Tractatus theologici juxta miram D. Thomæ, et cursus Salmanticensis FF. discalceatorum B. Mariæ de Monte Carmeli primitivæ observantiæ doctrinam. Tomus primus quartus Per R.P.F. Paulum a Conceptione, .. Tomus tertius tres complectens tractatus. Quoru

281쪽

1 4 Traa. ra . De effectibus Gratia. Disp. II. H Merito Isti

scripturam saetam statos .iae est totum illud tempus, quo anima unita in corpori, seu totum tempus ante sepa rationem, in quo ambulamus per fidem, ut vidimus num. et . sed hi sanctissimi siti adhuc sunt in eoime mortali, de desitio morientur, sicut alii homines viato res 1 ergo est magis consor me scripturae sacrae, quod suntia statu viae, At metendi. Et confirmatur primo. Nam nullus nega hit, quod hi sanctissimi viri merehuntur toto illo tempore , quo praedicabimi contra Antichristum, de voIuntate illa , qua offerent se martyrio pro Christo: quate ergo in hoc tem pote intermedici non erunt in statu merenui fConfirmat ne secundo Ideo status praesens istorum vi.

rotam non esset merendi, quia, quamvis mortales sint,

vicia sunt tamen conditionibus mortalitatis subjecti, nec κε, & modo communi in corpore mortali vivo.it, sicut alii homines viatores; sed hoc non obstat tum, quia seriptura sacra praedictum natum post ivὰ non excludit, re tantum petit, quod operetur homo ante mortem reum quia homo in statu innocentiae erat magis libet a

conditionibus mortalitatis ,& merebatur . ergo.

Adde: Quia magis contuit divinae bonitati, qui imo indignum videtur divinae munificentiat hos sauciis

smos viros tanto tempore in hac vita mortali detinere,

postea molli subiiciendos sicut caeteros homines, Ac tamilia illo visione beata privare, et nihilominus legem sta aulam homini hos ad merendum ad illos non extendi. 3s Fundamentum unicum sententiae contrariae de . sumitur ah inconvenienti, quod videtur sequi ex sen. gentia, Quam elegimus, nempe Enoch, de Eliam adae-qoate saltem,& sottὸ excedere in sanctitate Apostolos,& Ioannem Baptistam; sed temerarium vis inquit. Div. τ m. ad Ephes lin. r. ad quem acium sanZrb A

solis compaνaree dc Matth. II. Ex ore Salvatoris dicitur. Δυν natos mutierum non fu exis maur Ioanne Baptistae ergo non sunt in statu merendi. sequela ostenditur 1 nam si in tot annorum curriculis continuo merentur, Ac non

incumque, sed valde intensh, idest per actum charitatis

valde intensum, meum merita augebunt gratiam quasi

in infinitum, uel saltem iocredibile est non adaequare , immo At non superare sanctitatem Ioannis Baptistae , et Apostolorum. Sed hoc fundamentum non est adeo arduum, quos Leith superari non valeat. Respondetnr enim , nullum .im inconveniens Eliam, de Eoocii Apostolis comparare, α qualis eis constituere in sanctitate, sicut nec est te. ivitatium Apostolum cum Apostolo comparare . im 1 a enim ore pleno vocant plures P P. Eliam, At Enocii, tit videri potest apud NN. Sal m. loeci supra relato nom. M. Et si maxima illa D. Τho m. tenet, longius abestah inconvenienti comparare hos sanctissimos viros Io

anni Bapinae. Maximε quia Christus de Ioanne Bapti. ira praeclleat, quod venit in Giritu, de virtute Eliae: ex

quibus uerbis insert D. Ausust. super cap. II. Math. quod Eliat est Ioanni molis. Pro quo uideantur praeia

audati P P. loco citato ' Quibus addi potest, quod ex

continuatione meritorum Eliae, fle Enoch. inept/ deus ritur esse ηquales in merito Ioanni Baptistae , & Apo. nolis , quia certissimh tenendum est eorum meritum nais isti posse comparari merito Deiparς , quod hahuit prae. Eia in consensu incarnationis, ob maiorem intensionem charitatis excedentem incomparabiliter tantam , & adeo magnam eontinuationem meritorum Eliae, de Enoch.

Et oe ipsum gratis, de pro solutione argumenti potestpecimeti ahiliter dici de intensione meritorum Ioannis Baptistae, de Apoltolorum. Et ut euidentius fiat me.

eii 1 εot si metitu illotu salte non excedere , nota eu Serna in operibus Ferre in praes num. iisa. quod lic t Elias, At Enoch sim me operentur in statu , in quo sunt, cunaeonata sibi possibili, merita eorum n n superant inten. sonem gratiae, quam habent; itaut si habent gratiam ni centum , eliciant actum intensoeem. Apostoli vero, Et Ioannes Baptista eliciebant iuxta Occaliones, quae occurrebant, actus intensores ratione auxilii trantiun eis, modo inua explicando, dum agemus de merito an ementi gratiae, Ac propterea eorum meritum poterat adnquare, immo de superare, Deo auxiliante, tam con tinuatam extensio em meritorum Eliae, de Enoch.

i S. II.

Alia assertio Rabulans pam nerestatem. as o leendum est quartis, ad meritum de eo ἀὐ digno necessarium esse aliquod pactum ex arte Dei promittentis vitam ciernam pro opere ex se abente valorem, At dignitatem intrinsecam. Ita in

vina ordinationis. Et ad 3. ait: Actio nostra non fialet rationem meriti, nis expν Dis risue divina ordinationii.

Et probatur primo ratione I Deticio datur pactum, seu promissio ex parte Dei de reddendo praemio propter opera nostra hona: ergo praedictum pactum, clepromistio omnino ne illatia est acl hoc ut opera nostra metitoria sint in actu secundo. Consequentia eonstat rnam sicut Deus non deficit in necessariis , ita nihil agit 1 usita. Antecedens potius debet supponi, qnam pro in hari r quia constat aperie ex scriptura divina maximὰ ex illa parabola conuue oeum ad laborem vineae, iatii

Natta aci. dicitur: Conientιone autem nais eum operariis ex de νω diamo, e e. Ubi per denarium diuratim intelligunt PP. praemium Matituti inis, seu beatitudinem ipsam per modum coronae , dc per eo oriariem signifieatue ordinatio divina, ut ea ponit ibi Caieta. de docet Coti est. Senon. in decreto fidei cap. is. Idem constat ex ill

Ap . a Ma Metis qtie ad mortem, o dabo tibi eor reuem vita . Id ipsum colligitur ex Tria sisy s. cap. i5. ubi vita aeterna vocatur merces ex Dei promissone bonis j- Risum oporibus, o meritis reddenda.

Nec occurras dicendo, qnou defacto fuit me timex parte Dei ad hoc, ni metita Christi Ohligarent imiam ad illa remuneranda ex iustitia de tamen non imit necessarium. v Conrra es. Nam probabilius est OD situm, ut videbimus tradi de Incarnat. disp. I. Ex quo potest desumi ingens arguments m pro nostra sententiarnam ut Christus suis meritis obligaret Deum ex iussi. tia, necessaria omnino suit promissio, seu pactum ex parte ipsius Dei: ergo miori titulo requiritur pactumas hoc ni opera nostra sint metit citia in actu laeunti apua Deum. Secundo probatur ratione fundamentalit Nam de ratio e meriti de eo igno est tribuere merenti ius, nos

utcumque, sed ex vera iustitia , de inducere debitum ex parte praemiantis; sed homo iustu , etiamsi bena

operetur, non acquirit ius ad vitam aeternam,nm i

ducit debitum in Deo ad eonserendum praemium, nisi pret supponatur ordinatio, di promissici divina: ergo ad metitum de condigno requiritur ordinatio, promissio, seu pactum ex parte Dei. Maior eonstat ex dictis cludia. de colligitul ea illo Apost ad Rom. 4 Ei, qui ope

ratur , merera non impiatatis securiatim gratiam, sed fe--

iam detitum . Minoe prohatur tum ex D. August. se ra6. de Oenis Apost. obi inquirens, an homo possit D ciclicere, Redde mihi, quis dedi tibis respondet negati νὰ, absolute, quasi nos ex nobis id possimus exigere. At sta

tim addit: m erga modo possumtis erigera Domanum ηostrum

ut dieamus, Redde , quod pra sui, quia fecimus, quoi ms sisti: ergo, nisi peccedat promissio ex parte Dei, nullum potest esse ius rigor lum. Da ex propria institia nec ex parte Dei debitum rigorosum ad maserecidam praemium. Τtim etiam: tiam nullus alteri e stilo itur

dehitot ex iustitia, nisi accipiendo, vel promittendo; sed Deus nequit eoostitui debitor noster aliquid acci riendo, ut supponitur e ergo solum potest constitui cle

itor ex promissione. Quae mohatici cleducitur ev D. Rugii R. loco citato his verbis: Debit, nobis fama est Deus , non aliquia aeripiendo .sed quod rapiacvit promatre M. Tum deniqu/r nam opera nostra hona sunt clona Drt,

dc semper existunt sub eius pleno dominio, Nimbtinque titulis ei debita; sed homo non potest acquirere ius, nee inducere dehitum in Deo praemiandi, propter ici quod ost illi debitum, de est ab ipso donante, Et retinente dominium, nis prccedat , vel accedat gratuita oeclinatio Dei: ergo. Huic adeo solido sundamento respondent plures

tam extra, quam inita scholam D. Τhomb satendo esse necessariam aliquam ordinationem, seu pictom ad hoc mi homo mereatur de condigno apus Deum. Dicutit

amen non esse necessariam aliam ordinationem praeteream, quae imbibitur in voluntate conserendi gratiam

282쪽

Dub. III. An ad mentum apud Deum requiratur ex parte m. 27s

tanquam principium boni opeiis , nec non ipsa hona

pesta: si quidem gratia ex natura rei ordinatur mediis tabus ad consequutio em uitae aeternae, ut ad suempi optium ,&c ni a turalem Ita rimi ea disp. at cap. s. de alii socii. Pro quo modo dicenui te fetuntur apud

Ser am, Caiet. Seoto, Allurie. ex Schola Thominica. Et in hoe sensu, ut bene notat Serna, nullus est Theologorum, qui ad veram rationem meriti de condigno

non Haerequirat aliquod pactum.

