장음표시 사용
131쪽
, cddidit,in Graeco viri. sic ab eo codita nominatur: hia diuit ergo vel Abdias, vel oes Prophetae pariter audieriit. i. m. i. ι omnes. n. scribunt contra Edom, quod adgEtes legatus Atari. . . de pater loquitur per Aggeum: M. Αο- n H E n.
po esus dicer i ipse legi- te in gentibus: cotem-i nersit &ipsum uniuo: ptabilis tuos valde: Su. dicesca quae P apbeialis sex' perbia cordis tui extu mo contexit: Nur Ic , d. lit te, habitantem in consurgamus adu G tum, sinistris petrae, exalta' vel eam in prxlxum LN = solium tuum: qui
ui ad gentes cst mi us,lixe loquitur: Dii em 4 .
detrahet me in te christu : Ac ne orsitan gra- tcrram Si exaltatus
in nobis insolita pugnavi fueris ut aquila &sim deatur: me inquit,ha xi Pri ter sidera posueris ni
xillo M se pusnante supe- icnt ad te, si Jatrones
raui. Hictemias in vilione e5 per no te in equo nao-tra . dum am non multum do conticuisses Non-
supra secimus mentione, prope in eadem verba consentit, dicens: Ecce paruulu dedi te in gentibus: contemptibilem inter homines: arrogatia tua decepit te,de superbia cordis v tui qui habitas i ii cauernis petre, de apprehendere niteris altitudinem collis : cum exaltaueris, quia aquila nidum tuu unde te detraham,dicit dis .in interpretatione Pro plietica debemus morem nostra sequi, ut primum historie fundamenta iaciamus:deinde si possumus, excelsas turres de tectorum culmina ses ripamus 3 O, inquit, Edom , qui
cum minimus sis interoes m circumitu nationes,&adra parationem penti uiri ceterarii paruus in numero, ultra vires erigeris superbia. Cumq; habites in speluncis, imo in cauernis petrarum, humilis atq; pauperculus, &excelsa a disic tum tecta non possidens: quasi aliqua in sublime extolletis,& tatum cogitatione intumescis, ut inter sidera habitare te credas: etiam si ultra natura posses ccxli alta poneti re inde te detraherem in id terram deducerem Aleudous Deus.lllud a. quod in Hieremia additum est: s apprehendete niteris otitudinem collis: aperuit aenigma: eollam significans montem Sion er hoc vel ipsam urbem Hier is lena vi templuin quod ea condit est, vult intelligi. Aquilam x. cunctis auibus altius volitare, etiam hi qui de natura auium disputant, memori et prodiderunt: tantique cotuitus esse dieitur: ut cum super maria immo- . bili pennant mir nec humanis pateat obtutibus, de tanta sublimitate pisciculos natare viaeu.5 cu iuxta litetus suerint, tormenti instar descendere, raptamq; trada pennis αd linus pertrahere Aiai dicimus h moriam, sequantur intelligetiam spiri:ualem. Licet tibi ob arctiee magnus ciscvidearis, dia contritinas Ecclesiae paucitatem: tii paruus es in gentibu , 5 c nemptibilis, A non solii eontemptibilis, sed decum V. - valde contemptibilis. Superbia cordis tui extulit te. Quis n. haereticorum non in supcibia extollitur, Ecclesiae simplicitatem parui pendens . N fidem imperitiam reputans Z Habitantem in scissi uis petrae,&exaltantem solium suum. Pota quamquam irequenter vel in persona domini, vel in soliditate ponatur funde &Pro- meam tamen & in contraria partem siequenter aespitur: C eram,inquit, ori id m,πι - οἱ uor min. Et, po- intens est D Mae Abrahae maxime is . - . 3 hic, ubi non dixit habit tem super in Qv Π . adens aediscator domum suam extruit 'l in ici tum tra: ut baereseonaretra ri. C - - τ sto , & ab Ecclesia significeticissiones. Porro Q ssequitur:
cr consurgamus ad se ij ram: tumorem baa
bria dicit: raram aes meos, di ad Petrum
nodam Itium : mis te δε- aquilarum sibit,aham,dicit domi ηm. Si similitudinem pollicemur, si res introissent die, vel P solet ad cadauet damini-lasrones t. r noctem: τοι cum congregari j x inter: Mouctus ess Nonia posuerint nidum suum, inde detraham eos da
semetem inimicus homo zizania super seminat:lta solet ar tia illa: ra ἀμ- Ω-
bet ductu intrandi in Libanum, de tollit decacumine cedri,& plantat super aquas multas ut in vineam plantaria pullulent inter udera Ecclesiae , de quibus & in alio loco dicitur: tu L ., . ,- ἀ- θρI. ponere nidum suum. Dixi supra, hoe ipsum & aduersum cxtnem posse intelligum imminutae sint vires eius in aduentu Christi.& contemptibilis iit animaeq; subiecta imperio, &frustra criῖ - . tur,cum habitet in cauernis petrae sensibus vel cogitationabit .& velit dominati animae, exaltans solius , nec opeia sua credens posse superari. Cui dicitur 'uodqomuisse eligat,& aquilae imitetur excelsa, multos' fauci rum deceperit, tamen a domino superata si, atq; deiecta. Quod in m mucis N in carne intelleximus, contra ludios
de latrones, qui de noca domos suffodere consueui ni, N rapere qu i in domibus sunt, intioicient ad te, diti tenebris circumiisent domus tur angulos: Hi', hoc tulissent, quod sibi putabant posse sufficere , de aliquid inadibus tuis, vel per satietatem, vel per ignorantiam res quissi iit: si viii Lmiatores introissent vineam tua, dc eam vel hostiliter vastare, velate coducti demetere cuperent, quamuis diliges eorum fuisset vindemia , tamen racem vitib. ibi iisq; celatos inter palmites reliquissent. Mdota hostes, qui ad te domino iudente venerunt fgnificata. zabγlomos, se exercitum Nabuchodonosorὶ inuestigauerint omnia secreta tua dc cauernas ae foranima spelunca-rum,ut quibus habita lustrauerunt. Et reuela, ut dicamus aliquid&de natura loci, omni xustralis regio Idum , Dd Qe Eleutheropolivsque Petram, d Hallam l haec est i possessio Esau in specubus habitatiunculas habet. Et propter nimios calores solis, quia meridiana prouincia subterraneis iuguli sucitur. Dia perii anquit, siae, id est, quod terra premebatur an medium protuli, de poetasum omnia quaec adcbasi stati v mm me cum
132쪽
sostibus perriturente, n a potu ne secreta celare. Ali- comtate: timc peribit sapientia de Idumaea,&ealliditas tu tures&latrones,qui ingredi ut ut nocte quia iiiij sunt eius mihisiademostrabitur. Prudentia quoq; ipse domino s&tenebrarii; haereticos puto,esitraria veritati do- nus auferet de monte Esau, i. de montibus Seir ; vel quia emata picante qui furandi sussicientia sibi, & quotidie urbs Idumeta in monte sita est: vel sta omnis illa religio , ide ecclesie gregibus ruere sestinant Isti ingredi vinea ad austrum vergens confinis in eremo, pruptis montibus ι donum nolui, u de mpto aedita sit. Unde & dicitur: pa- - . . nuius riculi trastulat,&deeu- Hi ἡ ius genimine vinii se vise bi- in
biritum in regno pim, pol 'introiissent ad te,
ii vicita cupiui uni ita non saltem putari, ut vix racemum reini racciau in reliquissent quat in ea: deeotrario dii, tibi , modo scru- SEPT.
