장음표시 사용
161쪽
u i COMMENTARIORVM HIERONYMI LI B. II
a qui citcnn dederint quide&vallaverunt etia saluatore: Sedirenti uua et ii obtinere potuerunt: sicut lysmoquitur in ptui . eduno septimo Circudedea ut mei olom mortis, ectόrteiues iniquitatis coturbauerunt me.&dolores in .ri valui et vfit me.Qu da putam turre sq: talentem, siue te .
t Sion qua sit parturiens: cingeni quae tamjiu seu lat. Quia nunc egredieris quamdiu filii sui nyn reducu- ce ciuitate, de liabitatur ad ea, de rex consiliaria, bis in regione, vcnoi iit in ea. S dolo ς si x xiii ies hue ad Babylo-
mos filios interfecto . redimet te domi- si , , si si nus de nonu inimico- δε rum tuor vita. Et nuncciauare π hadina L G c J cui congregatae sunt super praecipit,vidola is uer xxv in nres multa , quae: lapidetur, M
ut dolores patiet et res egre Sum Ocum a diuur de ciuitate. Alribuet tuo oster. Ipsi autem
in capi , si uelit regi Mae, Sue non cognouerunt co
niat Vsq: ad Babyloi se cum gisationes domini, S pro peccato sum ks captivi ii intellexerunt coit latet ortiter tulcri quoa ili' siliuni eiu ia
bias his lux mea est,amdni ε . .
nditu dornmus. Quod aute: I silia latronis: Dole,&viriliter age, ad salute obsidionem posue dolentis pertinea ,& νω runt super nos, in violirer. I qaolfhv N ' percutient ma-
aui e & agit virilit cuilia Sio: qilia excalciata & mida est ensa est de ciuitate. aptiua duc uida est in camputri Sennar. 5: suturam Babylone donec Zorobabel veritat Ezaras. alii interpretatur adiutor,& de mami Chaldaeorum liberet eam Quod eum iuxta liticiam manifestoni sit intelligere inibi videtur, animam propter peccatum dς Ecclesia pol- suo δε inimico& vliori contradatam in i meritum carnis, ut spiritiis caluus sat exire de ciuitate: luamiluminis impetu, incat.habitare non in monte,ubi prius suerat, i ea incapo in quo Au riorum vagatur exercitus,& esse in cois. sione vitiorum suorum de postquam habuerit copedes detraxerit mola x farina Babylonis secem, sia istinet reuer-
fames em de ad paternam domum postea reuerten tem suscipia clament mittio patre.& redimi demtam dii. risimi domini. Ponamus exemplum, ut quod imperatur filiae Sion & dicitur: le & viriliter age quasi pariens: non , ad poenam, sed ad utilitarem illius reserar nus. Loquiturtur s. 4 Paulus ad Galatas: F. bis mei, uesit raparauimo, nec cistas i f. erum in saltissiti diu doluit,tamdiu Partumiit,donec eos rursum per pinnitent generaret, qui per delictiun perio LPuta inedicus bricitanti, vel vulneiato dicere Mole, et Q& viriliter age sustine istitii porta uiuium, ut certior si Cnitas consequatur.
Et m uec Mine in uini me. o Hierusalem/suasion, quae venies usi hi Babylone, de ibi liberaberis,&redin et tedsis deni utilia: i tu tuorumui interam congregMην sunt super te seres niuat quaa oua, de adultera loquutur,&
- eam oculus noster. Sive ut in
quia nunc med eru de uerat ni voluntat Eat, coli
de manu inimi. cim tuo. que in ungulis aereis quas acrum. Et nise ccptina es, critici colere ro
ri niuersisteriae; uenim victa
Domino mustatui m se tu ut dicim aduersu eorum , c ratur torum fliam c5. quae interpretatur 'Domico et mure terrae. Ecclesia naultas nationes dae-
r ianui congregari δε initae C, V sentis culis,quod in malignoro situ est in illare in oeci isione filior uetus gaudere.ri
- η nranipulos reae: viquid lol. H spinosum habere videbantur
ec asperum,ua uniq leue, ungulis suis conterat, cla cornibus ventilet,&s ursi remanens fruinentu in disi Oiseratur donaria. Qui lauia in eos: nificet quod a t: Et cominu es populos mimox, consecrabis dia o multitudine eoru . & robur eoru Go uniueii terra:Lesamus Nun et s.lesu Naue.& primu Regnoriam libru,& videbimus quo ni o desubicitis tribus, cta v- niuersa perierint in ore gladii, a &argentu in ta de ho minibus, quam de iun ciuis certus praedae numerus eno consecratus sit. Deni l Achoriqui de anatheitate Hieri- cho aliquid est furatus, turbauit popul ,&ex peccato valli nomen impositrum est .Em L Achor: e.vallis mimuit siue tui batum. Vt autem se Miuxta Lxx. interpret , qui dixeruiit:coiisecra di o ni ut nudi dein eorum&robiit eorum domino vniueis, tetrae, in bonam partem a te accipi consectatione:Theodotio pro multitudine, muri ra transtulit, id e. , quintacditio, lumentum, id est. Mως λ-M,Symniachus, luci una eoru id est, . CApvT v. a irae Ita Liroru ,re .l Non quod una tribris percutiat maxillam alterius sed quod alii percutiant
tribus Israel in nraxillam. Pollicitus quidem tibi sum, o filia Sion, quod venturum sit tempus quo cornu tuum portam
162쪽
t quaqua eminium Apostolia xillam iudicis Israel. o iis circula tuo ised coci' a Et tu Bethlee Epitra-um nec te appello tilia meam, i
seMatroni filia: iuod Hebrii xl , pari luscs in mil
doud ait praeda lum semper iccin- egredietur, qui sit docti. Fecisti enim donaum mea minator in lirael, x - . spelunc; latronum:repugi in egressus eius ab inmosti aduersum filii tui obsi s.
An non colume Trinitati, vixque ad tem eis quido in vi &calamo, pus , in quo pat tu te faciet e percuila re Romani ricias pariet, de reli- caput iudicis Istici dicente i qu: ae
aliter sensus eii,3: quasi , proprio inici: situr exordio. a Nunc obstruitur syna ora oostructione. Se dicent qui in ea clausi fuerint: Anguitii posuit lisper nos.& Romanis potestatibus subditae, rete utientur in maxilla tribus Israel. Abstulit enim dominus de Iudaea es de Hierusalem ora Ede validum de cipientem at clii tectum, de intelli me auditorem, de vix eius usque hodie clause sunt de oblepiae: nee potest egredi de captiuitate, sed durillimo prentitur imperio. Si autem iuxta superiore sensum voluerimus de ecclesia dictum accipere: Nunc obstruetur filia ob istu- ... c. ω0nmi lud de Osce Proseramus exemplum unquo adiit.
lens impedire cogitationem pessimam non eam facit quod desiderat adimplere: sed obstruit vias eius ne cosequatur amatores suos .de amplius sol nicetur, Ait quippe: Pre rara
aduerte opus domini profectile: Adulteramini non inueniens viam suam, nec valens pergere quo volebat: nec cilitate obstricta ad maritum reuertitur priorem, de confitetur melius sibi in domo viri ei se prioris , quam quondam apud amatores suos fuerat: tribulationibusque de plagis si - Η . . , rael eruditur. Vinde dc de David sui i)po Christi mystieξ
eo. Tribolationem ergo posuit De iis super filiam istacl. 5 percutient eam angeli, qui pligis praepositi sunt in in xisti. Ac ne serte neici res quae ei set filia, quae obi ruitur obstructione de ponitur in angustis,statim insertur, de di- eitur tribu, istiel Nos auic in sumus Israel, liti mente cer iiimus Deum,ad quorum distinctionem Apostoliis loqui
carnoum Israel, nisi sciret esse etiam spiritualem a s Di, set ut m Ephrata , rara ulule tu miri iti Iuda, exiemii, Pedetur uisit Aminatori =rael, e. J In Euangelio letandum Matiliaeum, cum Magi de Oriente venissent, derim Heiodesii cribis 'uxi cret, ubi nam Ubi istus dolis imis ud Mur, respondus: nairantur:lii Belbieein terra Iuda: qui prori et x testimonium a identes,aixerunt : tium b.
