장음표시 사용
131쪽
sorma substantiali, te accidentali; iniatalis compositio constituit unum per accia
Qii arta essentia completa non potest co itui ex solo ente incompleto et sed sorma substantialis rixcisa a materia essens tmcompleti in;erso se Gla non potest conflivuere essentiam rerum nauiralium,quae est compleid,concurrere ergo cum ipsa debet materia , cuin qua sorma vere facit unumquid conis letum. Quinta liomo eli quoddam em natur re cortiis til, ile; sed si nona mentialiter esset sola an mia rationalis, esset ens incorru-rii bile; non ergo homo essentialiter eston ima tantum rationalis , sed includit cor-
'ς , , . quidquid est de essentia omniumandi tarduorum, quae cotuinentur sub aliqua specie, uniuersaliter conceptu in est essemtia speciei: sed materia est pars quid ditatis inditi latiori im materialium;ergo cst deessentia spe etei. Collimatiir illud est de essentia rei quoditi eius definitione ponitur ; sed mater laronitur in definitione materialium ex ε. met. Ergo materia elide euentia rerum naturalium. Praeterea si materia non est: de quid ditate; ergo vera erit haec priapositio. compositum naturale est forma , scd non est : Ergo. Demum cx Scoto sequeretur unimam separatam esse hominem 3 Conse- suens est absurdum, ergo ec antecedens.
Pro ibi utione. Notandum, qaiod materia non uno m do accipitur, maxillae apud philosophum cum locu itur de ratio is bus, α formalitati iis intelligibilibus. qui biis res definitive onstituuntur , nam omne illud , quod his roster iis est,& quasi substrati im harum rationiim,apud ipsum materia dicitur viae. ne lina risiiectu eirculi , cuprum respectu idoli; Socrates resperui hominis, caro. . ,&resiqua huiusnodi respeetia anima lis. Quar uni de his loqiritur Aristoti Ies diligenter adii retendum est, virlim l quatur de materia physi ea , an de materia metaphysica, quae adhuc se habet dii plicia Mr, altet a quidem ut genus respectu diL
serentiae , altera ver. . ut substratum quodcumque suntlans rationes intelligubiles ι Et si de materia hoc posteriora modo sermo sit, ut saepe est apud 'risi
telem, ut fere quoties formam appellat quodquid erat, & rati ianem rei, certum est materiam sic acceptam non ingredi essentiam, & rationem definiti : Ax vero si sit sermo de materia, inlatenus accipit pro ratione generica .dubium non est den. nitionem licet minus principaliter ipsam ingredi, cum omnis dehnitio coalcscat ex genere Se differentia. toti ergo controuersa est de mate a physica, qties tamen adhuc potest procedere dupliciter ; priamum quidem. vi sua ratur, an clientia directe, 8e explicite inuoluat materiam rhysicam, & certi ini est non introiitere. Secundo ut quaeratnr , an essentia in rebus materialibus sumat iri exeonstituto pitysiaco per materiam & formam; an vero ex forma tantum coi notante materiam; Ee
pro decisione considerati dum est, quod essentia hominis sit hac loco e empli 3 nia hil aliud est,quam ratio quaedam intelligibilis, quam exprimimus per hos duos te minos, animal rationale , quae ratio ut a Dparet nec includit Socratcm, neque carne. neque os, ne ire potentiam contrad:cti
nis, neque alia huiusmodi , iniae tamen in homine sint alij, modis conliderato; sta neque ut sic dicit animani rationalem; sed tan .en dicit alicuid ,cuitis formale signita catum propius se habet ad eam, quam ad alia, qtia dicta sunt . . Dubium is itur est,ratio ne ista hominis,fue animal hoc rationale, quod per se noest, sed in inferioribus est . puta in Petro, Paulo, Socrate, & aliis, in ipsis
dicat animam Ee eoreus, an tantum aniamam, ita ut salvetur in anima, omni princiso corpore,& certum est no saluari neq; enim anima hominis, homo est; necue amismal,quod est principiti sentiendi sine cospore est; Quia sensus omnis organi pote tia est 3 ut proinde inuoluat materialium essentia materiam, non ut alisuid de
suo sormali significato, salte proxime se L ut id, fine quo non est illud , quod iundae hoc formala significatum, ec sine Pu non
132쪽
Dicendum materiam re dido explicato Innotando pertinere ad essentiam compositi naturalis. Patet ex modo dictis, de rati ni a munda solentiae. Confirmatur; in niam corporeum seu materiale est qlioddam praedicaciam quidditatiuum , quod distinguit lubstantialia Physicam a sibilantia incorporea, dc spirituali; Ergo pertinet ad essentiamphisicae substantiae; sta quod est de esientia
superioris , est etiam deessentia inlatio tu in contentorum in eadem linea essentiali: Elgo materiale est de quidditate de essentia omnia retum naturalIum: hoc autem, ut manifestum est, esse non potas . si materia excluditur a quidditate compositi naturalis; Ergo mat cla a quidditate compositi naturalis excludi non potest. Ad rationes in contrarium.