com m8 o modos' uebul pugnatores tui dei ne nra, in nos interpretati sumus, meridie. Quo modo aute supra dixera, Esau tribus nomiambus appellatu et ita de plagareri eius q ad austru vergit,
agit: omnia n. secreta eorum, lati sunt Esaii, inuesti- si Litin est Esau , , tribus vocabulis appellatur,ta occulta mysteria, Az patriar- gauerunt abscondita depresen asin ab Gn- ronem far quae omnia iuxta chara Esau hos quipne intel-eiu, si Horim 3 Vsitae adti Eet bicle austrum, Aphricu
di inteliaue nerunt psacto, suo, 2' - te oni clesiasticos viros . atq; docto 'viri foederis tui : iliares ipseri in medium. & pii micrunt tibi, inlisue ma illius victoriaist patere a runt aduersum te viri tegebantur oeculia'. unde & pacis tuae : qui co: ne eum admiratione dici QV- dunttecu, ponent in-pserutatus cstLsau ,de- si diri
prelaenia sunt occulta elus 3 a
vide Marcione, de valesinum. Prudςntiam eo h Nu
n re menti tui: posserani in Ha alburte nos forentia in eo. In die ED , duis do Aus,
meridieque signiscant. Posta se, quam vcro uniuerint sortes irim eius qui habitant in in ricli C. tunc interibit vir de iii te Esau: d pugnare pro ciuitate, & prii dier dare consiliu litus erat. Aliter: Postquam si qui prius decepti erant c5- uersi suerim ad eccies iam , icc
in doctrinis dimoniorum , sed Uminus , Perdam μ' nalia& terrena sapiebaudeati erimetiatam habetes conscie sapientes ex Idumaea, /μm de me te Esau. serent de monte Esau qu-ele.., um, applaudant sibi,&sim -& prudentia de mon- Et 'clvunt pugnato- uabatur eoua scientia Des Et ' ' plices animas quasi quibus la te Esau 3 Et timebunt res im de Theman, τι 'ος prius pro Esau & Iduni adiuinis myst xi initi x fortes tui a meridie, ut is enatisr homo emo, dia ς - Nemignabat, &
das,&duplice Deci, deporten. Q ionem M propter q--ς - ρη- Iiue,quae ante uini estis leti r tosia Abrixas in mediu sermo iniquitatem in fratre mam Iacob , tiae promittebam, & putabant trulerit: tunc prudentia Esau tuti Iacob, operiet te te confuso , Desie in meridie, timebunt de peribis ui a steris in aeternum. formidabin ecclesiasti eo virouci Guntur se pius, aeternum. In die eum dis οὐ remitui obtine sophismataeonum:in aduersu, eum. conixis , iis dis, ii rare Rhinxi si ii x qui
triuis : iis, o erit Quidam id lieni cXercitum cius, mi cm c μή ,σalieni eorum superbia de ciso do quod si pra exposuimus, quo Sc μζ' 611 gmate dimicare. modo perscrutatus est Esau,& cdprehenta sunt abscondi- c mpν - - λ. , ἴtaesus, ad terminosus distinguunt,ut sit sensus abscon b, VJ Idcirco interibit vir de monte Esau,&peribit dita tua atq; secretavsque ad terminos reuelata sunt: No- sapientia de Idumaea, de prudena monte Esau: quia inabis autem melius videtur, victi steriorib. copuletur Ue- tersecisti germanu, de inique esti cotta fiatre tuu laeob niente ergoNabuchodonosor de quo hi Hieremia cotta 'n Chaldaeis Babyloniisq; vastantibus Hierusale, de obii Idumeagicit: εἰ errusiboesce re tire. Hni. . a. ntibus civitate, de ingredictitabus portas eius, mittenti
tu diritudine robustar: uia fultis currere eum ac iam ad illa. Ae - -
muli parare temn.) Omnes qui ante erat foederati Edom,& in praesidio vibis superbissinae fiserant, reliquerunt eum, &iuncti hostibus contra eum insilias tetenueruntiarur ' bbusq; ortem, in dii titione praedatu tu eoru socius cras ,&in hostiu numero versabatis.Aliter: Cucta v supra serapta sunt parieris,o Edom cruente, terrene, erit delis: quia falsa mortis AH; do ina, & aduersum domitis impietate lo- qucte, oecidisti fratre tuum Iacob. Legim' in Salomoneri 'tur, Et in alio loeo: -H, ,οῦ praeualueriantque aduersus eum, & tunc indicatum est, H v um reru, G M u Grysius a MM. Operi et Hquia nulla in Edom esset sapientiles dum sperat in his qui ergo te cosusio,& dices: iasio vultus mei operuit inciae
aduersarii demonstrati sui. Alitem CD abscondita Esau, &quasi sacramenta magnificat quibus prius populi fuerant irretiu)wlata fiterint in medi. , ita ut vir ecclesiastic' pos
a. και sit dicere. ignoramus eiu tu i derelinquent ter.
minos Edom,& dimittent ac usq; ad terminos ecclesiae transmigrantes, proserent doctrinas pessimas: Tune illii dent, resistent quondam magistro suo: dicctes falsa esse quae didicerant.& pr ualebunt contra eum,& eruditi fide νετ. ecclesi falsum dogma coli incent. illi qui quonda com debant apud hGeticos non pane Eucharistiae,sed panem luctus, de pane subcinericium qui non reuersatur pponet quiniones de scripturis: tendent insidias Iduin o atque
terreno, Ec in omnidus carneo praeceptori. Haeres cs enim ad Galatas inter carnis opera numeratas legimus, & tune ostendet ut non esse prudentia in Edom.
b s Numo .id ston Me i l. cre ' Cum hostis fines tuos post sederit,&ocs viri foederis tui illulerint tibin pretusuerint
S. Hierom. m. I. C. t s. pcribis. n5 ad breue tepus, sed in aeternum. Aterno enim,
quantuin te sint,fratre vulnere percussisti: Sed&hae erit' causa criiciatus: Nam qn alieni de uastabam exercitu I cob, ingrediebantur per portas eius in pacificam quo di Hierusale: inruebam; sortes ut eius sidi spolia diuidearent, tu unus eras ex hostibus. Legimus, viaimus, quotidieque coprobamus qpersecutio contra ecclesiam oritur. multo p resse secutores Iudaeos, 5e hareucos ui Christianos fieri. v ethnicos. Postumus extraneos ingredientes portas Hierusale e. cogitationes rustimas dicere, portasq; Hilarusale, i. c. aninia quiescentis 5 videntis Deo,quinq; sensus interpretari, p quos introeant hostes, despolia dividant II ierustalem. si viderimus inii lierem ad concupiscendum mors ingressia est per senestras Dis.., fnostras:si susceperimus p aures mendacium ac iudiciu sa-guini , per albi poliatiostis ingressus est. Odoratus quoq; gustus tactus: si vel visus odoribus vel ducib. et bis, vesi amplexi
133쪽
ut iungannii gentibus,& persecutici quior, vel ex Iudaeis, vel ex his fiat qui fratres nostros cilia se simulant, de eodem censentur nomine. Cumq; aliquis,vel fuga, vel poenitentia elapsus suerit, stant in diuerticulis,& proponunt limata, S: testimonia, quasi de scripturis proserunt: vitassis atq. consectis, consura S E P T. olf ram ceruicalia,& Ponati,int portas ea sub omni cubito minus.
ius, se per uum a m Atque ita is, ut qui forsitandi miscrura rum, se io, secutionum, aut virtute supe-
rarint, aut timore emigeritu: unus ex eis. ' d
fratris tui , in die alie- erroru :5c multonorum : D mn tira deris bulatio diuit ex diibus: Fa-
seper sui Iisi tu die cilius enim ab Heli eapta perditionis coram : se ii res , quan
ia. vitio domini. Si enim iuxta itionis eorum 2 nec tu .,
mn 11 formassim eo- perpotta Hierusalem lori 1- aduersu Xcrcit Iu eius rum periationis ι ιι, ber,stra M. si intra mire Dundus incedes. Et ieeo ista in die vastitatis illius. rerum. Neque II bis amplexibus delicatis eaptus fuerit,p alias portas ingressi sum aduersalii δε spolia diuidunt miserae Plierusalem. Eo
igitur tempore, quo per secutionisi inpetu , & mortiferis voluptatibus de eccletia quispiam corruerit: videas exuutare nataeticos,gaudere Iudaeum, unum esse de persecutoribus,& in ethnicorum eos numero eamputari. H E v. a Maoad ria ι., inses M is extranei ingredie-b.uitur portas ciussu
Cuic interierit vir de monte Pς Hierusalem mitto Esau,lptet intellectionem in banti Oric: tu quoq; e impietate fractas eius Iacob, quasi unus ex cis.&operuerit eum aeternaeon - ' Et no despicies in die sus inequae faciet quae iacit fratris tui, in die pere- ante contra germanum Non gruiationi scius. Et noenim despiciet, patui n- saerat,etis super filios
det, videns Iraetrem tuum ire a
a iuummec linabitur super perditionis filios Iuda. Duae enim tribus, eoru Idcuo magninca- cxcepta Leviticari regnabrat os in die anguinHierusalem,&appellabans stiae. Neqi ingredieris Iuda, a Chaldaeis captae sunt. portam populi mei infit nequas magna soquin, die ruine eorii. Neq;& quali unum de Via rib despicies de tu in nralis
esse te euens, an a atris ride . s. o
bis angustia Neq; in die .c vastitatis il-ilitatis&ruinae populi mei; tu ius , M
non facies , quia dc tu limina Neq; stabis in exitibus, patieris Aliter: qn caprinum ut interficias cos qui videm diuersis persecutionia finis no
vinctu de ecclesiae fidemeeci umr liquos nisui treuitatem suam, sed peregrina e Quo B quxq; se ri: nequau Lxta iuxta est dies do- is, qa&tu similia patieris. mini supero es gentes: Laetabaris n. qii capiebatur sicut fecisti, scit ibi, re Iacob, suptilia Iuda, quos tributione tua c5uer- discipulos christi in cluῆi- tetan caput tu u. Quo-
ni, Corii. Signifieatur autem cium bibisti su P nima iniueditullio vitio per imontem sanctum rum atq; virtutu posita sit, & nacuin, bibciat omnes possit in utramq; pariem per sciatos
orarum momenta conuerti. Nequaquam, inquit, marmos tu uti. 1n aere angustiae. Quog socii dum duplicem sensum accipere debemus: corporali, , in persecutionibus Jein peccatis: spiritualis angustiae: eum anima hostibus vi tiisq; capta ducta suerit in Babyloneim Neque ingredieris portam populi mei in die ruins eorum: quando enim aut nepatio nos oppresserit,aut voluptas,& rigorem pristinum infelix conscicinia non seruauem tunc facile ad conualia dogmata labimur, blandientia errori nostro, S: non curat ita vulnus, sed palpantia. Solatium misciixin, quamuis perditum tabere quod speret.
