장음표시 사용
61쪽
simi Et eum textus dicat lite, Israel uidisse rata mera Aegyptiorum,proiectoru a mari,& no poterat ea uidere, in alio littore sequitur eos redi se ad illud littus.Ad quod dicituri quod communiter uerunt est, mare cadauera eiicere ad propinquius littus,nisi aliud impediati dicit autem textus, mare in fortitudine uenisse a littore quo AEgyptii sunt ingressi, unde uidetur, quod suo impetu cadauera impii terit ad aliud littus cotrarium, Secudu qa magis urgere uidetur est: quia textus. Numeri.33.dicit Iudaeos tertia mansionem sisse in Eth in fine scilicet illius deserti. Postea uero cum traiecissent,uenisse eos dicit iterutila trium dierum per desertum Ethan usq; ma-rali.Vnde Muitur eos uenisse ad eundent lora, seu littus,scilicet deserti Etlian.Ad quod dicitur desertum Etlian portensum ualde esse , cuius finis,aut initium euntibus ab AEgypti est inextremitate,seu fine maris rubri. Nam ubi finit desertum Sur, scilicet in extremitate maris rubri, ibi incipit desertum Ethan,& extenditur ad extensionem maris rubri: non quidem adsitres AE Pres,sed alterius partis depositae: ita quod a fine maris, ubi etiam incipit desertum Elnan, potest quis uenire uersus littus maris rubri,ex parte E-gypti,ubi erat pi Hachirot,dc ire uersus oppositum littus per desertum Ethan:& sic omnia co- sonant.Sunt qui putant desertum Ethan, facere semicrucem cum maris rubri fine: ex parte aegypti. Ex alio uero littore portendi,ad longu lira
toris maris Vidit frui manum excelsam,
id est,punitionem magnam: & est hebrumus. Solet enim manus tanto grauius Percutere,quato magis eleuatur.
N in dicet Parhob. Multa & uaria
sunt ofendicula,de mucipulae, a Deus ponit impius: ut irretiantur,& cadant: ut verissimum sit, illud quod in Pi .de eo scriptuest quod cum peruersis peruertatur.sic Patholi exigentibus de meriti Deus permisit Iudaeos redire,& quasi deserto dc mari cocludi: ut animus impii Regis excitaretur, ad eos persequendos: S corrueret, tam ipse quam populus. Vbi simul erudimur, non Poste pios, unqua concludi, licet malis hoc uideatur: sed seni per his aditum, quo mala exire possint patere. Iustius tu sapiens de angustia liberatus est,&tradetur impius Beo. Glorificabor in Parhoh. Ad duo
nobis mala, Deus infligit, scilicetad emedarionem, dc ad gloriam suam. Quos enim Piniuret malorum , eos illa emendant, qui uero eis non emendantur, inlinimenta fiunt diuinaestoriae.
Neque hie peccauit, neque parentes eius bic Christus: sed ut manifestetur opera Dei in illo. -- Et de lararo Ioanis n. Infirmitas haec(inquit no m
est ad morte Ad P gloria Dei: ut glorificetur fili' De p illa Scieretque. 'viij, quod ego sum Dominus. No solum ad gloriam suam,
Deus ordinat mala nostia, sed ad bonum nostrum: ut per ea, eum cognoscamus. uera
hum in cor glegis , ad populum. Canendum
v deest,mala desideri aut opera refricare, aut aliena quae rei ituisti, repetere. Vbi simul ata uerte raviora esse peccata repetita , grauiusque punienda . Cauenda etiam uiade est , memoria
indigentiae rei alien quain possidebas. Iunxit
currum suum populum tulit secum.
Sequitur populus Regem, non solum in bonis,
sed etiam in peccatis. sim I hocscimus. M
ximum malum est, poenitere boni quod feceris.
Egrediebantur in manu excelsa. Nemo potest attingere iustos & pios, quos Deus manu sua tenet, quae omnibus excelsior est,& fortiori
Timuerunt uatis si, Israel. iram ualde
est, quod sexcenta hominum milia, sic aduersarios timerent, neque auderent eis res ita &respondet Aben Eetrali, eos non fuisse assuetos rebus bellicis : de praeterea fuisse a iuuentute tyrannide oppreos, ac sub metius amae tritos: quae illis omnem uirilem animum ad mmerant.Ego autem potius credo Dra, eos tales Ieterisse, ut non sibi ipsi ed ei soli fideret quales uult omnes seruos suos, qui nihil sui animi ha i
brant . sed Deu Nunquia non ei arithyiactra in Mapto.Nulliu inuito facienda sene
'a: quoniam tacite ea reprobat, aut gratias non perlatuit. Vbi simul disse, qualiter ingrati , beneficia in maleficia conuertaneCum D minus, eos eduxisset ad libertatem , ipsi arbitrantur eduxisse ad mortem. Malum est malis assuescere, quoniam postinodum, bona arbitratur mala, qui in malis enutritus est.Similiter do cemur hic, qualiter qui Deo seruire uolunt,statim ab eo tententur malis. Melius m nobis eruire 'pi'.Hic est prima tentatio, qui ,
sequi solet conuersos ad Deum arbitri , se bundare sub viciis,& indigere sub virtutea di quosdam apud Malachiam dicentes. anum est colere Deum, ecquid emolumenti,quod cu chiae s. stodierimus custodiam eius: & quod ambae uerimus humiliter, a facie Domini exercitui Et nunc beatificamus superbos, etiam aedificati sunt, facientes impietatem, etiam probauerunt Deum, de euaserune State en uidete
salutem Domini. Solet Deus, suos praebere spemtores
62쪽
Dectatores ociosos uirtutu i quas propter eoru salutem,operatiir. Non eos praeliari, quonia nouit eorum imbecillitatem: iei intrari, eorum,quae ipse propter eos operatur.Loquere
a filios Iliael, ut proficisiantur.Hoc solu
cunae esse debet piis: ut proficiscantur, Sc properent ad uirtutes:& non inirent praelia,quq adueri sus eos excitat Sattianas,nilandus 'ut caro,quo-mam habent,qui pro eis hostes conterat, & de
bellare studeat. Scient ae pii quod ego
Domnus.Hoc interest inter bonos & malos, quod mali cognoscunt Deu in mali' boni in bonis & malis Illi,cum illis malefacit: isti eum sibi Psal. r. benefacit. Deus in domibus ei' cognoscetur iste lPial. cum susceperit eam,scilicet Sion. De reprom A. bisuero. Erit scatit,& conturbentur in Leculum seculi, Sc confund. matur & pereant. Et cognoscant,quia nomen tibi Dominus: tu solus .
altissini' in omni terra Et profeSIus in M'. gelus, qui ibat ante castra Israel Perirene
iusti, nisi Dominus se mediu inter eos de hostes suos poneret. ubi expede qualiter Deus, iustosem.is. diligat, quod sese primum. propter eos hostibus obiicit:quapropter Abrali; dicebat.Exo scutum
tuu,& merces tua magna nimis. Abire fecit Dominus mare, uento orientali forti. D
bent principes, sinere suos minis ros, munia sua perficere,iam: omnia facere perscipitas:licet D sint. ut iam admonuimus Giene r. iliae eis Orant murus.Hoc bonum habent, qui Deo ministiant quod ab inimicis ministerium sumunt, ct quae eos impugnare solebant,defendunt eos. Non satis aestimat Dominus,ut pacificos eis horiose. a. stes reddat,nisi etiam inistros faciat,& subii t. Percutiam ait Dominilo ciuit eis sex diis,in die illa, cum bestiis agri, & cum uolucribus coeli, dereptilibus terrae. Donec pona inimicos tuos sca-Ps dato. bellum pedum tuorum.Sequuti uni aera ptii eos, que in medium maris. Non debet
inimici Domini , credere bonis successibus: neq-
sequi suas compacetias: quoniam saepiusad in lum suum trahuntur, ut seuerius puniantur.
