장음표시 사용
211쪽
TOR. XIII. de Gratia Dri. D p. III de Gratia actuali.
Patrea Societatis nobiscum , supponeste, quod perseverantia est donum speciale D i collatum bono Angelo, de
malo non eo cessum. Ut videas eodem motio militate contra sententiam Auguli in i , de Anselmi, ac contra tio. liram, At nostram esse utriusque sancti Doctoris. Respondetur secundo, hoc argumentum etiam mi
litate eoatra PP. Societatis .inia iuxta principia scie n. tiae mediae nullus convertitur, nisi Drus omni uci graticisho et illi auxilium, sub quo praevidit illum conversu tum in nata conditionato. hoc est, ni si donet illi Da. iam eongruam, qua cives Corozaim destituti sues utit, de Tyrii instructi fuissent .' nam juxta communi rem illo. rum sententiam datur gratia congrua in statu absolo togo peiori ad conversionem absolutam: Et joxta omniumitholicorum sentea tiam gratia effiea E consertur his prae aliis absque praecedentibus meritis. Unde omnes conceis clunt ex parte actus primi, de ex parte Dei aliquam dispalitatem inter eonvertendos, de non convertendos, ad sal Vandum illud Apost. t. ad Goliat. 4 Quas te dacternae.
omnesque recurrunt ad inscrutabilia judicia Dei au sal.
spondetur terito, quod ad iner pationem instam Iudaeorum per comparationem ad Gentiles satis suit aequalitas in auxiliis sufficientibus , quibus possent cos..eiti . si vellent, ex qua otitur in utrisque aequalitas obligationi ad conversociem , quae transgressa fuit a Iu. eis, At adimplenda secet a Tyriis .' de eum pediit a ob Ite tio fundetur sv aD se , de non supra qualitatem inaeae terminantem ; hinc evenit, quod Iudaei misertior jostha Deo reprehendi non sola In te preliensione absoluta , sed etiam comparativa sitiem in portionali. Contra istas M. lotiones non cessant Pp . Societatis reclamare pluribus replicis; sed ad eas ahund 8 constabit ex aliorum argu
Ad eo firmationem re ondetur solutione ita l. 4supra eitato num. v. quod Scriptura in illis testimoniis tantum intendit in homine esse liberum arbitrium e Quod omne, Thom istae sine ulla restrictione satentur contra Calvitium, fle Iansentum : illudque non destruunt, siunius fulciunt eum qualitate praedeterminante , eis mapplicatio physica Dei ad actum liberom voluntatis undε ps dictis testimo iis nihil concludit eootta nos. 6 Arguit ne secundo ex Tridentino: Quia nulla gratia actualis dat ut distincta a gratia excitante, nee gratia
adiuvans ut ad uuans est praeveniens nostrum consentum tergo non datur gratia ab intrinseco emeax eoosnεns in qualitate praedeterminante. Consequentia est legitima: quia talis qualitas, prost a nobis ponitur, est praeve. ni εns, de distincta a gratia excitante . Antecedent proba.tur ex praedicto Cooeil. sess. E. tum can. 4 ohi destiit si due,at , Iuctum botam arbirrirum a Deo morum , o
eleuatum nihil eooperari agenti Mo Deo excitanti οῦ atqtie M.
eunti ratbemast. Ex quibus verbis colligitur, gra. tiam excitantem esse cooperantem ἰ sed gratia cooperans en gratia adiuvans , quia ni exeitans dat vites , Et stadiuuans iam cooperatur.' At gratia ni cooperans nos est praeveniens, quia cooperatur simulta λ: ergo in xta Triclent. non datur gratia actualis praev/nient clistincta ab excitante. Τtim etiam cap. s. tibi Cones. ait: in
tra hue E asntiendo emperaudo , disponantur ; sed assen. eiti eidem gratiae significat, gratiam excitantem, fle ad. iuvantem esse ea em gratiam , et oia onm quis amni itus gratiae, iam gratia exereet suum omelum tam sub mu.
Gere excitantia, quam lati munere ad uiseris Mereserari
significat concursum simultaneum ejusdem gratiae r ergo
Explicat ut hoc Nam valia ut altivum, non ut exectum, est eooperans ; sed gratia cooperans non est prae. veniens, sed concomitans: ergo dum Concilium docet, nos cooperari gratiae adiuvanti . non recognoscit gratiam adjuvantem praevenientem. Minor probatur: nam coo.
petati cum alio est simul operati cum illo; sed hoe non est inoptium gratiae praevenientis, sed concomitantis rquia ut praeveniens praevenit concursum arbitrii: ergo
iuxta Concilium gratia eooperans, quae simul est adiu.
vans, non est praeveniens , sed concomitans. hoe argumen . respondetur, satis constare ex
dictis num. 43. Q eil. Trident. nare ero gratia, quae ut adbaeuuas sit praeveniens, de realiter distincta ab excitati.
te . ' sed pro majoti intelligentia Concilii notandum εst,
gratiam actualem clividi in operantem , dc cooperantem :gratia operans juxta explicationem NN. salm tta'. a ais p. s. ad mentem D. Thom consuit in qualitate nutus essentialiter tequisita au primum actum intellectus , fleia primum actum indeliberatum voluntatis e quia cum praedicti actos sint vitales, Ac superna in tales, nequeunt a supponere potentias elevatas intrinsec8 pet praedictam qualitatem; aliund/ juxta D. Thom. I. a quaest. III. Mi I. gratia Gerans dicitur illa, per quam solus D usen movens: Et hoc tantum velificati valet de praedicta qualitate, quam Deos sine nobis operatur, secus ver de ipsis actibus incleli ratis. Ex quo infit tui, praediis clam gratiam operantem esse duplicem eum uistinctiones reali: quia volutitas indiget intrinsee elevati ad ametio nem inde liberatam, sicut intellectus, Et non lautum extrinsech per aliquid pertinens ad ipsum intellectum.
Gratia eooperans uicitur illa, per quam voluntas movetur ad operationem supernaturalem procedentem ex cle-
liberatione propiti suppositi: de per noe maecis distin
guttur a gratia operante. Unde totam tu, quod moxi .mὸ eo scit ad praedictam operationem . dicitur vel heooperans, quamvis sit aliquiti praevium eum prioritate naturae respectu illius. Notandum est olletius, gratiam , prout ab omni.hus Theologis cum Scriptura, di Ss PP. diuisitue ictexcitantem, de sitici adjuvantem , coincidere omninci eum divisone gratiae in operantem , et cooperantem ἔita ut gratia excitans sit operans, di consequenter cons. nat in qualitate fluida requisia ad primos motus volci tatis , ao qnam reducti vh pertinent ipsi motus, At omisnis gratia sussiciens tequis ta ad operationem deliberatam; Et gratia adju, ans sit cooperans causan ipsam operatio nem deliberatam. In quo sania docet D. Thom qucst Ii 4. i. principio quςst. quod metitum est effictus gratiaec operantis . Εκ quibus duo inseruntur, At quod gratia excitans si distincta realiter a gratia adiuvante, de quoagratia adiuvans non consistat in concursu s multaneo quia concursus simultaneus Dei, jurta pii ipia scientium ediae, non est causa operationis ex desectu distinctio nis realis. Notandum est ultimos ut se explicemus energiam Concilii, dc tigoiosam fignificationem suorum termino rum, quam obseruare C cilium non negit aduersarii non esse idem ossentiri Dra excitanti, ac co p rari gratiae
adiuvanti , licet actus nostet salutatis sit absque distici ctione reali assensias, de cooperatio: qnia non est idem snaclere aliquid, di adjuvare ad illud. In cuius signum valet, quod diabolus suadet malum, di non adiuvat aciillud p es eum adbisare idem sit , ae cooperati, manifin hinsitur non esse idem essentiri Deo excitanti, seu Aadrata . ac cooperati Deo adjuvanti. Ex his etgo respondet ne ad argument. mentem Concilii non esse, quod gratia adiuvans sit eadem Cum gratia excitante. sed tantum intendit, quod dum adeuconsensus litar salutatis, lihe δ assentimur gratiae excitanti, Et simul cooperamur gratiae adjuvanti, de quoagratia adiuvans si praeveniens, ut colligitur ev illa pariai tenta deponant ν. Nee contra hoc obest alteri patricula eidem gratia qua innuitur esse eadem gratiam excitaritem, de adjuvantem. Nam sieut excitans potest dici eadem, non obstante quod alia delue pro illuminatione in . tellectus, de altera pro affectione itia liberata ; ita potuit dici esse eandem gratiam prae venientem , quae resultat eae excitante , Ac adauvante. Ad illam majorem explicationem respordetur, non esse costra rationem gratiet cooperantis, quod prioritate naturae praecedat operationem liberi arbitrii, ut clathcle-tmonstratur in notabili ultimo , de constat e vidister ex verbis D. prosperi alibi adunctis: Diti ηe t. Lκtati impie
duntas hvimana praefertur, ue iura quis adiuvetur, qvila vestilegnon ideo qtita adytitoris velit . Quo quid Hatius 77 Arguitur tertio ex D. Augustino. Primo nam Iiti de madest. Ss. cap. s. docet, quod Nabuchodonosor, de Pharao fuerunt aequat s in omni gratia praeveniente, qua in otio fuit eficiet. At in alio ineffcax , insgnum , quocinon cla tot gratia ab intrinseco e mea T. Letindo . Nam lib. II de eisit. Dei cap. 6. asserit, quod ea d obus juveni-hus aeqvaliter affectis dispositone corporali, de auxilio suffetenti , At eadem tentatione tentatis . s unus conissentiat, de alter resistat, hoc pendet unichtanquam ex causa
212쪽
Dub. II. In quo consistat auxilium, seu gratia essera δ
eausa ea determinatione soae volontatis, de non ex alio an xilio ab intrinseco effcaei. Tertia: Nam lih. i. ad Sim. plician. quaest. 2 dicit, quod ad ecenam magnam pin re iunt vocati eadem vocatione, quae fuit effras in aliqui hus, At in aliis inevicax, quia ev diuersa attemperatio. De illorum vocatio in illis erat congrcia, secus vero in litis. Idem videtur docere in lih de Bono tersem cap. Sentit ergo, quod noci datur gratia ab intrinseco emcax . Confirmatur primo ex eodem S. Dcietote, qui plu-εitas in locis e ficaciam gratiae revocat ad vocationem congruam, collatam scilic in circunstantiis quibus per scientiam mediam petae vidit Deus, sottitutam esse suum effectum. HOC enim constat primo in loco citato ad Simplicia o. o hi se concludit: Cujtis a tem miseret ν, metim vocat, quomod3 scis et eo χνuere, o vocantem non restisat. Constat secundo pro p. SS. circa Rom. 8. ubi ait: n emnes, qui Medii fiant, se natim trepo 'iam vorati sunt. Hoc enim propostum ad prescientiam, o madest nationem Dei redime I nee prassisimauit ad qu/m, ni quem praescivireremtu νώm ere. Constat tertio in epist. 49.cap. 2 vhi inquit e Ttine De isse Bominibu QIarrae Christim, qtiendo fiebat, o ubi Iciebat ese , qui is rim norant credaturi . Ergo emcacia gratiae non revocatur a S. Augiastino, nisi au vocationem
collotam in eitcnastantiis, quibus per scienti m mediam praeviderit Deus solii tutam Esse Coa firmatur seeundo ex eodem S Doctore, qui mi L
oties explicat effcaciam motionis divitiae modo morali, nempe per vocatio em, pulsationem, illuminationem, inspirationem , per amorem, de delectationem. Nam in primis tract. M. in Ioann. ait, homines trahi amore, diuelectatione. Deinde selm. ia de vel bis Apost. ait Muneuν a spiritu , amore extin ν . Rurios lib. I. Contra cluas epist. Pelagian cap s. dicit : Τωm Maiam e cupisci iri. cipit , quando dulcescere rene . Et tamen liti de Peccat.
metit. cap. 17 ciam a rem ab itie illitis altitoriam de 1να camων quid Haud spreeamur, quam tit aperiat, quod ut
hae, o IDave Deiae, qtiod non delectabat. Ergo juxta SD . auxilium emcax non consistit in qualitate physichmovente , sed in motione morali, quae ex actibus indeli. hetatis cogitationis sanctae, Et timoris eoalescit .
