Tractatus theologici juxta miram D. Thomæ, et cursus Salmanticensis FF. discalceatorum B. Mariæ de Monte Carmeli primitivæ observantiæ doctrinam. Tomus primus quartus Per R.P.F. Paulum a Conceptione, .. Tomus tertius tres complectens tractatus. Quoru

201쪽

stam: nam potestas proxima Dei ad p aetidam Mea.

ter eonvertiouem supponit praescie tiam e ciuicina. tam illius, si docent commaniter recenti Nes Societa

sis ; sed qui potest impediti a potentia proxima compa. randa, vel qiii inci suo libito non potest illam comparare, non potest uici, quod absoluth potest . rem Drusinoo posset absolute, & infallihilitet ponere conversio. nem io illo eum tu. Propter haec, & alia , quae hievi. statis gratia omittimus, haee solutio Ripaldae commu-ohet deseritor a suis Sociis, qui ad alios duos modos

plausibiles recurrunt.

sa Primus ergo modus , quo respondent praedictorationi, reducitur ad Degandum sequelam de possibili. ate meta physica illius casus ..Ad cuius probationem respondent, illam regulam argirendi a resistentia sngo. ornm auxiliotam indifferetilium in statu conditio toad resiste tiam omnium tam sistere. Homo enim tu. tus nequit potestate morali, & essieaci vitate diu saespeciali D,i gratia omnia precata venialia; de tames potest singula, & per breve tempus omnia . Item pec. gator , nisi adiuvetur per gratiam , non potest longollempore vitare omnia peccata mortalia , cum pollit

cingula. Rursu Deus in hoe instanti pntest producite fingulas creaturas possibiles. &non potest simul proau.

cere omnes. Sic ergo patest discurri eirca potestatem risistendi sngulis auxiliis , & n cessitatem metaphys

cam noti re auo di omni hos in nain conditionato. Ηm tamen solutio evertitur primo , retorquendo

exempla in sui favorem proxime adducta . Nam in pri. mis homo iustu potest me Neve tempus une speciali Dei gratia vitare omnia pereata venialia , quia maestaingula uitare . ego si homo potest te sistere sinpulis auxiliis se scientibu , etiam pos est per Neve spatium resistere omnibus, quae tu illo disiuncti τὸ communicari

possunt , quae sunt syncathegor emati est infinita . Perno a retorquetor secundum exemplum . Deiruti: Nam quia quaelibet ereatura postibilis potest ma existete, re hos existentia unius est compatibilis cum noci exi. stentia alterius, recth valet: Emes possit s ea casur, auquo niati existit ergo etiam valebit e Voluntas in statvi eonditis αρε mees non consentire gulis auxiΦι sisserentibus,

Esertitor Deondo. Nam propterea potest quis prς- videri resistras singulis auxilii , quia ex se sunt indifferentia ad conversionem, & ad eatentiam ejus e sed om. Dia auxilia collecti vh accepta etiam sunt ex se indissi. gentia, itaut in tota eos lecti e nullum determinate sit, quod inierat ex se infalsi hi liter conversionem : dc prop. terea si per impossibilε Deus consertet oraria simus, adhue uoluntas esset indifferens ad utrumque: ergo m. eest inae uideri resisteas in statu conditionato omni s au. xiliis collecti νδ. R ratuν. D ns, praescindendo a scieri. Ea media, cognoscit tantum per scientiam simplicis in. ligentiae petium esse indifferentem ad cocis et sociem, Ee ad ei os carentiam rati e eo lectionis au viliorum sus entium , alias claretur connexio metaphysica colle. ctionis eum e versione, de haec cocinexio deberet esse antecedens nostram libertatem; seu scientia media noaticit, sed supponit suum obiectum e ergo etiam Per ientiam mediam potest Petrux praevideri in statu coa.ditionato indiff erat ad eonversonem, &as eius caten. tiam ratione coll-ctionis auxiliorum , ac proinde tota collectio in illo statu non habet in salsi hilem connexio.riem cum conversone I ergo potest praevideri resistens

emi eos lectioni. v Roborat ut amplius sub alia forma. Nam si infinita eos lectio auxiliorum ea se indifferentium

fundaret metaphysi ea ira infallibilitatem conuersionis ii. herae, Deus noscens illam eollectionem per scientiam simplieis intelligentiae pomi habere decimum eis callsaltem intentivom ipsus , antevertens scientiam mediam; sed hoe in sententia adversari eum non potest admitti, aliis conversio octo esset lihora juxta illus axioma ab illis mordicus retent om , videlicet, 'iuei um d Miasin. Empedibu , inferius in diffs,hρεν Λικνum actum , d syrtiit II.

vis omnium auxiliorum simul , vel est ex se connexa eum actu; vel non Si nod est ergo, ea prccish attenta,

non importu contradictionem carentia actus. Si est : er.

xo potest Deus habere decretum ectea x saltem intentu

Di p. III. de Gratia actuaI.

unm ipsius actus: ergo hic nequit esse liber. Patri e n. sequentia: ob adductam axioma. Evertit in tertio . Nam metu ictus casus non rem. gnat, sive cumulus auxiliorum sit finitus, aut infinitus Et quidem de cvmnio finito au ailiorum communitet ad mittitor ah ad seriariis. Et merito . alias posset dati Casus , is quo voluntas creata insallita liter eoaseeteret ut per centum auxilia, & per decem. & per quatuor is per duor quia non est maior ratio de uno casu, ac de aliis .m m omnia auκilia sint ejusdem tali is specificae , de se. lum differant penes magis , & minas. Possetque ulterius dari casus , in quo nulli aurilio posset res uete : nam eadem ratio militat de uno, ac de duobus auxiliis determinatis.

Quoad secundam vero partem probatur assumptum . Nam sol natas non minus libera est sub omnibus iliis ad resistendum , quam ad consentietidum: ergo praedictus casus non repugnat . etiamsi cumulus auxiliocamst insolius. η Diees, voluntatem posse resistere infinitis, de omnibus determinate sumptis, secus uero consa sh & vao acceptis. Contra est: Nam nullum auxilium ex tota collectione , sive sumatur aeterminate , sive v

x , est ex se essicax iuxta sententiam Contrariam .' ergo voluntas manet cum pleua libertate ad te sistendum om

nibus auxiliis, sue sumatur determinat E , si ψὰ vagh. Confirmatur. Nam idem est, voluntatem non pos se resistore omnibus au Hliis, & sotth infinitis coisua , in suppositione quod possit resistere omnibus in parti. culari, ac non posse resistere alicui, vel aliquibus ex tot auxiliis, de intensioribus in in Mitum in tota collectio ne comprehens s , in suppositione quoa restitetit jam

pluribus finitis, .el infinitis; sed hoc non tollit, quos

possit res uere omnibus consus/r ergo. Minoe in hatur anam libertas, sub qua voluntas praevidetur conditiociatὰ resistens , non determinat, impedit , aut tollit liberta. tem , aut libertates subsequentes adhuc vag8 acceptas: quia nullam connexionem, aut oppositio.iem habet cum illis: ergo.

33 Avertitur quarto. Nam adhuc admisso, casum

esse impossibilem attenta collectione omnium auxilia. eam, hine tamen non esitatur casus, io quo Deus noummi Petram liber/ c vertere ut constitutum in tali oriscline rerum, de sub determinato auxilio; sed hoc rem. gnat Iergo contra supremum dominium Dei , e usque omnipotentiam procedit, qui negat auxilium ab intri.ise. coeffcax. Maloe videtur certam principiis adversariotu: nam clatur casus, in quo Petrus praevideatur pre sciem

iam mea iam conditionale Mn consensuras , in quo

Deus absoluth noti potest illum convertere: quia pote nas Dei absoluta ad conuertendum hominem libete su p. ponit essentialiter scientiam mediam Deo non lihet ..m de con .et sone libera conditionath sutura. Minor vero pio. hatur tum quia te pugnat, iuxta testimonia scripturet,

At PP. praeeipiah Augustini , quoa Deus non possit Om.

n potentissima potestate convertere voluntatem, quam voluerit, quando, quomodo, dc uti voluerit; ergo re pugnat catus, in quo Deus absolute non possit conver. tere liberὸ hominem constitutum in tali rerum ordine,& sub determinato auxisio. Τum etiam .' nam repu.gnat, quod voluntas sub aliquo auxilio determinato ,&ia tali ordine rerum constituta possit proxim8 se eo veris iere libeth, Ae D us ahsoluth non possit illam conuertere liber8, alias aliquid, quod esset possibile voluntati treatae, esset D ci impossibile, de carentia conversionis esset libera voluntati oratae, non autem i.1cteatae; seu voluntas creata potest ahsoluth proximὸ se e Hrtere li- rh enm quolibet auxilio determinato, & sub quolibet ordine rerum constitutar ergo repugnat casu , in quo Deus non possit liberὸ eonvertere hominem sub de re. minato auxilio, & in tali ordine rerum constitutum. Dicere autem sui dicunt aduersati i) hoe nullum esse absurdum: quia impotentia praedicta in D O prouenit ex divinae libertatis usu productione, & consertione v luntatis, io hacque instruenda determinatis principiis libertatis, quibus ei relinquat se determinare electi vh per consensum, vel per eius earentiam , opponitur in mimis Trident. sess 6. cap. s. ubi ait I C et dicitur, Co istimini,

traria preMnisi ea istemin: ergo postquam libertatis nostrae admonemur supposita productione, de conversione v

202쪽

DoLII Iu quo tonsi gat auxillam, seu gratia e ax. ass

i tat , et aliis comprincipiis libertatis per auxilium

sussiciens , ita quacumque cccaso e veracii r petimus, quos D us nos convellat; seu non recte petimus a Deo, quoa ipsae ima state no a valet e go juxta Conci l. non

sol si tua dictum essugium sustineri. Oppo litur etiam . Auguli tuo uicenti, quos Deos habet magis ram;

ec Dre nrates dimem in , qtilm Us suas ; cum in tali casti homo possit proximε se convellere libere, & Deus non possit i lucii convertere: dicenii insuper, quod ita ritiae , ct in uolentis, & nolentis est potestate, ut divinam voluntatem non impediat, nec superet potestatem ; eum in tali ejsu homo possit, & Deus non posset: quoci elipotesatem humanam suptrale divinam . Opponitur tamdem ait stulta iidei, in quo credimus Deum omnipoten- em; cum conversio in tali eventu sit possibilis absolu.tὸ, quia Loino potcst se convertere ; & Deo nou ut possibilis. I. IX., 56hηdtis me. Iti bilis oretinerudi et surdo. 34 C Exundus modus plausibilis occurrendi absee

o cio allato num. so. duo supponit, At quod sit prorsus imponi bilis calus, in quo Deus non milit c . vertere homiciem actu necessario, praedestinateque illum ad gloriam ut haereditatem: & quod talis casus sit ilia. sibilis mota liter, di juxta regularem , praesentemquepto viventiam a huc actu libeto Loquendo tamen de possibilitate ii .etaph, sica illius casus, simulque de conaverisone libela, praeuestinatione ad gloriam ut coto nam, admittit illum; quio sequatur aliquod adsutatam. Nam in plinia, noti est contra Scripturam, & PP. illum concedere, si averat impossibilitatem moralem de qua

pacise loquvotur. D. Liae impotentia metapl xlica iueo admissa diu converteti sum hominein actu libero , non est on distinum omnipotentiae, sed quia voluit at temperare eatra voluntati creatae a se inciductae cum ea libet tale, qua possit resistere cui .is vocationi indissereo. i, per q iis in excitate tur. Sic in sententia Div. Τhom. Doti arguitur diectus omnipotentiae ex eo, quoa Deus Angelum limes lapsum non possit convertere. Sicut nee arguitur juxta communem opinionem Τhom istarum ex eo, quod Deus non possit necessitare voluntatem cre

eam, in suppositione quod diligatur judicio indifferenti.