Remouit rotas currusi Mira est ualde, quod
. eos n5 deiicia nisi prius rotas ct irruium subuerterit Solet Domin ,sie a principio inimicos suos ni re, subtrahendo illis ea, quibus innituntur: sed taliter,ut arbitrentur sibi naturali modo subtrahi,ne conuertantur,&lanet eos. Fugiamus
Israelem. Durn mali, aliud periculu fugere u Iunt,in aliud grauiu incidunt:& ob hoc euadiit
minora, ut maiora lacuit .Hb Fructambulauerunt persiccumVbi mali iusserantur, ibis tui Dei stati s sunt Vidit Issaei maiic m.
Inam. ostendere solet Dominus Deus beneficia sua suis, 3c mala a quibus eos liberali it, ut co ign'scant ea, th grati sitit. Hac etiam de cauti, eis ostendit mortuos aegyptios ut uiderent,1 qiii-bus eos ii rauerit' culis. Solent matres, cuni puellidi suis metum incutere uolunt: laruas os edere,quos si uiderint plus tullo timere,fanrasnaa esse os edunt tacta sum & ea cora illis laniat.Sie Dominus Des mala pectu terribilia offert, sed post uiderit timore percusso mortua esse ostedit neq; mala esse,sed maloru figuras Timve
runt Dominum. Qui gaudere debuissent de
suffocatis hostibus,timere dicuntur:& qui propter nos inimicos destruit,nos etiam suffocabit, si ex amicis inimici fiamus.
bum Sur, quod hic ponitur significare catare,&aspicere.Sed quae aspicere significant, uidenturpotius a radice lallar. Et crediderim Mosel, dc mares omnes, canticum incepisse, foeminas uero respondisse: itaquod Moseli, aut solus int simul cuin maribus scanticum pros quebatur: foeminae uero respondebant, seu repetebant. Cantemus Domino.Quod costat ex n- ne calici: ubi initium catici, a Miriam repetitur. iod solebat in aliis canticis item ut patri P is3.ubi unus auiduo dicebant. Confitemini Domino,quoniam bonus quoniam in uternum misericordia eius. Postea illi duo. Confitemini deo deorum. Vetus uero epetebat.Quoniam in s culti misericordia eius. Et si e consequerer.Quod etiam deprehendes.i.S. imiae.i . Solebant enim rophetae,choros ducere,dum laudes Diii cel rarentaei cum hic dicitur. Cantabo Dno, sensus es Linlata demdni, aut laudes diti. honiam h uado eleuauit e signiscattaab, eleuare se
aut eleuari,quocunq; modo id fiat,sive siperbi et drisiud ad bonum aliquod .Eχechiae. 5 aonii gau, id est,eletinuerunt se,seu intumue ut aquae Et Iob.8. Nuquid neeli, ides eleuabit se tuticus, absq; luto Item IIae.r. Dies uni,super omnem ima, id es Leleuatum, aut supebiam.Quod uero te dicitur intonia eleuado eleuauit se, mellia-phoricus est sermo,quasi Deus ad deliciendos aduersarios,se supra eos leuauerit humano more: ut esset eis superior. Aut quoniam eleuando et uauit se l. eleuado i misericordia tribuit:ac si dicar Rem praeclaram gessi quae caiisa fuit, quod eleuado eleuiuetur a i bis sed prior sensus germ
inanior est. Equum si morem seu equi
63쪽
ipsiecit in mare.DicuntHebo, uerbum r nata, significare Piicere,& fraudare. Psa. S. Filii
Eptimam,armat romae.i iicietes arcu .Et Psal Sr.Sicut nouacula acut faciens remit .i. dolu,
aut dolose Significatiqes iii,no sunt usqueqiam; cereat:licet uerbu si freques in scripturis. Posset in dici uerbii significare dolose,quid agere.(mittedo ittas, aut delici edo dolore in . Et dicitur Diis hic dolose delicisse: quonia latenter abstillierotas curamur quasi dolose faceret aegyptios eadere acespiedo dolu,no ut malu ibnat,sediit si ideqst lateteragere,aut arte. Na,ut in iure habetur, etia est dolus bonus sicut dolus malus: est enim dictio amphibologica, ueadmodum asstutia,&cautes scietia, & costala ars bona,& ars mala.
Fortitudo mea is laus DH.Sensus est. Ego
in filio aduere Aguptiorum,nihil portitudinis meae
ostedi: aut ego ex me nulla pler Deu fortitudine liabeo Et ista est causi quare popul ' iste, licet sierit numerosus, mitin imbellis,de ineptus ad arma,quia Dias uoluites le fortitudo ei'. Et qd
sequitur. Et laus mea.Verbu Zamar, avo Eimrat
id est aus significat hebraeis psallere de putare: dc
de se da significatione ineptu est Levita .H.Sex annis timor.i.putabis uinea tua.Sed meo iudi ... , potius significat in fragore uocis psallere,uel cantare.Vnde Eoni irat inuenitur significare sonitu,qui cu fragore fit.Hamos.s Zimrat. i. re seu sonitu nablom tuom no audia. stat aute sonitum nablorum, fragore fieri se ex consequenti scindere,&tutare: ut cantare scissa uoce deriuetur secuda significatio.sscindere: Aut uice uersa proprie fgmilcabit frangere,& putare seu scindere,&ex consequenti cantare scissa uoce. Hinc Eemorali, quod Erechiae. S. significat crepitum uentris,ubi dicitur. Ecce ipsi mittunt limemor .i crepitum uetris seu pedoro ad nasum suu. Res no est plene certa.Quod uero sequitur. Dominus.Ponitur hic.Primu nomen Dei Iesi, qd esse dicunt Iehouali abreuiatu.Asserit enim Petrus gallatinus a. lib. cap. i8. ueteres Hebraeorii, ex nomine Dei inefabili Iesiouati: tria conflasse nomina.(Iah,Hu ehu, quom priniu ex primast secuda liter costat nos, Iehouali, sedin uero, ex scda de tertia.Tertiu uertex tertia,& quarta. Et si uera est, esse parte nois iiietabilis, ide m eo
significabit, pro parte salte. Et quod sequitur
Fuit mihi insiluip deest q&Eluabit me.Labi Deus meus, tabernaculum
facia G.Verbum nau .i.tab mactatu facia :incerte significati s est,apud hebraeos: unde ali di hic uertunt.Decorabo eu Ex c5iecturis in, uidetur lanificare tabernaculare(s se pmitteret latinus semio loq aut tabernaculu facere, si quodcunq;,sed quiae est pastorii,seu tuguriu.Vn naueh. .tuguriu pastoria Bete. Ibi cubabiit, benaueha.in tugurio bono aut i caula.Significat etia
caulam ouis,uel pecudu:& meo iudicio, uult di cere populus, sericium Diio tabemaculta, quo protegati d modu tugurii pastoru: que adnio dum postea fecit. Videbat enim populit , D ninhabitare in colum illa nubis A ignis: ct indigni; sibi uidebatur, ei, qui illi tot beneficia fecerat, noficere aliqd habitaculum: queadmodu postea Dauidi indignum uidebatur,se liabitarei domo cedrina arca uero Dei sui,sub pellibus. Et magis istimaad litera iterras,tugurium facia virid est taberna elis. . culum couenies ei, qui p desertu incedit,nin 1 ha
bet stabile mansione. Deus patris mei Cognoscit,no solum esse Deu seu sed etia patrum summ: ut ostedat, eum implesse, i patria umiserat. Exaltabo eum, talicet laudibus extollendo.
