장음표시 사용
221쪽
deo prooprie dici. D. IOAN. FABRI cvM D. BALTHAs. DispvTA Tiouersiam reperitur. Nihil dicam hic de antiquissimis nosti s Germanici: nationis fundationibus in divae Marior honorcm ante mille oc aliquot
centenarios annom ere stis,quomodo Pro patronis diua uirgo Petrus, Paulus, atq; at a permulti primitiuae ecclesiae sanisti martyres habiti ci uenerati sunt. Neq; dicam magnam partem imperialium ciuitatu horum patronorum ope exaedificatas esse quod tamen pluribus planum facere queam. Tantum dicam, ut sese uelut Platonico in speculo aliquo uide ant 8c confoderent quae eos fortuna exceptura sit, his patronis contemptis per summam ignominiam contumcliamo agitatis explosis, turbatis, cum ueros diuos e cocto nefario conatu cere no possent,in ima
gines signa tabulas illarumq; figuras debacchati sunt. Ad intercessionem,unde digressi sumus, ipse redeam. Ante annos M. c c. Cyprianus Cornelium papam obsecrauit, si prior e uita decederet, ad deum* perueniret ut pro se intercederet. Non inficiabere primum quidem et fidissimum custodem esse deum. qui Abimelech custodiuit ne peccaret, Gen. xx. Sic populum Israel costodiuit dominus. Custodit etiam animas sanctoru suorum, Psal xcvi. qui de san Custodit introitum N exitum, Psal. cxx. Custodit Omoes diligentcs scisis dicunx Psid. cxliiii. Custodit aduenas 5c pupillos Ples. cxlv. Imo licet sit custo PδxQPδη' diens paruulos dominus,& etiam pueros, omnibus tamen nobis custo Custodi e des ac tutores angelos fecit ese adiunctos, qui nostri curam sus spiunt. Hebr. i. pro* nostra salute ad deum iugiter intercedunt. ut perspicue uidere est Ioan. s. . Iob. xxxii j.Zacchariae X. ut interim Tobiam ac Cornelium praeteream, Et Iudicum xiii. custodiuit Manue angelus eius. Lux. Christus lux mundi est Sunt tame nihilominus 5c apostoli lux mun=
Lis bi di Christus pastor est, Est etia Petrus, sunt & alij pastores. Quinetiam
D.ui is deus unus deus est,sunt tamen fili j dei etiam dia. Et sexcenta sunt eiusmodi quae in unum collegi ego, quibus manifestu facio multa esse quae deo in primis adscribuntur at angelis hominibus*, utpote Apostolis pro
phetis aliisq; eminentioris uocationis, quasi per Participationem quamdam adscribi similiter ualeant. Quid igitur est, quamobre cum Christum esse fatemur mediatorcmso de sanis & patronum praecipuum qui utrius P parietem coniunxcrit non seractoru ina mus,alium alia,& praecipue nobis sanctos mediatorcs intercessores payxercessioni tronosin dici posse, ad summum deum Amabo si Christus tam impie, tam nefarie* uiuentibus nobis irascitur, matris erga filium ,discipuloruad magistrum intercessiones noli noli qusso spernere,noli contemnere. Babitam ac reliquos martyres iuxta Chrysostomi sententiam, indignati Christo capita monstrantes Sc porrigentes, imo 8c nos potius Ecclesiae ritum seruantes oremus concorditer:sancta Maria ora pro nobis. Haec eqdem constanter facere perga una cum sancta catholica Ecclesia quam firmissine in petra fundatam scio, non uereor itaq; utcuno impiorum obmurmurationes & uiolentae turbide inundationes irruant. Quinimo nec inferorum portae praeualebunt illi , est enim illa non modo suo pra petram
222쪽
pra petram aedificata firmissime,scd recte a catholicis, ex praescripto do=ehoris genuum columna & firmamentum ueritatis agnoscitur. D. BALTHASAR. Hoc ego saepe meam&onstitui, eos qui in glo ria apud Christum uiuunt,ardorem amoris ''stri non remisiste, deoq; . uelle nos saluos ei Ie, id ut assequamur,intercedere illos pro nobis hucytiso in dubio non fuit. De purgatorio Animarum CAP. v III.