Ad hoe argument. Et confirmationes hreuiter res.
nom non excludere in omnibus illis testimoniis auxilium ab initio semessicax ; alias esset eoatratius sibi ipsi eismin Mntibus aliis telatis in hoc dubio illud sat et ut Quod
fietet euidentes , s vetha D. Augustini tota orationis serie dueerent ut , & nos truncata, At mutila obiicerentur .am in primis pro primo exemplo expres8 designat speetale Dei anxilium colla inm. Nabuchodociosoli, dinεgatum Pharaoni. Ait enim I His quicumque rispondet,
ita tit m foretur, ad se divinum Irasium e hiae , tit inda-νaretur denisse. . intelligat ilia omnia , MI Deo ad vivante re
sci ; ier defrenti permulta . Deinde exemplum duorum iuvenum adducit ad probandum id , quod eo tingit Angelis honis, & malis: & cap. s. siqnenti expresse conce dit, quod speciale adiutorium collatum fuit Angelis M.
nis , ut perseverarent , quod malis nos concessum est.
Tandem pro exemplo vocatorum ad coenam st verba, qua ad longum solent nobis obiicere advertarii , natim adiecit pro maiori explicatione suae mentis Precipitur,iat crederaui ita hoc erat tota quaestio in ea su vocat comad coetiam a Sed quis potes credere, vis ahqua voeari
ne . . . tu atti habet in potestare tati tii ne attingi mentem Itiam, que eius volantas moveatur ad fidem .is oti. tem animo eompseratur aliquid . quod tam naci dele Nabor / Λωρ quis halet perestatem , tit HI ac σνat, quod eum dedi rure posse, uesialectet, cum oecurrerit Cum ergo ea hos de masquibus proficiamus ad Deum inspiratώνδα , o praebe ιν gratiami. Quibus adde r Nam D. Angna in lib. de praes sinist. Sς eap. o. radicem discretionis credentis a noci credente reducit ad gratiam, qua voluntas credentis praeparatura Domino, ot velit credere, qua non praeparatur volun ta, alterius. Et hoc suffcit pro solutione argumenti. Ad confirmationem respondetur iuxta dicta a no his tract. 3. disp. s. num. 39.) Div. Augustinum nomi.
ne trescientia intelligere praedes inationem , ut potenvideri lib. de meo perso. ca2 38. Et nomine prindestinationis d/ctetum efficax Dei de qualibet re bo. na praedefinita , sue ahsoluth , sive conditionath , ut eoohat ex illis utibis, quae habent ni in liti I. de praedest M. cap. Io. Fredemnatione Deus ea prescivia , qua sectat ipse DCristis. Noe otiam constat ex qnae'. illa qnam D. Prosper D. Augustino proposuit explairandisn utrum
oesientia si subnua preposto Quae quael io habetur in epist. D prosp. ad D. Augustia. & habetur ante libros de 1ν dest. n. Cui respondent in eodem lib. de Praedest.
cap. s. his verbis e Cernitis me Ine Wayiarcio layetiris eoae
βδεν, aliarumque ea artim, Me de prascientis Christi dueere Lisse . Per quae facilὸ patet ad tria testimonia, quae in ptima confirmatione nobis objiciunt ne, & ad omnia alia quae ex D. A gustin. circa emeaciam diuinae gratiae
ex Dii proe scientia desump:am objici possunt.
Ad sectandam confirmationem respondetur , ad in. tentum aduersariorum noci suffcete , quod adducant
testimonia, in qnthus Augustinus, Ad alii PP. nee non Seriptura explicant multoties, & fimnenter motionem Dei modo morali: sed insuper desiderari, quod nullumst testimonium , in quo agnoscant motionem physicam
Dei . Nos enim non negamus motiones morales Dei , sed ulterivet tenemur concedere praeterhus aliam moti
nem physicam cum D. Angust. qui illam adstruit in pluribus locis relatis in hoe dubio, & sorte in ipsis, quae
nobis obiiciuntur, s attente,& non mutila legantur . xte. qnentius tamen recurrit Div. Airgus Et alii P P. ad mo tiones morales, quia sunt aptiores ad explicatidam no .stam libertatem , quam docere satagunt, dum loquuntur de illis. 78 Arguitur quarto ex D Thom qui aliquibus Inloeis videtur concedere , praescientiam futurorum praecedere decretum ,& praedestinationem : ex quo colli.
gitur effcaciam gratiae desumi ex perscientia . fictus1ut uti eonditionat . Sed ad hic testimonia satis liqu-t ex dictis tract. 3. disp. 3. β. Io. ' Aliis io locis vidεt ut D.
Τhomas recurrere pro emeacia gratim ad moralem motionem : pro qua orgent adversarii praecipue duo testimonia. Primiam habetur super o caput Ioann lect.
s. Dd pro hoc vide, quae loco proximὸ citato, & se. pta in hoc dubio num. qq. diximus . Secundum habe
tor Ouaen . . de Verri. art. 3. Ad hoc tamen, & similia suffcienter respondetur responsone proxime data ad secundam eonfirmationem, qnae resultat ex testimoniis D. Augustini ad br dictam motionem conducentibus . In aliis testimoniis nimis exagerat dominium volnn. atis exeatae, voluntatemque se determinare in omnibus
suis acti hus liberis,& deliberatis. Sed haec tantum pro. hant .eritatem catholicam, quam non negam ut , vide. lices hominem habere libertim arbitrium . sed potius eisdεm testimoniis illam probamus contra Calviniam, At Iansentum . ' Asia testimonia adducuntur ad suadeo. dum, voluntatem creatam posse resistere cuilibet gra
tis , de impedire effeaciam illius; quod velificati non ualet , s emeacia gratiae consistit in qualitate physic/ptaedeterminante . At haec tenim onia, nunc omittimus, quia ea adducemus infra, eum proponamus argumenista a ratione . ' Alia testimonia solent adduci ad pro handnm , quos influxu divinus determinatur, de spe. eificatur per causam creatam: quo nihil magis ad vet. sum qualitati praedeterminanti . Sed pro his recole, quet diximus tract. q. disp. 3. nnm 2 83. Unde solum chiicie mus duci testimonia, quae prima iacie videntvr dissici.
Primo m habetur quaest. vet. de Veritae. art s. in cor ubi ait : Ex hoe dicituν Λάριid elis s/cessarium, ς,ed essim tabidiem determinatum ad uη- ; sed auxilium ex Iedt ah intrinseco effeax immutabiliter determinat ad uis num di ergo non potest e cedi iuxta D Thom. pro acti-hus libetis. Secundum desumitur ex I dist. 39. quaest. I.
ait. I. in eoep. ubi inquit: θώ autem potentia veluntatis,
natὸ ereat in hume actum, non es ab alio detriminore, sed ab ipsa uestimate. Seo de latione qualitatis a nobis pio. pugnatae non solum est determinare , sed otiam pexde. terminare , hoc est determinare voluntatem erea tam ,
priusquam ipsa sedeterminet: ergo iukta Diu. Τhomam non potest concedi praedeterminatio physica ad actasti.
Ad primn m tenim in m respondetor, sensum nThom. tantum esse, quod determinatio prorsus imm s. tabilis per modum naturae inducit actum omnino necessarium: quo modo determinantur causae seeundae , quae
non agunt eum indifferentia judicii . Sed determinatio
213쪽
dio6 Tris. XIII de Graria Dei. DI p. III. H Gratia actual7.
ad nnum , quae praesepponit judicium indifferres , &ncio excludit electionem , & determinationem volunt a. iis, quamvis sit immutabilis, non inducit ne vitatem in actu: & hoe modo determinat auxilium ex se , & ab inti insico emax , seu qualitas praedeterminans Pro M.
gnata a Τ hominis. Et quod haec sit mens Div. ho m.
constat primo ex contexta totius articuli . Secundo , quia quaest. 3. de potivi art. 7. ad II. dicit: Vestimas diei ειν bissere domisium sui actus, son per exed onem ea a prima ; sed quia ea animo non ita aris , quod eam dis neres. stare es ianum determisist, seis detra nat naturam. ' Ad
secundum te ondetur, quod quando D. Τhom. in illo loco, & sorte in aliis , inquit voluntatem sola in se deis terminare, de postiu/ excludit ab alio determinati, M. lam loquitur de determinatione alteritis ereati determi. nantis r quia a nullo alio praeter Deum potest revela determinati . Vel si loquitur de determinatione activa mi, debet intelligi de determinatione per modum nais isto: ut proxima vidimus, & eo stat ea aliis innume. tis eius locis.
uitur quinto : Quia nulla gratia , enivoluntas nostra potest resistere , est gratia physic/ in aede terminans et sed omnis gratia, eum qua
ceracto operamur, est gratia, eni voluntas poten res sere t ergo nulla gratia, cum qua de facto operamur,
est physicὸ praedeterminans. Syllogismus en in Cedarent. Minoe videtur de fide. Et solet probati ab adversariis
Prim Triden . sese. 6. cap. 3 ubi ait , quod homo potest abiicere motionem Dei. Et ean 4. ubi ita defi. nil si quis dixerit. Λων- bominis aQimium a Ddo mo .
eanti .: isque Iosse dolentire , β velit. .. anathema st . Se- eundo ex Concilio Senon d creto is nhi inter alia haec dicit: Nee deniq-e totist 5 Umori trahentis Des duxit iam ,
eui restat non post . Tettio ex D August. lib. I. de lib.
athit. cap. Ig. ubi ait: Quaeumque ista ea a es volunt a. et , s non potes ei reui , Me pereata, ei eν dum. Qua et ex Di .. Anselmo ad illa verba Matth 6. fiat is uas sua, o hi loqueris de efficacissima gratia , qua D Paulus eos. vhisus est inquit: Liere percussus fueris Patilias ; tamen timtin os ejus Ioera erat , is re seret, I Dellat . Quinto ex D. Thom. quodlib. I. art. I. ad a. ubi dicit: Me m et tis mentim humanam ad honum, quia potes fiuis motioni H era. Tandem ex decreto innoe. X. damnantis ut het reticam propositionem illam Iansenti . Inferiori grat,a in statu natuνalusa, numauam res ειν. Quod decrerum postha inno. avit Alexanti. VII. contra HUMI amqvitatis
filios . Et novissimὸ Clemens XI prostri hens eanclem propositionem, quae est decima tertia inter alias, quas
Μaloe vero . in una est lota dissentias, suadetur mimo: Nam s volutitas posset res stere gratiae phssic/praedeterminanti in aliquo viso sensu , posset coniun. gere res stetitiam cum praedicta gratia r scut rosistere voluntati superioris praecipientis , amici consiliantis ,
Ecclesiae des nienti, & tentationi ad malum incitanti est
coniungere resistentiam cum praecepto , cum consilio, cum definitione, & tentatione; sed voluntas non potest conjungere resistentiam eum gratia prisc/ praedetermi nante, quia haec est metaphysich connexa cum c se latergo non en gratia ph3sch praeue terminans cui vi untas possit resistere. Seeunda : Nam voluntas divina,
cui voluntas nostra potest resstere, non est physc prc. determicians, & ab intrinseco efficax : ergo nec gratia illa cui voluntas potest res flere , est physice praedeteris minans, &ah intrinseco efficti κ. Consequentia liquet nata haec est effectus omnino inclispensabilis , in nostra sententia, voluntatis Dei phys ch praedeterminantis, &nonnis mediante illa explicat suam efficaciam erga nci. stam voluntatem. Antecedens vero constat ex Scriptu. ra , ut potest videri num O. Hoc argumentam, quod magnitieiuni P P. societatis est emeacissimum eontra Calvinum. Iansentiani , qui nullam gratiam agnoscebant praeter efficacem. seclytrom , aut nihil premit Catholicos . Apud quos con aolitanum est dari gratiam lassicientem sepatabilem ah efficaci , cui uoluntas potest resilere . Non minus
certum est apud eos , dari gratiam effracem , eui te. duplicati vh ut tali novi potest res stere . Cum hoe ta.