Dominus uir belli, Dominus nomen Alis.
Admonui supra cap 6.nome Dei inefabile Ieho vah,Deuno indicasse patribus, quatum adre fi-gnifirata, signiscare uero coterete, ab hoii ahq est eo rio: licet enim prisci patres, Deu cognosceret bii ficum,& susticiete, no in praeliatore,seu coterete inimico, ueluti uir belli,queadmodum nunc. 'nde dicunt.Dns est uir belli ac si diceret ignorabamus Deum esse uini in bellatorem,seur se pugnare,cum re ipse talis fit. Similiter ignorabamus eum merito uocari Iehouah. i. colerente:qd in modo scinia Quare meo iudicio, locus iste, explicat obstat irate alteriurum, qui G cap. habe.tur:& noc est noliten, lae se indicaturum Iudaeis polliceturrist patrii, no indicauit Ide ergo esse uidetur,cognoscere Deum vim praelii,& cognoscere teliouali esse nome eius. Elccti pristi
pes eius,submersi fiuvit in mari termini.
Verbum ista, significat proprie mergere,& etiasgerepto qFre uera semp significet mergere:sed facere descendere rem aliquam, quasi ad ima, licet no demergatur.Similiter seph, ut saepius admonui significat finem, aut teriminum, di iunc tu,qessit terminus terrae, iuxta aquas.Et hic uertendum est in mari termini, seu finito. Dicitur autem mare rubum finitiini, quonia no ira portenditur,ut occeanus. Abi At operuet ut eos. Diximus Gen. i. de significatioe nominis telioniq&aquam lignificet,psi in laput locu ubi aqua
protanda fuit. Despisti ut in funda, quas
tipis . Aiit in obscura,seu umbrosa. Arbitior ni in sul, dc sales,esse eiusdem significationis. Solet enim aqua, in profundo ei te obscura,& quasi umbrosa, quoniam non penetrant illuc radii sta
lares. Dextera tua due roborata eli infor
titudine. i. roborauit se.Verbum adaliquod hic poniti ir,ilidetur proprie significare roborare: licet Hebrii addant etiam significare magnificare, sed sine causa: quonia ubi ipsi uertunt magnificare,iam bene quadrat roborare. Hinc est Adir.i. . robus huc
64쪽
ne dictumaut pallium sorte robustum. Desui de senificatione huius iterbi Gene.rs Dicit aut dexteram diit,roborata in fortitudine, quia fortissima sese ostendit,in ta ingeti clade inimicoruct iremit inimicu.Verbu raas,n5 est usqueqiraq; notum,quoniam rarum est in scripturis, hie sita Iudi .io ideo transeundum est in significati ,
quam nobis hebrii subministrat hi multitudine eleuationis tirae i in multa eleuatione tum deliri es insurrites in te.i. euando te multum: ut sis inimicis tuis superior, les ruristi eos qui insurgebat in te.uittes ira tua, uel citi .f.
it ignis stipula ussufuroris tui Involutae
sunt aqvie.Solet enim uent' uehemens, aquas rei soluere in mari. Hebrii sine talla caus tibiiue tiarias lignificationes uerbo aram s.calidium este, .
selias litum, coaceruare,& nudare, in re uera,
significet inuoluere, seu inuoliatu esse,& ex sequenti calidum est calidus uideatur inuoltitus,ut nemo possit,cor eius cognoscere.Et eade, ratione.Erom significat nudum, id ibi eat se inuoluere,ne nud apareat. Unde etiam areniali .i. aceruus,sic dictiis, inuoluta sint, a in eo mi
BreganturSteterunt cui comotio fluenta.
Alii vertunt.Sicut aceruus,& si radix est inita, media seph, id est uter, optime uertul,qui red- dunt,sicut aceruus, quonianaad,utrem & ned, acertium significat,quonia uter modum habet acerui de magis iurarat hic sicut aceru quonii dixerat.Stetetunt, laute mouentur,n6 stant.Si uero radix sit nud, id significat comoueri & moueri,uertendu est.Steterunt sicut comotio fluenta.i.fuerunt commota. Sed primum germanius
C est e sint uorae me I corde matris
id est,i interiori parte seu medio maris.Verbuni chapa,dicitur significare, agulare,ctae sare: ut patet Iob.ro.Sicut caseium, lachpient.i .coagul sti me Sophoniae i.Visitabo stiper uiros hach
sdat ii omen i .spolium, significare uidetur cotraria.s.spoliare&spolium dimittere, seu spoliari:& uocat hebrai sinus spolium, limissionem,quod dimittatur, ii et relinquatur ab hostibus. Et de priori signincatione: sunt multa exempla. s. EZe-Uilaeap.Salal selaiah .i.spoliabit spolium. El. sy.Vei delude sol elehem i. spoliabunt, timores
suos. De r. significatim habes exemptu. Rutia .r.
xt etiam ta ululab .i dii nittedo dimitteris ei demani itis: aut dimittetis spolia de nimi pulis. Implebitur eo.i in eo. saut polio aut spolio ei ala mea. i. tiabitur appetit me eoru occiside,
aut eoru bonis vereditate accipiet eos manus mra. Alii uertunt Possidebit eos: sed iterba Iaras, itidetiir significare han editare, di exti aere lare,siue ii aereditate pellere,aut priuare. Sperabat enim aegyptii e futuros haeredes, ta ipsius popuI J bonoru eius: ideo dicebat. Haereditate aedipiet eos,manu mea si lisu tuo. i ueto tu s
flauit eos, dc aruersit. sisut uisicut pli, biminaquis fortibus. V um Ugnificat
prim te obubrare, unde cisal. i.inubrans:& uerti post et hic. Adumbrare fecisti eo, aut obscurari, sicut plubu in aquis fortibus. Est enim plumbuobscura,& dii mergitur obscuratur c abicoditur sub aquis. NGaudeo cu caeteris uertere abs bim sunt aut demersi,quonia nusi in sacris literis iά- uenio uerbit,in hac si nificatione, dc licet magis couenire uideatur: notia Peterea mutanda est propria iterbi significatio. Et illud Habacile. 1, Ad
uoce si tu i tinnierunt labia mea, ut nostri uertunt,uertendu puto adumbrata sunt labia mea, pro territa sunt.Nos dicimus. Davor, foro insedeicosasombrados: dc utimur obubrareae terrore, eoqd umbra,soleat holas terrere. Et si quis uerter operti sunt quasi plumbuntionia allusione aliqua liabet operire ad obumbrare, quonia umbra criri re nos solet, o inepte uerteret.