Haec solutio non multum exulata veritate, attenta piet senti providentia, iuxta quam in ipsa collatione gratiae,& honorum operum includitur intranstive pro misso clandi gloriam per modum cotonae. Et ratio est: quia ad c naturalem providentiam Dei pertinet ho an ines diligere ad finem naturalem, de supernaturalem per leges, ut probat o Thom. 3. Contra gent. cap Ii q. Et ut leges observentur, etiam pertinet acl eandem in videntiam eo naturalem proponere supplicia , de ptae. mia, qui hos homines moveantur ad earum observat tiam, de ad vitandam eat uiri transeressionem; sed hae

propositio praemii, Ae supplicii est sussiciens promisso,

de pactum ad meritum cie condignor siquidem iuxta eam Deus constituitur ut supremus Iudex, &iust ε tri,hnit prνmia, de supplicia hetie , & ma se Opetantibus,

ut ait o Thom. I. a. quaest. I i. art. 4 de Deus noctoperatur ut Iudex vete & promth, nec veth & propri/praemiat nisi metita rigotola seu de eo uigno: ergo in collatione glatiae, dc honorum operum suffciens pra. missio ad meritum de eondigno includitur iuxta praesentem providentiam. Et propterea uisimus, hanc positionem in praesenti providentia non exulare a veritate. At qoia praecitati Authoces absolute, & independenter ab iis qnae in praesenti providentia occurrunt, dicunt fortassis, quoa ordinatio imbibita in nuda collatione gratiet, & honorum operum est sussiciens ad metitum

oe eo igno propter connexionem connaturalem illo. rum cum gloria, m quo aberrant a vero modo dicem

di , propterea I g Resellitur primor Nam meritum condignum , prout distinctum merito de congruo, respiciet praemi vim ut fututum; sed gratia, & eius opera independen. ter ab alio pacto extrinseco Dei non respiciunt praemi. Ona ut latatum, sed meth ut possibile: ergo redinatio imbibita in collatione gratiae & hociorum operum es.senitaliter considerata non est sumiens ad meritum de condigno. Maim videtur certa: siquidem metitum d condigno eli motus tendens ad praemium infallitas the consequendum, clommodo non interrumpatur; Ae hoc pacto non respicit illud Di pute possibile, sed ut latu. rum e sieut quia spes impotiat conatum, & motum ad finem consequendum, non respicit illum ut possibilem sed ut suturum. Minoe vero inobatur: tum quia graria, de eius hona opera, quae sunt in anima separata, non te iciunt praemium hili ut met/ possibile: nullum enim est Meretum, per quod extrahatur a statu possi. hilitatis acl natum fututitionis , quinimo ex Scti p. rura nobis innotescit adesse decretum positive eo trarium: ergo secundum se gratia, de opera eius h ra non respiciunt praemium nisi si mere possibile. Tum etiam. nam gratia secnnuum se ad summum tribuit jus ex natura rei ad gloriam per modum haereditatis. ergo neque gratia sim ni eum suis operationibus respicit gloriam nisi per modum haereditatis et oestini aliter, &absol ηε te spicit illam in ratione praemii tantum ut methpossibilem. Tum denique: nam gratia eum Mnis ope. libus estini taliter est iudifferens ad consequendam gIo.

tiam per modum toto di, vel non consequendam : ergo

collatio illotum noci e stilo it illam ut futuram , de propterea necessarium est aliud decretum antecedens promittens benε operanti s illam per modum coronae. Antecedens constat in animabus separat is .msellitur secundo.' Nam intuitu metiti dε condigno

os constituitur stticth , de propri/ nobis debitor ex

iustitia , ut dii, i. prae in stratum est; sed me nudam collationem gratiae, de bonorum operum Deus non con . nituitur debitoe ea justitia ad c fere am gloriam rergo in nuda collatione gratiae , Ac honorum operum Don stat veta ratio meriti ue condigno in actu secundo. Minoe probatur in imo. nam per nudam collationem Satiae, de honorum operum , praecis et aliis , tantumeus constit itur dehit e titulo comaturalitatis, ad eu

modum ,& non adeo strictum , quo tenetur conferre pro.

prietates producta substantia, siti essentia ; seu Deus .

producta essetitia alicujus rei, non constituit ut uehi tote v justitia ad cou serenuas proprietates ' ergo neC per nullam collationem gratiae ,& notum operum constituitur nohis debitor ex iustitia ad confitendam gloriam. Secundo: nam, ut supra insitisatum est , Deus non conis

uti uitur dεbitor ea justitia ad conserendum aliquis expcoptia justitia iniuitu illius, quod est illi clebitu in , est inque absolui e sulam; sed hona elicita a gratia sunt uonassia, sunt sub pleno ei ut dominio, de illi pluribus titia. iis uehita ' ergo secundum se nequeunt Deum constitue. te nobis debitorem ex iustitia. Recolatur iterum tota ratio secunda, quae intacta relinquitnt ex vi effugii ρος-

dicti .

Inquires tamen pro exacta rei notitia , quae ordi. natio necessaria sit; de sufficiat ad metitum de condigno

et ga Deum; ' Pro cujus luce , nota primo, prater Ordinationem a signatam num. 37. aliam esse quae includitur in voluntate expressa cotiserenui gratiam, non solutii est principi si operis booi, sed etia ut est principiu me. tendi. Alteram esse, quae ultra praedicta voluntatem affert decretum conditi natum confitendi praemium bene ope

Dotibus, ct persi vetantibus usque in finem , vi cimus propter sui immutabilitatem Deus infassibilitet consitet

praemium , impleta conditione. Tandem aliam esse , quae ultra praealictuin decretum adait promisti em quae voluntas climit a praecedenti in eo, quoa praecedens non inciuit obligationem ex ψi promissionis siridiae, sed ex aliis capitibus, nempe ex in allibilitate divitii decreti, de ex summa veracitate, si est revelatum. Vltima vero vo luntas audit supra simplex decretum, simplic mque ma-oifestationem illius, voluntatem se obligandi ad conserenuum praemium , cui, si accedat revelatio, de acceptatio sυe e Epricita, sive implicita, nihil deest ad rati

nem pacti rigoros. Nota secundo, pr mium poste reddi vel e et ius ia di stributiva , vel ex commutativa . His praesuppositis. Res p additur sub disiunctione, ad praemium redde dum ex austitia tantum distributiva sufficere primam ex orclinationi hos, idest ea quae includitur in voluntate

conserendi gratiam expresse p t modum principii mete di. Sed ad confitendum in mium ex sustitia commuistativa, quae juxta nostram sententiam Deo non repugnat , ut videbimus 3. pati. requititur omnino ultima voluntas afferens pactum, seu promtisonem expressam sub c ditione operis cineros a & cum metitum , de praemium lint correlativa, idem dicendum de merito. Prima pars constat ex o Tho m. i. i praes art. I. ubi ait uritura εomanis apia Detim esse non potest russeram dum prout firmem diuina ordirarisηti, ita se cet , ut id homo eo inquat ν a Deo persiam operati em , quas mercedem ad Ouia Deus ei Dirtinem operandi demeavit. Sed non sufficit conserre gratiam, ut est praecise principium operandi, ut num . prςcedenti pret monstratum est 'ergo requiritur,

Ee semcit conserte gratiam ut principium maerendi. Et probatur ratione . Nam illa voluntas, seu ordia natio ex parte Dei sumit ad conserendum praemium exiti uitia distributiva, quae constituit pretmium ut sututu , sed voluntas conserendi gratiam ut principium merendi constituit praemium ut fututnm saltem conditionate: orgo suffcit ad redenda praemium ex iustitia distributiva.

Maior est certa I nam praemium ut prenuum non est futu

tum , sive absolute, sive concliti a te, nisi ex voluntate Dei absoluta , sive conditi ala conserendi praemium nitramitim, qua posita, de adimpleta conuitione, in Lilibi litet consertur ipsum praemium , ut supponimus ex clictistra'. 3. Ae Minor vero probatur .' nam voluntas Dei conserens gratiam ut principium merendi, etiam est v luntas concilii ata constitnendi opera gratiae meritoria rnam principium merendi ut tale nequit se explicate in actu secundo nis in operibus meritoriis sol maliter ut taialibus ; sed opera mei totia forma litet ut talia consti . inunt praemium ni ah tute futurum I ergo voluntas

conserendi gratiam ut principium metiti constituit illus

ututum eo ditionate.

Ex quo patet , voluntatem secundam supra mo moratam susscientem esse ad metitum de condigno,&ad illud retribuendam e et iustitia distributiva nam eo ipso, quod Rex statuat distribuere na, siue propria si .e communia non solum ni Dominus, sed ei iam vi Iuclexu m a attem

283쪽

I. XIV H esseta sus Gratiae. Di p. IL H Merito busi.

allenta proportione meritorum, veth illa proponit ut, reamia. ergo potiori titulo D us, hoc modo pio m. Petis glotiam claudam benemeritis . proponit illam ut praemium, quia voluntas ejus est omnino immutatilis et feci si Deus habet voluntatem remunerandi bonis pro

Biis bona opera iustorum, vult distri huere illa non ut ominus, sed ut index, alias donatio illa non esset

proprie remineratio , seu distri hiatio, sed gratuita collatio: ergo ad meritum remunerandum a Deo ex iusti. ita distii hutiva satis est cliὐinum propositum de remunerandis honis operibus, dummodo adiit revelatio illius nota, aut implicita. clo secunda pars non minus liquet ex Π Τhom. 2.2. quaest. io ait. i. ad a. his uerhis. Retia tro prosae r onatis tert,ner ad itistitiam remm ratιυum, quando attenditών sectierim debiram segese, rata s Iners firmetur , ut tantum ινο tanto retristior . eigo iuxta Div. Thom. ad praemium remunerandum ex iustitia commutativa non sufficit quodlibet propos tum ex parte Dei, sed etiam pro animo illius pacto firmata, quam adesse desacto tenent communiter Theologi . Quod magis constabit ex dicen.

dis 3. pari. dum agemus de satisfactione Christi. s. III. inrosia δεηtentia nostris assertinibus. η Α 'Duellas triplirem eonclusonem stabilitam

ax . I. sentisnt Auihores relati num. 28. In

quorum ravorem potist atqui petimo nonnullis testim, niis Div. Τhom. oeductis ev li, is Sent. praecipuhex 4.

ros beatos mereri praemium accidentale & damnatos poenam etiam accidentalem . Ibidem dist. ai. quaest. I. uri. g. quaestiunC. I. ad 4. quod homo , dum est aliquo motio in statu viae , potest habere meritum alicuius praemii accidentalis, Et lueo in pureatorio potest esse actus metitorius quanto in au remissionem culpae venialis. Item in I. clist. I. quaest. a. art. a. affirmat quod An. geli Nati sunt in statu merendi. Et in η. clis. ης. quaest. I. art. q. quaestiunc. I. ait, quod possunt in beatitudine Proscere. Et tandem I. pari. quaest. Oa. ait. s. aliisque

an locis, quae refert Belgo mensis in sua Tabula Aurea cludi I R. inquit, quod Angeli beati statim post primum

actum metit otium fuerunt beati; sed in nostra sentemeta non solum in primo instanti meruerunt, sed etiam an secundo. ergo in hoc secundo instanti meruerunt, re suerunt beati. Immo quodlib. s. art. 3. a firmati, quod Angeli in eodem instanti metuetunt , dc fuerunt Nati . Ad primum, di secundum testimonium responde. eur, qu Ou D. Thom. vel non loqvehatur ex propria sententia, sed ex sententia antiquorum Theologorum, tit ibi satis insinuat.' vel retractavit sententiam in locis relatis num. I. dc 3 a. Vel tandem die cum Bergomen. si vhi supra cludi i 37. quod Angeli non merentur me.

rito proprie uicto, sed improprie, idest quas per modum

Coo itionis , qtra aliquisse dignus alitio Iscut dicituri Mn cres ιυιami digna erat iis eris. Et se Angeli per minu leti a nobis exhibita dicuntur mereti gaudium accidem tale Ad terrium, ecqιaritim eisdem modis respondetur, Demph quod loquit ut ex se tentia aliorum, vel quod te ractavit sententiam loco citato ex I. pari. scilicet quaest. 4ba. Ad qtitutum respondetur . quod loquitur de actu meis vitorio plene deliberato, qualis suit, quem elicuit Amr ius honus in secundo itinanti, non cle actu primo u Cumque metii otio. Ad forum dicendum est enim Ber nomen si cludi quod Div. Τh m. loquebatur secum cum Opinionem aliorum, quam ipse I. pari. quaest. stiari. q. & s. ad a. non tens t.

a Arguitur secundo Nam anima in primo instanti

separationis a corpore poton m'reti.' ergo math exclu. simus pix dictum instans a statu vir, seu a statu meren di . Anit cedens probatur . Τ iam quia martyr meretur laureolam marinii; sed non ante mortem, cilmad ra. tionem mali; tii requiratur, quod mors vete, & cum effectu seqi iur . ergo anima potest mereri in primo instanti separationis. Tomi etiam .' nam potest accidere,

quot homo adultus iri primo instanti tisus rationis sit

in peccat m 3rtali, & post a confiteat ut cum sola at triticine, de ante absolutionem amittat usum rationis, de

postea absolvatur ; sed iste meretetur in ptimo instanti

separationis animae ; alias consequeretur gloriam preteis e per modum haereditatis, di non per modum Cotone, cum in vita nos haberet ullum actum meritorium I ergo. Τtim denique I nam non minus requititur ad hoc , ne

justus se disponat ad remissionem peccati venialis, Ecati recipiendum augmentum gratiae , quam ad mmendum tale augiamentum, Ac remissionem . sed anima puris gatorii se dispodit ad utrumque.' ergo. Ad hoc argumentum respondetur negando antem

dens. Et ad primam probationem dicendum est quossent Christus praeoccupatur alia probati non meris Dit per mortem infacto esse sta in fieri, ni docet Di.