sat bruin,volentem argum scribarum Sc sicet doluer- c a diuinti plutae lamionem n gligentiam, sic etiam po
suisse. vi ab eis dici uni est sunt aure qui asserant, in omni bus i eu testi motriis.quae de veteri testamento sui nuntur. istiusmodicile errore, ut aut ordo mutetur,aut verba, An-SLi, τ. terdium sensus quoq; ipse di ter maciliam uisus ut sussit, vel Apostolis, Vel
' , rib. testimonia mira emoriae
ine enim natus est ante Olassicula, de temporum ditor inteliore non tenetur Ipse est cui de in aliors almodiat: ore
Et idcirco egressus eius ab inicio, diebus aeternat iis. Qi antem Bethicem ipsa iit quae Ephrata liber Ge-nci eos osten ait, in quo scriptura commemorat: M tua est zo ,ε. . sepset ι mora ala h/ces Bethbem. Et in utroq; nomine significat sacramentum: Domus enim panis diei. tur propter panem vinia,qui de coelo descendit. Et Ephi, ta, quod interpretatur furor, propter Herodis insim qui a m iis illum, . Magis iratus est valdein mittes uniuersos occidit insantes in Bethleem, S in omnibus sitibns eius a bimati H de infra,secundu terutus quod exquisierat a Magis:& propter plurimum sanguine auctita est ' in excelso, plactus de ululatus Rachel dentis liberos subf. Legimus iuxta I xx. H. . t εduntaxat interpretes, in IesuNaiie, 'bi tribus Iudae urbes de oppida describuntur, inter caetera etiam Koc scriptitin, Theco de Ephrata, Exe est Bethlem, de phasbi de filiam, de Culon,& Tatami,& Sotis,& Carem,de Gallim Sc llae Io..is. iliet.& Maiiocho et ii cates undecim,de viculi eariam:quod nec in Hebraico, nee apud alium interpretri Je siue de veteribus libris erasum sit malitia Iudaeorum, ne Cliti stu, Eetribu Iuda qrtus videretur, siue a Lxx additum, nequaqualiquido cognoscetes certum quid nouimus. Nihilominus de de libro Iudicum hoc ipsum possumus approbate, quod Bethleem in tribu Iuda sit,scriptum est enim .rtou rL
dicitur in Bethleem Iuda.ad distinctionem eius Bethleem, quae in Galilaea sita est. sicut in eodem lesu volumine repe ri. Potest Ephrata in lingua nostra sonare. 13. rem atque frugifera in idipsum ostendere ri rnecio, quod de domus panis.
Bethleem, quae est Ephrata Uressus est Christus doliunt tor in Israel, c egrestiis eius non eo tantum suerat tempore, quo visus in cune cit, sed ab initio aeternitatis, siue binitio saeculi : Quia senu eripi elocutus en per prophetas. deserino Dei factus est in manu ium: ideo tu. daeos, eosque regnare permittet usque ad icturus parieti lic, quando completur illud : Ictare ste ido rvae Gu nou , erumpe ιlama qua t ri. M : quo Ἀ- mribi A. se, se, mV. 1 mei lux habet viri, in. , Cui , enim sterili,
teperem septem , dc quae multos habuerit filios, suerit initii ta : de delicto populi iudaici . plenitudo gentium
subintraueriti tunc omius Israel sabura fiet, de reliciniae 61triun eius ad filio, Israel conuerrentur, de adueniens Helia: Propheta quos interpretatur, De dominus coci. . uertet eoi patruin ad filio .dc cor filiorum ad patres suos. M.t ιι .
163쪽
quia nunc inagnifica-bmit usque ad terminos terrae'. b Et erit iste pax, Assyrius cum venerit in terram nostram,& quando calcauerit in domibus no-& nouissimus populus ius turantiquo:vtver filii ham appellentur,cium in eum credide iit qucridit Abraham Sc laetatus eae est autem tempus in quo sterilis M. 3 i parietivo eccillud cle quo Esuas loquitur: acre
Paulus intelli iis de Christi H Es. . - tempore praeiaariam inpre quiae fiat tam eius conuertentur ad filios Is raelo Et stabit, a passi in Ece aste scriptum est: c in fortitudine do-
Tempus pariemri,c rei ima- mini, in sublimitateri ι quod tepore quo ex nominis domini Dei sterili natus est entilium po sui,& conuertentur, pulus, filios amiserit synaso M. Potest autem Sc aliter intelligi: Dabit dominus tem. plum 5e Hieros Mynis, & Iudaeos usque ad illus tempus quo virgo pariet: qtiae posiqua perci erit natus par in Maece it spolia Samari
virtutem Damasci mersecto populo Iudaeorum, reliquiae Israel saluabuimir. Et fratres Christe i .e. Apostoli conuer iEtur ad propnetarum de Pa. triarchara sta,qui venturum Christu annunclauerilist,&coidebitur psilini vaticiniti:
'ra patri tu imi niti Iot tibi , , 5ccxtera quae sequuntur.
m domin Dei sui, σαὶ siqua sit iustitiae uteris fuerit ari summitate coelorum,de peruenerit usque ad terminos eorum,& peperem Pariens & reliquiae fratrum eius conuerissae sierint ad filios Israel: tune ipse Dominus, qui prius ambulabat,&cum his qui in itinere erant positi, necdum habebat sxum adum , stabit,&pascet eos in sortiriidine Domini, ut possint dicere: P retinui sic uine, cr nihil mibi
t miti me, animam meam tonut iis. Pascet autem eos, non so
lum in sortitudine I ni,sed in sit limitate nominis Domi. ni Dei sui, quando dicit ad patrem: Pater Aucte*uaerimst ideo implebatur pace.quia impletus suet tumeliis. CIudaei in aduentu Cntisti. quem sibi limulant, haec omnii
iuxta litteram suturaeisse contendunt.
c Et si se ad uni super e-mseptem 'oret, si 'bi nos fuimus primates homines. sic in Hebraico scriptum est c
Theodotio&Quin aeditio, principes bominum: Aquila, vel eonstitutos homi- far metas reucruntur
sum in fortitudine Aminus , o in gloria nominis Domini Dei Fi
stulimus', in lanceis eius, tsubaudiatur terrae Nemroth: Srmmachus vertit, αἰ- : i. e. intra portas eius: Theodotio, in portis cotur Quinta editio, αε cu quod nos pol sumus di-pax: Assyrius quando sim cete ii ficis eorti In Hebro .... peruemrit in terram ve- ame positum est in m r.Tuc id
stris. e Et suscitabimus re vs ia es super eum septem pa- x-t ' i's ' Asyrius in terra nostra,&adstotes,& octo prima- At u ct striis tuti, Duo . eum qui nostrastes homines 5 pascet morsus hominum , OZ - domus calcare cupiebat. seMi Assur iis gladio Q. terram N roth in fouea eius : se liberabit te Iur, cum venerit super terram vestram. Uascenderit seper termis sic M. terram Assur in gladio, de terram Nona rod in lanceis eius: α
cum venerit in terram nostram, δί cum calca.
lociter cotriuerimus sub redibus nostris. Ipse eminens ait. Suscitabimus supereum
septem pastores, π octi t m. s.cma ei humanu, vel morsus hominum. Suscitabimus autem
ego, di filius ni eus,&s Piritus sanctus , iuxta illud quod in
Genesi scriptum est Farramusnminem a limavvem, H. tudinem n ram Tt in Abdia: scindam H Mikersuis mi ηρ bo. Sepi Epastores,onines patriarchas de Prophetas,& sanctos viros arbitror este,qui hebdomadi . e. veteri serii ierint in stria. mento octo vitem morsus hominum, siue Octo primates homines,l: ut Symmachus interpretatus est, uniuersos noui testamenti,qui ab Apostolis usq; ad hane aetate
momorderint Assyrium, di suis dentib. l. cerauerint: uti de in Ecclesiaste praeeipitur:videmus partes septe , demus
M, & octo. Et in templo Erechillis, quod interpretatur ecclei mori, uos isti mihi, ut sint . f. ut er n. 1.aia, ita decalestis Hierusalem,septem&octo gradibus ab n- eram cum eis, e sera daret in noma tuo: Mid δ' vis. -- ditur. Et in ptaterio quindeeim gradus uuat, quibus peris . Hebdomadem & radoadem ad canendas Deo laudes Ic-dimus .in octauo die celebiatur circuncisio spiritualis, dein templo Iudaeorum destruitur sabbatum δε quida psalmi pro octava inscribuntur: isti initur septe pastores, de octo Emorsus hominum, pascent Assur in gladio. D'αι enim cre ax serema Dei matutus vero em diu ' rem, mus Maiis iis .sus est ab eo,qui venit gladium mittere super terram, ut d uidantur duo in tres. Et terram N mrod qui interpretatur ' itentatio descendens paseratim θουρος gigantis enim, de venatoris, & superbientis contra dominum terra, non est in montibus,sed in foveis .iste cecidit quasi sabur de cae.