v AMDo i AM Eos qui superna inhabitant, in locum restituismus,censeo nunc ad inferos quo hoc sermone paulisper do scendendum esse ut refraetis obicibus quosdam, qui cum crederent,labes maculasq; conceptas in uita anteacta nondum plene abluerunt ut ab aeternis suppliciis inextinguibili* igne in temporale gratiae, bonitatisis diuinae ergastulum id est purgatorium uindicemus. Pighar' di quidem purgato tu prorsus negant: Lutherus uero ait se stire, purgatorium esse. Dic qus tua est sententia. D. BALTHAsAR. Quando de iustitia diuina cogito,ratione ano' his flagitabit dominus non modo facti, sed etiam minimi, inanis inuti lis ociosiq; uerbi nostri. Id ubi in metem mihi uenit no sine plurimis causis factum esse puto ut de purgatorio predicaretur.Sed uestra argumenta aut cultare studeo. D. FABRI. Quoniam iram non multum a nobis dissentis 8c scire Argumencupis,qus nam argumenta nostra sint,expromam,ac lubens quid sentis N py0 P
am narrabo ex ordine. . gatorio.
Primum omnium in Macchabaeorum libro seribitur, iurum sortissis Primum muni Iudam collatione facta Xq. milia draginas argenti misisse Hiero; αMachaosolymam, ut offerentur ea pro demortuorum peccatis, iuste & resi sose de resurrectione cogitans. Nisi enim eos qui ceciderant, resurre' sturos speraret superfluum Sc uanum uideretur,orare pro mortuis: sed quia consyderabat quod hi qui in pietate dormitione acceperant opti mam haberent repositam gratiam, Sandia ergo Sc salubris est cogitatio pro desumis exorare, ut a peccatis soluantur. En ut seriptura testatur, sanctu est ac salubre pro defunctis orare, ut a peccatis cuis redimantur. Iam quod ad libros Macchabaeorum, illoru* autoritate Pertinet,non est necesse quo uerba faciamus, nam in aetii proximo ea de re profusissime locuti sumus. Restat itaq; ut in hac parte recedamus ab omni du=hio fidem habeamus sortissimi Iudae Macchabaei historiae. Secundo legimus etiam in Euagelio de eo qui in carcerem coniectus, unon dimittitur quoad satisfecerit etiam ad ultimum uis quadrantem. Quae historia plane alia est ab ea,qus ingratum ad extremas tenebras tu Mai. s iabet conines ubi sit fletus Sc stridor dentium. . . Tertium. Tertio est in Evangelio peccatum in spritum sanetiim quod non res Maissi. α missum iri ait, neq; hic neq; in futuro saeculo. Vnde in intelligere, esse i
eum in futuro culo aliquod peccatum remissibile.Id porro de his qui ' incoctia
223쪽
saluandisdsmonib. c. G. Peccatum inspiritum
sanctum quid sit. Colos . Quartum
iii pro purgatorio. Quintum Peccatu ad
in coelis sunt nequit intelligi. Nam quemadmodum David interrogat in Piaim. xiii l. Domine quis habitabit in tabernaculo tuo, aut quis res quiescet in mole sancto isto Apta diuina in uoce respondit: Qui infreaditur sine macula Sc operatur iustitiam. Ne de his qui in inferno sunt unquam intelligi poterit aut debebit.Traducit scripturaOrigenem hic. ut is sit erroris reus,quod aperte docet, in inferno esse redemptionem, Nam ignis ille infernalis omnino iuxta scripturam inextinguibilis est aeaetemus,Matth. xxv. Ad hoc inter eos qui in inserno sunt & qui in sinu Abrahae sedent magnum interuallu est, ita ut unus ad alium uenire neoqueat. Sic enim Abraham epuloni respondit:inter nos & uos ma num Chaos firmatum est,ut hi qui uolunt hinc transire ad uos, non poliunt, neci; inde huc transineare. D. BALTHAsAR. inaeso te, quid intelligis per peccatum in spiriatum sanctum cD. FABRI. Arbitror eum in spiritum sanctum peccare, qui desperat de gratia ac misericordia dei, aut qui impccnitens ex praesumptione ab hac uita discedit.Nam gratia et bonitas spiritui sancto tribuitur,peroinde ut omnipotentia patri, sapientia filio, in quo scriptura exprimit o mitem thesaurum 8c sapientis 8c scientis dei abscoditum esse. Cum igie aliquis dei propiciatione & gratia aspernatur, desperat de misericor/dia tam boni clementissimi dei puto in spiritu sanctum peccare illum. Sed ut semel finiamus, quod ad purgato tu attinet alia qusdam scimpturae testimonia prodam. Dic ital,quare aliqui ut i. Corin. xv. Ie 'tur pro uita functis baptizati sunt de quibus antehac obiter non' nulla amice cotulimus nisi persuasim habuerint, recens mortuos in uia