Thom. 3. pati. q. IO. art. o. ita martyr non metetur preipsam mortem infum esse laureolam martyrii , sed me

voluntariam acceptionem illius ante mortem elicitam, ad quod requititur ner modum conditionis, quod teipsa sequatur mors, niti miraculo λ impediatnr, quia tunCetiam meretur laureolam martyrij, dummodo perseveret

in fide usque ad mortem, di moriatur in gratia. Ad δε- ecivdom: Respondet ut posse concedi absque ullo ine n- venienti , quod adultus in illo casu consequatur gloriam per modum haereditatis. Aa tertiam: Respondetur , quociactus charitatis, quem anima purgatolii elicit, est ex natura sua physica clispostici gratiae , At angmenti illius

uxta intensionem ipsus actus, de gratiae. Pariterque est forma ineomposthilis eum peccato veniali. ideoque non est mirum, quod disponat ad utrumque effectum. Cς-terumque meritum convenit illi accidentaliter , de ex dispostione divina, iuvia quam te qui titur status viae durans praecise usque ad mortem exclusi vh. Et hae rati ne non potest mereri post sui separationem a corpore. 4I Contra quartam, de ultimam conclusionem stat Vatquer cum alii; sociis, ut vidimus num. 37. Et arguitur in imo ex D Thom. supra quaest. et . art. q. ubi do tactum, inquantum est bonus, vel malus, ha te rati nem meriti, vel demeriti apud Deum, hasque rationes esse proprietates honi, de de mali; sed esse honum competit actui independenter ad ordinatione extrinseca Dei rergo independenter ah ea est metitorius apud Deum Et confirmatur. Nam ad meritum de condigno sucscit, quod merces tribuatur ei ex iustitia disti thnt tua , sed adhocnt Deus tribuat mercedem ex iustitia distit tiva, non requiritur ullum pactum , aut ordinatio ex pariste Dei. Minor probatur: non requititur debitum ex paritε Dei ad distribuenda praemia, ut docet D. Thom. a. dist. 27. quaest. I. art. g. ad η his verbis: Ia justi id dum

ctrina ea plicatur exemplo Ducis exercitus, qui s polia inimieorum sibi ex iure attinentia distri eret an milites, qui strenuὸ pugnaverunt , servata proportione suorum metitorum .' absque ullo enim debito ex parte ipsus exerceret actum iuititiae distri hutivae. Idem conti erexin eo. qui ex bonis suis vellet premiare Poetas, qua elegantiora poemata scripserunt in laudem alicuius sancti, nulla pexcedente promissione, proportioneque servata retenim talis proculdubio ea distit hueret absque ullo uehi. to , non praecish nt dominus, sed etiam ut Iudes , ex justitia distributivar ergo neque requiritur pactum, aut ordinatio ex patie Dei ad hoe ut tribuat mercedem ex iustitia distributiva, cum nullus efficiatur debitor alter. nisi ex acceptis, vel promissis. Ad argumenti relpondet ut, D. Thom. soldm intendere actum honum habere rationem meriti apud Deum , si adsint aliae conditiones ad metitum necessariae , inter

quas est status viae, et quod operatio hona si in ohsequium Dei, ut d et i ple D. Thom idem 3. pari. quaest. 19. art. 3. Pariter er o requiritor ordinatio Dei , quia praedictiis actus aliis titulis est illi debitus. Potest tame audi, quod meritum in actu primo est proprietas actus

ni honitate condigna cum praemio, secus vero in actu secundo. Ad eonfirmationem respondetur concidendo malo rem ; de negando minorem . Et ad eius probationem cum authotitate D Thom. compactam, dicendum est, dupliciter posse Deum ordinare opus meritorium ad praemium: primo, itant ordinatio sit praevia ad opus m ri otium t secundo , itant praesupponat opus merit

rium, post cujus praevisociem statuat praemiare opus

284쪽

DG. III. Au ad meritum apud Deum requiratur ex parte oc.

praevisum. Inter quae haec est differentia, quod onos uri. mo modo inclinatum in ipsa sui elicientia aequirit jus ad praemium: de hoc est debitum operi, de Deus , licet

nora constituatur ah luth debitor nobis, fit tamen sibi Vel tuae citclinati a debitor . Ceterum opus posteri tenoclo ordinatum, in prima sui elicientia non acquiritius ad in mium, nec est meritorium; postea vero ex vi orisclinationas subsequentis fit meritorium. Et in hoc sensucoc et D. Thcim. quod is isse in disti virima non re inrepratu deluti ea terre ejus, qua LIMAiae, ut liquet in exemplis allatis siquidem Deus non movetur ex condigni. ea te operis meritorii ad illud ordinandum ad praemium 1ed ex puta liberalitate. Chimaericum tamen est opus memorium a pus Deum sne una, vel altera ordinatione,

α absque debito ex parte Dei otio saltem ex sui orta

ratione.

Arguitur secundo . Nam per hoe , quM actus

procedat a gratia media charitate , est metitotius uitae aeternae in actu secundo: ergo non requiritur pactum, eu ulla promisito ex parte Dei. Antecedens probatur, tum quia talis actus en dignus vita aeterna ; sed nihil aliud requiritur ad merendum in actu secundo: ergo per hoc praecis , quod actus procedat a gratia, & charita. te, eli metitorius vitae aeternae in actu secundo. Τtim ei iam: nam quia gratia est condigna vitae aeternae, tri. hiiv ius au illam per modum haereditatis; sed non minus condigna soni uitae aeternae per moclum coronae opera in charitate facta: ergo.

Coo fit matur primo Nam eo ipso, quod homo sit

elevatus ad finem supernaturalem , per operationes a gratia elicitas tendit ad consequi ionem gloriae ut finis propriι independenter 1 qualibet alia extrinseca ordina tione; sed per operationes, quibus movetur ad cons quendam a Deo gloriam per modum finis, verε meretura alem finem. ergo homo independenter ab aliqua o di natione extrinseca verε meretur gloriam . Maior est D. Thom. supra quaest. a. art. a. Ac quaest .art. T. Minoe vero probatur primo ex ipso Ang. Mag. Tum loco ultimo proxim/ citato, ubi ait, quod homo consequitur alitudinem multis motibus operationum, quae merita dicuntur. Tum in praesar t. l. incor ubi docet, quod homo consequitur ὰ Deo μν Lam operationem quos merce. dem, ad ρtiou Deus ei virtutem Nerandi deptifatiis e Aut etiam

es in otiis erearinis. Secuntio.' nam illud honum , quod aliquis . consequitur per suum laborem dicitur mereri, quamvis nulla ordinatio praecedat. & in hujus si numae hypocritis largientibus eleemosynas, ut ab hominibus honotentur, dixit Christus Math. 7. receperane m/rcedem Ddm, quia consequii sunt finem, quem intendebant, esto nulla praeces1 crit ordinatio ; sed merces , & meritum

sunt correlativa.' ergo.

Confrmatur secundo. Onia ni nnus homo merea apud alium, latis est, quod operetur in obsequium allius ipso coasentiente, vel non contradicentes s enim paup r, qui solet operas suas locare, laboret in vinea alterius , ipso consentiente a meretur ver/ praemium, quamvis nulla ordinatio, seu pactum praecesserit ex pariste domini I ergo etiam homo merebitur apud Deum,s operetur in obsequium illius, ipso non solum conse tiente , sed praecipiente , aut consulente, esto non ia. tticedat pactum. . Confirmatur tertio. Nam ut actus malus si deme eitctius, non requititur ordinatio ad poenam: ergo nec actus honus, ut sit metitorius. η Confirmatur ultimo. Nam multi ignorant praedictam ordinationem, seu pro . missionem ς & nihilominus meretitur : ergo non est om ice flatia . Patet consequentia I chm haberet rationem contractus, qui debet contrahentihus innotescere . Ad argument. respondetur negando antecedens . Ad cuius primam probationem dicentium est, quod ex cli. gnitate operis procedentis a charitate tantum sequitur, quot sit metitorium in actu in imo, secus vero in actu secvudo, ut liquet in acti hus an mae separatae, & noti ficatae, necnon in operibus Christi Domini respectu re demptionis coemonum. Unde signum est, quod ad me ritum in actu licundo, seu ad iacquirendum jus ad Ummium requitii ut lex divina orditiam dilacio tale opus E- ad praemium, ex cuius desectu opera recensita non s1n

Deus de pote tia absoluta potest statuera

i, py ritionem dicendum , quod stra RVI Q vi λm aeternam titulo coanatu.

potentia absoluta habenti gratiam dene arμt I,ἐtim

aeternum . Idemque dicendum est , si Deus 'denegaret

tentia absoluta denegare gloriam et , qui desacto ill mmeretur.' quia, ut inquit Apost. a. ad Timoth τυπ Mnet, seipsum mare mirmi est. Ad hunc sensum etiam . , qti a peri bus ex gratia factis debetur glo ria titulo connaturalitatis, traut ii justus eliciat actis charitatis ut octo, conseratur ei per modum haereditati:

ut octo. Non tamen pollunt habere ius meritolium ad ipsam gloriam per moestim coronae nisi accedente pacto. Ad primam confirmationem respondetur uermittendo maIorem, modo proximε insinuato; &cando

D. Inom. in illis duobus testimoniis loqui defacto &secundum praesentem providentiam, in qua existit Oria clinatio & promissio conterendi praemium propter o vera

hac suppositione homossersu peth -ri V URR notibus meritoriis. Et quod tuesit sensus D Thom. constat ex testimonio allegato eThac quaeli. & art. I. ubi ante verba relata inquit Ee ideo mervum ho-- apud Deum esse totest ni di inua ori-ωγυ. Ad s unciam τά- Pondetur negando antecedens . Nec verba Christi alia quia convincunt 2 quia sicut opera hypocritarum sunt in Obsequium illius , nisi intercedat pactum , aut lex aliqua positiva a Republica imposita , quae gerat vice

naturali ad distribuenda diga praemia , homo nex. i. LUV x x J. Rd Praemium in ut legit natu fieres Sed hin adhuc vim sunncit, ut meritum sit apud Deum, quia est supremus dominus operum nostrorum, quς illi plζribus titulis sunt dedita, 6c propterea aliua pactum necessarium est. inimo tota die at raret in vii ea Pauli absquctri . i. ΣΦ et ζ is P ulu reddere justis pretium, quia posset putare illud opus esse gratuitum

beneficium, ve irin satisfactionem alleuiu, sely nevolentiam 'h-Mus amicitiam, te

confirmationem respondetur negand antecedens: ut liquet in peccatis damnatorum , qui ratio ne illorurn non merentur Panam ex desectu ordinati nis, α Iegis diuinae. Pro quo videndus est Div. Thom. II. art. q. ad a. 'I Respondetur secundo conceiacendo antecedens; Ac negando consequentiam . Cuius

disparitas est , quia meritum aco uirit jus ad Wςmium , quod respectu Dei nequit fieri absque pactoi sius, qui: nostra bona opera sent ei pluribus titulis oebita vi vero peccans non acquirit ius per suum demeritum M poenam seu potius illuci tribuit Iudici, ut illud puniat, quatenus diminuit honorem alterius, maxime Dei oc

a. . . V N maxime Dei , α sup emo gubernatore nascitur sine ullo alio pacto lus au pnniendum . v Ad ultimam C n- Irmationem respondetur , quod omni iustificato suci. Cienter innotescit promissio Dei de remunerandis meritis rcum sit necessarium simpliciter ad silutem credere,quoa inus en, & remunera toe .

