Tractatus theologici juxta miram D. Thomæ, et cursus Salmanticensis FF. discalceatorum B. Mariæ de Monte Carmeli primitivæ observantiæ doctrinam. Tomus primus quartus Per R.P.F. Paulum a Conceptione, .. Tomus tertius tres complectens tractatus. Quoru

291쪽

i. dεficiens non lassicit ad meritom condignum vitae ternae, ut pN, haec illam superexcedens: ergo . 67 Probatur tertio ratione . Nam actus fidei s. g. si non imperetur actualiter a eslaritate , ello procederet physich a gratia , non esset lassicienter proportionatas

cum vita aeternar ergo independenter ah imperio sue formali , sive virtuali viraritatis nnitus actus in pernatu. talis est de coaligno metitorius vitae aetetnae. Conse. queatia constat nam si nou est lassicienter proportio. Datus , nec hahet aequalem valorem:& si novi habet aequalem valorem eum vita aeterna , non potest illam de condigari mereri. Et antecedens prohatur : nam actus fidei. esto phvsch procedat a gratia, non est meatum proximum ad vitam aeternam, ni loquuntur P P. sed medium remotum ex natura sua respecto alicujus fiuismon est sussicienter proportionatum cum tali fine ergos actus fidei non imperatur saltem virtualiter a chari

rate, non st lassicienter proportionatus cum vita aeter m. Unde D. Τhom. quaeil. V. de verit. ait. 6. ita ait: Ut autem non fiant e digni, quas prerum refectu vita na , ni I secundum qώod furit gratia charitate anformaei.

Responde his forsan, quod actus fidei , procli procedit a gratia , redditur sussicienter proportionatu cum vita aeterna quia actus charitatis, qui secundum se non esset promitionatus com illa, si a gratia non procede ret , ut vidimus ex D. Thom. num. q7. procedens a grais fila redditur proportionatus cum illa. u contra est. Nam in acto charitatis tria conside. randa sunt, nem M praesupposvio personae idoneae ad me ritum per gratiam, cuius Moueitas praescindit ah tofi uxo

uesco ipsus gratiae, de qua loquuti sumus cludi praectanquam de una ex conuitionibus necessat iis ad meritum aliud est influxus phy:icus gratiae in eum , prout est m. Deralis actibus aliarum virtutum . aliud tandem est itissu.

xus ipsius charitatis, qui indispensabiliter assi et in nostra solentia in nullum gratiae; sed influxus quicumque gi

aiae non suffcit ad condignitatem actus enm vita aeterna, sed ulterius tequiritur influxus spocialis illius med a cha. eitate 'e δε nec suffcit ad meritum condignum vitae aeternae . Min η robatur . nam insuxus ille gratiae in.it,ffetent en a - Qignitatem actus cum vita aeterna,

qui n-quit alii gere latione sui stiem principalem ipsus gratiae , qui est unio immediata per vitionem, & fiuitimnem cum summo hono prout summum bonum est in se; sed, prae ita influxu charitatis, gratia neqtiit attin gelε praedictum snem, sicut nec Disum prout est se iniim bonum in se, quia hoc modo est obiectum speci. scativum charitatis , re nullius alterius virtutis.' ergos ne influxu charitalis nullus alter influxus gratiae est cum ciens ad co dignitatem actus cum vita aeterna .

. IVA sertio emtia ad mljorem eonfirmatianem praeedentiam. 68 Icendum est tertio, totam rationem forma. Ira Iem merendi .itam aeternam esse charita.

em; mastitiam vero, in qua exercetur meritnm de co . digno vitae aeternae non esse solum actum charitatis, sed etiam actus aliarum virtutum. Haec fuit perpetua mens

Quoad primam partem probatur in imo ratione:

Nam illa est ratio tota Memalis merensi vitam steris nam, quae est tota ratio formali condignificandi opera meritoria eum vita aeterna ς sed hujusmodi est charitas: ergo charitas est tota ratio sor malis mεrendi vitam ae. ternam. Minoi probatur . nam tota ratio formalis com digni scandi opera meritoria cum vita aeterna est Oecli

natio, seu relatio saltem virtualis in Dθum ultimum suεm; sed huiusmodi telatio est a sola chalitate, vel ab aliquo eius pati icipio, ut supponimus ergo charitas est tota ratio sermalis condignificandi opera meritoria eum

vita aeterna

in qua ratione, simiaque eonelusone, ut nonnulla aequivocatio tollatur, notanduin est solum esse sermo rem demerito in actu primo, quo pacto importat valo. rem intrinsecum , & aequalem cum praemio. Si vero esset sermo demerito in actu secundo, prout defacto in ducit jus ad praemium . non dubitamus esse necessarium

pactum extrinsecum Dei . sed praedictum pactum tan. tum se habet per mouum coudationis. Unde ex nullo capite obstat principali intento conclusionis. Probatur secundo ratiotie Nam illa est tota ratidformalis merentii praemium essentiale , seu vitam aeteris nam, quae est ratio foemalis constituendi actu aliaeum virtutum hocios simpliciter , et utiles ad vitam aeter .am ; sed charitas vel sor malis, vel .irtualis est ratio soria malis constituendi actus aliarum virtutum bonos simplicitet, & utiles ad vitam aeternam: emo est tota latici set malis metenui vitam aeternam. Minor probatur tum quia juxta Ss. PP. nnitus actus est bonus smpli ei ter , nisi inocedat ex charitate. Tum etiam: nam actus honus simplicitet constituitur per hoc, quod ordineturas honum simplicitem, qualis est Deus vita aeterna; sed hoe participat a charitate , quo Deum ultimum

finem respicit ut obiectum spec tale: ergo est tota ratiolat malis constituendi cἰeteros actu utitutum bonos sim.pliciter, & utiles ad vitam aeternam. Aucle: Nam fictes , Ac spes ih ologicae, quς praee mi. hent virtutibus moralibus per se infusis, nec non donis Spiritus sancti, non sunt virtutes simpliciter nisi ratione charitatis . ergo nec actus earum sunt boni simplieites nisi ratio e illius, ac proinde nec utiles, aut meritorii uitae aeternet. Antececiens probatur: tum quia fide , de spes secundum sua esstntialia possunt esse in peeratoci. hus; sed in peccatoridus nequit esse aliqua virtus simpliciter i pro quo vivendus est D. Τ m. supra quaest. 61. ari. a & ergo non sunt virtutes simpliciter sine charitate. Tum etiam ' nam licht fidε de spe D umi spiciant immediate, sicut de charitas, fides tamen se. Ium respicit sub ratione summi ueri , spes suti rati e ni sol9m sperant i , charitas vero sub ratione summi ni in se, seu sub ratione ultimi fini ; sed nona vitios est simpliciter talis, nisi quae ducit ad Deum sub ration8

ultimi finis: ergo non sunt virtutes simplicitet niti rati, ne charitatis. Unde quamvis dicantur virtutes simplici ter comparativ/ ati virtutes naturales, sicut omnes viristotes per se infusae, prout coalucunt tamen ad ultimum

finem, dicendae sunt tales secundilm quid, nisi informe tur a charitate, quia sine ejus insocmatione sunt imperis

sectae in ratione uirtutum, ut cloe t D Thom. loco ei. tato. Quam rationem , & additamentum e firmat D. Τhom. de Meritat quaest. 14 art. s. ad 3. ubi ait, quod tui.

lus habitus est vitius secundum Theologos, nisi prout est principinm actus meritorii. Secunda pars nostrae conelusionis saetiὸ ostendituri Nam illa est materia aci infritum vitae aeternae, in qua potest introauci sorma charitatis, seu relatio in D-iim ul. timum finem; sed nullus est actus virtutis, in quo noci possit introduci praedicta relatio: ergo omnes actus alia.

rvm virtutum sunt materia merendi de condigno vitam aeternam . Maior patet. Et minoe probatur: quia nullus

est actus virtuosus, qui non possit imperari vel Mima. liter , vel uiri saliter a charitate, hoe est vel ab actu cha. ritatis tunc existenti, vel praeexistenti, & duranti vir. eoaliter in suo imperio. Osinimo actos ex specie indis. fetens potest his modis imperari a charitate : iv hoe

supponit Apost. i. ad Corinth. II. ab illis voebit, Si his gais hominiam Io M. Hoc etiam supponit inristus Do. minus in illis verbis, Si vis ad visam ingredi , sertio mari data , quae per uniuersa virtutes diuagantur. Quid enim vetat, ni quis propter Deum summe clitectum Oret, pae.

niteat, modest ambulet, obediat, & eat in campum ergo nullus est actus vii tuosus, in quo non possit intro. duci relatio charitatis.

Assistis ultimis applietitiis totius doctrina precedentis.

ω ν Icendum est ollimo, hominem iustum per

omnes suos acius bonos moraliter mereri de condigno vitam aeternam , sue praecesserit , sive non praecesserit actus emalis charitatis. Haec assertio, quo

ε si communior inter Τheologos, quos reserunt. & se. quuntur NN. Salin. in praes diis q. unti. 3. & o. procedit contra plures Auctores ab ipsis telatos. Ex quibus alii docent, actum formalem charitatis in principio iustifieationis hahitum non esse suffcientem ad reserensum omisnes actus totius vitae in Deum ultimum finem: ex qno imserunt non esse condign8 meritorios vitae aeternae. Alii, esto concedant omnes actus hocios motas iter ordinari iti

Deum inimum Mem, si aliquis actus charitatis praece.

292쪽

Dub. V. Utrum ad meritum de covaeduo sitae aeternae requiratur 2 et 28s

dat , heus vero si non placidit: ut contingit in eo, qui

justificatur in sacramento cum sola attritione. Assettio vero nolita suadetur primo ratione,& authoritate: Nam defacto , de juxta praesentem movidet tiam omnis ille actus est de condigno meritotius vitae aetate a , qui formali ter, vel virtualiter ordinatur ad Deum ultimum finem per charitatem ; sed omnis actus hocius

moraliter hominis iussi , sive praecesserit actus sermalis

Charitatis, sive non praecesserit, ordinatur per charitatem saltem virtualitet ad Deum nitimum finem . ergo nullus est actus honus motaliter in iusto, qui non sit eonuigi meritorius vitae aeternae.. Maior ex hucusque dictis manet certa . Et minor quoad utramqtie partem proba rut ex D Τhom in a. dist M. qii Est i. art. s. ota docet omnem actum honum moraliter in habente pia. iam e ne meritorium, quia charitas imperat omnibus virtutibus, scut υoluntas omnibus potentiis . Ex quo concludit e Et se remedere , o bibere , semoto modo

temperantiae , e, Ita re ad rererationem , sertivis ordi ne meropesia . .' ' ων tortam reis in eo , qui ctaritarem

halet, qua D m em Dirae sua conauiae I ergo iusta D Τhom. in homine iugio omnis actus bonus moraliter ordinatur saltem virtualiter per charitatem in Deum ultimum finem es quo infert esse meritorium s Aenos infitimusὶ de eo digno vitae aeternae, propter dicta in hoc cludio.

