장음표시 사용
241쪽
134 Tris. XIV. De lectibus Gratiae. Di p. I. H Iustificatione impli.
eam aut emundans a peccato. ita non infertur, quod contrurio sit forma foematitet sanctifieans: & expellens Pecca. enm, sed satis est, quod si dispositio necessaria ad eam. 34 Arguitur quatio . Nam amicitia hominis au Deus e maliter exeludit inimicitiam hominis ad Deum, seu actu esistitatis est amicitia hominis ad Deum : ergo formaliter excludit inimicitiam hominis ad Deum; seo nimicitia hominis ad Deum est peccatum lethale: ergo
hoe expellitur stematitet per acium charitatis. Hoc argument. iam manet solutum iras. praec.
disp. a num. 33. Et iuxta ita dicta nunc dicendum est, quos actus charitatis se maliter & directh tantum ex. cludit inimicitiam actitatem, quae consistit in peccat actuali, & perseverat moealiter in peccato hahituali. in quo coounit inimicitia habitualis : ae proinde haec petit expelli directe per amicitiam habitualem & non qua unque, sed radicarem, qualis est gratia habitua. lis . Recolant ut dicta loco citato. 3s Arguitur quinto . Si actus charitatis noti esset
Dima scit maliter expellens peccatum, sequeretur primo, posse Deum non remittere peccatum amanti ipsi in ar. denter sed hoc est contra Augost. in illud au Rom. s. Iustoliati gratis, super quae verba ait e Si Dὸus non Heiperet con Gentes ad se, set in eo με atus : ergo ex se est sciema formaliter expellens peccatum. Sequere. aut secutalo, posse coniungi esse hominem beatum, &hahere peccatum habituale: quia posset Deus peccat rem assumere ad visionem Maiam, quia i utroci uceret
Ad hoe argumentum, quod non militat contra praesentem assertionem, Respondetur negando utram
que sequelam. quia defacto actus eharitati & .isio boa. a a supponunt infusonem gratiae habitualis, per quam sor. maliter expellitor peccatum d ideoque in praesenti pro. videntia oon stat hominem diligere super omnia tau fine supernaturalem ,& esse beatum . quin Dens peccatum remitiat. Mittimus alia argumenta, quia ex uicendis pro ultima assertio e magis constabit eorum solutio.
Assertis see da thea potentiam Dei aboliatam. is seleendum est secundo , repngnare quod de Ira tur alia forma expellens peccatum habitua. e praeter gratiam habitualem . Haec assertio est expressa D. Thom. in aes art. a. tibi sic couctuati: Ee id ono i est intestiga remissio custa, s non adester res gratia. Et aa i. pes peccartim non Iotest esse He culpa, ms arat amhabeat. Idem cocet quaest. 18 de Verit. art. a. ul vidi mus num. i. Pro quibus authotitatibus recolantur,
quae ita diximus, per quae duae evasiones aclvellatio.
SEd ulterius potest responderi D. Thom in ptae. dicti, testimoniis non loqsi ueterminath de gratia M. hii uali , sed de gratia intrinseca prout ahstrahit ah actua ii & habituali. Conita est. Tum quia DTh. loquitur in Waeuicto loco evi a. de grat ia . qua homo sit dignus vita aethrna ; sed iuxta DTh. gratia hahitualis est plinei piu es
se ut tale metiti vite eternet ergo loquitur determinath de gratia habituali. Masor constat ex illis uerbis r uenias vi Mna direm uis in notis, qui Iertrecaria tollitur, es gratis ahomo se detrius vita eteνna . Minoe eonnahit ex insta in
hoc eodem dubio, necnon dila seq dicendis. Τumelia: nam quaest citata de Verit. loquitur determinath de Da
tia gratum facienti; sed juxta phrasm D Τ m. & jomta vetitatem gratia gratum faciens est determinath gra
tia habit natis: ergo suxta D. Thom. non poten intelli gite missio eolpae sane gratia habituali.
Sed obiicies. Nam eodem modo affirmat D. Thmmas, quod peccatum non potest temitti sne poenite tia, ae sine gratia: de ista enim ait 3. pari. quaest. 86. ait a. Imprimile es peccat m mortale aestiale Me penitentia rimitti, loqueudo de orirentia qua es virtus; & tamen per potentiam Dei absolutam potest sne ea remitti, ut te. Pent communiter Theologi: ergo dum amrmat, quod
non potest intelligi remissio culpae sne insusione gratiae, sensui debet esse de potentia occlinaria, & non de potemtia absoluta . Respocidetur, quod sicut D Thom. affirmat. me. eati temissionem non posse intelligi sne insulione gratiae habitualis a di hoc noti obstanti est concces Theologo. rvm sententia, quod potest temitti per aliam gratiam
eminentialem, videlicet per unionem hypostaticam , ita potest affirmare, quod non potest remitti sine poenitemtia, quae est virtus, dummoclo nequeat remitti nisi petpaenitentiam eminentialem , qualis est gratia habitualis. sensus ergo in utroque loco est , quod si non adsit alia ima superior statia habituali ,& sirtute naenitentiae respective, nequit per potentiam Dei absolutam peccatum auferri line eis.
37 Deinde prohatur ratione fundamentali 1 Nam actus charitatis essentialiter dependet a gratia , sed , praesupposita gratia habituali , im Thile est, quos peream non auferatur peccatum habitu se, juxta dicta pro tima assutione: ergo impossibile est, quod peccatum abituale ausetatur nisi per gratiam habitualem. Maior, in qua est inaecipuuna negotium hujus dubii , multipliciter suadetur. Primo nonnullis maeclaris testimoniis D. Thore Ita se ha, i illud, quoci habetur ad a 4. Ioann. lect. q. ubi ait Ius to est Deum dia gere, ni habeat Θιν tum saniriam ; seu Spiritus sanctus nequit simpliciter habeti nisi pis giat iam habitualem.' ergo actus charitatis auxia D. Thom. essentialiter dependor ah ea
Simile huie est illud , quod habet ut quaest. 28 de Verit.
art. q. ad 6. ubi inquit 'Lacet eradere Deo , vel Detim Iosese sne justitia , tamen credeνe in Deum , qtiod est uatis furiformata , me gratιa, Dei Iti uia esse son potest. Quam sententiam didicit ea D. August. serm 181. de Temp. detract. 29. in Ioann. necnoo εκ Anselmo super illa verba ad Rom. q. c recienti is rim , qui bina sedes impium. Seu credere in D um ratione illius partieulae in auuit supra credere Deum, & denotat relationem in Deum ultimia finem , quae tantum haberi potest per charitatem.' ergraetiam ipse actus charitatis clependet essentialiter a gratia. Τamdem perpetuo docet, charitatem noti posse esse
informem. Et ita a. a. quaest. ΣΦ art. I a. ad s. ait. Cha νietas a Iotes rema mere infremta, ctim e tistam forma in . rurum In loe, o d res vir Deiam in rati e vitιma Avis. In 3. dist. 27. quaest. a. art. 4. quaestiune. 4 Charitas nunqtiam iotest esse a formis, o in Boe omnes e innatini. Et quaest. 4 de Herit. ari. s. asserit, eharistatem habere gratum M karaliato anneram , o clamarotem esse essentiatiter formatam
rua non minus perspicue oocet gratiam esse sermam charitatis, de sine gratia charitatem esse informem. Et ita quaest. 2 . de Remis. art. a. ad ε & art. 3. ad 3. docet, quoci charitas non suffceret ad metendum nisi per gratia, unde concluuit.' G fle gratia duatur efforma o Mari alis, o atiarum virtutis. Et loco citat. sent. quae ilium. 3.aa a. ait.' adeo gratia , qua est perfectu essentia anima coasi tuos eam an esse Breutiati, est ν eba,itaris . Ex quibus quaestiuoc sequenti ita eoaeludit Nun potest esse Maritos, nis A sontivario vitilia ista, qua est φὰν gratiam.' o ideracbarvas sae gratia esse nouiores. ergo chalitas, & actus ejus clependent essentialiter a gratia. Hanc incitationem ab atii notitate D Thom. adeo late prosequuti sumus ut videat Conteusin sententiam contrariam propugnans, qua fronte pro ea , & contra nos proserat tom. a. dissert. 4. cap I. fol. 4oi Pii voluntatis motu . Nam au rem nostram sentetiriam ita digerae . ita Levient, tradiant cinis eius, o Pp. o post iuva Angelistis Doctor, inde extim mente in Me parte diabitura se teneti as in splendentis Sotis meridis
Secundo probatur illa malae ratione.' nam actus
charitatis potissimh, & tanquam proprium specificati, uum respicit Deum ut ultimum finem supernaturalem,& eo mediante Deus stii subiicit in genere ea usae finalis omnes vires hominis elicientis praedictum actum rergo etiam debet esse a principio subiiciente itidem Deo easdem vires in genere causae formalis , & effieientis,nt se ultimus finis , & primum principium mutuo sibi eorrespondeant , ut docet melior philosophia; sed nulla forma per modum primi rincipii radicalis potest Deo omnia subiicere nisi gratia habitualis: erg actus charitatis essentialiter dependet a gratia habituali Minoe subsumpta est evidens, liquidem ea sola est unicanat ra in ordine supernaturali, & tauicaliter homi nomad Deum nitimum finem supernaturalem refert. 34 Haec motatio est adeo solida , ut sola μου nson corruant multς aduersariorum instanti . In p. imis desti. tuitur vi instantia de fide, &spe, quae esto lupernatur les omnino sint, sussicientes continentur in principio proximo elevato sae recursu ad elevationem plincipii radiis
242쪽
calis, ed quod non sunt actiis subiicientes Deo stipema. antali fini omnia , tam naturalia , quam supernaturalia, sed pollunt ordinati ahlolui h ad suem peccatoris, di defacto ordinantur ad illum, dum a peccatote eliciun .eur ergo econtra si Deus metito actu cliaritatis subiicit
ibi ut ultimus finis omnes vires hominis , tam proximas , quam radicalis . necessarium omnino est, quod
detur principium raditate subiiciens etiam Deo Diti. mo fini omnes virεs, tam proximas, qu*m radicales; sed aliud nequit esse prater stratiam habitualem, quae
ost radix uniuersalissima omnium virtutum , & Opera tionum supernaturalium ergo actus charitatis debet ne cessatio procedere a gratia.
Elucidatur hoc amplius: nam Deus ut nitimus finis naturalis non posset sibi subiicere omnes vires hominis, lam proximas, quam radioles media dilectione naturali Dei super omnia, his procederet ah anima, quae est ra.
dix omnium potentiarum hominis: ergo nec actus chari.
tatis est potens Deo subiicere omnia, Disi quatenus pro cedit a latina , quo est radix omnium virtutum, & ope. rationum supernaturalium, videlicet a gratia habituali. Consequentia a paritate constat, & antecedens probatur rnam hojusmodi dileti ioni pote procedens a voluntate, quς est potentia inferior intellectu , non haberet vim subiicientii intellectum , nis procedat ah aliqua radicenniversalissima radicante, tam intellectum, quam volumtatem, & in vi illius subiiciat, tam animam, quam im teli cium Deo ultimo fini natu tui bergo vetum est illus antececiens.