mea discrimine inter scholam Societatis , & Thomi. Ricam, quod haec defendit dati gratiam ita effcacem ex se , ut voluntas nostra oon possit illi sietinuum se
resistere , illa vero negat. Et iuxta haec respo detur ad argumentnm sol a. tione communiori Τhominarum s mistis aliquibus m dis dicendi, qui ad illam reduci possunt concedendo majorem ; & negando minorem . Et ad primam prohaticinem. ex Trici. depromptam , dicimus ex Coaei lici solum inferti uoluntatem nostram posse abjicere graistiam excitantem , seu lassicientem . Quod liquido con stabit, s super illius verbis fiat medioetis renexio: nam illo ea p. s. inquit, quos homo potest ahi ieete in ita. tionem illam, quam, Deo tangente cor eius per Spiti tu . sancti illuminationem , vitaliter recipit inspiratio autem, fle illuminatio ad gratiam excitantem, seu si .ficientem spectati & non ad emeacem seu adjuvantem. jos munus tantum est applicare ad opus, postquam voluntas est excitata , & instructa Omni auxilio sum.
cienti. Et propterea ex inaedicto Coacilio probavimus supra gratiam adjusantem distingui realiter ah eaeita te . Idom in illo ean. 4. definit lihetiim arbitrium mo. um , & excitatum cooperati liber/ assentiendo Deo excitanti, atque vocanti, ita ut possit dissistite . Unde iuxta Concilium tantum potest clissentire illi gratiae, cui iuxta idem Concilium emperatur assentiendor coisoperatne autem Deo excitanti , aque vocanti : tum
quia ita expr/ss8 definit C eii. tum quia risentiri,
prope ih loquendo, non potest appellare supra gratiam adissantem de applicantem, seu iupra gratiam excita rem & inspirantem, ni notavimus num. 76. Manet erisgo , quod Concilium tantum lmnitur ue gratia exesis ante, clum ait quod litarum arbitrium potest gratiae
resistere .go sed e tra hane solutionem obiicies,Nam Comellium in illo eam s. loquitur de gratia efficaci seu adiuvante, ni probavimus praedicto num. 76. nec non incan. iuxta illa verba motum o excitatum: & in utroisque loco cooristat nostram libertatem cum illa. Siquid ζ mn hoc damnat estorem Gai vini . qui ratione gratiae es icis libertatem negabat; sed Concilium definit liber
talem per posse allicere , o dassentiri r ergo determictat, quod datur in nobis posse ad dissentiendum gratiae es. ncaci rigerών Nam ertot Caluini erat esse oh uod auri.
haee damnetur a Concilio, eontradictolia illius clefinit se ab eouom Concit. seu contradictoria illius est haee, nuriam es auxilium Meestitans, cui notimas non post issentire: ergo auxilio efficaci potest dissentire. Confirmatur primo. Nam et me Calvini stat in hae propoliti e , Votantas aikia utilitia non potes dissentire: de juxta inaedictam solutionem Concilium tantum decernit quod inluntas aheia auriti, peris dbssentire; sed istae in postio es possunt esse simul verae , quia sunt subc trariae : ergo jnxia nostram solutionem nihil damnat Concilium in Ciluino. Confirmatur secundcit Concilium assetit, quod vo. Iunias potest abiicere insp rationem , quam recipit, AEdissentire excitationi eui assentitur: ergo loquitur de gratia cum assensa coniuncta psa haec est gratia efficax rergo juxta Concit. voluntas potest dissentite glatiae ecficaci . Confirmatur tertio . Nam iuxta Conci l. voluntas potest abiicere eam gratiam, quam postulamus ,& or
mus dicentes 1 C De te nos Domine ad te, o comarremus δseo haec gratia est effcax e ergo. Ad obiectionem respondetur . e cedendo malarem. quoad omnia quae continet . Minoe etiam est vera filoquator de potestate dissentiendi gratiae excitanti: Sea est omnino salsa intellecta de potessate dissentiendi gratiae efficaci: nam ad liberationem non requiritur potestas ad abiiciondam omnem gratiam, nee hoe docet Co ctialium ; siti sufficit potestat ad dissensum, & libertas com sensus e m polita cum omni gratia ; & smni potenax resistendi gratiae excitanti. Et quod hoe sufficiat, eo nisit faeis/ eulisti internum Concilii 1 hoe enim tantuintendo hat ingulare errorem Calvini , qui cum gratia efficaci non compooetat potestatem absolutam aci dis
214쪽
Dab. II. D qua rarusi Lit auxilium, seu gratia inrax
sensum , nec ii reatem e sensus.' ergo dnm salvetur,nt omnes Catholici salvant, potestas ad dissensum, dum adesi gratia esseau, salvatur intentio Concilii: iv partimanter eli, quod non detur potestas abiiciendi gratiam efficacem. Quod advertitii tenentur fateri: quia in e eum sentetitia non est potestas ad dissentiendum gratiae esti vici ut escari: nee praediffiniti, i, qua . us decernit conseite a ilium efficax, quia . cax ; sed quia cum hoc componitur potestas at adsensum , salvatur apud
Ad n gentiam respondatur oenando antecedens. Nam error Calvini non recth exponitur Der propositionem ibi contentam, sed per hane, Aliq-d est aruatiarum. eum quavia που, non tuos d genetrae & hane anathemati Eat Co Citium, quia non componit eum gratia efficaci potestatem aci dissensum, ae proinde tollit libet talem. Petque a constat ad primam e firmati nem. Aa secundam respondetur verum esse, quod Coacilium Imnit ne de inspiratione , qua coniuncta est cum consensu; is haee non habes ex propriis meritis com illo coniungi, sed ra ione gratiae adiuuantis, & applicantis. Unde εα semper remanet intra lineam gratiae sustulen- 1 Mi l .
. ix. v Ad tertiam respondetur, ne ando absolutὸ malo. 8a Sed invia hane solationem, re doctrinam insue rem. Quia solam illam gratiam iuxta Concilium homo gunt implacabiliter adversarii. Nam gratia illa , quae est potest abiicere , de qna dicitur an Scriptura , Converti Mi metaphysichnecessaria ati e sensum, & cui non potenod1M ,& Wr quam ex Concilio 'ς tibertatis admoremum. absoluth resisti nee in senso composito, Me in sensis diisi hane aui e non petimus, et nia omnibus Deus illam Prςstat. so, tollit libertatem consensi ; sed me nos stratia p si Ad secundam probationem ex Conciso prout sc/ praedeterminans est huiusnodi: ergo tollit libertato elati Senonensi adductam nom. οὐ respondetur, Conci- consensus. Malae probatur: nam gratia illa, quae tollitrium in .in . et his obiectis non loqm de gratia efficaci potestatem ad illi resistendum, etiam tollit potestatem sed de sufficiεnti ia Concilium loquitur de gratia, ad carentiam e sensus, & multo magis ad dissensum quae de acto sapius resinitar, ut constabit totam eius sed gratia, quae tollit potestatem ad dissensum: de adaothoeitatem legenti, ubi lo uatur de resistentia, qua earentiam e sensus, tollit liheltatem 1 ergo gratia illa actualiter res stebant Iudaei Spiritui.lancto , ob quam quae est metaphysice necessaria ad consensum, & eui noniciei pantur a P Stephano: gratiae autem effcaci nunqά potest absolut/ resisti, tollit libertatem consensus. Maior refinitor, ut etiam clamant PP. societatis. ' Nec contra pictatur I nam potestis ad carem iam consensus est pote
hoe ob st , Concilium loqui de auxilio Dei trahentis, lias ad resistendum gratiae tequis tae ad e sensum rs με quod intelligitur auxilium efficax iuxta Mag Pa- quidem gratiae illi non aliter potest resisti nis per earentia
lentem August. qui li, r. Contra duas epist. Pelagiam consensus.' ergo pratia, quae tollit potestatem aci illi hoe modo exponit illa verta: Nemo potes venire ad me , resistendum, tollit potestatem au carentiam consensus iis Pisto inti, Daierit eum . Non inquam , est : nam Vel alvrer I Ubi non est potestas ad frustrandam gratiam, a ovilium susteiens etiam potest dici trabens , quatenus ma est potestas ad eatentiam consensus.' quia gratia almoraliter excitat: & in hoc sensu Apoc. ra. dicitur de coci sum non aliter frustrari valet a suo essecto nisi Mediaeone, quod rearibae secum tertiam partem se uinum, idest carentiam consensus; sed gratia physcδ praedeterminati inciali εουε. obiecti ψε alliciendo. Et in eodem sensu accipi tollit potetiatem ad illam frustrandam. ergo etiam tollit pol εst illud Ioan. 12. Ego,s exastatusnero a terra, o Lia Potestatem is carentiam e sensus. rahom ad m/issim ; Quia certum est non trahi omnes Ad hoc argumentum respondetur, potestatem auessicaciter. Addas inae uictum Concit fuisse provinciale, eatentiam consensus, seu ad clissensum posset sumi du.& hactjous non esse a Papa approbatum: & Nopterea plici terr uel ad dissensum divitim a gratia emeaei, ve ex Illo non debet efficax argumentum desumi: ad dissensum compositum cum gratia efficaci . Dicimus Ad lettiam, quae desumitur ex testimonio D Am ergo, quod eadem est potestas ad dissensum eomposia iustini, respondetur, iuxta dicta tract. 4 disp. I. num. cum gratia emaei , & potestas ad illam fiustrandam . L S. D loqui de causis creatis graviter allicientibus, ct aes illi resistendum .' potestas vero ad dissensu divisaut contingit in motihus subitis, secus ueto de causa divina a gratia efficaci non est eadem eum potestate as illi elaeae iter movente voluntatem creatam semel instincta resinentium, & at eam frustandam. Unde stat optimi, iuuieto inclitatenter ne fit sibi contrarius; cnm in ptu. quod nostra voluntas, dum est physic3 praedetermurata ,ribus Iocis, praeci h lib. de Cotrin. & gratia cap. q. habeat potestatem ad moendum liberδ consensum qui dicat Niri es dubitandum, vestiaetati dies a Bumanas -- habeat potestatem absolutam illam sensitandi, & illii tares uoci I esse re rere . . resistendi, qn in lynustrare , o re distere ex promiis terminis Ad quartam , quae concernit testimonium D Am important tensum compositum eum physica praedeter-selmi, potest responderi in imo, quos non est omnino minatione. Quae solutio potest illustrati hoe exemplo e/rtum illud opus esse D. Anselmi: quia de eo dubitat omnibus Theologis communi Nam potestas ad dissensa B llaim. in lib. d. Sirip. Eeel M. Respondetur secundo, stat cum divina praescientia consensus: & si moeretur D Anselmum ibi explesse distingue te duas voluntates dissensus, proculdubio falsifiearetur scientia di Vina. Lia Dei, aliam miserico diae, qnae pertinet ad gratiam sus cedit hine inferret Ergo petista, ad dissensim es persas DL fici ntem , qua uult omnes homines salvos fieri: altera Maniliseientiam , Dia atifer non fui kaαν 8 Nullo modo. iustitiae, quae redueitur ad gratiam efficacem . quis illa Alia ergo est potestas ad dissensum, divisum a seiEntia om ita , quaecunque voluit, ficit : & de qna inquit, consensus, a poeestate falsificandi stientiam '&rect peom V Ameri eius . quia re et . Solum qne docet, D. Paulum ponitur, quod si voluntas dissentiret. salsifiearet selen potuist resistere inimae voluntati, secus vero Geundo . tiam, & quod haheat potestatem absolutam dissentiendi, Ad quintam ex D. Thom desumptam. responis quin haheat potestatera fusificandi . Pariseimiter errodetur , Angel. Doct. nos docere in illa quodli, volunis in nostro casu. tat m posse res stete motioni Dei eruaci, sed sufficienti, s. XV. excitanti, & suadenti mo aliter ex parte obiecti ut etali tui ex verbis, quae postea addit, Et e quod gratia Asia argumentum a ratione ,smia o aut&situra.
