장음표시 사용
111쪽
A eum, de vivant. In eo enim q)iod quaerunt dominum, vivere incipiunt im .aaron quaesierint in ,& idcirco novixerint, statim succendetur ut ignis domus Ioseph quam
p p Hieroboam, qui de tribu Ephraim, de de domo Ioseph ruit,decem tribus sentire debemus, lappellabam Israel,& ex maiori populi parie no- HEB. men pristinum postidebat , sorte comburatur ut i
gnis donaucioseph, 5 da fuit,vocat tam ludis, & deuorabit no sit qui
Possidebant Hierusalean qui extiguat Betuel. Qui erat temptu Dei. Cunio. io conuertitis in absyn- cetasuriit doniusto li,de- thium iudicium, iu-uorabit atq; e5ium brabcb stitiam in terra relinde qua superius dixi: Nolue riuitis facientem Arquirete Bethcit. An ne H' Gni, S: Orionem,
extinguaticum a regibus suis γ ν
fuerit incensa. Pro Bethel in conuerientem in I xx legitur domus istae'. - mane tenebras, de die sum magis i verbii interpre- in nocte mutantem. tantibas, ut succedente rege Qui vocat aquas ma- Hieroboam, bd cuncti, dein- ris,&efludit eas supereep, in im io Dominus
hm,quae appellabitur Israel. D me est eius. usu bine est ignis qui succeditui si Vastitatem super uer sedet Nini lammat do robustu,& depopuIamum Ioseph, ut consumatur tionem M. Bethel de quo alibi dicitiari. - 'iste in iam ne irmi Um, Q Et quia crebro domum Ioseph propter Hieroboam,quia stirpe Diuid populu Dei
Α εα, separauit,&vaccas fecit aureis in Dan& in Bethel, & dixit, non inuri in David, neq; b re δων ιn f Iopersonamhxtetico tu retulimus: qui sermone composito, decora atq; formosi,de ut ita dicam, aurea simulacra iii xeriant, de adorant opera manuum sumam,&Vticuit irae sub vaccarum specie sibi imaginem repromittunt, dicitur B ad M. aurate cominum; in . eum qui dixit: Ego i, is ris,. Q it . Ut postquam ambula ierint in eo.& inuenerint veritat cm,tunc incipiant vivere, qui prius mortui eram.Et nisi hoc secerint, diaboli comburentur ardoribus nullusq, poterit inueniti de principibus eoru qui S ipsi haeretico igni succensi sunt qui possit vorante cuncta flammam rei inguere, & praecipuE Bethel, quae salsum sibi domus Dei nomen assumit
Multum in hoc loco ab Hebraica veritate editio vulgata discordat, sicut absciue commonitione nostra ex his i proposuimus, priades statim lector intelligit. itaq; exponamus primu iuxta Plebraeos, 5 posteaqii id ii bis videatur in translatione I xx.Christo ii meruimus pa- dcte dicamus. Domus Ioseph, i.e domus Ephraim, aς perhoe regia de Bethel: siue sicut I xx. transtulerum do, nus' Israel: i. e. & reges 5 populi & cultores A idola, parit cria clientur,qui iniquo iudicio Deum ad iracundia pro- iocauerunt. Et conuerterunt dulcedinem iudicii in δε- synthia amaritudinem:q genus est herbe amaris nax:assu mentes ini aintaieni, S iustitia relinquentes. Quae sit .a ista
iustitia equens versus ostedit. attentem ruti Orto
s. ἀ De quo si is radixerat .formam montes,s cream inis, in an
ι ei ma cre/ter qui HebraicEe nret dicitur , 5: 1 Symmacho S I eodotione verticiar: quem vulgo booteni vocant: quodq; quinar Orioria, qui Hebrai - . . si dicitur ' Symmachus absolute stellas, Theodotio interpretatus est vos enim: Hebraeus a. quinos in scrip .ceu turis sanctis erudiuit, ς' a interpretari putant splendorem. 5 significare generaliter astra fulgentia. Quando.a. audimus κιλ ωσ Oriona non debemus sequi fabulas
poetarum, idicula ac Porientosa mendacia: quibus iatri. c lumini amare conantur,& mercedem stupri interi dera collocare : dicentes Arei ιrmis,ptuni DrynGI; Triti t. a malumq; ora circuus uera oriona: Maiiare
Hebraea nomina , quae apud eos aliter appellantiar, voca- Cbulis fabularum gentilium in linguam nostram esse translata.um no possumus intelliger est dicitur, nisi per ea v cabula d usu didicimus 3c errore combibimus.Vnde S in regii volumine En Q Hebraeum, Graeci Titano transtulo i tertia nrant,' apud ethnico celeber SE p r. rima Libula est ex qua in laudes deo: u scribunt
domus Iosi b, ω iuorci cuius motuTrinacria eam, seno Iaia extin- e5tiemiscat. stea. Deus cread om Israel. toro tum qui facit Arcturum facii in excelso radicitam. & Orionem, ni,ctein i i diε. o iustitiam in terra H Si diem in noctem ccmutat,
is mane et mbram mcr uiarum sapore,instar medici iis, o dum nocte comene- nalis cucurbii r, i calore supebrat. Gi et erat aquam rioris gyri,humore&sane ii maris, o effundit a ne sursum trahi ex quo dic per iem terra: Demia Lim ndelint pluuiae,ia Dd. nus Deus omni reas M. quς sequiti . -- ιιι
contristonim , O mi' creatores olum, comminas crit m etiam emiuitatem super δε- mariam,& depopulationem super polentem adserta. quoniam conuertit in absinthium iudiciti, de iustitiam relin
quit in terra. Vbinos diximus, qui subridet, Aquila interpretatus propriε aut dicitur, quod nos subtilionem possumus appellare, qii quis irascitur Napertis paululum labiis subriuere se innulat, ut ir v ostia dat magnitudinem. Dicamus dc iuxta Lx Deus in excel- Acit iudicium quado iudicat veritatem, crediit uni cuiq; secundu opus suum omnis, qui inmator & filius eius esse deiiderat,de esse perfectui sicut pater eius perse- Detiis est qui mora uirine to facit in excelso iudicium, de Mart. .s
non imitatur eum iudice, qui Deum non timebat, deho- minem non verebatur,& peruerstate iudicii, sententiam
suam non leuabat ad coelum, sed ad iiiiiiiilia detrahebat. Quodq; sequitur, 3 iustitiam in terra posuit: iuxta illud de mus accipere , quod dederit nobis Christum iustitia i suam, de non proieceritem, sed deposuerit in terram: ut liomni iniquitate superata, nos de terrenis coelestes faceret. rgo puto ex hoc loco ecia gentilem poetam furatum Misese quide rusticorum simplicitate, tabeatitudine edisseres
intulit:extrema per illos iustitia excedens terris vestigia secit, Quod autem dicunt,faciens ola, atq; transformans, uno v o Anaurum & Oriona copreliendunt, negligentes proprietatem nomitanni in Gr cum transferre sermo-ncm. Transformat autE Deus omnia,qn facit deterrenis
coelestia,&homines angelorum donat similitudine: qui una solis fulgore rutilatiit,& sol habebit lumen septuplu: quando animai,de infirmus, de corruptibilis homo transformatur in spiritualem,& robustu in , 5c in corruptum, mutans ploriam non naturam:aeti intelli pentes fulgebunt seut splendor sima incit, de implebitur quod scriptum est: Aba inici lii uasoria lunae, a larsi sutia. u. a. et Di. , i.
nisereatura liberabitur de seruitute corruptionis in liber, late gloriet filiorum Dei. lite Deus qui cuncta tras Ormat,etia umbram mortis mutat in lucem: quando hi qui ita e-bant in tenebris de umbra mortis, viderunt lucem in na, de qui erant filii noctis de tenebrarri,facti sunt filij lveri de filii diei. iste est Deus qui etiam diem vertit in tenebras' eorum diem qui dixerunt: e re ius G ruo euui: auseri deterra talem: quando ab hora sexta, in typum lud1iexeae. citatis, Me in noctem versus est. Et non solum secundum literam sed etiam secundum altiorem intelli entiam. lux . quae eis oriebatur in leges prophetis, versaest in tenebrasi norantibus, quid legant. quid audiant,ut impleatui de illis quod scriptum est. Oi Icaremur a no e r.- arat, Mobum ratum Amtet in. a. Iste Deus vocat ad se aquam
112쪽
E sequi maris. Manliterari sui' faciem terrae.& depec- catorib. iustos faciens. Adst exponendum, umim tantum ibitio breuitatis ponimus exemplum. Paulus Apostolus, quasi turbo violentus,5 saeua tempestas. x tumetis maris persequebatur, Scopprimere nitobatur Ecclesiam I ς Dei. Qui vocatus a domino, H E s.
