장음표시 사용
171쪽
eonsistetε in habitudine immediata ad Deum, non prat. cise ut est unus, sed etiam ut smul est trinus, itant. si non dieat habitudinem ad Deum ut trinum, non possit concipi supernaturalitas creata; atqui gratia non dicit habitudinem immediatam ad Driim ut trinum: ergo oon est entitati ve supernaturalis Minoe e state tramgratia non est participatio formalis naturae divinae ut subsistentis in tribus personis, ut diximus num 27. M a.
Hi vero probatur: quia Deus, prout concipitur tantum ut unu . non est seminaturalis in se, esto concipia tuttilens a se, &actus purus ac infinitus ergo supernatu. rasitas creata non potest consistere in habitudine ad Deum tit unum. Antecedens probatur nam Deut est cognoscitii.
iis lumine naturet ut est unus, & ut est ens a se, actus M. rus , & infinitus ergo prout sc conceptus non est super
Hoe argument. si aliquid suadet, probit esse impos.sibile pia dicatum creatum supernaturale , non solum ab solute, sed etiam quoad modum, quia nequit dari partiaci patio formalis naturae ut subsistentis io tribus potio. iis, nec potest produci ulla creatura a D ut ii ino . sed i Deo ut uno, ut docent communitet Theologi. Deindεhaee obiectio laborat ae i ii vocatione , quae si pellatur . statim sua sponte cadit. Peo quo nota, aliud esse . quod
Ddint ut unus, dc ut eos a se, actus purus &c possit eo.
gnosci lumine naturali ab intellectu creato: aliud uero, quod possit communicati alicui creaturae ad atting-ntiam immediatam Dei in seipso, sub qua ratio te explicaturesti formaliter si pernaturalem. Verum quidem est, et i odD-us ut unus, & ut ens a se , actus potu Aec poteli cog. nosci lumine naturali: nam licit Deus si ia se supernatii. talis resperiti nostri , potest tamen cognosci secundum piudictas rationes sub ratione naturali, propter nexum, quem creaturae & effectus naturales habent in eo nosticum praedictis persectionibus . At non potest cognosci lumine naturali, quod potest creat ut it communieati ad
hoc, ut possint Dcum attingere prout est in se, sub duatatione est authoe supernaturalit scut potest cognosci, quos est alii hoc naturalis; sed non pote st cognosci, quod potest communicari ad hoc . ut videatur prout est in se , adhuc ut author naturalis. & sicut potest cognosci, quod est pre se subsistens; non tamen potest cognosci, quod subsistentia clivina potest cieaturae communicari.
An gratia habitualis sit absolute, o sit pliciter perfectior forma substantiali P
a TN hae eontroversia supponimus primo, gra. I am habitualem esse simplicii et mrfictiorem omni hiat hahit ibiit supernaturalibus . Ita communiter Τhεologi. Nam substantia est smpliciter persectior m.
nibus suis proprietatibus , AT accidfntihus contiaturalibus: item natura ut viva pro explicito est persectior simplicitet omnibus suis attributis r ergo etiam gratia est simpliciter pei sectior omnibuη habitibus, de aceidentibus sibi coma a. ruralibus. Antecedens sapponitur. Et co isequentia pro ritur ideo enim antecesens est velum, quia substantia in se indivisa continet eminenter per modum radicis m nes suas proprietates, ρά accidentia connaturalia , At na rura divina sua attributa et seu gratia est hujusmoda, cum
sit natura in ordine supernaturali creat . ergo etiam gra.
tia est simpliciter persectior habitibus omnibus, & virtu.tibus supernaturalibus.
3 Supponimus secundo , gratiam hahlinalem esse
simpliciter persectiorem omnibus operationi s superna. turali hiat non solum divisive, sed etiam eollective sum .ptit. Ita sequentius Theologi . Quoad utramque partem orobatur .' nam substantia eteata est simpliciteep is cti e omnibus suit operationi hut connaturalibus
s. ε divisive . s.e collecti . e sumptis , dc natura di .ina pro explicito est simpliciter mi Dctioe omni hos suis o lationibus si .e divisivὸ, sue collecti . e sumptis Iergo etiam gratia est absolute persectior omn; hiis suis operationibu tam divisi vh , quam collictive acceptis.
Antε cedent sipponitur . Et consequentia probatur: ideo antscedens est .etum, quia tam substantia , quam natura
divina contiuet per moaura naturae, de radicis indivisae respectivE Omnes suas operationes. dc quia operari ordi. natur ad rise, Ac non econtra ; sed haec ratio probat aequ8 de gratia habituali, quae per se mimo instituta est ad dan. dum ese absolute in linea supernaturali: ergo est ab .lute persectior omnibus suis operationibus siue clivis .e, sive collecti vh acceptis. Nees mile est de potentia telai hau operationem adcquatam, & de habitu relat/ etiam ad suam operationem adaequatam. Nam lichi potentia sit simplicii et persectior quolibet actu diψisi vh accepto, eo
quod e tineat persectionem speciscam aliorum, quo tum praecontinentia super eminet simpliciter majori actua litati in quolibet actu inadaequato reperta; imperfectior tamen simplicitet est suo actu ad aequato.' quia ad hunc ordinatur, de non econtra, δά ali uuae actus adaequatus dicit tendentiam adaequatam per modum actus secundi ad totum obiectum potentiae 1 unde non est mirum, quod actus sit persectior potentia. Econtra gratia non mina. tur ad operationem, sicut nec substantia.' ideo est per sectior actu ad aequato omnium virtutum. 4 Supponimus tertio, unionem hypostaticam esse absolute pet sectiorem gratia habituali, promer ea quae
dicemus ad 3. pari. tract. Δ Incam atrone. Unde tantum remanet dissicialias ae gratia comparative ad formam sub
stantialem, s ve creatam, s .e possibilem Supponimus ad statum quaestionis impolsibilitatem substantiae creatae
In quo duplex est sententia. Prima negativa, quam
tuetur Scotus in q dist. io. quaest. 8. - - 1. Richara. in 2. dist. 26. art. a. quaest. a. Faber, Ac communitet aliis ot istae. Quos sequuntur plures recentiores societatis, Suarer tom. a. Metaphysic. disp. 32. sect. a. num. Ia. Lorisca in praes quaest ii 3. art. 9. Ripatu tom. I. disp. 2 . sect.
a de alii. cui suffragant ut ex Thominis Captol. in a.disi. 24 qu s. unica ad O. argument. Aureol. Caiet. a. a. quaest. U. Mi 3. Conrad. in praes art. a. in responc ad a. de novilume Ferre in praes num. 433. ' S, cunda est asst-mativa , nuamuεsendunt Lede a de rim I. in . quaest. q. art. 6 Iub art. unico conci. 3 MartineΣ in praes ait. r. club. a. Calitera I pari. quaest. O . art. i. disp. I. β. a Curiel infra quaest. ita. art. i. dub. I. o. i. Ata uxo lib. I. Mais taphys quaest. I. art. 44 in praes quaest. II. art. o duh uni
de alibi. Gauet in praes disp. a. num. 24 NN. Salm i ptas disp. q. dub. 7. dg nona ulli ex societate. Cum quibus
s r lcendum est. gratiam habitualem esse sim L pliciter persectiorem omni substantia creata, & citabili, sic t si impresectior secundum quia Pro
quo nota, persectionein alicuius rei posse acet se dupliciter : primo absolute , scilicet,& seeundum quid. Persectio otimo modo accepta desumitur penes nohiliorem speciem, seu essentiam , quae a differentia essentiali deis sumerula est. Posteriori modo accipitur penes aliquem eo ceptum accidentalem. Et juxta has duas acceptiones, substantia est Misectior simpliciter accidenti hus; accidentia tamen sunt substantia persectiora secundum quid , quia excedunt illam in maiori actualitate. Ad hunc sensum libenter eoacedimus primae sententiae, quod omnis substantia est secundum quid persectior gratia ha hituali, quia est ens per se, de propter se: & gratia est pura affectio substantiae , & non absolute ens , cumst accidens. Per quod assertio quoad secundam paris
Quoad primam vero . de praecipuam probatur inum ullis testimoniis D. Thom. Nam infra quaest.
I a. art. a. prohat, nullam creaturam posse principaliter moducere gratiam, quia haec excedit omnem naturam creatam 1 sed lite ratio esset nulla, si non excederet eam excessu simpliciter , eum videamus plures
effectus excedere secundum quid suas causas prinei pales. et go gratia est persectior simpliciter substantia creata rItem quaest. I I. art. s. inquit, quod creatio est maximum opus Dei ex parte modi faetendi, sed ex parte rei factae major est justi fieatio sensit ergo, quod gratia, quae est terminus justificationis, est simpliciter persectior substantia, lic t tae sit terminus creationis. Idem tradit in dist. 17. quaest. a. art. 3 quaeati m. I. ad a. colesumatur ex SS. PP. nam D. AuguIr. lib. a. acl
172쪽
Dab. VII. Aia gratia babitualis sit ab Ate, o simpliciter persectior cae. 16s
Baallacium cap. o. prop8 s n. ait: gratia Dei non solum
aliis ia locis . Naziana. orat. q. haec habet.' aesemaum dum euatae nos Ddus, Ita creatos Doruuνουιt, ae re inauq ιdem figmento Δυ nieri, primisque Agmentum Itiperante. Uuibus accedit illud a. Petri I. Muram, o pretiosa M.tis pronii a duravit , M pra hee e seιamni divine ce artes
76 Deinde probatur ratio ae : Nam id, quod secuti.
dum suam ultimam & at cimam uiri retitiam inanis ac
cedit ad periectionem Dei, est absolute, & simplicitet perfectius, ut inductivὸ potest ostensi ah infima subitantia usque ad supremam cieatam ; sed gratia habitualis secundum suam ultinum disi tentiam magis accedit ad persectionem Dei; quam quaelibet substantia creata: erisgo est absolute de simpliciter persectior omni subitantia
creata. Minoe probatur: nam quod magis imitatur uer.
sectionem Dei secundum modum proprium ipsius Dei, magis accedit ad Deum; sed gratia magis imitatur petisse tionem Dei secundum modum proprium istius Dei, quam quaelibet substantia creata, & propterea gratia est
participalio formalis naturae uiuinae, secus veria sunt tantia: ergo gratia secundum suam ultimam disset en iam magis accedit ad perfectio rem Dei , quam omnis sun.