; iEAbu lius micrpretatus est Symmachus, habitablint.buet enim verbum Hebraicum virumque significat. Habitabunt autem in ecclesia domini,quia magnificatus est Christus vDque ad terminum terrae. Sive iuxta Lxx. quia magnificantur ipsi cum pastore suo usque ad extremum terrae: ut ia
b 'it 'piae, Pi ortum m risis terram n bam. c.J mlo venerit diabolus qui interpretatur, ρι ω , id est, arguens atque complans, sitrer terram re oncmque credentium,& eorum quos pascet dominus in sortitudine, & lo, G semper versatur inter bema , & quia venator est in- t. e. io. eiu subli initate nominis domini Dei sui. de eos calcati erit mictuosa ligna lustrat de siluas. Quantum ego possum intra lationibus variis de domos animarum nostrarum, .e. mea recoler memori numquam Venatorem inbona rar-- in tem legi Isi hel&Esau venatores merui,&praecesserunt corpora quasi superbus ascenderit atque depresserit. A trumen nihil nos a Cimi ictoritate separauerit. Tunc Christus pax, siue ipse Christus erit in nobis, de dicetur de san- ω ii a dio: Nihil moerit inimic- eo. Ponamus exemplum, ut
quod dicimus possit manifesti is si . Venit Aisyrius super
. ' teirim quondam Palili,5 accendit super regionem eius, a. c. . ii . . quando fuit in laboribus supra modum: in pusis abui ctantius, in carceribus minis, in mortibus frequenter, quiudo Hudaeis quinquies quadragenas una minus accepit ter viros caesus est: seines lapidatus est: nocte de die inrtosui do mari, san ii perietili latronum periculis in sal iis fratribus. poriculis ex genere, vericulis ex gentibus: i irrebis omnibus vin bat propter illum qui dile erat eum.
in opo populi Iudaici: quorum alter filius . suptis ei, si
ambulans iuxta carnem, de iuxta carnem vivens. Alio pii
mitiuapropter lenticulam perdidit, de benedictionil, si a- Gm is tris inuidus iugat eum in Mesopotamia: Redacta ergo tetra Nem,od in foveis suis: cit enim f. itfueam inciritim fa,de qui lacrum aperuit& efodit eiun,inci ritu foveam suam ρ-
ω: de reuertetur More ut m ια' eiu G iter verticem eius
164쪽
, hoc sciviandum est, quod id domo sua alli tur 3rti , &vulnero adurat inus. Et tu ra Aquilam I qituitam edi. tionem, sicis di unceas lenem pastorum, S: octo Chuthin
suscitauit super eum sepi in xum multorum, quasi
pastorein octo motius homi- rosa lon mo, de qlias nil reliquiae Iacob quos Apo- stillae super herbam, stolos intelligimus. crim quae non expectat vi de iudris Ecclvi mὶ erunt in , praestola
' rebint viiiiiiigium diaboli ς runt rcliquiae Iacob
culis eoida populorta Et oes gentibus, in ille aio gentes adulteranici Deo in- populorum multotu, bant eoida quasi clibanus quasi leo in iumcntis. igne succensus. Vnde ro ado' sylvarum. δ: quali ca-miscvilem, tactus cstum tutus
spiritus locis sibium fornace transierit,&conculca. ignis extinxerat hoc de om- ucris, & ceperit, non rubus oeneralitet sentamu q, est qui eruat: Exaltabiin medio uniuersarum Smi tui tur manus tua super
supra gramen, ut non conste. Hie illa, dicit do. ui quisquam, neque in in ininus: auferam equosliis horninum: de accipi tuos de medio tui, de
dentibus demetentes. Et munitiones tuas: hoc tactent; vi qui angelieisse & auferam malcficia noluerunt,spirituale accipien- de manu tua. x diuites rorem, nequaqua inter ho- nationes non erunt
manes congregentur, neque in in i Et perire fa-
sed dicat ut de eis: In la- M- .i inedio
mi Dedit de Apostolis suis quibus dixerat: Ite sapit --. . a. a intomi g te innian inc patris de filii de Spiritiis sancti ivt quomodo leoni nemo potest resistere in uimentis, α ca. tuto leonis in ovibus. ita illi de manu Assirij,&de ira diaboli liberati,taperentiumcnta de pecora: hommesqii ip-re de iumenta salvos faciet domi tuis. Et rapermit, non tmirificerem,sed ut diuiderent: h. e. ab infidelibus lepararent. de non euia qui eis resisterent. Leone a. de catulo leonis ita in iumentis de in ovibus per fame . nianus Dei exaltatur super eos: qui vel Deum vel reliquias litael ante tribulaue. ranti Et omnes inimici eius disperdentur:non quod percant inimici, deesse desistant: sed quia in M, quod inimici sant, pereant. Sicut Thessalonicentibus scribitur: Quein Domis ratu oris Iu . Haec intersectio nona. bolitionem significat,sed eessiationem pessime vit qua male ante uiuebant. Denique insen: Et destiuet illustratione aduentus sui. Nunquam a. destriter et si intersectio abolitionem naret, cum iam esse cessasset: Ita de hic inimicorum consumptio, iuxta proiierbia Salomonis accipitur, in qui bus scriptum est: Iniecitus impii, hoseitabitur: iton erit perpetuus, non eos rediget ad ninitum: led hospitabitur apudeo quadra quae in illis est impietas consentinatur. Deus. n. creauit hominem, ne i merit et , dcmonem non secit. Post S. Hieron. Tom. I. haec sequitur: Et uritie illa, qtiando eleuata suerit manus G tua super hostes tuos, o Iliae L&omnes ini ei tua retierint
interficiam equos tuos de medio triti: i. e. de principali cordis tui lasciuientes iii petas,de equoriun more ruptas vinculis proruento: decuitus tuos.quibus tibi invitiis tuis place.
sii insidiis hominum . Et is L m, inquisi
genubus, tu medio pepu- de pompas iaculi,dcilia Iorum oram multor m qu si ira eloquentiam, dialecticorsique in iumentis, in fati s tendicula : in qu . tibi vaut
, is iunicu discipuli ante no lue. Dicis Dommus: inter- rint. Cu ergo docuerit Deus
sciam equos tuos de homine scientiam, cestabunt medio tui, ord sperdam prς uptiones, dc peruetia Rcurrus tuos suburea doctrina tolletur. Et disperdatam ciuitates terrae ruis,
de medio tui. Sculptiliano. Cr auferam omnes munitiones tuas : Et of- Lut, vesqui ipsi fingim nobis. m male 'a tua de Vnde praeeipiturinlege,neno M - manibus tuis , qui bis sculptile faciam', de neci. Agusetur non eians in tutos in temnostra ponamus. 1 '
plena atque erroris: scit de suo sensu dosniata esse eomposita, non igitorat se esse idolum simulatum, de pro Deo adorat opria manusi suarum, Ze eu uatur homo ut deceptus decipiat. Additur in promissione, quae dirigitur ad reliquias i. e. ad Iacob: Et al c stae N eZait, ,e disper nouitates tuis ut omnia ligni sil uariam,&lueo quos intemploDei plantari prohibitum est, de civitates male e tructas , quas antea vocaverat ciuitatesttar r,dciaritat atque consumat. Postquam a. hoc fecerit reliqum lacob,tunc conuertetur ad sentes. c uas depasti sunt Apostoli quasi agni gramen Et quia rorem ierimonis recipere noluerunt: iaciam, inquit .in ira dc in sutore ultionem ingenti b. pro eo quod audire noluerunt. Vnde deptor hera
me. Hoc iuxta Lxx. interpretes, quia intestigenti spiritualis est de debuimus leniana cum superi inibus capitulis iungere, disputatum sit. Oterum Hebraei isti usinodi destrament, somni alit: postquam septem quos fingunt, de quos volunt pastores, de octo Principes homines Assyrium vicerint Seterram Nemrod in gladiis suis pauerint, de hoe faetiim &erit cum in terram Iudet ante Assyriusvenerit: Tunc veniente. inquiunt,Christo, onines reliquiae Iacob, quae poterint deseritibus superesse,erunt in benedictione, quasi ros domino veniens, 5e quasi pluvia super herbam, te nequaquam 'erabunt in hominibus, de in filiis hominum, si din Deo Et erunt in medio gentium atque populorum sangui iuatque crudeses, de ἀe veteribus quondam se dominis vindicantes,quas leo in iumentis siluarum, de quasi catulus leon sin gregib. pecors, α nullus erit qui possit eorum robori re
165쪽
A Tritos. de oes hostes de inimici tui, qui nune te possicient,
uitibunt. In illa vid licet die, quando de gentib. sueris liberatus, auferam equos 5 quadragas tuas, quae in mediis vrbibus tuis serit. No quod equos & quadrigas tunc habuerat istas sed Assyriorum equos de quadrigas, vix in medi. v bium tuarum versantur, Adisi HEB. perdam omnes ciuitates tu L tui , & adora-
Nolos de terra tua,& perit eis. tuarum: Et euessam lucia omnia sculptilia& statuas cos tuos de inedio tui, tuas &non adorabisvltra ope- & conteram ciuitatesta manuui uariam Euellam tuas: Et faciam in su- quoq;atq; subuerta onu Ulu'-x indignatione
cos tuos . cciuitates tuas quas . ex -
dolis dedi oras. Cuque hoe Vlxioncm in cunctis tibi fecero, de ita placatus sueta gQntabus, quae non auro, ut quidquid in te mali est. dierunt. anseratur,tuc etia in furore,& C A p v et v I in indignatione mea ulciscar H ε n.
