장음표시 사용
41쪽
bam Donuni Admonet locus iste non contenere dui minat dines, quonia uerissime sunt. Ei et . Neq; tota die ambit arans Ad eli. un seminabit. Neq; inii, abitur Deus, sed sequetur poena
miliaritas ei'. Extede mansi tua ad caela.
Voluit Domitans lioc indicare, quid ualeat cletiam, manus ad coelum in oratide, quae tam facila flagella impetrat,&reuocat. Vbi etiam considera, tuam antiqua sit suetudo orandi, manibus leuatis ad coelu.Psatan nomine tuo leuabo manus meas.Etia solebat Sitonda utruq; V-nu adollectere queadmodii de Salomoe constat. s. regii.8 Voluit etia diis Mosel, in himoi mirabilitae uirgam in manu habere Dei quoiua iudicia eius in AEgyptios exercebat,unde uirga dei uocata est. Dus dedit uoces. Admonemurque,ut in tonitrua audierimus, iamus Deum nos uoce sua terribili uelle admonere, de loqui
rat a malo recedamus. Dominus iustus est, et Wpopulus meus impii. Uxe est peccato
rum poenitenti ut ore se peccatores fateantur, corde uero nunqua a peccatis recedant, neq; eos
rueniteat uire male Gnisi cum flagellai inminent, sed in hoc maxime flagellantur,ut cognoscant Deum iusta, de se impios,ne et i tamen impietatem dei erat OrateDominu ut nonstat tonitrua dimittam uos Fingui impii se ideo
uelle a malis liberari,ut bene aga ili& cu fuerint liberati,in suis impietatibu manent. Multa etiapollicentur inali,duni flagellantur, sed si ilagellii
auferas,omnia mentitant ur Cum egressu uero ex urbe, tendam uotis meis.Discat hie
uiri sinctuqualiter debeat pro peccatoribus orare, etiam si iciant eos a peccato lio cessaturos. Similiter audis, quam facile Sanctus uir Mosel, , Pscelesto rege Deum exorabat,a quo tot couitia pastiis fuerat.Similiter expende Dei nostri clementiam,& qua aequo animo sustineat simulatam resis enitentiam,ad tollenda flagella Qualiter enim conuertetur ad ueram Iuxintentiam, si ob salsam de simulatam, tam facile plagas suas
reuocarem ficias quod Domini est terra.
Nitebatur sanctus uir,impium de idololatra ad fidem unius Dei conuertere,sint laterem, ut dici
tur lauabat. Triticum, Reu, non sunt
percussa Cu reaam fueris Domine, misericordiae recordaberis.Semper post se, relinquere solet pius dominus misericordiam, ne a gyptii pelirent,reliquit triticum, & quod minus nobile
erat destruxit con dimis bos V, uel osciit locutus fuerat Domitius.
so Dominus praedicebat duritiam re is, 3c suorum Moisi Apud Isaiam legis. Annuti aut tibi P in
ex tempore, antequam uenire audireseci te: ne forte diceres Idolum meum fecit ea: Se conflatile meum praecepit ea.Nuc creata sunt, & noex eo tempore:&ante diem huc, non audisti ea. Ne forte uicere ,Ecce cognoui ex
Pona fila ista in medio eius id est , in
medio terrae eius,aut populi eius Tradunt nonnulli,omnes liras plagas: iii memphi ciuitate accidisse eo quod illo in tempore ea est in qua aegypti reges, comuniter reiidebat: qciuitas a terra Golsen in qua morabantur filii Israel,
sex milliaribus(interiecto Nilo diit bat. feci in aerapto. uulta de uarias significationes helmei,&nostri tribuunt uerbo ales, quod hic in hebraeo ponitur, ilicet facere, vindemi re,inuoluere,foernere,& alia: ad quae onmi exepta citant sua.Sed si quis recte expendat,uidetur uerbum lignificare racemos extremos, seu der lictos a vindemiatoribus colligere, seu racemarecisi sic liceret latinis auribus loqui ct ex cosequeti spernere, uod huiusmodi derelicta in uinde
mici, vide. antur spreta.Effertur nonnunqua per reuobiere, quod racemantes,sbleant istes reuolliere ad racemos inueniendos. Moveor aute ad
haec significatastaliam acceptand quia uideo ea, omnibus to is, quibus uerbum ponitur coueritre. Nam quod nostri uertiant Thremi. i. Sicut dolor meus, qui olet,id est, factus est milli. Posset uerti,qui racemauit me. Neq; certum est , dictionem machol quae ibi pro dolore ponitur, dolorem significare: quin potius uidetur tinnificare
percussione de uerrenuum sicut percuitio mea, quae racemauit me.Sic eodem rapite nostri uertunt. Eaceis quemadmodum fecisti mihi. Tam bene uertas. Racema eorum,quemadmodum race-maisti me. Illud uero Iob.is. Ve ollestia. reuoltu puluere cornu ineu, sic melius uertas: quoniam
cut dixi) racemare nihil aliud esse uidetur quam uite reuoluere,ad scic lusi ii iid uuaru in ea relictum si aut spreui in puluere cornu, id es , gloriam me quae p cornu significatur.Posset etiam iterti. Deturpaui,quod uero significet mce mare, constat Leuiti m. ineam tuam non theollet, ides ,racemabis.Nos di in rabilcar,seu rebus car, iid est,itertim quaerere. Idem Deutero. m. Et e plicatius Ieremi e G. Ollet ii eotellii, id es , rac inando, racemabunt, sicut uitem,residuit Israel. unde meolet,ides ,racemans, quod nostri ue tunbexpolians Isaia: sa opillum meum exae Pres eius nimiis,id es raceinat, seu usque ad minuis
42쪽
EXODI. X. nuta expillant B si spoliant uertas non emit i. od uero significet sipernere, ut id qd te ui n. demia reliquituriseu qc nos dicim' aisco , aut rebuseo: constat Numeri. v. ubi asinae suae dicit Biuirum. hi talest. i.spreuisti me,seu ut d relictii qui reputasti. Me .LSemue.si. de Saul: Est ergo locus praesens sie redagdus Vt narres
in auribussit, tui, FFilii tui, seu n
potis, racemauerim Agaptios, s licet
interne nascentibus umentis dc pecudibus, deuritie ad nouissima destruxi,aut collegi quemadmodu racemam,duco cras locustam interminos tuo Multi arbitratur Meph in nomine arbeli .i .locusta esse radicate. Ego uero puto esse potius seruile,dc radicem nominis esse ra-bali, quod multiplicare significat: unde arbeli. i. locusta, se ae multitudine nomitiara. Operiet superficiem terrae Hebraiae est. oculu terrae. Sia in regulis admonui, hebraismum usurpare saepius potentiam pro obiecto potentiae, ut o H,pro re oculo uici. residuum, er
em it, ut relictum est uobis, a grandine.