7 Respondet Ripalda, gratiam habitualem solum
dicere accessum marcitem ad Deum in esse intentionali,
nempe per amorem, & cognitionem, secas uero in ebe
physico: & propterea non debet judicati simplicitet per. Dctior substantia. Couita est primo . Quia nulla est entitas creata physica , quae phIlice non accedat ad persectio. iein Dθi,& illum aliquo modo non imitetur, alias non esset physica part icipatio illius: ergo etiam gratia dicit aliquem accestum phylicum ad persectionem Dei; sed hic acces.sus est absolute maior pici priori ad omnem Operationem , quam accessus substanti et siquidem est physica partici. palici formalis, dc non tantum intentionalis naturet ei. viae; & sutillantia creata est tantum physica partici. patio virtualis : ergo propter hunc maiorem accessum physicum gratia est simpliciter persectior substantia Crea. a . v Tum enum. Nam accessus gratiae, quem Ripas. da vocat intentas Iem per cognitionem , & amorem , est talis, ut tendat ad Deum, prout est in se; sed hic ac cessus ad inum prout est i a se, arguit majorem periauctionem simpliciter sicut accessus intenti alis, etsi abstractivus, ad Deum ut finem naturalem arguit a
stiluth maiorem persectionem, supra id quos au Deum nullo modo potest accedere, ut liquet in Angelo, &anima rationali respectu animae bruti: ergo gratia habitualis est perfectior simpliciter substantia creata propter excessum actue intentionalem 78 Tandem probatut ratione . Illa natura est simplici. ret persectior, cui correspondent operationes, propeietates , & finis simpliciter persectiores; sed operationes ,re proprietates gratiae , finisque illi contiaturalis corres pondeus, sunt simpliciter persectiores quam operati nes, & proprietates substanti: creatae , finisque illiu
Ccinnaturalis .' erno gratia est simplicitεr persee icit sub nantia creata. Minor videtur in negabilis. siquidem ope rationes propciae gratiae, & virtutes illius, ut mih m. Derim ut ales, habent pro obbesto Detim prout est in se; quos nequeunt attingere petationes , & potentiae sub. stantiae creatae.' & idem dicendum est de Deo ut finε gratiae. Major vero mobatur. Tum quia opera i sequi.
tot ad esse.' ergo persectiotes operationes,& pcoprietaret supponunt nMilicis es. Τum etiam nam pr xi. mius medium quoad nos cognostencli naturam sunt ope rati es, & ejus proprietates .' ergo nobiliores opera.
tiones, & proprietates nunt se stana nobis persectiorem naturam; aliti noci daretur democintatio a possetiori Tum denique.' nam primum mincipium in aliquo ridiae. At ultimus finis ei cocinaturalis mutuo si hi eor
respondent ergo finis simpliciter petist ire petit ad sui
e naturalem attingentiam operationem simpliciter pera sectiorem .
Accedit, quod gratia habet persectios specificati
sum, quam substantia creata. ergo est simpliciter per
sectior . Censequentia inductione liquet . Antecedens
probatur.' nam substantia speciscatur ah esse naturali,& gratia a natura divina, cujus est sormalis participa.tio, vel abes supernaturali, cum ordinetur per se pri raci ad monituetidia in hominem in esse supernaturali; seu quodlibet ex his speci ficati .is en smpliciter nobi lius, qnam cie naturale substantiae .' ergo gratia habet nobilius speeiscativum, quam substantia certa. Major constat ex dictis duiu praeced. Et minor quoad primam partem non indiget probatione . nam nullus dubitabit, nisi mentis impos, quod natura divina , prout est in se, en porsectior simpliciter quolibet es substantiali croa. to. Quoad sicundam veto piohatur.' nam eo est finis
operationis, cum Operatio ordinetur ad mam fi standum
est cuiuslibet naturae ; sed operatio gratiae est persenior peratione naturali.' ergo etiam esse illius cst persectius es suhstanti c. Eu his insertur primo , gratiam habitualem esse sim Ilicitet persectiocem omnibus accidentibus naturali huc. um quia substantia est illis simpliciter persectior: erisgo si gratia est misee ior substantia , etiam debet esse persectior accidentibus . Tum etiam . quia accidentia conveniunt cum gratia in modo hahendi e sistentiam; su gratia ulteri ut est ordinis superioris: ergo debet esse illis simplicii et persectior. Insertur secundo, quemlibet modum entitative supernaturalem esse simpliciter persectiorem suhstantia: quia motiva supra ponderata equὸ prohant de modo supernaturali, & potiori jure de qualibet alia entitate item supernaturali, ac de gratia habituali, ut conste- rami constabit.
D. Thom: substantia est sim i ter nobilior gratia. Nec reseri, si dicas . D Thom. thttactasse in sum. m , iuxta testimonia supra relata , & alia quae ex ea adduci possent; sententiam, quam in aliis suis operitas docuit. Non, inquam resert. Nam in praes quaest. I O.
Ad hoc argument. tespondetur iustinendo solutio. nem inter arguencium datam. Et ad eius replicam dicendum est, tantiam infesti ex testimonio D. Τ m. quia anima ouantoni as modum habendi suum ese est persectior, quam modus quo gratia habet ego. Non veros quitur, quos ipsum σε aut mi sit absoluth perfectius esse gratiet, sed potius oppostum sequitur ex aliis eius testimoniis. Et propterea in testimonio provimε relato non dixit, quos anima habet nobilins esse, sed quod est
8: Arguitur secundo. Eus simpliciter est pei sectius simpliciter, quam ens secundum quid et sed substantia creata est ens simpliciter, & nratia tantum secundam quide ergo substantia est simpliciter persectior gratia.
Minor quoad utram qne partem constat: nam substa tia existit per se, secus vero gratia ἰ cum sit accidens, de cujus ratione est, quod si ratis ens, sin ens secundum quid .
Confirmatur ptim Λ. Inter duo analogata principalaest absolute persectius minus principali: 1ed substantia,& accidens, sub quo comprehenditur gratia , sunt ana. togata eniis, & substantia est principale analogatum, ut se paenimus ex Logica r ergo suhnantia est persectior
smpliciter gratia. Confirmatur seeundo. Nam gratia seeundum con. ceptum geneticum est imperfectior substantia: erso etiam secundum conceptum speciscum. Consequentia proba. ut . ideo anteceuetis est verum , quia secundom conceptum geneticum est verum accidens; sed secundum coaceptum specificum etiam est accidens: ergo . Adde: Quia
173쪽
16 6 Tract. XIII. H Gratia De .
non nat . quod species adaequata genetis inferioris exemdat smpliciter speciem adaequatam generis superioris , quamvis aliqua si iecies inadaequata generis inserioris ex. cedat simplicitet aliam speciem inadaequatam genetis R.
petioris; sed genus substantiae est persectius simplicitet
genete qualitatis ergo nulla est species qualitatis, qnae absoluth sit persictior omnibus specie s substantiae sed si gratia esset simplicitet persectior omni substantia crea. ra , & cte1hili iam species adaequata generis inferioris
evcederet totam speciem generis superioris.' ergo. 111 Ior, in qua tantum potest elle difficultas, constat a M. ritate tu voluntate, & intellectu te specti vh ad adaequa. tum astum uniuscuiusque. Ad argum . respondetur distinguendo maiorem quam do sunt in eodem ordine , concedo majorem ; quando sunt in ordine diverso , nego majorem. Et concessa mi nori s negari debet consequentia. Licet enim substantia fit ens simpliciter, est tamen ens naturale ; gratia vero est enitiatiue superuaturalis, & ordinis longe superioris : ideo. que debet Esae persectior simpliciter, quam substantia , quamvis ex ratione communi accidentis sit ens secundum quid. Sicut substantia completa, v. g. Anteius, ei l ens
simpliciter, & quilibet modul substantialis eit eas se. cui dum quid tu, hoc non obstante, unio hypostatica , quae est quidam modus, en absolute persectior substan. tia Ait geli, quia est ordinis superiotis. Et ratio horum est: quia quando ens seeundum quio est ordinis supernaturalis, et hypostatici, non conformator cum eius se, iecto, nec eius persectio desumitur ab illo, sed a princi . pio longe nobiliori , nemp8 a praedicato divino quia pati icipat, & ad quod per se tendit: & propterea nos repugnat. quot sit ens secundum quid, & quod exce. dat limpliciter substantiam completam , quae est eos simpliciter, sed ordinis naturalis. Aa primam confirmationem respondetur, quod si duo analogata si .it talia analogia proportionalitatis , onum ex illis eu vi hujus analogiae nequit diei perfici ius
alici quia non evplicatur o pendentia unius ah alio, sed tantum aequalitas proportionis: tit chm dicimus , I a se babet cor au vi am, Aut uendamentum ad domum. Hanc a qualitatem proportionis habet gratia cum sub
si titia: quia sicut substantia est radix sua tum proprie. ratum , & operationum; ita gratia est radix suarum pro
pri. t tum , & operationum . Unde ex vi hujus analogiae, o c gratia est analogatum principale , nec substantia . Analogia autem attributionis causatur Wr dependentiam:& in ea locum habet principale , & minus principale analogatum, ita ut is erit principale analogatum, quod min s dependet ; & illud minus principale, quod in a. sis u pendet ab alio. Collati x tamen gratia . & substantia
inter se, magis dependet suhstantia a gratia, quam e n. verso nam gratia tantum dependeta substantia in genere
causae materialis: iv substantia clependet a gratia in genere causu sormalis, & finalis. Ei hac de causa de hei gratia diei princi ase anui attim. Alia est ratio in accidentibus natu ratibuς , ideoque relate ad ea substantia est principale anai gitum. Quibus addi potest invia solutionem pio.
xime uatam argumento, maiorem esse veram, cum sunt in eodem ordine analogata, secus vero quando minciis
pale est in ordine naturali, & minus principale in ordi. Oe supernaturali. Ad secundam respondetur distinguendo maiorem: est imperfectio logichi transeat; phylicer nego maiorem: Quia conceptus geneticus fit det et minath naturalis, sic ira a Iur per differentiam atomam naturalem et & st v ich determinat E supernaturalis. s contrahatur per differentiam super natural/m. Et in hoc sensu falsum est, quod conceptus genericus substantiae sit persectior conisceptu genetico qualitatis. At conceptu; geneticus logi.ch acceptus praescindit ah eo , quod sit ciaturalis, aut sup rnaturalis. quando sub se habet species tam natu. tales, quam supernaturales . Ideoque non inconvenit, quod conceptus gen ticus alicujiis praedicamenti si lotigh persectior alio a quamvis sub hoc contineatur species
absolute miseelior, quia sol ilin explicat id , quos habet
ex suo conceptu praeci . non explicata persectione quamphylich habet a speciebus e naturalibus. Et hoc pacto est conceptus obstan is relath ad conceptum quesitatis. Per quod constat ad additamentum . Nam si genus
est perfectius tam physich, quam logich , verum est, quod genus nobilius debet habere speciem adaequatam
nobiliorem ; seens vero si genu est nobilius Ioglch, &noa physice: ita se habet genus substantiae. Nec mitum est, nam ad praedicamentum qualitatis pertinent directe species supernaturales, &non ad praeuicamentum suti.