Sed c ita hanc lolutio rem stant primo omnia , quae diximus num. Praec. per totum. Stat secundo, quod ex ea colligitur, Deum non esse metaphylace omnipotem rem ; hoe non admittit praedicta solutio: ergo non est sustinenda. S quela maioris probatur : nam Drus non

esset metaphylice omnipotens, si non posset metaphysichproducete aliquid ahsolute possibile ; sed in eventu, quo

omnia auxilia praeviderentur conditi ath in Ucauta , conversio libera esset ahsolute possibilis , & Deus non posset metaph, sic λ eam producere : ergo sequeret Deum non esse nieta prisce omnipotentem. Masor est per se nota. Et minor probat ut quoad primam par. rem t quoad scundam admittitur a respondente i Nam

quidquid est absolute possibile euilitat causae, est in se a Molute post bile, sicut absoluie est existens, quidquid p itur extra nihil a qualibet eausa; sed in illo eventu conversio libera εu absolute possibilis voluntati citate: ergo est absoluie possi hilis.

Confirmatur. Si daretur Casuet, in quo Deus meta- physice non posset extorquere ab homine subitantia comversi is, recte argueretur Deum no a esse omnipotentem:

eigo pariter si eii possibilis casus tu quo non possit ab

eo extrahere conversionem liberam , recte insertur non esse omnipotentem. Antecedens conceditur ah adversa riis. Coniequentia vero probatur: nam pi plerea ante cedens est verum, quia aliquid possibile voluntati crea ah, nempe si hstantia conversonis, essEt me a physich im.

possibilis Dio; sed id ipsum sequitur ex eo quod polli.

Ulis sit casus, in quo Deus non posit ab homine extra. here conversionem liberam: ergo etiam sequitur Deum

non esse omnipotentem.

Stat tertio, quod si est nollibilis casus , in quo me

raphysice Deus non pessat unu homine convertere, ac Pro an ist Onacita auxilia sitit ei in meacia, ei iam possibilis fothi casus, in quo noli piaIlint in alio homine permittere ullum P calum, ac vicitisue omnia auxilia , ut eis cia: par

Tona III. I. Trici. Suris edi in est ntrobique ratio, sicut aequalibertas est in umluntate creata ad conuersione N, & ad ejus carentia in et sed hoc videtur esse contra Dicient sess. o. can. 22. ubi destiit: si is di erit, Ia uiarum vesane fecisti auricio Dei

in aecep a bhescia pose μνare sesse, vescum eo noa po se , ana. tbema ID. ergo repugnat casus , in quo omnia auxilia sint inessicacia . Minoe probatur nam tunc quolibet auxilio quantumcumque exiguo homo converteretur, &persevitaret: ergo non indigeret auxilio speciali ad perse. verandum e hoc ex diametro opponit ut supradicto de creto C cilii: ergo contra illuci agit, qui eo euit possibilem esse casum , in quo omnia auxilia sint emeaei a.

Acide primo. Nam si possibilis est casus, in quo

omnia auxilia praevideantur essicacia, sequit ne hominem noci teneri, imino nec prudenter posse agere Deo gratias ob non permissum lapsum in peccatum d quia permicho ess t mo impossibilis , cum quolibet auxilio homo

illud evitaret, & siue auxilio non possit homo peccare et sed hoc etiam videtur opponi passim Scripturae, Conciliis, & SS. Pp. ergo impossibilis est casus, laqnores

pectu nutus omnia auxilia praevideantur emcacia , &c shqtienter etiam est impossibilis casus, in quo respectu alterius Omnia praevideantur illossicacia. A. de secundo. Nam si om ita auxilia respectu unius possunt ptae viveti inessicacia , & te spectu alterius em-cacia , simaeretur , tum posse sine recursu ad iudicia prosunua Dei reddi rationem , cur unus eligatur adglo. tiam ut coronam, & non alius , tum D uiri non uis cernere principaliter unum ah alio ; sed haec non possunt admitti , quia opponuntur claris testimoniis Scripturae, de D. Augus imi remo. Sequela majoris quoad

primam putein suadetur: nam, suppositis eisdem auxi .liis in utroque , ratio electionis in uno , & ratio non l6ctionis in alio esset libertas utriusque: ergo sine recurisse ad iudicia D iredderetur ratio, cur unus eligatur,& nou alius. Unoau secundam etiam suadetur': nam Deus in volentio auxilia ine1ficacia uni, & altet i efficacia aliter se habere non posset.' ergo non esset Deus, qui principaliter discerneret. Stat quarto contra eandem solutionem , sequi eraea, quoa possibilis si casus, in quo respectu omnium

creaturatum intellectualium Cuncta auxilia viderent rinethcacia; hoc est maximum absurdum: ergo impossbilis est casus, in quo respecto Dnios cuncta anxilia snt inefficacia. Major videtur certa.' quia sicut respectu unius omnia auxilia sunt indissuentia, ita respectu

omnium: & sicut propter hanc rationem una voluntas

potest resistere omnibus auxiliis possibilius; ita propter

eandem omnes istuntates possibiles.' quia omnem gauistient aequa libertate , & quia par ratio est de infinities infinita colliatione libertatum , ac de infinities infinita

collectione auxiliorum. Ninor vero prohatur.' Nam maximum absurdum

est, Deum non posse exercere attributum institiae prae nitativae, non posse esse obiectum spei theologicae, nullum posse a Deo aliquid petere conducens ad virtutem,& meritum vitae aeternae, tandem Deum absoluth non esse omnipotentem ; sed haec, & alia sequnntur ex possibilitate praedicti easus. Nam in primis potentia ad prae- mundum ex justitia de petiuet ex praevisione meriti conditi nati sutori; si oci tunc in nulla voluntate praevide. retur. Deinde obiectum sotmale spei theologicae est Om. nipotentia, ut saltem potens efficacitet auxiliari ; quod tune Deus respectu nullius voluntatis possihilis pom eptaestare, quaa omnia auxilia possi hilia te spectu omniti voluntatum possibilium prqviderentur conditionale inessicacia, ex quorum praevisio e resultat impotentia absoluta proxima Dei ad enicaciter auxiliandum. Hinciti et tui, nullum posse in eo eventu petete a Deo aliquci conducens ad virtutem , & meritum, quia dum petimus,

Conserte nos Domine ad te, o em, temtiν, Ac in Oratio edominica, Et ne nos ti ducas in tentationem, petimus ararixilium emcax, cum sufficientia nulli denegentur ,& a mxilium Efficax nulli Deus praestare posset. Et tandein omnipotentia est ad omnia possibilia; & in praedicto euem a gloria ut cor a & meritum essent possibilia respecta omnium voluntatum possibilium, &noci respectu volun . tatis increatae, quod est idem, ac Deum non esse ab solute omnipotentem. Ergo eκ possibilitare pradicti evem

tus sequuntur maxima absurda.

31 Pio his omnibus inconvenientibus vitandis, sua

Bh a quae

203쪽

quae spectant ad ratione . sive quae spectant ad scriptu. tam , Coucilia, & s S. PP. recurrunt adversarii ad ovas appositiones in ea evasione adductas in quarum prima supponebant, impossibilem esse mΣtaphylice casum , in quo Deus non pollit quemlibet hominem convertere actu oecessario. Et in secunda dicebant, duos, aut tres casus in impugnationibus recensim esse impolli biles moraliter, delatio, di secundum praesentem provide atiam: an quo

sensu exiit imam loqui Scripturam. Concilia, ec Pp SQ nulla ex his suppositionibus prodest ad prςdicta

anconvenientiae valenta. Non prima. nam Scriptura, αμaecipue Augustinus loquitur de omnipotentia Dei circa

conversio tem liberam.' ergo non salvatur attributum

omnipotestatiae in Deo , si possibilis est casus , in quo

Deus metaphysice non posui convertere libete homine. Antecedens probatnt: tum quia August. quae ih a. ad simplician. circa med. inquit zias duat di se Deo mo .

dura voeandi, qua etiam Uuia ad eam suem mentem a Iuant , Des talemque conburieret, in qtia Iacob Iustificat,a est;

Sed Iacob sustificatus est libet/.' ergo D. August. lmqnitur de omnipotentia circa conversionem liberam. Tu etiam . nam lib. I. Contra cluas epistolas pelagianor.

poli quam dixit, Quod Deus eoi Assueti occultissima , deviticacillima potestate convertit ab ina clatione in leni talem vi suae omnipotentiae ciuxta illus E:ther i 3. M.

D Augultinus cum scriptura , clum Ddum fatetur omisDipotentem, agit contra pelagianos e sinuantes pet ecficaciam pote missimam diuinae gratiae assertam ab ipso Augustino tolli l hetiatem et sed si loqueretur de comversione necesIaria, frustra laboeasset, quia id ipsi libenter admitterent ergo loquitur de Omnipotentia respectu coo .etsionis liberae . Adde Nam impugnationes supra adauctae, de absurda in eis eomprehensa sequuntur ue. terminate ell impotentia Dei ad conversionem liberam, tit iterum tecolenti cO.utabit, et inopterea supervaca. oeum est illa repetere. 36 Non plus lavet secunda . Primo : nam omnes motiones, sive physica , sve morales sunt ex se indiffere ut es in sententia adversariotuin ergo conversici non connectitur necessatio mocaliter cum aliqua determinatae

ergo nec eum pistibus finitis: ergo nec cum omnibus collective. Patet haee ultima consequentia . Tum quia eadem ratio est de omnihus, ac de pluribus sinitis, v. g. de mille. Τom de quia omnia collectivὸ accepta neque. iant simul communicari. v Secundo, deum otius. Nam

possitatis est metapi sch casus, in quo Deus non sit omnipoteus, et nisi hoc vitetur, manet id suo roboee principale inconvenines hucusque intentum s seu s est possibilis metaphyhc8 casus , in quo Deus non possit

hominem libere convertere , Deus in tali casu non esset metaphysich omnipotens, quamvis esset moraliter omani potens , quia conversio libera est possibili, nostr. voluntati, non solum moraliter, sed etiam metap schrergo non evitatur principale ah surdum, nobis intentu, de ablatione omnipotentiae a Deo. 37 Solum. superest occulere duobuet exemplis de Ammis ex nostra do trina, quibat muriebatur adver. sitiorum evaso adducta num. 34. Et in primis mimum exemplum, consistens in Angelo malo inconvertibili , de inflexibili , non est ad tem. Ptimo, qnia licet D. Thom. et ejux Schola d sendant, quod Angelus malus, atten ea esus e naturali exigentia qua petit insevi, liter per. si vetare in uictamine de electione, quam semes deliberate amplexus est, non possit a Deo converti; non tamen docent. Denm de potentia ab lota noti posse illum convertere iam necessario, quam libere iureque dicunt posse Drum, metaphysice loquendo . anserre ab eo ductamen iam conceptum, uel per suspensionem conciar. R uεl per immissionem alterius cliena minis omnino indifferentis, vi cujus Angelus e stitueretur in ea indis serentia & lihertate , quam ha hoit antea. Hoc enim

quamvis esset contra eis ellistentiam naturalem, secus vero contra exigentiam essentialem . Secu/do . Nam dato