Sic in hebraeo est.Aut commedet residuum euationis eius,quod relictum est uobis 1 grandine. Comedet o ne lignum germinans,aut crescens id est,no as plantas agri. Et videtur gomeach, potius crescere, quam germinare , signiscare.
que quo erit iste nobis in laqueums T.
in eum impingamus, nolentes ei assentiri: Na ab eo aliquando patimur ii Gali quado alia plaga.
Hebraice ad uerbum est. Nunquid, antequam cognosces quoniam periit aegratus: Et sensus est Nunquid antequam cognoscas quoniam periit aegyptus, peribit,scilicet ipsa aegyptus ae fidicat.Pritis peribit aegyptus, quam tu aduertas eius perditionem, dimittendo uiros abire: dc iste mihi uidetur planus literae sensu aut tu nonduaduerti de aegyptus iam periit,aut si malueris tene sensiam uulgatae aeditionis qui bomis est.
Cum quibus ituri sumebraice.Qui, liqui,
aut quis,ac quis euntes, ut prima quaestio pertineat ad homine secunda Malixquae secum erat luetiari,ac si dicat. iu& cum quibus aut forte decreuerat certos ire, de non omnes, ideo inquirit qui, dc qui ituri sunt si niam lolim nitu
Domini nobis. licet omnibus,&di vide notaminectae,id est, selemnitas, quod etiam tripudium,atit orationem significet.
En e somnus uobiscum, quem linodum dimita uoues' paruulos uestros
Sie est in hebraeo clausula. Duplex potest esse horum uerbore sensus: prior affirmativus, iste scilicet. Stesit Diis uobisti queesmodum dimittam uos,ac paruulos uestros. i. it ahabeatis, seu tam facilLDeum propitium uobis habeatis ad iter, tua facile uos, ct paruulos ue
stros dimittas considerate hoe esse uobis
meumri est, quod ante oculos habetis malibret' quod intelligit pericula itineris,quae possene
paruulis accidere, aec dicat. Perme ficile licebie cum parmulis abire. Si euos habeatis Deum propitiu uobis: sed aduertite malum hoc uobis esse: si scilicet paruulos uestros uobis rei ducatis propter notaquae uobis imminent in ula. Secudus qui, scilicet sententia negative interpretatur est. Ita sit Dominus uobiscum, quemdmodum dimittam uos, se paruulos uestros.i. neque Domi nus erit uobiscum,neque relinquam uos. uem
loquedi modii nos etia habem' diceres. A si tu uiuas remo eu fares isse.sic tu uiuas,ut aut, quo modo seciam Loe. Non intendentes fuere quod a nobis petitur,ae si dicamus. Non faciam honem uiuas tu. sed prior sensus est amplectedii OmittoqFalteraffirmativas in negativas mu
tat locutioues. Videte quoniam malum essante con pectum uerum, id est,considerate
quod malum cogitetis. Quem sensum habet hic uulguus inreides: qui uertit,Cui dubita est, quod pessime rari s Sed iste no uiderae german' sensus litem: quonia tunc Parholi nora debuisset dicere. videte qymalu est ante consedictu uesbu,sed qJ malit in uobis latrat: quomi mirabat eos malitiose loqui: secundu hunc sensum,& technas texere. Alter sensus est. Videte quod inminet uobis malum ex hoc. Ite nunc
isti.Hebraice est Ite nunc tortes, tam uiri,
quam semiiues imbelles paruulos resim
quite. No enim ponitur hic dictio quae uiros solum sienificentia qui robustiores: unde uid tur,quod permiserit ire eos ram uiros quam fie- minas qui robuste aetatis erant: sed suadebat par
uulos relinquere:quin nouerat eos certo reuerau
ros,sipimaulos suos reliquissent ibi. Extede manum tuis, Elicet in uirga, dii s diluetia e
plicat. Dominus currere fecit uentum orientalem. Nd plene eonstat quid proprie sita lenificet uerbunaliar, cui hebraei duas tribuunt lignificationes,scilicet currere,dc illuminare. Vnde Nahanidest tuuius se 1 cursu eu fluxu dici Pollemus etiam dicer quod significat ungueris assuere, seu laetari. Na nuiusmodi unguentis de .libutum esse, nonnunquam in scripturis laetari sanificat. Vnde in ud Iuui. .rae uidebi uena.
43쪽
E X O D I. X. hari, id est,illuminaberis(ut aliqui umiano uerti poli et,& unguentis flues,l eu irregaberis,quod uulgatus uertit, v asilues est eris laetus, ac si a quae fluerent per te,quemadmodum per hortu imguum,l eu rigueris. Rem tame non diffinio,
quoniam coiecturis adducor. Opperuit facie
terrae, Hebraic8,ocul uterne. Sed sensus, redditus est, id est , id quod de terra uidebatur. Leua . quaeso, aut muc.peccatum meum, id est, aequo animo feras,no puniendo amplius. Autleua peccatum,id est, non punias, sed auferas punitionem. Et clongavit eam ad mare
termini. Dicunt liebrei uerbum Iaclia significare suspendere in ligno,seu criicifigere, cu lo recedere.Disputauimus de uerbi silanifieatione abunde Gene. fr.dc uidetur quod significet extendere,elongare Et ubi ipsi exponunt sulpendere, etiam quadrat extendere. Nam qui suspenduntur,exteduntur in ligno,aut ex ligno.Quod autem sit illitur.Ad mare termini.Multi uerrut Admare rubru: Alii ad mare Caricosum: sed, ut iam supra probauimus,no uidetur bene uerti ad mare rubrum: quonia dictio suph,nunquam inuenitur significare riibrum,sed finem,& iuncetum quod sit finis, aut terminus fluminis, uel maris, aut terrae, aquae adia ratis.Et magis proprie uertendum puto mare termini,quani lucolum uel algosum: oniam uideriir textus acere discri- me,inter mediterraneum mare, seu amplituite, ct oceaniam, quoniam occeanus, no uidetur habere terminum , quemadmodum alaphitrite, praesertim hoc,de quo luces termo: quod imide strictum es i& terminos ex omni parte liabet non longe a se inuicem distantes. Similiter non bene uertunt, qui interpretiantur mare canae: suonia dictio no bene consentit, nisi per canam intellisas marinam, seu quae . ad fluminum ripas hasci solet Sed magi sproprie iuncum, qu Onam significat ut diximus,autpotius idquod aquas termittat, siue sint canae marinae, ueluci.
