장음표시 사용
71쪽
rectionem exeditione Summachi contrari usu bis sensus subiicitur dicentis: id est,tradite. Ex transamone ι, .Quantumatiquit, in me est quantum ego cupio ii qmul; a cod. Inis non prospera, sed aduersaria demon- rem veritate correxerit, si me magis amati erit quam Uido diignificat laudabo te de aufera a ρος haereseos Deus enim ego sim non homo iapus
uersui ei hi ne cor Lit Vrbe hqreticor i. Foras exeu-S L p T. sum a plerea no ingrediato-Is se sui faciam ii uitatem, id est cocidistula ,&
ta est poenitudo mea. ucUMm est r m prediar. Hoc a dixi, noli gi Non tactam furorem , simoi contu Lita dia rei uitate,&ium I xx. se- irae meae: non coniic p tudo mea. Non quitur: post dominu ambulatar ut disperdam E- soa iuxta ira furoru bo, quida sic interpretati sunt:
cν , hoc est scutuni, quo te ante protexet 1 de hic sensus nuin porrigam,ertantes ad saluta vocabo. Et quia nam in agric5aenit d. :oconi inanti. HE 3. su 'mereano ingredinci Quod igitur dicit, hoc est, quo nate ut Seboim Conniam noluerunt conuerti. &Assur factus est rex eorum deuorauitque gladius de urbes &Principes depopulum, &imponetur ci, iugum, quod non auferetur ab eis, videbatur
cum pinnitentiae phraim: quonii Deus zi, nuc Deus parentis ad Isracuo' ego& non homo: in deleatur Ephram , quitura fictu : M Jubii cra medio tui tanctus, α ma Dcwσεών , UT ' inundum peccata no-
quateat w corripi Inii quo tem, ' Post dominum mon ι c πι-- clementiam tua,&nostra de toto sanare inedieanune sicut ambulabunt : quasi tem. Post Dominum licia non punis pol liceri, te Adam Aseboimponat: quae leo rugiet : quia ipse ambaiabo : sicut Lo -- sanctuna dc clementem in no
que vertam te insolit adine, Deum meum. IIebrxi auten ta Iesebo ulmeid ei nece, ae ex nersona Dei ita edifferunt: facilias: licui adleui Adami & sebomi.Cumq; duraemomo Non te derelinquammon ibo ad aliam gentem.nec ingre- crudelem sententiam protulissent rursum parentis affectu diar alteram ciuitatem. . . ra c. I cordia vincitur austeritatem iudicis pietate miti, a post domo, at patris. Dicit enim: Conuersum est in me cor meum pa- Iormidabunt i5ι mar .Fι lab N qu βψ ut1 'Tu, Tricccoturbata est poenitudo mea.Statim vi locut 'sum,me si lumba terra,sed Domino pro ratallicet z. Ephraim di Inael sicut Adama Seboimq; positurunt,mea pulus conuertitur ad cum . de ambulabit poli dominum: comm ta sunt viscera, Poenituit me meum quondam po- quia dominus rugiet quasi leo: De quo& Amos prophetapulum delere in perpetuum: idcirco non faciam fresidum comemorat.' nisum aes uri ιe , de 1 ut Aran. ιιι lurorem iracunaiae mea : nee de mea clementia comula- reo. --. Rugit autem quando licit sicut Adama, nam bortivi dii perdam Ephraim: non enim percutio,vt perdam te, ut Seboim. Cumq; ille rugierit tunc formidabuntn- in perpetuum, sed ut emendem: Crudelitas mea, truten lii maris siue aquarum,ut xx.transtulerunt.Etenim verbatiae N pietatis occasio est: Deus enim ego sum,& no homo. Maim, quod per tres litteras scribitur sora, ii issatur . ret, aquas significa . si det de mari inteli tur. Id c Hebi' ad aduentum Christi reserunt,quemi rant esse venturii
Nos iam transacta conuincimus,quia de de Assyriis,hoe est& ab oriente& occidente, Se ab aquilone&a meridie venerunt & quotidie veniunt qui dii cumbam cum Abraha, Isaae de Iacob.Filios autem maris siue aquarum eos post mus appellare,qui sagena domini comprehensi sunt.&, stram de mari huius saecul L Cumq: ea ii fuerint de motae ad vitam, collocabulu. in domibus suis, qu e horre, vocat
e de pietatis occasio est: Deus enim ego Homo ad hoc punit ut perdati De' ad hoc corripit ut eme det. In medio tui sanctiis. 5c non in ediar ciuitatem: hoc est,non sum unus de his qui in urbibus habitat, qui humanis legibusvivunt, qui crudelitatem arbitrantur iustitiam: Ius ilium sumitis malitia est: mea autem lex meaq; iustitia est, caluare corremos. Polliamus de aliter dicere: quia rimus Cain parricida extrii xit ciuitate in nomine filia inocti: in huiuscemodi urbe dominus non ing editur.quae ex scelere de sanguine de parricidio fabricatacitu in autem voluerimus legere:quomodo dabo te Epitraim protegam euangelium,in quibus cic area aleis separata irumenta a M. Is. t: Israel sic intelligendum est Quid tibi iaciam, num pro- conduntur Natura leonum esse dicitur,ut cum infremuelcctione dignus es. qui tanta sectant Notandum quoque, rint bc rugierint,omma antinantia coli emiscat, eclaxo gra-q id dubi elata Iudam dicitur,id est populum Dei: non Α- dia semouere non possint, latus p. uor est tanta formido. ama ponitur de Seboim, sed Sodomade Gomorra. Legi- Itaq; Ndoininus cum instat leanis rugierit,& intonuerit, mus enim in L Mi mri 17 3 s. somorum ase ac dederit voce suam,ci cu aues Muniuersa volatilia perte ut te e bu , populis Gomor a In euagelio quoque horrescent,& ibunt ad nidos,id est in domos suis, in qui- ciuitas quae apcutolos non receperit .excutientibus eis pul- bus dominus habitabit cum eis. Dicamus aliter. lam uerem pedum suorum: dicitur ce ea,quod in die iudicii to- verus leo instemuerit, falsus leo qui est iuxta apostolii Pe- Ierabilius sit terrae Sodomorum de Gomorrae, quam ciui tuum, aduersarius noster ilico conticescet,&omne dogma Drach. ic. tati illi: Et ad Hiemi salem prophetalis sermo dirigi ut: iu- peruersum os suum aperire non poterit, quique ante ab eo stificati est Sodoma ex te. Datur ergo nobis suspicio,quod captitii erant, rugitu leonis soluti 5: comminatione terri
itia de Seboim earum exempla sectatae sim de quod poten- lii maris siue Uu rum, qui in
siastici. siusdem quibus haeretici sceleribus continentur. Pirent: in asit ibi en ι si utc. bac OLMRre rues nequaquam Adamae de Seboim . quet inferiores sunt: sed eam i ut qui apud Haereti eos laborauerant, requiestini in clom ede Gomc,rrae, quet maiorum criminum esse dicu- ecclesia, Fc habitent in domibus suis, de quibus ructant G sturcoiciatibus subiae uni. Adhaereticos quoq; deceptu- rore seduci . AEgyptum, id est , tribulationem inque ab eis populum loquitur dominus : quod nisi egerint terpretari Nangustiam noli in iis, Assyrios qui'; diri n- picinitentiant,ponantur sicut Adama de sevoim,ut nullam tes,sive ut melius arbitramur, arguentes. Ab his ergo libe- spem habeant salutis. Rursum ut clementis sinus pater,&- rant uti retici, cum habitare coeperint in domibus suis iccit se suam mutare sentetiam ad unitere quod talia siclo- malis parentibus dixerint: .ue .ur omm vestra Mait..tia lotus: ut illos quoq; ad conuolsionem, de ad poenitentiam sert
72쪽
bellare eupientibus, solus Iuda H E E. fideliter ingress est mare, unde ba de terra Ast,ti orti, de regnu meruit accipere hoς 5 collocabo ecis in do
eile quod nunc dieatur: Iudas , c
testi sermonum Dei δε astipulatot ac vindex descendit eum Circunsedit Deo in mare, de inter sani s negatione L fuit fidelissim' ut verbis iuben phraim,& in dolo dotis crederet Dei. Hoc illi dieiit, mus Israel: Iudas au- Nos eqptet explanationis sequa tem testis descendit mur ordinem: φ circundcdςm cum san
brum resia tribus &dom Israel populus qui tribui regit
seruiebat , circumdederit eum in negatione siue mendacio: dum dominum negat& idola confitentur. Iudas autem, hoc est dux tribus, quae habebant templum,legem, prophetas, 5 p v r XII.
ventum ela sequitur x stum : tota dici de stiriditat E si
rius floribris est,ic germinanti εcucti disperdit: tota die inania
in , errore cotentus est, led multo,
eos indomidius se , dicii discipulos, imo comites suae dominiis. Circum edit v xiiii ius errorisq; multiplicat. me in mendacio Ephraim foedus q)ioq; facit cum Assy- in impietate domus ti is quorum princeps est sen Israel, Iuda: num . o 'in gnu , ut quaecum '; sin instineos Deuι, ρο. ς' i yicnxer simul a sevidea
. tur calapientia quae destruitur a Deo qua& Apostolus praeeipit declinandam dicens: Luae: e depra ur per ρtilosophiam in manem sie ulmo m.