Ad primam ex auctoritate philosephi respondeo dicendum , quoa pnilosopi usnMn nunquam per formam in ligit in mam metaphysicam , quae coincidat cum quidditate; si vero aliquando intelligit so inam physicain hoc modo eam appellat; Quia habet praecipuas partes in quidditate; cum vicinio, &.completiue Quidditas sit per formam , per materiam vero quasi inchoative nam cum materia de se sit potentia , quidditas non magis est haec, quam illa. quod ergo sit haec, vel illa habet a forma ; unde sorma dicitur Ouidditas , quod Iroxime ab ipsa st, ouidditas, a materiabilim remote, Z ut cictum est inchoatiue, Per quod tamen materia excludi non potest a quidditate rerum uaturalium, sicut non excludatut ab earum physica compositione.
Ad secundam Respondeo, quod equuε
disserta leone equinitate , cum tamen cum eo conueniat in animalitate; Se tamen equinitas est ab eadem forma in equo , a qui stant malitas; unde dicendum esset equum iliane diserre forma, Se non diserre formas quae repugnant. Dicendum igitur est Phy sice equum differre a leone Se sua notetia & tua forma , metaphysice vero differre specie, seu d Terentia, quae tamcn est a materia,
de i sorata, licet a forma principalani
Q iare in forma concessi maiore , negari debet iuxta dicta minor, de consequen
Ad tertiam Respondeo dicendum, quis essentia Petri quoad id, mi includit de
gradu specifico, di in actu signato, est semper eadem, & ininaurabilis; quod ad illus vero, quod additur super gradum specu cum, in actu exercito, non est penitus e dem , sed per aequitia lentiam; nam certum est, quod licet Petrus in specie idem sit piles ac senex; non est tamen idem quoad corpus nisi per aequivalentiam, & quoad aliquas partes,clim tamen formaliter semper P trus sit ex corpore dc anima, non autem sola
Quoad secundam confirmationem dicendum,quod non est inconi: eniens eandem macteriam esse subditi ersa formis successive, Sepertinere ad diuersas essentias: talis enim est natura potentiae, ut per diuersos actus ad diuersas lpecies trahi possit. Ad tertiam confirmationem respondeo dicenduin, quod in resurrectione redibunt eadem indiuidua, qtiae per mortein dei cerunt ; sed non omnia redibunt penitus eadem quoad corpus, ut insantuli. & illi, quorum corpora constabant niateria ali rum, quae potiori iure illis debetur , vesquod fuerit in partibus primigeneis, vel in partibus corporis principibus, vel alia
tali causa; nec est necessati uin, quod corpora aliorum resurgant cum tota materia
ita habuerunt toto vitae tempore, sed re- urgent maxime cuni illa, csi qua pro amore Dei laborarunt,ut cum anima regnet, quae caea passa est. Ubi jcies. ficut te habet materia secunda ad arresacta, ita materia prima ad res naturales; sed materia secunda non est de ei. semia artes actorum; Ergo neque materias rima erit de essentia rerum naturalium. Iaior patet: Ruia eodem modo in arte. factis necessaria est materia, ac necessaria est in rebus naturalibus et Minor probatut quia statua essentialiter est talis figura , non conflatum ex figura Se materia a Q iod ex eo patet; Quia si varietur malec ma stante figura, seruatur ratio statuae: at si varietur figura , non erit amplius eadem tua. Respondeo dicendum , quod etiam in arte facti a materia secunda est de ratione cuium . quaad. quid non siluatur ratio
133쪽
rip. quod pruno di per se respicit est e5. cum sit dispositis ad illam, Se sotnia su
DB uni. stantialis , ii non tempore , natura tamen supponitur antecompositum,ut illud.quo
pro selutione . fit compositum'; EFo Ordine Penerati nis materia priua respicit agens &c. Quod Notandi im , quod duplex arignatur vero Ordine intentionis contrario ordine rebus ordo,intentionis, de generationi sοῦ procedatur ex dictis manifestum est , cum ordo generationis est ille, qui attenditur hoc ordine illa priora sint, qua simi perii in generatione alicuius res,quo ordine pre ctiora,& uuae sunt aliorum finis; sed eo redit agens, tum succedit per actionem a- positum est persectius forma substantiali, gentis forma, poliremo hi compositum ι & illlius finis; simit iter forma sit bst alitianam licet cum est sorma in subiecto sit cim lis est persectior forma accidentali, defi- positum; Quia tamen tarma est causa com nis eius; fornia vero accidentalis immedia positi,ut illius pars constitutiva, ideo sal- tius est propter compositum, & propter tem natura forma est prior compsi to , di formam substantialem,quam agem: Ergo compositum ultimum. At ordo intentio. ordine intentionis materia primo re icit nix elf,quo inter multa aliquid prius inten compositum &c. ditiir alio; unde ordo intentionis coinci- Ad rationes in principio factas, qliat dit cum ordine finis. Prius ergo hoc oris nus sunt in contrarium. dine est illud, quod est principauius intem Ad pitimam re ondeo dictaum, quod tum,tum quae ad hoc principalitis vicinius ordine generationis persectibile primo reaccedunt,ta hoc ordine prius est composi- spicit suum perfectivis m, sed ordine intem eum; nam quod primario intenditur, & ut tionis primo respicit id, ad quod cum filoqiiod,est compositum; ideo enim materia perfectiuo ordinatur; seii respicimido situ suscipit formant,ut cum illa unum ensem persectiuuiii immediate, & ut quo, respi-pletum naturale constituat, quod est com- cit,viqiiod composiluin,ad quod ordinanpositum, post compositum est forma si ibsta tur ; Quare loquendo de ordine. intelui tialis, Quia haec vicini ita ad compositum nis negatur consequentia. Per quae etiam accedit,ut id,quo sit; unde ordine inten- patet. tionis. Secundo loco erit forma sub tam Ad secundam rationem ; potentia enim tialis; Terti. erit forma accidentalis; respicit aetiam ut quo,cbpositum viqiiod, Bia haec ut requisita ad formam substam actum respicit prius ordine generationis, em siccedit post illam,vltimo loco est compositum ordine intentionis .