eareae, non habet ea am a Deo, sed ab homiis: Ex quibus
eo lat se loqui de gratia, cui de saeto resistitue gratia Mnitur sexto: Nam 'gratia, quae potest imantem, eui defacto res nitor, in omnium sententia , noci LIL pediti, & amniti dependenter a nostris acti. .st εssicax, ni egear, sed lassiciens ut Asciens. Hoc ipsu hos, non est ph sc/ peaedeterminans I sed nulla est gra putest colligi ex aliis eius verbis, quae ihi habentur, ut tia, nullusque casus, in quo secandum providentiam ora constahit totam solutionem legenti. vinariam non possit aequiri, aut impositi depe enteea n ria Ditimam probationem, quae sunda ne in damna.
Monesecu dae propositimis Iansentanae a summis Pontificit i, rectε rei pondent in Salm. in hoe eraei. Glaratra uis . I. num. 23 uicentes, quod dum molisex
clamnat aliquam pio sationem ut reticam, non deis ut eam contrariam , cnm cluae propositiones e citra
Da possint esse simul salsae iuxta testulas Dialectieae, sed
tantum definit mus contradictoriam. Propositio damnata. ΠΗ votis uinquam reri tin , quae aeqnim let, mitiantemari grana νMuisum. Condraditi otia vero iutius eli illa, Interiori gratia alis Ma risi iris, seu eius aeqvmalans , Alimi isterior Irariare itur. Quis ergo ah que ingen I temeritate des et hinc, quod gratiae emeae
aliqoanao resistitur & quoci dum Portifex demnit primam illam inoi sitionem particularem, definit & altera I semus enim duo efferebat, & nuod gratia efficax est
artesiniti lis ,& quod nora datur aliqua gratia interior praeter efficacem. hineque deliberat nullam gratiamt
retiorem esse tes stibisem. Igitur Pontisex , dum hane popositionem proscribit, non clemnit , qnod gratia effi-ς ari. . quod detur alia gratia, quae sit
215쪽
dida Tract. XIII. Ad Gratia Dei. Disip. III. de Gratia actuali.
a nostiit actibus ergo nulla gratia datur physes praede. germinans. Consequentia est legitima. Seu utraque prae . missa indiget probatione . Major ergo probatur,&cla. Eitatis gratia loquemur de gratia coocesta honi Angelis quae malis denegata fuit. Nam praedicta gratia , si esset meae determinans, non dependeret ab actu libero praevio; sed neque ab actu, quem elicit in genere causae efficien. ais: ergo saltem in praedicto casu gratia praedeterminans non potest impediri,aut acquiti dependenter a nostris acti. hus . Maior constat: tum quia vel coecedendus esset actus positivus, quo quis se clisponeret ad actum adimpletivumptaecepti sine adjutorio si se praedeterminatine Dei, vel sal. stem acljutorium sue praedeterminatio ad inrclitisi actum Maevium non depensetei a nostiis actibus: quom o aris guens D. Auguli. lib. de gratia L in contra Semipelanconcedentes adjutorium Dei ad actus salutares, tiasse. gentes posse acquiri per actus liberi arbitrii, ita ait: G.
aeriistorio λ Tum etiam: nam si pia dictus actus pravius en sine madeterminati e cnt non omnes 3 Si est eum Praedeterminatione rergoas istum non disponit actus pret. vius, ne concedatur processus in infinitum e cur non erit ἐdem in praedeterminatione ad primn m actum adimple. eivum , vel transgressivom praecepti s Minoi veto proha gur : nam si gratia praedeterminans dependeret in genere causae dis stivae consensu, quem elicit , de quomodo dependentiae tantum potest nune disputari, vera esset hcc propositio: Deus dot illam , qvia vitamus, o novi festim ut metimus ; sicut vertim est dicere . Ddus dot ξνariam habitMa. Iem , quia homo, vel Angestis diste virin ira e trit oxem, seu
victum elaritatis, et i isti actns emcti vh procedant a gratia ; ed hoc est contra D. August. epist. 1 7 ad vitalem, qui hanc propositionem negabat, & eam concedebat Pella..tis:est etiam eonira illud Apos . ad Roman. s. Non Φ.
entis , neque eurrentis , sed nuserentis os Dei P. C*tis hiarmiseretur, o quem vult irdurat '. ergo de ratione gratiae praedet iminantis est, quod non dependeat ab actu, quem elieit effecti .e. Add Nam in illa quaest cor unus voce.
ut emcaciter ,& alter non 8 Omnex Catholici cum D An. hus . & Div. Prospero tantum recturrunt ad inscrutata ia judicia mi quia stare non posset, si dependet et dispositi se ab acto , quem elicit.
84 Deinde minor ptimi syllogisini suadetur primo ex
illo osilie tr. Perditis rtia Isre/I . tantummodo in me auri. 1 iam rutim. Vel prout communiter legitur: Perditio tis ex re Israes: tantummodὼ ex me otiritium tui m. Ex quibus
vethis colligitur saltem, quod omnis gratia potest impe. Eiii dependenter a nostris actibus . Secundo ex Trident.
ess o. cap. t . ubi uicit otia namquestia gratia semel jusLiliatos novi d/ferit, rus at ei ritia deferatuν. Ex quo testi. amonio idipsum colligitur . Tettio ex Concilio senon. de. cret. 13. Mei: Ne ne tamen ronta gratia necessias tibero pra udicat aristrio; etim alia semgo si in pronum. Per quo uerta denotatur , quod Deus ita omnibus osteri suam gratiam emacem, ni per nos praecise stet illa ea tere. Ouario ex D August. lib. de Nat. ograe. cap. 26 & ex D Prosperocis cap GaIloriam resp. 7. & ad 7. odiection. Vincenti aienisa ibus, gratiam non prius nos deserere, nisi priui deseratura nobis. Quinto ex D. Anselmo de Cesti diaboli cap. 3. tibi ait, quod malus Angelus Bon ideo non ιabuit vel ea.
L . Thom, qui pluithnt in i is docet, quod Deus est
paratus omni h et dare gratiam ,& illam non recipere non
arat ex parte Des , sed ea eo quod impeditnt a nobis, ni
.ideri potest 3. Contra nent. Cap as 9. l. I. Iuaest. Da. urt. . ad x a. quaeu 2. art. I. ad a. quaest. 3. de Malo art. I. ad Λ. in i . dis . aci. quaest. q. art. a. per totum , o. in Ioann.iect 3 ia ad Hebretos l-ct. 3. Septimo quia si in casuptimi peceati clia holi defectus gratiae effcacis non depen. OEret saltem dispositi vh ah ipso mecato. sequitur, quod anilium perditionis sit ex Deo; quod prius deseramur
a Deo, quam nos Deum deseramus; quod Deus nocisit paratus, & promptus conferre omnibus gratiam esse acεm ; quod sicut D us est primn m effetens iustissea tionis, etiam sit primum deficiens ad perditionem, licet non perditionis: quia primus desectus ex quo a priori, E. insulti hiliter sequitur peccatum , seu perditio, esset D nicha D o, ah ipsoque volitus, dg eficaciter determi. ratus inde pendenter a nobis. Haec sunt absurda intole tabilia, de contra D. Thom. loco citato ex a. a. ubi sica': Desistis gnaria pνim ratio es ex nolis ; sed eavarisaesa gratie prima ea a es a Deo, serandum tigia inde I a. Perditiottia ex te I isti . Ergo nulla est gratia, quae non possit secundom praesentem plovidentiam saltem impediti a nostic actibus.
83 Duplicitet solent respondere nostii Thomistae acthoc argumentum. Quidam negant masorem. Nam aliua
est, quod existentia gratia , vel carentia illius dependeata noulis actibus procedentibus effecti vh ex ea, eo modo quo ia vetioli sententia Thominatum gratia habitualis dependet in genere causae dispositivae ab actibus ab ea effecti v. procidentibus; aliud vero, quod emcacia graiicdspendeat a nostris actibus. Ptimum est verum juxta aliquos Thom istas: sed secundum falsum iuxta omnes Tho. minas. Oppositum sentientibus omni hus P p. Societatis riuxta quos tes emovet so se hahet, eum uicant, quos existentia gratiae non est ex nobis ; benὸ veto eius evitaria. Sta inter Authores, qui hanc mutuam prioritatem concedunt, est sua dissensio Nam quidam tantum illam admittunt inter actum peccati, Ed praedeterminationem DEi ad illud fle carentiam auxilii emcaeis, in qua consiuit permissio passiva peccati. Alii illam extendunt ad aci xilium emcax, & attum salutatem. Ex quibus priores loquuntur magis ad mentem scripturae, Conciliorum, deSS. Pp quotum testimonia inter arsuendum retulimus Sed nostro iudicio possant emcaciter impugnari a paritate. A qua tamen impugnatione supersedemus brevitatis
Alii Thomisti, etsi eoncedant plures eatis, in quihus carentia fratiae dependeat a nostiis actibus praeceuentibus demeritori , habeatque rationem scenae respectu illorum , quin sit nobis imputabilis ex deseri u prae vilicia in negant tamen saltem in casu argumenti, sue carentiam gratiae eiscac s, sive praedet et minationem ad materiale peccati dependere disposti vh ab ipso peccato. Negantisque similiter, auxilium essicax ad consensum salutaremae pendeta dispositive ab ipso consensu. Xs Nos vero ex his duabus solutionitas eligimus se. cundam, quia nullam amnitatem adhuc apparentem ha het eum sententia Societatis. Quod maestare curavimus in solutione argumenti praecedentis, & praesens habebi. mus, in enodatione aliorum, quae su p t sunt, salva tamen sue, ni aequum est. Unuε respoidetur, permissa majori, negando minorem . Quam nulla ex ejus probati ibus persiadet. Non prima ex illo Ossee 33. Peritiatori ex te Israri: Quia pet haec verba tantum denotatur, desectum moralem, qui est in peccato, nullatenus esse ex Dεo sed ex sola nostra voluntate desciente: cuius oppositum evenit in consensu salutati . Cum quo recthcohaeret, quod nec praedeterminatio physica ad materiale eccati, nec carentia auxilii emeaeis, ex quibus infalli-iliter sequitur ipsum peccatum, demndeat dispositive ab ipso peccato , neque per illud possit impediri auxilium
Nec secunda ea Ttident. Quia Concilium tantstmloquitur de gratia habituali, ut liquido eo istat ex intra textu : de qua verum est, quod dependet dispositiτεῖ nolitis actibus aes huc ab ea esstii vh pcocedentibus ἰ dc catentia illius vel est essectus Wceati, vel paena illius. Et propterea non solum est nobis; sed etiam est nobis impa. tabilis: quia videlicet est effectus pia intentus & praevia sus precati, cum sequatur per se ex illo. Nec tertia ex Concilio sqnon. Quia hoe Conciliomtantum loquitur de gratia si s ente. quia Deus, quan tum est in se, solum est para ius dare omnibus gratiam suificientem, quam nulli negat, nisi in paenam Psecedentis peccati :& tune catentia talis gratiae est hominii inputabilis, quando est inc visa. Nec quarta ex D Au-olist.& D Prospero; quia loquuntur in eodem sensu, ae Concit. Trident. eae quibus Concilium desumpsit sentem iam proxime explanatam de gratia habituali. Nequen uinta ex D. Anselmo: quia hic s. Doctor loquitur de voluntate perseverante in actu secundo, cui Angelus malus per suam voluntatem pravam impedimentum praestitit, de eam deseruit. Unde verum est de hae voluntate sor.
mali , seu in actu seeundo perseverante quod mala umluntas diaboli, &non D us suit mox ima causa, cor illam non haber t de hie est sensus D. Anselmi: Dd eausata dicatis suit Deus, qui non dedit ei auxilium essima ad
illam honam perseverantem voluntatem.
