Opuscula quaedam reverendiss. in Christo Patris ac Domini D. Ioannis Fabri episcopi Viennensis, & c. quorum catalogus in proxima habetur pagina

621쪽

nec non parentum meorum institutione accepi, Sabbatum ueluti diem Dominicum solita reuerentia obseruabo , nec me impedient pristinae uestrae traditiones ac retractationes illae quas circumfertis neque in atris quo ab communis Ecclesiae decreto uel latum unguem, quantum ui res meae ferent. discedam. In posterum quoq3 tuas ac praeceptoris tui

theri doctrinas morte praesenti peius timebo. Quid tu hic Luthere Nunquid arbitraris hoc salubre emplastrum ad illius hominis uulnera, M ε ' quae inter Hierosolymam ac Hiericho acceperat uturum fuisse De uaria ac inconstanti Lutheri doctrina. cap. vi.

Uamobrem populus ad timorem dei ac ad poenitentiam pro=εs ra I uocari quantum potest, dcber,nec non securum hoc ac audax

uiuendi institutum ab eis caueatur. D. io AN. FABRI. Si ita sensisses ac docuisses mi inere per id Pist ' temporis cum Lipsiae cum O. Echio disputaueras nunquam tanta ho=k'est' mirisi clades in Germania facta fuisset. Scis em hanc disputatione ob id

omniti maxime instituta, ut ibi de timore dei, poenitentia,s isin bonis

operibus conuenirentur Quid tu uero ibi Metum des et contritionem Geras, uel attritionem non respuisti,ucrumetiam exterminasti e Republica tua

haeretica. Nunc autem tanta est rerum uicissitudo b inconstantiae tuae specimen praebuisti cum ad nos a Babylonica tua captiuitate ueluti Sinon ille Troianus peruenisti. In ore multorum est te legione Sathanorum obsessum esse,ut quotidie uel in singulos dies quilibet noui aliquid sibi cofingat. Hinc fit, ut scripta tua male cos arta dita epent istie ei rαiris. Econtra alii fatentur, quod illa atra auis, quam tibi ante aliquot annos Llechtenbergius scapulis adpinxit, ita te diuersum trahat,adeo, ut quid scribas,ac mediteris, ne ipse quidem sentias. Mea uero sententia uideris esse memoria nulla ingenio hebeti, ac animo procliui ad iurgia ac rixas. Quidquid enim scribis, obliuione profunda captus, in posterum non meministi, adeo ut mihi tam evanidae memoriae neque lectae, neque scriptae, neque pictae usquam in mentem uenerit, aut uenire possit. An non cius prouerbi j, quod scire te maxime retulit, meministi, Menda cem oportet esse memorem ' Profecto enim, ut uerum fatear, nullus Iis Dber ex tuis extat, uel maxima diligentia ab hinc annis decem conscriptus quem n5 ipse sicut et Oecolampadius ad puluere ui concrema

tum esse uelis.Quo tandem res responde mi Luthere,euentura est cum aperte contra Euangelium opiniones tuae sint,cum Omnes ueteres sque

ac nouos autores despicatos habeas,& quod maximum est,cum contra iuratos tuos comprsdones, Tuuinglium, Oecolampadium. Capito nem ac alios eiusdem notae homines ingentes irae tibi sunt Quanquam Tuuin ius de te scripserit neminem unquam tam uerum Christi mili

iem a mulus annis exulisse,qui idem in rem Christianitatis praestitisset.

Ille

622쪽

Ille autem rursus tibi capitaliter insensus est, appellasti enim tu quo eum uentosum nebulonem. Hic ne boni uiri, Euangelii nostri fruetiis

est qui uos inuicem exulceratos reddit,ac tumultus conuitia periurationes tantum operatur Haec ne fides uestra quam unicam habere uultis

