Sancti Hieronymi stridoniensis Opera omnia, quæ extant. Mariani Victorii Reatini episcopi Amerini labore et studio ad fidem M.S. & vetust. exemplarium emendata argumentis & scholiis illustrata. Vita item S. Hieronymi ex ipsius scriptis ad eodem Victo

발행: 1623년

분량: 288페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

121쪽

in hu

COMMENTARIORVM HIERONYMI

tentiae velitate , miserebitur dominus nostri,& quia parinali sonius resii ree ionis i os teri pore suscitabit sine suscitabit per virtutes qui ita vitiis iacebamus: hoc domino i mittente, atq; dicetit CSed & istu i iionetu. Pulchre aut dixit. sedi&:quia ia insiti radixera hoc non erit: Non enim

O paruit lus est Misertus est diis superlioc: s. d&istud no erit, di-

Hnt u es nino ii Ait diis Deus. Haec ostendit milli. Et ecce turpare si dominus stabat supermum litum, &inina aluae edit mihi ημ'&ςJ nu eius trulla cenacta Primet de adamantediit Et dixit donii mis

pro eo quod in Hebraiconisic iptum est. transtuleriint. Amosi Et dixit Trulla Dicedum est breuiter φ hoe c metarii. Et dixit do- verbii Aquiti in aheo minus: Ecce ego ponadotio intrip t Ii trullani in medio posuit: quorum sic uti li Israel. Noad-

turam alterum tabescentem -

significat: v illa sartago qui licia ultra superindu- legimus in Ezechiele viqi in Cerceu . Et demolien- populi obsidione vallati, fri- tur excelsa idoli,&san xura significatur: etia inde- chiscationes Israel dece tribub. & in regno Hi ς' solabutur,& coia surgato am qui nepo p xlςh domum Hic ro-

subquo prophetallec cernit, . o

peritag ucae voces, esu de in gladio. Et mist monstretur. Dominus itaq; Amasias sacerdos Becernitur stas suptam usta- thel ad Hiero boaregesnatum siue litia. de in nranu Israel dices: Rebella- eius stagnatio sue trulla κ' uit contra te Amos inmmitarii, qua solet supς in doni' Israel. no

duci parietes,&non lotupui in ri

titudinem cotta iniuria im- re uniuersos scrinones brium&creberrimas tempe clusitates. Legimus in Ezechiele, drim comminantem quod temtate de grandine cosurgente, nequaqua linat nec vestiat parieteii Israel sed dimittat eam pluuiis dissipari. Vnde& nunc dicit ille,de quo scriptum est:Structor maceriae vocabitur, ipse angularis lapis A ificator domus. deponat trulum in medio populi sui Israe de cessare faciat atq, torpeat,ut nequaquam ultra superinducat eum,&suo vestiatae tueatur auxilio.Cumque dominus protectione sua, d ut ita dicam patietis vestimentu trulla cellante subtraxerit, tunc demolientur excelsa idolorum, quae Hebraice inpellantur z mea Ar sulctificationes decem trabitum desolabuntur: ut destriamur Dan& Belliel, in quibus adorabatiir vituli aurei. Diximus uti viritimus quid ab Hebraeis nobis iuxta historiae sit traditum veritatem,transeamus ad anagogen: de Xenocrate, qui scribit seper lapidum gemmarumq, o tutis pauca vel ba ponetes. Adamas sui nominis lapis est, quem latine indomitum possumus appellare: eo m nulli cedat materiae, nec ferro quidem. Nam ii poni tur iuret incudem, & graui ictu seriatur mallei, antea incus S malleus vulnus accipiunt, qua adamas conteratur. Cumq; ignis omnia domet, &uniuersa metalla ccsumat, reddit adamantem duriorem: ut ne paruulum quidem in eo ansulum vis nimη ardoris obtunaat. Vidi & in auto adamantem magnit idine milii: ci in , vicinum consumatur aurum longo usu ac nimia vetustate, soliis adamas non atteritur δε nitita lima minui potest: sed econtrario limam tetit.& quidquid attigerit, lineis sulcat. Hic lapis ducilli. in Sindomabilis, solo hircoru cruore dissoluitur, misi sus in calidium languine, perdit sortitudinE suam. Est aut paruus & indecorus.serrugineum habes colorem, & sple- dotem crystalli. Gatuorq; adamantis genera de cribuntur. Ρtunus in Indicias: secundus Arabicias: tertius Macedonicus: quartus CVIrius: pro ualitate regionia plus vilminus duritiam Poludentes.Dicitur quoq; in electit similitudinem venena deprehendere, de malescis resistere artibus. Talis est dominus de Saluator: cum in or Duar irratio est esse se aequalem Deo: si is metio

seper hoc, se

Doc non fel , vicit δε- minus Deus. Sico tendit -- Lu-- De Ne fore in- mihi iminus : Et ecce Hie stat supra mu-- stabat seper murum ruina laniantinum, id est, sua per sanctos d Aposto suos: nu eius Et δ. quibus donauit,v &irsii δε-

mantes vocarentur,&a nullo

xit dominus ad me: superati diceret: n in/gem Israel, d cens: Congregationes faciis contra te Amos in med oQuid tu vides Amost , La .hailiis c uributi- s

Guni r : se conburram qui emat sortissimus adamas , super ἀm,--porix inserorum non praeira -- Ilieri intrauer Ius eum. Hic virio im In glaio. &dominus qui stat super musis c massas severisi tum adamantinum, habet in

Bethel ad uteroboam υ- manu sua adamatem, qui niti Dei teneatur manu, & illius valletur auxilio, omnem Perdit sortitudinem, dicente do-

ν , mino in Evangelio: Nem,

rimus Istaei, non pote II Mindenisnu patra me . Et rit terra seu inere omnes in tantum robustus est, vidi se catur ad eum: si iram mi ινι-

nibus caeditur. tanto sortior fit: & pro nomine Saluatoris inter stagella laetatur. Cumque , nullo superari queat. A mortiferae libidinis calore dissoluitur. Haec enim san- cuinis hircorum S ipsius hirci dicitur esse natura,ut si tacilibidinem calidissimis, S quod ignis edomare ne u eat. solus illius dissoluater uor. Ponit ergo dominus huiusce modi adamantem in medio populi sui Israel: & wltra non transit eum. nec dimittit ut dissipetitiar arae: quaerisu & subsannatione sunt dignae . & omnia ha reticorum mysteria, doinum lite Hieroi oam,qui primus Dei populum separauit, percutiat gladio atque subuertatibi Et mi is masias Merrii Reiula meroseam Net Isera a

e . Rese Amtontra te Amos in messio domui Iserati non turit , , tera. t.' me, eumverses firmones, Ge. t Salomonis prouerbia est,imo mandatum. Noli arguere malos, ne oderint te. Et I. Misaecontrario de bonis praecepit: Turia' em, In alio quoq; loco: inquit. Lmιnis ras, variam huc it et suam is qui Aq-u'r,quaed lictent. Itaul; de Amos emendationis affectu loquebatur ad populum, & ex sermonibus Dei terribilia minabatur: ut agentes munitenti reuellerentur ad Deum,&idola defeterent. Tunc sacerdos Bethel, in qua erat vitulus aureus, quem constituerat

Hieroboam filius Nabath,& alii qui illi in Imperio succenserant, re itit ad Hieroboam nepotem Iehu . qui es nun- ciet dicenucleia auue nreate . . , siue congregationes sa cit: atque conuentiis in medio regni tui Israel, e tanta loquitur , ut terra regni ita verba eius sustinere non p. it. Audet autem mittere ad regem imael quasi Pontifex: me tuens ne si populus conuertatur ad cultum Dei. ille sacerdotii perdat plotia. Cumq; duo audierit, demolientur excelsa idoli liue arae ritus, de canctificationes vel ceremoniis

