Reuerendi patri fratris Hieronymi ab Oleastro Lusitani, ... Commentaria in Mosi Pentatheucum, iuxta .M. Sanctis Pagnini Lucensis eiusdem ordinis interpretationem quibus Hebraica veritas exactissime explicatur .. Commentaria in Exodum

발행: 1557년

분량: 196페이지

출처: archive.org

분류: 유대인

141쪽

ctorale iudicii seu admonitionis hausim, id est

splendores seu lucetes aut flammates. Llapidempsectiones seu eopletiones coepi du, aut cos reos a Psectos lapides de iste(meo uidicio est planus ct sitavis litem sensus Est ad hoc,qcrca as hui' libri hui ismodi lapides uocantur lapides plenibluuim,seMeompletionis, quod scilicet complerent & implerent totum 'ctorale.Omirio O alii afferunt, nullam uidelicet feri mentionem de fabrica urim &thumim, si e de aliis etiam minutissimis:qst non fieret hi res tanti momenti esset,& ab aliis distincta.Ad id uero quod ex Numeris citatum est, ubi uidetur innui, misse rem perquam sacerdos iudicabat, dicendum quod cum dicitur, consulet pro eo in iudicio haurim, sensus e cum pectorali iudicii in quo sunt spHdores.si lapidum,seu cum splendoribus qui sunt in pectorali iudicii. Sic quod hic inferius dicitur. Et portabit Aharon, iudicium filiora Israel, id est pectorale iudicii, aut memoriale. Fingunt hic hebraei mirabilia mendacia: qualiter lapides eleuarentur secundum diuerstatem iudiciora: quae si uacat, de huiusmodi delectaris, uideragium super hiane locum. Facies pallium toti Naciutinum. Dierio hebraica incit dicitur ab

hebraeis derivari a maal, quod est praeuaricari, mentiri pactum, iuramentum aut promissum. Iehosuach .aa. Nonne Hachan filius Zerach no ma ,id est praeuaricatus est prevaricatione.i. nostetit decreto meo de anastemates Sed meit ru-hil ad hanc significationem habet communicationis: & forte est potius ab alati,quod est ascendere, quam 1 maal Dicunt autem hebraei, memeti significare pallium ornatum,aut gloriosu: sed(utntea fert sententia potius significat tunicam uicitiaque strictam, clausun totam: cui significationi argumento est, quod dicitur primo Samuelis secundo, ubi habetur. Vmeil diaton.i. de tunicam paritam faciebat ei mater elux Palli enim n5 erat ii apta ministris: tunicae utin listrictat. Videtur autem fuisse clausa, ob id quod dicitur Iob primo. Et seidit & ni lo, id ea tunicam suam,quae si a parte anteriori scissaesset, noscinderetur. Et erat uestis, qua non solum sice

dotes,sed etiam seculares utebatur: ut patet Iob primo,dc primo Samuelis decimo quinto de Saule, ili secundo, capite decimo tertio de filiabus retis. Hic fgnificat tunicam: que erat sab ephod seu superhumerali. Si tamen pallium uertas n5 reiicio interpretationem, praesertim quia statim teditus tunicae meminit. Mod autem simitur, totum hiacinthinum, dieiio chelii ggnificat integrum persectum de impletum,ut patet Threnorum secundo. Haec est ciuitas, de qua dicent clielelat, id est perfecta decore. Inae chalab L

siponsa:quod in die desponsationis suae si perfe- impleta, itaut nihili ili deesse uidesituri i

Erit os capitii ipsi s in medio eius.Votitu/

os capitis huius tunicae foramen, per quod caput ingrediebatur iduni sacerdosindueret. Et quod i

s quitur. Labium erit ad os eius,id emimae

erit circundans os psius, ne scilicet ficile rumpes returivi textus iussitat. e retexentis. Non debebat huiusnodi limbus, seu labium oris, ex assutisferi pannis, sed opere ipsius texentis: ut ortius esset. Vbi aduerte hebraeos dicere, dicti inem erea canificare radium texentis, propter id , lud Iob septimo. Diei mei, usociores fuerunt mini arei,d est pne radio textoris: sed meo iudi rio, significat omne id quo aliquid inuoluitur, scut est fusus,& lignum quo texens inuoluit tratum pannum. Nam de Santane habes Iudicum decimo sexto. Profectus est cum clauo aeregi inuolutorii,id est quo crines erant inuoluit. Sicutos loricae. Dirat hebraeitachara significare lo ca,sed meo iudicio, Poria sienificatione ignorat,

neque est certa coniectura ad eam inueniendam.

Facies super fimbriis eius mala punica.

Dubium est, an huiusmodi mala punica fuerinta picta in huiusmodi tunica,uel potius separ ta, quemadmodum tintinabula, ct ad eam suaspensa:& textus innuit fui si potius acupi deest sermo de inferioribus fimbriis. Quod autem sequitur.Et mala punica.Dimo fimon significat proprie malum punicum, quod nos lusitani uiaque hodie etiam uocamns romam, ab Hebruses forte mutuantes nomen, Tintinabulum au. reum , malum punkum Dimo Damon dest tintinabulum a Mam, quod est frequentati ictibus aliquid contundere, ortum liabet: unde Hamon,id est tintinabulum, quod frequentatis

ictibus pulsetur Sis fimbriis uectisper ci

cultum. hia textus dicit huius modi matvr nata,&tin quia fuisse super fimbriis uestis

dubiumore essent tintinabula visura, uel poti'suspese neq; magna intelligas sed parua. Sic aras quare Diis uolebat sacerdote ante ingressum audiri. Dico,hoc ad Dei grauitate pertinere.Na quemadmodum nemo audet intrare domum silicitius magni domini miliue,sed ante ingressum pulsati sic nolebat Dominus quempiamus d mum intrare,nisi pulsaret& audiretur primum.

Facies laminam auri mundi. Tam uarias tibbuunt Hebraeisgnificationes uerbo taas 1 quos id est lamina: ut hoc indicio se propriam uocem ignorare ostendant Dicumtenim significaressorer aspicere,ostendere, tendere, seu sta tillare. Nomen uero sis signigrare putant fio laminam, a si sit uero fimbriam uestimeti

cincinu

142쪽

ci cinum 5: ita uaria est nominis sanificatio,ut nescias quae tibi sit in hoc loco deluenda Pensatis tamen locis quibus nomen ponitur, uidetur simi Reate id qst in panno de textura remanetiuisos inqua, quos nos vocamus cadithos: cum extremitatibus a quibus penderit:& se in-do huiusmodi extremitates: dc ex consequenti pennas ata, aut allam ipsam,quas ex multis sit dilibus pennis contextam: dc ut unico uerbo diacam,significat aliquid subtile ueluti tablegmen, in quo fiunt multa fila ueluti capit , non tamen texta sed in mamnibus alligata. Hinc etiam fi- sitsid est cincini seu milli captis, qui sint ueluti subtegmen ut patet Erechims octauo. Accepit me bestiit, id est in cincino capitis mei. Videtur etiam laminam significare, quia erat quasi extremitas ina limbus mitrae taerdotalis. Significat

autem florein,quoniam flores solent poni in extremitatibus dc marginibus pannorum: quoniam ut diximus, dictio sis significat proprie limbum, margineu seu terminum cuiuscunq; rei:

dc ex consequenti illa quae in terminis seu marginibus poni solent, ut nores.Isaue quadragesimo habes. Cecidit tabid est sos de si fieatione uerbi magis dubito uidetur tamen significare egredi ut mirum prominere, dc extendere se, quem adta modum se extendit aut prominet uirga, cum ab arboris trum egreditur int folia curate limis:

Nam Erechielis septimo liabes. Sas,id est extendit se uirga,scilicet iam ad percutiendum ubin silli uertunt. Floruit uirga: prior tamen ex si tio contextui magis quadrare uidetur. Precedit enim. Ecce dies, scilicet punitionis, ecce ut nis egressa est sententi extendit se Mirga, germinauit superbia aut eleuatio, punitio iurrexit in iiirgam percutientem impietatem.Item Cantico.r.En ipse stans post parietem nostruin prospiciens h fenestris,mesis id est, prominens e cancesis, aut ex inuolucris. Significatio tamen propria non omnino mihi certa est,quam cum re tiores coniectiaras nactus fuero, indicabo. Poteserno hic laminam uertere, aut si malueris flore. Intra uocatur nerer quod hie dicitur lamina selim:significat autem narar separare. Erat autem

huiusmodi lamina filo hiacinthino aut si me sis-spensa 1 superiori(ut reooparte mitrae: seu citaris sacerdoti pendebatque super frontem ipsi us, in qua sculptum erat literis sigilli. Sanctitas Domino.Et quod mitraeerat: hune habet sensum, quod huiusin il

mina locanda esset,super exteriorem parte thi V quae facies eius dicitur. scriptura iitro lamin tune sensum habere uidetur.SIE 'inu Domino. i. sit dominns sanctus seu mundus, de sepa. mus ab omni immunditia.Aut munditia tribuatur Domino, qui solus mundus est.Aut tertio lambia haec sit Domino applieita: a prior expositio germanior uidetur.vel quarto, meminerit sederdos ut lit Domino salictus, id est se ratui omni immuditi Sc innire sensem seques clausilla probamua dicitur.EAt super frontem Ahamnii 3onet iniquitatem .i. pretiam inisui taxi quη committitur in stadii fitationibus filiorum: istaeide si 'eat. Erit summus sacesdos saninis pomino,quoi isti talis non fuerit, portabit poenam iniquitatis Erit Ui a metrimi. Dictio

se Eelsi. mitra aut cidari significat om Eoim quod rapiti inuoluebatur: sed reui odi fuerit ignoratur Mod uero capiti inuolueret Aconstat ex eo quod Numeri is dicitur. Vbenis mephet i Et cidari linea inuoluet se: nevi eius uius eratiblumodo sacerdotum, ted etiam Lem nariani, ut dicitur Istiae tertio.Et sindones ueli seniphod .i.dccidares: ubi de muliebri cultu se

moest. Et eri Ure frontem Ataron. No

liten hebraicum mesach liebraeis significat flor-xem, d ocream ream. Et prioris significationissimi multa exempla Ieremiae. Vmesach, id est frons mulieris meretricis fuit tibi. Secundae uero illud quod Samuelis decimo septimo. Vini cat,id est de ocrea aeris in pedibus eius.(gigantis.

sitsupra fronte Aharon, ut portet cymiset iniquitate a lificationum, quar

nissanctificationum raram.Difficilis utra Pest smius horum uerborum, uidetur tamen es

se iste. Cum dominus debeat este sine iis seu in pollutus, & nihil immundum debeat illi offerri. quidquid immuditiae fuerit in sacrificiis uel o

lationibus Domini, uicio Aharoni dabituricilius muneris est haec dispicere: tui pro ea re dabit poenas:&uidetur accipi in textu iniquitas pro dena iniquitatis:ita quod portare iniquitatem sinctificationum est portare poenam immunditiae uel defectus, siquis esset in rebus Domino -ctificatis. Non enim in rebus Domino sanctificatas talem in animatis poterat esse immuditia cui

pae:ideo melius poena uertas Et eri .prafro

tem eius iugiter, ad beneplacitum eoru co

ram Donuno,ut ipse aut munera ipsa , bene Domino placeant. Non enim munera peccato rum placent,neq; Aliamnis placebant, nisi esset eius Domino:quod prae se ferebat lamina tiala,qua super fronte gestabat. Strineta tunica

bissiti a e facies mitra bissina.Verta sabais

qaestringere uertit Sactes: significat uthoc capi.ia divinius)includere maxime stritigedo quod- inodus lapides in annulis includutur. Mul

143쪽

fiex hebneis uratui: elabis, id est ad modo ocularii includes Includutur autem lapides m auro, ueluti oculi in seraminibus suis. Et tunio haec testendebat ad talos, dc erat iubesiod summi

Leerdotis. Et cin tu facies, opere acupito.

Si istat dictio amet, cingulu quod cingit seu stringit femoralia: hie uero signifimi uitam acvitam qua cingebatur diu G. Cin los O

pilio acres eis,scit eis ius Aharon. Non est

eadem dictio, quae significat mitras, dc lautiusmodi fleos. Nam mistret, id est pilei ab eleuando

ortu habet. Est enim reta collis :&ira signissim aliquid eleuam. Non lic missi hedrict siqnistrat inuolucra rapitis, ut diximus. Vnde miliivbet

uidetur si lirare capitergium non eleuatum: migbaot uero pileos seu mitras eleuatas.

gloriam re decorem. Didicimus hoc eodem mite de signifiratione duarum dictionum hic potarum: dc uertimus. Ad graui ratem de pulsecli ritudinem: Implebis manus eorum.Niliit liud erat, huiusmodi manuum impletio fuerdotum: quam implere manus eorum sitirificii a Domini. Cum enim sacerdotes iniciabantur,oportebat eos manibus sitis portare Domino munera lui eos ab omni alio populo segregatos sibi ministros delegerat. Sunt qri putant huiusmodi manuum impletionem, unctionem qua

manus eorum ungebantur mille. Sed quia unctio precedit,non uidetur per impletionem manus, intelligeda unctio. Dicit enim textus. Et unges eos:& implebis manus eorum, nisi intelligas,

implebis manus eorum, scilicet unguento. Sanctes noster uertit. Et consecraias manus eorum.

Fac ei aeminalia linra.Dietio canas collige 'si lirat, unde micliene lauem, id est tama inalia quasi colle , quod colligantur dum stringuntur. Aut quia duae eorum alae, ad inuicem congregentur, ut dicit rabbi Selomob. operien

vesania carnem turpitudinis suae. Hebraieci

tur Ou- nuditatis usNoeant enim hebraei puden mudeda , ditate. Leuiti. decimo octauo. No reuelabis nuditatem patris tui, id est pudenda uxoris Aus,

quia no seu matris tuaeEt nonserent iniquitatem.i. poenam iniquitatis: statim replicat di

is num ti orientur. Quasi pro eodem reputet ferre iniquitatem & mori. Statutum perpetuum , scilicet induere se praedicto modo, ecinere cuncta quae illi praecipiuntur hic. CAPITI s. XXVIII. AD Morum compositionem.