Inuenio in sui significare Diundu ei te id si ueruest, bene uertitur.Profundi facti sunt, quasi pi bum*Fuidelicet imma irit. Et et a ii Opheret cornu Afundi significaret baphar qd significat
Pulverem: tunc optime uerteretur. Obunbrati sunt quasi coenu in aquis uehementi seu fortiabus.Sunt enim ta uariae signification iocasP. lorum hebraicorum, it ho nedat quo te uertat. V
simo ut tu in diis tumortibus due quis
sicut tu roboratu, in si itate Dicitur Deus
to ratus sanctitate, quoniam robur eius, sep ratum est ab aliis dii seu a robore eoru . Aut magnificus seu eleuatus sane it te. i. cuius sentatas eleuata est,ab aliis diis, illis sanctior existens, sed prior expositio germanior est,uel cuius fortitudo sancta est morti enim robur, ut plurimu est ad malax trada sed robur dili est imina t. - .
ratum ad iniuria, de oppressione aliorum,dc huc sensum clausula praecedens eblicare uidetur.
Tern bilis laudibusiacies parata. Expli-
eant hunc locu nostri Terribilis,etiam dum laud :cum te nemo possit satis laudare. Posset etiam uerti.Timendus eleuatione, id est, tum
eleuaris seu du cleuas te.Facies separata,id est qui ab aliis diis fieri noveant. bsorbuit eos
terra. Explicat illa textus, id antea no explica uerat, uisse uidelicet ratiosse terra absorpto
65쪽
EXo DL XV. AD L I T E R A ALDuxim in fortitudine tua. Verbuni nalita,
uidetur,pprie significare susterare: unde ueraeduptito.Susterasti eos, ne scilicet caderent: in forti .
tudine tu tibique ad habitaculum sumta.
tis tute: licet possit bene tolletali altera significatio.Sunt tame aliquot loci,ubi magis quadiat sul lentare: ut Gene. .vaienati e d est,& sustentauit eos,pro panei ubi non tam bene uertas duxit,ac si dicat it,si quidem imbecilles erant ex se: sed a fortitudine tua sustentati sunt: usque ad habitaeulum sanctum tuum. Similiter Plat.
ri. Propter nomen tuu duces me, utenacia alem,
id esti& sustentabis me,aut & enutries.Dii bitati ir hie de quo tabernaculo dicatur, hic sustentasti eos,usque ad liabitaculum sanctitatis tuae,sed re uera uidetur de templo loqui,id es ed locum in quo sanctitatem tuam habitare disposuisti.
Audierunt populi commoti sunt. Significat
ragam,cdmoueri, pr sertim cum sonitu. Aliquiuertunt,tremuerunt:& est sermo,de his qui m-
colebant terram promissam Tuc territi sunt principes Edoni.Verbum balis, etiam festiriare significat: Sc si uerbum active aeci ptatur, qu draret lignificatio uertendo. Tunc festinarunt principes edom,id est, fugerunt,sed primum ger
manius Cadet super eos terror, e pauor.
Non bene costat,quid inters inter emat , id est, terror, de pacad, id est, tremor, seu pauor.
In magnitudine, , propter magnitudinem, aut eleuationem qua brachium ad percutiendum fortiter eleuas bracliti tui,id es Laudietes punitionem, qua calligasti aegyptios , inuadat eos timor, quo te timeant, in transitu aut
in sumostro. quem possedicti No in
Hebraeo quem Sed tantum. Possedisti. sterram aut nos, Et plantabis, ut no tacite euellatur. Iu monte reditatist e, id est, in monte Mori tali qui situs est in terra haereditatis tuae, aut in terra montuosa, qualis est proinissionis quam tuam haereditatem esse uoluisti. Elegerat Dominus terram illam, quasi portionem:
suae haereditatis. Loco habitationis tuae, id est, in loco, in quo tibi habitaculum delegisti. Operatus es Domine, scilicet habitaculum illud peculiariter, ad cultum tuum. Do
minus regnauit in seculum, que, id
est, in perpetuum , ct usque, scilicet inseculum,uidelicet in terra promissionis, ubi habit
culum elegit. Miria Iphetisse.