Israel desolabuntur.&consuro super domu Hierobo in gladio πολ

122쪽

u instillio teo ii, idola peniciis destritantur, quibus p taeerat

Amasas sacerdos 5e contra Hieroboam Deus c5surgat in stadio, nisi egerit poenitentiam ille de Ga non inandat iniuria, ut de resis latum commeti adulere videatur. Haec n. inquit, dicit Amos,Elias calumniator. In omnib. n. sermonibus sui suo quasi ex se pro- H E n. pheta loquitur sed semper p- eius. Haec enim dicit m,nit in titulo: H cd ordi Inoladionio

nemorat,vi nimis rege P- -sit captiuus migrabitu et ad vindicta sunt de tetra sua. Et dixit A. quae dicit Amos Ius ludio m. - masias ad Amos :ν Hur Hierosoam.Et in hoc me vides, egredere, gemtiris Non n. dixit,moriec: sit in. hoc dixisset, videbat no Luscitare poenitentiam: sedeon. dς ibi panc, M ibi pro surget dominus super domis pnetabis, A in Bethel Hieroboam in gladio, comi- non adiicies ultra vinaris prenam, non inserens. Prophetes: quia sancti-Nee dixit: In gladia myrmur sicatio regis, S domus

mortu. . domus ei uitii e. tiam, Non sum proslius Zachatias Deope utien. pheta ego, d non sum te dele est. Et lurael in.:ut o filius proplietae: sedar captiu migrabit docria sua: nactari iis ego sum vel adde&extera, si non ς' licans suco moros. Et

contemnens, misi id ea quae ic lucrer gregcm,5 di- ille niandauerit voluit respo- xit diis adine: Vadedere: unde ipse sibi assumit in propheta ad populumctoritate lacerdotalis sisti J, meum Israel. Et nune&lo itura Amo :Q - , verbum domini: iudicis; Non prophe - phetae ut crebo dixim' prius ni utamur vidente quia stiper no. ventura dicebant cordis stillabis iuper domum

oculis intuebantur. Quaerat idoli. Propterea haec prudes lector, quare vidente dicit dominus : uxor vocet de nomine prophς li, tua in ciuitate fornicaque de terrai sic aelex ἔς ς 'mi bitur

lit ut respodendu, aut cum irrisione eum dicere , in omnia mentiatur: aut quia videbat multos esse in populo, qui eum libenter audirent: δpter quod de resi retulit, coner tiones Deitcontra te Amos: Aperte inauriam non audet sacere, ne au- dientes de re videatur vade, inquit,in terra luda, in qua natus es: ubi libenter audiutur insani, & comede ibi pane tuum. vel ibi viue: aut certe exercearte tua per quam tibi

reperias cibos,& ibi vaticinare, qui habes multos quoi csisueuisti seducere: in Bethel aut, in qua ego sum sacerdos, vitia non adiicies prophetare: ia sanctificatio .go est..δε- mi ironi. Et hoc quasi salsus facerJos loquitur,adulansre sili Ahisio. vi non dicat:sanctificatio Dei nostri est&do inus ido ed sinctifiextio regis de domus regni: hane habentib. cunctis qui salsos deos colunt suetudine, ut superbiam suam regi b.imputent.& stipsi saciunt. rex fecisse

videatur. Omnia quae de Amasia de Hieroboam, de Israel, de Amos interpretati sumus adhaereticos reserenda sunt: quoru sacerdos Amasias solet interdum mittere ad Hieroboam repem haereticu,Mq. haereticorum patronum, S sanctos viros ac praeconestidei accusate apud cum iubere doctoribus,ne praedicent in Israel,ne cotraxeris faciant voluntatem: quia Bethel. h. e.domus Dei, Δ:salia ecclesia, sanctificatio regis sit,& domus regni. Solent n. dicere: imperator nobis communicat, qui seis restiterit statim calumnianturi ergo ria cotra imperatorem si eis Augusti mandata c5temnis & in consideremus, quod

n ulti tepes Chrisi: i qui persecuti sunt ecclesiam Dei. Arianain impietate in toto orbe landare conati sunt. viii. cant in scelere Hieroboam rege Israel Ille n. nisi sacerdo. inmadata despexit, nec ad suggestionem eius quidquam

CAP. VIII.

voluit respondere sti autem militis Anrisiis sacerdo- Citibus suis, sanae 3c penuli earceri &Giliis Amos pro-plictam,6 sacerdotes domini ne erunt. m c t.JHoc quod beatos

. . . ra ueriinteis scribae 5 pnarnaei.

. 3. ne prophetaret in Bellici, no

hrophetabis : tu Bethel se magis Deum timere mitte- autem non adiicies tem, quam illum prohiben ira pro Gare : quia tem:&dauccierix libere ipsi regu e lci unciat supplicis quivera- , re conatus est 5 Dei impedi-

ad Amasam. Non se non eram quoru alterum ha ram P cIa ego , ne- militatis, sterii veritatis est:

r. cum ciliam armentarius,&ru- camina. Et misi me . , bolein mora distrineerem,

dummus ex ouilus , G tulit dominus sequEt ciste dixit dominus ad me: pes. Pro armentario, qui He

I acie se prophei: O δε- braice dicitur Aquila

s. ni sed quoniam infert: Et tulit me dsis κ αν - εί- ,id est.de pecoribus:videtur oves magis significare citam captas:licet in principioLeuitici legerimus,&oues & capras, pecoris nomine demonstrari. Itan.dominus loquitur: si obtuleras ἀ- id est, de pecoribus, domino agnumvel haedum, de ovem siue capram Porro hoc statuvcllitans sycamina, L ri κ . - : quod Aquila interpretae est est, o 'r scrutans jcomoros.& 1 heodotio i. e. vellicans sycamina:& symmachus A. e. ha bens sucomoros: quidam ita edisserunt,n sycamina velint appellati genus arborum, Palaestinae nascutut in campe sitibus in agrestes afferiant ficu M. quae si non vellicentur. a marissimas cariculas faciunt,&aculi cib. corrumpuntur. Nobis aut ouia solitudo in qtra morabatur. mos, nullam huiuscemodi gignit arborem magis videtur rubos dicere, qui afferunt mora, ac pastorum famem dc penuriam consolantur. utcumq; voluerit lector accipere hoe dicendum est: q, humilem pastorem de rusticum assiuneserit dris, es miserit ad populum sinim Israel depceperitet,vi egrediEsde terra sua, Samariam pergeret, de ibi quae ventura unia phetaret. ia igitur domino, inquit, iubente ut loquar, 1 Ainasia dicis mihi: Noli prophetare super Israel. denori stillabi, super donat idoli, audi quae contra te diis comminetur .Pro domo idolim Hebraico scriptum est, ira, iid est domus risus: Isaae n. isus interpretatu QTH. in stuleiunt. Ionium iacob: nomen pro altero nomine,&morem intelligentes. Rursum ubi nos posuimus: Et non stil. labis: Symmachus inteipretatus est,non increpabis. Stilla- mi Plire autem 'Ophetas , idioma scripturarum est: quod non tutam Dei sunt In erant iram, sed paruas stillas commi-H aiatio

123쪽

COMMENTARIORVM HIERONYMI

natione denuncient. et 'vixisti mihi, non trophe- ledere pro uncino pomorum, vas aucupis: hoc dicendum obis: uxor tua in ciuitati fornu Q ituriquod melius intel- eis Q quomodo auceps visco vel retibus aues volantes perpretatus est Symmachus non stipsi inice- aerem ,&sublinitus discurrentes ad terram detrahit: sictuc sed quod pastilio gener . hi uniti prata sustineat Deus per Setinacherib siue Nabuchodonosor. quos nunc sornicationem. Grandis aute', 'lox, credibilisq; igno- aucupes intelligimus, populit tuum prius liberum,&minia, quadomaritus in me- SEPT. obseruatiotae sublimem com-

ce liliae tuae in gladio cadent. . , ν

Non est tantus dolor in filia metietur, Smint pra cuia iamritur, tu inconstuprata, qtiantus in uxore polluta morieris,dcisD t immuaa morieris, pollutat nee tantus dolor in rael captiuus migra- autem Ogtisus uxore occisa, quantus in filiis triacidatis. Maritus n. libentius

audit uxore interfici qua pollui. Nee hoe sufficit ad iniuria, bit de terra sua. CAν. v I H. H EB.

AEc ostedit mihi hostibus diu datur , & inovo, A adiis De : Et ecce

cultores recipiat. Ipse quoque Uncin pomorsi,&di Amasias,qui nunc loriatur in . xit. Quid tu vides A- xu e udi tu viues sacerdoti, potestate, aequ uua mos 3 Et dixi: Vncinii mos Et dixi: Uas aucu- morietur in terra sua: sed du- nisi & terea ipsiu, funiculo ab

mmus Drus e Decie vas aucupis. Et di-

Et dies t demisus - pomorii. Et dixit .lsis pis

in terra i polluta est idolis, habentibusverbum Dei legent eduntur retia auibus. Et hoc non solum ad Bibyloitiae captiuitatis tempus reserendum est, sed S in aduentiam domini saluatoris quando dixerim t. Aufer dei inaratim, ru Desi, Dan i3.ι ou i eum: & perdiderunt alisco inbe. Et venit finissa per eos, & extrema captiuitas, ultraque non pepercit eis ans. Et ululaverunt cardines templi, vel laquearia templi. super occisum populum corruento.