visu, quod Ditis non posset adhuc metaphysici illum

converthre liber/, non sequeret ut inconveniens , quod insertur ex sententia contraria ζ iuxta quam Angelus eum

quolibet auxilio posset proxime se librae comenete, de

Deus, alenta tota collectione auxiliorum , non pine metaphysice illum convertere libeth. Poti). Nam adhue permisso absurdo, quos Am lus posset se libete comὐertere , dc Deus non posset illum libere cotvertere, Iobige esset illo majus, quod deducitur ev modo dicea-di adversariorum.' quia juxta ipsos impotentia D 'i ad

coavertendum Angelum esset omnino antecedens flca,

soluta, cum ex suppositione sibi non libera non posset in illo euentu conserte ei auxilium enicax . At impo. tentia Dei ad con .etiendum libere Angelum post lapsu ira, quamvis Angelus post illum posset se libere convertere, ortu duceret ex aliqua suppositione ipsi Deo libera, ex luhera nempe pernasti e peccati , cum potuisset Deus illum coci seruare cum tecto dictamine mattico, quod habuit in primo instanti, sicut conservavit Angelum hocium. His ergo de causis hoc exemplum non est ad rem. 18 Cilica secundum exemplum de voluntate instructa judicio inclisserente, quam D iis nee divinitus potest necessitare: Dicimus primo , tem hanc nos esse adeo certam adhuc inter et homilias , ut non destit plutes opinantes posse Deum ue p tetitia absoluta illam neces.satare, etiam ii vitigatur iudicio indifferenti , ut potest videri apua Palanco tract. de ρνουι M. quaeu. 13. num os. Et licet opinio contraria sit mohahilior ; nihil ta. meo si. et modo dicendi Iesu itatu .ri, quem impug iamus. Quia ex praedicta Opisicine Τhomiliarum no a sequitur, aliquid possibile voluntati creatae esse absolute impoLs bile Dro; cum conversio oecessatia sit etiam impotri4hilis absolute voluntati creatae , stante judicio indissereate. Econtra veto ex moao uicenui Iesu itatum sequitur,

aliquid esse obsoluth possitate uoluutati creatae, α abs lute impossibile Deo.

su miceladum est secundo, auxilium ex se cati

intritis eo estica a non consistere n solo ex trinseco aecreto D i efficaci esticiente immediate in ipsa uoluntate ipsim eius intie non mediante aliqua re litate creata ab emem inlis realitet uistincta. Haec concluso est communior inter Thomista . Et proceait coi tra Motum in saniori ejus sensu, de praecipue contra I Litistiissimum Palanco. Et probatur hac unica ratione adducta O. T. Nam gratia eu se Ac ab intrinseco ethea et in eo debet consistere, per quod veth 3c proprie velificet ut DEum sacere , ut nos velimus, AL Deum facere, ut nos saetamus; feci de solo extrinseco decreto Dei quantumvis emeaci, seclusa omni realitate creata voluntati super addicta It ah actione Eccella realiter distincta, non ueti fleatur vet/ de proprie Deuticere, ut aos velimus de Deum facere ut iam faciamus: ergo gratia ah intrinseco emox non coosuit in solo Dei decreto extrins eo, exclusa omni realitate creata distincta realiter a Mik, dc operatione creatis. Maior, praeterquam- quod no negatur a Palatico, clath deaucitat ex Scriptata,

Conciliis, & Ss. PP praesertim D. Angustino, quorumt-stimonia cleuimus loco citato. Et acinotavimus , a

ei pienda esse in sensu proprio, quibus prohant Thominet, de ipsi Palamo dati in Dis in ordine ad creaturam si se

necessariam, sive liberam coacursum praevium, praem tionem, di prodeterminationem . Unde vel illae locutiones in proprietate sermonis se ut verae, ves tu Deci non danturveth de Wo ih concursus praeuius, praemini', dc prae- determinatio mtentaea Τhominis contra Iesultas. Minoe mobatur: Nam per illas locutiones signi sic tur, quod Deus per suam gratiam esscate mouet soluimtatem nostram ad volendum et quos uoluntas mouetur a Deo ad volendu ite initiscatur, quos Deus mouet agens

cristum ad agendum, At quod agetis creatum movet ne

a Deo ad agendum; sta eum solo extrinseco decreto Dei

immediate terminato ad nostrum velis, de operationem non veri scatur veth 8t propith, quos Deus movet v luntatem nostram au volendum, de quod voluntas nostra mouetur a Deo ad volendum'. nec significatur vet/ et propri , quod D. iis movet agens Creatum ad agendum , 8t quou agens creatum movetur a Deo ad agendo me ergo

eum solo decreto Dei extrinseco non veri fieatur νειὸ de proprie. Deum sacere, ut nos velimus, de ut nos facia-

us. Major est certa quia tuae, di ille locutiones sunt

204쪽

senonimae. Minoe vero probatur'. nam per eas loci timnes eum omni proprietate .icceptas significatur, voluntatem moveri per motum distinctum realiter ab ipso MAP; sed, solo decreto Dei extrinseco interueniente, non salva. tiar, quod voluntas moveatur per motum realiter cli. sinctum ab ipso inire: & ergo eum solo decreto Dei ex . tritiseeo immediate terminato ad nostrum υelli non vetificatur ver & pro mih , quod Deus mavri voluntatem nostram ad Volesiatim, & agens creatum ad agendum.

MI or probatur: nam voliantatem maωνι vera o ire se adicietidum fgnificat verum & realem motum, quo volumtas movetur acl ipsum, isse, & quod ipsum uelle est terminus vetus & realis praedicti motus: ergo per eas locutionεs promi3 acceptas significatur, voluntatem moveri permotum distinctum realiter ad ipso inste.

oo Huie rationi e scaei te spondet Illustris Palaneonum. 28 itast & quaestioni a nobis citat. num. II. quod voluntas potest ver/ & proptiὸ moveri ad volendum ali. quid vel transitive, vel in transiit. E. Inter hos duos moia oox hoe est discrimen, quod oriuntatem modieri transnoa ad L qti,d whndtim significat verum, & realem motum intermedium distinctum reali et ad ipso sella: & in hoc sensu voluntas movetur a Duo per i utentionem fidis advolenda media . Caeterum MLnstitem moseri intrans iis

ad aliquid Mundiam troa significat motum realiter clillinctum ab ipso viae, nec ipsum isse est terminus realis pret eicii motus. Et hoc porteriori modo linquit movetur voluntat ad primam volitionem finis . Uterque tamen modiit saddit num. au. est sussciens, ut volutitas clica tur vere & propriὸ mota ad volendum finem. v Et qua urum ad psu riorem modum illulitat evemplis Nim in primis vel hic proprie dicitur, quod generans uni Oimam , v g. rationalem , materiae ad illam informaudam, uamvis inter unira, de infimo e non inte cedat distin

io realis. D inde propriε dicitur . quod sol illuminat

diaphanum , ut luctat, lichi sint idem realiter istumiurii,& iae re. Hoc ipsum confirmat num 3o Ae 3 t. aliis egem plis Nam de voluntate vere & proprie dicitur, quod movetur a fine ad volendum finem, qGamvis non m veatur a fine per motum distinctum to aliter a volitionestiis. Item pes movetur ad ambulandum per potentiam ex qui tuam ἰ quin moveatur motu distincto lealiter amor id ambulationis. Τandem intellectus au intellige dum a ψoluntate; & voluntas movetur efficaciter. &quoad exerciritim per imp tium intestinus : eadematae voluntas per intention in se mouet ad electionem ;& ta. men non interuenit morio distilicia realiter a motu, ad

quem mouentur.

sed haee solutio tuo tantstm desernit ad halluci.

nando Urones nostro iudicio contradictoria inclusit, dum ex una parte concedit ab lite & cum omiti pi prietate , υOluntatem moueri a D: ci ad aliquia volen dum, &non moueri per motum realiter distinctum ad

ipsa volitione. Haec, inquam, implicatoria sunt , ut con stabit eκ sequenti hus impugnationibus. 6l impunnatur ergo prino praeuicta solutio: Nam

vεελ & propri/ verificatur D iam facere, ut ag-nt creatum agat peractionem sor maliter transeuntem, &con

sequenter illul veth & realit/r mouet, dum agit peractionem transeuntem ; seu hoc nequit velificari, seclusa omni realitate et eata disti ucta ab ipsi actione, es recepta in ipso agente'. si quidem noa potest moveri pθr talem actionεm, cum in probabiliori sententia non recipiatur in agente, sed in passo, ut supponimus cum NN. m. plui. abbte v. in sua physica disp. i . quaest. ergo saltem in hoe casu concursui praevius Dei, siue us praeue temminatio nequit consistere in actione Dei actiὐe sumpta. Veriam tamen est, quot his replica nullam vim habet contra palanco, qui praeuietam sententiam non admittit, sed d6sendit oppositam. Sed nobis susscit praesentem conistroversiam si dere per principia alibi stabilita. 6a impugnatur secundo . Nam iuxta Ἀν. Thom. qnaeli. q. 1e Potent. art. I. sqno loco utuntur praeeipithΤhomisti . At ipse Illustiis. Palatico ad probandam evment D. Τhom. praedeterminati e ira Dei ita agens creatum movetur, Ae applicatur a D ci ad agendum, si eut instriam ritum movetur , & applicatur a causa miti ei pali, sie enim ait: Sequitur de necessitate, quM Deus m

vis titem ad egendum . Postea ine lubuit Sis ergo D Mea causa omus allinis , prout qnodiore uera est instimuistum divina ianians operauris p sed de ratione instrumenti est, quod agat actionem principalis agentis per motionem

realiter clistinctam ab . ipsa altioner ergo omne agens crea tum movetur . & applicatur a Deo ad agendum p emotionem realiter distinctam ab ipsa actione. Nee habet locum, ad hane impugnati aem euaden

dam, solutio aliquorum d entinna, causam secundam non esse instrumentum proprie ,'specialiter dictum respectu primae, & propthtea non indiget motion realitero illincta ab actione, quae a Deo proveniat ' Nam frequenter docet D Thom quou in omni effectu crεato

est aliquid , vid licet existetitia, quae est specialissimus

effectus D i, & i sinctii cujus agens creatum est insitu mentum ipsus D i, h. heus omnia ea quae sunt propria fietorosi instrumenti. Et proptetea Palatico non acquie scii pra ditiae solutioni, sed se comi r iit ad aliam, licens non esse de r,tio e instrumenti rigoi Osi, quoa moueatura causa principali per motio em t aliter distinctam ab actione, ad quam mouetur, & applicatur, sed eandem

actionem proiit virtuosam ex participatione causa principalis esse tu , per quos tale instrumentum eleuatur, moti tur, & applicatur ad effectum causae principalis. Nahaec opinio, circa eleuationem & motionem in stili metiti a causa principali , multipliciter poterat re selli. A quo tamen abstinemus, quia esi res pure phyl

sophica, de oppoma opinio desinuitur a NN Complut.