stantiae . v Quibus addi potest primo. quos ad gentis sub. stantiae spe tat nitio hue poliatica , uuae longε misenior est omni qualitate supernaturali. Aidi potest secuti. do quod polentia activa squalis est iu teste ius, & volun .
tast si est misectior, debet hahere alium adaequatum perfectiorem; secus vero potentia persectior palliva: ut liquet in materia coelesti tela ctu sublunaris.' Et con. Ceptus genericus est ad instar porentiae puli vae , noci activae. Et ratio discriminis potεst dελ ni ex ui uerso inodo
tendendi ad suum anum auaequatum d nam modus ten. uendi potentiae activae arguit persectiouein ἰ modus au tem tendendi potentiae pallivae, cu ti sit per receptionem, non adeo aperιὸ arguit perf-cti em , sent nec continentiam, leo metam capacitatem passivam. 81 Arguitur tertio. Nam ianuantia manus dependet a gratia, quam econverso , estque illa permanentior rergo & simpliciter persectior . Autecedetis videtur certumetiam substantia potest existere sine gratia, gratia vero non potest exissete saltem naturaliter sie substantia. Consequentia vero pronatur: nam quia D ns est Omniano independens , di suum esse , est pstfectissimus ; feci quod est permanentius , est Conjunctius cum suci esse'
ergo si substantia mimat d- pendet a gratia estque illa
permanentior, etiam erit illa per sdictior. Ad hoc argu N nt. respondetur premittendo antec dens quoad uiramque patiem ; sed negando conseque tiain. Nam sorma equiv. g. magis dependet in existendo ab hac portione materiae , qua ra ipsa materia , cum nequeat naturaliter esse sine illa, &haec partio materiepouit esse sine forma equi & tamen tot ma equi esti et tectior. Unde illa minor dependentia, dc maior permanentia sollim arguit majorem per se ionem quo acimodum essendi, quae est majoritas secutidum quid . Seu cum persectio simplicii et desumatur ex suo prici specificativo , & specificati sum gratiae si mi ctius spretia ficativo substantiae : hine evenit , quod gratia si peris sectior substantia.
Permisimus antecedens. Nam revera, supposita extiastentia gratiae, magis dependet substantia ab ea, quam econverso ' quia gratia tantum dependet a substantia ita genere causae materialis receptivae . At substantia clependet a gratia in genere cause formalis ; eum constituat
eam in esse divino: & in genete causae finalis; cum otio
naturae or uinetur ad ordinem gratiae . Item gratia est
Non minus permanens , quam substantia , esto sit spiritualis: quia petit ex natura sua in aeternum durare, ut docet D. Thom qu cst. I. de Herit. art. 5. au T. & pro pterea uicitur ab Apost. Data aeterna. Si vero non durat an ς ernum, est , quia communicatur subiecto clei citi
hili, & cui non plene dominatur eae dispositione illius
Au sit possibim gratia basitualis specisi
8a A Liqui putant, possibilem esse gratiamideniso tiscitam cum charitate . Eκ quo non in congruὸ inferunt, hujusmodi gratiam soἰ e specie distinctam a gratia, de qua hucusque loquii sumus , esse
que illa periectiorem. Ita Glanati . coiitros. g. de Gratistra t. q. disp. q. quem refert, dc novissimε sequitur M
tintrare deIusti . disp. i. si ' 4 SQ hic mosus dicen. cli satis rejicitur ex dictis dub. Alii docent, dati in
peccatore quandam gratiam radicantem fidem , fli spem, influentemque per motum radicis in actus hirum viris
tutum. Qui modos dicendi eum suis Lutoribus manet relatus, de impugnatus tract a. disp. 3. du, η Mixtra . quia hie modus uicendi non conducit acl praesentem c nisti oversiam, cum debeat supponi , huiusmodi gratiam esse impersectiore speei fieε gratia iustificate, de qua est sermo. Circa quam supponimus primo, dati gra ias specie distineras in es morali , .idelicet gratiam Christi, de gratiam puri hominis r si qui rem distinguuntur penes finitum, di viliaitum in esse inolis, cum gratia Chiisti sit
174쪽
principium metiti infiniti, de gratia puti hominis si primcipium meriti tantum tiniti; sed quae differunt penes fiuitum , de infinitum, nequeunt non moraliter specific/dit ingui . ergo desacto dantur gratiae specie distinctae in .s moralis. ' Supponimus secundo , dari defacto gratias speeie saltem accidentali distinctas: Nam gratiae, a quibus dimanant proprietates, de effectus specie distin est nequ/unt non distingui specie saltem accidentali; sed defacto dantur gratiae habituales, a quibus oriuntur proprietates, de effectus specie distincti: nam a gratia no.
Illa dimanat virtus poenitentiet , secus uero a gratia Christit a gratia nostra di manant virtutes inlata mota. ies moderativae sensitivi appetitns, secus veto a gratia Angelotum: a gratia vix climanat fides, Et spes,&no lumen gloriete & a gratia patriet dimanat lumen gloriae, de non fides, de spes : a gratia Adae climanabant specia. es persectiones , quae non dimanant a gratia sanante rgratiae etiam sicramentales habent diverses effectus , petnntque diversa auxilia, ut dicit ni intract de Sacra mendi ergo desacto dantur gratiae distinctae speeie saltem vecidentali. Disse ultas tamen potest esse, an hujusmo.
ni grati et propter dicta sint distinctae specie essentiali lia Pro qua sopponimus, defacto non dati gratias di.
tinctas specie essentiali . Ratio est e nam operatione conna inrales & magis propitae cujuscumque gratiae exi. sentis sunt eiusdem speci i)ergo etiam ipsae gratiae. Patet consevirentia. nam ah his potius, quam ab aliis debet desumi aetnmentum ad distinctionem, vel onita.
em naturae. Antecedens vero prohatur .' nam in Om.
nibus desacto existenti hos actus charitatis, de visio bea. ta sunt ejusdem speciei, ut nune supponimus ex unita. te foemali suorum ob inorum ; sed hae operationes
sunt connaturaliores , At magis propriae euruscunque gratiae defacto existentis.' ergo operationes connatura.
itores, de magis propriae gratia defacto existentis sunt ejuslem speciei.
Nee motivum insinuatnm, suppositioni praeeedenti Uppositum, valete Quia interdum contingit, quod G-cem forma accidentalis pro diuerstate subiectorum di. vellas proclocat effectus , de diversas radicet promisistates a de ita ea loe ut in igne producit ignem .' ricini mali , ut est instrumentum potentiae nutriti vae , producit sanguinem, di carnem ' At in scemina producit lac Et aqua, ut inquit Chrysos . iam anitis se speriri,
voris modo operatum, deaffans in hiis, piarieam in re oe.
Al hune ergo moclum, licti gratia si ejusdem speciei, pro diuelsitate, exigentia , seu ea pacitate recipientium radicate potest cliversas proprietates, Ac operari diser. sos effectus Et hac de causa in Christo non radicat me. nitentiam, nec in Angelis Omnes viri ut es morales iusta. si1; de in nobis radicat unam, At alias: dc, cum perti. Mai acl diversos status, in patria radicat lumen gloriae,
di noci fidem , dispem; At in uia radicat fidem , At spem, de non lumen gloriae. Quibus adde , quod plerumque gratia habet clivosos modos accidentales , de ratione illorum potest radicare , de desacto radicat di versas virtutes, di procliacit diversos effectus: de ita se habent gratiae sacramentales, At gratia Adae , seu iisti. aia ori in alis. Et ad hunc modum distinguuntur cleiacto gratia minus, de masis intenti. Quibus suppositis, praesens controversa reducitur ad potentiam Dei absolutam . Circa quam duplex est sententia Ptima affirmativa . Pro qua reseruntur Ripa tua, Granat. de alii iuniores societatis. Secunda negativa. Ita omnes Thomistae , qui de hae te agunt. Α mitise. in Relin. quaest. I. Araii xo disp. i. maeambula sect 4. decli sput 3. seu a. Ioannes a s Thoma quaest. ita. disp.
24. art. i. Curiel ibidem cludi a. I. I. Tu mel cludi q. Mon. tes art. I. Gonet disp. a. a num. 8s. Ferre quaest IO. a nu.
46. NN. Salmant. disp. q. cludi 8. alii, quos seqoittit Suaret lib. 8. de Gratia cap. 3. num. Io. Pro hac nitima
sententia sit. s. I. Sententia ramistus.
8 T Irendum est, non posse dati de potentia Dei
absoluta gratiam essentialiter diversam, Et specific8 persectiorem gratia nunc existente. Et proba.tur ratione a priori e nam gratia habitualis est participa.tio sol malis naturae divinae, ut natura est; sed non est ea. hilis adhue de potentia Dei absoluta participatio forma. lis specie clistincta, Et persectior nunc existente per gratiam: ergo non te si dari adhuc de potentia Dei ab luta alia gratia specie distincta, de perfectior gratia nunc
existente. Minor probatur: nam qiroties participabile, ut tale, est ejusdem rationis , participantia formalit reipsum nequeunt non esse ejusdem rationis, s etiam ha bent eundem modum participandi. Cum diversias participantium nequeat provenire, nis ex diversitate foris malitatis onae participatur, ues extii .erso modo illam participandi ; atqui neutro ex his capitibus pothn dati participatio specie persectice nunc ex tuente pet gratiam . Prohatur minor. nam in primis non est missi hilis natura specific/ persectior ea , quae participatur per gratiam; deindλ modus, quo illam participat gratia nunc existens, est immediatus, formalis, de prout est in se, proindeque supremus omnium excogitabilium ergo ex neutro
capite potest dari participatio naturae divinae specifichpersectior nunc existenti per gratiam.