Et in omni soco proiectum est silentium, habentibus Iudaeis Moysen de prophetas, & non mιι 1. ια non ante mutietur, nisii po- populum meu Israel 'palum meum Israel: tibii, litteram & perdentibu, pulum quem deceperat seruae . non adiiciam ultra Ut nou addam ultra oper- spiritum,quando st in nitem videat atq; captiuam. Se- pertranseaeu. Et stri- transeam eum. Et v&n xon cundum tropologiam, Ania' debunt cardines tepli Dbunt laquearia tem-sias tacerdos interpretati r ro' die illa, dicit domi- in me iri, o

ω vere prophetam vetet Dei ςnx ita in omni Oco P dentes erunt: in omni verri proferte & doctrinam, iicietur silentiu . Au' luo iniuiam silinitam. coelum sui picerenti sed cum& euantem populum corri. dite hoc qui coteritis Aia te hic qui conte- ς nyli iluinuliere, ql' , . Sere prohibeat- H lux V or pauperem,& deficere niti man tu, rem, bctat spiritum infirmitatis, D sals ecclesia, Lebit fornica- facitis egeno,terret di se s Frater inculo berint, ct

B tioni omnium:&filii eius ae . . ci emisia est super eos ira Dei,&filiae, quas male mei: ore ge- ror irae ei:

-- δη tirutum , Q in reir, - ι ι tronem in ruitia/u: α excaecati sunt oculi eorum,ut non viderent, & obdurata sunt aures eoru ut non audirent.&incvruatum est dorsum eoium ne nerauit, domini mucrone serientur: humus c

ut aicit ror ira e ius comprehedit il uando pertransssit los; ita ut fieret habitatio eorumen os negotiabι- deserta.&in tabernaculis eo de uniuersi poli culo erit pars batu, Mapericlia' mi- muri O fiblara, ove- mim non esset habitator: qua daemonum :& ipse morietur metu i ut imminuam' riemis horreis lifaria. d c inpicturi est:Ec ea GH mensuram,&augea- mus minorem mens beat habitatorem Deum , sedis multis prauae religionis coii. ii. V iuppQna' , se murus, dis

V .. inusitat her dolosas

nis populus qui falsum sibi ut

nomenai sumit Israel, captiuus migrabit de terra sua: vinon seruiat Deo, sed haereticorum ac daemonum iugo col. I, submittar.

. qistam asu ,sei famem aisi ista, faciamus satheram ν Hism mini: de quo in P ini- sterioribus si peruenerimus ad calcem , plenius disserendum est. Nos ergo cernentes,

quia De iis ramir nonperim , timeamus eadem

perpeti & aucupis liqueos declinemus. dicamusq; addo- ρ Mira

iectum est silentium Iudaeorum: ubicumq suerint, murus at potius quam loquuntur, & cum blasphemineoruin cotta dominum Satiratorem ad coelum usque permeniat, omnis interpretatio scriptiirarum muta est de silens, &aures non

D uda eb. en is urius avere, ister facisue norim Neriustra videatur uncinus pomorum, Vasan cupis eue monstrauari , per haec .vicina imminere capti

uitas causae ostelliae Dei breuiter describunt ut . O tu Iuda,& o tu istaei,aiidite q scelera fecerit in de nocte surgentes. 'Prootatione N hymnis in Deum studiu habetis opprime se sub virga cernit vigiliarum, siue nucis: eo quod vigilauerit si per peccata populi sui, ne quasi clausis de conni uentibus oculis eorum delicta non viderit: hoc nunc Amo; aduersus Iudam re Israel pariter intuetiar sub specie uncini, qui Hebraice dicitur' dies in i I xx in vas aucupis vertituC cum auceps Pprie hem di nuncupetur : sicut supra in hoc eode prophetat minus: si cadet auis super terram sine aucupe. Et est senius: Sicut uncino rami arborum retraliuntur ad poma carpenda, ita ego proximum capti. uitatis tempus attraxi. Et ut sciam: is hoc est e dicimus .i se interpretatur Deus, quid significet viii ,ῆ prophetet D- ι henderat. venit finis super popula meum I irael. QSodq; di liue contetendi pacireres: ut fame& egestate coiecti au- se illitur: Non adiiciam inra xt roseam eum, hoc lignin- serantur de terra. Qua expectatis Kalend. vi negotiemini. cat, quod iniquitates populi tui ultra non transeat, nec ne- ω usuras augeatis deviiuis:&sabbata,ut aperiatis horrea, gligat, neq; impunita scelera transire permittat. Et ne sotu deti,q; frumeta. amplius tecepturi, & Dei solemtates tur . dedecet tibiibus dicere videretur, intulit. Sina ιunt .aώ - ris lucri gratia in vestra compendia vertitis: qui minorem ne um alii Linruearia in A,ια, umidi minus. Hoc autem in vendendis mercib. mensuram iacitis,&niaiora ponde- .m accipiendum est, quod tam graue malorum pon- ra in accipiendis,stat heramq; iniquam: ut possideatis pe-dus incumbat , ut ipsi quoq; portarum cardines & excelsia cum pauperes, tam viles habeatis homines, ut implea- laqueat in ululent vici edioidem sentiant vastitatem qua- Us illud quod supra deoobis dixeratn: Pro eo quod vesidia. udo multi morientur, &captis habitatoribus vel occisis, in arrem. mictum, in vere pra calciam δε in tantam lucri omni loco Proiiciatur sientium. Sin autem volucriamus rabiem prosiliastis: ut non frumenta quorum esu homi-

124쪽

IN A MOS CAR VIII.

frum ci vendatis pauperib. puluerem Ne paleas tritico c5- miscetes Quod quidE& petii et sos doctores ac principes, qui absq; Dei timore donlinantur esetis de quib. Hiere. t mras loquitur: brieor, non oti tionnun tia face

ut possideamus in ar-sciuo egcnos, di pauperes pro calciamentis, Sqtiis quilias frumenti vendamus a Iuravit Dominus in sire cernimus:qiu putant qua

situ ei lepietate: A sedentes in ii. ι teplo nummularis Proponiit columbas, non in caveis sed in cathediis quasi magistri, . Spiritiis sancti dona venden- . tes:qui faciunt inditura mino

toruloquatur sermone lon- corun .gissimo Syropter pauperum Nunquia super isto

pecunia coterat capita paupe non comouebitur ter-

eum disiis Ap stolis praecepe gypti 3b Et erit in die i L

Deu m, seripi uita deseri i' iii Gic Mimnas: &bit. Primum in Genes, voca- couertam restiuitates uit angelus domini Abraham vcstras in luctum, &secundo de coelo dicens: Per omnia calica vestra in

t m math beant sua sigil- mi et caput caluitii lascat Grsecutarinam suae iis S ponaca quasi luctu limremaris. Et in centesimo unigeniti,nouissima nonopsilino: Iurauit tomm i, cius quasi die amaru . - eum: rae Ecce dies veni ut, dicitcunqlesiisse qui ad Flebraeos inem terra. Iaontani escripsiti Epistolam, disserens panis,neq; sitim aquae, ait: Quoniam neminem ha- sed audiendi verbumbuit quem iuraret maiorem, domini. Et commoue iurauit per semetipsum. Et in buti. hoe eodem Propheta supra legimus: Iuravit Domin etsi et A. Boludi, siue per sanctos mos: Mia ecce dies venient si petvos,oc tollent vos in armis siue in contis , S reliqua. Qui ergo prius in suicto suo, siue per sanctos sitos iurauerat, nunc iurat contra superbiam Iacob: ut si non credunt c5- minanti, credant iuranti in humanam similitudinem, qui iuramentum timeat sumunt qai simplicibus cor in verbis i a non creditur.Nec mirum est ii Deus iurare dicatur, cum dormientibus dormiat.&vigilantibus vigilet illis', qui sibis thesauritaverunt ira in die irae dicat ut irasci Iurat. x. qii non obliuis tutusque in finem operum eorum. superbis mim Deus , humas,'s autem ait gratiae- : sed omnia memorater teneat quaecumque peccauerint, & usque ad ζώ- 7 - - finest, ct iudieij tempus abducat. unde pituitentes ro

gant: Ne memineris iniquitarum 47xartim anraquarum prae

iertim cum aduersus stiperbos ipsa terra moueariit sine turbetur lugeat: non colonus S aduena, sed halbitator eius, de ascendat sicut fluuius consummatio, & deicendat seut flumen AEgypti: ut qui egerit primitentiam, ascendat cum fluuio scandente: qui autem perseuerauerit in deli- ctis descendat sicut fluvius AEgypti,& ingressus mare δε- sorbeariir : ac Per hoc ostendit superbiam lacob, contra quam iurat dominus aeternis sappliciis deuorandam. Ei mi in il Olia rudominus: occidet Idiu me ι se, c t JDies illa, diciti captiuitatis significat, quando uterque populiis ducetur in Assyrios atq; Childaeos, qui b. prae tristi- Gliae magnitudine occidet sol incridie. de clara omni b. tueri tenebrae cuncta complebunt: in festiuitates eorum & oia cantica in luctum planctum a coaersa sunt. Et supero ne dorsum siue lumbos accincti sunt cilicio ,& iuxta con-S E p τ. siletudine veterum lugentiu , supercipita habuere calamii: quod de Iob in mortib. nho-It . . in pecum p v c γγ 'iniseeisse legimus Et Curraee num pra casti mira, magnitiaIo luctus atque omni et en Ioue tristitiae,vtvnici filumorienne nemur. Iarami ἀ- tis nistriq; cliarissimi vincat

minus contra seuperbiam dolorem,& omnia planetia denus , si ollisi rear ω ritudine copleanthir. Pos

ἡ ' si mini intelligere passione,qua

Et siver his non m do solliora texta tetraxit ra- buar tina, O mgmt dios suos in pendente incru- omnis haluator eius, G ce dominum suum spectare ascendet quas omen ran n0n ausus est: quatin tene.s mmatio ipsus, O complentibus.