Neque sexta ex D.Τhom. Nam D. Thomas lotis in ea
216쪽
Dub. II. In quo ran ut auxisum , seu gratia esseo p aeq
eitati, intalligendus est de gratia susscienter cuius recep.rio impediatur a nobis ex vi praecedentium peccatorum. Vel de gratia praedeterminanter ad quam homo se impedit per aliquod peccatum praecedens, cujus respecta ea. retitia illius habet rauonem paenae. Vel de gratia habituali: cujus desectus in provim/ ex nobis ex vi peccati illam expellentit, ideoque est effectus, & poena illius; quod de earentia gratiae efficacis praecedentis prioritate naturae ipsum peccatum veri ficari non valet. Nec leptima , & ultima quia ex omnibus illis seque lis tantum concedi debet, quod Deus fuit prima causa derelictionis diaboli, eu qua non physice, seu logich im falli hi liter, & ex prava ipsius voluntate lacuta fuit sua perditio, seu peceatom. Ex quo non sequitur, quot Deus sit initium perditionis, nee primum deficiens li-ehi veri ficetur, quod peius deserimur a Deo, quam nos Deum deseramus, & quod soluntate consequenti non
est paratus conserte cimnibus gratiam efficacem in qui .hus concedendis, nullum est inconveniens quin potius inconveniearia vera, dc urgentiora sequuntur ex opposito
modo. Sequitur enim posse quem justh in seipso gloriari adversus alterum de sua discretione, si ex libera utrius. que determinatione proveniret , quos auxilium enicax uni conseratur,& alteri negetur. Sequitur etiam , necessatiam non esse orationem ad auxilium efficax compa. randum.' quia si scimus, Deum esse paratum ad illud dandum. D nos velimus, & in nobis est potestas ad illud comparandum per gratiam sussicientem, ad quid oratio Sequitur deinde, non esse solius Dei miserentis habere nos gratiam efficacem, neque esse verum illud Apost. cujusviat , mgeretis; o quem Diar, aiazoat: neque ad solven clam illam quaestionem, ein vis tuereιν, o asto non 8 esse necessarium reccurrere ad sola judicia Dei ; eum per vel , & nocte nostri liberi arbitrii sufficienter salvetur. Nec noster modus dicendi est contra D. Thom. ut dicitur iti hae se patina motatione quia 3. Contra gent.
cap. 16o. haec habet cur autem Detis Bomines Pi in M. hias precatas desinentis, Ma quidam praemeniens centiertat, uisa autem sustineae, Me permultat, non es ratio isquirenda :Me erim eae s lici voluntare ebus depravit. Et cap. o. in Ioann. lia . s. ita ait: Gare autem in secrati treme huine, o illlura viis traloe , non est ratio ad qua nis beneplacitum iesumoris divisa. Unde dicat Anua. Luem trahat, o sitiem non trabat, quine istum trahat , o uiam non Datit , uini vecte divusicare, I non vis errare. Semel aecipi, o intestigi enondum traheris, ora, ut traharis. Videant ergo ii, qui.
hos hce nostra solutio displicet, quam sundatissima sit in doctrina Augustiniana , & D Thomae. Locus AngDin. objectus, ct expresse adductus in primis non savet eis, qui aliquam causam quaerunt ex nobis ad collatio. nem auxilii efficacis. Deinde desectus gratiae, cujus pii. mam causam, inquit , esse ex nobis , potest intelligi de gratiae dasectu morali , in quo eo sistit peccatum
8 Sed contra hane solutionem insurgunt PP. Socie. talis : Nam praeeipium d nolis in Iedibile, inferans infoditiistiter nosertim aestim, destruis ne am tibertistem o vel aliis termini : aestu id ei rei edibiti per necessariam eo equo. iam sequitων , hoe Dimpedibile es o necessariam ; seu me nos auxilium ab intrinseco efficax, & eatentia illius . nec non prodeterminatici ad materiale Hecati nequeunt a nobis impedire & aliunde ex eis insallibilliter sequitur consensus, & dissensus, seu catentia consensus: ergo de. nrtiunt libertatem. Maior potest & anthoritate , & ra. tione suaderio sed nune tantum probatur anthoritate. Primo ex illo celebei testimonio D. Anselmi in suo maestantissimo, & indubitato, opere, cir Deias fiemo lih. I. cap. i8. nhi haec habet verba: Ed Metistas precedens, quae fa est, in se res: o Mesitas sequens, quam res facie. H redens , o esciens necessius est, etim dieitis edesum initii , quia necesse es, ut via arti . sequens vera, ct ς- rigia es..ir inea A es, eum dire, te ex necessitare loqui, Dia loqueris . In quibus verbis eam necessitatem libertati aduersam S. Anselmns docent, qui praecedit rem, &infalli hi ter se. rit eam esse: ergo iuxta D. Anselm, principium a nobis inimWdibil8 inserens infalli hi liter nostrum actum , α non illum siqnens, destruit nostram libertatem. Secum do ex D Τhom. oui a. P sic lin. is . ait 'Nerastas exra,faniori es noeestas ah eruta, sed talis est necessitas otia ex praedeterminatione rergo haec tollit libertatem. Ad hane objectionem res iidetur absolute negando Tom. III. pavid. TMOLAM. majorem . De cuius propositione non levis controversa est inter recentiores Thominas,& Societatis, an fuerit una ex peopositionibus Petti de Rivo Doctoris Lovanteo sis , damnatis ab uniuersitate Losaniens, & ejus m. ctoribus procurantibus a si xto IV anno l475. ejus clamia. nationem . sed quidquid fit de hae quaestione ma)or illa universaliter accepta absoluth neganda est tanquam evi. denter falsa . Et instari potest, seu te torqueti ex doctri
Primo: nam juxta ipsos scientia media de amore sub auxilio A est Deo proxime necessaria inserens insul libiliter ipsum amorem , estque juxta plures scientiet me. cliae defensores inevitabilis a nobis in ita tu absoluto: &tamen non tollit libertatem. Semnia . Nam auxia comia
muniorem sententiam Societatis datur gratia efficax itiactu inimo, etsi dependens in sui essicacia a praevis e consensus conditionale suturi per scientiam meu iam, quae insert insat sibiliter ipsum consensum in statu absolvio ;& tamen in eorum sententia non tollit libertatem illius . Termo. Quia plures ex eis admittunt praedefinitiones in . tenti vas euicaces ex se, & praevenientes in existendo scientiam mediam, licet in electione mediorum ad sui execu tionem dependeant a scientia media . En principium a n bit inevitabile,& ina uisibile inserens insallibiliter no itrum actam, quin ossiciat libertati. Quari): Nam ora. tio Christi, ne uesceret fides Petri, fuit omnino efficax, ut ait D. August. lih. de Correre o grat cap. g. fuitque omnino in impeditatis a D. Petro, ut ex se pates ,& tamen fides illius fuit libera non ergo omne antecedens conne vom infalli his iter eum actu, a nobis inevitabile ,& inam quisibile tollit libertatem. Omittimus alia exempla hee vitatis causa. Ao primam probationem illius maioris , desum piam ex ta Anselmo, respondetur, S. D . non velle in illo testimotito omnem necessitatem antecedentem deis struere lihertatem ἰ com defacto concedat, voluntatem divinam fundate necessitatem quodammodo anteceden. tem respectu voluntatis creatae , vae non destruit ejus libertatem: sic enim ait in liti cle Concolo praescientiae,
praeci est. & gratiae cap. I. Quoniam enim quod Deus viae, non Ioes non esse, tam viat bomisis viduntatem nudia cogi, vel ινehiberi neeesssare ad visndum, - non Dei dura , omit osteriam seqvi veluntatem; tune neresse es Delurialem esse
tactam, o esse, quod iust . signum ergo est, quod in illo testimonio loquitur de necessitate, quae per modum m. tutae , & actus primi clantis posse est eausa, ut sit res. Quet expolitio constat ex exemplo, quo ibi utitur. Ati secundam ev D Τhom respondetur eodem mcdo . nam I. pari. quaest. 19. art. 8. proponit argument.
adversatiorum. Cui se respondet ad a. Et hoc isso, quodnibia oodiantati diti ne resule, sequitur, quM non Diam sane ea, qua Deus iust fieri, sed Dod fiant eantis ento , vel ne regario, qua e fieri utile. Sed adhuc expressius proponit
suum argumentum his verbis.' Iliad, quod haset neces tatem ex priori, est necessaritim ah Iut/... Sed res erraiata d Deo rem rantis ad Do infatim divinam, setit ad aliquiatrius, a qtio bobent nectistatem. . . sequi ν eras, qu3d omishe, quod Deus Diar, se necessasium avoliare . Cui argumen to respondet supponendo minorem: & negando majo4tem his verbis : Aa tertium dic diam , quia pesteriora M. bene necessitatem d pruribas secundiam modum priorem. Undeo ea, Pe sunt a voluntate divisa, talm nerestatem ha hent , qualem Dras xvir ea halere, ves a Moliaram, Des eoadiationalim tantiam . Et A non omnia fune necessario abGAM .
Iloe ipsum perpetuo tradit D. Thom. Unde illa μω postici ex L Pnysic. adducta, nemph quod necessitas aptiori est necessitas absoluta , intelligenda est , quando
causa est naturalis,& movet per modum natur et, quo pacto causae superiores naturales hujus universi movent inferiores.
88 A Rguitur septimo: omne mincipium consti
I A tuens potestatem ad actum , connexum in fallibilitet cum actu, inausetibile , & iustus tabile per carentiam actus tollit libertatem actus; sed gratia ah in. trinseco essica v eos sistens in qualitate voluntati impressa est hujusmodi ergo tollit libertatem actus ; hoc est
217쪽
a io Tract. XIII. H Gratia Dri.
eontra fidem: ergo non datur gratia ab intrinseco emcax constituta per huiusmodi qualitatem. Omnia constant praeter primam minorem, quoad eam partem qua qualitas nolita praedeterminans conitituit potestatem au ac. eum. Quae nanit ipliciter probatur.