isus est siti, ei Evn me se tionem itiner potentea odioxiciam, &aedificaret notis tpo a comple- lterius sudamentu, kbi iam & loquet ena periuerati dicatum, sed usq; ad abominati sunt. Hispanias tenderet,&ὶ mari bulcirco pro eo quod rubro,imo Oceano v ;ad diripiebatis paupere, Oceanum curreret: imitas do repraeda electam tot mi num suu&soletu iustiti x, i domos
ad ummu ura in ut anteeutet . non habitabi-ra deficeret . quam studium risin eis: vineas aman-Hic di . lite Deus&eomti, tissimas plantastis , δύtionem diuidit super fortitu- n bibetis vinum dinemω eos qui mal E sortes iacoono- sunt, imbecilles ac rar.5 imi ui s delera ve-
for/m su M Nam & filii huiu, vestra: culi prudenti ocesium filiis
ι lucis in generatione sua. Fortitudo corporis. im eillita animae est,& ratia in animae sortitudo,imbecillitas corpo .ris est igitur dominus,qui omnia ratione dispensat, verosaeit cunctii iudicio, diuidit eotritionem super robustum inimicum,ut inducat miseriam super munitionem, qua se . it a erigit contra scientiam Dei. De qua&in Prouerbiis legi
titudinem saecularem, sed proprie contra Exreticos saeit: F qui argumentis N sophismatib.& arte dialecti ea, gina
tum salsitatem roborare conantur.Sed destruit eam sapies vir & Dei adiutus auxilio, omnem maestionem ostendit eise vanissimi:vt inducat super eam miseriam,& inclinata a . superbia possit eum Apostolo dicere: MUe v b. m. tuis
Deus subridet vastitatem, & affert in eos populationem, qui in malo robusti sunt, de ad opprimendu potetes , odio habuerunt in porta id est, in iudicio corripierem: vel me, vel alios propiatas,qui ad eos missi sunt,& loquente perfecte,sive verbii liliaculatu, ut interpretatus est Symactius: a aut A. γιν - ,i. e. sermonem sanetiim,ut Theodotio de Septuaginta transtulciunt. In porta .a iuxta vetere morem,
iudaici populi suisse iudicia,de saepe legimus,& crebro interproati sumus: ut nee agricola ad causam veniens saequentia ciuitatis, de nouo terreretur aspectu,nec ut bis habitator longe ab urbe properam,& s uectionem quaereret iumentorum. Hoc iuxta literam dixerimus: ceterum grande neccatum est odisse corripientem,maximE si te no
odio, a amore corripiat: si solus ad colu, si umpto na-Maith. is e tae altero,si postrapraesente Ecclesia.ut non studio detrahendi, sed emendationis tuae videatur crimen ingerere. Duplices portas, ni ortis&vitr, vitiorum atq; virtutum,
sepe inscripturis legimus, ut illud in psallim: ira
filiis i. V:haud dubium quin Ecclesiam significet excelsu
mons Sion, ciuitatem Dei viventis Hierusalem coeleste& multitudinem angelorum, Ecclesiam primitivorumuscripti sunt in coelis.Qui in portis Sion fiterit exiliatus, portas mortis timere non poterit: de quibus Petro domi - . nus loquebatur: xv rbam miram aditie. Eo LQ- m a/-,
f., Mur. Ego portas ciuitatis, hoc est Panimae credeatis
in Christit, puto et se virtutes, pquas ad credentes Christus Hingreditur. Et quia non.est scriptu inquit,. portis oderint
corripiente .utru in malis an in bonis : nos ad utruq; ref ramus in vitioria toriis stantes peccatores arguit Propliet ,&idci reo detereatio habetur ab eis. Aut certia ipse Pr pheta stat in portis, initiisq;SEpr. Virtutu: & odiolia cis hi, quos corripit. Nec suiscit pec
odo habuer οή .ciba sanctum aliami murim fortis arT-ntem , G st de eius ore profertur. Q verbum sanctum abomi- eniti Mare , μι pri H .- . naui fiunt. Prapterea quia rec mi eum qui in siti m.Sin a. percutiebatis ρ- in cane ut vel qui per teres, semu vera incta ἔς ς uebatur, abominatistis'non OMObms m Morie ras, i, m ) Omnes eis : Viaeas des. rasidis Iudaei dicentes anathem Ie- ntassis ,ν non leto su, Verbum Des abominatura innum earum. Grae- Φ N perie ina de sanctu & -j- imi cultrum est Abiminamus, tam ad ethnicos, quam ad haereticos referri potest: quorum alii omnes scriptura, sanctas abominantur, in quibus verbum Dei est. Alii dum peruerse intelligunt, quod legunt, abominationem ponunt in domo Dei. b Idciriτ νε quo Dρ- m. cr i ae .m H Η m
putaret Israel, quod propter solam idololatriam hostibuς
traderetur ad poenam: iungit xc ra, quae amist, vetitatis religione commiserit. Diripiebmis, inquit. Pauperem, Habeo tolleretis, i victui necessaria vix hallebat. 5 quid-ouid pretiosum videbatis, d pulchrum. vestris usibus tradebatis.Vnde&ex prinio eorum , 'rapiebatis&tolleba- , ius a paupere, domos quadro lapide aedificastis,ut ibolian tes hymino, parietes marmoribus vestiretis. Quas quia
aedifieastis de rapinis, & non solii mansioni se ita quod exigit humana gragilitassed pulchritudini & deiniis pr.e-
rarastis, repentina captiuitate, vel morie subtracti,nsi La. bitabitis in et .vineas quoque amantissimas futuris potibus prouidentes plantastis.& non bibetis ex eis vinu:quia ego uniuersa scelera vestra, de peceata cognoui, S: peccata fortia, quae meam iracundiam prouocarunt: Qui estis hostes iustiti; siue omnis iusti,& accipitas munera,& pauperes in iudicio deprimitis: Ideo qui pauper& prudens
est, cum redemptum iudicem viderit, tacebit in tempore illo: quia tempus malum est Vel certe ita intelligendum: inid prodest nunc vicina captiuitate vestra cnumerare peccata: cum iam nullum remedium sit, de muros urbium vestrarum hostilis cingat exercitus Possumus hoc ipsum εe de hi reticis dicere: qui diripiunt pauperes, sue sit nam nu Percutiunt caput eius: hoe. n. di
raece sisnificat . iuxta illud quod supra legimus, percu - tientes in eapite pauperem. Non enim percutiunt liuetici nisi pauperem, qui sustinere non potest comminatione s e - o. nee in alii, membris,sed instrincipali cordis,& in fidei ve. α λ. .ritate. Pauperes reor, qui simplici contenti fide, haereticorum malitiae non valent respondere. Sed A: quidquid boni operis in Dei munera praepararunt, nis aduerrariis restiterint, perdent tempore pugnae atq; certaminas: qui aduersari. compositione structuraq; verborum qdificant sibi domos, ut tu i maneam de securi. Sed non habitabunt in eis, ni ab Ecelesinicis viris destiuiae fuerint atque sub-ueis .Et non solum domos a dificant,vcrumetiam amantissimas quoq;&desiderabiles platitant vineas: vi Christi mysteria mentiamur: sed non Dibem ex eis vinum, nisi quod est G ενά a onu- ι uiana tu Expectauit enim D minuι, ut istς vinet esserrent fructus, te non attulerunt Deut ii . uuam, sed spinas vel l bruscam : nee iudicium sed cla- 'morem, quo conua Deum suum insano ore blasphemant Ideo
113쪽
Ideo auton habitabunt in domibus suis,&non bibent vi Distam si e nil si iiD QNonai.ois eleemosyria placet num earum,quas plantaueram vinearum, quia eognouit Deo, nisi quae nihil iritate prostatur. Cumq; oeue itis, dominus altas impietates eoru .Hic cognitio, non iuxta malu&dilexeritis bonum, constituite in portis iudicivi, .nm i. . illud intellisenda est malibi legimus: g--δο-inuicti de quo furta die rum est,ut iniquitate expulia, verisore sedet nihil Deum taleat, de omnia peccantium deat .Et si ieceritis boe,iat sit an miserebitur dominus Deus Drureta cognoscat. Cognoui, HEB. SEPT. omnipotes resaris Ioseph, de
tessunt, Z opprimentes siue ' . poterunt : Ora potiunt N
- illa de ad has transeuntes, Minerent miseli cordia qui ex rauci b.diaboli euadere quiuerint. Iuxta Septuaginta.a. ordine c5mutato,sic manis
stior lectio praesentis capituli reddi potet t. moco dixistis,odio habuimus mala &dileximus bona: sequ rite
tic& sit dominus Deus omnipotens vobis eis: & reddite in portis iudicium ut misi Lus, o ιn omnibxs viis reatur dominus Deus omni dice. potens reliquiis Ioseph.
