장음표시 사용
111쪽
oit. v. frequeterturbis in parabolis loqueretur,qicut ait Mattheus nillil sine eis turbis pr6icaret, I cuiusliare meo iudicio, causa est. Considera niv ore ferient homines ueritatem audire,q
torto uisitu,& hirsuto naso, eam aspicerenti di satur,&cosidera hilari facie mellacia amplexarent' ves necessarium hominibus foret ueritatem audire, ueritatem parabolis de similitudinibus inuoluebant, & usabant, ut qui ueritatem nuditastidiebant, & ad mendacia arrectas liabebant aures, ueritate state fictis uestibus tecti audiret. Sie prudentissimus ille Propheta Natre, cum scit.samir et rege Davide aperia ueritatem dicenti non au iturum, ovis timuitudine rem uelauit, Seu 3- , prio mucrone cris it. Docet ergo hic Domitius non fruendos esse mendaces, quoniam nouerat Tlibenter audirentur ab omnibus. NGI; pol nis
manti tuam ctim impio,ut sis testis medax.
Etsi mendatium ubiq; malum sit, pessimum tamen ei in iudiciis. Et qiii alicuius causam, suo falso testimonio iuuac, eo pernitiosior esse dreheditur,quoniam illi magis parti, in iudicio fidit
iudex. Vnde restitimoni magis obnoxius est.
eras post multos ad mala. Admiranda
legi satorisprudelitia. Arbitrantur inulti iudices A consiliarii se a peccato immunes esse, cum uiderint alios sese in malo precelsisse dicentes. Post res chalisa est, uota priora sunt si issicientia, iuris ea odium quaero: Quod extremi demetit est. Quid scis, an alii postquam te audierint, sententiam in melius mutabunt Quam si non mutent,tuo suffragio mendacium dc iniustitia roborantur.Cuius rei si practicam cernere cupis, Pil Aduerti tum considera, qui clamoribus turbarum de prin
da doctri cipium permotus resi qui Cut Leo inquio iudiciuna, proprium, dc in crimen transiuit alienu in , ut noauderet iudexabsoluere, quem omnes cupiebant
damnare. Pauperem non decorabis in causPa. Grauissima de rniciosissima sunt mala,quirritextu pietatis sunt: & qui ex suo pauperi o-dulum non darent, facile iniquam ferendo sentetiam tribuunt alienum: de cuius non miseretur, ut eleemosina porrigat, eius miseretur in iniqua
sententia. Si occurreris boni inimicantis trast,reducendo in luces. Modici animi conditios est,tunc maxinie inimicitii memorari, in pro- I ximum uiderit tuo auxilio indigete. Expedegi belle te Dominus docuit, uindictam ab inimico accipere. Prouerbiorum .is. Si esurierit(inquit
i inimicos tuus, ciba illum, si sitit potum da illi:
quoniam si hoc feceris,uiui eum carboni sin- . sindes. Hihil enim inimicus iniquiori animo ferre talex, quam cum se uiderit tuo auxilio indigere. Ad haec. Qii id tibi qu socioris aut tria
d fere umpsi est, s inermem uiceri e Cum enim tuo egetiintilio te inferior est. Quid ergo tibi honoris accrescit, s inferiorem te uicetis: Non dere
clinabis iudicium mendici tui. ubique san
ctus legissator, latentibus ac secretis malas, obu am ire cupit. Putant enim iudices omnem illum iniquam fouere causam, qui premitur adue in fortuna. Et quia non potest iniquam uindicate sententiam aduersum se latam, neque recompentae: neque habet opes quibus iusta tueatur causam:libere aduersus eum iniquam proferunt sententiam. Quam ob rem iudex iustam eius causam facile initerere: nisi oculos in hanc coniecerit aequissimam Dei legem. Munus non accuples quia munus excaecat ut lentes. Solent
qui munera accipiunt, non stiis, sed munerum oculis respicere: dc prius munera osterentis uid re, quam causam: det muneris assectu excaecati, ad iudicandu pergut: unde no possiunt recte minrita cauta speculari, cum specillis mali affectui causam intueantur. Et expendendum ualde es , quod non dixit aequissimus testissator Munus iam accipies,ad inique iudiciundum: sed munerum anceptionem in uniuersum prohibuit: quonia no uerat nullum essenilinus, quod saltem accipienatis ammum non inclinet aut debilitet, licet iv
omnem inuertat Peruertit uerba tu orum.
Habent iusti, & iniusti, sita peculiaria uerba. Iustorum uerba quoniam ueritati fiat nec utitur, semper eadem simi: iniquorum autem uaria de inconstantia uidebis: cum uero munus uerba iustorum respergit, ita immutat ut exueris falsa, ex constantibus uase de inconstantia reddat: ira ut non difficile sit, sed omnino facile, iudicis eo rupti animum deprehendere. Nam qui antea a qua uerba neque declinantia ad alteram partem pserebat, munere corruptus: alterius partis causam iam ornare incipit aliis iudicibus iustari esse persiadere, ne solus uideatur excaecatus. N mo uestrum ergo fratres, sibi fidat, de perspicacis uisus se eise praesumat. Nullus dicat, mi
stantis animi ium,non mutabor munere: quoniam teste Deo, munus excaecat oculos uidentium, dc peruenit uerba iustorum. Quare uoluit Dominus Deutero decimoseptimo ostendere eos causarum ineptos iudices, causamque ad superiores deferri, qui uerba in causis coeperint uariare. Si inquit, latuerit te aliquid in iudicio inter sanguinem ec sanguinem, causini di causam , plagam dc p am , dc intra portas tuas, uidens uerba iudicum uariari, ciuiuul natus uertit ascendet ad locum quem eligerit Dominus Deus tuus. Peregrinum non an
a sui assiciei. Vos nostis Gnimam perre
112쪽
trini. Consulit uulgus non petere ab eo, qui liquando mendicauit, non seruire ei, qui ante seruiuit, ecprouerbium uulgare apud nos est. Non prias a quem Pedio, nem simas a qtie i semio: quoniam qui aliquando eguit, non f xile donat: ecqui quando semiuit, raro alterius minisseno coletatur. Dias uero docet, liberalem debere esse in pauperem, qui aliqriando paupertate pressus fuit: & ex malis quae passus quis tuit, di ere alienis sucurrere. Hoc est quod pud poetam regina dicit, se mali non ignaram miseris succurrere didicisse. Hoe est quod stacti patres tam crebro consulunt: ut sculcet cum uideris Huperem, te pauperem fuisse, aut esse posse memoreris. Sic de 'regrino de insimo
sentiunt. Septimo anno relinques eam. Iustis pati rum querelis uoluit pius Hier es
' currere, quibus incestantet conqueruntur.
