장음표시 사용
221쪽
di i 4 TOR. XIII. de Gratia Dei.
neutidus non inhaeret absolut qualitati praedeterminanti, aeropier dicta num. Ag. Etiam coniungitur immediat hcii manative.' quia actus secundus immecliath procedit ab ea per modum virtutis & potentio. Quin obstet quod mediεt qualitas . quia ab hac non procedit ahsolute per modum virtutis, sed praecisὸ per modum applicationis. ς; Ad primam cosirmationem respondetur . quod qualitas nostra praedeterminans, pro mih loquenaci, non
insuit per modum actus primi in actum secundum, sed praecise per modum applicationis purae 3c per modum p incipii applicantis actum primum, & principium per modum potentiae,& virtutis & propterea non consti- aut absoluth actum primum, At mincipium actus secundi, sed cum addito diminuente, videlicet actum primum, di principium ut applicatum , seu in ratione principii actualis, quod est idem , ae esse actum primum reducti vh ,α secundum quid .
Ad secundam respondetur ex dictis num sci. Deg naeo majorem absolute prolatam. Quia nostra qualitas raedeterminans, & per modum putet applicationis, cum Iupponat virtutem sulficientem a 'aequatam , supponit omnem absolutam pretcontinentiam a l. secundi modo ibi e Eplieato, & tantum datur ad tollectam indifferen tiam suspensi ram virtutis proximae. Ex quo ad summum potest deduci, quod constituat actum primum iu tatio.
ce principii actualis, quia facit, quod principium sussi.
ciens adaequatum actu coniungatur cum actu secvado.
Aliud argumentum Aduersariorum .
ioci Α Ret litur decimo: Nam, stante indifferentia a L ificii , potest voluntas a D o necessitari ad alium , ieci nihil aptius potest ad hoc excogitari,uam realitas nostra praedeterminans: ergo qualitas a ra praedet et minans tollit libertatem Consequentia est regitima . Et mnor videtur certar nam si voluntas, sup-
polito audicio ius irrenti, potest absolute necessitati adactum, hoc debet seri , quia Delit possit saltem mi.
riculos/ voluntati impcimere inclinationem ita vehe. mentem, ut ei voluntas resistere non possit, nec post si se cohibete ah actu a haec autem inclinatio veheme eissima in nullo alio potest aptius inveniti, quam inno. alta qualitate praedeterminante, cui voluntas non potes resistere, sive in sensu composito, si .e insensu diviso, Qt diximus S. νη. per totum . Maior vero probatur: Nam eum iudicio indistilentinat det et minatio virtutis ad unnm . ergo, stante indisntentia iudicii, voluntas potest a Deo necessitati. pro harus consequentia: nam ad libertatem ita requititur judicium indifferens, ut Concilia, de Patres,& praecipu/D Thom. excludam determinationem viriuiis ad unum,
re sub quacumque molione , sue quocunque auxilio gratiae possit resistere, de dissentire: ergo si, stante ju. dieio indifferenti, state potest determinatio uirtutis astinum, sequitur, quod voluntas, sob indifferentia judi. cii constituta, posthi a Deo necessitati. vide Nam ad Ithettatem duo requiruntur, nempe indifferentia orie.ctiva seu iudicii , quae se tenet eu parte intellectus :&indisserentia subjectiva voluntatis, de ejus virtutis, itaut noci minus requiratur ad illam secunda, quam prima; sed, stante indiffitentia obiectiva seu juclicii, potest Deus auferte indifferentiam subjectivam voluntatis , seu virisentit, & conserte x vi hujus determinationem ad unum, sciat stante, indifferentia subiectiva virtutis potest state determidatio obiectiva seu iudicii ad unum, ut contin-gii in motibus primo primis ergo, stante indifferentia iudicii, potest Deus determinare voluntatem ad unum, illamqui absoluth necessitate. confirmat ut primo. Nam potest contingere, quddquis habeat visionem ostensentem illi uiam ad certum iocum, de simul lig tur vinculis ah alio, quae ipse sol. rete nequit, qui quidem non posset pro Eimh se conferre
in talem locum.& esset ahsolute necessitatus ad caren. tiam motus au talem locum .' ergo pariter ante indifferentia ad amorem, potest Deus absoluiὸ necessitare.oluntatem ad illum. Patet consequentia .' tum quia
Iudicium indifferens se habet scut praeclicta visio ostem ciens viam. Tum quia non est, cur Deus simili modo non possit ligare voluntatem ad unum.
Confirmatur seeundo. Cum iudicio indifferenti isse ad extrema contrarietatis . v. g. ad Deum amandum,& odio habendum, potest D us necessitare voluntatem, itast pereat libertas ad unum extremum talis libertatis rergo etiam cum judicio inclis tente ex se suiseiente ad libertatem contradictionis, potest idem 'eontingere. Antecedens probatur : quia stante isto iudieio indissilente per fiscin ad Deum amandum ,& odio habendum se . t est Deus denegare habitum citati talis, aliudque augi. tium necessarium ad actum esuritatis, in quo casu oe. rit et libellas au illum insuper Christus noverat, intem perantiam esse turpem, & conso mem appetitui, dc ta. men non erat libet ad eam amandam: tandem in beatis est cognitio, qua e bioscunt rationes allicientes ad prccatum, de retrahentes ab illo, quia sint liberi ad illud Commi tendum . ergo eum indifferentia iusicii suffcientee et se ad libertatem contrarietatis potest non stare liberistas ad aliquod extremum talis libertatis.
num quae nobis obiiciunt Patres societatis , de Palati. o. Nota, ad libertatem cluo requiri ex parte intelle elus, &alia duo ex parte voluntatis. Nam in prima I ETLrte intellectus requiritur iudicium indifferens non sci. um cognoscens speculati vh rationes attrahentes, de retra. hentes a peccato, vel ab exercitio actus, sed etiam pia ctich proponens eas ut hic, & nunc amabiles a volunt te. Et hoc jadicium constituit actum primum radica-
aera litiestatis, ut docet D. Thom. I. a. quae n. IIart. I.
ad a. ubi ait: Radix iuerturis est MMutas, Icus I beatim ista sis exfu es ratio. Ee Me enim noluntas potes ad di
versa ferri, quia ratio potest habere diversas conceptiones Minni. In hoe omnes conveniunt. Dei h requiritur aliua judicium planteum , quo intellectus propanit voluntatio termitiath unum extremum vel contrarietatis , vel cora. tradictionis, prae alio, ut hic&nune eo avenientius Uci. iuntati. Nam cum voluntas si potentia Ceca, debet ita
omnibus sequi cluctum intellectas. Hoc autem judicivmnna constituit actum primum libertatis , sed est deteris minatio illius at speciale exercitium liberum, insertqne illud infallibilitet. In hoc conveniunt communiter Τno
Daci, quae ex parte voluntatis requiruntur , habent debitam eorespondentiam eum duobus praerequisitis reis latis ex parte intellectus. Reqnititur ergo in primis ipsa potentia voluntatis cum virtute susscienti ad aequata asduo extrema, vel contradictionis, vel eontrarietatis, Eccum indifferentia subiectiva ad illa. Ei haee indifffrentia subiectiva constituit actum primum proximum, & milem libertatis. Deindὸ requiritiae detetminatio & a 'plicatio subiectiva reducens illam ad unum delet mi. natum exercitium liberum prae alio, quae iam praeses. ponit actum primum adaequatum voluntatis. Haec aiutem debρt esse a Ixcio quia est mimum determinans ,&propterea debet priotitate naturae antecedere exercitium formale voluntatis.
majorem '. es voluntas a Deo me stari, supposita vir. tuiti suscienti ad aequata , nego majorem ; auferendo ε'el non consere illo virtutem adaequatam, concedo mainiorem. Et absoluth debet minor negiri. Ad cuius pro . bationem dicimus, quos nulla est possibilis adhue me. taphysice inclinatio impressa voluntati , fle constituenseam in ratione virtutis suffcientis, quae ex se connectat reum acta adhuc naturaliter, sed omnis connexio poni. bilis eum illo advenit et aecidentaliter a iudicio macti determinato intellectus,& a prςdeterminatione nostra physica, quibus voluntas non potest resiste te. Sed eamno praesupponant actum primum adaequatum libertatis, de
tantum habeant munus m rae apphcatioris ad hoe exercitium prae alio , propterea voluntas absoluti non evanit neces stata, immo poetius perficitur per ea in ratione virtutis sulficientis liberae. Si isto adversarii inveniant aliquam inclinationem ita uehementem, ut insallibiliter
connectatur cum actu, sicut eomectitur nostra qualitas praedeterminans, dc constituat adaequate, vel in adaequa- te actum primum modo explicato 6 praeced. t ne concedemus posse voluntatem a Dro nocessitari absolute.
At praedicta inclinatio foret diversae rationis, ac qualitas physich, de putε applicans de praedeterminans actum pri reum sussicientem, ut ex ip:is terminis liquet. Et e --quentet nihil sequitur coo ira nos. v Ati data piaedicta
222쪽
qualitate , se tenente ex parte actus primi , de insallibi. liter connexa cum actu, stare possit judicium indisserens, sub lite est apud Authotes. Sed ego responderem subdistinctione : Nam si desit virtus proxima ad actum , acl.
sat tamen virtus remota ad eam comparandam saltem
dispositive , potest state iudicium indifferens, quo pacto in peccatore est judicium indillatens fidei ad odium , Acad amotem D i, csto in eo non sit virtus proxima ad amorem, quia videlichi habet virtutem remotam ad eam comparandam. Si vero adesset virtus determinata ad
amorem Dei modo proposito; indieamus impossibile, quod cum ea stet iudicium indifferens ad amorem Dei,& carentiam illius. Quia nulla forma potest essentiali. the alligati subj ao sui effectus sormalis incapaei ; & judicium indifferetis alligatur ess-ntialiter sipposto intelli
genti, quod in ptaedicta suppolitione est incapax exci. rari ad carentia in amoris, ac proinde incapax effectus sol malis praedicti iudici . Ad probationem maioris, in qua intenditur deter.
minationem at ianum provenientem a qualitate praede. termitrante nccessitare voluntatem: Respondetur , deter minationem virtutis ad unum per modum virtutis, seu
dantis iis inferre absolutam ii cossitatem . Sed haec est impossibilis, stante iudicio indifferenti. Unde, supposita virtute sussiciente ex parte voluntatis, tota radix necessitatis sumenda est a carentia talis judicii, scut tota ra. tio liberiatis , en judicium indifferetis r ut docet D. Th. loco supra citato, & quaest.24 de Verit. art. a. ubi ait:
Tora ratis tibertatis ex modo ιognitionis de Met. Idem
docet quaest. 5. de Mala art. vii c. ad is . ubi inquit u
ti m euuj rim, qua facit aliquam cavsam velle , non oportere, quod
diarit ad υ levidum , Dei consueratido optesscivi. Et hoc liquet in heato, in quo adest idem habitus charitatis ac in viatore e mule necessitas ad amandum Deum solum oritur eu desectu iudicii indisseresntis. Des terminatio aut lvirtutis ad unum non orta ex ipsa virtute, sed ab ali. qua qualitate ei accidentali se habente per modum me eae applicationis, compatitur quidem cum judicio inclis tirenti: sed haec adeo abest a necessitate voluntati , quod potius p rficiat eius libertatem. Nec propter eam exclu.dunt Concilia Patres. aut D Thom. hoc senus deter. minationis ad unum, sed aliud g nus determinationis per modum actus inimi: quia sub isto genere voluntas uon
potest resistere,& uissentire in sensu adhue divise . Cum
determinatione antem per molium merae applicationis,
licet non possit tes stete ipsi determinationi , n e in sensu composito possit dissentire, potest tamen dimntire, de te sistere consessui secundum si , seu in sensu diviso. Pro intelligentia tamen sensus compositi,& sensus divis te. mittimus lectorem ad tract. q. di 3 dub. 4 ff. s.