Erit obscuritas si per terram AEg pti: qui e palpari possit. Licet obscuritas ut ela
rum pri v. alio ,r pari nequeat. putarem tamen nutu sinodi obscuritatem rinile spissam, admota dum fumi fornacis laterum, quae utcunq; Palpari potes : quemadmodum sumus spissiis , licet non propriea otest tamen includi. Fuit ob.
furitas, caligo, id est, caliginosa, usurrexit uir dehibseea. de sede, quae sub eo
erat: seu super quam sedebat. Aliqui lim intelligunt, quod nullus se mouerit lumine lucis lei his, bene tame luce lucernarum.Sed quomodo misit Parboli uocare Moseli,si nullus surre
dicit. seu mouit se de loco suo icenda quod M.
nesitio redarum Sc lucernarum. Pecudes uera strae. O armenta uestra manebct. Heb
ce est Ouis uestra,& bos uester statutum locatum es , id ei , statuetur, scilicet in loco nao. Hieronymus uersum iacie, semper interpretatur ponere de cuius signincatione diximus Graiae s. Hoc dicebat Parholi, quoniam uidebat non posse homines detinere,& uolebat Litori detinere pecudes,&armenta. Eicimus do. .
mino Deo nostro. Aecipit frequentissime Ii brai sinus tacere,pro Osria, uri sacrificare Norelinquetur ungula Verbum paras, quo partat id est,ungula ligniscat proprie scindere, seu
Andere,&inde insultam alisione intuent ut i men nomen paria iungulam significare. Isai,.s. Parsot,id es ungulae equorum et iis,& Zacha.ii.
sim isseruituri sumus. Sumitur lite senilia
re, pro colere, seu sacrificate.
E seu irum utare fici cor eius, ut ponam.
signa mea haec in medio eius. Vtatur
Deus peccatis nostris in gloriam sitam, de non- nunquam in bonum nostrum,cu nos iustificat ab eis, sed quandoq: ad malum, sicut usus est liacin luxatione Parhoh, propter quam, ipse damnariis eii: dc Deus glori notus Similiteriti bonunt aliorum, scilicet iudaeorum filiorum,& i potii
eorum, ut ex eis, cum esse Deu uerum cognos
cere ac diligeret,ut statim sub indicat. I t tu
narres in auribu F tui Audis hie qualiter
parentes teneantur, docere filios suos, ea quae
ad ploriam Dei pertinent: & ad iidem e. Nam ex huius cognitione homines in fide firmantur:& Deum beneficum diligunt. Adduco cras loci illam. Inmittit Dominus in impios plagas, parite quidem quantitatis, si corporis mole sp e es, sed intentissimas valde: quemadmodum sunt ranae, pediculi, locustae, I id genus aliae. Aufert etiam cibos, ct alia necessaria: de tandem enecat: Uioia iam aequum eli: ut uictus sit traliatur malis seruis,& reb ilibus. Comeis
det residuum , quod euasit. Canendum ual e .
deest,ne plaga altera comedat,quod alteri superfuit, ita ut iiihil in homine sit residuum. Quia ait Ioel) scit si ignoscet Des & resinquat si se benedictionec Cap. i.Et is ae 6. ead modii iis uenitur mustum in botro,& dicet ne dissipes illud, quoniam benedictio est iii illo: sic faciam
ter seruos meos. Similiter aduerte Deum
impiis relinquere,nisi ut iterum subtrahat: iustis
44쪽
histis uero relinquit ad benedictionem Sic apud Ioelena legis residuu eruce comedit locusta,&residi uim locustae, comedit bructius, Se residuubruchi, comedit casti, alterum loculbae genus.
Dixeriit serui Parhoh ad eum. V quequo
erit isse nobis in liriqueunt. Dii ficile est reges
a sua pertinacia amouere: neq; aliquorum consilio persuadentur,sed etiam cum maximo regni dispendio, nolunt obtemperare suis affectibus: quemadmodum constat in facto Dauidis, cram populu( rechamante Ioab)uoluit numerare. Adueite etiam iustos & sanctos, este impiis laqueos , ,s: scandaliam, ad quae impingunt. Sed tandem isZe persuasus, recessum concessit, suis
tamen conditionibus. Cum senibus nostris.
Non sunt senes relinquendi, licet haborare nequeant, sed curandi: quoniam consilio iuuare possunt: licet uires non habeant ad laborem.
sima solemnitas Domini in nobis. Docet
locus ille, omnia nostra debere, Deum suo modo colere: senes, paritulos, rationalia, ct irra
tionalia. Sit ita Dominus uobi cum dicut dimittam uos , paruulos uestros. Fin
gunt impii,se compassiorim piorum habere, e omnia consilia sua, in suam uertant utilitatem.
Festitiauit Pario Non festinant mali, nisi
cum iam fere nulla est spes salutis: tunc ad po, nitentiam,& ad sacramenta currui, quemadmodum uirgines fati iv ad oleum, postquam clausa bestianua blatti . .& cum actu flagellantur, &- grauiter: ut Plat. habet. Multiplicatae sivit infimmitates eorum: pos ea accesserauerat. Secaui. domino Deo uestroc uobis. Cos aeteris me loco peccatum non solum Deum, sed & Proximum ostendere Similiter 'u.am ficte multi pec-Catores penitrant.Solo enim uerbo, non corde compunginatur. nam cum flagellum recellerit,
ad peccata reuere tur. Egi et is a Parho oravit Dontinum. Mirabilis est sanctorii patientia: quam a Domino didicerunt: ut quoties prouocantur, toties indulgeant: & pro inimicis orant, set nihil iniuriarum meminerunt.ico reis
mansit locusta unia, in terra lam pii.
Enicaces ualde sunt sanctorum orationes. Erunt tenebrae.Hoc est quasi ultimum impiorum supplicium, cum obstatratur insipiens reorum.Vbi aduere quod etia beatus ChryIollo annotauit)qualiter impiis dies uertatur in noctem, piis uero,contra,nox in diem. Tatiis
tum pecudes uesinae boues uestri mane
hunt. Cu impii non pollunt oninia bona iu-
storum perhlaborat Canaeia, ut aliquid saltem apud se detineant. Nam quemadmodum charitas, sc pietas,si no pollunt omnia elargirblaroiu-tur quod possunt.Si enim non possunt pallium, Si tunicam. saltem pallium dant proximo indigenti: ita & impietas: a non potest utrimq; toller saltem altero spoliat Iob.a . Nudos dimittul. homines uestimenta tolles es quibus no est alia Ch so
stas,in hyeme Etiam tu dabis holocausa. Immitii
Hoc malum impios se luitur, quoniam nolunt 22.in. G. dare parua, coguntur prestare magna Non re p id
manebitκngula. umbrat locus ille, quali- pere'&ter qui a peccato recedere uult,nihil apud pecea Bernarram,relinquere debet.Neque se solum, sed om-i serinde nasua, ab eius potestate debet auferre. Si enim hi .i ca- m. ami ocul's,os, des,& caetera inebra armaltica lite peccato tradidisti,ut oibiis his te superiaret,cul IV ra.2. ab eo recedis,omnia tua tecum porta ita ut neq; ungulam apud eu relinquas. Volui enim peccat ut seinpapud ea pignus relinqii cuius semprecorderis.Sunt ueluti usurarii quinuqd Praecio lsum,& clauum homini est, apud se retin i, ut lii ciui soluendo est,ti alii in h. almant suo pigia' re.Nonne aliquando uidisti adulteram post adulteri recessum,apud se mouile eius detinere,ut recedentem possit ad se reuocare. Ex eo accipie.
