장음표시 사용
71쪽
rno,vel in marmose, vel alia simili mate- quod est impellectivi, MilapAseni: securria; consequentia probatur,quia frustrana enim n&n persecta, sed impetiacta illa. tura in suis acti Mnibiis praerequireret alicii id praelitum, tin prodiictione vitientiusemen, si formae naturales, perinde ac ata tificiales. materiam non postularent;& hs- rationes ex Ph: losopho. Sexta ratio ex Scoto, & Alcinoo apud Ticinu. datur in rerum natura purus actita
immutabilis,semperq; sibi similis;ergo cidari debet pura potentia; at et consequen
tia, quia in rerum natura cebent esse omnes gradus entis; licut ergo datur omniusupremus,& primus, Z intermedij, ergo de debet dari infimus a supremo reinotis. simus, ut non pol esse nisi materia prima. Septima ex Auer.disp.6.clintra Algare. uin, res si ibi una res inuicem & agunt, derati utitur; sed impost bile est ab una. cieadsi natura primo prouenire action ,α passionem, ergo si attic da sunt duo prin- cipia in unaquaque re, alterum, quod sit Principium agendi,& hoc erit forma. alterum, lilod in principium patiendi,quod necessario erit materia Prima; ergo daturmaretia prima. Pro solutione. Notandum, quod exi sientia materiae si, a priori suestigari debet; aliquidsse prius, . a mio esse habeat, habere debet,nec soli ini habere debet, sed naturali via id debet posse cognosci: si enim per viam nat urale ad cognosci non potest, frustra in ea inuestigada tali via insistemus. At si quid prius
materia prima est,& hociosus causa est. nihil certe potest esse,quod constet mate-1ia,quia hoc materia posterius est , Et in aliquo genere pro causa sui materiam habet. erit ergo alicuid immateriale. sed primum immaterialia nos non cognoscimus nisi per materialia. Secundo facilius nobia est cognoscere quae in rebus materialibus
sunt: .ia magis sensata sunt, qua quae sul ira materialia. Tertio quae supra materi ia sunt immaterialia causa materiae essermo possunt, nasi vel per necessitato naturs, vel per voluntate . primu cognoscere non
Pollum iis ni icomprenda ista lem natu-
.ra; quamqua neq; hoc esse potest, quia qd
. Persectius sita natura independens
Aonrozcoarctari rer necessitatem ad id,
set natura; quia in tali necessitate non m
sectio, sed imperfectio de desectus ; quia non sibi si iliciens. Quod si dicatur tamini
esse communicati tum, versi est, sed viues bonum,& sibi persecte bonum, si non libere, sed necessarire extra se coicare se debet.&talienti, non simpliciter. bonum; Q ala non in se sinpliciter. 5e summe bouu. Itaq;
si immateriale materiae causa est per volutatem,& libere causa esse debet. at volu tatis alicuius quis certus explorator esse
possit praeter ipsum,& nos quomodo diui
voluntatis possimi is esse inuestigatores, qui ne nostras quide voluntates unde qua que habemus exploratas Itaq; per causa cientem a priori habere non possumus exilientiam materiae, nisi primae causae luberum penetremus decretum,per quod ad
extra operatur, quaecunq; operatur,quia voluntate operatur,non necessitate: aecreta
autem Dei nemo scit, nisi ipse revelet; quia nemo cognoscit sensum Domini, nisi cui inse manifestat, ut proinde a priori per causam essicientem existentia in materia habere non possimus. restat,ut illam imie stig mus per causam finalem; nam aliam causa materia prima habere non potest, sicut Secaetera,quae composta non sint: finalis autem materiae causa si qua est,bonsi uniue si est, ut omnes gradus entis habeat Mu diis, & constet perpetua generatio. Na caesse melius sit, quam non esse, omnia,quae sunt,perpetuum appetent esse, ac proinde ad generationem non procedent, quae non est sine corruptione,nisi 'uia retinere non