agens, ut illud extrinsecum, sine quo tuta Ad tertiam respondeo dicendum, quod haberi non potanta materia &forma,sicut dictum est, sunt ad aliquid ; sed ibrma non est ultimus termi-
bare . . nus respectus a materia,nec materia a sor- , . . . . massed utriusque ultimus temunus est eo Dicendum, quod ordine Fenerationis, positum. fue executionis materia prius respicit Ad primam pro rationibus secundo i fena, tum formam accidentalem, postea copositis pro secundo modo. Respondeo ubitantialem , vltimo compositum: -- dicendum,quod conceptus potentiae passi-rum ordine intentionis, di snis primo re. uae, ut sic non est deerintia materiae sic Dicit compositum, secundo lotinam suta dictum est . stantialem.tertio accidentalem, ultimo Praeterea quod etiam potentia passilia sena . Palet Conclusio ex dictis,ad illa, respicit activam propter transmutatione. rarobandam accommodari omnes sere Ad secundam respondeo dicendu,quod ni rationes supra ractet. illa ratio procedit de ordine generati Ad confirmatur illa sunt priora ordine itis,quo diximus prius materiam respicere sene rationis,quae pri sint a parte rei,G agens. ueqtiae prius a parte rei ponuntur, sed agis Rationes tertio loco positae nihil aliud suppollitiir esse ante ccetera omnia,r e tor. probant, quam conclusi.nem , vi pat unia accidentalis ante somiam substauale, coa derami.
134쪽
. mi, ira respectus transcendentalis , quem disii sinterra in ordine intentionis. est illi essentiesis: sed ordo essentialis alielitia non potest esse ad plura: Elgo illo
sitim et Ergo formam. Respondeo dicendum, quod servia tri ordinem transcendet talem sibi essentialia
ter klancificativn potest aliquid rq icere Plura. iiii modo tamen illa fiat si ordinata, di unum respiciat ultimato tanquam tem limia nata quatum, coetera in ordine ad illi id; sic materia respicit compositum. vi terminum ultimatum , sormam ut non vltimatum c id quo deuenitruria compo
e sit. I Utrum materia appetat formas, γ' quas magis
Tertia ration materia appetit lamias. omnis pars materiae consequenter appetet
omnem forma m; at hoc est impossibile; Ergo & illud unde hoc sequitiir.
In contrari μm pro simientia a manua
est. Primo quod ubi est priuatio alicuius cum potentia habendi illud, ibi videtur esse areeti tui; sed in materia est priuatio socinae eius,quam non habet cum potentia italam habendi ergo in materia est appetiti
Maiud aratio. Unumquodque appostam persectionem; forma eupet sectio
materiae; Ergo illam mater ia Vpetit . Maior patet. Minor probatur ; .ia m teria ex Aristotile, ubi supra. est quid tum pG insorine; forma vero non soli im est pulchru sed diuinum quoddam bonum. cum afferat secum speciem Be cissint iam , per quam res asimilantur Deo, di per qx materia sol matur ι Ergo forma vii peti ctio materia .
NTgatiua sententia . quod materiano
appetat formas placet Avicen li. I. sussi cap t. .& idem cum Atticenna videtur scruire Asb. , qui tame' vult mat riam moueri ad formas a prima causa. Contraria sementis a stiri natiua si indatiar in Aractotile a. phy.Tex.Sι . ex quo desiimpserivit eam communiter Peripatetici,& recentiores. Pro sententia negativa Ium hae ratro
Prima s materia appetit formas, Vel appetit, quia fastidit illam quam ha t . Et noc Non; quia sorma est ipsu perfectio ;vel quia unam magis appetat,quam aliam, di hoc non ; Quoniam omnes formaestini illius per scilio; vel quia simit cupit omnes,vel plures habere. sed hoc est impossibi triniateria enim non poteti esse sub pii ribus tarmis, quam serat ipsius capacitas ;ves qu la se moueat ad formas,& noc non; Quia est potentia passi; a: Ergo materia non desiderat tarmo. Secunda ratio. Si materia appetit so mas maxime ut signiscat Aristotelea propter adiunctam priuationem; sed priuatio non potest esec-υsa , cur materia appetat rotas; χροψ priu-tio edet causa sitae correptionis , EISQ mMerianosi appetit sor- Pro solutione. .
