Methodus medendi, tam generalis quam particularis. Per Ioannem Riolanum, ..

61쪽

GENERALIS METHODI

MEDENDI LIBER SECUN-

dus, in quo gener ia generum

morborum remesia explican

tur.

T rapeuticem totam in duobitis capitibus con- si fere indicationibus o remediis:R mediorum generalis diuisito.

descripsit Mpraecopiis illu- quae bona ex parte in Esculaph templo inuenit,ilulic enim quo quisque reme---- conualuisset describsbat, Vir prudens ex multorum collectione praeceptum,ex multis praeceptis, methodo dispositis,artem efformauit,sicque per varios et in artem experientia fecit; sed tam obscura & enigmatωd' Vt

62쪽

BENE MEDENDI. as

a paucis sine docto& fideli interprete intelligatur, qualis Galenus omnium voce smerito quidem, celebratur. Iacuisset enim in tenebris Hippocrates, neque in nostras unquam manus peruenisset , nisi Galeni commentariis illustratus legeretur, qui profecto, quamuis Asiana prolixitate Lepe Lectoribus molesti, pleni sunt solidae scientiae, ab illisque Lector quantumuis doctus, semper recedit doctior. Ad iecit praeterea indicationes quae in Hippocratis medicina requiri videbantur , eaque parte mancam perfecit & exornauit: Duobus enim capitibus continetur, Indicationibus α Remediis, haec Hippocrates pro natura eorum quibus scribebat abunde exposuit, quibus tamen nobis, utpote mollioribus, magna cautione utendum sit, Galenus eorum usum certis circunstantiis limitavit,quas ossici, regulas,appellauit:indicant enim quid,quantum, quando,& quomodo agendum sit. Vtergo Traianus vias publicas restaurando non minorem gloriam meruit, quam qui primus earum extruendarum author extiterat, ita Galenus, Hippocratis interpretatione,& artificiosa indicationum additione medicinam locupletando, potest pro suo iure parem cum primis inuentoribus gratiam a posteris repostere: Quemas modum enim cordo mihi frustra calceum confecerit qui meo pedi sit inaequalis, sic ςgri viribus & morbi magnitudini nisi conueniat remedium,salubre dici non debet. Haec suntlndicationum prima capita,in quae animum sei

63쪽

per defigere oportet eum, qui cito, tuto, & iucunde sanare velit. Aegri vires seruandae d medendi scopos duobus capitibus concludebat, Vno vi fluor praeter naturam prudenter sisteretur, Altero Vt quod

prς ter natura in corpore retinetur actionumque integritatem peruertit, vacuaretur: quibus si adieceris alterantia remedia, ad quae referri posIunt alexiteria) me iudice magnam partem faciendae medicinae paucis comprehenderis. Vt autem fluxiones praeter naturam sunt gener les, veluti, Haimorragia insignis & Diarrhoea, Vel particulares, ut fluor uteri, ita fluxionum omnium remedia, v et sunt communia, qualia, forma lolida, liquida, consistente assumuntur. Vel particularia, qualia in oculos, nates, aures, uterum iniiciuntur,induntur,insufflantur: omnia vero astringentia: Similiter vacuatio noxij fit generali vel particulari remedio, Vacuanta toto, phlebotomia & purgatio, a parte Verri particularia remedia, non tantum quae parti admota materiam peccantem illic digerunt & r soluunt, sed etiam quς eandem per proprios ductus expurgant,ut errhina, Bechica. Haec tria

faciendae medicinae principia qui non tantum in genere, sed in parte& definite noueri si iam scientia medendi institutus ad praxim accessi rit, non video praeterea quid desiderare possit ad bene medendum. Omnia enim tam generam lia quam particularia remedia non est dissicile Ad horum alterum reuocare: Enimuero quid

pellendus morbus. Thessalus omne

64쪽

aliud innuit Hippocrates cum uniuersam medicinam in duo capita coegit, addendo necessaria&remouendo superflua qui intemperiem cum materia purgatione curat, qui supra modum auctam totius vel partis magnitudinem minuit. Qui excessum in numero, ut ca

nossem excrescentiam,cathereticis ab semit, qui obstructionis causam tollit, pituitam,grumum,