I sitim esse; aliud ergo in natura dari de uit priucipium ab ipsis,quo res sunt,quod
compellat ad generationem, quod proinde potestas debet esse ad notias subinde generationes, Se subiectum carum; unde ex fine aliquo modo habemus dari in robus aliquod primum subiecta, quod trans:
mutationum causa sit: ex ipsa tamen trasernutatione id habemus apertius a posteriori: nam considerandum est, quod cum n tura nihil faciat fiustra, R ad omnem naturalem generationem requirat subiectum , . non possit aute requirere ratione sorana , quam habuit, quia in generatione formapr edens expellit , di corrumpitur, ro
72쪽
lites ergGII 'Hsub utraque sorma, hoc fui ege ab alio a se ; erit ergo necessaris
materia prima ab alto,sed no ex /lio, erit quidE ab alio. ut ab agente reducente illa adesse ex non esse, non aliterit ab aliquualio subiecto, quod ipsi praefuerit, quia ut bene vrsebat argumentsi, id e qηaerendum effet de illo alio si ibiecto, & sic datetur processus in insinitum. Quare in forma ad argu nisi dicendum materim esse facti ab aliquo nempe a Deo; sed no ex alia materia;quia Deus ad suas actiones no prsrequirit iubiectum, sed cusit infinitae virtutis pol aliquid suscitare ex nihilo, de illi
coicare ei se, cum nultu prius este haberet. Ad tertiam de unitate materiae patebit infra, interim dicendum materia posse spei
clari vel seci indum se, vel ut eli sub diuersa formis,si spectetur secudii in se est una, i quia nihil habet in se. per quod multiplicetur, si specteti irvtest sub dii tersi, formis iam habet,per quod multiplicetur,& dies potest multiplex. quare in forma ad arῖumentum,concedendum est materiam seca dum se esse unam communem omnibus rebus,quia ut sic nondum habet, per quod di. stinguatur. ad probationem dicendum nos esse absurdum unam rem nazurale non eis: penitus diuersam ab alia ratione materiae, in qua cum alia participat, cum saepe mi iin ali 7s conueniant, ut in genere,vel in spe cie, &c. ij cies i .Phys text. r. omnia fiunt exinoriente,& s. Phys. t ex s. iubiectum generationis non est; at si daretur materia pri- autem primum subiectu De materia est: datur ergo in rebus naturalabus materia.
- mare. Dicendum dari interum natura mate. tiam primam,patet ex modo dictis.&rotubus secundae sententiae. Confirmatur ex corruptibilitate rerum naturalium, nam tam nulla res appetat sui deliructionem, i dictum est, impossibile est, ut corrupti-γilitasta rebus proueniat per se primo a orma,vel a toto; quia ncc forma, nec t tum vult corriimpi,quod illud ostendit si num certissimulta,quod contraria ad praeentiam contrari) obsistit, refugit,& repuSnat quantum potest, quod non faceret si ui corruptionem appeteret et Corniptibi itas ergo in rebus per se primo pro iii tib aliquo alio, hoc autem aliud corruptibilitatein in rebus non caiisaret, nisi ex ea ali uid conrodi, de emolumenti haberet; at illum aut commodum acciperet si cum Dormi corruptione ipsum etiam interiret; iebet ergo cile aliquid ,quod i corruptione perduret; perdurat autem ut noua sor- nam accipiat; quia videmus ad corruptio em viatiis sequi generationem alterius, er o datur aliquod primum subiectu omniuormarum suscepti usi, quod ex una formaransit in aliam,atq; hoc ut videbimus est nateria prima;datur ergo materia prima. nde.