musa eruiendum Domino. sidera quq
se, quibus homo seruit, & colit Deum suum: &quibus nobis seruiat ipse. Tu seruis ei pecudib': ille uero tibi, coelo, sole, tun Mistellis, terra,& om
nii quae in eis sunt Nos nescimus quibus fieruituri simus Domino Non debemus seruire
Domino, quo uolumus nos, sed quibus uoluerit ipse Habemus itos cum Deo nostro, quem- . admodum Dominus cum filio ancillae, quem non cotentatur,liis quibus ipse contentari uult, sed quibus uoluerit ipse Dominus.Si enim aliabum p. anem petat, nigrum porrigit:qiuia illum homuligit. Filium uero suum plorantem,non sic. Non enim quae ille respitit, aut quae uolumus nos,offerimus illi , sed quae desiderauerit ipse: & hoc qui amore illum prosequimur. si e qui Deum suum diligunt, illa illi ostentiat, quae desiderat ipse,aut dari sibi praecipit. Impii uero , Non quae ipsie concupiscit,sed quae illi uolutei administrat. Recede a me. Ecce praemium uad monentispeccatorem. Recede a nobis: scien- tiam uiarum tuarum nolumus. Iuni locuis
tus es. Non uidebo amplius faciem tuam.
solet nonnunquam mali ,mala sua prophetare.cAPITIS. XI. AR. L I TERAM.
45쪽
CVbi dimi erit ipse perfiale est pet
e adimissione: ut scilicet nihil uestrii inibi remati a. Expellaedo expelset uos,
id est, coget uos exire,propter malum immines.
socio socia,& per uasa argenti & auri: intelligit omnia utesilia ex au ro, Sc argento. Etiam uir et uatus uo eb. Ab omnibus enim comendabatur, de mirabatur. Et ponitur hoc iuxta gratia populi,quoiua ex Dei gratia fuit haec eleuatio Moseli. Et erat eleuatus,& magnus ualde,tum propuer ligna qfaciebat, tum propter pietate, luambos ede bat,orando pro eis.Non tame in oculis Partioli: quoniam oderat eum:&ideo nil ut magnum in
eo oonsiderabat. Secundum medietates no.
Sis: reo egrediar in medio aeraptiorum,
id ist,inter duas noctis medietates,quod nos dicimus,mediam noctem. Ego egrediar, scilicet de loco meo,& intrabo medium aegyptiorum. Loquitur Dominus de se humano,inore, qualiniuiis,qui se dicit e domo sua exiturum,& aliquo iturum. Aut egrediar a filiis Israel, cu qui,
bus sum, & intrabo a gratum, d primogenita occidenda. stu. e sit post molari. Arbitrantur
hebraei & nostri,Ruach,S: ratacli,essedum ces Ego uero puto unam esse:aut si duae sint,esse tamen eiusdem significationis Dicuntur autem molae rechalim,id est respirantes,' mare, quod est spirare,quod farinam ex se spirare uideantur, quemadmodum nares fumum, aut exhalatione Quam allusionem seruare memento. Neque futurus Q. Hebraice est Et sicut ipsum,no ad
iicietur, scilicet ut sit. Et omnibushbs Fraei. non mouebit canis linguam suam Viro,c
es que iumerato Difficile reddit clausulam hac, ignorantia proprii significationis uerbi charas,
quod nostri hic uertunt,mouere Hebraei uero dicunt, significare mouere,excideresecernere,it tuere, laterminare,& iudicata: Sed expensis lo- .is, quibus uerbum ponitur, uidetur proprie signitiore diuidere. Nam primo Regum .ro.habes sic Iudicium tuum iubaudi erit. Tu charasta, id est, liuisis i litem.Sic Llii e i8.Quia consumptionem,ue nectierasati,id ell,& diuisionem Dominus Deus exercituum tacit. Inde est amis i.tribui siet diuidendo dicta seu discernendo. Et locus ille sic redde lus est. Et in omnes filios Israel, seu inter filios Israel,non diuidet canis linguam suam,id es non latrabit neq; aperiet os. Solent enim canes latrando os diuidere,&aperire Et lumitur lingua pro ore ut sepius accidit. Et quod dicitur uiro,uupsiciis pol intelligi. Altero mo-
A D. LITER AMdosi ac si diceret,non latrabit viro. Sed in ius altero modo .i. nem, uir,neq; iumentum, seu a uiro u , ad iumentum, non diuidet.i aperiet os
suu . Oh populus tui est sub pedibus tuis.
Hebraismus es Eesse sub pedibus, pro esse subditum: iuxta illud Psal.Omnia subiecisti iub pedibus et . Quod subditi soleat sedere sub pedibus. Domini, aut quia subdita pedibus calcentur. Aliqui sub pedib' tuis uerint qui ermectat pedis tui motionem ad recesum .Exivit a Parhobin ira furoris. Huc usq; no legimus iratu Mosele sed merito nunc iratus est, proptereiecti nem, & comminationem regis.
CVm dimiserit ipse: perfeSIe repeb
lendo , expellet vos. Commune est
hoc protervis,& duris, ut tandem Togent eos, a quibus antea rogabantur,& faciant inviti, quod noluerut facere sponte. in auribus populi. Docet dominus pio qualiter impios decipiant.Hinc etiam perpende, sivictoru prudentiam, tui a domino edocti sunt. Dabit Domi, nusgratiam Etiam infima sine oram curat
Dominus, & nouit soluere suos , quemadmodusoluit Iaacob, cum esset apud Laban, auferensque erant Laban,& dans ipsi Iacob. Vbi tu simul aduerte, quam necessaria sit gratia Dei, etiam adminimal ec, ne ut tibi mutuo aliquid detur. Etiam uos h uir mamius. Solet Dominus seruos suos eleuare apud ora populos, praesertim apud inimicos, ut ipsi etiam eos revereantur,ut donum Dei esse sciat Dam eleuationem. ubi simul aduerte, Moseli magnu describi apud aulicos,& populum,non tamen apud rege: quia reges neminem magnu arbitrantur,nisi te ipsos.
Morietur omne primogenitum. Gradatim
ascendiint,& procedunt ultiones Dei. Hucus mplagis insectatus est homines,non tame occidi, sed solum iumenta: nunc primogenita, & tanderarentes ipsos submersit, in medio maris.Et praedixit Dominus hoc malum, an ua eueniret si forte metu eius, Egyptii ct impius rex respi cerent,& Deum orarent. Similiter aduerte,quid piaculi findetinere primogenita Dei, quoniam propterea occidit primorinita aegypti: sicut superius dixerat.Quare ualde cauendum est. Ne qDei sunt tangi is,maxime,primitiua,inueadni dum alias admonui ex Ieremia .r cap.Sanctitas Domino Israel, primitiae seugum eius. O mnes qui comedunt eum, delinquunt. Non occiderae illi primogenita Dei, sed solum detinebant:& tamen perdidit Dominus primo nita rariam ut scias
46쪽
scias quXm bene Dominus novit uindiore iniurias suas. Erit climor inagnus. Considera ius tam Dei iudicii mi. Claniaverant prius filii Israel, propter onera Agyptiorum: sed nunc clamant Aegyptii,propter mortem primogeni
torum. Et in hujs crael, non diuidet ca
nis linguam si iun. Novit Dominus non seius uare pios a poenis impiorum, sed eorum iumenta , ne sentiant malum : ut uideas ad stelicitatem pertinere, esse iumentum ius horum ne
pereas. Incuruabuntst ni ibi. Solet sie Do
minus uertere uices iustorum, ut eos adorent,
ij,quibus sese antea incuruabant ipsi. Egrese
s 3 est a Parhoh,in ira furoris. Nullum
peccatum est, si merito irascaris , quemadmodum uiri sancti aliquando facere solent, sine
peccato tamen. Non audiet uos Parhoh: licet multiplicem portenta mea. adnorici ecantur,luce ipsa magis caeci fiunt, de det rioris anum.
