장음표시 사용
91쪽
vendiderunt puella pro vino,ut biberem, S libidini prae- solent gulam Qusvmuer Iudaei,Vespasiani,Titici; tem poribus, & maxime Hadriani,iuxta litera impletaeis e c5- memorant. Si aute ad diem iudicii clii impia suntvolu rimus referre dicimus omne qui saluatur aluat in ci
si a iue in coelesti Hierusale. Et postqvilud fuerit de Hie pulum meum inde trusalem conuersa capti M posuerunt tune congregandira Nod prostibulsi:
Ibit,de ibi disceptaturum do puella vendiderunt minum cum ei qui suum- pro vino ut biocre iri. pulum per se lituti sunt,& di- ' verum quid vobis &iuiserunt sibi hereditatem do, mihi Tyrus, & Sidon, mini. disperi eruteos inna- α omnis terminus Pationibus, desuper terram illi' lest morti m. Numquid: mserunt sortem: ux non sin ultionem vos reddotis
scipe: e, qui sibi Dei populis Vlciscimini
diuiserunt,&eos factum esse Vos contra me, itoxe-gctiles, sed ad omne rigiduin lociter reddam vicissi sui erbumque doctorena qui tudine vobis sit per ca--suu nomine docti inae&sacer- put vestrum. Argentud ij, minarii releri op- enim incum, Maurum
-dem immis,cetiam pueros p Cherrima intulistis in
nunt in prostibulum. siue t. se delubra vestra, & filios . diit meretricibus,&causa vo- Iuda,& filios Hierusa-luptatis suae risci in Deus γε- lem vendidistis filiisse, eis, gloria ιη o' m- Graecorum, ut lo e fa tam)venduntpuellas, Vibi' eos de finibus
les Etes meretricibus.&rudi ira Ecce ego suscitalas Vendit luxurii; . qui turmis de loco, em quo lucri gratia non corripit ce- Vendidistiscos, & co. linquentes. M tam retributioncma vestra in caput ucstrii, haec Iudaei ad tersum Tyrii ta filios vestres, Sid mem&Pa inorum lcr- &nibus filiorum luda: ac
firment.Nos xutem iuxta ece: tamac Pologiam . Tyrum EcSidonem de Palaestinos, eos intit pretemur, qui Dei popu lum coangustat d. tribulant tam sequuturinocent miy rus in lingua nostrae resonat Meum venantur in mortemst nomen Sidonis indicat de bibentes sanguinem corruat, S E p T. suevolutatur in corno: quod
iam meum mi istim Philistii Galilaeaq;s nificat. sortes, Opis Vςlocitur εἰ cito restituet os
.domin quod meretur, quia V persecutii unt eum. Et a se .l . illius de aut , eloquia vi.
redditis mihi : aut iram silio audistilios tricius in tarde retinetis as IE . diiciaeeis siue tilibus, uersium me hoc enim,eo, de Christianis ethni- ce sign scat nis,m- cos faeit:vt exterminet defi- ut κεῖ' velociter ci- nib suis inquit,' in Christoro re iri retritati, si talprocreati,&nequaquanem vestram in Opiti bis inlud in veritatis elaeis
minos, sue Galilaeam alienigenarum dici arbitrantur: Φ
Lempore captiuitatis Iudaiet. Vznundabunt eos Sa-quado vidii sunt a Romanis, baeis, Gli longinquae, Dei populum persequutis ut, quia dominus loquii imo in populo Dei insu Deu, tus est. . Clamate liaec
Vario qui perse iunit popli. Accedat ascclum Dei, ipsum I eum per se dant omnes vita bel9quitur cuius cst popul'. Red- torce concidite aratrariam, inquit,vobis quq secillis vestra
populo me Q:quia argentu meumdc alitum, id est, se tem .pli. & quidquid in eo pretiosissimum de speciosissima fuit;
candelaebrum aureum.& mensam propolitionis auream . duos Cherubi in aureos,& propitiatorium phialas ae tu-
, i. . Nodie altis idolis vestris Haec autem Dod a narrat historia Chaldaeos magis sectile, qui vasa templi domini posuerunt intemplo Bel unde postea Balibasar potat in phialis de statim reenum eius in Medos de Persas transfertur. Sed quia post diem domini magnum& horribilem haec sutura dicuntur quae apostoli in resurrectione domini interpretantur & Hebraei in futurum iudicii tempus disserunt: magis de Ronianis est intelligendum, φ Vespasimus de Titus Rotnae temtilo pacis aediscato,vasa templi & vni uersa doliaria in delubro illius consecrarunt:quae Gixead Romana narrat bistoria. Eo tempore filij Iuda N Hierus, lem nequaqua Israel di decem tribuunt, qui usq; hodie in Medorii urbibus de montibus habitant i venitui sunt filiis Graecorum,ut cxtetminarentur de finibus suis omnis or- bis Iudaica captiuitate completus est. Hoc illi reserui,vtvltionem sanguinis Christi, & subuersone Hierusalem,quae Dei iudi io accidit,contraTyrii e SidonMnu ne sed in petiit error everac I eonini, uec ad die iudicis argentum meum , O σπ' redite possumus, non dii crς ram meum tu Stis,cT .indicta licet in tepore electa mea oe optima a superioribus discrepa Vi-ιntulatis in rempti deatur.Pro alii a in Hebro
didi is fiui Graecorum, io ad lu-
ω eiicere os de ibi, Pilaestinae, non ad GHinibus suis. Ecce sto laei Philisti L omo nullaest
vestram in capita transtuler t. x. G, - ονα , id est, priuitate inter
te betam , ficu te pu- cet quidaiti Sabaeos, Arabes
gnatores. Aiaucile suspicentur. Promittat ergo cen- sibi Iudau, imo somniat linvit molempore congregentur a domino, & redueantur in Hierusalem. Neu b c felicitate contenti ipsum Deum suis manibus Romanorum filios & filias asseriit traditurum vetvendant eos Iudaei, nonPersis de . ibi opibus de ceteris nationibus quae vicinae sunt,sed sabaeis peti longissimae: quia dominus locutus sit,& populi sui viciscatur iniuriini a xc illi&nostri ludaitante qui mille annorum regnum in I daeae sibi suibus pollicentur 5 aurea Hierusalem, ta victimaru sanguine,& filios ac nepotes de delitias incredibiles, deportas gemmariti varietate aistinctis Nos aute dic 'de luscitauit di s post aduetviam iuum,de quotidie suscitat. de suscitaturus est eos, quos varius error eduxerat de finib. suis. Pulchre ; suscitabo,ait, quasi iac&es de cornientes: ut qui iacebant in haeresi stent in ecclesia: reddens hareticis ipseeexanti Vt filios eoru de filias,quos in mystici cin carna libus erudierat. tradit in manibus filiora Iuda: in manibus eoru qui ecclosarii principes extiter ut 5: instructi sunt at- matura Apostoli,d Dabet scutia de lancea, eteris&noui instruincti. Vtcu ceperint filios eoru de filia, vendant sabaeis de saeiates Iecaptiuo ut 'cui sint a fimb. suis. Et ad meli D. couetii, occlesiasticis dogmatibus incipiant esse subiecti. cia. ρ hi. Vnde Sthus venire per hibetur,ditate Virgilio: cin
92쪽
e Guiate, e. t Locii iste dupliciter intelligitur: quidam enim arbitrantur haec sanctis genti b.praedicari. ut prῆ parentur ad bellum,& pro populo Dei dimicent,ut omnia
instrumcta agricii lintae in gladio lancea ,conuertanta ut infitinus dicat se esse ro istum, N: veniant oes de circui tu&in certamen dominico' HEB.
tegetur: maxime qui λ iuxta vestra in gladios, S lii xx. sequitur: Mansumi & gone, vestros in lan e
tum sit pugnator auxiaillud VPm Parcii pomini, seripitari R. infirmus dicat, quia
fortis ego sum. Erumpite de venite Onanes omni . asei ιν gentes de circiti tu, det ι -lia: ου-- ι IH ea congregamini: ibi oc-ρ ana n metet sic cumbere faciet domi esse volunt imitatores veri nus robustos tuos.