Ad additamentum argumenti respondetur ex supra dictis , permittendo minorem . Et distinquendo consi.
quens : tores Deus determinare ad tinum extremum contra rietatis, transera consequens; ad unum extremum conis
tradictionis, nego consequentiam. Vel aliter res ri. term are per collationem virtutis lassicientis, seu dantis
tosse, nego consequentiam ἰ per ablationem talis virtutis, transeat. vel aliter I pares determinare ad tiniam per m eum merae applicationis , concedo consequentiam ; alio triodo, supposta virtuto sufficiente, nego consequentiam.
Eu quibus omnibus distinctionibus, cuius sensui est L.
cilis, constat Deum non posse voluntatem necessitare per collationem alicujus inclinationis quantumvis ueli ιτε
tis. stante indifferontia iudicii I nec Dεo rectare aliam causim necessitandi voluntatem , prae supresita in ea virtute sussci ute ad utriamque extremum libertatis , nisi auferendo judicium indiffrens. io a Ra primam coti firmationem respondetur conce dendo antecedens; & nefando consequentiam. Et permissa prima eius probataone Dicimus ad secundam, quod si pro beare veruntatem intelligatur praedetermina. tio ad unuin, Deus nequit illam ligare per eam, se ut quis ligatur vinculis ab alio. quia praedeterminatio Dei se habet per modum merae applicationis; ligamen vero est impedimentum ad motum se tenens ex parte actus primi. Ad secundam respondetur negando antecedens. Et ad ejus probationem, & ems primum exemplum satis
constat ex septa dictis. Ad secundum dicimus, quod li.
chi Christus noverit , intemperantiam esse consormem appetitui quae ratio est lassicienter alliciens ad sui amo rem ἰ haec tamen cognitio erat mere speculativa, sicut
in Deo. Iudicium inclistem , quae est radix libertatis,
est valde clivei sum a praedicta cognitione, quia est e enitio proponens practice rationes hic & nune allicientes, ct retrahentes ab intemperantia. de amore, & fuga it. lius I quae in Christo non liabet locum,& propterea nouerat liber ad amandum intemperantiam ex desectu ju.
dieii indifferentis 'I Si vero dicas,nulli uri Thom istam redu. re impecca hilitatem Christi in de fictum talis iuuicii.R6spondetur falsum esse, quod non reducant in praedi. cium desectum tanquam in radicem proximam a lices solum meminerint alterius radicis exigentis praedictum defectum , quae est onio humanitatis cum Verbo. Per quod constat ad tertium exemplum Nati. l. XX.
io G X dictis in toto hoe dubio deducit ne, mo.
E. tionem praedeterminantem hucusque stabilita messi ci iam necessariam pro statu innocentiae, idest pro Auamo, antequam re ccasset, de pro Angelis, s vem via, sive in patria. Hoc corollarium procedit comtra Cornelium Ian senium I prensem Episcopum , qui statuit hoc dilat intin inter motionem divina graiiae pro ita. tu naturae lapsae ,& pro statu innocentiae , ut in natu in. nocentiae non praedeterminet liberum athi trium , sed ex. pectabat ejus cie terminationem , de ab eius usu totam suam efficaciam solliebatur in natu vero naturae lapsae titulo infirmitatis praedeterminet voluntatem , & talis motio praedeterminans ex se infallibiliter inserat esse ctum. Hincque deducebat , omnem gratiam pici statu naturae integrae Angelorum ,& hominum fuisse meth sui. scientem saltem en ita live nullamque gratiam in statu naturς lapsae esse me te suffcientem distinctam & sepa. ratam ah essicaci . Praecipuum standamentum, in quo reis latum discrimen senuat , desumit ex doctrina Magni Pa. reniis August. in lib. de Coraer o vat. cap. Io. ii & a.& proptet ea Thom istas, qui gratiam per se esseacem propugnant pro utroque statu, magis Aristoteluas, quam Augustinianos vocat lib. 8 defratia Sahetori cap a. Sed ut uideat Iantinius Thom istas in propugnanda prae sala gra. tia ex se emcaci non soli)m inniti Aristotelis principiis, sed etiam doctrinae D. Augustini, eg eius limpidis limis testimoniis nostrum emollarium suadendum est. Prohatur ergo primo ex doctrina generali D. August. applicata ab ipso statui innocentiae 2 Nam S Atis. non aliter significat gratiam ex se effracem, quam 4 cendo, quoci illa facit nos velle, & quos dat ,& operatur inti bis bonam voluntatem ; sed de gratia Angelis,& Adam: in statu innocentiae necissilia idem docet lib.
malum fidia M. ; ad boxtim no, os adnuetur ἡ D. o Ergo pro statu etiam innocentiae agnoscit glatiam ex se eiu-
Secundo Nim idem S Dolor essicaciam divinae
natiae clemonstrat ex omnipotentissima Dei potestate, seu ex virtute infinita voluntatis, quae non pol ii vinci, impediri, aut retardari a creatura , v cui volenti salvum fieri nullum humanum te sistit arbiti tum sed idipsum docet circa Aneεlos, de primos Patentes in natu ina centiae in Enchiris cap. - & io a. ergo pro natu in-centiae agnoscit eandem gratiam eis cacem. Tertio. Quia ex eo prohat necessitatem gratiae est scacis, quia discretio creuεntium a non credemi hus,volentium a non volentibus salutariter εst a Deo,& nori principaliter a libero arbitrio, convictus testimonio Apost. I. ad Corini h. q. u, te iste it 3 QFid hales qued - oc. ratissi= sed de uiset tione bonorum ,& malorum Anae.
lotum idem tradit λ cio. r. Dei lib r. cap 39. & lib. I. cap. 9. Rursus adductum testimonium Apoli. accommo
dat Angelis , 5e ptimis Parentibus plum. 32. sc a. α
223쪽
it 6 Tradi. XIII. de Gratia Dei.
psalm. 7 . eone. I. ad fin. At cum ipso S. Anselmus lib. de os, dissoli cap. l. E go. Quarto. Nam gratia essicax pro natu naturae lapsa suadet ut ex Augustino, quia pro collatione, & uenera.
tione illius recutrit ad inscrutabilia iudicia Dei : sed pro
Angelis eodem modo ad ea recurrit liti ii. de Geties adiit t. cap. io his verbii: Sed pUM , arguisu ,0forum An. gεlorum scilices, qui desuerunt tantarem an Mutimeon
verteνe : quoniam muttolens est. posse NUM. Cis ergo κω fecit laeuia vidite. Cur notare e , penes estim est. Debemusemm non plus satere , quam oportet sapere.
Quinto. Nam ex eo D. Augustinus suadet emea. clam gratiae pro flatu naturae lapsae, quia qui co veriguntur , dc perseverant, recipiunt majorem gratiam ; sed juxta ipsum August. d Crist. Dei lib. II. cap. s. Angeli, qui in dilectione Dei permanserunt, ad hoc receperunt majorem gratiam 2 ergo pro statu innocentiae necessaria fuit buxta D. August. gratia effcax, quae necessaria et pio statu naturae lapsae. Sexto D. Angust. pro statu naturae lapsae convin. cit effractam diuinae gratiae ex necessitate orationis,
aclhuc postquam quis habet auxilia suffcientia, seu adju totium Me quo: non enim petimus a Deo solum, ut det
nobis posse, sed mi issimum verti sat qu Angeli, & Ada.
mos in illa integritate , qua conditi sunt , tenebant ut Deum invocare: tum quia, si docet ipse August. lib. I
de Ciciri Dei cap. 17. Deus poterat Adamo gratiam con ferre , ne caderet & ut inquit epist ioci. Barinis humana etiam, in ilia iisse sate, is qua condata erat, permano et,ntius modo sev sam, Creatores non adli ante, serviret: idem tradit lib. de correre o Irat. cap. 27. in Enchirid. cap. IOSaliisque in loei . Ergo juxta D August. in statu integri tat et fuit necessaria divina gratia essica E, sicut in statum inrae lapis .ios Confirmatur. Nam circa necessitatem gratiae es.scaei i , statu integritatis id sentiendom est ene de me
te August. quod ejus discipuli praecipui, de alii posterio
res P P. eius doctrinae propugnatores do erunt; sed plures uiscipuli D, August. & alii PP. posteriores docuernnt neeεmtatem gratiae essicacis pro statu innocentiae : ergo idipsum tenuit August. Patet consequentia quia incredi. hil- εsi illos voluisse dehellare doctrinam D August. Aein hic parte illam de sititisse, & docuisse doctrinam o polia im . Minor vesci motatur . nam in primi D. Fui ocu tu lib et . ad Τras mundum cap. 3 ait, eandem suisse gratiam essicacem praeservantem honos Anditos, de reparantem hominem lapsum. Item P P. Araus Concilii can.