gratie baptismi sustragius ad salutem posse promoueri: Nem ea est senstentia qua a Luthero expressam tu quo es amplexus, ut sit pro moro tuis quasi stiper mortuis aut supra cadauer mortuum baptizandus alio quis sed pro mortuis ut tam recens quam uetus translatio habet. Hanerem antea copiose probauimus. Quod si qui pro mortuis apud Corin thios uiui baptizati sunt, restat ut mortuorum ex alia uita remissio qussdam expectanda sit,illiscp ius fragia uiuorum ipsis deiunctis consolatioν nem asserant. Quinto t. Ioan. v. p. sic legitur: Qui scit fratrem suum peccare pecocatum non ad morte,petat & dabitur hi uita, peccanti non ad mortem. Est peccatum ad mortem, non pro illo duco, ut quis roget. Hic audis peccatu pro quo non sit orandum, atq; aliud pro quo deprecatione stlocus. Hoc autem non fit de uiuis. Dum enim homo uiuit & uiatorem agit de eo desperari no debet, maxime dum quoties peccator ingem erit,ia a peccatis conuersus poenitentiam egerit, non recordabitur amplius dominus pc cati illius, cum non uesit mortem peccatoris,sed ma/gis ut conuertatur et uiuat.Eapropter etiam si in die septies ceciderit iu
stus imo septuagies septies peccarit in fratrem de salute 8c misericordia. u diu uita superstes manserit,desperare non oportet. Est igitur de in ρtuis acci
224쪽
tuis accipiendum id est non orandum pro his, qui aeterna damnatione sunt damnati: pro his autem qui in purratorio sunt,esse ornandum ,tacite scriptura innuit. Sexto, sic est apud Paulum l. Corin. iij. Secundum gratiam dei quae Sextum. data est mihi ut iapiens architectius fundametum posivi, alius autem superaedificat. Fundamentum enim aliud nemo potest ponere propter id
quod positum est, quod est Christus Iesus. Si quis autem superaedificat
supra fundamentum lio aurum argentum lapides preciosos,ligna, laenum stipulam, uniuscuiuicis opus manifestum erit. Dies enim domini declarabit quia in igne reuelabitur, & uniuscuiusq; opus quale sit ignis probabit. Si cuius opus manserit quod supercdificauit mercedem accipiet. Si cuius opus arserit,detrimentum patietur. Ipse autem saluus erit, sic tamen quasi per ignem. Ex hoc loco cum multa alia, tum praecipue Purgatorium Probatur .
Atin ita mihi persuadeo, hinc maiores nostros arripuisse ansam purs P g to gatorio nomen reddere das se cur id est ignem purgatorium,quo re= 'hisi hcstae peccatorum faeces Sc labes, & ueluti scoriae aliquae uitae sordibus posita est
contractae,tanquam auri argentiue per ignem sunt purgandae. D. BALTHASAR. Duo hic dubito: unum utrum homo qui iusti, Quinto utis diuinae non satisfecit in hoc mundo, reliquum in solo purgatoria lo νco,neq; alicubi terrarum luere necesse habeat Alterum, utrum inferni Secunda.& purgatorii unus idem ignis sit :D. FABRI. ae nunc quaeris, elusinodi sunt, ut nisi experiamur, plane scire nequcamus quod ne nobis necesse sit experiri saxit deus.Sed quid probabiliter de utrow dici possit uideamus. od ad primum itaq; attinet, credo acerbam molestiam animae fi= Ad ptima deli parere cum resipiscens aut intra se cogitans, uidet se semina iustisssis responsio. mi'pientissimi dei praecepta transgressam, suoq; se merito creatore ac redemptorem ilium iratum habere , velit nolit agnoscat. Hanc ego febrem plane ardentem existimo, dc ut medici uocant aegritudinem
Puto id fieri posse, etiam in aqua aut solitudine, ut & deo placuerit, Purgatori
quod Sc plures spiritus exorcismis N adiurationibus etiam nostro aevo um ubi adiurati ostendere. Non igitur pono purgatorium sub Athna Siciliae nam sit. tantum esse. Nam quaquam Gregorio illo magno in cathedra pontificali sedente mons ille efferbuerit uiolentius flammasq; continuas dederit, tamen uis flammarum hodie tanta non comparet, quanta olim fuit. id quod sub monte Schrechenberg quem uocant, aliquando sumis Schream pationes ta flamme uidentur Non erilo nisi per coniectitras dicere cer Q to postumus, quo in loco, quave in parte terrae sit ignis ille. Dat ruerit evomit apud inseros ignem esse aeternum. Reliqua committo stimmo deo , cui Psil.
magnam animarum bcatarum partem acclamare credo: Nos trasiuimus
per ignem Sc aquam,& eduxisti nos in refrigerium. Posibn hic induces re textum de flamma dc dentium stridore,qui in Perenni fluuio erit, O= Lue s .