Cur inquiunt,isti abundant 'nibus, ego autem hietane pereae Non est me iustior, neque sanctior, de tamen meliuscum eo quam mecutis a- , titur. Ideo cuncta quoque septimo anno. com-m munia ei te uoluit, ut illo anno dicere posset paul r , M ea sinit omnia diuitium bona. Et ut ( quem adniodussietas annotauimus diuites septimo anno in ea essent anxietate, qua omni tempore Hup res sunt, dicentes. duid manduc Dimus,aiit quid bisemus: Et quoniam bestia
agri dipus etiam eius est, eumque tuo modo laudat, illius curam pius pater terit. Sicut enim homines de iumenta saluat: ite homines &iu-- . menta curat dc nutrit. Qui inquit dat escam
omni rami. Vt restiestat bos tuus. Considera quaeso legissatoris summam pietatem. So .let homo cum laborat, quasi inuidus: cuncta sua. secum ad laborem uocare, dc omnibus ueluti instrumentis uti: ideo uoluit eum septimo die quiescere, ne laborando miniistros cogeret secum laborare. Quando enim homo Hreretur si ui se
laborante quiescere: Non debet ( inquit --uus esse mxior, aut ociosior domino suo. Dicce o homo auare, a Deo tuo , ut quemadmodum,eo quiescente uoluit cuncta marescere illae tamen noluit secum laborare, uelis tu tecum quiescere: quae tecum cogis latarare. Si enim teia dcho quiescente non re-
rint. is. quiescent: Nomen aliorum deo 'prata
memorabiliv. Corrumpunt, nec dum bonos mores, sed fidem colloquia mox Fornicatio Ad t. Apostolus aut immunditia, neque nomiat eis netur in uobis,sicut decet sanctos. Nam quem admodum dii lina colloquia colloquentes misgammant, ita dc mundana mundanum, dc diabolica diabolicum reddunt hominem. Audi
Luca . quid illi dicebant, q*i cum Christo colloquia
apud Emavi miscebant. Nonne (inquiunt)cor nostrum ardens eratin nobis dum loquer tire nobis in uia dc apyriret nobis scripturas
ut dueetiis loquutus est. Et Propheta. Quam si et dulcia faucibus meis eloquia tua. Vbi similiter disce, a te abiicere, omnem riccato iam occa. sionem. Voluit Dominus idolum non nomisnari e contingeret colere. Non con sic mi, ni coram me vacui. Iniustus etsi uide is et si
Dominus Deus tuus te .suis donis de muneri bus impleat, tu uero coram eo uacuus de in ..
gratus repareas. Sed quid tibi , muneribus nostris Domine Deus, qui bonis nostris non eges Non vi. comedat ipse: uult te naeuum nonai parere, sed ut te comedebiem coralli se uideat, dctaudeat. Non sic p nei', seculi suo, ministros tractare solent. Vidisti aliquando do. minum quantumcunque pium in suos, qui eo. coram se uelit comedere , aut eos comedentes uidere gaudeat de bonissuis Nullum. Iste ueuro suos non solum conspicere, sed comedere coram se summa auiditate itidet. In Euangelio legis, intrasse regeni, ut uideret discumbenates. sed quales quaeso Exi cito cinquit piisiimus rex in plateas de uicos ciuitati si de debi- Matiis ira dc claudos com lle intrare, ut i in EltaVEdomus mea. Tales sunt quos rex iste ad aulam inuita ad tauros, tilia, & priciosa fercula conii Alit. Non purpurati, non diuites, non nobi .les. Tales uult coram se comedere, tales c ram se libenter uidet. Neque semel in anno eos coram se uidere contentatur Ad ter. Vtinam domini tem'rales, in uita semel uidere uelint su-re ritur, qui omnibus diebus uitae suae, seritum suis oculis iion dignatiae
intueri. Solemnitatem messis primiti
rum. Gratitudinem ex nobis querit Deus noster, ut quImprimum coeperis beneficium obistinere, incipias ei gratias agere: dc similiter in fine, cum veneficum fiterit cousumatum. Putant homines se satis Deo gratos esse, si post ac reptum beneficium gratias egerint, sed non cedocentur a Deo suo hic, immo gratitudinem ostendere cum primum coeperint spicae ad in turitatem pertingere: dc cum omnes fructus do
i miihi luserintho coques haedu in lacte ma
tris. Quid aliud qua pietatem, praedicat lex istae
Non solum in homines, sed in 'cudes 3e uolucres,te pium esse uoluit Deus tuus. Sed qualiter in bruta pius esse test, qui siem homines se-uit Medis enim quosdam in pro imoi,omnia bus finis crudeliores esse: qui ita sannilinem humanum sitire videntur,ut omnibus vipis sint si
113쪽
EXODI XXIII. AD MORES. uiores. Ecce ego mitto angelum meum an niam nihil prodest nota colere salsos deos, nisi uetereint custodiat te introducat in Licum quem paraui. Duo in nos angelo um ministeria docet textus iste. Alterum ut nos stydiant in uia. Alterum ut perducant in Hirtam Et expende quod non dicit, ad locumquem tibi parauit angelus ductor: sed quem ipse paraui ilia H.Tatae enim nobilitatis eli locus qui tibi 1 Domino promissus est, ut ab alio quam ab eo par ri nequeat. Oculus cait Isaias non uidit, quae preparauit Deus diligentibus se. Est enim ciuitas illa, cuius(utare Paulus artifex de conditor
Admonemur ilic,quales erga rectores nos extubere debeamus.Nempe ut eos reue eamur & Gua. . meamus, & etiam praeceptis eorum pareamus.
Obedite inquit praepositi uel iri . si a non parcet pneuaricatioui uestrae.Melior cinquiunt Enctoest Deus iratus, 'uam homo propitius. Ego autem adderem, quam etiam angelus. Tu autem Domine Deus meus, cum iratus fueris misericordiae recordaberis. Non sic autem angelus,qui nomen tuu habet, qui potestatem lia- Det ut puniat, no autem ut parcat. Ideo moerito
sataius Modeli ale suspectutum habet angelorum ducatu :ut dicat Domino, Quia nomen me. tim in medio eius. Considera hic , qu i largus sit ille Dominus in senios, ut non solum dona sua illis communicet, sed re nomen: ut Dii etiam uocenm r. Neoue solum urseu irum lionores,consequenter pnecipit, se uoran
dum. Genedicet pani tuo, aquis tuis.
Multa sunt, quae obseritatoribus diuinarum lego promittuntur, sed cuncta temporalia& corporalia esse uidentur: quales illi erant quibus pro mittet antur: & invicti aemgdm iri solet,qualia sunt necess uia uide ut cibus, potus, copia nitorum dc longitudo dierum sine langore Ex quibus didicimus,peccata in leges Dei causam fore nutiae omnium istarum rerum.