I9. docent: Natura humaηa etiamsἱ in illa intexVitate, in quaered ea es , permaneret , nullo modo Ieitfam Creatare stio non adjutia , e femoret. Quae verba desumpserunt ex ipso Au. gust. epist. i . quae proxim/ retulimus num praeci Dein .
de D. Greg. Mann homil. rq in Ezech. inquit: Mi enitus Patris , pasti rarim est firmitas Angelistim , t e Loνrim fisus
iam, ι uergamus Ide docet D. Bet n. set m. ra inCant. his veris his r rediit horna em laesum, dedit stanti Ariolo, ne Iobe. ferar Iaudem D Thom. I. a. quaest art. I. inquit: Luandio cunque natura uti a corporalis , Mi spiritariis Idem tum perfecta, non potest in suum actum nocedera, ηιμ movem ιν d Dbo. Expressim ς id docet art. a. ejusdem quaest. ubi, loquens de utroque statu naturae integrae, & lapsae, se
modo nullum discrimen agnovit Ang. Dciae quoad ne
cessitatem g aliae essicacis in utroque statv. Et eo se quenter aa haec art. 9. eiusdem quaest. docet , quod homo in flatu naturae lapsae indiget motione Dei ad ag nunm. Pνι- quidem ratione generati, prostra Me quia, Aut Amad n m j j l nempe locis proximὸ citatis ὶ nulti res creata Io est in quemctinque o Itim prodire, ris Distine motionis disi. na. Et pari. quaest. 94. ari. 4 ao s. docet, hominem in mimo statu ideo peccasio, quia non oravit, nec pro gratia divina obtinεncla ad Deum e fugit; quod de gratia emeaci intelligendum est, quia suffeleutem iam habebat
Miltimus aliam rationem clesumptam ex omni.
inconvenientihus , qnae nostri Thom istae inserunt contra propugnatores scientiae mediae. Lichi premat magis Ian senium, quam PP. Societatis , qui isti bene fieto scientiae mediae communiter concedunt pro omnis alti essicaciam gratiae etiam in actia primo, desumptam
ex praevivone consensus fututi coaditi ociat ; at Iaalanius
pro statu integritatis mordicus negat gratIam efficacem an actu primo. Mittimus, inquam, hanc rationem, quia ex dictis in toto hoe dubio facile erit cuivis eana in me- dinin producere. Sat erit proponete unicum inconveniens:
υidelicht siqui ex discrimine intento a Ianianio, quod in
statu integritatis minus bonum attibui Deo, dc majus M. num principalius voluntati: quia ex una parte volunta creata juxta ipsum erat unicum determinativum gratie; de ex alia majus absoluth honum est bona voluntas in actu secundo, quam hona voluntas tu actu primo, quae
constituit ut per auxilium sufficiens , de quae ordinatur ad aliam. 3ω Contra nostrum corollarium plura opponit Ian- senius D Augustini testimonio. S ci praecipuum existimat illud, quod ex lib. de Correa ct grat. depromit, ubi S. Doctor ex professo hane materiam explicavit a cap. io usque ad i3. exclusive . In tribus ergo illis capitibus vehementer pociderat discrimen gratiae collatae praedestiis nato in statu naturae lapis, a gratia concessa Adamo ita nato naturae integrae 1 quos scilicet enm ista Alamus , et a sortissimus, debili uigente tentatione victus fuit:&eum illa homo, et i infirmissimus, gravissimis tentati nibus agitatus invictus per se ψerat: At quod gratia intrinitatis est adiutorium, sine quo non possumus perseve rare , sed pelli vetantiam non dat; gratia vero lapsis ne cessaria est adiutorium, quo perseverantia doctatur: ergo iuxta Magri. Parentem August. vetum est diserimendam senii inter gratiam utriusque status, quod videlie. in stata
naturae lapsae erat necessaria gratia efficax, secus vera
in statu interaitatis Αs antecedentis probationem transcribenda essent tria illa capita integra pertiti libri. Satis
erit hrevitatis causa aliqua verba , quae magis premunt.
ex illis depromere: Nam in primis Deus metia August.
eap. II. & II. sol uiri contulit Adamo auxilium Me quo ἔnnne autem conseri praeter istud auxilium quo; de certum est, Adamiam elicuisti ante lapsum aliquos actus salutares. Deindὸ docet ibidem, quod Adamus potuit perseverare, si vellet, quo denotat gratiam collatam Alam Esse omnino indifferentem . Rursus inquit, quod Ada. mus non egehat auxilio, quod iusti implorant in hocistatu; auxilium autem, quod implorant iusti, est efficax , quia sufficiens omnibus confertur. Item asserit, quod M. geli honi in uetitate steterunt per liberum arbitrium; per
quod mali non permanserunt. Praeterea necessitatem auis xilii emeaeis revocat ad infirmitatem naturae: quo significat naturam sanam & integram non egere auxilio effi-eaei . Tandem totam doctrinam trium illorum capit m
diristit D Angustinus ad solvendam obiectionem , de iniustitia correctioni η desumptam, si perseverantia est donum Dei, quam s hi proposuit cap. Io quamque extendit ad statum integritatis illamque non aliter sol. it, quam afferendo discrimen gratiae ad utrumque stilum necessa tiae, consistens in hoc, quod lichi non egeamus adiut rio, quo voluntas nostra infirma agatur potentissimὸ et Adamus vero illo non egebat, sed gratia, sine qua per inseverare non posset, At quae permittebatur libero sanae voluntatis arbitrio. His omnibus videtur praeoccupari responsi quorundam Recentiorum ex utraque Schola,
dicentium D August. non loqui de quacunque gratia stat ut sanitatis, sed praecish de gratia sufficiente, quae Ada mo, At Angelis fuit concessa ad perseverandii m. Respondetur nihilominus: praenotando, quod sco. sui Augustini tribus in istit rapitibus est instituere eomparationem non inter quascunque gratias, de auxilia naturae integiae , de lapsae, sed praecis/ inter gratiam Ad
eollatam ad perseverandum in hono, di vitandum pecca tum , quod derivaret ut in posteros; dc gratiam , quaei si Adamo post lapsum, de aliis praedestinatis datnt per Christum, ut actii praseverent. Ita colligitur eu D August. allegato a D. Τh m. r. a. quaest. I . art. io ad 3.22. a. quaest. 337. art. A ad a. uia ait: ocendtim, quod sciat Augtistretis disre ιν d Correa cygrae prima bomihi datum est, non tit Ierseveraret, sed tit perseuerare pesset ter libertim arba.
persei dii si dassae irarem praeberet. Sed nuneμed 'invitis peraro iam Chrisi non saltim δεριν, interseuerare posui, sed ut
ne statem, sereriant in fide. Ratioque id persuadet: nam Adamus ante lapsum benὸ salutimetque operaius fuit, ὁ
224쪽
ad Anthsmoda actos habuit an vilia effracta , quae non tantum dabant pos/ati operandum, sed etiam facerent Delia , de operaris qoae juxta dicta toto hoe dubio sunt nos solum actu emacia, sed etiam ex se essicacia Noo enim nat aualia, qui has desidio quis operatur, non esse etficacia ; cum auxilium emcax , proni a susscienti clis in
guttur definiatur ab omnibus ex D. August. per hoc, quos cum actu conjungitur. Restabat ergo, quod disse. rentia, quam August. tribus illis capitibus docet interutramque gratiam, esset tantam per ordinem ad perti.
Quo praenotator Reso detur discrimen intentuma D August. inter gratiam utriusque status non esse abso Iut ῆ, quod Omnis gratia Adamoecillata pro statuim centiae fuit meth suinciens, cum habuerit efficacem ad aliquos actus salutares, quos elicuit acite lapsum ς seu quod attentis meritis utriusque status, sani, & infirmi, Adamus egebat in statu infirmitatis majoti auxilio, utique essicari, maximὸ ad perseverandiam . qnia ex se, & titulo suae infirmitatis erat impotens moraliter inter tot gravissimas tentationes carnis, diaboli, & mundi ad perseve. randum, illisque seccumberet, nisi tali auxilio emcaci& potentissimo adiuvaretur per Christom . Caeterum in natu innocentiae, ev metitis illius status,& titulo infir mitatis, tali auxilio non indigebat, quia nulla ibi erat rebellio earnis ad spiritum. Egebat tamen in hoc statutino & integro ad perseverantiam finalem gratia emcaci, necessitate sundata invertibilitate liberi arbitrii: ut dixi. mus supra in hoe tractatu disputat. I. num. 8s. Egehat etiam concursu generali Dei, titulo eanta secundae, &apsi Deo si eclinatae, eo modo ac omnes creatnrae , in quibus supponitur facultas sana & robusti . De quo ti. culo in inaedictis capitibus D. Augustinus non disputa. hat, sed alibi examinandum teliquit, vel a se traditum supponit . Haee solutio colligitur ex Div. Thom. I. I. quaest. I s. art. s. uta ait, hominem gratia sanctificantε ornatum iudigere gratia Dei actuali emaci propter duo rPrima quidem rati e genesa ι, propter hoc quod... v Ida res creata potest is quam n e aerum prodire nis tartate moti ris distra. Metinia ratione stetita premeν eonditionem status natura Bumana: qua quidem, hela per gratiam fanetur quQuum
ad meriem, remanet tamen in ea eorruptio, o x eno quantum
ad earnem oe. Quas diceret, quω s per possibile ,vel impossi hile homo n5 egeret gratia effraci ratione subordinationis communis creaturae sanae, & infirmae, egeret ea ,
ratione sex infimitatis. Per quod jam eonstat ad omnes
An si Deus ageret ex necessitate natura svoluntas nostra esset libera in suis
determinationem, quam defendunt Thomi. irae contra P P Societatis noci auferre libertatem nostr eum actuum, sed potius illam inferre, causare, favere, di perficere . s Supponimus secundo, quod si Deus ageret ex necessitate naturae, praederet miliaret nostros actus,
quia esset Deus, ct prima causa. Unde sicut hac ratione punc praedeterminat nostram voluntatem ad suos actus,
ὲta in in dicta suppositione impossibili illam praedeteris
minaret cum hoc tamen discrimine, quod nunc praedeterminat liber/ , sed tune praedeterminaret necessario. Vade dissicultas redueitur ad hoc, an videlicet praedeterminatio necessario causata a Deo pugnaret cum liberistate Armali nostrorum actuum, licet praedeterminati a Deo libere ean sata, non puntieti Hine utilitas huius controversae clarescet quia ex ea deducitur, quod ρος- dicatum ex parte Dei sit prima radix, vel se amentum nostrae liberiatis ς an sola emacia divinae voluntatis, ansmul ejus libertast Nam si, operante Deo ex necessitate naturae, adhuc maneret voluntas nostra libera, procul. dubio sequeretur radicem nostrae libertatis non esse liberistatem divinam, sed emeatiam divinae volontatis, quae
tunc maneret. Si vero voluntas nostra non foret libera, sequeretur econverso radicem , & fundamentum Dostrae
libertatis non esse solam emaciam divinam, sed s muldi .inam libertatem.