o dui Praecepi ut quireresis nude non malu,ut viveretis essetq; dominus vobiscum Tistetui mulli:ne semel tantum vos monitos diceretis: Odιο habere
mutationemρ animas, Paci dite malum,& diligite xi M. u hau masma peresum in portis declina- bonum ,& constituite L , O di imus tina, runt, i. e. - πιι, siue ut in portis iudicium: si Symmachiis interpretatus serte misereatur Do- est, oppresserunt, ut in tu minus dici, veritatem pretio sentenrediate in portis incratim: ut amfereatur α.3mnat Draus his qui re
uam Venderem: incurrente, xuum liquiis Ioseph. n. - in illud etscriptom est: M., Propterea haec dicit
Quae accipiunt haeretici, ut tuum dominator e in delitatem scriptura , quet omnibus plateis plan- peccatori baormenta demin- ctus, & in cunctis quae citant,vertant in beatitudine, foris& eu diuitib. prospera quav ' pro cistnt, tantum apud pauperes iniculenti sent de seueri. ando igitur vir Eccleuasticus, de prudens atq; in
telligens multas impietates in ea quae vocatur domus Dei esse cognouerit,dc non solum multas.sed de sortes, de quae mata, dilute L m,o 362Marte tu umrnB opprimere possint iustitiam,& intantum doctorum rabie habuistis intorta corrisient ε, ut misereatur dominus r processisse, ut accipiant pretium in iudicio, & omnia pro liquiis Ioseph: dc quia facere noluistis, meapcepta calon muneribus faciam, pauperes quoque deuitent inponi de tes,& vertistis ad me scapulam recedentem ideo haec di audire eontemnant . taceat in illo tempore, ne det sanctu cit dominus Deus omnipote qui est exercitua dominus: canissius, S mittat margaritas ante porcos, qui conuet si ubiq; planctiis, ubiq; moestitia. Agricolae vocabuntur ad θ' unitetur Hieremiam dicentem: . Ρ- luctum,&vi scium more prouinciae praecinere, ad con- , ' ., . m ine repletio sum. Et illud in psallius: citandas laestrymas vocabuntur: vi nequaquam in omni Singadam transeam. bus plateis i it supra dictu est, sed in vineis sit planctusa in rati binum, non malis. re.JDicitis Deum esse vo- ato luctus:ut ubi quondam fuit materia laetitiae, sit origo cum, iurastis inj Abraham:audite quod sequitur: D lacnummim. Et hae omnia fiet,quia pertransibo, inquit. r. . t. . Arestir Abrahκ, 'ra a vim sibila ui . Quae sunt opera pa- in medio tui.Verbum Hebraicum, pertransibo, meorum uis vestri Abrahae Dit te bisum malistis Grande pecca, lingua dicitur 'a , quoties in scripta iris sanctis experitum est,non solum facete malum . sed & diligere. Multi sona Dei ponitur, propa na accipiendum:vt nequaquam re Ut,& expleto voluptatis ardore mordentur coscien- apud eos maneat,sed pertranseat ac relinquat. Vnde Mintia sua,&poenitet eos peecati sui. Qui aut non solum non aliis locis i ecimdum interpretationem Aquilae, quando dolet sesecisse quod malum est, sed in suo scelere gloria. itastitur Deus, iurorem suum de iram vocat: qtur,iste implet illud st scriptu est: Rem ιν ιμ-vonem in ρ . . omnia referri possunt ad bateticos:ut quia illaec illa quae Qualite ergo bonum de non iussa sunt facere noluerunt, sit in omnibus plateis eorram malum:Si .n. quaseritis bonum, in eo quod quaeritis bo- luctus. ι. - enim stari. AE t adm/rte singuli'; - 1., num,statim repellitis malum. Nunqua. quateretis bo- hareticorum de gentilium in fabulis suis atque figmentis nil, nisi prius repelleretis matu, implentes verbxpsalmistae hstem plateas, quibus consequenter insemir: Et ineun- entis: Pretina amau,. Cumq , quaesieritis bo- ctis quae ris sunt dicitur,vx,uae. Qui n. in Ecclesia &enu δε vitaveritis malum:tunc vivetis in eo qui diciti rint,non audient vaestraenarum ultimum est: sed si sonEsum ita Bonum quaerit, qui credit in eum qui in Evange- peccauerint,sumetur luper eos lamentu .ideo. a. foris siue νμι. 1 ι . IiO loquitur : Ere ρ ν nus: Repellit malum,qui tum in omnibus viis dicetur , vae, vae, quia non habent unam i n.14 a pit eum deqxio scriptrum est: tu M sauim inop siti est. Et vitam,quae ducit ad viam, de quae via regia est: sed priuas A. an oratione dominica dicit: Libera nos a meso. Cumque atq; peritersa de declinantes ad dexteram ae sinisti dum inquit,bonum,densi malumae vixeritis: tunc non audiunt dominum dicentε: Nes s. fus multu. Et er-etit dominus Deus exercituum vobiscum vicut dixeratis, urese tint νιὰ nua a sinistra . t. Incurrumq; in duplex vae ideo eum esse vobiseu,quia nati essetis de Abraham Nee carnis despuatias, praesentis saeculi atq; futura. Cum Eeon sat scit bonum quaerere,in lumq, non quaerere, nisi ' -- trario Ecclesinici audiant: Gaudrae t. indust .am e Sed in , id est pietatem habeatis in viro riae:vt primum odiatis de asticola vocatur ad luctu habent enim haeretici agrio malum, deinde diligatis bonum Ogit malum qui non δε- colas suos,in quorum armis tribuli nascuntur de spineti delum voluptate non vincitur sed odit opera voluptatis: oc ad planctum vocantur qui norunt plangere vel tua vel a- diligit bonum, qui non inuitus aut necessitate aut metu le- liena peccata: quamq&haec in bonam partem possimus ins oti bonum est:sed idcircoquin bonum est,utinet accipere : ut vir Ecclesiasticus de potens ad poenitentiam cedem boni operis habeat conscientiam sua, &dilecti prouocate, imitetur dominum tuu diccntem: tam , ratin v g bonum possidet. Vnde de Apostolus inquit, I ui. m. s. seu de Plans nitar ucu, sicut Saulem resem
114쪽
e r una sexel planxit quonda Samuel. Et Apostolus lugere
P- 3 . ι quo i, vineis erit animas: cuia vineae Sodomorti vineae um It pro vino ixini v ipioificat cor hominis, attulerunt vinum draconum 5 iurorem aspidum insanabilem. Lilixe uniuersa patientur in H E n.
pertransibit per medium ein foris sunt dicitur, vae,isi dominus: ut abbabit in vae. Et vocabunt agriter eos nec dicM; colam adtactum, Mad
J Ne de tribu I da Thecuites Propheta omnino holes tribus suae negligere videretur. N ad dec. ta- tum tribus colerre sermonε, ad utrumque regnii,hoc est, Iudam, & Israel nunc dirigit sermone vaticinii: lex mul iis quidem aliis,sed piceipue
test.Vς igitur Iudi Israel que
dicentibus: Veniat dies: veniat prsdicta captiuitas:dummodo Φ promittitur per prophetas,rita restitutionis tempus consequatur. Non est in. ntu mali in captiuiritis iniuria, quantum Doni in his quae post captiuitate dominus pollicetur: quibus Prophetares,indit , frustia eos quod1Ongo tempore post futurum est in aduentu.hlii Dei post Lxcannos e iuuituris Babyloniae prestolari, quos vastitas atri pauperies&innumerabiles miserie e5sequemur. rugiem us enim, inquit, a facie Nabuchodonosor leonis, occurret Assuerus ursu ub quo Hester narratur historia tute destrueto Assyriorum de Chaldeorum imperio, Medi,Persaeq; consurgent. Cumq; regnante Cyro tueritis reuersi, S: praecipiete Dario coeperitis Mincare domu do. mini,&oim fiduciam habueritis in templo:ita ut requi scatis in eo,&lassas manus super parietes inclinetisnune veniet Alexander rex Macedonum,siue Antiochus cognomento , qui moretur in templo,& vos instar colu-bci mordeat,nequa uam soris in Bat lone do in Susis seditia termini, wrraei ancte. Quibus rebus probatur, diem v concupiscitis, non esse lucis x gaudii, sed tenebrarumbus vineis erit plactus: vi pertrasibo in me-io tui, dicit dominus. Vae desiderantibus
cana vobis r Dies domini iste, tenebrae,5 non
giat vir a facie leonis, de occurrat ei ursus, de ingrediatur domum, S innitatur inania sua super pariete, & mordeat cum colubcr. N ii
stiuitates vel iras,*no capiam odore coetu u
sine nobis regnati atq; utinar linaretis: &nos vobis- G cum regnaremus. Certi si eos etia propria conscientia no rremorderet, debuerant imitari Paulum dicentε.Q-ιρ ι atur π e. -υ de pro omnib. et se solliciti, ne quasi amatores ses,ut ipsi regnci,alioru tormenta desiderarent:
omodo si quis velit expipatriam sui urbemq; subuecti ut solus amicitia victorumpet fruatur. solemus in angu- iis 3: tribulationi b. dicere: utina mihi liceat exire de corpore, S: saeculi huius miseriis liberari:nescientes Q quadia in hac ea me versamur,habe mus locu poenitentiae: si autε recesserimus audiemus illud
tristitia quae dueit ad morte: qua Apostolus no vult perire tenetrae, se non tim: eo qui cu uxore patris ni erat
ri Aranii os diem domini, ut quid hanc et litdiem domB L Ei ea est
rietem , . mordeat eum coluber. Nonnet
nebrae dies domini, o non Ax'calgor o non habuissendorem. Odio ha
tes vestras, nec adorabor L pt' tristitia, aut itioni homi-
exm et sus es intro im in idia eopuli: t homicidiudomum, Z Mμη omni b. Miu, homicidiis : ut mani ut seris super fla' ubi puta tremediu,& mor tem suspendi j finem malorui,
ibi leone & visum&eolubrureperiret. Quibus nomini b. videntur mihi significaci vel
diuersa supplicia,vel ipsediabolus, et rei u&leo de visus& colubet appellatur. Cuq;
nos putauerim' Esaia audiredirentε: Vari populus inus,-- rea e Goti tua: clatiae ostium a siondere pus simu onee transtis ira domina: Z esse quasi in domo nostra, quasi in inferno
