장음표시 사용
251쪽
Traa. XIV. De sectius Gratiae. Di p. I. H Ius ratione Impsi .
etritisque sermae fore mira colosam ea parte utriusque,tit adstinant possibilitatem peccati eum gratia, in sum positione quod tantum ex natura rei opponamur . Haecm celth - parum deservit ad osten Mam efficaciam si piadictae rationis Τ misticae , dum non inveniunt viam planam,& solidamati eius vim evadendam. Et ut magis roboeetur , & utraque via praeci ais stur, impugnatur ultimo praedicta euasio : nam si pecca rum ; & gratia possent coexistere in B. hoe, uel illo mo. do, nempe vel praeexissente peccato. de adveniente gra.
tia, vel praecedente gratia, α adveniente peccato, etiam possent conservari in C. sed tune conseruatio ex parte tittiusque esset miraculosa ergo conservatici peceati imduceretur in Deu .ri . Maiae uideriat certa. Et minor prohatur: nam pro C. atque gratia de peccatum exigerent sui e servationem, de aeque gratia exigeret carentiam peccati, sicut peccatum exigeret carentiam gratiet , vel, Di melius loquamur tam debita esset gratiae carentia peccati, quam peccato carentia gratiae . ergo conserva. tio tam gratiae, quam peccati taet miraculosa. Si vero dicant sole miraculosam praecise ex parte vinius extremi, nemph eg parte illius respecto cujus ne
quit dari dispositio connaturalis. Contra est. Tum qnia inter dispolitiones quasi co servativas gratiae, & pecocati non debet dari major oppositio, quam inter gra. Eiam,& peccatum Tum quia dispositio conset sativa peccati non minus exigit, vel tenuit ad d-ltructionem gra. aiae . quam dispositio gratiae exigit, & tendit ad dest tu. ionem peccati. Tum deniqu8. quia si gratia, & pec. catum possunt per potentiam Det i absolutam conservari pro B. ce C. etiam possunt consersari sue suis clispositio. oibos connaturalibus. Ac tunc contingeret, si Deus de. negaret auxilium efficax ad actum charitatis. & omnem praemotionem ad materiale peccati : ergo conservallo utriusque esset miraculosa pro
σ3 m Icendum est ultimo , gratiam , & peceatum M actuale non posse coe sistere pro primo imnanti . nec posse meeatum eo donari pro instanti, quo committitur. Prima pars est contra sextam sententiamnum. Id. relatam, praecipue contra Loream asserentem 3. 2. disp. F. peccatum defacto eonaungi in primo impanti reali temporis cum gratia in eo, qui praecessit imnus; quam tamen sententiam nostris argumentis conviactus postea temperavit , seu limitavit a. a. disp. a a. num. as. ah instans naturae.
Et probatur primo ex illo I. Ioann. 3. Qinnatus est
ex Deo petrarum nau fatis , quoaeiam semen assus en eo ma
set ς θ - μtes peccame , quia ex Deo notus est: sed homovet gratiam nascitur ex Deo, ideoque ratione illius est filius adoptivus Dei e ergo habens gratiam non potet peccare e sed peccate potest peccato uestruente gratiam,vit est de fide: ergo peccare non potest conjungetido P .catum cum gratia. ' Et confirmatur ex propositioni.
But Baii damnatis a Pio v. & Gregotio XIII. in quibus
asserebat, reatum poenae aeternae conjungi cum charitate perfecta. Propositio enim D. haec erat Oraritas etiam perfecta potest existim cian Nais aterna damnationis.
Respondebis plimo ,hm tantum hahere locum de peccato habituali. de quo tantum est sermo in ptaedicto testimonio, & Pontificum decreto. Contra est: Tum quia Ioannis testim tum expies se loquitur de peccato actuali r nam non posse peccare ab solutὸ appellat supra peccatum actuale, sicut ma possecaboeeνe appellat potius supra calefactionem, quam tu. pra terminum e us. Tum etiam I nam peccatum habi. tuale ponit ut in eodem instanti, ac peccatum actuale,
sicut lux ponitur in eodem instanti 'in quo est actio d. tu minandi; sed iuxta solutionem datam, & juxta veri.
tatem peccatum habituale nequit in ptimo instanti me. xistere cum gratia . ergo nec peccatum actuale. Tum deniquὸ: nam prometia peccatum habituale non potest coexistere eum gratia in primo instanti , quia opponi. aut gratiae vel essentialiter, vel ex natura rei;
catum actuale opponitur eodem modo eum gratia: erissci si peccatum habituale non potest e vistere io primo stanti cum gratia, nec peccatum actuale. Hinor pt
haim: nam actio instantanea reos octiva ali ius terminὲ habet eandem oppositionem saltem mediatὸ cum forma, eum qua ejus terminus habet oppositionem: & ita actiope uelisa umhec habet eandem oppositionem cum luce , ae ipsa umbra; & illuminatio eandem Oppolitionem
habet eum umbra, ac lux .' ergo etiam peccatum actuale habet eandem oppositionem eum gratia, ac peccatum
habit nate. Adde . Quia ex hoe modo dicendi sequitur, quod homo multoties peccet, & semper sit in gratia: Nam iti instanti, in quo peccat, habet gratiam: in iu- stanti sequenti potest conteri; ac proinde habebit gra. tiam, & sic de reliquis instantibus succedentibus usquclad viginti, aut quadraginta annos.
Nee prodest Lorca recursus ad signum naturae suis mi in suis atom . Non , inquam . prolest: Tum quia, qtiae sunt smul natura, necessario debent esse simul io ali quo instanti temporis, licti inter ea, qoe sunt simul iaaliquo instanti temporis, unum possi esse prius natura . quam aliud t ergo ves peccatum actuale, & gratia non possunt esse simul natura, vel essent simul in aliquo inia iranii temporis. Ttim erram: Nam ideo gratia,& peccatum actuale non possent esse simul pro aliqua duratione, sue longa, sive parva, sive instantanea te otis, Ania peccatum actuale ex sua natura, immo de essentia.
t i ter producit in sui durati e peccatum habituale imeompossibile eom gratia in omni signo vel tem meis, vel naturet ; seu ratio haec probat in nullo signo adhtidi
totae posse peccatum actuale esse simul cum graiatia r ergo peccatum actuale nequit existere simul cum gratia in eodem signo naturae. Minor probatur :tiam ea intelliguntur coexistere in eodem signo naturae , quae requiruntur ad praestandum aliquem effectum si .gna enim naturet excogitata sunt a Philosophis au explicandam diversitatem causarum ; ideoque quod existit in eodem instanti, sed non conducit per se ad Me, si aliud sit causa alicujus effectus, nequit diei esse eum illo in eouem ligno naturae ,& patiori titulo nee ipse effectus reconverso, quia existentia s v. g. ὶ est conditici oesessaria, ut agens producat essectum in genere musae essi. cientis , est cum illo in eodem signo naturae et sed expulsio gra: iς est effectus necessarios peceati actua. lis, ut suppqnit ut cum Loica, alias gratia nee est causa, nec cotiditio ad sui expulsionemr ergo nullo titula pol. st intelligi esse in eodem signo naturae cum peccat actuali. Tum Gn4 M: Nam ea hoc modo discurrendi sequeretur gratiam, & peccatum habituale esse limulicie em signo naturae, quod negat Lotea . Quod sic suadetur: nam in signo gratiae non intelligitur exclusum peccatum habituale , quia gratia est peior natura ex. clusione peccati, scut generaliter quaelibet eausa est mi natura suo effectu ἰ seu hac ratione docet Loeca, peccatum actuale est e simul eum gratia in eodem signo natu .rae : ergo etiam peccatum habituale esset smul eum
gratia in eodem tigno naturae.
68 Eet his facilὸ probatur secunda pars e cinclusioni contra nonnullos recentiores Societatis Nam impossi hile est, quod peccatum remittatur sne gratia; sicli mispoili bile est, quod peccatum sive habituale, sive ansa Ie sit in eodem iustanti cum gratia: ergo impossibile est. quod peccatum remittatur in instanti, in quoeommitia iit ut . Deductio est legitima . Major supponitur ex die is euh. 3. per totum, ec dub. 4. Minoi satis prohata manet ex hucusque citetis in hoc dubio, maximh num. 68.
Et confirmatur ex o Thom. 3. pari. quaesti o8. arta 4 tibi inquit: Autius autem babens in Mutem petranda M. m. mees a peceato μηδεν/: : qvia hoe esset ponere eonfra
ν Λ g. μαι; sed in instanti, quo quis peceat actu, ha.
t voluntatem peccandi, si ex se liquet : ergo im. plicatorium est, quod peccatum remittatur in instanti, in quo committitur. Roboratur hoc, manifestando matradictionem iri. smiatam a D. Thom. Nam peccatum committi inen esse peceatum in A, peccatum remitti in A est peccatum non esse in A ergo peccatum esset, & non esset in A; hoc autem esset contradictoria esse simul, qn repugnat. ergo repugnat peccatum remisti in instanti, in quo committitur. Si vero dicant adversat ii, Mecatum remitti in ictis nanti, in quo committitur , non esse idem, ac non ex iis stere in eo peccatum actuale, sed quod non transeat ira
habituale: eo, quod Deus potest cedere in illo instanti uti
252쪽
Dtib. V. Au gratia babitualis ae facto coexireri, vesper patera Dei. 24s
sari sio ad odio habendum illud . Contra est primo:
nam illuminatio nequit exiliere, quin in eodem instantipodatur lux: ergo aec peccatum actuale potest dati quiui ponatur peccatum habituale. Patet consequentia :quia nou minus connexus est terminus peccati actualis una illo, qui en peccatum hiatatuale , quam lux cum illuminatione. Secti d. . Nam peccatum habituale con
ussit tu privatione graiiae et sed impossibile est, quos ponat ut peccatum actuale, & uon ponatur privatici gratiae, alias possent esse simul ergo impossibile est, quos seccatum actuale non transeat in habituale Tratu. mpossibile est, quod Deus sit necessitatus ad odio ha. hendum peccatum, tu suppolitione quod sit, & quod illud remittat: sed Deus est omnino necessitatus ad odio habendum peccatum , in suppositione quod sit : ergo impossibile est quod illud remittat in intranti, in quo
Committitur. Miuor prohat ut , non minus est Deus ne
cessitatus ad oclio habendum peccatum ea suppolitio. ne quoa st, quam ad amandum gratiam , in supposi.tioue quod sit , maxime tu seutentia adversariorum
asserentium gratiam non esse tantum honum , quam
peccatum est malum ; sed Deus est omnino necessitatus ad diligendam gratiam, ex sippositione quod sit, cum
sit terminus actualis amoris , in quo necessario conser
vatur, in sup rasitione quoa st: ergo et Gam . Nam dato, quod Deus non esset omnino necessitatus ad Odici habendum peccatorem in suppositione quod sit, non potest negari, quot peceaxum actuale fundat jus proximum au odium , clum est; sed chimaeticum est dicere remitti peccatum, dum adest jus pro Eimum ad ovium; sicut chimaeticum est dicite destrui essentiam , dum ma net ius ad proprietates. ergo. η-& urtim s per quoa detegitur halluctuatio advertariorum Nam licἡt Deus possit cedere juti suo puniendi, & satisfactionem exigendi, antequam peccatum committatur, vel tu in .santi quo committitur; implieatori uin tamen est, quod
non exiliat quoad reatum culpae tam actualis, ni su p.
ponitur , quam habitualis . Nisi velint dichre , quod peccatum habituale consistit in deputatione, sive obli. gatione ad poenam quod et it iocidere in sententiam seoti supta impugnatam.