Domine g. --,, M., 'Consi rigant, Masce-l me milvismiit. Et ipse lotiustui u J t s cnx in angClio: DVO a m quia Iosapuat: quia ibi se-hum tot debo, ut iii dicent om helao.viros quoq; eos intelli nes gentes in circuitu: sivolunt, I destruente initia ii vite falces quoniam paruulotu, ad perizo x xx - nincii ruit me sis, veniti, robur accesserint, SQ ΠΠς te ς descendite, quia
studium quo prius animaru i - α
suarum octe antapros, ad necessitate prςlii cotulerunt. derat torcularia: quia duobis xutem Hebraeoru opi- multiplicata est mali nione sequentib. videtur esse tia eorum. Populi pota contrarium.Ideo enim scies puli in valle concisio aduersaria Israel paratur ad
5 veni sit de circuitu, de eoti lx rc traxerunt splen- ira domini exercitum c re- dorem suum. . Et do-zatur,ue occumbere dominus minus de Sion rii; et, faciet robustos earis,ut intelli Hierusalem da gat Deo aduersia ur
nuserabilis repromittit. No, uζbuntur Corti & ter. auxinc piam tropologiam& ra &Gominus spes po- sentes daemonum,&eos qui Puli sui,& fortitudo si. quotidie cotta eeclesiam di- liorum Israel, & scientii eam in ultimo qui sub iis quia esto Dominus antichristo aduersum cinctos vester, habitans domini pugnaturi sum ccx monte cancto
rere pollumus 'qui idcirco ia v. o
no transibunt per cam eJEt haec iuxta superiorem amplius: in Et erit in sensum interpretatur bifaria. c. Aluenim sente ascendete in vallem Iosephat, quae inter pretatur domini iudicium sedere ibi Deli, ut diiudicet
omnes gutes quae de circuitu veniunt, in bona parte intel ligunt: quod scilicet sancti contra Dei aduersarios cdere penetur ac mutam falces suas utinat iram hostium messem demetant, de veniani atque descendant,calcent uetor cuia talia: iuia adsit vindemia,&intatum musta exuberent, ut torcularia expete no possint. Et ut sciremus quae sit vinde mia, plenii a torcular, intulit: multiplicata est malitia eo mini: haud dubium quin eos significet,qui contra dominu congregati sunt. Alii autem consurg e gentes,dc cc enite in vallem Iola bat,& sedete dominii, ut omnes iudicet nationes ideo ae erunt,ut parent se&essumat uniuersa arma pugnatium,s: invalle Iosapsat domini sucibus deme tantur Nerille enim cAtra eos tempus iudieii,& intantum eorum cleuiise mala, ut Dei vincerent patientia. Nam MAmorraei tunc expulsi sunt,quado explerasum peccataeo
tum. Iudaei istum locum ad Gog&Magog gentes xiiii mas reserunt. de quibus supra diximus .arbitrantes ultimo istore Pado Hierusalem fuerit urstaurata, sub nulle a
norum imperi oecitra Dei populum esse venturas & in val cle lolaphat suae ad orientalem partem templi sita est,eile saeuituras: aduenisse enim tempus occisioni semina,&essundendi sanguinis instare vindemiam. Perab Iopuuin assecorios mi, c. J In eo loco ubi nox posuimus,populi, de Sept S E p T. ginta transtulerunt ἰχνινη i. c. sonitus exauditi sunt di Hebraico scriptum est:
latores : conciaite multitii dinem taubas corii h in niming a bos, qui iudieadi sunt, non misices et gras in crat eas. tum sonitumq;signineat. Rur Fortis dicat, sum ubi nos diximus,in vallulco ego. Conmmimini concisionis, queres transi
quoniam D Z suspicatur Cehennam, cxco
eis dies domin que cetera poteriit uum: sed iudicis. Sol latra obte- retrahent fulgore suum,5 se nebrabuntur , . stellae ueritatem iudicatis reddetis- Hoccidere faciens ypondo- que uniuscuiusq; opus inca rem suum. Dominus Pulsuum,aspicere non aude- autem de Sion et abir, bum Non quod clementiora
inde Hie Olim dissi, tinxq Dei iudici sed quod
- - Ois creatura in tormetis alio
, - c o tam occisa vox eius erit atq;
; ibit perea amplius. Et erat suerit qui puniendi sunt, erit clemensoga populum sum, .is &dabit eis fortitudinem,qui appellantur filijisraeliinens scilicet cernens Deum: vel ει Hr quem nos rectissimum Dei dicere possumus)qui non ambulauerunt per eratias semitas, sed gradientes in via Christi, omnia recta iecerunt. Tunc scient & hiqiii iunientur, 3 illi qui assumet ut in gloriam,quod dominus abitet in specula sua Sion,& in hristo incite sancto suo, sue in eo qui se dignum Dei habiticulo praeparauit.Tune erit sancti Hierusa in visio pacis, aqua & Salomon nomen accepit,& alieni non pertransibunt peream amplias. Alienos vel daemones intellige qui externi a Deo sunt: vel
omnes pessim 'scogitationes atri, peccata, de quibus pro pheta loquitur:. o alieni pa reseru/t . . quae nequaqua Vl- I . in atra in nobis viam reperirent si habuerimus Dei pace, A cornostium aduersariis non patuerit .Haec Iudaei& nostri, ut diximus, Iudainantes ad mille annorum fabulam reserui. quando putant Christum liabitaturum in Sion.& in Hierusalem aurea atq; gemmata sanctorum populos congrcsandos:ut qui in isto faeculo oppressi sunt ab uniuersis gentibus, in hoc eodem cunctis imperent nationibus.
93쪽
u liit a monte sincto suo, quando millus per Ilierusalem sinerim citus esiastaei initiani est Besphepor, lilia castitatas, rorans retentaverit, quacumoue in ea mons fuerit ad 51 rosae pudoris acac virginitatis exuoerent. viri in exculta peruenerit, dii edine& melle dabit, ri, in o. is i Et m hoc loco Iudaix stillabunt ex eo gratiae spiritia ales: de quibus propheta praeuissimo mi dormiunt: in ultimo tumi re, uand loquitur: 'ul tura mea et Ouia uriris ora non Christum sedariti. Et istam suscepturi sunt, vindim
mnes emiserones ludistisent assciis. meo. Qui autem inscrior mon- H ε s. tibus est. ii ecduin ad Uri die illa, stillabunt mo-etionis culnaen ascenderit, Ol-
vocabitur collis,&nuent de . o
cor tui lactis quibus fudi, in lς fluctu lacte, Sc pet
tristo nutritur infantia.& omnes rivos Iu aquarum fiunt ina, que de ibunt aquae. ventre suo dominus manare Et fons de domo domini egredietur, de irriga testatu se l. onmes enim riui bit torrente spinarum, a mus in perditionem lue eimiliones luda implς- b AEgyptus in desola- erit I mea tncam -
siccum crit, redundaminias . 4 ,. - . , sessuri iunt vitione domi
a fg oti . . et pro eo quod iniquee' pio est ''o μ' ,eatra promiuini. Neq; eniima, tur cri ita uio, e .iem se gerint ii filios Iuda, M sam inum iustam 1Gur' possunt exponere quare cui nnarum J Pro torrente spina- cstuderant sanguinciri O μα ludia anton in Orbe tantae sint nationes dii sui in AEgyptio, qui vieini
suiu, te in Romano , auos i Pterpretamur Idumetos,sipevariis macon unpente Ut soli cet quomodi, triarao Non - .ai. εniscius ex citus qui r quadringentos triginis Annos populum Dei es,tiu i tenuit in mali tubro submersus est: sic etiam Romani,quie idem . rum, L . transtulerunt,torrent cm funiculorum, id est, innocentem in terra
sua. Et ludaea in aeter , quod avx tiri liabitabitur,& Hic
. - -- . . . . .. - . pia nam aut cur pro Idumaeis
Dones enerationum: V, intellietatur Romam,cum ea
requiram4an Pincm ρ dem licentia mentiendi calii itineris, almista dicente: ncm S gen prationem: γ m, in se m ιν esse Π Π uerso possitnus allerere: subror is s. a semitam meam , M inundabU sanguine patiar; σDominus ha&- Iduin i oru voeabulo vel Pet cortina, quc non mun- tabit in Sion. sas vel Elamitas,vel Franco meum tu investitast . In Nilo enim stumine siue intiuisei' solent nauci ianibus trahere, certa habentes spatia, quxapeellam sum los. vlla ti testarum ecentia trahentium colla succedant. Nec ni daueram, & dominus comorabitur in Sion. Alamannos, ni R , alias si gnificari Nos autem dicam' tempore dominicae resura ctionis vel die ita dici ut tu i que enim recinimus &. retum & Idum am,in eo qu oda sitim
rum si unaquaeq; gens certa viaru spatia suis appellet no- optus& Iaumaea sunt , destruendas: AEn plus dicitur minibus:cum 5 Latini milleo assus vocent,&Galli, te dii quod iuuerpretatur . id est, sanctos Deios,&Pers parasangas,&rastas uniuersa Germania: atq; persequens& tribulans : Iduinaea terrena&ctuenta QMi- in singulis nominibus diuersa me rast. Haec propterea. cumque igitur Dei populum persequutus est, &ter Dis quia verbum Hebraicum m eo, Septuaginta κω ν , id vaeaverit operibus: multitudine delictorum quotidie fit. est, funiculos transtulerunt. Caeterum nulli dubium est, omnia quae in tabernaculo Dei legimus ulli dubium est, derit singuinem innocentem, eorum scilicet quos de Pede lignis Setinim rit, erit in perditionem: ut animas quoque martyrum sub ε ia D.