Ad primam ratione in contrariu rsideo licendu , quod materia prima habet suum ma,ctitae esset sibi ectum generationis.om- roprium esse, de quo infra; 'uod si aliq5 nia herclex ente,& subiectum generatio. licitur non esie, non est intelligendii simi liciter,quasi materia nullum habeat esse, sed debet intelligi de esse specifico . & actuali, quod cum habeat a forma,de se diu itur non esse;qitare in forma ad argii mentum negatur minor: ad probationem dicedum illa procedere de esse completo,sipecifico,non de incopleto,quod est priam ripitim conat leti. Ad secunda dicendum materiam primazon esse a se ipsa,vi bene probat argii mentiam; quoniam implicat aliquid a se ipso habere esse,& ho esse impersectiam;quia i esse habet a se, de non ab alio communi- atum,nulla est ro, cur restringatur ad ta-e,vel ad tale ege, di quod diminutionem
nis esset; ergo non daturivateria prima :Respondeo dicendum, quod omnia hut ex non ente actu, sed ex erite potentia, eo loco philosophi expresse dicitur, & iici Fnis non fit ex igne; sed ex non igne, lotoria tamen igne ; materia autem maxime propter priliationem dicitur non ens, ex qua fiunt omnia,qllae naturaliter fiunt: eadem de causa subiectum geperationis dicitur non esse; quamquam locus ille vide. tur potius procedere de termido generationis , siue de subiecto denominationis
Iod proprie dicitur generati, quam , ubi e u iudicionis.
73쪽
subiectum , ex quo res sunt, xx nsmutationibus , vicu ex inniumst materia.
Ovod non bene materia dicatur, Illa
suaderi potest ratione : Nomen materiae contienit multis alijs rebus:ergo non bene dicitur de materia prima. probatur anteceders,quia apud Latinos materia dicitur de artificiatis, ac praesertim de ligni ril tibiis , ex quibus per artem aliquid conficiendum est. unde est illud Quintiliani. non est sitis saxa,& materiam aedifici j c Ferere,nis disponatur;& Liuius. Multam anquit materiam caeciderat miles praeterea multis ali)s modis dicitur materia,& muttiplex est,ex qua, in crua, & circa quan .ex qua adhuc est multiplex, transiens,dc permanens, permanens materia ex qua, ut saxa,& ligna in aediscio; transiens ut semen in generatione viventili, cibus in nutriti G-.ne ; materia in qua dicitur illa, in uua artifex operati ir, ut marmor, in quoa statuarius inducit tormam ualliae, & uniuersim materia in qua aliae si informationis, alia eductionis,informationis,quae recipit so . mam,sive recipiat ab arte, Due a natura,&sue haec sit accidentalis, sue substantialis; materia edi ictionis est . ex cuius gremio excitatur forma,atq;producitur ab agente,sus:sere recidit cla materia insorinationis; materia circa qua et duplex est,una circa sta sagit actione tra scute,ut materia,circa qua operatur artifex, altera circa qua agit
actione immanente, quae dici potius debet obiectum,cuiusnodi sunt omnium potentiatum obiecta, visibile,tangibile, imaginabile,&c. vlterius ali modis diuiditur
nam materia alia est sensbilis, alia intelli ibitis,itelligibilis di qua titas,quae iii scietius mathematicis co fideratur, ac si separata essit ab ossius qualitatibus sensibilibus,
miae ita separata: Italum coli fret per intelle
um,&j ginationem, unde dicit. r in- propria , alia Metaphorica; propita sitne telligibilis; sensibilis vero est illa .aluae est liaeci ex Hyle,subiectum materia, massa , affecta suis iuralitatibus, sensibusque per- origo,&elementum , sed re vera Hyle,decipitur. rutvim materia alia est proxima, materia non sunt nomina distincta, sed ita remota; proxim est ex ε. met rex.i a. unum, & idem secundum diuersum Idi terra fit frumentum; eum ergo tot modiceleatur materia, & adhue Huribus, ima leprimum subiectum rerum dicitam est materia prima. 1. Pro contraria sententia assimatiua lanthae rationes. Prima materia ex communium dicitur de re informi, & indetermin ta . quae potest tormari, & determinati ab aliqua forma ι sed nihil magis informe.& indeterminatum primo sudiecto reria; ergo illud bene appellatur materia pri