requiesccreditia ne mordebit nos coluber, qui in praesenti loco Nabis .in Iob arpellatur Leviathan De cuius natura terrore multiplici plenius in ipse volumine diximus. In caligine autem& tenebris, quς contraria sunt luci de splendori, tormentorum diuertitas explicatur. b od, crρraecis stiuitaret vestras, in non capiam odorem εα- tun curorum, ' .J Propriὰ hoc c5tra tribum Iuda dicitur, 3e eos qui ex Iliael ad Dei ceremonias comi ranc&nihilominus non recedebant de excelsis, colebamq; idola, Mpeccatorum magnitudine Dei sacrincia polluebant . Nu- quam ai. reor m de oblationibus vitulorum, quas cffere- bat in Dan & Bethel dixeritas obtuleritis mihi holocau stomata, & munera vestra,non suscipiam. Odit a. Deus 5e noη isolum odit Ged proiecit sestiuitates eorum, quis giunt leonem de incurrunt ursum,& in ediuntur domu, atquc tristitia.Haec iuxta historia euiter diximus,nepe a sernente mordentur: quia non celebrant festiuit tesmtu iudxorii in opinionem relinqueremus intacta: Ce. terum nulli dubiam est,ούς nostros,diem tenebrarii,dic mi Melligere iudieii,de qua scribit &Sophonias: uxiao iei
M. Simul ; decutitur conlidentia super rum,qui ut apud homines iusti appareant,solem diem expectare iudici j, dc dicere:Vtinam veniat dominus, utinam nobis liceat dic solui& esse cum Cluisto: imitantes Imarisaeum,qui in Eu
enim it , uod diem domini desiderant, & non perii me-seunt, digni supplicio iudicantur: quia nullus bominum
imo possit de Dei iudicare iudicio a de otioso quoq; verbo redditim simus talionem: Et Iob quotidie pro filiis suis obtulerit hostias: ne iii id seri Eperuersum contra domi-i.c. . s nuna cogitat et: quae temeritas in audire cum Corinthii :
mi sea sestiuitates suas, dicente domino : Odi & proieci festiuitates vestras Et huiuscemodi hominum conuentu, odoremq; non suscipit, nec habet in odore bonae fragra tiae, de omnia eorum munera detestatur,ac pinguissima vota non respicit. inod quidem non solum illius temporis hominibu sed & nobis accidet,si simi ia delinquamus, de de rapinis de periuriis sceleribusq; quaesita, Deo nos putemus osterre, di nostra peccata redimere: cum legerimus Zacchaeum quidquid rapuerat in quadruplii readidisse, L i. , a& de his quae bene quaesierat, media obtulisse substanti Nequ ai. Umale quaesitum erat in Dei donaria poterat offerte: nisi prius dominis suis redderet,&postea impleret Q scriptum est: lso rora de ιιι διιt Misi . . s: Et: I u. 3. ώReae v. animae Προ ι Lui tarde mercede enim one- retricis Deus vota non suscipit: E contrario iustui di l cere potest: viri ator aluo. Q e oratio Iud x proditori versa est in peccatum:
non enim babebat bonum odorem, sed opere loqueba ses tur : Quae omnia S de haereticis dicet e possumus, quidum fugiunt leonem incurrum visu rc infregi domu, quam
115쪽
S E p T. . i. - J Ex hoc ioeo discimus oes hostias&cα-crificia quae in deserto obtulit Israel , non Deo obtigisse, sed Moloch regi suo cuius poria uertit tabernacula, dc imagine idolorum suoru statuat uinq;venerati sunt Et qine sit ipsiam ago vel idoli ,1equei ii sermone d 5ibat: Sidus Dei vestra,*Hebraice dicituri, γ' Le luciferaquesuraee. , corii ni nunc usq; venerantur Qua ob causam migrare eos secit dominus trans Damascum,
dua, i in Evangelio incorbonam duo minuta miserat, omni b. a saluatore psertur,
i vota pinguissimis de hostias
pna put i Ecclesiam Dei, innituntur parietibus, quos ipsi secerant,&as pcnte mordenturiquor ulucem &die tenebrae piunt & caligo, ii aut palpabiles tenebrae sint,&interticiatur prhnitiua eoru . Horum Deus odit sacrificis S a se proiicii,&qii ilicscunm sub nomine diti fuerit edia gregari. detestati s Horcm H E B.
cor i.&claudita rares suas O- vestror . Quod si ob diis aut 3: proij cereo no Q. tuleritis mihi liolocata militudine: Vinc, I sectum mata, de munerave- ιncinuem inset gras. Dei nostris sermonib.cogno Vra, non suscipiam, Et se obtuseritis inihi λ- am'. Et si obtulerinthoio- Vota pinguium vestro- ω ID O Ficri uis, non
illa totis babuerit obtulisset. maginem idolorii Vc D m.iculam Moloch, T scino voluntate, sed plenaris Manifestin,& veri 'haee post strorum, fidus Dei vc- siris Dei et e stri Ebe M secerunt metu.& eorii interso
aduentu domini dicu tur po- stri, quae sectilis vobis. eorum, quas fe- ctione, quippidola corrue .pulo Iudetorii: dςstruc o ς' Et migrare vos faciam ciuiret bis. Et transs- xunx D mmus autem non explo&altari hostias offerre se qDGriintur, sed voluntatem credunt:quora Deus odit & res picit offer coitum. Deniq; proiicit festiue tates,&no capit odore coetus eoru :quando ubi eumq; occaso fuit,simpcr cordς reuersi sunt in Egy- vis, at cui Midicul:cruci lae,er i sce ale .Et San..ti eius iup rnos plumialesiderantes allia dc cepas & Eucumero de carnes Et s obtulerint holocausta in synago- Asyptias,o: manna ouod de c*lo datum ei contemnen agis vi munera in concilijssatanae,& vota pinguissiniamo tes. Quod ut sic intellisamus, sic phanus primus martyr ea respicit dominus, sicut n5 respexit munera Cain. Qui Euan iij, distius nomine suo, in Apostolorum narrat hi beneqvidem unu Deum colunt S recte osterum:sed in eo storia: Et γιin tims ιαμ ιλις, obtuleri, ni hostiam Dnon respiciuntur:quia non diuidunt, insatrem S filium sinulias, in et i ηu nβι--ν. Conuerto Aa 7. ι&spiritum sanctum contes sonem. Nostra autem mune- a lineui, citra i leo stratre militiin ab icussieri zemn tibi ora, id est, Ecclesiae, quae offerimuς deprimit uis nostri . Ira etarn in . cunsula ictimas u Mi iob uvti misio, , respicit Deus,scut respexit quondam saerificia Abel. . adrauniat deserto demus Ista rose siceri ista; inacia, M. a I Uera metis nubuisierim i qme. J Pulchre cantica Le- Ich σμα: Do mlha ,s fecistis adora . ea uitarii quibaaudabat Deum, tumultu vocat .sonitumque erimn f ram et trans Bah rem Nec putandus est primit, conlusum:quia non esiit lita a Lua tioi, r. creatorii &hae martyr errasse: quinto eo quod in Propheta seripium estieadem idolis clerre quoque consueuerant. Iudaeorum trans Damascuari,clixerit trans dat lonem. Magis enim
quoque oratio Sc psalmi auos in synagogi; cinunt,& hx- inici emiam qua verbum posuit:quia trans Damaseum reti eorum composita lauitatio,tumulius est domino, Scut ductiliant in Babylonem,si tran Babylonem. In eo au ita dica, grunnitus suis a clamor atinorum:suorum ma- tem loco ubi Lucas posuis et in ab ,& in Hcbrareo scriptumgnis cantibus Israel opera comparantur. Psalmum.a.de estimari: Aquila vertit 'inmachus & Theodo- carmina, lyram de organa: vel iuxta literam accipe in po- tio, regis vestri .Pro eo quoque quod in Septuaginta legi-pulo Israel, uae olim fiebant in imagine suturoru : vel iuxa tur. *ς Aquila & Symmachus ipsum Hebraicum traf-ta spiritii in in nobis & inhaereticis: quae si bonis operibus serentes posuerunt Da : Theodotio Muri , id est, obin dirigamus audiuntur a domino: si malis, concludit aures curitarem. Rursum prol redidi, Aquila id est, suas, S impiorum cantica non dignatur audire. umbracula, sumin hiis 3 Septuaginta, taber l, Erret, I bitur uasia Matu log cri J Sicut aqua si laba- naculum Aheodotio transtulit vilionein. Et hoc in omni tur in pronum Q prius texerat nudat,& patere facit olum bus scripturi, sanctis obiciuandum est, Apostolos, 5: AD oeulis: se tui licium Dei atq; iustitia, quae de suo quondam stolicos viros in nonendis testimoniis de veteri testameto populo iudieabit patebit omnibus & feretur instat torren- non verba considerare, sed sensum nec eadem sermonum
quid .a iuxta lit adicitur contra populit Iud corum Locomne reser ad cos qui sub nomine Christi venetatur ido-l de praua sibi dogmata confingentes, portant tabemacit'lii in regis sui diaboli& imaginem statuarum & id lorusui ini. Non .n. umina colunt idolum, sed pro orietatem soriissimi. Quod arripuerit secum trahit,& sibi obsit re non patitur. Iuxta Lxx. autem voluitur quas a ita iudicium pessivorum: lilia non stat in una sentetia, sed .ircumfertur omni vento doctrinae: st probauerat imitolao, de a prili, laudaucrat,pimans esse pro nihili. Iustiticationes eorum non suminibus 5: purissimis sontibus, sed tur
bidas e molism torrentib. comparantur : qui suas aquas doctrinae diuersos adorant deos,& sidus Dei sui: Quicum inon habent, stadde saxi ruoibusq;& vepribus collectas stan lusi aran. ra figuratu in angelii lucis, S eadit LQuas qui transi ceu duerit, statim rapietur in praeceps,& de coelo quasi fulgur. Nimitatur christum Antichtistus. subuersi pedib. di ere non poterit: rei a sed i Pulcire i intulit, lux fecistis vobis: Non .n .ea a Deo a meo : ea at .nsuper arenas, i non habent fundamentum, cep nt,sed de propri mente finxerunt. Vnde migrate di cum petii clitatus suerit Joquetur iuxta Hebraeos: Deserti eos faciet dominus trans Damascum, ut non bibant sint abutit iurauin am neam. E contrario de iustis legimus: suine di i sed transcant in Babylonem,&α di Pro quorum non voluit sicut aqua iudicium,&iustitia non theram: calix aut sal stur xianam ne . tra. Dama- ΗΘ tr. sertur quasi xortens inuius: iustorum i titia. icus enim, ut crebro dilata ,
116쪽
iii tum se. coridum vulgata raeditici mi.