Declaratur magis: Nam fi dilεctio natoralis Dei
non procederet ab anima, qno pacto subiiceret animam Deo, &consequenter intellectum, quae est potentia n hili, voluntat et eraci Di dilectio supernaturalis Dei . per omnia subiiciat Deo fini supernaturali tam animam, quam intellectum, necessatio uehet praesupponere grais tam hahit natem , ratione enius ipsa anima subiicit ueD o ,& radicaliter omnes eius potentiae I ergo dicendum est, vel quod actus esiaritatis indispensabiliter procedit a gratia, ves quot non subiicit totum hominem Deo ui. cimo fini, quoci est contra eius essentiam. Ex quibus maecluditur quot udam recorsus ad aliquod aukilium fluidum immediate , & transeunter receptum in anima. Pro quo nota, dupliciter posse aliquam sorimam eiis transeuntem: vel taliter, quod in seipsa peris
manens sit, communicetur tamen modo transeunti, &se nukibilitas praecise stat ex parte unionis, non vero ex parte formae unitae. Nec hoc apparet inconveniens, it explicari potest in anima rationali, quae semper est in se eadem, & in statu beatisco magis permanenter reci pitur , quam in hoc satu . Et si hanc solmam admittunt adversarii, libenter eis annuimus. Sed nihil contra nos,ot perspicienti constahit: siquidem inde inserι ut gratiam
simp t teipsa requiti , lic/t transeunter communicatam. Si vero nomine ρ liensis trans mis intelligant ad
.essarii aliquod principium radicate ex natura sua fui. dum, & cum unico actu charitatis, in ordine ad quem c ceditur, praeci se commensurahile, hoe non potest ad mitti tum qilia Deus ultimus finis supεtnaturalis medici actu charitatis nedum subordinat si hi actum ipsum , oh quem necessarium est tale auxilium radieale, sed etiam
omnes vires subiecti, tam naturaleri quam supernaturales, nec non omnes Operationes ergo debet esse principium ra.
dicate omnium actuum, qui possunt in Deum ordinari;
sed hoc principiti nequit esse ex natura sua transens: nam scut principium commensuratum cum unica tantum petatione est tantum transiens, principinm, quod non datur tantum ad unam seu ad Omnes, debet esse perma. oens : ergo principium radicate desdetatum ad quemcumnuq actum charitatis debet esse permanens, &hoc non
est aliud praetit gratiam habitualem. Tum etiam: nam forma illa , quae Ordinatur ad dandum esse, debet esse ex
natura sua permanens: est enim natura, & nulla est excogitabilis natura, quae ex natura sua permanentiam non .importet; sed anxilium illud ordinaretur ad esse, eumr ciperetur immediath in anima, essetque natura vera,& propria in ordine supernaturali, cum esset radix amania cli DEum t ergo nequit noci esse ex natura sua permanens.
Tum denique nam illa gratia esset participatio forma. lis naturae divinae, constitueretque homin m Deum intparticipationem, amicum Dei, filiumque eius adoptivum, praestaretque jus ad vitam aeternam, liramo medio Toin. III. pa 3 2 seu BIM. acta charitatis ab ea elicito mereretur homo de condigno vitam aeternam, ut adversalii admittunt; sed nulla soriama fluida potest radicare rem permanentem, qualis en
vita aeterna I ergo. Mari E: quia praedicta gratia potius, quam actus charitatis esset forma sormaliter expellens peccatum, quia esset forma sanctificans, cum esset par. ticipatio formalis naturae divinae sub conceptu naturae
.lcnon si specialis ratio, cur desino illud excludat, α
non in uia hypothesi g. v. MUM releratio praecedentis doctrina.
39 . Onfirmatur primo doctrina tradita I. pree.
nam actus charitatis essentia litet inelinat in honum proprium naturae divinae: ergo essentialiter debet radicata in natura divina per essentiam, vel participata per gratiam: ergo cum natura clivina per essentiam noci possit ad extra communicari propter plurimas impe s.ctiones annexas huiusmodi communicationi aliti insti natas, & expensas, restat , quod radicetur in gratia. Antecedens est omnino certum : nam actus charitati recpicit ut proprium objectum Deum ultimum finem, ad quem omnia refert propter ipsum Deum . Secundum eonsequens legitim h in se itur. Et Prima consequentia in halut e nam omnis inclinatio instituta est peopter naturam , in qua radicatur, & hac ratione radicas iret ab ea
procedit, & in eam resectitur , ut se mincipium, α
termions sibi correspouae ani I sed repugnat, quod actus charitatis essentialiter inclinet in honum proprium naturaedi. inae, &resectatur in naturam creatam, in eaque λsat: ergo etiam implicat, quod radicetur in natura erea.
ta, sed essentialiter debet radicari in natura diuina, vel per essentiam, vel partic ata per gratiam. Eu hac ratione tectὸ intesiecta natim apparet, cur actui spei, esto inclinet in bonum divinum , non petat essentialiter radicati in natura divina r quia non est incli. natio in ipsum honum divinum propter seipsum, sia propter honum naturae creatae, in quod reflectitur , in
eoque sistit, & pet hoc distinguitur essentialiter ah actu
charitatis. Hine etiam elucet, cur bonum proprium M eatotis est ultimus terminus cujuslibet inclinationis, si venaturalis, sive supernaturalis peccatoris, quia radicatur in propria natura ipsus, in eamque reflectitur & econtra
omni, inclinatio iusti non sinit in natura propria ipsius, siti in gratia, in qua radicatur vel sormaliter , vel virtuaialiter , .el habitualiter, & ratione cujus omnia ordina tui in Deum ultimum finem propter seipsum.
Et tandem ex hac probatione eadunt nonnullae imirantiae, quae contra eam videntur insurgere . Prima in ramor Dei naturalis super omnia est inclinatio in boon m Dei, ad ipsumque tanquam ad ultimum finem naturalem ordinat omnia, in eoque ultimate s stit; & tamen radi catur in natura creata : ergo etiam actus charitatis potest omnia in Deum ultimum finem supernaturalem inclina. re, quin radicetnr in natura diuina .
Haec, inquam, instantia i praei Ermissis aliis statim
edidit , si declaretur discrimen repertum inter amorem naturalem, & supernaturalem Dei super omnia r Deus
enim producens naturam creatam non comparatur ad eam tanquam quid extraneum, sed potius tanquam imium ad partem, & tanquam bonum universale , a quo nitas naturae depondet; & eum quaelitat res , dum inclinat in se ipsam, per prius, & principali ut inclinet in bonum Diversale, inde est, quod idem est reipsa ammtem terminari ad Deum finem naturalem, ac radicati in natura, prout in ea Deus relucet. Natura vero creata
non comparatur ut pars in ordine aes Deum principium& finem supernaturalem , nec alia natura potest excogi tari praeter gratiam habitualem, quae constituat in Oecliue supernaturali, & quae comparetur velut pars in ordine ad eum. Et propterea actus charitatis vel nocien inelinatici in Deum propter seipsum , vel debet sepia nere essentiaster nain tam divinam, in quam resse
o Constitur secundo doctrina tradita u. praee. nam actus charitatis est simpliciter. & essentialiter vitalis vita supernaturali; sed actus simpliciter, & essentialiter vita
lis vita supernaturali petii essentialiter procedere , gra ala habituali: eteo actus charitatis essentialitet petit pro Gg a cedete
243쪽
videte a gratia habituali. Consequentia est se itima. Et maior Nohatur deinde probanda est minorὶ Tum quia
vita supernaturalis est attinsentia finis supernaturalis sevi mors supernaturalis simpliciter est privatio talis attingentiae . ses peccatum ; sed actus charitatis est essentialis attingentia finis supernaturalis, ni saepe dictumens et o est simpliciter, & essentialiter vita lupernatu ratis. Tum etiam : coleti actos sunt simpliciter vitales vita supernaturali per actum charitatis, ut perpetuo do. cet D Thom. qnatenus per eum foemantur, & ordi-rantur si finem supernaturalem: ergo ipse est essentia
iitet, & smpliciter vitalis vita supernaturali. Τum cle. viiqne nam qui adimplet formalit et, uel squi valenter stolam legem, nequit noci vivere smpliciter in ordine sis. pernaturali , cu hujusmodi adimpletio nequeat esse homi. nis morioi, aut infirmi, sed vivi in linea supernaturali; atqui per actum charitatis homo adimplet totam legem , tit expres h docet Apost. au Rom. is. & D. Τhom. lin. g. ergo idem quod prius. Deinde probat ut minor primi 0llogismi r tum quia de essentia uitae actualis est, quod procedat a vita radi
cali, ut paritate desumpta naturalis o dinis constare materit ergo de essentia vitae actualis simpliciter sumina. 1 ut ilis et , quos procedat a vita radicati simplicitet D.
pernaturali a sit haee privati vh est gratia habitualis: ergo actus simpliciter , & essentialiter vitalis uita sominari rati petit essentialiter procedere a gratia hahit uati . Tum etiam: nam operari simpliciter in aliquo ordine sitali vita supernaturali essentialiter supponit ope supernatu. rate vitale e seu gratia habitualis en p i. ati se Mema dans esse supernatorale vitale ergo operatio simpliciter vitalis, & supernaturalis necessario petit inocedere a gra.
41 Confirmatnt nitimo doctrina tradita ce. nam in ut eharitatis est essentialiter meritotius vitae uternet; sed actus meritorius sitae aeternae essentialiter dependet a gratia habituali ergo actus charitatis e titialiter dependet a gratia. Minoe constat ex Diu Thom. quaest.
trahit εκ dicetiuis dis p sequenti. M isor vero, in qua pro
nune en tantum dimentias, probatur: tum quia actus charitatis est motus absolutus, & perfectus in beatitu.
einem, sicut in finctum sibi proporti alum: qui enim
ardenter amat , condignus est visione amati , ideoque Mon potest non importare condignit 1tem ad illam. Et propieret D Τho m. infra quaest. t 4. art. q. ait Consuerandum est, quod viris aurea in Dei nisitiois e guit mo stis au em Mmana mentis ad sin ionem vitiisi boni Ur piscsVitis aesus e ritatis: et o adeo meritum vita aeterne pravi pre. mnet ad eborirarem P ergo essentialiter en meritorius vitae aeternae. Τum etiam: nam at iis charitatis constituit ut
in is a specie per formam ex euius participatione aliis tu sunt meritorii vitae aeternae, videlicet habitudo ad Deum ultimum finem supernaturalem : ergo essεntialiter est meritotius . Qua ratio e motos D Thom. in a. clist.
27. quaest. a. art. 4. quaestiunc. q. dixit e Charitas, numquam iores esse iris m. . Et infra : Nau potest esse eBaratas, aris fle parracipatio dirina vita, qua es per vanam o iurae ratas sine gratia esse non potes.
Aetumensa e tra hane se Mam assertionem .