abdit s. in sua Physica uispiat. I a. quaest. i. Suffciat. adducere quod a m testi in tum D Thom. inter alia ad praefatam opinionem refellendam. Angelicus enim Piaeceptor loco proxim/ allegato ad 7 hic habete inritus naruratis, que est in rebias natu rais r iis Aa , Bruti heeolrura, iust eis, tit quedam forma Mbens esse rarum o Arimum an natu να . Sed id , quod d Deo si in re nariarati , quo an inti re agat, es ut antentia sola, habens esse otioviam D. O serram: ter modum quo colores sunt re aere, o Distat ον

ris in i 1 strum nro artificis; sed de ipsa actione non potes velificari, quod habet esse incompletum. cum cli rect3 collocetur ia spe ali praedicameli ergo iuxta DThom. motio, & applicatio causae instrum tritalis a causa prinis ei pali & applicatio causae secunciae a D ci aci agendum est aliqua realitas distincta ab ipsa actione. Hoc thni mo num est adeo urgens pro praederet minatione Dei conia si inte in qualitate incompleta, impressa causi scuti dis live decessat iis, sue liberis, ut vel ipsi Patres Socie. tali sincere sat antur stare pro illa. Quamvis Pater Sua .rεε pluribus locis recurrat ad tacitam retractationem, eo quod non meminerit D Thom. praedictae molionis avus is , & euquisitὸ de eodem punt O. Sed hoe es Delum est neg tivum , de propter a nullius momenti Pin sertim, quia D Τhom. non solum in loco allegat de oro . eomparat motionem causae secundae a mima cum motione instrumenti rigoroli a causa principali, seu allit in socia habet oundem modum loquendi circa moationem instrumenti a causa principali: nam in η. dist.

do tu aliqtio ge eis, seu reducιtias ad gentis, o flectem viris tutis semina, scilicet qualitatis. En quomodo meminit ea presse qualitatis incompletae , quam negat suaro. En-que quomodo expressε docet, instrumenta moveti per ualitatem fluidam .& incompletam , ae proinu δ distinam ab ipsa actione , ad quam moventiar quam negat Palanco Ergo causa secunda, sive necessaria , sue libera movetur a Deo & applicatur as agendum per qualitatem fluidam, & incompletam distinctam realiter ah actione, ad quam movetnt. Adde e Nam D. Τhom. loco citat. ex 3 pari. per totam quaestion. aliisviae inloeis docet , quod tu sacramentis est vi tus enitiativa

sphitualis ad eliciendam actionem spiritualem instrumea.

talem

205쪽

Thaa. XIII. Ad Gratia Dei. Disp. III. Ad Gratia actuali.

ε,liri, ε, .i tuis diuina circa animam , & ad produceu- talis immediatus in ionis divinae sit e sim sit dari Q, lori, similiter εffectuiti spiritualem correspondentem vir- quia sua acti e immanente non facit eaniam siet, amiuii diriti Discet giatiam; sed hoc veliscari no ta itum Passive accipere suam actionem ζ sed potiti saeia .ul t fi instrumentum movetur peractionem inops iam Principaliter cat iam secun clam agete per suam actionem . lasorum saeramentorum , ut virtuosam ex Vir lux e du Sed hoc est a nobis impercem tolle , nempe quod Dbu . iii i h out d et Palatico: nam praedicta actio elieni, faciat causam secundam agere per suam acti εm, quini, ii. eo potalis, & in eadem entitate realiter indivisi- moveaε eam intrinsech per aliquid μαψium distinctum ali Mni his, i id miscari realiter sor malitas corporeas realiter ab ipsa actione. Nim iuxta communem senten es se mali iu sti militialis; malitas naturalis, ecforma' tian Theologorum potest Deus pee se solum produeerfitii, , supernaturalis j ergo vel palanco contradicit D. acti em non vitalem, quae in lintentia huius Authoii, , ω . . t satori oportet , quod instrumenti in non recipitur in agente nulla repugnantia tune solet ii, fio. iis .& applicatur a causa plincipali Pur aut o- eo, quod cale iactio v. g. reciperetur in ignet eo quomo hem inopi iam ipsius instrumenti , sed per piae d)ctam do in tali casu actio Dei immanen immedicit E produ dualitatim iticompleta ira ; idem dicensum eii de appli- ceret cateiactionem in abstracto, quin velificetur, quod eati ε cauta secuniis a primaret oti totum hoc uomplexum causam serandam Mere si terreri ου, Impis natur tertio eadem Plutio: Nam si causa nus totalis actionis divinae; sis iuetta pia fatum modun, scunda non moueretur a Deo,& applicaretur ad volen- uicendi Praedicti Aut horis nihil amplius Deit eooeuisti, estim sti m senat agendi m per realitatem creatam rea' praevius Dei: ergo nequit per illum velifieati , quoa ii. distinctam ah ipsa actione, sequeretur, in Ddo non Deus est Causa totius complexi rεlati. Adde: Quia iust, i, i cooemium si uium distinctum a simuli neO ; hoc Nagn. Parentem August. lib. de Grat. 8r lib. arbit cap

hoo pol si admitti in sententia Thominarum ergo IV. ut ergo istimas , me nobis operae . cim autem ies Gos tiori solim mouet causam secundam ad volendum , ratis, O A Wium,s, ut faciamtis, Moliscum eooperarin . Eccedi ad ust Mum per actionem ipsus creaturae, sid etiam per taeviter descriptos, & egregiὲ dilucidatos duos concite alieti,id eleatum praeuium realiter distinctum ab ipsa acti sus divinos. praevium scilicht, & simultaneum. non iuxta Λου qu la maletis probatur: Nam Deus concurrit s- sensum praelandati Aut horis . sed juκta communem ae multanεῆ ad omnεm actionem creaturae ; sed praedictus ceptionem Thomistarum. Quos se explicamus..erieti sti, non aliter depingi potest in sentenii 3 Thomi- Nam prius Deus movet creaturam, & voluntatemnaitim, niti prout concorins in aevius ponitur a palanco: sne illis per aliquid metvium p Gedens realites actio su concursum enim piae vium veriti candum, iuxta Pa- nem , & vesitionem& ratione illius eum omni pro taneo salix est, quoti actio ge motio Dei adiiva si prior Prietate veri scatur, et noci Drus facit, ni υεlimus, &Malitεr actiono creaturae,& hoc pacto Concursus simul- faciamus, & quod hoc compi xum iniis notis a cassa an8ti, Dei acti. ε sumptiis praceuit realiter actionem se xda est absoluth terminus actionis D i. Et hie con Οεatniae, si verum est, quod ad eam concurrit simulta- cursus est propriissim pissius. Post a elicii imm-aia tenest cum Dhus non agat unquam Per actionem forma- simul eum creatura, & voluntate action m .& volitici. iter' ita, hutit ira, ni uocent omnes Thom istae cum Anz. nemi& tunc verificatur , nobilium D i1m cooperari itiae praecepi. solix citatis num. 24. ergo idem sermalissimh eL- ta affatum D. August. quod proprium εst e eursus si set concursus praevius ciam sim iij aneo. multanei. NeC quetrenua est omnimoda similitudo ititer Palaneo ad hane Ditissimam instantiam praecavem concursum simultaneum duorum portantium lapidem, dam, cloest opst in toto tract. de Provid. praecipue quaest. & inter concursum s multaneum Dei , di creature ad s. a num. in concursum s multaneum Dei non termi- eandem actionem . Nam cum ex una parte prior con nati ad volitionem maxime primam, nec ad actionem, Cursus sit necessarius Oh rationem p satam, & ex alia sed pi,cixo ad terminnm illius. Cui modo dicendi adeo non debeat concedi ex parte Dei duplex concursus me eis, citer adhaeret ut simul firmiter doceat, contra com- vius, oportet dicere, quod prior ille coneursus , quo Himεm sensum Thomissarum, Deum non concurrere f. Deus operatur sine nobis, est solus ementis pelvius e multanehad actionem, quae nullum producit terminum, posterior vero, quo cooperatur nobiseum, est smulta rumpe ad vitionem beatam. Motivum eius principale in neus: & in hoc stat tantum similitudo duorum portati eo conlistit, quia est conita rationem concursus simul: a. tium lapidem, dc simul cooperantium au illius porta mi duatum causatum , quod influxus unius dependeat tionem. Disparitas autem stat in eo, quod ex duobus e alii et ah in suas ait tius :& quod influxus smultaneus portantibus lapidem actio unius non dependet ab actioneonius, inquantum talis, si natura prior influxu alterius: alterius quo pacto Dus non cooperatur creaturet, cum quod . itari non ualet, si Deus agens per actionem sem actio Dei si prior natura actione creaturet. Si vero velis malii ερ immanentem , iuxta doctrinam D. Thom & hunc posteriorem concursum respectu actionis creati nonia Thomistarum, agit in actionem creaturae, prout actio cupare protum propter talem prioritatem, & s multa est , conentia simultaneo , quatenus smultaneus est. neum respectu effectus producti ab eadem actione, vel S-s haec docti tua novitatem redolet, quod satis esset respecta actionis noci producentiet terminum , quatenus ad eam o ser/ndam . Sed te sellitur nostro indicio enica. emctus est, Ac non quatenus actio sin eadem enim actio eitεε. & simul impugnatur qtiano praecipua solutio. Nam ne possunt formaliter eminenter adunari proprie latici ex ea sequitur , dati aliquam formalitatem realam in effectus, & ratio actionis non inscia bimur. Cum hoe actionse creata, quae imm diate, &actualiIer non depen. tamen discrimine , quod prior concursus supra explica-dεάt a D. o. sed tantum modiat Φ, eo modo quo iuxta Da. tus dicendus est rigorose iratavis; & posteti, relath aiaranu action d in dent a D ratione productionis,& priorem improprie & secundum quid conservationis causa se contiae; sed hoc non potest admit- 64 Impugnatur quinto eadem solutio e Nam ab in-ti : isto nec debρt admitti, quod c cursus Dei Praevius disserenti in anacterenti nequit exire opetatio determiua- tantum dicatur ille nini, plioritate naturae attingit imis tas sed voluntas , adhuc constituta cum omnibu requi rutilate actiorum causae secundae nihil praevium agens stis ex parte actus primi ad uolendum, est indisserenuin ipsa eans, siseuntia. Si quela maioris suadetur: nam iam quoad specificationem , quam quoad exereitium actio pratir ii eis, Iaseeψλ. Eu egresso activa ipsus actio. ad volendum: ergo necesse est quod ab alio determi Dis a causa sicunda st vera reas is formalitas,&non pu. netur; sed non determinatur neque quoad specificati rum ons lationi sed juxta doctrina in proxime tradiis nem , neque quoad exercitium per solum decretum Dei tam lime fori litae non dep/nderet immediate, & actua. extrinsemn: eigo concedenda est omnino alia realitas riter a D or non ratione concursus siniustanei nabluti a creata voluntati imprella, & realiter distincta a uolitio. Palanco, ut suppomtur: nec ratione concursus praevii ab M. Maior est doctrina ex pr G DΤhom locis adductis eodem explicati, quia non importat prioritatem Causa - num. M. confirmat ion. I. Minor quoad secundam par litatis realis r spectu illius complexi, sed praecish respe- em non negatur a Palanco. Et quoad primam colist it rcta actionis: et eo sequeretur , aliquam sirinalitatem rea. nam voluntas v. g. Angeli in secundo instanti constitit. rem actionis cieatae titia dependete a Deo immediate, & ta erat cum omnibus requisitis ex parte actus primi ad actuali ire. volendum Deum ultimum finem supernaturalem, & aa Prae,idit litie illustri sumus Palanco tract. citato volendam propriam excellentiam per modum ultimi fi- quaest. o. num. Igo. ila dicit, Deum producentem imme- nis Deo non subordinati, eratque indifferens ad mi m. uiato actionem creaturae non illam producere in abstra- que finem diligendum , quod est esse incliseientem qu

uti ci secundum se, sed in concreto, itaui terminus to. ad specificatiouein. Consequeas legitime deducitur e A

piacia

206쪽

premissis. Continetqne propositionem sol malem D. Th.