To Destiue quoad primam partem, scilicet quod si

actus charitatis praecedit , v. g. in primo instanti iusti m

cationis, omnis actus Mous moraliter ordinetur virtua.

litet ad Deum ultimum finem, suadetur.' Nam talis actus, dum existit, habet efficaciam ad otclinandum

actualiter totum hominem in Des ultimum finem: ergo dum perseverat virtualiter, e tiam illum ordiuat virtua. liter au talem fin m. Sed talis actus persevet it villuui, tet, dum non retractatur Me peccatum mortale rergos actu fi charitatis praecedit, omnes actus h i moraliter ominantur saltem virtualiter aci Deum ultimum finem. Miuor subsumpta suadetur. nam intentio efficax ulti. mi finis perseverat virtualiter toto tempore , quo pinnuntur media conducentia ad talem finem; seu mum actus boni motaliter sunt media e ducentia ad Deum nitimum finem, pertiuenique ad exequii em actus cha.

ritatis, quo justos in instanti justificationis se, & omnia sua Oruinavit in talem finem, neque dici potest esse absque positione talium mediorum .' ergo actus charitatis,

qui praecessit in mimo iustanti justificationis , perseverat

virtualiter, usquedum retractetur mi peccatum moe. tale . Unde D Thom. supra quaest a. ati 5. ad 3. inquit: Vistus prima intentio is , quae est resectu visimu fias, manet

I Nec resiit, si diras Me uernm esse, si ex vi primae intentionis continuo, & absque interruptione ponantur meuia conducentia acl talem finem ultimum At multoties contingit, quod non solum noci ponunturhuis jusmodi media , ut uiam quis est in somno, sed etiam manucitur media non conductutia ad talem finem , qualia sunt plura peccata venialia, qui septies cadit austus. Et tunc nequit ocio illa prima intentio interrumpi, & cen seri moraliter retractata . Ut eo tingeret in eo, qui ha. heret intentionem administrandi sacramenta, di diu, iues saltem per unam hoeam, Iutio, vel somno se traderet Noa , inquam , resert.' tum quia adhnc iuxta ad

versarios intentio ultimi finis, scilicet amor Dei finis

4n pet naturalis super omnia , censetur permanere virtua. liter , esto cotinuo non ponantur media conducentia ad

Deum ultimum finem Et ita quidam sunt i qui ad ejus

interruptionem moralem requirunt unam integram hora,

alii integrum diem, alii unam h bdomadam, alii unum mensem, alii integrum annum, Et nullus est, uui iudicet ora inationem illius cessare per hoc praecisὸ, quod cesset talis actus, qui cito in se transit, At non ponatur statim aliquis actus ad talem finem conducens; sta est moraliter impossibile, quod justas saltem per totum an

num, immo per unum mensem, & adhuc per hebdo inadam non eliciat aliquem actum honnm mocaliter, de aliunde oon est ratio, cur noo p sit perseverare vir na.

litet per duas horas , si potest per unam: & per unum die, u per cluas horas; di per hebdomada, si per tot si die, ec sic de iolo anno, S pet totam vitam ergo si praeiacessit actus charitatis in itistanti justificationis, virinaliter

perseverat toto tem te illius , etsi alius non eliciatur. I Tum etiam P Nam dum quis arripit longum iter adimplendum votum, v g. acl vilitandum corpus B. Iac hi Apost. durans per unum anum , illa prima intenti perseverat virtualiter toto tempore ititieris, tametsi invia somno se tradat, ludat, aut ali ci negotium peragat non conducens ad finem praeelectum: ergo potiori titulo hoc dicendum est de amore Dei super Omnia , etiamsi iustus non continuo eliciat opera moraliter timna , sed somno se committat, de septies cadat in die in

peccata uenialia. Probatur consequentia. ideo antecedens est verum, quia ex vi praedictae intentionis comsi tutus est jam talis homo invia acl talem finem, de hie continoo saltem virtualiter illum trahit ; atyui justus per actum Mimalem charitatis eoostituitur formalitis ut se dicamus in via ad Deum ultimum finem, de talis amoe essicacior est ad convertendum totum hominem in praedictum finem: ergo manet virtualitet toto tempore

junificationis Consequenter ad haec D Thom. loco

supra relato ex lidio Sent. hae ait Nee tamen opportet, qiadisremio atriam in finem ιθιmum se semper commetria etia Meatriari, qua dirigitur in alitiems improaimum , sed suovit, tibi atiquando aes ahων omnes ilia mea an suem utrimum refe-νanti. semest, quumti a Uuis cogitat se torum ad Dei dati. monem da stere I tuis enim quidquid adsevsum ordinae, ia

Tum denique e Nam amoe Dei super omnia est ita emax, ut ratione illi ut homo se , & omnia sua otui.

Metau D um ultimum finem; a qui nequit homo ma nere sic ordinatus, quin omnes eius actus honi moraliter ordinentur viti saliter in Deum ultimum finem rego Mutior prohatur : nam homo, transacto actu charitatis no maneret sic ordinatus nisi ratione alicuius uit tutis ab eor lictae in cimuibus potentiis , dc uirtutibus . vitia enim, de peccata incapacia sunt talis virtutis, utpoth non con clueensia ad talem finem et sed nequeunt potentiae, &virtutes manere informatae praeclicia virtute charitatis, quin omnes actus honi moraliter ab eis proceaens Oecli nentur virtualiter in Deum ultimum fi iem . ergo si homo ratione actus charitatis ordinat se ; dc omnia sua ad navit imiam finem, de transacto actu charitatis matiet sic ordinatus, o put est , quod omnes actus honi moraliter ordinentur virtualiter in Deum ultintiam finem. Maloe est certa: nam homo non manet orclinatus ad aliquem fi iem particularem , nisi illo tempore quo curat virtus ni imae intentionis: At licti hoc non inter veniat in prima intenti ne, qua homo mimo se eo vertit ad bonum pro. prium tanquam au ultimum finem peccatoris, hoc ideo est , quia praedicta intentio pers/ tim connituit ultimufinem, seu piaecish inquantum ponit imp imentum peta Cati, di quia natura, dc omnes suae potentia ex se sunt determinatae ad praedictum honum. Minor vero prohatur : nam eo ipso, quod potentiae , et virtutes maneant informatae praeuicta virtute , δεω possunt exite in suos actus, nisi talis uittus cum eis simul insuat in actus m. paces insullus illius: est enim uelut forma virtutum , de potentiarum, ratione cu1us tam in essendo, quam in ope. ando manent vivificatae; sed talis virtus nequit intio re in actus, quin virtualiter orclinentur in Deum ulti. mum finem, ut ex se liquetr ergo nequeunt potentiae, de virtutes manere informatae uirtute charitatis , quin

actus illarum honi moraliter ordinentur in Deum ulti.

mum finem virtualiter .

a Ex dictis suadet ut minor primi syllogismi adductinum. Est quoad secundam partem Nam esto non praeis

meit in instanti justificationis actus formalis esuritatis,

Omnes virtutes sive naturales, live supernaturale, manent

vivae , di formatae per charitatem, idemque aicendum est de potentiis subiectis dominio voluntatis: ergo omnes actus ab eis procedentes, dc conlocentes aci Deum ulti. mum finem inclinantur virtualiter ad praedictuin finem. Antecedens potius debet supponi, quam prohari : quia Omnes virtutes in iusto sunt pellecth virtutes , quarum persectio pendet essentialiter a formatio e intrinseca cha litatis . Consequentia vero probator: tum quia pol emissum actum charitatis propterea Omnes actus honi moraliter oldinani ut virtualiter ad Deum ultimum fine, quia procedunt a virtutibus, seu polentiis formatis per charitatem. Tum etiam. quia si uirtus est formata me

alietuam virtutem, seu participium charit Mis , debet in

293쪽

18ε Tris, XIV. de effectibus Gratiae. Disp. II. de Merito justi

enere in sunm actum ni formata,& non pescisὸ secundum se ; sed non stat hoe modo influere,& aetum non olui nati virtualiter in Deum ultimum finem: ergo si vir Eutes sunt formatae , actus illaru in clehent ordinati vidi saliter ad Deum ultimum finem Add. : Nam incie. dibile est hominem justum elicere plures actus honos moraliter, & recipere gloriam more parvulorum per modum solius hereditatis I sed hoc nou raro continge-eet si praedictae virtutes non eliterent suos actus in ilia sce sotmatos per es aritatem, & relatos virtualiter ad Daum ultimum finem 2 ergo. 3 Probatur secundo ratione conclusio quoad secun .dam partem: Quia homo tenetur ex praecepto invita. eis Ordinate se &omnia sua saltem viti ualiter in Deum villimum finem; sed hoc praeceptum juxta commutiem Theologorum sententiam adimplet quis per hoc praeci. sh, quos sultificetur , sive in iusianti sultificationis eliciat actum formalem charitatis, sive non eliciat:ergo signumen , quod omnia conducentia aci Deum ultimum tinem ordinantur ad ipsum virtualiter, si homo est in gratia, ct charitate; catillat autem nihil aliua requiti aci hoc, iat actus honi moraliter sint coaclignὰ metitorii vitae

a ternae.' ergo omnes actus boni moralitet in juiro iutit conuigiah meritorii vitae aeternae, sue eliciat actum me. analem charitatis, sive non eliciat. Omnia constant ptae. tr ma otem, quae pronatur ex illis verbis Amil. i. ad Corinth. ici. Sirae man catis, sis binis , sue auia Didfacitis, omnia in gloriam Dei furate. Quae verba exponens D Thom septa quaest. I O. art. Io. ad a. sic ait: Sis

Deserto e baratatis euntinetur, ut d/hgatur Detis ei toto corde , ad quod pertinet, ut ommia riserantur m Deum ' o iura pra. eottim chartiaris a sere boms non petes , vis etiam omxia ν

freati ν an D m. Eodem modo exponit illud praeceptum

Deuteron. 5. Diuges Domrnum Detim iuvim ex toto corae itio .

a. quaest. qq. art. 4. his verbis: Deas autem es diluen. dus Atit sius iarimus , ad quem omnia stim referenda. Seu contra hane ratio em odiicies primo ex D. Thom. loco primo citato in algum. Sed contra, ubi ait riaiae timuetion servae merorum , I ccat morta iter .' s Uitu moestis clara aras cadat sis recepto ,IU Urin , qtiod quicumque e ratiar assi ru, o nou ex eborirare , pereor me res,ter ὐ sed utileiamque non habet charitalem, operatur non ex charitate :ου sequitis, quod quictim e ma Mbet charitatem , peccet mors atrio is omni opere, quod facit, quant timetimque A degerate bonortim ἔ quia est inconueniens.