1 Α D.ersus hanc secundam, praeeipnamque an tertionem arguitur primo ex GMoy loco
supra relato a niam 39. nam actus charitatis non depen. det essentialiter a gratia: ergo peccatum habituale per potentiam Dei absolutam potest expelli per illum saltem
inclitecte. Antecedens probat nam intenso actus cha.
eitatis non dependet essentialiter a gratia rot si quis M.
at gratiam ni quatuor, & e sciat actum charitatis ut octo, intensio ni octo non dependet essentialiter a graria non a gratia ni quatuor, quia non illam praeint Lret en a gratia ut octo, vel quia non praeellisiit, vel
quia s praesisteret, principium meriti eaderet hme. o : ergo nec actus charitatis quoad substantiam M. pendet essentialiter a gratia.
. D p. I. de Iusti iratione impii.
Hoc argumentiam parum, aut nihil prodest GogonNam in ejus sententia actus charitatis, ut connaturalia ter ellatins clependet a gratia r item in omnium Thomi. starum sententia , s eliciatur a iiisto provenit a gratiar& tamen argumentiam probat intensioneis charitatis iam, qui meretur augumentum gratiae, nullatenus possua gratia in euere . Unde tam ipse Godoν, quam reliquiati .ei titii aliquam disparitatis rationem recognoscere uerihent inter actum eliaritatis quoad substantiam, & ejus
intensionem . Respondetur ergo argumento, negando antecedens.
Et ad eius prohatiouem distinguo antecedens : isto charitatis non dependet essentiastir d gratia, it aut sine gratia possit elici actus ut intensus, nego antecedens: ita ut gratia non si principium intensionis, transeat antecedens:& negari debet absolute consequentia. Et ratio discitia mi is est e quia actus charitatis quoad substantiam , sufficienter praecontinetur in gratia habituali quoas substantiam qua in continentia praesupposita urgent rationes in si petioribus t . datae aes hoc, ut actus chari tatis quoad substantiam petat essentialiter procedete a
gratia. Et si hoc verum est, etiam nullus negare aude ἀhit, quod intenso charitatis sine gratia elici nequit, eum intentio fundὰtur supra substantiam actus. Caeterum invi ensic ut cet , v. g. non satis continetur in gratia, vexsecundum se, vel ut quatuor, ut ex se liquet,& m pterea praerequiritur aliquod auxilium transiens, ratio- cuius elevatur ad hoc, ut gratia instrumentaliter eo leur. at ad modum intensionis illam eveedentem sieut anima euin uoluntate media aliqua elevatione fluida eleva- tot ad prosuemdam instrumentaliter quamlibet Opeia rationem sith ratione ultimae actualitatis, sub qua expressio. e actu et secundu excedit quemlibet actum primum.
ri, quoad stibnuntiam. Mittimus alia hute argumento spe ctantia , quia spectant ad uisp. sequentem, ad modum,
inquam, quo justias metetur augmentum gratiae.
inest obligatio εliciendi actum eharitatis, habere debet
potentiam ad illum eliciendum, alias posset imponi pipceptu in elicietidi actum charitatis non valenti illum elicere, quod vicietur absurdum s sed homo non habens gratiam habitualem tenetur aliquantio elicete actum charitatis, ut supponimus: ergo inci pendentet a gratia habet Discientem potentiam ad illum eliciendum. Confirmatur Nam puer non baptizatus iuxta comis moniorem Thomiliarum sententiam, quando primo pervenit ad usum rationis, tenet ut ad dilectionem Dei finis supernator alis sup r omnia , ex quo principio D. Τhom supra quaest. D. art. 5. inseri, peccatum veniale non posse foederati cum solo originali ergo debet hahere sussicientem potentiam ad illam eliciendam ; sed nou habet gratiam habitualem : ergo adeli alia potetitia illius
Ex hoc argumento etiam insertur scut ex praece denti, actum charitatis non solum per potentiam Dei ah intam, sed etiam per providentiam ordinariam pos se elici sine gratia ha hi tuali, qliod nec Gnao', nec plures alii ex acloetsi iis concedunt.
Respondetur ergo tam argumento, quam Confirmationi, quod tam in adulto, quam in puero pcimo Per. veniente acl usum rationis ad o missionem voluntariam,& peccaminosam actus charitatis non requiritur , quos
praeexistat potentia pro vima, & expedita ad ill i. ra eliciendum, lati satis est, qnod detur missio voluntaria,& peccaminosa praedictae potentiae vel non admisso ilialius , qnae aequivalet abj ctioni voluntatiae. Posita autem abjectione voluntaria potentia , qua in puer ad usum rationis primo perueniens mecato proprio personali contia hil lih-th le in bonum commutabile convertendo , reliqui actus, pro quihus et ieiendis habεt impotentiam consequentem , sunt voluntarii saltem in causa, ac pr inde peccaminos o quin ex hoe liceat inserti . puerum quandoque ornatum fuisse proxima, fle exp sita potentia elicitisa actus charitatis, quae radicatur necessario in gratia , sed ei collata suisse aliqua auxilia supernatu.
talia, quibus Deum, & potentiam proximam Lithmia
244쪽
Dub. IV. Au aliqua bominis operatio sit, vel possit esse forma oc. 2 a r
e susci cognoscat, & habeat uim effcaciter salthm im. intrati vh,& dispositive illam consequendi , b quorum abusum recte carentia potentiae proximat,& expeditae ad actum adimpletivum praecepti fit ei imputabilis. 44 Arguitur tertio ex Godor mim. 43. Nam id oactus charitatis dependeret essentialiter a gratia , quia gratia est unica vita radicalis sup-rnaturalis ,& ah ea oependere debet vita sup rnaturalis per modum actus secundi: sed haec ratio est nulla o ergo actus charitatis non dependet essentialiter a gratia. Minor probatur : nam actu, fis i infusae est supernaturalis & tamen noci de.
p-ndet a gratia, ut liquet in peccatore , a quo potest elicia tus fidei ergo. Hoc argument. non praebet maiorem dependentiam
actui erilitatis a gratia , quam actui fidei ,& propterea statim radit. Dicimus ergo, dependentiam actus chari. tatis a gratia a nobis, & a Dis Thom. no stabiliti, quia
est uteumque vitalit uita supernaturali, sed quia est vitalis uita persecta si minaturali, quae consistit in tendentia acl Deum finem supernaturalem ,& est propria actus charitatis. Actus autem fidei tantum est vitalis imper. Dcte , & dispolitive, quatenus disponit ad vitam animae, quae est gratia, quatenus en unica radix attingendi DEum tittimum finem supernati talem, & idcirco non petit tan. tam clepentientiam a gratia sicut actus charitatis. 4s Arguitur quarto cum aliis. Nam actus charitatis non petit essentialiter elici ab habitu charitatis, sed Do test esse ab auxilio transeunti: ergo nec petit elici gratia habituali. Antecedens apud nos est per se notum a aritate uisionis beatificae, qsa Paulus in raptu vidit e ntiam divinam , de quae non suit a lumine permanenti,
sed a I mane pri modam eM dum tus,nis , stetit diatum est de lumine prophetia, ut dixit D. Thom. a. a. quaest. III. art. 3 ad a. & nos cum illo tract. de Visis M. Consequentia vero probatur: nam gratia non aliter in actum charitatis concurrit, nisi radicando ipsam charitatem p rgo si actus
Charitatis non connectitur cum habitu charitatis, nec connectitor cum gratia.
Huie argumento potest responderi inimo negando antecedens. Nam nullus est dabili actu charitatis ah io. ei inseco transiens, proindequ8 aon potest elici ab aueti licit tanseunti, sed ab habitu charitatis. Et ad ejus pro hatio em, oesumptam ex paritate visonis, dicensum est, esse non paruam disparitatem inter visonem, &actum charitatis: nam visio beatifica ex nullo capite repugnat, quod ex natura sua sit transient, ut expuerientia ipsa , coniirmata doctrina D Thom insinuata in argumento, dem strat. Est tanun contra naturam amoris
De i super omnia, qualis est ellaritas, quod ut ex natura sua transiens: nam licti Oh mutabilita em arbitrii, ex quo in sui co servatio ie saltem indirecth depend-t, L. cilε dispareat & patia tiam et, quo sesectu etia ira gratia ipsa laborat; at appretiat D am super omnia line ulla restrictione ad aliquot tem inclinatqne essicaciter subjectum ad adimplendam totam legem, quotiescnm-δue occurrat, it aut, quoli, t ex his d-ficiente, non es. et amor Dei super omnia ,hac ratione non est possi. hilis adus charitali ex specie sua transens. Quam uo.
diri nam confirmat tau Tnom 2. a. quaest. 24. art. l .
s. Quae doctrina niterim confrmari valet per hoc, qnod nullus est actus charitati , cui saltem secundum suam spe. ciem repognet Co iungi cnm stata beatifico, in quo ne quit noti esse ex natura sua permanens. Haec diximus , ni videat Godoν, quam μου diametro adversetur Angelico Migi neci: ipse enim num 3 et docet, actum charitatis se. uncium suam speciem esse transeuntem, & in statu , - ifieo aecia nialiter permanentem, & permanentiam esse de essentia visionis beatificae; cum tamen Angelic. Din. circa unum, & alium actum oppositum doceat. Secundo potest respondet i, permittendo antecedens, propter doutinam eui fidit ; seu negando absoluth coo sequentiam. Ad cujus probationem uicendum est, quod incipium proximum sive permanens , sive fluidum de t conserte dilectioni Dei super omnia vim reserendi om
nia iti Deum ollimum finem, subjicereque illi omum τι
res tam proximis, quam radicales ἰ hoc autem nequitha te in vi principii proximi, sive permanentis, sive transeuntis, sed in vi principii radicalis , ut ostendimus
num. 3ου. Ac in virtute illius principium transiens potestillam emcaciam communicare, & non aliter: & hae r tioue quamvis actus charitatis non dependeat essentiali ter a principio proximo permanenti dependere debet a gratia habituali, quia nulla alia radix excogitari valet praeter illam in Oruine supernaturali, ut supra loco cita. io ostensum est. Contra hane solutiori m insurgit quae . clam dissicilis replica , sed jam pes occii para manet tract. praeced. clisp. a. num. 67 ubi potest videri. Et hic contrahuntur habenae, ab aliis objectionibu minoris momenti supersedendo, ne si omnes propon re velimus, excrescat nimium huius controuersae moles, & saltidium lectori.
urtim egestis eirca M thesm impossbilem. 46 U Icendum est tertio, actum charitatis ex se suscere ad delendum iudi rect/ peccatum ha-hitulle: iueoque si sitigatur hypothesis, in qua actus cha ritatis non procederet , gratia procul dubio illud expelleret. Haec assertio procedit contra Authores relatos n.
29. pro te a sententia, & juxta Authores citatos pro secunda , & ultima sententia . Ei probatur ratione fundamentali. Nam peccatumh1bituale consistit in privatione gratiae, uti uoluntaria ἰsed . polito actu charitati , talis mi .atio desineret esse voluntaria ergo uestrueretur saltem in directh pereatum habitule . Misor admittitur ah adversariis, contra quos
agimu . Mi ior vero probatur nam actus charitatis re
tractat voluntarium actus peccaminosi et g , posito a u ch alitatis, piloatio gratio clesineret esse voluntaria.
