장음표시 사용
41쪽
Maith. D. Occiderunt & lapidarunt,ia tandem etiam filium extra uineam eiecerae 8c occiderunt, ueluti malos male perdet, & uineam suam locabit aliis Matth. . agricolis Vel quomodo rex ille qui fecit nuptias filio suo tandem emi sit exercitus suos N pcrdidit homicidas ciuitatem quoq; illorum silccen M.t . homo ille nobilis qui abihi in regionem longinquam accipere si hi regnum qua aequitate iuste dicere potest inimicos meos illos,qui no/luerunt me regnare super se adducite huc, & interficite ante me. Sed Nn nullus est iustitiae locus,scd omnia ex absoluta necessitate euentut Βον Matth. . ne deus,quomodo prohcitur inutilis smius in tenebras exteriores, ubi Lucae. ι'. erit fletus & stridor dentiu Et quando uenerit filius hominis in maiestat Mo te sua, ornnes angeli cum eo, Zc sedebit super sedem maiestatis suae. qua quaeso uel ratione uel aequitate dicet his, qui a sinistris erunt: disceν dite a me maledicti in ignem aeternu qui paratus est diabolo, 8c angelis eius. Esurivi enim & non dedistis misi manducare, Sitivi Sc non dedi'stis mihi potu Hospes eram et non collegistis me, Nudus 8c no oper
istis me, Infirmus 8c in carcere cram Sc non uisitastis me. Tunc respondebunt ei & ips dicentes: Domine quando te uidimus estirientem, aut sitientem aut sospitem aut nudum aut infirmum aut in carcere, & non
ministrauimus tibi Tunc respondebit illis dicens: Amen dico uobis, iam diu non fecistis uni de minimis his, nec mihi fecistis. Et ibunt hi in supplicium aeternum, iusti aute in uitam aeternam. Est itaq; ex Eumogelio sole clarius non ex absoluta necessitate, sed propter peccata,& ad tempus N in aeternum aviij H damnari hominem. Id quod etiam in
pluribus locis docuit Paulus, tum ex ueteri, tum nouo Testamento. i.Corin.io Sic cnim Corinthiis ueterum commemorans actus,non in pluribus inquit, eoru beneplacitum est deo, nam prostrati sunt in deserto. Haec auNuine. 26 tem in figura facta iunt nobis ut non simus concupiscentes malorum sicut& illi concupierunt nem Idololatrae esticiamini sicut quida ex ipsis, quemadmodum scriptu est sedit populus manducare & bibere, M suo E Od- 3 rexerunt ludere ne* fornicemur sicut quidam ex ipsis fornicati sunt, Sc ceciderunt una die uiginti tria milia, neq; tentemus Christum, sicut qui
Nume. u. dam eorum tentaverunt & a s Pentibus perierunt neq; murmurave ritis sicut quidam murmuraumant et perierunt ab exterminatore. Haec Iudith.f. autem omnia in figura contingebant illis, scripta deniq; sunt ad correptionem nostram in quos fines saeculorum deuenerat. Ecce ut ab ex
Qx plo patrum debeat euitari malum. LYquod idem PaulusApostolusi. Cor. u. indigne manducantibus, e tertio rcdiens coelo tradidit, quod acce pit a domino ac dixit: Probet tapsum homo. N sic de pane illo edat Nde calice bibat. Qui enim manducat 8c bibit indisne iudicium sibi mari ducat & bibit non diiudicans corpus domini, ideo inter uos inquit, multi infirmi & imbecilles , R dormiunt multi . Quod si nosmetipsos
diiudicaremus,non utiq; iudicaremur, dum iudicamur autem, a domi no corripimur,ut non cum hoc mundo damnemur. Ex his ergo cuneti
Christi fideles,&qui pie student ac uolunt Euangelium in ueritate insterpretari
42쪽
terpretari, manifeste uidebunt, impium & contra Euangelium Christi errore 3c dogma peruersum esse, ex absoluta necessitate euenire omnia. Ex propria consessione filiorum Israel manifestum fit,absoluν tam necessitatem non fuisse illis causam peccati.