suisse persecta quae Septuaginta interpretati sut ligna im- altari claniare cognouimus: Vis o mnes amfuser Me- putribilia.Est autem genus arboris in eremo,spinae albet smile,eolore S soliis non magnitudine. Alioquin tam grades arbores sunt, vi tatissima ex illis tabulata caedantiar,lignumque sortissimum est,ta incredibilis leuitatis ac pulchritudinis, ita ut ex his etiam vasa torcularium qανορος ελλος vocant, ditissimi quique & studiosissimi iactantiquae lisna in locis cultis,de in Romino solo, sq; Arabiae solitudine non inueniuntur. Pro torrente sunt lorum siue spinarum, Symachus interpretatus est, vallem spinatu. Est autem locus iuxta Liuiaciem tris mare mortuum, sexto ab ea distans milliario, ubi quonda cum Madianitis for urat GHanguinem nostram de his rui habi
e ξι Iu a in aeternum his ditur, π, Non utique hae Iud ra in ternum habitabitur,quam vicemus esse desertammon ista Hierusalem,cuius ruinas cernimus: sed illa Iudei,cuius filiae exul auetui,& laetat sunt in omnibus iudiciis domini. Et de qua in sue quinquagesimi
psalmi legimus: emgne aedon me in An υ untate tua Sio , er ad recentaris Araliter Glem. In hac prouinciae tessionis
& oris,& in hic urbe,in qua pax domini cernitur, erit Otuna habitauomon in unam,vel in tres, aut plures gene-
nicatus est Israel. Huius loci ex persona Dei Michςas pro- rationes sed in generationem & generationem, hoc est, inpheta meminit,dicens: por lusu istis, te mentos se ima duabus generationibus eorum, qui de Iudais de de gentii uerit Palath rexIIoahc svid red ancorat Falaam misi storiae inis cressiderim. Et mundabit dominus sanauinem om-s ibiis sive ad statim:pro quo sc ibi Septuaginta trans' nium peccatorum,quem prius non mundauerat: ut m tulerunt, hoc est, a funicuis sque ad Galga- det in euangelio, quos in lege peccantes immundos relitam.Ergo ectedietur sons de domo domini, quae interpre- querat Ideo enim . aio, iamni mi re m. ix. tatur ec cleua. De quo& Ezechici ci Zacharias ponunt in m. , siue ulciscetur seruorum suorum sanguinem, quem fine voluminum suoriam: ut spinas nostras de vitia atque in martyri opto nominis eius consessone suderunt. Et eoo,quae nullam frugem habuere iustiti commutent dominus commorabitur in Sion: de qua scriptum est: . in domininoaalia, Nariditatem nostram rigent aquis lar Gad. m ora ciui in s.,an: gissmis,depto spinis ac vepribus, flores virtutum multi- ῶ, --ι mas μα super Omma
Plices geri nemus. Et in eo loco ubi quondam sortii
commenta, V in Ioel Prophetam ii.
94쪽
DIVI HIERONYMI PRESBYTERI λCOMMENTARIORVM IN AMOS
Mos Propheta, qui seqiritur Ioelem, oppido Thecue: quod sex millibus ad meridia
tertius duodecim prophetaru, nam plagam abest a sancta Bellilcem, quae mun- non est ipse quem patrem Esaiae pro- di genuit Saluatorem,&vltra nullus cit Viculus, phetae legimus. Ille enim ades, scribi- ne agrestes quidem casae & surnorum similes, tur per primam x vltimam nominis quas Apsti appcllant mapalia. Tanta est eremi sui interam b is & e interpretatur fortis atque vallitas, quς usque ad mare rubrum, Persarumq; robustus. Hic vero de is pcre VS so S interpre. & AEtlii opum atque Indorum terminos dilata-tatur populus auulsus: mediae litterae ge&hi vitia tuta Et quia humi arido atque arenoso nisulque communes sunt. Apud nos autem, qui tan omnino frugum gignitur, cuncta sunt plena Pa' tam vocalium litterarum, &,s,litterae, quae apud storibus: ut sterilitatem terrae compensent peco- Hebraeos triplex est, differentiam non habemu . iram multitudine. Ex hoc numero pastorum de Haec de alia nomina videntur esse communia, Amos propheta fuit, imperitus sermone,sed non 'iix apud Hebraeos elementorum dii tersitate At scientia. Idem enim qui per omnes prophetas in suis proprietatibus distinguli tur. Hic igitur pro eo Spiritus sanctus loquebatur. Vnde nos ex Hepheta, quc in nunc habemus in manibus, fuit de braeo vertimus. Thecue ex numero pastorum quia pastoralis & ipsa est
regio hoc volumine continetu&quos vidit super Israel n5 carnis oculis sed mentis intuitu:quia prophetae vocabatur videntes:alioquin secundum literam sermones non videntur,sedaudiuntur. Vndeta populus videbat vocem Dei,&Moyses tacens loquebatur ad
COMMENTARIORVM HIERONYMI IN AMO S
4 tem nescio quid volentes interpretati sunt: sermones Amos qui facti sunt, Sc quo vidit pro Hi eiusalem.bciendumque hunc pri pselam, non pro Hierusalem,
dominum, quin dicebat ei: Quia rimas ad me i In nouo quoque legimus testamento:
Dei, quod p se inuisibile est n
vidEt Apostoli,& tractat ma- Thecuc, quae , in Hebrio penitus non vidit super Israel. ν de . a j
t Israel, &erant 1: - Vidit a tem hos sermones. miri, proplictasse Quod quise xς xxxi 0xu Indi Iui indae νενιι Iuda, dein & Aquila,&Symachus, Et di- cte JQuando apud Assyrios, 5: Theodotio ii militet it mistuleriint. Piamus ergo Osee urbe'; Ciliciae regnabat Sardanapalus de quo insignis
propheta addecEtribus,quae appellantur Ephratin an rator Turpior,inquit, vitiis qua nomine. Et apud Latinos ita domus soseph & Israel loquitur Secundus Ioel,ad Ie Procas sylvius,cui Amulius,expuli Numiore Germano, rusalem&auas tribus, quae vocantur Iuda& Ierusalem, successit in regnum. ino interiecto, costr xta pastoria α& Iacob proseri vaticinium, nullam omnino lsraelissa' latronu manu,Romulus sui nominisc5didit ciuitat ε. Hic ciens mentione aertius Amos, nequaquam ad serusalem, est aute orias rex Iuda, cognomentoAzarias: qui indebitu i
I mar λ . xime ex eo quod seriptum est Misit Amasias acerdos Be- sed & terraemotus ostendit,quE Rebrothel ad Hieroboam regem Israel dicens: Rebellauit contra memorat. Hieroboa vero no est illius Nabath, qui peccare te Amos in medio domus Israel. Et post paululum, dixis fecit Israel,sed filius Ioas, filius Ioathan, illi Ienu, pnepos Amasias ad Amos: Qui e tu trixa in a. c ieiusde Iehu sub quo prophetauerat Osee& Ioel re Amos. ibi ρον uiam: in Rethan 7 igitur interpretatur Oetas oris id est, imperiit vel heres, Masinii sicari. re is fortitudo diti. Hiero xtoria λα ., id est, iudicatio, vel spondit Amos: Nocran tre beta nec causa populi, qui di per Gr cam littera legentes, diui- να rum mora do mi umenn Ie u. ΥΠ sione populi suspicetur Ioas in omit uo, id est, Gimo-ά, tianis: Pa υν theta a νψμlum ' rum I irati no ra siue temporalitas. Verba itaq; os, quo tempore popuHiq; ad Iudam de Ierusalem ut male apud Grreos S I in lus Israel auulsus erat adno,ac aureis vitulissetiliebat,sive linos habetur sed ad Israel. i. e. decem tripus: quae obpo' auulsus a regno Istirpis Diuid,clara voce cecinetunt instari uti multitudinem,' istinii nomen obtinuer t. incoaute clangetis tub quae interpretatur Tliecue.Et cecinet ut su-oco ubi Lxx transtulerunt, in Accarim, Theodotio ipsum perti caele qui quonda erat remisimus De i e. N -Nω. verbii Hebraicu posuit: e v m Aquila vertit In Meb. Oatie regis Iuda in quo propter templu&sanctit, i. e. in pastoribus: symmachus & quinta editio o sani cum, sortitudo domini pomanebat, sum regebat - - , id est, in pastori s .Et puto propter b idec 'lito impetio popula confitente Nomen aut Hieroboa,quidiorarum similitudinem hic quoque deceptos : prod uitionis populi causa extiterat,significat Israel elogo tepoquasi e diu Nexinde Accarim posuisse se: monem: qua- te in idololatura errore misisse,priusqua captiuitatis uni quam in principio nominis si litera nulla excusatione isti uersa cocuteret,q in dii 'annis duplice ostendit angustii quaterroris. Accarim aute usq; in psentiatu idebrquesse decetribuu,ac duarii: vigetesii vellent poenitentiam in no legi Et qui sterilitat ε, i. e. τώ - interp tatur, magis tu terrae de tero no sentiret .Haec Pammacti animo incosi 'in urbe Pbilissiim, qua Accarim exprimul,quae om- charissime, qui ex interpretatione nominis tui, ouoda va
95쪽
per qua tibi verae circumcisionis scientia pollicentia lugenitalci; siccabitur,&populorum millia, quae propter contrarias potestates te bellare demonsitas,quasi argu-nientis, S 'ri Amoς Prophetae logo sermone coplexus sum Illud breuiter admonen explanati Ohem,S: huius, d Osee de Zachariae prophetari me de aliis quidem lanctis vitis, sed praecipue Lanta Sc venerabilis memoriae patenti tuae Paulae, dum viveret smi- H ε p.
