Tractatus theologici juxta miram D. Thomæ, et cursus Salmanticensis FF. discalceatorum B. Mariæ de Monte Carmeli primitivæ observantiæ doctrinam. Tomus primus quartus Per R.P.F. Paulum a Conceptione, .. Tomus tertius tres complectens tractatus. Quoru

191쪽

184 Tris. XIII. H Gratia Dei.

respectu actioni qnia eadem ratio esset respectu uiriusque propi et distinctionem realem utriusque ah ea ; si a

hoc est exprese contra D Thom. I. pari. quaeli. 24. art. a. ad 3. sic differentem: Potensu is rebus ereatu non forum est i meti num a u/o,is, sed etiam stetitis. Sae igitur an Deo DI ti ν ratas peravera qhantum ad Me, quod est principium

effectus , nou o,tem Pantum ad Me, qvida est primimum arenis, que es datavo esutia . Τum denique: nam adiicidistincta realiter a potentia est nobilior quam potentia, ot tradit D. Tham. loco proximὸ relato t. pari. ad a.

sel repugnat, aliquid creatum esse nobilius Dei poten.

aia . ergo repugnat Deum creare , aut concutiere cum

causet ni cessariis per actionem a se realiter diltio tam . Roboratur haec ultima probatio, & simul refellitur diciti meis lusinuat uin ia praedicta evasione inter polen

tiam op rantem per actio aem immanentem, & polen. iam operantem per actionem formaliter transeuntem. Nam in cautis creatis potentia immediate operativa, deformaliter transens, quamvis non recipiat suam opera. tionem, nec perficiatur per eam , sp cincatur tamen ab ea specificatione aiahi possibili 'ergo omnipotentia unice operaretur per operationem formalit et transeuntem, recreatam , specificaretur per Ordinem ad eam , modo quo potentia creata transiens specilicatur a sua operatione ;iel hoc repugnat, quia nihil creatum poteli esse mea. sita adhuc exit inseca alicujus forma lita is diuinae, cum omnis mensura inquantum talis sit persectine mensura.

O: ergo repugnat omnipotentiam operari unice pet actio. diem folii aliter transeuntem. Antecedeias potius debet

uppa. ii, quam probari r quia de ration potentiae im. mediate op-rativae est recipere per se ptimo suam opera. Eionem, Et consequenter specificati ab ea . Oti quam ra rionem poli tilia immanens specificatur ab op ratione immanenti: cum hoc tantum discrimine, quos haec in.s,pεt p,tficitur initio sech ab operatione ;& illa tantum

extrins ce modo irati. 1 tra.

Id quod adclitur de termino primatio omnipotematae falso imponitur Thomisi is, qui nec per somnium dicunt omnipotentiam respicere effectus creatos tanquam aerminum absolute primarium: cuin omnes affiment non esse potentiam adaequal/ cliuersam ah intellectu , di vo Iuntate 'ac proin se tenentur dicere, quod obiectum pri .matium adaequatum illius est sola ossentia ut vinx, licet per quandam extensionem secundariam, & practicam sit Iroductiva creaturarum , Unde unica, dc adaequata men. uta illius est eadem essentia di .ina.

Hi ne iam probatur ut promisimus meaciter pri.

ma illa consequentia.' Nam Deus per ea necim indivis. Ulera potentiam iam formaliter, quam virtualiter pro ducit omnes effectus creatos . ergo si creando operatur per actio iem se maliter immanentem, etiam per actio. nem tam iliter immanentem debet producere nostros li. heros actus. Probatur consequentia r nam sicut eadem

operatio nequit sue in nobis, sive in Deo osse υ italis,&non vitalis, ita eidem potentia nequit esse vitalis , et non vitalis; sed polentia operatis per actionem immanen. tem est vitalis, Ececonverso non est vitalis, quae ope. ratur pri actionem sor maliter transeuntem: ergo si in Deo nou datur nisi una potentia indivisibilis ad extra, nullum essectum pote it producere per actio iem formalitet

transeuntem.

dis Evasio praestita secundς probationi satis evitati.

ter refellitur a NN. Complut. tam antiquis disp. ii. anum et . quam abbreri in Phys sis p. item II anum. Itiam liciti solum a terminatio, cauiae freundae secundum se est his ctus immediatus causae prianae, sici etiam ea dem cl- tit minatio prout a causa secunda et seu timuit secundum halic mlitatem a D o procedere immmulate; nisi concursus D i iaciat causam secundam si de. terminare : ergo Deus non solum est causa imm diata prout ens nolitam determinationem, seu etiam facitam in cita: h, quod nostra voluntas se eterminet. Minevia i ir cfrta: tum unia nulla est formaticax creata rea lis de ua re honi tam physicὸ , quam moralis, mi ae none pentiat a Deo immediath, de quod non sit a Deo imamri. ii te pa ticipata et cum D o correspondeat ut pro inius te minus ratio universalissima entis , sub qua e m. prehendi ut O nais formalitas praescripta Tum etiam: nam ii D us non eo curretet immediath in praedictam sommittat, mi solum concurreret in illam remor . vi. delicet quatenus dedit omnia praerequisita constituentia

Disp. III. de Gratia aquat.

actum primam iam radicalem, quam pinximum i ea. que conservare quoci est iaci aere in sententiam Duranisi saltem quoad hanc sol mali talem. Minor vero probat ut: Quia nequit Deus esse cauisti immediata determinationis creat urae prout a Creatu ra, quin habeat plioritatem causalitatis respectu ciea iaturae ut actu causaniis , ita ut totum hoc complexum

creaturam ut agna caurientem , seu ooluntatem creatam istactu se determi autem , sit ellectus immediatus Dei; seu

concursus Dei nequit importare prioritatem cauialita iatis immediatae respectu creaturae ut actu causantis, quia faciat immediate voluntatem creatam se ueterminare, Di concedunt adversirij: dc metito, nam in idem te veta tecidit , voluntatem creatam ut se ueterminantem

dependere immediate a Deo, ac Deum iacere , quoavoluntas creata sedeterminet: ergo liuetei minatio crea-

tutae, non solum secuntum se , tici etiam te duplicati, gout a causa secunda, est effectus immediatus Dei, ipsaeus immediate iacit, ut iaciamus . Et hoc vocamus

eiu aetuum saltriari uin. Pro quo videantur , quet diximus tract. q. disp. 3. a num 38. & quae dicenda sunt sq. ao Evallo adaucta tertiae probationi non minus esuricaciter impugnatur. Nam quoa voluntas creata habeat a Deo virtutem se determinatiui , tion arguit , ipsum D-um

determinare eandem voluntatem creatam au i letisumptae dissensu, ut adversati fatentur: item solitio prae

parativa D i, ut Craucurrat eadem voluntate, quamvis

procedat a Deo peius se cle terminante ad sui concursum, non tamen eli determinatio ad consensum prae clissecisum.

sil potius est praeparatio concursus determinandi

v luntate creata, ut etiam coae unt iidem adversati ire ου quo sequitur, Deum effcientem determinationem v iuntatis ereatae non illam determinare e ergo voluntas crea ta est unicum cietum inans consensum piae uissensum e erga

est peincipium simplicitet peimum in ratione determi nantis . Probatur haec ultima consequentia: nam si volumias creata posset aliquam actionem moducere, cuius Deus authoe n esset, quamvis non habetet esse a se, seu ati alio, haberet rationem principii simpliciter primi, ut tradit D Thom. loco in evasione adducto. ergo pariter, si

voluntas creata est unicum determinans consensum praedissensu, habet rationem principii simplicii et primi ia ratione determinantis, qnam uis virtutem si ueterminacidi haheret a D o. Consequentia a paritate constat. Et antecedens probatur verbis Armalibus Diu. Τho m. qui postvetha in evasione relata statim subdito Uuvi η υο-tas

humana οἱ rionem auqtiam posse producere, elisus ais ror Deus non esset, viduntas humana raraonem primi principar Φaberet .

Nec refert, D Thom. ad rationem primi principii

petere, quod a tio procedat ah a siue insuentia primi agentis; cum tam n miluentiam Dei in determinationem voluti alis creatae non negent aclυ-rsarii, seu cum Om. nibus Theologis concedant coutra Duranes. Non, inquam, reihil Nam haec ius uentia, quam adversarii admittunt,

determiuatur a creatura: ergo non impedit in clea lora

rationem, nedum determinitatis simpliciter primi , sed

nec rationem principii simplicitet primi: sia nec juxta

D. Thom. habere euis, seu virtutem ab alio tollit, quod sit principium simplieiter primum: ergo de primo ad ultimum uoluntas creata uel determinatur a Deci , vel eli principium, & determitians simpliciter primum. Adae primo. De talione principii simpliciter primi est, ut agere misi sine ins sentia prioris agentis, ut ibitiem docet D Thom. sea juxta adversarios iussu entia Dei immediata inconsi sum non constituit iplum iu ratioue

prioris agentis, cum in eorum sententia ueterminetur ab

inguentia voluulatis cieatae ;& alias ecillatio auxilii seu virtutis potius p-rimet ad liveam essendi, quam ad lineam principii actualiter operantis, quae collatio virtutis juxtae eundem D. Thom noa tollit rationem principii simpliciter primi: ergo idem quod prius.

Adae secundo Nam, ut tu quit D. Thom ibidem ;quod a se esse non habet . a se agere non poteli; sed voluntas creata habet virtutem si d/termitiativi a Deo ergo, adhuc supposita virtute a Dro recepta , a se unico noci habet se det et nate. Adde

192쪽

mb. II. In quo consistat auxilium, seu gratia esseMP

Adda tartiis ex D. Τ m. ibidem, tibi subiungit:

adimeterea quamis μν Mne reo sonem squae revera coimcidit eum evasione adversariorum ) evitaretur, qtiod Doliari. las Eumana non eget primum reν, non tamen posset υἱ-sari , quin esset primum clem, AE ejus amo is ah ad prius agens non restitererin Aut in ea ora ἰ seu hoe prius agens,

de quo Div.Τ m. non potest intelligi de priori agente

conserente es, & virtutem, quia ignis Aconferens vir a.

rem igni B non tollit, quod ignis A sit primum agens ea. te actionis peMedentis ad eor ergo debet intelligi de peiori agente eo serente immediate operationem s sed actio de. terminatur ah agente, a quo prius immediath dependet 'ergo vel concedendum est, voluntatem humanam esse agens Fimum simpliciter ἔ vel negari non potest, quod determinetur a Deo ad e sensum prae dissensu . Adde quatio. M voluntatem numanam nos posse consentire lane influentia Dei esset latici sussiciens, ne di catur principium simpliciter primum, primumque deis

terminans, Iequererer , Deum concurrentem concursu

simultaneo in operationem quamlibet creaturae, et a solute in operationem nos tam liberam & vitalem non esse pi Incipium simpliciter primum quia Deus nequit concurrere concursu simulta neci sine influentia creat ut ς , ut ex se liquet, neque ah loth potest iuxta veriorem creatum determinare divinum, illumque praecedere: ergo

subter git eausalitatem Dei a Moluth , vel saltem lubaliqua ratione. 28 Nec adversarii effligioni vim harum prohaticiniam dicentes, in rigore conentiam ereatum non determinata divinum, qui sit e cursus in actu secundo i cum unus

non si ah alio distincto . s/d eo cursus divinus, quia

creato determinatur, en in actu in imo eo cursus omni

potentiu per decretum indifferens oblatus ad amorem , & odium. Noti, inquam , effugiunt ἔ si vera sunt dicta toto numa . siquidem Deus non operatur ullum effectum creatum per Operationem sermaliter transenntem r ergo vel comest sus divinus in toto tigore determinat concursum crea tum, vel creatos in toto rigore 4 eterminat divinum, qui si talis in actu seeondo ; primum negat adversari id ergo tenentur concedere secundum. Consequentia prima ino. ritur: nam sapposito, quod Dens concurrat per acti nem emaliter immanentem, necesse est, quod concur. sus diuinus sit in toto rigore priori natura, quam Opeis ratio creata, vel re verso ergo veth At incipii h onus concutias determinat alium . ' Hineque inserint, si semel eoncursus divinus in actu secundo non est prior natura,

quam concursus cipatus, sed potias econverso, quo C nis

admitti: ergo quod voluntas humana non possit consem

ire sine i ventia Dei, non tollit, quod sit principium

simplieiter primum. de quinto . Nam per evasionem, quam impugna.