calculu, quid aliud quam inutilia remouet Qui

vero nuda inteperiem alteracibus immutat, qui immunitate minuta totius aut partis magnitudinem augere & amplificare conatur,qui partem iusto asperiorem laeuem,qui laeuiorem asperam eis cit,qui figurae vitia omedat, aut luxatu membrum reponit, qui solutam continuitatem reu-nit & in locum substantiae vicere aut vulnere

deperditae aliam arte substituit, quid facit, si non reddit parti quod deest&actioni obeun-dς necessarium estὶ Ergo Hippocratem accusat quisquis Thessali κοινοπτώ criminatur. Ego ad illorum imitationem faciendae medicinae methodum in compendium cogere proposui, quod omnia semel ea arte doceat, ut Antecedentia consequentium sint principia,pendeantque ex prioribus posteriora,non aliter quam effcctus a suis causis. Antecesserunt libro superiore quaedam praecognoscenda.

65쪽

Pro exemplo morbi similaris seu intemperiei febris proponitur.

C A p v T II. Res sunt affectus praeter naturam quibus Therapeutes succurrit, Causa, Morbus, Symploma : Communi- causis communibus r mediis medetur, plethoram missione sanguianis deplendo, cacochymiam purgando. Hinc curatio ordienda , nec generalibus intentatis usurpanda sunt particularia remedia: nisi tam leuis sit afflictus ut solo topico discuti possit. Morbus omnium communissimus & stequentissimus,citra controuersiam, est febris; non est enim acutus aut magnus morbus qui non habeat comitem Febrem: vulgatum est neminem mori sine Febre, quinetiam per se primb leuiLsima saepe occasione invadit : proinde nemo

miretur nos ad commune totius corporis incendium extinguendum Omnem imprimis operam de studium conferre,nemo enim medetur oculis nisi capiti prius prospexerit, nec capiati prospicitur nisi primum toti consultum fuerit.

Definiri autem potest,Calida intemperies t tius si non per se primo, sialtem per consensum cordis,quia quantumuis luculento foco sit au-etiis calor, non est tamen febris donec incen- diu ad cor peruaserit, a quod er arterias, qqu liter an inaequaliter non refert ii totum corpus

66쪽

BENE MEDENDI. 3

effundatur. Si mauis haud absurde finietur: Calida intemperies,actionem cordis , vitalem M

ultificam intelligo, non irascibilem,) primo

aedens: cuius disterentias, singularum disserentiarum causas, signa,& remedia primum media ramur, ut inde facilis pateat aditus ad aliorum morborum curationem: Nam febris est prim ria aut symptomatica, haec morbos acutos, Vinctilium partium inflammationem, comit tur:quae peripneumoniae succedit. Crym

dicitur a Tralliano, quae hepatitidi, Typh M,

quae ventriculo inflammato, Lypiria. A Galeno febris με M,in qua aeger primo die sudat symptomaticE, φω is apellatur; Lypiria ver maligna febris qua uruntur interiora, algent exteriora. Primaria,aut est in spiritibus, in humoribus aut solida substantia, quae in spiritibus consistit, Ephemera nominatur , quia viginti quatuor horarum spatium non excedit.Vt enim in stipula non est diuturnum incendium,sic in spia ritu non perdurat igneus calor, quia incensus,

cito facileque absumitur, si perseueret, in ii mores grassatur, & de subiecto in subiectum,

vicinius aut paratius, immigrat: Hanc febrem tum a subiecto,si place humoralem nuncup mus, Ut eam quae partes solidas occupat,heα- Caim. Humoralis aut est a Plethora,vt Synochus tam simplex quam putris, aut a Cacochymia, eaque vel pituitos quς quotidianam facit, aut biliosa, quae tertianam, aut melancholica, quae

quartanam,in magnis vasis continuam, in pa uis aut extra vasa,intermittentem.

67쪽

Atqui caeterorum morborum non aliae sunt causae antecedentes, nullusque est quid ad alia quam praedictarum reduci non possir. Ergo generalia remedia quς tradentur proxume ad febras sanguineas, deinceps ad omnes

morbos a sanguine, ut inflammatiores tam internas quam externas, accommodentur: Quae febribus pituitosis conueniunt, morbis omniabus a pituita communia sunto, atque imprimis ad vacuationem causae antecedentis usurpe

tur:idem de morbis ab alterutra bile dictum volo, ne cogar idem millies inculcare: Exem