Haec ne Christiana charitas quam in triuiis passim iactatis Ego me Hercle nihil hic Christiano, uel ne Ethnico quidem homine dignum reporto. Nullus tamen Tragoediarum uestrarum finis adparet, imo magis magis* turpiter uos datis cum illa uestra inconstantia ac leuitate histrio nica ac scurrili. Mirum mihi me Hercle mi Luthere uidetur, Q populus in Saxonia adeo aberrauit ut quid credat certo ne at. Si tame pressius mecum repeto iacile id exputare positim nempe in procliui id esse, cum haeresium autor in errore uersetur, ut Sc discipuli hallucinentur. Perin de enim tibi continuit ac illis qui aurestes sectantur capreas usim eo emaliquando ascendunt, ut tuto se non amplius recipere pollini. L U T H ER v s. Propterca Paulus seribit ad Rom.iri. Per legem ueni mus in cognitionem peccatorum. Peccata autem agnoscere, nihil aliud est. l uera poenitentia. Ad haec opus est ac utile, ut concionis pars ctiam de fide aliquid habeat ita ut quilibet doleat ac peccatorum suorum poenitentiam agat, credat, ac fidat in deum, nec sibi peccata suis meritis, sed Claristi uoluntate remitti speret.Cum uero penitus ac exterrita con' scientia pacem sipem ac gaudiu perceperit audiens sibi peccata per Christum non propriis meritis remitti per fidem eorum deo iustificabitur. I o. FABRi. O Js sint gratiae, i iterum in uiam redieris, prius enim hoc di stum semper de ueteri lege Sc alio ucrius, quam in hanc partem y qm 3 per abstraxisti, negare hoc aut tergiversari hic etiamsi rumparis non potes. De metu Dei populo praedicando. c A P. VI I.

Ebent quoq; populum diligenter & accurate admonere, vis a fides stare non possit sine principali ac uera poenitentia, pauore coram deo quemadmodum scriptum est,c.x.Pselmo,& Ecclesiastici primo Principium sapientiae est timor Domini. Esaias etia cap .ult.quem aspicit dias u timens ac poenitens coh Haec omnia saespitis repeti debent,ne homines falsam sibi persuasionem inducant ac re' bitrentur se credere cu nihil minus iaciant. Hi is bene cohaeret, ut ostenρ datur, , tantum in fide esse possint illi, qui ueram poenitetiam habeant. Caeterum quod fides sine hins sit tantum picturata, Vera enim fides in deo spem& gaudium adsert. Vbi enim timor ac poenitentia non est, nunquam gaudium 8c spes esse potest quemadmodu Christus ait Matthsi xi. Pauperibus Euangelium praedicabitur.Primariae autem nostrae fidei portiones haec duae poenitentia ac fides, per quas consequimur peccatorum remissionem ac iustificationem apud deum, Ambae enim in no

bis crescere ac augeri debciat. D. IOAN. FABRI. In primis maxima me tenet admiratio cur in rem tecius

praesentem adducas Ecclesiasticum,cum tamen hunc librum ueluti apo=

Bb in cryphu

623쪽

Discipulii heri.

cryphum e Republica tua iamdiidum eiecisti, quamuis ab Ecclesa siti,

rit approbatus. Cum uero nunc melioris sententiae sis, ac recipias hunc librum ueluti locupletem,quia principio de timore Domini loquitur, aequum est certe, ut eiusdem caput decimumquintum quoq; approbes de libero arbitrio ac in alijs compluribus locis scriptura non ita pro tuo arbitratu traducas. Nunc uero quaeso dic mihi, nunquid omnes dei ac Ecclesiae traditiones aliorsum spectarunt in ad dei cultum ac timorem, Cum Deus Opt. Max. per Mostia ac alios eundem timorem ubiq; I corum adduxerit ac docuerit. Nam Deuteronomη quarto, uniue sum populum conuocauit dicens,deum esse timendum. Multa praeterea in Bibi is reperiuntur, ad dei tantum timorem spectantia. Id aetatis enim quam rcs prospere successerint omnibus uel mediocriter in hi js libris uersatis fatis super constat. Hoc adparet ex Hcbam quae noluit iuxta Pharaonis imperata timens deum infantes Israeliticos perimere. Sic quoq; in Thobia Simone Iob ac aliqs. Ita etiam Dauid ac filius situs Salomon concludunt,quod principium sit sapientiae timor domini. Hoc enim praeceptum mansit iam inde ab aetate Adam ac Abel, ad tempora Ioannis N Christi atq; adco usin huc, donec per te sublatum fuit apud nos quoq;.Tu enim cum libertate ac carnali spiritu ac peruersis quidem tuo iudicio in lucem protulisti absconditam christianam ac sentiam lis bertatem Tu inquam adultcrina nota affecisti Paulum hoc est, iterum induisti spiritum seruitutis cu timore quasi ille sic Timotheu instituisset. Hinc populares homines in timorem dei obiecerunt, cum lumen aspectus nostri extinctum, ac lampades euersae sunt ardentes. Quod te se cisse inficias ire non potes proinde Hi crusalem Hierusalcm conuertere ad dominum deum tuum. De bonis operibus quς Luthcrus despexit qui* rusticos scriptis suis tumultuosis contra principes ad prs=