DUBIUM IRAu aliquis sine gratia mereri possistitiam aeternam P

43 DR aeter consiliores aci merendum requistas x duobus dabiis praeeeci. enumeratas, cle aliis cluadus solet apud Miliores controvetti, nemph de ne.

285쪽

ehssitate gratiae habitualis , & ordinationis honorum ope tum in Deum p r charitatem. De quibus tantum uis putavit Div. Τ m. arti a. & q. Et ut suo ordine proce. clanius , peius agendum est de necessitate gratiae, quod in hoc dubio m namus. Circa quod primus erravit Pelagius dieens meritum vitae aeternae fieri posse viribus niturae absque gratia au. illatit8. D inde Michael Baju pio 8ost. t inter pro. Rhiptas a pio V. Ae Gregor. XII l. aiebat , quod Opera Moa a filiis adoptivis facta noti habent rationem meriti, ex eo quod fiunt per gratiam habitualem, sed praecise ex eo quod sunt legi consona. Et in proposit. 15. ad dit , quod meritum non consistit in eo. quoci quis habeat

gratiam, sed in eo praecish quod obedit legi. Unde pii.

anus error a Trit, quod ad meritum non requiritur gra.

aia habitualis, sive in statu naturae integro, sive in matum a diu ς corruptς. Secunda sententia asserit, quod licet de lege ordinatia gratia habitualis sit necessaria ad meti. tum de eondigno, secus veto de potentia absolata. Ita Motus in a. clist. 17 quaest. a. Nominales ibidem, fle Neclina in praes. qni loquuntur etiam de operibus praecish nais ruralibus . Onibus suffragatur Suater tib ta de Graticap. i4. loque is tantum de operi s , quae possunt & m. auiit sieti ab auxilio supernaturali. Atii tandem asserunt, quod gratia hahitualis non est necessaria ad meritum cleeongruo, lichi sit necessaria ad meritum de condigno. Pio qua potet reserti Serna in suo perpolito traei. d. Aterito, ubi defendit, primam gratiam sive auxiliantem, siue habitualem poste cadere sub merito de congruo adline respectu operum naturalium . Quod si consequen. ter procedat, is ipsum docere. debet de vita aeterna. intimo foreneia docet, gratiam hahii ualem esse essentialiter necessariam ad meritum, sive condignum, sive de cov. Eruci vitae aeternae. Pro qua si Sententiis mara tribus assertientias emetiata.

45 Icendum est primo, gratiam habitualem de

lεge oedinaria esse necessariam ad meritum de condiguo vitae aeternae, sive in natu nati rae integrae, sive in statu naturae corruptae. Ita omnes Citholici ex quibus plures asserunt esse de fide. Et merito, quia col. ligitur id amith ex sacra scriptura. Tum ex illo ad G1- lat. s. & 6. In christo Iesi ne e rariti so aliquid vitii: rsed fides , qua μν charitatem operatur. Tum ex illo Ioann.as. Stetit sarmes non Iotes ferae fr Eiam a semeroso . his monserit in iste , se nec vos nis in me manseratu spei gra. etiam jostificantem. Τum ex illo Ioann. Ais quia re. Matus fuerit ei aqua, o Spisit functo , non potest introire in

νegniam Dei. Tum denique taliis testimoniis missis ex

sim : UMI mUi modo2. Idipsum d/finiunt Cone. Mileuit. ean. s. Araus a. n. 38. & Trident: sess. o. cap. 16. ubi docet, sine gratia habituali , seu iustificatoriam opera nostra non esse Deci grata, & meritoria. Et can. a. ita definit : Si qui, dix/rie ad hoe filum dιυinam gratiis per Iesum Christum dari, Q

ana bem M. Idem etiam eonstat ex hulla Pii V & Gieg. XIla. ubi damnatur oppositu et tor Michaelis Baii. Idem passJm docet Aquila DD. August. praesertim in Enchirid. cap ros, ubi uocet , quoci adhoc in statara totae integrae sine gratia nee rune iatam Maeum meritum

esse potuit. prosper ati capita Gallorum cap. o. & D. Thom. io pras art. a. Et prohat se ratione D. Thom. Nam ad meritum de condigno requiritur praeordinatio divina sed D us detege Ordinaria non praeordinat ad vitam aeternam opera

facta ah homine non existente in gratia, si se in statii na turae integret , sive in statu naturae eorruptae e ergo gratia habituali, de lege ordinaria necessaria est ad meritum de condigno vitae aeternae. Minor probatur e smaior constat ex uiciis d . praee.ὶ nam Deus de lege ordinaria non ordinat actum aliquem ad id, quod excedit proportionem suae virtutis, quia ad movidentiam Dei ordinariam spe

ctat, ut nollus agat Ditta suam virtutem; sed vita aeterisna excedit non solum proportionem naturae creatae, sed etiam quamlibet virtutem adhuc supernaturalemiasta gratiam, et eliaritatem. ergo Deiu ue lege ordia

ria non praeordinat ad vitam aeternam opera facta ab ho .mine non exist in te in gratia. Et confirmatur pro homine existente in peccato ratione secunua D. Thom Nam homo, dum est in pec- Cato, est dignus poena aeterna , tu meretur privari vita aeterna seu saltem de lege ordinaria repugnat, quos

praeordinetur ad vitam aeternam, clum meretur ea Privari, aliis de lege ordinaria posset debeti vita aeterna,& privatio illius : et o homo existens in peccato nota

potest de lege Ordinaria mereri de condigno vitam aeterisnam; sed peccat iam saltem iuxta praesentem,& commuis nem providentiam non potest auferri nisi per gratiam habitualem: ergo homo in natura corrupta non potest mereri de con igno juxta praesentem providentiam vitam aeternam sine gratia habituali.

47 Dicendum est sicundo, hominem sine gratia habituali non posse adhuc divinitus mereri de condigno vitam aeternam. Haec concluso non leviter colligitur ex D Τhom quaest. 27. δε in h. art. a. ad η. ubi sic ait: DLcendum . qtiod choritas non susis et ad merendum hontim et er-hum , nas praefuit sta Monestate merentis , qtiae est ter gra. tiam. Et hanc tuon itatem per gratiam ut praecisam ab idoneitate Opetis ide qua duh. seq. statuimus ut condi.

tionem necessat iam ad meritum vitae aeternae.

Et de homine existente in peccato mo tali ex pro ximh dictis patet. Siquidem per peccatum mortale h mo meretur privari visa aeterna : emo ut faciat si hi illam debitam ex justitia , ut par est ad meritum de condigam opus est, quod eius meritum vincat, & excedat demeti. tum peccati mortalis, proindeque mereatur de conligo te minionem peccati; sed hoc est impossibile adhue de pothntia D i absoluta , ni supponimus ex dicendis traei. da

Into ν nat. disp. I. ergo repugnat, quod homo existeos in peccato mereatur de condigno vitam aetetnam. Neque

in hoe immotamur, quia suarius, & alii ad vetiarii in

hac parte nobiscum conveniunt.

De homine vero carente gratia, & peccato, qualis esset homo in natura pura exiliens, aut i a natura inte. pra, sive elevatus praecis/ aliquo aukilio actuali tran seunti ad effrienda aliqua opera sapΡr. aturalia, osteniso itur ratiotis gentrali desumpta ex D Thom art. a Nam homo ille, qui non est ei pax cons quendi absolute vi tam aeternam, incapax en etiam ad illam ira tendam da condimo; sed homo exiliens sine gratia habituali inea. pax est consequendi absolute vitam aeternam: ergo non pot-n illam mereri de condigno Major est certa . nam metitum de condigno debet respicere praemium saltem ut possibile . Minor vero probatur nam radix unica vi

deiidi, & amansi Deum super Omnia est g alia habitu a. lis: unde sicut disp. praeced. a num 35 cist ndimus, reis pugnare adhuc per potentiam Dei absoluta ri hominem eiicere actum charitatis sine gratia habituali, ita repugnare debet , quod sine iit, eliciat visionem beatificam propter maiorem eius persectionem, quae non p-iit igaci. hilius principium: ergo homo sine gratia habituali ia. capax est consequendi absoluth uitam aeternain Et confirmatur. Nam dato, quod homo absolutast ea pax vitae aeternae sine gratia habituali ; re quae tamen auhuc per potentiam Dei absolui im, quoa st capax illius per modum haereditatis sne illa: erRo aliam

repugnat divinitus, quod sine gratia habituali sit optet

gloriae per modum coronae Antecedens eu certum: a .raati tribuendam homini gloriam per modum haerelliai;s indispensi h liter requiritur tanquam fundamentum jussitationis ;&scnt repugnat, quod aliquis sit filiu . quio sit genitus, ita repugnat, quod sit haeres, qui u lit filias, iuxta illud a Galat. 4 Nou enim rere Bares si us auii es o LMM. Filiatio autem, sicut & petieratio spitii talis,

intelligi nequit absque communieatione naturae clivi ne i gratiam habitualem, ut probatum manet lia' praec. disp a. a num. qO. Consequentia vero probatur Nam ni homo sit ea. pax gloriae per modnm coronae, etiam dehet esse capax

tribuendi jus, & debitum justitiae ad consequendam nici. iam . sed praedictum ius & dehi tum eκigit essentialiter pro fundamento gratiam habitualem : ergo scut fine gratia habit nati homo est incapau gloriae pet modum haereditatis, ita est incapax illius per modum coronae. Minor I .hatur: nam jus metitorium pertinet saltem ad iustitiam cli. stibutivam ratione cuius bona eommunia dividuntur in. ter partes com cala, scivata proportione inter illas un. de I

286쪽

Dub. IV. An aliquis siue gratia mereri post Etam aeterram Θ 179

do, ni beatitudo st d,bita homini ex iustilia distributi .a,

debet computati a Deo inter bona communia , quamvis sit propria Dei, si enim computati non valet inter ho-na communia, nequit dari locus ad ius , & dehitum tribuendi illam ex iustitia et atqui vita aetetna nequit comis putati adhuc per potentiam Dei absolinam inter hona communia, nis supponat gratiam, & charitatem , qua homo privati vh fit amicus Deis etenim ratione amici riae hora amicorum fiunt communiaὶ ergo ad ius me. ritolium , & debitum ex justitia requiritur essentialiter pro fui amento gratia, & charitas. Quam ratiotiem paucis vertis propo iit D. Thom. nΦ uill I s. quas .