Notandum,quod si loqui proprie volomus,appetitus es inclinatio alicuius naturae , quaeseipsam agat in suum bonum cognitum hoc enim est at aeteri ,petere suettendete ad bonum, quod consequenter c gni lim esse deber, Min illud cognoscens per appetitum se agerea seni in non lentiis tur num, & res active Moli tu agit ii sthid , non potest proprie dica illud arret re : Hae inquam sinat propriae notiones appetitus , cuius deinde varia distinguit muractus ; nam si res simpliciter se agat in sua boluim,eius actiis dicitur amor; s bonum praeiens sentiat, illud vitale amplectatur,ti in amplexu ipsus conquie stat, dicitur complacentia; si vero se agat in bonummiabsens, eius actiis dicitur desiderium&c. Has modis proprie accipi baint appetitus placi it tamco rhilosophis appetitum latius sumere, unde distinxeiunt duplice appetitum,Uitatum, re Ii uiatuni, non so lumilitelligendo, Llicitum, de Innaturia, ut hactent:s explicaui .a in natiuis cogno
cunque Maturalem inclitiariqnem datam rebus. Porro naturalis inclinatio, vin
135쪽
pondus, di propenso in activam in aliis Mod obie m, qualis exempli gratia in
grauitate lapidis ad motrum, ocin pote tij, activis ad sua obiecta , sed tamen . ruetac aliqui contenti latius adhuc tra
uxerunt metaphoram , & appellarunt appetitum innatum quamcunque pute tiam,& capacitatem passivam, praesertim
cum salma de pertiuione est spoliata rnam tunc subiectum , quod halret talem capacitatem videtur quodammodo propendere in huiusmodi persectionem , ac proinde illam appetere,& hoc fuit toler bile; sed illud omnino nimis longe petiis tum, quod sibiecto mere passivo habenticapacitatem ad aliquam perfectionem, ut materiae nonnulli dederunt non solum apis initiam,sed etiam complacentum, Se d et ium ; sed concedendum est aliquid studio innovandi et nobis ergo sussiciat, si
materiat ad formas appetitum innatu comoedamus, quandoquidem antiqui ab haelocutione non videntur abhorruisse. libentius tamen in subiecta materia uteremur ramum nomine potentiae, de capacitatis, sed tamen quia iam conatarius mos inol
Aduertendum est, quatuor distingui
posse per rationem, te conceptus inadaequatos in materia, Potentiam, Apti di. Mem,Prauationem,& Appetitiam,potentiare trua considerata absolute ad se a subitantialem,ut aetiim sibi proportionatum, cum quo habet unum conualuere est materiae essentia, Aptitudo nihil est aliud, quam ipsa proportio materiae ad formam, per quam concipimus eam sibiectum aptuinam recipere, Privatio est negatio formae in materia, ut in subiecto apto nato; Appetitus est capacitas passiua materiae concepta per modum inclinationis , de tendentiae ad illam, quam potest recipere. formam, tanquam ad tuam pers ctionem, de finem: re appetitus et i s ut dicitur in cognaen cibus de roremtia appetitiua, vel de illius achii , non ducat necessario prauationem rei, quae. appetitur , in iubi a tamen matella inuoluit priuationem; quila non dictimis m teria appetere sormas,qu. habet; quamquam iuiusmodi locutiones adeo omnibus iam
sunt liberae, ut sit qui 3 eo pacto loquatur eum eo Mendundum non sit, sed iam tul
Dicendum non ita proprie accepto a petriu inuato materiam appetere formaε. quas non habet. patet ex dicti .
Si autem quaeratur. appetat ne omneasormas, quas non habet ascendum videtur
appetere solum illas , quas naturaliter habere potest ; quoniam ad a Tetitumniateriae praeter potentiam ipsius requiritur priuatio, de non qi: aecumque, sed proxima; eriuatio autem proxima non
est, nisi ubi materia ad formam disponi
Quare in luno calefacto materia dictitur appetere formam ignis. quae tamen nodicetur appetere formam aqliae et Cum autem materia non habeat proximam priuationem ad miles formas, non dicetur appetere omnes sermas , unde non appetit sormas corruptas, formas quas habet, dccorteras huiusmodi. Inter sormas autem, quod erat secundullaesitum, appetat ne unam magis, quam iam proprie negative respondendum esset; tamen si per magis appetere intel ligamus habere capacitatem ad formam . quae magis materiam perficiat, seu qua trahatur adesse specificuin magis perfectum, dici posse videtur , aliquas magis appet
re, quam alias , quae omnes videntur lites de nomine; Quare parum curandum qu
modo quisqv quatur, dummodo costet
Ad rationes in contrarium quantum sa-ciunt contra conclusionein .