I Ertia pars Christianae uitae est bona operari, utpote cata esse, 'irroxii num diligere, eum adiuuare, non mentiri, non sa Ilere,

x inon surari non occidere non uindictae cupidum esse,no ri propria ut ulcisci Scc. Propterea altera uice semper φ Decalogus praeceptorum Domini doceri debet,in quo omnia bona opera comprehendum

tur.

D. I O A M. FABRI. Si te eo loci uenire contingeret, ubi doctrinae tuae non talum pudorem,sed omnem bonam conscientiam corruperunt, ac diceres Christianae uitae bonam particulam esse opera bona, quid te re' spons adcepturum credis Mea sententia nihil aliud a quod fidem uniscam ac solam fissi cere illi meae assectae crederent. Sat est enim ficum tantum uiridem, nec uero fructus ferre.Praeterea dicerent illi tui LXXII. discipuli te docuisse, unumquodq; bonum opus esse peccatum morta' thac nunquid illos in Monasticum habitum reducere uelles,iterum cocullam

624쪽

Ollam induens, te interrogabunt. Nolumus, procul dubio inquient, inutilis est em nobis contrarius est operibus nostris, & impropcrat nobis peccata legis. alid tibi fiet rogo Si hoc ausis illi certe tui Epicures Porci Epica de grege porci pedibus ac calcis te instillarent. Si quo* apud illos uel

uerbii de castitate faceres absiq; dubio caput tibi in Nicolaitarii conuen si bulis baticulis id est eorum schola colaphis ac fustibus tuber redderent, te enim retiri, de qMAE

non ita scripsisse ut res sese ipse habet constanter affirmarent . Scripsis h 3pq -

.sii aut , nullam duodecimum annum egressam, castam esse posse. Tu maritis commolitores allegasti quoq; tu unicui* duas sorores in matrimonium dedisti. Nec dissimile hiis est, ψ tot uirginum deo sacratarum

domicili js uastitatem ac interitum attulisti. Si enim haec omnia, ut certe facis, coram in re praesente setore tuo existente, de quo saepius mentio νnem honorificam fecisti recineres ac reuocares,non mihi fit ambiguum,

quin ille te nisi bene dedolatum, formisim petitum, non dimis iurus sit. Venio ad Anabaptistas hominum genus perniciostim. Quid illos tibi

exprobraturos arbitraris eorum cauillationibus nesarris instructos Niν

Mil aliud certe u hoc, Animo praesenti coetita, & expende tergiversitor

nequissime, cur nunc uindictae cupidus este ac ulcisci uetas, cu tamen li' bri tui nihil aliud redoleant, i iras minas uindictas, ac conuitia.Si enim haec demerentur bona pars imo pene totum pcrderent reliquum adcoHbio tantum ex conuitris amarulentis ac iocis procacibus constat egreφgri illi tui labores. Quid aliud inquient crepat iste liber quem post con' ventuin Noribergen. esludisti, ci in principes non ferendas iniurias Scribis enim, Non opus est oculis, uel asinus hoc iacile perspiccret, u LMbo Gon illi caecutiant ac stupidi sint Turpe N ABrdum est Q Caeser, & Rom. iri pri' Imperiss principes ita aperte nugas agant. At longe turpius illud est. 'r'