io 8 Supponimns tertio, quod si Deus ageret ex nacessitate naturae, libertas non ε mi persectio simpliciis
smplex. Et ratio est eviciens , nam tunc supponeretur
D us summ/ persectus sine lihertate: ergo libertas non esset persectio simpliciter simplex. Patet consequentia. quia Deo summὸ persecto nequit descete aliqua persectio simpliciter simplex. Hinc deducitur, libertatem nostrami si daret se non sole ejusdem rationis eum libertate , quae nunc datur . Tum quia tune libertas non esset persectio simpliciter simplex, At nunc eit. Τum etiam : quia liberistas, quae nune datur, tune esset impossibilis; cum nuneptaec tineatur formaliter in Deo; & tunc non praeconistineretur formaliter, sed tantilm eminenter , ad modum earum rerum quae ex suo conceptu formali impersecti nem important. Unde dubium praesens est. an in illa hypoth εs voluntas nostra libera utcumque solet, libertata
scilicet diversae rationis ab ea quae de facto dat ut lx supponimus quarto , hanc hypothesim tribus modis posse fingi, vel posto solo uno impossi hili ev parte oditionis, videlicet ex parte Dei, ut ii D s , ageret ex necessitate naturae , nullo alio impossibili praesupposito ex parte nostra: vel praesupposto ex parte nostra alio impossibili, ut si supponeretur existere liberum arbitrium: vel praesuppositis his duobus impollibilibus , praesuppo.
nendo tandem , quod Deus praestaret concursum tam praevium, quam fmultaneum ejusdem rationis eum eo, quem modo praestat. Praesens controversia procedit M.tissim de hypothεsi sub unico impossibili ex parte D i, uia ex eius resolutione facil/ deducitur, quid tenendumi sub aliis impossibilibus, & combinationibus
Ioi Cirea quam triplex versatur sententia . Prima absoluth affirmat, quoci voluntas nostra solet libera in suis actibus, etsi Deus ageret ex necessitate naturae . Pici quo praecipue militat Illustris God m. a. in I. pati. disp. s4. allegans pro se antiquiores Thomistas Capreolum, Fertaram, Caietanum, Banne et, Zumelem, Al. vareet, Nararium Serram, Araugo. Et ex alienis vaetqueet, At tubalem. secunda absoluth negat, quod voluntas nostra libe.r ageret, si Deus opera retor ad extra necessatio H ius sententiae principales propugnatores sunt NN. Salmain praestiisp. 7. duh. 7. pro qua reserunt Ferratam , Banis et , ramelem quos pro contraria sententia citat
Godm J Navarietem, Nuito, Ledesmam, Scotum eum Omnibus eius discipulis , & alios r quibus addi debet
sapientissimus Lemos t m. I. itact. 2 a cap. I . Tettia sententia mediam tenet viam. nam si fimgatur casus primo, & secundo modo relatis num. inae. ced. convenit cum secunda sententia. Si vero fingatur
sub tribus impossibili hus , adhaeret primae . Ita Suareaelom. I. Metaphy. disp. I9. siet. 3. Machire Fasolis , de Ferre tract. de Votaurate Dei quaest. s. asserens , quod si
Deus ageret necessario, non maneret in nobis liberum
arbitrium: seu si maneret, voluntas nostra liberὸ ageret:& pariter si Dens praestaret eundem concursum , quem
modo praestat. His suppositis.
xit in Ieradum est, quod si Deus ageret necessa
I tio, nostra uoluntas non ageret libeth. Ita Anthotes secundae sententiae . Et probator essicaciter Dam implicat voluntatem nostram libere axere liheritate contrarietatis ide qua claritatis gratia erit sermo quin habeat indifferentiam activam ad consensum , &uissensum; sed si Deus operaretur necessario, voluntas nostra non habetet indifferentiam activam ad e sensum,& dissensum ergo si Deus operaretur necessario, v luntas non ageret liber/lihertate saltem contrarietatis. Minoi probatur nam implicat voluntatem habere in. differentiam activam ad consensum, & dissensum, nisi prae intelligatur eum indifferentia passiva ad hoc, ut m veatur a Deo ad consensum & ad dissensum . nam si eut prius est voluntatem a Deo moveri, ut agat , nam quod voluntas agat, ita debet petas intelligi indiss/iem a passiva ad hoc, ut moveatur ad consensum, & dissen sum, quam quod habeat indisserentiam activam ad cori.
sensum , & ad dissensum et sed si Deus ageret necessa. tio, voluntas nostra non , posset habete indifferentiam
225쪽
Tract. XIII. H Gratia Dei. Disp, Iil de Gratia amas.
sis vam ad hoe ut moueatur a Deo ad consensim , re ad dissensum, quia Deus praemovens necessario vo. untatem ad consensum, nequit illam premovere in eo. d/m instanti adhue in sensit Tuisci ad clissensum.' ergos Dros operaretur necessario, voluntas nostra non ha.
hetet indifferentiam activam ad consensam, & ad dissen. sum Haee titio, si esticax est contra libertatem contra eietatis, orget equ/ contra libertatem contradictionis. Tum quia in pro habiliori sententia nullum est extremum ibertatis. quod non importet pedi suppositi vh, deessen.
Eialiter aliquem actum. Tum etiam: nam adhuc in sen gentia aclmittente puram omissionem liberam est actus interpretativus, ac pioindὸ non debet esse repug ntia ad seeum actum, qui sit causa omittendi , nec repa. naitia ad praemotionem ad talem actum requisitam psed in initanti, quo voluntas prae movetur necessatio a Deo ad amorem, datur repugnantia adhue in holadi viso ad praemotionem alterius actus Oppositi: ergo etiam ad talem actum ergo uoluatas non haberet libertatem contradictionis.
ita Confirmatur haec ratio, & simul praeea uetuesit titio Ferre. & GMoy num. xci dicentium, quos praeis
motio tune casus esset libera ut quo, lic/t esset necessa. ria ut quod . Praecavetur , inquam , haec evasio: Nam motio illa, quae ita inseri consensum, ut pugnet cum Potestate adhuc antecedente ad dissensum . nequit em ibera ut quo libertate contrarietatis ad consensum ; sespraemotio necessario collata a Deo ad consensum pu gnat cum vera potestate antecedenti ad dissensum: ergo Mon est libera ut qtio libertate contrarietatis ad consen. sum . Maior est certa I propterea enim petae morici deis facto existens est libera ut quo libertate contrarietatis, quia non pugnat cum potestate antecedenti ad actum contrarium . Tum etiam : quia libeth agere libertate contrarietati est agere consensum, & posse νειε elice te dissensum: mo .ici e go illa, quae infert consensum, vi puen t eum potestate uera ad dissensum , nequit esse liti ta ut quo liheltate contrarietatis M nor vero plobatur Τum quia DEus non esset antecedenter potens praedeterminare .lissensum , si necessitici promoveret ad consensum; alias si t/ptae moue. stet ad eonsensum, & praemotio aes consensum esset li. ra non tum ut quo, sed etiam ut quod: ergo nec vo Mutas inae inora a D o necessario , haberet potentiam antecedentem as uissensum Gosequentia est legitima rvam sicut repugnat actio voluntatis Deo non si hordina 2 a , ita repugnat pesse DoLutatis potestati Dei non sebor.
Einatum & in tali casu; nec dissensus, nec posse od diffissim Deo suboici inarentute non dissensus, quia hie Deoticio subordinatur , nisi media praemotione , quae tu 1ores impossibilis: nec φοge ad dus fiam . quia non se, o dii, retur ii initi Iosse Dei, quoci tune in Deo non da
Tum etiam 1 Quia nulla est potentia ad id, quod
ex termitiis est impossibile ; sed si D iis necessario ptae. movetet ad consensum, dissensus esset ex terminis im. possibilis: ergo praemotio necessatio a Deo collata ad consensum prinnat cum vera patestate antecedenti audissensum. Minor probatur: nam praemolio ad dissensum tunc esset ex terminis impossibilis: ergo etiam dissensus .
Antecedens est certum e nam eo modo, quo unum comerarium est necessarium, alterum contrarium est impos.sibile. Consequentia probatur : nam Omne hinentia litet connexum cum eo, quod ex termitiis est impossibile,
est etiam ex terminis impossibile ; sed dissensus essentia. Ilier connectitur cum praemotione Dei ad illum t et os piae motio Dei ad illum tune ex terminis esset impossi-hilis , etiam clissensus. Urgetur hoc; Quia nulla est vera potestas ad inse rendam chimaeram; seu sipposito quos Deus necessario prae moveret ad consensu , dc daretur in voluntate ρο. testas ad dissensum , talis potestas metaphysich posset in.
Drre chimaeram: ergo eum praemotione Meessaria ne quod ad eonsensum pugnat vera potestas antecedens aldissensum. Minoi probatur: nam posse inserte dissensum sn praemotione ad illum est posse inferre chimaeram, quia dissensum existete absolute line praemotione Dεi est chi. anaera; sed tune, s volonias haberet vetam & antece. dentem potestatem ad clissensum, talis potestas esset ad
latitendum dissensim sine inemotione ad illum: arg
talis potestas metaphylich passet inserte ehimaeram. Urgetur amplius: Dissensus enim solum est an. tecedetitet possibilis eat ilete , vel existente praemo.tione ad illum, vel non existente; sed uitumque est
chimaera : ergo nulla est vera potestas antecedens audissensum. Ma ot patet. Mi ior similiter quoati secundam partem probatione nou iuuiget: nam est chimaera exissere aliquem actum ethatum sine praemotione Dei ad illum. Quoad ptimam vero stadetur: nam, existente praemotione ad consensum, existi te praemotionem ad di sensum est chimaera; sed tunc evi si tet praemotici ad c . sensum, in suppolitione quod Deus necessatio praemoveret voluntatem ad illum, cum talis praemotio nece DLrio antee enter evisteret: ergo existete dissensum cum praemotione ad illum εsset chimaera.
Urgetur adhuc' Nam, ut dissensus posset existete, necesse esset, quia praemotio consensus posset veta aliaua potentia deficere; sed si praemotio consensus necessatio a
Deo existeret, nulla veta potentia posset deficere: ergooissensus nulla uera potentia pollet existere . Maiozest certa: nam sicut uissensus non potest ex iste te tinctinae motione , ita non potest exiliete cum praemotion as e sevisum . Minor vero prohatur : nam talis desectus non posset poni a potentia creata: quia in esus potestate noli est, quod deficiat, se ut nec quos existat. Nec potest poni a Deo, quia poneretur praemotio a Deo necessario antecedenter: Ergo talis desectus a nulla vera potestate posset ponixi 3 Dices cum Godo num. αρr quod licet Deus
praemovetet aes consensum per modum naturae, non tarimen esset determinatus ad praemovendum semper in ilium , sed juxta exigentiam voluntatis nostrae, qua nos peteret praemoveri semper a Deo ad illum, ac proinde nec Deus illam semper praemoveret ad talem actum . Unde illa praemotio posset deficere obcessationem concursus divini , qui non semper durato
Sed eootta est primo. Nam hine sequitur , quod
Deus, dum praemoveret ad consensum, non posset notaptae movere ad illum, & absoluth non posset piaemovero ad dissensum 1 Quia iuxta solutionem uatam, dum alea exigentia ex parte voluntatis necessario praemoveret; secidum adesset praemotio aes consensum, daretur exigentia ad illum, aliis non posset Deus ad istum praemovere: re non daretur exigentia ad dissensum, aliis necessario praemovet et ad dissensum smul, &ad consensum ergo non posset non praemovere at consensum, & absolute noci posset prae movere ad disse usum. Et sic redeunt impugnationex nuper adductae.