Secundo etiam ev D. Thom. lom posterioli alle. Mato , uia secundum argumentum s hi opponit in hane

ormam Totiam o pexfectum est, eua rethai deest, in diei. ειν g: P se. I ergo an praeopto radit, quaa Deus ex toto corde M atur, quaevimque facit ahquid, quod non perti et ad

matiar Ieccartim Demiae. Ergo huiusmodi praeceptum non ligat ad relationem virtualem , seu tantum au habi-

Ad ptimam obiectionem respondetur cum D Thomloco in ea allegato ad a. iihi tenet, quod eum praeceptum referendi omnia viri aliter in Deum sit affirma. stivum, non obligat ad semper, sed tantum dum ii mo tenetur an justificationem, ut satis insinuat in coepartie. Et propterea peceator potest adimplete alia praecepta, & operati benEmoraliter, tametsi suos actus non inclinet virtualiter, immo nee hahit ualiter ad Deum ul.

timum finem. Pi no nota, huiusmodi praeceptum solum obligare aes ponendam causam praedictae relatio. nis , & quando instat praeceptum pone i actum sor. malem charitatis, sciit in nostra sentεntia instat in primo instanti usus rationis. Quocirca si homo in ptimo, instanti usus rationis elicit actum formalem charitatis et in aliis temporibus adimplet praeeeptum si iustiscarudi, revera etiam adimplet praeceptum ab Apostolo intimatum, quia quolibet ex praedictis modis ponit eausam reserendi omnia virtualiter in Deum . Et cum homo non teneatur semper praecepto positivo ad se justitiamdum, vel ad eliciendum actum formalem charItatis , quinimci dum operator henὸ moraliter , elicit aliquis conducens quodammodo ad iustificationem, inde est ,

quod peccatin operans hen/ moraliter non peccat contra hujusmodi praeceptum; sicut nee contra pecceptum se justi fieanui . Ad secundam respondetur, aliud esse, quod instus

peccaus venialiter non frangat graviter praeceptum illud Per peccatum veniale ; aliud vero quos postilis tua adimpleat per relationem puth habitualem ad D uni ultimum finem . Primum est verum, quia praedictumptaeceptum primo,& perse tantum obligat ad moenuam causam, seu radicem relationis virtualis in Deum, seu quia ad hanc neeessario sequitur insormatio omni. um virtutum per charitatem, Ex consequenti praecipit relationem .ittualem: & ideo solum frangit graviter hoc praeceptum, qui non ponit causam, dum debet,vεl tollit praedicta a causam, ut d uni quis glauiter pecineat: leviter vero , dum leviter peccat coatra praedictam causam, & hoc modo contra praedicium praeceptum peccat iustu, phcans venialiter. ideoque salsum est , quod justus illuu adimpleat per peccatum, ant per relati nem in Deum mere hahit ualem. Et quod relatio vir. tualis necessaria si ad positi vh impletivum in dum praeceptum, constat express/ ex Dis. Tho:ra. quae n. a de Merit at t. qir. ad a & I. ubi omnino videli debet.

AVumento emetra primam, o servividam egerit em.

obiicit Varque E plura Scripturae testimo. nia, ex quibus nonnulla primo aspectu diruiliora proponemus. Primum est illud Maidi as. Venire foediai n. tris mei percipite regnumer esuries enim, o a distis mihi mandueare .c. ubi vita sterna cocifertur non solum pio actibus charitatis, sed etiam pro actibus aliarum viris. tum adhuc nati talium. Secundum est illud Mare. 3.

exim fecerat voluntatem Des, his fruso metis, o Iuror , o mater es; sed iustus servam legem D, i ex solo fine ipsiusl gis, & aliarum virtutum , udith facit uoluntatem Dei . et go promittit Christus tanquam plamium , quod sit eius frater, soror, & mater , simiaeque promittit eiptumium sauis, sororis. 8c mattis Christi, quod proculdubio est vita aeterna. Τetitum est illud Math. .

.uumqtie potum dederis tini eae minimis meis eaticem aqua frigide tantum in nomine d1si a non perdes merceciem

am. Quartum est illud i. at Corinth is. stabiles est terraiandantis iv πere Domisi semper, Rientes , quod labor N ser non es inania in Domno. In quibus t stimoniis nulla fit mentio dilectionis per charitatem P ergo iuxta Seripi. ad meritum 'itae aeterne suffcit, quos justias eliciat opera

alia tum virtutum adhuc naturalium, &non requirit ut telatio virtualis per charitatem. Et confirmatur ev Trident. sess. 6. cap. IO. & cap. 36. & can. ga. in quibus locis Concilium adammim declarans comitiones exactas ad metitum 'itae aeternae , nullam mentionem facit telationis formalis, aut virtu.

alis charitatis, sed sol iam declarat requiri, uuod oseus sit bonum, & factum a ius o per gratiam Christi. Confirmatur secundo ex Div. Thom. qui pluribus in locis inquit, ad meritum vito aeternae sumere relationem habitualem charitatis. M argument. respondetur, in omnibus illis testimoniis aliquio importari, per quod denotatur opus misericordiae, .valia similia ueheth fi/ti ex relatione saltem virtuali in Deum per charitatem, ut illa legenti cum non modica reflexione, constabit. Nam in ptimo testimonio habentur illa uerba. Eu diu stelis uni ex his fratribus meis minimis, mihi si stis P in quibus innuitur dare eleemosynam pauperi cum respectu ad Christum esse meritorium vitae aeternae, quia est idem, ac ipsam

dare ipsi Christo. Et propterea Caiet. ibi ait Non dicit

Idem haesint in secundo testimonio. Nam dupliciter potest quis facete voluntatem Dei, nemph secum

dum quid , & quantum ad substantiam & operis; simpli

citer s

294쪽

T,AT rumai in epitum de conaegra vitae aeternae requiratur c . 18

t;ter, & quantum ad modum, reserendo saltem uirinia aliter per relationem charitatis in Deum.' nam volun

ras Idii est, quod omnia in charitate,& in glociam Dei

fiant. Et hie modus requiritur, ut iustus mereatur vi- eam aeternam, sciat requiritur , ni operetur ut soror , rater, & mater Christi. Idem apparet in tertio testimonio. Nam illa urebaia vimise disj1tili, scut & alia similia, videlicet in nomi. ne ει ὰra, ram, in Chriui, denotant non solum moli υ im rεligionis, pietatis . aut misericordiae, sed etiam motivum charitatis, ut exponunt plures Patres, & Ex positiones .' nam important amorem Prophetae, iusti, &iusti inopter Christum tanquam propter finem ivi in graia

era . Eodem modo exponendum est nitimum testimonium

ratione illius clausulae in olere Domini: nam opus D inini ut in sonat, ac opus factum in Ohsequium Dei, in quo includitur relatio charitatis in Deum. At confirmationem respondetur, quod Trident. apud intelligentes terminos Theologiae satis expressit esse

necessarium au meritum vitae aeternae imperium chari

tatis. Patres enim Concilii loquuntur nor ut Philosophi tantum, sed etiam ut Theologi; & apud Theologos non est opus honum simpliciter, seu virtutis simplicii et talis, quod non ordinatur saltem uirtualitet aci finem charitatis, quem tantum considerat Τheologus. v Adde, Concilium cap. 16. loqui de illis operibus honis , qtia iis Ma nit jacta, & illa particula o, non solum deno. tat habitudinem causae essicien iis, idest quod opera fiant set auxilium , & virtutem Dei , sed etiam respectum ad Deum tamquam ad causam finalem, ut D. Ihom.

ad Rom. D. le t. s. explicans illa verta quoniam era 'oso usum, o in ipsos,ut omnia, bene advertit. Ad i eundam confirmationem respondetur, apud antiquos Τhεologos esse valde usitatum suti relatione habituali comprehendere relationem etiam virtualem , prout illam uistinguebant a relatione actuali focili rideoque non mirum , si aliquando D Τ m. eos imi latus est mentionem faciens relationis habitualis , quando opus est relationis virtualis : nec juxta haec erit mirum , si aliqvarauci ad meritum , vitae aeternae

iecurrit praecisse ad relationem habitualem charitatis , qua non excludit relationem virtualem illius. Cuius signum est, quod, dum has relationes magis specificat

ex ptε se docet non sitffcere relationem habitualem cha litatis , seu etiam esse necessariam virtualem di ni vi deri potest, & debet non solum in locis num. . relaiatis, sed etiam quaest. a. de Verit. art. II. ad 2. & 3. a pumetirum. Secundo arguit Varque E ab inconvenientihus. Sed hae prae cupata manent in tertia ,& quarta

assertione.

o Arguitur seeundo eum Suatio pro actibus super

naturalibus Nam ille actus est vitae aeternae meritorius de condigno , qui ex una parte supponit idoneitatem ex parte personae merentis per gratiam, & ex alia habet proportionem ex se cum vita aeterna; sed actus super tiaturalis hominis i iisti est huiusmodi indem menter ab imperio charitatis .' ergo independen et ah illo est cotidigna meritot ins vitae aeternae Minor probatur primo.' nam huiusmodi actu in homine i ullo, esto non claretur imp tium charitatis, procederet a gratiar est enim universalis natura in linea supernaturali , a qua es tua debent procedere eonnaturaliter loque o actus

cm.res supernaturales: & sicut virtutes supernaturalest in sui clima natione ab ea non pendent a charitate, sed ad summum quoad earum formationem per charitatem,

ita actus earum quoad substantiam physic8 possunt pro. cedere ab ea inde penu inter a charitate ; sed actus super naturales , per hoc praecish quod procedant a gratia,

sunt suffcienter proportionati cum vita aeterna .' nam

eius infinxus suffciens est ad illa condigniseanda, sicut condiguificat actum charitatis. qni s per pomhile, uelim militate non proce seret a gratia, non esset intrinsec/conuignus vitae aeternae, ut vidimus num. AZ ex D.

Thoma .' ergo actus supernaturalis hominis iussi inde pendent r ah imperio charitatis haberet promitionem

cum vita aeterna.

Secundo. Nam illi actus, esto non procederent ex charitate , tendunt in Deum ultimum finem, suntque media proportionata ad ipsum, quia nulla natura potest operati nisi in ordine ad suum finem proportionatum , & snis gratiae est Deus ultimus suis: et go sunt pro portionali cum vita aeterna. Tertia. Nam saltem actus supernaturales attingentes Lisum immediate, uti sunt a lux suci, & spei theologalis, sunt proportionati cunavita aeterna e ergo. Garia, & ultimo I Nam in statu naturae purae opera moraliter bona sunt proportionata cum bea. titudine ultima illius status , & ex se ordinantur in suum ultimum finem virtualiter independenter ab impeticia motis Dei super omnia . ergo idem dicendum est de actibus supernaturalibus quoad finem ultimum superna

turalem, & vitam aeternam.

Respondetur negando minorem quoad secvndam partem. Et ad primam ejus probatiorem dic mimo , quod in praesenti providentia nullus en actus libet pro cedens a gratia, qui non procedat a charitatis imperio; eo quoci omuis motus liber cujusvis naturae est in oe dine ad suum finem connaturalem ,& media potentia , seu virtute, cui competit habere pro objecto specifica tivo talein finεm, qua rati e omnis motus liber natu rς rationalis εst ex imperio voluntatis , cuius obiectum eu finis ut si se unde cilm snis eonnaturalis gratiae sit Deus proni est summe honus, & Dens hoc modo sumptus si objectum specificati . um charitatis ; inde est, Ouod nullus actus supernaturalis liber procedit iuxta prae . lentem provicientiam a gratia, & non ex imperio enari tatis. Sed quia potest fingi, aut dari h pothesis, in qua gratia influat in aetus supernaturales, nullo intervenienteio luxu charitatis: dicendum est secundo, hujusmodi in fluxum gratiae non esse suffcientem ad illos condignis. candos cum vita aeternar quia solus influxus gratiae attingens Deum ut ultimum finem est suffciens ad ecindi. Oiscandum actum eum vita aeterna , quae est summa attingentia, & unio cum Deo ut summo booci in se, quo pacto exercet rationem ultimi finis, ideoque solus influxus gratiae, qui est amor Dei super omnia, sive viris tualis si se formalis condio ut est vitae aetetoae. Actu autem chartiatis propterea non esset Condignus vitae mlertiae, si pet impossibile non procederet a gratia, quia ex una parte non supponit idoneitatem metentis; & ex alia sine influxu stratiae , a qua accipit valorem, non adaequat aestimabilitatem vitae aeternae. Ad secundam respondetur, quod actus supernata

rates ex se tendunt remote in Deum ultimum finem, &hoe mixto tantum possunt dici media proportionata cum vita aeterna, sed ad illam promerendam necessaria est condignificatici proxima , quam nequeunt hahere nisi per charitatem. Eodem modo respondetur ad tertiam esiquidem actus fidei . & spei , lichi attingant Deum imia

mediate, non vero sub ratione ultimi finis, aut super omnia cli lecti, & propterea non sunt media proportiona ea proximh cum vita aeterna . ' Ad quartam, & ultimam

respondetur , quod in pura natura juxta nostram sente

tiam debet praecedere amor naturalis Dei super omnia eκ vi praecepti obligantis in primo instanti usus rationis; &s non praecedit, homo erit in peccato , in quo statu nulla Opera naturalia quantumvis hora sunt proportionata cum beatitudine; & sa praecedit , εκ vi primae illius imreationis virtualiter ordinant ut in Ddum ultimum finem naturalem; & hac ratione sunt proportio ta ad praeci .ctam beatitudinem.

h. VII.