225쪽
mnino autem ubi domino placet, arbitror purgatorium este animabus repurgandis locum diuinae iustitiae constitutum, ubi reliquas etiam hu/ius uitae erroribus contractas labes eluant.
Ad secundu aut quod scire uis, dico fieri posse mihi uideri, id Sc alijs
non obscuri nominis, etiam inter eos, qui sacras literas erudite professi sunt ante uisum est idem ut ignis sit & inferni & purgatoria: hoc tamen discrimine ut hic sit quibusdam temperarius ignis, alioqui perpetuo ciuciandis sit ille demin aeternus. Non aliter u metalla quom in igne . dam manent, quaedam non manent, aut quando nos hic in arce sumus Gutetistayn haud procul a Danubio ad cuius ripas, si duo sistantur. dicatq; aliquis: utriq3 uestrum est trari ciendus fluuius, unus magna cum molestia ac dolore superans fluuium, euadat citeriorem in ripam alter in medio fluminis submersus opprimatur: Sic animarum aliae aeternae damnationi addictae perpetuo inextinguibili igni immerguntur:alia: eadem sorte flamma pro peccatorum modo ac magnitudine correpis, tandem aliquando emergunt, Zc beatorum concilηs aggregantur. Haec aut non asseruisse uolo, quasi secus esse non possit, Non enim instituti mei est a fide catholica trasuetium digitum discedere imo si in comunem consensum Christifidelium unci peccaui iam retractatum haberi Sc esse uolo. Sat esse arbitror scriptura probari id quod N ipsa tu stitia exigit aequitasin suadet, post hanc uitam locum esse inter coelum Sc infernum medium in quo animae hinc discedentes,& labe aliqua peccatorum non tamen ad mortem aeternam conspersis poenas luant temporarias,non aeternaSιD. BALTHASAR. Quomodo autem mihi planum iacies post remissionem peccatorum aliquid adhuc remanere D. FABRI. Apertissime hoc expressum scriptura est, de Dauide, Ad quem ubi peccauit bis sunt prophetae misssi, Nepe Nathan et Gad. Dum ital Nathan ordine enarrasset peccata Dauidi erga Vriam Etheum 8c uxore eius confessus in David se peccasse, culpa tamen nondum sic erat ablata quin & secuta sit poena,quam mortuo filio luit cuius Πυtia orarat,ieiunarat caetera secerat.
Secundo in recensendo populo peccauit idem rex David, 8c quanu peccatum consessus, nihilominus tamen propheta Gad imminetem dei iram illi annunciat, ac Dauid animam magnas in angustias deiicir, sesquiturq; poena ac correctio. Leprosi etiam in euangelio mundati secerunt aliquid ad iusta domis nidicet non nisi unus dans gloriam deo,ueluti gratus reuetius fuerit. Petrus ubi peccauit, acerbe fleuit. Et non satis erat praediuitem publicanoru principem Zacchsum de peccato dolere, sed etiam dimidium honora suoru se dare pauperibus affirmabat, quod si aliquem defraudasset quadruplo perlolueret. Mulier peccatrix ut impudicis oculis, manibus, pedibus, crinibus. caeteris 1 membris peccauit, credidit dc amore succensa est, adhuc tanquerecunda
226쪽
uerecuda retro pedes stetit, lachrymis pedes Christi rigauit, capillis ter sit osculabatur,et pedes ungebat dcirco de bono opere commendatur aduersus calumniatores, & eum qui obmurmurare quesitas propriJ c u si non formidabat. D. BALTHAsAR. Semper ego ad summi Dei misericordiam anismum conuerti attamen existimaui nullo gratis ac misericordis respectu obstante eius iustitiae satis fieri oportere. D. FABRI. Reiste habes,quoniam haec duo uidi inquit David sp Psilm. si tibi est domine potestas Sc misericordia, quia tu reddes unicui* iuxta opera sua.Qui locus etiam repetitus a Matthso,& diuo Paulo declaratus,& alibi iterum in ps dino legitur: Misericordia et ueritas obuiauerut ' δ'
sibi, iustitia Sc pax ostulatae sunt, Veritas de terra orta est, & iustitia de Ptam.