quod uno eodemque tempore contraria edidia publicant . Ad haec Deus ut istis mihi constat noluit rem me habere cum prudentibus, uerum in latis est, me a Germanicis best is occisi mihi non aliter huic αν de destinatum, ac si me lupi ac siluestres apri dilaniarent. Item postre morogo omnes ueros Christi fideles, ut ipsi mea causis Deum orent. Ut nos a talibus miseris exoculatis principibus, quibus nos haud dubie ipse in furore ac ira punivit. liberet, ac mi illas faciat, Imo ne aduersiis. Turcas moueamus, aut auxilium prςstemus, cum ipse Turca decies se pientior ac melior sit nostris principibus. Quid enim talibus fatuis ad uersiis Turcam seccedere possct ex benignitate diuina, cum nemo ma'stis tentet ac despiciat Deum, quam illi Porro in libro, quem de ru sticis scripsisti haec sent: Distri stus pladius uobis seper ceruice pcndet, attamen uos arbitramini, ita sellae sortiter insidere, ut facile deiici non possitis. Quandoquidem enim uos huius irae Dei causae existitis, non dubito, quin ab hac immunes sitis futuri. Signa in coelo, ac miramola in terris portendunt uestrum interitum ac perniciem . Ego enim uobis dictum esse uesim boni domini, quod Deus ita uelit, ne de' beamus aut uelimus diutius uestram Tyrannidem ferre, ac deuorare.

625쪽

Vos equidem mutari in aliam sententiam opus est, uos inquam uerbo diuino locum dare oportet. Quod si haec omnia non essicient praesen' tes rustici ab alijs certe non omittetur etiamsi omnes illi a uobis ad internitionem usq; fundantur,non tamen fusi sitiat. Deus enim alios in uos excitabit uult enim uos perire, et certe perietis. Non sunt isti rustici chas xi Domini, qui uobis contracti fiant. Deus ipse uobis contrarius est. uult enim inuisere tyrannide. Demum in alio libro, que contra rusticos seripsisti tibi plane dissentis.Nolo inquis principibus uetando esse quo minus rusticos puniant fundantq; cum se prius benignos obtulerint de bono et squo Etiamsi Euangeliu non serunt, suo iure tamen hoc faccre possunt, Quonia rustici non amplius pro Euangelio pugnant,sed aper' te insidi, perfidi, periuri, no dicito audientes,scditiosi, latrones sicari j,ac

non timcntes deum esse coepcrunt.Item alibi in eodem libro ta* prin, cipes confidenter impressione in cos facere debent ac cum bona ac consulta contaciatia fundere occidere dum quis in se mouere potest: praeiuν dicium enim est rusticos esse malis conscientiis ac rem Perperam Serere. Quicun* uero e rusticorii illorum numero ob hanc causam fusus sue; rit corpore atq; anima in perpetuum diabolicae peccati obnoxius eri . Principes uero bona conscientia, ac bono iure saccre possunt. Ilcm tam imirabilis temporis nunc status est ut principes csde ac sanguinis effusis

ρ . Afuis One aeternam salutem emereri possint,atq; adeo longe facilius si atri precibus ac orationibus suis. Quamobrem dilecti domini audite, hic proν pugnate auxilium prsstate, miseremini, miseriae populum coesim puta'

estinam quilibet qui potis est feriat. Si in hac pugna oppetieris, bene tibi

erit secticiorem interitum nunquam consequi poteris. Ecce Luthcre, haec atq; alia, quae temporis spatio exclusus, adducere nolui: haec in quam sunt quae tibi in illa tua uisitatione in os obiici possunt. Haec tibi paupercs uiduae ac miseri pupilli occisorii rusticorti exprobrare r. s. queant,tu enim eos ad internitionem scinditus duxisti illi nouissimo die

in extremo iudicio te caedis ac eorum miseri interitus arcesciat. Nuquid arbitraris sanguinem Abel super te non uociseraturum LvTHERus. Iubete eos ad eam rem bona operari, ut non tam incommodum proximi,quam V deus ita praec it cedant, Placent enim

deo bona opera, sed ita illi minus faciant, non displiceant, ut Micheae sexto scriptum est O homo ostendam tibi quae bona sunt,& quae deus

a te requirit nempe facere iustitiam quitati studere proximo bene uel le Nin timore coram deo ambulare. Primum praeceptum Dei docet eum timere, Deus enim minatur illis, qui eum non timent.Deus etiam docet sibi credere in eum confidere, Pollicetur enim timentibus se, boni ne facere ob eam rem, in bona sperent de eo sibi euentura. Esaias emscribit. cui astipulatur Paulus i. Corinth. a. Quod nullus oculus uidit, neq; auris audiuit, necti ullius cor cogitauit, Q deus eos destitu i qui eum amant. Secundum praeceptum docet, ne abutamur nomine diui no hoc est,bene nomen domini usurpare,cum inuocare in omnibus aduersis,