Mittam crabonem ante te. Vide & expende
quibus copiis, quo militum apparatu, quam inermi exercitu Dominus militet aduersus insensatos,& inimicos fortassimos. Nempe nius is decrabonibus. Nunquid ingressus es illesauros niuis , ait Dominus Iob. χ8. dc thesauros grandinis uidisti Quos retii tui ad tempus angustiae id tempus belli & pnaeliis Solet Dominus quae iii firmiora esse uidentur eligere, ut fortia destrum. Non
ei iam a facie tuo uno anno. Arbitrantur iusti sibi beneficia negari, cum ditarantur, aut pau. : latim conferuntur: quod non ita esse os uisitio lcus iste: sed propter bonum nostrum:non noris lintegra statim coferatur. Et ob dum causas solet i Dominus iobis inimicos relinquere Altera ut in ieis nos exerceat, alteri, ne fortiores de deteriores Psilaro angelis hoc communicare dignaturbus, quemadmodii irrharaonis constituit holii ini
bus, quemadmodum fecit Moysi , quenta a
quos deos dicere non dedignatur. Ego dixi dii estis. Non sic principes huius mundi Leere solent. maiora dc deteriora patiaris. Audi huius rei ex ipsus scripti irae fonte, exemplum mirabile. Cum enim Actiar rex ludati, aegre ferret duos reges, qui aduersus se dimicabant Rasin. s. regem Sinae, l sc filium Ronieliae: audiuit a Domino, per Isaiam Pro eo quod abiecit populus hic aquas Silo- Ii 8. ach, qtiae uadut quiete, id statim explicat: gaudim,scilicet Resii ct filii Ronielia ,ascendere ia-
Quis enim regum seruis suis quantumcunque dil lis, regium nomen communicare dignatur:
Ego (inquit Pliarao ipsi Ioseph ) quem AEgypti dominum cohstituebat, solio te praecedam. Odio habebo odietes te Reddidi alias ratione
ei ir Dominus iudaeis pollicererer se inimicu fit. turums eorum, qui eis iniimicarentur,quonian Imaniae ct uult dicere. Quoniam abiicitis inna vit no pluris faceres amicus tropter nos inimi ilum oraesens riuod ni gaudio sustim desul ciet Dominus super eos, aquas uni iniustri re multas, regem uidelicet Assur, de omnem glorii eius: dc ascendet super omnes torrentes eius: dc ibit super omnes ripas eius. Et transibit Iehu tali S innundabit, usque ad collum pertinget, de erit extenso alarum eius plenitudo terna tuae onos hos odiat, diuam si n'iuos amicos pror I setis, maius eueniet uobis. Et aduerte quod uo- nos diligat. Malumus enim icos nostros I catiniit omni agaudium .c respectu ni omni. propter nos peccare, quam tali tacere
Non iucurvabis te diis eorum. Maximum
malum est, mala trabere exemplaria operum, de uix potest quis terram aliquam incolere, quin moles ei' sequatur , siue sint boni siue mali ideo quae ad malum te possunt inestare, destruenda sunt ita ut inliti uerti unt,ita ut inliit u Ubi eorum remaneat: dc quo
nam terminum tuum a mare Suph, u que ad mar hil ium. Non dilatat multum
Dominus terminos suomui, sed arctos ec quasi conclusos eos habere uult Impineuatus est lita- el, de calcitrauit impinguatus, dc dilatatus. Et dereliquit Deum factorem suum. Ubi cuties
114쪽
cum eis foedus, O cum diis eorum. Non ta
lum non debemus amicitiam cum malis & peccatis habere, sed neq; foedus inire: quoniam semmalum machinantur adiuersus nos. Adhoeeniminimici talet ad inuice faed' inii tui sint ad bella sutura fortiores, reparando uires tempore foederis. Sic&peccata, ut fortiora in nos insurgant,nobiscum aliquando dissimulant Non habitabunt in terra tita. Non minus malum est
inter impios habitare: quam eos tecum habit re permittere: ideo utrunq; fugiendum est. De qua re, saepe saepius admonet nos scriptura sacra.
Eruut tibi tu laqueum solent esse peccata, retia punitionum de poenarii, ita ut qui cupit Henam fugere & morte , peccata fugiat necesse est.
Mquitur. Etescendit Mosel, & Aharon: A ita pi culdubio tenendunt est:Moseh. s. post colloqui- unicum Deo, quod in monte habuerat des aendi se ad populum, leges is diuinas Moulo oropo sui illa,consensum si expetiisse tuo oblato tumus
'im populo iniuili ad euitis firmit
iugiuauthec eorum sanguine librum legis, ec populum assertit: tandem ex mandato Domini cumire epotibus,& senioribiic montem conscelim Ex qui biis disces, non esse semper sequenduordine, quem litera prima fronte os edit. Causa quare in pactis uicti inae iugulabatur,&osserebat
Deum precarentur, ut non stantes pacto iugularet, ad modum uictimarum immolatarum. ni dignum esse qui immolaretur &ii illam tu qui pactum initum frangeret. Vin tectio ut ostenderent pecorum occision paruim tamdiu duraturum quamdiu mors illorum: dc quemadi nodum Perpetua erat mors uictimarum, ita ecforetus initum. Sanguis autem quo dc liber ac
S t m. γ 'i' lixi' pergebati in adumbrabat poenas sania lucraria ex senioribus syrcet, munii aram, qui foedus initum uiolaretam mi, Sunt qui dicunt praeceptum quo Domi- M itur ergo ilictimae Deo, quoniam testis e
senioribus, ante datas leges fuisse. Cuni enim Dominus leges promulgaret, populus erat inferius prope montem, seniores in monte,sed
procul I Domino, Moseli uero in caligine. Quia sequitur immediate post haec uerba. Et
uenit Moph, narrauit populo omnia
uerba Domini. Et revera credo haec ue ba, scilicet dc uenit Moseli, debere immedi te sequi finem praecedentis capitis de ponenda in principio huius. Quoniam ut in reguli Ladmetinuimiis,frequentit simum est in sacris litteris,len lientias traii poni,dc rei gestae ordinem nexlib. lNam pos datas leges destendit Moseli de monte ubi cum Domino fuerat, legibi; coram populo leges ipsas, periit is populi consensum , quo iam, immolauit iuuencos, legem dc populum sui
xuine resperiit, ' uae omnia non in monte ficta fuisse, constat ex textu. Dicit enim textus, Deum praecepisse, populum non conscendere,
sed talu seniores septuaginta cum Mose, & Aharon,Nadab,d: Abiu .Similiter constat, populum exsanguine respersum: neq; est credibile quod
ex sanguine uitulorum in monte immolatorii, populus respergeretur, qui tunc erat in planitie, de senes in monee: citi miratus dicat, altare sub monte non supra montem constructum Est eti
alia ad hoc coniectura, quia textus dicit, tim mos initum diis inter Deum Sc populis: semores cum Ioi conscendisse Postqua enime seu populo dixerat. Ecce Luiguis fuderis,s ec adumbrabant, ut diximus, sanguine do ivgulatione ditias quas daturus erat qui pacto non staret. Voluit autem Dominus lenes montem cons aendere: quoniam rectores populi erant: dcr multi ad Imaandam legem inducere debebit.