Secunda ratio. illa nomina bona sunt, quae sapietites veteres imposueriint,de cose munis usus probauit;tale autem est nomen
materiae primae pro primo subsecto; ergo, minor probatur, quia hoc nomen usurpatum est ab Aristotele, Se ante ipsum a Platone, de eo omnes postea usi sum Polleti . Pro solutioue tamen. Notandum, ii od cum materia maxime oblivita sit, Philosophi varia nomina adhibuetunt, ut illam quasi delitescentem in aperium educerent,unde quidam illam appellanini sincem primae vitae, ut AEgipti, a quidam nun vias uti Plato, & Arist. quida parusi,dc magnum, ut idein Plato;quidam
premium,& conceptaculum formarii in ,ut
Platonici; uidam dualitatE ut Sabelicum, uidam 'ilibra ori 3inem, malesam,si tuam, eminarium yt Arabes, ab Aristotele tani & Peripateticis communiter dica solet suis biectum,materia , elementum; materia ex Them. dicitur ratione sorinae futurae. ad quam est in potentia, subiectum ratione formae praesentis,quam sustinet, secundum alios vero dicitur materia respectu formae substantialis,sive tuturae sue prasentia; si biectum ratione sormae accidentalis, sed haec nomina saepe confunduntur. se ridum Auicemiam,& Albertum nomina materiae sunt in duplici differentia s nam alia si ne
74쪽
M, eseeundi mi idionia graecum, secun quaest. μ. an. r. te quaest. ε. de notent ath -MiὸΠnum terra; noinina metapho. νtimo. potent a Lica ex Alberto fiunt icta, mater, hiua,fc aina,turm cum autem tot modis dicatur rimum principium subiectivum form um , di generationis.bene exerimi vide. Ir nomine materiae primae; quia per matriam non solum significare, lenius iii- ini res componens sed etiam, ut diu latur, significamus ens informe ad hocceptis m, ut formetur, de quia hoc ens i quo modo agimux , est orimum subie-um rerum, de secundum te penitus insere,ideo.
Dicendum bene appellari nomine manae . patet ex modo dictis, Ze rationibus indae sententiae confirmatur,qilia nullo o nomine congruentius appellari solet. rationem in contrarium . . Respondeo dicendum tot illis modis irpari nomen materiari quia sere in Oin us illisererimitire una analogica habbio,quae ess vel rei informis ad se uni fortauum,vel primae potentialis radicis ad rapontionem; cum tame ratio potentiatis passiae primo sit in materia prima; o ad distinctionem aliorum , quae ma-atn'mine appellantur,nomini materiaeonitur vox primae, per quam additam etia optime distinguitiir; de signatura etas,de quo modo quaerimus. Secunda sententia assim attua est Alem sis r. t. t. t. Herici quodlib. . quaest. et Scot.in a. dist. II. quaest. I. dea. Cum qua communiter sentitini Doctores ipsius familiae A. Andreas.Io: Canoni. TrOmb Barg.&altu, praeterea eandem sententiain se quuntur Gadi Arim de caeteri, iiii nomina, itum apud multos nomiiae censentur iasecundo loco citato, & ibidem Ricard. a Med.VJlan eadem sententia sui ex nostris Valentia in primam partem disputatior.
reti. Itb s. cap.ra FonDprimo Mel. Silares . rumor. disp. Is seci. . Rutiliis. I. I hvs. Tractatu de materia quaesi. 3 sed iam vi dendae sunt primae selitentiae rationes. Et prima sit ex Arist. s Met .lex. I s. forisma est, quae dat elis,ergo forma est, quae dat existentiam;ergo materia ex se no liabet existentiam . secundo existentia est quidam actus ; sed materia non est actu ex primo de generatione t. a I. ergo materia non habet existentiam. Confirmatur ex s. Phys tex.8. ubi Philosophus probat generationem non esse motum; quia quod mouetur est, quod generatur non est; unde haec subdit. haec autem omnia incommoda, ex eo sequuntur,quod iis,quod non est,moueatur, atq; etiam,si quid quid mouetur iis -- . , - , -- οςd id autem quod non est, in loco n.