Secundo. Nam, positis omnibus requisitis ex parte actus primi, vel Deus necessario praemovebit ad actumsvel non Si dicas piimum' ergo in illo instanti non potest a Deo poni defectus praemotionis. Si dicas secundum,
ergo ulla patentia non poterit piae movere ad actum. Τertio. Nian pone evigentiam voluntatis ut a Deo
praemoveatur in initanti A ad consensum sed in hoe innanti A voluntas nullam potentiam υ ram habes ad dic sensum : ergo frustra recurritur ad huiusmodi dispositionem ad salvandam libertatem voluntatis creatae. Minor Probatur: tum quia nulla en potestas in instanti A asa tum, ia quo non est sera indifferentia passiva ad praemotionem requisitam ad talem actum ς sed posita exigentia voluntatis, ut a Deo praemo .eatur in instanti Aas consensum, non est indifffrentia passi. a in eodem instanti, ut prae moveatur ad clissensum, seu i in Deo nomen in illo instanti indisserentia activa ergo in instanti η, in quo est exigentia voluntatis ut a Deo praemoveatue ad consensum, voluntas non habet veram potestatem is dissensum. Urgetur hoc . si voluntas necessatio , & semper
praemoveretur ad consensum uoluntas necessario , &1emper consentiret . ergo si in instanti A datur exigeritia voluntatis, ut prae moveatur a Deo necessario ad consensum , in tali instanti necessario consentiret. Antecedenusupponitur in praedicta evasone. Et consequentia patet: nam forma , o uae semper existens , semper necessitaret
in instanti exiliens, in instanti necessi aret. Viget ut amplius Voluntas in inuanti A quo exiis geret praemotionem consensus, est inconiungibilis cumclissensu di amo. necessario consentiret. Antecedens Pr
tatur : nam est inc jungibilis cum praemotione ad disse
226쪽
Dtio. III. Aes s Deus ageret ex me essitate natara, votantas .m' et cis. et i
sum equis ad hoc erat necesse, quod Deus posset si ustra. re pra motionem consensus, quam tamen posta tali exi. Intra , dc praemovente Deo necessario, Driis non potest ustrarer ergo etiam est inconjungi hilis cum dissensu Urgetur adhne: Posita praemotione juxta ex inem iam voluntatis ad c sensum, potestas non potest Ulasu dissensem Di positum cum praemotione consensus ;sed nee ad dissensum divisum a praemotione: ergo nouhahet potestatem voluntas ad dissensum. Minor mota. Eur : nam habere potestatem ad dissensum clivisum a piae. motione consensus est posse deficere praemotionem com sensus ; sed nulla est vera potestas, ut praemotio consensus tunc deficeret noci in voluntate creata, quia non habet dominium supra praemoti nem: nec in voluntate divi. na, quia illam tune causaret necessario fergo.
em, quod voluntas posset ponere dissensiam secundum se, & ut praecisi τὸ divisum a praemotione consensus.
Contra est . Nam omnis vera potestas antecedens ,
quae constituit libertatem voluntatis necessario praemotae ad consensum, pel respicit ut terminum dissentuin pos .ei vh praemotum a Deo, vel positive non praemotum, vel vit praescindentem a praemotione , & non praemotione Dei; sed quilibet, ex his modis est chimela: ergo non est vera potestas ad dissensum. Minor prohatur quoad pei. mam partem: nam Deum, praemoventem in inflanti Anecessatio ad consensem, prae mouere dissensum en chi dixta: ergo dissensus ut in motus a Disio instanti Aess t ehimaera . Ouoad secutitiam etiam ostenditur: nam dissensus ut posti vh non maemotus a Deo, non est cle tu , sicut nec Deo sub eclinatus ut primae causae , &supremo Dominio rergo talis dissensus est etiam chimae ricus. Quoati tertiam etiam sua cletura nam dissensus ut praeseindens, a vero, & chimetico, est vere chimaericus; s ii dissensus praestinuens a praemoto, & non Praemoto, est pia scindensa vera, & chimaetico: ergo eu chimae
Roborat ne hoe . Nam dissensus tunc antecedenter possibilis non potest conjungi cum carentia praemotio. nis ad ipsum, ut ex se patet; sed nec potest coniungi eum illius praemotione I ergo est chimaericvs . patet eo sequentia : nam tu, et nod praescindit a duobus coatradi. otiis, &cum nentio potest conjungi , est chimaerieum, sicut chimaericum est, quod duo contradi toeia sntule setant. Minor vero probatur: nam praemotio addis sensum esset antecedenter impossibilis, sicut praemotio opposita esset antecedenter necessaria: ergo non posset conjungi eum praemotione ad ipsuiri. Respondebis enm Godoν num. M. quod disienses,
s tune eximici, non coniungeretur cum praemoti e
illius su cum earentia illius; sed hoc non conveniret dis εο sui per se & ah intrinseco,&s ab extrinseco, ex modo scilic/t agendi Dei, qui necesiarici praemo vellet consensom. I coaedia est. Nam hine seqvitur, distensume se chimaericum saltem ev modo necessario agendi Dei:
quia e xi lieni ia dissensus conjuncta cum carentia praemo.tionis illius est chimaera, fit coniuncta cum praemotione consensus, undequaque coojunctio p Oveniat.
co lusoni . ergo ex hac parte tuenda est. Antecedeus prohatur primo nam iuxta D. Τhom. haec duo principia sunt omnino certa scilicet, quod voluntas erret a roa potest a Deo moueti, quin se moveat: αqno in hona consequentia antecedetis nequi esse ex teris minis necessarium, & consequens liberum, ut videri prua st Anq. praecepi. quaest. a. de gerit. art. II. ad 7. Hinc une d summet videtur illa regnia summuli sica, quam
tradunt Nes Complut. ahbre v. in Institutioni, ad Logi cam, seu in suis Summulis Itb q. cap. 2. 6. Prima es : I
stir nectoratim. Ergo iuxta D Thom. non stat , quod Deus moseat voluntatem necessario a hsoluie ; & quolvoluntas operetne libeth.
Tom. III. Pati Theia Sum. xat libritatem consequentis non tollit veritatem consequentis esse liberam.
Sed contra est. Nam imperceptibile est, quod a
tecreens ex terminis necessarium metaphysice connexum cum consequenti connotet liberum athi trium , & cons rat libertatem consequentis. Et se uiuetur ingens petitio principia. Et probatur a priori: nam s antecedens honae consequentiae esset ex terminis necesiatium, & comtequens liberum , posset Oppositum consequentis conium. gi cum antecedenti, hoc autem implicat, alias dissensus pollet comungi cum praemotione ad consensum e em implicat , quo antecesens ex terminis necessarium m ista physice convexum cum consequenti connotet libero matbittium , & inserat libertatem consequentis. Major via tur per se notae nam s antecedens en ex terminis ne
cessarium , noti potest descere: de si consequens est libri tum , potest deficere. & ejus oppositum existere: et go si
antecedens honae consequentiae elset ex terminis nece si rium, & consequens contingens, posset in hona cocise. quentia oppositum consequentis coniungi cum ante
Quam rationem tradit D. Thom. loco citato num
praec. utia sic ait: Atii: duunt, quM eae antecedenti nee amabolaia non eponet , quod sequatur conseqtiens necessarium ob is r/, vis quandis anteeedris pνediritim est ea a proximae sequentis . Si enim si causi remetis , potest nec stas Uritis msedari ser c turentiam ea et mma Sed etiam Me nora videtur noviens :qura hoc non est so naturam ea a caim suri, quia ei antecedente necessaria se attiae rei sequens ne. cessariam ; sed maxu proςter ωὐnem conse entas ad arriere. dem e quia contraνatim antecedeκtis nulla me Iotes stire ramea equentis ad contingeret, s ex antecerinti Meckario δε- queretur consequens contabriens. Gue hoc occideνe iscesse ea inuetidi et e diei est, s iera ser sis antecedem se esse ius,
1i7 Probatur secundo illod ante deos Nam I. I. qqaeu. Q. art. a. detegens radicem nostrae libertatis, asserit libertatem ianuari in universalitate , qua voluntas attingit obiectum ut honum , & Ohaeeta particularia ut bona, & ut non hona ; sed repugnat potentiam uiseriorem subordinatam per se causae superiori, attingere cum m toti universalitate suum obiectum seu effectum, quam causam superiorem: ergo cum voluntas cteata s t causa inserior divina, eique per se sub Minata, redimat , quod suum objectum attingat eum maiori universalitate, quam divina: ergo repugnat, quos voluntas creata attingat liis rite suum objectum, dc divina necessario. Respocidebis cum Godoy num . 32. & 36. sussicere, quod voluntas divina attingeret objectum voluntatis creatae cum majoci universalitate eminenter , quia rasa non esset libera sormaliter , esset tamen eminenter. Contra est primo. Nam eo Deus esset libet eminem
ter, quia contineret actum liberum voluntatis creatae;
sed mi hoe incurritur manifesta petitio principite siqui.
um hoc in dubium vocat ut , an macieret actus volunta
tis sermaliter libet: ergo hete solutio non potest subsiste
te. v Secundo Nam, cum voluntas creata praemovere.
eue a Deo necessatio ad consensum, vel posset eli cεte dissetisum ; vel non Φ Si dicatur primum: ergo Deus nullo modo contineret diffEn sum alias posset praemove. te ad illum, & non praemoveret e sensum . Si dicatue secundum: ergo e sensus non est libet ismaliter: & se non illum ut liberum Deus coutineret eminenter . Maneat ergo, quod juxta D Thom. nostra voluntas non
118 Eae dictis insertur primo quod s Deus ageret
necessatio, repugnaret in nobis ii herum athlitium . Et moritur: nam liberum arbitrium est potentia ad actus liberos: ergo, repugnante actu libero , repugnat liberum arbitrium , quia impossibilis est potentia ad impossibile ; sed actus libet taet nobis imposithilis ret & liberum arbitrium . s Confirmatur . Nam volnntatem habete libet um arbitrium est posse agmre & posse non agere a sed hos repupnatet , si Deus ageret necessario, quia repugnaret Deum pota movete ad agendum, & ad non agendum & posse non agere voluntatis ahsque posse Dei ad movendum ad nouageete est chimaera erm in hac hypothesi liberum adibitrium esset chimaera. Haec uicta sunt contra tertiam
sententiam relatam num. ια & contra secundam comesu sociem Godoy, quam adducit num 3I.