ercii Culpse carus fueris,&Babyloni ovatae deletus,in eter caetera quae iecisti, nec haec facies quae sequuntur ; Non
despicies atque contemnes fratre in tuum Iacob in die vastitatis illius neque apponeris ad exercitum Babyloni otii; iis e non enurioris aQuersum exercitum Iuda; quando superatus abaducet artis terga verterit. Ci que cxpetant sugere P notassbi vias S diuerticula, & calles ad Llitudin Eperierente non stabis in binio nec venientes expectabis in compitis ; ut interficias eos qui fuerint liberati, aliosq; cmprehensos recludas N vel ipse capias, vel captiuitati homum serues. I ciuxta hutoria viximus; dc Demus enim breuiter manifestiora carpentes, alea d obscura sunt pergete. Quis haeretico non despicit ecclesiasticos: Quis noexultat in malis cora; si quado propter peccata populi persecutioni traditi fuerint ita multi vel infirma fide, vel supra retroia seminati, in negatione corruerint, videas illos exultate, gaudere,noctia ruina sua putare victoria tu truin egre Iibui eorum , - ιο Abes. Porro quod altat ra
/,. niam vel Lexum, Assyrii Babyloniique tonuerunt. S
Iiι P r Niem se mus Herodotum, NGraecas clam meum , Ab I barbatisq; historias ta vide. omnes bimus, quo modo sub Babylonii, & Assyriis impletum sit hoc quod dicitur : Iuxia e λ
est sensus, quem in psalmo legimux al
tem sanctum meum Sion bibuli cum Babyloniis atquo laetatus es: sic omnes gentes, quas tecum Estebat Babylonias iri praesidio, eonuer e contra te bibent, & laetabun . tur. Et non solum bibent, sed ii, te absorbebunt, ut sint Idum i quasi non sint: vel certe ipsae gentes cum te absorbuerint, absorbebuntur a Medis , 5 noeeirculo vindicta procedet i ut tu Israel eae Babylonius, Babylonium Medus ac Persa consumat. Sequamur interpretationis ordinem. Iuxta est,in h eretice, dies domini super omnes gites: prope est tempus iudicii in quo omnes iudieandae simi nationest Sicut fecisti eotra ecclesiasticos . conuertetur in caput tua dolor laus, & in vertice tua iniquitas tua descendet. Quomodo n. in nece eorul iratus . comulumq; celebrasti, Min mole sancta meo. h. e. ecclesa, bibisti no meu calicem, sed diaboli de quo de in Habacue dicitur: rati σ-xivisim fusi subae melo I : ita uniuersae Fles,vel tortit dines nitari; sappliciis delegaret, vel aduersariae quaeque virtutes, bibent,6 absorbebunt sanguinem tuum 5 ad extremit in cunctos veniente cruciatu, ipsae quoq; errat quasi
conum. Qui enim petu ei qui est, di qua dicit ad Moysen:
134쪽
E - , seco lum regulam scri rarum noraria. 3 a e dici ut unde de in Hester legimus:
t num tutim bis ui isti lani. Possumus hunc li cum& aliterimet pretari: Quia i tari estis in ruina seruorum in orum. eadem persecutio contra vos quoque Veniet. & patiemini
tu inq; cutis. Et sicuti H . titisti estis aduersum populum
meum cum genti b. reliquis: ita omnes gentes laet strantiarcontra vos .de devorabunt&bibent,& pei secutione simili
de ab inimicis gentibus. Cum a contra Iacob ne-
ent,*absor bunt, S crunt quasi ni sint. In monte autem Sio, erit saluatio , & erit facitis, S possidebit ilo nivis Iacob eos qui se possederant : Et erit
domus lacob ignis, Milonius Iosepti fiama,&domus Esau stipula,
& succendetur in eis,&devorabunt eos, MEsaii, qui in campestribus Philistim : de possidebunt regionem Ephraim, de regionem Samariae, de Beniamin
cus inierat, deuorata, in mole
Sion elut reliquiae:eritq; sal uatio,& erit lanctus, h.e. vclipseriis reuerte cad tEplum, quod propter peccata dimi
serat: vel erit absolute sanct a. no erunt reliquiae do-i e. sine insinctora Et si quia domi-sidebit domus lacob sub Z loeutus est .h Et lie
miae qui seli tecti ineptis ditabunt iii qiii ad
sederant. Et erit dolis Iacob. austrum sint montem i. e. iuda,ignis ,& domus Io.seph,Le. decem tribuit, flamma. De loseph quippe natus est Ephraim,exqux tribu Sa. riae imperium fuit: domus a. Esua, i. e. Idumaeorum, qui a saevi& crudeles extiterant tra stat rem suumFerietur in stipulam. Et quomodo ignis & flamma cito stipula de. uorat, sic duo regna in unius sibi virgae iuxta Ezec leni, F copulataderata,vastabunt Idumaea&devorabunt cani, de noeiittesdu'ex populo,qui possit eurisionε aduersarioruvicinissentibus nunciare.Hoe n. quod Lxx. transtulerunt nos in frumentariu vertimus iuxta antiqui sermonis eloquium: s. n. quos nunc agentes in rebus vel veredarios anpellant , veteres humentarios nominabant.
st i a Sed melius eli ut ipsum sequamur Hebraicu i e. 'υ, pinterpretatur,vel reliquis,iuxta Aquila:vel essugiens, iux.ta Symmachum: vel secundum Theodotionem 5e quinta editionem. residuus: Haec a. omnia fient, quia dominus locutus est,& illius iussisse eeisse est. Allier:Destructis cunis operi, & terreno imperio desolato,erit in ecclesia sal. uatio eorum qui , matre non exierint. Et ipsa morabitur cuictus: de quo in Esaia dici LM 9in lanctus, iactus De- saarit: quia &-3ntificamur ex uno .ma s. Et pollidebit comus supplantatoris Iacob. eos qui se haereditate possederant de persecutoribus siciεs Christianos,&irsos Idumaeos in ecclesiae fidem recipiens: domus Es vi vertetur in stipulam Et quo modo in ignisvici niam culmus non valet instinere, ita disputationcm lacob, ua ignita est sermone dominis Eli iaci.'. dominia de staminam Ioseph qui interpretatur au. r.e. o. tu,&qui, fratribus venatius, populum pauit in AEgypto domus Esau sustinere no poterit: sed ad prima c5r ..i ι gressionem sophismata mim vertentur in nihilu. Et deuot uncin sali item suam, in xta illud quod in benedictione Is e dicitur ad Esau
liquiis domus Esau: quando omnia Christo penu flectent. c suum de terrestrium& infernorum, de iubiicietur es: e. ': ἰ uniuersa, i st Deus omnia in omnib. a vero Esau Ω-
. . a. persundametu Christi vitio suo extruxerat Laenii, lignax stipulat Idcirco domus lacob de Ioseph in igne vereec defiammam,imitans dsim suum, qui dicit. Q. sum Dein ivdiis
domini Saluatoris. ε ο τι min mm patriι Gcontra Idumaeam interpretati sumus illi a luersus Rot num regnum somniant. Quod nos aicimus, aut iuxta historiam ii Zorobabel esse iam sinu, aut certe iuxta pro .phetia de mysticos intellea
S E p τ . quotidie in ecclesia fieti dein
regno animς aduersus cam omnes rentes vinum bi- in uno volae copleri. Flu
benic absorberi ut, or hologia desinere esse dicim
runt nos Vnt. In iri iei si nullus erit monte autem Si ueris I
uatio G sanctum, sepos debit domus Iacob cor' i sepossedere rari. Et
pheti alienige s : ct raditant montem E- raim , campum Samaria , ct Beniamino Gatiis. Et transm-
' Pint reticis,qsi nullus sierit, I . it. νqui apud eos granum tritici. l, in terra mortuum est,&pa. nem de coelis habere se ia ciet. 'unt qui non πv No'. i. e.s umentarium: sed .. σέο ,h. e.qui gestare possit igni
secredetur in eos, ct uersis interpretationi b. dice- rarasmu Hus, ct ne- mus iuxta tropologiamo solum frumentariu cessaturum apud haereticos,sed &eu. qui
ui. Etenim ipse Sathana, ita figuratur in angelu lucis. b Ethar aetabunt hi sua auaustru fons male u, crisia in Reuerso in regnum suum iuda, qui habitauit in meridie,&possedit cunctam regionem,
ue,qVergi ad scorpionem, i. e. oena Acrabathenam: Hi qui prius terminis arctabantur angustis, possidebunt montem Esau, i. e. montes Seir, de montana quae Edom ante post rat. Qui a. hes itabant in Sepheu, i. e in campestribus Uddati Emmaus, Dio-
spolim scilicet Nicopolimq; significans inpossidebunt P