I. Utrum materia a se ha quod alicubi esset;per quae ver
γ. . b. 8atet ex sententia Philosophi materia
ceat aliquam 'Fnam nullam de se habere propriam existen
Ist quam ostensum est dari materiam, Sr illam explicauimus saltem lquoadi nominis, iam inuestigandum est quo-lo haec se habeat ad suam existentiam,m illam ne a se habeat, an potius illa iat a forma, sunt duae sententiae cele-
. Prima negativa, citae est Thomissaru
ra gentea capit. εῖ. de primo Phuc f. II. Caiet. deente, deessem. p. q. Sone. .Met. s. I .& lib. 8.quaest.
a Soti hic. Iauelli, Heruaei, Capr. densa, & aliorum, videtur etiam D.
dc quRsti 1, Rim q. tiam, ut quae de se neque est, neque est aliis cubi . si aureui haberet exilientiam alicubi
Tertia ratio . actus existentiae, cum se actus substantialis,procedit ab essentia ta- qnam a causa emetii alitia; sed ab essentia Materiae,ut quae est pura potentia,non potest procedere ullus actus; ergo materia de se non habet exissentiam, probatur mi nor:quia pura potentia est ignobilior quocunque actu substantiali, sed a nulla causa potest procedere,ut a causa principali. id
adaeqitata effectiis nobilior; ergo iniste tia, quae est actus stibilantialis nobilior materia non potest esse a materia , ac proinde materia de se nullam habet exi-
75쪽
I 1. Met. tex.I .di alibi; sed subuantiae convenit habere exissentia in per se, de no mali iid; ergo materia dese habet si iam existentiam. Confirmatur, citia inulta lectis
es Prima ex ceptam a forma subsequente Qquae mill
Sexta ratio . Si materia in generatione aeciperet existentiam ab illa torma , quae fit .sequerentur multa inconuenientia, primim quod ipsa etiam materia fieret. Dia
nti Confirmatur , quia intrinsecua modus substantiae est subfidere; sed prius illud utiqum
is,scu exilienti m i estini Teum essentiae sint aetervae. se si . Tertia ratio. qu* h- dum se osten itiit forma maiori/ii potentia; sed eadem tarma
quia una quaeque res accipit exilientia reri si productionem; sed diueria est productio materiae a pioductic ne formae : quia productio ina tetiae fuit per creationem; productio soliva est per generationem,er materia habet diuersam existctram, ab
cxistentia lorivae. Quarta ratio. materia non potest acci-rcre suam entitatevi a forma; sed re id .si cntiteta materiae cum sua propria existetra; ergomateria non potest accipere existentiam a forma, ergo habet a se apia; maior prcbatur, quia materia prasupponitur fornrae , ut ex cuius potentia forma educi debet' minor sui ponitur ex Quinta. Antequam forma actu hi, elimateria; ergo per aliquam ex inentiam;
quia existere est effecti is formalis existent x; sed talem existentiam materia non potest habere ab eo, quod nondum est; ergo habet a se. Dices toto tempore antccedente productionem sormae genitae,materiam habere existentiam a forina,qtiae pratexille hat; ab instanti alitim generationis tarmae habere a torma genita; sed contra. in illo instanti, in quo debet introduci notia forma in materiam, materia prius Matura de
riam; quia dat illi existentiam , ergo causaretur materia a suo effectu; glateria causat formata, quatenus subiicitur actioni agentis,de eam iustetat, ted ita texistent lim a sorma ergo materia habet si istentare sormam a forma,& conlaquei ter pei illud causat formam,per quod a '' Septima ratio. Si materia non haberet exiliciat iam a se ipsa,sed a forma, seque I tut idem esse prius,& pollerius secundum eandem rationem , & respectu eiusdem , quod implicat contradictionem, Probatur, quia ex deductis materia eusa,& effectus respectu eiusdem formae, secundum eandem exilientiam, ut cauesi prior, quia omnis causa saltem natura est prior effectu , ut eis cius est posterior , ergo materia respectu sor*ae secudum chse existentiae est prior ta posterior. Pio solutione. Notandum, quod materia cum sit pri-