I. art. 3. quaestiunc. q. ad a. ubi ait: Et adeo nianum optis no stium ex quantitate Itiae boniratis habet, q M ahquid moe istis, sed ei vi eborituris, qua neu ea , q4M sunt a corum, esse eemmiania.

Confirmator secundo, permittendo gratis quod M. mo mist constitui praecie per acceptationem ex irinsecam Dei filius adoptivus, iustus , gratus, Et dilectus rNam ideo ius ad glotiam per modum hetleuitatis tune resultatet, quia funda inentum filiationis provenit ab existrinseco ex pura uoluntate adoptantis, metὰ passi. E se habente filici adoptato ; sed ius meritorium euentialiter provenit ab intritissem, ut contra Scotistas , & Nomi.

ales probavimus numer II. & hoc supponit clignitatem intrinsecam, quae absque gratia, & charitate esse non potest, ut videbimus audi seq. ergo. Per quod amas dant ui Scotus, & Nominales, aientes ; hominem peractus mei naturales, addita acceptati e , dc ordinatione eet trinseca Dei, posse mereri de consigno vitam aeter nam . Haec assertio magis roboratur ex uicendit clud seq. X taeendum eli tectio, hominem non posse auhuc diui altus meteri de congruo, congruitate proprie uicta , vitam aeternam sine gratia habituali. Hanc asseitionen n.iuimus e tra sonam, & alios Thomittas. Diximus

duplex aliud in hac linea propriὸ tale , dc eit illuu ,

quos ex parte actus importat aliquam proportionem,

di iunciatur non in sola misericoroia, & lihhialitate Gi, sed etiam in aliquo uehito inti inlico amiciliae , quae facit houa Dei esse communia, ui supra nos umcuit D Τ m, de ut inquit insta ait . o. ubia 6emo ia

Lhtatem . Alterum en tantum improprie & extrinsech, vel quia nos hahet aliquam proportionem cum piae. inio; vel esto illam habeat, iunciatur eius incentia in sola misericordia Dei. Assertio nostra proceo it ae me rito de congruo primo modo accepto . Quae tacith suacletur ex dictis tract. praee. olla. I. a num. aa. Nam homo siue per Opera naturalia , sive per opera sup-t tutalia nequit uisivi ius mereri ae c glucipi optiε loquendo primam gratiam habitualem: ergo nec vitam aeternam sine illa . Consequetitia est legitima. Et antecedens, quoci negat Setna cum aliis Thomistis probatur nam ad periclitium meritum aec gruo omni

no requiritur ius intrinsecum ianuatum in amicitia Dei: sed pro priori ad gratiam habitualem impossibili, ε stamicitia hominis cum Deo, ut supponimus: eigo per nulla opera rit est homo meteri ue congruo gratiam habitualem. Videantur omnino dicta loco citato.

f. II.

Fundamenta opinionis opposta.

ης Α D versas primam, & secundam assertionem

Ix arguitur ex Scoto . Nam opera nostra non sunt meritoria de condigno nisi ex ordinatione, & acceptatione extrinseca Dei, sicut moneta habet vasotem ex voluntate Priscipis; sed potest Deus aeceptare opera acta extra gratiam ; & ex tali acceptatione talia opera habere valorem suffcientem ad merendum de cood ignovitam aeternam, sicut Rex potest rem parvi valotis in. tinfeci acceptare an hoc, ut haheat aequalem valorem cum te maioris valoris intrinseci: ergo homo per pote tiam Dei ah tuta potest meteri de condigno vitam aeter. nam per opera extra e litatem facta. Ex hoc argumento sequit ut, si urgeret, quod homo per minimum opus honum morale possit diuinit ut me reti de condigno non solum vitam aeternam, sed etiam

incarnationem: liquidem si Deus potest supplete per ac

ceptationem extrinsecam valorem, qui deest operibu , non est, cur non possit supplere valorem infinitum te qui situ in ad metitum de condigno Incarnationis; quosa nullo audivimus . Quinimmo sequeretur , hominem inpura natura posse illam metεti, quod est intolerabile, utpote sapiens haetelim pelagianum. Respondetur ergo, quoci lichi ad meritum de eon. digno requitatur ordinatio, & acceptatio extrinseca Dei; haec autem ciebet suppo te .alorem intrinsecum in opere meritorio, ita ut pio peiori ad illam hoe sit meritotium de condigno in actu primo; & accedente pacto, si me litorium in actu secundo. Si enim non piae supponilur valor intrinsecus, & semesens, non potest inducere ius

ex iustitia, sed aliud late sumptum standatum in lihe

talitate, & misericordia pi miantis. Alia ratici eli in moneta, cui Princeps potest praestare valorem, qui ei deest, ut deserὐiat humanis coutracti hus: quia in ea solum quaeritur aestimabilitas apud hominet, undecumque proveniat. Maxim/, quia non est omnino certum, quoa Rinceps possit per se loquendo mollit nere monetam itate nou habente ualorem iuirinsecum sussicientem. 3o Arguitur sicundo ex suario: Nam au metitum

de condigno ex parte actus solum requiritur ualoe aequa. iis, cum praemio; sed opera supernaturalia facta ab ho mine non existente in gratia habent valorem aequalem cum gloria. ergo homo non existens in gratia potest per opera supernaturalia mereri illam de eoocligno Minor μι datur . nam praedicta opera eandem honitatem habent in homine non ex illeute in gratia, ac in eo, qui

illam habet; sed in homine habetite gratiam habent aequalem valotem cum gloriar ergo etiam in homina

non existente in gratia .

Solutio huius argumenti pendet praecipuδ ex dice dis cub. seq. a quibus tamen in ptaesenti in aescindimus, quia iuue iidem et ab eis potest praesens quaestio defenci . Dicimus ergo, quoci licet eauem opera supernatu. alia nominis, sive existentis in gratia, live non existenistis, sitit aequalis valoris ea palle operis, secus vero ex parte operantis quia gratia saltem extrinsecῆ tribuit huiusmo i operibus aliquem valorem, ratione cuius opusiclem En Deo gratum, & non sine gratia, iuxta illud Geties 3. Itis ea a Domantis ad Abel, o ad intinera eius . Mquod acceuit, quod opera amicorum in maiori aestimatione habentur, quam eadem opcra alicuius extrarimi. & ad hunc sensum opera in gratia facta ha otiumcientem valorem, quem noti habent in homine Deci

noti grato

si SEa dicet I si gratia est forma dignificans tam

tum extrinsece opera nostra, inquantum dignificat per sonam cotistituens eam gratam & Deo uilectam, sequi. t ut, quod habens malo em gratiam magis mereatur , esto opera illius habeam aequalem bonitatem inti in am, quia ita Ie babet magis ad magis, scuts disito ad is licatis ; sed hoc imo est aumittendum propter sententiam probabiliorem Τ hominarum, quam insta amplectemur,

asserentium meritu ca Ieris patibus noci crescere ex ma

toti intensione gratiae , &charitatis ergo gratia, praeciisso ius uxu physico in Opus metitorium, de quo cludi seq. novi conducit acl valorem intrinsecum meriti proindeque eiusdem valotis quoad hoc est opus idem super. naturale cum gratia , sue sinε illa Respondetur, nos noci intendere in hoc dubio, quod opus factum ab Existente in gratia per hoc praecise , deiciae pendenter ab influxu phuesico illius habeat dignita. tem intrinsecam lassicientem ad promerendum de condi. gno vitam aeternam hoc enim pendet ea alia conditi ne, quam cludi seq. stabiliemus au meritum uitae aeternae Solum ergo in praesenti intendimns pet suadere necem talem gratiet habilitantis, & constituentis personam Deo gratam, sine cuius dispositione opera adhuc supernatu. talia nequeunt proximE , & per uiam metiti condigni perducite hominem in vitam aeternam. In qua suppoutione neganda est sequela maioris P quia gratia tantum se habet per motum pure conditionis habilitantis subjectum, de constituentis illud inoportionatum in ordina almae in iantem, scillaet Deum,&in ordine aes praemium vitae aeternae: ad quoci peraccidens se habet , quod ho mo sit magis , vel minus iustus. Sicut in humanis ad

Deo metendum praemium statutum solum nobilitius, ut habitus militates, necessatio requiritui in merente nobi

287쪽

hilitans et qua supposita , maior, aut minor nobilitas per aceideus se habet,& solum attenditur per se qualitas meriti. Idem contingit in praebendis Ecclesiae Toletano ad quas requitit ut puritas sanguinis, & in beneficiis pa. trimonialibus, ad quae promerenda, per accidens se M. t , quod merens sit magis, vel minus patrimonialis hoe est ex nno, vel pluribus capitibus ,& alius Onan. iuravis doctus, si deest ei haec conditio, non poteli promereti beneficium. Axioma illud solii tenet in eo, quod se habet peria, & per mouum canta formalis intrin.

secat, non vero praecis 3 per modum conditionis me qkanoa, ut liquet in cogniti e per ordinem ad amotem, di in existentia per ordinem ad operandum. 32 At guttur testio. Nam unias homo potest apud alium meteti, tam εisi antea in sua gratia non extiterit: ergo mulio magis homo absque gratia Dei potest ab apio mεtεti de eoauigno vitam aeternam. Patet conse. quentiae uota liberalitas, & misericordia Dei excedunt in iustitium misericordiam ,& liberalitatem humanam. Confirmatur . Nam in humanis, casu quo quis pem miserit praemium liheranti filium suum a morte , vel captivitate, inimicus ejus , si illum liberaret, promere retur propositam praemium; sed Deus in omisit uitam a ternam opera misericordiae, & aliariam virtutum 1a. cientibus: et miniustus, si hac opera faciat, potest me.

eeti a Deo uitam aeternam. Patet consequentia, proptergationem proxime datam.