A Js Eus, me uobis caput me uxu.
I Primus erit in mensibus anni.
Potes3 seciuida clausula, esse exoticatio prioris, ut communiter fit, cum aliquid subobscure dicitur, ut elle primum iri mensibus anni: explicet elle caput mensum. Potest etiam esse sensiis. Ille mentis,s cilicet ni ilan,erit uobis caput in ensiit, id est, praecipuus inter alios menses,3c etiam erit primus inter anni menses. Est autem lite mensis,qui pollea clialdaico uocabulo dictus est iiii an , de respondet placrum'; ma tio nostro, non in semper, quoniam aliquando praecedit; aliquando sequitur aequinoctium uernale : de intrat Aprilem. Supputant autem
Iudaei menses suos, per lunationes , & prima lunatio , incipit a prima oppositione lunae ad sole,signu arietis ingrestum:ita q&prima oppostio lunt ad solem in Ariete, est prima lunatio dc prima dies primi mensis, apud Iudaeos.Vnde Luramus dici quod regulariter primus me- iis hebraeorum, ssemper incipit 1 principio propinquioris lunati rivis aequinoctio ueniali, siue principium praedictae lunationis, sit ante aequinoctium, siue post, siue in ipso. Est autem praedictum aequinoctium, propinquius Principio
Martii,qua fini: dc est ia die martii sera luveritatem, licet aliter signetur in Calendariis nostris. Ex hoc autem textu uidetur, quod huc
AD MORE S rousque; aliud habuerint Iudaei anni principiumi& sunt qui dicunt eos, more stentalium, habuisse ianuarium, quemadnaouum erat apud AEgyptios: inter quos uiuebarit . Alii uero, tuibus potius subscribam,arbitratitur,antea apud Iudaeos, de multos gentiliu, septeni brem tilis se primum , quod eo metisse,niundunt creatum putarent: quoriim sententiam Gene.primo P- Dauimus : cum arbores & herbas cum semine dc fructii prodiicias credamus.Vnde Iudaei useth sie, duplex anni initium habent. In rebus enim prophanis, ut sunt contraruis ciuiles realia huiusmodi, annum inchoant, propinqui obri novilunio, aequinoctio autumii; pro sacris luero, auspicantur annum, ab incensione: quae luiciniores aequinoctio uerioli. sunt autem nomina mensum haec; chaldaica, nori liebraea, Si a Septembri incipias. Thisei, qui es h September, Marchestian,id es , October,Chigeu,id est, Nouember,Thebet qui Deceber. Schebat, qui Iaia uarius, Adar, id est, Februarius , Nillan, id est, Martius, Ilar qui Aprilis, Sivan,id est, Maius,Tamum, id est,tunius,Ab qui Iullitisi Eluti id est, Aligustus. Est ergo sensus. Mensis ista scilicet nisi an qui, ut diximus, pro maiori partiresbmdet Martio nostro erit uobis caput, id est, prae ipuus inter menses . & erit primus inmensibus anni; qui scilicet antea non Derat primus, ob beneficium liberationis. In decimo huius mensis,scilicet a novilunio,in quo erat me-
sis initiv. uobis uir, pecus ad domum patrum,pecus ad domum. Dictio hebraica Seh non significare solum agnum, sed etiam haedum ex capite. . Deutero conuincitur. Vbi dicitur. Seli, id est, pecus ovium, seu agnias, eli capram.i. haediis caprarii. Et per donaupare no intellitias Henie, seu cognatione, B qua saeptiis apud hebraeos accipitur, sed P --tie domus, ut infra explicatur, seu pro domo, in qua erat pater seinitias, ut sit sensus. Pecus ad domum patrum, id est, ad domum in qua est pater familiae, quod statim suo more explicat dicens. Pecus ad domum minuerit do
mum ab ess b d opia est, si domus fuerit
minor, ad uescendum, quam sit agnus, id est, non sufficiat ad illum comedendum: Accia
piet habitatorem suum, propinquiorem
domui I Gid ei uiciniim propinquiorem 'ecundum numerum antadrum,id est,totexuicinis accipiet, quot suffecerint ad edendum
aDum Vir secundum os comedere sui vis putabitis iuper pecus,id est,unusquisq; se Sao iiij duri.