A Ppropinquare lae ad te Abis Ura luc, trem tuum. Ad quid Domine Deus,du l

is fratrem 'acerdotem constituis Turbari solet letalesia maxime dc re ublica Christiana, eum

inter psen es de sacerdotes non conuenit.Etui .ce uehuidemus cocordii in populo summi, interreres dc sacerdotes merit pam qua de causa uoluit Domi ius ex germanis, alterum ducem, alterum uero lummum tacere sacerdotem. omni enim tempore quo rex Ioas sequutus est cosilia Ioiadae summi sacerdotis,optime praemitica uero ab eo recessit,defecit,®nu eius maxime qstv.it turbatum est. Vbi simul disce,quondam principem instituisse secerdotes,sed ex imperio Domini neque putarem Moseli ueluti principem fi trem de nepotes constituisse sacerdotes: sed ut sacerdos, de quo in Psumo habes. Mose, de M.

haron ins erdotibus tui. Eme morum Fut Duo hie aduertere licebit. Alterum nontaisse quondam sacerdotes intruses, neque eos qui se ad hoc munus ingerebant admisis: sed ae Deo electo dc uocatotio nomine. Magnam Cnim in ecclesiae glori maculam dedit, sine des eiu sacerdotes admittere. Alterum non Hisse admissos ex aliena gente seu populo. Debet enim, qui pro aliquo orare debet, eu diligere ut feruerius oret. Nosti qualiter Sunnamitis illa H lita,um sui etiam pro filii sali ire dc uita interpellaueriliquot clamores etiam euangelica illa Charimnaea pro liberanda a Demonio filia apud Christum emiserit, neque nisi obtenta filia simitate ab eo recessit. Temo aduertes, quid sancti co singuin is ualeant. Videns enim Iesus (ut Ioannes nariat flentem Martham dc Matiam sorore Capithesus,manum ad Laetari fiat is suscitationem admouit. Non ingrediem ait Dominus de rege Assiriorum busi talicet in Ierusalem: neque ia-Het in illam sagittam: sed protegam eam,pror R e. U. ter me dc propter David heruum meum. Sic ecpropter eum, dedit Dominus tribui Iehudat, lucernam in Ierusalem. Apud Isaiam etiam habes I Ream orantem Prophetam.Ecce inquit iratus es pos quam peccauimus propter iplos iustos, in ima-

tum latui fuimus. Memadmodum enim nihil iest consanguiness dc patriae pereiciosius iniquis: ita nihil essest iustis utilius. . Audi quid stactus Is uas de iniquis dicat,sub trio regis Assur. Non

uni es(inquio te cum ei xuidelicet patribus tuis in sepultura.Sed quare Quia terram tuam dio Capa perdidimipopulum tuum occidisti, non vocabitur in aeternum semen pessimorum. Preparateonquit filios Hus occisioni,propter iniquitatem

Patrum eorum Et ut unico uredo duo naec con

cludam,aduerte qualiter Dominus pollicitus stiis Ahic

144쪽

EXODI. XXVIII. AD MORES.

se uisitatum mala parentum in tertiam Se quartam progeniem: & misericordiam se facturum in mille generationes, eorum qui diligunt eum. Si e ct hic credendum, sanctum Domini Alia-ron, in sacerdotem ob fratris sanctitatem electu.

Facies uestis fauSIas Aaron. Non uult Do

minus nos uidere, neque sacerdotes suos, ii estimentis propriis sed stactis indutos, neque contentatur uidere sacerdotem, unica ueste sed pluribus tectum. Immunda dc prophana sunt omnia nostra coram Domino: ideo si illi placere uolumus, eius indumentis aestiri necesse est. Aura ga s. di quid Paulus dicat ad Galat. Micunque in Christo bapti rati estis: Christum induistis. Non

est Iudaeus neque Grecus, non est seruus neque liber,non inquam masculus auis inmina Tolle Christum uestem, sciam Iudaeos a gentibus di criminatos prospicies: sed si eos consideres Chrisia indutos, ta no erit quo barbarum a Itidaeo seu Gen ip graeco distinguas. Induit Rebem Iacob filiu suu uelὶibus bonis Esau , dc patrem caecutientem uestibus fratris indutus, decepit Iaacob. Si ergo hominibus uti debet Deus, eos primu inunctos oleo filo esse oportet,ut non odorem nostriam, sed suum Dominus in eis odoretur. Es de aliud xiod aduertere debeas, non solum patrem sedlios in sacerdotes adiungi,ut doceat a pueris in sacerdotes institui debere. Mam ualde est, quod

sartorem, calcificem,& alias mechanicas artes a puero discas, sacerdotem autem de episcopum uir&nonnunquam senio confectus agere non

uerearis. Loqueris ad omnes sapietes corde

r. Cor.3. Sapientia nostra ait Paulus stultitia esHxpud Deum:ideo opus es L ut ipse sapientes faciat. quos diuina operari dis sitit. Sed quemadmodo cur diximus) tabernaculi exemplar e celo est, ita dc sapientes qui instrumenta ministrorum sunt ficturi e cieto edoctos esse moriet.Facies uestes

baron ad sanctificandum eum. Solet ho

mo uestes sanctificare, si sanctus sit: hie uero uice iter uestes sacerdotes sanctificant: & admonentur hic sacerdotes,ut cum se sanctis uesstibus indutos uiderint, reminiscantur se ad Dei potius quam hominum familiam pertinere. Accia

pies duos lapides onichivos: cc sculpes in eis nomina filiorum Iprael. Quid sibi, bone

, Deus, uolunt omnia haec et Ad quid filiorum Israel nomina in praeciosis lapidibus sculpta, ac deportata in humeris sacerdotis tui Audianthoe pontifices, audisnt sacerdotes, quali animo ferre oves suas debeant,& super humeros suos infirmas portare. Audiat quid pastor ille euagelicus, perditae ex grege fecerit oui. Superii mero inqxiit suos ina posuit gaudens, amico Lute is& uicinos conuocauit ad gaudium inuentae pecudis. Si e dc idem apud Isaiam habes. Sicut (in- . . , ,

quit propheta pastor gregem suum pascet, bracilio suo congregabit agnos,de in sinu suo leuabit, fixtas ipse portabit. Sed quid nunc dicam, de sacerdotuna de pastorum saeuitia. Pro eo bit Do W- Iminus quod in latus Sc in humerum impulistis,

dc cornibus uestris cornupetebatis omnes infirmas,donec dispergeretis eas foras: seruabo pecudes meas. Expende quaeso pallorem & pastores. Ille super humeros portat: isti humero eas impellunt: ille sinu suo fouet, illi latere suo exei itiunt, ille fa tas ducit, isti cornibus uentillant: ille congregat, isti dispergunt. Et aduerte sacerdote ueteris legis solum nomina super humeros dc pectus portasse: nouae uero legis pastor, re ipsa