coelo prospexit,lustitia ante eu ambulabit, & ponet in uia gressus suos. D. BALTHAsAR. Sed de duabus tantum urjs mentionem faciunt, coeli Sc inferorum ac Pauli dictum usurpant, i. Thessalo. iiii. Nolo uosi norare Datres de dormientibus, ut non contristemini,sicut caeteri qui spem non habent. D. FABRi. Non continuo quia illi dicunt, uerum est. Fere enim Lui hei, quae noui euangelistae cotra maiorum nostrorum ritus N sacrosanctas norum nu
dacioris plenissima. Dissileri no potes, uelis nolis agnosces,nihil hoc icra. tempore uenalius este quam sunt cvangelicae ueritatis praetextu oblitae
ac Ricatae,nequissimae,imprjssimaeq; nugae, impostur sycophantiae, re/helliones insidiae proditiones seditiones, homicidia & alia id genus insfinita seelera quibus proh dolor olim Germania carens, nunc repleta est. Putas ne hanc esse euangelica uitam Num eapropter Christus acer ham mortem pro nobis sustinuit. GAd illorum obieetii dico coelum & infernum non esse uias, sed man= i sesiones &receptacula eorum qui mortui sunt.Per hoc Purgatorium non Gemem cadit, Neq; nouum est pro defuncti sorare,sicut annos ante, M. c. Au Luther. gustinus docuit cuius mater Moniciauper terram sunebribus exequiis orare pro est honestata. Ambrosius in funere Theodosi j imperatoris, mille ante dinunctis annos oratione funebri planetas mortuom predicauit. Et Augustinus proprium tractatum scripsit de cura pro mortuis agenda. Ad hoc eccle sia non modo latinorum sed etiam graecorum qui semper peripicacissi mis ingeni js, summa doctrina uiguere breceptum usitatumq; morem istum approbauit.
Quod autem funebres illi planctus siue luctus perinde hoc tempoφ Ba buritare, ut olim sub Vigilantio H Ioviniano, sub apostata fidei Luthcro las Lume incent contempti ac neglem, & ciusce factionis homines propheticae mas sepulturaledictioni Hieremiae de asini sepultura extra portas Hierusalem se spon te sub Jciunt,Ipsi uiderint, quopacto respondere uelint Sc pollini. Seso ego in locis nonnullis quosdam tanta dementia captos , ut iam inorituri sese canibus & lupis,Diogenis Cynici more, exponi uoluerint, at V qne in
227쪽
D. IO AN. PAPRI cvn D. BALTA A s. DispvTArioque in testamentis ita constituerint.
Ti, Iam quod ad Thessal. autoritatem inducunt, hoc ita capiendum exisino tu iu stimo , quod nobili huic doctori gentium nulla culpa prorsus impin
gere licet. genda est Scribit is non esse contristandum pro mortuis, nem enim simpliciter uetat Iugere aut contristari,alioquin metropathiam negans,apa Maiis. M. thim philosopitis damnatam statueret sed ne luteamus ut hi qui reserat.Cor.is' rectionem mortuorum negant quales Saduciti fuerunt, eapropter subsiungit, sicuti caeteri qui spem non habent, cuiusmodi Saducaei, Sc quis dam Corinthiorum qui etia execrati fuerunt resurrectione ex mortuis. - Nos uero luctu mortuos proloqui, exemplo patriarchae Abrahae docemur, qui uxorem suam luctu est prosequutus Id quod Zc Iacob de uxore sua Rachel secisse legitur.Ioseph Sc eius Datres super defuncto Ia cob. Populus tirael stiper Mole mortuo dcc.In Euan clio insuper reperio lugentea Marias ires ad inulchrum Iesu. od si Lutherana impie res hac parte praestabit Capetr mori s planctum non facere, muliercolas illas Christo donatas inecesse erit aut erroris aut delicti damnare, neφG e. ulia que Ioannis discipuli culpa carebui, Nec Ioseph ab Arimathia, qui exce plum lyndone Christi colus monumeto in petram excisis immisit, φD Π- Vlla ciliatientiri habet siue laudem ex rumgelio meretur Necp uiri illi sancti ac retiolosi qui Stephanum non modo tumul ut uerum etiam Iachry=Mi est mi, luct- honestamini recte feciae creduntur. Prophanus autem poe eae G ta Ouic multo rectius. 