EPliniim autem pes oleum fert in sputum, siue
Mimus iratus per mercatur. ypti tapientiam,
SEPT. seruabant prccepta legalia,eris mendacium AI valli- -I - -- testas, gradiente'; cum Deo ratem multiplicat, potus est fu-,tota die ecclesiasticis cupiens miscered cum tantas fideles Sanctos foedus cum An rii, in ista O. ana multi. dogmatibu, Oleum unctionis, postiumus dicere , vel anaelos, vel patriarchas ac propbz o,& ceteros qui Dei imperia i . f. iniit, &Oleu in aegy- pliciuit, Mi est vivemucu vel patriarchas ac Prophz o, . , , cerdotas, Quo Vngebat ut de re& ceteros otii Dei imbello p ut rQb t. Iudictu . . . b. m
testimoniis versaretur & posset . cium, oleu aquis Ne eris hu-deseendere eum eo, tae sortis mentibus de uentibus rebus esse eum soli ei ι emin eo dii Q su direci' uit ca L V s o pr μα- n5 potest opus ii Semper ea
deseensionem&sortitudinem angς O, dc inualuit ad Deo, γ' comortui s eos ritas supra est, deorsumq; me-sgniscat, pro quo Aquila tri- angelum cum dacium Omnes aliae species astulit ..i ρι ἐα . Iuxta α αγώγε circundant haeretici jominu estauereses, quq non habent ut diximus olesi veritatis ocia in mendacio, imo in negatione. Quicquid enim loquitur, sunt sibi misceti, ede pluribus unum emci corpus. S ii ha negatio mo mendacium est, dc tar. umdant eu in dolo uae rum oleum quod dese: tait in .seyptum, de de terra ' ancta in impietate domus Israel:dumvniuersaquet simulant arti ad Pharaonis regna descendit Zetestatur prophet diuens: fici sermone componunt,& impietatem loquuntur eontra Obum . e . . v n.n . . . t. tui dominu.Iudas autem ,hoc est vitecclesiasticus, non super c ud eium erro domin re. Ephraim semel pascente ven-bit,non insatur uinore haeretico: sed humiliatur cum Deo, tos, Ze s equente mendacium, qui in tantam venit amentia, de cum sanctorum choro fidelis est 3c robustus: duaedi fieri de antet doasgentes aduersarias dubius fluctitaret, ei es pa- domum suam super pota,quae nulla teinpestate quatiatur. ccm cum Ailyrus,5 oleum portans in . yp um: Nunc mi- I xx. multo aliter trai tuleruiu:quod de Ephraim,& domus hi omne iudicium est eum Iuda,S visitatio super Iacob.W- Israel de Iudas circumdederint Deu in mendacio & in im statione aute vocat flagella atq; supplicii: ut qui Ephraim pietate:& tantae clementiae sit Deus ut non ab eis abscindat reddit quod merebatur, Iudα quoq;, qui de Iacob ortus est salutis, sed cognoscat illo de paratus sit vocare populia semine reddat iuxta vias δἰ iuxta adinventiones suas : qui sanctum,de pulum Dei,qui nunc impietate peruersus est. non tantam fortuitu errore deceptus de humana concidit iuxta tuo dogiam quoq, velle Des de haereticos i alum, fragilitate . sed inquisiuit de aduenit in quibus peccaret de
de ecclesiasticos peccatores, de omnes suo vocabulo nucu- rueret. Exponit autem quanta bona Iudas, hoc est. Iacob pati. i autem vcrὶ sanctu, est, non circudat Deu in tuen- acceperit,dc in patre filius nominatur, veterisque recorda-dacio,ied in veritate psalniista dicente: μοι ο, ., tur historiae: ut de Dei misericordia erga Iacob,de illius ex venias ora in Grcum tu trio. tra Dominum duiitia cognoscatur. Dum adhuc esset in v- CAP. Xi I. tero Rebeccae supplantauit stat rem suum Esau non utique L -aran pastu veniti . sequitur um,dcc .l sacra nar- sortitudine propria, qui sentitu non poterat. sed misericor C rat historia, Manahen regem Israel pace facta cum dia Deiriliteranoscit c diligit eos quos praedestinauit. Et is a Asses, ab retiis auxillud,stulat tu, S: hoc est quod non solum in utero supplantauit fratrem inum, sed D. .Hι- nunc dicitur,Ephraim pascere vento , id est spe vana sede- t. quoque i ire Lia eis cutis an M, quando ad torrentem cinere, sequiq; - νωνα, noc est a stlim, de ire ad meridiem, Lacob aduersuin Angelu tota nocte pugnauit Et quia dire- nihilque aliud agere tota die nisi ibi illudere. Et dii huc il- eius in cuin angetio, propterea iu-n, quod Hebraicedi- lucq; discurrat, vastitatem, Seuersionem suis urbib. prae- eitur 'hoc est dirigentis, siue directi nomen accepit. Et parare An non ςst vastitas atriue mendaciunt, pepigisse finia inualuit,inquit, aduertium angelum, et 'benedicti nequedus cum Assyriis, c oleum tulisse in AEgyptum vi crat,confortatus est.Fleuit quoq:5 rogauit eum, id est, a parte totum uod videlicet munera Hyptiis miserit .Li- angelum,dicens: Non te in m r. a. u. a. F-bi neu item. Cum 'cet quidam sitrentur, quod nequaqui in AEgypto oleum que patris matrisq; consilio in Mesopotamiam Geret. in natur, scd pretiosissimum mulum eise ab L .c uenit eundem angelum in Bethel: Qui locutus ad eum, ius terra Sanistia olei tintilissima estPorro secundu tropo- locutus est nobiscum: id est, in patre cutus de filiis est, MIosiam, omnes Extetici pessimo daemonu spiritu colinem in Iacob dilexit&Iutam: ex quo tempore usq; ad praesens'
73쪽
nomini eius, i illi ab angelo Ac Deo impositu est,memo.. x eruntamen διι 1efectissem,ic est sensus: Non rarit undet Grix perseuerat. Cum haec se habeant ita,& tuo Iuda imitate possideam , dummodo possideam. Hoc morbo laborant patentem tuum: plora& roga dominum exercitatum,& ad plurimi e ciuibiis scriptum est: i .e- δ. . in. , cum conuertere. ustodi ausericordiam,&iudicium,&cu uome uQ. Redemptio enim animarum viri propriae diuiti Mutrumq; feceris, spera in Deo tuo, semper bonis operibus unde praecipitur ut faciamus nobis amicos de iniquo mamad maiora proficiens Pro eo Q HL, mona quinos possint reciper in hebraico habet, fleuit &r S c ν r. in erna tabernacula. Ephraim sauit eum,in Bethel inuenit eu angelum, N conforta' aut E, qui gloriatur&dicit. V & ibi loeutus est nobiscum: lG tus est: fleuit ac rogauit cum omelo potuit: ge' tun tamen diues effectus sum: 'pimus in editione vulgata: fle- eum : in Bethel inue- uerunt d precati sunt inueni idolumihi siue a ui uerunt & rogauerunt me , in nit eum.&ibi locutus , in domo - inuene- hoc est non prosit Crunt me , G, ibi diarime: Z ad eos: Dominus autem Deus omniporias erit memoriisse eius , tu in
domo , inuenerunt me, & ibi dictum est ad eos, . interpre- ν
tatur dolor. si quis igitiit stet . ercitu- N agit pomitentiam , de d im dominus memo deprecatur , inueniet eum in ria lectus,&tu ad Deudolore cordis sui,& cum eum tuum conuerteris, mi sidAt ealso labore nidauit Si
ut aute tosi&luxuriosi ven ter Deus estrata Scauarus ado .rat auri idolum, eo dicit in cor-d suo, inueni quod quaereba, sed audaei stulte , ac nocte rapue inuocauerit, sibi audiet respo- sericordia 3c iudicium sericordiam iudicium tur ammona a te,quae autem re
tidie receati, peceata eo ciet lexit. Et Gixit Ephraim potentiam duc it, εα δε- meam innuam cea, :&Aseri.& e senit quae sint ipsa benes. Veruntamen diues eD HI Ephraim : Verunta sus, qui aquid peccauero si bacia: Cum te inquit nascentem sectus sum, inueni ido men diues e Ius sum, bueto diuimas ab his qui meo in fide ecclesia parturint,si ip- luin mihi: omnes la inueni re si ιν mihi, indiget; uxilio, mihi non
traircm tuum, Gerus accel ira . i. . . . . Quod scriptum est: t. ιιmoua
que cillas vi oriam collacutus , , . mouentcs illos quos mouere