47쪽
dum quod potu rit comedere, aut prout habiterit ora comeden ita , sic supputabit super hgnum . Aut unusquilque sicut habuerit ora comedentium, sic supputabitis, aut diuidetis suis per agnum. Vel tertio. Numerabitis uiros super pecus, sicut fuerint ora comedentium. Pecus
periectum erit,id est, cui nil ni desit,ad integritatem. Neque prohibebantur a sacrificiis maculas uelleris: sed debebat esse integer, id est, cui nullum membrum deest et, aut diminutum,uel superabundans esset. Neque debebat esse debile, aut infirmum, denique cui nihil deesset de
hiis quae pertinebant ad eius integritate. uasculum, tum anui, id ei , unius anni. Demiis , uel le capris accipietur Ex hoe loco
constat, quod superius diximus, scilicet Selisiagnificare pectis, siue sit agnus, siue ilaedus. Erit
uobis in custodia usue ad. diem. Vo
luit Dominus eos de uictima, ante sellum diem proiiidere tibi, ne in die festo causarentur seno potuisse inuenire,& ut exploraretur, an in eo
esset aliqua macula. Iugulabit illum omnis
multitudo congre rationis Israel inter ues
peras , alit coniunctiones, seu duas mixtiones. varie hebraei, intelligunt huiusniodi uesperas: himi putat primam uesperam incipere hora sexta diei, quando Sol incipit declinare uersus oecidentem: Secundam uero, incipere posto rasum solis. Aben egrali primam uocat tempus illud, quod mox sequitur occasum solis: altera uero, tempus illud, quo radii solares amplius non uidentur. Sed illi non considerarunt uim nominis arbatim,& uerbi arab, quod cui serius diximus ) significat miscere, de artatim ni ixti iras duas. Vnde tempus illud, quo dies nocti miscetur, quod est inter solis occasum & noctem, quod latine dicitur crepusculum, uocatur hic inter duas uesperas, aut inter duas mixturas, scilicet diei A noctis, quod hic expresse Gerundensis dicit. Duplex ergo est apud Iudaeos uespera: quaedam occasus ipse solis,cum scilicet sol non amplius in nostro emisperio cernitur. Altera uero nox ipsa, de qua Genesis primo dicitur:factu esse uespere A mane diem una, id est, ex nocte & die artificiali, diem unam, scilicet naturalem: dc tempus quod est inter solis occasum & noctem, uocatur hic inter ues peras:quo mactari iubetur agnus uel pecus pacchiae, ut hie dicitur Erat ergo pecus immolandum niter duas mixtura ,scilicet diei,dc noctis, id est, inter solis occasum, dc noctem: de ab illo tempore incipiebant Iudari sabbara sua,licet modo una hora praecedant hoc tempus, ne era
re contingat. super duos postes acci non plene constet, de significatione meruiui, conimuniter tamen dicitur postem lignificare. Chalia deus, limen aliquando uertit,ut primo Samue
lis primo Et in Aper liminari. Sachaph, un
de mascopli, ideia,supli minare,significat aspicere, quare quid mi dicunt significare Hrtiam fenestram, quae est insuperiori parte ostii, a qlia
qui intus est aspicit, cum non ituit totum ostium aperire. Milii uero uidetiir, significare duo illa ligna extrema,quibus olliu claudituri inostri uocant balentes, quod percutiant ostii medium,per quorum medium 'ui intus est ilia det, eum non plene claudit ostia. Legendum
est ergo. Super duos postes, & super limen, aut super ligna illii, quae claudunt ostium, uel stiper fenes ellas illas. Sed quia unicum, & singulare in textu ponitur nomen, forsitan est lignum transuersum , quod super ostium ponitur:quod nostri titiam uocant, de dicetur ina copii, qcrui sui peruium sit, seu qyprimum,ingredienti sese offerat: & putarem megimoi, nopos es , qui sunt iuxta parietem , sed qui simul Uniunguntur, dum ostium claullitur significare: quoniam in eis melius eosset sanguis uideri, in medio scilicet ostii clausi,& in uirga supion.
Et insementata, super amaritudines coo
medent eum Sensus est. Et insermentata, sciliret comedetis super amaritudine, id est, simul
eum herbis amaris, aut super amaritudine , scilicet cordis, seu animo amaro. Ac si dicat. Pol - qtiam amaro animo fiteritis, tunc comeditas i lum,scilicet agnum.Vnde textus uidetur innuere, quod dederent prius amaro animo esse: quoadumbrabant seriti tutis amaritudinem, post-n odum uero comedere in fermentata, & agnu.
Atimis significabant festinationem, quaa gyptii urgebant eos exire, agno uero, finem ex
tus, quod scilicet erat ad immolandum Domitio.Au quod uerius credo, Agno significabatur populus ipse. Et sicut comedebatur in eadem domo cum amaritudinibus: & os ex eo non frigebatur,& prius occidebatur: sic populus Dei amaritudine plenus erat prias, de tamen ossia eius non sunt contrita: de ficut agnus clausus prius erat, se de populus captiuus , dc tandem iuguladus cum primogenitis . yptiorum , nisi mors ei ius in uictimam transferret Dominus, unde uiso singuine, quali ii ibi esset mortuus, angelus transibat, de ille populus qui iam uidebatur occisus: quasi reuiuisces abiit in terra sua. Neque me praeterire putes, quid hic agnus, ad uiuum &perfectum, ostendedat. Sed non inis conuenit eadem figura, & umbra, multa adu-brari. Iob. v. habes Saturauit me mamerorini, id est, amaritudinibus, aut si mauis, amaris her
bis. Jo comedetis ex eo crudit. Dictio (na )
sunificat quaeso, aut nunc,& nusquam in scriptura
48쪽
EXODI. XII. rata inuenitur significare crudum,nisi lilc ideo emper mihi suspecta filii significatio haec. Et puto radicem nominis este naua, quod ei frangere, dissutire: ut iit sensus. Non comedatis ex eo fractum , seu dissectum, ita quod non erat infrusta diuidendus, ad eoquendum in aqua sed erat integer allandus , de sic comedendus.
Iam enim Iudaei nouerant, non esse comedendam carnem crudam. Oput eius super cru
ra eius, super intestinum eius, scilicet
allabitur. Debebat enim caput in medio cum pedibus , dc intestinis altari: ita quod omnia haec, simul assanda erant in uentre: aut uentri coniuncta ipsius. Aut caput eius super crura eius, id est, pos comestionem crurium,& intestinorum caput comedetis. Luvibi uestriamuSIi. Omnia hiee significibant celerem recessum , & nteo iudicio, ut diximus agnus p se ferebat populum , qui cum aegyptiis erat pomas daturus, sed loco eius, Dominus agnuoccidi uolebat: unde sanguis eius in pol mus, erat signum, quod iam in ea domo es letoecisus agnus loco prunogeniti: & ideo angelus saltabat ad aliam domum. Voluit in qualibet domo mactari,ut i qualibet domo esset aliquid occiliam, & no amplius occideretur primogenit'.