Argumenta coaetra tentam ageni nem.

γ Α Dversus tertiam assertionem arguit ni Primo XL Nam si charitas esset ratio formalis merenis di de eo uigno vitam aeternam, sequeretur, quod nociaugeretur meritum, nisi angeretur charitas, quia in iis, quae se habent per se, ita se /abet magis, ad magis, fleue theirer ad sUticitis; sed hoc est Lalsum : ergo chariatas non est tota ratio formalis merendi de conuigno vitam aeternam. Minor prohatur tum quia per actum charitatis ut qtio ον potest in nno imperati actus humulitatis ut duo, & in alio actus humilitatis ut quatia, 'sed actus humilitatis ut quot M est magis meritotius vitae aeter . ergo potest aug ri metitum vitae aeternae , esto non augeatur charitas. Τum etiam e nam nante eo

dem influxo, aut actu erilitatis formali, potest iussus elicere opus excellentiolis virentis, v. g. martIrii, antfidei; seu per opus excellentiolis virtutis magis justus meretur de gloria essentiali, dummodo utrumque Opu

295쪽

188 Tract. XIV . De essectibus Gratiae. Disp. II. de Merito RG.

Pro solution8 hujus argumenti squod in hac tria- ne usque in infinitum syncathegorematicE. Pro quorum etia non ea rei difficultate, de en radix plurium objecit, explicatione erum . quae tae vitaris gratia debent praecavest plura pro e i Notandum est quinto, relationem huiusmodi pro intelligentia insormationis charitatis notanda sunt. No. cedentem a modo hanii uali charitatis residente ia huistandum est ergo primo , quemlibet actum sormalem militatis habitu intendi posse dupliciter, uel formaliter charitatis quantumuis minimum esse magis meritinium vel tantum virtualiter. Foem aliter intenditur, dum ali vitae aeternae, caeteris paribus, quam perfectissimum aci quid phyilaum realiter cliit innum ei superadditur, de eum entu libet alterius virtutis sumptum non solum hoc pacto in teuditur calor iit quatum, si intendatur usque e eundum suam speciem , sed etiam ut in ematum cha. au octo. virtualiter i utenditur , quando nihil phνsicum late . Ita D. Thom. 4. clin. 49. quaest. s. ait. I. ad s. ei supperadditur, sed eadem manens magis explicat ob Et ratio brevis est: qnia per tectissimiam opus alterius majorem capacitatem subiecti suam uim insornrativam, virtutis, si consideretur secundum se, tantum conus quam habet in se quasi implicatam in alio acto imperiacit ad augmentum praemii accidentalis, ut pluribus locis fectisti, 'el secundum speciem, ves secundum intensio afirmat D. Thom. pro quibus videat ut in Tabula au- nem. Cui doctrinae Conclucit, quod diximus in notabiligea num. 34. si vero consueretur tat sermatum charitate, tertio, dc quarto. Quod , ut intellectu fiat pereeptibile, quo pacto omne opus bonum moraliter ιst de condigno potest explicari iuxta modum gravium Thomiliatum, misi totium uitae aeternae, tantum importat relationem asserentium intensionem qualitatis non fieri per auditio virtualem chalitatis, seu quoddam pati icipium virtuale nem gradus ad gradum, neque per additionem alicujus illius constat autem, qii odia; quod est tale virtualiter modi realiter uillincti cum uelit uuione praeexistentis, sed seu per participationem, non potest adaequare cum eo, per quandam auditionem virtualem, quatenus qualitas quos est tale formaliter Ac per esseni iam ergo nullum magis explicat suam vim informativa in , quam anteamus persectissimum euiuslibet virtutis potest esse aeque habebat in se quasi implicaram, flet obvolutam ob mi

meritorium, seut actus minimux charitatis. Dorem capacitatem sub ecti. Potest etiam explicati exem. 8 Pro quo notandum est secundo, quod actus ab pio animae ratiotialis, quaei a viro explicat magis suam retius virtutis, dum imo ratur sermalit et ab actu sor. vim informativam, quam in puero ex defectu materiae: mali charitatis tune existenti, non redditur so maliter necnon exemplo quantitatis, quae conuolans, vetiit uis. meritorius vitae aeternae met praedictum actum formalem politionem, majorem raritatem explicat sim ad occupatucharitatis r quia proxima ratio mi ignificandi talem dum majorem locum , quam involutam habet in se , victum non est ipsε a an Bemalis charitatis, qui extrinis esto noci supporat tantam raritatem.

abce se habet aci actum s υ humilitatis, ses quaedam Hioc facilε percipitur, quo pacto relatio in Deum

virtus illius ab eo decisa in habitu humilitatis r nam vel habitualis in habitibus, At potentiis, uel actualis incommune est uirtuti imperanti imprimere virtuti impe . actibus, in persectioci seu inteus ori sit inten fide & petis. ratae suum participium, ex quo resultat, in actu impe- ctior, conducensque ad masus metitum et At in minus peris xaici reperiri intrinsec8 duplicem hoditatem , aliam ex fecto aut intenso sim nus persecta aut intensa,& conis virtute imperata, & aliam ex virtute imperante medici ducens ad minus meritum. Et non miniasticith perci Alius pitticipio vitiuali . Et hinc pro .enit , in actu piuntur caetera, quae in praecedenti notabili videbant humilitatis impetato ab actu se mali charitatis reperiti primo aspectu cifficilia, ut perpendenti constabit, nec eo plex metitum, aliud in ordine ad praemium acciden. pro iis opus est aliquis addere.

Eale ratione propriae bonitatis . Et alierum in octine ad ga His igitur praenotatis: Ad argument. responde. praemium essena tale ratione honitatis intrinsecae charita. tur distinguendo malarem I nouauete ιν mortum , m auge

xis, quod suppouit aliud excellentius in actu formali tu Garatos iniensive , et extensive, concedo majorem; charitatis imperanti. iviensve, sub vittinguo: tutensive formaliteri nego malate; Notandum est tertio. quod sient minimni actus intensue virtualiter, concedo majorem Et distincta mi. Dimalis charitatis , dum existit, est sussciens ad condi. nori eodem modo, negari debet consequentia. Q nocircagnificandum enm uita eterna quem lihel praestantissimum diversum judici um quoad meritum vite aeternet serendum actum alterius virtutis, non selum secundum se, sed etiam est ue majori merito desumpto ex majori duratione actus in venitnm qualibet circunstantia intensionis, duratim v. g. humilitatis, ac de majori merito desumpto ex maris dici ita participatio illius, quae consistit in molo re- toti intensione e usdem, vel ex mala. i peltictione alteriuscepto in potentii , & virtutibus, sufficit etiam ad condi. actus, Nam metitum primi generis selum et escit extemgnificandum illum : idem enim, proportione sirrata, cli- si πὸ.' au quod sufficit, quod relatio esuritatis in Deum cendum est de modo charitatis, qui est participatio ha. absque ulla intensione, uve sotmili, siue uirtuali eo

hi tus, vel actus charitatis, aede ipso acta, Ac charitate . inuetur . Adsummum augebitur intensiue non physice,N-e trepidandum est , quo 1 quam tu in vis valor metito. sed tantum moraliter, hoc est in aestimatio ae mulentum: eius et escat ratione praedicti modi per modum formae, quia revet idem actus formalis chιtitatis si duo coci.& ratione bonitati et moralis per modum materiae , adae. tinuatus me unam horam maiorem aestim ibilitatem ha quot tu valore metitorio minimum actum formalem cha. het quoad praemium vitae aeternae , quam durans perritatis, Dropter dicta primo notabis i. unum instans, de quam duo actu; charitatis ut duo dis. 8o Notandum est quarto, quod fient honitas mora. continui intra eandem horam , ut nullus inficiabitur. is po est crescere ratio e mise toris bonitatis speciliis Meritum uero secundi generis erescit intensi vh : sicut cx, υel ratiocio durationis, aut intonsonis intra eandem enim intensi vh crescit Maiias motalis, opus est, quod honitatem specificam; ita relatio actualis charitatis pro . relatio charitatis crescat etiam intentish. Et com no a cedens a modo illius tessento in potentia, seu virtute appareat Caput . unde possi intendi sormaliter , satis crescit ad tuet m-ntum illiue . Nam ut docet D Thom. erit quod angeatur virtualiter: quia quilibet ex tribus et clis . 27. quaest a. artie. quae si iunci I ad I. agens de modis enumeratis augendi relationem sussciens est ashac specie, seu τε - Inferiora μνti sonipe me movem si riora hoc, ut tota ratio sorinalis merendi ue conuigno vitam se uiam modiamstium, o id/ota tu potiones determitianeών is aeternam reclucatur unice ad charitatem. Per quod impar te utibus ex camiestate, o rasura partac tantιum . Quo stat ad utramque probationem.

moso autem haee relatio crescat ex contimaatione actus. 33 Arguitur secundo . Nam s charitas esset ratiosaeis E percipitur eκ eotiti natione mami actus formalis tota merendi praemiam essentiale, sequeretur, quod Pe charitatis. Non ita facis 3 percipitur, dum id m-tac. trus v. g eum actu charitatis ut odio distribuens omniatus augetur intensive, ves in actu perfectuvi virtutis , hona sua pauperibus , dc profitens stricti is maria religi caeteris paribus. Nec clar/ constat, an relationa in di. nem, & vivens per sexaginta annos lauda hiliter in ea, versa specie acti hus, vel in duobus ejusdem speciei, cli- exeicendo ex charitate ut secem excellentia opera vir. st nctis tamen penes maiorem, & minorem intensionem tutum, & tandem ex eadem motus patiens martyrium dili inguantur specie, uel numero . Neque etiam constat, pro fido, non mereretur mantem gloriam essentialem quomodo possit idemmet modus eharitatis residens a quam Paulus durans iu gratia tantum per D nam horam, pticipio iustificationis in habitu humilitatis inniterem & eliciens in ea unum opus charitatis ut uecem; hoc maiorem. Et maiorem intensionem ipsiis actus humili. videtur inconveniens, tum quia videtur mulsum derogaretatis. Ne inseratur inesse modo praedicto vim simplies. meritis justorum tum quia frustra eos, tarentur fidelester infinitam i seut adesset in charitate, si ablue xliqua ad eliciendos actus alia tu viri citum intuitu ni riti de con-aaditione posset producere actus se excedentes in intensio. digno vitae aeternae e ergo ialsum est, quod tota ratio sor. malis

296쪽

mb. V. Utrum aE meratum de renesino vitae aetervae requiratar C r. 289

malis merendi praemium essenitalie sta sit in charitate. Et confirmat ut . Nam demus hypothesim , quod

nus homo iustiscitur medio actu cliaritatis ut duo, Ac natim moriatur, & alius iustificatur in sacramento cum sola attritione , & durans in gratia per viginti annos exercet pinra opera aliarum virtutum , puta haei, spei,

religi ociis, misericordiae dic. in hac hypothesi qui, dubi tabit, quod posterior conseque tot majorem gloriam, quam priori ii quidem prior non meretur nisi gloriam Ot duo, & includitabile videtur , quod posterior per tot

annos mereatur majorem gloriam: ergo ratio scit malis

merendi non est onice charitas, sed etiam bonitas ali

rum virtutum.