227쪽
ris Iahitur si eundo, quod s Deus aget et necessatio noti praestaret saltem thematiter eundem concursum , quem modo praestat. Ita inserimns contra God 3 n. 4 . Et ratio est: quia concursus, quem modo Faestat, ita est , ut possit non esse; concursus vero, qui tunc asset, ita esset, ut non posset esse: ergo essent coneue sus cli. veis saltem foema litor . ' Confirmatur . Nam ejusdem ..i idem est diaetius ; sed e cursus ; qui tune esset . ita ess-t, ut non posset deficere , quia concursus esset -ces latius & concursus , qui nunc est potest des te, quia non euistit necessar io ergo sunt clivetii coocursus Demaliter . Patet consequentia r quia clanctus possibilis, fle impossi hilis non est idem formaliter . Hi quo deducitur contra Godo' num. 4 i. quod Deus tunc non pcoduceret eosdem effectus , quos modo producit, uteil se liquet . Deducitur etiam , quod Deus tunc non vellet iciem, quod modo vult: nam modo vult, quod adius eliciatur liber/, v tuae hoc noci posset velis. iaci Infertur tertio, esse non stilum implicatot iam, ita etiam complicatoriam , & inutilem hypothesim, Quam hi formant, nemM 3d homo opriaretur tibeνὰ, Ie
pressae. Et ratio est: quia ex illa sequeretur quoci libet axi remum contradictionis, scilicet uoluntatem nostram agere libeth , & non agere libεεὸ. Sicut si assumeretur pro hypothesi, Petνtim esse bominem , o non esse raturatim , .nserte ine esse risibilεm . quia est homo ; & nos esse tisia. em, quia non est rationalis. Et sicut, si assum erat ut pro hypothesi , Stiritu .Lactum non recedere a Fuis, o reati νὸν refori ad patium , sequetetur indε reali dissi actio inter eos propter relationem realem , dc desectus talii di sinctioni ex defectu realis Mocessionis. Parii et ergo , si ponatur hypothesis, quod Deus speraretur necestario, anserint nostrae libertatis desectus , ut o prac. prohatum est i & si eum hae hypothesi adiungatur alia, videlicet quod in homine maneat libεtum athitrium, & Deus praestet eundem concursum formaliter, infertur volum talem posse libere operari; & consequ/nter libertatis exist/ntia,& desectus. Et scut aliae pratui a suppofi eiones sunt non solum implicatoriae , ιed etiam complucat otiae de inutiles , smiliter in pe senti. at Iasartor sitimo contra Godo' num .6q. plimam eationεα & radicem nostrae liberratis novi esse emeaei divinae voluntatis , nullo modo importantem, aut notantem saltem per modum conditio is si itatem di. vinam. Et probatur ratione, qua debellatur ratio G My: Ni mea ratio, quae sola ipsi mediante, fit seclusa tibertate diuina tion radicat eisinum , nequit esse raa
llima radicandi effectum, ut ea se liqvit 1 sed seriosa
uitate diuina, di temanente su na emacia Dei, Mon remaneret in nobis libertas , ut consat ea hocusque dicti 1 emo summa emcacia diuinae voloniatis, sic luis libertate Dei adhuc per modum conditionis . non enstima ratio rostrae libertatis. Unde cum Diu. Thom.
I. Par . quaest. 19. art. 8. reducit nostram libet talem itioneae iam disinae, intelligi uehet supposita timetiate Dei
Aciumenta e posta sex rati . ara A Rinnitar mimo: Nam s Deus ageret M. O cεgatio, adhuc permaneret contingentia iacreatis: eigo etiam libertas. Patet consequentia : quia eadem ratio militat pro utraque e nam scot libertas inandi si rentia ad se, &non es, ita e trigentia. Ante. cedens prohatur primo: nam licet Deus ageret necessa
aio causae secundae e vi defitii biles, & impassi hilata
causa prima , uel ab aliis causis secundit potetitioribus. ergo possent ab agendo impediri: ergo permaneret come ingentia in creatis . Secundo ex D Thom. qui a
C t. a gent. Cap. 67. rat. I. docet, quod si causa pro. ma Retu contingens, essectus eius debent ese continis gens. Unde concludit: Seleiata aiatem Dei, αἱ At ea aeotiae Ieararum per inam, est tam ea a remota earim: Witti erecessitatiIciterum e tingentia non retrixar , cum civit Irae causas interme ius continentes esse. Idem 4radit t. para.
Sotis , qtii es ea a prima , A necessaritis . E. s. has solad Deo furit esuri gentia propter ea H pr imas , ikti Iraeu.tia Dea , qtia est casia prunia, si Meessaria . In quibus socis, ut vides, asserit manete contingent inm in rebus, quin recurrat au libertatem canis pii indi , in mo potiue
.i i scientia Dei sit necessaria, quia videlichi causa in simae sunt eout ingentes; dg icientia Dei est caesa immota ergo esto Deus ageret necessario, adhuc perma. Deret cootingentia in re s.
Confirmatur haec ratio ex Div. T m. a. pari. quaeu. 9. art. 8. ubi docet, actus noli ros esse lidetos in .eoicasti emacia voluntatis divinae, quin meminecit clivia elibertatis; sed ex eo, quos Dem agetet necessario , n sequeretur minui essicaciam voluntatis divinae, immo potius suppooitur manere in Deo emeaciam summam uae voluntatis: ergo existeret rauia nostrae liti itatis eupatia Dei: & se nostri actus forent libet i , de si su p.
ponatur Deum agere necessario. Ad argument. te' detur concedendo antecedens ede negandra coti sequentiam. Pro cujus discrimine nota.
quod licet effectus contingens. N assidua liber cociva. niacit in hoc , quod uterque notest esse , α aon esse , di f. erunt tamen in eo , quos effectus contiagens poten in pediti ab extrinseco, seu effectus libra est impossi hili, ab
intrinseco. Hincque provenit, quod contingentia ex teria
minis importat impellectionem defectibilitatis, di imp Qibilitatis ah alia causa potentiari ita vero libertas ex terminis dicia persectionem dominii activi super efffctus liberos. Hincque iterum e vetat, Deum modo nihil agere contingent et, sicut nec impedi tet, di quod ma .eat libet causas creatas necessatia , smur & contis. genter operantes: quod sincisus fguum est dari aliquam diuersitatem inter lihertatem, & contingentiam ; cum stilicit agnoscamus Deum operari libete ,& nos contici genter; & plures causas creatas operari contingentes, αὐ- liher/. Quo praenotato iam patet discalmen, curia hypo thes, quod Dens operaretur necessario, non daretur si herias in nobis ; daretur lamen contingestia ia rebus . Nam voluntas creata in suis actitas a nullo praeter Deum
potest impediti nisi a seipsa , nec a seipsa, potest in pocliti nisi eum subordinatioue ad Deum . Utae GD, vs non potest voluntatem nouram impedire , nec ipsa potest se immulte. & consequenter deficiet liberias In pi dicta autem hypothesi Deus non posset voluntatem nostram impedire in actu quem in moveret, quiλnecessatio a Moluth illam praen.overet, ideoque existeret in ea descius libet talis . Caeterum in ea hypothes efffictus causa interioris p et impediri ab alia causa creata superiori, & econverso . Nam licet Deus inae moveret
omnes causas necessarias iuvia exigentiam ea tum et sic nunc, non cinante quod praemoveat causas creatas sua conitaturalem earnm exigentiam , exeniunt illis plures
emotis necessatio contingenter, ita Deus in illa hypotheo illas pi amo ualet, ut effectus essent illis contingentes. ias Sed dices cum Scoto a. dist. 39. Causa movens
inquantum mota, si necessario movet ut , necessario m vet; sed omnis causa sic uada movet, ita quantum mos tui a causa prima: ergo necessatio movet, si a prima
recessario movetur: ergo pariter, fi non movetur coa tingenter , contingenter non movet.
Confirmat. Nam si Deus necessario determinat actam , eatentia actus est impossibilis, tit arguebamus a. . ergo actus non est contingens. Patet consequentia. nam cora tingens in . quia potest esse, dg non esse io quo coat inge tia e venit cum libertate, ut superninavimus. UIetur .
Nam effectus, ad quem Deus mamoveret, ita esset, ut non posset non esse quia praemotio Dei non potest da-ficere, aut frustrari: ergo non esses c tingens.
Ad obiectionem Moti optimὸ res odet Fertara x Contra gent. cap. 67. . ad readent ara se ada, dicens quoa
dura causa sectio , aerate prima ea usu is secundam, sca α
Mingens Ie, o rio fiatis, etiam Uectus coniugenera mentet . o defecti rillare .... sant enim ΔΙ e sam inopentem, inquam tum mora est, necessariὸ moveri d ea a Misa; o eamea non
n/tegariδέ idest contingenter) m ere, e . via amo primac D modifices .in ea a se indaseeώnariis mutira i vis causa δε ida. Quasi diceret, quod stat causam, quae movetur
228쪽
DE. III An si Deus ageret ex necessi. ite naturae, to πιπι nostra e c. et M
a dici, movere eontingenter per ominem ad alias musas toximas, a quibus est impidibilis ex se, &quae iuxta ane dispositionem movet ut a Deo & non per ordinem ad cansam primam. Ad confirmationem respondetur cum Ferrara loco citat. Quod habere contingent um d ea, a primo dulce tra
cujus esisti, impediri posser o hoc modo res non habent eon ritaentiam a eo a prima. Quasi diceret , quod semel, quod Deus prae moveat ad adium, earentia illius est im pollibilis te specta Dei ; di tamen possibilis seen Milm se , quia posset impediri ah alia caula creata . Nam Deus ita illam praemoueret necessatio, ut si poneretur inclis positione, quod impediretur ab alia causa potentiori, quae hanc prae moveret necessario , & non illam. Hoenon hahet loeum in causa libera propter nuper dicta. Per quos constat ad urgentiam.