Pesichipsum Diio. Significat pilacu pro
prie saltare, potiusquam transire,& pesach sidium , quod ea nocte Dominus saltaret Domus Israelitarum. Cum enim doni'Iudsorum, essent sitae inter domos Eguptiorum, opus erat saltare ab una domo aegyptiorum, ad aliam, relinquendo in medio domos Ili Leorum. Vndeaeisleach, id est, claudus,sic dictus, quod qu si saltando incedat. Et sensus es . Vietima haec, seu sanguis eius,eil sach,id est, sienum saltus
Domini. Nam cum Dominus uideret sanguinem, statim in aliam domum saltabat. Vnde
infra statim dicitur. Erit sanguis ille uobis
insigni in domibus, uides sanguinem, saltabo uos In omnibus diis . Egiptiora
sectatue M. Si pereloti intelligas idola,crediderim Diim, ea nocte idola deiecisse,& trucasse queadmodu fecit postea duo, leo Philistianoru. Postet tamen per deos,nobiles intellisti, quo- Vim primogenita occidit. Sed prior sensus simplicior es . Voluit autem Dominus idola diiudicii re , ut cernerent Iudaei, non esse Deos: ita
lique maxime displicere idololatriam. Die pri
mo cessare facietis fermentum, e domu
lus uectris. Dicut Iudaei quod a septima hora diei i .primi mensis,qui dicitur ni stat, his re debet fermentum, in domibus eorum,nem
tu eius fermenti,sed de retentionem eius pro hibitam esse dicunt. Et si granum tritici repertum fuerit in hallina cocta, gallina non de tunc comedi, sed differri iisque pos pascha:quo triticum, facili me in aqua fermentatur. Dicut etia rabbini,qcrpropter, fermentu nem reus fit, ut eliminetur, nisi qui illud comederit, setas si quis in mixtura quadam, comedit,uel bibit fermentum, ut est potus Medorum, talis enim solum uapulat.Succidetur anima ibia de Israel: Non intelligas, quod non uocabitur amplius talis Israelita, seu quod non amolius pertinebit ad c intum Israel, sed quod talis erat oecidendus. Sed an a Domino, iel --.tius a magistratu non facile dixerim. Qiliciam hebraeorum putant hanc ex terminationem fieri cum quis pnematura morte hoc es h ante. fr. annum ni oritur. Alii uero, cum quis moritur sine liberis: quem hebraei omnino mortuum reputant, quemadmodum morenueniri liberis dicunt uiuit in . Sunt autem duo praecepta affirmatiua : quibus haec poena adiuncta est,scilicet circuncisio Spascha.Quod uero huiusmodi leges sint inteliinendae de morte reali. eonstat de lege simili circundisionis , quam qui negligeret erat occidendus a Domino, cum Dininus uoluerit hac de musa occidere Mosel, in dii terstario , quod non circuncidisset filium situm , ut antea admonuimus, capi
te quarto. In die prima uocatio sane lita
tis, id est, proclamatio ad sane itatem, seu ad
locum lanctum. Et quia tunc erat conuocatio ad locum stactum, ad audiendam levem, vacadum erat ab operibus seruilibus.Vnde Letiit M. dicitur. Die septima sabbatum requiei Michra,chodes, id es , conuocatio ad sanctitate. Numeri etiam decimo, de tubis dicitur. Et erunt i michrah,id es Laa conuocationem congregationis. Aliqui uertunt. eabitur sancta. Sed priotinterpretatio praeferenda est lini . Ostodietisa e ima , id est, obseruabitis hoc, quod est comedere a m quonia in robore diei huius,
id es , sae mei die, aut dii adhue dies hic robur haberet: eduxit vos Dominus de aegypto: cuius signum erat uima. Ivprimo, scilicet mese I . die mensis in uesera vine enim scilicetpostselis oce in incipiebat festum & agima com
deda erat.ico inuenietur i domibus uestris.
Na ut diximu non solii estis fermetati,sed habere fermentu domi Iudin erat interdictu. Et similiter aduere quod uespera, in uesperam dum
rabat solemnitas apud Iudaeos Et indi na, seu orto terrae, est, in terra irato. Nam dictio
49쪽
EXODI. XII. dictio Earach,oriri si 'nificat. Dahitecipite uobis ouem. Verbi massach significatio propria,& si non sit plene nota hebraeis,
ex multis tamen scripturae locis constat significare trahere , ut patet Deutero. i. Quae non masicliali, id est, traxit iugum Nnde ti 'ite, hic refertur ad tractionem agni a grege: quo non iponte separabatur, sed trahebatur ad si
crificium. Ampietis fasciculum Hus ph
Putarem, Vudia, esse a radice gia,quia multitudinem , praesertim ordinatam , significat. Unde gad,id est,exercitiis, de quo abunde Gene. p. diximus. Nomen uero Erob, Gersorium, uidetur senificare, iuxta illud Psalm .si. Purifieabis me: Merob , id est cum Hystho, seu aspersorio , aut herba illa, rabbi David, origanum esse putat. Puto autem erob esse a gubquod est fluere,& significare fusorium, seu al- persorium, S posset uerti.Accipietis colligationem fusorii, aut ad faciendum aspersorium.
suo sit in uase. Dicunt Hebraei saph, signi
i scare omne uas domesticum , sue sit magnum sue partium: & etiam limen .Ego arbitror ro priam eos ignorare significationem,& dictio nem cenificare limen totum, id est,anteriorem' partem pome, tam luperiorem, quam inferiorem, id est, limen, & iuperliminare,& brachia, uae nos humeros, seu ombretras vocamus.Vne illud Zachari.ir. quod nostri uertunt. Ecce no Hierusidem Saph raal, id est, uas soporis, uertendum puto, limen, seu se illini inue tremoris, omnibus populis.Solet enim omu,qua do est magnum tremere,& sonitum magnum cieret cum aperitur, uel clauditur,& milicetur ibi Dominus se positurum Hierusalem, ut sit omnibus uicinis,& populisti mori: quemadmodum sonitus reuolutionis hostii deterrere solet. Hic uero significat vas, in quod erat singuis fundendus. Sunt tamen aliqui,qui di-eut senificare uasadipne,&ra cosequeti serame,
quo Plienu, seu postis ingreditur:quod modum uius hasit ut locum ostiora, fit quasi uas ostiorum. Res mihi adhuc incerta est. Ostodieris seruitutem hanc id excultum hunc. Cur
patenim hebraismus sepissime seruire, tro colere , & seruitutem pro cultu , & sacrificio.
si ui eruitus ista uobis I id est, quid cul
tus iste uobis adumbrat Qui saltauit, aut transiliuit, super domos filiorum Israel, nolens eos
disperdere. Incuruaui e populus, re adorauerunt Nam cliadat, significat proprie uetaticem curitare: factiali uero, totum corpus in
clinare, aut Prostemere se. sui sedebat in AD LITERAM
domo putei,seu tarceris.Di inobor, puteum
snnificat: & tue temporis, earceres erant rotundi, ad modum putei, ut in Gene. probauimus.
Et benedicite mihi, id est, bona imprecemini super me, indiseqssu vestro. Et roborauitsi
est, fortiter egerunt ad festinan
dum populum exire. I tibista leuauit populus constersionem suam , id est,tarinam
aqua mixtam lappositiue Con rsiones suas. Aut reliquias suas, scilicet quaeua perfuerant de eonspersione. Confecerant enim mimos panes ex pasta, ad cenam agni, & reliquum pastae li-gaiunt, &posuerunt stipe humeros filiora suo riim. Possent etia per reliquias, intellitii reliquiae panum, qui saperfuerunt uestentibus: sed primum germanius este uidetur. Est ergo loeus sic reddendus. Et leuauit populus conta persionem suam, id est, pastam antequam feramentaretur: Nempe residua sua, aut reliquias
suas, id est reliquias parum quam comni licuerat, uel & reliquias panis quae a coena sed fuerant in uestimentis silis,lisata: super numeros mos. Nam ex pasta intermentata fecerant panes pro coena agni , & residuum insermentate pastae, ligarunt in uestimentis, & -- sierunt super humeros filiorum. Commodauerunt eis. verbum hebras cum, sines, petere significat , potius quam accommodare, ideo m litus uertas. Et postulauerunt, scilicet filii Israel eos, scilicet Aegyptios, aut ea, scilicet ua & exuerunt Aegyptum, scilicet preciosis lais.
Profectique sunt fili, Israel messes.