bibens. iii sanguis cilicii, ut per poenitentiam adbiben- autem tropologiae de Lxx. interpretes Sion reseretur adeo cdum domini sanguinem prouoeemur. clesiam de qualia ripis legimus: erat . me hat,. εa ui qu&nti Ad Sion, ut supra disimus &ad montem Samarix,id est addux tribus,quae appellabatur vero Samariae propter seremiam & iactantiam custodiae Iuda.&ad decem, quae Israelis nomine vocisantur, pro- niandatorum Do intelligitur luperhςteticis, qua eip
- - ciunt ecclesiam quia infirma
mundi elegit Deus, ut eos ii rum vos intris Dam dii stulin, ut perdat sicum , disit dominμ si lenitam sapientium, dein Deus , omnipotens πο- telligentiam prudentium re men eius. Vae quide pi- probet. Isti vindemiaverunt cluni Stim, ore dant prini itias gentrum,ut sub no-pheis sermo conicitur. & ma xime ad eos, qui in viro'. p pulooptan ates sunt A: princ pes,& vacabant delitiis in ex em tu illius diuitis purpurati: quil tabatur in conuiuio &m tantam eriginatur superbiam, Ut Lazarum ante ostium suu plenum vicoib. indigna Gur in Sion, bc co fiditis iii mi artini primittas aspicere, de richoequi mς nu,nte Samariae:opti- iiu, Om re Δυ νς ιι
tribueret in periturum cito ex o
H ε B. trans Damascii, dicit diis, Des exercituum nomen eius. VI. Cap. mitium secundu vulgatam editionem VM qui opuleti estis in monte Samariae rutari minet Christiano introcu -
rent eos in torcularia sua, ubino calcatur uua, sed perditur: ubi no mustii exprimitur, sed venenum. Et ingressi sunt sibi Pulchre dixit tibi: non n. inpressi sui Deo, sed sibi ingressi ressi scit,du recedat de ecca etia. tum, qui confidit tin diui- rum, iligi dientes pompatice domum Israelitisinorulenti sunt in Sion Nhabent iiduciam in ira, te Samariae. & ingrediuntur pom- sunt.Alioen Deo magis egressipatice domum Israel: vitiimorem animi corpus ostedat, Quodq; se ic: Domus Israel,iuxtaLxx.infrincaeap.seqv c- de pomparumierculis sit niles esse videantur. Iuxta leges ii egenda est, iuxta Hebraeos in unc hui, lexposuimus. Commenturii μι-ἰ In Amos uis.
RIORVM A M O s. AD PAMMACHIUM,
RAEPos TERO ordine atque confuse , duodecim prophet.irum opus carpimus , cri Ciris a iuuante com Amus. Non enim a primo v que ad n, ut silmum ιuxta ordinem quo leguntur: sed isniuimus ut rogati βmus, ita eos disseruimus. Naum , Micheam, Sophoniam, O maeam primo eiλιπυμ ταμ Pauia ei questa F. Ochiora φώνησα
μι undo in Habritie dissi hIros Chromatio Aquilaeiensi miscopo delegaui . urtio post omi temporas suntium, Abdiam G Ienam uti imperanti dissem: praesenti ovo , quisexti consul tus Arcadij A, H Anii j Probi factis nomen imposuit: Exuperio Tolose
ec est Ion i ci , Zacharaam , se erissim v tis Mineno or Alexandro monachis, Malachiam prophetam in-urpretatus sum. Starimque recurrens ad rancipium et luminis, Osce O Ioel se Amos ubi negare non potui. Et postro simam corporis aegrotationem, dictandi celeritate o ndi teneritatem meam: ψ quod a si am pe vertendo non aurint Dre, ego committeram cstit: qui semper dictaures sequior , ct d ingenio at, e doctrina auociae tericulam faciti quomum t saepe re iussum laborem propria scri leni manu ferre non malest, o ιn e planatione Iancta rum Kripturarum non verba composita , orasoriis floribus adornata, Ad traditio, es 'Plisis quaeratur veruatia.
LIBER TERT ivs. descendite ad Palestinos, qui moramur in capestrib.&ad 'ansite in Ch i ut m i, optima quaeq; regna horum, quae diuersis ciuitatib. subia. r. J Transire M , ' λ snt. Ga de Ascaloni, Azoto,Accaron, dc G b,cr idue, Homnes in Chalane, si, ρ Gior termina um' quae nune appellatur t Προρ,utrum vos an illi ma-oesiphon, ε transite omnes. HS videteS obtineatis prouincias: Qui sunt isti ocs Vtiq; illide indei te in DPM D γ' vos in it vos depopulo Israel:
transite in Persidis ciuitatem, Πυq λῆ li regnali xv h, gentes regem Babylonio. Qui&diligenter attendite,&inde si latior termin' corii cuhaeepissuri estis: nune dot pergite in Henisti, magnam, termi- - V a nutis inlectis eburnei, i& Ia- quae nunc Antiochia nomin it 1 regnis hi psi sciuiti in stratis mollibus iritur. Magnam autem vocat ad distinctionem minotis He- ampho- somno libidinem euulctis. milli quae appellatur Epiphania Vndevsq;hodie pergen- Qui comeditis non ad repellibus Me potamiam prima mansio vocatur Enanias, cin - lendam fame, & ad sit stentandum corpus humanum: sed rupto quidem vocabuloi,sed pristini nominis vestigia re- ad delitias atq;luxuria: ut quidquid in gregib.&in armetinens cuius regio appellatur Rublata, in qu sente N iis tenerum atq; pingue est: vesta gulae paretis,quibus nobuchodonosor regis Iudax sedechiae interiecti sunt iiiij, suscit libido penis &gutturis S aestuatiscibis aqualiculi, ,1., Noe illius excxcati. de re dite. inqxiit. in Gob Pal λι- nis&tibiatu,&ysalterii Sc lyraecaticis auresve as muti , .n ,,οNos qui habitatis in monte Sion,& monte Samarix, ceatis, ut et Daulaiecit in cultum Dei; leuitarum ordines O... S.Hierony. m.I. H &oia
117쪽
A &omano im ruperiens varietates. vos ad voluptatem de consensum. Post organorim, vocem, intulit, quali stantia luxuriam conseratis no ad satia- putauerunt,ic non quas fugientia. Res n. saeculi Nomni dam sitim, sed ad opprimendum animii. Et vi semini, no cor ira secundu Epicurum per momenta fluunt& a ut, ad labores corporis mitigados, Oleo puris limo, sed ungue- 5: nihil in suo uosistit statu sed vel erescunt omnia vel dintis pretiosi istinis. Cumq, his deliciis asiluatis, si quos vide. et eunt aquaru more torrentium labuntur in prx p . ruis perire de populo, nulla H L s. Sε pr. Vnde Nin rcularaliteratura
euntes. Hunc eundem senium H Uo iniquita iam , Q σιν μή m σ hiln .su aetii cxeulo robusq;. etiam Esechiel prophetae sub dormitis in ic- tangitis sebbatam x -- staculi Qua dii tenem amis- pastorum ponit exemplo. ctis eburneis,& lasciui cra: stes Hrmitis Det k- timus Sperini alitia, pueritia, cis instratis vestris qui ctis eborneis iuuentute, ac vitiis, b ingra- qui qu)d p imum comeditis aenum de ii, Livii, in 'sui et e. uci cente ac maxura a mn, n
cmucitione Ioseph. gimrm,ci nihil tu l l iurbidum sit Qque cς- Quapropter nuc mi' minisuperioratione Io, nosum , sed totum de supe. 4e clementer destende in tot- grabunt in capite trais Ieph. Propterea n noa- riori unda puris limum. iiii cular corvi qui cadent biben- migrantium, S aufe- primi erunt ab initio fom primis Unguntur ungue ut res Geth n. dc Philistii in hoc retur factio lasciuien ij, ct issenior hinnitas qui non habente aricio vii resonant Et omnia contem' itum is, guentariam, absque ulla sci
fare : praecipum , Omnia re- ' V entia scripti iratu in , & trasna vel optimas ciuitates de omnibus regnis, de eonsidera ditionibus, atque doctrina Apostolorum, vendicant tibi si pluresunt termini eorum quam vestri. Si enim volueri eetd ijdignitatem, de vn s domini dicunt se ei leo mus mente tractare, Sc uniuersarum gentiu discutere phia leuinq; purissimum sensus suis cecomminant. Cumque losophiam, byptiorum, Indorum atq; Persarum: repe- haee iaciant in Duersectionem eorum quos deceperunt, tiemus angustiores earum terminos sanctarum terniinis nullo dolore cruciantur: sed gaudent in alienis mori bus, seripturarum. tu ouinem Cnim terram iuitsemineom. m.o in de inferorum sanguine delectantur.Sensus iste pulcherci- ε, . bis et erba rum .Isti quibus supra dixerat: domus mus, in quo dicitur : quas stantia putauerunt, Ac non qua
Israel uansite omnes dc videte . a qualib. vitiis ad meliora transire iubeamur, sequens sermo describit: Qui veniunt in diem malum: p1rantes sibi vitio suo diem malum : non quo dies ullus sit nisi ii sed quo unusquisq; paret sibi mi, lum. vina illud vin Ecclesiis etesim': NeZixem Lesino.