1 Lutherana ista hastaries ait: Quis matrem, v i. nisi mentis inops, in Linere nati fiere uetat Id quod mater illa unici fili imith.io defuncti in Evangelio clare probat. Lustra historiam in actis de Dorca V Ii. de Mnuenies ut nec in Ioppe de uncta esset,illucq; Petrus uocatus cum Ibidem ueniret, reperit illam iam lotam ut sepeliretur, et quod candem omnes Acto s- ui duce flentes circumsteterunt. Inhumana res est nimiumq; barbarica, que tu seris et bestiis nonnihil commune habet Lutheranorum more non dolere de mortuo,nori planctum sed choream ducere, et quod abominabilius est, illos inhumatos, nibus uorandos prohcere, ut hoc Actum esse tota Germania nouit.Habes itaq; ut breui epilogo dicta recenseam quae de purgato' Feri barba tio illiusqt poena sentiam, H quantum ego detester mortuorum apud rim more. Lutheranos nullam esse curam. LV h De imaginibus Christi Sc sanctorum. c AP. 1πε
Liber D it A o v E diutius traheret disiputatio, incideratq; seromo de imaginibus Crucisiri, Mariae, aliorum* sanctorii & quibus in ecclesiis at* ali js locis inter catholicos uti consueuis Fabri ad. mus Ego perpetuitate longi se monis sitigatus, doctori Balthasaro ii Uersum meum aduersus Zuin tum a me diuulgatum legendii proposui ut Z 'gli ' ea de re quid uerum esset cognosceret at* ab errore tolicdarum imaginu desisteretata em propositum mihi erat cum Balthasaro disputare, ut a me ante in latis disputatum salptum lucrat insem rem aedilis. Ut aut
228쪽
Vt autem Christifideles de mea mete fide fiant certiores, Quod ad Ti tosta
imagines attinet illa mea scripta triplici in araumento uersantur. Primo de In agis scripturas inducam,quibus imaginum eueriores fraeti aduersus crucem nibus Tra Christi debacchati sunt, ac cunc has imagines damnariit. Secundo,ut ue ct Wβ- teri in testamento fuerint imagines ostendam. Tertio quamdiu Sc qui ' hus locis imagines in ecclesia Christi receptae usitataeo fuerint referam. Antequam aut ueniam ad primu scire est operspreciu inter Idola aut IN
simulachra imaginesep non paruit esse discrimen. Sine quo sane multi, IJψ:-, ct 'plices uariaeq; sicripturae, beneficia quibus imaginu expugnatores ad se ducendum miserum uulgus uti solent, refutari non facile possunt. Pris nes qd in. mum quando constat Idolum rasce unde & Idolothytum fluxit idem ter is distri esse quod simulachrum uidendum est quid nam sit Idolum, quae notio hδ nominis ex scriptura facile adparebit. Scripturas ita de hac re loquens i tes in medium uocare animo est mihi. Etenim deorum infinitam prope' pes Ini, modum multitudinem Romanis fuisse, prodidere ueteres. Et qd mihi nitus Issi.
non mediocriter rcferre uidetur, Crinitus ex historiographis ostendit, c.i .et lib. Romanos plus qua triginta milia deoru coluisse, Vnde templum Pan s inp. u. ilicon omnium deorum,quod hodie edes diuae Mariae dedicata Rome uisitur. Pantheon
Illis ergo dhs Idola passim erecta sunt, qui & di j dicebantur Pro Os Idola dii
quom habiti sunt, id quod ex xxxi. cap.libri Geneseos manifestum est, uocabano ubi sic scriptum inuenio: Rachel furata est idola patris sui,& qtis it Las my-ban: cur furatus es deos meos Iacob uero sic ait: apud quemcunq; insumeris deos tuos necetur coram fratribus nostris. Et sequitur: hsc discens ignorabat quod Rachel esset surata Idola.Et iterum: illa festinans abseondit Idola iubter strameta cameli et sedit desuper.Ecce quod Idos la dii & di i idola uocentur,etiam Iudaeorum scripta idem docent . Item Exod. xx. Ego sum dominus deus tuus, qui eduxi te de terra AEgypti, de domo seruitutis. Non habebis deos alienos coram me, non secies ti' bi sculptile ne* omnem similitudinem quae est in coelo desuper & quae in terra deorsum nec eorum quae sunt in aquis sub terra non adorabis ea ncc coles. Rursus Exod. xxxiiij. Deos conflatiles non iacies tibi. Ita uit.xix. Nolite conuerti ad Idola nec deos costatiles lacietis uobis. Hies remiae h. prophetae prophetarunt in Baal, R Idola secuti sunt. Psalm. ii j. Simulachra gentium argentum M aurum, opera manuum homisnum. Os habent ec non loquentur, oculos habent Sc non uidebunt, Manus habent Sc non palpabunt, pedes habent Sc non ambulabunt, non clamabunt in gutture suo. Sic Psal. cxxxii j. Sapien. xv.