, ν comam domino numebant.

Pro a lacum, σ em Tune priniogenitus filius Deinta cantria vestra tu populus Ioael: qui in unige- anctam , o induram nitum&ver E filium Deirui seser omnem iambum sti taranu, aeterno luctui tra saccum , O seper omne dc nouissima huius, caput calum O si qui cum eo erat,ainaritaris

4 - , cinerepleta. Nunc ergo illis

ponam eam ia' haben b. tenebras,qvi repu- H dum ditati, cum letunt sole iusticiae, nos qui se . eo sent : quasi diem δε- debamus in tenebris & inum loris. Ecce dies et emunt bra mortis,uidinius luce ma- dicit 'dominus Deus, gna&illor uvniuersa festiui

se mutam famem δε-- ςi irastata est in

i steria: tulis fletibus,nosti

Nos accincti sum Christi veritate , implentes illud quia seriptum est: si i

at Altima, i o mi in veritate. Illi 'tempto veritate circundati sunt diaboli mendacio. Nostrum caput, de quo Saluator loquitur : Vesi autem capilli rapitis nu ne u MAE: t. o. ἡ fort. habet comam perpetuam. &in capite nostro, qui Christiis est, militudinem possidemus, ut interficiamus 'leonem. Illi autem dormieriint in meretricis synagogae genibus, & diabolo tondente derasi,uirtutem capitis perdiderunt . amittentes cum robore oculos: de quibus in Eeclesiaste scriptum est: Sa lento ociali capite eius, qui aut in stuli ut e g. in teneb, i iam titit. Illorum soc' versantur in luctu: nostra comites induuntur laetitiae ve mento.

iacio qua nos in delictum vertimus, de ab Plubraeis vocatur c dii, , idola significat:quod principium peccator uinest. Vetus narrat historia, tam Latina quamGraeca.& oium sientium barbararum, nihil seme durius. Quae in e copel. re obsessisti unianis vesci carnibus, de ui suam saeuire naturam : ita ut nec parcntes paruulis parcant liberis, S nis-ritalix affectus dudum amatae uxor, membra dilaceret. Si

hoc facit semes corporum,quid de fame dicendum est .aniis inarum quae in die resurrectionis diti oppressit populum Iudaeorum: de iuncta Diniardentissima litis, non habenistium Pane qui de cinio descendit, de eas aquas quae de Iesii H s ventre

125쪽

COMMENTARIORVM HIERONYMI

vetre Onarunci Ablata est ab eis lex . & Prophetae aeterno colicitere silentio:mouentur, mari ad mare.&aboeeano Britannico. usq; id Oceani3 Attilantic tri,i.e ab Occidenteia Meridiem δε ab Aquilone usiit, ad Orientem toto orberer ini. verbum Dei non valent inuenire. In quo loco interrogabimus Iudaeos, lira H E v.

ilum diem significari i utent buntur a mari usq; ad 1:i qita sustineant An Caud in in Aqui one

ui verbia vel : praesertim cum

legant scripti iras. & humilitatem 1 uantur literae Quibus ingerimus, in E esse prς- diei, intelligentiae spiritualis

inqua Cliristus ceria itur, pa0 die illa ficient virgi-sio dui & resurrectio omi' nes pulchrae, & adolerum verbum diu,&non ita. i ntes insui : qui iu-- e rant in delicto Sama- usque ad Orientem:

circinnibunt quaerentes verbum Domini, de non inuenient. In nec Veiis ruar euitan m. Quali martyres in persecuti Cnib. perierunt sanae,& indiguerunt frumento, alimentasq; iistis corporum. Ergo de eo aicit pane qui de coelo descendit:quem qui comederit nec esurire poterit nec sitire.D ficientibus autem virginibus ,δcadolescEte, deficient, qui S E p T. prius vicerant mundum, d mou ntur aquae denian idcirco deficient, quia iurant οὐ ad mare, se ab A-- nil

reticorum persona semper accipimus: dicente hoc eo - . dein Propheta: Mus vertum aon Du, O miseno marenIent. In in Samariae. Despici ut enim lia:

. Iuorum: erigentes te contra

rant per Mi res sopopulo

uit in n. i. In illot Epored secerunt virgines pulchis re adolestates line electi atque doctores hoc enim significat babmm d e na defecerunt in siti. Virgines pulchras synagogas

interpretatur, dc electos magistros populi: Qui cu dese

ronomii in populo Iudaico docti ede rapietas. Hi electi atq, doctores iurauerunt in idolo Samariae in vitulis scit

aureis,& dixerunt: Vivit Dos tuus Dor in terminis teris Iu dat , ubi nunc Pameas est,& eo tempore vitulus aureus colebatur,ez rsutquia longo illuc de raro itinere comeabant, propter reges B Iudae iusto, pariter Ad iniustos. Et quia hoc fecerunt idcirco eorruent,&non resurgent amplius: i. e. non recipienteum statum quem prius habuerant. Mittit a dominus Aiamem in terram super eos qui terrena sapiunt, & famem

non panis,sitimq; non aquae, sed audi edi verbum diti ; qua-do propter peccata populi doctrina deficit in Ecclesij, de imarivsque ad litare,cαὶ salsis & amarissimis fluctibus usq;

ad mare remeniunt: non occurrentes fluminibus,& non duleissimis &va ijs sentibus: sed rursus ad amara curren- ua .e tes, de ab Aquilone usque ad Orienter. Acupientes Aquil Me. 7o. nem deserere qui est ventus durissimus, fle ab ignoramib. dextet vocatur & peruenire ad Orientem; que ferire non poterunt quia non recto persunt itinere sed de iiijs eircumeunt callibus .via*qtie regiam non tenentes, curuis ducuntur anfractibus. In illo tempore difica erat animae vita am . O CAP.

Vidi Dominum

stantein sit per altare, de dixit: Percute cardinem, dccOm- moueantur superliminaria: auaritia cnim

in capite omnium, Mnouissimum eorum in gladio interficiam. Non erit suga eis, fugiet & non falli abitur Deus tuus ia Lerseia trius te cadet de resurgere vltra non poterit. Dan trio in ultimis Iudaeoru terminis Pocscisone inuenire non potuit,

dio Dore sciam. Non δε-ret ex eis, qui fugerit,

O mn μ abitur ex illisa

teus satietatis, ac septimi. ita. Que & haei elici in extremis scripturaru sanctaru finibus sitient. Dei iudicium cotem. nentes, d desiderantes viam Bersabee,quae fuit in tribu Iada: multaq; Eccle tunitari Sacranistac uni etesiaturatos derepletos esse sedicut. Quita Apostolax probrat dux D Mura esticiam e te facti estis, de iurant in nomine dni: qui semel cadetes quia Deos t. Cn. ει idolota, D arbitrantur suuὶ amplius non resurgent. Qui .a.Voluerim Vere 'rmientia, de non dixerint: vivit stilus Daii,Sc vivit via Bersabee, audient per Hieremia :

C Ap. IX. Id. d. numstante sivera os cJ Qui cu taeelii V lede Ioanne Baptista apertos viderit coelos, devela.-- mEquod potitum erat antencie Moysi ab oculis eius tam h litabum ut compleatur in eo quod ieri tu L 33 ID/i Litili m iliare nan, Mi : Iste videbit stantem dram sa- . 1 per altare, praecipientem Prophetae:siue ut multi putant.' angelo: qui reddendis speccato in suppliciis mancipatus est: vi percutiat cardines templi,sue propitiatorium: c5.