Ο Α Mumenta adversariorum magna ex parteum manent ex dictis praeclusa . Ned adhuc re. stant plura diluenda , quae proponemus majori distin .ctione qua possumus. Igitur tu pii mo loco venient, qua militant coutra secundam resolutionem. es reliqua per ordinem. Qua enim militant contra primam alibi euo.
.. At guttur ergo primo contra secundam resolutionem. Nam peccatum grave s se actuale, siue habitualo non rubet connexionem adeo necessariam cum expulsione gratiae, qualem habet calor ut octo cum destinctio uigoris; sed calor ut octo solum eu natura rei oppotii. tur cum frigore.' ergo gratia, & peccatum nos Cp . tiuntur ex natura rei, seu ausu in mim moraliter . Maa e
cibatur tum quia privatio gratiae est poena peccati tam actualis, quim habitualis r seu plena non est adeo connexa cum peccato, sicut est conne Ea destructio si.
cis cum calore ut octo, sicut nec praemium cum me. rito ergo peccatum grave non habet tantam conne.
acionem Cum privatione gratiet, quantam hahet calor ut octo eum expulsione frigoris . Tum etiam nam id. quoa non pertinet ad ordinem physicum , non habet laruam Oppositionem cum forma physica , quantam
habet una forma physica eum alia physica sibi opposita: sci gratia est soria phy sica , & peccatum de linea m rasi I ergo idem , quod prius . Τnm deniqu/I nam si
calor ut octo noti esset aquε bonus in t sic dicamus 3 ac sti gus esset malum, non haberet ex nainra rei oppositionem cum frigore a sed gratia non est aeque bona, ac peccatumen malum, cum hoc inducat offensam simplicitet infi.
Confirmatur. Nam quia olor ut Octo , & frigus Dymnuntiar ex natura res, eadem actio , quae producit calorem ut octo, est sufficiens ex se ad expelle a m se
giditatem ; sed actio, per quam remittitur peccatum , est
dioersa ab infusione gratiae: ergo signum est, quod Me.
Catum ,&gratia noci opponuntur ex natura rei. Minoe probatur nonnullis testimoni s sactae S ripturae nam aut o m. q. dicitur Mortuus es propter de fera hostia, o reis stirrexit propter Had rionem is feram. Et ad Coloss. I. Eri. Die nos de potestati tenebraram, o transtulis in νrentim fliijd iectionia Da. in quibus remissio peccati, & infuso gratiae tecensentur tanquam duo distincta hen scii. Accedit decretum Τrident. sest o cap. 7. vhi statuit, quod justificatio nou es sti Ieccatoram remugia, s d o Dinificatio.
Ad argument. respondetur negando maiorem . Quia imo peceatum habet majorem connexi nem cum ex
pulsione gratiae, quam calor ut octo cum Digiditate, ut constat ex clictis in tertia assertione. Ru pi imam probationem dicimus, quod privatio gratiae ita est poena peccati, quod etiam hahhat rationem culpae haditualis, &dum poeua se hau t hoc modo, habet aequalem, immo
ma solem connexionem cum peccato actuali , quam expulsio stigotis cum calore ut Octo .
Ad secundam prohatimem dicendum est, entia moralia esse tu dupli ci dissilentia e alia enim dicuntur talia praecise in aesti iriatione prudentum , quo pacto offensa p, viva Dei pertinet ad ordinem moralem , & merita mor. incata Fer peccatum dicuntur revivisci per justificatio. nem . Alia dicuntur talia per ordinem ad regulas moriam rau hvuc etiam sensum, quos causa si .e 1ot malis, sue eniciens moralis potest esse talis, vel quatenus per sei p. sam non praestat suum effectum, sed movet & allicit umluntatem alterius, ut praestet talem effectum, & hoc reo. do metitum est causa praemij: vel potε si esse talis qua. tenus immediatὸ per seipsam praestat effectum, & hue coiticuit cum causa phylica, etiamsi sit quid morale Peccatum autem actuale, & habituale hoe posteriori in o est quiu morale, & propterea noa habet minorem
op ullonem cum gratia, quam calor ut octo cum si
gine . Adde primo: Nam peccatum habituale consstit in ptivati e physica gratiae , tutoque ex hac parte imme. diate oppouitur gratiet. Addes do: Nam scut pecca sum est quid morale pertinens, 5c uicens ordinem au te gulas motum, etiam gratia est quid morale hoc modo, cum sit radiv ordina s hominem ad D um ultimum fi nem , qui est prima, & praecipua regula moralitatis. Unde ex hac parte non est minor oppositio inter pecca. tum, & gratiam, quam inter calorem , & frigus , sicut non es mitior oppositio inter virtutem, & uitium. 'Aa teli iam uicimus , quos gratia est aeque hona , ac inccatum in ratione malitia est malum, & proptereati icite potest oppositionem ex natura rei cum illo, &illud expellete. Semel autem expulso peccato in ratione malitiae, necesse est , quod expellatur offensa, quia sub. lato fundamento ex natura rei cessat res iandata. Auderonoa licet remisso offensi praestet in aestimatione mo. tali persectioni gratiae, ex hoc tan una infertur, duodnon possit illam mereri de condigno . Cum quo recte co haeret, Quos via incompossi litatis illam expellat. Et Drgetur hoc in peccato veniali, quoa via incompossibi. litatis destrueret uuionem hypoliaticam, licet haec superet incomparabilitet in Mimatione morali peccatum
vetitate Ad confirmationem respondetur negando minorem . Et ad probationem conflatam ex testimoniis cicenuum,
ex eis tantum posse evinci, quod remissio peccati, &insulto gratiae sunt duo beneficia passu a collata ex uieiusdem actionis, & eu natura sua inseparabilia Sicut si D8us uniret si hi hypostatice naturam assectam peccato, duo beneficia praestaret, nempe emundate illam a precato, & eam sanctificare, sed essent interse insepara hi.
Ita , & eu vi ejusdem actionis & ad hunc sensum nullumen inconueniens concedere. quot temissio culpae , & in. fusio gratiae sint duo beneficia , ita tamen quod remissio culpae sequatur ex natura rei infusonem gratiae. t Arguitur secundo procedit contra tertiam resci lotionem.) Nam si gratia opponeretur contrauictoriὸ sesegetitialiter eum peccato, etiam peccatum Opponeretur
gratiae contradictolist seii essentialitεr sed hoc est sil sum
ergo gratia non opponitur egentialitet eum peccato. Mi nor prohator . nam ex duobus contradictoriis, dum unum
deficit, eάistit necessatio alterum, quia inter duo con tradictoria non datur medium: sed potest deficere gra tia, quin existat peccatum, ut contingeret in statuna
turae purae , & in eo, a quo Deus sine sua culpa aufertet gratiam: pro . Ad
253쪽
Ad hoc argumentum jam constat hae dictis nimier. 1 l. & jora ibi dicta responseriar, quod ponsunt dari plura contradictoria gratiae opposita, sicut pol sunt dari plura contradictoria peccato oppoli a Nam sicut inccato opponuntur contradictori8 re enentialiter oratia habitualis, unio hypostatica, de actus charitatis, ita gratiae opponiantur essentialiter & eontra ictorie pec .cnium habituale, & carentia sui, quorum quodlibet sus- s.cit, si se 'tratur, ut non existat malia , & cum nullo eorum potest per potentiam Dei aes lutam gratia eoexi. pere: scut nec cum peccat poteli coexistere unio hy. statio, actus charitatis, & gratia hahitualis . Unde ii. ud proloquium, Ex duehus contraira iis, sim urtim de
fete , existit eliad, non debet intelligi de quolibet deter. minat , sed de aliquo vage . .
a Arguitur tertio contra eandem alteri ionem . Nam si gratia & peccati m opponerentur essentialiter, gratia
destitueretur , quin Deus liberε decerneret eius destru Oionεm: sed hoe est impossibile: erro gratia, & pecca.
tu ira non opponuntur enentialiter Maior en certa e nam
existentia peccati essentialiter destineret natiam ς α
Deus non dε cernit existentiam petrati . Minoe vero in hatur: tum quia gratia unieὸ existit, Deo decernenter
ergo solum potest destrui, Deo libet decernente eius clusructionem. Tum etiam: nam se ut Deus non potenemi ah aliquo eloato aes prodimionem gratiae, ita noci potest cogi ah aliquo creato ad ejus destructionem, vel ad si spendendiim concursum conservativum illius Hoe algumentum , si aliquid probat, suadet, qnod inter peccatum , & gratiam non clatur opposito non solum essentialis, velum nec ex nainra re . Siquidem nulla necessitate cogitur Deus ad productionem gratiae: ex quo, si argumentum recte prohat, sequitur , quocies natura rei non cogatur ad destriinionem gratiae ex exissentia metati. Unde scut Deus liberrime producit Angelum, ad enius productionem a nulla recreata ullo modo cogitur : & tamen, supposita eius existentia, iapitur ex natura rei ad eius conservationem; ita Deus anulla recreata potest cogi ad productionem gratiaε, sed a peccato potest cogi ad ejus destructionem propter na. antaIem , vel egentialem oppositionem niti usque: ob quam rationem, posita forma cadaverica, cogitur Deus ad destriictionem animae. . 3 Atquitur contra quartam ametionem. Nam ra. tione effectuum formalium non repugnat, quod gratia,& preeatum smul coexistant: ergo possunt per potentiam Dei absolutam simul esse. Antecedens prohatur prumo ' nam effectus primarius gratiae est reddere hominem Deum per participationem; seo ratione istius essectus non repugnat, quod gratia ,& peccatum c existant .s- quidem ratione hujus conceptus solom petit gratia raducate habitus supernaturales, de naturaliter expellere M
catum: emo ratione effectuum formalium non repognat
gratiam , & peccatum simul coexistere . secundor Nam Mullus est effectus secundatius, qui non possit separati aptimatio, & eum effectus relatus sit primatius gratiae, caetεti cεnsendi sunt effect ns secundarii illius, v. g. redis dete subiectum iustum in actu secundo, dignum gloriae. ilium eius adoptivum &c. sed praecipue propter hos es.sectus gratia,& peccatum non possunt coexistere: ergo
Ad hoc argiament. respondetur , repugnare quod gratia , & peccatum coexistant tam ratione essectns pii marit , quam ratione multiplieis effectus seeundarii. Nam imprimis effectus mimarius peccati hala inalis est subie dium esse privatum gratia e u quidem ejus essentia consa nit in privatione physica voluntaria gratiae, ratione cujus, Mi constat, peccatnm,& gratia nequeunt coexistere, sent nec lux, de ejus privatio. Deand ratione multi plicis effectus secundarii nequeunt e existere: Nam domus
ratis, quoti esse justum in actu secundo ,& esse injussumini effectus sicundarii gratiae, & peccati ; isti autem esse
ctus sunt inseparabiles ab eis non minus, quam esse ea. lidum a calore: ratione ergo horum effectuum nequeunt
coniungi: Et idem dicendum est de aliis pluribus e recti. secundariis. Et quamvis esse filium Dei adoptivom, qui est emctus secundaritis gratiae, sit a gratia separabi
iis in homine Deo, secus vero in persona extranea ;&ratione illiu repugnat etiam, quod gratia, & peccatum coexistant. Ex quihus minat ad utramqne prohatio. 4 Arguitur quinto contra quintam assertion m. Nam dato , quod pic atnm praecedat in A, de Deus decerneret gratiam in B, non esset miraculum ine servatione UC. cati reego si opponantur tantum ex natura rei, possunt me potentiam Dei absoluiam coniungi. Antecedens. in quo tota est dissicultas, prohatur nam Deus Naevi dens exti inrum peccatum in A ,& B. solum facit mir entum , si in signo posteriori, re pro B. deornat sermana oppositam, secus vero in conservatione formae praeexi neniis: sest s Deus decreneret ad praesentiam caloris frigiditatem, miraculum esset praeeish in productione frigiditat iis , secus vero in conservatione eatoris: ergo si pec catum praecessit in A, 8c cum praevisione, quod existet in B, non erit miraenium ejus conservatio. Rohotatur hoc. Nam solum en miraculum conseria vatio peceati, quando ponitur extra exigentiam, & resistentiam gratiae I sed in praedicta hvpothesi non ponitne precatum extra exigentiam ,& resistentiam gratiae,quia gratia ponitur in sgno posteriori, quod noci est aptumati resistendum peccato: ergo non solet mira tum conservatio peccati. Ad hoc argument. satis liquet ex dictis toto fi tertio.