nostram otiem super humeros portat, ut scias umbram praecessitieueritatem.Vbi etiam adue te,non atrantento,sed stillo ferreo: nomina filiorum Israel super lapides inlctibi,ut nouerit di-ilinus sacerdos,nullam obliuionem debere dele re memoriam ovium suarum apud Deum. Sed quia forte ad latera nomina earum habens, dissimillaret: uoluit ea etiam super pectus habere, ut quocunque se uerteret, semper ea obo-cillos haberet. Vbi sunt qui rixosis, dc contentiosis disputationibusueatistite a suis ovibus auferre conantur, de ovibus suis perpetuo abesse posse affirmanse Aduerte etiam sacerdotem in summa nomina earum super humeros portases in pectore uero seorsum: ut discat sacerdos nosufficere summatim pro omnibus ovibus preces effundere, sed quasi pro unaquaque nominatim orare debere. In lapidibus autem praeciosis adumbratum inme, quam praeciosa debeant esse nomina ouiu apud antishite. In ordine uero no minum,ordinatas debere esse porificis preces de

prehende . cci et Aaron iudicium Phorum Unuel coram Domino. Causis populi

coram Domino agere debet sacerdos: dc illoruiudicium super se portare,ut cognoscat se poenas daturum pro delictis popu li. Facies tinti.

nabula aurea infimbriis. Ad quid Domine

uis, sacerdotem tintinabulorum strepitu intrare dc exire domum tuam: Vt audiret populus eius ingressum dc egressum det pro moraret aut ut Dominus eius recordaretur in ingressu de egressu,& non occideret eum quasi furem latenter ingredientem aut egredientem. Facies lais

minu in qua scriptum. SanStitas domino.

Talis debet esse sacerdos Domini, ut uidentes uni in eius fronte culini in Domini esse cognos

cant

145쪽

erentit ipse se sanctum Dei cognoscat, id est impollutum de ab immunditiis segregaret se.

Fac eis Iriminalia linea. Qium honesti de

beant esse ministri Dei, locus ille ostendit,ut nihil turpitudinis eoru appareat, sed omnia tecta

sint,maxime coram Domino.

CAPITI S. XXI. X IUXTA

literam annotationes.

oc est uerbum quod facies id est hoe

est praeceptnm quod opere adimplebis. Aut haec es res quam facies .Incipit hic Diis tractare sacrificia,quibus initiandi sacerdotes erant.

Accipe iuuencum filium bouis. Putat rab

bi Dauid nomen par d est iuuencus: non talum iuuencum , sed etiam senem bouem significare: cuius sentimentum locus iste probare itidetur: quoniam addidit filium bouis: ad designandum iuuenem bouem seu iuuencum. Alii arbitrantur phrasim esse liebraicae linguae, sicut hircus caprarum,id est filius caprarum,seu unius ex capris Hieronymus uertit: tolle uitulum de armento, seu filium armenti aut bouem, id est unius ex bobus armenti:quemadmodu diceretur. Tolle agnum de grege .Mihi uero illorum sententia magis probatur,qui linguae idiotismum esse putat, quemadmodum Numeri septimo i epius repetitur,filius capri amni,dc alio in loco tilius colu--.Non ramen illorum reiicio sententiam, qui putant discriminis causa additum esse, filium douis: quoniam paruum bouem seu uitulum, hebraei uocant mel. Et arietes duos. Admoni

non semel, dictionein hebraeam elim, non qualescunque arietes, sed solum fortes significare: seu(ut dicit rabbi David )qui iam annum transierint,quoniam dictio et a qua elim,significat Dprie fomtudinem seu fortem. Quod autem sequitur. Immaculatos. Dictio hebraica remi- mim significat proprie completum ili perfectu:

quare melius uertas, perferios seu completos,

quibus scilicet nihil desit. Non sint manci,neque debiles, aut infirmi: neque reputabatur macula

uelleris. Placentas infermentatas mixtas oleo. Significat clialot proprie, id quod primum

ex pasta desumitiir, quod alii libum uocati iuxta illud Pauli. Quod si delibatio sancta,&massa. Videntur autem huiusmodi placentae mleo mim filii te: quas vocamus uulgariter bot

los taetet te,non qualescunque , sed qui ante feramentationem ex palla fieri solent. Lagana in fermentata tinSta oleo. Auerbo racha liq&est attentiare,aut tenue est e, deriuatur nonae r

AD LITERAM.

chicli : quod significat quid tenue uel subtile. Vnde Genesis quadragesimo primo habes. R

et tot bassar, id est tenues carne. Inde etiam rocia, id es 3 excreatio uel sputum, sic a tenuitate dictu:& putarem crus ulli is,quoia iam textus non dicit mixta, sed uncta oleo. Aut potius panes frixos, quos itali fritellas uocant, nos uero fit hoos quorum pasta antes in frixorio decoquatur,oleo pungitur, dc subtilissima est. Exsimila triticea facies ea. Significat nomen liebraicum solet hebreis farinae purgarissimae florem: de qua apud Martialem. Nec poteris finitiae dotes numer re nec usus.Et Gene.decimo octavo, dicit Sarie Abraam.Accelera tria sat fiuinae solet, id est similae seu purgatissimae. Omnia enim quae Deo erant offerenda: opportebat este mundissima.

Dabis illa super fortam aut canistrum tinum: cir appropinquare facies ea in is or

ta iuuencum, duos arietes. Verbum salal, 1 quo nomen sal,id est sporta, silanificatap-prie terere, detritum este: quem imodum uor qua multi i iactaui & freques detrita esse sole: Hebraei dicut sed norecte(meo iudicio significare eleuare. Naubicunq; ipsi eleuare uertii multo melius quadrat conculcare,seu calcare, assuescere: quod multis exemplis probabimus. Nam Proverbiorum.is. habes. Semita rectorum seiulati,id est assueta, detrita, in qua nullus errare potest uod Hieronimus uertit.Absq; offendiculo. Et clarius Ieremiae decimo octauo. Impingere fecerunt eos prophetae eorum : ut relinquant semitas lonsi temporis: ut ambulent per semitas uiae non teli itala d et E calea, seu ait ueri:quo in loco Hieronymus uertit. Itinere non trito. Vnde illud Isa. qiuinquagesimo septimo. Solu soli quod nostri uerrenti Elei late eleuate: germanius uertas: Terite terim uiam scilicet, seu assueta facite: aut calcate, ut scilicet in ea taenio errare possit.Hiero. viam facite, prebere iter. Idem capites tauesimo secundo, ubi habetur. Solii solii a mesilali. Quod nostri interpretantur. Eleuate eleuare semitam. Melius uertendum arbitror. Icare calcate semitam, seu facite assuetam. Rabbi David.Tollite lapides,& ostendicula de ui assim aestiorum quarto, etiam hebraei & nostri uerariint. Salseleati,id est lauda eam, Se exaltabit te. Vbi tu germanius uertas. Assuesce ei,scilicet scipientiae:& exaltabit te. Citabo adhuc locum nitu apud Ieremiam , quo rem omnino concluda: chpite quinquagesimo. Salauali chemo Memini apod nos ri ab ipsa ueritate coacti uertunt Caucate eam sicut aceruos, quemadmodum tritura tenae os conculore solent manipulorum. Disputauimus satis de uerbi huius sirnificatione capite nono huius libri: traetantesiillud. Avituc tu si

146쪽

iuii olet,id est conculcas aut teris pop ulu mmeum: Dicitiar autem canistrum sal, i conculcatione, quod cum fit,concilicetur ab artifice solent enim canistrorum artifices, dum ea conficiunt,

vimina calcare pedibus suis. Aut ab assuetudine, quod scilicet soleat manibus contreetari, maxime si sit sporta,qua panes includuntur. Et quod dicitur. Appropinquare facies, intellige ad Deuaut ad altare, ut scilicet Deo offerrentur huiusmodi panes simul cum uitulis de duobus arieti

bus. Iccipies uestes, induer acies A.