quam ex I. pari. adduximus loco citato, & erat huius. modii Causa , qua est ei se confinxos, orarier, quad deterinumtin ab atque exteriori ad es num . Minor uero sit, sumpta probatur: nam inquieta indistilentia est activa

simul. iv passiva; sed inclifferentia activa. smul & pas.

sva voluntatis non potest determinari per solum decre. tum Dei extrinsecum quia per illud solum .& non ad dita uoluntati aliqua realitate intrinseca distincta reali. ret ab ipsa actione . non vitatur, quos sit agens, & pas. sum respecta eiusdem , & secundum idem ergo per se. lum deereium D i extrinsecum non determinatur volun. tas quoad specificationem, &quoad exercitium. Confirmatur hoc, & μςcedens impugnatio magis explicatur. Nam idem non est in actu, & in potetitia respectu ejusdem, ut tradit D. Τhom. I. Contra genticap 13 defuse probavimus num. iq. sed voluntas essetis acto,& potentia respecta ejusdem, si solo mouetur per actionem prodiictam immediath per decretum DEi extrinsecum liquidem est in potentia passiva ad recipien clam suam inicinem , prout hete terminat immediata actionem immanentem Dei; & ipsa sine alio realiter se. peraddito est in actu respectu ipsius actionis . ergo mo velut per aliquid creatom provium distinctum realiter ab ipsa actione. Qua eo firmatione recth intellecta, manet praeo: cupata doctrina, qua Palamo quaest. νε seph telata num. IO9. Oeenerit praefatae impugnationi. Inquit enim mi no, quod uoluntas, instructa Omnibus requistiseu parte actusimi, non habet indifferentiam quoad specificationem .nde illud principium , A pristi a indigerenti, ut avidis feranti , non potest exire a fria determiaara , si intelligat ut u--πatione determinata in specie, solum habεt loeum iaprincipio cui deest aliquod praerequisitum ex o M actus primi. Sed haec evaso quae est potissima Palis

eietatis, ut vidimus num. 1 6. satis impugna a manet

ibi. Praesertim, quia illud principium en indifferens ad speciem operationis, quod habet potentiam acti. am si. arant, de p .ssivam ad duas operationes contrarias: seu vo iuntas , suppositis omnibus requisitis ad consensum , hahet potentiam activam ad illum, & ad dissensum , ni suppouitur et hahet etiam potentiam passivam ad cotisen sum, & dissensum, quia est in potentia passiva ad recipiendum ut tumet ne clivisim .' ergo falsum est , quod illud ptinet pium telate ad Operationem determinatam in specie intelligitor de illo principio, cui deest aliquid te. qui situm ex parte actus primi. Inquit secundo , quod voluntas instructa omnibus requisitis ex parte actus primi ad volendum, & i disse

gens quoad exercitium, non determinatur sor in liter, &intria lech quoad exercitium prius prioritate reali ante tale exercitium seu operationem : quia non est alia determinatio formalis quoati exercitium . quam ipsumam agere. Unde insest . quod ab indifferenti quoad exercitium nos petils determinato ad exercitium potestellito actio determinata, dummodo mitis determinetur ea utilitater, de offinive a Deo ad talem actionem ut veri licetur , quos determinatio formalis voluntatis suboedinatur Deo, ut prius , Ac principalidi de ter mi.

nanti Caeterom contra hanc evafionem urget sane con

firmatio nuper adducta, ni eam recolenti constabit . os Ex quibus impugnatur ultimo eadem sol ut o tuo. ad plura, quae pro ea tuenda adducit Palanco Primo ait a num. 1 . quod Div. August noti divit, Deum fa Cere, ut velimus, praebendo vires effcacissimas ad vo. tendum 1 sed supposito in te ait, Deum sacere , ni faciamus , addendo vires & coctatus efficacissimos actui vo luntatis ad faciendum. sed contra est. Tum quia D. Ai Rust. utrumque dixit, & Deum sacere, ut velimus, de Deum facere, ut faciamus, ut patebit totum textum

illius ex cap. Is de Gratio tib. artit. legenti Ait enim si tota is, servasis mandata . Certum es enim nos manda

raris Doluntas a Domino, is itia petendiam est, in tantiam De

timus , qtiarium fuisse, M υModo faetamias . cretum es novi melle, tilm in umias ; sed illa Deir , ut insimus bonum , da quo diniam G. . . napa evr voLutas a Damauo . Et postea subdit . clarium est vos facere , eum Dei s I sed iae Dele, in faciamus , Dabendo vires escaris a viliantati . Ergo

iuxta D. Angust. Deus non solum facit , ni faciamus, sed etiam iacit, ut velimus. Tum etiam, Nam ea m do, quo Palanco explicat D Angustinum, sequitne , quod gratia e scax ad iaciendum, seu ad seruanda mandata sit ipsum sene efficacissimum , quod praecedit

realiter ipsum facere . & mandatotum obseruantiam retgo jam concedit aliam gratiam efficacem, veth de re lii re praeuiam creatam in ordine ad faecte; sed non mi. noris efficaciae vires requiruntur ad ipsum velti essicacis.

simum : ergo ex mente August. etiam tenetur concede.

re gratiam essicacem creatam vere dc realiter praeviam ad ipsum Mille. ' Confirmatiar . Quia non solum pro. cedit a nostra volu ita te ipsum isae utcumque , sed etiam ni essicacissimum ad iaciendum, quia essentialiter

est voluntarium s seu quia Deus emcaciter Leit per i

sum Deae efficax, si faciamus, e cedis dati gratiam efficacem creatam consistentem in ipse leue, quae prae . cedat realiter ipsum farere r ergo cum Deus etiam L. ciat efficaciter, ut velimus efficaciter, etiam concede. re teneris gratiam emcacem ereatam , quae praecedat realiter ipsum inae.

Secundo dicit no m. qa. qnod ipsum Deiae . prout prouenit a Deo, di recipitur in voluntate, est prius se. ipso, quιtenus est actio elicita a voluntate , prioritate sali ira intelligentiet. Quo pacto tentat siluare communem nostram replicam consistentem in eo quod tio M. ratem motieri ad videndiam finem significat aliquem ordi nem , fle sacci monem intra recipere motum ad amorem elicie um, & inter elicere amorem. v Sed eonera. Quia

ev hoc modo dicendi sequitur primci , quod volitio his recipiatur in voluntate, itant prius recipiatur a Deo ;At postquam uoluntas illam elicit, uti et iris recipi. ne ab ipsa voluntate , cum ah ea procedat vitaliter . ' Sm qui ut secundo, quod gratia efficax non tam cotitiae t t in decreto D i extrinseco , quam in ipsa volitio prout procedit a Deo, de praecedit seipsim prout m cedit ab ipsi voluntate creata. Qtio pacto constituunt gratiam efficacem plures in tertia conclusione impru nandi, quotum aliquos refert in sui lavorem ipse Pa.

4 Dis Mich dicit respectiam au Deum , proni recipit actionem ab ipso, de ipsi actio coosideratur praecish ut

passo: Doluntatem vero esse agentem cicit te spectum as

eriminum, p ut actio acti vh in emit ah ea ,& tendit ad terminum 'I At rantia es. uuia haec docilina nequit

applicari, quando agens non Pr uncit terminum, cum iam non diceretur verὸ agens , quod nullus conceuit .

Aude majorem confirmationem ad hoc I ui gratia emiacax noci consistat proximὸ in actio re Dei , sea in actio ne creaturae, prout prius respicit Deum illam proclii.

centem .

Τandem diuit nam ης. quod voluntas in prima volition8 finis tantum movetur a Deo . Et in secunda volitione post primam tantum no etsi a seipia , de quod prima volitio potest dici pissea Hemotio respectu

posteriori . v Sed eon ra es . Nam ea hae doctrina se quitur primo, qu M ptima volitio finiso sit vii aliarquod est contra communem sensum Τheolo eum, de contra emtitiam e usu m volitionis e sistentem in eo, quod sit voluiitaria , de consequenter procedat a volun tale. v Sequitur sic Dudci quod prima volitio si rigo. toti praemotio realiter praevia ad secundam voliti em. Ex quo arguitur emeaeiter : Non minus Nopeih voluti. tas movetur a Deo ad primam uolitionem finis, ac ad secundam; seu quia propriε movetur ad secundam v litionem , concedis gratiam creatam efficacem, quae eam praecedat realiter: ergo idem dicendum est de gratia

efficaci in otiane ad primam. I. M.

Argumenta , qua eontra Iecundam e Musonem addue e

do DRius proponemus argumenta, qnae Congerit x contra secundam eo cluso em Palanco, ni ah eis eas iti progrediamur ad solvenda argumenta recentiorum societatis. Primo arguit aliquibus testimoniis Magni Parent. August. quibus a num. I. usque ad nn m. II. intendit pro hare , S. Doctorεm non tradere alium modum quo Deus moveat corda hominum, nisi Foducendo imme.

diate

207쪽

diate e in m opera ionem . A quo tamen supersedemus: quia convenientem evositionem habest , s uitatur primo, quod D. August. nunquam excludit motionem praeviam erratam a volitione distinctam; cum nunquam

dixisset, quod immediat/, hoe est sine aliqua motio.

ne creata media, proaucat nostrum initi . Vel si uica.

ant secundo, quod virtualiter meminit praedictae motio. nis metitae creatae.' quia sne illa saluati nequit, quod Deus vere & propriὸ faeti, ut nos Delmum, o faciamvis, ni loquitur August. Secundo arguit a num. 6. aliis aut horitatibus D. Thomae in quidus non solum non meminit praedictae motionis, quae sanh esset de genere qualitatis, sed etiam positi. h illam excludit remouetque expresse aliam quaci. cunque formam voluntati impressam distinctam ab ope

ratione . A quo etiam supersedemus.' quia, ut ex coaetextu illatum constabit, tam um intendit excludere qualitatem, per modum qtialitatis, & formam per moaum batus, secus v to qualitatem , & formam vialem &c motus. Adder Quia ex preish concedit praedictam

imam, & qualitatem vialem & per modum motus iocis adductis num. a. V. de falsum est, quod inquit Palaneo num. 13. Mella rex tum expressum D. Thomet pro sua sententia negantem qualitatem & formam ; desto nostra solum extate aliquas explicati es, ct con ieetoras ex verbis illius. Quapropter omisso argumen. o ab anthoritate Arguitur primo arat one.' Nam concursus, qu Deus operatur in omni operante, est concursus praevius; sed prout operat ut immediate in omni Operante, opera

aut immediath operationem creaturae.' ergo per concur

sum praevium operatur Deus immediate operationem , α non metita aliqua realitate creata. Consequens legi

ei mὸ insertur Et praemissae sunt D. Τhom. quaest. I.

de Potenti ait. 7. in corp. tibi concludit . Seqvitur , quia ipse in quolibet operavite ammediatὸ operetur.