ereatae, prout ab ipsa, procedat a Deo immediath: ergo saltem respecto hujus sciemalitatis Deus non est agens smplieiter Vimnm ; hoc non potest inmitti, alias reci.

deretur in sententiam Durandio ergo. 23 Deinde impognatur evasio adhibita in imae cons r. rnationi. Ptimor quia in loci v. Thoms pro nobis doctis, praecipuὸ r. pari. quaest ς art. g. ad s. inten. dit Angol. Uo' statsere discrimen inter cansam creatam ut indifferentem consistens in eo, voci divina, ni mihprima, potεn a se nnice determinari, secus vero creata ἰω voluntas ereata, supposita omni praeparatione Om. nipotentiae , tr omni motricie Dei in ordine ad bona particularia excogitabili ab adversariis . adhue manetandifferens : ergo iuxta D. Τhom. debet determinari ab alio, scilicet a Deo Rebinatust: Nam causa creata, dum manet indifferens, debet iuxta Div. Τ m. ad diantactionem di .inae ah asio exteriori determinati adonum , alias maneret indifferens sicut antea, de unic8 an determinaretur effraciter; sed dum causa libera creata

gaudet omnibus requistis constituentibus actum primo mProximum , habetque preparatam Omnipotentiam aciconcurrendum eum ipsa, supponitque motionem ad M. num in communi, aliasqne motiones inclisserentes, adhue est indifferens ad amorem, de odium ergo oportet,

ruod determitietur ah alio exteriori per motionem ex e effieaeem ; non poten ab alio exteriori nisi a Deo rergo debet a Deo determinari. Denndo. Si a Gula creata libera & ἱndifferenti exile posset effectus siti actio determinata, sola se ipsam delet. minaret ad holosmodi effectum vel actionem; sed Menon debet admitti: ero nequit ab ea exire actio detet mi. nata nisi a Deo prius natura, At effraciter determinante . Minor prohatur: tum quia alias esset primum, immore unicum determinans. & primum , immode uni eum liberum suae determinationis Itheret '. si quidem volitis di vina soldm dat posse elicere actionem liberam inop tot ad eandem actionein liberam, & eausa creata determi. t eoneursum divinum ex se indifferentem ad amorem, de odium a sed hoe non potest admitti, licti ultro eo, cedant adversarii, quia auseri a Deo talionem inlinae causae, immo primi entis, iuxta dicta in impugnati nihns praecedenti se ergo neque potest admitti, quoacausa creata libera seipsam unice determinet πum etiam nam si uoluntas creata seipsam sola determinaret, haec

causalis esset vera, Gia υMantas ereaea μὰ determi meis ad aes m amesis ne odia, Deus instat is talem aestim ; atque ita soluntas, de determinatio creata prior esset, volun

easque, & operatio divina posterim, de pedisequa; sed nee hoe potest admitti: ergo idem quod initis. Tum deniqu/: nam si vera est illa malae , quitur eo ut nTom. III. Peia Theri Sata.

rimi. Hinc etiam inserint, quam merito elament Tho minae eonira adversatios de sublata a Deo ratione prima causae, primique, agentis immediati nostrarum operationum liberarum: quan ad hoe absurdum vitandum pos

sequato t. Adde .' nam au hue permisso, quod conent sus di Winus , qui sit talis in actu sic nnuo, in rigore non de terminetur per concursum creatum ob rationem indi. stinctionis fictae ab adversariis, noci tamen vitatur, quos concursas omnipotentiae in actu primo oblatus, seu pro paratus per decretum indifferens ad amorem, Et odium determinetur veth & in rigore per concursum creatum Oh rationem oppositam; seu hoe est maximum inconveniens, quod devorare n debent adversarii si enim est inconveniens cone ere, quod conent a divinus in acta secundo in rigore doterminetur per c eursum creatum ψadhuc praecisa ratione indistincitonis I cur non erit idem inconveniens hoc concedere concursui divino in actu petimo 3 s Quod inconveniens infra magis ponderabimus Ergo salsum est, qnod ullus concutius divinus determi

netur Per concortum Creatum.

αρ TI Vasio prima adhibita secundae, Et tertiae e mc fumationi, de adducta num aa. potest refelli. probantici, quod Deus non potest dici veth discernens consentientem a non e sentiente, mota discretici consis stit in consensu, de hie non plo.enit determinativh, de elective a Deo de ostendendo, quod talis e sensus est principalius a voluntate, quam a Deo.

Suadetur ergo primum assumptum: Per vos Deus non dicitur veth determinans , licet eauset nostram de terminationem e ergo nec debet dici verδ distemens,lichi ueth effetat discretionem . Probatur coeliquentia rideo enim antecedens est veram , quia determinatio ipsa voluntatis nostrae non provenit a Deo determina.

ti vh, sed tanthm effective; sed eodem modo per vos procedit a Deo, inquantam diseretio esto ergo si Deus

non dieitur in vestra sententia vet deris ηans, nec deis

bet diei vetὸ Asiemens. 3 Confirmatur. Discretio tota ,

per vos, consstit in consensu, At tota determinatio sor. malis, etiam per vos, consistit in consensu ergo unicum discernens effective est unicum determinans egeacti vh et sid Me vos voluntas nostra est nnicum deter minans effecitu nossium eo sensum : ereo etiam est unicum discernens. Patet haec ultima consequentia : nam

ipsum debet ueri Mati de discernente fissecti vh in linea discernentis effecti vh. quod veriscatur de determinante essicti vh: At idem debet veriseati de determinante esse. cti vh quod velificator de determinatione formali. Suadetur secundo idem assumptum. Nam dari ne. quit diisetis formalis, de passiva consistens in e sentire,

193쪽

Hian detur distretis effectiva, & in actu primo, ut ex si liqu8t : sed si Deus non detet minat nostrum consensum actis 8, nequit mus dici veth discernens activε de ex

parte actus inimi, elsa acti vh concurrat ad consensum: ergo si tota discretio formalis consistit in eo euiise , &Deus noci determinat acti vh nostrum consensum, nequit Deus diei vete discernens. Minor probatur . nam in M. Dete causae efficientis,& ex parte actus primi per illum tantum discernitur consentiens a non consentiente, perna m unie/ est dissimilis non consentienti: nam, ut in quit D. August. in lib. dem dest. n. cap. 3. Fer gratiam, quae εst communis honis, & malis, non discernitur ho.

tius a malo, idque ex terminis ipsis constat; sed s Deus

o determinat nostrum consensum actish, consentiens

non est dissimilis non consentienti ex parte actus primi per Deum, sed unich pet propriam voluntatem: quia tantum sunt dissimiles in determinatione, & onich haec

ri haeretur propriae voluntati s ergo nequit Deus dici veth discernens ex patie actus primi, sa active non determi. nat nostrum consensum v Nee modest uicere, quod etiam discernitur ex parte actus primi per gratia ira, quia acti. υλ & principali ili insuit in e sensum . Non , anquam, prodest: Nam gratia ex se est inuissetens & indetermitiata: ergo quod acti vh concurrat , unich dehditur ei, a quo determinatur ad conmarrendum activὸ; seu per vos unicε determinatur a uoluntate nostra: ergo quod acti vh eoncur- eat , unich debet tribui voluntati nolitae: eigo clissimi. Iitudo & discrεtio tae in gratia, nempe quoci concutis eat acti vh in consentiente, & noo in dissentiente, unich stat Ct voluntatem, non per Deum seu per suam gratiam. Nee similiter plodest tecursus ad collationem ει usdem gratiae ex praevitione suturi consensus per scientiam me

diam. Onia hoe effugium jam deserit hane primam se. tutionem , quam impugnamus, & recidit in secundam reum admittat in ipsa gratia ex parte actus primi aliquam discretionem, & dissimilitudii m , & c sequentet tota discretio non consistit in consense, nec ab eo unich dicitur

o seeundum assumptum prohatur primo: nam eon. sensus salutaris iuxta praedictam evasionem, & senten. tiam communem adversariorum a Deo procesit tantum effecti vh, a voluntate vero non tantum emcti vh, sed etiam electi .hseu determinati vh: ergo ptincipalius dependet avioluntate, quam a Deo. Probatur coalequentia: nam

aquaeque actio magis, ae mes ε peti,cipalius dependet

ah eo. quo sub pluribus formalitatibus procedit.

Roborat ut hoc, sin augetur . Nam suuta senten. stiam contrariam concursus Dei in actu secundo identis cat ne cum eonenrsu voluntatis in actu secundo e si .

nente in ipso consensu; sed praedictus concursus Dfi prin. ei pallus est a uoluntate, quam ab ipsa Deo: ergo coa. sensus salutatis principalius est a voluntate, quam a Deo. Minor probatur : nam qnando idem consensus ost a dua. hus causis, ab ea est principalius. cni magis su ruina. eor ; sed talis concursus Wout a Deo magis subordinatur

voluntati, quam ide et concursus Deo prout a volumeate rergo principalius est a voluntate , quam a Deo . Mi. noc probatur: nam illi causae magis subordinatur, cui al. era causa in actu primo magis tu id inatur; sed Dous in actu primo magis subordinatur volun fati, quam econ tiar quia offert suuat concursum ut determinandum a voluntate, & propterea adversarii sponte, siue coacte iam satetitur, Deum in op/taodo se horclinari voluntati

creatae proprer rationem insinuatam I ergo concursus

creaturae, & Dei magis su hordinatur creaturae , quam

Deo.