Drou tunica. De his uestibus omnibus, praecedenti capite diximus quod nobis uidebatur. Constat autem ex hoc loco,septem fuisse pontificis ornamenta praeter femoralia linea, scilicet tunicam inferiorem lineam, pallium quod eam tegebat, ephod quod erat admodum thoracis, pectorale.balilaeum,seu cingulum latum,mitra quae erat capitis ornamentum,& diadema sanctitatis,in qua scriptum erat nomen Domini inef

fabile. Pones diad 'amitatis iv mitra.

Ponitur hic dic io, neger.i. diadema a uerbo na-2ar, cuius,ppria significatio non bene nota est hebraeis.In multis locis uertunt diuidere dc separare,ct meo iudicio,aut separare aut elogare simi-ficat,ut patet Zacliariae septimo.Nunquid nebo de hinuer del separabo aut elongabo me,scilicet a cibis i iide naair, id eth nastareus sic dictus 1 longa celarie quam gestahat, aut, separatione quaerat separatus a multis ciborum generit,'s.

Et iacter, id est saries longa seu longi eas i.

Ex quo etiam nerer, id est corona quae ad moduc sariei caput circundat. Et merami, id est longi extensi. Nahum tertio. Mirieraraticli, id est id xiii et extensi aut maiores tui: sicut loculta. De noediademate iam praecedenti diximus capite.

Clames eos baltheo. Non erat hic baltheus ephod, sed uidetiir fuisse cingulum lineunt, quo

foeminalia linabantur.Na Levitici decimo sexto dicitur. Et foeminalia linea erunt super carnem eius: ubeabnet,id es cum baltheo seu cingulo lineo cincta. Potes tamen omne cingulum significari. Et ligabis eis mitras. Ex quo constat

huiusmodi mitras: fuisse ornamenta quae capiti

alligabat itur Implebis manum Aharon. Sue

qui hic pro implebis, uertunt tansecrabissed uer. bum(male implere significat: &per impletionem manuum donaria de sacrificia; quae manibus eorum imponebatur ad osterendum Domino ueniunt intelligenda. Primo Reeum decimo tertio habes, quod tempore lar bani qui uolebat implebat manum si iam donis. ae muneribus regi aut diis osterendis, de fiebat sue

dos excellam. Coram tabernaculo ecclesiae. X. AD LITERAM DAdmonui sepius nomen moed, id est ecclesiaetae duobus uerbis possederiuari, scilicet alaad, qae

significat congregari maxime ad certum tempus seu locu ,secundo ab auad quod es testificati, Sesie significat testimonium, unde aliqui uertunt. Coram tabernaculo adunationis seu ecclesiae. Alii uero coram tabernaculo testi inonii. Dicebatur autem tabernaculum ecclesiae seu adii nationis,quoniam ibi conueniebat Israel ad orandu, dc legem audiendam: testimonii uero ; quod in eo asseruaretur lex, quae Detiam testificabatur, inter Deum & Israel. Coniungent nur.

nus fuas super caput uituli. Varias sibi fica

tiones tribuunt hebraei uerbo samast, talitat iugere,immnere, appropinquare, circuire, stabilire& confirmare. Sed(mea sententi Q solum significat coniungere & sustentare, qiuod ille qui se alicui eoniungit, eum sustentare uideatur. De uerbi lignificatione disseruimus Genesis uigesimo septimo ubi uidere licebit. Ratio autem, quare immolans coniungebat manum suam, uictimae sitae ( ut iam alias admonui) est: utyrotestaretur se ligulam qui immolaretur cuni sui hosti . . tostia sua, se Dei clementia se seruatu Aut quod M.

se simul cum uitama sua offerret Dabissuper cornua altaris.Ex uictimae sanguine tingenda

erant cornua altaris holocaustorum. Omnem

savguinem fundes ad fundametu altaris.

Aduerte hebraeos dicere, uerbum tisad 1 quo lesed,id est fundamentum, signifieare non solum fundare, sed de consiliari,citantes ad hoc illud secundi Psidini. Principes noscitu iachad,id est cosiliati sunt ea iter: quod germanius uertas iuxta priorem significatione, fundati sunt pariter seu nitituis auxiliis:quoniani alius tu fulciebat consilio & adiutario:quare statim sequitur. Disrumpamus uincula eorum:& proiiciamus a nobis iugum ipsorum. Conabantur enim mutuis copiis, legem Dei infringere. Elper fundamentum alutaris intellige inferiorem partem parietu ipsius, seu parietum radices a parte interiori, ut sanguis ab igne consumere rindecens enim uidebatur

quod staguis esset ad radices parietum altaris i parte anterioris quoniam tanta singuinis copia: sacerdotum militi eria impediret de horrorq uidentibus faceret . nisi ibi estet fossa aliqua qillu reciperet circumcirra Fibra. s. capies , ate. Prior dictio floreret quod fibram uertimus,a ita tu quod est residuunt esse seu remanere ortu habet altera uero scilicet elissed grauitatem significat, unde locus sic reddendus es . Accipies res isduum quod est super graue: p quod graue, meo iudicio ntelligit aut var, aut illa ' animal V irare solent. Et per residuuinteus ait aut residuu m adipu

147쪽

adipis, aut var,splen,& alia quae uidetur utcim; separata ab animali,quemadmodum uiscera. Est ergo sensus. Accipies omne adipem operientem intestinum,seu intrinsecum,lcilicet ipsos animalis:quod nostri fressuram uocant, stresiduum, ilicet ad pisquod est super epar. Et duos rem. Aeli ach quod est implere, descendi teli elato id eth renes,sie dicti quod sint impleti. Hebriet tamen quia putant chalal, significare desiderare,arbitrantur chelaiot significare renes quod in eis sit coitus appetitus, seu desiderium: sed primu me

lius. Sustile facies in altari. Si quaeras quid

a ma sibi uelit huiusmodi adipum fumus,paucis hochromati- accipe. Fcerent ualde uicia nostra Deo nostro, O sume quare quam primum nares eius huiusmodi foe- tortangebat,excitabatur furor eius ad delendos nos, quemadmodum nobilis si flatorent domioliacia clamat, conquaeritur, cui bonis & odoriferis suffitibus occurritur, & ab ira quiescit. Sic Diio peccatorii nostroru malo odore cocitato,liuius inodi suffumigationibus occurrebatur, ne in peccatorem seviret:unde sol,lus huiusmodi sumtus,uocatur odor quietis,quod humano more Deum ab ira quiescere faceret: iuem odorem,non tam recte uulgatus interpres uertit,

dorem suauitatis. Et fimum eius combures

ore quie .