Vocatur prpplietissa, quoniam Dominus illam allocutus est, ut constat ex uerbis eius Numeri .ir. & uidetur quod antehac habuerit reue lationes Dei Aut dicitur prophetissa a canendis diuinis laudibus quales erant filii prophetarum, in lege ueteri, ct lectores in novo, ut Paulus lo-bet primae ad Corinthi .i .Soror uero Ahaaron, aetius qua Mosel, dicitur, quia prius fuit soror eius, quam Moseli,aut quia illi magis similiaris, ut ex murmure utriusque aduersum Mosel, constat loco citato. In Umpanis choris. Significat mecholati et chorum , seu multitudinem ordinatam ad moduni exercitus qua nostri chaelioratiocant. Et resondit eis, scilicet uitii
Mimm .Ex quo constat, quod in priricipio capitis divinitas:quod uidelicet alius prosequeb tur canticum, de alii refrendebant. Nam Miria hic uiris respondis te perhibetur, scilicet cum taminis. Cantemus Domino. Ecire qua liter for- minae repetebant initium cantici, quod Moseliinceperat Potui detiam Miriam respondisse fosmini Sc poni lachem masculini generis pro thben foeminini.Sed primum germanius est:quod stilicet foeminae cum Miria responderent uiris, prose litentibus canticiam. ii desertum Sum Aliqui putantidem este desertum Sur, de deseratum Et iam. Sed si descriptioni est artae, credim desertu Sur ii iespitii fine maris rubri, uersus Pilis eam, de mare mediterraseum:desertum uero Etham duas partes habet, quarum temporuditur, a fine maris rubri, uersus ripam eius, ad quam uenerunt Iudaei traiecto mare, pars est
ra etiam in fine maris incipit, de portenditur uersus fgyptum. Venerunt ergo filii Israel, ad desertum Sur, ides , ad finem deserti Sur, ubi etiam incipit desertum Etham, uersus alteram contrariam partem maris rubri Venerunt in maria. Est marali locus in deserto Ethain:non longe distatis; mari terminato seu rubro. Et locus non scantea uocabatur, sed ab euentu quonia ibi filii Israel aquas amaras inuenerunt.Marali enim, ac marar, Hebraeis amarum est: quod
textus expresse dicit. Et murmurantipopulus contra ubisi. Parui refert, quod in hebraeo habetur. Murmuraverat populiis.Et uerbum lon, significat proprie manere , dc meo iudicio tersistere, potius qua murmurare: dc quadrat significatio, locis ubi uertunt Hebraei muta
murare: dc maiorem conuenientiam cum pro
pria significatione habet persistere, quam murmurare: de est idem quod exaduerso stare. Vnde
possiet uerti Et per iterunt contra uo se Docuit eum Dominus lignum, aut di ne
do, aut reuelado: sed 'd illudiit ignoratur ve bu Iarali, etia descendere fiant fitat,sicut docere, quod
66쪽
EXODI. X quod doctritia, magistro, indiscipitium de
eredat. Ibi possit, scilicet Dominus illi, uideali et pulo. Statutumo iudicium, , ibi
tentauit eum,scilicet deus populum,ut statim explicatur. Dubitat nostri, quod praeceptiami seu statutum,dc quod iudiciu lue potuerit eis Deus: S aliqui putant, tunc expli ratam sabbditi obli gationem, quoniam inuenti capite , admonentur obseruantiae eius:& iudicialia aliquot, quibus populus in Aegypto gubernabatur, & colia ligitur ex hoc loco Iudaeos habuisse praecepta ZhDei, tam ceremonialia quam iudicialia apud te: adequibus Dominus hic loquitur,ante te is promulgationem Posset etiam dici, praeceptu ( qcrhic posuisse perhibetur) esse id quod sequitur de audiendo Dontino, & de obedientia; ad sha-
tuta eius, scilicet futura, aut de non murmurando aduersus eum. Postquam enim dixerat ibi, posuit illi stadiitum,& iudicium, sequitur,& dixit Si audiendo audieris.Vnde uidetur statutum,& iudicium esse, de eo audiendo. Quod autem sequitur. Et ibi tentauit eum, Potest ad Deum,&ad populum referri. Nam ' Deus ibi tentauit populum 'quae poenuria, ut exploraret eius in eum fiduciam.Ipse etiam Frulus Deum tentauit, utrum potens essetalli praeibare aquam ad bibendum.Prior tamen sensis germanior esse vidi; ur.
canticum Domino solebant olim sancti, & populus Domini,quotiescunque Deus, sibi beneficium aliquod praestitisset, dictate sibi
nouum canticum,quo non talum beneficii substantiam,sed circunstantias omnes cσmplectebantur, de decantabant. Neque solum eum magna, sed etiam cum parua prasitabarquemadmodum sanctissima ilia Anna, mater Samue
i.Sam.et lis, ero impetrata 1 Domino prole, praeclarum illud canticum aedidit, quod ibidem ponitur.
Domine Deus quot nobis de populo nostro, beneficiat, raeclara contulisti,& non solum tibi nota Dacantica non edidimus, sed neque uetera deis citauimus A quot malis nos quotidie liberas,8c secordes,ad agendasgratias tibi reperiri ut Ce' Gnit debor , ob partam ab inimicis uictoria. Cantauit Zacliaria , quoniam filius Ioannes in prophetam electus est Et David quot Psalmos Midit pro Druis beneficiis, ita ut uix munus a ceperat, ct iam P . ad decantandum Domino Parinat. None multo plura uobis quotidie De noster conseri,dc maiora,neque cantamus laudes ei miscanius ergo fratres a patribus Israel ad nouast insigerata beneficia,nouas laudes,& can
A D LITERAM, siutica reddere. IVIuu- censere deiecit hi
mare. Audis hie quam minute, & ad numerii, circunstatias beneficii referaiit Fortitudo mea Dominus Nopraesum ut de se sancti,aut de sua fortitudine, licet fortes filii sed se nihil posse arbitrantiar,omnia uero per Deum.Audi Dauide.
Quoiali in te eripiar a teratione,& in Deo meo, transgrediar murum. Laus mea Domidus. Quemadmodum ipse est fortitudo nolim , ita ipse esse debet,que solii laudare debemus. 'id ergo mortales,3c terrenos laudas: qui lavdibus statim ueluti stimus euanesciit Sit ergo ipse laustu ut neminem preter eum lacides Fe Deus
meus tugurium etfaciam.Non sat est laudibus Deu attollere,nisi eli. am temptu facias, aut ornes.Volo dicere, nisi etiain externis ei seruias. Ornanda fiant altari templum cibi struendum, Momnia quae ad eius cultum pertinet multiplicanda,& decoran l. aequ* si prestare nequeas, nus Deus,tuum animum faciendi libenter acceptat. is de hac re mirabile exeptimi, ex scripturis audire Cogitabat semel rex David de c6 uedo templo derisuo tractans cum Nathan Mohe-ta,qua indignu esset se in domo cedrina liabitare, arcam uero Dei sui sub pellibus esse: uoluit uel domum cons ere, quem Dominus per N ilian prophetam admotauit, licens. Non aedificacabis mihi domum.Laudavit Dolnin' se ui sui Dauidis animum, quo aedifirare ei domu dil fuisset(ut filius Salomon de eo refert.) Fuit cinquit in corde patris mei Dauid edificare domum homini Dei Israel sed ducit Dominus ad eum. Pro eo quod fuit in corde tuo aedificare domu nomini meo, benefecisti, quia fuit in corde tuo. Vbi uides, quanti faciat Dominus uoluntatem aedificandi domum in Dauide, pro qumdomum illi aedificauit stabilem, scilicet regni Israel.
Deus patris mei di exaltabo ei. Quemad
modii homo, quitur in moribus paretes suos,& eos referre conatur ita&in religione, de cultu unius Dei.Vnde Dominus de Iudaeis conqueritur in Deut.qiuod eos sequuti scant Deos, quosncie verut patres eom. Dorninus uir belli. Mira sunt quae Deus pro suis facit,& vix pro'
ter eos nomina sortitur, ut fiat uir bellator, ad
eos tuendos. Currus parhoh. Omnia bis pertinent ad gratitudinem, qua docente,enumerata
omnia peculiari in beneficio pus ita. i simul expede,qualiter beneficii Domini admirantur, quod etiam ad gratitudinem pertinet. Du
xit inimicus persequar. Multa sibi promit
tunt mali, aduersus bonos, quae non succedunt ad nota : quin potius in malum eorunc
67쪽
EXODI. X euertiatur. Terribilis laudibus. Expedant hoe
iusti, Se sancti,& sciant se non satis Deu laudare, etiam si multum laudauerint: de quod maior omni sit laude neque laudare sufficiamus.