Roboeatur magis. Nam talis concursus, eo ipso quod uoluntati subori inetur tanquam efficienti pariter,& determinanti, & D' tantum ut efficienti , subordi. Matur voluntati tanquam unice habenti immediatam ii. hertatem , & dominium supra eum t seu clominium in seri se ruinatio em r ergo magis tu hordinatur volun . rati, qnam Deo. Nee in est adversariis, pro hac impugnatione vitanda, commonis recursus ad dependentiam creaturae,noam habet a Deo conserente ei es, & virtutem ope. eandi cum tamen Deus nihil ab ea accipiat: quae deis Udentia videtur longe maior ea , quam concursus Dei het a creatura . Nos , inquam , prodest eis : Tum propter dicta mim. 26. quia comparatio non fit inter

Deum, & et ea linam is esse ratis, vel ut potentis operari, sed is esse principii actualites op rantis: ergo si, suppofita

virtute operandi in creatura , concursus Dei, ik creaturae

magis uepe alet ab ista , quam a Deo, magis debet illi subordinati in ratione actualis principii operantis, ruam Deo. Recolani ut dicta loco citato, quia enervantolidὸ hane evasionem. Tum etiam j Nam si major de penis dentia consensus a Deo saluatur unice, quia voluntas habet esse, & virtutem operandi a D o. ergci ineptus est concursus actualis, & immediatus D i qui in sententia aduersatio m situs est unicet in simultaneoὶ actyrobandam maiorem dependentiam ah ipso Deo, quam a uoluntate: sed hoe non potest admitti . alias sustra decretarent Τheologi contra Durand de ui seilh saluaretur praedictum concursum esse specialem gratiam Dei. qualem ponunt Paulus ,& Aug. insa moderandio ergo non potest e cedi, quod actualis concursus Dei magisse hordinat ut creaturae , ut actualiter opetanti , quam

at Probatur secundo idem assumptum. Nam si Deum

non concurrit in nostrum consensum determinati e leelective, sed tantum ut determinatus a voluntate creata,

Deus sebiicit illi suam omnipotentiam : sed hoc est maiaximum inconveniens,& aliunde arguit consensum nomprocedere a Deo principalius: ergo non salvatur, Dium concurrers principalius, nisi concurrat etiam determinatisε. Miror videtur certar nam idem est revela conis currere Deum ut se ruinatum creaturae. ac suam omisnipotentiam esse illi subistiam: nam quid est aliquid εμ alteri subordinatum , nisi em si h oedine illiust Et quis en esse sub ordinε illio , nisi esse illi subjεctum, ut liquet in milite , qui est sub ordine Ducit Unde adversarii,

qui hane subordinationem concedunt, concedere etiam tenentur omnipotontiam Dei esse ereaturae subiectam; suboedinationem Dibi ad nos concedunt plures adversarii, & ita Avεticlano disp. i7. de Hum. lib. cap. a. sin.

asseritis Minosioviem Dei ad nos e in aere nostram olera vitem: ergo concedere tenemur illam maiorem , nempe

quos Deus subiicit nobis suam omnipotentiam, ex ias. postio e quoci nonco currat nisi ut determinata a v

iunia te nostra.

Minor quoad primam partem sua toro Tum ex

D. August. lib. de Correa. Ograt ea p. t . ubi alte Ita viae, o nocte an videnras , o nolentia es poti state, tie ditanam vitura. ratem non impediat, neesuperet potestium: sed voluntas humana superat potestatem D i , si omnipotentia est illi subjecta, ut ex se liquete ergo absurdum est dicere,quos omnipotentia est voluntati nostrae sub ecta . Tum etiam ex decreto Ss Ina . XI. edito as. Novembris damnantis

hanc propolitionem : Detis fiatiere notis Avim omni temtiam. Nec inoficit dicere, in praedictis probationibus solum excludi subjectionem omnipotentiae ad nostram

voluntatem ex necessitate, nos ex liberalitate. Non, inquam , proficit: Tum quia summus pontifex praedictam pio positio em proscribit in eo sensu, in quo a pluribus scientiae mediae sectatoribus erat asserta ; sed in illorum

mentem non potuit venire ad desensionem suae scientiae mediae, quod Deus ex necessitate sibiicit nobis suam om. nipotentiam ; vel si in illotum mentem cadit, & cogitant non posse negari aliter efficaciam gratiae descenden. tem a clectetis ab intrinseco efficacibus , absque ulla ter. giversatione Commehenditur eornm doctrina sub praedi. cia clamatione: ergo damnata est, prout asseritur ah ad. versariis. Tin etiam : Nam non solum repugnat iuxta

meatem Pontificis, & Augustini, omnipotentiam Dei

su hiici creaturae, quatenus est necessiatus ad eam producendam, sed etiam quatenus est necessitatus ad se subiiciendum illi semel productae : nam tam pontisex quam

Augustin. suppononi existentem creaturam non superan

tem potestatem Dei, seu illam si hi subiicientem: sed exi.

stente libertate creata eum omnibus prae requisiis illam constituentibus, milia sententiam contrariam, Deus necessatio subiicit illi suam omnipotentiam: ergo propositio, prout ab adversariis asseritur, opposita est menti Pontificis, de Augustini. Minor probatur: nam supposita.libertate creata, necεssatio & essentialiter omnip tetitia ab ea determinatur ,& si hordinatur: ergo necessario illi subiicitur. v Nee iterum proseit dicere, omnipotentiam non esse subiectam, sed plaeesse eoneursum eius. Non, inquam, inciscit: Tum quia adversarii per .petuo negant subordinationem veram in concursibus , quia identificantur realiter . ergo nec possunt concedere

veram

194쪽

mb. II. Iu quo consistat auxilium, seu gratia esse . iis

ineam sub εctionem in illis. Nn erium e Nam omnipo. tentia ipsi una cum decieto indifferenti propri/ oeteris

minatur in sententia adversariorum a voluntate creata:

ergo omnipotentia in actu primo illi subordinatur, &subiicitur. Τιm deviqia: Nam , supposito decreto indisserenti, Omnipotentia adhuc non est i ii ieienter determi. nata. ergo est si hiecta,& subordinata alicui voluntati; non divinae, qnia non determinatur ab ea ergo creatae. Hi ne probatur eadem minor quoad secundam par.

tem . Nam ex duobus agentibus immediatis illud prin. cipalius influit in actionem , quod illam elicit cum minori dependentia ; sed Dens, & voluntas creata ita immedia i/eliciunt consensem, quod voluntas habeat minorem de pendentiam a Deo in concutiendo, ac Deus ipse a voluntate r ergo principalius procedit a voluntate, quam a Deo. Minor probatur: nam Deus in ratione principii actualiter operantis, sive conlideretur in actu primo pro. ximo, sive in actu secundo, si hordinatur voluntati,&non monuerso, ut supra probatum est; de concedunt adversarii; sed dependentia ianius agentis ab alio arguitur ex subotclinatiocier ergo Deus in ratione principii acinali

ter operantis nostrum consensum maiorem dependentiam habet a voluntate creata, quam econverso.

Confirmatur primo . Nam ex duobus elicientibus eandem actionem illud habet majorem dependentiam,& suhordinationem ab alio, cujus potestas est sub m. testate asterius, ita ut hoc possit oti pro suo lihilo po. testate illius; sed Detit, & voluntas creata in ratione ij immediati, & simultanei operantis consensum

ahent, quod voluntas creata utatur pro suo li. hito potestate Dei, & non econverso: nam omnipoten.

tia supposito deereto indifferenti , ita ponitnr sub clo

minio , & potestate voluntatis creatae , ut possit eam determinare ad partem, quam maluerit , sive ad comsensum, sive ad dissensum , ut omnes sectatores sciemeiae mediae fatentur: ergo Deus habet maiorem depen.

dentiam a Woluntate , quam econverso e ergo principarilias procedit e sensus a voluntate , quam a Deo Confirmatur secundo, di explicatur hoc o nullis exemplis. Nam hahitus simul concurrens cum potentia maiorem dependentiam habet a potentia , quam eco ita, quia determinatur a potentia, & propterea actu principalius procedit a potentia, quam ah hahitti . Item volentia executiva majorem dependentiam habet a uo. iuntate, quam voluntas a potentia executiva, quia haec etetminatur a voluntate, & pro eius nutu illa euequi. gur. ideoque principalius tribuitur voluntati. Tandem Hiis exemplis omissisl si ego ponerem manum meam in manu alterius ad scit Mum, ut eam determinet auellaemandam lineas, maiorem dependentiam haberet mantis mea a manu alterius quam econverso, scriptu. raqne principalius tribueret ut manni alterius; sed, s vp. posito decreto indifferenti, omnipotentia determinatura voluntate ad partem, quam maluerit, estque i ut se oleamuso in manu ejus: eigo actus voluntatis, & m. vii potεntiae principalius tribuitur voluntati.

Nec, superatis effugiis septa adductis, remanet imens ad aliud, nisi dicatur, quia Deus potest solus est. cere consensum , & voluntas non pote u illum eliceresne eooeursu Dei. Sed hoc nullius momenti est. Tum

iuia lichi possit Deus de sua potentia absoluta per seolum elicere operationem non vitalem, re transeuntem.

secus vero operationem vitalem , & liberam , qualia est e sensus. Tiam etiam Nam consensus liber, ut no. his liber, nequit ullo pacto procedere sine influxu no stae voluntatis, quidquid sit de eo entitati se & se n. dum se consterato P ergo dum proceuit a nostra uo Iuntate libeth, principalius proeeuit ab ea, s ab ea de terminatur. Tum dem Deus concurrens saltem si multaneδ non potest adhuc de potentia absoluta in docere per se solum consensum P ergo si iunc determi natur unith a voluntate, debet ab ea principalius pio.

cedere.

His omnihus adde, quod IicEt veriscaretur, momper gratiam esse cansam principalimem consensus, non tameti posset cum proprietate clici discernens illum, snoo est in incipium determinans, ut Probatum estn.29. I. V. mei viatio materia, o imprinatio Arunda foliariam. ga c Ecunda euasio adhibita seenndae , & tertiaeo confirmationi, quae iam communis est inter

propugnantes scientiam metitam , in primis obnoxia manet Omni hias impusitationibus adductis s. praee. Nam adhuc supposita coctrina, in qua haec evasio sentitur, frequentius docent ejus sectatores, quod Omnipotentia Dei praeparatur per decretum executivum indifferens, coueursusque illius in actu primo exhibetur, ut deteria minantius a uoluntate creata; sed hine in batum ma net , soluntatem creatam esse causam principaliorem consensus salutaris, principali usque discernere se per ipsum consensum ' ergo per es sicaciam gratiae in actu primo non vitatur inconveniens intentum ah Apostolo.

Deinde refellitur primo praedicta evasio. Nam lux ta principia scientiae mediae in statu conditionato non cli. citur Drus discernens per efficaciam Et congruitatem graiiet, quae sit efficax & congrua in actu primo . ergo nec in statu ah luto. Antecedens est certum I nam iux4ia principia scientiae mediae totus status conditionatus cum suis principijs antecedit scientiam mediam , ac proind8 gratia non redditur efficax & congrua in praedicto statu ex praevisione scientiae mediae , unae vel est ex se e1hcax in actu primo, vel Deus nequit discet. Dere per gratiam . quae sit Ascax in actu primo . Consequentia vero prohatur nam ad consensum in statu absoluto non sunt per se tequisitae aliae ea u. sae , quam in statu conditionato , asia et diversa essent praedicata essentialia emctns in statu absoluto, ae in st

tu consilio aio e ergo si in principijs seientiae mediae nequit in hoc natu Deus dici discεttiens pet efficaciam gratiae, quae sit Encax in actu primo, nec in statu ab