si se .Nee multumare inspo UT dixit: Dominus sotiis fide,si minam polliς II de Sion rugiet,&ce Hierusalem. dabit
iam temp' est,& ipsus sph xx verba propones quid mihi videatur in ungulis edissera.
quitur exempli de unusquisque in quo stustio triuit xta-ie illius similitudine a serat: verbi gratia, qui nauta est de subernator, tristitiam suam
comparat tempestati damnsi naui rasium vocat, inimicos suo ventos contrarios appellat. Rursum a speritate de letitiam, auram placidistima,&
uilla maria de aequora,carisu milia. Eregione miles quid quid dixeritiscutum, gladiu,
cum, agitia,moriem,vulnus de victoriam sonat.In ore Plii losophorum semper socrates de Plato, Xenophon, Theophrastus, Zeno de Aristoteles, Stoia i versantur de Peripate lici.Oratores,Lysiam de Hyperidem, Periclem dc Demo .sthenem,Gracchos,Catones,lesios 3c Hortensos, in cinlum laudibus serunt Poetae si Epici sunt,Homerum atque virgilium; si Lyrici PindariamNFlaccum crebro sermone concelebrant. Cur haec dicta sunt ut scilicet ostendimus et ii Amos prophetam,qui pastor de pastoribus suit: de pastor non: in locis cultis de arboribus ac vineis consitis,aut certὰ inter siluas de prata virentia, sed in lata eremi vistitat in qua versatur leonum feritas, de intersectio pecorii, atris suae usum esse sermonibus:vt vocem domini terribit Eatq; metuendam,rugitu leonum,dc Demitum nominaret: Eu onem lsraeliticarum urbium,pastorum licitudini de ariditati montium comparans. Dominus, inquit Me si si rugiet,de de I lierusalsi dabit vocem sua. Rusi ei Hebraice dicitur ii 19ii Pulchreque de Sion rugiet,de de Hietus1-lem dabit vocem suam ubi erat templumde Dei religio: vius, id est,in Bethel re it. cit mel doceret Deum non in Israel urbibus, id est,in Bethel re in Dan, ubi erat aurei vituli: nec in metropoli famaria Iezrahel sed in vera religione versari, quae illo tempore ciniebaturia Sicini Hierusalem. o rugiente desion, dc dante vocem suam de Ilierusalem de Sion enim egredi tur lex, Se verbum domini de Hierusalem omnia pastorux regum Israel speciosa laxeriit, &exsecatus est vertex Carmeli. lui quondam laetis pascuis abundabat. Carme lux Graece dicit de Latine: Hebraice autem dicitur ibo, de sunt duo montes,qui voeant hoc nomine. Alter in quo it Nabal Cari elus, maritus Abigail ad australem plaga. Alter iuxta Ptolemaidem , q ia prius voces a tur Acho, ibi , t , . mariti uincs in quo Helias prophetas nexis genit, plu-ι. Ru it e uia impetrauit Si ergo de et mel dicit, in quo habitauit Nabal magis pastorum gre b conuenit, quia est iuxti s litia dine. Sin aute de illoqui vicinus est lutori, ad reges de ad superbia pertinet regia Israe quos imminente captiuitate instat montium deseriorum dicit esse vastandos. Aliter: Cum dominus de Sion de Hierusalem. iae. de specula eccles x, quae super montem sita latere non potest,re in qua
visio pacis est dederitrer vetus de nouum instrumentu, cperdoctor ecclesiasticos, voe sui.&quasi clara buccinaui sonuerit: tunc omnia speciosapastorum. iae docti inali se reticorum quae pulcbro videbatur sermone composita , dc zii mel cognitio circumcisionis hoc enim urierpretatur St PT
vocem suam. Et luxe runt speciosa pastorum, & exiccatus es vertex Carmeli .' Haec
dicit dominus, Super tribus sceleribus Damasci , dc super qua
tuor non conuertam eum: co quod triturauerint in plaustris serreis Galaad. Et mittam ignem in domum Anahel , & deuora
Damasci, de disperdam habitatorem de
de Himrusalem dedit vocem uam, Axerunt pas cita pastorum, arua ctus est dertex Carmel . Et dixit Dominus per tral us impluatibus
plicitatem vocantur greges, subita ariditate marcescent. Hrca tuis uui,superi bulli teri .s Dama', crIMerquatuor nera consertum eum, me. J Pro tribulis quae HebraicEappellantur truse,idaTheo- ι batus bdotione translatae sunt rotae sex re , qu et nos plaustra serrea interpretati sumus: I xx. transtulerunt ei. no υ , i. c. seriis serieis λὶ autem -n' pilustri, quod rotis subter
serreis, atq; dentatis voluitur ut excussis trumentis. stipula in areis coterati in ei bos iumentoriam aptet sceni sterili
'nu la, dc unum nomen est: m a Lxx interpretati sunt, vati δ',
id est lilii Ader' 'de . elementorum falsi similitudine. In quoq, loco ubi nos dixim', de domo voluptatis. pHebraice dieitur ede omnes similiter transtule
runt: I xx. intcrpretati sunt id est , ex, irarcharran, in mediam norninis r dulci, literam arbitrantes, iuxta
consuetudinem suam v pri. smae Hebraicae literae Cr cum praeponentes Cyrenen etia, quae Hebraice dieitur m* r ,id est, vocatum , vel nominatum transtulerunt, propter verbi similitudincim: quia ii 'mp vocatio dici potest, dc nomen proprium ap v K. pellativum intellexerunt. De causis diuersa translationisnreuiter dixi inus: nunc adsensum eorum qu dicta stant, traseamus. Pliniu aduersum Damascum, in qua regna bat Ahabet, semo Dei diligitur qui eo tempore quo Amos prophetabat. grauiter urgebat Israel, id est, lecem tribus, tuor non aduersabor eos,
pro eo quud secuerunt mrii ferreis pragnantes in
uitania ut superato Achab rege Israel in Ramoth Galae ad. 'iomnem regionem,qux V llatur Galaad de in haereditatem cessierat dimidis trinui Manasse. instar tribulorum
numenta in areis triturantium iugularet atq; contereret.
Quod plenius Heli crus propheta in Regum volumine lo.
. I a. J Dat intelligentiam. Q Arabel regnantibus Otia Ee Hieroboam iam in Syria mortuus erat,d ei in regnum sueeesserat filius suus Ben Adad quo omnes postea reges Aram, id est Syria dc Damasci, Ben Adad vocabulum pos lederunt. Vnde pulchre non dixit initiam ignem in Ahahel sed in domum Arahel: id est , in domum eius restiana, cui ii Adad filius eo tempore praeerat. d hi rant risu, inquit, lecter Da nisi ιι, Δύor ain habita ιον emae rami, i JO itinem videlicet Syrorum fortitudi nem, quae veluti quodam plaustro, devectibus, aduersa tiorum imprius submouebant. Campum autem idoli, ψHebraico 1 citur x iiis, de septuaginta de Theodotio in- xa terpretati sunt Symmachus de quinta editio transtulerunt, ra , id est, iniquitatem. Aquila id est inuti leni : ut ostenderet vana idolorum auxilia, cum populus . Damasci Assvrio veniente capiatiit Lerimus enim quod
Theglathphalassar rex Assyrius, intersecto Rasin rege Dan, ei de quo de Esaias loquitur omnem syriae populum, et r. qui appellabat ut Aram, in Cyrenen transtulem, dc itae causam esse nunc dictum.