Aeriit populi irati sui: olores obtinueruthabitatores Phili illim . Audis,quales Deus
reddat inimicos iustoriim. Similiter disce, nil illius is esse malis terribilius.Introduces pia tabisaearum est si te Deus ducat ad bona, nisi te in eis dilantauerit , ut non facile euellaris.
maris: Fb Vrael ambulauerunt per
siccum. Vbi mali iusso cantur, ibis uantiir boni. Tulit utriam Impanum Ab omni
uult laudari,& omnibus instrumentis. A uiris a foeminis, in tympano & clioro , in chordis,
ct organo. Perrexerunt tribus diebus per desertum. Ostendit locus iste, ut quan rimua Domino, donum, aut beneficium aliquod ace ceperis, pares animam tuam ad tentationem. 3 sumis rat trunt. Detestanda est muriatura- ratio, maxime adiuersus Deum, de seruos eius. Et expende malitiam. Cupiebant aduersus Domin uni murmurare, sed non audebant et ideo murmura, in seruum conuertunt. Docuit ei lignum: Licet Deus murmurantibus nonnu- quam concedat quae uolunt, seruat tamen fla
gella eis. Ibi posuit eis flatu tum. Mirum
valde est: quod inobedientia sit causa , quare statuta & iuditia nobis imponantur, de multiplicentur: iuxta illud Pauli.Iustis no est lex posita. Vbi etiam adiuerte peccata esse causam infimulatum, quae patimur.
ET ueneriit in Elim,Hebraice, Elimali.
Nomen est loci: ubi fuit.6. manso Iudiorum, egredientium ex AEgypto. El.po. palmae. Vocat hebraismus palmas, tamarini: quo nomine , nos fructum nostio idiomatexpellamus. Vocamus enim palmarum seu-Mus, tamaras: quos alii da illos appellatit Manserunt autem hic , ad quindecim isses, ut Hebraei dicunt.Qui etiam dicunt, fontes ibi fuisse dulces: quod uidelicet palmae , non nisi iuxta dulces aquas, crescere soleanc Ad desertum Sin. Est Silassi credimus cosmographis omnis illa latitudo,1 mari Erithreo, ad Sinai desertu.
Est etiam aliud Sin, quo Alii a soror Ahaarouoccubuit: de quo iii suo dicemus loco. Et ad uerte hic, Sinai esse nomen deserti, potius qua montis. Nam mons, in quo dominus Moseli loquebatur, uocatur Choreb: licet aliquando dicatur Sinai, quoniam erat mons huius deserti: de mense integro cum dimidio, illud iter, ab Aegypto usque ad Sinai, confecerunt. Et per secundum niensem intellige Iiar, qui immeus te sequitur Nisi an, qui est primus Et mura
murauerunt omnis hius iorum Frael vht- lon , lebraeis duo unificat, scilicet pera
noctare,& murmurare, seli conqueri. Seu cut alias probauimiis) potius ivnificat permanore, persistere, praesertim pertinaciter, tuam alia duo Gen .set. Et ipse, scilicet Iaacob lan, id est, mansit, nocte ipsa in castris. Numeri. . Qui balinotem, id eit, persistitis, aduersum me Vbi alii uertunt. Murmurastis. Posset ergo hic uerti. Et perstiterunt omnis coetus filiorum Israel, tra Moseli,dc A baron: opponentes,scilicet se eis: dc causa oppositionis fuit: quoniam tune cestauerat pasta, de farina, quam ex Aegypto detulerant, uidentes se in deserto, sine P uie, dc fi
ne alio cibo ctuando sedebamus super, ut
iuxta ollam carnis. Dicunt Hebraei, nomensr , significare Ollam,sue ahaenum, de secundo miram. Sed aduerte, quod non soIum spinam signifrat, sed etiam busta, aut fere qitibus carnes suspenduntur, quod modum spinarum hau &-hac ratione significat ollam,qFolle soleant suspendi in hiiii modi lignis, urutarem: ut constat apud riisticos, qui pinum,aut arborem aliam mi illis acutis cuseidibus, ad modum spinarum,fixum in terra habent, quo OLIM, cacabos, de id genus alia, si ispendundis do Regum suartolobes. Et concidit et sin id est, super ollam coctionis. Hic item melius uidetur quadrare olla , quam spina, licet uerridisset. Quando sedebamus tum uncinos, seu minam caritis, id est, iuxta lignum, quo carnes
Iulpenui solent, aut iuxta trema camis. Habet
enim veru, spinae modum: sed primus sensus, melior indetur faciet uobis panem
de caelo. Dicitur mana panis, Hebraico more , qui omnem cibum, patiem uocat. Diciturumue coelo, quoniam ex nubibus descende
bat. Ibi diei in die suo. Hebraismus est, id et 'rem in diei in suo die: seu unoquoque
die, ac si dicat. Singulo quoque die colligem,.l quod si ieiet ad illam diem .m tentem eum. Voluit Dominus , eorum obedientiam , ad
Ondani legem, probare, in praecepto manna
Parabunt quod asserent Qxioniam
68쪽
Quoniam non licebat, sabbato Parare esbum ideo precipit, die sexto parare.Erit duplum, ad quod colligunt die,& die,id est singulo quoque
.eni. Vestiere Melius.Vespera eritidi cognoscetis, quonia D ns duxit nos de terra Egipti. Obiectabant Hebrei in Moseli,
ct Aaron, sua eductione ex Agypto. Moseli uem,non eos: sed Deum edumile eos os edit: id miraculoqiiod ipsi facere nequibant,ac si dieant initiiraculo fiendo a Domino: cognoscetis Deum uos ex AEgypto eduviis quoniam educti estis in magnis in raeulis:que nos non possumus nostra potestate facere. Admonui iam Oenesis primo,
in supra capite decimotertio:quid proprie significet. Ereb,id est,uespera,& bocher.i maiie. Entaure cognituri in mirmilo carnis,quam uespere erat daturus,& panis, quem mane praestare eis disjUsuerat, eum esse deum suum, qui eos eduxerat,quemadmodum pater potens,& diligens,
filios,quos cibis mitrit delicatissimis ci Omicitur.Videbitis gloriam eius,per gloria intelligitur,illa mage ras nubis, seu talgor, qui erat inditiu praesentiae Domini.Verbum cliabad,significat onerare,&diuite esse: P exconsequenti glorificari,seu honorari , quod diuites,de onusti indinis,soleant essegloriosi Et nos quirisaesuret su-inus Cum non auderent contra Dominii mu murare, timenus punitionem: in servos Dei marmura conuertunt ibentius aduersus Domitium, linguas extensuri fauderent. Aprispinis quate coram Donimo. luitMosel, eis oste-dere,quod non ontra eos,sed cotra Deu et mur
mur ent. Esexerunt ad deserta. Melius
uerterant se,ad desertulis, unde gloria Domini
ueniebat. Et eccegloria Domini , uis est
in nube.Per gloriam Domini, ut diximus,intelligit claritate, & lucem, quae Dei uenientis praesentiam indicabat:& esst sermo de nube qua Dominus ante Iudaeos occultabaturidi riges iter eom. liter raci deminie occasum solis &noctem. Nam duplex cui capite V.dixi inuo est uespera apud Hebros, altera ab occasu silis usq: ad noctent,aut occasus ipse statis, altera est nox
ipsa.Spacium ergo, quisu erat inter occasim talis,&noctem: dicitur hic inter uesperas. Dietio uero ere ut alias dixi, coniunctionem,seu muctionem significat. Acedit columis. Crediderim, se castra Hebreorum, esse in loco aliquo eminenti ad quem coturnices ascenderunt, aut
cedit, id est,uenit. acui ros r circuitum
castrorum. Cotumstes manserunt super castrae, ut libere possent,eas cure iud i.Man uero, per
. circuitum castrorum Dicunt autem Hebro Graisi significare tegere,dctat rorem luod tegat ter
n: Sc putarem tes,non significare qualemcumrorem, sed qui rotondae figurat, saper herbarum tali cadere hiet. Nam Oa, cum aleph,in fine, significat punctatum, unde tal significat rorem,
vita minuta trana cadentem Tota haec clausu- Isse est in He raeo.Et mane fuit iacentia roris pcircuitum castrorum,&ascendit iacentia roris:& ecce insuperficie deserti,tenue roradu, tenue, scut pruina super terram .sentius est quod ma-n acto,des endebat rosde coelo, per circuitum castrorunt:&sole ueniente liquefiebat ros,dc in nebulam ascendebat sursuris: & manebant grana, qua cum rore descenderat: mae quide grana, erat temita sicut pniina.Vide Numeri it. Sed aduerte dictionem chus , quam rotundum u*
timus, sequentes Hebrieos: i 'o' himscationis e te: nm: alibi qui hie,in sacris literis inuenitur.