33 Confit matur hoc, & declaratur radicitus. Nam μζviso satus conditionali per scientiam mediam, aut ipsa sci tuta media praevidens natum conditionatum,& avxilium, sub quo Petrus convertetur, vel gaudet tantilin antecedentia quadam logica respectu decreti decollati ne anxiiij, uel praecedit illud moritate a quo,

itant ex praescientia gratiae conruae moveatur Deus ad clo

nati em illius 8 Seu neutrum proficit, pro saluanda disieretione Dei ex parte actus primi in stato absolutoreigo in principiis scientiae meoi; nequit veth D us di. sternere in actu primo e sentientem a non consentien. te in statu absoluto. Minoe quoad primam partem probatur : Nam scientia inedia, priori illo modo sumpta, est met/speis colativa nullo modo causatis discretionem , sed illam Objecti vh supponeus e ergo nulla alia discretio eli in ua. tu absoluto, nisi in ea one in visa est in statu condi. tionato; sed in statu conditi ato Deus non dicitur disceris nexas per gratiam, quae sit efficax in actu primo: ergosa scientia media gaudet tantum anteced ntia logica respectu decreti collati. i auailij , sub quo Petrus comverteretur, nequit Deus discernere io actu primo Petrum in statu absoluto. Dices, Deum discernere in actu primo, quoniam conferret auxilium morale saltem inaequale , & majus

in actu primo per connotationem ad consensum i m .ditionatum . ' CIntia est primo: quia saltem in statu

conditionato nulla esset discretio consentientis a non comsentiente in actu primo, quia supponeretur cum aequa. lihus auxiliis, tem in esse euris, quam in ege gratie δέω.

ficu neque in actu secundo uiscretio tribueret ut Dioptincipalius quam uooluntati, ut probatum est I. praee. sed hoc non potest admitti, quia co tradicit Apostos dicenii, aias te iseravit tergo in preta icto natu necessa. rio admittendum est aoxilium majus in Q. Metis & in actu primo, ut salvetur , quod Deus est, qui disce

Secundo. Nam si scientia media tantiim ante ditantecedentia logica decretum collativum auxilii , tota differentia Petti a Paulo in statu absoluto , & in actu primo consisteret in eo, quos Deus praesideret' r scientia mediam consensum conditionatum Petti, & no Pauli; sed Me n5 sussicit ad hoc . ut praedictum auxiliu sit discroti vuPetri a Paulo : ergo Deus non discerneret Petrum a Pau. ci per collationem auxilii , esto conmiet consensum

195쪽

, 88 Tract. XIII. de Gratia Dei. Disip. III. de Gratia actuali.

editonatum. Maior est certa.' uam insulibilitas auis esseaeis. Nam etsi scientia media mare at prioritat d,;iii eum consensu in Pello non competeret auxilio ra- quo consensum salutarem, quatenus praecedit sie uecte. libriis sui ut supponitur , nec ratione scientis coadi- tum, decretum vocatiouem, & vocatio consensum, ni

libriit, quia scientia haec, cunn ut me e speculativa his tamen amplius facit, nisi quod Leit ψotatio: sea. modum uicendi, nou causat, de coiis lituit vocatio non discernit consentientem a uoa e senileuter

.hi ε ἡd-rii Em infalsibilitatem illius in actu primo P ergo ergo Deus nou discernit illum in actu primo perativi koia disse Entia sisteret praeciSis in praescientia conseim lium ab extrinseco efficax, etiamsi scientia media iκae eouditionali . Quibus adde, quod ii tantum ante- ceuat prioritate a qtio decretum collativum a uetiti, e fuca Odit antecedentia logica , Deus nou movetur ex tali cis . Major est certar nam causa mediata nihil ampliu in diuisione ad conserendum auxilium , quia efficax; facit, nisi quod sacit immediata, & certum est iu Et, i h, e selemia etiam praecederet prioritate a quo, cli 'ta, quod vocatio est eausa imm diata consensus , dcti eatis, litatis saltem remotae collationem auxiliu .' ergo scientia media non est hujus causa nisi inedia vocatione ..hi, diise Entia sita est iu praesentia illa speculativa . Minor vero probatur primo . Nam vocatio noti est Minoi vero mobatur nam si tota differentia Petri a enii tali ve nisi auxilium meth sufficietis , ut omnes ad Pitisci eousistit praecish in praescientia illa speculativa, versat ij proclamant ; sed per auxilium, quodentitati vheotiatio auet iiij in Petro non eli maior adhuc in ratione est merε sufficiens , non discernitur consentiens a nomian. fieti P ergo non sufficit ad hoc, ut praedictum au- consentiente, quia sic utrique commune: ergo vocatio no..ti; ilum si uiseretivum Petri a Paulo. Antecedens pro- discernit consentientem a non coasentiente. Quae proiah, u 2 nam talis scientia non est libera Deo, sed Petror batio suadet eodem modo contra eos, qui cum SuareΣ sinisti m huius determinatio fuit causa unica , quod admittunt praedis ii nitiones efficaces pure entitativat, sit p. L Eu, praesideret eum consensurum ἰ sed non est specia- ponentes essentialiter sciem iam inediam . vel quia itat, bene fietum, quod est liberum Petto, & non Deor nullorum adversariorum sententia sunt simplicitet ne histo eollatio auxilii in Petro non eli maior au huc in cessariae ad persectam providentiam attuum nostrorum , rationρ beneficii. ut docet Suarer, lib. a. de cincti si Des cap 7. dc lib. s.

Utκεttit hoe . Nam quamvis Deus per eam scien- de Grai. ca ultim. num. 23. uel quia tantum moventriam meu iam praevideat consensum conditi atum, e X vi Deum ad conserendum auxilium entitative mete sus. cuius uideat etiam congrii ilalem auxilii seu vocatiouis, si iicien .ram n ea scientia fuerit mete speculativa , se habet Secundo de roboratur praecedens probatio ὶ Namm,ii concomitanter ad voluntatem conserendi voca- supposita scientia media eum inaedicta prioritate 4 qua,tionem: sed si talis seientia se habet mere concomitan- & admissa praeditanitione efficaci intentiva ex directio.

ihi notitit. at ut in decreto collativo auxilii ratio bene- De scientiae mesiae, Deus non praeparat immediat/ suam scit speetatis: ergo nec vera discretio in actu Primo ex omnipotentiam per decretum exequiiuum ab initin. parte D i. Minor probatur.' nam si talis scientia se ha- seco efficax; sed per decretum incliti tens determini adum i merὸ eoncomitanter eodem Horsus modo se habe- a voluntate creata, neque confert auxilium determi thi in ordine ad dretetum collativum auxilii, ac si subse- nans physice eonsensum, seu praecise praehet auxilium ou retur, ψε s acii nullatenus esset: ergo efficacia etiam entitative mer8 susscietis determinandum etiam a so ais 2 illi te spectu ui .inae voluntatis ita se haberet , ac si luntate nostra , ut omnes eontrarii uno ore sateatur: ergo nullaten ut esset eme ax , siquidem non movetur Deus non est vocatio. quae principaliter discernit , sed vo. εκ prae .lsione congruitatis au conserendum illud; sea in Iunias nostra. Probatur eonsequentia r nam discretici

collatione auxilii elacacis praescindentis ab efficacia non formalis, seu in actu seeundo ouies consistit in consen salvatur .era ratio beneficii specialis , quia hoc pacto su P ergo id principali ut acti .h disternit mr eum, a quo eonat illud D/iis, dum te ipsa non est efficax, v. g. in Principalius procedit; sed principalius procedit a voli1

Paulo non consensuro ergo si talis scientia se habet me. late nostra, quam a vocatione adhuc congrua I ergo te concomitantes, non salvatur ratio beneficii specialis. voluntas principalius disternit, quam . allo. Minoe Uigetur amplio . Nam scientia illa, praecedetis prae, prohatur . nam in omni statu sive conditionato, sive a, cise praecedentia logica decretum collativum vocationis soluto illud agens est principaliut, quod unice determi- congruae, haberet se ad tale decretum, ac si talis scien- nat, ut tale probavimus a num. 3α sed per vos tam tia non emi ergo tale decretum nequiret reputari spe, decretum immediath praeparativum omnipotentiae, quam cialis benὰ solentia discretio, aut miseratio potius, quam vocatio congrua in actu primo determinantur in utro decretum vocationis incongruae. Pr batur consequen, que statu a voluntate creata .' ergo discretio formalis, tia: tu in quia decretum collativum utriusque vocationis seu in actu secundo Mincipalius procedit ab ea. temineret idem tam physich , quam mos aliter. Τum Tertio probatur eadem minor. Nam voluntas nos. et i im: quia tota efficacia vocati is eo genae desume, ita discernit gratiam collatam ex prae . ilione scientiaetetur eκ determinatione voluntatis nostrae sub tali au. mediae cum praeses nitione intentiva, si ψε elacaei, sue noti xilio, & non ex decreto conserente auxilium efficax, etficaci I ergo vocatio noci est, quae discernit in actu mi cum Deus non moυε at ut , iuxta hunc modum dicen. mo. Antecedens probatur I nam auxilia collata consea.

di est praecisione officacio ad conserendum illud. Ad- tienti, de non consentienti discernuntur per eiuraciam,dὸ Nim iuvia D Thom. quetit. 6. de Verit. art. I. & iues ficaciam: sed gratia collata consentienti in clinii. ia eoti est contra scripturam sacram , & dicta San- na adversariorum redditur elaeax in actu primo per c actorum , quod praedestinatio non sit certa certitudi- sensum ut praevisum per scientiam mediam, idest psi 8 causalitatis mεuiorum ; sed non esset se certa , si consensum conuitionatum ergo voluntas est, quae uis. Deus non moveretur ex praescientia insallibilitatis vo- cernit gratiam collatam consentienti. Probatur coase. rationum ad ea et tribuendas: ergo discretio , qua Deus quentia: nam voluntas nostra est, quω onice discernit disternit pri lenii, tum a te probo per prςdestinationem gratiam in statu condi tonato, quia ea sola determinat acti iaiuata Scripturam, & ecclesiet Patres non salvatur, si vitatem illius pro quo recolenda sunt dicta a num. o. inscientia conditio lata tantum gaudet antecedentia logi- sed per vos redducitur emeau in actu petitio, & in statu ea respectu decreti conserentis auxilium, alias essica x. absoluto Per consensum conditionatum. ergo etiam vo-Minor probatur nam si Deus non movetur ex prς L iuntas nostra in statu absoluto discernit gratiam. cientia auxilii efficacit quia essederi Deus non vellet Urgetur. si scientia media praecedit vocationem illud, qui, efficax est & efficacia illius per accidens se efficacem Praecedentia causalitatis, Deus moretur ex ptς- haberet i spectu solis iovis divinae, cum Deus non mo- scientia suae efficaciae, seu quia efficax est ad illam praeveret . dispoiaeret, aut juvaret ad eam volendam et ergo desiuiendam , & conserendam , ut testant ut ad .etiarii, in destinatio non esset certa certitudine causalitatis me- qui hunc modum tuentur; ita ut Deus illam non coit.

diorum. Patet consequentia quia lota certitudo cau, terret, si esset inefficax ergo pro peio i ad piae visio. cilitati sumitur a volitione moducente media elacacia nem scientiae mestae , & praede finitionis intelligit ut en qnia essectis. Dcacia gratia Pergo ille discernit gratiam, qui est causa 3 D indὸ prohatur eadem minor eiusdem confir- seu ratio, quare sit efficax pro priori ad praevis emmationi , quoad secundam partem, quae consistit in eo, scientiae mediae ; sed voluntat nostra pro priori aurae. quod Ddio non disternat in actu primo consentiente a non visonem scientiae mediae est unica causa, cur gratia see semiente per auxiliu eiacax ab extrinsecoatiamsi scien- euicax quia unich dependet ea sola libera determina

ela media piscedat priotitate Equo decretu collati v auxilii, tione illius in statu coaditionato ergo praecipua radix, qua

196쪽

dfectuit ut gratia efficax ab inefficaci in stato absoluto,

e si nostra voluntas.