Ad argumentum, quod in propriis terminis pro. ponit Diu: Thom. in praes dupliciter respondet iuvia Uiversitatem non itisii, & iniusti. Quantum ad primum ait, quod homo habet a Deo virtutem henefaciendi per ejus gratiam, & ideo non potest aliquid mereti ,

misi prius trabeat gratiam ipsius . Unus autem homo non habet ab alio virtutem merendi, aut meritum qua di. sparitate potεst apud illum mereri, quamvis eius gratia antea non habuerit. Ubi D. Thirm. non intelligendus est de quacumque gratia seu planatur sol nlio; quae onscura

videtur I seu de stratia habituali, quia sola haec ha hilitat subj tium non solum habitualiter, sed etiam ab

solute proxime cum vita aeterna. Unde scu i ad Nome.

xendam cathedram non susscit ut dispositio Pollima, quod aliquis absoluth ignarus ex auxilio speciali transeun. at optime disputet de aliqua materia ; ita homo non est susicienter dispos ins per anxii inm transiens ad vitam aeternam, siti requiritur gratia habitualis, quae sola con nituit hominem inesse divino.Quantum ad hominem injustum respondet D Thom.ῆbi, quod Imile est vi homine, o de Deo da etiam homo

5 atio mereri xen; etes, quem ostenda prvis , mr Iati aciem Hreuertieris. Loquitur enim de praemio proprio amico

rum , uti est vita aeterna apud Deum. Unde scut inimi cus Dei nequit mereri illam de condigno , ita inimi

cus Ditius hominis , perseverante offensa & inimicitia, nequit mereri de condigno praemium humanum priptium amicorum, scut est convictus, & communicatio a miliaris, & secretorum revelatio, licet possit mereti praemia mercenariorum. Est tamen notahitis disserentia

quoad hoc inter hominem relat/ ad Deum, & inter onum hominem relath ad alium e quod unus homo potest de condigno alteri satisfacete, & tollere offensam illi irro gatam; qua sublata, potest etiam promereti de condi gno praemia amicorum , & tot te hoc contingeret in casu audia'o in confirmatione. At quia homo non potest de conuinnositissa cere procissenti gravi, necesse est, quod prius tecipiat gratiam habitualem, quo en reconciliati.

va, ad hoc ut meteatur vitam aeternam, quae , ut dixi, est praemium amicorum . Per quoci conuat ad const.

mationem .

s; Ultimo arguitur: Nam non minus requiritne ad

satis iactionem, quam ad meritum .' nam satisfactio requi. rii opus meritorium, ut docet DThom. dist i quςn. a. art. q. quςlliunc. 3. ad 3. ubi addit, quod poena purgatorii

non est sati, 'otia nisi large, idεst menc dehite solutio a sed satisfactio hinentialiter non dependet ex gratia , ut constat iti pleuitente, qui in statu peccati adimplet me nitentiam impolitam a Consessario, quo si non esset D.

disiactoeia, teneretur poenitetis, dum est in gratia, ite. tum adimplete . ergo nec ad meritum tequiritur gratia. Ex hoc a teumento, is paritas tenet i& vetitati in nititur , sequitur holminem existentem in peccato delicto,

Ac nou lolum de potentia absoluta posse mereti fine gia tia ; quod nullus catholicorum concedit. Respondetur

ergo concedendo majorem; & negando minorem. Nam , ut inquit D Τhom. in Supplem. qucst. Ig. M . Opperiere ςιod egera satisfactoria snt Deo uti epra , quod das eis Mami. ras I o adeo me Garitate opera friti non sunt satisfactorio . Ad inconveniens adductum dicendum est, quou insceμrum Conse flatii, & res prccepta possunt considerati cluispliciter, & quoad substantiam, et quoad illius finem,

ieu modum . Ptimo modo tantum dicunt opus tanta

menalitatis, quantae delectionis suit peccatum eo nis sum. At posteriori modo immetant ut finem inter alia

reatum poenae extinguendum. Ad hoc autem ut praecep.

tum Contessarii adimpleatur ahsolui , satis est, quos enitens poenitentiam a Consessario impositam exequa tui, ad quod per accidens se hahet, quod si in stati, peccati, vel non, & quod non extinguat reatum poenae rut liquet in aliis Ecclesae praeceptis, in quihus snis prae. cepit non cadit sub praecepto. ' Dissicultas tamen est, an praedicta satisfactio, recedente fictione, ex opere ope rato & in virtute sacramenti, & ut pars intenalis illius haheat suum effectu mi Ad quod assirmati vh respondent

in indis NN. Salmant. disp. 3. num. 8. cum Caietano. d oppositum docent tract 24 disp. IO. a num. 66 dc est consormius D. Τhom. in Supplem quaest. 14. art. 3. Quae loco quodammodo ad concortitam reduci valent,

s uicatur in priori loco loqui de satisfacito ue telinquente

aliquem effectum durantem usque adstatum gratiae nomin se, quoad ipsum effectum praecise modo explicat

a praeuietis P p. in posteriori loco, ubi omnino videndi

sunt.

DUBIUM V.

Utrum ad meritum de condigno vita memor requiratur aliquis in xus actualys gratiae mediae charitate p

olima, & praeeipa eo itio meriti de condigno,

ad quam prςcedentes collimant, est ordinatio operis meritotii in obsequium Dei praemiantis. Pro qua prae sens dubium instituitur, quod sub aliis terminis solent Αulliores excitare, videlicet An ad meratum e duum vitaeterve requiratur ordinario Maritatis Sed revela in idem

coincidunt, quia talis est ordinatio, qualis est influxus,& ulterius titulus a nobis p opositus est clarior, seu ant eius decisionem nonnulla supponenda sunt, ut ejus titulus magis elucescat.

Suppestis ras, o Domrum sntentia. 34 C Upponendum est primo, operationes iustorumo multipliciter posse ordinati aci Deum ut ui

timnm finem. Primo modo ex natura rei, & ex parta operis, ad modum quo suis intermedius connexul cum fine ultimo ordinatur ad illum & haec ordinatio vocatur ,

vir alis ; sed non habet locum tu praesenti, quia omnis peratio honesta est indissetens au hoe, ni referatur imDeum, vel ad proprium honum, quod est ultimus finis

peccatoris . secunda ordinatio en habitualis ex parte tam operis, quam operantis quia operans ratione graistiae , & charitatis habitualis est hahit ualiter ordina tus in Deum ollimum finem e & hoc modo omnes operationes iustorum ominantur talem in illum, necnota Peccata venialia, ut tradidimus enm D. Thom. tract. 8.uub. 7. Tettia Ordinatio est sermalis, quando scilicet himo per actum charitatis sermaliter existentem redinatactus aliarum uirtutum in Deum super omnia dilectum rct hunc modum operandi, utpote persectiorem, habuit Christus ia omnibus suis operation thus pertinentibus acialias virtutes, & eolem modo ordinatur co tritici Peris secta de precatit, ut traclit D. Thom. supta quaest. MDati. 7. ad a. Quarta, di ultima ordinatio est vittualis r& tunc accidit, cuando habitus, uel actus ehatitatis sor. malis relinquit aliquam fui uirtutem, media qua innuit in actus aliarum virtutum, quo pacto nequit influere in actus venialiter peccmrainosos: quia incapaces sunt non solum influxus actualis charitatis, seu etiam aliarum

virtutum

M supponendum est secundo, aliquam ordinati

288쪽

Dub. V. Utrum ad meritum de condeuo vitae aeternae regu ratur c . a gi

nem eharitatis ex praedictis esse necissariam ad meritum Condignum vitae aeterno, ut docet D. Thom. in praesari. i. ad a. Et rationem tradit supra quaest. 2 r. art. 3. Quia meritum . & demeritum dicunt ne talia in Ordine ad retributionem exitistitia: sed nec Deus, nec particularis aliqua persona, nee Rector communitatis tenetur Ex iustitia niti operatio ordinetur in obsequium illotum, Quia ad ipsos non attinet: ergo ni actio sit metitoria apud Deum, necesse est, quod ad Deum ordinetur. 16 Supponendum est tertio, actum formalem cha. eitatis esse essentialiter meritorium in actu primo proximo. Τum quia est essentialiter ordinatio formalis in Deum ultimum finem, quae est forma meriti, ut inter disputandum constahit. Τum etiam, quia ellentialiter depe det a gratia . Pro qnci videnda sunt omnino, quae diximus disput. praec. a num. 37. & Wςcipue num. HI.

Supponendum est quarto, orclinationem formalem charitatis per actum sermalem illius Mysce , & socre aliter

existentem non requiti necessario ad meritum de condi. no vitae aeternae. in hoc conveniunt uniuersi Theologi. Et merito: nam Deus promisit coronam glomae operan-

ethns propter Deum summὸ dilectum modo humano,&moraliter posthili: sed modus opera cli se aliter prop. tet Drum iam me dilectum non est humanus, & mor, iii et ponihil is, quia, ut ait D. Τhom quaest a. de Re ritat. art. ix. ad a. impossibile est moraliter loquendo, quod homo semper sit in actuali consideratione ultimitinis: hoe enim pertinet ad persectionem patriae: & in a. dist. q. art. s. ad 7. ait, quod omnia facete in gloriam Dei ex intentione actuali, seu sorinali talis finis non ea

praecept m, nec consilium , sed finis omnium praecept gum consequendus in patria: ergo ad meritum uitae ςteris arae non requiritur ordinatio sermalis charitatis. Adia: Ni ordinatio tantum virtualis est suffciens ad celebrandos contractus, & ministranda sacramenta, nec non ad hoc, Qt quis dicatur relatus ad finem intentum , & eonsequa. tot fructum illius: ut constat in eo, qui ex voto, aut

nitentia imposita a Confessatio iter faceret at uilitandum corpus S Jaeo hi Apostoli, ad quoeum effectum satis est , quod ha erit a principio intentiociem sermalem, dum

modo hae perseveret virtualiter in toto itinere, ut re vera perseverat , nisi formaliter retractetur ergo similis ordinatio satis est ad meritum condignum vitae aeternae

37 Supponendum est ultimo, gratiam principalius

esse principium meriti per charitatem, quam per fidem,& alias vitio tes. Ita communii et Thologi cum D. Τho. in praes art. q. contra Altisodor. lib. 3. Summae tract.

s. cap. uni . quaest. t. Et probatur ratione Ano. Praeceptinam actus humanus habet rationem merendi inempe ex divina ordinatione, & ev parte liberi arbitriiὶ inquan. om homo agit per sh propter finem; sed ex utroque

capite gratia meretur principali iti per charitatem. ergo. Minor quoad primam partem probatur: nam actus charitatis principaliils ordinat nr ad vitam aeternam sicut in Deum ultimum suem, quinimmo per illum ordinam tur in illum actus aliarum virtutum: ergo ex parte oldi. nationi di vinae mincipalius habet rationem meriti actus charitatis , quam actus caeterarum virtutum . Quoad secundam etiam ostenditur: nam ex parte libeti arbitrii

ille actus est magis meritorius, qui est magis honus , &voluntarius: sed actus charitatis est hujusmodi: nam id , quod amore facimus, maxime voluntati/ facimus, &charitas est principium amandi Deum de honitate mo. rati non dubitamusὶ ergo etiam ex parte liberi arbitrii est

magis metitorios. Aader Nam propter quod unumquodque

ea is, o i lud missis; sed ratione charitatis eximi actns sunt meritorii, ut in hoe dubio lath ostendemus: ergo ea est magi meritoria . 38 Confirmatur . Nam propterea gratis non esset principium meriti per charitatem , quia esset specialis virtus destinata ad merendum , scut datur ad satisfaciem clum; sed hoc est falsum. Tum quia id communiter ac serunt Theologi , cum quibus etiam NN Salmant. tract.