Ita nostri Germani prope lacum quem Ammonius Acronium. Sos 'linus Pergantinii uocat in insula,cui Augia maior nomen est quendam uetustis ζ' deum Almannum coluerunt, cuius Idolum & ipse sub laclicis memorie in Augia. Maximiliano Caesere uidi. Qui sane ab inferiori parte foramen habuit, ore quoq; hianti formatus erat, ex quo proculdubio respos, oraculi loco per daemonem aliquem data sunt. Ab eo Almanno, Almaniam uo= sV ii cari non
229쪽
Impia consultatio Idolorum. D. Io AN. FABRI cvn.D. v ALTHAS. DISPUTAT Iocari non pauci: crediderunt, Et ab illo multa oppida uillaeq; nomen ae ceperunt 8c in hodiernum uso diem hiscnt,Ales ach, Almansdoris,& multa alia proxime sita loca. Nostri ita aut Idolum siue simulachrum abgoti adpellarunt quod a uero deo veroo dei cultu abduceret, quod qui colueriit in illud spem suam collocarunt neglecto uero ueri dei cultu.In idola eiusmodi popu Ius Israeliticus sspe sperabat,colebat illa leo ac uitam salute homnia sita illis credebat Quod Paulus ita esse ostendit ad Roma. i. capite: Di; centes se esse sapientes stulti facti sunt. Et mutauerunt gloriam incomta pii bilis des in similitudine imaginis corruptibilis hominis et uolucrum, dc quadrupedum 8c serpentum. propter quod tradidit illos deus in de
syderia cordis eorum,quia c5mutaucrunt ueritatem dei in mendacium H coluerunt et seruierunt creaturae potius a creatori qui est benediditas
in tacula saeculorum Amen. Idolis igitur gentes 8c qui e Iudoris idololatrae fuere, seruierunt.Et hanc seruitutem ad Romanos i. Paulus latriam
graece dixit. Hanc autem sit minus ille noster deus noluit tolerare. Ita enim legitur v. lib. Mos. cap. vi. Dominum deum tuum timebis, R illi soli sities, ac per nome illius iurabis,non ibitis post deos alienos N eodem lib. o. x. dominum deum tuum timebis 8c es soli seruies. Iudicum ii. Fecerunt Iseael malum in conspec 1 domini, Sc seruierunt Baalim, ac dimiserunt dominum deum patrum suorum, qui eduxerat eos de terra Agypti 5c secuti stat deos alienos deos populorum qui habitabant in circuitu co=rum N adorauerunt eos. Sic & Iud. iq.ac x. Ita Achab. iri Reg. p.xvi. semihi Baal, eum* adorauit. Et in matrimonium duxit filiam regis Si doniorum. Et populus Israesiticus, ut Pul. . mutauerunt gloriam susam in similitudinem uituli comedentis scenum, obliti sunt deum, qui saluauit eos.Et initiati sunt Beelphegor, 8c comederunt sacrificia mors tuorum Mimolauerunt filios suos,& filias suas daemoniis N effuderi sanguinem innocentem, sanguinem filiorum suorum & filiam suarum, quas sacrificauerunt sculptilibus Chanaan. Fiduciam porro habuisse in sculptiles deos ac simulachra Esais dicto liquet. cap. xl l . Cum dicit dominus: Ego dominus hoc in nomen mesum gloriam meam alteri non dabo,& laudem meam sculptilibus quae
prima fuerunt ecce uenerunt. Et sequitur: Confundantur confusione,
qui confidunt in sculptile, qui dicunt conflatili, vos di) nostri. De quo
Psal. cxiii. N cxxxii l. Nec uero hoc contenti populi, eo insaniae amentiae* sunt delapsi ut Idola, contra scriptum in Deutero. xviq. de futuris consuluerint, Sic Reg. ih. cap .xviij. Iezabel ad Idolii Baal habuit Prophetas cccs.Et Ochozias nisi angelus domini uenisset, Beelzebub deu Accharon con/sultum decreuerat. iii j.Reg. i. Quo circa queritur apud Hieremiam destis de sacerdotibus, quod ex se ipse sed ex Baal sutura praedicerent, ut aduersus Prophetas Samariae apud eundem cap. xxiii. Cum adoranoda non
230쪽
da non essent Idola prohibuit enim deus Exo. xx. dc xxiij. Deut. v. bis ches. v. 5c Luc. iiij.