Primo a Tyrso ex illo celeberimo testimonio D. gust. dicentis, quod Deus facit, ut faciamus praeben. do vires effracissimas voluntati, & hoe facit juxta no altam sententiam per qualitatem praeue terminantem; staruod praestat vires ad agendum , constituit; e ad agenisum : ergo qualitas nostra praedeterminans constituti m. tentiam ad agendum.
Secundo. Nam praedicta qualitas datur ad hoc, ut
voluntas contineat nitimam actualitatem, de existentiam
actus; feci id , quod datur ad piae continendum effecium, constituit pote uatem ad illum moducendum: ergo conis nituit potestatem ad actum. Tettio . Quia, id sine qoo non potest esse actus, non potest non condit uere potestatem ad actum, cum M. testas ad actum si id, sine quo non potest esse actus; sed qualitas nostra praedeterminans est id, sine quo nota est esse actus: ergo idem quod prius. υτ - Nam v luntatem operati sine nostra qualitate madeterminanteel chimaera: ergo potestas ad actum sine tali qualitate est chimaetica: ergo hujusmodi qualitas constituit posse ad actum. Quarto. Potent Ia libera est illa, qnet positis omnibus requisitis potest operari,& non operati; sed qua.
itas nostra praedeterminans est unum praerequis tum ad operandum: ergo constituit potestatem liberam ad ope.
Quinto. Nam id, quo deficiente, de aliis perma.
mentibus, deficit potestas expedita ad operandum, constituit potestatem eupeditam , estque prae requisium ex parte actus primi ad operationem ; seu nostra qualitas praedeterminans est huiusmodie quia est pictequisitum essentiale ad actum ergo constituit potestatem expedi.
tam ad actum. sexto. Nam potest Deus, utens sua potestate a soluta, negare omnem praedeterminationem ad omnem actum; sed tunc voluntas non haberet suffcientem p tentiam ad amandum : ergo praedeterminatio constituit potentiam ad actum. Minor probatur: quia in illo casu omittens actum praeseptum non peccaret; sed non ex. satur a peccato, nisi quia non potest ergo non ha- hetet si mesentem potestat m ad amandum.
Septimo. Auxilium suificiens in omnium sententia constituit potestatem ad actum; sed sine qualitate prae .
determinante non salvatur auxilium si sciens: ergo qua .ritas praedet et minans constituit potestat ε adactum. Minor Deo batur: nam illud auxilium debet diei si uires, quod
non indiget alio aiaxilio . ergo econverso illud non est
absolute suffciens , quod indiget alio auxilio; sed nullum
est auxilium, quod non egeat qualitate praedetermina te ad operandum .' ergo sine illa non salvatur auxilium suffriens.
Octavo. Ita se habet praedeterminatio nostra prisi ea ad potentiam agendi, sent lumen ad potentiam vili vani,& seut cognitio in ponens objectum ad voluntatem , &seut cogitare ad potentiam credendi , & sicut appli- ratio ignis ad passum; sed lumen eontiit sit potentiam visivam, quia sne illo non salvatur sufficiens potentia
ad videndum e cornitio etiam constituit potentiam v iuntatis ad amatiuum , ut a nobis supporitur , de eclitare constituit potentiam proximam credendi: quia, ut docet D Aut dep/ad se SS. cap. a. sine cogitatione nullus ah. soluth potest credere e denique applieatio ignis ad pas. sum, ut etiam supponitur: ergo etiam praedeterminatio physica nostra constituit potentiam ad agendum . Maior,
quae sola videtur dissicilis, fradetur : nam sicut prius est oblinum illuminati quam videre, dc cogitare quam ere-dete , & cognoscere objectum quam illud amare,& ignem applicari ad passum quam illud ea leticeret ita prius est voluntatem inaedeterminari qualitate physca ad con. sensum , quam consentirer ergo se habet μoclem modo. Mae: Quia exemplum luminis applicat D. Augustinus
statiae nostiae emeaei in lib. de Natura, o arat . ea μ 26. ubi inquit: Sictit oculus eorporis etiam plenissis onus, ni eandore Iuris adjutus, non potes remere esti homo etiam perferes tri 'ficatis , nis ateνna luce juclitia aluistin, resti nos potes vi re
M Ad hoc argument. tot probationibus munitum ,
respondetur concedendo majorem: sed negando mino. rem ex ea parte, sua dicit nostram qualitatem praedeis terminantem constituere potentiam adactum. Quinimcies suis praedicatis essentialibus repugnat illi, quo i conis nil nat potestatem ad actum: nam haec qualitas juxta Thom istas habet rationem merae applicationis; id autem, quod habet rationem merae applieationis au aliquem actum, nequit constituere potestatem ad actum , quia mera applicatici non datur nisi potentiae completae ex
parte actus primi. Et propterea D. August. lib. de Coν rela. o erat. cap. II. & ia distinguit duplex adiutorium ad per veranuum d aliud sine quo aliquid non sit, quo lapud omnes est auxilium suffciens ; alterum, quo aliquia fit, quod est emcall. Docetque, Adamo datum fuisse adiutorium , s ne quo perseverare non potest . & per suod posset perseverare, si vellet;& tantum negatumuisse ei adjut otium, quo perseveraret . Ex quo colligitur esse contra rationem adiutoriiqvio auxilii essicacis, de nostre qualitatis physice praedeterminantis & mete applicantis , quod constititat posse ad actum.
Nec contra hoe urget ulla ex adductis probationi-hus. Non prima . nam vera intelligontia D. August. ita verbis obiectis conflat ex proximh dictis. nempe quos gratia effcax vires adaequatas supponit,& eas suppositas emeaeissmas reddit, quatenus ex se indifferentes a Mplicat, & determinat ad actum. Quare non recth deducitur ex Dis. August. nostram qualitatem applicantemessicaciter voluntatem instructam iam auxilio suffcienti constituere potestatem proximam ad actum.
9o Nee secunda : Nam qualitas physich praedeterminans nullatenus datur ad hoc, ni voluntas praecontineat actualitatem. & existentiam operationis: ad noc enim clatur auxilium sufficiens ex se indifferetis, & separabile ati
operatione. In quo discnrrimus eodem modo, ac in in strumento:& merito cum volonta sit rigorosim is strumentum Dei in ordine ad ultimam actualitatem Ope.
rationis, & existentiae illius, quamvis si causa principalis ejusdem op ratiotiis aec piae secundam suam 1 prciem. Unde scut in quolibet instrumento uulinguimus virtutem praeuiam in ordine ad operation m propriam, Muirtutem elevantem in ordine adactio iem, de effectum causae principalis, fle tandem motionem dc applicati
nem utriusque virtutis, quae exerceat munus merae a Pplicationis praesupponentis vires lassicientes prae contenti. vas utriusque operationis; ita pati se miter concedimus virtutem ad operationem secvndom suam speciem, quae multotiεs consistit in habitu permanenti, seu potentia, scut in hahenti has gratiam, & sirtutes infusas, & in igne inferni, quamque vocamus Iraesum ; & virtutem elevantem ad Dii imam actualitatem ni ratim illius , ad eiusque existentiam et & tandem applicationem meram utriusque virtutis. Unde salsum est, quod qualitas physich praedeterminans detur ad praecontinencium actum. Hane solutionem desumpsimus a NN Salmant. in hoc tract. disp. s. nn m. io 8. Quam praesetimus alteri solutio. ni,& doctrinae eorum, secundilmquam saepe admittontin eadem qualitate fluida munus auxilii tussicientis,&munus auxilii essicacis: ne demus locum novis replicis Doctorum : & quia in sol uendis argumentis adversariorum sequimur, ut promissimus, viam magis tritam inister Thomistas, & magis sederabilem enm libertate. 9t Nec tertia: Nam ad hoe, ut aliquia eonstituat D. testatem ad actum, non sincit, quod sine illo non possit esse actns; sed requiritur, quod sine illo non si po se adactum: Deus enim nequit sacere , nisi quod praescit se
facturum; 5e tamen praescientia non constituit pote. statem ad faciendum. Unde Div. Τhom quaest. I. de po- tevh art. s. ad a. ita ait: me Detitio, Deus non Iotest facere, . st quod praesit se nescirem, est duplex: quia exceptio petere
referri ad potentiam, qua importarών per θ potest : HI ad aerum, qvi importatuν μν 6 facere . Si pν ο mod. . tune locutio es fa δε . PDra enim potest facere , quam premui se factarum . Si aurem fecundo modo , A Beurio est sera .' oes sensus , quod non iotes esse, qMod riuuid fiat d Deo , oion st d Deo prasitum . Ex quibus verbis hane propositionem , Sine ρνεdetermiseriore nen petes esse actus, distin. tu intΤhomistae ab hac Non tes egh aetas gne predeterminatione . inquantum ly eiraviter eurisine in ptima se tenet ex parte subjecti; & in secunda ex parte praedica-
218쪽
Dtib. II. In quo consistat auristam, gratia e ax.
Iam & seeundam positivὸ veram. Et sietit praescientia noti constituit potestatem, esto non possit esse res factas ne praescientia; ita praedet et minatio non constituit potestatem ad actum. tametsὶ non possit esse actus sine illa. Ad uigentiam responsetur concedendo antecedens ἰ& negando consequentiam. Nam ex eo , quod actus non possit esse sine manseterminatione, tantum sequitur, quod nullum sit verum sese ad ponendum actum sine Praedeterminatione, quia esset pes ad ehimaeram ; sed nullatenus sequitur, quod sine praedeterminatione nullum sit vetum sos ad ponendum actum cum praedeteris minatio . Quod instari potest exemplo proximὸ ad ducto omnipotentiae , & praescientiae. Cui potest addi aliud desumptum ex motu ,& cursu: nam ex eo, quod non detur potestas ad hoc . ut existat cursus sine motu, quia est chimaera; minime sequitur, quod sine motu non detur verum pos ad hoc , ut existat cursus ex motu . Ra.rio vero, cur sine praedeterminatione detur verum rose ad actum, licet actus non possit essesne praedetermina. tione, est , quia talis actus non dependet maecis nostra voluntate, sia etiam dependet essentialiter a Deo tan. quam a prima causa ,& propterea necesse est, quod Deus posse voluntatis reducat at actum qualitate prudetermi
num. i. illa definitio causae liberae non petit , quod quod. libet extremum libertatis componi hile si eum omnibus praerequistis ad agendum, sed quod liberum athi trium smul habeat potentiam agendi, & non agendi, & quod componat pntestatem non agendi eum potestate , & Om. ni hus praerequistis ad agendum. Nam quando praeroquisitum ad agendum est essentiale , & non constituit prutestatem ad agendum, nee tollit potestatem ad non age dum , sed tantum est mera applicatio essicax potentiae agendi, oportet, quod tunc tale praer nisi tum ad age, dum componatur eum vera potestate ad non agendum,& qood non esse actu non si componihile cum illo praeis requis to unice ad agendum. Sicut in sententia plurium ad .etiariorum praedem nitio intentiva effcax indepen. deos a scientia media in sui existentia est praerequisitum essentiale ad existentiam actos a sed quia non e 1iituit potestatem ad agendum , propterea absoluth siserant ne cum ea potentia agendi, & non agendi, & manet inde reni, illa definitio libertatis. Sic ergo discurrimus de
qualitate nostra praedeterminante. In foema ergo potest responderi distinguendo ma rorem ' Potentio libera est ilia, qua postis omnibM νequi .eis , potes operari, o non operari , in sensu diviso, concedo maiorem; in sensu composito, nego majorem . Vel aluter I postri omnitus re istis constituenti hus potestatem, a te tenentibus ex parte actus primi, concedo mala. rem absque ulla distinctione ; non constituentibus pote. atem subdistinguo I in sensu composito , nego maiorem; in sensis diuisio, concedo ma orem. Sed alatus predeter minam est ιη ρν requi ta constituens potestatem, nego minorem ; non constituens potestatem, sed mete illam applicans , concedo minorem. Et neganda est conse. quentia . Nec quinta , propter proximὸ dicta. Nam , deficien te qualitate praedeterminante, non deficit potestas ex pedita ad operandum, eum non si prae requisium se te. Men ex parte aestis primi & dans Iesse , quamvis se prae requisitim essentiale ad actum per modnm merae applicationis moventis potentiam expeditam. Nec se via nam ad eam sufficienter eonstat ex dictis tract. s. disp. r. num. 36. Ex quibus breviter respondetur . Praenotando, duo requiti ad omissionem peccaminosam raliud ea parte actus primi, videlicti potestas expedita ad actum,& earentia illitis: alterum ex parte actus se condi hoc est, quoci sit egressio illius ex propria deter minatione voluntatis , itaui, quolibet ex istis defieten. te, omissio noci si imputabilis, scut nec voluntaria. In eo ergo casu, quo negaret Deus miraculoso modo om nem praedeterminationem, excusaretur a peccato , qui non eliceret actima praeceptum e non quia non posset ii tum elicere, sed quia ex propria determinatione ricia omitteret; eum praeter eius naturalem inclinationem voluntas miraeulose maneret ab extrinseco suspensa ah omni exercitio libero.