Confirmatur primo. Nam D. Thom. ibi ad g. ait .'

rurseeundum pr. us, o pesternis I sed ordo secundum prius, et pollemis non clatur in concursu simultaneo . ergos tu D. Thom quod Deus concursu praevio operatur immediate. ergo non media aliqua realitate creata. C firmatur secundo. Quia nullum eos creatum, nullaque sol malitas existit, aci quam Deus non concutis eat immeaiath.' ergo actio prout creatura procedit a Do immediath; sed non ratione concursus simultanei. ergo latione coacursus praevii ergo illam tormalitatem petoducit Deus per concursum praeuium immediatε, &non media realitate creata Omnia constant praeter mi. notem subsumptam. Quae sic probatur . ' nam concurissus praeuius ponitur a Ihomistis , quia concursus simulta aeus non potest attingere praedictam sol malitatem ergo Deus non illam producit ratione concursus timulis

Ad argument. respondetur primo, dupliciter posse

diei, Deum operati immediate in omni operante, vel quatenus in eo producit aliquid realiter clistinctum ab operatione, & praevium ad eam. &hoc pacto iam sal vatur auxta nostram sententiam, quod Deus immediatissime operatur in omni operante, ut ex se liquet. Vel quatenus immediate in eo producit illius operationem ει hoc modo mus etiam operatur immedia A in Operante , sed non per eoncursum rigor sium 8 praeuium , d per simultanεum, auxia clicta num. 63. & iuxta hanc solutionem tutelligendus est D. Τhomas . ' Responde tur iecundu , quod esto Deus coacurrat ad operati nem creaturet ni, clia aliqua realitate creata, quo pacto modocit illam per concursum praevium, hoc non tollit, ut concursus activus Dei in ordine ad operationem di catur immediatus.' quia talis realitas non habet ratio. nem virtutis , aut habitus se tenentis ex parte actus primi, sed tantum habet rationem applicationis & mo. rus, Ac propterea non ponit in numero eum virtute,& actione increata, de activa Dei. Sicut nec motus,

uo calor producit calorem , tollit , quod immediat Alum producat. Ex quo iam constat ad utramque con.

timationem.

67 At itur secundo . Nam sne realitate praeuia salvatur omnis suboeclinatio, At dependentia voluntatis a Deo .' ergo etiam pratia efficax siluatur fine illa. Consequentia est legitima.' quia non sunt multiplicanis

dae realitates sine necessitate, iuxta illud proloquium. Fructra Mut per plura, qua possinit fieri per pociora. M.tecedens probatur.' nam per hoc , quod Deus sua actione immanenti attingit immediat actionem volonistatis, saluatur prioritas naturae respectu talis actionis ;sed eo ipso salvat ut omnis subordinatio & dependentia a Deo: quia salvatur, quod Deus si primum agens,

primum movens, primn ira determinant, & voluntas se. cuntium: quia tecipit suam actionem a Deo praeuie age . te: ergo salvatur omnimoda subordinatio & clepense .

tia voluntatis a Deor nam nulla alia subordinatio testat praeter adductas ; vel si testat, ex dictis deducitur.

Responsetur facile ex dictis num. 63. negando an tecedens. Ad cujus probationem dicimus, totam sciti. otclinationem in ea adductam salvati per eonent sums multaneum a nobis i hi explicatum . sed ultra praeclicta hordinationes & dependentias restat alia , nempe quod haec formalitas, seu hoc complexum ut taleatimnem provir d erratura dependeat immediate, & absoluthmodo longe diverso , quo dependet iuxta sententiam Durativi. Et hoc sal vati non potest per concursum acti vom Dei immediate terminatum ad actionem volunt iis, quia prius terminetur ad ipsam voluntatem per aliquid realit et praevium, de intriniech voluntati infusum Ss Arguitur tertio. Nam praedicta realitas praevia nequit deservire ad hoe, ut redueat voluntatem de m. tentia ad actum: ergo non est necessariae patet c-- sequentia r nam au nihil aliud videtur requiti. A tecedens prohatur .' nam praedicta realitas est motentialis , utpote distincta ab actione. ergo nequit - Γrvite au hoc, ut reducat uoluntatem de potentia alaetum . Consequentia probat ut nam voluntas solam

potest reduci ad actum per suum exercitium actuale ergo , si inaedicta realitas est potentialis, nequit deseris

vite ad hoc, ut voluntas redueatur M. potentia ad actum, seu exercitium amandi. Respondet ut distinguendo antecedens nequie deseris vitre ad Me, M is eatis formaliter de potentia ad actam. co cedo antecedens; activ/, nego antecedens. Ad cuius prohationem negandum est antececies. Nam quamvis talis

realitas sit realiter distincta ah actione, qu ratione nora est actus purus & infinitus; non tameo est in potentia passiva ad recipiendam actio em: ad quod suffieit, quouessentialiter sit applicatio virtutis potentialis, simul de activae ad agendum , ob quam rationem est participatio, etsi inadaequata, divinae efficaciae & actualitatis. Huius doctrinet, ne videatur voluntaria, non leve signumen, et sol idem nequit esse in actu,& in potentia respectu ejusdem. Ad quod vitandum, necesse est sateri, quoavos utitas i ii ptima volitione finis , secundum se eonficietata . est in potentia passiva ad illum , dc per praemotionem a nobis assignatam constituitur in actu initati vh ad ipsum exercitium eansdem voluiitatis producendum . Hoc magis urget in seatralia quam defendit Palatico juxta qua in aciici lac maliter iransiens recipitur ici agente: in qua suppositione nequit vitati , quod idem sit agens, de pallam, in actu ,& potentia respectu elucdem, & seeundum idem, nisi concedator aliqua realitas unich activa praecedens traliter actionem e ut argueba

69 Arguitur quarto l& potest esse replica contra smlutiouem proxime vitam Nam voluntas ut informata illa realitate indiget moueti a Deo, ut exeat in exercitium formale amandi: ergo uel est superstoa , vel datur processus in infinitum. Patet consequeotiae quia talis realitas ad hoc unic8 ponitur, ut voluntas exeat in actu rtinae si, illa posita, adhuc indiget motione diuina, manifeste sequitur, vel quoci est supersua , vel quod clatur

processus in infinitum. Antecedens vero probatur: tum ex Div. ΤhOm. I. a. quaest. Ioy. art. s. in corp ubi ait: t ira res reata potest o quem viae ad um Arsirenis virtute

motionis Mura. Ubi loquitur de quolibet principio creato activo . sed voluntas ut informata praedicta realitate eugincipium activum creatum: ergo indiget moueri aro, ut exeat in exercitium formale amandi . Tum etiamfNam voluntas cum illa realitate non est in actuali exercitio amandi. ergo est in potentia passiva ad illud, feci propter hanc rationem voluntas sne realitate incliis et motione, ut exeat in exercitium sormale amandi et

ergo idem quod mi M. Confirmatur primo. Quia illa realitas creata nota

208쪽

eli parti ei patio aetnalitatis diuinae sub ratione actus se.

eundi, cum non sit actus uoluntatis, sed via ad illum: ergo est sub ratione actus primi. ergo indiget molione Dei. Patet haec nitima conseqnentiar quia hac ratione omnis alia virtus creata indivi motione Dei, ut pro-eeat in actum secundum.

Confirmatur secundo: Quia motio Dei per illam

realitatem adhuc telinquit voluntatem in potentia pacsua acl amorem, seu au actum secundum; cum non sit motio nitimata & per modum actus secundi, sed in termedia r ergo iudiget voluntas, ut informata per illam, ultet ioci motione Consequentia uidetur bona: nam quia volnntas pio priori aci talem motionem est in potentia passiua ad amorem, indiget motione diuina. Nec prodest dicere, quod talis motio relinquit vo. Iuntatem in actu secundo init alno, applicative, dc in .choatiis. Non, inqnam, prodest: Quia non est actus secundus voluntatis inchoatiuε s sed nec est actus inchoatiuus Dei I ergo non est actus secundus adhuc in choatiu . Maior in primis probatur nam per illam motionem non seris a tur, quod volontas incipit sor. maliter agere, quia non est initium formale actionis uo iuntatis , eum tae si realiter indivisibilis secundum sinem, eo quod sit actus perfectus , & instantaneus ud distinctionem actionis successivae, quae in suo motu formali constat partibus realiter distinctis .' ergo non est aetus inchoativus voluntatis. Deinde probatur minor: nam actus secundus Dei, quo inchoat, & perficit actum secundum voluntatis, est actio interna Dei, iuxta prio. cipia Thom istarum , natura prior actione creata: ergo

δεεe potest dici, quod est actus secundos inchoativus mi. Adde I Nam ex ipso, quod talis motio sit actu

secundus inchoativus, relinquit in potentia voluntatem ad actum secundum completum ejusdem voluntatis. Ad argument. respo detur negando antecedens. Et

ad primam probationem desumptam ex D. Τh m. di. cimus, S. Doctorem intelligi de re creata, quae sit principium activum per modum potentiae, virtutis , & ha. hi ius, si s vero de re creata, quae est principium per modum applicationis, & motionis aliorum principioisi ad agendum, ne detur processuq in infinitum, ni oeducebat arguens. Unde sicut relatio, quia est id, quo alia

reseruntur, non indiset alia relatione ad hoe , ut ipsa reseratur.' nec unio indiget alia unione, ut ipsa uniatur, quia est ratio formalis uniendi alia , pariter voluntas,ot informata praedicta realitate, non indiget alia moti ne , quia essentialiter est motio emcax Dei faeiens for in aliter , ut voluntas simili cum ea active insuat in suam actionem. Ad se dam e Respondetur , concesso antecedenti, distinguendo consequens r est in miratio laus ad exercitium amandi, quatenus secundum se illud postea recipit, concedo consequentiam e quatenus realitas ei superaddita est in potentia passiva ad illud recipiendum,sego consequentiam . Quam viet enim voluntas in imata iam per illam realitatem, adhuc non habeat exercititi

formale amandi, & propterea si in potentia passu a ad illud secundum se considerata, &praecisa realitate ; ipsa tamen realitas est actualis , & efficax determinatio ad illud: & propterea ipsa non est in potentia passiua aclillud, nee voluntas: ut informata per eam, indiget ut retiori motione & applicatione Dei. Alia ratio est de voluntate sne ipsa realitate, qua nullo modo est de ter minata ad exercitium amandi. Ad primam confirmationem respondetur, iuxta se .lutionem datam num . praeced. negando antecedens. NeCillud convincit prohatio ibi incluta. Nam supponimus,

participationem ex genere esse partem sumere, o Ieriemis regia rer qua ratione in re, quae participat aliam, in. veniti non debent omnes iliae formalitates , quae in re participata inueniunt iir. Unde in actu ilitate diuina sub explemone actus secundi de datur formalitas actus secundi & dat ut formalitas efficacitatis : ex qnibus exercitium sermale amandi creatum participat sol malites, seu ex.

press/ ptimam formalitatem; sed realitas illa miticipatio: maliter, & express3 secundam, & quodammodo primam , vel non ita persecte sicut amor ipse creatus . Velio est duis quod realitas illa, in qua dicimus consistete praemotionem Dei, participat actualitatem Dei sub ra.

tione aesas Irimi, non utcumque seu quatenus e cipiatur a nobis imperseeu ut inuisserens ad athum secundu ;sea prout concipitur efficax , & c junctus cum actu Tom. III. Patii Theoc Sata.

secundo . quo pacto alia quaevis virtus creata non parti.

cipat actum primum Dei, sed in priori sensu, & haeratione indiget applicatione Dei , secus veto realitas praedicta. Ad sectandam respondetur sustinendci solvi; nem da. tam , si inihiligatur iuxta dicta in hoc nom. & praeced.