mini, & peeextorum veterum go vivoneni multipli- risii V m 'into G sunt superpetra, nullo pollunt recordatus, inuenisti eu in Be- caui, turbine concuti , nec pedum tbel, hoc est in domo Dei, quae est ecclesia siue in domo , , suorum mutare vestigiu .in illiusmodi Chanaan manu hoe doloris 3c laci Imaru de poenitentiae.Et ut seiremus quiseta est. eribus,stathera dolosa es Ic iniqua,quid ad enim h set ille Iudas, idi inquit, locutus est nobiscum, hoe est nobi, reticus loquitur, Dei iustitia non trabe , & plenum est doli Christianis, bd ex eo tempore usq; inpraesentem diem, Clitia & fraudium,unde Oc calumniam diligunt,aum deprimunt sti censemur nomine,de ipso diligente cortis imur. O itaq; innocentes siue opprimunt eos per potentiam. Opprimitur vir ecclesiastice, qui appellaris Iudas,3e conniens couerteia pauper eccletiasticus verbositate de argutiis haereticorum, re quot e per poenitentiam ad diu tuum, de si sorte pee qui postquam aliquos deceperint, solent dicere, diuites se
νμιε. b caueris, imitare prophetam dicentem : LasMaia ιn me istu sumus, habemus plurimam ni titudinem,discipulorum6:iaualis per sim utium fies lenum πιις a om, meuyratum rurbanos sequitur, inuenimus idolum vel res igeriumno meum ra/a o.Nec hoc dixisse fiiciat,sed Dei serua manda bis. Idcirco enim vel maxime luereses componuntur, ut de-ta, fac in alios missericordiam,vide ipse misericordiam eo sequaris: Iudicium verum iudica ut in quo iudicaueris,lu- dicitur de te. Et spera in Deo tuo semper,sive appropinquam Deo tuo iugiter: ut omni tempore in virtute proficiens, appropinqucs Deo tuo. a Chanaan ιο - .nu eiu stat ra dolosa. GL,mitum Moci , c.JMonuerat Iudam ut conuerteretur ad dominum Deusuum, δc misericordiam seruarct aetq; iudicium,de sperat et vorent 8c domos viduarum, qux semper discunt, de num ad lenitam peruenium veritatis Et pulchre inen ait, illisia H.Omnia enim haereti cotu:nfigmeta idoli sunt re simu ilacra gentilium,nec multum differunt in impietate, licet in nomine discrepare videantur.Solentque dicere: quidquia secero, quidquid egero, mihi non poterit imputari ,h oenim diuitias meas, argumenta plutosophorum,habeo populi multitudinem, quam qui aspexit, me peccare non ar- in domino semper sue appropinquaret ei iugiter: Nunc ad bitrabitur. m. . , . Ephraim,hoc est ad decem trious scrino conuertit utiquem b Et γDι-n-, N.I quidem lata peccasti ut lanare vocat Chanaan,ium illud quod loquitur Daniel ad presia riuin scelere dc multitudinem peccatorum rutares en&bIterum: qui utiq; erat de semine Iudae: Lemn, Ctanaa, ω uitias. Et diceres, Diues effectus sum inveni idolu mihi, D. A. f non Iuda, ferariis erit te. Et in Ezechiel ad Hierusalem di- mne labores incipeccata mea inuenirensi poteriit. Ego a legimus: pater tuus. Amo rom. . mier tua cithaea. Et in te d is Deus tuus,qui te eduxi de terra AEgypti, quando ser- Hai. . Esaia Acilii radtribum Iudae: ire en wndo 'Mi ιρνι-ι- utebxs Pharaoni, de aedificabas de luto de paleis ciuitates, per Sodomorum : te tipite avi ibin dominι n stripvu Go- adhuc tribuo tibi locii p inniteli rac magnitudine pinissio-Z--- ε . morrae. In Zacharia quoque . extremo versiculo legimus: de num hortor,ut ad me redeas adhuc.n .sedere te fati in t
monerit Chananaeus ultra in domo domini. Dieit autem bernaculis sicut in diebus stiuitatis. Die sestiuitatis secti Ch. naan, hoc est Ephrtim, habere in manu sua statherain nori, iam vocat,septimo mense quintadecima die mese, dolosam sue ni quam: iubente seriptura : aequa sim tibi quando de AEgypto gressi sunt iiiij Israel Sicut inquit in eo Lois imo ac dolo- empore te de A ypto liberaui, de habitini in tabem, ' Lam,sed diligere calumnia, de oppumere homines per po culis, ad terram sanctam,rc ad locum templi ire festinans: tentiam.Et ne putaremi Chanaan alium quempia sentima Sic etiam nunc educam te de tribulatione, de angustiis, de dum, ponit visestius qui sit iste Chana Duii Ethraim: inuniat te captiuitate,s tamen se ris quae placeti
74쪽
rgo enim sum, qui per omnes propberas& varia genera vi. hoc dicerepo scimus. q, principes haereticorum testimoniasionum assimilatus sum hominibus,&te ad poenitentiam veritatis transserant in niendacium, & quidquid colunt. prouocaui. An non est Eunianae similitudinis, qua dura: ,y- idolum sit, de saetificia eorum hibeant similitudinem, vello in altum extollens manus orat ut Iesus vincat Amalech aceruotu de lapidibus c. 3regato uin,vel testudina .Qus α crucis in eo sacramenta monstrenturi None in manibus modo enim f. . ,& acer hinc atq; illine de lapidibus Sphetarum aissimilatur Deus, H ε 3. SEPT. sabulo congrNariir, ita &l
zechiel dfini cernit in aurigae molantes: nam & al- ntes , ctabaria eo- Telludo tardigrada& onerata, modum sedentem super Che- taria eoru alia si accr- rum testudines su- imis oppressia pondere suo,non rubim. Lt Esaias, , inquit, ut super sulcos aeri . heri sere, in ago. Erre tam an ulat quam mouetur ν Fugit cola in regio- iob iis campum i xς; omni gramisima pec-
mantia ad inuictitii Sancti . in V Q ς , & in /o 'V ρ ec umnolit adolame, operama Sanctu , Sanctu, Dii, Deus uxore serviavit : In si os uti n nuum suarum,s: in stir boum Sabaoth Et Abaeiae: Stabat in propheta aute eduxit eduxit dominus Israel de cuncta pro terrenis frugibus specula sua, ut cornua videret dominus Israel de Ampio in propheta laborantes. in manibus Saluatoris inqM- gypto, S in propheta diu sol bus abscondita est sortitudo
ne prophetali post idolum Galaad& Galgal 5 altaria acet-
omnelii prophetia in seriptu Venici, dc Opprobrium illius scili vulcidO- storiam Geneseos de Iacob vo
Ad eos quoq; qui ab haereticis seducti sunt, dicitur vi re
uertantur ad dominum: qui mauul innitentiam peccatoris quam mortem: ipsum enim esse qui eos eduxerit de terra 3pti, id est, de tenebris & errore gentilium. Et ne sortitan peccata memores tardius reueriamur Adhue, inquit .sedere vos faciam in tabernaculi, sicut in diebus testiauitatis, ut quod facit baptisma,hcti: saciat poenitentia & ha bitent in tabernaculi aluatoris ioe est in ecclesiis: de qui
r. vi: Et ne putem lia restat chas&principes erroris sui Dei locutos spiritu: Ego sum, uiquit . qui locutus sum ad
prophetas, non ad magistros vestros, dceco muliι utra torum meoriam, qui sunt in clesia constitviti, asiimi at si m. a s si in Gu diduum,erga frustra e se in Gai Liain imm, L us: nam atima eorum quasi a erus ruperes, o ab i. Pio
eo quod nos transtulimus, bobus, qui Hebraice appellantiit m ira L . interpretati sunt . . com ,idest, principes rui vocantur' edi O verbi similitudine atq; ambiguitate ecepti.Rursum ubi nos posuimu aceruos. qui H aice ppellantii ree, a&propriE lignificam, hoc est ex arena tumulos congregatos qui maximE in deserto,d in litiatoribus state vento vel augentur, vel minuuntur: Lxxat i culmini χ G- , id est, tetrudines: pro quibus Symi iacti' aceruos lapidum, interpretatus est: Theodotio, colles It reuera si respicias, habent similitudinem masnorum testudinum in deserto agro, vel in ripis atq litorious paululum humo eminentisi. odergo dicit, hoc est: si iii Galaadde qua scriptum estis Gaa ciuitat operaretium Iolu Gν-ρLMaiat an is ualii sunt dii& peruersa religio re est tras Iordanem, lii dux tribus habitant Riibente Gad, de dimidia tribus Manasse,ergo& Galgal de qua in hoc eodein
propheta legimus: omni, malitia .raim in Galgaia.