Narrauit populo omnia uerba Domini.
verbum hebraicum si mansigniscat proprie numerare : ac quia narran iuvim post aliud dicit ac si mi metallet, extenditur ad signi candu narrare: quo imitate nos lusitani de omnes hispani sutimur, qui pro narra mihi hoc, dicimus conta f
ine isso, id est emimer, mihi haec. Scripsitu fel omnia uerba dict.bstrum ualde fuit, quod
Moseli omnia uerba Domini mente retineret, de postea in libro scriberet, quemadmodum dieitur hie. Etsi, rexit mane. Opinio hebraeo
rem ea, uerbum saetiam lignificare mane suraret eu manicare, quo uerbo usus est Hierondimus Lucae: ri. ubi uertit. Oinitem populum ad Ioannerii in deserto nianicasse. od uero ni ne urgere, non sit eius propria significatio, mi stati quia uerbo saepius adiungitur nomen bo cher, id est mane, quod non neret, si uerbuin signiscaret mane surgere. Quod uero ii Gaddatur, constat Isaiae quinto ubi dicitur. Vemachi metabocher, id est ue surgentibus in mane Idein supra octauo dc etham hoc loco, quo dicitur. V asinem babocher, id est mirexit mane. Vnde uidetur uribum potius significare maturus
115쪽
rare adsui3enda, quia mane surgere. No enim significat surgere, eadem ratione, quoniamei .ei additur surgere, de dicitur. Vanum est uobis maschime lium, id est maturantibus surgere,i sane es noster uertio .Est tamen non parua coniectura ouod significet si re se,quoniam ab hac radice est sectem, id est humerus te ab Cleuatione dictus: vi re posset sic textus efferri
Et leuauit se Mosea, mane. AEdificauit altare sub monte. Ex hoc loco constat, sacrificium, de foedus Dei cum populo non fuisse in monte, l insimili mut diximus,& post foedus Mosel, costendisse cum senioribus montem. Et duo
decim statuas. Non putes fuisse idola, aut hominum effigies:sed erant duodecim lapides errecti. Nam tali ab significat proprie erigere, seu sta re tacere. Si quaeras quare Dominus uoluerit huiusmodi adesse statuas, cum populus astaret: dico quod ad ostendendam pacti perpetuitatem, quam lapides ad multum tempus duraturi ostgcebant:& quod non solum cum presentibus foedus iniret, sed etiam cu posteris in perpetuum.
Iuxta duodecim tribus Inrael. Hebraice
habetur. Iuxta duodecim uirgas Israel. Vocat hebraismus uirgas filios, quod ueluti uirgae seu
rami 1 trunco progrediantur filii. Et misit pueras filiorum Issael. Quidam ex hoc loco min
cere uoluerunt, primogenitos olim fuisse. sacere dotes: sed nili hoc aliunde probetat, non uideo qualiter ex line loco, hoc habere possint. Non enim textus dicit, Mosel, misisse primogenitos, sed pueros filiorum Israes: per quos possumus tam famulos filiorum Isiael,quam filios eorum. intepigere,& per eos, meo iudicio,intellisit iuuenes expeditos, qui ei liberius ministiare, in sacrifieso pollent.Et licet dicatur hic quod ascedere fecerunt holocausta & mactauerunt uictimas, quod munus sacerdotum erat, potest hoc no ib-lum ad eos referri, sed etiam ad Moseli: ut licet simul cum eo obtulerint. Non enim solus Mosel, hoc tacere poterat: sed ministris opus habebat ad hoc. Et aduerte uerbum naar, a quo naar est puer significare proprie excutere, praeiretim cum lanitia ut fieri soleti quociescunque res
aliqua excutitur: ut patet Iiniae.ls.ubi dicitur. Noer. i. excutiens manus suas ab omni munere.
Sic Iudicum. is. Veliocher,id est & Accuti a me, dicit Sinson. s. a uinculis. Addunt hebraei significare etiam rugire,& discernere, propter illud I remiae. si ubi dicitur. Naarita rugierunt sicut catuli leonum,& primo Samuelis primo. Vehar ahar naar,id est re puer discernebat Quod Sanctes noster uertit. Et puer erat nimiumpuer. Sed
meo iudicio dein ii nificat in his locis, quod ia
omnibus aliis, scilieri exemere. Et illud quod ex
Ieremia citatum est, uertendum puto. Excusserunt se, sicut catuli leonum. Solent enim strata cum primum ex antris egrediuntur, aut ex tam nomissant,excutere se,utae pellem mundent 1 puluere: sum quo iacuerinit. Aut excusserunt. cpraedam uesuti catuli leonum. Quod uero ex libro Samuelii adductum est,uerti potest Et puer excussus eradici lacte. Nam anterierba huta dicietextus. Et ascendere fecitae Ana, eum scilicet Samuelem sem, cum ablactaret eu, seu post vitai ablactauerat eum. Hinc est neoret t. lupa: sic etiae a quod a lino excussa sit, Aa separata. de ri arsignificat puerui non qualemcunq: sed separatum a lacte, auulsunt ab uberibus. Quod auia
dicitur. Et ascendere secerint hc ais ,
intelligendum est super altare. Sacrificia paci
ficorum.-s,pissime,uerbii salam, L. significare proprie pacificum esse, sed integrum,
de incolumem esse, tam in corpore quam in si b- stantia: & haec sacrificia offerebantur pro integritate dc incolumitate domus, Sc rerum omnium: dc uertendum est: tarifici, integritatum, ta est quae pro domus integritate immolabantur
Piluit in crateribus.Sigruficat dictio hebraica agan, uas magnum speciem uentris habens, de utcunque rotundum,ut patet Canticorum septimo ubi dicitur. Umbilicus aut ueter tuus agari dest crater tornatibilis: id est rotundus. Nostri
Is uae.11.uertunt phialas. Accepit libra ulci in quo Metiam scriptum erat. Aut super quo
paciscebatur, dc hoc uidetur uerius. Et legit in auribus populi. Verbum chara non significat. proprie legere,sed uocare,dc clamare: dc hie signi meti peste seu magna uoce legere: neque potuiti aliter este,quoniam oportebat populum totum, aut saltem partem magnam illius audire. Non enim fine miraculo poterat simul a toto populo ludiri,sed crediderim eum saepius in diuersis i eis, aut eadem diuersis auditoribus legisse.
Ecce sensu Mecti, quo practi sit et omis
nus Vocatur Oiguis animalium immolatorum sanguis pacti,quia inpaream inter
eos dc Dominum firmabatur. Et ascendit uosch in montem Diruet post sacrificium ecfrmatum foediis, Et viderunt Deum Israefi. quandam eius similitudinem. Neque credi l . Hin eos totam illam effigiem humanam qua sese e
D iis illis ostendebat uidis uuandoluit PQ
minus Moseli, qui sibi eratissimum lamiliaria ualde filii ostendere: sed uidisse solum pedes, de ea quae sub pedibus eius erant. Nam sequitur M
116쪽
Et sub pedibus eius quas opus laterissa.
hirini, in qu robur caeli in munditia.
Sintificatur quod sub pedibus Dei erat, non qui
em lapis,sed lateri aut lapis sormam lateris na hens, Ei luxini coloris. Est autem lapis sapit tu, i ut dicitur,coloris ceditici, aut cerulei, de aureis putas collucere tale: Dicunt autem nebraei, Deum latereineis siti, pedibus os endisse: ut Gentquod ex populo seruili, populus diuinus de liber tacti e lent: ita ut lutum illud in quo in AEgypto operati fuerant, in praeciosissimum lapidem mutatum esset. Quod autem uertimus.