Ad primam respondeo dicedum, quod
materia non appetit sormam propter vllam ex dictis rationibus; sed quia habet catacitatem habendi tormas, quas non ha- et, cum saepe ab agente proxime ad illassi disposita. Ad secundam neganda est minor,neque absurdum est,quod priuatio sit causa indirecta suae corruptionis. Ad tertiam respondeo dicendum, quod solum dici potest materia appetereiormarum habet requisita; in omni autem parte materiae non possint esse requisis ad iii
Obucius forma non appetit materiam
Ergo neque materia sormam,csi utriusquest eadem ratio . Respondeo dicendum . quod cum sorina iron ut propter materia,
136쪽
D nunquam sit nisi hi materia, non dicitur appetere materiam; nisi sorte anima rati appetere corpus; Quia haec etiam est sine corpore,quod tamen non appetit, iiiiivi perficiat, & administret.
ingenerabilis, , incorruptribilis.
MVltiplex potest esse sensus quaesti
nis: Primita est sit ne materia a se, ita ut caiisam sui prodiictivam non agnouerit,ac proinde semper tuerit per se, siue deinde seviper sub aliquibiis soritas fuerit, fue aliquando suerit sub formis, aliquando non fuerit, sed solitarie suerit priuata formis,& sic ingenerabilem, ac incorruptibilem materiam aliqui posuerunt antiquorum , qui vel mundum putariint seinpersitisse,vel voluerunt formationi reta praefuisse informe quoddam callos aeternum, quod postea Deus, te natura formauerit. Hunc errorem sustitierunt sacrae litterae , quae docent mundum creatum a Deo, Secum mundo creatu esse tempus, quod nonnullis tantum annorum milliinis a prima sui constiti itione deci irrit,& aliquando finiendum est. Quiad dogma multa probat deprompta ex histori)s, 5 ex ipsa etiam natura rerum, ut infra ostendetur cuni dexternitate mundi. Et me potest primus esse sensus quaellionis . Secundus sensita esse rotest utrum desur. vel dari possit agens naturale, vel naturalis aliqua aetto , per quam materia fiat, εἴ corrumpatur, Se demum Tertio utrum de facto quando per generationem sunt entia naturalia, vere in illi, de nouo fiat materia, Ee corrsitatur, quando corrumpuntur;de duobus ius viti
mis acceptionibus quaestio procedit,re iux
Dupidit sententia est. Prima assirmativa communis, siue vult, materiam ingenerabilem esse, de incorruptibilem,& de facto, de de possibili, eum primum subiectum generationum solsiecit ator creationem, de ad smnem
actionem agenti naturalis semper praesupponi debeat,ut in qua vertitur omnis naturalis actio. Secunda sententia negativa diuisa est, di duplex est,altera eorum, qui materiam nomine tenus admittunt, Ze dicunt no*e
se rem ullam distinctam a forma, sed to inam i plaui sub conceptu potentialis, ectransmutabilis, contra quos fise saprq, de
hi consequenter admittere debent materi secundum rem generabilem esse, & corruptibilem; Quia insutina genita de nouo irotia generatui potentialitas, de cum P cedente forma corrupta praecedens corru riuir,ut puta illa,quae erat in ligno, quando fit ex ligno ignis, maxime cimi illa PQ-tentialitas sitiam in actiam conuersa . - Altera est illorum, qui bene quide quoad coetera de materia lantientes, aliquas tamen illius particulas subinde .generari volunt,& corrumpi in rarefactione,& c5
Vltimo censeti quoque possunt in hac parte negativa, qui ponentes re lutione usque ad materiam primam omnem existentiam materiae dari volunt a forma, ita ut in generatione omnis praecedens materiae existentia pereat, Se de nouo a noua forma materis eristentia fiat 3 Qgia generari ex communi sensu hominum est a cipere esse in mundo siue existentiam 3 Et corrumpi esse siue existentiam amittere . Atque ultimus hic modus & primus cum sequantur ex illis opinionibus , nulla Lucpeculiari indigent probatione, vel resut tione,secundus vero modus sic probari videtur. In rarefactione subiectum, quod occupabat locum Palmamne cupat exε-pli gratia locum bipalmarem; vel ergo in Mino loci,quem occupat de notio, iunt iquae partes materia, v et nulla, Non se eundum,quia non est subiectum materi te fine materia: si primum, vel sum illa paries, quae ante raret actionem, erant in
palmo primo loci , Et hoc non ; inflacum ad nucibi sint, nunc essent in duplici loco; Ergo erunt aliae partes, quae cum non fuerint prius,erunt factae de inovo, dcfic materia secundum aliqua, sui parto erit generabilis; Et quoa proh tum ea in rarefactione respectit generationis probatur in condensatione re spectu corruptionia:am aer bipalitia concrescit ta
137쪽
Mahitur ad pa fim , eorrumpuntura Irmiae partes materiae, & habetur intemsi,nia terram secundum aliquam sui patrem
esse corruptibilem, vel non corrumpta
tur ,& tunc necesse est eas se penetrate csi
alijs partibus, quod esti non potest ;. quia
duorum materi liqm penetratio naturaliter esiampossibilia . .
In contrarium pro sententia assinmatulia,quod materia ni ingenerabilis,dc incorniptibilis, sunt hae rationes. Prima si aliqua pars materia acquiritur de nouo.vel fit ex nihilo, vel ex alia malo. ria praecedente; non primum,quia ex nihi-
Io nihil fit,neque secundum; quia ea tantsi possitne fieri ex materia , ad quae materia est in potentia; materia autem non est in Potentia ad materiam, selad sormam; adacium enim potentia est in porentia, non ad potentiam. Ergo.