A mentum virimum eripia tantia ultimam
s TYLtimo arguitur praeeipuὸ eontra ultimam
se resolutionem . Nam in instanti, quo peccatum actuale committitur, non intelligitur expulso D tiae ' ergo saltem peccatum actnale coexistere potest cum gratia in instanti, qno committitur . Antecedens multipliciter probat ne . Primo ex Trident. sess. 6 eap. II. ubi dicitur e Deus Itia varia semel b. sti area non deserit , nigtrἀs ab eis deseratur: ergo prius est, quod homo deserat Deum peccando , quam quod Deu deserat illum au. serendo gratiam: ergo in primo illo instanti, in quo homo peccat, peccatum actualo & gratia coexistunt. seis riti: Nam peccarnm actitate ita placidit expialsonem gratiae, ut expulso haec in nullo genore ea illa praecedat peccatum , alias verificaretur, quod Deus prius nos omlatit per ahlationem gratiae, sicut velificatur , quod nos pri0s deserimus Deum per meeatum: ergo in instanti, aut signo, in quo committitur peccatum actuale , non intelligitur, nec est expulsio gratiae, ae proindε gratia,& peccatum possunt esse simul in illo signo, aut instanti. Confirmatur primo. Nam potest Deus praecipere iusto actum meritorium de eo digno; siti tunc casus peccatum actuale potest conjungi cum gratia pro instanti, in quo committitur: ergo. Minot peobatur: nam innus potest frangere praeceptum,& eo ungere transtremo nem praecepti cum potestate illnu adimplendi, alias ne
esset liber; sed pQtestas ponendi actum meritorium do
condigno, seu adimplendi praedictum praeceptnm construinitur unice per gratiam: ereo tiine potest eo iungi peC-catum actuale enm gratia. Erplicatur: Iustas , in instantiquo stangit praeceptum, hahet potetitiam adimplendὸ praeceptum; Ied potentia adimpletiva praedicti praecept/constituitor essentialiter per gratiam : ergo transveniopeaecepti potest conjungi cum gratia. Confirmatur secundo. Nam potest Deus alieni r
uelare se esse in gratia, & smul praeeipere ei asse senatali revelationi pro illo instanti sed in illo casu, de pro
illo instanti potest conjungi peccatum actuale cum graistia : ergo. Minoe probatur: nam in illo casu posset hc reo in illo instanti dissentite revelati ir ergo potest C -niungi gratia eum peccato actuali. Antecedens est Cer inm. quia revelatio non necessitat ad assensum. Et comsequentia probatur: nam dato easti , quod dissentiret , dissensus revelationis coniungeretur eum revelatione; sectrevelatio connectitur eum gratia : ergo dissensus conitin
Ad argument. t quod smol enm eonfirmati ibus suadet, peccatum actuale desacto conjungi, vel natura. liter posse cor iungi cum gratia, ni perspicienti consta hii J Respondet ne negando antecedens. Et ad primam prohationem desumptam ex anthothate Concilii: diei mut ad veritatem illius propositionis susscere, quod eatom actsale si prius primitate a quo est pulsione gratiae , seu peccato habituali. Prioritas autem a quo canta re. tiu effectus petit, ad differentiam prioritatis sa AO, qt octeffectus
254쪽
Dab. V. An g rati a babitualis defacto existat, vesper potent. Dei γα 24
emctus eosxistat cauta in eodem instanti reali, et in nullo instanti, aut signo possit cum ista eoexistere sol. im contraria : nt nonnullis ex mpiis ostendi valet. Illuminatio enim est inice pii titate d qvio luce ah ea pio. ducta, quae tamen coex1siit in eodem instanti reali cum illa, Ac in nullo signo potest tenebra illuminationi coexistere: item in t et politio cor tit opaci est prior prio. ritate d quo nmbra ; quae simul est eum tali interpositi ne, it aut in nullo signo, aut instanti intelligatur line ca rentia lucri talus lux, de carentia lucis possent intelligi simul, quod est impolli hile . Parisormiter et go, qnam. vis peccatum ab vale praecedat prioritate ὰ ς- pecca. tum habit sale , seu privationem gratia , in nullo ius an .
ti , aut ligno potest intelligi sine illa di quia licet causa
actu c insans sit prior suo effectu, nequit tamen intelligi sine ilici: de hac de causa peccatum actuale nequit in
ahlligi sine peccato habituali, seu sine privatione gratiet ;& ptisatio gratiae, ut eo uiat, nequit intelligi cum gratia in aliquo signo, aut instanti.
Per quod constat aci secundam probationem. Nam dato, quod peccatum actuale in nullo genere cauta sit posiemus expulsione gratiae; ex hoc tamen non infertur, quod gratia coexistat cum illo. Dato enim quod luxio nullo genere cauis placederet ili minationem, non propte i ea carentia lucis coexisseret cum illuminatione:
α dato quos interpolitici coeporis opaci non sit poste. rior umbra, non idcirco lux est componibilis in aliquo instanti , aut signo cum interpositione corporis opaci. Et ut hoc fiat manifestius in praesenti materia, nota pri. sationem gratiae posse considerari dupliciter: alio moclo prout εst a nobis, quo pacto habet rationem peccati ha. hitualis : astero moclo prout est a Deo, & hoc modo habet
rationem poenae . Certum tamen est, quod in omni instanati , in quo ponitur privatio gratiae prout a nobis . ponitur etiam prout a Deo, alias possent coexistete in aliquo in. rami , aut signo gratia , di eius erivatio absoluth sumpta, quod nec ipse Lo/ca concetiit. Non minus certum es , qui pec catom habituale ponitur in eodem insanii, in quo mait ut peccatum actuale , si cnt in eodem in. nanii ponit ut umhia, & inter positio corporis opaci. Unde de ptimo ad ultimum nullum est innans, aut si. gnum leale, in quo gratia possit coegistere com pecca.
rci aetuali. Ad primam confirmationem respondetur conceden. do maiorem; feci negando minorem. Et ad eius pro.
hasio tem dicendum est, quod iustus in sensu compositio tuli; non potest frangere praeceptum, ut deducitur
ex illo 1 Ioann. 3. Omuti, qui natus est ex Deo: ' Mupo res sescare, quoniam ex Deo natus es: quae verba, cum
non pollint intεlligi in sensu absoluto, seu clivisci, ut expetientia eo astat, de fides docet, solum possunt habere uetum sensum in sensu composio iusti. Ex quo planὸ insit tui. quod iustus nou potest frangere praece in iam, coniunge, o transgressionem praecepti eum potestate ad illius adimi .ionem, quae constituit ut per gratiam, quia hoc est et idem, ae iustum posse eeccare
in sensu composito iusti Nec ex hoc inferas, iustum non esse liberiam in transgressione praecepti, cum in in. nanii , quo illud transgreditur, non haheat potestatem quae habetur per gratiam, ad eius adimpleti em nec in sensu eomposito iusti habeat potestatem ad transgres.sionem praecepti. Nam quantum ad hoe ollimum satis en ad libertatem, quod iustus adhue in sensu compo sto iusti possit ponere omissionem actus praecepti se n. dum se, seu negati vh, quae potest coniungi cum gra. tia , quae est potestas adimplendi praeceptum, licet non possit ponete eam, ut est talis privative. Et ad hune tensum defendunt communiter Tnomistae, Christum, de
Angelum in primo instanti suisse liberos in adimpletis
in ceptis, quamvis non possent ponere transgressionem praecepti, sed omissionem actus praecepti secundum se, seu negati vh, aut in sensu diviso praecepti. Nec gratia, ad hoc ut concurrat liber , opus est, quos concurrat ad utrum quo egercitium libertatis , no satis est , quod uel rosse ad unum, nemph ad exercitium super . Dato tale , di quod non si necessario connexum cntra isto, sed permittat, seu subiiciatur arbitrio voluntatis, in hEt possit ea oti, vel non uti: in qua suppositione exercitium omissivum actos piaecepti, sue Degati vh , sive pii satiu/ sumptum est nutch a voluntate, cum sit tutate . Solum restat explicare, quomodo homo li. here transgretii iur in aeceptum, eum in instanti, in quo illuci transgreditur, non habeat gratiam, & eonsequenter nec potestatem ad ejus aclimpletionem. Sed ad hoe sacith hreviter respondetur, satis esse ad libertatem,
quod in illo instanti a se uoluntati/ adiiciat potentiam
au impletivam praecepti. Ad secundam confirmationem respondetur conredendo maiorem, Ac negativo mi iurem. Ari cuiuἡ in halio em dicendum, quod lichi homo ille, cui facta foret reuelatio, possit dissentite revelationi absoluth, de simpliciter; attentis tamen omni hns circonstantiis, siveitittin secis, sue extrinsitis, non potest dissentirer quod est idem ae dicere, quoci non potest dissentire in sensu composito , quod detur revelatio vε rade existentia hominis illius in gratiae vel, ut melius loquamur. non uissentiet tu illo instanti, in quo est in .gratia. Et itas D, us habet et decretum quod Petrus conservetur ingratia per totam aeternitatem , & hoe illi reuelat et , praecipiendo ei assensum tali revelationi, posset quidem absolitie uissentire e sed nunquam dissentitet, quia ex suppositione talis decreti seni per esset in gratia, Et ias entu compolito gratiet non potest peccare , hoe est, nora habet potestatem au coniungendum peccatum cum grais ita. Et in statur hoc cootta arguentem . Ponamus , Deiatim decreuisse in Petro gratiam per totam aeternitatem dc peccatum nun nuam coniungendum cum gratia. P
namus secundo, Deum totum hoe illi revelare, di prae cipere ut illi terelationi assentiatur. th in hac hν milies potest dissentire, ut non nega hit arguens. Seu notitie dissentiet, vel potest dissentire in sensu composito in dicti uectetit Nequaquam; alias salsificaretur reum
latio de non coniungeticio peccatum cum gratia , vel de existetitia gratiae per totam aeternitatem. Parisormiter
ergo dicimus, quod posito decreto de existεntia gratiae in Λ . di posita revelatione talis exis ntiae, At praecepto ad assensum; tune absoluth, di iri sensu diviso potendimittite; seu desacto non uissentiet, proindeque pecca.
tum non coniungeretur cum gratia.