Confit matur primo . Nam quoties specificatiumrasormale es formaliter idem impossibile est, quod speci. fieata sint sincie diversa ἰ seu quaelibet gratia habetet idem specificativum formas iter, ac gratia nunc ea istetis: ergo non est possibilis gratia specie diversa, de perti. ctior glatia nune existente. Minor mohatur: nam illa gratia possi hi lis esset persectior formalis naturae divinae , ni dehet supponi. alias non esset persectior, sed imper. Dctior: gratia habitualis nunc existens etiam est parti ei patio sol malis naturae divinae: ergo hahent idem specifi
cativum sol maliter. Patet consequentiar nam utraque
specific atur a natura divina sub conceptu natura, & prostest in se: qua ratione nullus est actus charitatis possibilis, qui habeat diversum specificatiuum formaliter ah actu charitatis nunc existenti . Confirmatur secundo. sicut esset possibilis gratia si ea et fice persectioi nunc existenti, etiam essent possibiles perationes, virtutes ah ea procedentes, di effectu sor. males tam primatii, quina secundarii specifich pellectio.
res, necnon finis altior saltem quoad modum tetminam
di; sed omnia sunt salsa r ergo non est possibilis gratia
persectioe speelseh. Major constat: tum inducti vh: tu in quia non habem os aliud evidentius fgnum cognoscendi diversas naturas nis ex diversitate operationum , prci. prietatum , di emctuum formalium . Minor probatur quoad primam partem: nam praecipuae operationes Cuia
luscumque gratiae sanctificantis sunt visio Dei prout es in se, At actus charitatis quo diligimus Deum in seipso; sed non est possibilis visio Dei , prout est in se, perse.cti, specifich visone Maiorum, de Christi, cum haec attingat totum D um prout est in se, de illa nihil amplius ex stimatibus praedicatis attingeret , sed adsum.
mum aliquid ex eminentialibus attingeret , quod non
satis est ad distinctionem specificam, alia omnes seth vi. sones tat distinguerentur specie, quod est salsum, ut nunc supponimus : idemque accidit amori charitatis, qui attingit Deum in seipso immediat/, de sub rationeium mi honi ergo non sunt possibiles operationes specie
diretis, it perfectiores. Ex quo manet probata eadem minoe quoau secundam partem siquidem praecipuae prci. prietates gratiae nune evistentis sunt lumen gloriae, de elutitas , ciuibos nequeunt dari aliae virtutes persectio. res, cum specificet tur a praediaiῆ operationibus. Quoad tertiam etiam probatur I Nam effectus graiatiae nunc existentis primarius est constituere Deum sor. maliter per participationem, et effectu secundatii sunt constituere amicum Dei, filium ejus adoptivum, Athet. redem gloriae ; sed non est dabilis alius Deus per partici. pationem specie diversus de persectior, quam qui est sor- maliter talis per participationem, scut non est dabilis alius Deus per essentiam, nee dabilis est persectior amicitia, aut haereditas, tit liquet e et proximὸ dictis: ergo non sunt possibiles effectus primati, de secundam specie
Quoad ultimam suadetur Nam finis e naturalis ratiae est Deus in seipso sub ratione summi honi, dcmo ns terminandi est iuxta modum attingendi, illum a sed nequit clari altior finis ut supponitur, nec modus illum altingensi,ut ex praedictis constate ergo non est possibilis altior finis, adhuc quoad modum terminandi , illo, de acto habet gratiam . Quae ratio cum suis confirmationibus adeo urgens, ut praecludat omnes vias evadendi vim illius r
175쪽
lios praecipu s supponantnt, quae leviter insinuavimus an limine dubii, & qnae aliis in locis divimus. Et lices
posset clari visio essenii divinae sine attributis . vel econis verso, adhue non convinceretur aliquid eontra nos. Quia tantum petitit colligi possi hilem esse participationem lora malem visionis di vinae imperfectiorem specie visione nunc existente ; secus vero persectiorem, enm visio nunc exi. nens terminetur ad Deum secundum omnia sua sol malia.
84 Α Rguitur primor si non esset possibis gratia
specie distlhcta, & persectioe gratia nunc exi nenii, sequeretur, divinam omnipotentiam exhauriti perho e effectum squidem non valet alium specificὸ pet. sectiorem producere juxta dicta in hoc, & praeci cluti seuhoe est conita commus m sententiam Philosophorum, quam sequuntur NN Complut. ahiae v. in physici disp. 18. quaest.' tibi asserunt, q od data quacumque specie. quantumvis persecta, valet Deus aliam , & aliam speciem p-t fictiorem sine termino producere'. ergo potest dati alia gratia specie distincta , & persectior gratia quam
nos habemus. Hoc argument. instatur manifestὸ in unione hypo
stati ea, quae absolute est persectior specisch gratia ha hii uali , ut supponimus: Unde ψel est possibili, unio hy. postatica specificὸ persectior nnione nune existente ita Christo; .el non 8 si dicatur hoc secundum, vis arguismρnti non ponenda est iti gratia, eum sit illa simplicii et persectior unio hypostatica, & propterea non est huius loci. Si dicatur primum , argumentum statim cadit. Sed facta suppositione fassa, quod pratia sit simpli. citer persectior unione hyposiaticae Respondetur ad argumentum , negando siquenm maioris: quia licet gra tia sit creatura nobilissima quoad suam speciem, &en. eitatem ; pote si tamen intendi usque in infinitum synea. ehogorematice per diversos modos specie di .ersos : & hoe satis est, ut natura divina possit magis, ac magis saristicipari, & ut absolute non exhauriatur Omnipotentia Di l . v Adde ptimo, quod tunc dieitur cum omni pro prietat' omnipotentiam Dei exhauriri, quando pi tu .ceret aliquam creaturam perfectissimam, non solum se cundum sumn esse specis eum , sed etiam secundum midum habendi esse . Gratia autem ita ast persectior se,
stantia quoad esse specificum , quod substantia sit perti ctior illa secundum modum hahendi es;& nulla est sub stantia producta adeo persecta, qua non possit alia, Ac alia persectior usque in infinitum prodnei. ' Adde secundo doctrinam illam communiter receptam inter Philosophos intelligi tantum ci substantiis completis, inter quos quia oon sunt participationes formales Dei, nulla determinata potest a sugnati persectissima, seu data quacumque, potest dari usque in infinitum alia, & alia persectior secundum
speciem. Alia ratio militat in creaturis, quae sunt parti. cipationes formales Dei, quae eo ipso perveniunt ad ma armum quia se . Et propterea Div.Τhom. I. pati. quaest.2 .ari is ad A. docet, quod rhus non potest producere ali. quia melius visone heata in' sua linea j sicut nee in sua maternitatem persicti rem maternitate Dai, quae est in B. virgine: idemque docet de humanitate Christi, ut nita Verbo divino. Et in eadem quaen . at . I. ad 3. do. cet, quod ultimum, quod potest sacere omnipotentia, en parcere, &misereri, Qvia parcendo boministis, o mi ferenda terducit ad Iarini lierem infiniri boni , qtii est ad i.
mu, esse Aus diuina virtutis. Quo quid clarius l8s Arguitur secundo: Possunt dari uniones specie di. versae, & persectiores unione hypostatica nune existenti remo etiam potest clari gratia sp cie distinct1. & persectior
gratia nunc existenti . Consequentia a paritate constat Hntecedens vero probatur quoad primam partem: nam
Dεus potest hypostatich uniri lapidi ,& Angelo. in qua Dppositione nnio hypostatica Angeli esset spiritualis,& lapidis corporea e sed spirituale, & corporeum distin. guunt ne plusquam specie ergo possunt dati uuiones spe. et e diuersae. Quoad secundam etiam probatur nam unio h ponat ira Angeli esset specie diversa ab unione nunc existenil ergo & persectior. Patet con qnentia: qnia , supposta diversiate specisca, aliqua ex illis debet esse perscinior s& potiori titulo hoc competete debet unioni
angelicae, quam humanae . Antecedens ver3 probathrenam unio hypostatica est quidam modus; sed modiit est juxta conditionem rei, cujus est modus: ergo distini untur specie. Quonsam super hoc, aut simili argumento audi. ἔduo haec a quodam Lectore ex nostratibus non modica subtilitate pollεnte , quod uuio hypoliatica animae Cestiisti, de unio hypostatica angeli a possibilis specificare notui a veino clivino , non praecise piout est terminus, sed prout continet subsistentiam unius, & alterius, ii aut unio hyposiatica humana noo specificetur a Vetbo cliviocitat terminante ut sic, seu ut terminath continet substantiam humanam illiusque vices supplet ; & unio hypo. stat lea angelica ab eoaem Verbo, ut determinath con. tinet substantiam angelicam, proindeque prout est titui. tiplex formaliter. Quo non obstanti a ehat, set ςdictas uniones distingui tantum numeto. Haec audivi ,& mira. tus sum nam si ratiosa tia est diversa, cur non refundit distinctionem specificam , ut contingit in omnibus respectivisi Et quomodo ab eis iamitur cliuersias numerica , quae, sicut unitas, desumitur a su h ecto, & non ab e
quod habet rationem sotmael Propter haec ,&alia proo icta solutio , & doctrina non placuit. Ideoque illa missa :Respondetur argumento, quod sunt possibiles dupuniones h postaticae specie diversae, si una est spiritualis,& alia corporea, ut tectὸ probat. Sed ex hoc non potest argui possibilem esse unionem specie persectioremonione desino existenti, quae in probabiliori sententia est spitiinalis, seu potius oppositum. Nec potest recth argui esse possibiles gratias specie di .elsas ; cum nulla si ponsi hilis gratia habitualis corporea . Et data hac hypotheis si, non esset pei fetior gratia nunc existenti, seu ec . ita. Si veto uniones hypostatice ponantur spirituales, ut tinio naturae humanae, & angelicae, aut duae uniones duplicis naturae angelicae , non essem specie diversae rquia eius diversias non sumeretur a praedicato diuin participato: nec a Verbo clivino ut terminante : nec a ludiecto, vel quia accidens, aut quasi accidens extraneum tantum sumit su im unitatem numericam a subisiacto e vel quia solum recipiunt illas ratione potentiet ob clientialis, in qua non uistinguuntur natura humana, re angelica , vel duae naturae angelicae et alias visio beata humana,&angelica clistinguerentur specie. Unde arguis mentum clehet tetorqueri in adversatios .go Arguitur tertio. possibilis est fides specie diser. si ,& petfεctior fide nunc in homine existente I ergo idem dicendum est de gratia. Consequentia constat Idiverstas enim specifica proprietatum arguit juxta rios dive statem in natura. Et antecedens probatur primo: nam fides nune in homine existens innititur aut holitati Dei ob. scute revelantis: item possibilis est fides innitens aut hori. tati Dei clare loquentis, seu evidentiae in attestante ς sed
haec εsset specie distincta a priori , illaque persectior ,
cum motivum illitis sit adeo diuersum . de excellentius:
ergo possibilis est fides specie diversa,& persectior fide
nunc in homine exiitente. Secundi, e Fides, quam habuit Angelus, erat specie diversa & persectior humana : ergo idem quod prius. Antecedens probatur . nam actus ti . dei erat specie ui versus, & persectior squia homo credit formaliter componendo, secus vero Angelus: ergo etiam
Mes Angeli erat specifich persectior.
Ad hoe argument. respondetur negando antecedens.
Ad cujus primam probationem dicendum est, quod lectum formale fidei est objectum obscurum revelatum . claritas vero, aut obscuritas respectu revelationis se habet omnino per accidens. t i eoque Prophetae , Apostpli.& Evangelistae, qui, teste D. Τhom. a. a. quaest. I Ti. t. habuerunt evidentiam in attestante, per eandem nume. ro fidem, per quam alias assentiebantur ejus mysteriis, assentiebantur illis in praesentia evidentiae revelationis . at fretiniam: Respondetur, disserentias illas non esse per se exactas a fide, lit/t eas permittat ex consitione lub. lecti eui inest. Sed de hoc plura dicemus ad a. Part.