626쪽

uersis, spiritalibus uel carnalibus quemadmodum ipsemet praecepit in

Psalmo xlix Inuoca me in tempore necessitatum, ego eripiam te, tu autem laudabis me.In eodem Psalmo dicit dominus hoc esse rectum sero uitium, quo sibi seruire possimus, si eum invocemus, ac oremus, ut nos

adiuuet. ac ob id sibi gratias Sc laudes dicamus ob sua beneficia. Mihi enim dicit dominus,tu debes me laudare.Item qui gratias offer laudat me,l ego uia sim, Sc ostendam illi laclicitatem dei.

D. io AN. FABRi. Si ita prius docuisses,mi Luthere,corporis atque animi uiribus tecum sedisse me persuasium habeas uelim. Si enim abutus Ecclesiasticos ac sacerdotes tantum attigisses, acerrimum opinionis tuae ε pugnatore me instassem.Cum primu uero coepisti a veritate omniuueterum ac Christianarum traditionum recedere, scilicet oppugnare Ecclesiae mysteria quae sacramenta adpellamus,matrimonium conspurcare,neminem quenquam Sanctorum ab as cense dominico esse in re Iis, asserere atque alias huiusmodi notae haereses sexcentas prius sopitas, excitare, ac nouas pro libidine tua confingere pro eo ac Christianum hominem par est, grauatim tuli:quin aduersius te pro side Catholica in posterum omnes animi neruos extendam quod me adhuc fecisse nemi ni obicurum esse arbitror.Tu inquam iampridem prsdicasti, bona opera esse nihili perniciosa ac peccata mortalia.Iam uero ediuerso nec quicquam audaculis illis tuis inculcare per aequa Sc iniqua adniteris. Docstrinae enim tuae non usiq; eo aridis illis alliis cepis ac cucurbitis in Apunto ditaniles sunt ,&c. De ueris Christianis precibus,quas Lutherus pro

loc in loco Parochi etiam debent populum adhortari ad prol es, est enim huius legis adimpletio, orare, hoc est Deumi pro auxilio in omnibus aduersis implorare. Debent etiam plebein informare, ut intelligant, quid, quomodo, 8c quatenus orandum sit.

io A M. FABRI. En iterum ad arcam reuerteris, non enim te clam

est quod tu precationes eodem ordine habuisti, ac si Ethnicae impreca'tiones ac dirae essent, ca ratione scilicet ductus, omnia fieri oportere, Proinde nullis precibus ac inuocationibus caueri posse. H as bencco 'haeret opinio alleclarum tuam, qui ob eam rem preces ab eorum Respublica excluserunt, quod Christus sernes exorasset omnia, quasi uero hominibus pro eorum sidule deum inuocare non liceat, ala causa ora'tiones preces,ac piae rogationes e Germanico coelo sublatς sunt,& cum puluere quidem, ut Plautus est. Tuipse enim, ut ingenue fatear, si quis modo candor animi tui reliquus est, cogeris, Nam cons bentia omnia splendidum hoc tuum facinus constricitum esse uides,Pauci enim mulatis ab hinc annis tuis perniciosissimis institutionibus edocti, uel unamat alteram orationem Dominicam deo obtulere.Cum ena psuasionis

Catholicae

627쪽

Fiat.6 Catholicae gratia Ergoram ad disputandum cum Oecolampadio uira u uir cuius domo certe exiguus splendet ignis, ut Grscorum prouerbium habet)uenissem, nullus sui ordinis unquam uel hiscere uisius est ad oransdum.Ecquid uero hoc cum Euangelio quod uestrum esse uultis tantu, consentiat uestrum sit iudicium.Sed de hac re paucis diebus te per libelatum huic rei destinatum certiorem reddam. LvTRE Rus. In primis debent concionatores docere, qmodo deus ut oremus prsceperit, Nam quemadmodu peccatum capitale est, occi dere ita nihil adeo precibus petere ac orare.