te de uniuersis gentibus 'PUς A Udite que domi
meum nolueriint audite scr- o C a .L 1 A A nus loquitur: urmonem. Rei pondcat hoc lo ' , .co carneus Israel, ut tum et, , conicia de iudicio
dicat haec, an si itura si sacri aduersum montes, de comemorat,pt; at histolia, audiant colles vocem det auctoritatem vet Guli O- citam. Audite monium doceat cunctis genx S iudicium domi futurum putat ei se quod dici- menta terrae, qua iu- tute, quando Christus venerit dicium domini cum
quae tuc de Israclidola aufeie- populo suo , M cum tur quae modo non coliti qui Israel diiudicabitur :1bccidentur luci, quo i ob δ' , Popule meus quidbet quae urbes subruentur,
seci tibi, de quid in o. lestus
' quae olim subrutae suiu 3 qui
tollentur arioli,quos eum non habeat, nec habere se orietur, tamen tanto tempore derelicta est lilia Sion, dei edet sine altari,& sine sacerdotibus,& aliis fruges eorum comedentibus, ipsi siecis faucibus ubi
sutura promittunt quae nesciunt. C A P v et VI. Amitte tuae t 'mucr : Surg ,rent ne e iussu saluesu montes, me. J lyro sortibus sundamentis terrae quae I xx. e. de valles tanda. menistinae, interpretati sunt: Symmachus N Theodotio transtulerunt, de antiqua landamcnta terrae. Qui tua autem editio ipsum Hebraicum possiti ad ani : tundamenta aethanim Prima igitur vox piophetae est : AVAEunus tiquitur. Deinde Deus loquitur ad prophetam : shrae,
Rursum propheta. sicut cisuerat imi eratima montibus t quatur, de non solum montibus, sed ad sortia quoque fun
damenta terrae, bc dicit f. uduis mautes maestita,nd mim, furnia I iundamentate me. Causamque Icadat, quare eos com .
pellat audire : ιtici Dum Zmins cum Droti suo, me in Urael. αδ a iuri Pro montibus, ad quos prophcta loquitur , de pro sortibus standamentis tetrae. collis Δ: valles fertilaginta transtulet uiat: id, ut mihi videtur, in li- sentes, quod populus nihil dignum montium auditione fecerit, seduci collibus, qui insera rea sum a sublimitate moniati a m vel vallibus in mia dcta cisis Sur e,inquit,iudicio contende apud montes. de audiant collo vocem tuam. Iubet ut surgere qui vel sedet vel iacet. ves dormit, vel mor- . tuus est secundum illud quod Apostolus ait: hi Mare 1πιδεμί' a G te m. Surge a mortuis : ut in nouitate ambules vitae, ut terram delerens, ad altiora nitatis. Et iudicio contende aduerium montes, quos non alios signifieari puto quam Angelos. quibus rerum humarinium commissia est procuratio, Deuteronomio in idia D t. t. e psum congruenter Cians dis Merei ι et ιυ gra es, cum diu, artis Adam: stituit terminis
tente iudicio: ut siue rei tes, sitie colles reperti saerant non Edigne populos procuraste: vel meum videatur esse qui talori posui .vel culpa tollat ut a populo, e referat ut ad principes. Legamus Apocalypsim Ioannis Apostoli,in qua aud Hir ecusanturque Angeli Ecclesiarum pro virtutibus ius- , S E P T. que eorum,quibus praeesse distos de medio tui, se et D enim uitradi nuum tuarum. Et βω- herediscipulus.&nonnsiqua latos de medio tui, mitis uitium est, nonnunquae emoli ciuitares tuas. mij.vives betae ves imi e Gu- Et faciam in ira , ct in diantur Ita in iudicio Dei vel furore visi nimia ε d angelos crimen taetetur si
i Ut. ad populum,si illis uniuersen facientibus ipsi audire con. C A p v τ V tempserim. Sunt qui montota colles & fortia nandamenta S E p et tor .Abraha,li inc, de laeo V e d SP triarch s resiqvos inter-
.ε - Procritur, qua b. quasi audito
nus locutus est ἰ lib. de ad iudicium couocatis, Surge iudicare a d non populi lirael negotium ventires , ian: collis et o randumst.Alii montes,collo,cem tuam. Audite mon- dc valles, Angelos, se ut supra res tu iuram .simini, se di in urbi irruitur: qui vesin
et si dum milub. ,raestit sup hanc terra: ra, Matutamum domi ves apud inseros constituti, e m a uersus so AElum tum qui suo vitio cxtitere ter sum , cir cum Israel reni, sandament dicantur. LitiduaIitur. Populus meos De ciuibus terrae sundamentis
auid sera triti , aisi θοώ S Rubi scriptum inuenimus. DIenis accentus est ex furore Wr c , ψη meo. de ardebitusque ad inse Pq ros deorsum: devorabit terrale sundamenta eius: ronia de anti lita fundamenta terrae quorum causa hucusque terra non pissem, de seper triane pendens. librata consistit iustorum merita sun i, de quibus E h L. , Apostolus loquietur. AE. tarti Inter fundamentar m pro iubet i um. Sicut igitur Apostolide prophetet viri vel susti artitum chorus sortia tantamenta vim terrae, si e secundum I xx. valles de praerupta. quae significat:us Graec ς αυγγ appclla inur, eorum lumiandamenta, et v xv imaginem recepcrint. Iudiciuna ergo dominicum populo suo, de cum Iit diiudicabitur posci atqliasi Deus proscet tibiis populi peccatori, mi et rc supplicia mon vult viderit' tem sed uictus, 3 ad iudicivin Piouocat peccatorcs, iuxta 1l id prophiticum: Vimtec tu De Mur. icit domin V . iam V ii a nune populum Istas cogit pias tibus Angelis de omni t. ro. cieatura .u quid Labeat respondere ut iustificetur Deus in V L3o, astationibus illis,de vincat cum iudicatur.
Pro iustulis suetustatia. misericordias interpretatus est Symmachus res ubi I xx. τῶ di α , i. e. de Schoenis: omnes: uo ipsum H cbraicum transtulcrii inti Est autem locus in quo Liae rex Moabitarum aduersiam istaei congregavit v -- exercitum, Ja bonbus , quae per eremum molitis, a Silia hodie quoque gignuntur. Nam ubi in 'eptiraginta vel arca testana iiii, vel aliare dc tabernaculum, caeteraque quae de ligi usi in putribilitas factar eriitur,in Hebraico ponuntur ligna et nim quaena id sit ilitudinem arboris, qtiam nos vulgo spinam albam dicimus Unde arbitror de I xx. F. interpretatos esse,h. e. lentiscum: su paulatim librariorum errore factum esse,ut i, id est, funes, proli. α lenti lcis legerentur. Loquitur igitur Deus ad populum Iurael, dcaci iudicium prouocat, de licentiam contra sttribuit disputandi. Popule meus quid feci tibi, quod sacere non debui, vel quid contristavi te: licet hoc non habeatur in Hebraico. Contristat autem pater filium flagellatum,& iniquitates ouium in virga Pastor Visitat. - 1, nubastin Di iii ι: vel ut significanu in Hebraico scriptum est: quo
166쪽
quo ut tete pressi an beneficia mea con Deliam inter rimberis. N pepo scaminiae AEgyptias deiiderans.dole. bis te eductum aeterea Drpta . Ac de domo seria itutis meo auxilio librarium 3 ouia dea ductores ubi Mosten amici immo dinaronia ea torin eis, deblatum prophetiis ui
nitar dii hoc tibi paruu H ε alestus sui cibi t respon
ira voluntate sua cupiens tibi de Gomo seruientium lassico uiolus nedixe- liberauite, Minitian. inde Se inivsque iaGalga, te faciem tuam Moy-totu exercitu Isiael. oculis lu- sen, M Aaron, de Ma
pergere,&ca transeuntei 'ςnto quaeso quid c tire :&hoc civi misericoria girauerit contra te Ba diae me M iustitiae non erens lach rex Moab,&quid tibi: temnis, victim ego responderit ei Balaam quotidie ore blasphemantiu films Beor, de Sethim
maledicat, tibi ab inimico no i idinus mi maledici. Hebrii Galgal, vico. h nc locum, in quo dieitur. iustitias do-desethimusque,d Galgal. t ni ini. a Quid dignum cogitosceres iustitias domini: Osteram domino, curita exponunt: Ab eo tre quo uabo genu Deo cxcen
inti estis in dii i6vi 4; ' nunquid o ita tam diebus Io Saul pud G ei holocaustomata, M
eme motisquet mala opera. xtulo anniculos Nu uestis, &quata vobis bonas.. placat i potest doceram, α meam in vos siti- nainus in millibus arie- cordia cognoscetu. uocium tum,autia multis nul-hi uam De ad carnalem libus hircorum pin
doin contaputi,&VAelia. meum mus patreAbraha audiam' i celere meo , Ducum reccauerimus, aduetia inim Ventris mei pronos pinnum Deumdenos peccato animae meae tin beneficiolum suorum m. b Indicabo tibi O ho-gni dure arguentem uimus quippe aliquandona. coonii& Hypuo populo. lutum deuteres fabricati sumus,