. . . M moueant ut superliminaria eius, siue vestibula. Cumie. t. e

sinales, quas incorruptas Apostolus nominat, & eupit x- templum propter malitiam hominum dii lipatum fuerit dei a pudicitiam possidere, scribens ad Corinthios: De- dei ictu i a mea a sanctuario imeo coe est,unusquis cognoscat se non liheuadere auaritia cinnia possidete.&nouistimasiae emorte, nullaq; praesidiaad euadenda sententiam Dei posse succi irrere. Quodq; iuxta Lxx. Irin mus: ut disiiceret in capita Oium , pulchri eoru eapita diuidi tur qui ab eo qui est caput esum, sua spore diuisi sunt

atq; dixerunt: Non habemus gnisi Castra. qiu voce impia clararauerunta cruci , c Letalem. ,re fibri nos , Quae omnia & adhaereticos reserre possis inus : litorum altare percutitur,&omnes initiationes & Sacramenta si crilega commouentur: qui auaritiam habuerunt in capitibus suis, clamante per eos perdice. εc congregante quos non peperit, de faciente diuitias absq; iudicio. Vnde & nouissima eius, siue reliquias di ii m nescit ferreni E amst luxit Uutiasiua, ita corrumpaulursent oes virgini pulchrae vel bonae, niinqiram dixi deside. selent virgines bonae: sed ad distinctioitem malarum vir. pinum bonas posuit, quae sunt sanctae corpore & ssirim. Maith.is a Mal virginci quinq; sunt stultae, quae Limpadib. sui soleti non paraueriint. Bonae de spcciosae virgines illis sunt, quae lumen habuerunt virtutum, de sponsi thalanium ingres sunt. Deficient .a.vir ines, quia verbum domini non inue. ni .Ex quo intelligimus, indoctrina non meritin EAclesiis perire pudicitiam,castitatem mori, oes abire virtutes: quia non comederiuri vcibum domini: quod qui comedem saginatus eius cibo,audiet Per Salomonem: qui

Et David qui ad senectutem peruenerat Abraham, libere decantabat: Iuucini vi, Mil iustum derium,

Proti

ticis dantersciet vicinetum capitulum compleatur, de nouissimum eius erit insipiens. Cum autem dc minus percusserit cardines, de induxerit super eos pudium, nullus erit qui possit euadere, de impendentem domini sudiu declinare.

126쪽

simulque&hocem tandum, quod tante super altare domino, uni perenti tui propitiatorium siue cardines templi deinde eommouentur vestibula: ertio capita esum diuidunturi quarto qui reliqui sunt, intersciuntur gladio. Nisi.n. superbiam haereticoru suo dnus calea uerit pede, SPerii etiam sceleratamque do H E n. riam spirituali mucrone tur ex liis qui sugerit

pereusserit,&magisti , Si descenderint usq;

qui accipuantur in capitibus, ,

inter se suiseiit, ii ii in bis 'ad infernum,mdenistram partem oeciderit, non nus in ea educet eos,&possunt discipuli tui fieati se . si ascenderintvsque incundum illud quod scriptum coelum inde detraham L . t. abscondici

mstri,vivii eemur diseipua n cli, inde scrutans au- i: capita dividuntur, ut cat cram cos, & si caelatera membra Cinentur. uerint se ab oculis mea mos norint j, άιnferi is ira profundo maris, inde niani a visa educet ibi mandabo serpenti& mordebit cos. Et sit '' 63, id Qui supra cor an inimicis dixeranni erit sugaei, iet suis, ibi mandabo gla& no saluabitur qui fugerit: dio, S occidet cos. 5 nuc ipsam sugain partes secat. potiam oculos incos hyperbolicὰ erit si hoc εἰ hoc super eos in ita alii ira, S

fecerint, euadere eos non -

non in bonum: Et do-

posse testatur. Si des derint, ait, vici; ad inseritu indemiit' cxcrcitu- mea iacet eos aio quod ullus una, qui tangit terram,

ante resurrectionis die abiim N tabescet , & luge seris retrahatur, sed quodde in bunt omnes habitan inferno siti, in illius pote' tes in ea, & ascendet

de Abuo impletu elle cogno. . o

scim', uos vitates tetra Ita sicut nulliustus absorbuit Et si asciderint, .mgypti. b Qui aedita inquit, usq; adcoeli inde deua catha eos:quia& Enoch & Elias

rapti cu corporib. in Gelu Dei reguntur arbitrio. Et cernea ero prietates ad insonu descenditur. ade xlia conscedituri de inferno educimur,de cietis detrahimur. In altero extrema desperati. est, in altero superbiae magninido. D. ω ditisuennim enice meti,va iuxta Phoenicis terminos,in septe trionali plasa,vel ad meridiem propter eremi vastitatem, ubi habitauit quondam Nabal Carmelus irige .inquit, forarius auferam res, des in profundo maris, atq; ut de Pro-- Phera loquar, in TLusis. Dei oculos vitare conentur: ibi mandabo serpenti, qui in hoc loco Leviathan siue cetum signifieativi seruet metaphoram, de per serpentem atq; tum ad hostes veniat. Et mordebit eos. i. e. suis .cib. deuorabit. Et ne sortitan per superiora qxi dixit, aliud quid, quam captiuitate ab hostib. sentiremus: iuxta morem suu aperit scriptilia quod prius sub aenigniatib. dixerat. Eisi abierant neutiuitatem cora ininui rit, ibi mandia stidio, iniae temme scit extrema malorum suorum stiment seruitutem, sed etiam captos hostilis mucro confodicit, de qui si rellia potuerint& mortem euadere, Dei aspectum non effugiant: sed ponat super eos oculos suos in malum, de non in bonum: ut semper eos visitet, &adprenitentiam per tormenta compellat. Et haec facturum ei te se dicit omnipotens Deus, ad cuius tactum & nutum terrae sundamenta quatiuntur siue tabescunt,& omnis eius habitator plan- luctibus occupatur. Quae loquitur ut ostendat magnitudine diuinae potetiae: ne forsitan velit quidem facere quod inmatur,sed vites non impleant voluntatem. sin. a. terra tabescit siue concutitur,&creatore suam insensibili, quoque natura persentita luanto magis homo fragile animal cuius animae thes uirus in vasiis lactilib. atq; corporeis

clauditur,& quomodoAEgypti fluui' decurriti in mare atq, rbetur ira& terra Israel,aequa supra dixeratur ram σφι esu, ibit in captiuitatem, de abyostis us deuorabit tir . . ab eo liod liabet id quod habetur, Gdiuino si ilicante sermone. Et haec quidem sinitentes historis ordinem utcunq; potuimus. ime pietati sumus: si tamen in qui biisdam nos intelligentia non defecit. Caeterum omnem loci istius David explicat. dicens; Do- Psar. in . S ε P r. mnem, sti me, in eo uisti

i is, qui serit res a --s timet, inseri: sim id, atur. Si ias fi finiri

mers me ab oculis meis . ein profundum maris , ibi praculta sitium, nee tali suum, mandato draconirimose viros dicere. 1 strum ad debit eos. Et alienis totum tit Pedere, M

in captiuitatem ante Dia cuAamar Gemmimicorum V m

. . t d. Quando enim animarinam, G commo i vincultativita corporess vo

eam, cir lumbint omnes Iandi quo velit, siue quo ire habitatores eius Erasien- compellitur propter tenuitarit sicut sismos un- teni substantiae habuerit li- Ammatio eorum, o b t Mem: aut ad insetna data

certὲ ad coelestia subleuabitur,ubi sunt spitici alia nequitis r h. f ι.ε in coelestibus , de si sibi verae circuneisionis scientiam voluerit vendicare hoc enim interpretatur Carmelus de humilitate contempta habitare in montibus, de ibi scrutantem manum Dei evadere non valebit. Quod silesperans salutem.oculos domini vitare tentaverit,re in vitimos fit. sorum fluctuum terminos peruenire: etiam ibi mandabit dominus serpenti torria o Se antiquo, qui est inimicus devitor de mordebit eam. Capta quoque vitius atque peccatis Hsladio domini percutietur ponet oculos suos iiipeream malum & non in bonum:vt per crueiatus atque supplicia ad dominum reuertatur Cumque Deus omnipotens tetigerit terram eorum atque concutierit, Ac tabescere secerit cuncta terrena: intelligentes scelera sua venentur in luctum.& ipse dominus dupliciter asceiidet atque deseea. det. Ascendet super sanctos quasi quutus consummationis eius,i e. terrae:vt opera eorum terrena consiuniat. Descendet super peccatores quasi flumen AEgvpti, vi in tormentorum amaritudinem impetu domini detrudantur.

se perter infundavit: qua uat aruas Uris . est nil t eas-- perfati emtora di dominus nomen eius.J Dominus Deus omnipotens qui respicit siue tangit terram x commouet eam.

ipse est qui quotidie aedificat in coelo ascensionem suam,&

de non solum de costa Adam in typum Ecclesiae semelaedi. G. . . 4seauit Euani, sed quotidie credentes & membra corporis sui aedifieat,& de terris ad coelum leuat,ut in illis ipse coit scelidat. Ascendit Dominus in coelum cum En mascendit cum Elia: ascendit cum Moyle, cuius sepulturae locus , quia in coelum ascenderat,in terra non potuit inue niti. Ascendit cum Paulo, qui vas electionis, in Aposto s . tum de persecutore mutatus est, & de humilibus raptus in sub ἀ