Mali robur coeli,uerri potest.Quasi corpus coeli in munditia, id est cum mundum sine ulla nube apparet. Aut quasi robur coeli. i. coelum robustum& forte, cum mundum est. Et adfle
paratas filiorum mnael non misi manum
Significat uerbum ases, quo ii separare, ut Patet Gene. rp. Nonne asella, id est separasti seu reseruasti milii benedictionem: Sic numeri. n.
ivet ridit, id est separabo, de spiritu qui est sui per te. Alii uero ieparatum proprie significatata quia magni de nobiles, ab aliis separati sunt: si uicat quoq; ma num & nobilem. Post et elii nomen asil deduci ab e et, quod est apud, iuxta: ut patet Nellemiae secundo, ubi dicitur. Et coniux seu regina sedebat estis, id est apud eum. Et Gene. i.Et steterunt esset, id est iuxta uaccas, de se alii significaret propinquum seu proximum, qui uidetur ei te iuxta, de sic sensus esset. Et adpropinquos filiorum Israel hon misit manum: ac si dicat. Et ad eos qui erant iuxta illii, licet illi
appropinquarent, non misit manum. Est autem hebraicum scit ema, mitterema Iuni, pro Percutere: quod percussio soleat extensam reu feri: ut in nebrauniis diximus. Dicit autem hoc, quoi in solebat Dominus non se alicui ostendere, citra uitae discrimen. Sic miratur Iaacob ne. gr. quod uiderit Deum facieiad faciem citra uitae ablationem. Et quantum ex hoc loco colli datur id quod infra cyltis;. dicit Dominus. Ion uidebit melionio Auiuet. intelligendum, est facie ad faciem: licebat nim citra periculuinuitae patrem aliquam Dei uidere : quemadmodum isti redes uiderunt dc Mo h posteriora. Neq; inibi obiicias illud Genesis citatum. Vidi Dominum facie ad faciem: dc quod etiam infra dicitur Numeri. ii. Facie ad seciem loquor ei. Quoniam ut iam alias admonui: stat quod ali-- quis loquatur alicui acie ad faciem,& tamen nouideat faciem eius: ut patet de duobus loquentibus simul in loco obscuro quo se mutuo non uidelit: S tamen loquuntur facie ad faciem, de isto modo loquutus est Dominus Moseli, cum quo Minctus nube,aut nebulii loquebatur:& sic
etiam luctabatur cum Iaacob noctii: licet de Ira cybnon sit opus hoc di re quia textus expresse dicit fuisse angeluini, licet idem iudicium esset apud hebneos de uisione Dei & angeli, ut patet Iudicunt .is. de Manoare , qui pol quam ange lum Domini noui Meum qui ei & uxori loquebatur i. Moriendo moriemur: quia uidimus Dominum. Probat autem textus, noli mille mortu . os seniores Israes quoniam post illam uisonem,
comederunt & biberunt. Dabo tibi tabulas lerem. Potest nomen totali, id est lex deduci 1iarati,qu id est docere,& descendere, quod uidelicet doctrina a doctore in audientem , descendat, iuxta illud Deutero. Descendat ut pluuia . do ita mea: fluat ut ros eloquium neutis. De cap. si riuari etiam potest a thu , quod est explorare, scruptari: quod tu iter sit rami oranda& meditanua, quemadmodum David de uiro iusto dicit, quod in ive Domini meditetur die ac nocte: Pod magis probo.Vnde illud. r.Samuelis. . qii nostri uemini. Hae est lex Adam Domine Deus, postri uerti. Haec est meditatio seu cogitatio somihi Domine Deus: ac si dicat Hoeest quod ego possem cogitare; de desiderare pro utilitate domus metae, quod mihi tu tua sponte polliceris. Vnde sequitur. Quid addet ultra David, ut loquatur ad te, cum tu omnia quae ego Bonus
desiderare poteram praedixisti Quod uero sequi sei, uretur. Dabo tibi tabulas lapide S legem & prae- boraui cepta, uae scripsi. Dubium est, an Deus solum Davi- scripserit praecepta, quae erat in tabulis:an omnia dis Quae Moseli ab ore eius hausit, & crederim, soluderem in tabulis scripsisse uerba. Quia tamen dicitur, legem de praecepta quae scripsi, ut doceas, potest teneri Deum cuncta scripsisse: ut filii Israel habentes scripturam Dei, parium de ea seruada et rent. scende in montem Dei. i. in quo
est Deus, aut quo loquebatur Deus cum eo l. in
Chorei, qui dicitur mons Dei, quoniam in eo loquebatur Moseli. Manete hic Hebraice est. Minere nobis hic, dc est sensus.Expectate nos hie, id IJ J 'sest me de famulu, scilicet Iosurum. Est etiam phrae . p sis singine. Manete nobis. Neq; est sensus. Ad tuum rsitatem nostram: quemadmcntum rabbi Sel moli exponit infra illud quod Dominus Moysi dicit Praecide tibi d lasalias tabulas iae rabbinus ille interpretatur. Praecide ad tuam. utilitatem. o Sic Gene H. Vade tibi. Et in Canticis. Ibo mihi.