I o A N. FABRI. Ita me Deus amet maximam occidendi ansam prae

huisti prsteril Φ omnibus pene sceleribus senestram aperueris,necp eti/amsi ullum pudorem tanta temeritas tibi reliqui sedit inficiari potes. Omnia quaecun* huc usque contra fidem orthodoxam docuisti uel si ipsisti. etiamnum cum infectum reddere nescimus squo animo ferre uellemus si tu tantum districtu in ovile Christi classem in vaginam reν condere uelles, nunquam tamen desistes nisi denuo sanguis super talos LMberi tuos effluet.Ita enim si ripsisti ad Germanicum tuum Abel ' ex inuidiapy reg hse principiu sumpta fit,neq; aliter, i ex inuidia finiri poste,nusquam posse meliore loco sere rem, si cum in sanguine ad genua ustu ambulos bimus.Forsitan haec dccerpsisti ex Euangelio Mattho de colapho, pal3tio ac mille passibus,&c.

LVTHER Vs. Quo magis eria petemus, tanto magis dabit. De Magydalena enim sic dixit Lucs m: Propterea multa sibi remittuntur, v multa credidit ac sperauit. io AN. FABRI. Eo loci scripturam adulteratam reddidisti prius emtu tua barbara transsatione ita reddidisti. Propterea multa sibi remittuntur peccata,multum enim amauit.

LvTHERus. Quamobrem plebant,ut uocant, sic informare deber, ut ad preces fidem spectare intelligant,cp deus nos exaudire uelit, ut Iascobus dicit, cap.i.Orat in fide, Sc non ambiguus est. I o A N. FABRI. Deo omnipotenti sint gratiae, 0, tandem aliquan3i, pr 9. do Iacobi Epistola desiit esse straminea uerum aurea,ac ex chalybe conρ οῦ sata esse coepit.Prius enim scripsisti eam esse nullius preem ac momenti, F ' M ut tuis uerbis utar stramineam adpellasti.Quandoquidem uero eam sic abiecisti, ac aperte contra Pauli doctrina facere affirmasti, mirum 8cme Hercle mirum uidetur,cur eam nunc pro testimonio adducas. Pro inde caetera quom quade consession unctione ac aliis bonis operibus ceu multis ab hinc annis, iam inde ab Apostolorum patrumq; noo Debb.ς stror um memoria obis uatum fuit)saibit, missa facere uesis oro.

De seruandis diebus festis,quanquam hia non inscripturis comprehenduntur. c AP . M

Ercum prsceptum iubet dies festos sancti andos quanquam cus externas illas seriationes non prsceperit, Quemadmodu

628쪽

Iudeis, ne illis diebus quicquam manuali opcra exercemus,nihilominus tamen obseruandi sunt et hia dies ut audiamus uerbii dei,ac populus statum conueniendi tempus habeat.1 o A N. FABRi. Tertium hoc praeceptu ambigue interptaris, uel ex risil. 1o ueteri uci nouo Testamento.Si em ad uetus resere dies Solis tibi in hos rologii more remouendus est ac suspendendus Sabbatu enim Iudsoru P M shoc die celebratur. Sin uero ad nouu spectare uis testimonio Euangelisi rhi. scripturae fidem nobis sacere debes. Quod si probare nescies, cantile nam ex Lumeri schola .ptulisti. Quicquid enim non aperte ac expresse in Evangelio habetur multis in locis, ueluti humanum, confictilium,ac inutile existimas ac ludificaris. uomodo igitur diem festum hunc consstitues scripturae tibicinibus non suffultus in synagoga enim uel phrontisterio tuo scripturas tantopere flagitant. QMamobrem negare no Postes perinde ac de baptisino puerorii, qui iam inde a mille annis ac sta' te Apostolorum sere usurpatus fuit quin eadem lege R dies Solis san'ctificandus est. Uerum non tantii hic dies ac si scriptis inautoratus esset, sed per usitata ordinatione obseruandus est neo ullis modis antiquari ac transimitti debet. Postremo reipse nunc coperis primas tuas traditiones paru fructuosis, ob idq; sero quide statu Resp.collapsum redinte' prare das operam.Prius em in sditis per te libellis consuluisti ut a prandio in diebus festis ato adeo in sacrosancto illi Christianorum Sabbato