Antecedens est certum: liquid ein aversoni actuali me-eati actu ilis nihil formalitis, & dirεctius opponitur , quana coci versio actualis, scut av6isioni hahituali nihil formalius. & directius opponitur, q iam conversio ha hi tua lis & sicut oti hanc rationem gratia habitualis en directa , & formalis retractatio peccati hibitualis, ita a ctus charitalis debet esse directa, & sot malis tetractatio mccati actuali . Consequentia vero prohatur: nam priuatio gratiae ut voluntaria dependet vi fieri, & eo ervoria precato actuali non tetractato ergo, hoc retractato, necesse est privationem ut voluntariam desinere.
7 Huie tationi tespondet Ferre , qnos licet actus
charitatis retractet peccatum actuale, nullo tamen mo. clo tolleret privationem gratio ut voluntariam e ouia
haee en ex illis 6ss3ctibus, qui in fera dependent a voluntare creata; postquam autem est posita, non est in ejusp, estate illam auferre , quantumvis de actu praeterit uis lictat , seu tu potestate D i, qui solus potest gra. tiam infundere. Quod explicati valdit hoc apti mino exiseinplo illius, qni voluntarie si immitteret in puteum , in
quo semper censetur voluntarie existere, quamuis retra isti et Moluntatem illam . quia se immisit, donee ah alici extrahatiar ex illo. Pariter ergo ille , qui voluntari h lap. su st in mortale, licet voluntatem , qua peccavit, tetractet , semper perseverat voluntarie in peccato, iisqueiadum per gratiam Dei ah eo absolvatur. Quam doctri. nam saeptismh in hoc tractatu inculcat. Sed contra est primo ad hominem eontra Ferre. Nam ipse num. 7 3 tenet, quos privatio gratiae ut vo. iuntaria dependet in consereari a peceato actuali non re
Nune juxta solutionem datam, privatio gratiae ut Deliam raria tantum dependet in seri a peccato actuali, stens vero in civisereari: isitur consequentius dicendum est . quod uel privatio gratiae ni istiniaria tollitur per retractati nem peccati actualis, vel quod non dε pendet ab eo ine fertiari. Et ita duo contradictoria asseruit. secundo. Nam demus, et nod quis projiceret Nevia. rium in mare eo fine, ut non recitaret, & postea retra iactet peiorem illam voluntatem : tune carentia illa Ne
viatis redditor eo ipso in voluntaria salthm in os morali
ex ui praedictae retractationis squidquid sit in esse physico:
245쪽
e so pariter privat ira grati di redditur involuntaria in esse morali per hoe placio. quod quis per actum charitatis retractet picatuin aditiale. Antecedens est certum, aliasisse homo post talem retractationem peccaret non reci. tando, quod est creditu dissicile. Consequentia uero pro.
hatur: nam privatio Pratiae non miniis dependet ut v
luntaria in esse moris a peccato actuali, ac catentia tam viatij a tioluntaria projectione illitis; & sicut gratia ne. anit recup rati nisi in virtute Dot, ita breviarium nequitu. cuperati nisi in virtute altilius; his non Obstanti hus, per voluntariam retractationem actualem projectionisi te viaiii carentia illius redditur in voluntaria in esse
moris: eigo etiam carentia gratiae redderetur inuoluti. taria in em motis per actum chalitatis retractantem Dec. caium actuale; Ihu non stat privationem gratiae aufer.
ii ut uoluntariam in es moris, di non auferti in latione peccati I ergo privatio gratiae in ratione peccati in prati. citia hypothesi auferretim peractum charitatis. Tettio, & ultimo sper quod detεqitur aequivocatio, qua ne sito judicio labotat Magistet Ferre. Nam aliud
est, quod privatio gratiae adhuc ut voluntaria ter ina. tiu/ perseveret in e se physico, post a retractatione peC. cati actualis γι actum charitatis I & aliud, quod perseveret in esse moris . Primn m libenter concedimus , & adlice persuadendia ira aptissimum est exemplum projicientis se in puteum, re occidentis alium in quo privatio vi. eae est voliantaria occidenti in es phy sico, quamvis illam
retractet. Secundum vero est salsum , ut ei D m exemplis clare convincitur. Eugo, si essicaciter retractatur peccatum actuale per alium charitatis, privatio gratiae non
gemanet in ratione voluti talia in esse motis quidquid sit in esse physicoὶ quod satis est, ut auferatur peccatum in
8 Prohatur secundo eadem assertio ab inconvenien ii. Nam si per actum charitatis in praedicta hypothesi Mou destrueretur peccatum habituale sequeretur hominem este aversum habitualitor a Deo, &c uri sumaei ualitersu ipsum in eodem instanti; hoc autem implicat: ergo etiam repugnat, quod peccatum hahit sale in quacum. que hypothes non auferatur per actum charitatis. Smquela maioris est omnino certa, & admittitur a Ferre Dam essentia peccati habitualis consilit essontialiter in aversone habituali a D o ultimo fine ; & actus charita. ais est essentialiter convcrso ad Deum ultimum finem. Minor vero probatur tum quia repugnat, quoa quis haheat simul duos ultimos fines totales . & adaequatos adhue unum actualiter , & alium habitualiter, ut vidi. raus tract. 8. disp. I. diab. s. praecipu3 num p sed ratio. re habitualis peccati homo essentialiter, & hahit ualiter
est conversus ad honum commutabile tanquam ad ulti. mum finem totalem, &adaequatum . & ratione ae uschatitatis esset conversus actualiter ad Deum ut ultimum sinem totalem , &adaequatum .' ergo implicat, quod homo si aversus hahit ualiter a Deo .&conversus actu, riter ad ipsum in eodem instanti. Tum etiam. nam ho minem eiiε conuersum acina silet ad Deum nitimum finem est esse absolute secundum se totum ad ipsum comversum & osse habitualiter aversum ah ipse , est esse abloluiὸ avolsum ab ipso saltem secundum aliquam par. aoni: seci implicat in terminis honiiuem esse ah snte &simpliciter conversum secundum se totum ad num,&non esse absoluth, & smplicet secuti dum se totum con versum .' ergo idem quoci prius. Unde clim per actum charitatis homo tam secundum potentias, quum secundum animam Deo aclualuer subiiciatur, cum anima in illum insuat,& per peccatum habituale saltem anima sit habitualiter avet si , plane sequi inr per actum charita. tis auterii peccatum in hypoth εs dicta. Res videt Ferre loco supra relato cone dendo sequbiam maioris & negando minorem . Et ad priniam probationem dicit, quod in sititentia separante acimn charitatit a gratia nullatenus implicat, quod haheat homo duot ultimos fines totales dummodo ad unum res ra. t ut tantum habitualiter, & ad alium tantum actualiter: uti in imo in praedicta hypoth si hoc necessatio tonendum εst. Ad Iectincia dicit, quod m/Hici actu charitatis Deus su h. iceret sibi rimnia actualiter , non vero hahit ualiter &sic amor D i non esset persectus , quia non sudiicer tDeo actu, vel habitu peccatum habituale. Contra est primo . Quia haec eraso petit prine
pium, dum dicit, in praedina hypothesi homiuem habi.
tiarum scire ducis snet ultim q. & amorem charitalix non sole perIccium, quia non subjiceret D o peccatum hi bituales hoc enim intendit pichare ratio nostra, videlicet, actum charitatis ablaturum fore peccatum habu
suppostione, quod a ius charitatis tit ejusdem rationis, sue procedat a gratia, sive ab ea non procedat; sed, dom in euit a gratia, est amor D i sume omnia perrisectus ratione tui, nihil relinquetis inordinabile ad Deum reteo etiam ordinaret illi omnia, esto non procederet aeratia. K Ieria.. Nam acitis charitatis secundum suam essentiam est amor Desi perisectus , via amat Deum se- secundum se, & propter se, ut explesse trauit D. Τh. a. Σ.
Πςst. 7. art.8. & Propterea dicitur forma Omnium vittraiat si ordinans cas ad Deum ultimum suem: ergo contra D.
Th. a it Ferie dicens in dictum amorem esse imperfectia , quia non subiicit Deo peccatu habituale: in hoe enim stat implicatio a n his intenta, nempe . quod stactus charitatis & non sit amor persectus, & quod sit amor periectus, & permittat aliquid, quod nec actu , nec habitu possit ad Deum ordinari. Quarta, & ultimo . Nato contra rationem actus charitatis est, quod hahit ualiter sit aversus a Deo, ut ex se liquet, atqui juxta responsionem datam actus charitatis esset habitualiter aversus a D O . ergo implicat , quod permittat secum peccatum habituale . Minor probatur . nam omnia ordinantur, siue actualiter, sive habitualiter ad finem , qui est ultimus simplicitet. dc hac ratione actus omnium virtutum , qtria peccatore eliciuntur, orainantur actu , vel habitu as illimum finem illi iis, qui eit bonum proprium :& MC-cata venialia justi ordinatur saltem habitualiter ad Deum, sed juxta datam responsionem ultimus finis simplici texen tin praedicta hypothesi finis ultimus habitualis, quem constituit peccatum habituale, videlicet bonum proprium peccatoris : ergo ad illud ordinaretur habitualiter , Ac vltimate actias charitatis; sed in idem recidit actum charitatis Dii ima te habitualiter suere in horo proprio m catotis, ae esse aversum habitualitet a Deo , ut ex se constat: ergo actus charitatis esset habitualiter aversus aD o. Perpende hanc replicam, ut videas implicantiam foederationis peccati habitualis cum actu charitatis. Da quo erit sermo dub. seq.
Argumenta contra vitimam Grationem.
so A Dversus tertiam , & ultimam assertionem
. arguit primo Ferre num. 99 i. ex D Τhom in praes art. a. ubi concludit: Et iura novi tesset inter ἐν isto novi adesses infuso gratia; sed si per actum charitatis remitteretur peccatum indirectὸ, in soppositione quod non procederet a gratia, jam absolute posset intelligi remissio culpae, ita ut nihil damnationis maneret, sino iiiiasone gratiae ' ergo contra D. Thom. agimus,as. serentes quod in praedicia hypothesi remitteretur pecca tum per ad um charitatis cotistimatur, simulque roboratur praedictum argv. mentum. Peccatum nequit remitti, nis D ut diligat
hominem dilectione simpliciter talia sed sine gratia habituali Deus niquit diligere hominem dilectione smpliciter tali ergo sine infusione gratic nequit intelligi remissio
culpae . Najor prohat ut . nam peccatum nequit remitti, BD us non est pacatus, ut ex se liquet; seu Deus nequit intelligi pacatus nobis, nisi nos diligat dilectione
simplicitet tali erso Meprccatum potest remitti, nisi Deus diligat hominem dilecti e simplicii et tali. Au.