μ re it nos, quae dedit semetipsum redemptionem proo us,ut dicere niu,qm redepti eram a domino: Quss. a redemit de manu uuini corv quos de regioni, congrxu a uit: quia ιnate num msmor. Varaui. Emisit quoque ante ra-ciem nostiam Moysen si ritualem legem, & Aaro magnum iacerdotem, non typicum ephod veritatemque Portantem, ted signiculum ictitatis in stonte habena: - ω- tan misit Mariam vaticinium prophetarum, de non is id nobis pr stitit,sed de inimicorum quoque nos manibus liberauit .Recordemur enim quid cogitauerit aduersum nos quid deuorare voluit,&nostram congregationem elin-gαe verus Balach diabolus. Balacli cium imoprctatur, --λ- , id est,esurrens ex aquae paternae: Si quidem Moab iuxtaaliam et mologiam, iis paterna dicitur. Cum igitur inudinetur nobis Badach, de insidiaretur per vanum populum tuum, quod interpretatur Balaam, non primi ut nosnta.dictis mus subiacere; sed econtrario benedixit nota re ipsius veritate compulsua vanuspopulus gentium,
rus de eo qui inpelle est. Nam Beor interpretatur in pelle, semper cami&mortis operibus deditus, responditque pro nobis vanus pulus, de ex eo qui totus in pelle est, impercommutans loca, vel status super spinas, liue super funiculos . ut Vulgatae quoque enionis sequamur erro in. spinet autem iuxta eLquium Saluatoris , eme huius taculi de diuui et de voluptates sunt, in quibus vanis est D. pulus. Q autem stet in funibus ut vinculis videlicet me-catorum i iani serum peccatorum suorum vitula uitiue eonstringitur de Elatas testis est,escens: trapocatas --- ', G 1 si linum in asi igitur stat, non stitiali in spinis dein funibus:
si a voluerat circuire non habet tabileri gradum, sed sem- c. per stuctuans&vacillans,peruenit usque ad Galgal, quod m. bitt. repretatur αν-.ν A. id est, volubilitas, vel volutabrum. Si quando viderimus resurgerealiquos aduersum nos, de auidis Lucibus nostium fure languia , 3c ex improuia dis. pensatione Dei. pro nobis fie- si pr. Π cm qui contra nos ventiat:
mea Annum ti m eis tetitiam opum, duo ι M homo wa dissem mus de dicimus: In quo appre ior piad Domimu sim hendam dominum luspiciam rati dominum meum excelsum
quo modo eum potero tenere fugientem quanta mundicia valebo Praeparare hospitium crinitati comprehendam eum in holocaustoniatib. ut totum me es holocaustum offeram: vel vitulis anniculis: vitae deserens, de ad solidum veniens cibum . aiuio domini acceptabili dignus esticiat 3 Si mille obtulero metes: si decem millia hircorum . de totas Levitici victimas, spiritualiter intelligens, in me exilibutio , e I rare λωπ dei em miria a dextris meu : tamen nihil dignum dare potero, in quo apprehendam, vel suscipiam Deum. D δε- Hra prim genita mea pra ιmpietate , fu fu ut it in imo peccato ansma mea: dabo quidem quidquid in me primum est: sed pro meo peccato de impietate nihil dignum offeram Deo. Viide de David precatur, de dicit: ma- νη- lana me ab=nDruitate a , Cr a leuata meo munda me. ciniam iniquitates meas ego cognosco, de delictum meuiti corura me est sempo. Pro peccato animae solus digne languis offeriur : Et tanguis non vitulorum . nonari tum, non bucorum, sed proprius digne olimur. dicetite atque quςr me propheta pro omn/ιM 1 crem πιι imbi Et pollea respondente. i. nsaluta UM . i is
domini, mors sanctorsis NM. Velum α ipsum ians linem non damus, sed reddunus. Et quid simila eum iustus pro peccatoribus, filius pro hominibus momius sit, nos peccatotcs de homines pro nominis eius consessione moria
b na asotiti ἄλ- ui sit bonis, circ. dubitaso popule Isiael, uno uniuersum hominum genus nequaquam enim loquor ad populum Iud crum, sed generaliter ad onuiem hominem meus sermo percurret quo modorro Peccatis iura Deum possis placatis,fi nec hines victinias L , qui
167쪽
dicium, de diligere misericordiam, & sollici
tum ambulis e cu Deo tuo. a Vox Domini ad ciuitatem clamat , dc salus erit timenti b.n naen tuti m. b Audite tribus,&quis approba
i ii domo impia thesauri impietatis, S mensura minor irae plena:
Nunquid iustificabo stat heram impiam, Scsaccelli pondera dolo
sa quibus diuites cius repleti sunt iniquitare, habitantes in
ea loquebantur mendacium , de lingua corum fraudulenta in o A quibus tua eompeiisitur impietas : Ego respondebo tibi,
quia quaerat Deus:imo iam arae in lege monstraui. Scriptucii enim in Deuteronomio : Et sutu Istrael ora Domimi
. 'Dia ma- de quid Dominus quae r te: utici. facere tu
dabis tibi Ghe, ut tinesutis r. Q. sit a nobis Dominus , Necessariam habens nostra nucio. poscit accirete, quoadanti prostavi sacramus iudicium, Le. ut nihil absque ratione, de colitio iaciamus: ut ante mciis iudicet quid sic usit.& postea opere compleat: uti iericordiam dili mus.& non quasi copulit aut ex necessitate miseri coides simus, y. ι quonia hilare datorem diligiti ou. , a Deus. Nec dicamus vade hodie, de cras reuertere, de dabo
tibi. Cumq; fecerimus iudicio.n, dilexerimus miseri cordiam, quid accipiemus p
s inii 3 Ambulabimus cum D mino Deo, licut Enoch iuxta fidem Hebraicorum volumi
num,ambiluuit cum Deo. de placuit ei. ec non inuenieba-
tur, quia transtulit illa Deus. Nauia UICI La no Tue uim dixistian quo conta re eorum. Et ego ergo quar dominum, vel in quo ad Ccopi percutere te pc prehendam eui Ego cibi am- ditione super peccatisi lius polliceor:iaciudiciu , , Tu comedes, de
dilige misericordia,&ambua B tibi, cum Deo tuo. Vel cerie ambulare cum Deo inon est pr zmium,sed praeceptum.Sicut enim iubetur nobis,ut faciamus iudicium, Ninisericordiam diligamus: Ita praecipitur ut praeparati simus ambulare cum Domino Deo nostro: nulla hora dormire, nullo tempore securi esse debemus : sed semper ex recitare patrem familias venici tem, Z die formidare iudicis, S in nocte huiust, culi dicere : dormist, o tor meu Citis. Verbum buam quod Septuaginta transtulciunt, raratum elle, id ei, non diximus, sollicitu nau, utare: Theodotio ii. guineantius expressit φαP Ait nῖ - - -- - . . , ad est, in diligenter , ut insidει cum Deo tuo : siue ut quin- laeditio transtulit: Sςo Vo e agere scilicet sollicite , taliane habere curam , ut ambules cum Deo tuo. Q enimi l-- 1. . Arat in Chr sto foedere: H Eei et amuare, rus cr
mmιuum. J In Hebraico alterius hoc capituli exordium est, apud tax.vero interpretes finis superioris Et habet sensum: nihil a te aliud o homo quaerit Deus tuus, nisi ut facias rudicium, misericordiam diligiis.¶tus sis ambulare cum Deo tuo.Vox enim domini auditur in ciuitate eius Ecclesia.
5 inscripturissam his quotidie rei sonat, quod non solum hi, qui diligunt misericordiam,sed & hi qui inferiores sui it& timent adhuc nomen domini, ipsius doctrina clementiaque saluentur .si autem iisquentis carnuli exordium est,rese. ramus iuxta biiuriam quod dicit ut ad Samariam metropolim decem tribuum, quae pro Plictante Micho capta est: Et dicamus Samariam corripit Dominus,d illi pilaga qi vG tutae sunt, conanainatior. t audietis populus Iuda,siue timen-t ' iri nomen Domini, alios sorylicia pari, ipsi timore correput . . ii . diris c. nxurs lutci pestile me quippe pi ., non solum uriciis dedetiam stultus ru ratio. ka. Et hoe ipsit mreseres ad peccatores generaliter, S ad iustos, victiaciatus aliorum caeteris fiat exemplum. Quod quidem de Dominus in Evangelio dubia super quos curiis in Siloa conuerat, in
terpretatur,quod non soli in uniuerse populo laetitit peecatores. sed ut illorum pinna caeteros ad poenitentiam P
Multum in hoe capituloLxx. ab Hebraica veritate discordant ii princi inoves maxime: audj tribos,&quis ornabito.