laestinos:quinq; urbes Palaestinorum, Garam, Alcalonem, Azotum, Accaron, Geth: vel millam plagam, quae iuxta Actus Apostolorum Saronas appellatur. Alii vero ru- Aa. fiant eam Sephelam, i. e. campestreis regionem , quae citra Eleutheropolim est, retromitti: m ad Rhinocorura, & aamare usque tendenda sit,i. e. de tribu Iuda non solum Eleutheropolim teneant, sed usq; ad maritima peruemant, MPhilistim suo imperio subiugent, quos prius no habuerat subiugatos Diurabitur lioq; terminus tilioru Iuda usque ad regione Samariae , ubi Sebasta condita est. Beniamin 'euim statim ab Hierusalem contra sertentrionem termini diurantur, cunctam possidebit Arabiam. q prius voca batur Galaad,& nunc Gerasa nuncupatur. Iuxta Lxx. a. de montem,& Ephraim.& campos Samariae,& Beniamin.&Galaad. hi qui fuerint in meridie psilidebuntihoc vitum fictu sit Deus viderit, potest. n. ex arte per annos 'utn- sentos usque ad aduentu Christi esse complet viquod sicut certii lime scio, quotidie completur in nodis.& in regno eccletiae confirmatur Hi. n. qui habitant in meridie, i. e in Nwe & in vero sunt lumine,qui tenet campestria & E mi aia, i. e. discipuli eius,qui dicit: Discite a me amitti jum, humilis in .u: possidebunt montem Esau,&Pliniuim: Man. 1.4quos possumus propter suptibiam dogmatum, & eloque tiam Gulatem in ethnicoria persona accipere: Vt in m5tesiit magistri,in Philistim & alienigenis discipuli, et in pistrorum auctoritate ducuntur: Et non solum montem Ei tu ,&alienigenas . sed regione quoque Ephraim, & S mariae possidebunt: Ephraim & Samaria crebro ino et simus ,& in haeresb. i sub nomine Christiano ecclesiam diuidunt, interpretati sumus: Et ibi .n separatur ubertas, ct ibi custodiam fidei repromittuti Porro Beniamin filiusci ibi custodiam fidei repromittit Porro ξdexterae atq; virtutis,ubi teptu Dei est, possidebit Gilaad:
coqu-ns, ut deuoratis paleis peccatorum mimentu pu- qinterpretatur transmigratio testimonii, Israe carnimam inhorrea congregetur. Cuncta qua diximus, & quae tignifieana: ab illis enim ad nos testimonium domini
dicturi sumus, lumei sibi futuro tempore pollicemur qn migravit. Iuxta Lxx. aua& iesum seruamin, M Galpro Christo recipient Antichristuis, impleta prophetia I ij iii
135쪽
A dii qui fuerint in meridie possidebunt. a ''tio miratio exercit M .crc. Jue silliu in hoc loco traf- . latio nostra discrepat ab editione vulgata. unde debemus in expositione historiae Hebraicam veritate se iii : hii de Babylone, iuxta volumen Ladrae ct Neemiae reueritiae. rant in Iudaeam, recte transi H ε η migratio vocat, sic Totus il- transnistratio c-
le exercitustiliorum Israel ad
pridiem quide 4 δε- ad oeci semus filiorum dentem, S ad septentrionein omnia Chana- possidebui Idumaeo ,&Palae natorum usque ad Sa- uinos,&monte Ephraim,& reptam. Et transmi- Samariam. Beniamin quoq; , gratio Hierusalem ,
quia Genisesbiolitudini, spe quae in Bosplioro est,
in terr Chananaeoru sunt iri ascendent Sal P abutusque ad Sarepti si uatores in montem
l .s quondam Helii Sion , iudicare monterauit vidua. Porro hi qui de Esau , de erit dominoipta Hierusale metropoli ci - reeminauitate translati fuerant in Sa- φph d quod nos in Bosphorum vertimus 3 possidebunt
ciuitat ex austri,quae sunt in tribu Iuda: Reversi enim in urbem luam . qi urbi vicina sunt obtinebunt. Cumque haec expleta suerint . sicut in Iudicum libro mittebat dominus saluatores, qui populum de capti itate saluarent &-iii montem ston, ut indicent atque discernant, quasi subiectum, de seruientem sibi montem Esau. hoc est Idumaeos: subiugatisque omnibus, erit domino regnum. Vbi nos posuimus Bosphorum: in He- co, i -- π ad: quod nescio cur Lxx. Ephrata trans. η eniat ad sinevoluerint,cum&Aquila,&Symmachus,de Theodo rio cum Hebraica veritate concordent. Nos autem ab
nos in scripturis sanctis erudiuit, didicimus Bosphorum sevocari. de quas Iudaeus: Ista, inquit, est
regio, ad quam Hadrianus captiuos transtulit. -do P ergo Christus noster venerit, tune reuersura est in Iudaeam etiam illa captiuitas. Possumus autem locum suemlibet regni Babylonis intelligere, quamquam &aliud arbitrer. Nam consueriadinis prophetarum est,quando loquuntur contra Babylonem . Amonitas , Moabi. tas, Philisthim, de caeteras nationes, multis sermonibus linguae eorum abuti & seruare idiomata prouinciarum. ergo lingiis Assyriotiim terminus , qui Hebraico vocatur, dicitur Sepharad: hune sensum esse coniicio: Trasimigratio Hieiusdem quae in cunctis terminis regionibusque diuisa est,urbes austri,id est, tribus suae recipiet. Pro eo autem quod nos interpretati sumus, ascendent Saluatores,ac L . transtulerunt est hi
qui salui fuerint, in Hebraico scriptum est , ero di: Qui non ut Aquila & Lxx. &Theodotio passive . vel
uatores intelligendi sunt. Si quide e. saluati, - - ha Hebraeo sermone dicuntur. Quia iuxta iustoriam Vt potuimus interpretati sumus,&interc5Maosos scopulos nostra nauicula reximus, spiritualis intelli tiae vela padamus: ut state domino de sua reserante mysteria laeti p- , ob i
Veniamus ad portuna : ro tempore q io Beniamin pos- C . sederat Gala. iis ita migratio exercitus Is ael, vel certe principium transmigrationis carnei inondam Israel studuit ut ad Chai ranaeorum terram perueniat.&propheticus sermo, qui fame periclitabatur in iudaea, exiccato vellere Israesad - seritim rura transeat: ibique
credentib0s: Sarepta vel ex. is , duobus compositum est.&m Pu Orant, terra Coo - vel unum verbum est,& tra naeorum 'e Sareptam: sertur in incendium Uian or ira inoatio Hieru- cro an . , Le. motum erassem viaque Ephrato, certe ne tiator, M' S quoniam occidentem dimisesami fuerant de mon' ritu literam &adspiritumve
te non , ut puniant mon- nerint vivificatem, mouebito atras.
rem uti, orerit domino clinc aqlegis sunt. Negotia-reernum. bitur de multis margariti, nam pretiosissimam margarit, , dedeposita ludiora superbia, numilitatem sectabitur .sei . Christianam in illuc usque perueniet ubi antea it tribulatio paniς,5 mulier vidita a suo conditore deserta pupillum filium vix alebat, &uniuersa illius peccata & vitia concrementirr. Captiuitas autem siue transmigratio Hierus detri ubi quonda erat visio pacis. Se quae nune in totoorbe dinpersa est in possidebit ciuitates austri, i. e. ecclesias veri & i , periecti luminis, dicetque cum sponsa poenitens: γι obo in mrei δι' Et cum Ioseph in antiquam germanitatem recepta, inebriabitur sanguine pastoris & principis.
Ouod si iuxta Lxx. Phrata legimus, nulli dubium est quin rinn, a
Christi intelligatur ndes. Ephrata .im interpretaturo σε. εια i.αvbertas:de m est,appellaturque Bethleem in qua Dortus est coelestis Panis. His autem ita festis, ascendent Saluatores, vel qui saluati fuerint dereliquiis populi Iudaici. in montem Sion, ut iudicent& ulciscantur montem Esau. Quomodo lumen dominus lucem appellat Apostolos suox.& dicit: V stilux modi & ipsa petra, Petro donauit ut petra sit: pastor quoque bonus illis pastora largit in no in mina, dequodcumque dicitur de eo semis tribuit ut dicatur: se ipseSaluator Apostolos suos nitidi est Moluit saluatores:
qui astendere speculam montis ecclesiae,&deponentes superbiam Iudaicam, viiii iersorumque montium, qui aduerbum scienti Dei erigebantur,regnum domino parauerui. Haec ad duas lucubratiunculas , veterum auctoritatem securus , de maxime expositionem Hebraicam, propero sermone dictaui peruique os meum, sed nescio an ill Chri stus impleuetit. Vnde sapiens lector sensuum magis debet consequentiam quaerere, quam eloquii venustatem. Neque enim ea leuitate &compositione verborum dictamus, ut scribimus. Aliud est, mi Pammachi, saepe stilum vertere, deque memoria digna sunt scribere. Aliud notariorum at- ticulis praeparatis pudore reticendi di re quodcumque in . buccam venerit. In hoc propheta&adolescentulit imis.&senes praesumpsi uς. vetiora de meliora dixerit, in illius sententiam transgredere.