76쪽
potentia obiectura. & logica, in qua erat
antequam crearetur , facta est actu a Deo atranente illam ea nahilo,ac proinde pertaeationem materia habet suam existe tiam: ram pro ut facta est materia sine illo subiecto, ut esset erimum rerum o rium materialium subiectum, accipit ali-ruod esse, & existentiam in rerum viiii ieritate, illam autem nunquam amissit, quia
nateria,cum non habeat contrarium,non
otest cortrumpi,& si corrumperetur . na-uraliter redire non posset, quia a totali dirivatione ad habitum non datur regres iis,praetereique toties corrumpi dineret, ploties nouae fiunt generationes ι necesse
si ut est. vi suam existentiam a primaui molitione ad hanc usque diem semper Jeritatierit; sed considerandum est, quod rinia existentia commensuretur ad esse rei, 2 esse materiae sit valde imperfectum , viai mirum potentiale, necesse est ut ipsi is
dixistentia sit impertina,& quasi potentialis, non potentialis in eo sensu, quod non Equatiar materiam, & sit a sorma, sed Fod sit ordinata ulteritis ad complendarum existentia formae unam existentiamictualem, sciit ipsius esse ordinatum est id complendum unum esse citin forma;&ὶuoniam forma est id, per quod expletur
potentialitas materiae, de ultimo compi tur existetia totalis totius constituti, ideo
de hac loquendo non male dici potest, quod materia habeat existestam a forma ;it vero si sermo sit de existentia partia-li,quae est commensis rata ad esse potentiale materiae, hanc a forma habere non potest; quia cum aduenit forma , iam prius est materia, & amplius praecedens forma non est .vt per illam materia existere pos fit,nec ulla est ratio, ob quam eum des rit existere praecedens serina, desierit esse
materia; quoniam materia millies corrumperetur, εc generaretur, quod est in conueniens , & res de nihilo nerent, de agens non solum produceret totum prinducendo sorinam; sed vere totum produceret producendo utramque pallem compositorii . Praeter L qiiod penitus coinrueret causa , pr pter quam inuenta est
materia a Physicis, dc est posta primum subicctum scite tignis.
Dicendum materiam de te habere suam
propriam existentiam, patet ex modo dictis, & rationibus secundae sententiae. Confirmatur.Sit v.g.producendus ignis ex
iis , in illo instanti, quo est producenda forma ignis ex ligno , non est ampliussorina ignis, sed vel corri impitur,vel co rupta est ; ergo si materia existit per formam in eo instanti etia materia non erit, sed corrumpetur,vel corrupta erit; ergo
ex il la non poterit educi forma ignis e sed
ut docet ratio, Ac experientia, educitur; ergo materia existit non per formam,
sed ex se. Ulterius si materia accipit exiis stentiam a forma non accipit proculdi bio eandem a forma ignis, quam habebata forma ligni;ergo accipiet diuersam saltem numero; sed quod existentia diuerissum est,numero quoque diuersum est; ergo non erit eadem numero materia modo sub forma ignis, quae erat sub sormaligni; ergo fatuum erit , quod concedune omnes Philosophi in generatione . retransmutatione terminum a quo corrumpi per aduentum formae , subiectum veroma re idem sub utroque extremo, cum non minus corrumpi debeat sibiectum, quam corrumpatur pritiatio; cum hoc tamen distri mine, quod priliatio non redit, redit autem si ibiectum, mod adhuc ea dissicilitis,quia rediret sine producente, ecfieret ex nihilo, ac proinde omnia in generatione naturali vere essent ex nihilo. Ad rationes in contrarium. Ad primam respondeo dicenduin.qiiod sorma est. quae dat esse; si tamen sermo sit de esse completo : dat enim esse hominem,esse Leonε,&c. qiiod habet, quia est ultimum constitutilium,ac proinde dat essentiam compi eam, quam dicit hic homo hic Leo&c. de consi quenter dat completam ex istent iam; caeterum loquendo de praecisa existentia , qua existit materia,hac habet materia a se,