Hoc argument. cum confirmatione iuxta nostrum

modum dicendi huensque explicatom omui disticultate vocat: quia actas eliaritatis ut octo continuus iv. g.

per unam Meam magis meritorius gloriae essentialis eir, quam actus charitatis ut decem duran praecise per unum instans, eum meritum non debeat pensari Praeciae ex majori intensione sotimii charitatis, sed etiam ex majori durat ione, aliisque capitibus, ex quibus in merito potest crescere maior aestimabilis motalis. ' Ad quod accedit,

quod ille , qui operatur cum charitate ut octo opera adeo praeclara, & per tantum tempus continuata, non solum meretur gloriam essentialem per primum actum charitatis, sed per evndem pluries repetitum, ut in hypothesi supponitur , nec non separatim per vera aliarum virtutum in vi ordinationis virtualis initin lecet derivatae ab actu charitatis, juxta dicta num. 78. Unde non erit mirum , quod cum a eius charitatis ut decem, quem elicere Paulus, tantum eκcedat in duobus gradibus actum charitatis ut Octo , quem eliceret Petrus, adaequet, immo excedat moraliter metitu illius metitu illius. Quin ex hoc possit argui rari em formalem metendi consistere in m rati hooitate aliarum virtutu , sed in actibus charitatis ma- Ris continua iis, etsi minus intensis, & io tela time illius virtuali intrinsech divagata per actus aliarum vit tutum.

adeoque iusti metito uehent cohortati ad adhibendos

actus omnium virtutum intuitu majoris merui.

adde: utramque h pothesim esse mota liter impossibilam:

quia, ut docet D Thom. a. a. quaest. 13. art. 2 nulla

virtus habet tantam inclinationem in suum actuin , sicut charitas, ideoque diu otiosa stare nou potest ,& ad ima perandum regulariter dissiciles actus aliarum virtutum adest major, & robos tot . Per quod satis constat auargument.

Ad confirmati em tela dein t i quidquid sit , quos

onus, vel alter manis mereatura certum esse in via D.

Thom. quos scut in justificato, medio actu charitatistit duo , tota ratio merendi vitam aeternam est ipse actus, ut per se patet, ita in justificato cum sola attritici. , & postea eliciente plures actus aliarum virtutum,

est relatio viri salis charitatis. Quis vero ex duobus comaentis in illa hypothes magis absoluth mereatur, non am attinet ad nos , qu se aes Deum , qui spirituum ,&meritorum est pondera toe . Nos vero inclinamur in favorem posteriocis, propter dicta in confirmatioue: Nam i ehi nullum opus adhuc excellentissimum alterius virtulis caeteris pati s , hoc est iniensione, duratione &c. ad:eqn t salorem actus formalis charitatis, juxta regu iam D. Thom. adduciam num. 77. aestima hilitas tamen moralis merito Ia potest crescere in infinitum syncath gorematice ex praedictis capitibus ,& aliis 2 ideoque non erit mirum , li posterior adaequet, immo excedat pri

rem in merito praemii essentialis. 84 Armitur tertio. Nam fides est ratio sotmalis, immo & potior ratio merendie ergo charitas non est tota ratio formalis merendi. Antecedens probatur: nam charitas, cum sit uirtus volitiva, nequit influere in ali. suam opera ionem nisi media directione intellectus, stia licet fidei, iuxta illud axioma, Nuti incitum , qtim praeco onisum, & sic contingit in natotalibus, & in cli. inis; sed facta ecillatione inter inihi Iectum, & voluntatem , potior est in luxn tutellectus quam voluntatis: ergo potior es influxus fidei a 1 merendum quam charitatis. Et confirmatur . Quia illa est potioe ratio foemati .& absoluta me tenui, quae est potior ratio ordinandi omnes a ius in ultimum finem sed ordinate actus aliarum vir. turum ad ultimum finem potius competit fidei, quam charitati e quia ordinare eli proprium opus intellectus,

riain, consistere essenti alii et & in tecto in actu intellestus, ct non in actu voluntatis I ergo. argument. respondetur negando antecedens. Et ad ejus probationem clicendum est, aliud esse e litatem

non poste insuere formaliter, aut virtualiter nisi piae vici lanugo se mali, aut virtuali fidei ,' aliuti vero , quod ex hoc inseratur esse rationem formalem, & potiorem metenui . Primum en verum e ex quo tantum debet colligi insuviam fidei ad metitum se habere per modum condit ionis, quod si henter concedimus. Ad lacundum euialsum: squiuem fides, secunUum id quod habet intra propriam lineam, nequit attiugere ullo modo Deum subratione ultimi finis, & ordinatio ad illum est tota ratio formalis merendi vitam aeternam. Et quoad hoe iuem cotitingit in naturalibus, ac in divinis r quidquid sit, quod in luxus intellectus quoad alia,& absolute sit pitior quam influxus voluntatis. Ad confirmatio em respondetur, quod ordis re stat dupliciter : nam aliud est prop: ih tale, & hoe affert secum conserte unum cum alio aliud vero tantum impor.

lat meram attingentiam alicuius odiecti evitanei ex vi alicujus participationis impressae a viri ut propria illius objecti. Inter hos modos haec est differentia, quod pri. inus est solius intellectus e posteri e vero etiam potest competere voluntati, ejusque habit ibo . Ratio sormali, merendi non est alia praeter attingentiam Dei ultimi finis: & quamvis fidei, utpote virins intellectualix, si

proprium ordinare priori modo, adhuc nequit conserte actus aliarum ψit tutum, nec proprium actum cum uita aeterna , prout haec collatio impottat attingentiam mitillimi sciis ,& super omnia dilecti nisi ex participatione irinali charitatis , ideoque nequit esse ratio formalis mete i. Videantur dicta loco in confit auuione allegato.

I. VIII.

8s A D.ersus ultimam amitionem arguitur primor Nam actus fidei elicitus in instanti justi scatio nis, vi g m B. Virgine, & in Auselo, non fuit metito

rius I ergo non omnes actus hominis susti sunt meritorii vitae aeternae, esto fuit hoMi moraliter. Antecedens mihi tur: nam actus huiusnoui tunc non ordinatur adhuc

uirtualiter ad D um ultimum finem , esto procedat a gratia ; seu nullus actus catens praedicta ordinatione est

merit eius vitae aeternae salteinde condigno: ergo actus

fid/i elicitus in primo instanti iustificilio iis non est me.

ritorius de condigno vitae aeternae . Maior probatur : nam

si praedictus actus in praedicto instanti ordinaretur virtualiter in Deum ultimum finem , vel esset, quia in e ita fide formata charitate , vel quia imperatur ab actuc halitatis ; neutriam dici potest i ergo nuiusmodi actus non ordinatur adhuc virtualiter in Deum ultimum finem . Minor probatue quoad primam partem : nam habitus fidei priui dimanat a gratia quam charitas, scol ab antisma prists climanat intellectus quam voluntas, ct in Christo prius dimanavit lumen gloriae quam charitas: ergo actus fidei non supponit stem formatam charitate, sicut nec intellectos supponitur formatus voluntate , nec lumen gloriae in Christo charitate. Quoad secundam partem etiam ostenditur : nam actus fidei est prior quam actus eharitatis, sicut viso heata in Christo est prior quam actus charitatis; sed ob hanc rationem viso heata non impetatur a charitate: ergo nec actus fidei in primo in.

stanti instificationis, v. g. in B virgine, & in Angalo.

Ad hoc argument. respondetur, actum fidei in mim instanti justificitionis , v. g. in B. Virgine , & in Anaelo , utroque titulo ordinatum fuisse in Deum ultimum sitiem salieni vitinaliter. In primis ordinabatur, proni pro cedebat a fide sol mala per charitatem: nam licht nde secondom suamentitatem intelligerεtur dimanat a prius pro aliquo signo quam charitas, cum hoc stat , quod

in eodem instanti di manaverint a charitate omnes modi, quibus omnes potentiae, dc uirtutes informantur ab ea,& quod hue informatio habitualis fidei pro alio signo an

revertat intinxum in propriu actum :& hac de causa actus

fidei in ea su proposito procedit a fide sermata charitate. Idem potest dici de lumine gloria in Christo, ut possit ve tiscati nihil esse in Christo, aut alio beato, quod non sit ut op:er Deum suinath dilectum, lypnμιν dicente eausi O ci fina.

297쪽

Traei. XIV. De effectibus Gratia. Disp. II. de Merito iusti.

inalem cujus variar quamvis nos desit sua disparitas inter actum fidei, & ejus habitum , ae inter lumen gloriae , & vilionein, quam ero vim explicabimus. Alia ta. io εst de intellectu relate ad volnotatem: quia voluntas hoci est somma intellectus, sicut charitas est forma fidei, sed potius econtra, ut docet D. Thom. l. 2. quaest. I9. art. i. quod persuadet tum nobilitas intellectus : tum

qisia υoluntas solum potest disi forma intellectus, dum hie mouetur ad operandum libere, & quandoque ope.

ratur necessatio.

Deinde actus fidei ordinatur in Deum virtualiter, prout in primo instant i iustificationis imperatur ab actusti mali esistitatis, quod etiam sit posterior illo secondum

aliquam sol malitatem: non enim repugnat mutua primittas inter duos actus secundum diversas sor malitates , ut videri possunt, quae diximus tract. s. disp. a. num s. &loei, ibi citatis. Et uoctrina ibi tradita sortius niget inpia senti: squidem actus fidei fuit libre saltem quoad exercitium tam in B Viigine, quam in Ang lo, & liber. ias formalis luteaiectus essentialiter depri et a libet lata

voluntatis ' opus ergo erat, quod actus fidei imperare. tur ah aliquo acto voluntatis. Et nullus congruentior m. est assignari, quam actus charitatis in illo primo in stan εἰ hesistens: tum quia sicut voluntas est potentia univer clis libera naturae intellectualis, ita charitat est virtusoniversalis gratiae praestituens voluntati nitimum finem, ad quem gratia comaturaliter , & essentialiter inelinat: tum quia ex parte voluntatis actus charitatis suit primit,

liber, & in ejus praesentia su per fluit alia quaevis pia asse.

elio, quae moveat ad actu in fidei. Alia ratio est de vi sione beata sol se aperiamus disparitatem . quam inminissimus nam visio beata est Omnino necessatis nullo modo suhiecta imperio voluntatis, & ita omnibus mo. di .st peioe acta voluntatis: unde iam mirum, quod ex hoe capite non ordinetur in Deum ultimum finem. Quo

modo cohereat , quod actus fidei regulet, & clitigat adium charitatis, & iterum ab actu charitatis dependeat in prima sui elicientia , satis constat ex dictis loco proximε relato. & praecipuλ alijs ihi citatis.