robo urrhoi: stultum est naeserte ad tempora,cum in no sita sit potestate.vel bonum diem nobis sacere,vel malum. uans ranius. Domus Israel, quae a me recessisti, q confidis in monte Samariae, quae vi demiasti pri initias nationum, transi de vide de perge ad inu. ros plurimos: hoc nanter protatur Hemath Rabba: atq in.
si fugientia,in Hebraico non his uir, sed pro eo seriptum est, es se, lavri id est, istipe halere Granini : unde videtur mihi ab interpretibus additum: qui in deseriptione luxurix, contra vicia dc voluptates huiusmodi sentcntiam Drotuleriint: vin5 verterent quod seriptum erat, ted de tuo quod sibi videretur
adderent, imo mutarcnt. a ropter nune mi tribunt ιν tui tetra a nigrantiam. la e lauia
Isti sunt qui appropinquant atque cotingunt sabbata men- Propter superiores causas , quas prophetieus sermo descri-dacia. Q Umodo n. concisio carnis de circuncisio cordis psit scorum qui dormiunt in Icchiis eburneis,dclaseiviunt appellatur,de sunt in manifesto Iudaei de in occulto 'uo- instratis, de comedunt agnos de grege 5c vitulos de merum alterum abiicitur, 3 alienim comprobatur ita iunt dici armenti, de eanunt ad vocem pialterii, de bibunt in sabbata domini sancta dc veritate subnaxa de alia non san- phialis, de optimo unguento delibuti sunt, de insuper niori atq; mendacia, quae occidentis literae sequuntur oliv. hil patiuntur super contritione populi eius, qui de Ioseph Q dque sequitur: qui dormitis super lectos eburneos : sic stirpe generatus esti nunc dominus comminatur, bc dicit: interpretari possimilis. Qui athleta est domini de exercetur Quia illa Ie ista secerunt, nunc migrabunt in capite transi ad luctim,des parat se contra aduersarias potestates, dor- migrantium. Et est sensus : Nequa tuam in saturum pix. .i,.ι mitin nuda humo imitans Iacob, deponit tibi lapidem ad n a diisertur, nec de longis post saeculis prubetatur :q odnia. ii .e caput. tuam reprobauerunt aedificantes, o factus est in ea' nunc ingruit, niti icivemurum est, meus sermo praedicit: putanguli.Oui vero delitiis vacat atque luxuri de Omnia eos ituros esse in princinio trani inigrantium: principes vi causa ventri Aciunt,dormiunt in lectis c burneis mortui delicet de potentes quibus supra dixerat: - Ο. L. Me animalis, de immundis haerent ossibus: de quia pulchra vi- quae e montesam . t . Et rursu: V su πη- dentur vitia, de plenti nitore delectant, requie uni in eo- limi Ita ιn Dor, in monte fama Ga 'rau a ei, 'tatum lectulis,dc sopore grauissim o deprimuntur. Isti non ιπι νώ i Pn ea retri in De I -ο- ti ait Vos quiprimi
comedunt soliduin cibum de athleticum de quo roboran- estis diuitiis, primi captiuitatis sustinebitis iugum, secuntur vires luctantia, sed mollem de tenerum 5c sinistrarum dum illud quod in Erechiele scriptum est. A sanctuario paritum quales sunt haedi defregibus 5 vituli saginati de meo incipite: Non a sanctis, ut plerique aestimam, sed a
tenelli, imo adhuc lacte nutriti, hoe n lignifieat is χαροα subuersione templi, quod sanctum fuit. Pote, re, emis Concrepant quoque manib. xl vocem organoru tenter tormenta haue πι-ν, ε cui plus creditur, plus exi de sonitum: Homnia opera eorum expectent voluptatem: tur ab eo. Et aufe eur, inquit, act/ala ui tuo, qui in
nihilq, faciunt nisi st ventri pro rent dolibidini Nec sta- ciniendis voluptatibus unu habuere consensain, Se coniti in nobis illud prudens lector opponat,3c quomodo siti- essationes exercuere ac symbola , hi pariter auserentur,
plumeii Flumina eo τι pent manib. . Et omne nto pl. uthte Ut quoruni una iuri luxuria, una sit pinna. Pro quo I xx. Et, allat Deo a Luti in Ire . Ibin non ad organorii interpretati sunt , - :
sonitum dicuntur cocrepare, sed in laude Dei habere unu ς - , id est . afraetur Golim e Porum de E hi m.
118쪽
v quod in Hebraico no hibetur , dc ex superfluo disseretur a quod: legimus quod euangelii testimonio comprobatur, G
crata fessos e .lit anima mea: non quo Deus
domos eius odi,& tradam ciuitate cum habitatori b. suis. id ii reli alii interitu decemviri in domo una, de ipsi morientur,&tollet cupropinquus suus. '
ei qui in penetralibi x domus cli: Numquid
adhuc est penes te S rei p. debit, finis elli dedicet ei, Tace. A non recorderis nominis domini. Quia ccce dominus mandabit, de percutiet domu maiorem ruinis,&doinum minorem scistionibus. anima habeat sed quo humanis loquatur affectibus. Nec mirum si animam habere n-
tera, a viliora sum anima: pe- manus,& ventre, Σ artus ceteros te habere testet . Q dii opposuerit it nobis hi qui chriirum negy humani habuit se anima. sed in humano copore Deum fuisse pro an ma: audiant in Christo sub si amiam animet demonst ari,
quomodo inebra corporis eius habuere substati a. in Deo autem patre caput pede 3c cetera quae dicuntur, n. . Antmembra, sed pereor a v ea bula efiicientiatumdiueti uas indicatur. sic de animam non
esse substantille, sed assecluinctis intern ς, de clogitati insilocum, perquam mussa mindicet voluntatem. Iurauit ergo diis Deus exercituum,id est, i abaoth: aequo i. e. virtutu Lxx.trxnstuleriit:
sedetestari superbiam Iacob de domos eius odisse. Hie Iacob secun in superius capi'tulum,ubi scriptum est:Et ni tui satiebantur super comm-tione Iosepli aut decem tribus accipe, aut certe uniuersam domum duodecim tribuum.Et traditurum ciuitate cum habitatorib suis:vel Sa mariam. vel certe Hierusue: vel in communi vitamQue. Quod id tempus domini sal - uxioris referre possumus: post cuius aduentum 5e passio nem, d est aliis est Deus omnem superbiam vel iniuriam Iico, quia illum Abri filium de Samaritanuma: haben . rem daemonium conclamabant: idcirco Hierusalem tradita est cum habitatoribus suis Romanis exercitibus. Et in tantum contra eos Dei ira dotauit. ut etiam sit remanseritude m viri in domo una.ipii quoq; moriantur, dc propinquus sine vicinus comburat cadauera mortuorum, ut est e. rit ossa de domo: quia praemorictium turbis, integra coria pota eis tri non valeant. Cumqtiam lassus fuerit asporta
do, interrogat eum qua de penetralibus domus est utrum supersint, quos iubi tradere debeat. Finis est: iam no habeo quem tibi tradam ad sepeliendum,& antea non habere ieiuret,ille qui interrogauerat&soris erat,& non esse co-
gnouerat, imperat ei& dicit: onme He nnom nua mini. Hoc aut idcirco commemorat, ut ostendat nec ma
lorum quidem podere id necessitate compulsos velle no mendomini conliteri, o in tantam apud Israel obliuione Dei venissie vocabulum, ut ne in simplici ouidem iurameto nomen eius dignetur audire Tenues historax linea, duximus, nune allegoriis imprimamus manu. Principe, hae reticorum, qui apter delicia sua meum p. pulum deuo rarum, de nihil patebantur sit per contritione Ioseph, priuini ducemur ad p nas, S: audiretur henitus equi ex Ephraim. Qui in lcripturis sanctis dupliciter accipitur:aut insuperbiis mentiam' eorum qui ninni ut .aut in libidi iii, magnitu linem.Intia perbiam maloruinq; consensum regibus Israel praecipitur,ne si multiplicent equos. Et in limo Iob, vox equi cla ritubae comparatur In Zacharia
nus Deus et inutum. b. .rale equos, Christi aductus,ta Dei uasu et uat. Et iurat dias per semeti' H. . c epicuri quia maiorem perquε iuret non habet j se detestati
omnes hqrcticorum columelias uniuersas regiones e
quutur iniuriacst,5 dignum Dei odio. Et ablaturum ciuitatem,S conciliabula eorum
cum his qui habitat.& popii linii videt.&magistros:etiam ii reliqui fuerint decem viri qui utilissent in Sodomis Gomorris, nequa a supercas m ilinta ego a minaboro em contumeliam I.:- . si , regrones emsci,es a tram ciuitati mcum omnitus habitato-
his qui prae tint domui iNuquidcurrereque ut ponibus. Si persequen- in petris equi, aut arari tur in petris equi,si re-.D a huc o I apud te ρ or descendisset incendium. oes dicit : nequaquam , o risen Q muro camerte, qΡ
potest in bubalis 'uo niam collertistis in amaritudine in iudiciu , de studium iustitiae iii absynt tuum. Qui laetaminitiae ut ad feminas tquoniam conuertistis in furorem itidicium,
amaritudinem. Gramini ducit adra: tuum,de qua Erechiil scribit: Mima qu me
stici eorum, de quib. dicitur:
sed magis mortu solis eiicit, imperat ei qui comburit mortuos, S di issoluit in cine
Vnde de nos prouidere di mus, ne mortui sepeliamus mortuos: sed ut magis viventes, eos quilunt mortui per . ducamus ad vita. Quod si non secerimus, imperatur ii bis S dieitur,oce, quia indigni Dei nomine iudicamur.