96쪽
tain eum,&secundum Lxcnon auercabor eum: id est, D
, iam masci populum siue id II s.
met meu euut populum Per- ω - r
niam: nuc vero eum tertio de populus Syriae quarto crudelis extiterit, ut Cyrcnen, dicit domi captiuam multitudine plau. nus. Haec dicit domi. stris set tristereret: nonne de- nus: Super tribus sce. beo eii plagis corripere non leribus Gazae, & iuper
clem alaemex vultu aucriar: non ab eo Iuxta tropologia vcro I. 3 cd: eri: : Primurcccatum, est cogitasse. quae captiuitatem mala sum. Secundsi, cogua Pericctam, ut conclutionibus adqui ille peruero derct Cain in Idumaea, iis . ritu, quod in cete decre- ω ii vitam ignem inueris opere complesse. Quar- murum tum, p. st peccatum no agere
nitentiam,& in suo sibi complacere delicto.I Ioe omnes faciunt haeretici, qui non solum conitant Sc faciunt mala, sed doctrina sua quosa; simplices clecipiant, & in morem
Damascenorum, qui interpretantur sanguinem bibentes, eorum quos decepcrint, sanguinem bibist. Super huiusce . modi inquit,peccatis, dominus: nonne dignum est, vicos plagis corripiam,& aumam ab eis facivm mcxvi qui veritatE dogniarum meorum non vident, auersione vultus mei,tenebris obruanturi Cotriuerunt enim sue dissecuerunt in plaustiis serieis praegnantes Galaad. Istet sunt pret-- , . . Snan es, de quibus incum elio loquituri praegnavit 6 eruuiriniit m in ilia . rebus. Pregnantes sunt animae creden-
p rium,qui; in principio fidei polliunt dicere: Alim re tuo .l
mine an u er inurauimiis 3 si non fuerint plaustiis ac
rotis ferreis ac dentatis de quibus psalmista dicit: F. ii minum dent i s' concis; atque serrate, possunt etia ea dicere quae sequuntur: hi piperim υβι ιια; ιuiis Sinuitq considera v per- se aetatis viros secare no possint edeos qui adhue in v-tero sunt:vel qui solidum ci dum capere nequeut .dc adhuc lacte nutriuntur infantiae iste autem praegnates de Galaadsunti quod interpretatur uastatio siue transmigratio testimonii Migrauer ut enim de ecclesia inhaeretim,&testim nia Dei qua prius acceperam, ad alienos terminos tristulerunt. Sed mittet dominus ignem in domum Hazael,qua. uisi i io vocam hion, id est visionem Dei. Ignem qui ligna in eis stipulamque consumat,deuoret si indamenta filii Ader
Debemus enim&iuxta Lxx.dicere, ne eos istus lia propo- mn suisse videamur. Ado interpretatur ἐν π, , quem nos de corem possumus dicere: quod omnis sermo haereticorum concinnus atque compositus, & habens pulchritudinem eloquentiae itaculatis,facilius decipiat audientes Ne
dies aut ε Damasci,clitast serae robustissime atq; sortissima. bi intelligantur, qui instriacti sunt arte dialectica, 5 argu- metis philosophoiu. Verbi gratia ostiumvocat squi sal a dogma conci t& reperit,ut Arius in Alexandria: vectes eius de firmi minae serae eius, Eutychius de Eunomius: qui syllogismis de enthymematibus, imo sophismatib. de
atq,- - ., quς ab aliis male inuenta sunt, roborare conantur. Cumque contriti sierint atq; confractive- cte, Damasci, disper set etia habitatores de caro . ,etinte pretariis labor siue dolor. Onines enim, elui labore nimio ac dolore querendi, ordine aliquem de cosequentiam haereseos suae reperire conati sunt. Et concidam tribum ex viris Churan, Q lingua nostra in Gramina vertitur. Non enim habent senestras per quas ad eos lumen vetitatis introea sed Gramina quia occuli meat per quos noxia de in uda in eliatur animalia. Et captiuus ducetur otii Ar porulu exce in Atq; subliinis:qui reci ei in superbia, ubi coelestia repromittit ut capiatur in salutε sua, deium Hebraicu inCyrenen,ubi vacario Dci est trabseratur.
tertia Ec quarta generatione peccata patrum se dominus S E p T. cominatur in legeiliis ted M ti, o conridam iri- liturii: non inaequalitate tuta P u 1 aiam ex seu ais, di I v ali pcccci,s alii pi ni annused ni miti tuae cle
s ias Sym ctit poenitentiana,Mouo sinaecis dominus . Haec prima generatione d linqui dicit dominus: Super tri- tur,non prius corripit dcem Ebus impiet imbdis Gara, dat nisi tertiade quattagene se superquaIuorno aver MiaVenerit.Tale quidde Pau
uam duxerunt capitali rem Aa nonis, at concluderent eam in Id emitram
n uti am Quod ergo dici taloe est:expectaui multo tempore,ut agerent e mitentiam, de ideo nolui punire peccantes ut aliquando conuersi reciperentia nitatem. verum quia tertio de quarto caJefaciunt,cogor mutare sententiam,& plagis corrigere delinquet .videamus autem qui Philistim, de Urbes eiu peccauerint:quos Septuaginta semper alienigen stranstulerunt: ubicum ;enim in veteri testamento : Le. alienigenas legerimus: non commune nomen omnium externarum gentili,
sed protrie Philistim,qui nunc Palaestini vocantur, accipiendi sunt.Quid se est Gaaa,vi ad iracudiam atq; vindictam dominum prouocat et Transtulit captiuitate perfoctani populi Iudorum,& conclulit eam in Idumaeam: ut Idumaeis venderet quos ceperat ex Iudais Proeaptiuitate Hyersem,Septuagita captiuitatem Salomonis interpretati sanoverbum Ile aicum ' is,quod fgnificat periectam atque completam, nomen salomonis xstimantes. Dcni- aciemque Aquila α- νιν ς ε transtulit, de '. Symmachus, de Theodotio r quod non Salomonem, sed persectam significat atq; completam: ut nullus reman serit captiuorum, qui non sit traditus Idumaeis. Unde igε se in Gaetae murosae aedes siue sandamenta dicit esse mimurum qui uniuersa deuoret M absorbeat Et quia Palaesunorumqainque legimus ciuitates, quae , et arcae inluciam pete uitae sunt plagis: post Gazam tran ut ad Azotum, quae t. RV ita appellariat 'ris'&rrursus ad Ascalonem: de voce terri A Gabili eo minatur habitatores se Azoti perditurum,de tenentem sceptrum de Ascalone, iam videlicet potestate siue tribu Ascalonis:vt nullus ibi remaneat,ne ultimae quidem
aetatis bomines, qui trementes artus baaulo regete sustentent Rursumq; trassert manu suam, ut percutiat Accaron.
Liquatuor enumeratis urbibus,reliquas Philistim civitates uno sermone comprehendit. Et peribunt reliqui Philistim,quos aut Geth ciuitatem,aut oes vicos qui supra dictis .imibus subiacent, debemus accipere Secundum tr pologiam sic nobis exponendum videtur, GaEa quae He. aice dicitur e v, sonat sortitudinem vel imperium id bo, pacificam : 's, sanguinarium Mq, terrenum: d selam, A citus, id est, ignem viatis sue patrui. Licet qui- . Eloridam pro b ' ' male legentes ignem generationis pu-f dient: n,pe M interpretatur ignis homicida, siue appensa ollade ponderata: ira, , id est, sterilitas & - --, λ iitri, quod interpretatur eraedicatio. Igitur Gaza quae sibi fur. Enon titudinem scientiae suae 3c imperium repromittit accusatur in eo Φ captiuos de familiaSalomonis concluserit in Idu nuda. Hos ego arbitror Iudaeorum magistros, de omnes qui occidentem sequuntur literam, notumq; recipere spiritum vivificaentem,sed quaecumque interpretantur de rapiunt, volunt esse terrena : nec audiunt cum discipulis pQ rabolas dominum disserentem, diccntem eis. 1 . aurci . praesertim cum Apostolus minis:- stam
97쪽
stam Iiis otiamin duobux intelluat testamentis: Unum su- nobis describere sacrana scriptiiram in corde nostro tol - cper montem Sin qua est Agar,&seruit cum filiis ivs.. citer .Mittet aute Deus ignem in omnes munitiones Iuru pr. sterum super Hierusalem li ra,quae est mater nostra. Igne qui non solum muros,seda: fundamenta illius devoravit. luitur se in muros Gazae omnia eius dieit x sumEla misi surum,quibus ta mendacia circumdare nititur de tueri. Cuq; igne in muros miserit, HEB.
