri, nis consensus in veniat eu misericordia Dei de. eerminante pro prioci ad determinationem voluntatis
dii Rationi respondent adversarii, constanter negan do maiorem . Cuius primam probationem non minus consta iter negant, existimantes Deum non opisati ad extra p-e actionem formaliter immanentem maxim auae t - liberas nostra . me arrarius sui cunto e I Div. Tho. Nitra intelligendus est dθ actionibus ivtεsim it At voluntatis, non de actionibus omnipotentiae . Vel ii l quatur de actionibus Omnipotentiae , intelligendia es
de actione tantum creativa 4 vel ad summu de actio. nibus, qui hias eoncurrit eum causis necessari s. ' Non magis urget ratio in eadem prima probatione auii ueta. Siquidem tunc verum est, potentiam esse propter stram operationem , ordinari au eam , ah eoque sp cificari.
uando perficitur per illam e quos de operatione Dei
ieiente nostros liheros actus uerificari non valet, cum sat ae ira litas extrinsees omnipotentiae: Ob qnam rationem nullatenus concedunt Tnominae , omnipotentiam
perfici a termino primario illi ut .
S.cu. de probi ioni respondent, negando maiorem .
Nee illam convincit mohatio : Nam astud est , quod
voluntatis creatae determinatici sit . metus imis di . ius Dei; aliud vero, qnos concursus rei faciat volunt a tem creatam se determinare . Primum εst vertim , Et ab omnibu admittendum eontra Durandum . ad quod praeter concursum praeparativum causarum susscit con . cursu et simultaneias Dei . Secundum vero est falsum quia u strueret libertatem creatam. Τottiae piobationi respondent negando sequelam.
Nam illud est principium simpliciter primum se deter.
minans , quos determinat se indepenumiter ab alio tri. huente virtutem se determinansi, coemcientique sectam determinationem eandem actualem. Nam iuxta DTh. in a. dist. 37. quaest. & art. a. primum principium simpliciter est, poles apeνe sne aux/ho superuris egenis eis , o Me linia tia ejus . v luntas antem creata de te minat se dependenter a Deo prids se determinante advolitionem praeparativam sui concursus eum ipsa ad amorem, vel odium, clependenter etiam ah eodem cora. serente virtutem , ut voluntas ipsa se determinet , de coeukiente eum ipsa unum ex eis actibus. Et inopte. rea non est simpliciter petimum determinans sicut noctest simpliciter primum vivens, quamvis non supponat alius moψ-ns se ab extrinseco dc vivens per actionem, quae ipsi est vitalis.' quia virtutem se movendi habet acceptam a Deci, eamque exercet dependeater ab ejus
Confirmationi mimae respondet, negando mari. rem . Quia si causa est lihera, praedita est cognitione inlisi renti, habet inae paratam omnipotentiam ad con . currendum cum ipta gaudetque reliquis praeroquisti connit uelitibus actu in primum proximum. Probatio Uesumpta ex tostimoniis D Thom. intelligenda . st demotionis activa dii, quae si de se indifferens ad utrumli hel, etsi cum majori inclinatione ad bovium. Vel potε stimeIligi de morione quoad honum incommuni , ita ut v luntas se determinet ad cium in partientati. et a Confirmationi secundae respondent primo , non agnoscentes in statu absoluto, seut nec in conditiona. to aliquam discretionem , quae sit talis in aetu in imo .& intrinseca , aut extrinseca consentienti , sed pia cisheam quae conii sit in ipso consensu Huius autem discimtionis, de qua Apost loquitur , formalis causa est smla operatio do ra . efficiens vero partialis , At magis primcipalis est gratia Dei, & minus in incipalis etiam par. tialis est libεtum arbitrium per activitatem si hi uinatam. Et propterea compescitur ah Apost. vana gloriatio h .miuit de suis viribus naturalibus , quia actus salutares requirunt concursim Dei principalis agentis per gratiam, quet homini non debetur. Nunquam tamen comcedunt . cliscretionem , seu determinationem formalem esse a Ddio, ut determinante voluntatem aes consensum, etsi proveniat ab ipso Deo principali agente pet gla-lian sicut actus charitatis principalius est ah hahi iucharitatis, sed non tanquam a determinante.
Iuxta quam solutionem respondent ad tertiam conis firmat ionem , Apostolum dicentem , neque Desentu, neqvilorrentis, seu moesentia est Dei, intelligi, quatenus D us principalius prae uoluntate ereata agit consensum saluistarem; quin excludat, quod si etiam aliqua ratione ho. minis uolentis, At currentit . Unde non eli necesse, quos procedat ex misericordia Dei determinante.
23 Eiu8m octinuae confirmationi respondent secumdo , eonc dentes in statu absoluto discretionem consen tientis in actu ptimo, et extrinsecam. seu hae discre. tione in actu primo supposita adhuc negant, Deum es.sectiv8 determinare per gratiam . quia haec noti est ex se efficax, sed indisseretis au congruitatem dc inc gruutatem, ad efficaciam, & inessociam. R ditur tamen efficax, de coagrua in actu primo in consentiente me exercitium conditionatum suae libertatis praevisum per scientiam meu iam , inserensque insa libiliter consensum a Unclo scit optimὸ, quod uetur talis discretio in actu primo . & quod consensus non procedat a Deo simplici-tpr dii mninanto: nam qua parte praestina gratia est com tua, di efficax in actu primo, seu pio priori ad coci semium absolutum, discernit eo sentientem a non consenistiente pro priori ad istum , proindeque talis discretio μωe it a Deo independenter simplicitet a voluntate eo sentiεntis, si ii in statu absoluto, clependens ab ea tan tum secundum quid, seu in statu e uitionat . Et qua parte ex se & entitati- est indisserens, ipsa non determi nat simpliciter voluntatem ad consensum , sed potius M.
terminatur a voluntate consentientis.
Et iusta eandem solo iionem remordent ad tertiam eonfirmationem, concedendo majorem ;& ti gando mi norem . Nam optime stat, quod gratia ccingrua dc em care in actu in imo si a sola Dei milEricordia, in quo senissu inquitur Apost dum ait, neqtie veleutis, neque cώνrentis, sed miserentis es Dei; ct quod Deus per pix uictam gra. tiam non determinet voluntatem ad consensum , quiae et se & emitatiue est indimiens, licet supposita scientia media inserat insalliti liter consevsum.
Reyemo mae edentium foliatio m.
24 Q ED contra praefatas solutiones sic insurgo .
o Et in mimis contra evasonem datam ratio.
ni, & Dramae eius probationi est : Nam de operationi.
hus , quibus omnipotentia proxime concurrit ad creanis dum , seu cum causis secundis necessat iis, nequit vel isse
ii, quod sunt in se quid creatum, & sormaliter transiens in se ergo nec de operationibus, ciuibus cmnip tentia ipsa concurrit cum causis liberis . Antecedens probatur deinde probanda eo seq.ὶ Tum quia D. Thom.
locis adductis in prima probatioue nostrae ratio iis loquitur generaliter, di sine ulla excep:ione. Tum etiam: nam quaest. 3. de meret. art. 3. loquelix determinate cie actione
sumatur otia, se demout Dei aniouem, ςtia est ep.s essen. tia tam relatione ad enot aa. Quid clarius 8 Tum dein
dεbnam s Deus crearet, di operaretor cum causis se. cundis per actionem a se realii et distinctam, Omnipotemtia haberet realiter o istinctam, omnipotentia realiter ra. lionein potetitiae non solum respectu effectus, sed etia in