li R V Μ quid quod adeo Lutherus cum asseclis suis, tam pertis
naciter docet, absolutam necessitatem etiam peccatorum esse
causam Cu tamen hi qui aliquando peccauerunt quales erans filii lirael totam culpam in s ipsos reiecerint.Cum enim fili j Iacob,& fra Gene. s. tres Ioseph aduersa paterentur in Agypto dixerunt adinvicem: merito haec patimur,quia peccauimus in fratrem nostrum, uidentes angustias animae illius dum deprecareξ nos et non audiuimus. Idcirco uenit super nos ista tribulatio.E quibus unus Ruben ait: nunquid non dixi vobis: nolite peccare in puerum, Zc non audistis me,et sanguis eius exquiritur: Et filii Israel. cum uiderent plagas, Sc mortes plurimorum a s,Penii= Nume. 11.hus ignitis imminere sibi clamare coeperunt: peccauimus, quia loquuti sumus contra dominum. Et in Masphat sub Samuele clamauerunt l.Regu.γ. etiam filii Israel at dixerunt: tibi peccauimus domine. Cumq; traditi essent in manus Silare, in manus Philistinorum, ac regis Moab, cla= 1.Re..is. mauerunt ad dominum H dixerunt: peccauimus quia dereliquimus dominu & serisiuimus Baalim 8c Ataroth. Tale quid clamant iterum fili iEsa a nIsrael sub E dra dicentes: Nos ipsi peccauimus. Sic es sub tempore tuo Iudith γ.ctim cum Olophernes obsedit Betuliam, factus est fletus dc ululatus
magnus in Ecclesia ab omnibus, & per multas horas, una voce. Ipsis deniq; regina Hester cum oraret imminente necessitate, peccaui' Hester. q. mus inquit in conspectu tuo 8c idcirco tradidisti nos in manus inimi coram nostrorum, coluimuS enim deos eorum, Iustus es domine. Et nunc non susticit quod durissima nos opprimunt seruitute, sed robur manuum suarum idolorum potentiae deputantes, uolunt tua mutare promissa, H delere haereditatem tuam, Sc claudere ora laudantium te, atque extinguere gloriam templi & altaris tui ut aperiant ora gentium, Sc laudent idolorum sortitudinem, & predicent carnalcm regem in sempiternum. Ne tradas domine sceptrum tuum his qui non sunt, ne rideant ad ruinam nostram, sed conuerte consilium corum super cos, R eum qui in nos coepit Laeuire, disperde. Itidem facit ipse David in Psalmis dicens: peccauimus cum patribus nostris, iniuste egimus, im P Um. io pietatem fecimus. Sic in Hieremia: Cognouimus domine impietates Hiere. Hi nostras , iniquitates patrum nostrorum, quia peccauimus tibi. Ne des nos in opprobrium propter nomen tuum, neque facias nobis contumeliam . Solia gloriae tuae recordare ne irritum facias foedus
tuum nobiscum, Nunquid sitiat in sculptilibus gentium qui pluant, aut coeli possunt dare imbres Nonne tu es, domine deus nosteriquem expectamus, tu enim fecisti omnia haec. Et in Baruch: pec
43쪽
n in s i c uimu nte dominum deum nostrum. In Daniele uero sic legitur: Bis Diius , u dictus es domin deus patrum nostroru, 8c laudabile N gloriosum
nomen tuum in saxula quia iustus es in omnibus quae fecisti nobis, Scorasse A. uniuersa opera tua uera,&uiae tuae redita,& omnia iudicia tua vera. Ius ariam de dicia enim uera fecisti iuxta omnia quae induxisti super nos,& super ciui ς*Q intern patrum nostrorum Hierusalem, quia in ueritate 5c in i dicio induxisti omnia haec propter peccata nostra. Peccauimus enim Scinique egimus recedentes a te, 8c deliquimus in omnibus, & praecepta tua non audiuimus nec obseruauimus, nec fecimus sicut praeceperas nobis ut bene nobis esset.Omnia ergo quae induxisti super nos,& uniuerysa quae secisti nobis in uero iudicio fecisti. Zc tradidisti nos in manibus inimicorum nostroru iniquorum 8c Pessimoru praeuaricatoruo & reagi iniusto Sc pes smo ultra omnem terram. Et in eodem Daniele: peccamnies. uimus iniquitatem fecimus impie egimus, et recessimus et declinavimusa mandatis tuis ac iudiciis. No obediuimus seruis tuis Prophetis qui loquuti sunt in nomine tuo regibus nostris, principibus nostris, patribus nostris omnim populo terrae. Tibi dne iustitia, nobis autem confusio
faciei, sicut est hodie uiro Iuda,ia habitatoribus Hierusalem & omni Israel his qui prope sunt, & his qui procul in uniuersis terris, ad quas
eiecisti eos propter iniquitates eorum in quibus peccauerunt in te domine. Nobis c5susio faciei regibus nostris principibus nostris,et patribus nostris,qui peccauerunt.Tibi aute domino deo nostro misericordia Scpropiciatio quia recessinus a te,& n5 audiuimus uocem diat, ut ambu3 Iaremus in lege esus, quam posuit nobis per seruos suos Prophetas, Scomnis Israel praeuaricati sunt legem tuam,& declinauerunt,ne audirent uocem tuam stillauit super nos maledictio & detestatio quae scripta est in libro Mosi serui des quia peccauimus es.Et statuit sermoes suos quos loquutus est super nos & super reges nostros,ia sup principes nostros, VcVt iudicauerunt nos, ut superinduceret in nos magnum malum, quale nunqua fuit,sub omni coelo secundum quod factum est in Hierusale. sicut scriptum est in lege Mosi. Omne malum hoc uenit super nos, Scnon rogauimus faciem tuam domine deus noster, ut reuerteremur ab iniquitatibus nostris & cogitaremus ueritate tuam. Et vigilauit domi nus super maliciam Sc adduxit eam super nos Iustus dominus deus noster in omnibus operibus suis quae fecit non enim audiuimus uoce eius.