uocabuntur ade, siue -- murtim Gazae,& deuod nenia illius, quida uid fis rabit aedes eius. Et disiamuhabere poterit diale 1 . .ca arte conluuc u. De Amici habitatorem De captiuitate Salomonis, pro quo in Hebraico biset ut m n a id est, consumitiata atq; persecta, supra diximus. ηb l Hac δ u . ominui: S per SEPT. tril osciratus Edom, oeseum
lone: ubi igni, homicida est. HAEc dicit dominus, ηψru, cminu . Ho incine . ,--. dieitur Iste per Si teni igni, duis aluo,s,- Super triolis sceleri- vicit dommus. Super tri- seeuilast in gladio statueta u. ciet eos, uoru eorda netra bus Tyri S super qua- bus impietatibus Tyri O nlios videlicet Ia b:de qui uerit se igni die quide coelo tuor non conuertam seper quat,ormis auersa- bus in benedictioni t Iisae, 'cum: eo quod conclu- boreos eo σώοI conta .6 quibus benedicit primum la-
Aeearon ubi sterilita, ei, non sint recordati s - seu N ti rest mem/ mi, itit tum persequeremedicatio est inq; enim Metas Narru. Et immit- frair m. Et istam fric si,ues suos, ut egredientibus spirituale non receperit intel tam ignem in murum super muros Tyri de AEgypto ne transitu quidε ligetia aud et rosce: aeu Tyri, ε deuorabit ae- uorabi undame laetus. in terram sancta cocederet:&m des eius. Haec dicit uri dicis dummo. no solum in gladio rosecut '
esse se dieii oe, rebui, Phili- iup quatuo non Q 'c sebo te ic/quea est symachus, viscera spria: timui,vel Geth ciuitate: inqua ueri meum, eo quod te sic tus D in gladio ut obliuisceretur permanitatoreular distoli est: vel ora rersecutus sit in gladio fratrem 6um vim- tis,&obduraret vi ceramis reliquos Philistim,qui inter- fratrem suum, de vio- neris i tuam seper seri ricordiae fratremq; sedile ne-pretatur cadentes culo.Cu lauerit misericordiam rum, Osis imus ι- sciret, & con emneret vulva I miminςbriati sit pinco mei eius,& tenuerit ultra istam iamrem μι- . Rςi ς , ivno Pa xuῖ rini Easdg tres de quatuor impie d gn tionem suaria scr- aeuit in aeternum Fitates siue scelera quae imputa uaucrit usq; m ni cm. emittam ignem in The- st uauit, Alis sis , , odium' uerat Damasco, Gazae&Aeto Mittam igne in The- man, o deuorab Uuηδε- strat antiquum mi unqua sibito&Ascaloni&Accaroni,& nrasa,&deuorabit des menta murorum eius. pace iuncti sunt. Vnde p. a reliquisvibib.Philimim,etia Bostae. pro sceleribus cominatur: de Tyro ingerit, & exprobrat . 1cit: Mitiam ι em in he . quare concluseriteaptiuitat ε quae Idumaeorum gio est,&consummatam atq; persectam in Idumaea, de qui b. supra vergit ad australe arie,st interpretatur Thzman: q pro diximus de non sint recordati foederis seatria suoru .uari uincia non solum a nenian sed de Dar5N Nageb dicitur,rimus quo modo Tyrii statres sint Iudaeorum i rratres sie eo st Eurum & Austris Afri eumq; respiciat. Quodq; dicit: amicos vocat,&necessitudine copulatos,eo quod Hiram De o os B ' :non ut quidam putant alacra ciuitate, princeps Tyri ea Dauid& Salomone habuerit amicitiis: sedldumaeam , Me o. & munitam significat,iuxta illud intantum vi&ille in aedificationem templi atque palatii minEsaia legimus: Quis est iste qui venit de Edom tinctis L. . ligna cedi inaratibus Ioppen usq;perduceret,&hi itumE- vemb.de Bostar iste formosus in uola sua: 1dies in mul- tum & oleum Tyriis largiretur, & viginti urbes in Basan titudine sortitudinis suae Quidquid Esau&Iacob dixi eis dono darentaquas ille quia graminis plenae erant,susci- mus,referamus ad Iudaeo deri tu Christianu. Illi enim pete noluit. Ignε igitur in muros eius semissurum est e di terreni de sanguinarii, secuti sunt seatrem suu Iacob, quicit, deii orariaruaedes vel fundamenta eius, m Euehiel eos supplantauit, abstulit primogenita eoru :5 persecuti,ppliedin visione Tyri Nabuchodonosor rege Chaldaeo sunt in gladio, ita vi substantia, possessionesq credentium L publicarent,ri, in Actib. Apostolorum legimus. Et viol uer ut misericordia aciuta natur . litiquunt matris suae 4 et Rinccc , quα interpretatur patientia,& simul eos genera- ω uit in Christo:antiquunm; iurotem S iracundia tenentes,viq; hodie in sinagogis suis siti, nomine Nazarenotu blasphemat populum Christianum, dummodo nos interii
dum Tyrum, lux fuit prius insula, illius comportarit exet ciant,vinunt igne comburii d dominus mittet ignem incitus. Quod S Alexandrum Macedonem cisse narathi Theman, in delota secaque Iudetae quae nequaquam irri stoma,ut ex insula Peninsulam faceret,quam Graeci vocat pantiat imbribus prophetarum de deuorisu omnes munital r, id starius interpretatur tribulatio suec tiones eorum siue sundamenta muroru eius: ut omni sensu angustan omnis'; d. 'ina peritersa capere nititur veri- liter x es,ncidente,superaedilicetur ecclesia Cluisti dat su-tate,& concludere ea in terrenis sensibus, non recordi damentis. Promisericordi I xx. - ix. vulvam transebaturi Pristratrum morum: st delitera debeamus asce tuleriit. Et pro si ore φε - , ixatortorem & pro indigna cadi Punum,deterret ad ea lestia: praeceptumque sit tione te.impetu, ducti ambiguit te Verborum
98쪽
supra H E nest,iandamenta muroruna a Haec dicit Dominus:
conuulsa atque succensa. Obbai ergo inquiunt, causam GDeus missurum esse se dicit ignem in Moab VelanctuODo- 4. R. t. h. alim Moabitarum a qua tota est appellata prouincia, vel v. niuersam prouincia ut deuoraret aedes Carioth quodlio. me pri en est ciuitati illic et tax. id est, urbium
Sup T. eius interpretati sunt: id est. Vae dicit Dominus. Su. Moab periturumq; in sonitu, periribus impuratilo vincentis exerci
rabia, ubi nunc est Imiladel phia, corripit sermo diuinus: quare sub baule Rege ludaeae Naas Amnu nites priaiceps eoru vastaverit Iabes Galaad,
omne Gilaadui suo in perio da, deuorabat aedes m ris eius μ' cia re lomonis,&eoncludere ea in subiugato. Vnde esimvliatur cius, in ululatu in die in dubi Q com ue- Idumra vide excelsiis atque
suras se isne in inuros belli Si in turbine, in bituri, disconsummati ccxlestib' humiles faciat ato;
Rabba, liuit meir prati Am die commotionis. Et ni, Dis. Et itant remes terreno ,et Gaza dc Tyrus s ibit Melchom in inca latrare sacerdotes vincentis exercitus: ira die e5 in cinerEsau Inq; II. motionis de turbinis, qu ca- cippβ ς ius simul, dicit simkl icit Dominus. ptiui Nabuchodonos .ar vince Dominiis. te ducentur,de idolia Ammo- CAP. H. nitam, et vocatur taclchom, H E n. 1, e. rex eorum,seret ar in Asy- dicit Domi s, Ac principes erit , 4ςisti onus Sit per tribus
sacerdotes eius paratcrabdu- P
Centur.Sacerdoto in He ho Moab, de sua no habetur, sed teticipes.Ada per quatuor non condiderut itaq; Lxx i. ,- -- , vertam eum: eo quod SEPT. i. e. acerdotes eoPum: ut si ve- incenderit Osi a regis di sibi urre. Iudaei transferunt
intelligentia jilitat E in cat-nes Idum as sensumqin iii. qui versatur in litera,& est solidissimus atq; firmissimus,
itionibus superfluis enervae atq; cominuuntdc in puluera reaigut: & no solum illi hoequatuor non auersabor facilit, sed omnes haeretici, geos : pro eo quod incen- volunt in modum humanae
Su r tribas impietatibus Moab, s lis scire qui sint illi principes, Idumaeae usq; ad citi e- iris ossa redis Idumaeae similitudinis sedere Deum in dia sacerdoce . in ζrcm' re. Et mitta ignem in iocinZ, . Et omittam solio excoli o&elauato in
im coiri tui in plaustri, set u ς--rioth, S morie- rabit undamenta emita reis Galaad, liue in serti, ser- rupinionitu Moab, in tum eius O moriettir oreis praegnates Galaachiiliau clangore tubae: oc disi infirmitate Moab, cum te dissecueriit Praegnaus GV perdam iudice in me- m re ocum voce Iubae; laadaddilatadu terminusuit. dio eius, & omnes In Damaseenis qui bibuttan principes cius inter fi suineaccipio uri, retici Qui clam cum eo, dicit do
sia diripum ut, sed&e5uiue hi Vc dicit do. minus. frac ditis Domi ruteu,dccomolliet si serreis nunus : Super tribus dentibus,de quibus scriptum sceleribus Iuda. de s est: moram, emeasicut pcreo apa Dan filiis Ammon, qui
interpretatur populus minrotis, vel populus meus : schis. des ponere sup terr ne scilicet pendeat:habere nasu, quo odoretur odore bonae se taliae,oculos quibus videat,manu per quas operetur, pedes