87 Arguitur ultimo. Intellectus di .inus est senti smmis specie diversis participabilis r ergo etiam natura divina. Antecedetis est certum siquidem participatura lumine gloriae, a prophelia, a fide, & ab aliis uirtuti hus intellectualibus. Consequentia vero probator a Maritaternam non miails simplex est intellectus divinus,
176쪽
ae natura divina; hoc non obstante, intellectus diuinus potest pluribus modis specie diversis participari r et go
etiam natura diuina. Hoc argument. scut pm cedens , si esset esseau , suaderet dati de facto plures gratias specie diversis: cuius oppostum supponimus. R Oo. tuetur ergo conceis denuo antecedens: & negando consequentia. Ratio dis. erimitiis est quia omnes aliae virtutes intellectuales, ex cepto lumine gloriae, non sunt participationes formales
intellectus divini, cum talia praedicata non snt in Deo formaliter; & nulla repugnantia in eo, quos eiusdem in dieati clivitii sit cluplex participatio, alia virtualis , α alia formalis, vel plures virtuales specie diversae. Est Eamen implicatio, quod detur duplex participatio sor. malis ejus lem praedicati divini specie diversa, & propte. tea repugnant duo lumina gloriae specifice diversa . Ad hunc ergo modum repugnant gratiae specie diversae, quia quaelibet ex illis esset participatio formalis naturae ui. vinae . Diximus: es remen implicitis cte. Quos intelligi de het de suplici participatioae formali,&eouem modo,nem M vel utraque permanenti, vel utraque ex natura
sua transeunte i quod discrimen non habdit locum in gratia habituali ὶ ut occurramus exemplo luminis gloriae Maio communicati, & luminis gloriae Div. Paulo collati.
Utrum per potentiam Dei absolutam possis
aliqua creatura H ice principaliter producere gratiam Θ
88 Upponimus primo, Christum Domino messa
in causam principalem moralem gratiae , quia meruit nobis a condigno gratiam habitualem, ut d et Τrident. sesso. cap . s Supponimus secundo, nullam eausam ereatam producere cle iacto principaliter gratiam habitualem. Ita amri h eolligitur ex Trid. dum expressὰ definit, Denm ese caniam efficientem gratiae. Et lichi Coucilium non expressὸ ntat ut particula laxativa tamatum , aut alia simili: ex ipsius tamen doctrina manitistheolligitur, tam recenseat omnes causas, quae ad ejus production-m tam physich, quam mota liter , lam principa liter, quam instrumentaliter eo currunt,& de nullo alio
aeter Deum docet, quod est causa principalis physca.
aee eadem veritas evidenter deducitur ex sacris litte
iis, io quibus solus Dens dicitur peccata remittere: et go solos Deus ut causa peincipalis gratiam rem iis .am peccati producit. Γ Supponimus tertio, tam Christum Domi nnm , qnam sacramenta producere physich insitu. mentaliter gratiam. De quo nihil amplius, quia perti.
oet ad tract de Inoo.&ce Sacramentis. Sola ergo con
certatio inter Scholasticos potest esse, an de potentia ab
soluta gratia hahit natis possit produci physich ab aliqua
creatura tanquam a Causa principali l
Irandum est, implicare, quod gratia habi-Itast tualis producatur principaliter ab agente ereat . Ita D Thom in praes quaest. Ita. ait. I. alii' ne in locis , qnem sequnntiat omnes Thomist . & reliqui Seholasti ei. Et probatur ratione sundamentali Dis. Τho. mae quia nulla res potest principaliter producere gratiam, nisi sit persectior illa ; sed nulla res creata potest dati, quae si persectior gratia, immo nec illam adaequa. re: ergo implicat, ouod gratia prinei paliter produm tueah agenie creato . Minor iupponitur ex dubiis praeceden tibus. Maior autem probatur : quia nulla res potest age. re principaliter extra suam speciem, nisi si potior suo effectu; sed eausa eteata , si produceret principaliter gra. tiam, ageret extra suam speciem, eum gratia si super. natu talis , & participatio sermalis naturae divinae, &impossibilis sit suhstantia supernaturalis creata ergo nulla res potest producere gratiam, nis sit illa persectior. Maior, in qna tantum potest esse dissicultas, probatur . nam omnis causa principalis debet praecontinere suum
effectum: qucid utique oon potest esse, nisi sit aqualis Tom. III. Paut Threa Sura.
persectionis, si e ut est intra eandem speciem ἰ vel Q. perioris persectionis, s est extra suam speciem . Et in hoel usu intelligenda est prima propositio D. Thom. nem.
pe : Atilio res tores offera tiora suam ecaem , quaa δεπρο πον. ter, qtita racio si potior est Aa . Nec prodest recursus aduolanem hypostaticam : quia haec non est activa, cum non habeat rationem formae physcae . seu tantum sit M. xus suppositi uiuini cum humanitate . Et peopterea Cliri. nus Daminus nequit elicere operationem ullam superna turalem , nisi elevetur per aliquam virtutem supernatu.
uo sὰd respondebis, ex ratione D. Thom. effetaei ter
quidem suaderi, quot nulla creatura possit poe virtutem propriam , & connaturalem , aut per aliam supernatu
ratem minus persectam producere gratiam. Cum quo tamen stat, quoi possit producere illam per ipsam gratiam : quia ad hoc , ut aliqua causa producat principali ter aliquem elizetu ira, satis est, quod virtus, per quam agit, sit eiusdem persectionis r ideoque ignis proaucitalium ignem . Sed hme e vaso, quae procedit ex non penetrata raritione D Thom. multipliciter refellitur. Primo . nam si creatura aliqua posset producere principaliter gratiam per aliam gratiam in se existentem , defatio illam pro duceret: quia omnis causa habens nativam virtutem ad
producenaum aliquem essectum , de acto illum presu. cit, his Atth Deus is impediat contra eius nativam &propriam persectionem; seu hoe est falsum, Ad contra
luppositionem iactam : ergo creatura nequit per gratiam producere principaliter gratiam.
Secundo. Si gratia posset producere mincipaliter aliam gratiam ejusdem speciei, haec gratia non esset imis mediata , & formalis participatio naturae divinae , sed alterius gratiae, sicut ignis productiis ab altero igne en participatio sol malis solius ignis pro lucentis: sed hoe en
contra essentiam gratiae habitualis, quae est immediata, formalisque participatio naturae divinae . ergo nequit una gratia principaliter produci ab alia , sed tantilin a natu. ia divina.
Tettio per quod praedicta magis declarantur. 3Nam creatura habens gratiam non potest principaliter producere aliam vel in se, vel in alio . ergo non potest producere principaliter gratiam. Antecedens quoad pri.
mam partem liquet: alias duci accidentia tantum nume.
to distincta possent esse in eodem sub ecto Quoad secundam ostenditur: nam ut causa aliqua possit producere principaliter effectum in alio, necesse est, ut ultra adcis quationem cum eo in persectione detur debita approximatio agentis ad passum ; sed nulla causa creata habens gratiam potest habere debitam approximationem eum alio subiecto, in quo producenda foret ergo non potest producere mincipaliter gratiam in alio. Nitior proba tur e quia subiectum gratiae est anima rati natis, vel suti.
stantia spiritualis; seu nulla ereatura potest de hi te appr si mari substantiae spirituali: na hac approximatio solum potest fieri per intimum illapsum, qui tepugnat creaturae respectu substantia spiritualis , I ptopterea docet D. Th.
quali. 27.de Venari. 3. quod solus Drus operatur intra ani
ma ,& ita lic/t scientia, aut ars existens in intellectu unius adaequet, immo & excedat scientiam , quae esset in alio, Mequit principaliter producere similem scientiam in illo rergo nulla cania ereata habens gratiam potest hahere debitam approximatio em cum alio subjecto, in quo
t Eu dictis infertur primo nullam creaturam posse proclucet e principaliter habitus supernaturales, vel in se, vel in alio. Tum quia ille soluet valet produce. re proprietates principaliter, qui potest producere na. turam; sed habitus supernaturales sunt proprietates gra. ti et o s non potest ulla erratura producere princi . paliter gratiam, non poterit producere habitus. Τum etiam: nam per gratiam non potest illos producere,
quia non est immediat/ operativa, nee per nativam viristotem naturae creatae, quia viati res potest Mere Umasiam
speciem, ut inquit D Thom. nee per similes habitus,
alias duci accidentia tantum numero diversa essent in eo. dem subiecto: nee pet alios habitus superiores, v. g. per charitatem virtutem iustitiae, quia ultra aequalem, vel maiorem persectionem cause, debet dari debita approximatio agentis ad passum, ni supra in sinu ivimus .
ergo nulla creatura potest principuitet producere habi.
177쪽
ΠM. XIII. H Gratia Dei. Disp. II. de Gratia babit 3.
eus supernaturales . Recolantur qu:e diximus tract. II. disp. a duh. s. Insertur secundo , nullam creaturam posse princi palitεr physich essicere intensionem gratiae, & virtutum infusarum. Ratio est 1 tum quia ad eandem causa in spe .ctat producere qualitatem , & illam intendere a seu nulla creatura potest principaliter phylice prolucere gratiam,& eius virtutes: ergo nec illas intensere . Tum etiam: nam ideo nequit in se producere gratiam principaliter, quia non illam prae continet ; sed gratia ut quatuor nou ae continet gratiam ut octo: ergo. sed de hoc ex pro-
io agemus trat . de charis. Insertur tertio, non posse ullam ereaturam produ
cere inincipaliter physich minimum auxilium gratiae, sive suffciens, sive essicax. Pro quo omnino sipponenda est doctrina disp. sequenti danda circa Egetitiam utriosque auxilii, de quibus dicemus consistere in qua clam qualitate intrinseca, & fluida praecedente Omnem actum creaturae. In qua suppositione brevitet probatur ex diis ctis: tum quia auxilium sussilient destina ut ad dandas vires, quat natnta non habet ex se ad actus sumina. tu tales: ergo nequit illud principaliter producere ἔ alias sicut traheret uires ad producenda a uvilia , etiam illas ita hetet ad producendos praedictos actus. Tum etiam: quia solus ille potest producere auxilium emcax qui habet absolutam potestat m eonvertendi eoida hominum, leuhane habet solus Deus r ergo
Ollectione, eontra rationem, o eonesti ovem.