Ex his iam quis posthac dubitabit absolutam necessitatem nullum Austum penitus habuisse locu: Propterea diuus Aurelius Augustinus ait: Illud
de inoma ecclesiastica praedicatione dcfinitu est Omnem animam esse rationalem,tione uer. liberi arbitrim Sc uoluntatis esse quo ci certamen aduersus diabolii Schi lib. uni angelos cius, contrarias in uirtutes ex eo quod peccatis eam illi onerare ς0 U η' Giddant.Nos uero si recite cosulteq; uiuamus ab huiuscemodi labe nos exuere conemur. Unde et coseques est intelligere, no nos necessitati esse subiectos,ut omino etia si noluimus,uel bona uesi nata agere cogamur.
44쪽
Si enim nostri arbitrii sumus, impugnare nos fortasse possunt aliquae uirtutes ad peccatum aliae iuuare ad salutenet. Non enim necesssitate cogimur uel recte agere uel male. Si ex absoluta necessitate eueniunt omnia, frustra toties orauit Christus,& frustra prsceptum dedit,ut Oremus.
ust i sτ vs dominus & saltiator noster non modo nobis αν emplum orandi dedit sed & ut oremus prς cepit. Oravit autem in deserto. Astendit et abiit in montem ut oraret.Et cum solust orabat. Imo in oratione pernoctims erat. Oravit pro Petro ut n6 deficeret fides eius. Rogauit pro discipulis. Positis deni* gerubus ora'hat in monte oliveti. Rogauit & pro inimicis in cruce pendens ac dixit: Pater dimitte illis , quia nesciunt, quid faciunt. Et in diebus carnis suae inquit Apostolus, preces & supplicationes ad eu qui posset illu saluum
facere a morte cum clamore ualido & lachrymis offerens exauditus est, pro sua reuerentia. Coepit ita Iesus facere o docere exemptu dcdit nobis ut quemadmodum ipse fecit orando, ita & nos faciamus. Quod si ex absoluta necessitate eueniunt omnia nectile est ut omnes Christi ora tiones predicemus fuisse uanas inanes 8c castas. Sed non sic imprj: non sc quod is qui mediator N aduocatus est noster. N qui pro nobis interpellat,non fuerit exauditus pro sua reuerentia.Praecepit is ab hoc exemplo,ut orarent Apostoli, Sic enim ad Apostolos ait. cum ipse esset oraturus ad patrem: Orate ne intretis in tentationem,& iterum: surgite de orate. Caeterum in alio loco dicit: Vigilate omni tempore orantes, ut digni habeamini fugere omnia ista quae uentura sinat. Et cum esset in ' quodam loco orans ut cessauit dixit unus ex dis sputis eius ad eum: Domine doce nos orare sicut docuit Ioannes ditapulos suos & ait illis: Cuoratis dicite: Pater sanctificetur nonae tuum panem nostrum' quotidia num da nobis hodie,& dimitte nobis peccata nostra, siquidem & nos dimittimus omni dcbenti nobis,et ne nos inducas in tentationem.Ne solum orare docuit sed N modum orandi dedit dicens: Cum oratis nocritis sicut hypocritae, qui amant in Synagogis N in angulis platearum stantes orare,ut uideantur ab hominibus. Amen dico uobis receperunt mercedem sitam. Tu autem cum oraueris intra in cubiculum tuum, Zc clauso ostio ora patrem tuum in abscondito, Zc pater tuus qui uidet in abscondito reddet tibi.Orantes aut nolite multu loqui sicut Ethnici sa=out putant enim qdr in multiloquio sito exaudiatur.Ostendit deni Q loci orandi. Nam cu introisset in templit,coepit cincere uenderes,& cmen tes in teplo M mensas nummularioru & cathedras uendentiu colubra euertit Sc n5 sinebat ut quisqua transferret uas p teptu et docebat dices eis: n5ne scriptu est Quia domus mea domus oratiois uocabit. Ad liscomnia docet 5c dicit: Orate pro persequetibus calumniantibus uos. Orate ut non fiat fuga ucstra in hieme, uidere,vigilate.& orate, nescitis
mini quado tempus st.Sicut homo,qui peregre prosectus reliquit dos inum suam,
45쪽