Nec rescit, si dicas, quod etsi voluntas nostra stradix, cui gratia sit efficax, non tamen est causa, cui D us tribuat gratiam efficacem. Non . inquam, refert: tism II um inferre gratiam emacem duo importat, nem. pe vocare ut sic, & quod vocatio su hi licax, ita ut Deustion discernat in actu primo consentientein a non coim sentiente per vCCationem ut sic, sed quatenus consem

suto tribuit illam ut efficacεm; seu voluntat nostra est radix, cur Deus vocet illam efficaciter , licet non si causa cut ab lute illam vocet: ergo illa est causa unica discernens gratiam efficacem ab inefficaci . Roboratur. Quamvis a Deo unicὸ dependeat, quod existat vocatio cotigrua; a voluntate tamen nostra uuicis clependet , quod talis vocatio si congrua in adu primo:

redditur enim congrua per consensum conditiosa tum excetet minatione solius voluntatis r ergo vocatio ex se non est, quae discernit, sed nostra voluntas. Patet conse quentia, cum discretio ex congruitate proveniat.

Roboratur amplius. Nam per vos Deus uiscernit in actu primo , quia solus ille est, qui determinat vo cationem congrnam in ducens hanc potens producere vocationem incongruam; sed in principiis aluei sari tum Deus habet proximam potestatem ad illam producenis clam dependenter a nostra voluntate ergo haec est, quet Laecipue, & radicaliter discernit. Minoe est certa: namentia media aeterminath sumpta , hoe est de voca. tione coogrua, iuxta ipsos convenit D ci ex determinatione conuitionata nostrae voluntatis ; sed potestas pr xima Ddi ad vocationem congruam conserendam deis pendet a scientia media, maximῆ iuxta modum, quem

ampugnamus, de praecedentia ea salitatis respectu uecte

ri r ergo de ptimo ad ultimum potestas proxima DEi

ad conserendam vocationem efficacem convenit Deci dependenter a determinatione libera nostrae uoluntatis.

Hinc Deilh probatur consequentia anterioris syllogi sint viam principalius discernit, qui est praecipua causa m. testatis proximae ipsius discretionis, quacri qui est pro . xima causa ipsus discretio iis; sed iuxta vestra minci pia Deus est proxima causa discretionis in actu primo

relucentis is votatione congrua, voluntas autem nostra

est ratio a priori, cur Dens habeat potestatem proximam ad illam producendam: ergo voluntas nostra est, quae praecipue & radicaliter discernit.

Progresso impurarisaeum e fidem soluti is .as Α Lio medio impugnator secunda, & praeci.

pua solutis, aduersariorum. Nam si Deus dice.

retur discernens in actis primo consentientem a noli eon. sentiente per collationem auxilii entitati vh su socientis ab extrinseco efficacis ex directione scientiat mediat , sequere tur, quoa etiam uiscernerεt non consentiente a consentien. te; hoc non potestadmitti: ergo nec discernit in a tu pri. mo consentiente a non consentiente. Minor ultro conceditur ad advertit iis P de merito , alias etiam discerne. ret nos consentientem a consentiente in actu secondo, hoc est per peccatum. Et ratici est perspicua nam om.

nis diseretici ut in actu primo dicit raspretum pilentialem ad discretionem prout in actu secundo ergo s Dbus discerneret impium a justo in actu primo , etiam illum

discerneret in actu secundo .' ob hanc enim rationem

Deus dicitur principaliter discernens in actu seeundo jus. tum ab iniusto, quia juxta hane solutionem discernit it tum in acto primo, & discretio in actu priino dicit res. pectam essentialem ad discritionem in actu secundo Major vero, in qua est tota dissicultas, suadetur. Nam ideo Deus discernit consentientem a non consen tiente, quia, supposta scientia media sibi non libera auxilii e scaeis , libeth consist illud , ex quo insertur. Petrum consensertim et sed Deus etiam habet sciem iam mediam si hi non liberam auxilii inefficaci & libeth decernit conferre illud, ex quo insertur in lallibiliter Pau

lum non consensurum .' ergo sicut discernit consentiem tem a non consentiente in actu primo, ita iuxta in in cipia scientiae mediae discernit non consentientem a coci.

sentiente.

decernat eonferre auxilium inefficax, non movetor ab inesticacia Naevisa. Econverso tamen movetur ab effica. cia praevisa ad confitendum auxilium efficax.' & pro ptet ea discernit justum ab impio; qui a discernat impium a iusto. Cantia est primo. Nam potest Deus conferre a u. xilium pt visum effica κ, quin moueat ut eκ eiacacia illius.' siquidem in communiori siti tentia aut horum S cietatis dilectio scientiae in diae in actu secundo non elin cessaria ad collationem auxilii efficticis ;& tamen tune

tribueretur Deo discretio consentientit a non consentiente in actu primo. ergo pariter, esto Deus non moueatur ex inefficacia auxilii ad collationem illius, etiam tribueretur ei discretici non consentientis a consentiente in acta primo. Secundo. Nam propterea in eo inplexo ex scientia me

dia efficaciae auκilii, & decreto coris renui auxilium liat cli scretio consutientis in actu primo, quia εκ illo infallibili iee sequitur consensus; sed ex complexo scientia mediae de inefficacia auxili , & decreto collativo illius insallibiliter

sequitur carentia consensus Iergo eodεm modo, iuxta prin

cipia scientiae mediae, debet tribui Deo discretio in actu

pruno non consentientis, ac consentientis Reh attiν: Ideo

tribuitur Deo, juxta P P. Societatis, discretio in actu primo consentientis, quia in complexo ex scientia media εfficacio auxilii, & esecrato Deus determinat decretum, lices ψoluntax nostra determinet scientiam efficacia,&libertatem Dei , seu ejus potestatem ad conserendum auxilium efficax; sed in comploxo ex scientia media in sti cacit, & decreto Deus determinat deciei si ergo etia Deus

discernit in acta pii mo noci consentientem. Rohor I

magJs. Nola potest negari, quod detur discretio extrinse ca in actu primo inter iustum, & impium eo isentientem in utroque comi lexo proxime asti nato ; ses juvia principia eo litaria Deus discernit primum comple x una pretinens ad iustum , quia determinat decretum ,& non voluntas nostra, quae detorminat scientiam mediam: eriam eum in secundo complexo, pertinenti ad impium , Deus determinet decretum sequitur , quod Deo tribuatur discretio extrinseca impii. Patet consequentia 'quia non apparet ulla disparitatis ratio, cur voluntas sit, quae discernat secundum complexum a primo, quia delet minat scientiam; & non discernat primum a se cundo, s cle-

terminat scientiam.' vel econtra non est ratio, cur Deus discε rnat primum complevum a secundo , quia deteris minat decretum et & non uiscernat secundum a primo , eum determinet decretum .

37 Nec valet , si dicant, decretum ponendi auxilium, quod praevisum est sole ine mox, tioci dependere essentialiter a scientia india peccati ut cotiditio a te fututi, sed mediante alio decreto, quo Deus velit ex ea scientia media procedere ad decernendam auxilii positionem, cuin possit nolle sic procedere. Non, inquam , valet Nam, ni supra dictum ρst n e decretum ponendi auxilium efficax clependet essentia; iter a scientia media actus boni , ut conditionath suturi in ii equentiori sentenatia contrariorum ; & tamen discretio in actu primo e . sentientis tribuitur unich Deo , quia determinat decretum: ergo & discretio extrinseca , & in actu primo non

consentientis.

38 si vero conentur respondete dicendo, quod Deus per decretum collati. iam au vilii ei ficacis dat quid ex se movens voluntatem ad actum honum , & propterea pol illud discernit honum a malo. Per decretum vero collativum auxilii iuefficacis non dat quid ex se incli nans ad actum malum, sed potius ad honum, ideoque non discernit non cossentientem in a i ii primo per illum. Contra est. Quia non desunt plures ex adversariis, qui existinient, Dcum posse imprimere voluntati crea. iae habitum vitiosum de se inclinante ad actum malum , pol seque spretatiles causare conitationem , & affectionem aliquam in te liberatani inclinantes ex se ad malum ,

& no praeconiaeva et per se cum malo morali: ergo tu CDeus eo modo se habe hit respectu boni, ae mali. Patet

consequentia: nam decretum utrobique est ex se inclis. ferens in sententia aduersatiotum . Plaesertim, quia Deus est absolute causa naturae humanae, ex qua saepe actus mali resultant ergo si Dros , praescius litorum, talem naturam condit, εtiam disce init in actu primo malum a bono. Patet consequentiae quia sicut aurisium emcax,

cujus Deus est causa, est principium actus boni; ita M.

iura i

197쪽

Iso Tract. XIII. de Gratia Dei

inra, enjus Dens etiam eli causa, est inicieipium actus msis . ouo argumento usus est Magn. Parens August. contra Velagianos, qui curans illos convincere ex testi. monio isto Apost. Quis te disseisit 8 lib. a. de Peccat. me ritis , & temisti eorum effugium his verbis proponit

Namque iliis Mohti, quod temmemorata , m defendere εὐ- dam Mia νώορ, ut dicerent, adeo quidquid bonum voluntatis Bahet bomo, Deo pratiendam se, quia θ εα in tuo esse novit e s homis ipse non esset. Cum vero, ut si aliquid, arque iat bomo se , non babeat nis . Ure , euν mn authori DNeγibularιν etiam quιdquid in aes est bona viduntatis , quod novi

esset ris eget, in quo esset Quod effugium se impugnat

statim: Seu Me modo etiam aud dui potes, malum quoqtie voluntatem Deo aurbari esse trahaeadam , quia nee ipsa posse

esse iii 5bmine, nis 5ems est , in quo ebet. Qitos testimonium lic urgetur contra PP. Socie eatis. Nam ideo Deus discernit, juxta ipsos, bonum a malo quia tribuit libertatem constitutam per gratia in , fine qua homo non potest Nise agere , & quia simul cum ea emcit honam voluntatem; seu etiam condit naturam, ne qua homo non potest peccare, & simul cum ea esse it, juxta adversarios, malam voluntatem: ergo e d-m modo discernit malum a hono , ac bonum a malo.