hinc statim in1hit: Et ideo non tost intellio remisso OL non ad I t iffiso gratiae ; constat autem solam citiale ictionem, cujus efficius en gratia, esse talem simpliciter : ergo juxta Div.Thom. per hane solam paratur Deus,& per hane solam potest auferti peccatum. Ad arguineui. respondetur, D. Thom. I ni de re Di usone
246쪽
DoL M. Au HFqua homiris operatia sit, vel possis esse forma C c. 23ρ
missone directa peccati habitualis, Ac hanc certum omnino est non passe in nulla hypothesi , sive pollinili , ii vel inpossibili fieri sine infusione gratiae habitualis . Cum quo recth cohaeret, quod in aliqua hypothesi saltem titi. possibili possit intelligi remissio indirecta illius absque gratia liabituali. de in hoc sensu si per possibile, uel imis possibile pollet actus chalitatis elici fine gratia, inclite thper illum temitteretur peccatum, itaut nihil remaneret
illius. Vel potest dici, quod D. Τhom. loquitur abso lute, secus vero iti hypothesi consiti ais, & impossibili
Ad confirmationem respondetur negando mamem
Et ad eius probationem dicendum est, quod Deus dupli. citer potest dici nobis pacatus, vel adaequate, quatenus reducit hominem ad pristinum statum, in quo erat ante peccatum admittendo eum ad persectam amicitiam ; uel inadaequat ε , quatenus deponit odium ratione o 11:nlae conceptum. Deus nequit intelligi nobis pacatus pilotim Mo, nisi nos diligat dilectione simpliciter tali, cinus
effectus priuati vh est gratia habitualis, & inopterea noci potest intelligi peccatum remitam hac pacatione per. itie a sM infusione gratiae habitualis . Et de hac unice liquitur Div. Τhom. in illo te irim io. Potest tam is in tellisti pacatus posteriori modo sα- gratia habituali, qui
susticiens est ad remissionem culpae. Et hoc contingeret liper possibile, vel impossibile poneretur amor charitatis sine gratia habituali, ut constat ex dictis s. maeceuenti si Arguit secundo Fet te num. Da. Nam chimaera est ablatio peccati habitualis, seu maculae , si non auseratur privatio gratiae in ratione uoluntariae; seo line infula enatio habitualis non potest auferti priuatici gratiae in ratione voluntariae r ergo non potest ausetti peccatum habit .ale sine infusione gratiae. Mane est cer a , quia iuxta nostram sententiam macula peccati habitualis comtistit in privatione voluntaria gratiae. Minor ver pro hatur: nam qui voluntariε se privat forma aliqua euaus recuperatio non est in sua potestate privatio illi ut semper
censetur voluntatia, quantum Wis retractet .olunta em,
usquedum in virtute alterius recuperet talem formam: qua recuperata tollit ut privatio in esse Dh3lico, & Q. Nata pii satione in esse physico necesse est , quoa aufera. ur etiam in ratione voluntariae, scut sublato iunciamento aufertur res fundata , seo qui voluntarie se privat per peccatum gratia habituali, se privat forma, quam ha. te non est in sua potestate, sed in potestate Dei ergo
quintumvis retractet voluntatem, qua peccavit, is a potest auferti privatio gratiae in ratio e voluntariae , si Drusnon infundit gratiam habitualem. Notatur hoc exemplo, quo tititur Div. Τ m.
nam proximE datam. Nam qui voluntati/ se immii iii in pu .eum , a quo exire propriis viribus non potest, seu imoi get juvamine alterius , lichi tetractaret voluntatem quasi immisit, semper manet voluntarie, et sua culpa in m. leo, dum noci adest virinc alterius extrahentis illum a puteo: ergo etiam erit uoluntaria privatio gratiae , clum non accedit virtus I, i moducens gratiam.
Confirmatur. N in scut justi Matio dictior opera tio propria D i produc latis gratiam, ita remissio pecca. eorum dicitur operatio Dei, ut patet ex illo Ioh iq. Q. iuges facere mumdum de immundo: : u ne tu qtia Ditis es fi ex illo Lucae s. vitiis potest remittere 1αcara . ni,s fotis Deus t sed actus charitatis est peopria operatio hominis tergo sicut homo non potest formaliter sustificati niu peractionem Dei unic/ producentis gratiam, ita non potest intelligi remissici peccati per retractationem prope iam peccatoris , seu unice per actionem Dei instincleotis gratiam. Et propterea Ioelis T. uicitur e Denimini ed me in toto eorde vestra V qtisa benuntis es , o miserreora : quasi
in ipsa e seisione hominis ad Deum noti stet remissiopoceati, seu moveat Deum ad infundendam gratiam, me uia qua Deus se convertit ad hominem , de remittit
Ad argumentum respondetur ex dictis num. 47. conced adci m ii rem p seu negando minorom . Et ad eius probationem dicendum , majorem esse veram in esse phy. ico, secus uero in es morali. Et ut ausetatur macula peccati, sustitit, quod auferatur privatio gratiae ut vo luntaria in se motis , lichi non anserat ut in esse physi. Si verti peccatum habituale essicaciter retractetur peractum charitatis , ut concedit arguens, eo ipse privatio
redditur invia talia in esse motis ,& propterea aufertur
in ratione maculae. Quod explicati potest non solum exemplo num. citato aaducto proiicientis breuiarium itimate, sed etiam tollentis se tu puteum, quo utitur D.
Τhom Nam licht semper sit voluntarie in puteo in se
physico, usque dum extrahatur ab eo virtute alterius , quantumvis tetractet voluntatem , qua se pro,ecit; si vero emeaciter retractet, jam non est in illo voluntarie. ate mocali, ut compertum est apud omnes. Per quos constat ad robur argumenti. Ad confirmationem respoudetur, tantum suadere, quod operatio creaturae nequit esse de potentia ordina. tia, aut absoluta sorma sanctificans, aut expellens peccatum, quod nos coacedimus a num 36 Cum quo cohaeret, quod fingatur aliqua hypothesis impossibilis, &condit nata , in qua per operationem creaturae possit reis
mitti peccatum indirecte Τextus Ioelis non est ad rem: siquidem eae eo sequitur , si aliquid suaderet, quod
cle iacto est nouum benεsicium remissio peccatorum is pra Conversiorem emeacem ad Deum, quos est saltissi
mum: si quidem impossibile est uati praedictam conversio.
nem, quin saltem connaturaliter detur gratia habitualis,& haec non depe det a mi Onatione extrinseca, ut sol
3a Arguitur tertio cum Valentia. Non potest aufert peccatum habituale, si D-us non deponit odium et
sed posito per possibile, vel impollibile actu charitatis
sne gratia habituali, D us non deponit odium erga peccatorem ergo nec auferretur peccatum habituale. Munor probatur tum quia sicut terminus amotis est gratia, ita terminus odii est pii .atio illius ' ergo sine infusione gratiae non deponit D- ut odium. Tum etiam nam mclium nos deponitur nisi per amorem; sed terminus amo
ris est gratia habitualis ergo idem quod prius.
Ad hoc argumeat. respondetur conceciendo malo
rem; & negando mi timem . Aci cujus primam probatio. m dicturus, quod terminus odii non est privatio gratiae nicumque ut voluntaria, & precaminosa m. iv signum est , quod si D iis a dormiente auferret gra. tiam, non propterea prope se illum ossio haberet, quiah jusmodi privatio oon esset peccaminosa . Potito M.tem actu charitatis sine gratia, non maneret jam privatio illius in ratione voluntariae, & peccaminosae propter retractationem peccati actualis . a quo eo servatur in ra.
tiou' peccaminosae , ideoque D us absolute deponeret odium simpliciter dictu in post t tamen dici, quod ma.
neret octium negative, quatenus ut supremus Dominustiori uellet conserre gratiam , quod est idem , ac non
amatε dilectione simpliciter tali. Ad secundam respou detur, quoa odium potest deponi, vel per amorem sim pliciter talem , quo Di us producit gratiam, vel per amo. tem non adeo perfectum , quo producit avxilium essimuad eliciendum amorem charitatis.
33 Arguitur ultimo. Gratia habitualis , & peccatum habituale hom nis elevati ad finem super naturalem sunt immε uiate opposita juxta dicta num. II. ergo non
potest fingi casus , iii quo peccatum habituale posse au. Leiti siue gratia habituali . Patet consequentia : nam quia inter visum, & caecitatem datur oppositio immediata , caecitas non potest ausetti sine restitutio
Confirmat ne . Sicut actus eharitatis est dispositio nitima gratiae, & incompossibilis ex natnra rei eu peccato habituali, ita calor ut octo est ultima dispositio ignis, &ex natura rei incompossibilis com serma aquae a & t men si per possibile, vel imma hile init Meretur calor ut octo sine latina ignis , nee directh, nec indirecte ex
cluderet formam aquae I ergo nec actus charitatis sep ratus a gratia expelleret peccatum habituale. Aci argumentum respondetur concedendo antece dens. Ex quo tantum sequitur, per nullam potentiam
esse auferri absolut/ peccatum hahit uale sine gratiabit ali , aut alia eminentiori . si vero proponat ut hν-pothesi impossibilis, in qua actus charitatis non clepem cleret essentialiter a gratia, necessario fatendum foret, quod non opponantur immediate gratia, & peccatum habituale, cum hoc posset ausi tri per actum charitatis. Similis autem hypothesis non potest fingi circa eu pulsi nem excitatis, dc propterea in omni hypothesi opponum
tur immediat, , nec potest fingi casus, in quo caecitas possit asserti nisi per uisum. Au coatirmationem respondetur primo, concedenda
247쪽
Tris. XIV. De sectibus Gratiae. Di p. I. de Iustificatione impii
maiorem ; & negando minorem. Nam data hypotes , in
qua introduceretur calor ut octo, naturaliter expelleren eur omnia accidentia connaturalia, & conservativa aquae, quae connaturaliter nequit conset vati sine suis acciden tibus coonaturalibus: ideoque connaturaliter expellere.
me foema aquae indireθε, nisi fori h miraculose conseris varetur a Deo, vel absolutε, vel ratione materiae primae quae nulla potentia potest esse sine aliqua forma. Hoectutem esset per accidens r qu hahet loeum in peccato habituali, posita retractatione emaei per amo. rem Dei super omnia, quia peccatum noti potest a Deo conservari. Unde exemplum potius est pro uobis, quam
Responderi potest secundo permittendo premissas, ct negando consequentiam ob notam disparitatem interres morales, & physicas. Nam peccatum habituale , cum dependeat in eo eoari a peccato actuali , totaliter au fertur , eo ipso quod retractet ut peccatum actuale pertillimam dispolitionem, uidelichi per actum e litatis. At forma aetus noti depenset in sui eo iservatione a cau. sa, quae illam procluxit, & hac ratione calor ut octo non habet tantam Oppositionem cum illa , sicut actus
DUBIUM RAn gratia babitualis de facto coexistat, vesper potentiam Dei absolutam possit coexsere cum peccato mortalisior actuali, sive habituali.