p quos ambulet,aures quibus o di perdum indicem ex audiat,os quo loquatur,detesea , o omnes principes quibu cibos conterat .Quile eius inter fiam, iido git intr'iisse Iuda adDiam Mincrevice: dc ex ea duos filios malicos accipimus,qui separat quida deceptam ecclesia Dei, de rudes animas, i nuper ciristi multi trudi Λεitisti cMepete sermone, rumpunt εἰ diuidunt: in hoc non faciunt crudelitate,qua haeretici deceptos quosl micidant: sed in e dε resula fidei permaneres,dilatare cupiunt terminos suo N nomen gloriae in posteros mittere. Ita litas cominat ut se muros Rab a .i. e. multitudinis, in die ululatus δ: belli, - . procreasse: si turpitudinem nos: Super tribus impie --δchonascedat
talibus Moram Iuda, σ ad decore intel etiae spiri-
se uxorem fornicati, , & nihil plus sentit in dicto ii verbi,
simplicibus cottinetur,ossa comout et regis Idumaeaessit id est eo mittet dominus ignem in Moab, qui interpretatur axus ex parte eo Q natus quide sit ex Deo,seuerim reliquetit. Et deuor it ciuitates siue oppida eius,quod interpretatur Carioth, unde de Cariathiarim in lingua nostia vertitur, villa siluatu. Et nis, aliter morietur Moin, nisi in clamor Nsonitu, de ululatu,& clangore buccinet: ut excelsis sentibus
c5motionis&turbinis incesurit,in resε eoru auctor E schis opprimatur, qui in sanctis libris clangoribus buccinaec malis ire captiuu,& pricipes ecclesiet iugo colla iamittere parantis r. Tunc & iudices do principes, & omnes qui prς CAP. II. lunt terrenis operibus destruit sermo diuinus,&praecipit HAE Dι P. ---superi r sceleribur M. b.c .J No ecclesiae doctoribus: In montem excelsum ascende qui eu- solum filii Ammon, sed& Moab de Lot semine pro- angelizas Sioruexaltavocetinam qiii praedicas Hierusalem Ἀο ιerextus est,qui fratris Abraham filius fuit Et ut ostedat se e ιιὰ diciti .nisnu . .. C eris supradicti,vi bibus γα ' 'Deus omnium dominum.& cunctas animas ad suum, qui tibiisque Damasco, re Ariot Astu i Garet, Accaron, de earum conditor est, imperium pertinere, regis quoque I - reliduis oppidis Pal inorum Idum dumeorum iniuriam vindicata imo scelus, quod in eum a & filiis Ammon,& Moab, non exprobrat PepE Dei abi Moabitis perpetratum est, ut ossa eius usque ad cinerem cerint, Nillius mandata conterserint, non enim habuerue coner arent, & saeuitiam suam, & rabiem nec in morte scripta lege,sed naturile. de dicit eos violasse viscet a Psnirent. Tradunt Hebraei ossa resis Idumaeae iam sepulti, prii,& viseeri misericordi , 5ccotriuiise in plaustri, se qui eum Ioram rege Israel de Iosethat rege Iuda ascende- rei si gnates Galaadi transtulisse captiuitate Salomonisi aduersum Moab, ultionEdoloris a Moabitis postea sue pei sectim.&coclusi se in Iumca, necesse recor .utos ne riu
99쪽
sce dein patrum suorum,& persecuros esse ineladio scat te suum:& in istam non lico crudel itatem, sia rabiem pro rupisse ut incenderem ossa regis Idumaeae,& non pate turmortem esse omnium extrei Dum malorum. Iudas autem in illo tempore, quo hac dicebamur, erat Dei religio,H E B. rum i-o ut i Crebro euenit, ut filius patris ivxo irem,socer polluat nitrum,quod in lege viamque probit
Habet itaque S liteta viditatem in aximamini seruetur Et quia omne fi tuum si terminia pu- dotis excesserit, crimina au pet criminibus, de semper ad Perquatuor non con- - , deteriora procedit: etiam in Puert:meum: eo quod I vestiunctus oppignera abiecerit lege dotani, cu-e de in tribus iuxta
custodierit: deceperire enim cos idola sua, in .
teinplu &ceremoniae qui ac ceperat legem.& p cepta, sciuilicia testia nonia, atque mandata: sui quoru differetia indecimo auo psalmo,& in eis smodecimooctauo domino atq; couincitur, dedigna supplicia receptui est, a abiecerit lege eius, dc ma
quia abiecit atq; contemptu, ordine&via deceperunt cum idola sua.Noeni poterat an
te ab idolis decipi nisi legem diti repulisset madat, illi'
non fecisset. Haee sunt idola, post quae abier ut patres eoruin AEgypto. AEgyptii bovis simulachra fingentes, cadora ies Beelphegor, dc coletes staroth,&Baalim. Vnde diis coininatur etiam in Iudim se ignem missurii, qui deuoret aedes de fundamenta Hietusalemmon illi' in qua pacis vi sio commoratur, sed exrum qiab nomine Hierus lem in diuersis urbibus surrexerunt. Ouidquid de Iuda diximus, tres eorum: fc mittam
ignem in Iuda,&da vorabit aedes Hierusalem. Haec dicit dominus. Super tribus sceleribus Israel, M super
tam cum: Pro eo quod vendiderit argento rustum & pauperem pro
calciamentis. Qm c d terunt super puluerem terrae capita pax pcru,& viam num ilium declinant : Sc filius pater eius introierunt ad puellam, ut violarent nomen sanctum meu .
omne altare: ν ita interpretatur Hebrii: Super vestim iis eorij, q ad idola ire nolebat,& quae vi extorserant putantes, in idolio accubabant. eunda Lxx.autem tantus crat conterus in Deum, ut vestiis menta sua in qui b. dormiui. vel in quib. semicatur iuxta altare funibus extenderet , Nfacerent υ - dae. Vc- mittam ignem
uit rufa m. Haec dicit dominus: rubus
boreos, tro eo quod . re li. idini ser-diderit argento ι iam, utentes .etia ipsum vinum
ciamenta, qua castantsuper putatum terrae. Et tu percutiebant capita
diu niuis ad eandem bibebant, non sprio labore, sed de ealumniis emerent: Nhoe faciebant in pliano Dei sui, ut quos putabat deos, tu. pitudine ac stupris pollueret. Hxele uuntur& sie edisserui, qui limplicem sequunt arhistoria. Nos aute, qui de in Osee do imus sub nomine ut conta rara- Israelis,&Samariς. plicat.
puritam , Et superveminctis pi
madata non secerit, de unus- numquish, adoras vitia sua atq; peccata, Deu coeperit habere, ἁ quo victus est, dicente Petro Apostolo' a duo enim eratura uti inserim est. Avarus aurum, gulosus ventrem,
libidinosus penem &Beelphegor coliti lasciua mulier, qeum sit in deli iis vivens, mortua est,adorat Venereas voluptates.Vnde mittet dominus ignem in Iuda, dia deuorabit aedes pessinas &sundamenta vitiosam Hierusale gloria perdiderunt uimulq; discimus creatore omnium .nosolum Iudae, de Israel, sed uniuersarum sentiu habere cura,& iuxta Apostolum, eos qui sine lege peccauerunt periresne lege,&qui in lege comisere delacta, lege dὰ ii uilicari. DominuM supertrihus si laribus I eae . e JIdeirco ponit nouissimum Israel, i. e. decem tribus, quoniam prope omnia quae sequuntur ad ipsum scripta praeditam'ivis uno textu sermo propheticus libri ordinem cominet et Primam ergo eorum scelus est sue impietas in trib. criminibus cnumerata vel quatruor,quod propter pecunia hominem vendiderint S hominem iustum :qui in eo admirabilior est. lnccIaupertate superatiis est, ut iniquum aliquid iaceret, & si quidem pauperem iustum famis ne- cenitate compulsi pretio vendidit lent, est et aliqua sceleris excusitioinunc autem pro re vitillima, calciamentis,quibus puluere calcant, sinum, pretiosim animam honu-nis vendiderunt. isti iuxta id est, pugno percutiebant in capita pauperum.Secundu Hebraicum. conterunti uper puluerem zzrrae capita pauperum,& in tantam cleuatinx superbiam, ut nolint cum non inibus xmbul Minti tuum videretur e facin filiit, de a belli sunt puellam, ut nome Dei sanctu amarent. Quidquid ergo fit turpiter ad Dei resertur iniuriam,qui dicit : per inomen in se bia' matur Iuda&Hierusale, quae interpretatur ecclesiacintelligamus idi, reticos sermone dirigi propheticum,qui vendunt virum sanctium iustuq; sed pauperem pro pecunia. Vir pauper & tui 1' ille est ecclesiastic', qui no habet scientia ferimura ii,sed simplicitate contεtus, facit mandata qui iussa
ni ab elici pro diuitiis iaciunt,&pro calciamentis,quita. calcant puluerem ter :quia enim no possunt nudis pedi bus state super tectam sanctim in quae stetit Moyses,&Iesu, filiu, Naue unde A stoli nudis redibus iubentur in---..cedere ne quid monis habeant Sepellium,quae reseruntuc ad earnes ideo percutiunt in capite pis per . Et Saluator discipulis praeceptu ut sis orie, quoniam adhuc vectabatur in terra, mortale quid in eoesi operib adhaesiiset, excuteret puluerem de pedio .suis. Percutiunt autem haeretici capita pauperii squamqua hoc in Hebraico non legitur quia viam humilium declinauerunt. Vin humilium illa est, q