An imp us, ut iustificetur, ae eat Hisponi per aliquos actus: cI an sint ἀφ
tiones postsicae, MI dumtaxat morales: Et laudem an ultimae dispositiones proceaeant a gratia
H Ee tria, eis plura dubia, di non levli postulent
sub uno titulo comprehendimus Nevitatis:gratia ilion vero Omittemus aliquid, quod necessarium sit auin formatio iem studentium. Sed in limine recolendasti it , quae diximus itast praec. disp. num. IIq. circa
naturam, de divisionem dispositionis.
Prima res Neio mimo quaesto respondera.
Is V Icendum est primo, ad iustificationem im ιδ pii requiri aliquos eius actus, per quos ad gratiam clii poliatur: de hos praecipue esse actum charita tis, de contritionis. Prima pars est de sue, definita a Tridem .ses. 6 can. q. his verbis r Si is dixerit, Merum εα nis arbitrium a Deo moe, , o excisaltim Bahureo in rari assentiendo Deo excitanta, o Deeonti, quo ad ollinenis
dam jMificatioris vatiam se disperat, o preparet I amastram m. Idem trauit ibidem eam s. de o. cuius definiticistinclator in pluribus saers Scripturae testimoniis. Tala est illud Isaii 's. Conoretimini ad me, osa Ita eritis, de
Et probatur ratione D. Τh m. in praes art. 3. quae ad hane formam potest reduete Deus iustificans impium taliter eum m vel , ut infundat ei secundum modum uniuscuiusque sotmam perfectam, quae si terminus generationis spiritualis , qualis est gratia habitualisa sel
fi iustificatio ita sit , dantur actas liberi arbitrii qui sine
255쪽
148 TOR XIV. De essessitibus Gratiae. Disp. I. de ustificatione ἰπὶ .
eius dispositiones: ergo impius, dum iustificatur, disponit ut per aliquos ejos actus as gratiam. Maior eoonat ex ordine, quem Deus servat in naturalidus movendo aliter gravia, & aliter levia juxta diversas eorum maturas, ut ibi inquit D. Τ m. Minor vero proba. ut: nam homo auultus de quo praecipies in edit tatio ) ex natura sua , & modo operandi est libet ; secllibertim arbitrium postulat moveri, de disponi per actus illius, ita ut se moveat: ergo disponitur ad justificati,
hominem iuxta suam naturam, dum ei infundit gratia excitantem, ad quam nulla pretrequiritur dispositio . similiter si clormiens gratiam per baptismum yrius deis metatum suscipiat, tunc non est imaginabilis in eo ali qua dispositio: idem dicendum est cie parvulo, dum
ptietatur. Τandem Adamo ita gratia originalis colla. ra filii, ut Deus non eum moveret ad aliquam dispo. fitionem liberam, alias posset se a Deo avertere, & peccare cuius Oppositu in locent cocis autet Thomiliae. Non, inquam, refert: nam primum praeci cupatum amnet in praesicta ratione, clum diximus gratiam elleformam perfectam, dg terminum ultimum generatio iis spiritualis, ad quam debent regulariter loluento praeceiaeete aliquae dii politiones auxia naturam, & capacitatem subiecti, quod insormat; atqui oppolitum accidit in
Prima vocatione, sive gratia excitante, cum non fit
Rena peti cta, sed potius prima, & ex se ordinata augratiam habitualem: ergo ex eo, quod ad gratiam ex. citantem non requiratur aliqua uispositio, nullatenus 1e.quitur necessariam non esse ati gratiam habitualem. Et consimatur: Nam propterea in naturalibus v. g. ad C
I rem ut onum non requirit ut aliqua dispositio, quia est Aema prima,& immisecta ex se conducem au generationem ignis contra vero ad sermam ignis requi. xuntur aliquae dispositiones, quia est ultimus terminus generationis, de per se intenius Pariter ideo ad nnionem essentiet clivinae per modum speciei requiritur lumen glo. xiae per modum dispositioni , Ae non ad ipsum lumen ploriae, quia e sentia diuina habet rationem sermae peria
ectissime , ultimae, de principalis in esse intelligi hili ,
Non vero lumen gloriae : ergo idem dicendum est oe prima gratia auxiliante relath ad gratiam habitualem. Secundum confirmat nostram rationem. squidem Hormiens non est capax alterios uispostionis praeter vir.
rualem ex formali praeeeuenti relictam, quam debere illi in esse ipsa evasici supponit: sed dum non est doriiniens , est capax dispositionis a alis di ergo illam cle.
t habere . Tertium non minus confirmat noliram rationem: nam in parvulis non possunt esse aliae disposi. iones praeter hahit uales, quae consistunt in uirtutibus insu sis, quibus parvuli disponuntur ad gratiam non mi. nos propri/, ac Bema ignis per calorem ut octo, de propiet eandem rationem, nempe, quia sne illis Da. ia non esset in suo natu counaturali, sicut nec ima imis sne calore ut o ergo cum in adulto positi clari utraque dispositio, nempe, hahitualis ,& a .nsis, per utramque debet disponi, ut disponatur juxta modum, de capacitatem subiecti. Maxim/, quia in prae . senti est sermo de iustificati e impii secundum se con .suerata, de inde pendenter a sacramentis , vel alia extrin.
Dea Dei dispositione Exemplum Adami; de non est ad rem, de etiam
confirmat nostram rationem: nam ideo impius eget dis positione propria actuali, quia per promin m a maavertit a Deo: sevi Adamus non erat aversus a Deo, anteqnam iustitia in originalem aeciperet & hae ratio.Qε tosti fieatio illius, ficut Ae Christi, virginis Mariae, re Angeli solum fuit acl instat simplicis generationis 'ergo hoe exemplum non est ad rem . Adde sui videa aut confirmare nostram rationemὶ nam iuxta certam
Div. Thom. sentetitiam Adamus, Christus, de Ange. lus iustificati sunt mediis propeiis dispositio thns: ergo potiori titulo hoe asserendum est de impio adulto.
recessarias se eundum omnia, quae distincta eorum ex. plicatio postulat, recensete, esset quasi in infinitum abiter cogimur tamen nonnullatu quidditatε describere, de leurcalamo elucidare. Prima dispositio acl insti fieationem die. cessario requisita est fides supernaturalis Dei, ad quam reducuntur vocationes, pia affectio, iudicium lapetavturale ipsam regulans, caeteraque ad id senus expe 'anistia, cum non ponant in numero eum nae , cui dispinunt, Ae sunt valde necessaria. Huaus uirtutis necessi is
ad justificationem principaliter prohatur pluribus sacrae
Scripturae testimoniis comminanti hos aeternam damna.
tionem nitimo judicio serendam non credenti fide super. naturali. ix videre est apud Mareum cap ultimo , de Ioann- cap Ae in symnolo Athan. Dei e potest ostendi ratione D. Τhom in praes art. q. sub hae Nevi tam a pro olita e nam Deus justifica
tione taliter animam hominis movet, ut convertat eam in se ultimum finem supernaturalem conversone volun
talia ; sed motus Woluntatis supponit in intellectu cognitionem illius termini, in quem ipsa convertitur: ergo iniustificatione intervenit cognitio citrecta, & explicita Dei aut horis, de finis supernatu alis; sed hujusmodi cognitio est a s fisei supernaturalis ergo requiritur a s fidei per modum dispositonis ad gratiam. Ad quae, vel quot credibilia i a pati iculari se debeat extendere praedicta fides noti est huius loci determinare, sed pertinet altractatum proprium de fide. Sufficiat pro nune cliene
credendum Deum supernaturalem authorem esse,& re muneratorem , credentemque debere esse parat cim crede re omnia, quae Deus reuelavit, vel revelare voluerit,
de constiterit sbi per regulam insulibilem, qualis est Romanus pontifex.7ρ Hui iisnodi fides sola ad iustificationem nonsas.
scit, ut hi asphemant haeretici huius temporis totum ne gotium nositae salutis in fide, seu fiducia , qua creti mus peccata esse remissa, collocantes: qui error anathe. malis fulgure damnatur a Triclent. sess. 6 cap. 9. dc me tito, ut pol ε fidei, & rationi contrarium . Aduersat quidem fidei eum Iacob. a. mos rat fidem sine operibus mortuam esse, nee eam posse hominem salvare, Ad alibi saeph Seriptura testetur homines mansuros in moriste aeterna , sine poenitentia, dc charitate. Etiam est contra rationem: squidem in iustificatio ne motus ille necessarius est, qui hominem ad honum commutabile, ut ad finem ultimum per precatum conia versum, transferat in Deum nitimum finem suprenat ratem , at .as esset, & non esset iustificatus et sed oulla operatio intellectus ratione sui potest hoc prcstate , cum ad intellectum non attineat attingere finem ut snem. sed praecise aci voluntatem e ergo fides sola non valet hominem iustificare. 8o post motum fidei annumeratur a Τrid. sess. o. cap. 6 ut conducent ad iustificationem timor divinae iustitiae Ic plux ex horrore poenarum, saepeque adesse test
tur. Quod autem motus iste sit utilis , de conducens, nullo alio Attioti sundamento potest probari, gnam a thoritate Concilii loco relato adducta , ubi metsi s m tus recensetur latera os ad iustificationem necessarios necessitate saltem utilitatis sed Concilium nullum aiactum, nisi honum , de utilem inter dispositiones ins nua tas credendum est tecenseror ei quest bonus, & valde utilis, de conducens ad iustifica donem. Sequitur olterius duplex alius motus, spei, stili
chi, de charitatis. Spem autem conducentem, immo ne
cessarium esse scriptura divina proclamat pluribus ira
stificar sa, de ad Rom. S. Spe salvi fisai estis. Rursils mci. tus clitecta tendensiti finem, seu complementum justificationis, videlichi, in beatit dinem supernaturalemn quit non missi fundamentum illius solicitare, quod es gratia, ut ex se liquet; sed talis motus est spes: ergo spes disponit ad gratiam, seu iustificationem. De chari tate adeo clath Scriptura loquitur , ut videre est Ioarin i . diligis me, diluetur d Patre meo. Et Lucae 7.
mittuntur essectata miara, quoniam dilexit mustum. Et x. Chorint. I 3. Si te tradadero eorma meum, ita a ardeam , charitatem autem non habuere , nihil mihi prodest, ut nullus , nisi imprudentissimus audeat neg1re illiu necessitatem. Dissicultas tamen circa illam, & actum contriti . nis est eum Varquio, an sit isma sanctificans , de hset ratione non debeat propriὸ computari inter dispositiones ad iusti stationem. Pro quo deservit secunda pars nostrae assertionis. 8i Secunda vero pars assertionis probatur ptimo eae Concit. Trid. sis c. cap. 6. ubi docet dilectionem , qua D um homines tamquam iustitiae sentem diligete inci piant, esse dispositionem ad iustificationem: dc cap. T
256쪽
Dub. VI. An impis, ut Ustificetur,
salim addit. hue dis stimem iustifestio ipsa eo equitumo . sed i hi agit de dilectione per tecta, quae est actus cha. Eitatis: siquidem Deus, ut est sens iustitiae, seu ut sum. viae sanctus, & honus est motivom proprium charitatis persectae: ergo actus charitatis est dispositio vera ad tu seificationem.