laboribus .pphanis operam locare debeamus. Vt uero per seruos ac ancillas conductitias nuncium tibi remitti intellexisti. paulatim ad Ecclesiasticam obseruatione iterum oculum acanimum adiecisti: ita enim studiis diuersis existis,ut mcrito anceps ac uarius Lycurgus adpellari possis. De imrbaLutheri disputatione ad populia. CAP. NI. LV On opus est, subtilius apud populum disserere de meritis, an hoc deus propter opera nostra det. FABRI. Multis ut credam nominibus inducor nullum librum magis argutum ac Sophisticum abhinc centum annis in luce prodiisse,

ci hunc quem aduersus Zuuin tum dedisti.Plures enim sellacis ac strophae neq; in Elenchis Aristotelicis, neq; usquam alibi in Petro Hispa

no,Bricot Tartareto ac Marsilio continentur.Tu uero es ille, qui pri'mum rude uulgus argutis dissertionibus induxisti. Satis super nobis suissent duo libri Sancti Augustini, quibus fidem ac bona opera, nec

non remissione peccatorum ac merita nobis proponit. Nam quicquid

semel chartis illeuisti conti nuo quod N ex usu tuo fuit populo spe

istandum praebuisti. Quilibet enim temulentus in circo conclusit cum sui similibus, ubinam ac in quo gurgustio ac taberna uellent inter pocula Evangelium tuum eructare. Tu uero in pergula clanculum ausscultasti ac ueluti hiena uocem composuisti, simulac uultum ne Lutheo rus esse agnoscereris,maximo hinc uoluptate coepisti,q, nulla amplius

metio ne* de Cypriano, nem Chrysostom. Nazianzeno Hilario Hierony.Gregorio,Ambrosio oc Augustino fieret,sed de unico Luthero,

quasi

629쪽

quasi ille nobis seribendo restituisset rem ac eius Euangelicis traditionishus si di js placet Christi anae fidei rationes niterentur. Falleris mi Luthere extra iocum, diuersum enim nobis contigit ex tua peruersis lima do et ira. Quid enim Iseceris ac promoueris, sole meridiano nunc clarius

uidere poteris,canticum enim illud D.Mariae uerum est: Deposuit poν tentes de sede, & exaltavit humiles. Imo ille dispersit superbos mente cordis sui. Tu enim principio ueluti alter Goliath Phili Mus cum serrea

hasta in arenam descendisti; omnibus qui non tecum facerent, mortem intentans, Ego uero instar Dauidis fundarius progrediens, impegi tibi lapidem in perfrictam tuam frontem, ut pronus in terram caderes,at' adeo te proprio gladio iugulo, hoc est, tua doctrina mendacem te red do, ut illud Mattho etiam impleretur: Ex sermone tuo iustificaberis, atq; etiam condemnaberis. De periculosa Lutheri disputatione in bona opera. c A PI IL

Raeter haec omnia uociferantur quidam. bona opera nihil moreri apud deum adeo ut longe satius suisset ut homines ad hona operanda compcllerentur, i ut acres illae dissertiones obseruarentur. Verum enim est, P deus propter promisionem sitam magis Q propter opera nostra benigne nobis iacit: Opera tamen bona, sicuti deus praecepit sic fieri opus est. io. FABRI. Semper ita mi Luthere animatus sui, sed Issebius tuus Spirae in menes loquid scripsit, cum ita publice in concione sensissem. Omnia enim in unicam fidem bonus ille uir ponebat. Cum enim ego Euangelium de D. Magdalena ad amorem ac bonorum operum rationem interpretatus fuissem perperam sentire me existimauit. Nunc uero comperio,cp ego quidem tuo iudicio non ab causa decidi, uerum litem ac rem ipsam de qua disceptamus obtinui. Ad te uenio Luthere, si tu inprimis argutas illas disputationes missas fecisses,quas ut alu a te sic edos