Et C iurassi cum Dicunt liebrati, hunc fuisse maritum Mati v seu Mirian seroris Moseli: sed
textus hoc non explicat. Qui quis habuerit
Hebraice est . Quis dominus uerboruim suu quis superior uerborum & sensus est. fuerit in lite actor, qui uidetur h
117쪽
ca. si culum foederis. i. conferam uos legi, de foederi, quod mecum pepegistis. Et eligam ex uobis re belles, & praeuaritates in me: e terra ilicolariis eorum educam eos, de ad terrani Israel hosi ueniet,
ciseletis quod sum Dominus. Legit in auri.bus popul Colligo ex hoc loco, hominem pheticentem, debere cognoscere ea ad quae se oblirxt; &palia est elegenda,ant sim firmentur. Et conlidera quod non sufficit Domino,narrasse Moseli uerbo, omnia uerba sua, sed uoluit postea legi, in auribus populi, ut nemo illorum p stea causeretur, se ignorare ad quae se obligabat. Est autem sanguis, testis foederis: quoniam non facile deleri 'test. Sed quid prodest Domine, corpora sanguine respergi, ac librum, nisi s-ni ut cordibus legem tuam inscribas, itiemadm ,
dum apud Ieremiam pollicem Ahendit Mo
runt Deum. Si eos qui solum legem se facturos promittunt, sic Dominus Deus exaltat: ut dignos sua faciat uisione, quid eum facitarum Putias eis, qui quae promiserunt opere compleuerunt: Et disce ex hoc loco prudens lector, nouanam esse bonorum faciendorum promitato-
rem,quae tanto premio digna est Sub pedibus Eueri. sicut vus tuteris sphiri. Premebatur de haec. cinquit scriptura)serui Dei, filii scilicetisrael in Jyyp o, pretii ui duris, luti, & lateris. Nunctiero laterem quo anxie premebantur praeciosum itident spfendere sub pedibus Dei, ut discas quid ualeant labores, sudores,& quacunq; ma-
immunda tibi uidebimtur,& his qui terrena sapiun3 sed apud Deum praeciosi lapides sunt, qui bis sedes eius decoratur. Extende ergo quanti Deus faciat haec. Vis sunt oculis insipientiu in
scis. ri,de insensati, uitam eorum estimatri insaniam,
iud iiii in pace sunt,& lutum laboris illorum, in
saphiri imitersum est,& margaritam. Cuncta opera humilitatis, & abiectionis, uilia & inutilia &pene nullius momenti esse uidentur: sed nihil apud Deum estimabilius, Sprieriosius. Ex- Psalmo celsus Dominiis(ait rex humilissimus sed liti milia respicit, eaq; miratur, alta uero aut negligit,t aut a longe cognoscit. Et sicut corpus caeli. in mundi ia. Quidqtueta luto immundius mistra, quid uero mundius aut pulchrius coelo mn sat mit Domino, lateres terrenos, in echth in saphirum mutasse: nisi etiam in coelum lu-n in qualecunq; coelium sed inlidissimum. O beata uilitas, humiliantis se, lmpter Deum, quae in coelestem munditiam di
i cile commutatur. in principes tuet ucu
imisit manum Prohimus est Deus his qui Dei
unt ii oluntatem Aus, ita ut etiam impune eum videant, qui autem curiosus scruptator est mai statis,a xloria Domini opprimi solet. Ili harens descendit Iaacob eum Domino, sed qilia humiliterprimebat eum,& iurgebat: licet Deum sarii ad seciem uiderit: lalua tamen facta est anima e
lux Dabo tibi tabulas lapideas leste. N.
suspecta lege postea haberet manibus dei ta Mosel, praedicit: Diis se eam illi daturum. Ecce garon O chur uobi cum. Docentur hie reges de gubernatores,non relinquere suos sine duce,& iudicente seditio in populo oriri possit. similiter duces tales relinquendo; esse, hi autoritatem iam habeant in populo: de quibus popu-
. lus facile obediat. Ascendit u iti nimis rem operuit nubes montem. Sapicter ualde noluit Dominus, pulum cognoscere, quid familiaritatis Ibruus vi id se liaberet, ne alios inuidia permotos in eum Euocaret. Et vide qualiter prudentissimus artifex, cime a te inperauerit. Noluit populum uidere, quam semiliaris illi seruus esse ne inuidia torqueretur:& uoluit seruum , ad septem dies eum in monte expiarer ne ex futtiliaritate superbiret. Vbi simul disce, Domini niat ei Litem & grauitatem, qui seruum tam diu expectare permisit, etiam si illi dilectus ualde ebet. Ne temere te aut in Deum,aut in ea quae Dei sunt iniicias. Si e& Abraae dilectissimo suo tecit,s queml& si aliquando descendere dignatiis et , nunquam tamen domum eius ingredi uoluit. Solet enim homo etiam iii ibis, ex di uini; rauoribus insolescere, ideo ad mensurani sibi cuncta ostendenda sunt & prestanda.CAPITIS. XXV. AD LITE,
s T locutus est Dbmitias ad uasel di
c cens.Praecipit hic Dominus, colligere ea, quae ad tabernaculum faciendum erant necessaria quoniam disponebat cum eis familiarius Guersari :& uolebat domum apud eos habere mobilem tamen: quoniam castra eorum sepissime mouenda erant quo in loco eum ad omnia quae in liti rere uellent, ad manum habetenti & ex quo cuncta, tanquamgubernator eorum diri
geret. Accipiunt mihi oblationem. Sunt in
hoc canite voeabiisti mille signorant neotanti
Dictio autem teremiarii iam uertimus oblinem, est a radice rum, quod esti eua eleu
118쪽
EXODI. X XV. A Ddi proprie eleuarionem significat ,& ex consequenti oblationem &donum, autquin cuin Domino offerebatur eleuabatur sursim, a quod magis probo,quia ab aliis offeretis bonis leuab tur, & serarabatur: & ex. capite Erest uelis uidetur signi Ecare , quod elevabatur ex bonis tanquam primitiae. Dicitur enim ibidem. Et erit Moerdotibus teriami tali mi tui amat. i. oblatio seu eleuatio de eleuatione seu ablatione ter Versantatas sanctitatum, iuxta terminum leuitarum. Quorum uerborum sensus est,quod portio quae in diuisione terrae dabitur sacerdotibus, erit sicut eleuatio primitiarum, ita quod non
poterunt eam uendere, aut comutare, uel trans
xerxe,quonia primitiae sunt terrae,ut statim ibi de explicatur. Dicit aute. Accipient mihi,quoia amis si apud te , debebant separare, & eleliare ab iis bonis imi iliae Deo offerenda erant:&nullus ab eis debebat ea exigere. Ab omni uiro,
cuius sonte osseret cor eius. Vni im est
in liebneo uerbo isti debenu, quod significat spo- te aliquid elargiri, aut donare: ut patet infra. ss. Omnis uirili mulier, quorum nadab. i. sponte obtulit cor eorum ea. Hiacintum urpura,
prarum. Nihil certi habent de his rebus hebraei. Vnde constat, quam parum in huiusmodi eis fidendum sit. Dicunt enim hi acinium lanam esse blatiam aut blauei coloris, nos vocamus 'deo, seu ceruleum. Si thechelet.i .hiacitatu sit integra dictio, ut scilicet tau fit radicalis litera, ignota est significatio eius, uidetur tamen ex coiecturis significare lanam aut fila serica aut halaea fit btilia ualde, ex quibus velum fieri potest: quoniam ex huiusmodi techelet, dicitiir velum tabernaculi factum smilenti capite. Ex capite. ss. sequenti uidentur significare tam iliacinthu quam purpuratana ct sericum potius quam fila: qiionia ibi dicitur mulieres attulisse netu illechelet-cta aman,id est hi acinthum & purpura. Erat ergo haec, res quae filari seu neri potemata fiuminis: ex quo constat fuisse lanam aut sericum, ut iam diximus, ct etiam flavitae ex huiusmodi lana aut serico hi albani Heminae. Si uero techel et non lita laches,sed a chalali uel achalal, quod est perficere, & finire seu complere, tunc significaret fila, ex quibus fiunt extremitates Pannom, quas nos vocamus ourelas. Res incerta est: dc considera quam oculatos duces halbeamiis in s Cis literis qui omni iam illorum nominum proprias significationes ignorant: & necessariu est eis fidere, aut potius cum eis caecutire. Sequens uero dictio, scilicet argaman , tam obscurae est significationis, sicut praecedens. Rabbi Dauid in libro radicum dicit significare rubeum colorem,