Pto fututione. Secunda ratio, vel omnes partes mat riae sint generabilea &corniptibiles,& sic tota materia generari poterit, de corrumpi; cum autem ex nihilo nihil fiat nisi per
creationem, si generanda erit materia ex Notandum, quod sicut in omni mutationera motu, tandem deueniti debet ad aliquid immobile,&immutabile, ne secus in rebus sequatur cofusio , & processiis in ii finitum , sic in generationibus , di corru.ptionibus naturalibus deueniti debet ad aliquod intrinsecum principium ingenerabile,& incorruptibile, ex quo fiant quecu que fiunt et lacus enim cur ex uno fieret aliud Mut ex quolibet non fieret qtiodlibet & qui maior esset ratio cur ex magnia fierent magna ex magno ligno, magnus ignis de non aeque magnus fieret ex quot in lirno Et cur unum feret ex alio, de non magis siue subiecto agens facerct fi bi simile Quid enim valeat corruptio unius ad alterum si ex aliquo eius non sit, quod generatur λ dari ergo debet princia pium aliquod in generationibus iii trinsecunt, quod sit in genito cum prius esset incorrupto,ac proinde quod sit ingenerabile,de incorruptibile; Nam si in generabire non esset ex alio deberet generari,ieta in infinitum , quod euitet necesse est si natura ordinata est. Hoc autem principia quo generabitur vel ali xiae si int g e- ingenerabile non potest esse sotina, quia rabiles de corruptibiles , aliae ingenerabis diei remanere in omni generatione, feles, se tunc non omnes partes materis erat
eiusdem rationis, sed inter se genere disser
hile & incorruptibile disserant βenere:
Non igitur materia secundum aliquas partei potest esse generabiIis. & corruptibi.
Tertia ratio , si aliquae partes materiae fiunt de nouo. vel fiunt ex alijs partibus materiae,vel non : si dicatur primi ina, ex iliis heri debetit, ut ex sibiector at quod fit ex aliquo i inquam subiecto in eo recipitur, ac proinde partes, quae de nouo fiunt, se penetrabunt cum prioribus , quod natuis ra no n patitur ne ue sequetiir intentum in rarefactione maius fieri si ibiectum per notias partes in lateriae de notio amuisitan
Quia qliae se pene: rant quatenus se penetrant mo leui non faciunt .
si dieatur secundum paries illas non fieri ex alijs diartibus, ex quo nam fient 3 nams GJubircio non sunt, erunt ex nihilo,a
ueata non gener buntur , sed Qeabum
corruptione, forma autem in generatione fit, in corruptione corrumpitur et Nequet
potest esse priuatio, quae adest per absentia sormae,per praeseritiam desinit esse : Erit ergo materia . Considerandum igitur est, quod si materia ut quae est subiectum omnium generationum, de corruptionum desia natura debet esse in generabilia di incorrii ptibilis,id habebit secundum se tota, de fecitndum omnes partes, si tamen partes habere dicenda sit,qilia et iisdem ratio nis est tota, ut proinde impossibile sit in teriam secundum aliquas sitas esse gener hilem, de eot ruptibilem . Verum quidem est,quod materia cum adeo imperfecta fit, ut pene non sit, de per sormam trahaturnd esse,quod per generationem fit, ratione illi iis aliqlio modo generari posse videtur; tamen quia illud ipsum non fieret secund4 ordinem nati irae, nisi materia aliquid esset,quod prasuerit in corrupto.
138쪽
ac seriindum omnes suas partes esse inge- des. phy ex. dicitur quod inuti qumlnerabilem,& incorruptibilem,patet ex dictis&rationibus secundae sentetitiae. Confirmatur quia si ali uuid materiae generari debet a quonam illud effectives
nerabitur non a materia,quae non est acitiua. Non a serma,primo qiua formae di. uetis eundem haberent essectum. Secundo quia forma non continet In se materiam, nihil autem asit. ni fi quod est tale actit formali, vel eminentiali. A nullo ergo generari potest. v lterius quanta materiae generari debet Dices quantum Iostulat torma generanda. Sit ergqista orma viventis. Si ergo in Uneratione mouetur,ell,quod generatur,non es, ano quam scilicet generetur.
S rmensa negatiua,quod non sit,sbad
ii sic potest. Primo nihil potest esse principium cse
uariorum; nam contrariorum contraria viventis generatur aliquid materiae ad exi MM,OLMU a.