Chaldaeus uertit, decorticati im Ili ista quas pillo contusum Insea hoce e capite dicitur filii Iequasi semen coria tri albi coloris. Posset etia uerati.Tenue multiplicatum super terram, aut exte-ium sicut pruina Non quod esset extensum, admodum pretinae: sed sic multiplicatum volcidicere, es no erat sicut lamina extens qualis pria ina videtur: sed rotundum, multiplicatum seuerruina. Et nota quod dictio chepor, qua omnes pruinam ii errant,est a chapar quod est linire,operire,expiare: fgnificat autem clivor,pruina, I r.che r.i. pruinam sicut cinerem sparger
uati hu iam nati ipsum s quoniam
Non conuenitinter rabbino aqua radice fit dictio man:iam quid significet. Videtur tame in nati esse radix, nominis mari. Significat autem manali , numerare & parare: inde maneli, id est mina, seu inna , uel libra: genus ponderis, , emanali, ides , pars, donum portio. Et man, quod manat, vocamus. Et huic es , quod allia qui dicunt significare paratum et quod paratum, ad comedendum, de coelo descenderet. Potuit enim, crudum comedi, sine alia praeparatione. Alii uero dicunt, signincare donum, quod scilicet dono Dei ictaetur populo. Sed retinendo propriam uerbi signi filationem , uidetur proprie significare numerosum quid: quoniam del-cenderant grana, in magno nisinem, super rorem. videlites autem Iudan, illud in magna copia descedisse,& ignorantes quid iii specie esset: uocarunt Man hu, id es , numerosum ipsum quid: sed man hii, id est man ipsunt sc crediderim uulgatu interpretem ero uian legisse mali
id est,quidovi quod uerisimilius est quia sequitur agnoti bat quid hoc esset,putauit id
69쪽
cesserat, esse interrogationem qua querebane. avid est hoc. erere enim solemus de aliquo quid sit:cum illud ignoramus. Neque multum Hobos rhic Iudaei dissit habuisse, scilicet man, rorem infra se,&supra,cum textus hoc non diaeat:sed solum habuit suprale, ut calescere sole,
in nebula abibat. Sapor uero eius, (ue Nume.ii. dicitur erat sicut saporyas ta oleatae:licet textui dicat,sicut sapor recentis olei.Aben Enr de mana loquens dici man esse nomen arabicum: asseri que se uidisse,in regno Arabit quadam specie rei conformem mance: sed qui solum in mense Nissan,& Italidescendit,ili soli exposita non defluit,neque per noctem reseruata putrescit,nem est tam dur ut in mortario conteratur,dc super linguam posita, liquesciticuius usus, magis es had medicinam, quam esum tria os coineo deresui Flebratissimus est, id est unus ini et, sicut potuerit medere.Homer sum. mam numeri, animarum uestrarum. Hebraice est Homeriuxta caput, numeri animam vestrarum, id est, secundum numerum capitii. Erat autem Homer.io.pars ephali d est, modii.
Vir secundum quod es tabernaculum suu
ampietis. Explicatio est praecedentis sententis: quod unusquis i, sicut habuerit domi personas comedente ic colligat. hi multum, di qui parum dest,qitidam multum,quidam parum. Agerant enim ecundulamiliam. Et non
superabundauit qui nultiplicauit, Id qui
minorauit non defecit. Hir iuxta comedere suum colegit. Sesus est,quod licet quidam,
plusquam opus esset colligerent,qitidam minus nihilominusquilibet inuenit tot mesuras, quot erant perserue in domo eius.Sed si quisque collegit homer quolibet capite domus suae, quid rum si tantumdem domi inuenit Ob hoc putarem eo on ad mensuram collegisle in aero, sed sicut illis uidebaturi&cum domi mensur rent, ni Homer, quisque tot mensuras, quot
personas habebat domi, inuenit. Et statuit vermibus.Verta Ramia quo Rim .i.uermis
significat eleuare, exaltare,& uidetur' crrimo, verme significet, ab eleuatioe, seu qui racile,aut mi tu eleuetur.Hicto aliquado uertit tinea, ut Isaiae. .nεnun , ut Iob. . putredine .Induta est
care mea putredin Cille runt illud. man,
mane inmane simio mes iarum mundu
es comederesui latuisq; , p ut comedere pol rat, aut ut comestores domi habebat Duo h
hae uulserini referi, hebraice habet AD LITER AMDuo homer uni. Muies sabbati li dri,
cras. Costat ex hoc loco, ante data leae fuisse apud Iudaeos, sabbati obseritaria, quare uidetur
principio inlidi misse ag his lia assate quod coquedum eli, coquite. Ista
duo uerba sapali,& basi ride s lanificare uidentur. s.coquere. Hoc in interes A pali, significat coquere subcineribus: bassat uero absolute coquere.Est ergo sensus: 'S quedii est. s.sub cinebus coquite:& quod alias coquere uolueritis, coquite. Nonstatuit vermibus: uermis non fuit in eo Exh loco coniectura nonuiala sumitur,quod baas,non significet uerinicul, re seu uermibus scatere: sed putrescere, Domi
nus dedit uobis sabbatum Non constat qua
do dedit,putare,statim a mundi exordio,ut iam
dixi me rediatur uir de loco suo i die A
scilicet ad colligendum. Vocaue ni domus rael romen rata, man. .numerosum, ut diximus, aut ut alii dicunt, donum, uel partem.
fui cu me coriandri alium. Figura
erat coriandri, sed color, albus erat sciit color edolach:quod est coloris humani unguis. Vide Numeti.ii.Et aduerte , quod Sad.i .cori adrae derivatur vadad,quod est exercitum facere, grana coriandri nascantur in magna copia,& sieordinata, ut homines in exercitu. vide quae de
hoe scripsim' Gene so. Sicut lagani, melle.