didit osum via uua,. ma relua nos prouocat ut ambulemus per ea,& dicit Venire adme omne suι tib ratis ron. - M-th. ii - Omnes autem haereti tu princi
pes intumescunt superbia, de qui b. de 'ostolus loquitur: i
Ne in atu incni'at niu Diuinitialis qui aicit in coelum asicendam, super sidera coeli ponam nidum meum, ero simi
lis Altissimo Inde desuperbis haereticis Deus resistit: hu- intubus autem eccles asticis dat gratiam.Filius quoque ec
I ater introierunt ad unam puellam,ut violarent atq; l-
suerent nomen sanctum Dei. Patre nostrum esse populum Iud torianis e legimus, dicente Paulo. N. , i reare ise
νῶι iram. Nos Oza filii sum de Patu populus Iu lotae
100쪽
g PNomiis & scelu, . mittimiis, quindo id obserit itionε gereti h in terti j psalmi titulo praenotatur. Itaq; SI Amor- is bati circuncisionis intuti ira ceremonias legis aboliis ros nouissimus exterminatus est siue deletus, quod nune in parente nostro ingredimur, quibus dicit Apost. heu primum refertur: 5 quod ascedere eos iecit de terra Gis s. - r iiDr, pii & reduxit in eremum per quadraginta annos, in prim. st. Et iterum cipio factum legimus: quae hic dicuntur ordine continuita in editur ecclesiam ut le- H ε n. S a P r. Prius ergo quam educe-pem ima in euangelio, iste nil in daninatorum bi- μμ iis G --, ct si D Ddς AEgypti, bcbaiit in domo Dei n,m δε eat, in lita dς serna scirea, ter niti
sui . . Ego alitem exter L DG ο ὐmo D rarum: Ouidiotaitaniariis, si- - minaui Amorraeum a Ego asttem -υBE ue , id est loquens si- facie corum: cuius al- more eum a facie eorum: uelamosus,&frequenti ser- nt indiam , ut legis quoque titildo cedrorum alti- cuims erat Iscut altum mone celet ratus. Hic vitem praece a custodiant: patrem ludo ei', 5 fortis ipse dis ceti sublimitas Amorraeus,&rex Amorraeo -
sua lavantes funibus, velami- . . A: . 1 sinctus non faciat, sed malos cum patie ingreditur ad puel . lain committit stuprum, &violat nomen domini. Vi de qui dicunt non nocere Iud post aduentu Christi si ita cre
ni faciunt iuxta altare,praeten
ti Ego tum qui μέθι GVom, citur omni, a b. . tuae, ni Mis quot n. in Christo bapti ali ascendere vos feci de F o eduxi vos is terra int C istum induerunt, d: terra Egypti,d duxi Enpti, ct circumdu- ,- mu .Et de pseudoprophe- vestimenta sua, qPeccatorum voa in deserto luadra xi et os in diserta qua- tis legimus: Qui vesti nibus litauerunt , opponudi ginta annis. ut postide Era inta annis, et ipU oculis videntium , nς ς rum retis terram A inor rei: si is terni
cernatur Ista ilia: ut qui altare , i e a malis videt .fructibus.Siue
Hoe siciunt omne, haeibit ei im py Pl cxδβ, smi p celat sed noubotium .in sub Christiano homine sol ni- ω dc imici ibus ve- ι .u i tau nil inuoca arbor appellatur. Iste cantes, erroribus suis atque siris NaZaraeos. sitis in f in D cationem. Se dequos eripi uiri est: am is in daciis obtendentes iciti- Nitinquid nocti ita filii binae l. dicit dominus. 1 ι urit adria celar r. ni sitam ascriptur rum. Vn de Et propitiabitis Nazaraeis vinum, de prophetis entuati tructuosa arbor fuit. Apostoli Vςstimς i sui str-- inandabiti, dicentes, ne prophetetis. domi RQ percutiet Πῶς succisu
uerunt pullum asinae, ut mota . τλλὰ eit: tu altitudo cedrorum lius sederet dominus,&exle- . altitudini coparatur, de qui . se ac prophetis stratam calca' bu legimus:Vidi impium exas
ret vianax contrario Exutici no substernunt vestigii, saluatoris vestimet a suased ligantea iuxta altare.& ptendat peccatis suis ut bibam vinum de calumnia sue damnato. rum, qui ex eo si egressi sunt de ecclesia damnati sunt .Hoc vinum est Sodomorum, furoris draconum de aspidum: qui biberit, sanari non poterit. Bibunt autem vinum non in domo Dei ubi templum est det lierusalem: secti in domo Dei sui, quem sibi artifici sermone finxeriunt. a E . autem miremina M. et Vos quidem vendidistis argento iustum,& pauperem . ' calciamentis, percutientes eius caput, siue conterente, in puluere capita paueeru, A viam Lumilium declinastis in tantum ut pater de illius ad unam introirent puellam,r violarent ii ue polluerent no-inen sanctum meu: de vestimenta vestra lupatiar ibac sornicatione polluta, peccatorii vinculis nexuistis ista ut in tota eo sancto comitteretis adulterium,ac ebcietati iniustitiam copulantes,vinum biberetis alienu hoc faceretis in do moDei vestri Igo a t econtrario pro malis vestris.si mihil eddidistis, votus tribui bona, ut exterminare egrediet ita. i vobis de AEgypto ante facie vestram Seon regem Amor-txotic. qui tam excelsus erat di sortis quasi cecurus de quercus:de com riui eius fructum desit per, de radices deortum. χ' . ,ν. Ego vos eduxi de . ypto, dc per quadraginta annos logo ad terrim sancta feci peruenire circumitu, ut possiderois
terram Amorrexi, de qu1 supra diximus, udiuisit M ,yses N ix filii, Ruben re Gad, 5 dimidiae tribui Manais de post tita beneficinoia hoc addidi vide filiis vestris assimere milii a phetas Jcta iuuenib.vcstris siue electis facere zar o
quos I xx. interpretati sunt id est . sanctific1tos NH, vero ubi de laudib.dicitur Dei, ii istoriae ordo set. uindus est: sed frequenter euenit,ut quae prima facta sunt, extrema dicantiitide quae nouissima, reseramur ad prima.
Quod septuagesinus sepulti' psalmus, de coesimus quartus, ubi signorum eorumia de ordo describitur, docere nos poterint, de tituli psalmorum, de quibus duo im ponamus exempla :Tertii psalmi, de quinquagesimi primi: ubi quae
prius acta sunt, narramur ircina,&qua extrema legimus reserunt ut in principio. Amen. de Doech Idumaeo
a serii tu legimus in Regum volumine qui titulus est quinquagesimi primi psalmi' qua Absalon contra pure nisur.
quisiai non est insent si cure ui. Et pulchre transiliis e , se dicit: quia ei qui transit de taculo dicere potest: I an - it ni Tra e., hine magnia aufertur cedrus in locus superbiae non poterit inueniri. Fortitudo quoque eius quasi quereus, arboris durissimae atq; sortissimae:Ex cuius vocabulo Plillo vir disertissimus I lebrxoriun Esau appellatum'
putat I cv. x , i. . quercinu dc roboreum: libet de Esau possit nix M , i. e. factura intelligi. Vt ad mala opera reseratur.
De hoe forti atq; robusto dominus loquitur in euangelio:
bis et, praestitit diis, ut fructus huius Amorraei Seon quem interpretari infructuosam arborem diximus quia malirant,e tereret desuper,dcauserret: ne quis bonos a stiinas, comederet de periret. Radices quoq. illius suecidit atque cominuit, viniis postea malae arboris pullularet. Ipse diis fecit nos exire .ni xculo, de per annos quadraginta qui numerus semper afflictioni deiciunt j linus dedolori pritribulationes de angustias peruenire in terram sanctam ut possideremus primum terra Amorraei, de illius quondam regio fieret nostra possesso e postea suscitaret de filiis no .stris prophetas, es sanctos viro , qui ac perunt spiritum prophetale:de qui bis prii epist.ad Corin. plenius legi . . inus: Et de iuuenib. nostris vel sectis ast umeret Nararaeos de sanctiscatos: qui Deo animas suas immolantes. vinum qu id inebriare potest, de statum mpntis uertere, non attingunt : ut habeant comam Samson in cuius capite qui 1 eaput vii i Christus est . fortitudo dc victoria consistebat.b Nnii uidu,' stitis me. Me vobis tantas stante beneficia ut aduecsarios vestros interficere.& terram eorum vo.
bis tradere, δή de filiis vestris ac iuvemb.prophetas eligere, de Nazarros,ineoq; cultui cosecrarem: Nun iiid potestis dicere q, ista non secerim,ec meam erga vos clsentiam, pec uvmitis, denegarem ini in tantam rabic prorupilli , ut inebriaretis Naraiaeos meos uiuo:quib lege praece .ptum cst, ut omne . inebriare potest, non biciant, de prophetis mandarinis, ne in meo nomines phetarent: Quod N Amosa Phetaeique nunc habianus in manibus, praecepit