Iudita quae ad replicam respondetur, negando majorem: quia hujusmodi realitas potest dici actus ecundus inchoa. ivus voluntatis ad hunc sensum. Non quia in signo illius, praecaedente prioritate naturae exercitium formalea manes, ipsum exercitium sciemale amandi existat jam formaliter quoad aliquid sui, quas habeat duas partes aliquo ordine successionis gaudentes, nam haec intelligentia est nimis crassa. Seu quia essebus formalit & pti inarius illius est reddere prΣ moram,& applieatam ad

totum exercitium amandi voluntatem constitutam iciactu primo proximo agendi , & propterea jam sapit

quodammodo conditiones actus secundi. Alia duo nobis Obiicit Palatico: Primum est Quia realitat illa nullo modo conducit ad hoc, ut voluntas eum illa praecontineat actum secundum cons stentem in

ipsa formali operatione, ut potest videri apud ipsum in

relata quaest 34. num. i . Seciandum es: Quia iudicat,ptςdictam realitatem evertere nos ram libertatem . quod conatur persuadere lato calamo per lotam que n. s. eiusdem iraei de A id. sed ad utrumque hoc argument. eπprofesso constabit, dum argumenta recenti cum Socie

tatis proponamus . quae uoles accomodabimus nostraequalitati praedeterminanti. o Tantum restat occurrere exemplis, quae ex Pa- lanco in favorem suae opinionis adduximus n. M. Quetonico vetho debilitantur ; si dicatur , quod in peioribus eάemplis, & aliis smilibus, in quibus est sermo de uni

ne alicujus formae ad praestandum suum essectum sormalem, loqviatici est impropria ex desectu distinctionis realis inter unionem , & informationem talis formae . In aliis exemplis, in quibus est sermo de motione, ut causa mota concurrat in genere causae e scientis, loquutio est propria; sed in eis reperitur, aliqua vis impressa a cam a movente in causa mota , praecedens prioritate naturae operationem causae motae. Et ita se habent per motus arilentia exequutiva ad amhulandum, intellectus motus voluntate ad intelligendum , voluntas mota quoiaeveteitium per imperium practicum intellectus, eadem. que volantas ut mota efficaciter ad electionem per in tentionem finis. Quae poterant roborari doctrina expressa Dis. Τhom. sed ah ea supersedemus , ob inclixitatem vitandam. Invenietur tamen sparsa in toto nostro Ope re. Ad exemplum vero voluntatis ut motae a fine satis constat ex supra dictis num. I9.

h. XII.

atiarum opinionum.

t V Icendum est testio, auxilium essem non ψ eoo sistere sormaliter in operatione creatu-vae, prout prius intelligitur procedere a Deo, quam a causa secuncia, sed esse aliquid impressum creaturae di-

sinctum realiter ah ipsa operatione adaequale accepta. Haec conclusio, quae est communior Thomistarum , s.ctat praecedens, procedit contra Lorcam. & nonnullos

Thomistas videlicet Ledesmam, Nas. Idelphonsum MLchaelem . & alios paucos , quos refert Palanco citata quaest. I 4. a num. 8 i. necnon contra ipsum Palanco iuxta

dicta num. os. Et potest suaderi ratione adducta pro conclusione praecedenti , quae non minus solidὸ hanc , quam illam suadet. sed ad illam remittimus lectorem,& ad omnes impugnationes adducias f. I. per totum pro ea sulcienda, ne actum agere videa ur. Probatur ergo alia ratione: Nam gratia esseax est vera causa consensus salutaris: ergo nequit consistere in

ipso eonsensu, prout inius intεlligitur procedere a Deo,

quam a nostra voluntate. Consequentia est legitimarqnia omnis causa vera est prior intoritate naturae suo

effectu, ac proinde distinctos realiter ab eo ; quae distimctio saluati nequit, si gratia esseas consistit in ipso con sensu , prout peius intelligitur procedere a Deo,& tei. pia negatur ab advel saliis. Antecedens probatur primo

209쪽

, T ra'. XIII. H Gratia Dei. Disp. III. de Gratia actua 7.

, fi , , au. quod nixilium eiscax est, u φω siquid . quo Possit concipi consensus procedere a Deo, non pro et eo compiratur, Pr modum Veri princi Pii,& c uiae Cedens a voluntate; seu motio Dei uatur ad hoe , ut ii ictiim Pa -t conliquentia nam inepte dicis ur, qu a Zςdictus e sensus Procedat a voluntate et o motio. sensu, est id, quo consensus fit. sicut quod calfacti m Dei nequii CO sistere in ipso consensu, prout prius latet B riis, eat Ahio fit. Ses o. Nam juxta D. Aunust. ligitur procedete a Deo. Consequentia 1 pat i nam motio aia Γλω tiori solam donat nobis Mintorium seu gratiam, Dei, cum sit ad hoc, ut voluntas agat, nequit non tin

sese nis, non poGmm velle, sed etiam donat nobis assi Portare ali Q llem ordinem , seu prioritatem saltem intel Hio,itim matiae , quo adjuvatur ipsum posse ad Volen- tigentiae rei pectu C sensus, prout procedit a voluntata ;dum, &quo movet ad solendum et sed adiutinium, quo quod ipsi adversarii ne a re non auctent. Maior vero , . io is, i ut nostium sine ad volendum, est vera causa v - in qua sola est dissicultas, fridetur : nam nullum est si iiii ix ε, go cum ausutorium, quo adiuvatur nostrum Mum , in quo cusensis voluntatis cieatae non sit hi .i as .osendum, si juxta phrasim August. au ilium talis, & voluntarius, sicut nullum est signum, iis quo. se, k , sequit quod hoc sit vera causa consensus ti sit consensus ipsius voluntatis ; non est eonsensus , tui, i . Tὸν iis: Nim eo sensus salutaris est effectus ve- seu exercitium formale voluntati, di .inae, sed .stititia talis, & .εalix volontati in ut motae a Deo ad ipsun liter est C sensus, sin exercitium set male ψoluntatis e sensum etiam est e fictus ipsius molionis divi- creatae . ergo nullum est signum, in quo possit consen o . sed molio divina consistit in auxilio effcaci et ergo sus com pi, ut procedens a Deo, & nota a voluntate. Nec oris risu, salutatis est esse ins gratiae essicacis. Omnia in contra obiiciunt adversarii aliquia mometiti quocic instant in tet antecedens. Quia se in batur.' nam ea dictis s. Praeced. non maneat praeclusum, nisi quoahomo indidit ad agmauum motione divina ratione gem ex realitate Plaevia evertitur libertat nostrorum actuum ... si aetenti, per actionem transeunte, & immanentem, ut Sed ad genus hoc argumentorum insta re ondebimus. Dcti DLTh. i. et quaest. l .ati Q. sed actio transiens ita γο- 7 a Dicendum est quarto, auxilium efficax non con e dit ab agente creato prout moto a Deo , quod sistere in motione praeci h morali. Haee Moeedit contra sit .mcto. .esus S realis ipsus agentis P ut moti Ara ullo tOm. a. in I. a. qucst. m. art. s. du, o. Quamuisu ino 1 sq, clem noti potest moveri a Deo per Marii ne E de Prado in sua Metaphysica controueis i a ipsam action m .' quatenus intelligitur prius procede- art. 3 s. a. num. qa. dicat loquutum esse εκ ali8na sen .8 ab ipso Deo , cum alaequat ε recipiatur in Mi . tentia : nam tractatus ille de gratia alienis labolibus est uiris eo. e go consensus salutaris est verus essectus vom compositus. Procedit etiam contra Albellam in 1. p. disitimati, ut motae a D' . Quart/. Nam ita se habet cau- 38. art. I. D ci 1ta ut mota a Deo in ordine ad suam actionem, Videndum tamen est, in qno differat opinio horum se ut tristi omεntum ut motum a causa principali , ut Authorum gravium ab opinio. ,- Molinae, & sociorum ea , clit D Thom. qnust. de porent. art. I. sed actio 3 quod praellare curamus ex relatioue NN. Salmant. & P vi umentalia ita piocedit ab instromento ut moto a cau: Henao I luitae, quia deest nobiς illot thrandi copia , dum o mitiei pili. duod sit vetus essectus ipsus iastrumen 3 hoc stribimus. Dicunt ergo primo , motionem mota-Ot moti a causa principali, ut late probavimus cum D. Iem , Per quam Deus praevie applicat voluntato in no Thom num 5a ergo etiam actio creaturae en verus ei- stram ad operationem . consistere in int/llεctionibus, de stati, ea osae creatae ut motae a Deo. . affectionibΠs indeliberalis, nou quidem ut impo tant sim Confiim, tot primo. Si gratia effcax consisteret in plicem , & specificam tmidentiam ad obiεctum, siti qua acti e creata , prout prius intelligitur a Deo proce' tenus Uaecise illud proponunt Woluntati, quia hoe mo dere , pos t co itingere ea sus, in quo auxilium sum' clo Pertinet talis motio adactum primum, nee ε,cedit ens consisteret in actione ereata. prout prius intellι- rationem auxilii suiucientis, eum quo conlutio potestetitur inocia re a Dεo: sed hoc repugnat. ergo etiam actus oppositus. Sed docent , in clinos actus interii siemgnat, quod gratia efficax consistat in actione crea' habere rationem auxilii applicanti & Inserenti, Hicilli. . ut prout prius intelligitor procedere a Deo. Maior hiliter determinatam operationem tibi tora, quatenus ima olito cooceditor ah aduersariis, v. g. a Zumet t. a quaest. portant latentem quensam modum energiae, & emeaei-xii. ait. a. disp. i. Et a patitate constat. Nam si actio talis participatae ab efficaci ni decreto anteverte te conae eat, mi/st esse suffciens motio Dei, ut creatura agat, sensum conditionatum creaturae, excludenteqne n sum , otiam eadem attici prout inius intelligit ut procedere a regulationem scientiae mediae. Et in hoe opinio h e Deo , potest accipere ab eo quandam virtuositatem 1 tota secernitur ab opinione Molinae. Dicunt secundo . ita ut sit sumtiens elevatio creaturet, ut haec illam Pus quod quamvis contingat unum hominem converti ω sit agere d& hoc pacto eo Redit Palanco instrumentum re altern m non conserti cum eisdem moti hu, in εl me .l vati a causa minet pali, ut notavimus num. Oa. Mi- ratis quoad substantiam; admittunt tamen aliquid intriti inoe vero prohatur. Nam auxilium sufficiens in omnium secum saltem modale, ratione cujus praedicti motus hastilentia constituit actum mimum; sed repugnat actum hent rationem auxilii efficacis in eo, qui convertitur, primum eo sistere in actione quomodocunque cons dere- ex cujus carentia non sunt efficaces, in eo, qui non con tui: quia essentialiter est actus secundus I ergo repugn3ta vertitur. Dicunt tandem, quod per praemotionem phy- quod ,ti 2 ilium sufficiens eonsistat in actione creata. Ad- scam , quam Thom istae communiter defendunt , notari. Nam omnis altus primus ex propriis meritis potest aufertur absolute libertas, lichi quodammodo minuatur .m-taphvsice separati ab acto secundo, ut docent omnes Et propterea dicunt, eam communiter non conserti , DD. sed hoc tepugnaret, s auxilium sufficiens consiste- quia motio moralis nuper insinuata sufficit pro ordinat et in ipsa acti e cieata, ut ex se liquet ergo. Adde riis e versioniblis, quamvis pro eκtraordinariis, v. g