Adde primo: Nam praedicto eap. ubi agit de dispos
elanthus ad justificationem actus hominis recenset ,& rei cap. ubi jam de ipsa sorma iustificante, & renovante agit, nullius operationis meminit: ergo in Ela Concit nulla ope. ratio habet rationem Memae si mitificantis: sed iuxta Comcl. actus e haritatis, & contritionis requiritur ad iustifica.
tionem extra Sacramentum, &non negatur a Vamura:
ergo se habet ad eam per modum dispositionis. Adde secundo: Nam Concilium in dicto cap T. inquit unicam causam foemalem nostrae iustificatiociis esse iustitiam inhςrentem , idest, gratiam infusam juxta j eumque dg ostionem, o cooperarionem , sed intensio gratiae praecipue attenditur iuxta actum charitatis, & contri. tionis persectae: ergo concutiunt iuxta Concilium per modum dispositionis . Adde tertior Nam Goncilium sess. I 4 cap. q. loquens
de contritione sic ait: His autem quovis tempore ad am .
erandam v Iamprecatorum hae e tritionis motus necesseritis r
ex iis homine pes hepti iam tris ira d mum preperat ad N mi sonis Decatorum se. sed thi est sermo de coottitione
pei secta tum, quia illam distinguit ah attritione distonente ad justificationem intra Saceamentum: tum quia
oquitur de eontritione charitate formata.' ergo non est
forma sanctificans, sed dispositio au iustificatio m .
Et prohatur ratione D. Thom. Nam motus ille , quo homo convertitur in Deum , & quo detestatur Mecatum,
nequit non disponere ad gratiam habitualem , quo est forma sanctificans adhuc in sententia Varquit; sed per se. ei istima coiis r so in Deum fit per actum charitatis, αactus contritionis prout ab attritione distinctet est persectissima detestatio peccati. ' ergo uterque actus est clisse stio ad justificationem. Maior in uua solum potest essedi ficultas , est expressa D. Thom. lii pra quςu. III. art. 2.ad I. iihi ait: ne ratio Aominis ad gratia 5ahendam operatis q. Iam es sma I etim ipsa in sone gratia. Et totis Nesatio estauidem merit ia : : gloria; sed duae maedictae operationes
iunt simul eum in sone gratio, & nulla alia .' ergo sunt verae dispositiones ad gratiam, quod est procipuum intentum hesus assertionis , quidquid si, an etiam sol sermo sau tisicantes inad nato, ut vult VaΣqum. Pro quo vitieti debent superius dicta tract. pisces. disp. I. num qa. & in hoc tract. duh. 4. Solum hie notare omitet huensque dicta solnm pr cedere iuxta suavem Dei providentiam a nam s sermo
esset attenta potentia Dei ahsoluta, non negamus posse Deum rε aliter disponere, itant homo extra sacramentum possit iustificati , & emundari a suis peccatis per
solum actum charitatis, aut contritionis, quin precedat alius motus ex parte voluntatis I immo potest iustifica. ei per solam inlusionem gratiae sine ollo actu ex parte
hominis , & adhue sne ulla virtute insula . Et si tam
Thom alicubi oppositum videtur insinuare , exponen. dua est juxta providentiam Oeclinariam.
8a Icendum est nen o actnm charitatis & cco. tritionis esse dispositiones phracas, & non tantum morales . Pro cujus luce nota dispositionem ph scam a morali in hoc differre, quod physica seipsa munus dispositionis exercet, sive effectus ut physiens, sive moralis; motalis vero dicitur illa, que illud non exequiis
tui nisi dependenter ah alterius voluntate, hoe est, se licitando eam ., ut effectum producat , quin dis stio ipsa aliquem ius luxum in illiina praestet immediater quo pacto meritum dicitur causa moralis gloriae sqne quid physicum eno eum Deus se solo producat glotiam alleis et os a meriti Modate. Econtra peccatum actuale in ducens habituale dicitiar eausa physica , esto essectos stmotalis, quia se solo illud producit sine cooperatione, aut ciuialitate alterius. Quo supposito. Probatur conclusio ratione I nam illa dispositio in physea, & non tantum moralis, quae per seipsam Prς- Tom. III. Patin Heia Sol a.
stat munus disponendi independent re ab aIte ins volun tale, sive quoci in idem reddit, qua posita subjectum sol mae est intrinsece dispositum .' feci hujusmodi est actus
charitatis, & contritionis. ergo sunt dispositiones Qv&non. tantum morales. Maior constat ex pra tabili. Et minor probatur tum, quia ut docet D. Th
I. parti quaest. 13. art S. Omm, quod elevatur ad aliquid quod excessit suam naturam, oportet, quod disponatis aliquadris sitisue, quesit supra natura . Qua ratione utitur Ampelicus Din. ad probandum dari .liquam dispositionem
physicam ad nnionem essentiae divinae per modum speciei: ergo etiam ad recipiendam gratiam requiritur iliqua dispositio, quet independenter ab alterius voluntate ad illam disponat; sed nulla aptior potest assigna λqciam actus charitatis , & contritionis r ergo Isti actus intransitivὸ disponuntur ad gratiam . Tum etiam: nam illae dispositiones ex se , & independenter ab alterius voluntate dispotiunt ad gratiam , quae ex se coaptant lubjectum ad illam , habent necessariam connexionem cum gratia, & oppositionem Cum forma opposita uua ratione calor ut octo ex se est dispositio ad formam ignis, sed actus charitatis, & contritionis in primis c
aptant animam ad rece tionem gratiae, cum sint ejus. dem ordinis cum illa. habent necessariam connexionem cum ea, Cum saltem naturaliter nequeant dari sine ea& in nostra sententia nec metaphysice , ut probatum manet cludi per totum. Et tandem habent oppositio. nem cum peccato , quod est forma opposita gratiae , eum conversici physica ad Deum nequeat non opponi xv versioni Per peccatum ergo ex se disse uni adgra tiam. Tum deniquὸ . nam actus procedentes a gratia nequeunt disponere ad eam per modum metiti aut imis petrationis i quod est idem, ac solicitare voluntatem alterius aci gratiae collationem .ur ex se liquet; sed actus charitatis, & contritionis procedunt a gratia , ut probatum manet loco citato , & constabit amplius asseristione sequentio ergo.
8a obiicies primo ex Concilio sessi I cap. q. ubi
ait 1 Fuis a rem quovis tempore M impetrandam veniam reis eateriam his coaetritionis motus necessarius, o hi sermo est de eontritione persecta, ut probavimus num. 8 i. ergo juxta
Coocilium contritici haec solum concurrit ad inniseati nem per modum impetrationis; sed huiusmodi eo neve. sus est proprius dispositionis motalis: ergo solum est dis postio moralis ad gratiam. Ab hane obiectio em respondetur aliud esse contritionem esse necessariam ad impetrandam ueniam pecca. torum, aliud vero quod contritio impetret ipsam re missionemr primum est vetiam, quia Oratio, cujus pet inius eo ursus en per modum impetratio is , non asse ianuitur gratiam, ni fi dependenter a e triti e . Secun aum vero non docet Concis. Maxime , quia contritici
potest esse dispositio physica ad gratiam prout temissi.
vam culpae, & impetrare per modum meriti condona iationem ossentae, ut alibi diximus.
84 obiicies seeundo Nam agens infinitae virtutis nuIIam requirit dispositionem in subiecto , nisi ex digna tione ipsius agentis ς seu Deus causans gratiam est agens infinitae virtutis remo ad producendam gratiam in himine non requirit aliquam dispositionem ea parte illius, nisi ex dignatione divina; seu hoc tantum argnit esse dispositionem moralem ergo nulla requiritur dispositio 3 sica. Confirmatur primo Nam gratia nullam dependeo. tiam ex natura sua dicit ah hit dispositioni hus, ut liquet in parvulis: ergo non sunt dispositiones ph; scae. Con firmatur secundo: Nam propterea materia prima in diget dispositionihns physicis ad introdiictionem scit. mae, quia est indifferens ad plures sormas. & in artis Halthus propterea requiritur dispositio physica, quia materia est inepta ad introductionem foemae artificialis ;sed anima in primis ratione potentiae Ohedientialis habet suffcientem aptitudinem ad gratiam ; deinde non est in ea indisserentia, qualis est in materia ad plures selmas, in ex se constat . ergo non dantur dispositiones physicae
ad iustificationem. Ad obiectionem respontet D. Τhom. supra qnael .
III. art. a. ad 3. his ver his: D tendum, quod agens inflaira
virtutis κω exigit materiam, vel is Mimem materia, qua
257쪽
Tract. XIV. De effectibus Gratia. Di p. 1 de Iustificatione I A.
o matiriam, ex das sitionem delitam au formam. Et s. Iter ad εα. ριὼ Deus gratiam i , dat anima, uia prGaratis erituών , quam an e Musaeias. Ex quibuς uer hiseollutitur, quod etsi noci requiratur is introductionem
grati, aliqua dispositio, ad quam Deus specialiter non
moveat. requiritur tamen attentis naturis rerum.