mum suam et dedit se uis suis potestatem cuius cy operis et ianitori princepit ut uigilet. Vigilate ergo, iactatis enim quando dominus domus
ueniet, o an media nocte an gallicantu an mane, ne orna uenerit insueniat uos dormientes. Quod autem uobis dico omnibus dico uigila te. Et oportet seinper orare, & nunquam deficere.Si itaq; orationibus
impetrari nihil poterit, quomodo ergo iterum praecepit & promisit dominus, licens:petite & dabitur uobis, petite, oc accipietis, Zc quod cumcis petieritis patrem in nomine meo, dabit uobis, dabit bona pes. tentibus se, & dabit spiritum bonum petentibus Imo quodcum uolueritis petetis. Nam quicum petit,accipit, & qui quaerit inuenit,
ac pulsanti aperietur. Quis autem ex uobis, patrem petit panem, nuta'
quid lapidem dabit illic aut piscem nunquid pro pisce se pentem dabit
illi aut si petierit ouum nunquid porriget illi Scorpionem Si ergo uos, cum sitis mali nostis bona data dare niris uestris, quanto magis pater uester cocleius dabit spiritum bonum petentibus is Haec omnia pror sus pedibus conculcanda forent,si praeualeret,quod impij λuiunt, λεsoluta necessias. Si ex absoluta necessitate ueniunt omnia, uanum Sc frustra torium erat,quod orarunt 8c praecepta de orando dederunt Apostoli ac sanisti dei homines. CAPUT ππ.vgMAnno Duri Christus exemplo nobis est, ut oremus, ne
d 8c Apostoli nobis,ut itidem faciamus eXemplo sunt. Quippe dominus Iesus Apostolos post resurrectionem soras eduxit
in Bethaniam,& eleuatis manibus suis benedixit eis.Et laetum est dum benediceret illis recessὶt ab eis, & serebatur in coclum .Et ipsi adorantes regressi sunt in Hierusalem cum gaudio magno,& erant semper in tem' 'plo, laudantes 5c benedicentes deum. Et Apostolorum Acta testanν tur quod Petrus N Ioannes ascendebant in templum ad horam ora tionis nonam. Et iam cum statuissent duos, Ioseph qui uocabatur Bars sabas qui cognominatus est iustus,& Matthiam, orantes dixerunt:Tu domine, qui corda nosti omnium, ostende quem elegeris ex his duo bus unum accipere locum ministem huius,5c Apostolatus de quo praeuaricatus est Iudas ut abiret in locum suum.Et dederunt sortes, &sors cecidit super Matthiam, qui & annumeratus est cum undecim Apostolis. Caeterum quum orassent dicentes nunc domine respice in minas eorum 8c da seruis tuis cum omni fiducia loqui uerbum tuum, in
eo quod manum tuam extendas ad sanitates & signa, Sc prodigia fieri per nomen sanisti filii tui Iesii. Et cum orassent motus est locus, in quo erant congregati & repleti sunt omnes spiritu sancto, Sc loquebantur uerbum dei cum fiducia. Et quo fidelius possent instare orationi Sc mi, nisterio uerbi, qui sua nomina Christo dederant. septem elegere dia conos. Ecce quomodo primi qui coeperunt predicare Christum, to ii orationibus dediti erant Sicut Sc prius memini Caeterum non frustra scriptura docet quomodo Petrus Sc Ioannes ascendebant in templum
46쪽
co NTRA ERROREM D' AB soLUTA NEeEL templκm ad horam orationis nonam. Et ijdem Petrus & Ioannes, uenientes in Samariam oraverunt pro ipsis ut acciperent spiritu sanctu. Porro Petrus cum esset in Ioppe ascendit in stiperiora domus ut oraret circa horam flactam. Et ad Ananiam dominus ait: surge & uade in uiscum, qui uocatur rectus, & quaere in domo Iudae, Saulum,nomine Tarsensem ecce enim orat. Pro Petro autem cum ille seruaretur in carycere oratio fiebat sine intermissione ab ecclesia ad deum. Erant quidem
in Ecclesia quae erat Antiochiae. Prophetae & doctores:in quibus Bar nabas & Simon qui uocabatur Niger, R Lucius Cyrenensis Sc Masnahen,qui erat Herodis tetrarchae collactaneus,& Saulus. Ministranti