Populus Israel,Moses cum in monte esset Exod. xxxij. uitulum con Idola nonssarunt aureum euinq; adorarunt, Ita Salomon adorauit Astertem Sio adoranda.
doniorum deum Chamos Moabitam Idolum, & Moloch Ammoni, idQJ0'δyriatarum Adorati quoq; sunt duo aurei uituli. iii j. Reg.xvii. de quo plura b a 'Ectiae q. hisuper idolis sacrificarunt contra praeceptum domini, EXOdi 3. Reg. u. xxij. Deut. xxxij. Ita liberos suos daemoniis obtulerunt ut stipra ostensum est ex Pial. G. Et Achan filium suum, iiii. Reg. xvi. Et Manassesae Amo. Omnia plena sunt de hoc sacrificio daemoniis et Idolis oblato, ε.Reg. D. utpote Eseiae i. Hiere. i. vii. rix. xliii j. Ezechielis xiiii. Danie. xiii j. Oseae xi. Paulus i. ad Corinth. vi'.&X.
ει omnibus his planum fieri existimo summum deum idcirco probi Idola rei huisse Idola deos sculptiles fictiles* quod posthabito se H neglecto ue deus pro. ro deo mortales his creetis idolis,dςmonum ludibrijs, spiritibus* ims hibuit.
mundis diuinos honores detulerunt, proinde talptura nullo discrimi ne Idola simulachra,daemonia deos alienos, dsmonesin e diuerso deos& Idola nominat Ideo Deut. xxxij. Prouocauerunt eum in dijs alienis, Sc in abominationibus ad iracundiam concitauerunt. Imolaucrunt daeo moniis, & non deo, diis quos ignorabant. Novi recentes. uenerunt, quos non coluerunt patres eorum. Dicit deinde scriptura sacra: Obtulere diis sculptilibus Csanaan, Psal. G.iiij.Reg.i.meminit scriptura Beel; zebub deu Acharon.Et i. Cor.x.Getes offeriit dsmon is, sal.xcv. Magnus dominus Sc laudabilis nimis, & terribilis super omnes deos. Quae si iusto examine expcndamus, plane inueniemus sculptiles con Cur status flatiles'; uitulos simulachra statuas a prohibita esse propterea quod in ac sin uia his delitescens cacodaemon,hominibus illuserit, locutu'; sit. 8c futura' praedixerit liberorum sanguinem expetiuerit,innocentes ad eius aras iu h bicippulari iusserit Que etsi e sacris literis manifesta fiant tamen etiam ex Va Valadis.lerio Maximo aperta sunt omnibus. Iram per prophetam lamentatur dominus aduersus illos quod reliquerunt deum fontem uiuum sibicla Hiere. a. foderunt cisternas putridas, cisternas qus non poterat continere aquas, contempto uero deo,ignota dςmonia. Q pentes uolucres, leones &c. Varia Ido Iouem,Martem,Saturnum,Hercule Ageriam, Floram Iunonem 5cc. '' pro magnis diis habuerunt ill os inuocarunt & uenerati sunt.
De quibus Laetiuitius Firmianus ita scribit:priuatim uero singuli po
puli. gentis aut urbis conditores, seu uiri sortitudine insignes erant, seu se inae castitate mirabiles, summa ueneratione coluerunt,ut Sosptus Isidem Mauri Iubam, Macedones Cinyrum,Poeni Vranum LM tini Faunum Sabini Sanctium, Romani Quirinum, Eodem utiq; mo odo, Athenae Minervam Samos Iunonem Paphos Venerem, mnos Vulcanum,Naxos Liberum, Apolline Delphi Sic per populos atq; regiones uaria sacra suscepta. sunt, dum grati homines esse in suos principes cupiunt.