136쪽
CHROMATIVM A ILEIENSEM E plSCOPVM
RiEM N iv M circiter fluxit, post-- quam quinque prophetas interpretatus suin, Michaea, Nahu, Habacuc. Sophoniam, Aggeum, x alio ope re detentus, non potui implere quod coeperam: Scripsi enim librum de illustribus viris, Scaduersum Iovinianum duo volumina : ApolO-geticum quoque, & deonti ino genere interpretandi ad Pammachium. d Nepotianum . vel de Nepotiano duos libros, & alia quae enumerare longum cst. Igitur tanto poti tempore, quasi quondam postliminio a Iona interpretandi sumens principium : obsecro ut qui typus est Saluatoris,&tribus diebus ac noctibus in ventre ceti moratus praefigurauit domini resurrectionem e nobis quoque seruorem pristinum tribuat, ut sancti ad nos Spiritus mereamur aduentum. Si enim Ionas interpretatur, columba,columba autem refertur ad Spiritum sanctum, nos quoque columbam & aduentum ad nos interpretemur columbae. Scio veteres ecclesiasticos tam Graecos quam Latinos super hoc libro multa dixisse, M tantis quaestionibus, non tam aperuisse quam obscurasse sententiaς: ut ipsa interpretatio eorum, opus habeat interpretatione, d multo inceritot lector recedat, quam fuerat antequam
legeret. Nec hoc dico, quo magnis in seniis detraliam, M alios mea laude sugillem Ted quod commentatoris officium sit: ut quae obscura sunt, breui ter aperteque dilucidet, di non tam disertitudinem ostentet suam, qua sensum eius quem exponit edinserat. Quaerimus igitur, Ionas propheta , excepto volumine suo & euangelii, hoc est domini de eo testimonio, ubi alibi in scripturis sanctis lecti is sit 3 Et ni fallor in Regum volumine de eo ita scriptum est:
non re it ab niuersis peccaris Hieroboam Ii ban, ου peccarefecit Urari: isse conuertit ines Israeluin Sararia ab introitu Hemath, sue ad maresotitudi-nu: iuxta derbum domini Dei Istaec quia locutus est in
manu seruisei Iouis 3 ranae tu Amathiprophetae: qui
fuit de Geth,quae est in Opheri tradunt autem Hebraei hunc esse filium viduae Sareptanae, quem Helias propheta mortuum suscitauit: matre postea dicen.
te ad eum: Nunc cu noui quia ir Dei es tu, γ γerbum Dei more tuo est ira , M ob hanc causam etiam
ipsum puerum sic vocatum. Amat liuenim in nostra lingua veritatem sonat, & ex eo quod verum Helias locutus est,ille qui suscitatus est, filius esse dici tur veritatis. Porro Geth in secundo Sephotim mi liatio, qitae hodie appellatur Dio caesarea euntibus Tyberiadem, haud grandis est viculus. ubi de sepulchrum eius ostenditur. Quamquam alii iuxta Dio Dpolim. id est Liddam, elim M natum Ze conditum velint: non intelligentes hoc quod additur, Opher, ad distinctionem aliarum Geth urbium pertinere: quae iuxta Eleutheropolim, siue Dios polim hodie quoque monstrantur. Liber quoque Tobiae , licet
non habeatur in canone, tamen quia usui patur ab ecclesiasticis viris,tale quid memorat:dicente Tobia ad filium suum: Fili rere jenui, meo sum, e re--νυν dedita mea Tolle filios tuos, P de in M. diamsi scio enim quae locutus est Ionas propheta de Niniuri tuomam subuertetur. Et icuera quantum ad historias tam Hebraeas quam Graecas pertinet, α maxime Herodotum : legimus Nimuen , regnante apud
Hebraeos Iosialc Astyage rege Medorum, fuisse subuersam. Ex quo intelligimus primo tempore ad Ionae praedicationem acta poenitentia , Niniuitas veniam consecutos: postea vero itUristinis viiij sperseuerantes, Dei in se prouocasse sententiam. Traduntque Hebraei, Osce, M Amos, de Ecuamae Ionam iisdem prophetasse temporibus. Hoc quan- id tum ad historiae pertinet fundamenta : Caeterum non ignoramus Chromati Papa venerabilis, sudoris esse vel maximi totam Prophetam referre ad intelligentia Saluatoris quod fugerit, quod dormierit, quod praecipitatus in mare fit, quod susceptus a ceto,quod eiectus in littus poenitentiam praedicarit: quod contristatus ob salutem urbis innumerae, eucurbitae sit delectatus umbraculo : quod reprehensus a Deo, cur masorem curam habuerit herbae virentis, de extemplo aridae, quam tantae hominum multitudinis, Accaetera quae in ipso volumine explanare nitemur. Et tamen ut totum prophetae sensum breui praefatione comprehendam : nullus melior
typi sui interpres erit, quam ipse qui inspirauit prophetas , de suturae veritatis in seruis suis lineas antesignauit. Loquitur ergo ad Iudaeos sui sermonis incredulos, & Christum Dei filium nescientes: Viri
Nini uitae surgent in iudicio cum renerationes γω demnabunt eam quia paenitentiam egerut in praeditatis- Condemnaturer i Cis, go generatio Iudaeorum, credente inundo , dc Ni
niuea gente poenitentiam. Israel incredulus perit. Illi habent libros, nos librorum dominum: illi tenent prophetas, nos intelligenti improphetarum: illos occidit littera, nodi vivificat spiritus: Apud illos, Batrabas latro dimittitur, nobis Christus Dei filius soluitur.
137쪽
DIVI HIERONYMI COMMENTARIORVM IN IONAM PROPHETAM.
. C A p v τ I. T factum est verbum domini ad Ionam filium Amathi, dicens: Surge, M
vade in Nini ven ciuitatu magnam,
S praedica in ea: qilia ascendit mat: tineius coram anc. Et surrexit Ionas, ut sugeret in Tliarsis a facie domini. HEB. SEPT.. Et descendit in iop- Et ascendu in iv nire, dem uenit nauemcuntem in Titariis, de dedit naulum eius, &descendit in eam, ut iret
mor malitiae eius ad me: creta similiter transtuletum. In condemnationem Israesis Io-nΣs ad gentesmin tur quod Ninive agente poenitentiam, illi in mali iri perseuerct .Porro quod ait, ascendit nolit in
malitiae eius ad me: hoc ipsa est quod in Genes dicitur:
mnit beatua eli. Et ad Cain, ex fratroi tm iam esset Dis. Iuxta tropolo. piam vero dominus noster,Ionas: hoc est colub siue do
lens utrumq; enim interpretatum vel quiaSpiritus sanctiis in specie colub . descendit &mansit in eo ves quia nostris doluit ipse vulne,'us,ta fleuit super Hierusalem: Ei l u reera I u ιι sum': ieii litis veritatis: Dciis qui preveritas est in
minit ut ad Nini uen pu ultra destinudum,quo nihil pulchrius oculis carneis aspicimus. deor apud Graecos ab ornatu nomen accepit consummatisque operibus singulis de eo dicitur: l)eni evi a lonῆ Ad Nini uen, in lita, ciuitate magna: ut quia Israel audire coiit pst,totus gentiu mundus exaudiat Liboc propterea, quia ascenderit malitia eius coram Deo. Cum enim Deus quasi quandam pulcherrima domum seruituro tibi homini extruxerit: deprauatus est homo pr pria voluntate de a puemia diligenter appositum est ad malum cor eius: posuitque in coelo os suum,& extructa turre superbiae, meretur ad se descendentem filium Dei: ut per piamitentiae ruinam conscendat ad ecfum, qui per tumorem superbiae non potuit.
in ' i 33. sestinabat di magis hoc cor uenit se itiuo & timido: non locum ruget otiose Uigere sed
primam occasionem arripere naui andi .Hoc quoq POL γ - 1.
sumus dicere: qui notulamo putabat in Iudaea Deum, cr
postquam illum sensit in qu ctibus: cofitetur de dicit: He braeus ego sum ,& doininum coeli ego timeo qui sucit ma re &aridam: i autem ipse Ω-cit mare,& aridam,cur arida resinquens arbitraris te con-Oorem maris in mari posse are Simulque instruitur per salutem conuersionemq at iram. iam tantam multitudinem, Nini uestra illi conuersit, ne salitari. Ded mino autem 5 Saluatore nostro possumus dicere: quod
dimiserit domum,& patriam sua , 5 assia mpta came quodammodo de coelestibus suserit. veneritque in Thariis, hoccst in mare istius siculi: seeundum illud quod alibi
tr 'EMM:Drat is te ali m so binasti ad alta .erdunt ei: Idcirco enim&in passione dicebat: . e : ne populo conclamante , cruein ,crucifige talem, nos non habemus regem nisi Caesarem: pleni udo gemium subintraret,& frangerentur rami oliv.v, proqui- ion t .cbus oleas .i virgulix succrescerent: Tantaeque pietatis& amoris filii in populum pro Electione patrum , de repromissione ad Auraliam: ut in cruce pomus diceret. Patre senosi eis etram faciunt, ne i mnt. vel certe quoniam Tharsis interpretatur centemplatio naus : veniens ad c Venit ouem eun
Ioppen propheta, quae dc ipsa specioLm sonat, ire festi
nat ad gaudium quietis beatitudine Perfruens, totum propheta sancto sibi spiritu suggerente, quod p nitentix se tradum theorix: melius esse arbitrans pulchritudine, de gentium, ruina sit Iuci eorum liacirco amator patrii catactate scienti per finii, quam per occasionem salutis non tam saluti inuadet Nimue, quam non vult perire po- gentium exterarum perire populum, de quo Christus in I carne generandus sit.