hi sum extra castra. Ortum liabet nomen pe- res, id est fimus a paras,quod est diuidere,separare Levitici vigesimo quarto. Posuerunt eunt in

carcere, scilicet colligentem in sabbato ligna, li-eros t.ut diuideret seu discerneret eis, scilicet Mosel, iuxta os Domini: aut ut explicaret. Et EM- clitelis trigesinam quarto.Cum fuerit iplti iii medio ouium suarum ni prassot, id est diuisarum, seu disper ruiti.Dicitur ergo fimus peres, quod separari soleat a ciuitatibus, ct in locum immu- dum proiici: aut quia ab animali soleat separari cum paratur ad cibum. Peccatum ipsum, id est hostia pro peccato, ideo debet cobi iri extra castra: cuiusrei in sterium tibi ostendemus, cum moralia huius capitis tractauerimus. Dicit autem rationem combustionis assignans. Peccatum ipsum aes diceret. Ideo hoc illi facere praecipio, qui admitu adumbrat, quod us si ad

ieres eonsumi daesidero. olocaustum lauru

Domino Ditamus alias, olesi id est holocaustu uolo,ri dictum, quia totum incendebatur Domino,sed qilia totum in fumum,sursum ad Dori Ple minum ascendebat. Non enim alati a quo o

tali, id est holocaustum significat incendere edas critigereI latas quietis. Diximus paulo: superius, quare huiusmodi fumus odoriferusia uocaretur quietis: qood uidelicet Deu ab ita furori sui, tranaano more loquendo quiescere faciet in S etia quia eo delectabatur,tio propter se,sed ap-

pter osterentii im deuotam mentem. Neque iter

tas tam significantius suauitatis, quam quieris, ut diximus: iuo nitam noncha quo ni clioach, id

est quies, quiescere significat potius quam fusive esse. Apem Dubium est, an dictio sic. id est cauda,iit ab atali, quod est execrari, quali sit pars execrabilis propter podicem quem operit quia tamen Deo onerebatur, non ausim hanc probare interpretationem:ideo

iutarem potius ab el, quod est fortitudo, ortum tabere:qiiod sit pars fortis, propter spinam, cuius ossa sunt perplexa. Mod autem sequitur.

dipem ope, lenti dest quod operit intestina, interpretare ut supra hoc eodem capite.

Et armum dextrum.Non plene costat, quid proprie significat uerbum lach, a quo soch, i

est armus. Hebraei dicunt significare concupiscere desiderare. Sed si quis recte expendat locosuibus uerbum in se plura ponitur, deprehenet significare potius nitere aut currere &m cos rigueriti desiderare, quod hominum desideriuhinc inde discurrat. Moveor ad hoc, quonia Naum secundo dicitur. Iillaciis hun, id est curret Per plateas.Et Iohelis secundo. Vehelictu, id est

currere facient torcularia uinunt. Dicunt autem

hebraei , siali non solum armum significare, sed piamin, propter illud Prouerbiorum septimi Trsiens Milocli, id est per plateam. Et cantico Et circuibo ciuitatem Diseuachim, id est per plateas. Sed in his locis uidetur potius significare uias, aut decursus:& si plateas nonis quod ibi sit hominum maximus concursus. Amu itero meo iudicio, non significat, sed crusa cursia: quare hic potius uertendum putarem. Et crus dextrum. Si e Iudicum decimo quinto. Percussit eos lachaliareel, id est crure sit per coxam. Ex quo constat non significare coxam, quoniam inutiliter repeteretur, coxa suder corii Secundo ducor, quia sachach quod uidetur esse eiusdem lignificantist, significat eis autoribus iugi erambulare&discurrere: rem tamen non ple te diffiniriquoniam coniecturis ducor.

am aries impletionum ipseM-lacerdo

tium manus implentur. Aut ut nostri uertunt.

QuonLim aries consecrationis ipse, uel aries ita crificii consecrationis, sacerdotum ipse. Sed quia insta statim dicitur. Et pones omnia super uolas Aharon, uidetur per impletionem intelligere impletionem qua illorum manus huiusmodi s crifieii simplebantur. Pro torta uero Panis, se illam uerte, licet quas idem sit Iam etiam expliacauimus quid signi Ecet Placenta &laganu, voc

148쪽

EXODI. XXIX. AD LITERAM

eodem capi te Nam primum significat libuni Auillud quod ex pasta ante fermentationem aufertur 3c decoquitur: secundum uero subtiles panes oleo litos dc fritos. Diximus ia lite de dictione sal, id est canistrum:&uidetiir quod semper

fuerit coram Domino cum panibus: quonia uo labat Dominus, ut dicitur Melaclii.i .panem sem

per fore in domo sua. Pones omnia haec super

manus Aharon. Ecce quare huiusmodi sacrificia impletiones uocantur,ut diximus. Ehua. bis ea eleuationem coram Domino. Fiebat huiusmodi eleuatio ad praesentandum huiusmodi factificia de oblationes Diao, qui in coelo est, quiadmodusolent homines, qui nauta' alicui docraritur. mino defertit, ea eleuare Sc exaltare, ut quid magnum uideati ita uerbum autem nupta, non plene

notum es hebraeis: a quo tenuphali. id est eleuatio:dicunt tamen significare, effundere, stillare, aspergere, suffire,eleuare, orbare, de concutere. Distratiunt autem uerbum in tot significationes, quia propriam(ut in regulis admonuimus)ignorant, de uertunt quemadmodum uident cotextum exigere, sed si recte coli sidere,inuenies uerbum solum significare leuare, dc suitire, quod sumitus milii sit auiidquam eleuatio fumi, seu fumus eleuatus. Prouerbiorum septimo dicitur. Naphti, id est suisiui cubile meum ni irrha: quod uulgatus uertit asperii. In i trigesimo quinto. Omnis uir qui heialph, id est eleuauit eleuatione

auri domino. Et iussit ac saltare si per

holocaustum, id est post holocaustu, facies sitf

fire intestina, de alia minuta,scilicet pedes, manus de cetera.Aut suffire facies omnia haec superta sitio altare: in liolocaus um. Ordo autem seu disposieoni qu' tio holocaustorum erat, quod prius concide-

seiu a,d: huiusmodi portiones

ordinabantur, super quas ponebantur crura, caput, de intestinum cum adipibus suis. Oblatio hoc Domino aut oblatio est Domino. Ad literam uertendum est. Ignitum hoc Domino, seu oblatio ignit hoc est, Domino. Nam isseti, non qualemcunque significat oblationem, sed ignita, quoniam radix illeliei es, quod ignem signifi

cat. scipies pectus eleuationis, id est quod

eleuatum est lursum ad presentandum Domi- - no,ut diximus,aut quod separatum est ab animali ut Domino offeratur. Verbum chaol, a quo chaaeli, hebraeis si nificat uidere.Videtur autem pectus dici charet, a uidendo, quod aruspices in eo uiderent diuinationes suas. Aut quod sit id quod primum in animali, cum nobis occurrit,

videmus. De ariete plenitudinis, id est quo

inan us Aharon ct filiorum eius implesti. Aut de tariete consecrationis, id es qui oblatus est in c6secratione eorum. Erit tibi in partem. E -rat pectus animalis sacerdotis offerentis portio: de quia Moseli sacerdotem tune agebat, praecipitur accipere sacerdotis parte. Et aditerte, quod Naanali a quo mantali nomen, id est pars, significat numerare: de manali partem numeri seu multorum.Vnde mansie dicebatur a numerositate,

quod in magno numero huiusmodi grana de

coelo caderent. Et fanStificabis pectusculo.