qui uocatur charmen, id est carmesinus. Sed tabbi Saabadiali dicit sequentes duas dictiones, talicet tholiat, sani, signiscare carmesinum: iuod si uerum est,tunca aman significabit alium colorem, quem rabbi Dauid dicit uocari lacha, qui
in ararico uocatur argaum. Si radix nominia
stragam 1 quo regem, quod hebrii dicunt principem significare, tunc per a aman significare tur purpura, quod scilicet regum de principum indumentum sit. Si uero a rae, quod est fusas, tune significabit fila, quae fuso inuollauntur. Vndeaebabile ualde est,quod significet aut purpuram ipsam, aut (quou ueritis credo) fisa ex quibus hi: quoniam Deus nolebat factos pannos, sed potius ea ex quibus texerentur ' fierent, quoniam facti aut non conuenirent, aut uiles egent: utpote humanis usibus contrectari. Tertia dictio s. tholaat, significat vermem. Istat . Et operimenta tua toleah i. uermis. Et Psum. ar. Et vo tholui.i. uermis,dc non uir. Quod uero sgnificet uermem rubri coloris, ex uerbis Ismrimo capite constat: ubi dicitur. Si fuerint rura. l. peccata machat alas. i. tanquam ueriniculus: uelut liuia alba erunt. Item Threno. . Qui alebantur super thola, id est vermiculo. amplexati sunt stercora. Ex quibus constat panu, aut fila potius rubet coloris per oleati significari. Et quod sequitur. Scamni, si sita radice sono quod est duplicare, iterare, significabit duplicitatem: ut sit sensus. Et accipies uermiculum. i. fila rubra duplicitatis, seu duplicata. Sunt enim hu iusmodi fila aliquando simplicia, nonnunquain duplicata. Quartum nomen scilicet sches, bis seni, iii odest linum candidissimi im , significare dicitiir, ut patet Gene. i.ubi dicitur , Pharaone induere feciste Iosephum uestibus iches, id est rbi sit seu bis tuis. Idem Prouer. si . Sches. i. bis
sus, &purpura, indumentum eius. Et pilos caprarum. Nulla in hebetas pilorum fit mentio, sed dicitur, billum S capras, sed optime sub- iaudiuntur pili, ex quibus iaciti m est, unum e li tegumentis tabernaculi. Fiunt autem ex capra- irum filis panni praecios: qui .apud nos, sim baiotues cliam otes dicuntur. pelles arietum De luatur nomen orat, id est pelles,ab arati, id es h nudare:quod scilicet ab rei mali extrahantur, dum denudatur. Apud nos non est usus, harum' pellium rubicarum. Dum superioribus anni rem in Flandria eas itidi, & pulcherrimaedunt,&uidentur cara est: de qitibus in canticis habes. Sicut pelles Salomonis. Et quod sequitur Arietum. Dicito elim,abais, quod est foratitudo derivatur: de forte non arietem, sed aliuod animal forte, significat,& si arietem, non qualecu is, sed qui iam inuit hausit erit signisi isti: hebro
119쪽
n x o D I. XXV . AD LITER A Me . ut hebrare etiam dicunt. Allis thechassim
Incertum est quae sint animalia quae hie tu,
tur thectu i m. Hebraei dicunt esse ani in iamim imi coloris: sed meo iudicio diuinant. Nam quid proprie nomen significet ignorant, sint ili nos. Idem sentit Vial deiis seraphi sestes. Duo de huiusmodi pellibus ex sci hi ristimatiis sum. Alterum inesse grossas acuum Q quae uim imbrium facile propulsare possunt. Alterum uero esse es, ex quibus calcei fieri possint. Et primum coristitistrigesimo nono caste sequenti huius libri, ubi dicitur. Facies mperimentum pellium hallierassim, id est tax rum: de loquitur de supremo operimento tabernaculi, quod imbrium S aliarum aeris i temperierum iniuriam propulsabat. Secundum uero constat ex capite decimo sexto Erechie Iis, ubi Dominus enumerans delicias quibus Inrahel a sua infantia enutrivit, dicit se eum calciasse thachas, id est ratio seu pelle taxorum: nisi dicamus eum per lassum non pellem ipsam sed uarios ipsius colores significare uoluii- se: ut idem die usit,calciaui te taxo:acii diceret calet aui te discoloribus, ut multi locum intera pretantur. Sunt apud nos in desertis locis animalia quaedam, quae uulgo dicuntur texugos:
quae rorie per nomen hebraicum ligni non-
tur: sed eorum pelles licet durissimae sint, nullus tamen est, qui eis ad aliquid utatur: dc nomen congruere uidetur. Hieronymus Num
ri quarto, Liacintinas interpretatur pelles, de feram omnibus sci plute locis, idem sentit. Rabbi Selomoli dicit, animal notum illis diebus significari,ut uideas quam probe Iel iudaei nouerunt haec. Quod milii denac re certius uidetur est, esse pelles quorundam animalium quae nostri anitas uocant: ex quibus fiunt apud nos magna Tuta reacea, quae nost ad gas appellant:quibus in congressu cum sarracenis utuntur, quoniam leuiora sunt aliis scutis lig- neis: de fere totum hominem texunt: de sunt alba ex quibus etiam calces albi meta possunt.
Et lignasitimi. Non minus uarii sunt ii
braei in huiusmodi lignis sittim dicognoscendis, qu1m fuerint in cognoscendis significationibus praecedentium uocabulorum. Si radix nominis est sui, quod est circuire aut potius extendere, significantur ligna extens ac nem, heiderim cedros, aut pinus: quoniam Isaiae trigesimo tertio. Et Erechielis uigesimo septimo, uideo saut , dc mattat, remum nauis significare. Vnde uidetur significare ligna, ex qui bus rem fieri solent in nauibus: quae sunt ligna Qrtia, de quae non ficilesia b aquis computresciant: cedius autem dc pinus parum sub aquis durant: ideo crediderim esse ligna quaedam, quae nostri uocant tardos, anisayas: exilibus astes lubrorum fieri solent . Huiusmo-i enim ii a pulchra sunt & fortissimat ex quibus tecta domorum nobilium tegere solent, stin precio apud nos sunt: quibus abii dat Germania dc inde ad nos deuehuntur in maxima copia, quod si uinam est, non mirum si prope Sinai silua huiusmodi lignorum esset. in vutrit hic rabbi selemoli. Vn erant eis indeserto , ligna sitim. Respondet sitisse sententiam Rabbi Tancisuma. Iaacob patrem eorum cognouisse per spiritum. scilicet quia fi-luli restet essent in delerio Labemaculum Dei constructuri , quare attulit in aegyptum c dros, ac plantavit. iussitque filiis suis ut ea secum deferrent, quando ex AEgypto essent ingressuri, in quibus rabbinus delirare uidetur. Quid enim hoe mendosus dici potest: Rabbi uero Abraliam in eandem sententiam declinat. Sunt inqui ex antiquis nostris dicentes, Iaac patrem nostrum plantasib illas cedros: dc I rael eduxisse illas imperio Moseli ex aegypto: ad quod probandum citat illud quod Exodi trigesimo quinto dicitur. Omnis cum quo ii uenta sunt ligna sittim. Et si ita cinquio dicamus,mirum est, ctur huiusmodi adduxerint lina, cum non opus haberent. Sed omissis h raeorum naendaciis, alterum e duobus puto. Aut quod prope Sinai fuerit huiusmodi lidignorum silua: aut quod Iudaei ad tabernacula propria componenda ea secum adduxerint ex Egypto. Et uerba citata, ex capite trigesimo quinto huius libri, prae se Limnt,lud eos seculii huiusmodi lisio detulisse. Quod autem rabbinus ille quaerit, quid scilicet responderent ut
xyptiis quaerentibus iudaei ad quid sibi uellent huiusmodi ligna: facilis est res sensimquod ad
tabernacula construenda. Radix tamen nominis, non uidetur esse sui, sed strat ex gemmatis.