ta Ad confirmationem adductam num. Iaa. resis detur iuxta dicta num. ia . quod satis constat ex Τhom. loco nobis opposito, radicem nostrae liber.eatis esse essicaeiam voluntatis divinae, prout habet coniunctam divinam libertatem . Sic enim ait cum voluet. ras vicina si egeacissimis, non solum sequitur, qaod flant ea ,stia Deias e seri, sed quod eo modo flant, quo Detis ea feri diuis. Viar autem Detis quedam 'νi neeessaria, quedam
e timento i idest libet8 J eum ergo D us nori uellet quaedam fieri libere, si Deus ti r non esset, hinc est, quos radix libertatis iuxta D. Thom. est efficacia, ut
hahel adiuntam libertatem. ias Argnitur secundo cum Godm num volunis eas nequit agere necessario m fclio judicio indiffstrent , sent nequit agere liberδ medio Iudicio nee statio , ut stenent communiter Thomistae ; sed licet Deus aeteret oecessario voluntat nostra ageret medio iudicio indisse. Tentet quia intellectus apprehenderet bona particularia, Mon nisummδ honar ergo peraretur libere. Ad hoc argument m respondet ut concedendo malo.
etem l licet Authores societatis illam negent) de negando minorem. Ad probationem in ea inciosam dicimns, verum esse quod tune intellectus non iudiearet hona particularia ut summ/ hona . At ita indicaret aliquid ut honum, quod nori posset indieare oppositum ut ho. um . Hoc eolligimus e E eo, quod cognitio creata non bet ine, adhuc in illa suppositione, universalior in ju. dicando quam divina , cum D us persectus ponatur. Unde sciat Deus in ea hypotheli non judicaret bona par. ticularia ut summh hona , de tamen determinate judicaret de bonitate obiectorum , Et propterea supponeret ut non
liber, alia retorqueretur argumentum intra God rita intellectus nostis indiearet determinat3 de honitate Udiectorum, elsa non iudicaret ea ut summe bona. H8 Armilue tertio. Nam praemotio ad consensum, necessario causata, a Dro, non tolleret potestatem dis enses. ergo nee libertatem consensu . Antecedens prohatur.' nam praemotio ad consensum libere causata a
Deo non aufert potestatem ad dissensum.' ergo nec pre motio necessatio causata . Patet consequentia . nam exiis
stentia effectui non Mndet uis ab existentia scit mae , nona modo quo prolocitur, ut liquet in omnibus aliis scitiamis, v. g. inalbedine, sive ni cessatio , sive libere pio.
Et e firmatur. Nam praemotio adeo sensum , cessatio existens a Deo, non pugnaret cum aliquo cumstitutivo potestatis ad dissensum. ergo non tolleret m. testatem ad dissensum .' ergo nec libertatem. Antecedens prohatur'. nam praemotio ati consensum solum pugnat eum praemoti ne ad uissensum, ni modo accidit. ' ergo non pugnaret tunc cum potestate ad dissensum . Hoc argument. cum confirmaticiae iustator in pti. mis in praemotione ad consensum necessario, di sim me existente, quae iuxta Godoy pugnaret cum libertate. 'Deinde respondetur conceaendo antecedens ;& negando consequentiam: ad hunc sensum, quia non praesu poneret
potestatem ad dissensum, sient nec potestatem ut volun tas praemoveretur a Deo ad dissentiam: re hoe suffeti, ut ncin manerot liberta consensus. Praemotio nonc libe-tὸ causata a Deo praeseponit in voluntate potestatem ad hoe, ut prae moveatur ad dissensum , dc propterea ha het potestatem dissensus. ia7 Arguitur ultimo specialiter contra rationem. Stat enim, quod voluntas sit necessario mota a Deci, de quod libere se moveat ergo & quod habeat libertatem. Antecedon probatur primo J nam stat, quod causa moveatur a D-o libeth, & ipsa moveat neeessario, ut modo contingit in omnibus causis necessariis: ergo stat, quocivoluntas si necessario mota a Deo, de quod libere se
moveat Consequentia liquet a paritate . sciando I Nam stat, quod causa noti contingenter moveatur a Deo illa contingenter moveat, ut defacto contingit, Ac eoo. tingeret in nostra hue pothes juxta dicta num. Iaa de Ianergo stat pariter, quoci voluntas non libeth moveatur, de liti th se moueat Ad hoc argument. respondetur negando antecedens. Et ad primam probationem concesso antecedenti, nega.
eur consequentia. Et ratio disparitatis est i quia nulla est repugnantia in eo, quod Drus possit, quod creatura non potes repugnat tamen, quod creatura possit, quoa D ns non γε est. Primum liquet ex eo, quod Deus it. heth movens causas necessatias habet sub suo dominio im. pedire effectum illum, ad quem moventur, quem ipse impedita non valent di in hoc nulla est repugnantia. Si vero moveret necessario ad actum liberum , voluntasereata posset impedire existentiam illius, Ac D us nos
posset. Quod quid a Mutatus i Aa see dam : Resmo
cletur , concesso etiam antecedenti, negando consequen.
thm . Cujus discrimiais ratio est e quia contingentia dicit imperfectionem, quae De non potest competere, sed creaturae. Et aliunde Deus debet esse causa uniuersalis omnium rerum, proindeqne ipse producit cantis contin Rentes linentia contingentia ea parto sei, eujus infinκusa nullo potest frustrari. si vero motio Dei non esset ii hera , ipla non posset deficere, nec actus, quo connectitur, Et sic opponeretur eum libertate .
229쪽
ON considerationem eorum, quae ad necessitatem, essentiam, divisiones, D eausas diuinae gratiae spectant, procedimus cum Div. Thom. ad declarandos duos praeclaros effectus illius . videlicet justificationem, bc meritum. Demcie Γ inquit in prooemici ouaest i . J considerandum eis uescctibus gratiae. Quorum primus pendet ab ea inuenere causae sor malis. N secundus in genere cauta ellicientis. Et propterea huncitis natum nra dictis duobus ellectibuS .dicamus. Illum divident re in duas disputationes: in qua rum ori ma erit sermo de justificatione ina Pit: in posteriori demerito justi . Quia prior, , in mior est effectus in genere cauta sormalib, quam ei lectas in genere causet ei lactenus.
malis, alios positivos, & alterum privat Uum. Eflictis, positivi sunt reddere subjectum Deum Per participationem, jultum, gratum, filium Dei doptivum,& alii similes. Effectus privativus est expulsio peccati . Et quia tra'. prae c. cliis a. per totad 'claragum manet quidquid ad intelligendos praedictos ei lea noliti vos desiderari poterat; idcirco tantum rellat, ut mo ram demus justificationi prout dicit expultionem pem ςati, quae coincidit cum jultificatione impii , & aillin-gnitur a justificatione per modum simplicis generationismon supponentis p ccatum quo pacto Angeli, Auam insitu innocentiae, & B Uirgo iustiti itionem acoeperunt. Iustificationem autem impii definit Oncit. Iraci leu. απιν 4. hi verbis: Est tramistio ab eo statu, in qua bomo moseisur fu strimi Ada, inflatam vatia o adoptieinis pli sum Dei . Et haec est praeci puum obj ctum huius ait put xionis. Pro qua sit.
An jusi ratio impii sit vira ablatio pe
catorum mortalium: Et an ad e ram ablationem interveniat
INter viginti errores haereticorum huius temporis circa iustificationem impii , .quos refert Bellarn, lib. α de auem cap. I. duo sunt praecipui. Primus est, io austiti. caii ne peccata mortalia veth, & proprie non remitti,aut deleti, seu dumtaxat tegi per iustitiam Christi hominibus imputatam: & hoc sufficere, ut desinat imputari, & h mines acceptentur a Deo, ae si essent juni. Secundus est, peccata remitti per solam Dei condonationem, &
rere,issionem extrinsecam. Uttimque hunc ere tem refel.
lcmus in hoc dubio. Pio quo sit.
x Icredum est primo , in iustificatione impii vel EO temitti, & austri peccata motialia. Haec asserito eli de fide, definita in Trid. sesi. s. can. his veris his : Si Dis per Issu Chri Dom ni nostri ratiam, qua ra
baptismale censen- ,νratiam originatis pereati remitti negat ἰatit etiam Uerie non testi totum id, quod Derum , ct propriam receati rationem habet,sed altau dicit tantiam radi, aut hum
i vitari , anat ma st. Quam definitionem , esto directhcadat supra ablationem pereati originalis, omnes Ducatholici merito extendunt ad pertisvitia, cum eadem ratio in omnibus militet, ot ex clicendis constabit. Ma. xime quia non chscute idem definit circa omnia pec. cata s. semienti, cap. 7. α can. I.
Et probari potest primo plurimis testimoniis sacrae
paginat, ev quibus unum, vel alterum intersecabimus. Pitinum est illud Ioana. a. iace vinus Dei: ecce qtii tes e pereata mari Secundum est illud Ael. 3. Paenitemini, ocsnυert muni, ut deleantur pereata Destia. Tertium est illus ad Hebraeos s. Christas semia iacitus es ad malorum exbaluarienda Iricata. Quartum est illud ad Rom. 8 Nilii damna
tisaeis es iis , qt i sint in Chriso ID. Quintum, & ultumum est illud pulm. al. Dirupim Domine timetici mea. Quae Iocutiones pugna ut cum dolosa interpretatione haei eti-COrum tessere enim Iurata pugnat cum hoc, quod ea praecis ε tegere peccata, sed noci tollere, quod aiunt illi. sicut dινώingere vinctila Cum hoc, quos eu ea Occultare, sed veraciter non rumpere : & ea ιθώνDei. eata cum hOC, quod est non ah luie exhaut ire, sed absolute ea mane te . ergo iuxta Script in aulaificatione vete auferunt peccata ,& non Cccultantur. a Nee nos latet, Sectarios iam antiquos , quam mmdetnos suam haeresim munire aliquibus sacrae Icripturae locis: seu quantu:n a veritate abestet eorum intelligentia,sngula testimonia tuterpretando, constabit. Nam illuci psalm. 3I. Beata, qtiomm remisse Laet Διρι lates , o Psam retro suist Ieccata. Et Beatus vir, eis non amputavit Domi nus Ieccatum, adeo clare stat pici sententia catholica , ut
otio indigeat nisi sincera lectione: siquidem ibidem assiditur e Ae se es in spiritis ejus destis ubi, ut vides, tua, ct non imputari explicatur per hen esse Mezati: Et ita exisponit praedicta verba August. ibi dicens Nee se inrel aiatur ,γ'a dι it,peccata eooperta sumit, quas ibi fles, o υι--,e Et Iustinus martyr in Dialon cum Τtiphone explicat Deum non imgtitare peccata , per verὸ remittere , α
Aceedit. Nam impossi hile est tegi, feci aboleti apua Deum, quod est in conspecta ejus a pretum & clarum et sed omnia peccata sunt in conspectu Dri, eique nuda re aperta, ut dicitur psalm. 89. di ad Hebraeos 4. ergo imis possibile est peccata teipsa mauere in iustificato, & Deci esse abscoudita r uel econtra impolfhile est ea a Deo nota videra,& reipsa ocia esse sublata. Nec id. quod pro se affetuot sectatii ex I. Petri
Claritas egerit mustitiassinem secentorum , eis prodest. Nam , praeterquamqi od valet exponi de charitate dissimulanis te, vel emisante proximotum defectus, ut videre est apud Cornelium Alapide, possunt accipi in eodem sensis ac testimonia praecedentia. Nam taliter charitas , ver Deus per charitatem in iustificatis peccata dicitur operire, quoi ea destruat. Sicut Medaeus emplastro vulnera tegens, aufert, tollit, & sanat, ut ait Augustia. psalm. 3 i. Dei δ suadetur ea tholica assertio ratione satis ne eenti deducta ea Div Τhom. pari. quaest. 86. art. r. Nam peccata mortalia in justificatione solum tegi , lenon deleri re ipsa vel proveniret ex repugnantia hujus modi deletionis, vel ex eo, quod Deus nollet ea aufeT re', neutrum dici potest: ergo non solum teguntur, seare uera omnino auseruntur. Minor quoad primam paristem probatur: tum quia derogat Dei omnipotentiae . um etiam , quia plures o facto, qui se meestis in hac vita inquinarunt , Dum clate vident; sed in Ierusalem coelesti Dihil potest esse coinquinatum, ut testatur Ioannes in sua Apocal. p. a . ergo possiibile est peccata mortalia deleri . Tum denique itiam possibile est Deum gratiam ha hi tualem animae inhaetentem producite, de defacto illam ni
230쪽
mb. I An justi alio impii sit vera ablatio precatorum mortalium c .