127쪽

i: COMMENTARIORVM HIERONYMI

in sublinata:ita ut ascederet inc elum teritu &per spiritu ut transferrε eos e His i. e. de Calladocia,&in palesti- C sancti i& filium perueniret ad patre.&audiretvcrba ines- nae regionib. collocat: Syros quoque i e. din transtuli de a tuictis rabilis 1s cma Trinitatis citi. e hominib.audire non licitu Cyrene: ex quo qui aequali codicione sunt facti. aequati iu- torest. Iste ergo qui quotidie ascendit in sanctis. Asciculum dicii mei sententia punientur:&oia, absque diseretione ψω milium fundauit super terraede quo in Evanuelio loquituti Personariim, impia iegna subuertam: vos a d filii Israclde Poeno a V paruule, iura c3- H ε 3. S EPT. quibus dixi: primorem,m purcat in coelo ascens Onc inceto ascen oWissiuam,

religio, religandoδε in Δί terra fundauit: inper

λωλ -γιε - ῶν. i. e. re. ciet crrae: dominus no- cium terrae: dominus -- bro agitatos atque cocussos,

tropologiae nomina, sed fuit . quid non Israel ascen- Nonne Israel ed mi is percutiatur gladio ivi moria' dentur intrera. Et cum histo- de resecide terraAEgy terra, O altem - tu peccatores populi mei, norix habuerint 'ndament , pti, de Palae itinos de sen- dae Cappadocia, qxtia ante peccauoit,sed quia Panc spiritualis impli; ei Cappadocia,Syros Dis, is ibosa λ Erce QUE pe s cxauς

sanata sitivere in aduentu diit teram illud a facie ter- ω : et eruntamen non m pri maeculi voluptates, nolo cxcividerim claudi cucurre- rar: veruntamen con- feram domhm tuli in AEgyptu, sed in AEthio-

peccato mortui δε vitioru su cutiam in omni b. gen- rael, sicut venitiatur m λώι - , nab. alligati,de sepulcro scele- tibus domum Israel, si- τι πιιAtro non ca- que eum ad rauerit. dicetur cui concutitur in cra- aeet contritio super tem upulo: IncMi pectu eius pC

bro, es Ino cadet lapil- ram. In Hassio m. ς' ςRx aethiopes .Qui cur olus super terram. In runtur omnes pecca- Diores pepub mas domino: dicere poteriar.

dicunt, Nigrafumo secisti σπιοῦ - - .ecorauit me Iu Corpora enim. Vmbris olim; marcentia. te.

xx gerit, recipiat pristinam puritatem. rationes &xilus saeculi serrenor i sunt, lus. .ad luctam maris vocat. & ad emamina praeparanti ir,sole siccata, superant mundi uper eos,qui iaciem ii verteriint ad do- iniurias & benedictionem cancti spiritus consequuntur,2 num, Ideo autemu atriaras aquas, viduleessa dicentis ad iustum pre , Iuno dis, es; t. duo. ici, iii, , ,- - μ' ης ne aqν - , . .ibi re ergo verti inti trita filios Dei, si egerint poeniteri

o . - - P μα ivpς si Venerint pcccatorim . ipse. n. eator omnii in Deut Gn. .v arentia qu 'iic rigent ut imbribus, S: padoces vertit in Pal estinos eos qui versabantur insit -r tum, crati . fore fidei. Aquiloni vento dumismo subiacebant, est a ' l qn Ity tum se a mihisv c ad . ait bit,dies cadere με deposita sui, rbia, domini sentire itidi-οmi'η - Ur et ascenam cta ite ira AE ti, G cium.Syios quoque .i e. excelsos atque sublimes, qui di- ιο ινο δε Cappade a, 'ras de rene, circ. Pro Cyrene cuntii re enu transbilit de Cyrene, infirmo pariete, siue 'iux immine tantarii imo mari, &vicina svrtibus erat, &i ixta Lxx. in fouea tenebatur, mutauit in bonam par. tem, ut excelsos facerer. Oculi enim domini super omnia sitiit regna peccantia,quae ostendit diabolus domino,de de , ινι lxub. Apostolus dicit. petratu, in m. 5 ωγλοιάαι benaum de σι esui. Ueruntamen cum in vir D visitet peccatorcs, ct conterat eos atque percutiat, qui permanserint in rcccato: s animas quae appellantur domus Iacob, & supplantant peccatum, & incertamine superant plantam cruenti fratris inuadum, in aeternuin

perire non patitur. b Eere in ego eo utitiam in omniι. entitas domum istae sicut concutitur cribro, P muca et is in fum

terram. me. J Deus qui mensius est aquas manu, & eoelum palmo δε omnem thrram concludit pugillo: ipse pro magniti idine sua , utraque manu tenens margines terrae, tum suorum iubeantur exire. quotidie sanguinis Operaco stringantur: caeci inndelitate Christi lumen aspiciam clau. dieantes prius fide,currant in via diti, & aridae manus aua ritia, ex tedamur ad eleemosy. na, ct lepra Mariae, quae con-

gladio moriciatur omnes peccatores populi

mei: Aquila& quinta editio ipsum verbum Hebraicum positerunt an , I xx. ueam, id eis, a ον alie otio. par et QSymmaclius, Cyreneni: quem&nos in hoc loco sequuti sumus. Totam loci tutius,' item proposui. Sollim quae hoe capitulo coli tinemur, intelligentiam, breui sermone γ' concludam, usque ad eum locum,in quo scriptum est. Qui cor re, adobe dicunt:non appo inquabit.&non veniet super nos naz Iu .ut possimus nome quod dicitur: Ego diius Deus omni . potens.que celari nihil pol qui tango terra.& mouebitur: iiii aedifico in coelo ascensionem meam, qui voco aquas maris, de effundo eas super faciem terrae: cuius est noni etidias: qui creator sum Dium, cunctas gente v .le eodem filixi luto,&aequali sorte petieraui. Denique AEtlii opes, Palestinos, Syros atq; Iudaeos, distantes locis atque corporibus, mortalitatis lege sociaui pro arbitrio meo seruos meos huc illuce minuto, & in uniuersas prouincias transseio.

oa iussim hoeta am cadentibus, purum mimentii moenas transtule, i,- -L hς maneat, quod condatur in horrea: tiue ut Septuistini,s , Hebraicὰ appetuntur b dimiti: uanstulerunt, ventilibrum tenebit in manu,&pureabit

128쪽

IN A M O S C A P. IX.

E aream suam, S tritic si eoudet inhorreis,paleas a. m i . ret igni inextinguibili de quibus loquitur per Hi emia. m. . t . f adfrim - - ιυ a. m. n. i De hoc eodem subfi-- - DI sur Hretius parabul Vena illa demonstrat, q mittitur in mare huius ficuli.&extrahit pii soῖum gener u , pro

iectisq; malis uiscibus, boni H E B. intumodo re uatur, ita & mei: qui dicunt, Nou

mtius ni ita bilem do is appropinquabit: & n

Israel toto orbe dispersiit,&

cocussioneri α& alit uis Venici iii Der nos inarsa lapillisq;& ealculi, so a in cite illa susci. per terra non cadetibus, in bo tabernaculii Darientur in gladio, quippGr- uid , quod cecidit , 5 des N puluere peccatorcs p - reaedificabo aperturas puli nominantur. Et hocp niuroru eius,&ea quae iuntur,quia non credant v comi erat instaurabo,

nus cominatur. siq: tibi pro sic itin dic b. anta litisci pera repromittant,mala post ut postideant reliquias ea sustinebunt E legione san- Idumaeae, A oc, natio . timentibus, A non pec- ncs: eo quod inuocaeatibus. idcirco nequaqui tum sit nomen incummotieni ib. adna qui di in eos , dicit domi

runt: Appropinquabunt no P L . U

supplicia,quae peccati nosti, dies Veniunt , dicit meruertit, de quo plenius in dona inus, de comprc - .ia ι Hieremia loquit ut Deus: A y- hcndet arator messo fama n G Aquar sui rem, & calcator uuae mittentem scinen. Et

Non ergo Deus mutatur, oui ies culti erunt. Et c5 semper est immutabilis. led uerta captiuitatem po . nos eum nostra conarisione pultanei Israel, 3caedi-F mutamus f it,ir citur,cλ ficabunt ciuitates de-ivinatur,& dicit se illaturum inhabitabiit, esse supplici : uag Milantabunt vineas,

mictariam, ipsum quoq; suae . γ

r nitebit sententi suo, M bibent

nio. . iuxta eundem Hieremia pr. hortos,iruttit prospera: si negligen- comedent fructustia dissoluamur,& illum poe- corii. Et plantabo eos nitebit sponsionis suae, pro- supermissaque mutabit. Cuius rei exemisum Niniuitas 5: Hierusalem habete possumus: quorum xiij de imminentibus Ωppliciis liberini sunt: alij qux patribus promi ita fuerant perdiderunt.