L. Da se i domini J Ioppen pomam esse Iudaea, & in 1. at s. s. Regnorum ,&Paralipomenon libris legimus: Ad quem L. tam I litam quoq; rex Tyr igna de Libano ratibus transferebat quae Hierulalem terreno itinere perveherentur. Hic locus est in quo usque hodie faxa monstrantur in littore: in quibus Andromeda religata, Persei quondam si libri rata rsidio Scit eruditus lector historiam: sed & iuxta re sionis naturam de montanis δc arduis ad Ioppen, Meam pestria veniens ,spheta, rem dicitur descendille Ainue. miseniuem funem soluentem e littore,& ingredientem
mare deditq; naulum eius, si uc moecedsi nauis: id est sui uectionis eius, iuxta Hcbraicum , siue ri αυλ- αιτῶ, id c f. naulum sui in , ut Sept. transtulerunt. Et descendit in eam, ut is prie continetur in Hebraico, enim descendit biei eddieitur,ut sugitiuus sollicite latebras qu teret. Vel ascen dit, ut seriptum est in editione Uulgata, ut quocumq nauis neret perueniret,euassse se putans, si Iudetam relinque ret Aed&domin noster in extremo Iudaeae littore squod M libri quia in Iudaea erat, appellabatur pulcherrimum) non vult tollere panem filiorum, de dare eum canibus. Sed quia venerat ad oves perditas domus Isimi, dat vel ribus pretium, ut qui primum suum saluare vult populum, salvet accolas maris, Scinter turbines ac tempestates, id est passionem suam,criacisq; conuicia submersus in inser no , caluet eos otioso uas in naui dormiens, negligebat. Prudens rogandus in lemi, ne eundem velit orὸinem tropologiae quem historia quaerere. Nam 5e Apostolus, a Agit & Saram ad duo test ienta refert, & tamen non omnia Hi in historia illa narratur, tropologice interpretari potui 1 .pulum suum: Alioquin legerat Moysen rogantem dixisse
tum Israeel, de Moγsen de libro non futile deletum: quin
potius dominum occasionem accepisse per seruiim, ut caeteris conseruis illius parceret: Dum enim dicit:dinii ne me,
ostendit se posse retineri. Tale quid de Apostolus loquitur:
dum tu : Non quod ipse perire desideret: cui vivere Cliristus est,& mori lucrum, sed magis meretur Vita, dum siluare vult caeteros Priter ea videns Ionas comprophetas
suos mitti ad oves perditas domus Israel, ut ad poenitentia populum prouocarent ; Balaam quoq; diuinum de salute istaelitici populi prophetasse: docet se solum elemm , qui mitteretur ad Allyrios inimicos Israel, de ad ciuitatemh stium maxima ubi idololatris,ubi ignoratio Dei, S: quod bri maius cst,timebat ne per occasione praedicationis suae, illiseonuersis ad poenitentiam Israel penitus relinquere . tur. Nouerat enim eodem spicitu quo illi gentium preconium credebatum,quod quando nationes credidissem tueperiret domus Israel, de quod aliquando futurum crat, hoc
ne in suo fieret tempore,ver batur. Vnde imitatus Cain, de recedens a facie clomini, susere voluit in Tharsis quam Ioseplius interpretatur a barium c ilicrae ciuitatein prima tamen littera commutata; quantum vero in Paralipomenon libri, intelligi datur quidam locus Indiae sic vocatur. Porro llebraei v in mare dici generaliter autumant se-c0dum illud; in spiritu vel menti confringes naves Thariis, i. e maris Et in Esaia; t tu arena es latis Super quo ante annos plurimos in epistola qu idam ad Marcellam dixit e me memini. Non igitur propheta ad certum sugere cupiebat locum: sed mare inzrodiens , quocunq; Pergere
138쪽
in: Exo. a. Ao in chra cris disia. Nunquid totu principium Geneseos. & n cam mundi. de hominum conditionem,ad Christum.&ad Ec- H 1 B. clesian res ure possinius, quia iret cutas ita Tharsis
Apollotus Fac .n. hoc quod est : Ideo iesiti et D mus .i. misit ventu homo patrem suum, te magnu in mare,&famus ad Christum: ut dicamus te in pessiis ma eum patrem in coelis reliquiise gna in mari, & nauis Deum, ut gentium populu periclitabatur coieri. iungeretur Ecclesiae, hoc quod L Et
in do possumus in pretari i viri adnisi sorte dicamus reliquis te ea Meuiuii,&miserunt coilestem Hietus dem, quae est Vaca quae erat in ta auti ter Anctor v. dccxteramul. In mare, ut alleuare-
. toyis dissiciliora Illud et quod tur ab eis. e Et Ionas,. . i. .es Apostes isti ibi ux; descedit ad interiora nauis,& domuebat
nequaquλmnos artat, ut omne graui. d Et ac
Exodi librum reseramus ad Ccilic ad cu guberat 1- Christum: Quid enim possu- tor, S dixit ei: qui itii d. I ., mus dicere, quod hκc petra , mpore depriineris Mocle percussa sit, nil mel, Surge, inuocat cum sed bis: quod tuti, si forte reco rect
vniuersi loci us historiam nobis, S noli per hane occasionem cogemus percam .eEt dixit vici ab leges Allegotia r de non ad collega situ: Veni potius umisquisque locus se- te, demutamus sortes, eundum historiae diuersitatem, & sciamus, quare hoc esuriam recipia in elli ninlusit nobis: demi -
nes habent, dc nee praeceden. super loriam. tia, nec consequentia eandem ' Et desiderant allegoriam: Sic de Ionas propheta, non absque
secuta describitur non tempestate, non periculis conturba. tuneundem&in tranquillo&imminetae naustinio animum gerens. Demque es' clamant ad deos suos, vari proiicium, nititur vir is quisque quod potest: Iste tamqvictus est desecurus,animaque tranquilli, ut ad nauisui tota descenderas,
S E p r. somno placido perfruatur. Sed Tham Shoe dici potem Conscius erat
periculo interpreontis, totus resem ad dominum poterit. . . Nee ex eo quod in Evangelio dicitur : Generari. MDina οὐ era, Abitur ei ηκεν ο hetae : Sitat enim fuit Ionas in ventre ceti tribui die- iri is nactibiis diste erit Isb-bam 1 in corde terrae,m ιδ c tribus noctibus: iqua etiam quae in prophc digesta sunt, eodem ordine reseruntur ad Chriuum. Certe ubicunque absque discrimine hoc fieri potati, nos quoque sacete nitemur. a Dominiis a. misit ventum ma um,cre. J Potest fuga prophetae & ad hominis resciri in communi personam: quit ei praecepta contemnens, recessit a facie eius, ct se mundo tradidit : ubi postea malorum temPetate, de totius naui di contra se utente nausiagio, compullus est sentire Deo, de reuerti ad eum quem fugerat. Vnde intelligimus etiam caquaesta homines aestimant filutaria, Deo nolente urati mi ratiora, de non solum non prodesse auxilium. his quibus Pr bour,sed de ipsos qui praebent, pariter conteri. Sicut legimus vibam ab Aisyriis AEgyptum, quia opitulabatur Icoeli contra domini voluntatem. Periculatur nauis quae Periclitantem susceperat,vento maria concitantur, in tranquit. litate tempestas oritur. nihil Deo aduersante securum est.bJD uera manant critiinauerant i 1 ad Deum μον,
J Albiniantur irauem solito onere praegrauari,&nomiatelligunt totumrondus esse si igitivi prophetae. Timent nautae: clamat unuuiuisque ad Deum suum: igii rantes veritatem, non ignorant prouidentiam, de sub errore religia, sic sciunt aliquid esse venerandum: proiiciunt onera in mare,vin nitudinem fluctuum classis leuior transiliret. At cdua Iitii nec bonis nec malis intelligit Deum,dc plangente Christopopulum, secos oculos habet. Duas descendisa suum a uis, dormiebat si rear M. a Quantum ad historiam pertinet prophetae mens
a facie domini. aD sis a ficis domini. Et quo
ntum magnum in mare, ira cernebati ideo dὶ
facta es cendit ad interiora nauis,&m magna in mari, o na- stis absconditur: ne quasi Dei uir temhiabatur conia Vindices fluctus adueitum sese m. Et timuerisi i id exint usicere. in a.