39 Dices, Dum iustum discernere, quia tribuit li-hettatem ex animo & affecta , ut bene operetur ; sed εmpio non tribuit naturam ex animo & affectu peccati. I Contra est primo. Nam Semipelagiani possent etiam respondere Augustino , quos Deus uiscerneret per iniatum fidei, esto hoe proveniret praecise a natura, qua

Deus illam consert ex animo & astictu ut hene operetur, re non ex affectu precati. Nec hoc ignorabat D. Aug. sed potius clarissimis verbis affirmat lib. I. de Laboro a hirria cap. 3. & tamen contra illos redarguit dicens , quod Deo tribueretur peccatum, quia tribuit naturam, ine qua non esset peccatum: ergo quo 1 Deus trihuat Iibertatem ex animo & affectu, ut homo , ne opetetur,& non ex aff-ct a peccati, si nihil amplius secit, non sus. scit iuxta D. August. ad hoc, ni discernat justum ab impio, & non malum a bono. Secundo. Nam illa ratio discriminis tantum discet

nil concursum DF i mediatum ad actum honum a coo co su Dei mediato ad actum malum , relinquens tamencmnim am paritatem in concursu proximo ini ad Etrumque ergo, attento decreto Dei immediate prae. parativo Omnipotentiae , eodem modo discernit Deus im

pium a hono, ac bonum a malo s Patet consequentia :Dam juxta principia adversariorum decretum Dei imme elath praeparativum omnipotentiae , cum si indifferens, eodem modo concurrit proxim/ physich aes actum ma tum ,& bonum 3 sed hoc non debet admitti r ergo nec Deut discernit iustum ab impio. Minor subsumpta prohatur ex sacrosancto Trident. decreto sess. c. can. o. vhi se d-finit : Si ζῶ, diririere mola opera ire t bona Dram operara, non semisses Ietam, sed etiam proprie o per δε, adeo uest propritim ejus opus non mittas prediris Iuda , quam vientio Patio , anataema te ergo non potest admitti . quod Deus per fuit in decretum immediate praeparativum omnipo. lentiae eodem modo discernit impium a iusto, ae justum

ab impio

m Respondebunt adversarii, intentionem illam adactum honum, etsi remotὸ concurrat ad illum, quom dici non coccurrit ad peccatum, susscere aci hoc. tit Deus

dicat ut causa actu honi, solum permissor actus ma Ii quia ratione illius actus bonus est Deo voluntarios, es Ddiu est causa moralis ejus te in actus boni; cum ta. raeti ex desectu praedictae inretitiotiis, voluntatis seu com placentiae tu actu malo Deus non si eausa moralis illius , nee actus malus si ei voluntatius, sed potius coactus& invitus. Conita est primo. Nam ex praedicta euasione sequi. eur in primis. quos Deus coccursu immediato ta an ex parte actus primi, quam ex parte actus secutaui eodem modo concurrat ad actum honum, & ad malum . ii qui . dein concursus Dei in actu secundo consistit in ipsa actio. Mecteaturae sive bona, sive mala , juxta adversarios, &recutidum sequentiorem eorum sententiam actio mala proc uit a Deo tam secundum entitatem, quam secundum malitiam, sicut actio bona ; de in actu primo contistit in decreto exequii νο praeparante Omnipotentiam eodem modo, quantum es ex se, ad actionem malam ,

ae ad actionem bonam; sed hoc est contra praedictam

D p. III. de Gratia actuaῖ.

determinationem Concilii : loquitur enim de e enisu immeliato, dum ait, Deum operarid ergo iste modus dicendi noci potest admitti. ' sequitur deind/ , Deum

concursu pii sicci eouem mixto concurrere ad actionem

malam, & ad bonam: ergo physich uiscernit eooem modo malum a bono, ae bonum a malo . Ex quibus sequi. tur tandem, Deum esse saltem causam physicam per se actionis malae, sicut & honae , quidquid ut de causa mo.

rali constituta per praedictain intentionem, ut volunt ad

vessarii ; sed uultus Catholicus sulti ne te valet, quod Deus

concurrat eodem modo phylich au actionem malam ut malum, & ad honam ut horam ergo. Contra est secundo. Nam secundum maiorem paristem adversariorum, intentio, voluntas, dc compla enistia in actu houo tantum est inefficax , & adhuc secundum maiorem aliter opinantium intentio emcax non en necessaria ad actum honum, quamvis multoties cietur reis

gulata perseientiam inediam; sed intentio inessicax non iussicit ad discernendum magis honum a malo, quam malum a bono: ergo. Minor probatur: tum quia per

praedictam voluntatem inessicacem iniis n- magis move

tur , aut applicatur ad actu bonum, quam ad malum, imismo ad nullu actum applicator, cum iit piath intentionalis,& speculativa, quamvis puth affecti τὸ & inemeaciter recpiciat magis a 'tum bonum, quam malum 1 ergo rati ne illius se te non insuit magis ad actum honum, quam ad malum: seu per intentionem, qua vere Deus nota influit magis ad actum honum, quam ad malum, noci potest discεttii magis botius a malo, quam malus a b tior ergo talentici inessicax noci lassicit ad discernendum magis honum a malo, quam malum a hono . Tum etiam: nam dum Deus concurtit ad actum malum, etiam habet intentionem, saltem, ineffcacemo erga illum, in qua, ut inquit Apost. au Ephesi. Operatis omis fecundiam consitam Dod talia Aa Et ut ait D. Thom i. pari. quetit. as. art s. ad i. Nihil facit, nisi quia vult. Et quaest. Is. ait. q. Operarar maera per iure aura, o Doluntatim. Et ra. tio in principiis aduersariorum est perspicua.' nam omisDipotentia praeparatur per decretum inclicitens ad actum num, & ati malum .ergo tale decretum concurrit alutrumque P ergo aequ/, etsi indifferenter, vult utram que: sed etiam decretum intentivum est indifferens iuxta a civersarios ergo de primo in ultimum aeque Deus uult actum honum , & actum malum .' ergo inteatio inefficax ad actum honum non sufficit ad discernendum magis honum a malo , quam malum a bono.

s. VII.

Tritia ratio pro sententia Gomasica.

ni faciatnii , opera salutatia, nequit continere in emitate

ex se, & ex natura sua indifferenti, sed in entitate ea se ess- caci & pra dei ε i minante eadem opera salui ai ia; seo Deus

vere & proprie iacit , ut faciamus opera salutaria .' ergo per auxilium ah intrinseco essean , & praedeterminativum . Consequentia legitima est. Et minor certissim/con. nat .' tum ex illo Eet chiel. 36. Faciam , At in praeceptis meis ambiaetas , o bis citi me cuso uis, o operemisi. Unde D. Angust. in lib. de Grat. & libero arbitr. cap. tis. se ait ICertum es, n os facere, tam nemus: sea illa facit, ae facia-mtis , prahendo vires emacisimas Desuntati , qui ditis: Fa- eram, tit in sumseati litis mei, em istas cre. Et in ii, de Praedest. M. cap. tr. inquit e Ideo bee, o nobis pνε,ν - tών , ct dona Dei es monstrantur, ut iistet stin, quia o nos ea facimus ; o Deus Deit, ut inafacramus. xcvit per H bEtam michialem apertissim/ dieit. Quia enim apertius, ouom tibi dieit J Ego Deum , tirocialis era. Tum etiam ex Coniscit. Mausc. can. s. ubi desiuit: aetiones bovum as/mus , Deus

in nobis , atque nobiscum , ut eperemur, operatis. Quae testimo ia accipienda esse in sensu proprio, non obseurhoesiacitur ex secundo testimonio D. Augustini. Major

uero probatur primor nam auxilium ex natura sua in- distens tantum dat virtutem ad faciendum: emo no

dat voluntati, quod faciat, sed praecisὸ quod si lactiva

Secundo nam Deum facere, ut voluntas iaciat, & nota

solum ut sit sactiva , est Deum determinare voluntatem ad faciendum ; sed pet auxilium ex natura sua itidisserens Deus non determinat voluntatem ad faciendum, sed p

198쪽

Dtis. II. In quo con ut atiae sum leti eratis e ax p isi

tius relinquitur determinandum a uoluntate: ergo Deus per illud non facit proprie, ut faciamus, sed per auxi .lium praedeterminativum. Tertio: nam de artifice intanis tum verificatur cum proprietate facere, ut cultellus scin dat, in quantum praevie determinat , & physice prae- movet & praedeterminat ad scinde clum : ergo idem quod prius.

ter recentiores Societatis , negando ma orem . S issicit enim ahunt/, inquiunt, ut cum moprietate veri ficetur Deum facere ut nos faciamus, quod applicet nos ad ope. ra salutatia per gratiam divinam excitantem ,& praeve. nientem , quae sit moralis, & quae interius illulitando int,llectum , & alliciendo voluntatem invitet, inclinet, moueatque ipsam au illa elicienda , adjuvante etiam , concomitaate , cooperanteque physich divina gratia . M tius insuper, quo gratia excitans, & praeveniens, quae vi sua morali eli futura efiicax, nobis a D ciconfertur, ostendit adhuc magis, quam proprie dicatur Deus sacere , ut nos faciamus: nam donatur a Deo sciente, immo

es quia scit e lectum, quem hahitura est. Unde, ut a Deo prodit, habet non solum moralem utcumque vim movendi, sed etiam vim conjunctam cum infallibilitat, effectiit, habetque enicaciam n actu primo. Quae omnia salvantur in gratia ex se indifferenti,& non est necessaria applicatio praedeterminans , sive extrinseca consi. flens iu uoluntate divina , siue intrinseca consistens in en litate physca praeconnexa cum effectu. Breuius totum hoc explicant dicentes, quod quo. ties clε Deo assiimatur facere per suam gratiam, ut nos iaciamus , minimε significatur Deum praedetermi.

nare nos aci faciendum, prae ceu pare que nostram libe

tam detorminationem, sed tantilin significat ne ipsam eon. siti a DEo tempore opportuno, & ex affectu in opus honum , idest in cirena stantiis quibus determina tuto nos eum eiusdem gratim auxiliis ad illud praestat , &complacet, ratione cujus praescientiae velificator, quos Deus gratia ni efficaci in acti primo facii, ut faciamus. Pro ex muti toti impugnatione huius evasonis ad.er. te , nomine gratia excitatilia & praveniemis, quae iit mo eatis, adversarios intelligere gratiam ex se indifferentemas consensum silutarem, & a a dissensum; & niamine gratia adboontis, concomitantis, & eooperantis intelligore con

eursum s multaneum Dei per gratiam item inui fitentem ex se, prout talis gratia determinatur a voluntate no sta, ut smul cum ea praestet suum concursum, immo eundem. Quo scito: Impugnatur primo evasio, quoad eam partem qua sit recursu ad concursum simultaneum seu concomitantem,& cooperantem, necnon adiuvantem modo supra praescripto, utpot/ quid notius. Nam concursus simul. tanem Dri non conducit ad hoc, ut veth & propri8 sal. etur Deum facere, ut nos faciamus : ergo inutilis est recursus ad illum pro veritate , & rigore praedictae loecutionis assertae a scripti ra , Concilii . & Ss. PP & ad. inissae in ptoprio & rigoroso sensu ab adversariis Ante

cedens probatur mimor nam Deum propri/ facere, ut nos. saeiamus , fgdificat aliquam causalitatem D i prae cedere praecedentia reali, & naturae concursum nostrum: nam por ly Gerae ut faciams, quid aliud innuitur , nisi quod Dene D i importet ordinem causalitatis respectu nostrae operationi 3 seut me fac re, ut cultellus scindat, sinii ficat meam causalitatem praecedere praecedentia reali ,& naturae eultelli scissionem; sed concursus smul laneus Des non dicit praecedentiam realem. & naturae respectu concursus nostri, maxim8 in sententia aes versa. riorum , quia iuxta ipsos nnlla distinctio realis intercedit

inter titrum qiae concursum, & quia nullatenus concursus Dei det rminat concursum nostrum rergo eo cursus s.