Α Α Nie quancunque resolutionem Opus est Ela.
x ratatis gratia Omnes sententiis referte circa oppositio.iem, quam gratia importat cum peccato. Prima asserit, gratiam secundum suam essetitiam tantum opponi cum peccato motiali tam actuali, quam ha hi. tuali ex lege Dei. Ita Scotus, & ejus uiscipuli. Secti a docet, peccatum solum demeritot te opponi cum gra. Eia. Pici qua reseruntur D. Bonavent. & Paluci. Tertia detinuit, oppoli iociem hanc esse moralem fundatam in inciecentia , quam dicit hominem habete natiam , deesIe simul peccatorem: an modum quo indecens est , quod regia, aut pontificia dignitas coniungatur cum sturpibus, ut scurrilibus motibus. Ita Legius, Cotiloch. Salas, Ripalda disp. ultim . de Ente sapernatur. Oct. I iuuarta uicit, gratiam habitualem opponi ex natura sua Ptat 3 e cum peccato lethali tam actuali, quam habitu. ali Ita SuareE lih de Gνat. cap. as. & 2 . Ovied. con Eros. q. Arriam, & alii apud Ripall. Luinta concedit oppuli ii em essentialem eum peccato actuali, secus vero cum hahituali: Ita plures recentiores. Sexta asserit, gratiam Op ui MIentialiter cum peccato habituali , se. u. vero cum actuali. Ita plures eu Societate , quos refert, & sequitur Tyrsus tom. 3. Selin. cli. I . G. prima, & uit a propugnat oppositionem essentialem gra-giae Cum peccato tam actuali, qu m habituali Ita Thmgnistae, quilius suffragantur Vaetque I. a. uisse si . de disp. ao . Metatius. Amiens Antonius Perez Sparaa,
Nouieila, Aranda, & novissime Mario in hoc traei. clisp. g. seel. a. & Quam sententiam amplectimur prcpu. Maiam cum NN Salmant ut merito ex ea misit,&oebeat inserti gratiam non posse eoexistere adhuc cie a soluta potentia Dei eum peccato moi tali, sive actualisve habituali. Pro euius malaei luce sequentes concisio
Triphae νefoliaria declaravi erm timem variis eum peccaro.
3s r Ieendum est primo, gratiam plusquam ex L l ge Dei opponi eom peccato mortali . Haec
conesulio procedit contra Scottim, & eius discipulos. Et prohat ut ex dictis cludi a. necnon ex dictis tract. zaec disp. a. ou h. 3. nam gratia habitualis ex naturai, & nullo interveniente favore extri seco, praestat effectus satira , a maea Dei, sciique eius adormi; econtra mocatum moetale ex natura sua, Ac nulla laterveniente pacto extrinseco, praestat effectus aviusti, turmis; micte
ut 'obavimus locis citatis; sed hi effectus plusivam ex lege Dei sunt inter se oppositi, ut ex se liquet retiago gratia plusquam ex lege Dei opponitur cum pec
Confit matur ptimo. Nam si gratia, & peccatum
non oppo erentur ex natura sua itidependenter a pacta Dei extrinseco gratia non esset unica causa formalis no
sit at justificationis quoad interiorem renovationem αremissionem peccatis seu hoe oon potest adinitti post decretum Concit. Τticl. sess. 6 cap. 7. clefinientis: quos tinaca ea a formam juctificataema est, litia Dei, Ma qua σώjoma est, Ied qua nos I tia facis , quae est gratia habitu
alis: ergo opponuntur plusquam ex lege Dei. Maloe constat ex uictis traei. praec. ut sp, a. dub. 3. Per tot. ma xime num. 33. Et ex clinis in hac uisp. oum. 9. Confirmatur secundo. Nam causa in ima inserens ex natura sua privationem voluntatiam gratiae, & ipsa fili vatici voluntaria gratiae nequeunt non plusquam e Tege Dei opponi ipti gratiae a sed peccatum mortale
actuale est pruna causa inserens ex natura sua privationem voluntariam gratiae o ergo tam peccatum moetale
actuale, quam privatio voluntaria gratiae plusquam eκ lege Dei opponuntur eum ipsa gratia; sed peccatum habituale consistit in sola priuatione voluntaria gratiae et ergo tam peccatum habituale, quam peccatum actuale opponuntur plusquam ex lege D i cum gratia .
Accedit ad haec decretum P ij. V. & Gregorii XIII. damnantium, inter alias propolitiones Michaelis Baii, propositicineis in Ordine 33. quae erat huiusmodi: In pee-edro duo fiant alius o reatus e transe te autem actu. nisu manet avi reuitis, sis obluatio ad menam. Ex quo uc a
quo e tra Scotum, de ejus discipulos: Nam ideo gratia, & peccatum solum opponerentur ex lege Dei, quia
peccatvm ha hi tuale tantum consistit in deputatione ex trinseea ad poenam aeternam proveniente praecisε ex imgε Dei; sed hoe est falsum, tum propter damnationem proxim8 relatam, sati qua comprehentii opinionem se ii sentit Varquer in praes disp. 13ς. cap. I. Tum quia post actum peccati manet in peccatore aliquid mali m
talis ut uecernit Trid. sess s. de Perearo ingruassis & praeis dicta obligatio au poenam, cum proveniat ab actu voaluntatis divinae, nequit habere rationem mali moralis ergo non Oprnuntur tantum ex lege Dei. so Ex his manet impugnata sententia secunda Bois nav & Palus. relata num. sq. Nam iratus peccatoris nota solum dicit peccatum actuale praeterit om non retra.ctatum, sed etiam importat aliquia intrinsecum, ratione cuius peccator est iniustus exosus Deo intrinsectindignus vitae aeternae &c. econuerso natus gratiae imis
poetat gratiam habitualem, per quam homo fit intrio. ech iustus, amicus Dei, & dignus ulto aeternae; sed ita nitia intrinseca ,& injustitia intrinseea , amicitia Dei, de inimicitia illius, dignitas intrinseca ad vitam aeternam,& indignitas ad illam non solam de meritori/, sia etiam
eκ natura sua opponuntur , ut ex se liquet: ergo gratia& peceatum plusquam clemetitorie opponuntur. Et ita esto nullum intercedat pactum Dei, sicut gratia con nituit formaliter sobiectum dignum vitae aeternae, ita peccatum constituit illud indignum I & ob eandem
rationem debent opponi ex natura rei.
37 Dicendum en secundo , gratiam opponi cum peccato mottali plusqnam moraliter. Haec assertio procedit eo tra tertiam sententiam. Et ut eo lusio haecto tur , & opinio opposita impugnetur, Nota Perane propositionem, gratia οπ itur eiam peccato per m
dtim indecentia, vel intellisitur , quod est illicita&p ea minosa coniunctio gratiae eum peceato, sient illicita est co iunctio ponti heiae, aut regiae dignitatis cum scur tisibus moribus. Et f hoe clieatur, gratia non lotu ira moraliter, sed etiam metaphi sies opponitur cum Peccato. Et suadetur seo nam id opponitur metaphysice cnm alio, quod metaphysch non potest cum eo coniungi; sed s illicita est coniunctio gratiae cum peccato, adhuc metaphysicὸ non potest conjungi cum eo I ergo opponitur metaphysce eum eo. Minoe prohatur: nams illicita est eoniunctio gratiae eum peccato, Deus peccaret cci iungendo gratiam cum peccato; sed Deus noctpotest peccare: ergo si illicita est coniunctio gratiae , adhue metaphyscὸ non potest coniungi cum eo. Μ XLme: Qnia peccatum en dissonum, de inaeceus naturae
248쪽
rationali; & tamen non opponitur moraliter cum ea ergo nec gratia opponeretur moraliter cum peccato , si tantum per modum indecentiae opponeret ut cum illa :
Vel illa propositio significat praeesse, quos pecca toe est gratia indignus; sed hoc non lassicit, ut gratia
moraliter dieatur opposita cum peccator ergo vel Opis ponitur ex natura rei, uel non opponitur moraliter . Minor probatur nam homo per peccatum, quantum
est ex se, redditur indignus habitu sdei; & tamen hoe
non suscit, ni dieatur peccatum oppositum moraliter habitui fidei: ergo quos peccator reduatur indignus graistiae, non satis est , ut dicatur haec moraliter opposita
Vel per illa seopositione intelligitor, quod gratia habeter sua natura vim in actu primo ad expellendum peccatu, quatenus allicit Deu ad remittendu peccatu; sient metitu allicit illum ad consere dum praemium; sed quia non es tanta bonitas gratiae , quanta malitia peccati , potest Deus absque ulla violentia, & miraculo suspendere ex pulsionem peccati post infusionem gratiae. Ita videtur ex uete Ripalla feci. x6. cum seq. Hic autem modus exponendi oppositionem statiae cum Merato sustineti non valet ob multiplicem rationem. Primo, quia supponit, gratiam in actu primo habere vim ex natura sua ad expulsionem peccati; sed eo ipso dicit oppositionem non tantum moralem, sed etiam phy-
scam cum peccato: ergo Probatur minor: nam omnis
serma habens uim in actu primo ad expulsionem alte rius , eo ipso vicit oppositionem physicam cum ea, itani communicata alicui subjecto illam ex natura sua expellat, si in eo praeexistebat, & non nisi interveniente miraesto praedicta expulsio potest suspendi , ut ab indu ctione liquet . ergo si gratia hah t vim tu actu primo ad expulsionem peccati, non solum dicit oppositionem m ratem sed etiam physicam. Secundo . Nam gratia est causa se alis expolsio. δεἰς precati . ut constat ex supra dictis, concedit Ri palda,& desinit Trid/nt. seu non esset causa formalis, si rati tum alliceret Deum ad remittendum peccatum ; sicut meritum allicit ad praemium: ergo gratia non opponitur
cum peccato pecci se moraliter. Prohatur minor .a tum
quia id, quod allicit voluntatem ali us ad praestandum
aliquem effectum , non tam concurrit in genere causae Dimalis, quam in genere causae efficientis; ideoqne me. ritnm concurrit in genere canis emcientis moralis,&non in genere causa formalis ad collationem praeimii: ergo gratia uel noci est causa formalis expulsionis me. cati , vel non Concurrit praecise alliciendo Dcut metitum
allicit ad pedimium. Tum etiam: nam ut aliquid sit causa Dimalis alicujus effectus, necesse est, quoci per ipsum illum praestet, de non me aliod, et non satis est, quod alliciat, vel exigat id, qnod praedictum effectum praestat, ni mille exemplis ostendi potest. suffciat ex m. plum meriti proxime adducti. ergo idem quod prius. Addo I nam Τrident. non solum decernit eootta Lu. therum gratiam inhaerentem, sed etiam contra Alber. tum Pignium, At Colonienses esse meientem ad iustis.
eationem, proindeque remissionem peccatorum non esse meram condonationem extrinsecam ; sed non esset sussi. Ciens , si vera dicit Ripalda ergo gratia opponitur eum peccato lethali, non solum moraliter, seu etiam ex natura rei Minor probatur . ' nam anxia Ripaldam post in fasonem gratiae potest citra miraculum non remitti me. Catum letnale, quia non est tanta honitas gratiae, quanta
est malitia peccati lethalis: ergo gratia non est sussiciens ad remissionem peccati, sed ulterius necessaria est nova
Condonatio extrinseca, novusque extrinsecus favor.
cum peccato lethali ex natura rei, sed etiam metaphy-sc8, de essentialiter. Haec conchaso quoad priorem paristem constat ex supra dictis. Quoad posteriorem , quae proemit contra quartam sententiam, probatur ptimo: nam grati et hahit uasi, propter magnam suam excellemtiam ea oppositio cum peccato habituali concedenda est, quae consonat magis Scriptorae, &SS. PP. sed oppositio essentialis est magis consormis Scripturae, Ac Ss. pp. ergo gratia habitualis dicit oppositionem essentialem eum me. to habituali. Minor probatur 2 nam ea. quae se hahentat lux. 8c tent Dret; ni moes , dc vita, hahent opposti
nem essentialem ; sed iuxta Scripturam, & Pp. gratia, At precatum si habent ut lux, Et te e et, iuxta illud Apoll. Tom. III. Pane Theoc Sala.