nii, cr J QMain tantam rabiem prosili istis ut etiam mortis tempores: imminentibus malis nolueritis nomen domini n. minare: Ideo mandabit dominus 5 tercutiet d mum maiorem ruinis, S domum minorem scissionib. Si mandat, quomodo percutit' si percutit . quomodo mandat Sed in eo quod madat & iudet ministris, videtur ρο cincte. Quomodo in iubente patre& Deiente filio faciti. psequii uisiti impleto illo versi eulo: h edixitG ali unt: i ais i at em uitium coeata rit omnia enim νι sum sectas. , lix βρno . sectum est nihil. quod am nos: si in AE pto, ubi eri mogenita, quae ab exterminatore caua reseruntur,ie minus interiecisse testatur. Sic de in praesenti loco mandat diis N ipse percutit per ministros domum maiore ruinis: id est, decem tribus quae aippellabantur Israel, & domum minorem scissioniblis,duas tribus quae rcgebantur a stirpe domus David.Et nota singulorum a prietates. Israel, quia maiora peccauerat seritur ruinis 5 in aeterna traditur capti ilitatem. Domus aut luda in quaerat templum de quae ex parte peccauerat , septuaginta annorum captiuitate re sinetur, & no percutitur ruinis, sed scissionib.Sciit n. do mus sarciri potest: ruinae non tam instaurationem quam aedificationem desaetant. Cuius utriusq; domus, ruinas, se issiones equis I bubali cci parat: quorum priores in petris currore neque sit:posteriores tam indomiti sunt, ut iugum cenalcib. non recipiant, Neum siluestres boues sint,
119쪽
propter nolint terram vomere scindere.vos ame, cum equide bubali naturam si iam mutare no pollini, mutasti naturalia Dei: ut dulcem amarum saceleus,& num iustici eius in absynibili veneretis, lux herba amarissima.
ini laetamini in nihil: vel idolis vitulis', aureis qui nihil sutii, dicente Hester ad di m H L a
citis, Nuinquid non in fortitudine nostra assi
b' vetitaretis uti icos. iauit ista fecistis: ecce ego ius. citabo super vox a doni' ma gna domus minor, quae feri ed estis ruini descimonita taeh, o domus Israel. Noes duodecim tribus .setcmi,utissimam Assiriotii & Chaldaeoru , quae vos coicrat a q,
sist,uertat a principio usq; adfinEia capite v ad cauda:
a terminis terrae vestrae qsol ει espiciunt,usq; ad torrentem deserti siue occidetis, ut Lxx ranstulerunt,i .e. ab Hemath usq; ad Munocoruram: inter
ingreditur. Hemxth supra Epiphaniam diximus, quae ab
Antiocho,cui cognomentum .mφαν ' fuit, nomen fortita est. Qui autem putant hie domus Israel decem tribus ii gnin t . explanare non poterunt, quomodo in comminatione dieatur aduersas decem tribus quod conterendae intelligamus5 dereliquis, prudentia, nitudine, tempe- Crantia quarum qui iratus fuerit, ruetiis capere non poterit,dccum e perit,amari erum. 'dicitur in Esaia: qui adι ιι Crais,arum aut illi dicunt, inon causas in iudicando, sed personas ctaderant,d seu a
Christi tuititiae, qui est dulcis.
simus. veri ut in amaritudine. Quictimq; igitur aut consanguinitate, aut amicitia. dc Gλtrario vel hostili odio vel ini intellii, in iudicado ducitur, SEPT.ramini ιν pernum et e bis dicitis, non sumpsimus nobis cor- naa, Reee enim susei ' peruenit iudiciu Christi, qui Decce ego Acita- est iustitia, de fructum illius bosum vos doses Is venit in amaritudine Qui hoc rael, ait E iis Drus ex- faciunt,latantur in nullo verianua Ecce enim susci tabo super vos domus, Israel, dicitos exercituum, gentem, de con . terent vos ab introitu Hemath, usq; ad torrentem descrti. CAp. VII. H E B.
domin Deus: Et ecce fictor locustae in principio germinantium serotini imbris,
machus transtulit. i. e. αλι- ,
de erecti in supcibiam dicunt: Ni nne in sortitudine nostr habuimus eornuarta Eregio. ne tutius in domino glorietur
me. Vnde de in Exodo iuxta : Hebraicum, de Aquilae editio
earis in Emath,Vet Us ad torrenum occidentis.
sint ab Epiphania usq; ad terminos AEgypti quibus termi exum in saperbiam, quae iniquitatem loquitur eo iraenis,non utiq; decem tribus, sed oes duo cim cocludun- Deum, de ponit in excelso ossa um: gentem caruistilinam dominus Deus omnipotens se suscitatiarum esse dicit, quς occinerat de tribulet eos, imo prohibeat ingredi in Hem illi, de usque ad torrentem Occidentis Hemath interproatur muriis aut murata. Uetabuntur itaq; ab hac gente saeuisesima,cui supplicia delegata sunt, confugere ad ei uitatem munitam,quq est coelestisHieriis alem,ne introeant de sal, uenturi in modum illius capituli quod in Genesi legimus: G. . ἐvbi positit Deus cherubim de stamineam rompnaeam, quae vertitur ad custodiendam viam iisni vitae ut qui eiectus silerit deparadiso,nequaquam illuc ingrederetur indignus. Quodq; sequitur: Vsq; ad torrentem Oecidetis: de sexagemno septimo psalmo interpretabimur, hi quo
uirin quibus fuit etiam Iudas de Beniamin .Quidam iuxta B anago n. mum magnam de domum minorem, Iudai cum populis significari putant, Ze de genti b. ecclesiam eo. gregatam.Iui n. migni propter patres vocantur, 3c legem de prophetas: nos minores, qui absq; testamento suimusc... i. dc ndatis Dei, de quibus dein Cantico legimus: ibo mea non ha t. Quae in' magna dc parua, in unainDei famili xm congregata,si non habuerit di sciplinam, de Dei mandata non secerit, percutietur ruinis de inissionab. Quotiesciinq; ergo vel in persecutionibus. vel in haeresib. 5: schismativus dom' Dei,quae est ecclesia, corruit atq, laceratur, Dei percutietis ostendit manum: qsi volumus e Figere, comparationis audiamus de faciamus exempla. In perii sequi persequi non valent. Petra Chri a C r. io a stus qui donauit Apostolis suis, ut ipsi quoq; petrae v enim mala opera in nobis occiderint. Christus non ascen- - t. i. e centuti. det super nos: Cumquila occiderint, de Christum habue-Qui in istis petris si erit, adaetiariis potestates, quae appel - rimus aurisam, tunc nobis proficientibus de ad meliora
i in Oecidente sumidinem nostram, editionem Lxx. interpretii differen tes: ne s h amus omnino Hebraico, illustii electoris diligentiae, d tacendo de editione vulgat frustra eam,ppin me videamur. Aut reticebunt, inquit ad scrininax, haud dubium quin equos significet, de quibus supra dixerat Si persequentur inpetris equi, id est . contrariae sortitudines. cui inliniunt ad orimnasrin vitilcm viderint animum S: Dei sortitudine roboratum aio audam accedere. inara vero cseminatam mentem dc unguentas de Glitiis eneruatam de in muli Arem versam molliti Ε, statim ins iunt, dc set enece non pol sunt, de gestiunt ad libidinem. Sequi tur: Quia enuum G, iis in furorem iudicium. Conuertit infit rorem iudieiuna. qui iratus iudicat:&diecte domino: c. na' is a isti est, 'tona tui ..ῶ ι aetinaelio loco: Non misi e ms ρau-: ille irata ad iudieadum est nobisq; moritur cum peccatis de si e versi ad Otietem. pactum mimus cum sole iustitiae, de ei seruituros nos esse promittimus. Pro torrente Occidentis, Si inmachus interpretarii scit. vallem campestrem: Theodotio,torreten Arabiai Aquila,torrentem qui est in planicie.Qu ibus verbis ostenditur nequaquam in cis murata ciuitate exclusis, muniri posse cotta peccata nec peruenire illos ad torrentem campestrem, ec planum sue deserti: qui torrens dici- . . tur voluptatis, iuxta illud quod legimus: Dei. , eme, I -
HAE -J Non soluo quet multa post saecula