due t in lustificatione, ni ex fide probavimus tract. prae ceti. diis a. dub. r. sed gratia ex natura sua est incompos stillis cum peccato lethalid ergo. Quoad secundam vero probatur e tum quia derogat diuinae inisericordiae: quia, ut inquit D Thom. Deus, qui benignus est, & misericors, patiens, &multae mise. ricordiae, dc praestabilis super malitia, vinceretur ab ho. mine, si homo vellet deleti, quod Deus delere non vel let. Τum etiam: quia derogat passioni Christi, per quam Poeniteatia operatur ,& scriptum est a Ioann. a. Ipse est
propitiatio pro peccatis nostris, nou pro nostras autem tantum ,
sed etiam pro raritis mcindi ; constat autem plures fuisse se. rὸ paenitentes: & desiderasse intensissime sua peccata de Ieri , ni e stat in Davide, Magdalena, & D. Petro : ergo desae o Deus voluit peccata eorum delere.
I ii per solam formam extrinsecam, sed reipsa per gratiam intrinsecam remitti peccata. Haec assertio, prout iacet, est aeque de fide ac praecedens, definita in Tria. A. 6. can. ii. his verbis: Sι quis dixerit, Mininem, a Marithi sti imputatione iustitia christi, vel fodis Ieceatoriam νemissone, exesi a Iνarra, ct Maritare, qua in cordubtis eortim per Spirithras Num digianditur . atque illis in hereae , avit etiam gratum, qua just comtir, e tantum D rem Dei, anathemast. Ouod manis ad intentum declarat cap. 7. dicens: H ne di possionem ,seti pia rationem) istiseatis , a consequitur, quas perpende verba η est sola pectatorum remisso, sed'Iam Histatio, o renovatio interioris hominis per voluntariam fugem. Ianem ρνΛtia. I d. Bomo ex i usu festiatis oe. Et insta adis cit dZ in ora justifieatione cum remissidue peccatorum hee omnia mia infusa decipis bomo pre Iesim Gristiam, eis isse. ritur, fidem ,spem, o cLaritatem. Ergo juxta Concil. remisso peccatorum non est solus savor Dei extrinsecus, sed tit m8dia insus e gratiae. Et probatur primo ratione deducta ex eodem Concilior nam Coneis. praedicto cap. 7 definit iustiseationem inclu.clete non solum renovationem interiorem, de qna lat/loquuti sumus tradi. praec. disp. a. sed etiam remissionem peccatorum; atqui Concilium, postquam docet misi. ricordiam Dei esse causam effcacem, gloriam Dei & Chri ni esse eausam finalem & passionem Christi esse causam meritoriam , statim asserit causam scemalem esse gratiam Dei intrinsece inhaerentem 2 sentit ergo, quod remissio peccatorum non est tantum favor Dei extrinsecus, sed verus effectus gratiae habitualis in genere causae sot malis. Probatur secundo ratione. Nam in iustificatione im Ili homo regeneratur , renovatur interius, & redditur ju. iis, amicus Dei, filios ejus adoptivus, eiusque haeres & dignus vitae aeternae per sormam intrinsecam, scilic/tpρr gratiam, ut lath probavimus loco proxime relato; sed eadem gratia, quae maestat praedictos effectus, po.
tens est auferre peccatum: ergo remissio peccatorum non fit per solum favorem extrinsecum, sed etiam per sormam intrinsecam , nempe per gratiam. Minor mohatur . nam quaelibet sotma per exhihitionem suae entitatis expellit in e ciere causae sormalis formam contrariam, ut liquet in calore. qui sicut per exhibitionem suae entitatis reddit subjectum formalit et calidum, ita expellit formali. ter stigiis; sed peccutum est contrarium gratiae: siqui. dem gratia constit it hominem insium . peccatum inju. sum et gratia amicum Dei . mecatum inimicum Dei: gratia i ut alia praetermittamus 3 dignum gloriae, pecea. tum indignum gloriae r ergo gratia potens est auset te
Nee in hae mite dissimulare possumus Suarium assereniem tom. I. in I. part disp. q. sect. q. Supe est, solum esse de fide, quod justificatio quoad interiorem animae re novationem fiat per formam intrinsecam , secus quam tum ad remissionem peccatorum. Et ita docet, quod qui sentiret remissionem peccat eum fieri sermaliter per solam condonationem extrinsecam, nihil apert/ dioeret contra Concilium . quia adhuc esset vetum fratiam , qua iustis eamur, non esse tantum savorem Dei extrinsecum, quia lichi illum includat, etiam importat gratiam inhaerentem, ita ut haec deseruiat ad renovationem interiorem hominia, & favor Dei ad tollendum peccatum. Non , inquam, dissimulate possumus hunc sngula. rem modum discutiendi. Quia Concit. definit sesso capa quod justificatio impii est translatio a natu peccati in statum gratiae. & cap. 7. dicit instificationem no' esse is Iam remissionem peccatotum , sed etiam sanctis catio.
nem , & renovationem interiorem hominis r ergo ex mente es pressa Concilii justificatio impii ultumque in cludit, & insusionem boni, seu gratiae, & ahlation m mali. Iam se: sed cap. 7. docet unicam causam serma-lεm hujus justificatio iis esse gratiam inhaerentem: ergo sicut est de fide , propter decretum Concilii , quoci iusti.ficatio quoad sanctificationem ,& renovationem interi rem non est solus fauot Dei extrinsecus, ita est de fide, quod remissio peccatorum non est solus favor Dei ex-ttinsecus.
4 A Rgundit primo haeretici adversus primam a L 1 ffitionem aliquibus testimo itis saerae Scripturae praeter relata num. a. Tum quia D Paulus ponsui justification m ad Rom 7. dicit: Iam non ego operar u rus , sed quod Bebitur in me secearum: ergo in homine iustificato vete remanet peccatum, licet coopertum. Nec prodest recursus ad concupiscentiam, quae nomine μαeati intelligitur , & in justificatis perseverat. Non imquam , prodest . quia concupistentia est vere peccatum: ita onim illam appellat Apoli. ad Rom. a. & 6. 7. & 8. . cad Hebeaeos it. necnon D August. lib s. contra Iulian.
hi ait: Cox piscentia ramis, contra qtiam honus e civiscies'irus, peccatum est: quia institi inobedietitia contra domi natum mentis. Tum etiam nam Isaiae 64. dicit ut Facti sumus immtix vi omnes , o mitieue jus tu nostrae tanquam pomotis menserviata ; sed hoc state non poli st , nisi post justi fi .
rationem maneant peccata occulta : ergo.
Ad testimonium Apost. respondε tui sustinendo solii.
tionem inter arguendum insistratam Quae optima est,quia concupiscentia , quae manet post bulliticationem, de qua loquitur Apost. ihi, novi est formaliter peccatum, lichi clicatur peccastim, quia ex peccato est, & ad peccatum imclinat, ut exponit Trid. sisy s. in decreto de 'eccato orti
can. s. & D. Τhom. ad dictum locum Apost. lin. 3. Per quod constat ad replicam, necnon ad testim. August. qui eodem modo debet exponi. Ad testimonium isaiae respondetur verba illius , vel intelligi de cae. remoniis Iu detorum , quae immundae erant propter eorum peccata, vel de maculis venialium , quae frequenter justorum operihus permiscentur.3 Arguunt secundo a ratione: Nam homo iustus ge. tutans hominem traducit in eum peccatum originale; sed nemo dat, quod non habet: et go post iustificatio. Dein retinet homo peccatum originale; sed eadem ratio est de actualidus e ergo. I Et confirmatur primo . Quia postquam homo in poenitentiae sacramento iustificatur, potest iterum absolvi ab eisdem peccatis: ergo signum est, per priorem absolutionem , qua Catholici pt di cant homines justificari, veth peccata non deleri, alias non possent iterum esse materia novi sacramenti & ina. nia scirent verta illa absolutionis, Ego te ab reod peccatisrtias. v Gnfirmatur secundo. Nam post iiistificationem cia hue manent habitus vitiosi: ergo etiam peccata habitualia. Consequentia a paritate eoustat. Ad argument. facile tεspondetur ex dictis tract. de
peccatis disp. a. ou h. q. per totum, praesertim O. II. quod proximi patentes non traducunt peccatum Oeiginale in
filios per modum causae principalis, sed ut instrumenta Adami: & sc non requiritur eos, nec Adamum ipsum nunc habete peccatum originale, sed sumeit Adamum peccasse a principio, & tunc elevasse semen posterorum ad illud transmittendum , quod desacto Adamus asse quutus est, quamvis nec inponetis, nee in semine sit oema liter peccatum, sed tantum virtualiter. Ad eum LM modum, quo sepe leprosus filius generatur, quam vis in generante, oec in semine sit formaliter lepta, sed
tantum virtualiter, &causaliter, ut ait D. Τhom. in I. dist. 3o. quaest. I. art. a. adq. vel ad eum modum, qua in semine manet virtualiter virtus generativa, licet generans perierit. Quid sit, vel in quo eonsistat, vel quaec notet illud, quod semen constituit in esse instrumen. hi, iam explicavimus loco citato, ad quem remittimus
Ad primam constitionem respondetur , verba absolutionis significate, ministrum poenitentiae conserre tunc gratiam temissiuam peccatorum. Cui de materi,