I. ad Corinth. o. asee istas turi ad renebrast Et acl Ephel.
I. eratis at uando tenetrar niaxe a tem Lae in Domino . Etiam e habent ut mors, At vita, iuxta illud i. ad Geiutiua . per hominem mora, o per homiMem resurremo mors rem o Aut in Adam σου es mori πιρών; ira in cincto omnes inis caluntur'. ergo oppositio essentialis en magis conformis
Scriptotae. Similia repetunt SS PP. Et confirmatur : Nam possibilis est serma creata quae essentialem oppositionem dicat eum precato habituali ; sed nulla aptior potest assignati, quam gratia ha-hitualis : ergo Eratia habitualis dicit oppositionem essen. tialem cum peccato habituali . Minoi prohat ornamgratia habitualis en excellentissima partiei patio naturae clivitiae, Oh quam rationem est sanctitas perfecta, di nocitantum inchoata, α uniea causa formalis nostrae justi iaeationis; sed nulla aptior forma potest assignari , unam ea , quae praestat hos perfectissimos essectus seemales rergo nulla aptior sorma potest assignari praeter gratiam hahitualem, quae possit importare oppositionem essentia. lem cum peccato gravi habituali.
mae illae sunt essentialiter oppostae, quarum effectus sor. males ab eis essentialiter inseparabiles sunt essentialiter opis
posti; sed effectus formales essem tilitet inseparahites a
gratia, & peccato gravi habituali sunt essentialiter o M posti: ergo etiam ipsa gratia , & peccatum lethale M. hiivale . Major constat ab inductione . Et minor probaturo nam effectus formales gratiae , de ah ea essentialiter inseparabiles sunt constituere hominem iustum, amicum Dei in actu secundo, & uignum gloriae aeternae in actu
primo, ut vidimus tract. Haec disp. a. ess ctus vero seria
males peccati habitualis,& ab eo essentialiter insepara. hiles sunt constituere hominem injustum, et inimicum Dei in actu seeundo, Et indignum gloriae aeternae ; secthi effectus sunt essentialiter opposti erso effectus formales gratiae, At peccati habitualis gravis, de ab eis essentialiter inseparabiles sunt essentialiter Oppositi Et confirmatur: Nam juxta nostram sententiam ali hi stabilitam peccatum habituale eoosnit in privatioci voluntaria gratiae, seu scit ma , dc priuatio ejusdem forme neque ni non essentialiter opponi, ut liquet in luce, &ejus rivatione: ergo gratia habitualis, & peccatum ha
hituale nequeunt D n essentialiter opponi
socios aduersariorum. Possunt enim dicere gratiam non
constituere hominem iustum , de amicum Dei in actis secundo tanquam effectum primatium , sed praecisa tanquam effectum secundarium , & propterea subimcto affecto peccato habituali posse non tribuere talem effectum Oh incapacitatem sudiecti . Sicut gratia nota
tribuit Christo Domino esse filium Dei adoptivum oti
Contra est Nam iuxta hanc solutionem gratia ense, de essentialiter habet vim in actu primo ad constitnendum hominem instum, & amieum Dei in actu secundo , sciit calor habet vim ad constituendum sudirictum calidum in acto secundo; sed eo ipso essentialiter constituit justum in actu secundo, de tanquam effectum
primarium : ergo . Minor probatur: nam nulla sermape stat aliter sudiecto suum effectum sermalem in actu. secundo, nisi prout communicatur illi per exhibitionem suae entitatis sicut calor non aliter eoostituit se hiectnmcalidum in actu secundo, nisi prout defacto illi communicatur'. ergo si gratia habet essentialiter vim ad consti tuendum subiectum iustum in actu secundo. hunc esse ctum essentialiter praestat per hoc, quod Rhiecto comis municetur . Vel dicant adversarii , cur calor essenii aliter
tribuit subiecto esse calidum in actu secundo, dc gratia, quae est iustitia, non tribuit suhiecto esse iustum/ Si di .cant hoc esse M inea pacitatem subiecti a secti peccato
habituali. iterum ah eis quaerimus, cur sub ectum asse.ctum frigore non redditur incapax recipiendi per potentiam Dei absolutam calorem , At effectum formalem
illius in actu secundo; de subjectom inficiatum peccato gravi erit incapa E recipiendi effectum iusti in actu secumdo, s semel potest recipere gratiam, quae est justitia itiactu primo
ctum secvnclarium statiae , ac proinde separabilem ab ea . Contra est primo: Nam quaticlo effectus primarii una essentialiter oppositi, nequit non una forma expel.
249쪽
141 Traa. XIV. De sectibus Gratia. Disp. I. de Iustificatione BFI ...
hreciliam, sive expulsio sit effectus primatios, si se se eundatim talis Demae . ni liquet in molle, & vita inluee ,& tenebris; sed effectus primarii gratiae, & precati sunt essentialiter oppositi: ergo expulsio peccati est in separabilis a gratia, sive sit effectus mimarius, sive se. undatius illius. Sεcundo. Nam idem est expulso peccati , ae exispulsio priuationis gratiae , cum peccatom cons stat in privatione gratiae et sed expulso privati is gratiae est in semiabilis a gratia. Minor probatur . nam expulso moeati est inseparabilis a gratia. Minor prohatur: nam ex pulsio alie illus eatentiae nihil aliud est , quam ipsa forma.
cuius en carentia , ut liquet in caretilia moetis, quae non est aliud praeter vitam,& earentia tenetiae, nihil aliud est praeter lucem . nam, ut volao dicitur , onae pri vationes assit mant: ergo sicut a luce est inseparahitis ex.
pulsio tenebrae, ita a gratia est inseparabilis expulsio priovationis ullas. sa Eet dictis insertur , gratiam essentialiter opponicum peccato actuali gravi, & e converso. Et ratio est . nam peccatum actuale inseri essentialiter pereatum habi. eoale; sed peccatum hahit uale essentialiter opponitur
gratiae ergo etiam peccatum actuale essentialitet oppo.
nitur gratiae . Major est certa: nam homo est primum agens eansans peccatum habituale, & non ali ter nisi per peccatum actuale. Unde eo ipso, quod istud ponatur, non potest suspendia Deo resultantia peccati habitualis. Minoe ex dictis constat. Et consequentia prohatur : nam quia lux essentialiter opponitur tenebeae , et am illumi natio essentialiter inserens lucem, nequit non opponi illi
essentialiter . ergo idem de peccato actuali dicetiuum est comparativh ad gratiam.
ea micendum est quarto, peccatum habituale, & gratiam non posse conjungi s mul in eo.
dem subsecto. Haec conclusio , licet legitimὸ insitatorax dictis , proponitur sigillatim pro elucidantiis nocintillis eationibus Thomi statum . Et praetermissa ratione deis sumpta ex oppositione metaphysica peccati cum gratia, quae eg dictis facile potest expendi, probatur primo: nam s gratia, & peccatum habituale pollent simul coextin te, nomo esset habitualiter conversus simul ad duos olli mos fines , totales . sed hoc implicat. ergo etiam implicat , quod gratia , & Deceatum habituale simul existant in eodem subjecto. Minoe supponit ut ex dictismati disp. a. cludi Major vero probatur: nam homo Mi peccatum mortale habituale est hacit ualiter con. versus ad bonum proprium tanquam au ultimum finem adaequatum, ut vidimus loco citato club. o. itemper gratiam est conversus habitualiter ad Di um ultimui inem. εit enim natura radicaliter, in unice ordinans hominem ad Deum ultimam finem supernaturalem rctgo homo essEt limul habitualitet cou versus ad duos sues ultimos. & lotales.
8a Ruie solitio fundamento respondet suarius lib. I.
de Graecap. 33. concedendo majolem,& negando mi. norem. Existimat enim noci clari tantam Oppositionemini et duos habitus , & inter habitum , & actum, ac inter duos actus. Et ita licet repugnet, quod homo si.
mul convertatur actualiter ad Deum ultimum finem
per actum charitatis, & per peccatum actuale ad honueommutabile, non vero repugnat, quod ad inaedictos sess sit simul habitualiter conversus , vel ad noum actualitερ, & ad alium habitualiter.
Sed haec evaso non penetrat vires praedictae ratio. nis, & ita evellitur multipliciter. Primo . nam non minus pugnant inter se conversiones habituales ad duos fides ultimos totales, quae sunt tales scit maliter , & a. aione sui, quam eo versiones actuales ad illos; sed eoru versici acl Deum ultimum finem per gratiam, & con. versio ad bonum commutabile per peccatum habituale , etsi sint habituales, sunt tales formaliter , ct ratione sui: ergo non minus repugnat , quod homo si hahi. tua Iitie conuersus ad duos praedictos fines ultimos tota. us, ae sit actualiter sim ni conversus. Maior solum eget explicatione . nam converso habitualis ad nitimure fine
potest essε ia duplici differentia. alia est talis vitiuali.
ter tantum, & recluitur formalis per altum secundum,& haec est propria habitus operativi & hinc oci ut, uod duo habitus operativi non pugnent ita iniet se, cui ipsi actus.' & ad hune modum si h ah ni h bitus chati latis, & habitus odii Dei. Altera est talis non ran. tum virtualiter . seu etiam sor maliter , & ratione sui .
quia non redditur formalis per actum secundum, cum non si hahitus operativus.' & hoc modo per peccatum habituale homo est coo versus hahit ualiter ad bonu commutabile, quia ncm e sinit in aliquo habitu omistativo, sed tu sola privatione gratiae. & smili mouci etiam gratia nos unit formaliter Deo vltimo fini, & imi, fit hahi ius immediath opetativus. Et hine patet evidentia illius majoris.' nam non minus pugnant inter se coelia verso formalis ad Destiis ultimum tinem , & converticis Dimalis ad bonum commotabile, quam conversio actua lis ad Deum ultimum finem , & converso actualis aIhonum commutabile ; sed istae non possunt esses multis
eodem subiecto.' ergo nec illae. Secundo, per quoci praecedens prohatici magis ex plicatur. Nam inopterea converso actualis per meis catum ad bonum commutabile . & conversici actualis per actum charitatis aes Deum ultimum finem nequeunt simul coexistere, quia converso actualis ad honum commutabile tanquam ad ultimum finem assest indispenasabiliter auersone acinale a Deo ultimo fine; sed etia conisset fio habitualis aes bonum commutabile tanquam ad ultimum finem assert inclis pensa hi liter aversionem habi tualem a Deo vltimo fine. qui imo ratione praeci letae a. etsi is , quae eoos stit in privatione gratiae, converfici habitualis silit in hooo commutabili ergo etiam mae-clkiae conversiones nequeunt simul coexistere. RobMa. tur boc,' Nam bonum commutatile nequit habere rationem ultimi finis, nisi prout connotat privationem gratiae ; sed peccatum habituale consistit in privati ne L ratiae. ergo chimaericum Omnino est, quod homo sit conversus habitualiter ad honu commutabile tanquaad ultimum finem, & ati Deum tanquam ad ultimum finem. scut chimeticum est habere gratiam , & ncia habere gratiam.