II disp. I. nti. auea Τum etiam, quia ratio meriti est ratio generalis actibus omnium uirtutum, sentactum honum

esse laudabilem, & actum malum esse vituperabilem &demetit otium. Tum insuper, quia hae rationes sunt pro . prietates actus honi, & mali, ideoque non sunt Ohiecta spe. cialis alicujus virtutis, ant vitii. Tum deniquὸ quia ratio meriti , etiamsi reflex8 amet ne, seu intendator , non addit aliquam specialem diffficultatem , aut honitatem Tom. m. Peat Thest Suis. obiectivam, & propter oppostam rationem obedientia est virtus specialis, quamvis si conditio generalis actibus Omnium virtutum , α satisfactio petit etiam specialem

virtutem, quamvis divagetur per actus caeterarum uiris

utum e pro quibus videndi sunt citati P P. Ergo Qui

bus suppostis , circa hane cootroversiam non minus utilem, quam gravem triplex militat sententia , uuare attemae, & terita inedia. 9 Ptima exirema uocet, ad meritum de condignovit et aeterne sufficere relationem habitualem, quam omis es actus honi moraliter sive naturales, sive supernat s. rates hahent ad Deum ultimum finem. Pro qua referuntur Mag. Victoria , VaΣqueZ, Becanus, Torres , Neratius, & alii socii. Seonda extrema defendit, nullum actum sive natiiralim , sive supernaturalem esse metitorium de condigno vitae ςternet , nisi praeter ordinationem habitualem charitatis habeat insuper maina

tionem virtualom illius. Ita perpetuo D Thom. D. Boiana v. Scotus, Durano. Linea, & nobiliores Thomistae, quos reserunt, & sequuntur N. Salmant. in prss clis q. num. s. & fite per totam illam disp.& alii plures, quos non reserunt. Tertia , & ultima distinguit inter actus meth naturales, & supernaturales sve quoad substan tiam , sue quoad mocium ,& asserit esse necessariamor clinationem virtualem ad actus prioris genεtis, scus vero ad actus posterioris. Ita Meclina in praes io si te com ment. Montes, Serra Suare E, O viedo,& alii. In qua controversia, ut eum maiori claritate procedamu duas conclusiones statuemus, aliam pro actibus meth natura. libus, & alteram pro actibus supernaturalibus. Et ut a saeuiori hos incipiamus, proponitur mitti assertio ei ea naturales. Quibus alias addemus pro majori luee materiet.

6. II.

Primis o semiis negatria circa actus meri xatur es.

ω se Icendum est primo, quod sola ordinatio ha-dra dilualis gratiae, & charitatis, seclusa omni

dinatione actuali supernaturali , non sussicit ad meritum condignum vitae aeternae in actibus naturalibus. Haec assertio proculdubio est D. Thom. in a. diu. et 8. quaest.

I. art. I. ad q. ubi docet non lassicere, quod aliquis tam

tu,n in habitu Deum , vel charitatem habeat , ni Deus, vel charitas sit fini alicuius actionis . ergo nee suffcit adhoe, ut si meritoria. Patet consequentia: nam, ut osten sum est num. s. ad meritum requiritur , quod opus fiat

in obsequium praemiantis, & non fit m obsequium Dei, si acto non est finis illius G alias posset dici, quod me. catum veniale fit in obsequium Dei, quod est hiasphe

mum. Adhuc explessius loquitur diu o. qua n. unic. art. s. ad 6. his vertas: Adns est omnino habituam ordira tio ni vis in Detim: quia ex hoe, quod est in balisti. ntillas meretuν, sed ex Me M actu erreatuν: Ergo iuxta D. Τh. opus naturale moraliter honum non est meritorium per

hoc praecia, quod quis habeat gratiam , & charitatem habitualem. Cuius mens magis c stabit ex dicendis

e clusione secunda.

Et probatur primo ex scriptura sacra ' Nam nolla

operatio est de condigno meritoria vitae aeternae, nisi sit ex fide r ergo, semota omni ordinatione actuali su pernaturali , actus non potest esse meritotius vitae aeternae. Consequentia est optima. Et antecedens probatur ex illo ad Galat. s. In Christo Iesu neque cinuraeiso ali id vilet: rsed:: Mes, qua per charitatem Geralis : in quibus vel his

non solum denotatur esse necessarium impetium fidei, sed etiam charitatis ad metitum condignum vitae ae

ternae.

Confirmator hoe testimonium ex Trid. sessis cap. o. Dbi ait rIusi isti olfertiaei em mandatorum Dea, Psa is ipsa justitia pre orsi gratiam aecepta, comperante fide bonia operibus , erasitire, atque magis is feaAttiri Ubi in illis .ethis; me eooperante bonis ποιbvis, satis de clarat , concursum actualem fidei esse necessarium ad au gmentum gratiae, & charitatis; sed nequit iustos in lati-ctitate crescete nis per Moa opera meritoriar ergo iuxta

Concilium, impetium fidei est necessarium ad metitum

de condigno vitae aeternae.

Confirmatur seeundo ex D. Thom ad Haebrem ii lin. a. Siquidem ad merendam vitam aeternam i Cporiatet, quod ipsum metitum si quidam motus, quo ho mo tendat ad vitam aeternam tanquam ad terminum

N a ipsius

289쪽

ipsius m iit l, de ad ipsum Deum ni sin m suptena in. ratem; sed ad hoe necesse est, quos fide sup rnaturali

credat, quod Diux est, & quia remuneratot iit, ut ibi inquit Apost. his vel his . Credere eηim oportet accedentem ad Detim, quia es, o isquirentibus se remuneratαν sto ergo adem quoci prius.

Item probatur ex illis verbit Christis Domini Math.

s. si enim duuitis G1, qui vos diat'Ant , qtiam mercedem

his siti, in A ne o subhedes Me factant' Ex quibus vel his sic argumentor: Nam ad hoc ut dilectio naturalis a mi c rum sit meritoria , itae aeternae, Opus est , quod sit chri. siana, R oon similis dilectioni amicorum , quam ha

vent puhlicani,& eccat te a sed nequit esse dilectio christiana prout uillincta a dilectione publicanorum, nisi quoad substantiam, vel quoad modum sit intrinsecesu

p.rnatu talis siquid ira in publicanis, & peccatoribus dilectio naturalis amicorum, nisi depravetur aliquo in honesto fine, etiam est bona moraliter . ergo opus natu Tale , s clusa omni ordinatione actuali supernaturali prout diuititia ab habituali, nequit e sse meritoria vitae aeternae. testim bt Nam sciat aes m ritum hominis requiritur,

quod operatio sit humana , & propita hominis, ut distin xuitur a bruto saltem quoad modum operandi cum si hertate, ita ad meritum vitae aeternae opus est , quod actus procedat a iusto prout uistincto a peccatore, & pu.hlicano; sed operatio partis sensitivae , esto procedat sh homino non ii metit otia , nisi actitaliter procedat a ibero albi irio, mr quod disti .gnitur a tautor ergo ut

op ratio bona moraliter sat meritoria vitae aeternae, non

susscit, quod procεuat a justo; feci etiam requiritur, quod proe dat aheo ut iusso hoc est , quod gratia acia ualiter insuat in eam 61 Deinde probatur ratione fundamentali: Nam actos raturalis honus moraliter cum sola ordinatione habituali gratiae, & charitati , & siclusa omni alia ordinatio actuali sup rnaturali , est omnino inapi oportionatus cum vita aeterna : ergo nequit esse de condigno metitotius vi rae aeternae. Consequentia hil legitima r squidem ad me ritum de condigno vitae aeternae de hei dari proporticiaequalis cum praemio, ut constat ex dictis diab. 1 Ante Ceuens vero prohatur: nam actus mere naturali , & nullo modo intrius ch supernaturalis nequit esse proportiona ins cum finρ superna turtili, qualis est vita aeterna; seductus naturalis cum sola ordinatione habituali gratim ,&charitatis ,&seclusa quacumque alia Ordinatione actua li supernaturali, est mere naturalis . ergo est impropor et tollatus vitae aeternae. Major supponitur ex fide, docem te contra Pelagium homin m non posse vitibus solius matutae se disponε re ad vitam aeternam , dc illam conse qui, in quo sipponit ni actus mere naturales non esse Woportionato cum illa. Min e vero probatur : nam

seclusa omni ordinatione actuali supernaturali, & stante sola ordinatione habit nati gratiae,& eharitatis, omnis erat; a superna inralis manet otiosa , hoc est nulla gratia physicε innuit in actum natural m ; sed implicat actum adhuc quoad modum supernaturalietari, sectu so omni insusu actuali gratiae supernaturalis, seu hac manentectiosa -erto cum sola otuinatione habituali gratiae actus

esset mere naturalis.

5a Respondebis, quod actus nainralis, lic t non Q.Vrnaturalir tur phrsice per solam ordinationem habi. tocilem pratiae ,& charitatis, supernaturalietatur tamenino aliter, & hoc sum cit, ut constituatur ptoportiona-etus cum vita a terna. Sicut opera naturalia Christi Do mini ratione 1Etlandi divinae sunt supernaturalia mora. litor, & dignificantur infinite,& constituuntur propor. t tollata non sum ad prantia supernaturalia, sed etiam ad praemium smpliciter infinitum. S ci h dic evaso refellitur ptimo. ' Nam implicat ope rationem aliquam digniscari per gratiam adhuc mora. iii r, nisi haheat habitudinem aliquam intrinsecam ad

ipsam Daliam; si d irante ordinatione sola hahitnali ip

sius gratiae, operatio nullam habitudinem intrinsecam ei cit ad ipsam gratiam : erro non clignificatur moraliter per gratiam, n/c moraliter en supernaturalis. Maloe videtur c tia : nam, seclusa omni habitudine initio si ea ad gratiam, gratia impertinenter, & perscciden se ii, hel ad talem Operation m. Sicut a siclusa omni habitudine intrinseca Op rationis ad p rsbnam Christi, persona ipsus perace tu i si haheret aes illam eondignificandam . Minor vero prohatui: nam chimaericum est operationem importare habitudin m intrinsecam ad gratiam, s a gra. tia physeh non procedit ; sed , stante ordinatione sola hahit uali gratiae, operatio vere physice non procedit abeas ergo nullam habitudinem intrinsecam dicit ad gra

tiam .

Secundo. Nam propterea operatio Christi dignifi.

eatur moraliter ab infinita eius persona , quia talis ope. ratio veth physice proces it ab ea r operationes enim sum positorum sunt, & Christus nullam operationem potest elicere, quin titaturi ut se dicamus persona ipsius tan onam principio clijusvis operationis ; sed praedicti euasio Lapponit, operationem naturalem non procedere physic/a gratia: ergo nequit ab ea moraliter condignificat i. Roboratur hoc. Nam habitibus nullus meretur, nisi

prout eis, utimur, ut perpetuo docet D. Thom maxi.mὸ in hac i. a. quaest. 33. art. I. au 3. in dist. ηρ. quaest. 4. art q. quaestiunc. q. ad 3. & habitAtis titimis , tam is

Itimus, ut tenet vulgare avi ma: econtra vero nec Cliti

nus, nec alia persona potest elicere aliquam operatimnem , quin utatur ipsa persona ut principio illam elicien te.' ergo quamvis persona divina posset digniscare reo talitεe opera naturalia in Ordine ad praemia sup natu. talia , salsum tamen est, quod gratia nullo modo influens possit condignificare moraliter ea. Tertio: Nam operatio venialiter peccaminosa , nee non actu in indiυiduo indifferens habitualiter ordinatur

in iusto per gratiam; sed nullus dicet dignificari mo

taliter, & hoc modo supernaturali rari . ergo ordinatio praecise habitualis per gratiam insuffciens est ad condi

gnificanda supernaturaliter moraliter opera hona mota. ita naturalia.