multanens Dei non conducit ad hoc, ut vetὰ & propriδsalsetur Deum facere, ut nos faciamus. Le δ: Namsi Deum concurrere simulta εδ nobiscum esset conducens ad hoe , ut promth dicatur D us sacere, ut nos faciamus, cum majori proprietate salvaretor nos sacere, ut Deus faciat, quia tantum esset ex libera determinatione no stra; hoe non potest admitti: nam, ut inquit Magri. Pa tens August. in lib. 3. Him non. sve Authoe illius cap. Io. In ouisi itaque opera soneso prius est volvatos Dei ,3Me. νioν I ori arbitrii, iris operatur mus, eo erat ν homo Et ut ait D Ptola: in epist. ad August. de reliquiis Pelagia. nor uin: Voluntati dicina impia volu las humana prasertis stit ideo quis adjuvetis, Dia Doluit ἔ nctu . quia alia vatin, vitie. Item thio Nee e sideraut gratiam αι, quium comitem volunt esse, non prae Diam ει uortim meritorum. Tandem in tib I. de Vocat. gentium cap a. loquens cum pelagianis in. quit: Nee advorraniam , ea, im regulum Ibi posse Miles,

vestini esse, non ducem. Et tandem in epist. relata ad August. vocat gratiam Dei noti solum oreranrem, sed etiam prae erantem, & quaerit ab eo, quomodo noo impediatur

arbarritidi 8 Et ut ait Div. Fulgentius lib. de Grat. Christi

cap. II. Nee dicat, metim es oelye eradere , Dei aiatem gratiaeal viis. Sed dicat gratie D 1 est adjuvare, MI meiam MLis eradere . Quae efficaciter ostendunt, Deum non opera,

ti ea determinationε nostra , sed econverso, & per eo cursum suum simultaneum has loquuti ες salvari noti posser ergo per illum salvari non valet, Deum facere, ut nos faciamuq Patet consiqnentia : nam praedictae loquutiones nihil aliud sonant, quam Deum facere , ut nos iaciamus, ut eas consideranii constabit

mitem qua fit recursus ad motionem praeuiam moralem

indifferentem ex se ad consensum salutarem , & ad dissen. sum . v Sed prius scire oportet, in quo consiliat motio

moralis. Pro quo adverte primo, motionem moralem se tenere ex parte intellectus: nam sicut quis dicitur mo. vere alterum moraliter, quatenus movet illum lege, con.

stio, uel persuasu ad honum, uel ad malum, ita intelle.ctos movet voluntatem his modis, idεst moraliter, cum lex , consilium , & suasio snt actias intollectus. Unci ou plic-m molionem communiter distinguunt Theologicum M. PP. maxim cum Magno Parente August. aliam ex ternam, quae provenit ab externa praedicatione i gis. vel lectio in scripturarum; aliam consistentem in gratia interna illuminante interius intellectunt .& excitante v luntatem, quae immedia ε provenit a Deo. ' Adverte

secundo , talem motionem moralem pertinentem ad intellectum sen ad actum illius non mouere immea late &tati e suae entitatis phylicae sed ratione obiecti, quod volu itali proponit, quatenus proponit honitatem tinis,& utilitatem mediorum, & alias rationes, vel supplicii, uel praemii allicientes voluntatem : nam iuxta ccmmu niorem sententiam ratio sermalis movendi voluntatem

non est apprehentio finis, sed sola honitas , vel utilitas apprehensa , apprehensone se habente per modum condi tionis , & applicationis . anthia scitis . Impugnatur primo praedicta solutio quoad hune te.

eorsum ad motionem moralem: Nam de Deo debet seri saari, quoa facit non tantiim moraliter, sed etiam phy. se , quos nos iaciamus e sed per motionem moralem adhue internam nequit velificari , quoci Dens physic/ sa.

eat, ut nos faciamus: ergo praeter motionem moralem

coaeQencla est alia physica, qua Deus dicatur ficere, ut nox faciamu . Minor liquet ex ipsis terminis , nemo ex proxime dictis & praenotatis ' nam motio moralis

non fit nisi ration oriecti propositi; obieetani autem

non movet, nisi prout applicatur voluntati non a p.

plicat ir illi, nisi prout exivit purὸ intentionalit'

Ioann s lect s. ubi postquam recenset omnes modos, quibus inus hominem movet moraliter, nemp/ revela

tione veritati et internae , persuasione, operatione miracu.

Ergo iusta ta Thom. Deus non solum facit moraliter , quod nos faciamus. sed etiam physich. Patet conseque

tiar nam praeter omnes modos movendi moraliter, ad quos recurrunt adversarii, niteri u addit effcacior m fiagnificatum per illa verba , rei vii iam divine Gerarioris, per quem Deus interius movet, & impellit cor homi nis ad credendum.

tiam nos intils excitantem datur alia gratia adiuvans,& praeveniens ab ea distincta , necessatio concedendum est

Deum facere non solum moraliter, sed etiam physe ,nt nos faciamus sis juxta vid. praeter gratiam excitantem

199쪽

lateri ρε, datur alia gratia adjuvans, dc praeveniens ah ea distincta : ergo De ut iacit non solum moraliter, sed etiam rhysic , ut nos faciamus. Maior non negatur ab adver atiis e & merito, quia est per se nota: nam si erae ter gratiam , qua Deus nos praevenit excitando , est alia ab ea duntticta , quae piae venit adjuvando, non solum nos praeve rit Deus per motionem motalem quae ad gratiam excita

tem spectat,sed etia per motionem physici de veth effecti. vam,quod idem est,acDeu sacere physich,ut nos faciamus. Minoe uero in qua est nostra lis cum Molina, suadet ut ex ipsis ver hiatilentini nam sessis cap. s. ita ait: in quiter pec

eram ad conuenenatims adluam ipsorum,stiscationem, eidemnaria Iiberi assentiendo cooperando, disporantur . Et ibi. dem can g sic definit .' Siquis duerit, Me φν veniante Spi. ritus anni ins iratiocle, arque υus ad toris, bo nem eredere , sperare, ditigere, aut paenitere posse, Aut oportet, tit ei νυμ- notionis gratia e feratis, anathema fit. Ubi duo notanda

sunt μ mum est. quod non solum gratiam excitantem , sed etiam adjuvantem appellat prawesentem, quia illud adiectivum praevenires iuxta rectam coni ructionem ameittit ramque gratiam. Secundum est, quod gratia adjuvans est distincta ab excitante; alias rectius loqueretur C .cilium dicens , e praeveniente ans ratione adjuvante. ergo

iuxta Τrid praeter gratiam excitantem datur alia gratia adjuvans, de praeveniens ab ea distincta. Adri: Nam eoo mtatio liberi arbitrii est effectus non solum gratiae exci. Eantis seu moventis moraliter, sed etiam gratiae adiu. vantis, et nia Concit. expressὸ asserit, hominem disponi

ad eo versionem per utramque gratiam, ut illi cooperetur: ergo auxia Concit concedendum est, gratiam ad in vantem, ut virtualiter saltem ab excitante distinctam, esse prevenientem, nam causa praevenit suum effectum. Sed juxta adversarios gratia adjuvans sub munere alia. xantis non praecedit nostram cooperationem, seu nostrum mella, quia consistit in concursu simultaneo , qui iuxta psos est idem eum nostro concursu ergo contra Coacit. agunt dicentes. quod per gratiam adiuuantem Deus non facit, ut nos faciamus, leti solum per gratiam excitan.

rem seu moralem.

6 Tum deind/: Nam patres, de conellia eum mo dum faciendi concedunt Deo, ut nos faciamus, quem ne gabat Pelagius; sed Pelagius non negauit, Deum facete moraliter, ut nos faciamus.' ergo Patres, & Concilia docini, Deum etiam facere physes, ut nos faciamus. uinoe probatur: nam motio, qua Deus facit moraliter, Di nos faciamus , consistit i .m in sanctis cogitationibus spreulativis, et practicis , quam in quibusdam affecti hi hos indeliberatis ς sed hanc motionem , sive pertinentem ad intellectum. li .e spectantem ad uoluntatem, negavit Pelagius nam verba ipsius apud D. August. lib. I

de gratia Christo p IO. sunt haec . Operatur in nolis DeusMEP . quod lo m es, vel , quod sanctum est , dum nos ter. Hias eviditatuas dessitos, o mcisorum mine animalium ranis eummodo praesentia dilueηtes, futtirae gloria magnitudine, o Damioνum solisitatione Decendis G dum revelatioue sopieula is mi des stium stipentem s citae vii ratem, dum nolis, tu artha nexare non avides, suadet quod histim es . Quias verbis eomplexus est tum gratiam internam, quae imgellectum tam speculative quam prinie/ illuminat, tum gratiam, quae affectum indeliberatum suscitat in volun. state' ergo Pelagius ioci negavit, Denm facete moralia

ter, ut saetamus. Maior primi syllogismi etiam suade

tot : nam D Augult. in eodem ii, cap. 24. ultra praedi ctas gratias docet; quod Deus interna a que occulta , -- stabili ae immabiti Iotesate operatur tu credibus Aminum non solam veras revelationes, sed etiam honos voluntare, ς seu Pe.

lagius ultra praedictas gratias, quibus Deus facit moraliret, ni faciamus, aliam non concedit, qua Deus faciat physich, & emcaciter, ut faciamus: nam perpetuo ex horruit concidere auxilium emeax inferens infallibiliter consensum, ni tradit D. August. epis . ter. ad Vitalem pelagiann me ergo Augustinus Deo tithnit alium mosum aciendi, ut nos iaciamus, quem negabat Pelagius, scili. ces physicum, dc non praecish motalem. ' Adde: Nam Pelagius admisit auxilium suffciens, seu praestans posse, Ot videri potest apud D. Angust. loeo citato de gratia Ch=M. eap. 3. de fideliter relatum a NN. Salmant. tract. x dila i a num. 16a. sed ad auxilium suffciens spectat tota molio moralis, quam admitterit Pelagius, & nl-tia illum concedebat Augustinus auxilium essicax, pro quo possunt videli iidem PP. Salmant. ibuem a non

Ios. ex quo colligunt cum aliis, ultimam de praecipuam controvet liam D. Augustini cum Pelagio fuisse circa au.

xilium emtax I ergci ultra motionem moralem, quam

concedebat Pelagius , tribuit Augustinos Deo modum nos moventii physica effcaciter, quem ille negabat. Pro quo videatur Augustinus apud NN. Sal m. loco citato anum. Io . Per totum & sequentein.

47 Tum praeterea: Nam cie Deo debet verificati cum promietate, quod iacit, ut uos iaciamus; sed per ira

tionem moealem consistentem in vocatione, seu excitariti e interna intellectus, de in assectione indeliberata v luntatis , quam concedunt adversari , non salvatur cum proprietate , Deum facere, ut nos faciamus ergo Deus etiam facit physic , ut nos faciamus. Major concedit ut nitro ab advertitiis. dc merito, nam in re adeo gravi,

de controversa cum haereticis ineleaibile est Concilia .& Patres loquios fuisse in sensu purὸ metaphotico . Munoe uero prodatur ex Arist. I. de Generat textu 3 si asserente, causalitatem finis esse motionem metaphoricam ,

quia non est motus physicus, sed intentionalis. unae pro .ptih movete est aliquid emcete, ideoque causa essiciens

definitur esse id, a quo simplieiter ineipit motus; feci

motio motalis est puth intentionalis & odiectiva, ut notavimus nu.43.erga per eam non salvatur eum proprietate

Deum facete, ut nos faciamus. Ad hae : Nam quotiescunisque ait Angustin. quod Deus facit, ut faetamus, utiturvethis Apostoli dicentis: Ceus es, qui operatur in notis ohellas se enim usus est illis, & loquius lib. de Grai. o LMarbi t. cap 17. sed ille, qui excitat, de movet tantum m raliter alium ad aliquid faciendum, solum per metaph

tam potest dici, quod illuci facit ; & inopterea qui aliam

excitat ad elargiendum eleemosynam, solum improprii potest dici, quod ipse elargitur: ergo nec Deus propriὰ potest dici iacere, ut nos faciamus, si nos non movet physich, sed tantum moraliter . Urge ν: Deus per motionem motalem nihil .liud facit nisi applieare objectum, ut hoc moveat voluntatem , sicut qui applicat combustiis

bile ad ignem I sed de applicante eombussibile ad ignem, nisi impropri8, non potest dici, quod com hulit: ergo Per motionem praecise motalem solum impcoptiὸ potest

citet, quos operatur .