bus autem illis domino et ieiunantibus dirit illis spiritus sanctus: Segregate mihi Saulum et Barnabam in opus ad quod assumpsi eos. Tunc ieiunantes,& orantes, imponentes eis manus dimiserunt illos. Coele rum cum constituis at per singulas Ecclesias Paulus 8c Bamabas pressbyteros,& oras it cum ieiunationibus commendauerunt eos domi φno .Paulus quoq; discessurus a fratribus, positis genibus orauit cum omnibus his.EtLucas expletis diebus inquit profecti ibamus deducentibus nos omnibus, cum uxoribus & fili js usq; soras ciuitatem & poli; tis genibus in littore orauimus. Sed N de Cornelio Centurione cohors cis quae dicitur Italica, iptura docet cum oraret hora nona in domo, Didit angelum dei introeuntem ad se & dicentem sibi: Corneli. At illexntuens eum, timore correptus dixit: Quis es domine Dixit autem illi: Orationes tuae & eleemosynae tuae ascenderunt in memoriam in constspectu dei. De Stephano quid dicam Eiecerunt eum extra ciuitatem, Zc lapidabant eum inuocantem Sc dicentem: Domine Iesu suscipe spi ritum meum. Positis autem genibus clamauit uoce magna dicens: Do
mine ne statuas illis hoc peccatum quia nesciunt quid inciunt & cum hoc dixisset obdormiuit in domino. Ex quibus omnibus uidere & intelligere datur, nihil reccptius extitisse Apostolis quam quod essent in
oratione allidui, non ignorantes apud deum non parum ualere itisto' rum deprecationes assiduas. Quod si nihil eorum preces Maluerunt, Dustra ergo persciterabant in orationibus. Mirum quod orat latro, de quo nihil unquam boni auditum fuerat, & dicit Domine memento mei cum ueneris in regnum tuum. Simon ille Magus audiens Petrum ad se dicentem: pecunia tua tecum sit in perditionem, quoniam donum
dei existimasti pecunia possideri, non est tibi pars, neque sors, in febmone isto. Cor enim tuum non est rectum coram deo, Poenitentiam
ita P age ab hac nequicia tua, in felle enim amaritudinis N obligatio ne iniquitatis, uideo te esse. Respondit at* dixit: precemini pro me ad dominum ut nihil ueniat super me horum, quae dixistis. Ecce ut etiam Simon Magus hanc tenuerit sententiam, preces Apostoloρrum sibi profuturas. Mira igitur res est, quod soli Lutherani putant, precibus 8c precationibus ad deum nos nihil obtinere posse,quoniam omnia ex absoluta 5c ineuitabili necessitate eueniant,& interim uolunt
47쪽
, Timo t. esse Paulini, in quos solos no solum peruenerit Pauli sed et des spiritus. i. Timo.3. Cum tamen Sc ipse Paulus uoluerit uiros in omni loco orare, & do x.Thess/.ς cuerit quod quae uere uidua sit,instare debeat orationibus et quemadσmodii predicauit Christus oportere seraper orare, Ita enim scribit ipse& dicit:semper gaudete sine intermissione orate in omnibus gratias agite. Haec est enim uoluntas dei in Christo Iesu, in omnibus uobis. Quidi Thrio. uQd N ipse docui Sanctificari creaturam per uerbum des et oratione Iaeobi. i. Eimulta id genus licet in Paulo uidere, quibus totus ad hoc tendit ut oremus.Et hoc est quod Iacobus in Canonica scribit: Si quis uestrum indiget sapientia postulet a deo qui dat omnibus amuenter,dc non inuproperat & dabitur es: Postulet aut in fide nihil haesitans. qui enim hini. Ioan. . stat similis est fluctui maris,qui a uento mouetur 5c circumsertur, Non ergo existimet homo ille qae accipiet aliquid a diao. Ioannes aut in Casnonica sita sic scribit: Charissimi si cor nostru nos reprehenderit, nos fisducia habemus ad deii. Et quicquid petierimus,accipiemus ab eo quo niam mandata eius custodimus,& ea quae sunt placita cora eo facimus. Si ex absoluta necessitate eueniunt omnia. sunt seustra Sc sit; Peruacanea quae legutur in Paulo Petro,ac aliis aliorse Aposstolorum Epistolis salutationes, precationes, dc alia id genus