85 Arguit ut 1εcunuod Nam saepε iustus ostreatur, in moraliter, absque eo quod esus opera inclinentur ad D um ultimum tinem et go non sunt meritoria .itaecternae Antecedens prohatur I nam non stat opera Hlii et clinati sermaliter, aut virtualiter in Ddum ultimum sinεm absque praevia cognitione vel formali, vel virtualis aedicti finis; sed saepe justus operat ut tirne moraliter absque pi via cognitione tam formati . quam virtualimi ultimi finis supernaturalis r ergo saepe eius operation ordinantur adhuc virtualiter in Deum ultimum fi.rsm Minoi quoad primam partem experientia c ustat. Uuo u secundam inobatur : tum quia ad elicienda inc. cicia opera salis est cogoitio sermalis alicuius obiecti na turalis, quae debet esse naturalis. Tum etiam e quia eo. initio .iriualis alicuous objecit nec ellario debet stippo Dere aliquam cogniti em latinalem illius, quae relin uisat stam virtutem, in qua virinaliter permaneat, sediae phontius operatur benε moraliter, dum ison manet

villa uitius cognitionis formalis Dei ultimi finis superiri. tutatis vel ais etiar ergo. Pro solutione hujus argumenti notandum est primo, hominem auultum non posse luxta providentiam mi ot uinariam justificari, nisi praeeunte aliquo actu Armali s. ei, ut eu fide supponimiis . Notandum est secundo , hominem , cum primo pervenit ad usum rationis , &auimplet piaeceptum charitatis tunc obligans , elicere etiam actum sot malem fidei. Quibus praenotatis: Rεspondetur, quod scut charitatis actus , dum eli. eittit in primo instanti iustificationis , vititialiter manet in omnibu potenti s , & virtutibus medio aliquo parii. ipio illius, & ratione istius potentiet , de uitlntes viri et tialiter ordinant omnes suos actus honos moraliter , in

Deum ultimum finem ; parisormiter actus fidei relin quit quosdam sui participium in potentiis, & virtutibus e gnosciti vis, & medio illo cognitio formalis cujusvis objecti virtuos in iusto est cognitio virtualis Dei ulturei finis, sciat actus cuiuslibet virtutis in insto est voliato virtualis Dei ultimi fiuis: quia non miniis uni uersalis est fides in clitigεndo, quam charitas in informando requia est initium, & raui κ totius vitae spiritualia. 8 Sed uices mimo: Actus fidii non relinquit hoc Patticipium tu peccatoce: ergo nec injusto. Antecedens est certum; in qualibet cognitione bona pereatoris in . eluderetur virtualiter cognitio Dei finis supernaturalis, dummodo praecesseris cognitio formalis fidei, quot est inauditum . Et consequentia est legitima : quia praedictus actus eiusdem rationis quoad speciem est in iusto, &in peccatore ς α non est assienabile in justo , a quo praedictam eiscaciam accipiat. s Dicisse vivi Adultus potest me potentiam Disi absolutam iustificati ahsque

ulla actuali dispositio ae, proindeque absque actu sotina li fisei ; sed posset tunc elicere plures actus naturales bonos moraliter.' ergo absque praevia cognitione adhuc virtuali fidei. Ad primam obiectionem respondetur, non esse imis possibile, quas fidei actus adhuc in peccatore relinquat sui virtutem in omnitius potentiis,& virtutibus, & tatione illius quaelibet cognitio naturalis uirtuosa post emisissum praecii tum actum sit virtualis cognitio DEi ultimi finis ita pernaturalis, propter rationem supra traditam . Secundo potest responderi eo cedenso antecedens denegando consequentiati . Ad cuius platationem dice ,

dum est, quos actus fidei in julio hab8t a esuritate essi.

uaciam aci communicandum sui participiam omnibus potentiis, de virtutibus: nam licet charitas non sit da linea cogitoscitiva, potest vim suam Communicare, ut ipsa cognitio efficaciot evadat, sicut defacto mouet ad eliciendam ipsam cognitionem liberam. Et si ex his in. seras, quod fides dicenda foret forma virtutum, sicut charitas, concedendum est . Sed haec sol maiio adhue est materialis in ordine ad metitum, sicut est materialis ad attingenuum Deum sub ratione summὸ dilecti. Ad secvMam obiectionem respondetur verum esse ,

adulti in posse inuis ari abs olla actuali dispositione,

ut docent NM Salmant. tract. rs. disp. 3. uu h. a. cum communi Theologorum sententia, & nos insinuavimus cli sput. μςc. num 8 i. in fiu. Sed non minus certum est, peca ictum hominem teneri omnino ad eliciendum actum

formalem fidei, cum primo ei fides si scient et nolifica

tur: ut cum pluribus aliis docent laudati P p. tract. IV.clisse. . num. Iol. In qua suppositione, ii voluntatu sis divertat per elicientiam alterius actus adhuc honi mota liter, graviter Peccabit cor: ra pravi in praecem una. sicut graviter peccaret in ptimo tulta uti usus rationis, si loco convellionis efficacit ad Deum ultimum ficiem, ad quam tenetur, eliceret aliam actiouem , alias honestam.

ου 8 Si vero conting r-t in illa hypoth ii, quod fides non estit sufficienter noti fieata, &i. iterim eliceret aliis quos actus bouos moraliter quod metaptiyuch noa re.

cipalis argumenti quoa qu madmodum actus charita. tis formalis necessatio supponit directionem efficacem formalem fidei, quae virtualiter manet in ipso actu cha ritatis , scut quae litiet volitio efficax supponit cogaltionem obiecit amati, quae in illa virtualiter manet ', ita dilectio virtualis charitatis uirtualiter continet uitiualem c uitionem fidei, & charitas habitua sit virtualis habitualem vitiualem fidem , ut sic detur proportio debita inter has uirtutes, sicut inter intellectum . 2 voluntatem, & generalitet salvetur proportione servata , illud

89 Arguitur tertio. Si amor Dei ultimi finis supet

naturalis esset efficax ad ordinandos virtualiter omnes

actus iusti per totam vitam in praedictum ficiem seque.

retur, quoa amoe efficax, quo peceator se converteretao aliquod idolum, Oeclinaret omnes a Ins saltem --raliter malos virtualitet ad praedictum idolum; hoe est

salsum, aliis in idolatra nullum esset peccatum veniale, cum inficiaretur malitia idolatriae in qua ex genere non datur parvitas materiae : ergo salsam etiam eii , quod per actum charitatis habitum in principio just i fieationis omnes actus honi moraliter ordinentur virtualitet in finem charitatis. Sequela majoris probat ut: nam non munus efficax est amoe ille idolatriae, quo constituit idolum Dum ultimum finem, ae amor charitatis quo constituit Deum ultimum finem: ergo. pio solutione huius argumenti nota primo, nullum obiectum clei et minatum peccatotis posse esse finem ultimum ipsus. Pro quo videantur dicta tract. 8 dub. o. anum. 1ΟΣ. usque ad num. 1 . ubi plura ad hoc argumentum concernentia accurat mrtractavimus . v Nota 1

cundo idc sequitur ex praecedenti notabili quod nullu actus efficis est ad diligendos virtualiter sve tu statu justi,

sive

298쪽

Dab. V. Utiam inae meritum de eo duo vitae aeterna requirat in e c

live in statu peccatoris omnes actas in ultimam finem , nisi ille qui habet pro obiecto speciali ultimum finem Mam, sicut ultimui finis ubi sudiicit omnia juxta eorum capacitatem, solus ille atins potest subjicere omnia praeis dicto fini, qui ipsum habet pro obiecto specificatis .

1loc autem est proprium solius actus charitati . nam quocilibet peccatum moetale neque hahet pro obiecto villimum finem pecatoris quod est honum proprium Prout integratur ea hocto particulari illius peceati. κ hono aliorum peccatocum, & ex hono honesto, immo& supernaturata, Deque constituit finem ollimum iiiii indirecth per modum impedimenti asserentis gratiam,& charitatem, per quam praedictum hocium ulterius m. aetat referri ad alium finem ultimum, videlicet Deum. uitius piae notatis facith constat ad argumentum.

iis es iciat plura opera bona moraliter, antequim AEliciataclum immatem charitatis ; sed talia non ordinantur viristi aliter ad Deum ultimum finem e ergo nee sunt con dignὸ meritoria vitae aeternae. Maior constat in eo, quiso iustificat in sacramento per attritionem. Minoe in o. hatur : tum quia D. Τh m. frequenter pio hac relatione virtuasi recutrit ad aliquem actum formalem praecedem Lem. Tum etiam . quia relatio virtualis suppotiere debet relationem formalem I ergo opera elicita ante actum sot. malem ἰcharitatis, non ordinantur virtualiter in Deum

olim uni finem . Tum deniqu/ quia possunt in iusto clari dictus indiserentes in individuo per se in aliena sententia, ct pet accidεns in nostra ergo lignum est, qsod non daturpi aeuicia ordinatio virtualis .

Pro luitone huius argumenti duplex modus potest evomitari, & ii terq; facilis Primus est, quos a gratia, de

charitate εκ vi actus justificantis dimanat in omnibus potentiis liberis, & virtutibus quidam modus, pet quem habitualiter intrinsech ordinantur in Deum ultimum mnem , ad dissetentiam peccati venialis, & vitioinm, quo tantum evit insech ad illum ordinantur 1 est enim misi diu et modus participatio virtualis solius habitus , & seut voluntas per habitum charitatis latum ordinatue habutualitet in Deum, ita potentiae, re virtutes , in quibos in praedictus modus, solum virtualiter habitualiter ω-dinantur in Deum. Et iuxta hune modum neganda en mἰnor. Ad editis primam probationem dicendum est, D Thom. quando recurrit ad actum praecedentem, loqui de iustificatione connaturalissima , quae semper fit medio acto foemali charitatis. Ad se undam: It spondetur ad relationem viria tualem Ictnalem aliorum actuum satis esse, quod suppo. nant rεlaiiociem habitualem virtualem in suis principiis quae nequeunt non illo modo habituali uti, si semel ope tantur henὸ moraliter) ct hae supponat relationem formalem habitualem per habitum formalem charitatis. 8 Est tamen notandum sui se duas objectiones pra oe cupemus quod voluntas iv. g. ὶ solum utitur praedicio

modo , quando elicit actum capacem talis relationis, cuius non est peccatum veniale, sed quilibet actus vir tuosus . Et hoc constat , dum pexcessit actus formalis charitatis e scut ex eodem constat, quod non potest nona alis modus habitualis insuere in actum capacem rela. tionis virtualis . Ratio vero cur voluntas p teli non uti habitu charitatis, etiam diam operatur bene moraliter,& non potest non oti inaedicto modo est, quia hahiti hostii; mur, dum volumus; noti sic de modo illo, qui est affectio subietii, in qtio est ob quam rationem homo operans nequit noci uti subs stentia. Et si dicas, quod

charitas intensa ni octo non utitur semper modo illo ut octo: verum est quoad totam suam intensionem ; sed sat sum absoluthe & in modo supiadicto non est hare di-υε istas. Ad tertiam : Respondetur , actus indistilenteston esse capaces inaedictae relationis virinalis , nisi ante. cedenter constituantur honi moraliter per actum,&c dinationem scemalem alterins uirtutis. Et Me verum est, etiams actus formalis charitatis praecesserit.

S-cundus modus est , & sotth plorabilioe , quod sicut Deus in sacramento seplet actum charitatis , qui st disposito e naturalis gratiae: ita sapiet praedictum modum , qui est participatio virtualis praedicti actu , quique in acti hns hcessatio est actualis & inhabilibus,& potentiis, vel habiti alis, quia est juxta capacitatem recipietitis I vel actualis, quia est participatio actus, flenos solum habitus. Et iuxta hunc modum dicendi satis Τoni. III. Patit TMia Satri

liquet ad omnes probationes, maximε si adhibeatur do.

tarina prosime tradita.