Eentiam formae viventis, cur lex defectu vident principia; sed generatio, αθυmateriae accidunt molistra cur ex eodem ruptio sunt contra ria .
defectu aliquando perit partus non potest altera λd go graigitur generari aliquid materiae , sea tota eorruptumis materia non poesi ingenerabilis, te incori uptibili est inge erabile . de incorruptibile istac tum habet materia: a Ad rationem in contrarium. Respondeo. dicendum, quod in raren- Qione acquiritur noua quantitas, ut alibi
ostendimus, per quam magis extenditur materia, uam antea esset extensa, ex quo
est,ut inaleria, itae respondebat palmo imri,iam respondere possit duplici palmo , quia extenditur iam ad duplicem palmsi , omnisque pars materiae magis extensa est. Ubi ic s. Sicut dicitur proprie moueri illud, in quo est motus, ita G generari proprie dicetur,in quo est generatio; sed generatio est in materia prima; Ergo de materia prima proprie dicetur generari. Respondeo dicendsi, quod discrimen est inter mutationes substantiales quales sunt generationes, & inter mutationes accidentales,quod in mutationibus accidentalibus, quia ut subistitim praesupponiturens actis,illud quoque potest denominari, di sic dicitur moueri lignum , lapis, ecciat in mutationibus si bitantialibus; Quia prasupponitur tantum a potentia, quod non habet denominatiMnem , sciit neque censetur proprie bὸbere esse, ideo a talib
mutationibus non den minatur,unde non in itur generari materia , neque corrumpi; sed denominatu generari terminus generationis pura igni , vel aqua; inia erranu generaticata est ens actu; V Ergo materia non est principitini generationis, de corruptionis. Tertio materia appetit formam 3 Erso nulla causa est,cur postea illam velit abii cete, sed nisi materia abiiciat sormam. non est causa generationis . M corruinptionis ...
Ergo Quarto quidquid generatur ab
seca Ausa generatur, sciit quidquid corrumpitur in extrinseco corrumpitur 3 E go materia, quae est Iebus. intrinseca , non eotest esse causa generationis , de cor ruptioniε. Pro contraria sententia assirmativa, aevidetur communis apud peripateticos liuit
Prima ab auctoritate philosophi pluriabus in locis r. metaph. Tex xa. Cuncta ,riae a natura;aut arte fiunt, habent mat am: possibile est enim esse, de non esse eorum unumquodque.hoc autem fit a mqteria. Et Tex. so. substantiarum sensibilia fingularium non est definitio, Ne demon ratio, eo quod habent materiam , cuius natima talis est, ut esset: non eue conti at . idem habet p. met. Τex. 17. 1. meta. ex.13, 26, meti cap.3. IMO x. z36.1.
139쪽
fleoenet. Tex. t. detontitudine, ecbreui- forma, maten inmateria secum compa
Secunda ratio rasmentia demonstratres naturalis generari, & corrumpi et Ergo debent in te is sis habete aliquod primcipium huius pessionis; hoc non potest esse forma ; Quia ipse generatur: de si generationis, dc corniptionis se principium, causa esset suae corruptionis, cum tamen aquaelieresse conseruet inesse quantu
test , ,rgo causa generationis,ld corruntionis erit materia. Tettia raso. Materia eum est sub una
Drm '. 4dhuc est in potentia ad aliam rErgo ite talia potentia sit frustra debet posse abiice ,rimam, ec illam suseime; at hoc est eo principium generationia. Scsorninionis. Ergo a
Pro solutione . Notandum , quod ficut omnis actionis proprie dictae duplex est principium , unuaeti utim, alterum passivum; quia actio est actus agentis in aliquo pata: Ira generationis,& corruptionis naturalis duplex debet esse principium, unum activum , quod est extrinsectim genito ; Quia ni nil enerat seipsum, alterum passi m , quodebet esse intrinsecum 3 Quia in generutione tes ab esse potentia, transeunt ad cisse actu; Et in corruptione ab elle actu adesse potentia ; Quamquam haec reuocara non debeat ad eundem actum propter
num uniuers: hoc autem pri apium it rinsecum in generatione non potet tene forma a Quia Drma antequam actu genuretur,non est, de qua est suam non quaerit corniptionem uerestat ergo quod sit mate. ria; Etit ergo materia de priuatio: inco
ruptione tamen quia forma ab esse tranni ad non esse non valet dicta ratio. Confiderandum igitur est, Uiod accepra corruptiorae in radice, de aptituditae , idest pro corruptibilitate, adaquassi primcipium non potest esse niateria; quia materia non alisjcli formam, nisi ipsa formasnat agens introducere in materia duo stionea sibi contrariar 3 Vnde corruptiis bilitatis rei radicate princi phim intrinse.
cum est materia, mas dicitur priuationem a mam forma, quia adita est corrumpi, vel certe dimqueri a subiecto. ideo compositum est corruptibile, Unde nihil corniptibile est, 'liod ii onm at sormam, quae a sibiecto remoueri possit: quod autem remoueri possit n
que Prxose, neque totaliter nascitur a m retia, sed ab utraqite; nam cum materia fit pura potentia,induit consequenter sub forma formae conditiones ι si eni in fiat subactu, qui illam penitus dererim uet, de expleat i ii ius capacitatem, censetur de ipsa penitus facta actis; Quare adaequata caura corruptibilitatis rerum videtur esse m teria,de Arma quatenus admittit priuationem substantialem ; nam materia nisi fit Lb priuatione stibilantiali,quam complete habet cum recipit dispositiones alicuius formae generandae nunquam delinit sungi suo ossicio erga formam, quam io t. nec forma corrumpitur, nisi amittat iii subiecto dispostiones. cum quibus debet cc
servari. Itaque adaeqtiata causa comi pii nis non erit materia.