Et pro fusti mento aromatum. Diciit he
braei nomen sana, significare aroma in communi : quod Probant ex eo quod capite trigesimo sequenti dicitur. Cape tibi stamina, id est ar mala. Et statim explicat qiralia. Nam sequitur. Stactem,aconicham. Posset tamen dici, eia se propriam speciem aromaticam, ex qua fiebat sumtus ausussiendum coram Domino. Vade uerti posset Et suisitum es unim. i. illius sp diei aromaticae uidelicet accipe. Autae suffitii a famini. illius se ei aromaticae accipe oleum,ut uidelicet cum illo misceas. Et sic esset acribendit oleum ad tria. ista lucendum inluminandus doleum unctionis quo ungebantur sacerdote, tabernaculum, Scomnia utensilia eius,&ad suffitiata. Meo tamen iudicio, significatio nomini
120쪽
tim dium timam ignora est hebraeis & nobis. est huius radio , aedifiEum u- : quonti ibitam, simificare idem Oniam, et similitudinem ciuitatis. Et licet illud quodiorem unpla humani habet, rei ramn ' monstrabatur, esset similitudo eo- est. Lapietis plenitudinis. Vo-n possvnx ' rum,quae Mos erant faciend erat nihilo vides fenitudinis, aut quia integri erant,non m niu ia diuod uidebatur fabris seu aeditatu : a viati aut Quod uerius credo quia implebant is saltem fabrio uidebatur. Potest eriam ali x ratio cerdotis pectorale: unde statim sequitur. Adeone exemplar dici aedificium, quod ad eius imitauemadmodum similitur , i ta e rionem aedificium fiat: quemadmouum limium
plod ad pectome, i dine eorum quorum iunt similitudine noritia
Quid E aphes, duod est tandra Wrum sortiuntur. Facies arca lignori situm.
Od. signi fimbit tangulum, mit ornamentum Quo A Iaut ornamentun , 'evouis tangitur. Sumitur elicuit pro uel te strari,
qua minister accingebatur. & stringebat se:dummedite aliquid facere uolebat: dc possemus rectius dicere uerbum aphad, significare string ct ex consequenti cingere, quod cingens stri Diser de similiter ephod strictam uestem qua quis stringebat se, seu quodcunque aliud: & ex consequenti cingulum, quod eo soleamus nos stringere. Nam pHmo Samuelis secundo habes de Samuele. Puer accine iis ephod, id est stricta tunica linea. De Davide etiam primo Samuelis sexto,David inquit accininis ephod id est sthctolino, aut accinctus stricta tunica linea. Quod autem sequitur. Et ad pectorale, etiam dimo cliose Pectora L incerta significationis est apud hebraeos: neq; ouid est coniectura ad cognoscendam eius propriam signi fitationem. Dictio ponitur ter, infra capite
esimo octauo,ubi est sermo de rect mi iudicii .Quare autem dicatur pectorale iudicii, ibidedicemiis.Erat autem ornamentum pectoris, Ursicilicet super rectus quibusdam catilenis suspendebatur: quod plenum erat lapidibus praeciosis.
Facietis mihis influarium. i. locum sanctu,
seu separatum utcunque a uobis Et quod sequi
tur. Habitaibo in medio uestri, idem dictu
est,quod habitabo more vos. Secundum quod
ego uidere facio te aedificium. Consulto non
uerrimus secundum si inititudinem, quemadmodum omnes nostri uerterunt: dicentes tabilit significare similitudinem, cum re uer significet fabritationem,&aedificiu . Nam ubicunque ista dictionem tabitat similitudinem uertunt, tam be- e uertas aedificium, seu fabricam: ut Deuter ni . . ubi nostii cum hebraeis uertunt. Similitudinem masculi, de staminae, tam bene uertas: aedificium seu fabrica masculi dc foeminae. Si e Pi ioci. Mutauerunt gloriam suam bet nit. i in si . nailitudine bovi tam bene uertas, in aedificiu bovis. Omitto quod banali iae est radix tanti, novisimilari, sed aedificare significat: utipsimet di- eunt. Et rabbi David. ab ipsaueritate coactus, Mechielis quadragesimo capite inibilia, quod Nomen aron ignificat aream quo erim L quod arborε lignificat Isaiae. D. Et meo iudi io, non quicus,sed ex qua arcae comuniter fiebant: ut aliqua lusio sit inter nomina: ut mos est nominum hebraicorum.Vnde rubi Dauid dicit Dren significare arbore ad opus bonum: ius meminerunt doctores dicentes. Et nomen arborueedri Manim.Est dc proprium uiri nomen, ut b
aitudo Aus.Ponitur hie no=en amathium, qae
hebraei ab em quod est mater derivant, non imtelligentes pulchram allusionem nonunis,adii am radicem. Nam ab e quod est mater,de tu tur ii methalim, quod est duo cubit seu duae me sura paruae:quae ab aliquaueluti matre filiae detiuantur. Cotinet enim mensura magna, J-uas,ueluti mater filias,queiamo tu uia biviu aut triuium, d qua uiu, uocat hebraismus matre
viarum: qua scilicet multae semitae oriuntur: ut habes Erechielis uidissimo primo , ubi sic dicitiir. Stetit rex Babel in em, id est matre viarum. Mod Hieronymus uertit, in bivio, id est in uia, 1 qua ut matre aliae ueluti filiae mriuntur. Ciuitatem etiam , quae sub se mulis opeidaaut uillas liabet, matrem hebraismus apellat: ut patet, secundo Samuelis uigesimo Ciapite, quo in loco habetur. Ve em tu est 3c ma- pel trem in Israel, scilicet tu delere uis: ubi uratam matrem uocat,ea de caus quod scilicet parua oppida aut uillinc ut diximus ueluti in ter sub se contineat. Adverte etiam dictionemoriat, quam longitudinem sumus interpretati, hebraeis etiam signiscare sanitatem, mutato holem inuau. Laru h: ad quod persuadendum citant illud Ieremiae. o. Curaboaruch .i. sanitatatem tibi. Sed in hoc meo iudicio, non benedi, eunt, cum unica sit nominis significatio. Et arachali significat nonsulitatem a pereuissime oblongam, seu scissionem, quae solet esse oblonguec dicitur de te tam animata qui in inanimatu ut exempla monstrabunt. Nam capitetrigesimo tertio ipsius Ieremiae habes. Ecce ego