Ad eonfirmatiouem respondetur ptimo cum D Tho m. in praes arti 3. ad x. his verbis: raceudura , qtiolpurei noa sint rapaces matus Meri arbitri. I o ivis motient a De. ad binitiam persolum informati em Mimae ipsorum . Respondetur secundo , quod parvulus, dum justificatur . disponitur per virtutes infulas . ut diximus num. 77. Nec opus est, quod eaedem di,positiones repetiantur in omnibus: quia o oportet esse diversis juxta capacita. tem subjecti iuxta illud axioma unumquodque recipiatur ad modum recipientis . Quae solutio non leviter inst. ouatur a D. Thom. quaest. au de Merarat. ait. 3. ad s. tibi ait e Iustolearis A rim tinam comm rem carinam mea rivio . o adulta , filiaeὰt, secundum gratiam : qua tamen ναθιων in μν is , o advillo Δυer movi seis udum
rionis habitualis, merito potest a firmari, quod dispo. nitur per virtutes habituales infusas, licet adultus ob oppostam rationem debeat etiam aisponi per actus earum . Adde ad haec eum S rra supta quaest. Ita. art. I. &Prado I pari. quaest L . dub IO num l . multa esse, ruae in uno dependentiam realem habeat a quibus1ati ispositionibus, quam non habent in alio: scientia enim ex natura rei dependet in homine a discursu . & non in Angelo: vita etiam in uno homine depende a tali complexione. & in alio ab alia : tandem mollities in ceta dependet a calore, de non in luto. Ad secundam confirmationem respondetur . quod seut materia est indifferens ad plures formas , ita anima est indifferens ad gratiam. & peccatum ,&aliund/ ma. iorem proportionem habet materia cum forma substan. tiali, quam anima cum gratia . Cum ergo materia emheat physich disponi ad receptionem formae substantia. iis; non est caput, unde anima non petat disponi physica ad receptionem gratiae. Videat ut D. Thom. loco citat. de Verita ad p. argumentum, ubi ila respondet. 8s Ohiicies tertio: Nam ad veram ratiociem dispo.stionis physicae requiritur, quoci connectatur cum forisma, ad quam disponit,& quoci recipiatur in eodem ob ino; sed dispositionibus gratiae utraque haec condutio deficit ergo non sunt dispositiones physicae ad illam Malae inquiunt Adversarii, constat in uispositioni. hus, tam naturalibus, quam artificialibus. Minoe vero probatur quoad primam partem; quia positis qui hunctimque actibus ex parte nostra mi est Deus non conserige gratiam. Quoad secundam evidentius probatur : Nam alia recipit ut in anima & dispoiatioues in tutellectu ,- voluntate I ergo dispositiones gratiae nec cor in ectuntur Cum gratia, nec recipiunt ut in eodem subjecto. Ad hane objectionem respondetur negando maj rem, Suoad utramque partem universaliter sumptam. Nam in primis quantum ad primam conditionem ibi relatam dispositiones remotae ad sormam ignis v. g. calor ut duo , ni tres te. sunt dispositiones physicae, & non connectuntur cum forma ignis. Et si calce ut octo con. nactitue, etiam actus charitatis, & contriticinis conne.ctuntur non solum connaturaliter . sed etiam essentiast. 1er, proindeque salsum est, quod Deus positis his acti hus possit non conserte gratiam. Deinde sorma substantialis recipitur in sola materia prima ,& dispositiones si se re.
motae, sive ultimae recipiuntur in toto composito: quiant inquit D. Thom, in A. dist. 17. quaest. I. ar . 3. quae . intulic. 3. au 3. Non o oνue in eossim esse istos timem, θρου eriouem in retias arinouem ominato, sed sufficit, quod
disposito recipiatnt mediath in subjino, ubi recipitur sit ma , ad quam disponit. Videatur Plado loco relato
M Obiicies quarto e Nam disposito physica non B. um est dispositio in fieri , sed etiam in conservatione
sot me, ut liquet in naturalibus; sed actus charitatis, ct contritionis. non requiruntur ad consit Eationem gra. tiae, ut experientia coostat. ergo noci sunt dispositiones
Confirmature Nam si actus charitatis, aut contilistionis esset ultima dispositio physica ad gratiam .sequeret ut hominem esse causam principalem gratiae . nam oui produeis ultimam di sitionem physicam alicuius formae , producit etiam ipsam foemam; sed hoc aequit admitti propter dicta tract. prae c. disse a. cluti. s. ergo. Ad objectionem respondet D. Thcim. in praes art. δ. ad 3. his verbis r Dueniam, Dedan in sone gratia biso-
coutuntiatio ιηstiaeus diu es. Solutio rite intellecta est clara rnam dispolitiones phylicae ad gratiam , quae in actio uscoaustuat, solum requiruntur, ut gratia voluntarie re cipiatur: ad conservationem tamen illius non requiritu emotus voluntarius. sed sitis est , quod non ponatur ali. quis obex. Nec in naturalibus elisemper verum diis utionem, quae requiritus is fieri formet, requiti etiam au conservationem illius : calor enim , qui requiritue ad introauctionem formet carbonis in materia ligni nota Est necessarius ad talis sermae conservationem:&ingeneratio. e animalis aliqua clispositio requiritur ad fieti . quae nou requiritur aci conservati . videatur D. Thom
Ad confirmationem multipliciter tespondent Nosti ἐΤhomistae . quorum solutiones possunt uideli apud Pla-do loco citato per totum. Vera, goouina, de facilis solutio en quod cauti producens ultimam dispositio. nem anteceuentem in1allibiter cocinexam cum scit maproducit iplam Limam . sed hoc pacto actus charitatis ,& contritionis non est dispositici physio ad gratiam, siacon comitans, nec est aliquis actus, qui per modum clinpositionis praeviet connectat ut cum gratia. De dispositione consequenti, eum qua insallibiliter eonnectitur sol. ma, solum tenet illud principium assumptum, quando disposito consistit in aliquo habituali, secus vero quam do consistit in actibus liberis, Ae sitalibus, ni in praesenti contiugit. Videamur, quae diximus tract. praec disp. a.
83 Obile i8s ultimo: Nam si actus charitatis, aut Coa tritionis esset disposito physica austratiam inoa posset procedere a gratia . quia est icit ellectu difficile, quom, do id . quod procedit a gratia, dispociat ad eam; sed hoc est i illam , ut late probavimus diah q. ergo non est dispolitio physica. Haec odiectio probat actain charitatis non esse dispositionem adhuc moralem, quia haec potio ititulo Gebet praecedere gratiam , scut meritum Praemium. Seu pro ejus luce si .
Tertia resadiatia tertio qua a sarisae sag8 Ieendum est tertio actum charitatis, fle e nis is uitiouis , qui sunt ultima dispositiones augratiam , procedere officienter ab ea. ita nobiliores Thomistae Caietanus Fertara, uterque Solus , Melina, Alvarer, Martitam, Serra G,uet; Setna in oprii ς Feriste NN. Salmant . in praes disp. I. dub. 3. & 4 iv pb res alii, quibus suffragantur ex Societate Valentia , VaΣ-quer , Τ tres, &alii contra Motistas Nominales, Suarium cum pluribus Recentiori hos Societatis, necnon ex Τhomistis contra Capreol. Zumet Cutiel. Montesia. Λrauxo, Joana. S: Thoma ,& alios. HG conclusio secundum se sumpta nostro iudicio parum dissicultatis habet, si vera sunt, quae tradidimus dub. 4. a num. 37. usque ad num. M. ubi probavimus ac tum charitatis, & contritionis essentialiter effecti vh cie pendere a gratia. Sed te vera quaestio praesens inde n- uenter ab ea doctrina exagitanda est radmisso enim Cha ritatis actum divinitus , lati connaturaliter posse elici
ah anxilio distincto a gratia hahituali , & suppolit
apud omnes connaturali ut procedera a gratia medio ita.
hi tu charitatis, quam ab auxilio, si praedictus actus scio matur secundum se, adhue testat inqubendi locus, utro meu suppositione, quod reipsa disponat ad gratiam, sit impeuimentum ad hoe ut procedat emcti vh ab ea ii, illo instanti, in quo disponit, hoe est, in instanti iusti. Matiocis Et nostra resolutio, ut jacet, est, quod FOCedit effective a gratia novi obstanti, quia disponat ad eam.
258쪽
n probatur primo nonnullis testimoniis D. Thom. licet polsint afferri innumera I nam in praes ait. 8. docet, uot in justificatiocie impii ordine naturae prior est infu-o gratiae, quam motus liberi athitrii in Deum, & in clatum; sed motus, quo liberum arbitrium moveturas Deum, est actus charitatis , & quo movetur in pec xalim , e It actus coutritionis , ergo secundum D. Τhcim
hi actus sunt posteriores infusione gratiae.
Rursus in praesari. I. inquit'. Tora JHIMario impii
relinqueretur aliquis dubitandi locos circa gratiam habitualem , & motum liberi arbitrii, quatenus est dispositio, in praes art. 8 ad a. haec hahel verba ζαέ Musi,
Mai Decedits reptionem forma ord ne notuma ; sequi in tamen actionem agentis , μν quam etiam Ab min dis meum I ct id o mores tib i ariarei, ordine uotina precidis confectitionem gratia, sequatur autem narra M si mem .
Μ His telliin iis respondet Contensen tom. s. soLmihi so . Angelieum Praecep. non dixisse dispositionem se ae sequi attici em formae, sed sequi actionem age .lis, ut coastat in stantio e proxime relata ad ab quo hihil veritis, sed e reo nos, inquit. λην- s I siquidem ad summiam probat subsequi ad actionem agentis dispo.stionem cantantis media insus e principii proporti mali, nempe, anxilii a gratia habituali distincti. Ex quo Hora insertur sequi actio em gratiae habitualis, quod ne. cessarium etat, ut dependeret ab ea in genere causae eis. cientis . . 'Verum tae euasio indigna est uiro docto. & callenti principia Thom istarum . siqnklem in horum communi placito radix, a qua proprietates effectiπὸ dimanant quo pacto asserimus contritionem, & actum chari tutis pro. cedere a gratiaὶ noci influit in ecis media actione , sed praecis dimanatione, quod principium hanserunt ex suo Angeli eo Magist.' ergo Angeliens D talem efficiem etiam natuens non de it dicere dispositione, sequi actio. nem formae. quae impossibilis est , sed sequi actionem
agentis terminatam ad sor mam , tanquam ad terminum primarium, & se extendentem ad dispositiones tanquam ad terminum secundarium. Rorsus Angeliens Praeceptor pro eodem repntat dispositio es sequi actio m agentis, ae sequi insusionem gratiae, ni evidenter conuabit recolenti prolande corpus ,re responsionem art. g. citati, maxime illa verta .' In quo Iibet motum Molireν primam es motio ipsus moventis . 'secum,
dum autem est ductostio matrata, sis mortis ipsias modicis. PI Ua igitur Dei moinnei, motis en actionem agentis 3 es utre infuso, e durum est supra retiri se ad art. c. ohi l unotus est de gratia habitu alit ergo dispostio est tet muinos aeti otiis primatio terminatae ad fratiam habitualem. Maxim8, quia D. Thom. totus es an explicando de penadentia mutuas inter dispositiones, & gratiam causanistem formaliter remissionem culpae, ni evidenter constat praeripo em loeo citato ad Anni b. qui labor inanis esset, a dispositiones dependet et ab alia gratia , quam habituali. uo Respondet secundo citatus Ruth e Ann licum Mae asseruisse eitato art. 7. dispostiones esse essecti τε ah illa gratia, ου tia tota stolatio de Mee origimbire ; haec autem est glatia auxilians docente Tridem .ses cl. cap. E.
.ego itim justificati is otiri a gratia excitante , &adjuvante.