3 thaven; qui ctimque idola colunt, non boves diis immolant sed bobus offerunt sacrificia, imitames et rorum Samariae. Eo enim tempore , quo haec prophetabantur, Ga laad in regno decem tribuum erat, de Galgal sub imperio duarum tribuum, quae appetabantur Iula. Ergo de decetri bus, de duae pari idololatrix errore deceptri ut altaria eorum sicut acerui dc tumuli de lapidibus congrati siue de arenis. Cumq;&ilii de hi in captiuitatem suerint abducti, arae quondam eorum absq; cultoribus trestudinum vel tu. mulorum habebunt similitudinem. Quia vero Galaad interpretatur,transatio testimoni j, re Galgal, volutabrum, S .Hieron. m. . luit narrare: Quod stati insol-C APUT uit, et supra de Iaeob legisse se
meminit in utero supplantauit fratrem suiu, dein socii tudi ne sua directus est cu angelo, de in aluit ad angelu Se com itatus est, flevis 5c rogauit eu: in Bethel inuenit eu, de ibi locutus est nobiscu. Iste igitur Iacob n5 Dustra ab angelo confortatus est: sed ea tota no pugnauit,&vicit aduer sarium ut ex hoe fratrem discari noumere: cuius metu in Syriam sugem ad Laban avunculum suum. Et servivit in uvxore Rachel septe annisac proLia oves soceri Laban, eo dein annoruspatio custodiuit .Et quia semel Iacob dixerat
de Israel, patrem filio'; coniungit. de sequetis recordatur historiae, quado in propheta loyse eduxit domino Israel de Acypto, de duodecim tribus, quae generatae sunt de Israel propheta educente smiatae sunt. Non ςrrabit qui supplantatorem Iacob, de Israel videntem Dei in typo anidi ei praecessisse, de Rachel primit sterilem aetque forin . . iam i quam plurimu dilexit Ixc significare ecclesiam: Liam autetia lippientibus oculis atque soriosam Mnagoget sacramenta monstr rQ5c quod ipse credentium populum eduxerit de tenebris huius i xculi, de ad duleissima Iordani, id est baptisma, fluui,t petilenerit.
μυ, σμηgur e - β v v rei t. π opprobrasi restitu es ego Ephraim tanta proiterim. VInu dum S: exulem dc solum . aiuitem dominumque reducerem, S multorum filiorum parentem: deseruit me Ephraim imo ad iracundiam prouocauit, de amaritudine sua amariam cit esse qui duleis sum. Vnde sanguis eius per cum veniet, id est, ipse erit causa mortis suae, secundum id quod Dauid loquitur ad eum qui Saulis nunclauit interitum, de a se regem Israel cxsum esse memorabat: sanguis tuu eiu per 'u' ' M-.Non mea sententia, sed saulis sanguine tuus anguis effundetur. Quodque sequitur: Et Irium ei r. i araei ais in.: Π.i semes congruit, que mihin loquitur ad Dauid i ira ema est istima. νον men D non . re puri ni ria: hoc est , Iropter hoc peccatum
quod interfecisti Vciam: ipsa blasphemia atque opprobrium, quo per te dominus Dias Dei naciis in, vertetur in caput tuum. seinpet ii retici ad iracundiam prouocant Aementem dominum ec qui mauuli poenitentiam peccatoris quam mortem, daritia cordis sui punire compellunt: des suis eorum quod suum Jc multorum effuderunt sanguinem: veniet luper caput eorum, dc opprobria quibus dominum blasphemaverunt , restituet ci dominus suus: non quod eorum dominus sit, sed qui quondam dominus eorum scit.
75쪽
. . CAP. X . puluerem ex area,&sumo de sumariti, nemo ambigit, iux- C -te aim.... Pro eo quod I xx. interpretati ta illud quod scripta inaest: D. ita Loisimus Esnant. Q - ρμ ι tacuit .immolate homines, vituli enim desce ia, nos rimus autem quare I xx. pro fumario, QTheodotio tran-
stulit ,. . χυ, locustas interpretati sunt: apud Ilebraeos, locusta de sum rium, iisdem scribitur litteris mis: quod bale ro
im 0 tamen in pariete fabricatum P. tinius,immolate homines vitulos adorantes: Symma luis interpretariis est, immolate homines, vitulos . .rctivisit sensus: Immolate,hoc CA P v T XI i i. est. sacrificate idolis,&buciisq; H ε s
horror inuasi Israel id est dece est. Et nunc addideriit pubit Baal o mor ut autem comen usta nolensi cibus. Pro bom ς hebraice ad peccandum, fece- es. Et nunc opst Mi t recipere Hebraicam veritate, runtque sibi constati- peccaret, ct sc unts bi locustae sensum quaesierit: uic id est, instineta quasi similitudinem itone, Lin. transtulerunt. Et idolorum, factura rti mi uir ut non senilitiit. Eh si Etanti Israelem horror inuatit, ii cum totum eli: his arat; cum cc kta: hii contrario obiecerit, quare non ut delinqueret de olfenderet ipsi dicunt: Immolate ipsit uni: Immotite - aliis, tu minora sunt periturii exiit Baal, morer c ur, P - homines vitulos ado- mino, itali enim si fece- Ephraim assimilauerit: verbii dens cum qui dicit UOI 'πι- rantes. Hinj. erat inpulici,qui omni inebra
'di, idcirco erut quasi nubes matutina, de sicut ros hinc;,ς put, oculos, pede ve-
ω ,-.ma . Et non solumor- plus e arca,& sicut sumus Liciun PQ telligimu limitii sevio, puli tes est in Baal,sed addidit pec- Hen. --- . . Dcata peccatis : ut ex argento φ MEgo autem dominus dominus dederat, idola fabri- De tuus de terra Ac.
caretur opera manuum hominum. Quidus ipsi dicunt id est r Ao i
sa res cs principes, o uir, quς ime nescies, S Sal. rulum bona docere debuerat in est praeter Immolate homines vitulos Ego cognoui te dorantes , quod quidem in in deserto, ita terra δε- psalmis dieitur: Immotiuerens litudinis.
s. ostia suas damον it. Iuxta Pro eo quod iuxta Symmachu&Theodotionem vertimus, adorantes: Aquila interpretus est, 'τασι r. , id est, deosculantes. enim adOtant,solem deosculati manum suam cliuodlaiecisse se ne
gat, dicens: Si . tu ι- sum manum meam amnens ora m o, hae mihi adintritatem max nam reputeturSin autem, ut qui
dam volunt, daemone loquuntur ad populum: Immodate homines, vituli enim dc fecerunt: ostenditur ingluuies e rum,qui sanguine vicit inarum aluntur,&holocausto tu si mo, et deficientibus hostiis, homines sibi cupiant immolari: quorum non solum interitu:scd& cruore laetatur. Loquentibus autem haereticis , imo principibus haereticorvin , id est Ephraim, horror&tremor inuasit infelicem populit, & deliquii in idolis,quae de suo corde confinxit,& moritur cum 1 opuloque seduxit: Et non eis eicit corrui semisi linguiniu ad canendum Deum acceperat, vertat in imagines idolo Himac artifici eloquio simile veritati dogma componat, lnibilest aliud, nili excogitatio prauitatis humanae, poci-riuntq; discipulis suis vita ipsi immolem homines, hoc estnirentur de ecclesiaDei δε introducant ad haereti occidant quos deceperint. Qu'dq; sequitur. Vituli enim defecerunt ,hunc ba sensum.Nolite quaerere quos sed caiis de gentibus, qui vocamur bruta animalia,sed eos rapite, eos immolate, qui in ecclesia constituti, Clitisti censent ut
nomine, de homines appellantur. a ' dii coeriis/a se utiti matutina,m sicut ros miti tin-perde uniam. Jl xx. hoc ibium quod in ultimo est immutantes S sicut vapor de locustis, siue delae mi quia inpiciisq; codicibus . . sin abis; και potitum repetimus. Quia inquit, homines pro vitulis. imo vitulis immolaverunt sex adorauerunt vitulos, idcirco erutquasi nubes matutina, de sicut ros mane pertransens, sicut puluis turbine raptus ex area, de scut innuis de sumatio. Qiix omnia videntur ad tempus, de sub o dilabuntur, iuxta inud quod dixerat: ι rati refecit amaria rex insevum, quasi Pi uam jue fac em aquae. Et iterum Sicut ma se transit, peri an iniex is at ra nid c quidem aut torem trante velociter P T. cis ac detes non videntes ocu-c Eαο autem dominus D lis, mors, sentiamus. Respi ustuus firmans caelum, dcndum est ei, i, ideovsori, gypti, & Dcum absia creansurram, cuius irra- i ustae, siue aurae tenuissimae,
nus creauit omnem misi. gloria comi aratio . ,, ut qx locusta noxia est lesie
, ' a imnii imortalibus, i famem ea tibi, ut ambutire ps faciat, de segetum culta poni
terra Aerapti G Deum que de vineas decorticet:quod praeter plenius in Iobel propheta te gimus. Et huic locustaede nubimatutinae, de rorirc puluerilist cuci comparantur: de quibus d in epistola catholica dicitur: nu Uine aqui . Habent enim speciem prophetarum, ε nubium apostoli- cirum, ad quas Dei veritas pervenit,sed non habent aquas, id est gratiamSpiritus sancti, licente domino in euangelio: ire mmc sicut irat si riptura tam 1 de era in ludi , - 1 se tMAE: Hoc autem, inquit, lixit des iiiiii, quem te ' 7 pturi erant credentes in eum. De lacrymis autem, quae sermone Graeco habent aliquam similitudinem locustarum, manifestus errot est: quibusdam pio locustis lacrymas existimantibus. b s Ego ιem d minus Da s,ert omnem mistiam eαb.cr neu ostendi ea tisi ut a ni L es postea. J Quae quoniam δοῦ in Hebraico non habentur , de a nullo vertuntur interpretum, in antiqua quoque editione I xx. non leguntur, obelo pro tanda sunt: praesertim cum sensus corum perspicuus sit. Vnde ad reliqua transeatrius, cum bisque sequunturiun sentes supernis capitulum c aut m Dein nu/D ,- tuto Hurra in v. ni ne lae , χ. Quiasapra dixerat: Fusit Iacob in regionem Syrie, desciuiuit Israel in uxore, dein uxore seruauit: In propheta eduxit Dominus Deus Israel de AEgypto , de in topheta scolatus est: etiam nunquid eis praestatem, re
iret. Ξ o qui conditor omnium sum, cognoui siue pauite in deserto. de in terra inhabitabili: ubi rerum omnium penuria, ubi nullae aqua e dedi tibi mi a de eoelo, Maquarum sentes produxi de petra durissima. Qui iuxta illud , quod alibi scriptum est : incrusia in D in ii. .
dilatatus, crine abit risit dilectus : nunc quoque comederunt de saturati sunt, te eleuauerunt cor suum, de obliti sunt eius, cuius beneficiorum memores esse de barit.