si Α D. rsus non tam assertionem solum valent
adduci quidam Recentiore , quos suppresso nomin ri Citiel in praes 4. 3. assi in antes humani. ratem Christi esse causam principat m gratiae. Et argui . tur primo: nam C, istus ut homo ost causa principa.lis moralis nostrae gratiae habitualis: ergo est vel potest esse causa pitacipalis physica . Patet consequentia nam
non minor virtus requiritur ad pro luctionem moralem,
quam ad pioductionem physicam gratiae ; cum ad eam requiratur virtus infinita . Adde, Ac urgent εr Nam causa
se incipalis physica est illa . quae producit vere essective simile sibi; seu humanitas Clitisii veth physice pi Ouucit
gratiam nostram, quae est ejusa in sinci i cum glatia Christi .' ergo moducit illam in incipaliter physich. Ad hoc argument. in quo magiiam dissicultatem Ferre praesentit ἰ Ae nostro judicio omni dissicultate caret. 3 R spondetur , concesso aut ec d nti ; negando Consequem iam , otia perta in ration-m disparitatis. Nam ad cautilitatem moralem sussicit auς quatio iurer meri. tum, de in pnium , ordinatioque eximusica in et me. rentem, & praemiantem quae omnia salvamur inter metitum Christi procedens eu sua gratia habituali, de gratiam nostram. Ceterum ad proauctionem physi. cam principalem praeter adaequationem causae cum essectu requitii tir approximatio physica ag-ntis cum passo , quam Christus ut homo noti habet eum animabus nostiis, sicut ure iotimum illapsum. Et propterea licet in homo possit esse eiusa principiti et moralis nostrae gratiae, secus vero causa principalis physica . Per quod coit Iiit ad additamentum . Nam causa
principalis physica est illa, quae producit essectiv/ phytice effectum per virtutem adaequantem eiu prisdictio. nem.' virtus autem, perquam humanitas Christi phν.
sch producit notitim gratiam . non est Rratia habitu a. iis in ea existent .' Ac ex desectu praedictae conditionis nequit esse causa principitis . sed tantum instrumentalis, ut perpetuo uocet o Thom. ad cuius influxum non requiritur consutructio physica agentis ad passum,ot liquet in pluribu instrumentit di. inae virtutis. Sup. po sto ergo , quos humanitas Christi non est eausiptio. cipalis, sed tantum instrumentalis , virtus , per quam producit gratiam nostram, debet esse ad instar motionis ranseuntis, quae non petit , nec potest adaequare perfectionem gratiae.
igmat nis Ierus ignis , se imi essiue es, quoi deificet ter gra num ηis solus Dei. , inquit D Thom. in praes seu ex virtute ignis communicata , & evitanea potest aliquis ignire , quod non sit ignis, ut sertum candens ergo aliis quid , quod non est Deus i potest deificare per virtu.tem Communieatam a Deo. eumque deificate sit idem iac producere gratiam, aliqua creatura poterit princi paliter illam producere. Confirmatur primo. Unus ignis productus ab alio igne potest isnite: ergo etiam creatura habens deitatem a Deo poterit deificate. 'I Confirmatur secundo. Nam
iguis , licet si ess eius ait rius ignis , mi est produci tanquam a causa principali a solo D o: ergo stat etiam,
quod gratia sit enectus Dei, & quod possit principaliter pioduci ab aliqua Creatura. Ad hoc arguinent. respondetur , quod serrum ean dens, vel habet aliquas partes substantiales ignitas, vel noni Si dicatur primum, non velificatur, quod igniat aliquod, quod non sit ignis, & ita egemplum non venit ad rem. Si dicatur secundum, setrum non est, quod producit ignem, seu tantum se habet ut deserens uir. tutem ignis . Ada : Nam sicut calor ignitivus non po.
test procedere ab alio quam ah igue, licht ignis possit
procedere ab alio quam ab igne per virtutem commuis nicatam ab igne, & laeut semen hominis non potest in reuere ab alio, quam ab homine ; ita gratia non potest provenire ala alio praei et Deum. Ei ratio est, pila graistia est semen & virtus Dei, quae ab alio nequit in venire nisi a solo Deo. per quod constat ad primam confirmationem: Nam ianus ignis productus ah alio est Libstantialiter ietnis, &non repugnat, quod alius ab eo formaliter participe. ur Repugnat tamen, quod gratia participetur nisi a solo Dro e quia ejus essetitia consistit in eo, quod sit participatio sermalis naturae divinae Ac quia pit semen Dei, quod non potest produci ab alio semine, sed ab eo cujus est semeu . s Ad secundum τε spondetur, qu
causa superior & infinita potest ici , quos potest inferior . sed essectus propriu causa surriori & infinitae non
potest produci a eausa inferiori: gratia autem est ei is eius proprius Desi, iue quo non potest procedere a causa
creata, licet ignis poni proauci a causa in fiuita, qualis est Deus.
turam physice principaliter prouucere gratiam nec ra tione supernaturalitatis, nec ratione participatio is foris malis naturς clivitiae, nec ex eo quod sit intra animam: ergo absolute non repugnat , creat ram aliquam principaliter physich prosucete gratiam. Antecedens quoia primam. & secundam partem probatur nam viso hea. ta est supernaturalis , & participatio formalis visonis divinet; & tamen defacto producitur ab intellectu perfilso lu
mine gloriae: ergo non repugnat ratione supernaturalitatis,
aut ratione participationis tot malis naturae divinae, quoagratia producatur physicὸ principaliter ab aliqua creat ra Quoad tertiam etiam ostenditur: nam desacto unus Angeluq illuminat alium: ergo ex eo, quod gratia sit intra animam, non tepugnat creatu tam aliquam Pt
ducere gratiam . Ad hoc a guineui. respondetur negando antecedens.
Ad cujus probationem quoad primam , & secundam partem: dicendum est, quod vilio beata est supernaturalis per modum actionis uitalis, de cuius ratione est quod procedat a pi incipio intrinseco, & propterea potentia oebet intrinsece elevati per virtutem intrinsecam .'
tua ratione non repugnat, quod sit supθε naturalis, &it participatio formalis alicujus predicati divini & quos
procedat ab intellectu. Et propter eandεm rationem non
est participatio immediata , etsi formalit, praedicati divini, si per hoc intelligat ut , quod descendit a Dbo immediate; quamvis possit dici participitio immediata
imitatiM: imitatur enim immediate uilionem diuina prout est in se. Gratia vero, cum sit prima radix inordine supernaturali, intit esse nitoque modo partici patio formalis di. inae naturae: ideoque contra eius esse .
tiam est, quod producat ut principaliter physice a causa
creata. Au probationem quoad posteriorem partem iam
constat ex dictis in iract. de Aueti, ubi diximus, illuminationem unius ab alio non posse fieri per productionem physicam alicujus speciei, aut qualitatis.
dispositionem ad aliquam formam, etiam producit ipsam formam; sed homo physic ε principaliter producituli imam dispositionem ad gratiam: ergo producit principalitet ipsam gratiam. Major coiissat in ultima dispo.stiuae
178쪽
stione ignis. Et minor prohaturr nam ultima dispo.stio ad gratiam est actus esiaritatis , aut contritionis; sed homo principaliter producit hos actus I ergo. Hoc argument. in Multa sententia habet vim. Nam actui charitatis, & coni titiosis , vel sunt dispositiones consequentes gratiam, ut nos satemur.'& sc jam sum ponunt pratiam productam , cum ab ea procedant phy. Dch ε Meii ψε proindesque alius est influxus prosuetiuus gratiae , & alius halum dispositionum , cum vitaliter procedant ab homine . Vcs sunt dispositiones antece. dentes & se non petunt producere physich gratiam rvel quia sunt dispositiones tantum morales, ut volunt aliqui . l quia sunt dispositiones physicae provenien . res ab inferiori forma, ut volunt alis Uticle maior illa tantum tenet in illo agente, qui per eanuem actionem producit formam , & dispositiones . & per formam excedentem, aut aequantem eius perlectionem.
Au gratia fat per creationem P
datur inter ereationem, & eductionem , conis sistens in eo, quod creatio est productio totius entis ex nihilo, sive ex nollo piae suppolato subjecto, aut indepem denter ab eo; eductio vero est De iactio format per se su p. ponens subiectum a quo in tuo feri depenset, & illud
sed eum subiectum habeat duplicem potentiam , nainralem videlicὲt, & supernaturalem, seu obedientia. lem , ad eductionem alicuius sorinae satis est, quod ali qua forma procedat ex subiecto secnnclum quamlibet ea his potentiis modo proximὸ praescripto Et ita accidentia naturalia , quae fiunt cum transmutatione subjecti , verὸ educuntur ex potentia natarali illin ; de actu Ω- pernaturales ex potentia obedientiali. Difficultas tamen est, an gratia educatur veth ex suo seriecto secundum potentiam obedientialem. Et loquimnr de conaturali productione gratio :nam supponi dehet, non repugnare per potentiam Dei absolutam , quod gratia fiat par ereatio em 2 squidem
potest produci a Deo independenter a subiecto, scut potest independenter ab eo existere, ut extera accidentia naturalia, hi videre licet in accidentibus eucharisticis. Circa qnam dissicultatem . Duplex versatur sententia. Alia affrmativa , quam tenet Motus in a. dilt 37. quaest. unic. β. Eodem ore memta, et in dis . t. nba etiam Duranct Capreol. Palud. Ga, Richard. Item Entiq. quolib η. quaest. 37. Vega in Triclent lib. 7. cap. it. Quibus sisFragantiar Ferra ra4. Contra gent. eap. 37. solus au 4 dist. I. quaest. I. art. I. asserentes gratiam concreati cum homine ut grato , qui sub hae formalitate creatur. His aggregari possunt alii docentes, propri/ loquendo nee ereari, nec educi, sed produci per abionem superioris ordinis. Ita Aran. xo in hac a. a. quaest. ixa. d h. a. conclus. I. Martinod prato a. part Metaphys controv. q. art. s. 4. &filii. Altera est negativa, doeens verλ produci per eductionem. Ita communiter alii Τheologi tam intra, quam extra Seholam D Thom. Cuties, Tu mel, Gonet, NN. sal m. in hoc tract. disp. g. dubia 2. Ssareae lih. s. cap. a. Valentia disp. 8. quaest. 4 punct. I. Cum quihus si . . I. RUblutio dissaeuhalis j ita D. Hom.