Quatio sexplicatur magis praecedens ira pngnatio:

Nam dato, & non concesso, operationem meth natu. talem in iusto accipere aliquim vat rem moralem a graiatia ; hic autem non susticit ad hoe, ut illam eonstituat

proportionatam cum vita aeterna: ergo, nisi peςsupponatur aliqua ordinatio intrinseca, & physica su per natu ratis , manet talis operatio absolute improportionata cum vita aeterna. Antecedens constat in peccato veniali, &actu indifferenti hominis justi . Et consequentia proha.

tur: Ideo enim antecedens est verum, quia ultra val rem moralem gratiae requiritur aliqua hociitas moralis

e sumpta ab objecto, secundilm quod hic & nune opus

est consonum regulis motum.' ergo etiam requiritur bonitas supernaturalis desumpta ei iam ah ob ecto, & fine supernaturali. Prohatur consequentia .' nam per te a ametitum praemij utcumque non sufficit vasot moralis gratiet, seu ulterius requiritur bonitas moralis ' ergo acimetitum praemii supernatu talis ultra valorem extrinse.

cum gratiae requiritur bonitas intrinseca physica superna.

ruralis.

Quint A. Ad meritum de condigno alicuius praemii, requiritur, quod fiat in obsequium praemiantis, & quoaorclinetur a merente ordinatione actuali sormali, aut viris

tuali ad praemium; sed sine influxu physeo gratiae hahitualis , aut alterius doni supernaturalis nequit fieti in obsequium Dei , nec ordinari actualiter in vitam aeter nam .' quia nequit c nosci Deus ut finis supernatura

lis, nec vita aeterna.

sevio,& ultimo. Christus per opera piarὸ natura. lia, desine graiia aliqua supernaturali nequit mereri de condigno praemium aliquod entitati vh supernaturale erisgo nec purus homo cum ordinatione pure habituali gratiae habitualis potest mereri de condigno vitam aeternam . Antecedens supponitur in praesenti ex dicendis tract. denatia chrisi. Consequentia vero prohatur : Tum per falsitatem paritatis, cui maxime euasio fidebat. Tum etiam: quia si uulor infinitus desumptus a persona de t cessatio suppqnere valorem physicum supernaturalem, cur gratia non debet uel prς stare. vel supponere prodicium valorem; cum aliunde in Christo Misona pli; sice

non si otiosa in illa operatione, & gratia tithii physico

petetur, ut supponit sententia contraria

I. III.

hitualis media charitate in actus su perm turales esse simpliciter necessarium ad metitum vitae . te lac, proindeque eue necessariam ordinationem saltem

290쪽

vitinalem charitatis. Unde si per possitate, vel impossi-hile actus aliquis supernaturalis fieret ab homine susto absque ins uxu saltem virtuali etiaritatis , sive procede.

reta gratia . vel non procederet, non esset meritotius vi-ες sternae. Raee assertio est magnum robur praeceden tis ah eaque exclusimus actum so malem charitatis,

quia dependet essentialiter a gratia in xta dicta disp. praee anum. 3 7. Et deducitur clath ex ta Thom. in praesar

ubi ait: Misitiam Dita afrena primo pertinet da et ratatem, ad alias virtutes secundario , steti iam quod eartim anus aeMν itate imperantis. Et ad 3. ait: Fidei anus venere meri- raritia . nis fides di monem operetur , ut dicatur ad Guiliat. s. Sa δευν actus patientia , o fortietania non es meritorius,

nis ahquis ex charitate lae operet . Idem asserit pluribus aliis in locis in Tabula aurea ver h. Merritim num. II. Et prohat ut primo ex loeo citato ad Galatas : Nam actos fidei non est de condigno metitorius vitae aeterna , nisi actualiter μωedat a charitate o ergo idem dicendum est de actibus aliatum virtutum supernaturalium. Anteis

cedens probatur primo ex ipsis verbis Apost. dicentis , quod in Christo nihil ualet , nis fides γε μν eboritatem emotis: ergo nisi actui fidei actualiter a charitate proce oat , nequit esse meritotius. Secundo ex D AM. qui de fide, de operibus ait: Aperti a se plura restatis niburudesse fidem , rus rem quam definit Apost. ides quae per dile

M Huic rationi ea tam evidentibus testimoniis see.

matae potest responderi primo, per eboritatem non intelligi dilectionem , aut charitatem, quae est virtus theolo

rca, sed aliam dilectionem verae virtutis, & legis prout timore servili, quo aliquis legem adimplet distinguitur. Ita Geres intendens motare hoe nonanilis testimo. ohs Div. August sed truncatis. Secundo respondet suarius, qnod licet nomine Strinionis, & charitatis intelligatur theologalis non vero ut elicens, aut imperaus actum .secundum, sed praecise utra. dicans Ad fundans alias virtutes r Ad hae tantum ratione in homine justo omnes operationes supernaturales perti Oent aliquo modo ad charitatem theologicam, Ad potest diei, hominem justum operantem ex motivo supernatu eali operari per charitatem, quia operatur juxta regulas ipsius, & in ordine ad finem ipsi consentaneum.

Tettio, de ultimo potest responderi ex Varqnto, Apostolum, &M. PP. loqui in cish de dilectioise, seucharitate habituali. seu prima eva reiicitur: tum quia PP. & prcci.

pn D. Thom in praes exponunt de charitate , quae est virtus theolo alis. Tum quia Marius in praesenti cap.

gunt de charitate theologica . Τum deniquE: quia amoevit tutis, &justitiae procedit ex amore Dei, oui stactus charitatis theologalis: nam idem revera est veti Deo se vite in omni t , & implere totam legem, Ad voluntatem Dei, & noci ex timore servili, ae amare Deum super omnia ex charitate: & ita hie actus, Nolo fimiese Divὰre in omnIhus, ex intentione placendi Deo, est actus charitatis theologicae , ut docent communiter Theologi: ergo in

pridi iis testimoniis Apostoli, Et PP. sermo est de cha.

ritate theologica . secunda evasio adline essicaciti rejicitur: tum quia verba Apost. non possunt intelligi de charitate otiosa, seu non operante: nullatenus enim potest percipi, quod fides per charitatem operetur, s ipsa charitas nihil ope. ratur . sicut nequit intelligi, quod intellectus per volumtatem operetur, voluntate nihil operante. Τum etiam rnam aliquem operati per alium immetat essentialiter , quod ille vere operetur e sed Amst. dicit, quod fidet ni hil valet, nisi operetnr per charitatem : ergo nihil valet secundum Apostolum, nisi ipsa charitas operetur eum fide illam imperando. Tum cleniqu8, de simul explodi. auesnistra illa inteligentia aliarum virtutum in charita te: nam fides, de spes, v. s. non radicantur physic/ in charitate, itant charitas prius climanet a gratia, cum Oppositum contingat .' ergo solum radicantur moraliter in

ea, inquantism ordinat eas ad ollimum finem, & ratio ne is ins Oedinationis constituunt ni in ratione virtutum simpliciter: ergo dato, quod leuius Amst. intelligatur de radicatione aliarum virtutum in charitate , dgbet

charitas ipsa eum ipsis operari. Per quod robicitur tertia expositio. siquidem fide, iuxta Apost. per charitatem uehet operari , ni semetitoria; sed nequit per charitatem operari, s chari.

as remaneat praecis in ratione habitus, & non reducatur ad actum. ergo nequit intelligi de charitate praeci18habituali. Adde nam alia translatio, qua utuntur in

his uerbis Chrysost. August de Di. Thom. in praes dein alijs Amst. uerbis ejusdem capitis Am,osus, &alii

PP. dicit ur , sed fides, qua μν Διαostrem operatu : ergo minus tectὸ exponitur Apost. de sola charitate habituali. os Probatur secundo ratione fundamentali, deductaea D. Τhom. in praes. & insinuata num. 37. qnae potes 18digi ad hanc sormam: Quia nullum opus nostrum pG

test hahere vim de condigno meritoriam vitae aeternae,

nisi ordinetur in ohsequium Dei praemiantis tamnam itas nem operis, de operantis I sed si opera nostra lisperna. turalia procederent a gratia , Ac non a charitate , noci possent circlinari in obsequium Dei praeiniantis tanquam ad finem operis , nec operantis .' ergo insuaus gratiae media charitate indispensabiliter requiritur ad meritum condignum vitae aeternae . Consequentia est segitima. Et minoe est certa, quia sola charitas habet pro objecto D in m ut ultimum finem, & nulla virtus potest attingere obiectum alterius nisi ex imperio illius. Major vero prohatur ex dictis num. s s. nam nullus meretur dae digno apud aliquem, itaut hic debeat illum pratiniat ex iustitia , nis ordinetur suum opus in eius obsequium, de utilitatem j Ac ita licὸt quis eliciat plures operationes alias bonas , non meretur apud Petrum, si illas non est. cit propter illum nec ordinat inutilitatem illius: pari ter ergo, licet nullam opus nostrum possit Deo afferre aliquam utilitatem , debet tamen ordinari ad gloriam Dei, quo pacto est in obsequium illi os, & tanquam itios timum finem, ut si merit,iu de eo digno apud ipsum . ω Duplici via potest occulti huic fundamento. Primo , satis esse ad meri in m condignum vitet aeternet , quos

habito aliter sit Jo obsequium Dei. condo, suseicere aspraedictum meritum, quod ex parte opetis ordinetur uiritualitet in Deum ultimum finem, quo pacto ordinantne objecta Omnia supernaturalia, quia sunt fines intermedii ad illum ea sua natura ordinati. Sed neutra via dehiscit vis supra dictae rationiis. Non primae tum quia actus naturales honi moraliter in ho mine iusto, necnon actus indifferens sunt hahit ualiter in obsequium Dei, quatenus habitualii r ortinantur ad ip sum tanquam ad ultimum finem: & tamen de nullo existis actibus satentur adversat ἱj , Contra et u s agimus, quod si meritorius ritae aeternae : ergo relatio habitualis actuum supernaturalium in Deum ultimum finem nousu ficit ad hoc, ut fini meritorii vitae ςterna Τum etiam nam demus, quod aliquis sit in amicitia habituali respe.ctu alterius, non sufficit ad meritum condignum aput ipsum, quod eliciat opera alias honesta, sed insuper reis quiritur, quod cedant in obsequium, & utilitatem it lius , de quod sint ea intentione operantis, de non per a cidens, & praeter intentionem ergo pariter , ni homo mereatur apud Deum non sufficit, quod operans si iti eius amicitia habituali, sed ulterius requiritur, quod opus fiat in obsequium ipsns, di ex hac intentione procedat. Quinimo p ceatnm etiam veniale ordinat ni hahit ualitε sin justo ad Deum tanquam ultimum finem , ni insumavimus num. 3 dc nullus dicet, esse meritorium vitet ae

ternae .

Nee secunda r Τum quia obiectum supe in tale est in differens ad hoc,ut oeclinetur ad Deu ultimu fine,& ad ulis timu fing peccatoris: ergo falsum est, quod Mirtualiter oris dinetur ad Deum ultimum finem. Tin etiam 2 Nam savit in aliter ordinaretur ad Deum ultimum finem, actus tendens ad tale obiectum ex natura sua haberet honita. tem charitatis, & sic in peccatore illam haberet, quia ordinatio virinalis ad obiectum alicuius virtutis tanquam ad finem lassiciens est in omnium sententia auhoe, ni actus habeat bonitatem illius ; sed salsum est. praedictum actum habere ex natura sua bonitatem cha ritatis, ut liquet in peccatore. ergo idem quod prius. Tum denique: Nam dato, Ae non concesso, quod cibis ctum supernaturale ex nainra sua ordinetur virtualite ead Deum tanquam ad ultimum finem, talis ordinatio. st desciens, imperiecta ,& non omnimod8, sed remotὸ pro Dortionata cum vita aeterna; sed hujusmodi proportici