isti omittant Sero nunc quidem caue Scis enim cum Catharino Lato mo acali is disputando nui si exputare potuisti, quod nunc tua uoluntate coactus,ut ille ait,agnoscis ac liberaliter fateris, nutas plebecularuν dis ac inepta eo erroris uenisset. Nemo enim homo e tuis extendit am

plius brachia sua cum Mose, tundit pecuis cum publicano, aut clamat ad Christum propitiatorem, ueluti latro in cruce, non deni* supplex ad genua prouoluitur,ucluti Stephanus ac Paulus atq* innumeri: sed ita sibi persuasit instinetii tuo quodlibet bonum opus esse peccatu mortale.Te uero esus mali caput esse multis rationibus probare possem nisi breuitati simul ac meae modestiae studerem.Intcrim tamen a te hoc siim=ma animi mei solicitudine colendo aduelis ea considerare Pauli uerba. Epistola ad Rom.cap .iri. ad quod commentatus fueris, si tu id tempo/ .ris aeque ac nunc scripsisses esse tam bonum iustum, ac honestum populum, ut astipulor ego quos , in centum annis nil opus suisset alius tuis posterioribus scriptis. Atqui temerarius Monachus eras , audaciolus.

perinde

630쪽

perinde ac si uinu in te non bene deferbuisset quod biberas.Plus aequo turpiter te dedisti, liceat enim mihi comparare te urso,qui Iuctatur tamdiu, dum cathenam disrumpit, tandem sine delectu in omnes praecipitis ore sertur. De peruersa iuuentutis educatione ac temeritate ex Lu=theri impiis primum orta. CAP. π II i.

Vuentus nullo unquam tempore magis audax fuit, u nunci sicuti omnibus planum est: neque audit parentes, neq; honorem eis habet. Hinc absq; dubio multae plagae bella,seditiones

ac alia mala in orbe terrarum orta sunt. I o A N. FABRI. Hoc tam uere loquutus es, ac si angelus e cosis niens dixisset. Quis uero eius rci alius est fons praeter te I u enim magister eius improbitatis ac inobedientiae extitisti. Proinde illi tui discipuli studuerunt,ut etiam magistrum' superarent aut me Hercle aequarent. Consydera sedes mi Luthere, quid a principio gesseris, cp tumultuo'sus ac usuti Cataphractus cum aequali tuo Hultcno impressionem se ceris. id enim primum aliud in Dialogis uestris, a uirus, conuitia, pestes, ac sesquipedalia uerba iactastis Hic uester exercitus claris susti hus furcis obarmatus crat, tanquam Iudaei in horto cum capto Chri sto illuderent. Tum Monachi sunt in exilium acti, uirgines deo sacrae,inatrimonia inuolucro turpiter stupratae sunt, ac nos denique sacrifici miseris modis accepti suimus. Insigne enim nostrae religionis rasuram arbitror crinibus obduci iussisti, perinde ac si piaculare esset, sic incede re ac Iacerdotalem habitum penitus abolerLSed age mi Luthere, qusre ex maioribus nostris ac ipso Euangelio nunquid tam ridicule turpiter, obscoene, ac malitiose a stum fuerit nobis,cum primum Euangelium doceri ac plantari coeperit. Proculdubio longe aliter reperies,ipse enim per te scis inconstantem illam tuam doctrinam nullius emolumenti esse. Proinde in uiam redi, ac deum Opti Max. suppliciter ora, ut tibi haee

omnia condonet. De quarto praecepto, parentes,seniores,ac presbyteros esse honorandos. c AP. π mi.

D hoc praeceptum etiam spectat, ut maiores natu ueneremur, ac prcsbyteros, qui nobis dci uerbum docendo in alunt. Istiem ueri uerbi diuini ministri sunt et per illos ut Paulus scri hit prima ad Timoth .v. consequimur intellectum sacrae scripturae. Se niores, qui bene nobis patrocinantur, duplici honore assiciendi sunt: praecipue uero,qui sese offerunt in uerbo ac doctrina.

Hii non solum ad docendum ac praedicandum. uerumetiam ad dispensandum Sacramenta,aliasq; res sacras praesecti ac constituti sitiit. Cohors uero tua inanis neminem presbyterum honorandum censet, Ce nisi eum