76쪽
NH, enim pei tantam eremi vastitatem ubi non sol si stu- qius auxiliabitur id eis, captiuitati tuae, de ultimae sermittitipes de arbores vii exque,sed nec herba cluidem gignitur, A quis ferre poterit auxilium eorum , quos tibi praesules aesti-
nullae aquae ardorem temperant solis 1 quadraginta annis masti es rex tuis , de quo dicebas ad Samuel: Confituerit erat Iirael ad terra peruenire lordanis nisi domin om- superna ire e ν,ν in imu . . icut tenui hibent Gera Cuq; nia praestitisset ad icos quoque eduxit dominus de terra ille contradi ret,respondebas: ne 1 quimine rece it no , AEgypti, de domo seruitutis, de HEB. G eminui etiam nossentc gen rade camino terreo: qui primu iuxta pascuasua adima S ε ν τ . : ex V seruiebit regi Pharaoni dedu- pleti sunt de saturati st tremen
ibus eius, piscipuli ea si nec clesia ut alium nescirent Deli,
laeditii: eis anm p ' in diebus messis pluviam de-
& cibos domini non tulerunt. - - trantur data in iurore regem
creatorem cor suum, de alterii tuin peccatu eius: D. - e meo. Comeratio in rore meo, d ablaturiis in F sibi finxerunt Deum. Quid- lore, 'ini- hi dignatione niea. Perditus quid biberant & comedetant, suis meritis, non Dei inice. est omnis haereticus, de comimoni traditus : ina enim
ricordiae deputantes . Idcirco obliti sunt Dei, qui praecepe. ferrum me. Dei, cror et i κ)n DomDrm: de in nul-rMς iri: ut legis verba religarent inter oculos&in manibu,
F m. t atque in fimbriis palliorum, ne umquam obliuincerentur Dei sui.
a Et Co e . eis quasileaenis ut tardui in ' - κ μ δενοῦ -- curra Urq si rorarii titutit, c. Illi adimpleti sunt 3: sa turali,eleuauerrunt corda sua,&obliti sunt mei. autem, inquit, reo .uo sitiae siue . anit er: de quo supra plenius diximus: in Μι quando ducentur
lo alio habet auxilium nisi in sola misericordia Dei, quam poenitudine consequitur. I luius rex A: iudices diabolus est&d mones, siue omnes principes dogmatum peruersorum, qui eos tempore necessitatis&angustiae libyare non poterunt: qui dati sunt in furore, de auserentur iri indi gnatione: non quod Dominus tales eos voluerit haberercges s alioquin non auferret quos sponte dederat ὶ sed F i quod dimi sciit eos voluntatibus suis: ut comedente, Acaptiui ab Assyriis, occurram illis quasi ursa raptis canitis incrastati carnibus naulcarent , de euomerent per nares siue indipens cibo, Misrumpam eorum uniueri a vitalia. suas, Nodisse inciperent eos lios tanto studiose tu ban-Aiunt qui de bestiarum scripsere nataicis, inter omnes serase s Cori ista est iniquitas Dira m : πιι eo Aruns ectarum Ain, O .J modo si ligetur quid in sacculo, conseritatur, ecnon perit ei cui ligatum est: sic omnis iniquitas,qua in Deupeccauit Ephraim, colligata est cide abscondita, , quasi in inarsupio reseruatur. Deniq; cum dies ultionis aduenerit de extrema captiuatas,dolores quasi parturientis venient ei i-mhil esse ursa scutus eum perdiderit catulos,vel indiguerit cibis &non solum pantherae,pardi,5 vrsae ferociam eona minatiir, sed leonis quoque,& omnium bestiarum quae signi tur in saltibus,& in haec omnia dicit se esse vertenduquando ierint ad Assyrios ne cum ibi duras ierint perpessi. non potentiae N indignationi domini, sed hostium semiuia lini assignent miserias suas. Similli consideremus, quod ue apprchedent illum. Mulier parturiens multo amcquam qui meuangelio credentibus loquitur: Veriure ad me omnes, patiar, ex eo tempore quo concepit, scit se cile par ram de
t ar a. l. rati eron ne ,, e orsi Mina uinae menim φῶ expectat quotidie cxtrema torment iniciat utq; Venturos: τε
Dave ess, onus meum leue: nunc per prophetam incredatis itata Ephraim filius inspiens de quo supra dixerat:&nolentibus agere poenitentiam panther, pardus, ursa, ime tum ams iret, n haberi, in conuitione filiorum MIeo esse ituri non solum Israeliti, qui propteri L lolatriam populi sui cum die parturitionis&captiuitatis aduenerit, in Medorum urbibus siue montibus collocati sunt sede aut stare aut suis ire non potem. IVo insipiente filio in Lxx. iam haereticis, qui propter mentis supelbiam. de falsorum per ironiam legitur: iste filius lapiens, hoc est,que sapien- dogmatum vanitatem. obliti sunt Dei sui,& finxerunt ido- tem putabra, ut econtrariointelligatur inspiens. Omnibusta,& secura sunt deos alienos. autem l reticis iniquitas colligataci quam in excel lotae perAtia tua thrae , at tum no direm auxilium uum. I bi cuti sunt,e absconditum est peccatum eorum, dum sepu- est rex, re. Proe quod I xx. interpretati sunt dest, tant venena sui cordis abscondere&habere secretae: quae habui omnes abstuli transtulerunt.Infelix Israel,&dignus cum dies parturitionis ad tenerit, dolore eiulationibusque svi Hir , maledictione perpetua: qui in tantum impietatis descen- pandentur. Iste Ephraim filius insipiens est, quia Dei fodit profundum,ut solius Dei statuetur misericordia. Potest pientiam dereliquit: de quo in Hieremialcri luesbu . autem in I lebraeo de hoc sensu legi: Dupereas Israel, quia ni , in me in erit. ip en ,,5e in contritione filiorum suorum nihil tibi reliquum est usui mea solum Hementia conser- quos interfecit, quos ingulauit, Destram sustinereno: p ueris. In Lxx. autem allec est sensus: Corruptioni tuae Israel terit.
77쪽
. COMMENTARIORVM HIERONYMI LIB. III.
a s De manu mort i5 era o lsrcundum utramq, in telligentiam. te Enliraim hoc est,& decem tribuum,ac hx-micor iam, qui sumiacre non poterunt, in contritione fili tum suorum, cum dolores quasi parturientis aduenerint, dominus pollicetur de manu mortis se eos liberaturum, de morte redem itu. Ma H in
quibus intecticu luriam d i, scriptu est: nnianu miri niciat ci, ipse filius noe ι .c Liberauit tute omnes sapiens, nuc cnini nodi . ,&re leniat inrassione cru- stabit in contritione eis. Neffusi me languinis sui; filiorum. ' De nranii quando anima eius descendi liberabo eos, in insernum,&caro viii n00 deni orte redinis eos.
vidit corruptione, de adipiam A
tus est: Eio moratu .; mor . Id ero morsus tum infer-
circo enim inoriuassam, ritu ne. Coia solatio ab- mea moriemoriaris. Ero mor- scondita est ab oculis
1 tu' inferne, Qui omnes tuis meis, quia ipse inter faucibus deuorabis. videns'. fratres diuidet. Addu
niotti, duram necessit Men i vrentem ventum eo quod nullas sit hominum
qui vivat, non videri mox xl ertoxeni in clemenuit mus rater ascei lentem,& sicca sententiae recordatur antiqvidi. bit venas cius, de dem quia in Adam omnes mori- labit fontem eius : &mur. Sive propheta intelli , ipse diripiet thesaufragilitatem tuam, codmo' omnis vasis delinem eatim hui Unx; C IM ' derabilis.