Sed hae evaso haud melior est precedenti et pot/hon deducta ex visceribus ipsius textus, ni illum legenti constabit: s quidem toto illo art. docet in ea serma rusti seu irem Originaliter eoos stere, quae a Deo insunditur in instanti instificati is, & ad quam requiruntur dispositioties, quas ipse, utpoth agens infinitet virtutis potest monere in instantii sed Me sorma est gratia habitinalis:
ergo. Adde .' nam loquens in respons ad x. de disposi tio hos a gratia excitante elicitis docet noti esse desisti. stantia justi fieationis r rem in hoc articulo praecish serimonem instituit de eis, quae pertinent aes luinantiam unificationis; sed hoc modoc siderata relines omnis fiuit in gratia habituali, cum ah ea ortum ducant iam
Tom. III. Patia Theia Salm ctificatio hominis , motus liheri arbitrii accedentis alD um, volentis etiam d- struere satisfactione peccatum ,
ct remissio ipsius, ut effectus secundatius gratiae habutualis : ergo de hac loquitur. st Tettio potest respondet i cum Lishoniensi et pari.
quaest. I. art. 3. 4. tertia contritionem posse sumi duplici. ter set ut est dispositio, & hoe modo gratiam praecedit, fitquε a libero arbitrio per auxilium elevato : vel ut me.
litoria , & hoe pacto dependet essective a gratia. Nec inconveniens datur in eo, quod ptimo modo sit dispo stio gratiae: nam nihil nobis favet, ut liquet in actibus fidei, spei, distititionis usqne ad instans iustificationis pervenientibus, cui ut formati eliciuntur a gratia , secus utito secundum se, sin ni dispositiones. Vetum laudatus Magister, et fi nulli in callenda
mente Angel. Praecepi. seeundus, hae vice ah ea deficit. Tum, quia Andes. Doct. quaest. 28. de Verit art. 8. ex
quo praedictus Magis et suam hausit dis luctionem , notialiam prioritatem , & posteriotitatem inter contriti
nem, & gratiam agnoscit , quam naturae , quam explicat exemplo accidentium dependentium a forma , ad quam dispoiisnt, ut videre est in fine eorporis: & simi liter caloris ut octo concurrentis ad expulsionem sormae aquae, ut refert ad I eiusdem art. constat autem huius-mcitii accidentia effectis/ climanare a forma, ad quam disponunt, neque assig rabile est aliud principium eorum sub quacunque formalitate cons detentur , & Lis bonie
sue Mondit quaest. i. i Generat. art. s. Conc. t. ergo victis
tentor, & contra D Thom. alitet in dependentia contri. ti is a gratia theologi Eatur. Τum etiam ' nam nulli, constat ex D. Thom. actumetaritatis , & contritionis habere in se aliquam formali ratem, quae non sit meritoria; sed ipse jam concidit, eo tritionem prout meritoriam esse effective a gratiar ergo adaequate en ah illa. Tum deui eo Ipse enim loco citato tenet mattitionem, prout est a libero arbitrio, imp rlectam institiam iandare ad D um in ordine ad reis missionem, & satisfactionem pro offensa, esseque opus uirtutis poenitentiae; sed expressiones istae nequeunt i, telligi non procedentes a statia . quia expresso actus ut satis1actoria est etiam meritoria, ct ut docet D. Thom.
3. Part. qt aest. 86. ar . o. ad I. & 3. actus virtutis me.
nitentiae talis eo itionis est, ut sine eo non possit fiet remissio culpae , quae est effectus insepat ahitis gratiae rergo idem, quod prius . . M aut/m distinctio illa, quam Lis siens s in troducit, actus prout a libero arbitrio, & prout a gratia, sit pro nobis, Ostendit rex Ang. Pt cepi. adhibitis iis, quae in laudatus Magister docet , scilicet , quod quando Angel. Doctor docet actum prout a libero arishitrio esse cli spolitiociem gratiae, non loquitur de liber arbitrio nude accepto . sed elevato auxilio supernaturali, alias esset actos pore naturalis, & uoti esset dispositio is gratiam: qua ergo licentia exponit ut Angel. Din. de auxilio actuali transeunti, quod nulli bi insinuat, de . mos vetoli milius sentire praedictum auxilium esse gra. tiam habitualem.
Exemula fidei, spei, & attritionis, quibus praedi.
cta evasio fovehatur, sunt pro nobis. Quod ni fiat estidentius, nota actus hos posse sumi, & secondum se quo picto a gratia praescindunt , de possunt in peccatore re periti; & ot metitorios, in qua acceptione metaphyse procedunt a gratia: re in hac nitima reduplicatione , αδεω in alia possoni esse dispositiones comitantes junificationem , proindeque philosophandum est de illis eodemmocio, ac de coortitione, & actu charitatis, quae sunt ultimae dispositkmes secundum se consideratae.
Rationes pro praeedemi resiliatione.
sa NT moritne ratione,Nam gratia habitualis prae
Ita cedit pro aliquo priori naturae actum chalitatis elicitum in itistanti iustificationis ergo in instanti iustifica tionis actus charitatis procedit effecti.ὸ a gratia. sequetia conceditur ab adversariis. Et antecedens prohatur nam
prius est , quod Deus simpliciter diligat hominem , quam quod homo diligat simplicitet diu, iuxta illud i.Joann.
In hoc es choritas , non quos nos desererimus De in .sure iam irae prior diarit nos. Et insta : Nos eua di damtis
259쪽
T M XII . De es Blus Gratiae. Disp. I. Ad ustificatione is ij.
dimis, σου, seu Deus ni ν digeri .ea ; sed p-r charitatem, Una diligit nos , infundit gratiam ii itualem , ut probat D Thom supra ait. e. & per actum charitatis nos sim 1 liciter cli sipimus Deum: ergo gratia habitualis praecedit pio at quo priori naturae actum Charitatis elicitum min.
6t F. spondent advertam , praedicti in te uimonium
Mon intestieti de dilectione infundente gratiam, sed de di.
'iose es cernente incarnationem, ni constat ex ante.
ct denti & e sequentihus. Contriς ost primo : Nam Joannes Ic'nitur non lotum dedit,ctionὰ Dei, qua filium suum misit in mundom,tεd etiam d. dilectione charitatis, qua diligit nos . ideo une ait , in hoc est eboriras.' Secundor Nam ita loqui aut dὸ dil/ctionε Dei mittente filium suum, ut vivamus vir ipsum vita gratiae ,& remittat nobis peccata nostra Isi h e dilectio causat in Oobis gratiam , lichi medio merito, & satisfactione Christi: ergo etiam loqnitue cledilectione infundente gratiam Tertio Nam D Aug.
cap. M. contra Pelagianos sc ait . in eram acciperemtis diistionem , qtia diligeremus , dism sumtis, etim eam nondiam
Eoleremus . me Ioannes Apes. παρυμὰ dicit non od no, diligeremus Deum, sed quia ine prior diserte nos. cni ρ omnisa , aeque veris 8 non enim Baheremus, unde estum dilireremtis , nis Boe ab illo, eum prioν nos diluctet si me, mos Ae ter hoe gratiam Dei, qua charitas 2 vindi in He Spiritum Iannum , qui datus est miri, se confitearών, qui
vult eo teri veraciter , ut omnino nibu honi, qώod ad in
rim justitiam pertiret, fieri posse non ribitet . Eu quo pro. hat contra Pelagium , gratiam Mo clari nobis ex meri. A sed natia , qua Spiritus sanctus iniunditur Gedibus nostris , est habitualis, ut prohat o Thom. I. pari. quaest ar art. 3. ergo iuxta Apost.& D. August. prius nos dili 4 it Deus infundens gratiam, quam nos eum diligamus
Quarto Nam Div. Greg. homil. 3 . in Evangel. ait Imi eua Mare inteIra Deum de erat, Hesino μ.n habet, ηuem amat: nec enim quisquam posset Deum diligeme,s eum,
mori diuesis, non haberet; sed Deus possidetur per gratiam habit lem: ergo prius Deus infundit gratiam , quam os Deum smpliciter olligamus.
Quinto,& ultimo, per quod praecavetur recursus dii gratiam auxiliantem Nam D. Tho m. in caput 34. Joann. lect. q. exponens illa verta, Si villastis me , monia. r. mea Ieriale, sic ait: Milus potes Deum dialere , - ε,
et Iram. q. sed Spiritus sanctus non dicitur inhahitarε uis p gratiam habitualem, ut docet Angel. Doct.& Did
ses . t 4 cap. q. ergo idem, quod prius.
monnulla testimonia sacrς Scripturae, in quitas insinua eur prius nos diligere Deum: Nam Ioann. I ait Chii xu 1 Qui diligis me , duuetur a Patre meo. Et cap. Is
Fotis amat vos , sula vos me amastis. Et Lneae T. Remit ruinis ei precora mtista, quia dia it mirum . Et Zachar. I. Comotimini ad me, o ego comerta ad vos.
Ad mimum testimonium respondetur eum D Asiarnst. tract ue exponente praedicta verba. & D. Thom.
abi tere 4 Christum Dominum loqui ibi non de dilectio
Me producenie gratiam , sed de dilectione qua Deus ma. mis iratur per uisionem beatam & propterea sacer textusti clieci tr ego diripam mm , o manifestaho et mirium. Et hoc modo conciliat uterque Doct. hunc loeum eum alio
desumpto ex epist canonica d& si eorum expositio alis et onte lepatur, consimat nostram rationem. Ad secun dum respondetur etiam cum Div. August. tract. I a. in
Joanα vhi movet praesentem dissicultatem his verbis:
deo omni Detis, quia nos amams s an sotius, quis Re amor, ideo nos amanti, t Ex epissu sua e Melica idem reo deera, i diluimus, i quis, Dra i se prior di xit nos. Vnde D. I hom. ibi lect. 3 exponens praedictqm locum , inquit, quod Pater amat nos amore privilegiato, et o amat lan dios; non quia amor noster iit causa, ut Pater nos diligat, sed quia elis gnum, quod Pater amat nos. Et sic eorum
expositio roborat etiam nostram rationem . . . Ad tertium potest eodem modo responderi. videli-cρt, quod ly quoniam non denotat causam, sed signum. Vel ly nuosiam significat causam C sequentem , non vero
causam consequentis, ut in simili exponit Din. Ang. in I. pari. qua u. a attra. ad I. ' Ad quartum responde eur, quod illi verba esis primini ad me intelliguntes dero iversione impetsecta ad Deum . qua peccator Com auxilio actuali iacit totum :qnod in se est ad consequeo. clam gratiam. Sie perpetuo eu ponit D. Thom. Adde, ex his omnibus testimoniis solum colligi di lectionem nostram esse in genere causae dispositivae ,&cundum quid priorem dilectione Dei ex p1rte termini, tui est graiia ς hoc autem non obstat, ut Deus absolui. mpliciter prius nos diligat.
ad austificationem eii meritoria gloriς, ut expresse docet
D Tho m. quaest. praec. art. a. ad a. sed operatio me itoria
gloriae essective procedit a gratia ergo ultima dispositio ad iustificationem effective procedit a gratia . Quae ramtio jam manet expensa supra m m. qt.