8 Tum ueniquὸ . Nam peream motionem debet facere Deus, ut nos faciamus, qua veri ficetur voluntatem non esse moventem, demotam phylicὸ circa idem . noa

esse primum movens de se determinans physice, & Deum, Irincipaliter acti τε discernere consentientem a non con entiente, subiicereque sibi physich voluntatem; sed permotionem praecis/ motalem non vitatur, quod voluntas

nostra sit movetis, de mota physch citra iciem, nec quodsi ptimum movens, dirimum se determinas phylice; nec verificatur, quod Deus sit principaliter uiscernem activὸ consentientem a noti consentieme, de quod subii-eiat sibi physich nostram voluntatem: ergo Deus mos tum facit moraliter, ni nos faciamus, sed etiam physict. Maicit eu hucusque dictis debet admitti. Et minor μωhatur : nam in primis voluntas est mota physicὸ per ope. rationem , est etiam moveas physic/ ipsam operationem, quia physicδ causat eam, quin moveaturi per vos)pbysich a D o'. ergo esset movens, de mota physict circa idem. Deind/: Deus per vos non mouet physich, nec ph scὸ determinat nostram volvatatem, sed haec onichphysich se determinat . ergo esset stimum se movens, deprimum se determinans Praeterea: Ille in incipalius discernit, qui principalius causat operationem ; sed causa physica principalius causat operationem liberam, quam causa moralis ergo . nisi Dens moveat physichnostram voluntatem ad consensum , voluntas nostra . Ac non Deus,

erit principalior discernen Tanahm: Deus eo modo subii- eit sibi nostram voluntatem, quo illam movet, si puyscE, physes; si tantum minaliter, moraliter tantum: ergo permotionem moralem noo illam Deus subiicitet si physicE. v Nee prodest pro his omnibus probationibus recurrere ad scientiam mediam , asset lci quod motici motalis datur a Deo cum praesentia, de ex praesentia consensus. Nam hoc simul impugnabitur cum recursu ad gratiam sumetentem ex praevis e consensus per scientiam mediam , quod iam praestamus.

eam partem, qua fit recursus ad auxilium sussiciens ex praevisione consensus pet scientiam mediam, qui recursus est

200쪽

est teque, advers riis pro motione etiam morali . Nam non solum in statu absoluto, sed etiam in conditio attide hei 'etificari cum proprietate, quod Dens facit, ni nos faciamus: sed in natu conditionato non saluatur cum

proprietate Deum facere, ut nos faciamus, nec per auxilium sufficietis adaeqnatum secundum se , ad quod peristinet motio moralis asserta ab adversariis, nec per auxilium sufficiens ex praevisone consensus per scientiam mediam ergo neeessaria est alia motio physica distincta ab auxilio suffcienti, ut in statu conditionato verificetur cum

proprietate, Deum sacere, ut nos faciamus. Maloe videtur certa I quia testimonia adunt a num. 4 t. militant

pro omni statu . Et quia etiam in statu conditionaici debent salsati in Deo jura causae primae, quae dissicit δέ, luati possent, nisi Deus veth& propriε iaceret condi

trionath, ut nos conditionate iaciamus. Minoe quoad se. ennuam partem est satis perspicna, quia scientia media suppo it consensum conditionatum , gratiamque iam cientem consitio a tam . Quoad primam vero suadetur:

nam per illam gratiam Deus propriε iacit, ut nos facia-miis in omni statu, perquam veliscatur Deum vere &ptoptiὸ operari nostrum vel , iuxta D. Ausus . regulam traditam num. 4'. sed per auxilium sufficiens ses dans p/s secundum se Deus ver8 ct propriὸ non dicitur operari nostrum Deia, ut acerrim h decertavit D. August. contra Pelagium, & communiter Theologi contra Da. ra ergo neque per auxilium sufficiens secundom se sit. vat ne uerh fle propri/, Deum facere, cit nos iaciamus in aliquo statu . Pro quo videatur D Τhomas 3. Contragent. cap. M. ubi hane rationem illustrat, & praedictam evasionem resellit. Confirmatnt. Onia nequit Deus propriδ Beere, ut nos saetamus, per illud an allium, quod non determinat Isce nos tum ferare: nam aliud est Deum facere, Ot nos faciamus, & aliud facere, quod nostra voluntas si iactiva : per hoc enim secundum lignificatur praecis hindifferentia ad faciendum, & non faciendum , at perptimum determinatio ad faciendam et sed pet auxilium sufficiens, etiam1 descendat ex praevisione consensus per scientiam mediam, Deus non determinat nostrum Mere ;s quidem e currit, iuxta principia ad vetiariorum, ex sola determinatione nostrae voluntatis : ergo per illud, esto reguletur me scientiam mediam, nequit Deus Π mih facere, ut nos faciamus.

. VIII.

Potesimiam findamentum Thamissariam desimplum ex supra.

mo domisto Dei.

se πYLtimo probatur nostra conclusior Nam si I gratia efficax requisita ad actum libernm silutarem non esset ex sede ab intrinseco emcax sed depecidenter a scientia media , siqneretur possibilem esse visum, in quo Deus, non posset metapbysic/ conver. ρεσε libetὸ hominem, ae proindὸ nec praedestinate illum ad gloriam ut cotonam: sed hoc non potest admitti, ni potὰ pugnans eum supremo Dei dominio et & cum pluribos testimoniis sacrae scripturae. & M. PP praeci. λ Augusti t.' ergo gratia e scax exacta adactum si scitarem libet om non est efficax dependenter a seientia media, sed ex se & ab intrinsere. Minoe ex ipsis testimoniis constat Nam Esther i r.

dieitur.' Domine Rex omipotens is ditione tua etinna Iuripo a d me es , qvi posse itia resuere voluntati . sap. Ir.

Visisti Macbii tui qias resiseel Et ad Rom. 9. Voluntatiis quis re et Matth. o. rium est Detis δε lapidibus tuis seitare filio, Abra3 . Ex Anthos testimoniis colligitur praeiudieare supremo dominio Dei , eiusque omni m. tentiae , qui concederet possibilem esse ea sum , in quo

Deus non posset metaphrace convertere liheis homi nem . Ex quibus inseri Magn. Parens Angus . in Enchirid. cap. M. quod desiperet impie, qui doceret, Detim malas

in Maeum n pose eo errare . Ibidem cap. ys. perietuarii sum aestra remesionis initium , nis eredamus in Dram Pa

rem ommpetentem : neque enim ob aliud veraestra viratus

omnipotens, vis quia , qui vita viae , sevites, neque Dolia rate eukaspiam erentina Doluntatis omniparentis impeditur es

potentem Deiam posse eo eraeis. Et lib. tr. de Genesi cap. ita Posser ipsoνum voluntatem hominum in honum e verae νe r posset plan8, quoniam omni tens es Et lib. de Cottin.& gra . cap. Iq. Volenti sidest Deo) DIυum furere a dum Bommis resisti drbitrium I se enim velis , oia Λoue in isdem

tis , aut nolentis estpote te, in divinam votantarem non amis

tediat , nee superet potestatem. Uta addit .' H let huma.

potesarem. Ibique eo ludit c Muti Bolet in potesules vitiaeta es fiam tum, suam tu suas. Sequela mantis probatur: Nam s Deus per tae t iam mediam videt Petrum restitutum auxilio A, y

teli etiam videte restitutom auxilio E , ct se de aliis pluribus, immo de infinitis , & de omnibus possibilibus,

quia omnia sunt ex se indifferentiar ergo poterunt sanis gula,& omnia apparete inefficaciae ergo ii gratia ess.cax requisita ad actum libet um silutatem non esset ex

se efficax, sed dependenter a scientia media , possibilis

erit casus, in quo Deus metaphysice non posset converis tete hominem , nec praedestinare ad gloriam ut coronam

si Respondent aliqui eum Ripalda in M. M. de P

des, relato ab Henaci, concedendo possibilem esse ca sum, in quo per scientiam mediam nullum auxilium appareat eficax, Negant tamen casum , in quo Deus non possit absoluth convertere liber/d quia ad hoe sui ficit, quod Deus possit conserte auxilium, quo volu las orata possit Converti: nam sicut hanc converat per auxilium Dei est Deum illam convertere cum suo au. xilio, ita eam posse converti erit posse Deum tali auxilio eam convertere. Et cum sit metaphyse impcis talis rasus, in quo Deus non possit conserre voluntati creatae auxilium sussiciens, quo ipsa possit converti,

hine insertur esse impossibilem casum, in quo Deus non possit illam libeth convertere. Sed haec evasio multipliciter refellitur . Primor Nam ex hac solutione sequitur , quos Deus possit --minem convertere libeth sumetenter, secus vero ess citer ; sed hoe est eontra D Augus'. hoc reprehende tem in epist Ior. ad Vitalem Pelagianum , ubi ait roperatiar quippe ris sima nro is i o est, in veti st

a veia, Me operatio ejus auli is nobis prosit, efficimus . Erga

per praedictam solutionem non fit satis nolitae rationi. ULeιηM. Nam juxta D. August. noo solum dehet velificari, quod Deos possit convertere conserendo auxi. lium sufficiens, sed etiam quod voluntas creata, non possit impedite increatam, ne actu praedestinet; sed in a. ta solutionem datam voluntas creata potest impedira divinam, ne actu praedestinete ergo non potest admitti. Tenta. Nam ut uerificetur , quod Deus possit con vertere voluntatem quando, ubi , de quomodo ipse v lit. non lassicit, quod possit illam convertere , quandra ipsa velit, sed quando ipse Deus velit , non quia conis

versio m possit ipse solus evicere , sed quia ipse solus ita potest velle, ut impossibile sit consequenter , quod

non sequatur e versio elicita a voluntate creata . Nam,

ut inquit Div. Angust. lih. de Spirit. & litter. cap. 3I. Hane dicimus potestitem, tibi hia tali ad rae faecitas faciendi. Unde Mems eis peragare tiberi dieitis , qtiod, stivit, faeit; μ non titist, non fiscit; sed iuxta Ripaldam , etiamsi Deus uelit convertere hominem, non faceret illum converti actu r ergo fgnum est , quod non esset absolutὸ in potestate Dei illum libeth convertere . Ugiuaria. Nam, tit omnes sectatores scientiae mediae aris

Iuunt contra Thomistas, qui non habet, nec pro suci ibito potest habere atri id requisitum essent aliter ad perationem, non illam habet in sua potestate ; sed in illo eventu, metaphysich possibili, de nullo auxilio es.ficaci, Deus non haberet, nee pio suo libito posset haahere aliquid essentialiter requisitum ad conversionem li- heram, nemm scientiam mediam de effcaela anxilii, quae est essentialiter tequisita ad existentiam conversa nis ex patie Dei e ergo Deus in illo euentu non posset absoluth illam emere . Eu quo insertur , voluntatem creatam posse auxilium sussiciens reddere effcax , &non voluntatem divinam quia illa posset se converte. re, si vellet , & impedite scientiam mediam de inessi. cacia auxiliorum, quod voluntas divina nequit iacete, etiamia vellet. in quam alienum si a doctrina Au gust. quisque uidebit, si recolat testimonia supia adus m. Deus independenter a praescientia condi. lanata conversionis non potest saltem proxime moere