tu, ait, a scon ira est ab oculis
meia, deest sensus: Non valeo δε- ea lari: quidquid mente concepero, dolorem meum none est mitigare cernentis charissima inter se nomina morte seiugi: ipse inquit, infernus inter fratres diuidit.Quidquid igitur separat fratres, infernas est appellandus, de maximὰ mulier meretrix, quae vocans insipiente ad se, dicat in mi-bus prudentit, panes occultos libetera tingite,&aquet turtiuae dulcedinem:&nescit insipiens, quonia terrigenae apud eam pereul,&in prosundum inferni incurrunt. idquid enim non licet, mastis desideraturat raritate dulce est, ass-daitate in amaritudinem vertituraet mel distillat de labiis mulieris meretricis, quae ad tempus impinguat sauces in si pientis: nouissim)aute amarius selle inuenitur, & acutius magis quam gladius utrimq; acutus. Q mcumq; terrigenaei ac de eoelo non nascitur,interficit u eius amplexibus, o ligatur insutis lectulorum, de inspientiae pedes deducunt
eos, qui utuntur ea, cum morte ad inferos. Inter morie aut e S inscios, hoc interest: Mors est, qua anima separatur 1 corpore. Infernus locus in quo animae recluduntur, sue in x gmo,siue in pinnis, pro qualitate meritorii in .Hoe diximus, ut ostenderemusia inius, ut ol tenderemus id mortem facere quod meretricem mulier E: Mors enim diuidit fratres ioe & mulier facit. Instatribus, omnein intelli charitatem quod& mater diui
datur a filia,& pater a filio, S statera fiat te. Quint autem aliud fit mors, ta aliud infernus, psalmista demisistrat, dic s: Non est in mo. te cui memor sit ita: in inferno autem Pis 'ruutur tibi ZEt in alio loco: Vem tmeri super eos, δε--JonLut in insernum tueum. Pro eo quod nos interpretati sumus: Fra mora tua,. mori, eo in66 I tuuiii cine: Lxx. transbiterunt, uti strans tua mari, tu est timo tuus infe
ne pro quo Apostolus posuit Abserpta est mors iis senten.
r tione , νιι θ mera cente kt . tria QM est mers aculeus tuus ZEt cx. ponens virtutem testimonii intulit. Acut 1 a1Memm,rri tereatum, a ratis vero peccati lex, lito aut a 'ratias, qui id in -
ιαγι riam,m I minum nostrum Iettim Chri ymn. Itaque quod ille inresurrectionem interpretatus est Dontini, nos aliter interpretari, nec possumus nec audemus. Potest mors& inia mus, ct diabolus accipi,qui Christi morte iugulatus est: de quo es in Esaia loquitur: Deuorauit mori
inuales eni. Et postea sequitur: Abliubi Damnus omnem . c um abs rar. Dinis autem fratres inter se morte di
ilicos, iuxta historiam illius temporis, quidam Israel de Iudam intelligunt , ve quod tunc figurabat ir in parte, nunc sentiatur in toto, cum omni humano genetulit l&Iudis liberandus st&redimedus.lneo loco in quo I xx. C transtulerunt: av,idest, ubi est causa tua & nos dixi mus, ero mors tua, Symmachus interpretatus est, et plaga tua. Quinta editio N Aquila: ubi sunt sermones tui: Q Hebraicalibitur, en legentes , hoc est verbum,pro . denate-
si debet , quo n. interpinmiis denient ei. I te estp suinus Verbum misit in lacob, lius tuus saniens : crvia venit in Israel, id est dabar. num nou suis uelut in Pro aculeo quoque quem nos conti Dione Hiormn. De morsum tuastulimus: Srminamo, insem ii reso id cst , occur- - , , de mine redimam 5 quinta edi-
a faciet terram eam , ct iupec filios ruere conuiuantes.
venire cum turbine, pluuiis atque stuminibus: vi subuertant domum, lux super pora aedificata est, siue super arenas .inod nequaquam mihi via dcturi. neq; enim in Iob scriptum est. Ouini ventum de de .serto dominus adduxeriti sed nomen clomini taeitum est: et ventus de solitudine qui contra sanctum virum sua venerat voluntate, contraria postit accipi sortitudo, & ventiqui domorum fundamenta subueriunt, utiq; ad bona partem non poterunt reserta : super in ut ventum urentoni, Dquem adaucet dominus de deserto ascendentem illum intelligamus,de quo de in Abacuc legimus: ie-a ut mei,' tanuis e monte pharati: qui utiq; in solitudine ec itimeridie situs estTt in Cantico legimus: ii HV3 , es , ιιn .... isu Hunc itaque ventum urentem, qui ficcet venas mortis,& fontes eius arefaeiat, adducet da ininus de des et
to ascendentem, de deserto autem humani generis, in quo de diabolus quaerens reo uir inuenire non potuit: Siue desertum intelli inius sanctae Mariae vim in virgina , quod absq; semine numano nullo finitice pullulauerit: sed virgismplex atque purissina.&vniones unda ediderit cum c M., assorem, qui dicit in Cantico canticorum: eam uisu at lium eo a ium. Et pulchriatam in Esaia quam in praesenti loco,ilos ascendes dicitur quia de humilitate carnis ad cxcelsa conscendit,& nos secum duxit ad patiem, dicens in
euangelio: cum exaltatu Ger , ratam a. . . Ipse quas Io . a
radix ascedet de terra inhabitabili, 5 nequaquam mors in eum, sed ipse morti supciueniet: nin mi in mors ineo vlla surritestatis viam repetit,&hoceii, quod in prouectius dieitur : Impossibile est super petram serpentis inuenire vestigia. Et ipse loquitur in Euandelio: here vemipi in te ι .
A desolabit fontes et s. Venae mortis& fonto de acu cus, peccat ab Apostolo nominantur: quibus arefactis, inor quoque ipsa siccabitur. QSodque isequitur ' cit u. i. n. ιJam MonMi. x asi desi. Hi i, dupliciter accipituri sue quod
desiderabilia sunt his qui in morte habitant. sive vasa desiderabilia, quae in thesauro retinebantur inferni, anctos intelligimus: quos alligatos a forte dominus eripuit derxpuit, de tulit de inseris,& quasi vasa pretiosissima secum rudi xit in paradisum. Prothesauro, I xx. terram transtulerunt: terra haud dubium quin mortem significet. Et in psalmis
laeuangelium : Mites possidebunt terram Icontrario de- M. ; νε mus ei pure ter tam inimii non cilc terram viventium,
78쪽
cd mortuorum, tu diripitur atq; vastat utriquando morte Christi cincta apud inferos animae liberamur. Secundum tropologiam,in eisdem de quibus supra diximus comen ratiis legimus ventum urentis diabolum intelligi,& sin u-los haeresiarchas. Qui d nobis displicet: Neq; Gim diabolus venas mortis sontes' erro. ris siccare potest: cuipse sensci initium mori orci sit. Itaq; sermo ecclesiasticus, urcns intelligendus est ventus, qui ninia haereticoru dogmata at
quoniam ad amaritudinem concl-
tauit Deum suum: in gladio pereat paruuli
cortini, elidantur, de fictae eius discindan. tur. Couerteret fra
el ad dominum Deum Jusi: quonia corruisti conuertimini ad do
minum,dicite ei: Om-nc inausere iniquitate,
Se accipe bonum , dc reddemus vitulos la. biorum nostroru . Asfaciat perducat ad nihilum, &diripiat eos atque dispergat, qui haereticorum dotaina in
morte crant congregatae. CAP. X I V. P reat Sa uarιa, quoniam Aa
uim civitate tua Ti ldecem tribus appellarisama 'vobiscumverba Scriam a metropolis amaria: luet ex nomine i sti,ntliac vo-3 , Sebaste. Cur autem Samula disti sit ciuitas an regum volumine legimus.I inperat igitur prophe
Inod . loquitur,ut Samaris salvabit nos, reat. Cui emn Deus tanta prae super c quum non asia pararet bona, ills contra Deu Cendemus, nec dice- tactu, S magis daemonum ii- in ultra, Dis nostri o-mulacra sectent r. Symmachus pera manuum nostra- autem non dixit, pereat, sed tum 1 quia eius qui mk--.A. ,id est,age PV ς ' i st, misereberis po