- ά . . Et dissipabuntur legitima populi mei, i. e. f
nos posuimus pp sermonis consequentiam e Meustodisti Hirabara es quis ora a it pileepta Amici : licet S in ciuilarem Z Nun. I id Hebraeo scripta sit, &custo-or domus inurus dira sunt praecepta Anari. 5ethesaurietinis i esti s omnia ope dimus Achab.
mentes nomen eius. Au- P 1 eQτ: recte tax. transtulisset
iniquitates bimi li vero cum tormitissemuI se optum fit d, riv, dcen lite- in sacciaopon ra addata, non populi nomen, u lenta de quibus diuitias sed pitrem Achab sonat, de . impietatis Fae repleue- quo regum narrat historia:
errorem esse nulli ambiguumeth Deniq; post patris nomen 1. M. 1 . Ironitur nitus: diciturq; Scin opera domus Achab. Reuertamur ergo ad initium capituli : Et primum iuxta hieta disserentes, vobis orantibus . nitamur sensum assequi spiritualem. Audite decem tribus Samariae. quae vobis Dominus contestitur adhuc ignis, i. α
domo impij est Amra. de thesauri impietatis inrunt , qui habitant in ea locuti suas λι- a , se lingua eorum
domo regia priscueraiit. Vultis audire ter singula quibus malis urbs vehia ricina sit . Discite: mensura minor, Desita prouocans: stat betastaudulenta, de diuersa pondera, de in alio pondere u deutes, in alio ementes mercimonia. Et taquidem pauperes hoc sacerent, poterat inopia scelus neces. ivate des aere Nune vero diuites eius . non tam diuitiis quam iniquitate rictu simit quia omnes diuitiae dum ali spoliant linquitatem pariunt. Vongregationem diuitiariam sequitur mendacium, de manus assueta thetauros condere. fraudulentam linguam possidet. Veritas paupertatem .mendacium diuitias parit Cum hoc sacerent principesvelitidiolui vos statini nibuertere : sed paulatim cspi percutere, de plagis variis admonere. Misi in vos famem, misi sum, misi morbos, de hostilem in circuitu vasti tem: bes frumenta non attulit olesi prella oliua non fecit .vinum ueriles vinde-narae negauerunt. Aduersis iniquitates, demensuras dolos de pondera fraudulenta,haec intuli supplicia. Quia vero custodisti omnes ceremonias idololatrix, Pras Amri rex impius
constituerat de omne opus domus Achab de Hierabes, pro mea lege sei uasti. impulius stim stellare tuo, ut darem te, &habitatores tuos in tibi tu de opprobriu populi mei portares, du capti ab Assyriis, quasi populus Dei vinci nisi, prini. M. ic Ipter vos nomen meum blasphematur in gentib. Notandum an pinsenti loco,quodvia legitur,dc opprobrium mes popu
perobria populorum accipietis: pro populi mei mi, infHeotico scortum sit. Si ergo amnii roruli mei sonat: nulli dubium ere male supra pro Amri Populum meum esse transsatum. Hucusque iuxta Hebraicum, quid nobis vide. tur expressimus: Nune ad translationem Lxx. interpretum reuellentes de singulis ut possumus disputemus. u Atridui. Te J Tribus Samaritica vocatur ad audiendum: quae se abscidua populo Dei. Et dicitur illi: frustra fabricans idola,aureos vitulos artifici componis manu. dc ad imitationem Hierusdem vis aliauu me resim exintere:
168쪽
Qui scitim ornare eotent ciuitatem ' Num ignis qui ardetia bus diaboli laesis iucemiditur domus itiiqui: qu secun dum duritiam suam α eor imprenitens thesaurizat sibi iram in die iudicii Dei,& iniquitatem auget iniuria ut non solum de domoDo tapiat quae est Ecelesta j sed etia cum superbiade si percilio aliena de stet H E B.
Numiuid iustificati pol qui non sati iraberis, de litia nomis scripturarum ciuitias
suas: q diuitis thetauit iniqui. non salvabis, de quos talis sunt Naco peipiat Do- saluaueris in gladium . minus : Nane uin fac uis tua dabo. Tu seminabi, non metes: tu calcabis ris lucri gratia seinpra mi V non ungeris
iram accipituit in iudicio de . - - ο
ita dei uoui, disii sae pati 'ς mustum, delior es no iuxta negomini. sed bibes vinum. Et culto. Iuxta facultatum diuellit atrati disti praecepta Amri, de alit et atque aliter iudicant: & Omiae opus idolariis A inhabitatores civitatis iliae chab: Ac ambiitasti in qua plavis dog ub. p u r voluntatib. corse, ut da
taque doctrina .se ornari Du- Ι - -
P loquutur mendacium po p dicione Mnunt in excessum ossuuim, de habitantes in ca in ubi simplicitatem Ecclesiasticipo. lxiii , Sc Opprobriu populi despiciunt. Vnde cleme- Puli mei portabitis. tissimus Deus non eos parit r CAP. VII. peutit: sed paulatim per Pi - Η ε n
Exego incipia te pereureter T niihi, quia fa-
diu nepppeccata tua,&cit . ii cuc esus: O ciuitas qua haeretici colligit iii aut uno
voluta extruere. Percutia te, racemos vindetritae :vipereas, non in abolluonem, non est botrus ad co- sed iuxta idu peccatrix so' medendum, primiti
h nt: vescentesque seimoni n ea. Periit san-bus scripturarum vetituis ino dc tzrra, rectus piam patiuntur. Et eliciam,in- in hominibus non est.
quit te,& apprehendes &non omnes in sanguine siluabis,&quicunque sal re insidiantur , vir fra--tin gladio tradentur. Tuot ar iudicio dereunquam de
postquam multa qu es nihil repereris, intelligens errorem tuum, videbis te exuniuersis dogmatibus tuis non posse caluari. cunque autem se putauerint saturatos,& non eiecti sierim a se, nec comprehcnderint veritatem, tradentur gladio , N pinnis erudientur. Seminabis ergo, o tribus, dc o pellima civitas, quam igne. de iniquitate, de contumesiis, & stathera dolose, de sacculo
fraudulento haeretici omiunt, & non meres: premes oli Dam,dc non ungeris oleo, devitas,& non bibes vinum. Pro. dest quippe tibi errore cognito ne habeas discipulos: ne caput tuum oleo ungas peccatorum, ne vino Nodomorum bi.
sentes inebries: de diis ergetitur legitima populi mei, ii ue ri: de omnia opera domus Achab:eorum qui in haeresib. Pacriarchae de Principes extiterunt: cis politamus, vel ad Atratias referre virtutes. vel ad haeresiarchas vi suit Marcio de Basilides, denuph Atiui de Eunomius. Et ambulastis in voluntatibus eoru Amri videlice de Achab. Pulchreque ait,
in voluntatibus eorum. Doctrina orim magistrorum nequa, non est Doruina Dei , sed adinventiones cordis illorunt. Et trabam te r ut pereas iuxta idqliod haeretiora. Et habitat. res tuo ansibilum: vel ut pastotis ni iuxta Zachariam sequarissialum dicentis . con Ἀ- Caneas, quia riso M s. Vel certe insibilum draconis, id est, in interitum ramis, ut mus iat , de correoti aestant non; thema . Et hoc totum patientur, ut intelligant errorem tuum, quod omnium gentium multorumque populorum opprobria dc peccata portauerint. Scio quosdam ad Ecclesiam retulis te, quae nos super l, resibus interpretati su-rous. Sed quo modo nomen Amii de Achab, Samaciae Prin. cipum ad Himilalem de Iudam,sub quorum nominibus u S alicaon, Tom. .
indemiae, non est ira adiomedendum: triani. ι - sicui dest ex auri, me. Praedicti captiuitate, de decontribuum deSEPT. duarum.