Τettio. Na de ratione ultimi finis habitualis est quoia omnia sibi subiiciat ves sormaliter,uel virtualiset; uel hahi. tua litet aliis non esset finis ultimus, ut diximus loco supra citato; sed gratia habitualis nullo modo potest ordinari
ad honum commutabile , nee peccatum habituale auinum ultimum finem .' ergo repugnat, quod homo sit habitualitet eo aversus ad Deum ultimum finem per gratiam, & ad bonum commutabile per peccatum habi
os Probatur secundo ratione, Nam si gratia, & pem
calum possent simul coexistere in emem sub ecto, seque retur , quos homo esset ab intrinseco timui dignus . ita aeterna, de indignus vita aeterna , & quod diligeretur
smplicitet a Deo, & odio hab retur simplicitet; sedit e dicunt contradictio em .' ergo eliam repugnat, quoia peccatum, di gratia simul coeti istant in eouem subie-eio. Minoe cum consequentia constat ex his, quae contingnnt in humanis I repugnat enim , quod Petrus simpliciter diligat Paulum, di odio habeat eum simplicit e, alias amor ,& odium elica idem Ohiectum possent esse in eodem subiecto, At lic homo pinei Deum olli gete smpliciter per actum charitatis , & illvim odici habere vel per peccatum actuale mortale, vel per actitist malis odii Dei, quos non concedunt adversarii. Pa liter repugnat, quoa Paulus si s mul dignus aliquo prae- miri, & clignus carentia illius. Maloe veto probaturnam statia ex natura sua facit hominem iussum, ami- eum Dei, filiumque ejus adopti sum, & acceptum augloriam, ut vivimus loco tape citato; & ita quam Wis Deus possit homini habent, gratiam non conserte vitam
aeternam, facere tamen non potest, qnod non tribuat intrinsecam dignitatem ad ham : ex opposito peccatum grave a ueti secum ell natura sua intrinsecam iudignitatem ad eam juxta dicta tract. de necat. disp. 3. a nutri. II. Patiter nihil magis au versum est summae perfectio iiDe ii quam peccatum grave & ita sicut Delis est ne cessitatus omnino ad amandam propriam persectionem , ii a est necessita ius au ciuio habendum peccatum , iuxta illud Eceles ia. Mismus edis hol/is erat νει, & juxta illud sa Drit Deo i--, o im eras oris: en
opposita gratia est bonum limplicitet terminans diles io
250쪽
Dtib. V. An grana battualis defacto coexistat, vel per potent. Dei cPe. 143
nem divinam, seu per eam moductar ergo homo ei et ah intrinseeo smus dignus uita aeterna ,& ea indignus; re simul diligeret ne simplicit/r a Deo , & simplicitervidio haberetur ab ipso, si peccatum grave, & gratia smul. xisterent.
Hiae rationi respondent iam communiter adseriami metermissis aliis euasionibus minoris momentio quod gratia reddit hominem ph sch dignum vita aeterna , &peceatnm indignum tantum moraliter item Deus ta
tione gratiae diligit simpliciter physich hominεm,
ratione peccati odio illum habet tantum moraliter I in xo nulla datur implicatio, quia sunt diversi ordinis; cui nee in hoe , quod filius iit dignus himeditate patris ratione generationis, & ratione patricidii reddatur mo.
raliter dignus, ut ea privetur.
citra est primo. Nam eadem facilitate posset dici tmod unio hyporiatica , & peccatum possunt comPat in eadem humanitate, quia illa est homum simpliciter in esse physico , & peccatum malum morale; hoc non admittunt plures ea ad riariis I ergo idem dicendo mea de gratia, di peccato. v Ω κα . Nam gratia est forma adaequata sanctiscans; non esset foema sanctis. cans adaequata, si non sancti fiearet tam in esse ph sico,etnam in O morali quia esset necessaria alia forma expellens moraliter peccatum ergo ratione gratiae homo non tantum physic/, sed etiam moraliter fit dignus vita aeterna, & diligitur simpliciter a Deo. Tritia. Nam adius charitatis est dilectio maxima Dei in se rem rati; sed gratia est radix praedicti actus I ergo ratio illius homo diligitur smpliciter a Deci non solum My. seh, sed etiam moraliter . ' Plana, & utrimῖ s retorque eur exemplum snpea aduncium in Nam filiva parricidaeatione delicti noci solum moraliter, sed etiam physic/tedditur indignus haereclitate paterna I stetit eo ipso, quoa dign/ea privetur , etiam physic/ ea privatur ergo idem de homine ratione peccati grauis dicendum est.
Ea resolutio eanditi ara, o praee densem confimam.
Irendum est quinto, dato quod gratia, Egvi peccatum opponerentur tantum ex natura rei, Ob onam rationem non possunt naturaliter e exi.
sere, adhuc non posse de potentia Dei ah tuta smui
coetiistere. Hane concitis em saluo contra plures
Patres societatiis, ct pro elucidanda qnadam ratione Thominarum, quae reducitur au hanc formam Nam si gratia, & peccatum opponuntur ex natura rei, itant naturaliter non possint eooxistere , conservatici peccati in praesentia gratiae refunderetor in Deum, sue pecca- um praecedat in A , & gratia adveniat in B, sive comverso ; sed hoc repugnat ergo repugnat, quod gratia,& peccatum simul coexistant , dato quod opponantur
ex natura rei , & naturaliter non possint coexistere . Ninor cum conssiqnentia constat. Et maior. proba in renam conservatio peccati in illa hypothes esset mira enislosa ; sed miraculum excedit virtutem causae naturalis creatae: ergo refunderetor in Deum.
67 Respondent recentiores Societatis, quod Deus
non nectet miraenium, ut e servaret peccatum , sed
praecish ut existeret gratia, quia dum Deus ad praesemetiam peccati produceret gratiam, vel aes praesentiam gratiae permitteret peccatum, miraculum e Meret in eo, quod producat gratiam, uel conservet gratiam, non vero in eo quod ponatur peccatum, vel conservetur poc. eatum . Sicut si Deus au praesentiam calotis produceret stigiis oppositum, miraculum esset in eo, quod produceret 1 gns , non in eo quod existeret calor. Sed haec esaso multipliciter resellitur. Primo: nanequit negari, quod Deus decernens producere fi ns in subiεcto affecto calore ei opposito facit miraculum, vel consuens in eo quod proclucat se fiigus ad praesentiam caloeis; vel in eo quod conservetur calor aci producti Dem se istoris; vel in eo quod eator praeexistens non re s stat initodi1ctioni caloris, & se us de noso productum non expellat calorem. Si dicant adversarii, quod mira eulum consistit in complexo iitriusque formν impedito
a Deo, ne praestent suum essectum connaturalem .' ergo miraculnm est in eo, quod non expellatur calor inmarinεnx, & simul introducatur se iis oppositum .' ergo Tom. III. Pa I. Theel Mim.
expellatur aci Muroductionem novam gratiae,& in eo
quod non resistat introductioni gratiet . Si dicant, muraculum stare praecis8 in eo, qliod frigus introducatur at Prusentiam Caloris: ergo etiam erit miraculum, quod permittatur Peccatum au praesentiam gratiae . quos
hoci potest fieri absque speciali voluntate Dei circi ea.
tu, ut concedunt plures e X adversariis, proindequGe catum nequit coexistere cum patia in instanti B si haec praecedit in instants A. Si tandem ditant, miraculum conis sistere praeci in eo, quod conservet urcalor antea pratis existens ad procinctionem stigoris: ergo etiam erit intra iaculum, quod conservetur Peccatum au adventum Tratiae
proindeque conservatio silias refunderetur in Deum:
quod est impium asserere. δSecundo . Et supponamus claritatis causa , oucri
Rium existat in A.& gratia introducatur in B in
appositione aliqna canti debet assignari per se eon. is peccatum in B. sed haec nequit esse peccatot : erigo esset Deus. Probatiar minor: nam voluntas ereata n habet potestatem e servandi pereatum ad praeseruilam gratiae ei nainraliter oppositu: sicut nulla creatura het potenatem conservanai calorem ad latroductionem Bigoris ei oppositi: ergo peccator nequit esse eanti nexis conservam peccatum. VTettio i procedo in eadem suppositione) Nam omni
ormae oe novo advenient a competit destructio scimaeptaecedentis ea ex natura sua oppostae. & ita videmus.
quod generatio unius est corruptio alterius, &introductio caloris en destinctio frigiditatis ei oppostae ergo si peccatum peccedit in A.& gratia insunditur, miraculum
etiam uehet consistere in eo, quod peccatum non ex pellatur.
Quarto. Et supponamus, quod gratia existat in M. γccatum adveniat in B. Nam impedimentum naturale alicuius sermae reddit hanc impossibilem naturaliter an lentu composito sua, ideoque impotentem reddit illam exuIere naturaliter, resine miraculo ; sed in suppo. itione, qua proceclimus, gratia est impedimentum naturale peccata, & praecedit peccatum . ergo in sensa composito Rratiae nequit peccatum advenire sine miraculo : ergo Deos esset canta illius. Quinto, & ultimo : Nam inter duas formas ex mintura sua oppositas oppositio debet esse aequalis, & mu tua, uaut sicut una expellit aliam , etiam haec impedias natoraliter illam: ergo existentia pereati aeqvh repugnat gratiae, sicut existentiae peccati pratia; seu invia soluationem datam miraculum stat in eo, quod existente morato introducatur gratia : ergo etiam stat in eo, quod peccatum non expellatur ad ventum gratiae, ac proindaqnod conservetur.
Eu quo si heia perpendatur , statim cadit philoso phia illa nova, & a nobis hucusque inaudita , nemphquod in coexistentia duplicis formae ex natura sua OP postae miraculum non stat in conservatione prae existea tis, sed in productione denuo advenientis. Ex dictis , in. quam, statim ruit haec philosophia r nam non minus comnaturale est calori l v. g. praeexistenti esse impedimentum naturale Digora oppolito, ac frigori Opposito expellere ea lorem : Cur ergo erit miraculum , quod Calor pratexistens non si impedimentum in acta secundo ad hoc, ut introducatur frigus oppositum , & non erit miraculum in eo, quod frigus denuo introductum non expellat cal rem,& hic non conservetur. Et quio dicendum, si per potentiam Dei absolutam utraque forma opp osita timesis subjecto introducatur in Miraculum proculduinhio stat ex parte utriusque, quia non est major ratio eae Parte unius, quam ex parte alterius. ergo etiam si una ex illis praecesserit. Probatur e sequentia nam coexi nentia utriusque formae in illa hypothesi ideo en miraculosa ex parte utriusque, quia oppositio est mn tua,& aequalis; sed natura illarum non mutatur intrinsece Per hoc, quod una praecedat existentiam alterius. ergo
etiam in hae hypothesi coexistentia illotum est miram Iosa ex pane utriusque. Quod ut clarius appareat, notare libet, Patres S eietatis inter se digladiri circa vim hujus miraculi .' asse rentibus miraculum consistere praecis. in productione, seu introductione formae denuo advenientis aliis dicen. et bos consistere pr iis in conservati cie formς prae exi. uentis; ser omnibus tamen neganti bra , coexinentiam