J nem, sed inoptiὸ per eductionem. Ita semtire videtur D. Τhom. nam intra quaest. I t . art. s. ubi quaerit, an creatio mundi sit maius opus Dei quam ueniastificatior tespondet, quod ex parte modi opera i es maius opus creatio quam innificatio, lichi ex parte rei petatae sit maius opus iustificatio: ergo sentit gratiam non fieri per et eationem, sed propri8 per eductionem. Id expressius docet quaest. unie. de Periti arti ro. ad 3. nesaite Dalrima est aliquid in tolentia , quod vatum os re ei in aestim ab ast 18 naturaIi: o hoc modo sint is lentia viri
tutes a cistae. Atio modo a usu es in potentia in animo , quod vim es natum ed ei in aerum m per υνγ tem dionam ro Nemeto sunt is polentio viri tiras i fusas sed eadem ratio militat ingratia: ergo sicut virtutes infusae iuxta D. Τ m. Uncuntur, ita gratia. Et coti firmat ut . Nam juxta D Thom. I. part .quaest. 4'. art. I. nulla creatura potest esse inlitumentum creationis; sed humanitas Christi & scieram-ota sunt instruis menta phvsica gratiae , ut tradit ipse Angel. Doci in ptas
quaest. Ita. Mi I. ad a.& a.& 3. pati. quaest. 62. art. I. ergo non creat ne, sed educitnr.
s nil esse, non anthi latnr , sed corrumpitur: et go non creatur , sed educitur. Consequentia est legitima . nam in sententia communi philomuliorum eductio seia generatio, & corruptio mutuo sibi correspondent, scut antia hilatio , & creatio: ita ut res, quae propriὸ corrumpitur, etiam Mucitur, aut generatur, & non creatui; &econtra res , quae creatur tion eorrumpitur , seu ani-hilatur . Aniecedens vero ostenditur : tum quia , ut docet D. Thom. i paret. quaest. io art. Φ juxta pro viventiam ordinariam nihil desinit esse per alii hilationem Tometiam. nam gratia des ruitur per actionem creaturae , de praecis ε me hoc , et noci se patetur a subjecto; sed quod hoc modo dεsinii esse, non ani hilatur , sed corrumpi. tur, ut liquet in aliis accidentibus ergo gratia, cum deis sinit es, tion atii hilatur , sed corrnmpitur.
si pio pii h per eductionem, quod clependet in suo fieri , ,& 41Z a surifcto , & fit per actio ein transmutativam illiu , juxta dicta num: 96. sed gratia fit per actionem tra smutativam subiecti, & dependenter in suo M,i. αesse a se hjecto ergo fit promi ε per inductionem . Minoe quoad primam partem probatur . nam forma, quae fit per actionem diuersam ae ipsum subi ctum, & quae
non petit ex natura sua produci pera tionem producti. vam hae ti, aut cum ipso subjecto , necessario in Oducitur per actionem saltem transmutativam illius, etsi actu illud non transmutet; sed gratia est hujusmodi. nam in primis producitur in nobis cum vera transmutatione, &non in ipsa creatione animae I deinde in Angelis,& ani. ma B. Virginis nulla connexio erat inter naturam, & gia. tiam ergo actio productiva gratiae in illis erat transmu tativa sub ecti. Quoad secundam partem etiam ostendi tur . ' nam tune intelligimus, aliquam formam dep nuere in suo fisi, & esse a subiecto , quando naturaliter non potest seri, &esse sine subjecto, sicut nec operari; sicut econuerso tunc intelligimus aliquam sormam non dependete a se hiecto , quando naturaliter potest fieri . aut esse s ne subiecto. scot & operari; sed gratia natu. taliter nequit seri, esse, aut operari s ne sub ecto, cumst accidens ergo gratia dependet in suo esse , & ficti a subjecto. Quae ratio recth perpensa, & confirmata, eum his quae reperiuntor in rebus naturalibus, sive eductis, siue creatis, quae non expendimus brevitatis causa , praecavet praecipuit in effugium adversariorum, qui asserebant, gratiam ni unitam Muci ex potentia sublini, secus vero gratiam secundum se, ut de anima rationali discurrunt N strate Hoc, imitam, effusium praeclusum manet ex nostra ratione . Tum quia inde discurrimus, animam rationalem educi tantilm ut unitam, quia ut unita deis pendet in ect & feri a subiecto, secus vero ahlolute. cum naturaliter possit existere separata a materia , &ita operati sed gratia non potost naturaliter existero separata a subiecto, cum fit accidens. ergo non solum ut unita , sed etiam absolute educitur ea subjecto. Qui . nimo ex hoc ipso foematur emcax argumentum contra adversatim.' squidem saltem de potentia ordinaria emdem modo dependet in suo feri, & se a subiecto gratia secundum se , ae gratia ut unita et sed gratia ut unita propter hanc dependentiam fit per eductionem.' ergo etiam secondum se . Tum etiam I nam gratia secundum suam entitatemst per illam & eandem actionem, per quam unitur suadiecto; sed ut onita iuxta adversarios, educitur ev si diecto ergo etiam secundiam suam entitatem. Major probatur ab inducti e Inam nullum est accidεns, quos per unam actionem producatur , & per aliam uniatur subjecto hoe enim tantum potest convenire formae per
179쪽
3 1 Tract. XIII. H Gratia Dei.
quilis est anima rationalix. ergo per actionem, per quam unit tir gratia , etiam producitur. Coufirmantur haec omnia, dc simul resellitur ptae. cipuum fundamentum adversatiorum. Nam ideo gratiation educeretur ex pinentia animae v. g. quia, cum haec
sit entitati.ὸ naturalis , de gratia supernaturalis & stipe. rioris o dinis, nequit praeeontineri in potentia illius; sed hoc est salsum : ergo educitur eu illa. Minoe probatur: tum quia in eorum sententia gratia ut unita luistienter c tinetur in potentia subiecti , ut educat ut ex illa; iuramen illa unio est supernaturalis & sup riotis ordinis; et eo idem dicendum est de gratia secundum suamenti.
latem. Tum etiam: nam unici hypostatica ita continetur in pntentia humanitatis, ut educatur, quia non apis
paret , qualiter tanto possit creari; dc tamen est sup-rna ruralis de ordinis superioris ergo idem quod prius. Tum .
deinde : nam omnes actus supernaturales educuntur ex
potentia subiecti, cum creatura sit causa principitis eo. rum, quin eis obstet, quos snt supernaturales & ordinis superioris: ergo. Tum deniquh: nam ut aliqua forma educatur de potentia subiecti , non requiritur, quod hoe illam praeeontineat in actu, seu in potentia , alias non .lum esset potentia positiva. sed etiam activa illius: sed
tit anima praecontineat hoc modo gratiam, habet suis. cientem potentiam, videlicet potentiam checli nitalem, quae ines cuilibet ereaturae, uistinctam tot maliter a P tentia naturali: ergo.
ioo A Rguitur primo ab auctoritate. Nam Seri.
I x plura multis in locis dolet, gratiam crea ri , ut psal r. so Ceν meum crea an me Deus ' Et ad Gita . s. iustus dicitur novi erantiarat Et ad Ephes a. fidele dicuntur errati in Christo Iesur Et a luduere nouum hominem, . se diim Deiam creatus est. Et go gratia non educitur, V ereatur. Et confirmatur ex D. Τhoma nam in hae i.α quaest. Σ . art. a. ad 3. haec habet: Graria diei ν orari ex eo, ς,δὰ homines secuiatim hora errant . iuor in nisa esse constitvitin in ex nihilo. Et quae n. y. de potent. aut. 8. ad 3. docet, gratiam creari, secundum quod creari potest istismae i on subsistenti convenite. Et tandem in a. dist. 26. quaest. unico art. I. ad s. ait: Cum gratia eoνυ irin, fimueriam in visitam remi ἰ seu citatio collespondet a nihi alioui .' ergo juxta Div. Thom gratia creatur. Ad argument. respondetur,posse retorqueti in sentemriam contrariam.' Nam etiam scriptura sacra pluribus in Iocis uocet, gratiam generati, ut Ioann 3. NU qtiis renatus furium Et r. ad Corint per evangelium Ogo is senia .' Et Iacob i. t El, un83emat nos verbo wνitatis, qui modus lo. quendi habetur etiam in Trid. sessi o. cap. 3. de 4 generatio autem est eductici , es non creatio. Dcendum est ergo, et nod gratia dieitur eteari, non quia Pr . ducatur ex nihilo, sed quia infunditur a Deo nullis prς- cedentibus meritis: ot exponit D. Τhom. loco primo citato, ubi post verba relata statim adiecit, idest non ex meritis , secundum tigrid ad E ef Crausi in Ch isti Iesia. Per quod constat ad confirmationem , de maxim ad testi in imu D Thom. Ad secundum testimonium dicendum est, o Thomin eo solum excindere potentiam naturalem , eX qua
gratia fiat, quas supponendo, quod fit ex subjecto se
cundum potentiam obedientialem ἰ cum dicat: Noes M. het rarem mAterium, in qtio se loe modo in poterita , quia Ier egeris Da urale edatici posse ad actum , Aue os d. alijsfoνmis harurahbtis v in tertio testimonio D. Thom. noti
loquitur de anni hi latione promi diei. . sed de corruptione formae , qtiae totum suu in osse amittit, ita ut nulla pars eius in se testanoat, sed tantum in potentia
subjectis in quo sensu etiam arq uis . II. quaest. I. art. 2. au I. docet , formam coeruptibilem annihil ari. tot Arguitur secundo Nam anima rationalis crea tue : ergo etiam gratia . Consequentia prohatur : tum qnia gratia est simplieiter persectior anima rationali ergo u haec creatur. etiam gratia . Tum etiam 2 Quia actio pectu uttiva gratiae dehet elis persectior actione pro
enctiva animae, ted eductio est imperfectior creation : rgo si anima rationalis creatur , etiam gratia Tura de.
ei ci : Nam sicut anima rationalis est eg natura sua in. corrup: ibis ix, de profl: Itea creatur ita Gratia eκ natura sua est incorruptibilis, cum ex natura sua petat qu et ternum durate. ut insinuavimus ex D. Tuom. supra num. 8r.etro etiam creatur.
Ad hoe argumen . respondetur concedendo antece. dens ; de negando consequetitiam . Ad euius primam
probationem dicendum est, quod gratia ita esse persectior anima rationali quoau ei scilicum , quod anima rationalis est persectior gratia quoad modum habendi
esse. Modus autem proauctionis est juxta modum esseniadi .' dc propterea anima rationalis thrminat nobiliorem modum producendi quam gratia, ita ut illa fiat per ora tionem, ec ista per ea acationem. Et instatur haec proba iatici in anima equitespectu 1 ornaae coelestis.' nam prima est absolute persectior & tamen fit per eductionem , de serma coelestis per creationem. In stator etiam in . ilione
heatifica. quae a hsolute perleetior est anima rationali ;& nullus dubitat, quos iit per eductionem, eum intelis tellus noster sit illius causa principalis .