id est separabis illud Domino, ut scilicet sit sacerdotis iure perpetuo stitia eleuatio est,e ele

uatio est a filiis Israel. Subindicat hic textus,

huiusmodi eleuationem, esse separationem,qua quae Domino osterebantur, ab animili aut a Domino uictimae separabantur. Cum enim dicitur

mila eleuatio est a filiis Israel, videtur esse sensus. Quia separatio est, qua filii Israel separare debent huiusmodi partes animalium oblatoma- se, dc dare illas tacerdotibus. Si tamen eleuationem priori modo intelligas,de proprie, dicito.Quia eleuatio es , tua eleuiue seu eleuando praesentare debent filii Israel Domino per sacerdotes. Dicunt autem hebrati,quod duplex erat in sacrificiis elei natio. Altera qua sursum de deorsum . ni ouebatur, quae hebraice dicebatur thii mali ab exaltando. Altera antrorsum de retrorsum, dextrorsum & sinistrorsum,hoc est, ab oriente in occidentem, deinde ab aquilone in meridiem agitabatur, de mouebatur qua agitatione, Deum totius terrae esse dominu signincabant: quae hebraice dieitur tenuptiali, id est mouenda: dc de hae hic agitur. Autumant etiam hae agitatione inquatuor partes sigilificari, iat quiuis homines, ex quibusvis climatibus mundi Hierosolymam itenirent, saluos de incolumes eos futuros, optiniaque aura quae ibi temperatissima est friti turos ad quod probandum citant illud Isaiae trigesinio tertio. Non dicet habitator qgrotaui, sed populi is qui habitat in ea, dimissus est ab iniquitate. Item illud Pliami quadragesimi octaui. Pulcher locus,&gaudium uniuersae terrae, est mons Sion:latera aquilonis, ciuitas regis magni. Ad

tingendum cum eis, Id implendum cum eis

manus eorum. Sensus est filius sacerdotis debebat esse haeres uestium sacerdotalium patris,qui biis indutus debebat ungi dc offerre sacrificia, de quibus manus implere debebat in die consecrationis suae, quando primum initiabatur, Septe

diebus induet eas sacerdos loco ipsius de

filiis eius Debebat su erdos cum initiabatur, induere huiusmodi uestes septem diebus, de eis ii

149쪽

EXODI. X lautus inungi. Et quod dicitur. Ad implendum

cum eis manus eorum, aliqui uertunt Ad consecrandu: sed si priori modo uertas, sensus est. Ad implendum, id est quando sacrificiis Domini, manus eius impletae fuerint in sua consecratione seu ins itutione. Comedent O,lcilicet sacrifi

cia quibus propitiatus est eis, ad consecraudum manus eorum i is inflificandum eos.

Verbum Captiar,quod propiciari uertimus,significat proprie linire,operire, & ex consequenti Spiciari, ut diximus ciene G. quoniam tunc Dominus erat peccatori propicius,cum peccata eiussi. nolebat uiuere ad punitionem, iuxta illud Pial. Beati quorum reni ill e sunt iniquitates: de quorum tecta sunt peccata. Et quod sequitur.

Ad consecrandum manus eorum Hebraice

es ad implendum manus eorum , scilicet hii tuo modi sacrificiis, uel unguento. Ad sanctificadueos i. ad applieandum diuino ministerio: aut ad separanduin eos, ut Domino pr.e ceteris ministrent. Alienigena non comedet . quia lanis Llificatio sunt. Signi fiotetur,aut narar, quo

Zar,id est alienigena, plongare, S separare: & in

de 2M,id est elongatus, scilicet a patria fila,aut separatus ab ea.Si imitur autem luc pro alieno seu elongato aut leparato 1 genere sacerdotali, qui non poterat liuiusmodi sanctificata comedere.

No comedetur, quia sanctitas es. i quia se

parata Domino sui it haec: aut quia diuino cul

tui applicata. Et iuuencum pro peccato fa

cies d est pro peccati expiatione. In id est

singulis diei septenarii. Super propiciationibus,aut linitionibus: quia uerbum, ut iam diximus linire significat. sin labra altare. Verbum clitata dc peccare, & a peccato mundare significat,ut sceptus admonuimus. AI propicia

tione tuas per ipsum,id ei quando reconciliaueris illud Domino, aut quando linieris ad applicandum illud Domino. Septem diebus

expiabis altare, et sanctificabis illud: c

erit altaresanctitas silictitatum, id esst se

ptem diebus mundabis altare, & separabis illud diuino cultui, & erit altare sanctitas sanctitatu, d sui. id est sanctissimus. Aut erit sanctitas sanctitatu,s r. id est non solum erit sanctum ipsim , sed uirtu- tem Luictificandi habebit. Mem sensit ni sequetia probant ico innis qui tetigerit illud sine iii-cabiti ir, id est sanctus reputabitur, ut oporteat eum Domino satistacere: aut a sanctificatione

ix. AD LITERAM

mundabitur, ut scilieet reconciliatione indigeat.

Hoc est quod facie uper altare. i.hoe est G.

crificium q&osteres sintulis diebus sup altare, &etia his septe diebus, ad applicandum altare cultui meo, aut ad se Caenta illud a pro pliauitate.