eiiciam re in temetipsam, ni ad umi ad atiaeam Mara
P , nullus e populo iustus inue-
tur. Tu minabu, Gnon Dei resistere, de medius e quasi meus e tu fremes olivam, murum opponere. Frustra, In peris oleo , quit, locutus sum.frustravoluietuam non siles ii vim vindemiatae deperditae cinum. Et
' poli mei , ω' botius ad comedendum, sal Eomnia e ra domus imbituras ficus, quas Hebraei. has se ambulastis mc meta vocant, i. e. gxMil. 6- a bieeouia, Irus eorum, ut traderem corum, in cibo s umcre: quasi tempe iatrionem,ohati di x, si inveniens panem praeratores eius in sibi . se guitudine, quisquilias de furfuros requisiui. Penit
. ubique si audulentia: innoxius C A P. VII. singuis effunditur: prae avari. S ε p τ. xta de libiduae germanitas i snoratur: dcnon ibium Acusit, Vm 1 - iud dcsendunt quoque mala. E mavi, Pius &hominibus commutatis, bo um sicut qμι num dicunt esse quod malum
con erat si, ita in m P elli Ipsi Principes non inoffe-
se, scurru em sinetin- rentibus accipiunt munera :
uerens δε terra , O se defendant Quicumque ma-σM cini at in somm gnus cst, de in lege doctissinitus non est. Omnes m non pei, sed sua loquitur
voluntate:Et conturbauerunt eam, vel urbem,vel veritatem:
sue terram, de qua supra dicitur: per tfnctu, de serra. Qui enim optimus inter eos est, quasi paliurus pangens, de reurrens:vulnerans appropinquantem sibi, de adunco dente cω preliendens: de qui Actus fuerit inuentus, quas spina de sepe: ut ibi inueniatur dolor, ubi putabatur auxilium. Hoe iuxta Hebrarcum. Porro secundunt septuaginta qui dissentiunt in quibusdam . de in fine capituli omnino aliter uastulerunt ,huiuscemodi mihi sensus videtur: Plangit sermo propheticus, siue Apostolicus, petieraliter humano gratus, quod frustra iementem iecerit doctrinarunt, dc pros et ibus, derro frumentis vix vacuas stipulas& inanes culmos serus minior inuenerrit, de ne paruos quidem racemos in vinea potuerit reperire,dereliqua usque ad finem capituli. Si enim Deatus Da , seu qui inaures loquitur audientis, deautis auditoris deside- M. Cro. tium tapientis est: laetitiaque dicentis, auditor intestigois: E contrario luctus doctoris est nialas discipulus : liter mi aequoque verbis huic quersae congruentibus s. am, neque profuit M tW 1,a n. Sunt qui ex persona Salua- - 7.. totis hoe dici putent: causantis quod in tanta credentium multitudine, de in toto orbe generis humani vix suo san. guine digna opera reperiat qui de in vicesimonono ps ib
nem l Licet asserant alii pei sonς illius hoc minime conue. nire , ut dicat et I ae mihi aius factus sem sui cog ait' inlim in messe; qui in Luangelio locutus est : Leuare I. a . .
duisi. Et alibi: Ne tu rioAmmulia, emam autem taWi. Qui Μή . . ergo ex persona Saluatoris volunt intelligi aiunt, non miraeue si dicat:ra mihi: et eclinetus te fleuem, ut Laeetan morte mi i=I .
169쪽
r u at. 4 iam in messe: ad consumitiationem reserunt sectili r quam &sgnificanter me si monterpretantur di dicunt illo tempore hane prophetiam roilec. .npleti. quo do multiplicata initri quitate testinerit charitas multor in , ta veniens filius hominis raram fidem inuenerit H E B. super terram rToc enim quasi mortem. Malum
polluuia iam racemos, vix - , -
his reperiri qui fidem in cui bonum : Princeps
mnium vastitate seruiuetuit: pollulat , & iudex invoceq;banc expersona assum. reddendo est , ina. pti hominis, putant de seque- gnus locutus est, desi tib. approbari: Vae miluant' deri u anime sue,dc c5
ma de qua loqueb c si . st turbauer ut eam. Qui
riit reuertem de terra:vel Antici sto interficiente sanctos, ripaliurus,&qui rectus vel ad magnitudine ibandalo- quasi spina de sepe .rsi cunctis comietibus. Et qua a Dies speculationis eortigat inter hornanes no δἰ tuae, visitatio tua venit: omines inunguine iudica x x, erit vastitas co-
non in leuibus parmique pec- -
Gmsed in maximis,&ad, a , Nolite credere inem pertinetabus: noli vi- amico, A nolite conficinios .iton amicitia, non .assis dere in duce: ab ea quaeritos.lcctu, morabaturi cuncti dormit in sinu tuo cu-
manus leuabunt ad inatum: Vt stodi claustra oris tui rotam qui malum se QR Quia filius contume-
Fra Farat, volctate delinquat. ω filia ipse Princeps retit,& iudex conbur- verba pacifice loquitur: accipit enim munera, desiderium, animae suae. QPod quia manifestum est, de inuidiam oueo principum iudicumque: lectotis intes lectui derelinquens.
tantum illud adiungam: Munera extaeant occlos etiam tium: vivificant quoque animam, quam vivificare non deis buerant,&interliciunt eam. quae merito suo & virtutibus uiuit: Z. hoc faciunt propter dona,quae postulant impudcnter,& turpius accipiunt Quibus Dominus contini natur baee dicens: Et auferam bona eorum, quae putant bona. quae illis bolia videlitur: caeteriimueritate rei nunquam bona appellabuntur,quae & damem spoliant, de accipientcm interiaciunt: licet non tam comminatio sit quam benedictio auscite ab eisniata, psum Dominum, divinumque sentionem ingredi in conscientias eorum,& quas tineam comedcre quo desique piniosum est,& praedarum nutariamque cogitationum iacere vastitatem,& ambulare super normam,& regulam vetitatis, eos ipsos ad rectum retrahere, qui prauis opinionibus ducebantur, de lioc iacere in lumine veritatis. Et in die illo, quando qui sancti sunt, de electi de Ecclesia ascet ident ad speculam.& in sublimitate doctrinarum atque operum tuo-ium de rebus coelistibus disputabunt.
inrcliquis patribus edituo utra ille concordat: S interim iuxta historiam diem speculationis sanoriae , siue dioitialem. quam sepe expectauerat, & tamuerat cile venturam,re vis latronem eras, captiuitatem significat, dicens : Vastatio tua venit: nunc crit vastitas eorum, des . habitatorum, siue obsidio: na dici enim magis id est, obsidionem & custodiam, quam vastitatem in Hebraeo sonat. Nullis ergo credatisvocibus propi eorum, nec ac rem detis autem decipioiti blanditiae diuinorum : qi ira si inter chaia nomina, de coni angiimitatis affectum rara est fides, qu imoniagis in his qui adulantes vobis mei: iuntur pro praeda, n, si ,α quasi Mgrotantibiis, noli quid utile sit, sed quid dele M., l ciabile,&placviis imireiant Nor te crede amico, de Achito I. . , a Del quippe consurrexit aduersunt David, & vcrus Achito phel Iudas aduersus Christum: Et nolitetis, itere in duce:Vt viti Sichran in Abimelech ipsi enim eum secer sit regem,& oppressi i unt r-ra mu tu uiuoc Οὐ clau)ra . uy . t . . pa; ians quod Samson a Dalila perplaus est. Quia filius contumeliam facit patri: Absuoti videlicet David, non solum re mam sed de concubinas patris incesto coitu maculauit. Dua ι os a Picontra maircin suam. Cuiua res cuin interim descripturis sanctis testimonium non reperiarmis, ta- sita exempla tulit quotidianae vitae,ut magis lugere, quod tanta sint quam quxiete debeamus. Nurus contra socrum suarvtvxot Esau consurrexit contra Rebeccam. Immui homini; e ινι ιώ- stici eιω. Hie ex ria non quaero : cum illa S E P T. quam ut testimoniis indom iussi is, Cum ergo haec ita
q tecum cubat caue habitant m terr venerunt
renti nerum ocit Z MN, plangant qui ante riserum, Astatim exeuntes de saeculo toris menta sustineanti Quae diues Me quondam purpuratu δή lieus asilue, sustinet in inferno,ubi est fietus & stridor dentisi. od autem sequitur:Nune erunt, vel in fine viniscuuisque A intellige, vel consummatione telum omnium, & in die re iudicii, quando generales super uniuersos venient ultiones. Nolite ergo credere amicis: quia omnis amicus sui Plant tione stipplantat, & qui proleter aliquid est amicus, non tam Damicus eius est, quem amate se simulat i ab amore. quip. '- .pe amicus dicitur quam enis rei quam diligit. Interrogatus quidam quid esset amicus, respondit: Niet ego. pd si Pythagoraeorum nobis opponitru rami plum, qui se vades invicem tyranno de runt : Dicemus non generaliter adueri im omnes amicos . de Uiaritatis affectus, sententiam 1 Deo esse prolatam : nec contra omne tempus : sed de eo super quo Apostolus ait: In nouisitis Gnia ement tem- .