Romae i. QN VzViτ,&inusis habet Apostolus Paulus salutare sin, tres, eis* precari bonum. Sic etiam Romanos in fide conis mare uolens optat his gratiam et pacem a deo patre Sc domi no nostro Iesu Christo. Eisdem uoebis salutat ecclesiam dei quae erat: c. i Corinthi. itidem at ηsdem uerbis salutat fratres ecclesiarum Galatiae. Gihi Ephesiis autem scribere uolens ait: Paulus Apostolus Iesu Christi per Epties. i. uoluntatem dei omnibus sanctis qui sunt Ephesi et fidelibus omnibus,
in Christo Iesu gratia uobis 8c pax a deo patre nostro, & dno Iesu Chricbibi sto.Eisdem uerbis Macedones,Philippenses salutat, sanctis 5c fideli, i.Thesi, i. bus in Colossis scribens,& optat Sc dicit: Gratia uobis 8c pax a deo pasi Thessis i tre nostro. In prima quam scripsit ad Thessalonicenses epistola, dixit: Gratia uobis N pax, a deo. In secunda uero: gratia uobis 8c pax a deo Timo k- patre nostro et domino Iesu Christo. Timotheo uero dilecto filio tuo in fide bene cupiens in haec uerba seribit: Gratia et misericordia Sc pax avium. i. deo patre Sc Christo Iesu diro nostro. Necp Titu hac sancta salutatioe fraudare aut carere uoluit. Sic enim ad eunde Titum exorditur Epistolam Paulus seruus des Apostolus autem Iesu Christi: Tito dilecto filio secundum comunem fidem gratia Sc pax a deo patre et Christo Iesu sal vatore nostro. Philemoni scribens Paulus inquit uinctus Christi Iesu et Philemo, 3 Timotheus frater. Philemoni dilecto adiutori nostro. 8c Appiae sororicharistinas, & Archippo comilitoni nostro, Sc ecclesis, quae in domo tua est gratia uobis 8c pax a deo patre nostro,& domino Iesu Christo.
Ecce ut crebro,& frequentissimae Paulus optauerit Datribus diuersarii ecclesiarii,gratiam misericordiam,pace,a deo patre,& dno nostro Iesu. Christo.
48쪽
Christo. Iam si ex absoluta necessitate contingunt omnia quare ergo Mquomodo Paulus cui reuelata sunt secreta Dei qui ct tot misteria uidit& audiuit etiam quae homini Ioqui non liceat optat et cupit quod asse3
qui nemo poterat & quomodo Iacobus dei Sc domini nostri Iesu Christi seruus potuit optare duodecim tribubus salutem Petrus autem apostolus Iesu Christi quo uel qua ratione scribit in haec uerba: Petrus apo I 0b stolus electis aduenis dispersionis Ponti Galatis Cappadociae Asis N ' Bithiniae gratia uobis N pax multiplicetur. Et in altera sua Canonica: gratia uobis & pax adimpleatur in cognitione dei,& Christi Iesu domini nostri.Ioannes autem sit uobis,inquit,cum gratia misericordia pax a
Deo patre,& a Christo Iesu filio patris in ueritate et charitate. omodo insuper Iudas apostolus Iesu Christi seruus, frater aute Iacobi dicit: Ioana misericordia uobis N pax & charitas adimpleatur Si quod optatur, Iudaei quod spiritus ingemitat pro quo interpellat, adimpleri non potuit noque potest, nonne totum hoc frustra se petitur & tentatur, siquidem impedit hoc totum absoluta necessitas Et quid dicam: Non solum in primo limine & prima facie epistolarum consueuerunt Apostoli bona precari fratribus gratiam quidem misericordiam, pacem, & alia id ge
nus bona sed Sc earundem epistolaru finem facere uolentes similia prescantur bona. Posteaquam enim Apostolus secerat suo nomine salutari
Priscam & Aquilam, Epenetum, Iuniam, Mariam, Andronicum Iu' nam Ampliatum, Urbanum, Stachyn, Apellem, Herodionem,Tri phenam 8c Triphosam Persidem Rufina,Asyneritum,Phlegontem,
Hermen Patrobam,Herman, Philologum,& Iuliam ac reliquos,sub' inde coepit optare ac dicere, M ualedicere hisce aut ad eandem sententi am uerbis: Deus pacis conterat Satanam sub pedibus usociter nostris.