Huie rationi misss aliis solutionibus squae disp. s
quenti examinandae sunt i occurres eum Joanne a Sahom ad actum meritorium satis esse, quod in mimetur per gratiam in eodem instanti existentem , quatenus cum ea Dcii tui per modum termini, seu sol mae ad quam disponit. Contra est.' Nam ut actus sit meritoeius vitae clerint, debet esse formatus per gratiam, ut supponit preducta evasio; sed actus nequit esse formatus per gratiam, nisi procεdat effectiv/ ab ea . ergo ut actus charitatis stmeritorius vitae aeternς, non suffc i, quod in eodem imstanti conjungatiar clam gratia. Minor prohatur . tum quia . ni inquit o Thom in A. dist. 37. quaest. a. art. I. uς si iunc. g. ad a. Quod materia essentio ma habet originem
ess, quod aliquia numera idem oriatin a sume tuo, a quo mitiansm orie tin, quia res tantum in esse proe edit. In quibus
Uare docet, quod actus non potest fieti sermatus a gra, tia, nisi procedat ab ea effecti υε . Tum etiam e Namael ux nequit formatus esse per gratiam, nisi saltem qu ad modum stemationis procedat ab ea nam , ut ait perpetuo D Τhom. habitibus gratiae, & charitatis, si cui & aliis non meremur , nec clemeremar, nisi illis uta mur; sed homo non rititur gratia, & ehatitate, nisi in oedine adactus effecti τε ab eis procedentes, ut ex se ILqnet e ergo nequit esse formatus per gratiam , nisi ab ea
Confirmatur hoe, & magis explicaturr Nam actus ni formatos nequit plocelete a gratia, nisi in instanti, in quo elicitur, procedat a gratia quoad suhstantiam : sed iuxta adversarios actus charitatis primo elicitiis in in stanti justi Maiionis non proeeuit quoad substantiam a
gratia ergo nee ut formatus procedit a gratia, uel, ut melius loquamur, nequit sotmari per eam . Maior Pro. hatur.' nam quando aliquis actus smul producitur cum modo, impos libile est, quod modus terminet per se acti nem, sed influxus agentis prius terminator ad sibilantiam actns saltem tu fundamentum modi, & secundaria terminatur ad modum juxta dicta tract. xi disp. .num.
HI eteo in instanti iustificationis, vel actus charitatis proceuit quoad substantiam a gratia, vel nullus en m
clus formationis, qni ab ea plocedat. Nec oppositum constat in actu fidei, & attritionis rNam si hi actus tot maliter perseverant usque ad innans iusti fieationis inclusive, etiam qnoad substantiam Ποα- clunt a gratia : siqnidem omnis actus supernaturalis vitais iis procedit a gratia, dum quis est iustificatus, ni omnes concedunt, saltem post 'rimum instans iustifieationis ergo etiam in primo instanti iustificationis actus fides ,& attritionis dehet procedere a gratia. Maximε quia nulla potentia , vel habitus influunt in actiis supernaturales in instanti iustificationis , nisi prout hahitualiter et vantur in eodem instanti per quoddam participium charitatis, ita ut per eundem influxum actus concurrat aclsubstantiam operationis, & ad sorinationem illius. Aude tNam licet actus fidei, & attritionis sollim procederenta gratia ut sermati, & non quoad substantiam , plus aliquid tribuendum est actui charitatis, qui essentialiter , di ex sua specie hahet esse meritorium, eum sit rati formandi alios actu I ergo si ut formatus procedit a gratia, etiam quoas suhstantiam debet ab ea procedere.
sius Dominu se disposuit per seruentissimum actum charitatis ad sanctificationem per gratiam habitualem in primo instanti suae conceptionis i seu hujusmodi actus d
260쪽
rndebat issectivea gratia . ergo per actum procedentem gratia potest quis se disponere ad ipsam gratiam. M
cet Christum Dominum indiguisse gratia habituali, ut
eliceret saltem connaturaliter,& perfectὸ suas operati mes super naturales maxim acium charitatis, cuius peio. ipium saltem connaturalius ex gratia haut ualis cum habito charitatis in omnium sententia. Et confirmatur destim fundamentum oppositae sententiae . Siquidem non repugnat effectum in genere
cauta emcientis alienius sermae esse priorem illa io geneste causae dispositivae ergo opti---: iactus charitatis, & contritionis effecti vh inocedant ab ea . Antececiens proba inr tum in calore ut ecto, qui effecti se dimanat a forma ignis se. cundum suam ultimam differentiam ,& dispotiit ad eam
eodem modo sumptam , ut concedunt plures ex adveriatiis pidisertim Ioannes a S. Thoma quaen . de Generiiare. 7. eoncliis a. & nos supponimus cum NN. Complut . a te v. dh Generat di et quaest. 7. Tum etiam : nam in gressus aeris aperientis fenestram est causa apertionis it jius 1 & tamen apetetici senestrae est dispositior tit aer iv. grediatur .' ergo idem, quod prius. Ium denique . nam Non minus repugnat, quod aliquio sit effectus alterius
in genere cauta effetentis, & simul causa illina in genere causa materialis, quam quod sit causa in genere eansae essicientis & essectias in genere eansae disposilvae et sed peimum concedit Ioannes a S. Τhoma lib. de Generas
quaest. I art. I. asserens, quod generatio substantialis te cipitur retoto composto, de Suarer cum cateris Sociis asserens , quod actio ereat a recipitur in termino crea. Eo. ergo non dehent negare, si 'consequenter procedant,
quod aliquid sit dispositio alterius,&effecti τὰ marcedat ab illo.
lesionis emerariae fundamenta.
Utib. VI. Au impias, ut iustificetur , Acbeat 4 poni per allauos ori dis a
d fitionem, o e offeratinem . Et ita in cliverso potest dari juxta mensuram dispositionis, ct dispositio iuxta mensuram gratiae '
itionis disponant ad gratiam , & - iduae. Unde Fatet, quod fratra nonis est causa remissoris eusa , sed per nformationem Gm, qua 1 ortatur ser gratia minonem . Ex quibus ver bis hoc invictum a gumentum, ut loquitur Lisbomensis, luaritur contra sementiam : nam si e tritio nidis.
positio ultima procedit effective a gratia habitnali, &idia deservit ad expellendum peccatum, gratia esset causa remimonis culpae per operatio em a se elicitam ; seu haec propositio uirecte opponitur doctrinae Div. Thomergo contritio non proceait a gratia habituali.
Hoc argumentum in primis retorquendum est eo tra .argumentem , ut videat vim ejus acleo invincibilem Tum quia peccatum actuale in ejus sententia ess cti vhaeli ruit gratiam, & non concedet peccatum actuale e sissimul pro aliquo instanti cum gratia, ut contra Lotacam arguunt communiter Theologi. Tum quia actus contritionis procedeus ab auxilio in ejus sententia effective deuruit peccatum, & tamen non concedet, quod auxilium saltem essicax est in aliquo instanti cum peciacato, liquidem to eoaem instatui ponitur auxilium. coutriti , gratia ha hi valis, ae expulsio peccati. Tum denique nam Iux a D. Thom. 3. pari. quaest. 83 ar
legitimus o Thom discipulus debet almittere in sensa
a te explicato in corp. ari. & tamen nullos concedet poenitentiet virtutem simul existere cum peccato , α
ostenta pro aliquo instanti . Addε .' nam Sol essective expenit tenebras m nullo instanti existens cum illis. Sensus ergo D Thom. est quod ideo gratia effectu τε non expellit peccatum , quia potest divinitus communicari fine aliqua operatione .' nam si effective, dia media operatione, &non alit et denrueret peccatum , consequens erat, quod possit coexistere cum peccato. cum essentialiter possit dari sine ulla operatione Vel
potest dici, quod licet ratio illa D Thom. absolutὸ noti
esset emcax ; erat emax contra Authotes, contra quos arguerit: existimabant enim ex una parte, quod gratia desit neret peccatum effecti vh media contritione . Ac
ex alia, quod gratia in primo instanti, in quo existit,
non posset operati, ex quo inserebant. quoci Christus non potuit mereri in ptimo instanti su et conceptionis. Di tefert D. Thom. I. dist. I 8. qucst. t. art. 3. & in his suppositionibus est effrix ratio Div. Ti m. secus vero C tra nos asserentes. quod gratia expellit peccatum sotmaliter, 'el effectiuὸ scut sua expellit teneruas. Argultor tertio. Nam si gratia esset eausa essi. eleus sim ultimo dispositionis intelligeretur pretexissem ante illam, sed hoc repugnat 2 eim repugnat , quod ultima dispotitio ad gratiam procedat effecit vὸ ab ea. Minor probat ut: nam ultima dispositio ad gratiam exi sit antecedenter ad gratiam: ergo repugnat , et Mia gratia intelligatur pra existens ante suam ulti-m dispos tionem. Antecedens probatur: nam ultima dispositici intelligitur ut disponens subrectum ad receptionem forisma; sed in illo sgno nequit intelligi ut praeparans , nisi ut existens ergo ultima clispositio ad gratiam existit an
Hoe argumentum quod indissolubile vocat Sua
raus apud nos eatet omni difficultate, si conferatur cuca te ut octo, qui ita est di postici nitima ad Himam ignis secundum suam ultimam differentiam, ut etiam procedat ab ea, secundum eandem differentiam sum p tam . Sed pro ejus expedita soluti cie suppostis his, quae docent NN. Complut . ahhre v. in lib. Pnysic. disp. x s. quaest. a. circa mutuam causatum dependentiam in cli. verso genere causae, inter quas Ma datur prioritas ta qua,
P Rimo solent arguere aduεrsarii ab anthoritate sacrae scripturae , sis ad illud satis coonat
Arguitur primo ex Concilio Trident. sess. s. can s.& o. ubi non cl8sgnat gratiam habi inalem , a qua procedunt dispostiones ipsus gratiar, sed gratiam matve Mientem,& excitantem,& alia huiusmodi, quae solum significant gratiam actualem ' ergo sentit, nullam dic positionem procedere a gratia habituali. Et confirmatur 2 Nam ibidem eap. . desinit, quod
homo, dum iustificatur , recipit gratiam habitualem se. cundum propriam illius dispositonem , & cooperati nεm; sed si iratia habitualis esset causa emciens dispo.
sationis , potius ista conferretur secundum mensuram graisaiae, quam gratia secundum promiam dispostionem, eum haec esset prior simpliciter dis litione: ergo. Ad hoc argia mentum multipliciter respondent se.ctatores nostrae sententiae. Primo respondetur cum illis, quod Concilium in illa sess. s. solum loquitur de dis positionibus antecedentibus, de quibus verum est non procesere a pratia habituali . Quo expostici fundatur non leviter in ipso Concilio: nam cap. s. citato dicit ea declium nostrae justificationis desumi a gratia vocante,& praeveniente, quae tantum concurrit ad actus dispo. nentes temoth ad justificationem . Et licet cap 7 dicat, iustificatio consequitur hane dispositionem, potest intelligi de consequentia remota, vel de moxima intra L. cramentum . S cundo respondetnt: dato, quod loquatur Concit de dispositione ultima etitia Sacramentum, no.
mine gratiae praevenientis, moventis, dc cooperantis com
prεhqndi gratiam habitualem, ut docet D Τhom. supra
mitii, nisi per gratiam habitualem.
Ad confirmationem respondetur nullum esse incon. veniens in eo, quod gratia ut voluntarie consequuta de .
aut nobis sicundum propriam dispositionem , & quodot data,& insula a Deo detur secundum mensuram. α uti et minationem divinae voluntatis, ut satis ex pti.