Nee septima, propter dicta supra in hae disp. it. Falsum quippe omnino est, solum illud ausilium dici Tom. III. Patio. Tris. Siam si si ires, quod non eget alio auxilior & consequenter falsum est, auxilium non esse absolutὸ sussiciens, quod eget alio auxisio. Asias frustra distinauetet D August.
adjutorium qie res fit, ah adjutorio me quo res non m frustraque dixisset, Adamum ha isse gratiam suffciem tem au perseverandum, sue adiutorium, sine quo testion fit ; cum caruerit gratia emeaei, seu adjutorio qno. ς; Nee octava. Aci illam enim respondetur negando majorem . Ad cujus prohalionem dicimus, vorum esse, quod prius est voluntatem praedeterminari qualitate pM.tica aes consensum, quam consentire: sicot inius est ob tectum illuminati, quam videre s cognoscere Ohjectum , quam illud amare; cogitare , quam credere, & ignem a inplicari ad passum, quam calefacete . Est tamen discli. men valde notandum inter praedeterminationem , & praedicta exempla; & alia plurima quae molesu inculcant adversarii I siquidem ea exempla non se habent per mo. dum merae applicationis , nec praecish requiruntur adactum, sed etiam adroge. Qualitas vero nostra praeum terminant se habet per mouum meret applicationis: quia iit docet August. non est adiutorium Me quo sed
praecise , quo fit actus s seu non est adjutorium praestans loge , quod volumus; sed praestans vesti , quoa posta
SQ dicent advertitii: Unde prohatis, quod praeis dicta exempla requiruntur ad pesse , & non se habent per modum merae applicaticinit; & re verso qualitas praedeterminans, seu adjutorium quo Angnstinianum se habet per modum merae applicationis λ Respondetur ex eo constare, quia id, quod se habet per modum merae applicationis, est tale , ut eo stante, nee per divinam potentiam stet non esse actionis, & hoc modo se habet nostra qualitas pretieterminans. Caeterum id, quo stam te, potest saltem per divinam potentiam stare non e se actionis, non se habet per modum merae applicationis, sed est praerequisitum ex parte actus primi: & hoc pacto se hahent omnia exempla, quae contra nos conge runt adversarii. Ad additamentum respondetur, quod in exemplis non est quaerenda omnimoda similitudo. Maxim/ quanis do ex ea sequitur aliquod magnum inconveniens , ut in praesenti contino tet, si inaede terminatio omnimodi se haberet, scut iumen ad visum: sequeretur namque anserti liberum arbitrium , s voluntas sine praedeteris minatione non haberet potentiam eupeditam au rect operandum , sicut visus sine lumine non habet puten. tiam expeditam ad videndum . Hincque sequeretur , Magnum Augustimim, dum comparat gratiam effica cem cum lumine, si servanda esset omnimoda smilitido negare liberum arbitrium, quot absque ingenti immeritate non potεst clici de praecipuci desensere gratia ,& liberi arbitrii. Si sero, stante omnimoda smilitudune, non leuit ut liberum arbitrium , quid prodest hoe exemplum adversariis ad impugnandam qualitatem prae- determinantem in Similitudo ergo ἱntenta ab Augustino soldm natin eo, quod sient visos indiget lumine ad videndum,
ita volunta indiget gratiae caci ad tecte vivendum :quod apud Omnes verissimum est. Vel sent in visu sine luce est virtus ad uidendum , non sine luce tamen, ii aut lux non sit exacta ad hoc, ut visus sit virtus visiva, sed ad hoe ut si vita Ita voluntas sne prςdeteriminatione est potens ad c sentiendum, non tamen sineptae determinatione, sed cum illa modo explicato num si . Et hare suffieiunt, ut Magnus August. nteretur exemplo lucis ad suadendam gratiam efficacem , quia deducatur esse juxta eius mentem prae requisitum cos. minens possi, scut lumen est praerequis tum ad potem tum visivam expeditam.
M A Rguit ne octauo eum Palanco tra'. de Pre. AL via quaesti is. circa idem assumptum argu . menti praecedentis . videlicti qualitatem physich ptae. determinantem tollete libertatem . Quod sic probat nam id, quoa absolut/ tollit dominium voluntatis snp.ra suos actus , & liberam electionem illorum , tollit
eius libertatem ; sed qualitas physic8 ptaedeterminans D d a tot.
219쪽
Tfisa. XIII. H Gratia Dei. Di p. III. de Gratia actualy.
tollit domini: r m voluntatis, & liberam electionem illo.
rum: emo tollit libertatem. Minor probatur 2 nam Id, uod pto priori ad a tum voluntatis constatuit volui tarem physice determinatam ad unum exue inum liberis
at is, tollit dominium, & electionem illius; feci qualitas physice praedeterminans coniriluit voluntatem physich determinatam ad unum extremum libertatis propitori ad illud: ergo tollit dominium volu utatis supra suos actus, & liberam ε lectionem illorum . Major pro . t ut primo a Palanco ex D. Tho n. i. Co ita Rent. quaest. 88. ubi ait: De uiam , quia habet M. tas Iopra es oesus, per ςuod in sa sole re es velle , tael nos uelis ,
exestaret determinarionem virtvitri ad tintim, o variaenrram cauissa exteritis agentis e non tamen eaesidit i stientiam si rari
fati as in catila Irima, qtia es sitis νύ ena motiatim vestinistatis, tit se Detis, stipsim eoquescendo, hujusmodἱ cog sic νe i cst. Patia te utitur aliis in locis . In quibus verbis
duo notari d nt. Pratim est: quod dominium volun-raiis excludit determinationem ad unum : ergo econuer. so determinatio virtutis ad unum eucludit uominium voluntatis; sed qualitas inaedeterminans est determinatio virtutis voluntatis ad unum: ergo tollit dominium, de et octionem voluntatis . Setti, dum quos D. Thomas ta. iter excludit determinationem virtutis au unum, ut in causa proxima non possit certo cognosci actus volun ratis, Et se pro illius certa cognitione recurrit ad cauissilitatem ipsius Dei: lignum ergo est: quod non coace. dit qualitatem praedeterminantem, qnia in ea Deus cmgnosceret certo actus liberos voluntatis creatae. Probatur secundo ratione a Palatico ira de 'Mid. t aest. s. num. A. Nam dum voluntas non potest se de-4erminare, noci habet dominium ,& eieci ionem suorum
actu iam a sed si voluntas pro priori ad situm actum est physich determinata ad unum libertatis exiremum , non potest physice se ueterminare: ergo id, quod pro primi
ad actum constituit voluntatem determinatam ad unum,
tollit domininium& electionem illius . Minor probatur eram implicat, voluntatem esti intrinsec/ , & physichdeterminatam ad unum, & in signo polletiori iterum ceterminari ad idem nam solum est capax determinati indiffisens ut iussis reus: ergo si voluntas est intrinsech,& physice determinata ad unum pro priori ad acto ira, on potest physich,& intrinsectiterum sedeterminare. Urgetur hoc , praecludendo tacitam solutionem. Nam quando voluntas in actu primo est necessatio deis terminata ad amorem , ni per visionem beatam , illa determinatio tollit Omn m cleterminationem propriam voluntatis, eiusque dominium & electionem , quamvis an illo figno voluntax sit adhue in potentia formali aua morem; non alia ratione , nis quia voluntas sippo-oitur pro priori ad illum determinatam , et i determinatione illativa amori r ergo id , quod pto peiori ad actuin constituit voluntat-m intrinsech, & physic determinatam ad unum, tollit dominium, eletiionem,&ulteriorem determinationem. Urgetur ampli ut . Nam per determinationem amo.
ris aliqua indissis otia formalis, & immediata determi natur : ergo fi pro priori ad amorem peincipium illius non sapponitor eum aliqui inaifferentia immediata, &formali, non potest sol militer determinari. Urgetur tertio. Nitra per amorem vel determina.
tur imm diath indifferentia actu primi, vel indifferemeia actus secundi neutrum dici potest: non primum, quia nostra qualitas praedeterminaus determinat illam r a C s. undum, quia ipse actus secundus ex se est ulti mata determinatio: ergo nulla indisserentia est determi nabilis post d- terminationem praea ictae qualitatis, pr
inaeque per illam tollitur domi aium, & elee io volun
Urgetur quatio I si soluntat post determinatio nem quasi talix determinaret suam actionem, etiam determinaret actionem qualitatis , cum si eadem actio ;sed hoc repugnat, alias esset causa , & essectus in eo. clem g-n re causi determinantis ergo idem quod prius. 93 Ad hoe argument. squod a Patribus Societatis
ἔm pugnantibus omnem praedeterminationem, sive extrici.
secam, sive initinsicam desumpsit Palanco ὶ Responde.