dei pater fratrem , π mat Vibam. ς inimici homino domestit, eius. Sed de nunc rara fides est: cum aliud in libiis aliud in corde versatur: venenum anum, lingua mella tegunt :Ainici diuitum multi : pauperibus autem etiam qui vident ut elle dii cedunt Vnde dicitur: Sι ι ια a meum. His a tio,et fride eum. Legi in cunis dam controuersia : Amicus
diu quaeritur . vix imi tur , dissicile seruatur. Scriptita lieophrasius tria de amicitia volumina , omni eam praeserens cnantati, delamen raram in rebus Eumanis esse eontest tus est. Est & Cicerotiis de amicitia liber, quem I lium iii seripsit: in quo illud quod apud nostros praecipitur ut .st nobis amicus, i si vinum vetus, & in suavitate bibamus illud: pene eludem verbis potitum est : Amicitia pares alit accipit, aut iacit: ubi inaequalitas est, & alterius eminetitia alterius subiecturi ibi noli iam amicitia, quam adulatio est, Vndere alibi legimus: Sit amicus eadem anima. Et Lyricus pro amico precatis: Semes, inquit, anima dimidium Nolite ergo crederem amicis, id est, his hominibus,qui de xi . 13. . an iniis sectantur lucra. Si vis vela amicitia dele i : esto amicus Dci : sicut xlor ses loquebatur Deo. qtias amicus ad amicum. Esto amicus, ut Apostoli, ad quos Saluator
170쪽
est, ut nurus socnim, & socrus aderit nurum. Haee de coli. summatione S sne mundi, qtialis aduentum Antichristi emicirito praeccisura si, propheticus sermo descripserit iNunc dissutandum i unduna superiorem interpretatione, ut qua de haereticis diximus. Audi tribus,ta quis omati it ei.
E in se. Desicata est amicitia,' irae amicorimi inlicitat , de diuitias sequitiir. Imusmodi homines non mihi videntur amico sed se ipsos diligere. Considere
mus utentius verba Domini : sed dica vos inquit, amicos: Redditque cautas quare illos amicos vocet. Wrseo
mos. Euoiit quippe interdit nuix trem .im , --c-n qui nobiscu persectinauis. Wς u iocrum i xian , m se m Iiam im in una tentatione, aliis victus Minui icilio minis lo- misi hominis viri dis π .Q. - lat. seciundo P capituri mestici cius: Ego aute mestici eius e F isorem ad Dominum aspicia, in Domino
cabanturδε duces populi mea: sed quia nescierunt me , &opere vocabulum dei Mixetulit: propterea filii stulti sunt. &non intelli aentes, prudentiain ob hociatum habeti ut i ubiiciant coi implicem gregem,& proterant pedibus litis: bc ne autem iacere S regere Populum nescieruiit. Nolite credere in ducibus, non in episcopo,ii in presb tero, non in dracono, nota qualibet hominum da glutate. Nec hoc dico: quod istiusmodi gradibus in Ecclesia noli debeatis esse iub
i lucra,& deceptu gregem pedibus suis conterunt: &ei quae tecum dormit --ue ne quicqitam credideris, quam no Postumus aliam lineia ligere, nisi cacilem: ut non Acile credamus camis blanditiis. ne alumi duritia virilisque conitamia illius edomita molle Dcatallecebris. Filius enim qui natus est a Deo est, neglecto creatore Iuo. blasphemat eum quo conditus est , dieente
sed quel aliud sit honorare Ducerhud spe haberem du- iuxta tropologiami intellegu viser dissieite: sed qui e
cibus. Horroremus episcopo, presbrtero deferanius, assur. rit nucum canticorum, & sponsum animae,Dei semioram gainus dracono,dc tamen nonsperenatis in eis: quaa homiliis intellexeri credideritque Euangelio, quod secundum P - , τ . . va ,dcc talpocii in domino. Temum mi datum Ab braeos editum ituro traiistulimus in quo ex percilia Salu ea quae tecum cuba e dite, ne credas ei. Vniae &Apo, totis dicitur: Modo tulit me inter mel, canctus Si ruri a Or ii., stoin mulieres vas uti naum vocat. de eis, ricis suis o- uno capillorum meorem)non dubitabit diceres ori Phiberi honorem iube . Non enim creatur 30Woptra mulie- Dei ortu esse de si intu,s amniam, quae sponsa sermotus νι--: GHM. inquit, H um R eli lubere socrum drictum spiritum: quaapi ad Hebreos pe-Vxoriam ciniste est, a cum timore virum diligere: Viri - nere dicitur sceminiuος 1Hoctici ergo cum ante creditum diligoee. quia dilectio prctor est: m,ait, ditipite derint inscripturis: qua, spiritu sincto conscrip esunt de v- es strat, inussis amarae se adeas: sic illa ad iracundia editae transscrunt se ad nouas doctrinas,&fermen amolia. prouocent, de talolaciant,per quae mereamur an aritudi- rastoriam .dc mandata li inum: dumque sermonem Dein sustineret Hoc enim significat : Dinciivos nolite ei sui amatitudine vicem reddere. Sed salo. ses 7 - inon ut Ecclesiaste: Et inem, inq lt, mn denssile ιnMen cr-dieremis his omitibus non inuem sorsitan sim doctus exemplo mulieribus non credendum, per quas offenderat Deum. Sed de Poeta subliinis: non Homerus alter, ut Lucilius de xnnio suspiratur: scd primus Homerus apud I. ati contemnunt, socrui suae faciunt initariam. Et ne sorte dubites, verbum de filium mi irasset de spiritu sancto : Gabrielis ad Mutam v ciba considera: Dura ust nἹm, ait, venis si- LM. r. εperte,π-ti :yropterea, ii visecetur ex te Dei. Post haec sequitur: :imii, minu ira Iom ieremi: CV De nobis litata tropologiam exponendum videtur: Dinnis vim raput chris i ess 6e Chri
nos: farium, inqui in muta ite temper Plei ac stus caput Ecclesiae:huius petramici sium, qui putanturiunt historiae Greei; & Dtinae: quanti viri ab uxoribus suis domo eius esse,id es in Ecclesia, & a capite quidem non re- ,. - rari in eo iamque vita sit prodita. Descripturis autem, cedunt. sed contra suum sciauunt caput' niti'abniue mastitua, . is. a GDalilis, cuius supra fecimus mentionem, de alterius ante stro, de gratia ι . si Samson septem promittentes
c contentiones pugnasque verborum: qui vere
ri stio, degrat Domini, scientiam scripturarum 1 uo iudicio
Datitam testaimit exempla : quae arcanum Samson septcm promittentes. in stati sunt, de intulici mi, dclinei tentor cassi in expressit lachryniis, de amore imulato quo latebat quaestion , dc contentiones pugnasque verborum: qui vere inuetri: unde Samson postea loquitur : Nise διmuisset consistetucs in domo, nimici sunt veritatis. Scire aut cindebemus quod iii Euangelio prope cademveiba sint, que nunc , Tiri L a Praecipitur,ne amicis. ne ducibus, ne uxoribus facile creda- legimus in prosecta,ci iuxta contextum illius loc iterum mus : Gutaque redditur non statis rei pondens ad propo- habere sensum : quae vcium ait iliapta sint de proselicta insitionem, ait enim : si ius in 'ora patrem, uiuu Pt propria auctoritate praecepta, nosse Domini est: qui&ma uerse rem . nu in creutra suo um simam, Cr propiuetis, de in Evangelus locutus cst. Ait autem illie Do-nu Nam qiud potanα ad amicum, ad ducem, minus V mdιmri e vim vi suum. Aratth io Aad uxore i ii iusta lilia de nurus contra patrem, acri tre, contra matrem suam, nurum ad er Sissiores usuam. -- socrumque consut it videtur ergo mihi ite cinu supmo- ti minis a mei Iin ιαν. H:s itaque edulertis si tamet, potui mus sensum attingere scripturariunt sanit .s refra 'cratam intelligens charitarent,de homines in consummauoue mi di non esse amatores Dei sed amitores sui: aliis crede ibus amicis Sc ducibus de uxoribus: filioque de filia, de nutu a uersus patrem dc matrem de socrum conliirgentibus, de inimici hominis domestici eius: ipse credit in Domino, de o- in I eo suo,de quam illam tribu-HGyta: hoc, inquit, .mnti siem ori uni nurm: quod lationibus & prelluris mundi prematur: tamen maeret eum
quamquam ambiguum iit: tamen propemodum naturale qui dicit: Nolite liniere: Pultimo otam, in nullosdueram s..Haaon..Tom. 1. I ribus posse coniungi: Nolite credere annos. de ducibus, de uxoribus, quae mutari possunt, δc esse pro tem p re cum fisu, quoque do filia obliti educat totus de infantiae . aduersum auctor vitae suae corpor que coni Tant,de illis faciutcontumeliam,quos vultu quoque itineres lus et L sed lice expositio nequaqua conuenit nurui aduersus socrum consurgenti, de Komini cui inimici domestici eius. Terentius in