i, Vbi Apostolorum praecedit auctoritas, mi

ximericii&Iacobi,quos columnas Ecclcii e vas electionis vocatata omnis variae explanationis tollenda suspieio est sta tantis viris exponitur, hoc sequendum. In Acti. ii. . bus Apostolorumquxstione inter Apostolos suscitata, cut inmines ex gentibus, Paulus& Batnabas absq; circuncisione&obseruantia Sabbati suscepisssent: Petrus respondit videbui cuius sententia probans Iacobus, hae loca

i sit ut tabernaculii Dauid st ceciderat ceciderat. a.in his qui dicunt, non appropinquabit, .non veniet super nos malum quos dirus et iuro suo concusserat & probauerat, . ecquorum aream maiestatis suae purpaverat ventilabro, de quicunm peccatores fuerant interfecit gladio. ὶ Nune iuxta cormietudinem scripturarum, post tormenta, nostpoenas, P spera de laeta Proivitum, suscitaturum et lese dicit: re in Yesurrecti ne domini ola restituturum tui min synagogis ceciderat, surgat in Ecclesijs, re possideanter uentes reliquias Mumae s omnes nationes: ut quid quia reliquum fuerit de regno sanguinatio atq; terreno, in cinicita, regna mutetur,&-s gentos quae Oolitae sunt Dominum. conuertitatur EcS reueriantur ad eum. Sin au tem iuxta Lxx. legere volue

quabit, neque venunt Aper nos m/L. Iud e reliquos hominum eos debelua sumtalo taberna εν- musaecipere, qui de Iudaico tam , .iuid, quoi cecidP- populo crediderunt, de quasiro. xii abo ea que non cecideriim de rem , O . ais bro: eccum puluere pa-

. I tes, illud est, de quo Salua-

m aerat domina , ..u omini s. Et ne longo O prehendet iritu ra sermone tegulam differimet indemiam, variabi- sponsionum, εc in hoe Protin uua in semente. Et Dera,&in cateris,quicunq; Diadum montes AD 'Myscatione HieruGlem

P . - beatitudine praedicantur. IM

sitierunt. Et μ' d ii tempore va tam captiuita PFH su expectatione promittunt, mra Vrael, se aedifica de earnaliter inridenda com- lora ciuitates dissipatas, memorant: Nos autem, qui habitabunt, c=ρ n- non occidentem literam lea

ia , vineas, O libent vinum earum, se facient H

bent nu , eatum,' e. J Suscitato tabemaculo David quod ceciderat, de reaedificam his quae fuerant lapsa atq; s --.uersa, describitur rerum omnii G abundantia: quomodo hi qui prius e rei ibani milibani ρει tanι --na emen

quatur manipulorum tritura vindemiam, siue arator me solem, de vita varietur ae ducat calorem in tempore s minis: sue ut verius est, calcator vlix comprehendat se-

mement,de sie sibi inuicem cuncta succedat: ut nulla dies stabsq; frumento, vinoae gaudio. In illo tempore plenis torcularibus uua caleta, itur de de Christiae ma tu sanguine rubentia musta fugentur, de huius inodi ealeator vux erit seminarium sermonis Dei: ut sanguis eoru ningis clamet inmundo qua clamauit sanguis Abel iusti inicii- ,

que a merito virtutum sitarum ad m tam constenderit:

melle sudabit,imo stillabit dulcedinem sermonas Dei, de

qui in sex montes .imo secundia momi b. suerint quos sp5. is transilit in Cantico canticorum, de appellat colles) c5- si ieiunt te imitabuntur paradisum Dei:vt omnia in illis c t. - poma pendam doctrinarum. Tune ii quis infidelitate eaptiuus cstac necdum credidit in nonune domini,de est dereliquiis populi quondam eius Israel ,reuertetur ad fidem Christi: utque in Propheus audierat,in Evangelio teneat.

129쪽

COMMENTARIORVM HIERONYMI

Hi.ximontes, qui stillabum dulcedinem , & colles ut e6- ω eomedent fructus eorum: Qui in plantauerit QMie' csiti fuerint, postquam conuenerit dominus captiuitatem rit,&ipse comedet. Cumq, haec ora montes decolles se talli sui Israel, dii te bunt ciuitates antea deserto& rint, stillantes dulcedinem disicante 'ivitates,&habitabunt in cis, ut unaquaq; ciuitas eximieta dicat Ero tantes in eis : plantantes vincas bibentes vinum emmi, tu ta in . ciuitas qoppugnatur: deq domuius in E- facientes hortos, & comedentes seu s eorti : tune ipsosilagello loquitur: Moora est ra elatatores platabit dominus HEB. SEνT. iuper terram suam,de qua di

dedi eis: dicit dominus

Deus tuus. minusteas.

Deus

tu terra viMentia in Et in Euage Maiis s. i ebunt terra. Vostquam aute

plantauerit eos,& tirma in altum radice solida ivno euel let ultra de terra qua dederat cum Noe bibent vinum carui nebriabuntur, de audienta domino Saluatorem Ritit enum Bibet autoni vinum, quod se in regno patris eum Apostolis suis eis. Ex quo intelligimus Ecclesiam usq; ad fine mundi ex nouum bibit ut ii esse pollicitus eli. Haec est vinea Sorech, cuti quidem persccutionibus, sed nequaqua posse subuet cuius vinum quotidie in inrtanis bibimus. Nec harum tinentari, non superari. Et hoc fiet, quia Dominus Devi rerum s licitate contenti: propter delitias facient hortos, omnipotens sive clominus Deus is,id est Ecclesiae, se fa iurigabunt eos, ut nulla aestit in cis genera virtutum, cturum esse pollicitus est: cuius protulisio, lex natum est.

Commentur oram in P pue tam sis.

DIVI HIERONYMI PRESBYTERI

IN ABDIAM PROPHETAM

, c., is . V M essem Iaruulus, Ut parmulus loquebar, ut paruulus solebam, ut paruulus cogitabam : postquam factus sum vir, quae paritiali erant, deposui. Si fis asprosit, Og

Piiii H ttaepraeteritorum obtiuisens,in priora extendi .us visum praereptum Domini Laum,H- D tenens, Dr tergum non res uir : Q nto magis , qui necdum ad aerat perfectiora. in s mens2ram Ctristi veni, merer, debeo et iam quo madolesientia mea, prouocatus ariore, u- scripturarum, alge torice interpre/.1Iussim Abdiam Prophetam, cuius hi oriam nes ebam. Ardebat animus co-oitione myica, G quia Igeram omnia sosιλει credentitus, enorabam diuersa esse charismata: lueras saeculi noueram, Oob iomasam mel brum segere pus signa tim. Stul se ,etigistis tuor seniores habentes in manι ,.. , : Histi Qcitharas quatuor animal aplena octas consurgunt de throno tuo in rit Iam confitentur, Uriam agno canari , et is de radice Iesse , cisurabam tuse me quo credebam. Catas in mana non sat sirmo Dei, nec dicerepoteram : A mandatis tuis intellexi : neque illius de Gangelis leatitudinis recordabar : Beatir . l. 3i3 n mundo corde, quoniam ipsi Deum videbunt. Necdum de altari cario AHurus, talia mo purgauerat. Necdum errore locris ignorantiae igne F intus sancti saerat circonraseus, ct audacter loquebar ad dominum: ... ι . ego, mitte me, Synibam in Araniolis latere quod sir raram, o ingentia. mei primam i meri Meminibus et uerum , cum Iubuo de Itam affertur exemplar a quodam iuuene, tot annis , quot se ego quodam Ara eram, laudite opus Mum meum. Fateor miratus sam, quod .rni resis ahquis mas scripserit, inuenit

,ia, i .. emmis tabernaculum Det,ctaurum o ZiAscapram militerollatos. Iermini in Evangelio et id pauperis duo minuta, magis quam diurium si stantiar .i 'probata. Ei tunc dessimus quo habu-us .es nunc si t mn a Mid o fecimus, omino sitium reddimus. Caratia enim erus sum quodpum . Nec ut te orser hosce triginsa annos In eius o remeac labor uisse Clemens estpater,cito reuertentem stium A pit nec expectat Gnec quis aperiat ostium: irae e- gredi rotatam annuta: DLmparasilicet nanus inuideat,oscorta orem ac nepote vocer . de late iam F-sbora angeli laetitia,cunctarurietinuitimis carie tibus sonat. Hoc est nudigus, mi Pammacht,ac lucedia ori quo egressi cholam iactorum diuerso studi erebamur quando ego or ueliodorus charissimus pariter habitares Ἀ-tudinem syrii Ga iis nitebamur: quodputabam latere,etulatum est. Per tera et estigia rursum ingrediar,e-Zm Urri potes'. urtios apices literarum. Infans eram, necdum scri ere noueramuli tib has manas, tremebans arti culi. xtinc, ut nihil aliuorofecerim filum craikς iEudhale. Scio quod nescio. Iulit O THBks tuus ado sientulo i inchoata quae sim o Gaia exciae e. Si hoc ine tam de δε ι ad Herennium, Pam de rhetoricis quos ego vel se feriri r sputo aEcomparatione inibveritia dicerepotuit quanto magis ego liber refus fit diui puertiali si venit. se hoc maturae sinectutisInli Dis ηαecentra Marcionem Septimius Tertustianus hoc idemHOMULO Orige sincantico canticorum, se intilianus in xiii risi 'tutionιι oratorii. Ex qui spersio ostenditur v- namgoam Ieaei item inues esse'feelam,or ex annor zmdebere numeratisicari. diam travus e proponere exo dium a die, ostratιonam tuarum Oxilio, cui et Lmen ho cribitur, conseruosum mare, o Mi Notum g -

130쪽

i N ABDIAM CAP. I.