roris, st dulcissi uni Deum in sanabo contri-F amari trudinem verterit: ii aut tione coria, diligacos bellatores ei in gladio pereat, spon- paruuli & lactentes elidantur ad terram,& saetae eius atque prunantes dirumpantur in mortem. inx omnia ei accidisse credendum ei tempore captiuitatis 5 angustiae,qua-do suam patriam perdiderunt, re qui euasere gladium, inseruitutem perpetuam sunt abducti. De hqreticis facilis intelli ema est quod vocentur Samaria, eo quod Dei praecepta seruare seia Mntinon quod custodesunt legis eius, sed quod hoc esse se dicant, in limilitii dinem schismatisNouxti inorum : qui & ipsi v , id est, mundos se vocant. eum sint omnium immundissimi, negantes poenitentiam perquam peccata mundantur: iuxta illud quod scriptum
est: ia b., me, luper nati in dea hab ν. Et in Esaia: La --m.mti rati estote. Lavacrum autem non baptismumvocat, scd
omnem p nitudinem, quae sordes aliauit peccatorum. Pereat igitur hui iscemodi Samaria: qui a d quid loquitur, repugnat Deo suo, dc clementiam erus velut in cruaclitatem: usque eo, ut qui viri sum apud illam, di ad malitiae aetatem venere pericctam, spirituali mucrone truncentur. Qui autem paruuli itque lactentes, elidantur ad pocam. μι iis. , De quibus&in psalnio legimus: Lea u quι tenebit, alti et rarus L seuor a e ram. Fixtae quoque eius atq, pr gnantes, quae de malo semine conceperunt deo disrumpentur, nec pessimos liberos faciant. Tale quid de in euangelio nobis lusi iamiari. Gyra I na ibi. t. nutri oti mi 1 Dba: in die bus videlicti tribulationis 5 angustiae.Interfici utur autem 5e bellatores Samariae gladio,& laciente eliduntur,& prς-gnantes disrumpuntur: ut pereunte malo semine Elaaniis que eius exustis sol uni remaneat triticum,quod in domini
te samaria & viris estis,& paruulis x praegnantibus occisis, elisis atque dilectus, totus Iliael ad piamite ani prouocatur. ut qui infirmatus est, sine comui in iniqui Mibus suis reuertator ad medicum. rccipiat anitate invel stare incipiat qui corruerat : doceturq; quo modo debeat agere
deliciorum confestionem , ta conuertimini ad dominum, tam verbis quam operibus, M
1 Qui hil languoiis in nodis de e ruinae pristinae derelinquas, na. ' rursum mali seminis pullulento si ei detur Sa- rediuiua plantaria, N accipe,
Israelia Domi 1m Deύ lis. qui Hebraicὰ appellantur tuMm, ιrum infirmatus cs a , id est , Ductum I xx. transtulerunt,qui diei tuth .ndi salii sermonis limili tua . ne. Vituli aut e labiorum, laude, in Deo sum, de gratiarum
miis fructum laἷiorum reprobatis, placabilis Deo ho- nostrorum. Astir is sita: pii pura conisessio : i
nouasi nim ui reti voce cantatutos,mai dctu imestra dic π1: Di I repromittunt, quod nequaqua nobi operibus manuum in Asturiis spe habeant,nec iust nostraram: qui in te es equos AEgyptios , quia fallax miserebitur spulta - e uus ad quem,& vltra non nabo hab Diores opum, opera manuum suarii: e niani AN Rul quos in Dan B
inquiunt Nequaquam operi mahuum nostrarii dicemus, Dij nostri,quia tu eius qui in te est populi misereberis, hoc est, pupilli Israel, de quo di
fura inibi. Pupillus autem vocatur, quia Deum perdidit p1trem. Quidam autem pupillum exposuit eum qui a malo patre receiserit diabolo, S: idcirco Dei misericordix suble. uetur. Ad omne quoque dogm pervcrsuP quotidie pro Apheta loquitur & semtorcscius ad poenitentiam prouocat dicens: Convertimini ad dominum Deum vestrum, qui corruistis siue elanguistis, domini perdita sanitate: tollite vobiscum verba, ram fidei eoni eisionem,&dicite: Auseriniquitatem, quae in nostro corde versatur, S accipe bonas dei,qua corde creditur ad iustitia ore autem consessio fit ad salutem Nituli de victimae siue Ductus laborum, sunt in attem A filium de spiritu sanctum,& in palssionem de re surrectionem domini credere: quam qui obtulerit ei, nequaquam iberabit in Re Aisyrio, de quo crebro diximus. Nec ascen et super equum, quem praecepit dominus nequaquam multiplicandum: quem habens Pharao cum suo est demersiis eqlinatu. Omnis enim haereticus ascendit equos per super main, quos morore tuo ipse senerauit. Et nequa uam ultra dicent operibus manuum iuxtum, quae ipsi artifici eloiuio confinxerunt, Dii nostri Gulos venter Deus est auarus colit mammona: haereticus dogma quem finxit. Qui uniuersa haec deseruerit, id est, Assur& equum de opera manu im suariam reuertetur ad dominum, dc placabit patrem suum a quo laetat abiectus.
fis est furor me- ab e ,Σ c. Conuersis ad poenitentiam, c instar populi patrem quem reliquerant cognoscentibus,respondit Deus:sanabo c5triciones vel habitacula corum, in quibus iuerat vulnerauit ueconnam,vel in quibus tamale habitaueram, diliga eos spontaneὰ: quod I xx. transtuleruth m, Pi Picuὶ atq; aperte, ves absq, vlu dubitatione.
ta cruratulatu . Igitur illo iam
79쪽
js COMMENTARIORVM HIERONYMI LIB. III.
ina x sDiligit autem dominus dilige te, si,de quibus& in alio lo. ait: 'ro in lin ira messi ιζι: qui enim prius irasccbareis propter peccata quae secerant, nunc miscrebor propter cleme-ciam meamaei cro eis quasi roset soria a mBaDylonicam,& caminum aestitantis incendii meo rore rellinguam: qui ct i Isaac patriarcham ad Ia- H E a. cobseruit meum locutu, sum, spotanee; quia aversus
Ero quasi ros, Israel germinabit quasilli liii,
et euerimus in domino, mitte- v m' radices nostras sicut albo.
Quo modo enim dominii, sit credentibus lumen, via vertatas panis, vinea, ignis, pastor, agia danua vermis,dcc .sic qui
indigemus illius misericordia, ut Libani ibunt ramita peccatorum sebribus aestua- eius,& erit quasi olivamus, in rorem nobi, Vmitur: gl oria eius, & odor e- ad quem dicit Litatas i me ius ut Libani. Conuer-
πι nim quia tecit, sanitas eorum a
D est Et in Deuteronomii einti mum eo Moyses loquitur: Deseen bracius: Vivent triti dant sicut ros verba mea. Cum , dc germinabunt aute nos dominus suo rore re- quasi vinea. Memoria- spetierit, S: siccitatem pectoris te eius sicut vinum Li- nostri suis pluuiis irrigarit ger bant. Ephraim quid nunabimus .imo florebim
lilium, initantes clominu Sata , . - ο
uatorem, qui dicit in eanii eo u iam, &dirigam
luim eon M',& loquitur ad virentc: ex me fructus sponsam suam, quae non habet tuus inuentus est. Iugam neq; maculam: Quis sapien: Mintelliumιuinciti limarum se liget ut intelligens Sc
uerimus in domino. iiiiii I baec 3 quia rectae. x iustites Libani : quae quantu in au bulabunt in eis:
ra, consurgut vertice. tantum priae uaricatores vero radicem in ima demergunt: ut corruent in eis. nulla tempestate quaciamur sed stabili mole cosistant. I Ix-rum arborum rami huc illucq , tenduntur: ut veniant volatiliae xii bc habitet in eis.Et ne forsitan putaremus,quia dixerat, erumpet radix eius,siue emittet radices suas quasi Li .hanus, de cedris eum loqui & infructilosis arborib' sanctu virum&conuersum ad dominum, uuae frugiferae compa m. D ι. Cuius fructum quinque sibi sapientes virgines parauerunt: ex quo vult serum initidatur tumor: languentia membra requiescimt: in tenebris lumen accenditum vngatur in agone certantes. Haec oliva habebit odore quasi Li- iis, bani vel thurisi quod gen est thymiamati m. enim apud Graecos&Hebraeos, 5 insis appellatur&thus: Vel certe insitis Libani,quia fertilissimus&vites densissimis acto mam comis protegitur: ita ut possit oliua dicere christi Mai. a.d η - .ae r Mma . Si autem conuersi fuerint ad dominum, accipis couersionis suae praemiu: ut sedeat in umbra eius,&dicat, sub umbra eius requieui de sedi,&mictus eius dulcis . . AE est in ore meo. Cuq sederim inumbra illius, vivet qui prius mortui sierant: siue iuxta Lxx. bib&,1cinebriabutur tritico .hoc est, retii omnia abundati a. Quod aute hic ebiletas non euersionem mentis, sed copiam rerum omni u significet,versiculus ille declarat, dicens: terrλγ νnebria Ioseph conuiuium, in quo inebriasse dicitur iratres suos .Et dominus loquens ad Apostolos: minet ite ami.