Dei u Nim vetu actus mimus luimpedihilis a nobis , D. Pauli , Magdalenae &c non diffiteantur physicam . ct m taphysice connoxias eum actu secundo, auseri li- His non obstantibus , haee opinio Thomistatum cumh-tiat m in omnium se utentia ; sed si auxilium sussiciens praedictis declarationibus potest refelli, & nostra conchi eous stero in nostra actione, prout prius intelligitur m tio quarta potest prohati omnibux impugnationibus au

ceci te a D- , esset ex una parte verus actus primus a ductis num. 43. usque adnum. η9. sed pro eis remittimustiolii, imminui bilis, ni supponitur, & ex alia esse ex lectorem ad praedictum locum, de tantum probabimus propriis meritis insallibiter connexus eum actu secum conclusionem rationibus ibi non tacti . clo, cum non distingueretiar ab eo , ac pruinde esset inse- 73 probatur ergo primo: Nam juetia D Thomam fabilis ei m ausit Et libertatem: ergo impossibilis est loco citato num. 62. sis D vs essentio om, is atrionis ,1 casus, iis quo auxilium sussiciens consistat in actione sal- tit θ odulet agens est i stitime irtim diiDὰ ι ν eo .sino ri, sed em libera. prout prius intelligitur procedere a Deo: de ratione omnis instrumenta timioli est, quod mouea ligo etiam est impossibilis casus, in quo actio libera , tur, & applicetur phusiace a causa principali: ergo d ra. olo ut mitis intelligitur oriri a Deo, sit auxilium essicax. tione omni cauta secundae s υμ liberae , sψε nee ssatim Patet haee ultima consequentia nam propterea ab ad- est, quod prae moveatur ,&applicetur physch a Ddio, αὐεt sitiis negatur realitas distincta ex natura rei ab ope- oou tantum moralit r. ratione, quia sentiunt auferte libertatem, quaeratio non C afirmatur. Nam iuxta D Thom. i. a. quaest. t o. minus ε ssicax foret, si consisteres in ipsa operatione prout art. 9. homo indiget motione clivina ad agendum iit ulcipitii, intelligitur voluntatem moveri a Deo per eam, ut agentis creati, sub quo comprehendit ut causa necessama :consueranti constabit . . seu haec' nequit app:icati a Deo ad agendum moliriues Confit matur secundo. Nam nullum est fignum, in motali, seu praeci h motione physica ergo ag ns libe-

210쪽

Dub. II. In quo consistat auxilium, seu gratia sicax P ao 3

eum movetur a Deo noti soldm moraliter, sed etiam physic/ . Confirmatur sic do. Nam modus movendi physi.

c p-tsectior est, quam modus movendi praecis mota. liter, Di nollus negadit: ergo Deo concedendus est in m. dine ad creaturam liberam in omni s suis operationibus, dummodo non tollat, aut minuat eius libertatem , sed modus movendi physeὸ non tollit, nee minuit liberta. re me ergo Deus se movet creaturam si tam ad omnes suasor rationes,& eo versiones Minoe subsumpta proba. tui : Nam D us physich movet voluntatem ad actus malos quoad entitatem materialem illotum, cum morali modo nequeat illam movete ; & tamen non tollit, aut minuit eorum libertatem : ergo motio physica non tollit, nec

Hiauit libertatem. Nec talis concursos praevius potennegati in principiis generalibus Thominarum quoad ma tetiale peccati. Pimo, quia per concursum simultanen mpraecise non salvatur, quod actus peccati Πωt a ereat νa dependet a Deo ; quod seruati necesse est . secundo, quia absque decreto ex se emcaci,& physce praedeter. minante ad aeternitatem Waedicti actus non apparet, quo pacto, sine benescio scientiae mediae , possit Deos certo cognoscere illam ut suroram. Probatur Deo or Onia motio moralis, quomo. documqu/ fingatur ah adversariis, non eo nectitor insal iitaliter cum libera e vel sione d ergo in ea neqnit con s stere an vilio m ab iri tin eo effcaa. Patet conseqnen tia: nam de ratione auxilii essicacis est connecti in allibi liter cum actu , ut omnes catholici confitentur. Antec dens probatur: nam post sanctam cogitationem , illustra. tionem,& post assectiociem indeliberatam uoluntatis omis ino requiritur ex parte intellectus proposito indissetens Ohkcti eoniungi hilis enm quolibet extremo contradictio. Dis, aut contrarietatis ; sed haec non eo nectitur infalli. hiliter eum conversione, ut ex se patet: ergo nec motio moralis , quomodocumque fingatur . Maior est certa ;alias actus non esset liber quia radix lihertatis en judi. cium indifferens, quo desciente, necesse est , quod non det ne libertas I Ob quam rationem motus primo primi voluntatis non sunt liberi nee amor beatificus. Confirmatur. Motio moralis eons stens in sancta re gitatione, & affectione indeliberata non potest in assibili. ter connecti eum conversone a hsque dispendio libella.

eis: ergo non eonnectitor eum libera conuerso . Anteia

cedens probatur: nam praedicta motio, quomodocum isque fingatur . si manet intra limites motionis moealis, constituit actum primum habens rationem auxilii sum cienti xt ergo non potest insilii hiliter conecti eum comversionε absque dispendio libertatis. Patet consequentia: nam verus actus plimns inimpedihilis a nobis , & me. a physia connexos cum actu secundo anfert libertatem. Antecedens probatur : quia motio minalis manens intra limites motionis moralis consistit in propositose obiecti, ut notavimus num. 43. sed propositio obiecti, hahet ra. et em actus primi respectu actus voluntatis . ergo peristinet ad ratio em actus primi.

Me proden retursus ad dispositio in & eompleximnem, cum qui hus motio moralis attemperator,& reddit ne emcax, & infallibiliter eo nexa eum eo versione sne pret.

indicio libertatis. Non, inquam, prodest Opia hinc sequi.

tur, eandem gratiam ex se in uno esse essicaeem, & in alte. to inemeacem. sequitur etiam, effcaciam gratiae non in . .enire unich ex participati e decreti diuini ex se emeaeis, sed compleri per hoc, quod attemperetur eram natura. Rursus se unitur, discretionem consentientis a noo cc . sentiente non principaliter desumi ex ipsa gratia, cum eadem entitati τε possit esse in utroque, sed ex natura. Haec non possunt admittere adversarii. eo ea quos nunc agimns, quia esset tela hi in principia Iesu itarum dergo falsu in est , quod motio e nedit ut insallibilitet cumactu , ea eo qnod gratia attemperatnt nainrae, Adde: Nam molio moralis, ni attemperata eum natura, vel habet intillibilem & metaphylleam eonnexionem cum dictu ex vi praedicti eomplexi , vel ex praescientia comditionata 3 Hoe posterius dicere non valent adversarii, quia concesserent enm Vaetque E scientiam mεdiam: primum destruit libertatem: ergo nequit dici, quod motio

moralis, ut attemperata naturae, connectitur metaphy.

si es , cum actu. Minoe probat ne: quia totum illud eom. plexum pertinet ad eoimi tuendum actum primum , sed quando actus primus ita metaphysich connectitur cum Tom. III. rivit Theod. Siam. actu, quod noo possit coniungi eum carentia illius me. ta phylicὸ ,& ex natura rei destruitur libertas actus I ergo,s hahet metaphysicam connexionem cum actu, uestruit libertatem. At nn menta contra istam conclusionem pro . ponemus inter argnmenta recent cum societatis, quia Communia sunt .

Ex dictis io qnatuor conclus ibos liqnido infit tor, non solum clari gratiam ex natura sua emeacem , secletiam cocili stere in quadam realitate realiter distincta ab operatione , intrintich recepta in potentia, a qua ope.

ratio mocedit , moventeque potentiam physice ad unam. quanque operationem, itant cum ipsa operatione tran.

sicit . Et propterea spectat ad senus qnalitatis, & spe. ei. m dispositionis saltem reductis λ . Pro quo .idendi sunt omnino NN. Sal m. in hoc tract. de Gratia disp. I

XIII.

sistentia Societatis eum fuis fundamentis.

1 D Lura argumenta congerunt PP. societatis adia x versus in determinationem Thom istieam, seuati, ilium ea se & ab initio seco essicax , sive intrinsecum

uoluntati , sive extrinsectam. Ex quibus selectiora proa nemus , ne haec controversia taedium inducat . Sed quia plura i& sortὸ praecipua jam enodata maiient tract. a. disp. s. a num. O. & tract. 4. disp. 3. num. 79. ea Neviter tangemus , remittentes lectorem ad praedicia locapto eorum accurationi solutione . Omnia vero argumenia.

a , quae aduncemus , mediath applicabimus qualitati

praedeterminanti. ut freni oce nrtamus argumenti Τho. mistarum , contra quos egimus in secunda coo lusione,

Aleniter primo ex scriptura ' nam Math. II. dies . tur : in tibi coνo im , va tili Bethsaida : Dia s is ora, o Sidore fisa fulsere vistines , aram furit is ouu , olimis etheio, o emere paenitentiam issent. In quibus verbis hahetur increpatio non solum ad suta, sed etiam eom.

parativa, qna ei ves Coroetaim, & Bethsaidae Christus inerepa hat justh eo quod eisdem lanis, & virtutibus apod ipsos iactis, ips non convertebantur ad fidem, &Tyrii, & Sidoties co verterentur . sed hae e r prehenso comparativa uana ct sigida solet , s ad actu il/m comversi em rennititur essentialiter auxilium ab intrinseco emcax consistens in. qualitate voluntati impie sar quia

Tyrii, & Sidones illam absque ullo merito suo pro mera voluntate Dei haherent, & Iudaei inculpata liter ea carerent : & propterea dispar omnino, & sim

serior esset Tyrimum conditio , & iusta , facilis

udaeorum excusatio, & responsio: ergo iuxta Scriptu. ram novi datur auxillum ea se essicax cotis fleas in qua. litate uoluntati impressa . Si vero recurratur, pro hoc argumento evadendo ad Itidaeorem praecedentia peccata, ratione qnorum culismhilitae privantur praedicta motione, honestaque esca satione . Potest instati in ptimo Mecato daemo um, quis ne promia culpa cartierunt praesit a qualitate simplici ter necessaria ad illud vitandum , cum Ameli boni illado ti laetitit: hincque daemones no possent ius h imere pati comparativ/ ad bonos Angelos. Confirmatiar ex ipsa scriptura: nam Ecelesiast. is. dicitor : Apposta riti ignem, o aquam . atire hominem visa, o mori.' quod Naeuerit ei, dab tin id. . Ei Isara diei turr id es, quod ustra destit forare vinea mea , ct nev feei 3 sed eum his testimoniis non cohetret qualitas prςdeterminans quia tollit indissilentiam , quae juxta praedicta testim laeehet determinati a voluntate et eata : ergo juxta Scrip. turam auxilium ex se essicax non datur consistens in peet. dicta qualitate. Argumento tripliciter occulti inra nobis loco iam

relato ex tras. 3. Et iusta ibi dicta tespondetor primo. eandem dissicultatem fuisse D. Augustino obiectam a Po. lagianis negantibus auxilium efficax ut idεm S Doctoesert lih. de eorrea. o grat. eap. 6. Et respondet eas. I. perisetierantiam esse donum Dei . Iam tamen eo.νὰ vis eos, qvi non perseverarunt; ex bona qi pN in malam vitam sua mirum

eare mutata sunt. Ubi, ut vides , iust3 potuit corrigi malus Angelus increpatione comparativa , tametsi earn erit auxilio ex se emeaei. Vide etiam pro hae increpatione eomparativa n Anselmum lib. d. Casu didiati cap. a.

ubi disti ulus eum Anselmo disputat eodem modo. quo Ce a Pa.