COMMENTARIORVM HIERONYMI IN ABDIAM

PROPHETAM. CAP. I. Edona. H E B. . Auditum ait diuimus a domino, & legatu ad gentes

l s i a J I Iunc esse H Mai. qui sub rege

Samari e Achab, de impiis linia Iezabel, pauit emtum Prophetas in specubus: qui non curuauerunt genu Baal, de de septem millibus erant , quos Helias arguitur isnorasse : sepulchrumque eius usque i, die cum Mausoleo Helisaei Prophetae dc Baptistae loliannis in baste venerationi h betur, quae Olim Samaria di cebatur. Hane Herodet, rex ludiae Antipatri nitus in honorem Augusti i facis G

eo sermone vocavit Augustam. Hic igitur, quia Eenium Prophetas aluerat, acces gratiam prophetalem, Me duce exercitus, ni dux Ecclesiae. Tunc in Samaria paruum gregem pauerat:nunc in toto orbe Christi pascit Ee clesiae, de sicut in Actis Apostolorum Stepha

nus marirrio coronatus, ita& hic seruus appellatus eii d minia Porro qu id contra idiimaeam cernen , non onus,

id est, x - , de pondus Llumaeae videt i secundum regii Iam & distinctionem, quam in Nahum scripsimus, illud in causa est,quod vel Edom. id est, Esau,non de extraneis gentibus computatur,nlius Isaac dc si Iacob i unde deterra illius non datur in postessionem Israel . nec dimitti . tur bellite eontra eam de ad uosus fratrem armari prohibetur.) vel certe visio est, .non Idumxx quod poterat si ita scriptum esset sacere quaestionem , sed Abdiae, id est, tertii domini: quam videt gentibus, ad quas legatum im- sit dothimis. Et quibus dicitur: Surgire, de consurgamus aduersus eam in praelium. Destructio enim Idumaeae , vi sio nxtionum est. Sin autem quiritur quare ponatur in titulo, viso Abdiae id nihil postea quod visum est demo-stretur, secundum illud Esaia: ui dominu n. Et Ezechielis: ., tritis teαλπ di istanti Dr: statimq subiungitur tua.

P , in onitu reui: Sed post visionem Abdix, protinus inseratur : Haec A. it. -nus aὰ: Et eparnuum ded te ingentitiM. de Deuteronomio sumemus exemplum,in quo non res sed verba cernuntur: cunde, inquit, tibi G c.' rua animam tuam νche nenter, ne miscam siermetimis, uos viam ni ει uti tm. Et Iohannes in Epi. stola: Quod alio nui, inquit , oratisnσ manus pupaue ni de se: Et Moyses vocem domini, quae ad eum loquebatur, vidit sese dieit. Si ergo post visioneni inieruntur quae dicta sunt, & videmur

mentis oculis quo vitibus percipi solent: recte videns, quia Prophetae antea vocabant ut videntes, titulo praen tu visionem. b Π edicti dominus Deu IEI in. Piruus Propheta,versuum supputatione non sensua. Alioquin ut in tribus voluminibus Salomon iv, Canticum canticoru quanto bre

uius est,tanto dissicilius. Et Epistola ad Philemonem,que senium haberet expressimus: Euangelicus quoque sermo breuiatus, laciniosis legis operibus angustior est. Ita hiequo i, Propheta,quasi seruus domini iuxta Abraliam,Isaae de taeob de Moysen famulu Dei ad Apostola seruu Christi ea videt, ea audit,quae proplietali digna sunt seruitute. Muliisutant iuxta i iterpretatione nominis, et seruus domini sit iste,cui dicitur in Esaia: ti e 1 e , ara νοῦ mere qui e xinant uisimi seruia re' nia Sed si hoe ita in telleximus, alius nobis quaerendus erit legatus,qui est misi sus ad gentes. Et dum tropologiam sequimur. perdimus mini testissimam prophetiam. xrimus ergo quis sit iste Edom vel Idumaea ad ununc per Abdia dominus loqui tur. In libeto Genes eos Esau filium Isaac appellatum suisse Edom, quia propter rusum lenticulae cibum primogeni vendi aeriti manifestissime legimus: Edom enim interpretatu ν- , id est, rusus. In eodem volumine scribi-etur hunc eundem vocatum esse sciis, id est, pilosum, quia CAP. I.

Isio abdiae. Haec dicit doininus Deus ad

Sip r. Auditum odisi a d hispidus erat re non habebat lxuitatem Iacob. Vnus er a atq; idem tribus nominibus appellatur,Esau, Edom, Seir: posita itq,eam regionem, quae nunc Gebalena dicitur, dein finib. est . -rio. , ubi antea habitauerant Horraei, qui interpretantur liberi, unded ipsa urbs postea sortitari r Vocinum est. Quod ergo HebraicE: a zm, , de GraecEdicitur nunc viculus

Palxstinae est, condit e taimposito nomine: cuius Latina quoque & Graeca meminnit historia. Iste est eui diei-

cui nisi glia, o fratro uum,

in eandem ntophetiam pari voce consentit, dicens: Nun quid non eli ultra sapienua in Theman 2 de reliqua usque ad finem eiusdem prophetiae , Vbi dicitur: Et νωι orior

ceptoque ordine commutato, dc aliis quae videntur disecrepare. magna pars Abdiae in Hieremiae volumine eon tinctur. Isti sunt montes Seir aduersum quos Ezechielis iacies roboratur,de dicitur: Dan montem de se uim. Et post paululum: D pasti erit m. riseiro Id. maea 4mni Longum est si voluero cunctas scripturas euentilare, de proferre in medium super montes Seir maxi-

ineque Malachin, ubi stati in in principio seriphim est:

in mum. ia ergo es dicimus terram Ilumaeorum aduec satiam esse terrae repromissionis, de Esau inimicum legi mus Iacob de populum esse, cui iratus est dominus in sempiternum:nosse debemus secundum leges tropologi r, Aut contra Iudaeos factum esse sermonem t qui sunt aemuli Christianis, de persequuntur fratrem suum Iacob, populum supplantatore: qui illis primogenita praeripuit. Aut certε aduersus omnes haereses, de contraria dogmata veritati: que vident ut quidemnia is esse vicina, sed mUs aduersaria sunt Sc de paternali xreditate simplicem,Sc habitatorem domus Iacob nituntur expellere. Porro quia Idumaea de terrena inte pretatur, Ac propter colorem ri brum, cruenta quoque intelligi pote i. Id. ireo Saluator reportans ad patrem de mundo victoriam quando ange

li conclamabant: . 'ra e Nastra rapes liras, er

ιιι rex: ni. Et in Esaia stupentes interrogabant: s stister is redit AE uitia telo Iesa se: l .f rm sui in sto. L . ,2 da i Et ad ipsum cominus loquebantur. re

tum in ιν ι, lirat Ipse loquitur in triumpho exponens pal. mxs erucis ore tar adcaui solus, in Agen. ιμι non ef irmerum. Sunt qui 'dumxam ad carnem reserant, de aduersus illius pugnam animam astiniam prouocaturi mortificantes πυ- ra n a iusteriora , Q fornuclunem, ιν .munda iam passionem,λ ternam in Christo victoriam con

sequamur audaei sitastra somnianteontra urbem Romam, regnumque Romanum hane fieri prophetiam Et illud quod in i sata scriptum est. Onu Da -a, paululum literae apice commutato pro b ', legi possi e , se sonare Romam, d , , quippe litera de pro . v. de pro, o, eorum lingua accipitur. . λ uduum ii liuimus a domitra, σι atu vado re P, seu te, re uri amas,cre.J Iam ut supra diximus eundem esse dom quam de Idum eam, quia in Hebiaico, i c

b dulei a

SEARCH

MENU NAVIGATION