Aliud arsumentum potest desumi ex actibus re

missis charitatis, di aliatum virtutum. Sed pro eius eno.

datione speciale dubium insudahit, vel in hac dist. dubo. .el in tract. sequenti, & disp. de charitate. s. IX.

si NX Dictis in hoe dubio insertur prἔm3, in acti.

. . hus imperatis a charitate actu foemali , ut contingit in actu perfeso contritionis , clari diversum meri. um essentiale, ac tir actu formali imperante . Ratio est, quia est in omnibus actibus honis moraliter diversa materia, stilacet cliversa honitas moralis,& diversa sorisma requisita ad meritum condignnm vitae aeternae ea enim in eis relatio intrinseca, & virtualis in inum .iti. mum finem derivata ab acia formali imperante, ni conis tingit an quolibet actu imperato ah alia virtute. u et a religione,& in intellact' imperato a voluntate. Nam actus humilitatis in se intrinsecὸ non est ueriti cooditionis, dum imperatur so aliter abacto chabitatis oe maliter existenti, ac dum actus charitatis non existit: seu in actu humilitatis est diversa telatio in Deum miti statu tot mali charitatis, qui iam non existit est enim in eo relatio tantum virtualis, quae distinguitur a relatione formali ' ergo idem dicendum est de eodem actu . dum sormalitet imperatur a charitate: ergo est diversa ratio ismalis merendi de conuigno vitam aeternam: erisgo en diversum meritum de condigno vitae aeternae ura confirmatur. Nam dissicil/salvaretur modus loquem di D. Thom asserentis inpecsenti art. q. & in a. dist. ILquaest. I. art. 3. ad ulti m. quod non sola charitate me. retur , sed etiam altis virtutibus, licti non secundum se . sed ut imperatu a charitate.

Oa Chiiciesr Substantia praedestinati imperatur a praedellinatione, α propterea est effectus illitis in prima sui productione , ut supponimus ex dictis in suo tract. & t

men non recipit aliquam bonitatem intrinsecam superis naturalem, ratione Cuius Oeclinetur intrinsec8 ad sne praedesinationis I ergo idem potest dici de charitati acto formali imperante actus aliarum virtutum, maxi-mh naturalium.

Respondetur esse duplicem rationem disparitatis. Primo es: qnod praedestinatio, de providentia naturalis . qua producitur substantia praeuestinati tam quoad actum mimum, quam quoad actum fecundum non esistinguit tur adhuc virtualiter, sed si habent quas movidentiae partiales tantum obiectivae eiusdem virtutis ,& propterea non opus est, quod praedestinatio , dnm imperat peos identiam naturalem, ei imprimat aliquis intrinsecum. Caeterum Charitas est virtus distincta .h humili. tate,& ideo necesse est, quod actus istius, dum imperatur a charitate, recipiat aliquid intrinsec8 de ejus linea. Seranda es: quod substantia praedestinati ita imperator a praedellinatione, quoci non eonstituatur effectus movimus & proportionatus ad suum finem. At actus naturalis honus moraliter constituitur a charitate effectus proximas & proportio ins cum fine illius, ut liquet, dum actus stimatis charitatis iam praecessit: & hac ratione recipit natatem intrinsecam delinea charitatis. ya Insertur secundo, quemlibet actum moraliter ω-

tium in iusto esse de condigno meritor inm vitae aeternae secundum omnes circunstantias honas moraliter. Itaques contingat, quod actns s '. g. a humilitatis imperetnesmui a teligione, paenitentia , Obedientia Ace scut prae dictus hahet diversas honitates morales spectantes ad preis dictas virtutes , At alias desumptas ah aliis ei reunstantiis dotationis, intensionis &e. iuxta dicta trare io. disp. a.dub. a. dc a. secundum omnes eas meretur de condigno

vitam aeternam. Ratio semper est eadem: quia prauictus actus secundom omnes illas citconstantias impera. enr a charitate, sevi omnes praedictae virtutes habitualia ter, seu virtualiter intrinsech sunt imperath. v Notam dum tamen est, iuxta dicta loco proxim/ citato num. II.& II. quod licet ex appostione plurium circunstan. iarum hostias crescat, non tamen attimet hic , sed tam eum proportionaliter e quia iuxta majorem appositionem circunstantiarum minuitur libertas, & conatus actunam quamqua ea illis,& propterea necesse est, quoao o a minua.

299쪽

intonat ut tinnitas traiuscuiusque, & consequenter meri- eum vitae aeternae. Quia, ut supra diximus, relatio ch gitatis proportionatur eum bonitate motali:& ita fienthonitas non augetur per partes aliquotas, sed proportionales . ita meritum hoc tantum modo augeri debet. οε Insertur tertio, maiorem charitatem metetia ha-hitualem non conducere ad augendum meritum promit essentialis , lichi augeat meritum praemii accidentalis. Utramque partem docet ex peesh D. Thom. in a.dtulo.

Quen. I. art. s. ad 3. nia ait : AEns ex majori Garizare procedens mails intensus , est in is meritorias respectia Wam ioccidentatis , quod respicit ipsum antim : sed motis respectu. fremi essentisiis, quod ν spicis ea citatem, qua est ex balitu charitaris. Et quoad primam partem evidenter colligit ueex D. Τhom. locis relatis num. O . & num. 7s. in res os ad secundam Coofirmationem ex quibus constat habiti hus nullum mereri, sicut nec demereri, ex quo emana. it illud axioma , Hobiribus non merem ν, aut demerem Iergo maior esuritas praecish habitualis non conducit alaugendum metitum praemii essentialis uuia sicut se hahet simpliciter ad simpliciter, etiam se habet magis asmagis. D. Thomam sequuntur Cano, Medina . Zumel, Issarii E, Aran Eo, Cabreta, Goloy, Sema, NN. Salm. in ptas disp. 4 dub. q. Vaetqueet , Loica , & plutes alii vel in indis ait. & 8. vel tract. de Deaνnat. Contra Victiriam, Penam, Entiquea, Ssatium , Lugonem , Ripal. dam , & alios, quos refert, dc sequitur Ouiedo in aes

Controv. s. punti. 2. Nostra vero resolutio est conformis iactae paginae : siquidem Hierem. 3 t. dicitur: D mercesereri tuo: & ad Rom. a. Reddet unactiique secundum opera

Probatur ratione Nam vita aeterna est merces meis ei torum. ergo h c sunt pretium, quo comparatur; sed hahitus non est preti lim gloriae per modum coronae, sed actus ergo mane charitas praecise habitualis non coa ducit ad augendum meritnm vitae aeternae. ' Confirma. tur primo. Si homo operetur, & non utatur halatu ρ ritatis, habitus ine nollum tribuit vatatem operationi.

hus illius, quia est otiosus; sed si habet charitatem ni octo, & elicit actum ollati talis ni quatuor, quatum illi gradus, quibus illi habitus excedit actum, sunt otiosi. Naiot constat ex hoc usque dictis in hoc dubio. I Coa. it matur secundo. Nam petauicti grados, quibus chari

Eas excedit actum, impertinenter, At omnino per a Leens se habent ad illum: ergo meritum illius non excedit meritum eius, qui habens charitatem ut quatuor elucit actum intensum ut quatuor. ' Confirmatur tertio.

Quia si unus, habens uitium iniustitiae ut octo eliciat caeteris paribus surtum ut quatuor, & alius habens it. ita intensum ut quatuor eliciat surtum etiam ni qua

auor, primus non demeretur majorem poenam essentia.

rem siue damni, sive sensus: ergo idem dicendum est de habente charitatem ut octo, & de habente elialitatemtit quatuor, utroque eliciente actum ut quatuor. Quoad secundam partem etiam suadetur e siqniisdem de op rihus factis in majori amicitia D i, resultabit majns gaudium accidentale; sicut de omlibus factis tamajori inimicitia, resultabit in reprobo maior aliqva me. na accidentalis: ergo maior eliaritas praecish habitualis conducit ad maius praemium accidentale. ad praemium enim accidentale spectat tale gaudium , s dicat aliquam relationem ad actum , ut docet D Τ m. in verbis lupta allatis.

art ad ultim .uhi loquens oe praemio essentiali ait. 2 meitas ous resiste qua rιtatem habit a charitatis . Et confit matur. Nam opus idem majoris amici, ceteris parthus,

est in nimatione prudentum mantis aestimabilitatis, s.cut chsequium praestitum a Principa animabilios est ob siqnio praestito a plebejo: & hine provenit, quod satisfa.ctio Chiisti sit simpliciter infinitar ergo scut satisfactio

Christi, caeteris pati hus, crescit ad inclementum suae di. gnitatis personalis ; ita meritomerescere debet ex dignita re personae proveniente a gratia habituali. Ad Obiectionem respondetur, D. Thom. solam in. tendere quos quantitas praemii essentialis respicit quan . itatem hahitus charitatis non secundum se, sed prout explicatur in actu. ne si hi contradicat. ' Ad confit

mationem respondetur negando antecedens. Quia ma.

ioc estimabilitas actus relate ad praemium essentiale, ad . huc in Mimatione prudentum, non desumitur ex in

ioci amicitia habituali, sed ex eo quod talis amicitia magis lassuat. Stetit lut instantiae stemus valor operum Chiisti desumitur a telatione intrinseca, quam dicunt ad personam Christi non otiosam, sed operantem, &idem dicendum est de obsequio maestito a Ptincipe : de

quia in ortantibus , maximε in his quae conducunt ad obsequium, laudem, & honorem aliorum, & humi, liationem ipsus pellanae operantis, tota persona humuliatur, & subiicitur, non est mirum, quos consignitas operum Christi, & principis eteicat in aestimatio te pruis centum, caeteris paribus. Alia ratio est ingratia, quae

ut maior, & intensior non operatur & sicut nullo modo operans non conduceret peo vim/ ad meritum essen. tiale, esto constat personae magnam dignitatem coa- .situendo ill1m amicam Dei; ita non operans ut inten. scit non debet coaducere ad maius metitum essentiale. Sicut duobus militibus aequ8 pugnantibus , quorum unus esset magis amictis Iudicis, remunerantis, aequaleaemium debet ut, & Iudex esset acceptor personarum ratione maioris amicitiae maius praemium conset rei magis amico His non obstantibus, maior amicitia P test condueete ad eficacius impetrandum, caeteris pari

bus, aliquos donum grato itum: & ita Iudex non erit acceptot personarum, si, utroque milite postulante, tri hueret majus donum gratuitum magis amico. Sed hoe ideo est, quia consertur non ex iustitia, seo ex liberali tate: & hoc pacto opera magis iusti, eaetetis paribus, sunt magis gratia au impetranda a Deo maiora beneficia ςci Insertur quarto, opus maioris amiel caeteris M. ribus, nec non opera aliarum virtutum stomo substan. tiam meteri de condigno maius praemium accidentale,& de congluci maius praemium essentiale. Quod opus maloeis amici, caeteris patibus, mereatur maius Praemium accidentale, coastat ea clictis uum. 94. Et quod me reatur de congruo maius praemium essentiale, constat ex proximὸ dictis num. maecedenti. ' Quia autem per opera aliarum virtutum mereatiar instos de eo ignopiaemium accidentale, traditur a D. Thom t pari. quaest. 9 art. q. r. ad Corinth. lech a. aliisque in loci . Et hi eviter suadetur . nam iuxta communem sensum Ee clesiae, & Theolomeum dantur aureolae, quas iustus de coadigno meretur aureola est privilegia tum prae mium accidentale privilegiatae victoriae, dc propterea distinguit ut ab aurea, quos est p ς mium essentiale. erinio iustus meretur de condigno praemium accidentale ;es non per opera ut insormata charitate'. ergo per opera uirtutum sumpta quoad substantiam. Qualia uat opera, per quae mereatur justus praedictas aureolas, iam examinata manent tract. disp. a. club. 8 Consmaris. Quia nullum est opus bonum morale, ex quo non resultat al -

qtia gloria seu praemium accidentale, sicut nullus est

actus malus, cui non correspondeat aliqua poeua.' ergo sicut actus malus de condigno meret ut talem poenam,

etiam actus bonus quoad substantiam in justo meret aede condigno praemium aliquod aceideat ale. ' Onoa

tandem per talia opera mereatur de congruo praemium

essentiale, docetur a D Τhom. in praes ari. 3 26. nam congruum est, quod homini operanti ben/ secundum propriam virtutem, & adimplenti voluntatem, Dei. de evitanti in amicitia illius Deus ipsi seeundum amicitiae proportione adimpleat voluntatem hominis de retribuat Iecundum magnificentiam,& excellentiam suae virtutis; sed nihil aliud requititur ad meritum de congruo mih dicto: ergo iustus per opera hona mora liter mereatur de congruo vitam aeternam.