Significat sapichit Hebreis, anum, xum cuoleo & melle. Itali uocant fritella mellat nos
men hebraicum si enet, quod omnes fere ue tunt phialam.& tutant esse per se radicem, mihi uidetur,quod sit a radice sanan, quod umbella, seu scutum significat:& forte erat ua modii umbellae habes,quod nos uocam' scutella. aure testimonium dest, uri testimonii, seu in qua
postea fuit lexquae erat testis pacti,inter Deum&Israelitas,unde uidetur quod arca aliqua iam erat facta,aut quia nondum erat lex data: iubetur poni in arca postmodum fabricanda,in qua tabulet reponendi erant.. . inem terrae L natan. iadcdfines.Et per cofines terrae cliena han,intelligitconfines ultra Iordane: quoniam terraqui erat citra illu,no dicebatur Chenahan. Quoddim,quia Iosuali .s legitur, eos comedissema etia transito Iordane.I Iomenio. habeli sibi Selomoti,ita copulat.Ephesi cotinet. s. satae tu aut sex catas, Obus. . sextarios, sextarius se oua: h. U.para ephali cotinet. .oua.
70쪽
M 'iurauerunt omnis cogregatio.
Mira italde est hominis impatientia, neque ferre ad horam potest rerum teporalium defectum Si enim non fuerint saturati murmurabunt,libentius contra Deum mur- . muraturi, si non timerent punitionem: quamco M'. quia ni eluet,ant,adseruos conuertuntur.Solent enim irati,& male affecti homines,mala sua,rim
ferre,etiam in eos tui nihil culpae habent. Vii. v immoreui manum Domini,
uando sedebamiis sep r ollam carnium.
Grauis niuest homini, famae discrutiari,dc maxime cupit impletus mori. Dare Ieremias threno. . praeferebat gladio occisos, me interfeci is, Melius (inquio fuit occisis gladio, quam interfectis fatile ingrati animi etiam es ,beneficio gratias non reddere,nisi cuncta quae desiderat, concesseris..Neq; cotentatur his, quibus iiivere poc. sint,nisi latienti ir Neque libertatem nactam estimant, immo pluris ea faciunt,satur rate. E.
Iredietur populus, collight de die i die.
Adver- Dignum inquisitione est, cur Domine,non dedite haec. sti eis panem ad mensem,aut quem ad ebdom dani saltem, seruare possent,sed ad singulos dies
Vult Dominus,nos semper ab eius prouidentia pendere: quoniam nouit,lios no adituros eun nisi indigeanius.Qua in re, melior est palipem, quam dii litum conditio.Sunt enim singulis diebus Pauperum oculi ad Deum, ut eoru niisereatur, scitecessaria saltem ad illum tribilat die. Vt etiam nullus transeat dies:quo Dei circa se non stitialit beneficia:&ob id salte, sint semper me- , mores Dei. Et uoluit(meo iudicio) nos docere ut etiam si frunientiam,& alia ad uitani neces laria penes nos recondita habeamus,ita tamen gratisimus,ac si singulis diebus, ea ab eo recipi e-mus. ia de causa, Hebraei arbitrantur, Deum Levi. r. volutile terra, septimo quoque anno quiescem ut illa anxietatem, quolibet lepitato diuites pa-l teretur,qua pauperes,singulis diei, S annis pa-l liutur. In que sensum arbitror Christit in domi-i nica oratione docuiste Panem nostru quotidianum,da nobis hodie Ae si diceret Panem, quem ix illic quotidie a te expectamus,da nobis hodie illum.
Vt tentem eum utrii ambulet in lege mea
Solet Dominus, in minoribus,ptare nos,ad maiora quoniam qui minima non seritat, quomodo maiora serinabit Et liine discamus,quato stildio, minima etiam pi hepta Dei,seruanda nobis
si it. Veserisitietis,quod Dominus eduxDrit uos de terra pti.Technas impiorii,
detegere Dominus vult: ut cognoscant se non
contra seruos, sed c'ntra eum murmurare.
In die. 6. parabunt Auiuis hic, quati fecerat dominus sabbati obseritatiam: ut noluerit Iudaeos ea die cibum quaerere, neque parare. Vbi simili dista, non tibi de futurum cibum, ob ses ordinobseruantistin uonia nouit Dominus dare plu,ad dies festo si modo ea eius tinperio colas. lNos quidlumi Qui uos audit, me auditi dc qiui uos spernit me spernit:& qui in seruos peccat, in Domin pecca conuincitur.
Locutu si Dominus ad Mil a dicendo
Seruat Diis grailitate sita rut populo, i uturus non ad eum sed adniosel, sermonem diraeat.
Inter uesseras comedetis carnes. Et Aethquo sim Dominus Deus uester Mun Do
mini est,suis necessaria prouidere Cossidera quaeso in quo se Dominum suum ostendat:no in bonis auferendis,sed dimidis non in exigendo mini
stario, sed in donis exhibendis. Apenderunt coturnices, ope uertit castra No est parcus Domitius,in suos: sed abunde,prouiderim I panes dc carnem Vbi simul expende: Viarpta, ltiosa sunt dona De : ut noluerit pane terrestri suos satiare, sed coeleste, in tanta copia tribuerit.
. Ignorabant quid t. Sed Mosel, dixit. Isie
est panis Hoc interest inter pios, sc impios: O impii ignorant dona Dei sibi concessa, pii uero
optime norunt,quae a Deo donata sunt, non so
luin sibi, sed aliis. Colligite ex eo singuli, quantum ad uestendum sussiciat Non uult
Dominiis, ut dona eius prodigas,sed sumere talum, quod tibi necesse est Rud tacitis sui imiseri aput potius superflua,imiet taurum multiplicatis Sumite ad ni esuram necessitatis uestrae, dona dc munera altissimi. Vbi etiam docemur, quam mala sit superfluitas.Non est parcus Dominus: sed quia nouit quae mala abundantia phria uoluit, nos ad me iura suis uti bonis. Neque itanaen ad mensuram, panem de coelo descendere fecit, sed in maxima copia: uoluit tame, excopia nos italiam quae necessaria sunt sumere, ut discamus etiam in rerum affluenti seruare modestiam,de parcitatem. plus habuit qui plus colle dit. Non est ex nobis ostra satietas,
uel mina: sed ex Deo, qui dat unicisque, prout ei oeus est Est enim,(ut ait Salomo ) pauper sibi sufficiens,dc est diues, qui non potest unqua
Hari. g eliquerunt ex eo que mane, es
uermiculauit Maemma est hominis erga Deum diffidentia, ut semper putet necessaria sibi de m-tura,& ideo seruare uult quod sibi putat de futuriri n. Fid quod qui hodie dedi Adibit & eram lacuun