Ad saeuadam probationem respondetur concedendo maiorem; denegando minorem, quandocet tera non sunt patia.' ut in praesenti contingit .' nam actio pro
ductiva gratiae est oesinis divini & supernaturalis et de creatio ordinis naturalis.' quod satis est, ut statiae peti. ductio sit quoad speciem limpliciter persectior actioneptos ustiva animae rationalis; quamvis haec quoad modum sit pet niue actione productiva gratiae . Et pro
pterea August in Joann. inquit.' Mabus e s es, in ei a pro ιώθω sat, quam crea νe eaelum , o terram. Et in
natur in actione Dei productiva animae equi , quae est simpliciter persectior actione creativa coelorum , quamvishdie sit perfectior secundum quid , hoc est quoad m,
Ad tertiam respondetur , quod anima rationalis ita est ex natura sua incorruptibilis, quod subsistat perae . et propterea fit per creationem, se nequit destrui me potentiam Dei ordinariam. Gratia vero , etsi petat ex natura sua durare in aeternum, nec subiistit per se, omplenh dominatur subjecto in hae vita. dc hac ratione dc
potest destrui per potentiam D i ordinariam , dc relinquit soam non esse in subjecto. dc consequentet nec acies. hi latur, nec creatur. ioa Arguitur tertio . Forma , quae non praecontinetur in potentia subiecti, non euiicitur, sed creatur; seu gratia non praecontinetur potentia animet raticina. lix, v. g. vel Angelie ergo non educit ut , seu creatnr. Minoe probatur: nam i a , quod enitiative est supernaturale , nequit maeconi Heri iti potentia entita: ive naturaiati; sed gratia est entitative sumitiaturalis, de substantia
Angeli, & animae rationalis entitati vh naturalis : ergo gratia nequit praecos uineti in potentia animae rationalisa aut Angeli. Per quod praecluditur eommune effugium ad potentiam obedientialem: siquide ira haec enitiative est natu
talis; sed iuxta dicta gratia nequit praecontineri in p
tentia estitati vh natu tali et nec in potentia obedientiali.
Et confirmatur primo. Nam potest gratia producἐper unam actionem, de per aliam uniri subjecto : ergciuefacto ita producitur, ci,n id exposcat dignitas gra. tiae; sed gratiam fieri hoe modo idem est . ac creati .' si quidem fit independent et a subjecto.' ergo gratia fit
Confirmatur secundo. Nam gratia in pluribus fit in eodem instanti ac suum esse, ut in Angelis, B. Vir.
gine , di anima Christi . et go fit ver creationem . Proia hatur consequentia .' nam non fit cum transmutatione
subiecti; seu quod non fit cum transmutatioue subjecti,
fit per creationem. ergo cratia non fit pri eductionem, sed per creationem . Ad argumenti respondetur concedondo maiorem; denegando minorem . Ad cujus probationem dicendumhst, qii ou alia est pracontinentia per modum potenti et passivae, Et alia per modum potentiae activae .' nam ut aliqua forma praecontineatur in aliqua potentia activa, opus est, quod sit aequalis, aut superioris perfectionis cum serma, proindeque si forma est supernaturalis, etiam potentia debet esse entitative superitaturalis. Caeterum, iit aliqua forma praecontineatur in aliqua potentia palasi .a, non ut bet haec esse aequalis persecticitas; cum unum.
180쪽
Dub. X. An gratia fiat per creationem P
quodque recipiar inquanriim est in potentia r quare nec petit esse entitative supernaturalis , etsi serma de pendens ab ea sit entitati se supernat ut .ilis , sed satis est, quod importet capacitatem passiva ira ad eam , &quod sorma naturaliter , non pollit euistere sine tali potentia. Et haec omnia verificantur in gratia . & M.tentia obeuientiali animae rationalis, aut Angeli. Ad primam confirmationem respondetur , permisso anteced nil , negaudo consequentiam . Nam aliud est, quid Deus per potentiam suam absolutam possit sace
te supra exigentiam naturalem rerum . Aliud veto , quid petat res iuxta ejus connaturalitatem . Licet a u.
rem accidens phr potentiam Desi ahsolutam pollit pro duci independenter a sub ficto; exigit tamen, ut depe dent et ab illo prolocatur .' & ita est supra eius exi. gentiam per unam actionem produci. & per aliam tini.
ii. Patiter ergo dicimus de gratia habitu si , quia est verum accidens , & ita , qualiscunque dignitatis sit , petit ex natura sis per eandem actionem produci , &uniti subiecto .' Sicut unio hypostatica , quae quia est
quidam inodus diminutiis, etsi superioris Drdinis , non potest produci nisi dependeater ab humanitate. Ad secundam rospondetur concedendo antecedens;& negando consequentiam . Nam ad veram rationem eductiotiis non requiritur, quos actio productiva tormae acto transmutet esu subiectum , sed susscit, quod ex se sit transmutativa. Et ut cognoscamus, quando actio ea seelt transmutativa, plura suppetunt signa, quorum praecipuum est, quod forma non habeat cocinaturalem nerum cum subiecto, ut in praesenti contingit.
An bomo sine pecullari revelatione 'σι
certo certitudine fidei, vel triologica
dia insta quaest. Ita. art. s. In quo duo sup ponimus, & unum inquirimus . Supponimus primo, posse hominem certo cogooscere se esse in gratia , si hoc ei specialiter reveletur , ut contigit pluribus sanis elis. Nam de Apostolis, Ioann. I 3. dicitur , Vos mMMIesi, o de B. Virgine i Lucae i. Ais gratus plena .' & de Adamo, & Angelis in via docent satis Hobabiliter plures Theologi. Quin imo D. Thom. loco citato inquit, hoe aliquibus sancti speciali privilegio revelari , ut seia curitatis Dodium in hae .ita in eis incipiat, &confidem in , & foetius magnisca opera proiequantur , &mala praesentis vitae sultineant. Supponimus secundo , neminem teneti t praecisa
speciali revelatione a Deo j ad Gedendum fide di .inaM esse io gratia. H e suppositio est de fid8, definita a
Trident. contra L ntheriam . qui docebat, fideles debere certo stii persuadere remissa esse sibi a mo pereata.& in hae persuhsone omnino quiescendum esse, ommouhi talione semo a . Calvinns sequius est perfidum Lutherum lib. 3. Inuit. toto feth cap. a. Sed hanc ina. nem fiduciam damnat Trideat. sess. o. cap. 9. dc can. II. I 3. & I Sed ni punctum controi ersae intelligatur, duplex certitudo distinguenda est: alia moralis , metaphysica altera. Metaphysica est illa , cui noti potest subesse falsum. Et haec potest esse , vel obscura , vel evidens robscura est, quando motivum ita inhilthi liter eonnecti.
tur cum obiebo eognito, ut non connectatur cum illo tanquam causa eum suo effectu, aut tam Oam essedus
cum tua causa, sed peccish se hahet ut testimonium ex trinsecum alicuius loquentis, qui nee saliete , nee falli potest , hi Deus: & hce certitudo spectat ad fidem theologieam, sive tetrimonium Dei respiciat totam Ee.
Uetiam, sive respiciat personam particularem. Evidens est, quando moli zum habet insallibilem eonnexionem per modum cauis, aut euheius cum obiecto emnito
& lixe spectat ad scientiam. Moralis est illa, cui abso lute potest subesse salsum: motivum tamen credendi habet aliqnam connexionem eum obiecto. In quo tres gradus possiant rem riti: alius infimus , qui actitatem formidinem non excludit: ut dum unus homo infimae notae dicit, vidi Me. Alius medius , qui actualem sor. midinem excludit, non tamen potentiam ad formidan. dum, & ad hunc modum se habet testimonium pluri. mum, & gravium hominum , praecipu/ s non adsit motivum rationabile ad dubitandum , quod quidem tollit actualem formidinem; non vero potentiam ad sor.
midandum, quia illi omnes fallere, & falli possunt, α
intellectus hoc motivum considerans potest formidinem
concipere. Tertius, & suptemus , qui excludit etiam potentiam au formidandum: quia fundatur in testimo nio Omnium hominum, de quibus incredi hile est, quod ad fallendum conspiret. Et hanc certit udinem habemus de hac propositione , Rema est. Inquirimus ergo , an sne peculiari revelatione Dei possit quis aliqua certitudine ex pecdictis scite se esse In gratia ll. I. Nestia sententia tribus asserti hias e tritu.
io H Icendum est prim3 nul in m posse per primI cipia pure naturalia certo scire se esse ingratia .Haec assertio εst communi inter Theologos reamque admittunt adhuc haeretici. Et probatur ratione Div. Τhom ex loco allegato deducta' nam tunc potest dati certitudo de aliquo odiecto, quando motivum connecti
tur in fallibiliter cum illo, vel per modum causa , vel per modum enectus, & ita accidit in demonstrationi. hus naturali hus; sed nulla res naturalis e uectitur infal. iihiliter cum gratia sue per modum causae, si τὸ per m dum effectus: ergo nullus per principia pure naturalia potest certo scite se εsse ingratia. Minor probatur: nam in ptimis nulla res tia tui alis potest esse causa gratiae , ut constat exuletis undio. quinimo, cum Deus sit in sen his ignotus pro hoc statu, nequit esse medium , ut co gnoscat aliquis se habere gratiam di deinde nullus eii ctus Daturalis est proprius gratiae , & procedens per se ab illa I ergo nulla res naturalis sive per modum causa ,svh per modum effectus connεctitur in sal lihil iter cum gratia. Accidit, quos nulla res naturalis potest esse me clium ad cognoscendam possibilitatem gratiae I ergo p tiori titulo non potest esse medium ad cognoscendam existentiam illius in aliquo Rhiecto determinato son sequentia patet . & antecedens supponitor ex alibi uietis .ios Dicendum est secundo, justum absque speciali revelatione non posse certificari in hac vita cle lac iusti.ficationis certi iusiue, cui non posset subesse falsum. l Iccassertio post Trid. est adeo certa, ut merito sententia opposita Citharini a multis censeatur erronea. Et Pr hatur primo ex Concilio relato sesso. cap s ubi ait:
Afesse falsum, se erasiam Dei esse conseqhum . Neque loco mhabet inter meiatio Citharini limitatis decretum Cancilii aci certitu clinem fidei univorsali spectanti ad totam Ecclesiam. Tum quia vettia Concilii nniversalia sunt, que pro inclὸ se extendunt ad sciem quamcumque, cui salsum subesse non possit. Tum etiam . nam ratio Concilii ad
eam etiam nuei certi inclinem extenditur, quae expeti mento propriae conscientiae haberi possεt, ut liquet ex
illis vel his , - - , suamque primilam infirmitatem o in dispost bem in ergo juxta Concilium, sublata certitudine fidei sve universalis , sive particularis , nullus potest de sua iustificatione esse certus certitudine, cui
non possit subesse salsum. Sed inquit Catharinus, Concilium consulto dixisse
formidare, o timere Ietes, non autem debet, quae ver halonge divorsum sensum continent. v d contra est. Nam veri um potest ex praedicto decreto idem valet ac ticit/po est. Non dixit autem Concilium λεὶρ, sed potes eo uia noluit fideles obligare ad noci excludendam actuat ms tmidinem de moria iustiseatiotio, seu ii obligat ad illam excludendam de misericordia Dei, de merito Chri n. dec. Et quia decretum Concilii depromptum fuit exsactis litteris. Probatur secundo ex Scriptura. Nam Ecclesiastὰ