97 Nee obest, s dieas primo, quod ad metitum de

congruo propriὸ dictum requirit ne non solam proporticialiqua ea parte operantis, sed etiam ex parte operis I sed opera naturalia nullam habent proportionem cum vita aeterna I ergo non sunt meritoria de congruo. v SNranda. Quia unus, & ide actus nequit fundare cluplex metitum; sed praedictus actus sucidat meritom de condiga essentiale, de meritum de congiso accidentale ergo nequit fundate aliud tertium metitum de eongrua essen.

tiale .

Non, inquam, haec obsunt. Non primum 2 tum quia ad metitum de congruo inopith dictum satis ea proportio ex parte operantium, ut d et Di.. Thom. art. 6. quam iustus habet ratio e gratiae. Tum etiam quia, ut docet D. Thom. quaest. a. de putatu. ari. Io.

ad υ

300쪽

d 4. actus virtutis aequisitae, qni inclispensibiliter im petatur in iusto a charitate iuxta frequenter uicta in hoc molixo dubio, ita imperatur ab ea, quoa ptivi natura .mperetur a virtute in usa : moinaeque actus humilita. eis acquisissae lati ε humilitatis mi se insula , Ae super.

maturalis pro priori ad informationem esuritatis habet aliquam in emationem supernaturalem, ratio. te cuius an susto habet aliquam proportio em cum vita aeternasi cientem cum proportione amicitiae ad meritum cie congruo resinctu illius. Porro per opera aliarum virtuis

eum quoad su hilantiam intelligitur totum ici , quos prae .cedit insormationem eharitatis, Ac in hoc sensu cessat dissicultas. Nee sec-diam P Quia ille actus cliverso mouo

fundat triplex illud meritumo nam metitum de con-cligno essentiale fundat ratione informationis ollaritatur metitum de condigno accidentale fundat secundum M. nitatem propriam desumptam ex aliis virtutibus, per unam habet eo dignitatem eum illo, de induit ius ex justitia. & denique metitum de eo gruo esseatrale non undat per condignitatem, nec inducit ius ex iustitia,

sed ex liberalitate, Ac amicitia, de hi respectus diversa

non repugnant in eodem actu.

An justus post per potentiam Dei ab Emtam sibi mereri iud condiguo, seu de comgruo primam gratiam justi Pantem d

y8 QΤahilitis iam omnibus eonditionibus requisi.

o tis ad metitum praeci ρυε vitae aeternae, deincepq agendum est de cibiecto illiu . circa quod primo inquirit Dis Thomart. s huius quaesti is, Aa homo sit

bi morei prima gratiae Primi autem gratia est dupleE: alia actualis de est primu auxiliu supernaturale, seu prima v Catio ad austificatiociem. Et ae hac adeo exprofesso tracta v mos tract. praee. disp. . duh. T. eo tra pelagianos, semiis Pelagianos, de nonnullos cath licos , ut ou im raesentiarum desideretur. Alia est habitualis, Ad iustificans . Et de hac potissime agit D. Thorti in praesenti , &propterea meditato ponimus in titulo illam particulam, siserantem. Hae autem gratia potest eomparati, vel in ordine ad opera piath naturalia, uel in ordine ad opera super. naturalia; de in ordine ad ista, vel tantecedentia, vel ab ipsa gratia promanantia. Ex dictis loco proximὸ ci. stato satis constat, hominem per opera pure naturalia adhuc per potentiam Dei Absolutam non posse mereri. sye de conligno, si oe de congruo congruitate proprie dicta, Ad fundata in amieitia D i, primam gratiam ha-hilualem, sicut nec Zimam gratiam actualem, cesse legem statutam dandi gratiam habitualem facienti , quoden in se ex vitibus solius naturae, ut omnes catholici catent ut, quidquid sit de ptima Reatia auxiliante . Ua

ce remanere tantism poterat difficultas de operibus R. pernaturalibus vel quoad lithstantiam, vel quoas modu.ς; opera autem huiusmodi, quae antecedunt exi. Rentialiter gratiam sustificantem, non esse meritoria de

condigno gratio habitualis satis prohatum manet in hae disp. cludi q. Et colligitur ex illo Apost. ad Rom. q. Daurem , qui o νMών, merces nen im latin secundiam gratiam, sed se istim meritum ; en autem contra ratio em gratiae,

α antonomasticὸ gratiae . qualis est sanctificans, quod si merces seu debita , ut hie ait D. Τhom. in argument:

Sed eonfra, de correspo Mens merito de condigno: ergo nulla opera antecedεntia pollunt esse meritoria de con dignὸ vitae aeternae. Hoc apertius constat in peccatote , propter dicta num. 47. desumpta ex Div. Thom. an. a. & hoc art. s. ut decidit .' quod si homo non iusti sicatss, non potest mereti de condigno vitam aeternam propter absolutam improportionem horum operum , potiori titulo imWometionata erunt eum gratia habi.

tuali 2 quia haec in probahilisti sententia est simpliciter perfectioe tam in est entis, quam inestimationem .

tali visone Nata, sicut filiatio plus aestimatur, quam

haeredita .

ioci Hoe etiam eertum debet esse de merito com grvi congruitate proprie dicta, iuxta distinctionem tra ditam tract. praee. de disp. supIa relata mam. Igo. iameritum de congruo proprie dictum est illud, quod sun dat aliquod ius intrinsecum, Ad debitum titulo a mi citiae, aes distinctionem meriti conglui imprope ih & se cundum quid talis adhue intra lineam imperfectam metiti de congruo, de lassicit, quod habeat in se aliquam

proportionem cum praemio , ideoque ultra hanc ΠΟ- portionem debet dari Vomitio operantium , hoc enmerentis, de praemiam is, ut colligitur ex Dis. Thom. in prae L art. 5. atqui opera hominis non justificati nocisupponit amicitiam Dei positivam, nec proportionem .ant dignitatem operantis ortam ex ea: ergo non potest mereri de congruo constuitate prope ih clicta in imam gratiam habitualem . Libenter tamen concedimus uesaiacto meteri illam de eongruo congruitate secundum quid, prout importat ius ianuatum materialiter in quadam

proportione, de formaliter in extrinseca liheralitate flemisericordia Dei: quia congruum est, ut inquit D. Th

in Wae s. art. 3. ut homini operanti se Uamsiam ιν rem , Detis νdeo en et secundiam exeritintiam Ad uortitis. Et siena ista est lex a Deo conserendi gratiam habitualem L. Getidi, quod est in se est vitihu gratiae. Hoc non Mstantes Div. Thcim. non dicit ibi, quoa absoluth mereatur ho. reo de eo 'ruo, sedes ιθι tinguit 3 eo mitus. Et quoties August. D Thom. & ali Sspi . de Theologi maioris no.

tae coacedunt operihus iupernaturat; hus meritum cociis

grui, intelligendi sunt de posteriori. Unde soluin remanet difficultas cle operibus iustificati. Et quia ex dub. pretc. liquet omnia bona moraliter elicita a iustian ipso instanti iustificationis , maxime supernatu talia , elicitive piovenire a gratia habituali, de e litate ,

nectio dispositiones ex natura sua ultimas procedere ab ea, ni probavimus disp. incces a num. 88. etiam liquet conistro sorsiam istam telitingi ad opera subsequentia , de trocedentia a gratia habituali, & charitate. Et totum oe comprehenditur sub illa particula is , posta in titulo cludit quos sub aliis tetminis solet ab aliis promat,on, nimirum, gratia halitualis, pravit ulniηehatim in rati,

post cauere Ab eodem merito, ins post se premi iam titius e Citra quos unum supponimus, de aliud inquirimus.

tia, defacto non mereri sive de condigno, ii se de compriaci gratiam habituaIem. Τum quia desacto homo iii. irificatur omnino gratis, iuxta illud Apost ad Rom. 3. Iast scuti gratis ira gratiam ipsus. Τum etiam I quia

meritum est quidam motus au praemium sed connini. ratis exigentia rerum aretit, quos moius maecedat suum terminum prioritate saltem naturae , & existentiali: ergo defacto justus pεr sua omra subsequentia non mereturtive de coauigiis, sive de coegruo gratiam habitualem Patet consequentia. tum quia quoad hoc eadem ratio militat de uno, ac de alio merito. Tum etiam: quia Dεus in hoc, sicut in caeteris rehus attendit ad con a turalem exigentiam rerum. Adde pro metito de congruo, quod impraesentiarum vel non habet locum, vel isse dabet merito de condigno , propter aequalitatem moralem opetum in edentium a gratia cum ipsa gratia. Inquit imus ergo, an pet potentiam Dei ahsolutam homo Per opera procedentia a gratia, si .e justos possit sive de conuisno, sive de eo ruo sibi meteti primam gratiam sanctificantem Cisca quam dissicultatem triplex militat sententia ,

duc exiremat, & altera media . Prima extrema docet,

primam gratiam habitualem posse de potentia Dei abs luta cauete sub merito non solum de congruo, sed etiam de condigno operum ab ipsa procedentium . Ita Tu me in inaes alis i. conc de dim q. SuareE I. Part. lib. vi Hadest. caμ sto. Granad. i. pari. tract. s. disp. s. & iapraes trin. II. controv. 8. dis dc 3. pari. Coninch. a. a. oi, R dub. 7. Ripala. tom. 3. diis M. sin. a. c c. a. de 3. & alii recentiores Societatis . Sectinaei extrema uetimo it , iustum neque de condigno, neque de congruo pocti sibi mereri gratiam iustiscantem , adhuc insincta potentia Dei absoluta. Ita communiter Thomistae eum suo Angelico Praecep sve in pt s sive is a. pati. Ac plures alii extra eius scholam, quos reserunt, &sequunt ueNN. Salmant. in Wς s. disp. 6 dub. I. Tertia, de ultima media negat meritum de condigno adhuc de potentia Dei absoluta; concedit tamen meritum de congruo Ita

nuat disp. I.. num. 47.