Quamquam illud adhuc .c ideranda
est aliud esse acti pere formam in sensu reali liud in sensu sormali, si accipiamus foemam in hoc secundo tenui nullo modo disci des et causa intrinseca corruptio. iis re
Ratio est; quia actiis ut actus non enpotentia .siue potentialitas cuin tamen corruptibilitas, quae est radia corruption7s rerum,in suo conceptu dicat potentialita- teni ad non esse, siue Pylentiam contradictioiiis unde in senti tormali semper diuidebet istam materiam causam esse corruptionis; sed tunc materia non dicit pro se illud phvscum,quoa dicimus materiam primam; inia lure potentia contradicti nis,sive potentialitas non illud praecise ii cludit; secus enim neque ter dulinam omnipotentiam posset fieti incorruptibile corpus, in quo illud esset , unde ne torrem corpora nullo pacto pol sint incorruptibilia: Ex hoc est ut Ari.
stotelea in sensu formali, dc metaphisice loquendo omnem caulam corruptibilitatis rerum,& corruptionis,a ssignet malariae;& esto neget materiam, qua sit poettia contradictionis, duatque coelum sis.
140쪽
Quia per materiam accipit completam dispotitioncssorinae generandxti Iadimporationem potentia cc. adicit Onis,Muam.
non putat esse in coelo, ouod vult etiei corruptibile ,& solum subire mutationEructus localis; Quae nonniillis fuit occasio iti troducendi duplicem materiam,ali)s existimandi nihil alii de me in rebus mat
riana,quam potentiale , siue rationem potent ia . quana dicunt idem re esse cum torrirna; Nos ei sociim Aristotile materiam primam realiter disi irciam a forma non negamus, dismul cum illo admittimus acceptam materiam pro corceptu potentialis completo,& potentiae contradictionis includere aliquid aliud ab illo primos biecto,quod definitur primo physicolu, di quod putamus dari in rebus corporeis,
di facere compositionem cum formis,etia. Qiar illud ita actuant, ut a lius non relinqitant in potentia, etiam si semper materia secundum se sit potentia . Illud aute, quod praeter subiectum dictum ineludit conceptus completus potentialis, sue potentiae contradictionis appellari solet artillosopho nomine priliationis, quae addit primo illi subiecto quidquid aptum in eo est corrumpi, & quidquid pro dispositione exigit forma generanda , hoc quide proximius, illud vero remotius; unde est, ut dicat Aristoteles, materiam de priuatio. nein esse quodammodo duo. & quodammodo uni in; Quia &si priuatio includitur in potentia contradictionis, adhuc tamen
proprio quodam csiceptu explicabilis est. in quo in obliquo praedictiam ponitur sit,
iecit ini, sed iam ad quaesitum. Dicendum adaequatum principium imtrinsecuin corruptibilitatis rerum esse materiam,&formam qilatenus secum in sub iceto coinoatitur priuationem substantialem. quod uno verbo dici sola materia, sue potentia contradictionis, ac proinde,& idem esse causani Senerationis ; Quia corruptio non intenditur per se, sed pro. Pter generationem, extrinsecti tamen principium esse agentem, siue generantem imtrodii centem dis ostion: formae generadae. Patet coiichisio ex dictis, de consti
malit r. Quia illud est P incipium cottu- ibilitati, rei, per filion res liabet, ut pos corruinpi; sed hoc illa dicit, ut mantis sitim est .nisi enim sui sta materia separabilis ex eo quQd inducietinat in subie
sitioniblis contrarias, materia non potest
ces areacomplexu illius, nes aliam sormam admitte οι Ergo ad constitue dum adaequaurin,& p xii num principium corruptibilitatis rei illa omnia sum nece ria . Quod a uicin extrinsectim principia sua gens s generana, certum eis, quia si hoc absit res physicae non comi mpuntii λnihil enim corrumpit se ipsum, aliudquς est in se habere ea, quibus redditur corru
ptibile,aliud sibi moliri corruptionem. . :Ad rationes in contrarium. Ad pri inani respondeo dicendun i,quod
contrariorum. politilior uiri in proposito non solet idem esse principium, quod auto sit contra ortini piluat Ortim non repu-
pirat, im est necessarium, quando priuationi propter formam. v d curi uptio i propter generationem.
Ad secundam patet ex dictis non esse generabile de corruptibile, nisi quod ha-
t potentiam,sive materiam contradictionis, quae non est prima materia quomodocunque, sed includens priuationem iura dicta. Ad tertiam respondeo dicendum, quo materia non abi)cit formam, quia illam iasii diat; sed quia cum natisraliter sit expiastita actionibus agentium potest ab illis recipere dispositioiles ad alias i. rmas . cum quibus Iare non potest forma praecedens. vii de necessario coriumpitur, vel sep-raetur, ac proinde materia est Principium non uae generati ianis,&curruptionis.
Ad arsumentum igitur in forma nego da est prima consequentia ς ratio enim materia abi)ciat priorem soripa est, qua
illam retinere ion potest pos ita ab agente recepit contrarias dispositiones, contrarias autem dispositiones recipiat riccesse
est,si non sit impedita, de sit agens produ-- Ad quartam re hi deo di dism, quod Inratiotus de corruptioni', si ii di m