Sunt qui putant Ramelles, esse unam ex urbibus, quas filii Israel aedificarunt Parhoh,filiosvi Israel in ea mansisse inclusos, saltem pro in gna sui parte. Aliquos uero ex eis moratos in ter Aegyptios quou ex textu constat: uem uidetur Ramesses esse regionem, non longe ab nobe Heliopoleos, iii qua cui autor est AueusF-nuso uitulus pro Deo colebatur: cuius stimulachriam Heliopolitae iuxta sepulchrum Iosepi colocarunt. In Succoth. Nomen ea alterius loci: quem Caietanus, extra Aegyptum esse putat , inde argumentum sumens, quod in dieitur, eadem die Israel de Aegypto egressum,
intrasse Succoth. Sexcenta milia peditum fortium. In Hebraeo non est uirorum, sed g barim, quod robustos signiscat: & possemuc
per robustos, non solum is omines , sed etiam feminas intelligere: quia hic per fortes uidetur seriptura intelligere prouectos,& robusta
aeratis: Neque textus excipit nisi pueros: excepisset autem foeminas,si eas cum viris non in
50쪽
clusisset Potest tamen teneri,per fortes solos uia ros excipere: quia inferius saepe numerantur ceta milia pugnatorii, PFad iceminas no ptinet.
Et missio multi, a scendit cum eis, scili
cet ex aliis nationibus, aut qui habitabant simul cum filiis Israel, uel eis noti erant: de forasitan multi Aegyptii, ad fidem linius Dei coii
uersi.. Plicentulo infermentatas. Dictio
ugali, subcinericium panem significat, subcine. ribus coctum. Verbum uero ii g, significat subcineribus coquere, & nonnimi absolute cois
quere. quoniam non potuerunt tardare. scilicet propter Aegyptios impellentes . Et
etiam cibum non fecerunt sibi. videtur
uerbum Euad, proprie significare uenari: unde . uid, id est, uenatio. Sedali uero , extenditur ad significandam omnem escam,ut patet Gene. r. id. aret eis ledab .i escam pro itenerenibi uiderat significare omnem eseam, priter pane quod nos conduto vocamus.
Et fuit mansio filiorum Frael, qua
mansierunt in aerapto. 3 o. anni, e quadringenti anni.
Difficilis ii deest locus iste: qii aliter scilicet u
rum sit, filios Israel mansiisse in aegypto so.mnis. Mod enim non manserint. Mo. constat ex multis. Primum, quia Gene. is. Vbi Dominus Abraliae praedicit hanc captiuitatem,& peregrinationem seminis sui,solu numerat. vo. Dicit enim textus sie Cognoscendo cogitosces, id peregrinum erit semen tuum: in terra non sua, ct seruire facient eos,& afaigent eos quadringetis annis.Et post palica Generatione quarta r uertentur huc:quasi unam generationem reputet,unum annorum centenari v. Idem dicit beatus Stephanu Actu.*.Male tractabunt eos annis. oo .litat latini codices habeant. so. Est etiaad hoc, supputatio scripturae aperta ex qua constat, Cha at intrasse aegyptum,cum Levi patre suo, ut patet Gene. G.Vixit autem Caath. Is;.&Hanrram filius eius.i; . Exodi.6. Moyses uero illius Hanctam erat. o. quando primum stetit ante Pliar aonem Qui anni simul computati, a cendunt ad .rso. Neq; uales dicere,Moseli, cuprimum sese Phiaraoni obiecit, filii th.8o annorum:
sed postea diu in aegrato mansisse:quoniam sina nou diu durarat in mypto.Et adhuc a praeicio nulliero sso.annoru: excipiedi sunt anni quibus iiivit Cliaath,antequam in aegyptu descenderet. & anni quibus uigit,postquam genuit Hanuam de quibus uixit Hanrram postqua genuit Moseli. Ex quibus cons at,eos non mansi 'se in Egupto, ad numerum annorum hic descriptorunt.Sunt tertio ad hoc, duo chronographi
magi ita fidei apud Hebraeos, icilicet rabbi Abr liam tauites, qui in libro Chabale scripsit, Iudaeos ad annos rio.mansisse dumtaxat in aegypto. Et autor libri Sedar olam:qui ad idem tempus, eos ibi moratos duntaxat consitanter assimiat.
Ex quibus uidetur,hoc quod hic habetur,nullo modo posse stare.Soluut aute oes nostri, nodos istos, hoc modo clanctus Diomas super. s. cap. epistoli ad Galla Lyra hic: de Gen.is.C. etxibide. Dicunt enim coniungendam esse simul peregrinationem, & asdictionem seminis Abrahae, quod uidelicet, neq; peregrinatio per se neci; atanimo seorsum, iurauerint ad. o.annos: sed utrum, simul. Neque solum in terra AEgypti l .aec. duo esse intali genda, sed tam in aegypto quam in terra Chenanan: in qua sancti patres, etiam ueluti peregrini manserunt. Videtur enim textus loco Gene. citato tria de semine Abrahae praedicere. Primum quod semen futurum sit peregrinum in terra non se Secundum quod seruiturum sit,Tertio quod asilinendum annis. m. Dicunt enim Isaae qui fuit semen uerum Abrahae,mansiste iit peregrinum in terra Chenesian,
ad. Io.annos, anteqi iam genuisset Iaacob.Sesaranarius enim erat: cum eum genuit, ut constat Gene.1s.Iaacob uero cum Aegyptum ingressus est,erat. Igo annos natus, ut patet Gene. T. qui simul conciunt. ioo.Cum ergo scriptura dicit Gene is os mansuros in terra non sua, ad quadringentos annos, ad quos ultra istos isto. exigunturrio.Sequitiir Iudaeos ad .rio.in Agypto mansi s Sanctus autem Thomas ad Gallia.s Extendie
sipputationem suam, dc dicit Ioseph filisse. so.
annorum, quando adductus est coram Parholi, Cene . Postea transieri int. .anni fertilitatis,
dc duo fami usque ad ingressum Iaa b in aegrptu. Gene. .vixit autem Ioseph.lio. Gene. ultimo A quibus si subtrahantur. sv. Ioseph, dc.y.fertilitati de famis: manent. Tt. Fluxerunt ergoa natiuitate Isaac, u ad mortem Ioseph. 16r.
Manserunt autem filii Israel(ut Rabbanus dicit, Actu. i)post mortem Ioseph in aegypto. . annos. Ex quibus sequitur, quod a natiuitate Isiere usque ad exitum de Aegypto fluxere.
s. anni. Scriptura autem, non curat illos. s.
annos. Aut potest dici, quod quinto anno Isaac, expulsiis fuit Ismael. Et videtur quod liaec solutio explicet,qualiter uera sintiquae de oo. annis dilia sunt. Gene. is. Non autem quae hic de quadringentis.so dicuntur. Ad quamuisset uen- mundicunt, quod cum dicitur, mansionem I rael in Aegypto, suis te ad. Mo. annos: debet intelligi, cum ea qua manserunt patres in terra Chenahan . Mansit autem Abraham in terra Chenaliam, ad annos. V. Nam Abralaam qu
do egressus est de Aran, dc facta est illi prima
terrae promissio, erat. Is. annos natus. Gene.u. Fuit aute celenari qua lo n. a est ei Isaac.Gene.