ster ipse est frumentum de vinea,qui eumque crediderit in eo, inebriari dicitur. Deniq; sequitur: Et 'oreb t 7 isi i-
memoriali ιωρωι inutis Lia,ani. Vinum autem Libani
possumus appellare misti im&conditum thymiamate, ut odorem suauissimum habeat: vel vinum Libani quod domino libatur in tepto: de quo in Zacharia sub Libani voco
abundatia si sutura, Ephraim omnis qui agis pinnitentia, ω qui metis esse ereptili: dimitte idola, sinu lacra contene: Ego enim suam qui humiliavi te,& ego exaltabo te uiue ego
exaudiam & diriga,ee sic iam eum quasi ablatem virentem vi de illo iuxta Hebraeos dieatur in psalmo, Abies, domus eius.Aut certia ego ero quasi iuniperus codensa,vt sub mea umbra requiescat. De , id est, iuniperis, iuxta I xx. interpretes, Salomon ianuast. pli fecistb memoratur: quia Christus , per quem ad patrem S E p T. accedimus, hanc habet naturavi seper floreat, semper nouos Quia aversa ira mea seu aus,&nunquain do
, . in .P Ponat virorem suum. Haec iu-
rael rebit idibum: eemibus me mundi huius ardomist et radices uin quali re feriantur. & percutiet xilus Libanus. ibant ram eius, caput eorum, licui quondamo erit quasilolii afueD- pcrcuiss& Ionae, laticliges, MIera, odor illius ova γ non solii d armientibus requie Crinebriabutuorumcto, in aduentu domini CL, ebri D inea: Saluatoris, ta in conuersi ne memoria eius veri Israel , hoc t m adhaero num Libam cos N Iudaeos , quam ad gen-
Ot iunipero densa: reproivit sonis adimple- ex me fructus tuus m- ta est in aduentu Saluatoris, deuentus eos. sapiens quotidie impletur in ecclesia, s iuridi Vt haec, aut in- crcdzndum est quod pleniustia mens s cereis implςMur, quando pellcctio a recta via Ammi, o ς Nn , quoό nunc ex ι. C,
qui autem ι Nysent, in- salutem Israesis,&reuertionis D ira ibuntur in tilis. ad dominum, & de captiuitater demptionem, non carnaliter accipi, ut Iudaei putant, sed spiritualiter,ut veris sine comprobatur.
a Quando dieit: Quis sapiens & intelli set haec, intelligens & eognoscet ea ὶ obscuritate volumianis,& difficultatem explanationis ostendit Si aute ipse qui seripsit, vel dissicile vel impossibile esilitetur,quid nos facere possumus, qui lippientio. oeulis,& heccatorum sordib. obscuratis clarissinu iubar lolisn5pos unius intueri niti dicere illud quod scriptum est: O Utinaeum Lumarum fa--
us talubi ia eran/s Quis enim potest absq; Christo docentate cognoscere quid significet Iezrahel quid soror eius,non misericordiam consecuta:quid tertius frater,non populus meus : quae sit adultera , quae sine lege Dei multo sessura sit tempore: quod si pactum cum bestiis terrae,& cu volatili busectili: qui si David ad que populus reuersurus sit, cuiussit die tertia resurreet: Λ,& egressus eius diluculo comparetur: quaesit pluuia prima&nouistima:quisit iu propheta
diei tesseventurum, qui nobis ministret iustitiam,aur In - .ius typo Israel educatur ex AEgypto,& portetur in brachiis, 1 ι5 duc itutinianiculis charitatis:qui si qui interficiat mor- iitem,&sccetvenas eius,&iantes arefaciat,& diripiat vasa, quae in thesauro condita tenebantur ac cetera quae longum est retexerea unde quicumque sanctus de iustus est, rectas vias domini esse eos noscet , ias aute domini esse cogit scimus lectionem veteris noui testamenti,&sanctarum intelligentia scriptiiratu in . In his viis sui ambulat,nisi co- uertatur ad dominum,& ablatu ab eo fierit velaniε, quoactat ante oculos Moyii rectum iter inuenite no poterit. Sin autem dixerit cum David: furti .e to me' . Wrenyiderabo p . . .m r/t ilia et erua, anibulabit in eis,&Giristum inuenies. ' & Iudaeos atq; haereticos squos vel p ruarieatores vel impios scit plura nunc nominat offendere in eis,& infirmari atque corruere sentiet, iuxta illud quod scriptum est. Eue . iugosiu euest in ruinam, crin resurrectionem multarum in I
80쪽
Ou idem ordo est duodecim pro- mus dicere. Zachari ψ, mra , id est, memoria phetarum apud Lxx. interprctes, qui domini. Malachias α ,ος, id est,nucius meus. in Hebraica veritate retinetur. illi Qua omnia ouo sensu accipienda sint ii suis vo- . enim ponunt secundum Amos, te luminibus diiberctur. tuor aute reliqui protium Micheam, quartum Ioel, quintum Abdia, plictae vi sedecim compleamus Esaias Ezecniel, sextum Ionam, septimum Nahum , octauu Aba- Hieremias, Daniel, hanc habent intelligentiam: cuc,nonum Sopitoniam,decimum Aggcum,un- Esaias m ni iis dicitur, id est , salus domini. decimum Zacliariam duodecimum Malachiam. YZeclitet τοι coe i,quod nos robur, velimperia Hebraei autem post Osee , qui aquil virosq; pri- domui possumus appellarc. Hicremias λοι, semus est, secundum legunt Ioel, tertium Amos, εἷ .idcst,excelsus dona ini. Daniel quartum Abdiam, quintum Ionam sextum Mi- id est,iudicauit me dominus. cum ita te ha cheam, septimis N alium, octauum Abacuc, no- bcant:obsecro mi Pammachi,qui omni arte pugnum Sophoniam, decimum Aggeum, undecimu nandi aduersum diaboluin dirnicas, ut nobis con Zachariam .duodecimam.& qui ultimus eii,Ma- tra Amalecti pugnatibus leues cum Moyse ad dolachiam. Et quia semel omnes unius voluminis minum manus, &aduersarios Israel orationibus prophetas enutrierauimus , utile nobis videtur superes. Nuper de Egypto egressi sumus, in . u.λ:9M singuloru de Graecede Latine breuiter os Pharaonc submerib , rubrum tr. an siluimus adnotare. Osee interpretatium 3,quem nos sal marc: nunc poluatam cremi vastitatem, inultouatorem possumus dicere: Ioel esχὶ ios,id est, in nobis labore suda lunae in t ad Septuaginta pal-cipiens: Amos qui apud Latinos portas mas,&fontes apostolico peruenire valeam'. Indicitur. Abdias; οῦ oracteo, tia est,seruus domini. surgat licet scorpio, A arcuato vulnere ferire eo- Ionas et, serie ., hoc cii coluba. Micheas σῆν, ex netur.tu comes itineris, 5c excatator venenatorii duabus orationis partibus nomen compositum, morsuum,spirituale nobis q. r. - ex iube: quod- quod apud nos sonat, quis quasi: aut quis Vetur. quc sanctae acuencrabili Paul pareti titi; polliciti Nahumam' ληαι,id est cosolacio. Habacuc π - sumus, pius haeres suscipe, &quicquid vel in e-Li - ,es ,racst,amplexas siue luctas. SophoniaS Dio Vel doctrina minus tua expectatione pol ii- Hostis, hoc est,arcanus domini. Ataeus mus, amici fauore sustenta,nec in nobis vires co. D QM.quem nos festiuum siue solemnem postiati sideres, sed voluntatem.
. . . - - - serente Qui post me venturus est ante me factus est , qui Divi HIERONYMI PRESBYTE' prior me erat .Porro factum esse sermonem ad meritu eius Ri i N IOEL PROPHETAM refert, cuint,non ad coditionem illius qui fieri dicitur, ut ii COMMENTARII. alibilesim': DonM 'mimi se m Quo modo aute Ch pvT I. in Osee propheta, quem principio duodecim t phetarum C ApvT I. ante hunc libruexplanavimus,
Erbum domini quod factum est ad Ioel sub nomine Ephraim addecefili una Pathues.
morantur: Sic in Ioel qui iuxta, Audite hoc senes, Audite 66 I et , O Hebr eos secundus est , omne& auribus percipite auri 3 tercipite om- q, dicitur, adtribum Iuda, de omnes habitatorcs nes hahiratores terrae: ad Hierusale periinete erede
ras Domini, I xx. interpretes pro ' hmna vero prahou i terunt Bathuel: quod apud Hebraeos omnino nil resonat: Phathuel autem in lin-
sum nostram vinitur lati- terrae : si factum est si facta sunt talia in dum cst,dentilia omnino Israe- Pado Dei, vel artrien Dςm, istud in diebusvestris, Helos is is . atii in i , id ςst,dςcςm tribuutaboc ut in Marco legimus, silvδ' diebit na- -us patrum vestro, t A
. L. t Orem ad surdum matum A L. in quibus prophetauit,eadem
parte prophetans,donec veniat quod persectum est:&u- titudine adapertiona generatus, aryllatur Ioel,lapud ri tumus, tu ιν apud Gr.cos de apud Hebraeo, nos sonat insipiens vel est Deus, dicenteeodem 'postolo: una Verbum est:apud Graecos apud Heblaeo, Fratres, a litror omi eM qua humilitate suc- cra is , quod proprie nonc ordesed aure percipitur. Et ut crescens eum Mayse meretur audire: e i ii situ et Ad di- sciamus sacrariorem esse audit ,quam id quod in auribus stinetionemenim tu qui non sunt de quibus in Hester resona Esaia loquente discamus: L. G H. . . , traumbis . t inus N tradas sic epi tuum bis πι nonsum: Deus Eeseri- 'em 'ete H. Qui nes stant& eoelestes. audiunt spirit ' cti eiu ei se memorantur: Haec de nomine I rui patris lit qui habitant in terra appellanturque terreni, au- eius stricti sint breuiter, virect E verba Dei,' erat in pria- ribu percipiunt. Et hoc in omnibus scripturis notandum ti- i. . cipio apud Drum, factum esse narretur,dapa a Ioancrc- Vbi liac duo verba iuncta ponuntur. Sod in Lameeli quoquc