Agnos agniculos duos in die. Hebraice est,

agnos filios anni, id est unius aluit,& est hebraicilius. Et quod dicitur. In die,idem est quod singulis diebus. Loquitur textus lite de sacrificio iugi,quod exigebat duos agnos singulo quoque die, alterum mane & alterum uesperi, ut habetur Numen vigesimo octauo. Inter uti eras. Genesis primo disputaui abunde, de hoc nomi Tuasi iane ueipera, ct admonui d uplicem este uesperam liebrans. Altera, quae est ab occasu solis usque ad noctem: q,pprie dicitur ilespera: li hebraice uocati ir ereb,ia est mixtio, quia mixta est ex luce&obscuritMe. Alteram uero,quae est nox ipsa de qua Genesis primo dicitur, quod factum est uespere & mane:dies unia s, id est ex nocte seu obscuritate S luce diurna dies una, quam naturalem uocant. Erat ergo secundus agnus offerendus inter uesperas, id est inter occasum solis &noctem & hoc memoriae commenda, quia re uera

mihi negocium fecit Secundum libamen eius facies ei. Admonui supra,sacrificia Domini, e

se quasi conuiuia eius: quemadmodum pran dium & cena, quae sicerdotes Domino parabat: S ideo omnia quae in prandio ct cena homines habere solent, sacerdotes Domino minis Cibant, scilicet panem,carnes,uinum, oleum & s d. Et sensus uerboriim est. Oiseres huiusniodi agnos seu luee sacrificium: cum libaminibus suis, id est cum hila mensura olei.& uini.Mensura autem panis erat decimum similae,olei quarta pars Hin:& eadem emi mensura uini offeredi. Est autem H in hebraeis mensura liquidoria, quemadmmodum Eptiali aridom. Dicunt autem hebraei Hin cotinere duodecim Losin, Loguero sex cta hiatu et tinere ova.Sicent in liebraei pro more suo mensurae genera per ova explion ut conflat 'rab talia tabi David in suis radicibus. Homer autem con- tinet tres Ephi, hoc est mille ducenta nomaginta oua. Ephi seu Eptiali continet tria sata, id est , sex modios: decima uero pars Ephi continet me mas suram quadraginta trium ovorum. Adverterii Adoram. am dictionem nessech, quod libamen ueriimus, esse a nassacta quod significat proprie fundere,&extendere: cuius significationem tam hebraei qnostri aequivocam ualde faciunt, dicentes significare abscondere,fundere, nilare,magnificare principem constituere. Si quis tamen locos, in quibus liuiusmodi mutant signi irationes expeci depreliendet propria in omnibus optime inuenire

150쪽

EXODI. XXIX. Iconia enire,ut patet ubi nostri uertunt. Naisach. i. operuit super uos Diis. Quo iii loco melius uertas. Effudit liis eruos Diis spiritum soporis.Et O.2X.ue aneas sectiali, quod nostri uertunt.Operimentu angustum, potest ta bene uerti. Extentio angulla.Sic Plat.2. Et vo nas lacliti. i.regnare feci regem meli, ut nostri interpretantur germanius uertas Et ego fundere feci .i. oleum GP rege meum.i.uim. X ut extendere feci regem naeum .i.dominium regis mei. Regnia enim

Messiae quod initio humile & angustum fuerat, Diis amplissime dilatare Sc extendere fecit. Vnde hic proli Namine posset iterti fusum: sed senis

si is redditus est Holocausti a iuge, ad gene rationes uestras. i erit haec oblatio quasi c66mium holocaustu, quam tui generationes uestrae durauerint. Dictio dor.i. generatio aut congregatio a dur ortu habet, q& est generare, con gregiare, ut patet I 'ilii S .Elegi potius in limine este in domo dei mei, mi dur i.β generatione seu congregatione impietatis, seu potius qmisceri perierationi tui picta is,Drum conueniam hobi cum illi id est morabor aut confregabor,

quemadmodum dux moratur interritos, de ad eos congredatiar:&quod ibi uitur. Et loquarad te ibi,uult significare ii ita licet esset simul cum eis imi oraturias,non tamen erat cum omnibus locuturus, sed cum solo Mosch. com iam

ibi cti asiliis Israel. id est, manebo aut mora

bor , ut dictum' sanctificabitur inglo

ria mea. i.licet conueniam & maneam uobiscuibi,sanctificabitur tamen domus mea.i. separabitur ueluti sanctum a prophano, gloria mea. i. DPriesentiam meatia aut propter nebula in qua loquebatur, quam pius uocat gloriam suam. Aut clarius. Et congregabor ibi cu filiis Iliael uoltiti uicinus cum uicinis suis,& sanctificabitur. s. habitaculu meum .i .in reuerentia habebitur u luti res salicta,cum gloria mea. i. cum praesentiet mea,au i cu nebula quae est signu praesinitiae meq.

E isti bificabo tabernaculi; ecclesiae. i. se

parabo ab aliis ueluti res sanetas a propi is, aut applicabo cultui meo.

CAPITIS. XXIX. AD MOriim compositionem.

Mira ualde est,quantia alii bitione uoluerit Diis sacerdotes minastros suos parare, antegilli pstaret invia' obsequii: suo nos uoluit adimonere, paratos este & circus pectos,cu ad Dei obsequiu vocamur, aut nostra spote accedini'. III.

cerdotis peccato, ilicipit si ratio sacerdotis,quo iii a prima sacerdotis crisideratiocii ad ministradii deo primu accedit,debet cit e cogitare se peccatore,& sacrificio atq: oblatione iii digere. oluit etia diis sacerdotes admonere, ut cogitiaret sedet couiuas elle. 3. delicate enutrire uoluit ministros suos: ut no xi: si liiiiii. e panes comederet: qualibus ipse si ab eis pascendiis esset itesceretur. Lavabis eosa ua. Noarbitreris deu sola interio i multitia cotentaneamat etia coernar unde grauiter illii olfindere putiare,qui ter sacra illotis cui ut nimiibus aut coipiircaris coirectare p-

sumerex, Acci ies oleum unctionis, quu/despra capsit ellis, ' linges eum. Disce sa

cerdos diat esse misericors quonia ad hoc iuberis inungi: inanio erubesce esse crudelis illinister ecfemus, cuius diis tantia lina abii dat. Est de aliud q&loesiste admonere uidetur: bonae fami debeat elle sacerdotes ut bon' odor eoru nares diuidoreet ad irares eius pinittat. Erit eis lacerdotitim in Latuti perpetusi. No uoluit diis nouidios sacerdotes ad eius ministerili uenire,sed quilloc muniis a pueris didicillent: ut hinc discas, Tassuetus debeas ad eius accedere ministeriti m.

OFFerre facies inuecum. Etia ex munere disci

mus v grauia sint peccata sacerdotii. litato enim peccata essent grauiora, lato pciosiori uictima

expiabitur.Itinget Aharo sibi eius manus sup caput iuueta. Profitebantur hac cere

monia(ut septiis diximus offerentes: se dignos qui iugillaretur,ppter peccata sua: diti uero nata eoru nece uictimae oblatae morte compensari.

Carne iuueci, o pelle eius, s simu eius colures igni: extra Osra.Sacrificiuili pecca

to est. Aptissime locus ille ostedit, v abhorrea Deus a peccatis ii ostris, q&no sollini feces scit mmu sacrificii eo: relegare iiibeat, sed & carnes extra castra, in locu immu tu Piici: nihil reliquiaruremanere pmittes: ut ex hoc loco discamue, non solii peccata loge a nobis ablegare, sed nihil reliquiam eius in nobis pinittere: ne Deus reliquiis offensus: oculos a nobis auertat cu uiderit.

t te in frusta cotades. Discant hinc sacer

dotes,quam ordinata debeant esse Domini sacrificia. Nam ut hic docemur, dissecanda erat uictima, crura lallada, caput super frusta ponendum,& stiper caput crura tota comburenda.

Capies de sanguine eius, pones supers a auris Aharo fhorti eius dextrae,

SEARCH

MENU NAVIGATION