P , . Nam di Apostolosuerunt et nussut gae legire usio domini passione pri
Dcum suum , . υ- tristitiae niagnitudine somnoctum fecerunt vasorum suas te depretios. Sin autem iuia nauu in mare, τι ED. ter sc inur in typo somnus utaretur nauis. Ionis p QPhς &grauissimus sopor, d c,di i Q nm significat terroris is , , pore torpentem: eui non suffe-σ Vertebat. Et acressit quadam veeordia mens illiusa, eum prore a , γ ἀ- obruta ignotaret iracundiam xv ei. quid tu retiit Dei,&quasi securus dormiret, Sum , inuoca Deam N pr sui muni somnum
luia his in seper dot mimitem, α
σε miserunt forter : γ arguit improvidae iecimtatis: ceci- commonetque, ut ipse quoquc pro virili portione deprecetur Deum suum : ut cuius erat commune periculum , commuriis citctoratio. i/oiro iuxta tropologiam, plures sunt, qui eum Iolin irauigantis, de habentes proprio Deos, ad conten rutionem gaudii ue iistinant: Sed postquam Ionas fierit torie deprehelaiab,& mor te illius mundi sedata tempestas, mariquc traliquii vis reddita: tune unus adorabitur Deus, dc ii molabuntur vici maespirituales: quas utique iuxta litteram in mediis Luctibus non habebant. e Et dixit rad abdim fitim, Venite, O mittamira se et, critiamur, quare hoc matti inesur,o mi erunt serte Ac cera. ori super unam. J Nouerant naturammatis, S tanto ita pore nauigantes, scutant tempestatum votorumque rationes, & utique si solitos, de quos aliquando experti fuerant, fluctus vidissent consurgere, nunquam sorte auctorem mu-Dagis quaticient, de pei rem uaceriam,cc tum curcrent eu
tare di omen. Nec statam debemus sub hoc exemplo sol tibus credere,vel illud de actibus Apostolorum bulet stim mo copulare, ubi sorte in Apostolatum Matthias eligitur: Aa t. cum priuilegia singulorum non possitu legem faecie communem. sicut enim in condemiratione Baiaam asina loquitur,& Pharao & Nabuchodonosor in iudicium tui somnii, futura cognoscunt, de tamen Deum non intelligunt re uesan tem. Caiphas quoque prophetat ignorans, quod expedi tu num perire Pro cun . ita Se hic fugitiuus love deprehen ditur, non viribus sortium,& maxime sortibus ethnicorum, sed voluntate eius, qui sortes regebat incerto. d a. dicitur. Eiogno amu to et quem malitia haec est . per mi, hic litiam pro amictione,& calamitate accipere debemus, secun- mativa intim te quam dumulti nos fecerit. Et in Esaia. Aisi ut ruis cisparemo tres η la in alio vero loco, insilia contraria virtuti intelligitur uxta quod in hoc code pro- ιρ. Mi apbet supra legimus. renasciamur m Atiae et M a me. su. Tvi
139쪽
A DAueruntarium, ῬαJ Qui m sors indi onerat cogunt voce propria confiteri, cur uua tempestasse, vel quare co-tia eos Db ira des eiciat: Indica, viqiuun nobis, cuius causinistititi illud sit super nos: quid ope sagas, de qua terra de quo populo proliciscatis : quo abite temnes. Et notanda
an arma Interrogatur reis quod est opus ira, regio, iter, ciuitas : ut ex tuum quae terra tua
his cognoscatur S causa dis de quo vadis, vel ex criminis. quo populo estut bEtbs φιδε .i: N v dlxit ad eos: Hebreus
um quod scissura decem ςgo sum,& dominum
buum,duabus populo nomen cum coeli ego ti-
imposuit : sed i Iebnxiis sum, meo, qui iacit mare&in is hoc est. γ- tranfitor: scut& aridam. e Et timueriit Abraham, qui dic crepo viri timore magno, S N . 1 ν dixeriit ad eui quid
1 M. . runt de me in gentem ,σ-, - runt enim viri quod agno a. populum herum. Moyses, fac ic domini fugeret,iran am, inquit, &videbo vi- quia indicauerat eis. sionem hanc magnam. Et d Et dixerunt ad eum: minum Deum cati erat Non id ficiemus tibi, dccessabit maria nobis coeli, qui male iacit & aridam. quia mare ibat, de in- Mare in quo fugio : aridani tumescebat .c Et dixit de qua sugio. Et elasanter ad ad eos: tollite me, A distinctionem maris: non teir , mittite me in mare, de sedarita nuncupat. Et in bim i cessabit mare a vobis:
uniuersitatis factor ostendi ur, c
s qui&coeli dominus est, deter stio n. ego quia prorae, de maris. Quaeritur a. quo pler me cipeltas naec modo vere dicere comprobe- erandis est super vos. t : Dominum Deum coeli t Et remigabant viri, ego timeo, cum eius pr*c Uta ut reuerterentur ad a-
non iaciat. Nisi sine respon--ωdeamus: quod Spςcς- ψ bant, quia mare ibat,
Non diligere, sed timere: quam- intumescebat su- quam in hoc loco timor pro pcr cos. aEt cultu possit intelligi: iuxta scissium eorum qui audiebant, Madhuc ignorabant Deum. c Ei timuerunt vira timore magna, A J Historiae ordo praeposterus est: Quia enim poterat dici, nulla causa timoris fuit. ex eo quod eis consessus est, dicens: μιμα-- --,VA--num Deum ια5 1 ι fecit mare silam: Statim subnectitur, quoa id co timuerunt, quia cis indica ratse domini fugere conspectum, & eius non fecisse pricepta. Denique causantur,& dicuntiquid hoc secisti id est, ii iuves Deum, cur fugis Si tantae Potentiae praedicas quem colis, quomodo te putas eum polle euadere Timent a. timore magno, quod natelligunt sanctum de sanctae genus virum: de ioni equippe Gluentes sun , Hubraeae genus nouerant priuilegistin, α tamen fugitiuum celare non polluim M snus eii qui sugit, sed maior ille qui quaerit non audent tradere, celare non possurit. Reprehendunt culpam : timorem coit utentiit, rogant ut ipse remedio sit, qui auctor peccati erat. Vel certe quod dicunt, quid hoe sicisti non ancierant, sed interrogant, volentes cauiam fugae nolle: serui , domuio AElij patre, bonitima Deo. in est, inquiunt,
tantum mysterium, ut tetra deseratur:ex Mntur maria, Ie-liti uatur patria,loca appetamur alaena. Ex iterunt adeum, qui aciemus, σι Propter te dicit Mitos, luctus, mare,gurgites concitato exposuisti causuri morbi, indica i tatis. Ea eo quod contra nos surgit mare,
intelligimiis iram ei te susceptionis tuae. Si eulpa est quodsiicerimus, quia taeere potiumus, ne dominus irascatur, quid faciemus tibi 3 hoe cst, uitetsciemus re sed cul; rem domini seruabimas 3 sed Deum fugis, nostrum est prae- C re manus, quid fieri iubos tuum est imperare, quo facto, quiescat mare quodnse creatoris iram suo tumore testatur. Statimque historicus causam iungit istiusmodi quaestionis: maleficens ibat&intumescebatii istius Ium suenobatin S EPT. vindictura dominissit,ilin percecidit uer iner t. iam sequens sugitiuum Diophetam.
Intumescebat a per singula min, menta temporum &quasi nau-
aura notii , 'opter ii, motantibus, in fluctus ma-quens hic malitia in iote, suseitabatur ut ostende- in nobis : quod eis opus rei vitionem creatoris te ditat
tuum et/nde venis, re non posse.
. tonat: me quaerit, naufragium
ad eos: semini demim vobis miliator, ut me Proen erasum Deum cur dat: ni e praebenda ut mea moria coo , qui s. iis te vivatis: Scio .inquit, quapro maine es aridam. OD- ptume tempestas hae standismuerunt viri timore Ciae Non ignoro in meam p -- mines citra turbari . mundi, in esse coitationem, ,mihi irasci , madeum : qui hoc Ic vo, iure naufragium: suctu'si' GD uerunt enim ipsi imperant vobis, ut memit viri quod a facie δε-- tatara mate. Si ego senserote ni Iureret, eo quia in- pestatem, vos tecuPabius tran-aec et eis. ω ἀπι- quillarat . Et anaanaduenci runt ad eum : id sit
faciem- , set non nullae . non negat :ica imare anuis quia marc qui consessus fuerat de sug , . ibat, c u citabat ma s pcram libenter assumit: seca fluctis. O dixit Ionas piens perire, ne Pp se & teriadeos:: Mite me omit- purant: de ad peccatum fiae,
, limae quoque delicium Q - . - tur necis. Hoc quantum ad bi- 1,
quiset o 'ς m: exterumno ignoramus fiantes ventos, quibus in Euan- propter me μι- ma- sellio, ut quiescerent , dominus ni contra vos sum. amperauis, de periclitantem na- Et conabantur viri, ut uiculam, in qua dormiebat Io Mart. s. . eumntur adtinam, mini' tacem re, quod
se non poterant , q*μ dominum Silia 1 mare ibo, o in Ue tem , de periclitantem Ecclabat magis contra eos. sam, vel Apostolos suscitantem : qui eum deserentes inrassione quodammodo in fluctus praecipitabant Iile Ionas dicit: scio quia pp me tempestas grandis est super vos: quia me vident venti vobiscumire in aliis rhoe est ad contemplationem liquae nauigare:
ut vos mecum perducam ad gaudium. Vt ubi ego sum de pater, ibi de vos litis. Idcirco saeuiunt: idcirco mundus,qui I . t a in maligno positus est, fremit: ideo clementa turbantur 'me cupit deuorare mors, ut vos pariter occidat: de non intestigit, quia velut in hamo esca capit, ut mea morte moriatur.