Gratia domini nostri Iesu Christi uobii cum. Et postremo quadam mentis uehementia subdit Sc dicit: Gratia domini nostri Iesu Christi cum omnibus uobis, Amen. Pari modo cum uellet primam ad Corinthi os claudere epistola sic ait: Gratia domini nostri Iesii Christi uobiscum. Charitas mea cu omnibus uobis in Christo Iesu, Amen. Et secundam ad Corinthios finiens epistolam inquit: Gratia domini nostri Iesu Christi Sc charitas des & commemoratio sancti spiritus sit cum omnibus uobis Amen. Galatis optat in lisc uerba:Gratia domini nostri Iesu Chri uitim cum spiritu uestro fratres Amen. Ephesiis autem,pax inquit sta Ephe. ulla tribus 8c charitas in fide a deo patre nostro,& domino Iesu Christo gratia cum omnibus qui diligunt dominum nostrum Iesum Christum in incorruptione, Amen. Ad Philippenses: Gratia domini. nostri Iesi Christi cum spiritu uestro, Amen. Eicdem uerbis ualedicit Colossensi bus . Thessalonicensibus. Timotheo uero breuioribus uerbis ualediscit, Ait enim ille gratia tecum, Ame . Dominus Iesus Christus cum spiri Titi ultitutuo gratia uobis cum Amen. Tito: Gratia dei cum omnibus uobis,
Amen. Philemoni: Gratia domini nostri Iesu Christi cum spiritu ueν-stro Amen. Sic 5c Hebraeis: Gratia cum omnibus uobis, Amen. Ne
49쪽
diuus Apostolus Petrus hoc ualedicendi ossicio caret, primam enim Canonicam claudit his uerbis: Gratia uobis omnibus qui estis in Chrissto Iesu, Amen. Ioannes autem bene uolens eleelae dominae scribit: gratia tecum Amen. Et ad siniorem Gaium charissimum pax tibi inquit. Datur ita* ex his quae iam recensita sunt sine ulla & ulteriori cunetacisone uidere iid frustra esse in ecclesia quod quotidie proximo precamur bona pacem quidem, faustum de secticem annum, diem bonum . noctem scilicem, longaeua tempora, mentem simam in corpore sano. Et quod sacerdos ad populum se uertens, optat & dicit: Dominus uobisscum aut,pax domini sit semper uobiscum Choruscν respodet: Et cum spiritu tuo siue etiam Amen. Itidem quod optauit Paulus, Timotheo bona precans,& dicit: N cum spiritu tuo.Neq; in ecclesia frustra remansit Hebraicum Amen, cum etiam hoc Pauli temporibus in usu fuerit. Sic enim precatur Romanis: Deus pacis sit cum omnibus uobis, Amen. Et gratiam optans ac pacem imo quaeque bona sere in omnibus epistolis addidit, Amen.Et quid dicam ultimum uerbum quo clauditur Apocalypsis et scriptura biblica est: Gratia domini nostri Iesu Christi cum o
mnibus uobis,Amen. Neque recens natum in ecclesiam irrepsit, hoc
Amen. Quod Apostolus in ea, quae est ad Corinthios prima epistola tradere dc commonstrare uidetur dicens: Si benedixeris spiritu, quis stipplet locum idiotae qu5 dicet Amen, super tuam benedictioncm Iam uero si ex absoluta necessitate eueniunt omnia, ut false N superstiatiose docuere ac docent Vis hiis N Lutherus non est, quod posthac ex Cicerone amici suis amicis nuncient aut dicant, Salutem plurimam. Quod si uotis illorum et ad stomachu nihil uel parum satisfecerit Maracus Tullius Cicero,audiant apostolorum ex primo Hierosolymitano
Concilio epistolam quam dederant Paulo Barnabae, Iudae qui cogno' minatus est Barsabas Sc Silae, deferendam fratribus Antiochiae Syriae 8c Cilitiae. Scripserimi autem Sc salutem precantur his uerbis: Apostoli 8c seniores fratres his qui sunt Antiochiae N Syriae, & Ciliciae fratribus ex gentibus Salutem. Ecce quid Apostoli fecerint, optant N precantur salutem Datribus, Soli nostrorum temporum durs ceruicis N per fis
frontis homines nemini salutem precandam putant, & contentiose do'
cent.Displicet & illis totum id quod Paulus quod Petrus 8c quod alii precati sunt Apostoli domini, gratiam uid licet, pacem & misericordi/am a deo patre,& domino nostro Iesu Christo. Stat itam ecclesia firma
super petram cui etiam portae inferorum prsualere non poterunt. Puto nunc neminem tam impium M tam caeci iudim uel este uel sore qui, si uesit aperire si risus n6 ex tempore deprehendet impium et damnabile dogma esse, quod Martinus Lutherus tam impudenter inutiviri Mpertinaciter docuit, utputa ex absoluta necessitate euenire omnia. At
ne quisquam stispicetur nos Lusterum iniuste grauare alieno odio, eco ce uerba illius placuit subsaibere. Verba.