suturas ut propheticus sermo pridicit sedde vicina, de quae statim vat inium eia equantur Solemusn homines multo plus de nobis ide potiris sitare, dicete E - in mente descendit: imo cum causam nesciat, nec iudicit mr pax D d e,V3 meis ut qui viderint reb explet aquae nouerit veritatem, ante praeiudieat qualem debeat set' ante nunciata sunt, conuertatularia cultum Dei, in cuius resententiam, fructum quoque iustitiae qui dulcissimus prophetis divinationis est veritas. Ostendit igitur domi- est,uertit in amaritudinem. Quod de una virtute diximus nus Setinacherib regem Myci tu cum infinita exercitus
120쪽
1 ui nil titudine, instar loci isti uniuersa long tis .es levennii si quod nobis melioni conuersis.&ipsum poeniteat senten inponcipio imbris serotini,qn extremi a Dei omnipoten- tis sis : ut ii iustore Liat prςmia, tu promissit,s declitis misericordia indigebat Israel: huius alue loeustae fictor nauerit ad iniquitatem: nec peccatori poenas, quM comi ει creator est diis. locusta venit in principio imbris natus est. scomiet sus fuerit ad salute. Dicinit ad eum qui serotini: quando cui a vitent, ae parturit omnis ager, α acturus est purnit eiulam: Nec de isomnamo ulla tuis, neq; PM M. ι adiuersariam arborum flores in 1. s es , i r Vt sui generis poma rumpuntur. liberetis quali damul, de cas
veniebat post imbrem seroti cito obsccro: si susci si i m qui thesi uriouerit sibi iramnii:&n pellabatur tonsor vel rabit Iacob, qui aparuit te. Gmnc IF hm, in die irae, Deum iratum sen- 'tonsurar sis: eo Q uniuersa lus est Miseri' cliens es non crit, icit tiet. in si erit poeniten- v si uerit,&nihil penitus rem sur hoc: niserit, dixit dominus se σιω- tram,ira vertetur in misericor liquerit herbae viretis in terra. domino. . Haeeossedit -hi Domj j diam, & cum perturba Qui b. HuΠc xonisexmni uetonsuli, milii De . s: Deis, ire ii n0stii atquς viri bu , in V
ELatas acutam nouaculam vo . . . θ Ἀ tramq, partem poenarum at-
Israelitiei corporis raserit. u. ad igne in dii Dcus. 5 m reus Deus ,.Guo' mutabitur. que ait, dubitarem quae esset deuorabit abyssumit L rauit ausum μοι a s mihi Amina ira nouacula. statim iiuulit, tam ,&conte det simul tam , ct comedit par- talpiti sciti ad xςgςm Asy totum Nou culi parte. Et dixi: nomine tem, O dixi: Dbmive N dum ' Det , c 'orasit εtosor regis exercitu De'. quiesce obseero: Deus, desine : f.'
bruchi uniuersa popilli ii, est, qui suscitabit Iacob: Ambit Iacob, Mniam
& no solum fruges, sed ligna, quia Dareu- 3 - scenum, stipulaim; consumpsit Factum est autem cu consummasthi o cluis qui venerat post locustam coinedere herbam terrae,5 sphera intelligeret et videbat. ad preces vertitur Ze ait: minus I eus,lpicius esto obsecro. Nolo in subuersione populi mei mea verba copleri: nolo me ad hoc electum de Palloriami mero, ut ruinam decem tribuu
dominus ostendit prNhetae fictorem locustarum in principio germinantium serotini imbris, S post imbrem ter
tinum,tonsorem regem siue regis, Ac vi verbum exprimamus E verbo. tonsuram regis Sennacheriiaqua cuncta decem tribuum totonderit atq; vati ierit. Nunc idem dominus ostEdit Nabiichodono br,imo vocat re venire prς-
nunci .Quis n. poterit sit scitare Iacob, nisi tu solus quo cipit contra Iudam & Hierusalem. Vocat autem ut tem- allidentem intus est qui suscitet. Paruulus est lacob,& cre- plum Hierusalem igne succendat.& faciat in igne iudicii . bra hostium incursione deletus Cumq; ille precaretur, de eo qui timodam fuit populus suus. Cumq; venisset ignis interioris hominis lacryinas funderet,ini sertiis est drix sit . ad iudicium. 5: impleret domini iussionem, deuorauit aper hoc,&tespondit: n5 perda omne genus Israel reliqae bullii in muli nil, & comedit simul imnem: cunctis urbes Diugerunt. Aut certe sic accipiendum: Duo paritet sutura iud ς δ: partem domini, quq vocabatur templum eius. conspexit.Primum locustam deindebriachu. Pro utroque Cumq; hoe prophetavid illet, dixit ad dominii: non ut su-dsim deprecatus es Ain uno tantu exauditur,ut bruchus pra propitius esto obsecro, sed quiesce vel desine:ut quem usq; ad internecionem cuncta non vastet. Locusta autem coepisse iam vigerat,celsare precit, impetraret: praesertim volitans quaedam deuoret, quaedam integra derelinquat. cum nullus sit alius qui iacetem & paruulum 5 humilia-Videtur mihi Lxx. interpretes. verbum Hebr. icum a tum Iacob valeat suscitarc: nisi dominiis qui potest captostquaterpretatur tonsor, iue tonsura intellexisse au. t in Chaldaeamq; transtatos rediicere in terram Iuda. Quia lueram 41 arbitrante de , bruchi innumerabile multitu- vero semel iuxta Osee prophetam de psalmistam dicen dinem, Gog genti saeuissimae coparasse,quae terram Iuda a vastituta describitur. Qii id aut volucrit Aquila dicere: Ee.ee serotinus post Gazae regem eum Gaza verbo Hebraico' nix appelletur non satis intelligo, nisi sorte ipsum sera monem a posuit, de paulatim in Gaza errore corruptus reclam fidem, sed proni et vitiorum sordes purgantibus est. Dicamus&spiritualiter: Qui post opera iustitiae de se indigent flammisi ideirco nune dominua ad ignem Iu- 1. Cis 1: quibus in propheta dicitur: Seminate vonis in iustitia, de dici lini vocare se mostrare. t uni ut cuiusq; omis quale sit i innovate vobis novalia done seminetis super spinas era- grus probet,d impleati irillud', scriptum est: mbulateis Ma io Auia peccata comiserint, inducitur super eos foetus, volge. 1 .n, Mecenis ictis. Vnde dc ad in
iu die belli: dece tribus ad haereticolu perseiram retulimus, quae appellabantur lsrael 5 duas quidus Iudas praeerat. ad eccletiam Z ecclesiae peccatores: qiii confimitur quidem LM r. fκ n lupi eratio locustaru veniens niat utina: qii transeuntibus noctis tenebris,incipiunt sua oeccata cognoscere,& quia noegerunt poenitentiam . adducitur bruchus qui appellatur Gog rex: s ii autem in linguam nostrant vertitur Me. tectum.superba quoam 5 arrogans sortitudo. Cumque ter nostrae foenum stipulam' consumpserit, quicumqtie sancti in populo fuerint, veniam precabunt iit, A dicent: Domitie Deus a pilius esto. aliis n. alius si is citare poterit Iacob quis medicorii sanare a in , alii tu solus ad cu ius tactum fimbriae,illatim sanitas redit. Parii ulus est n. Iacob , siue modici numeri r quin nulla meis, vel pati cavit tu Babylonem dicitur Habes earbones ignis, sedebis supercos,hi erunt tibi in adiutorium. Et in psalmo. Lingua do. lo i&plena mendaciis, igne carbonum dicitur eue purganda: Quid det ut tibi, aut quid apponatur tibi ad lingui
liis altaris carboniblis desolator carbo duorum testamentorum forcipe prenditur,m Eslix labia purgat immunda, ut postituet mina domini prophetare. Vocatus autem i- ε . .gnis ad iudicium. deuorat primum abyssum, id est, omnia genera peccatoium, ligna,ismi, stipulam .de postea coni. edit limul partem, hoc et . ad sanctos illius peruenit, quid moi. alii in remans e vestigia. Preniteat tedomine super hoc, Q in pectituim domini Je in eius parte reputantur : temte iacturum tuo populo comminatus es. Poetiitentiam alit pus enim est ut incipiat iudicii imi domodo ni Et iii E Dei inscripturis sic debemus accipere. quomodo somniti zechiele praecipitruthi qui hinnas altituti tui:, ei, dciti :non quod Deum neniteat, aut mutet sententiam. 1 Ghire. Et in Apostolo lenimus: Si eutus o Hi Verat, e qui loquitur per Prophetam: in Deu/,crno' 'M.tor. Et cui mem mpatiet μ'ipse autemsu ser. I amra ruapter Mem. ii dicimus: Iu autem Domih era, σκηmturaisn d. Qiled Cumq, omnes nacti uI in peccato,&iacuerimus admi-S. Hicron. Tom. . H ue tentiae