tur concedendo maior ira ; & negando minorem . Adeuius probatio iem distinguitur maior , Dia constatuit istin taleis p sed viter natam ad Maiam per modum sit tutis & naturae, concedo maiorem; per moti m me a applicationis, go maiorem . Et utilinguitur minor opst tuis veluti arem in is determinatam au olim per m clum virtutis seu naturς, nigo minorem; per modun meret applicationis, concedo minotem . Et negat ut co
Et ad inimam probationem malatis ex D Τhom de promptam . dicendum est, S. I. in illo testimonio aperte loqui de determinatione virtutis, quae sit ex sedeterminatio ad unum , ut constat ex suis vel his, ne mispὸ eae dii determ/xationem virtvitis ad Mum.' quo pati virtus nutritiva est determinatio ad unura , quam ex includit dominium voluntatis supra suos actus. Et quod
nou loquatur de determinatione divina per motium me. tet applicationis, non mimas constat ex vel bis , quae in. mediate subdit, non tamen excitidie remotalam ea a L. perioris, seu causalitatem Dei . a qua tanquam a prima causa , & primo determinanre necesse est descendere quandam vim applicantem, & determinantem causam liberam creatam. Ex quo patet ad primam te sexionem, nec non ad secundam; quia D. 1hom. tantum intendit, quod in sola virtute voluntatis Deus nequit cois noscere motias liberos voluntatis, seu eos cognoscit in sua causalitater cum qua non ponit in numero qualitas prς via , ut pote destinata ad applicandam voluntatem au determinatam actionem pretu eis nitam. As secundam respondet ut concedendo maiorem; renegando minorem. Cujus probatio non urget nam du.pliciter voluntas potest determinati: vel formalit et me exercitium formale sui ipsius: vel initiative, & appli. cative, quatenus voluntas applicatur a Deo, si s exerinceat per suam operationem. Dicimus ergo , quod lichtrepugnet voluntatem determinatam priori mouo iterum determinari; non tamen repugnat voluntatem , ceter
minatam applicative, in posteriori signo iterum deteris minati formaliter, & in actu secundo completo . lino hoe est necessarium: tum cuia munus determiuationis primae, seu applicativae, eli sacere formaliter, ut v iuntas se determinet per hune actum secvnuum prae alio, & tollere initiative indiffrentiam suspensiuam uoisi untatis.' quae quidem indifferentia tam longe abest ab hoc, quoa sit necessaria aes libθrtatem , ut potius peritat auferri per praedictam applieationem ,& quemlibet actum liberum: tam longe adest praedicta clet et miliatio initiatio . & applieativa ab eo, quod libertatem, d minium & electionem sustocet, ut potius perficiat , s
veat, &causet . Tum etiam J quia uoluntas creata in
omni sua operatione libera clep-ndet a D8o, & illi sub- inclinatur tanquam primet causae, & determinanti; flehoc salvati nequit, quin priusquam agit, nisi sit indicierentia passiva ad hoc, ut determinet ut a Deo, & a plicetur aes agendum. Unde id, quod in hac probati
ne includitur, nempe quod solum est capax determinari indifferens ni audisserens, uetissmum est; sed in fi-gno applicationis, & determinationis divinet, per quais litatem prςdeterminantem datur indifferentia formalis, que tollitur per amorem. 96 Ad primam urgentiam respondetur ex dictis n.93. esse notam dispalitatem inter visionem beatam respecti vh ad amorem, & inter qualitatem ph sice praedete minantem ad amorem. nam viso beata est prae requia sita per modum actus primi ad amorem, & non se hahet per modum metae applicationis ' quare determinati lacta per eam tollit clomini iam , & electi rem amoris , eaque supposita voluntas nullam habet indissetentiam aciam orem, & carentiam istius, sed tantom pro ejus sagno est in potentia activa, de ptissiva respectu amoris, cui mdeterminatione tamen per modum virtutis ad illum. M.tio huius est quia uolonias est potentia caeca iudi gens propositione intellectus tam speculativa , quam practica, . ita ut prima sit delatione actus mimi ,&secunda habeat rationem mεrae applicationis. Sed ut prima propositio relinquat voluntatem eum dominio eligendi, necesse est, quod obiectum proponat cum indifferentia obiectiva. ' Athoe modo vitio beata non peo potiit suum obiectum primarium , nempὸ Delim . At qualitas praedeterminans se habet praecise per modum applicationis quia in omnium sententia supponit voluntatem tam ex parte sui. quam ex parte intellectus proponentis eum sufficienti uirtute ad amorem & carentiam ς alias Deus non posset per illam appliciare voluntatem ad actum . Unde
220쪽
Dub. II. In quo consistae auxilium, seu gratia e ax R etia
ino pio pilati ad actum consituat voluntatem determi, primum. Minor probatur: nam quod insuit in actumo, iam, non propterea tollit dominium formale illius. secundum per modum principii , inquit per modum stetit tiec iudicium practicum determinatum intellectus actus primi , quia actus secundus non innuit in seipsum: post iudicium indifferens, propter eandem rationem tollit sed qualitas illa influit in actum secundum per modum domitiium sot male uoluntatis super suum actum: eii principis.' ergo influit per modum actus otimi..him αεia applicatio voluntatis relinquens eam cum do- Confirmatur secundo. Nam illa qualitas , dat ne, minio, & electione sui actus , & consequenter cum ii, ut voluntas praecontineat vel actualitatem, die vis eo hertate . . tiam, vel determinath unam actionem prae alia; sed quid Ad De undam urgentiam respondetur , coacedet, quid requiritur ad praestandam uoluntati praecocit meo. do arithe Mns; & negando suppostum consequentis: tiam actus secundi, sive quoad totum, sive quoas ali in quo .idet ut supponi, voluntatem in signo qualitatis quam formalite tem , constituit actum primum, cum detsi, ei. tminantis, & pto priori ad amorem Don potiri pse ad illum .' ergo praedicta qualitas e stituit actum talisi tentia sol mali ad illum .' quod est salsum, ut conis primum. sat ex septa dictis. . 98 Hoc argumenti cum suis tirgentiis c quod magna Ad thii iam respondetur eligendo primam partem vi premere propugnatores qualitatis praedeterminativet dilammatri. Contra quam non urget probatio ibi ad. asserit Palancol nihil nos praemit. Cujua facili, solutio ducta N,m per qualitatem solum determinat ut voluntas deduci inr ex dictis duobus f . praecedentibus. Ad argu Dimalii et applicati vh, post quam determinati ε adhuc mentum ergo respondetur negando antecedens quoas ιε stat de theminatio fot malis ultimata & Persecta per primam partem. Et ad eius probatiociem dicimus, id , amorem. & per hanc determinatur indifferentia loemalis quod praecedit actum secundum, quadruplicitet posse iactu, primi existens in sgno qualitatis Praedeterminantis . comparari ad potentiam. uel tanquam dans virtutem Ad quartam tespondetur negando sequelam majoris . potentiae, ut habitus per se insusus; vel tanquam com. Quia ad , oluntatem selum attinet determinare suam plens virtutem, ut habitus acquisitus, & suhsistentia p. tioohm cum suboedinatione ad Deum, secus vero cli vel tanquam conditio, ut existentia ; vel tanquam mera subordinatione Dei ad seipsam. Unde quamvis eadem applicatio potentiae praesupposiet cum omnibus pratre. sit actio voluntatis, & qualitatis praedeterminantis, vo- quistis constituentibus virtutem proximam. Quod tri. otii, , vero solum determinat praedicta actionem, prout δε- hus prioribus modis praecedit actum secundum , comisit si hi eoi respondet: qnia proprium est voluntatis solum paratur ad illum tanquam rigoroseu actus primus comdhi/iminate seipsam, & habitus in ea existentes, qui- nituens actum ptimum. sed quod praeceuit ultimo m hus utitur pto libito suo : secus vero applicationem do actum secundum, reducti vh&lecundumquid potest pro .enientem a causa superiori, scilicet Deo, nec actio. dici Mias prima , secus vero simpliciter .' quia de eius vim prout tali applicationi correspondet. ratione est, quod applicet actum primum a quatum . alias &esset mera applicatio, ut supponitur quam esses. XMII. possibilem ah cimnibus debet concedi ὶ & non esset, quia daret posse potentiae . Qualitas nostra praedeterminans Aliud est umentim ob Itastrissimo Patineo. tantum hoc possetioli modo praecedit actum secundum .
Quinimo iudicamus impossi&Ie metaphysich, quod sub
D A Rguitur nono. Nam qualitas phrsich prae- munere purae applicationis res aliter contingant .' quia uix ueterminans constituit actum primum pim impossibile est unam causam meth applicare aliam , mum voluntatis, essentialiterque connectitur cuna actu, quin praesupponat in eausa applicata peste simplicitet ad quem determinat e ergo tollit libertatem . Conseis adaequatum . Diximus sis mune, e pura a luestrionis utnnentia non eget probatione ς quidquid dicant aliqui persciniamus ab ea quaestione , an in eadem indiuisi. Τhomistae. Antecedens quoad secundam partem apud hili entitate possint in .eniri munera auxilii sufficientis , hos est indubitabile . Quoad primam vero suadetur: & effcacist Unde quamvis nostra qualitas praedetermi-Nam actus voluntatis praecedens immediate actum se. nans praecedat actum secundum quodammodo per m eundum illius comparatnr tanquam actus primus Wo. dum actus primi, non debet ahsoluth constitue te actum ximu ad actum secundum; sed qualitas nostra praede- primum , nec tollit libertatem. thimitians est huiusmodi: ergo constituit actum primum Ex his facil8 constat ad omnes urgentias arguentis. proximum voluntatis. Vetetur: Nam praedicta qualitas Ad primam enim respondetur distinguendo antecedens. est actus prior, quam actus secundus voluntatis : ergo es actias prior per modum applicationis purae, concedo e stituit voluntatem in actu immediath priori, quam antecedem; aliter, nego antecedens. Et distinguitur comst actus secundus voluntatis; sed ex terminis actus ima sequens.' ergo eonstituis istanterem in actu priori per modo mediatus praecedens actum secundum est actus primus. purae applicationis, concedo e sequentia ; aliter, nego eum actum secundum noci praecedat immediat E nisi actus conseqnentiam . Unde ex toto illius ratiocinio tantum primus: ergo est actus primus; sed de ratione actus pri. potest deduci, quod qualitat praedeterminans constituit mi est constituere potentiam , in qua est , in actu primo, potentiam Draecish applicatam , secus vero actum primum seu constituere actum potentiς proximum: ergo. potentiae. v Ad secundam respondetur, eoncedendo quod Uistetur secundo. Nam illa qualitas formaliter ,& praedicta qualitas actuat forma litet voluntatem pro priori per se actuat voluntatem pro peiori ad actum secundum: ad actum secutidum. sed hinc inepth Aedueitur , quos ergo est actus primus. Puerar tertio: Quia praedicta qua- proprie & ri toth in sensu arguentis sit actus primus alitas ita applicat voluntatem actui secundo, ut interit. quia potest actuare per modum purae applieationis, dela mediet ipsa qualitas, quae actuat voluntatem : ergo cuius ratione est supponere. actum primum rigorosum . eum applicat illam actui secundo , non applicat actum Unde ad summum potest dici actu nimis secundum quid se imum , & immediatum actui secundo , sed Q. &reductivὸ , quatenus applicat actu primum simpliciter. Am actum remotum & mediatum; alias esset pro- . Ad tertiam respondetur, verum esse, quod qualitas diim ut, ut suppociitur ἔ & non esset proximus , quia illa mediat inter uoluntatem, si actum secundum. Sed mediat actus applicans ' ergo ipsa qualitas est actus pii. non propterea applicans voluntatem actui secundo ap-mus proximus respecto actus secundi: ideoque constituit plicat illi actum temotum .' quia sicut potentia eum actum proximum voluntatis . . habitu per modum potentiae applicatur immediatὸ actui Urgetur quarto: Nam vel voluntas coniungitur, secundo, licEt inter potentiam ,& actum mellet habitus ;& unii ut actui secundo immediat 8, & non per quali- ira voluntas per modum potentiae, & per modum vim latem m cliam, vel meoiath, idest media qualitate a. tutis sufficientis ad:eqnate applicatur immediatissima Ouatit e formaliter voluntatem Z s dicatur primum bergo actui secundo, esto mediet qualitas illa, & haee appli- non dat ut talis qualitas. Si dicat ut secundum: ergo vo- cetur immediath actui secundo: quia haec non applica lutitas non est actus primus immediatus actui secundo, tur illi per modum potentiae, seu virtutis, sed ter modumtid prςuicta qualitas : ergo constituit actum primum purae applicationis: ex qua, & potentia resultat unicum
proximum voluntatis. principium immediatum adaequatum actuale . .
si matur primo. Quod influit per modum actus Ad quartam respondetur, dupliciter posse intestis primi in actum secundum, constituit actum primum, quod volvatas coniungatur actui secando, vel climanative ot ex se liquet; sed nostra qualitas insuit in actum se. Mi inhaesiue .. & utroqne modo coniungitur immesiath uadum per mixtum actus primi: ergo eoullitula actum actui secundo. Coniungit ut in mimis inhaesu : quia acto secuna