50쪽
Verba Martini Lutheri ex libro assertionum, & articulo tri
NVili est in manu sua quippiam cogitare mali, aut boni, sed omnia ut Vi ephi articulus Constantiae damnatus recte docet de necessitate absoluta eveniunt. Quod & poeta uoluit quando dixit: Certa stant omnia lege. Et Christus Matthaei sexto: solium arboris non cadit in terram sine uoluntate patris uestri qui in coelis est 6c capilli capitis uestri omnes numerati sunt.Et Elatas xli.eis insiuitat dicens: Bene quoque aut male si potestis facite.Hsc ille. i habet aures audiendi, audiat quibus ualidis limis rhetorices coloribus petiuadere, & imperiose docere coeperit Martinus Lutherus quippe absolutam necessitatem recte probari,propterea quod etiam Viglephus Constantiae damnatus illud ideatq; recte docuerit. Caeterum homo poe omnia poclicus haereticum aDticulum haeretici Viglephi per poetam probat. Tandem post haereticata damnatam V lephi haeresim item post poetam uenit illi in mentem etiam uelle falsitate cum Christo roborare & sulcire ac postremo loco, post Viglephum post poetam N ipsum Christum , Eitiam citat ne de sint illi miscellanea &Babylonis confusio. Confutationes obiectioum 5c argumentorum qias ab impiis aduersiariis pro introducenda absoluta necesssitate falso &sine
tandamento introducuntur. cAP. X v I I.
Ain sorte Lutheranus aliquis expectat ut Lumeri diluamus obieeta,et quibus is nititur argumentis uincamus. Dicunt Vigleuisis locum ad hoc & pro tua opinione idoneum esse Pauli cicentis: Cui uult Deus miseretur,& quem uult indurat. Dicas ita mihi tu Lutherane quisquis fueris: Quid adhuc quaerituri Voluntati enim Rom. eius quis resistit O homo tu quis es qui respodeas deo Nunquid dicit inmetum ei qui se finxit quare me sic fecisti An non habet potestatem figulus luti, ex eadem massa facere aliud quidem uas in honorem, aliud
Mero in contumeliani Et non est uolentis, necis currentis, sed miserentis Des. Et caro aduersatur spiritui spiritus carni haec enim inuicem sibi ad/ GaI. ruersantur,ut non quae uultis illa faciatis .Hanc authoritatem ad prsdemnationem pertinere non ignoro, At illa non sic intelligere oportet qua si per praedestinationem oporteat facere, Deum esse causam peccati si e nim Deus author praedestinationis est, & operum nostrorum, ipse est Inflantia. costitutor, iam punit prsdemnata peccata,& punit quod sic euitari non Poterat, Peccatum autem non a praedestinatione dirigitur, sed a delin mente comittitur, quoniam peccatum in uoluntate transgressoris est. Non enim aliter prsdestinauit qui condidit,nisi ut secundum propriam uoluntatem homo uiuere posset. Quare scriptura sic habet: Haec dicit dominus si uolueritis N audieritis me qus bona sunt terrs edetis. Si autem nolueritis ne I audieritis me gladius uos comedet. Os enim domini locutum est haec. Et iterum haec dicit dominus: Quia uos recessistis a me,& ego recedam a uobis,ia tradam uos Assyrijson depredationem.