I .ibte me, . mittite ιπ mare. Non est enim nostrum mortem
arripere sed illatam ab aliis libenter excipere: Viidede in rer- secutionibus n5 licet propria perire manu bsq; muta castitas periclitatur: sed percutienti colla submittere.Sie, inquit. placaleventos: sie in maria libamina landit ea pestahquet propter me saeuit contra vox, memoriente sedabitur. i remi alant. σι. J Pr.tulerat propheta contra se sumnium sed illi cultotae audientes Dei , manusiniacereno aud bant prea nitebantur reuerti ad aridim,de effugere discrimene singuine funderent,magis volentes perire quam perdere. O rerum quanta mutatio, populus, qui seruierat Deo, dicit, crucifige,clucifigeralem. Istis imperatur ut oecidant, mares t. tepestas iubiu de proprium periculum negligentes, deficiis alute solliciti sunt. mobrem dc tax. t. r. v einquiunt, id est, vim cupie ni sacere , de naturam retum vincere,ne violarent prophetam Dei. Uda. dici remis bini viri, ut leuerterentur ad aridam, putabant sisque iactamento esus qui passuriri erat, posse nauem de peticulo li
140쪽
; dixemu deuoratione laetata est, tantuluxit vomitu. Tuncque e Grandis vectorum fides , periclitantur ipsi x pro alterius pictum est illud quod legimus in Osee Eronis 1 tua o mora. anitiis deprecantur: sciuia enim resoreiu mortem peccata eronis iuιιι utra terne. In Hebraico a. piscem grandem legi. quam vitae: Et ne dei, inquiunt, D. er nai sanguiuem νη- mus, pro quo Septuaginta interpretes. &Dominiis in Eus. m. t. m. Contes itar dominum, ut quodcunque facturi gelio cetum vocat:t,tem ipsam breuius explicantes. In H sant, ton sibi reputetur,& quo- H E n. S E p T. braico. n. dicitur: rina a quoddammodo dicuntanorumu,m- Et cui uerunt ad Et cimis radii ad δε- in x p et tur, pistra Pandi :
iram tuam Sci te contienus est, a , . iacet. Et aiuniaduertendum
domine sicut. oluisti fecisti: ψο- nς pexe in in anim ' F - ibi custodia sit Porro quod ait: luntas tua expletur per norias viri istius, d ne des su- mametiri DuIus praeparaue iit:Vel ab initio cum manus. Nonne nobis Videtur per nos sanguine m- des sopire nos sangum conderet: de quo & in pulmo nautarum vox, Pilati esset con' nocente: quia tu do- nemia rimis, enim dua scribitur Π ste Pem f. asessior quili in ii usu ,α nune sicut voluisti, se, noe t. ID, αι
petite gentes, innocentem lan- mi strunt in OV cmnt 'my ire rei sinus,& promone praebeia vineio protestantur. Et Iudai in rc , S stetit mare a flctit mare a commotione rei habitaculum ut qui in na-icuri : Sanguis eius super nos, feruore suo. sua. ut iratum senser Deum, propiax super filios nostros. Et ideo e Et timuerunt viri timore magno dominum, Dummmo xς sentiret. Munmolauerunt hostias domino, Suouer ut '
Hilius loci mysterium in Eua silio Dominus exponit, & Gyressuum est,uel id ipsum ves a-s leuauerint manus, non exaudientur : quia plenae sunt i suine. tu domine sicut voluisti fecisti Quminos sus cepimus, quod turbo c6surgit, quod venti fruiunt, quod niare suscitatur in fluctus, quod pro
nus ceto magno se imux quo modo tres dies de tres
sidet voluisti. sedisti Vnde de νςntre piscis ixibus ιηι - - trabus que ad noram nonam noY sue Saturior dicit in psalmo 1 D. . diebus M tribus nO- nombus. cessit diei,in duas die, lenocte, mine xij Merem oLmatem ruam ctibus. dividunt.&apponentes sabba-ι . s Et oravit Ionas ad dominum Deum suum de u die dcura noctes ae-b tulerunt Ionam, mse vetitiis stimant supputandas: nos vero ferunt in mare,c rgetis mare a feruere sis. Non dixit arripue- totum intelligamus parte : ut ex eo quod πα- Iirunt. non tit inuaserunt, sed tulerunt, qlias cum obsequio moriuus est, unam die supputemus & noctem.& Lb-x honore ponantes: mictunt in mare, non repugnantem, bati alteram tertiam vero noctem, quae dici dominicae manci- sed proentem manus Psorum voluntati. Et inelitivare quia patur,tesciamus ad exordium diei alterius: iram de in Genesi ii numerat quemqxurreb t: Velut si quis persequati it sugi- nox non praecedentis diei est, sed sequentis: id est, princi-tiuum,dc concito pers t gradu, postquam suem consecu- hium saturi non finis praetctiti. Hoc ut intelligi possit, dicam tus, desilit cuncte,& itatae t et que apprehenderit: Ita de simplicius. Finge aliquem hora nonae egressum csse de man- mire quod absente Iona irascebatur, in visceribus sus desi- sone, de altius diei hora tertia ad mansionem alteram ρογderatum tenens,gaudet ec confovet, de ex gaudio tranquil- uetuste: si dixero bidui elim serisse iter, non statim et rehen-btas redit. si consideremus ante passionem Christi, errores dat mulidaeti: quia ille qui ambulauit, non omnes horas V mundi, & diuersorum dogmatum flatus contraiios, & - tinisque dici, sed quandam partem in itinere contumpserit. uiculam totumque humanam genus : id est , creaturam Certe mihi haee videtur interpretatio: si quis a. istam non domini periclitantem, de post passionem eius tranquillita- recipit de meliori isse potest loci huius exponere fac ei Diem fidei, de orbis pacem, de secura omnia, de eonuoso- tum illius magis sequenda est sententia. nem ad Deum,videbimus quo modo post praecipitationem s FloraMI Ionas ad Amanum Deum Itium de ventrepisii CrIonae steterit mare, seruore suo. δὐι. J si lonas teliit ut ad dominum, dc ex eo quod tribus et D timuerunt m timorema ο,σt. J Ante domini pas. diebus ae noctibus in utero ceti suit, passionem indicat sal. sionem timentes clamauerunt as deos sitos, post passionem uatoris, debet de oratio illius typus esse orationis dominicae. eius dominum timent, id est,e. veneralitur de colunt, de non Nec ignoro quosdam fore quibus incredibile vidcatur, tri- timent simplicito, ut in principio legimus, scd timore nix. bus diebus ac noctibus, invicto ceti, in quo nautagia di- .. illud quod dicitur. Exixta anima. corde, gerebantur . hominem potuisse sctuari. utique aut m exteramenu tua. Dia, motauerunt hostia, . iuxta fideles erunt, aut infideles: si fideles, multo credree maiora litteram in mediis fluctibus non habebant, sed quia sun - cogentur. modo tres neri missi incanunam aestuantium Drospirituscontributi inest. Et in alio loco diicitur: ιμ- tis inceradj in tantum illaesi fuerint, ut ne vestimenta quia a Deas ficium laudis, G reta uisiuino vota tua. Et dem eorum odor ignis attigerit. modo recesset it Dan. rursum: MLumus tu i ram mi rerum. Idcirco in mare, de ad instar murorum hine inde rigidum steterit: uita a mari immolant hostias.&alias sponte pinat uiit,vota facie- ut praeberet viam populo transeunti. modo hu- Mia ε oi . . te , se nunqua ab eoque coloec ero ire sutos, timuersit triana ratione . au& sanie leonum rabies praedam suamn timorei gno. . tranquillitate nians de tempestatis timens aspexerit , nec tetisciit , de multa lauiuscemodi. P, v a prophetae verba cernebant. Ionas in mali fugiti. Sin autem infideles erunt , legant quindecim libros NM uus, natalogus,mortuus, caluat nauiculamquctuantem, sal. sonis metamorphoseos , , omnem Graecam , Latimma tethnicos in diuersas prius ieii tenuas mundi errore iacta. que historiam : ibique cernent vel Daphneii in laurum. tos. Et olim, Amos, Elatas, Ioel, qui eodem tempore pri vel Phaetontis sorores in populos arbores fuisse eon. phetabant populum in Iudaea nequeuntem dare. Ex quo uersas ἰ quo modo Iupiter eorum subliniissimus Deus, ostendituri Marinoruoile naufragium, nisi morte fugitivi. st mutatus in Ugnum, in auro fluxerit .va taurora puerit, α APUT II. cc era, in quibus ipsa turpitudo fabularum divi tatis denu- Vr Metaraiat Dormnus pisitem P andem . dcc. J Morti de gat curctitatem: Istis credunt, de dicunt Deo cuncta possicitis o precepit Dominus vi prophetam suscipiata bilia. Et cum turpi credant, potentiaque Dei vinuria Ouae auidis fiucibus predam putans . quatiuitu in defendant, eandem ututem non tribuunt de honinis