vel potius hae habet a suo essici Ae, a quo
scilicet facta est in rerum natura; quoniam nullum esse creatum includit suam existentiam,quasi illa sit de quidditate ipsius,
quia nulli naturae creatae essentiale esse istere, unde in hoc sensu creaturae omnes
exstςntiam habent ab alio, a sta scilicet
77쪽
causa productura, re primo principaliter tum, lac pioili4M nes deterit,imi suis, imab Auctore Naturae, a qsio etiani ipsae cau- qise, cesse deorsiam de se benedici potestia simi.Deita enim beatus,cui soli esse ger- ruit labi esse. Dices necae formam esse ensitianum,& natiuum est,ut qui ex se est sine completum, & tamen de illa dicit Aristo. vlla mutatione, & mutabilitate, in sua es- telis 'uod est , quod quid erat rei ,,&sentia includit tui iuriam actualitatent, re quid itas; ergo cum hocnessat de materia existentiam at creaturae omnes via primo non iotelligit de eme cuim Ou .Res thesie participatae, di nihil ex se .ex nihilo ali deo,& si neque formanst ena completum, Dromodo transire debentia esse; unde ab ta ne quia est id, per quod est prori mee alio necesse est, ut accipiant exilieritiarn , comi letum, ideo de ea dicit Plutosophus di quia nullus sint liciter dat existere ex quod est suidditas , & huc negat de itinis nihilo. nisi qui ex se omne esse praehabenx ria,quia ipsa eli potetalitas solu,de ichose
communicat esse, ideo simpliciter exissen- tio entia. Dices si hoceit dicere Aristot. si a rerum est ab auci re natu rs; quoniami subiectu generationis non esse,inctus esse, tamen res compositae ita sunt extrinsese ab erit dicet e materiam non esie illud, quod essiciente , ut intrinsece sarinaliter coale- generatur, quod est ridiculum. Respoma. t eet partibuet componentibus. Ucirco deo sEsum Philos hi hunc esse subiectum
loquendo de existentia copleta rerum co- generat. unis esse solum inchoationem ei
rositarum ham dici potest tarmaliter esse iis,motus vero essu ipsu in ens eompleta, a partibus componentibus a materia, di quod per motum solum accidenta liter muforma, inter quas tamen forma.ta sit prin- tatuticum subiectum generationis dicaturci pallor,ut actus, & vltimu distinctiuum, mutari simpliciter, quia per formam fieta c5stitutivum,habet principales partes, notium verum ens, quod non contigit inquare loquendo de existentia copleta for- motu.
maliter haec dici potest esse a forma prima Ad tertiam reIpondeod icendum,quod xio scilicet,& principaliter. Ad aruumem salsum est, quod existentia procedat quasitum autem in forma totum concedendum emanative abessentia ; quia nulla essentia est. si sermo sit de esse Decifico, & comple- ereata habere potest tine vim, ut sibi fa- eo,& de completa exilientia; totum negan ciat existentiam,quam tamen haberet,si ab dum de esse,& in exilientia incompleta. 1 ea exii ta emanativo procederet , MurAd secundam reso; eo dicendi iii,qiiod habent ea, quae per emanationem faciunt existentia non est actus formalis. sed enti- sibi aliquid ,ut cum assa reparat sibi frigus rativus; materia aute dicitur non esse actu d perditum;vnde falsum est existentiam scilicet formati,quia non est rina, nec de esie ab essentia, ut a causa effectiva; solum se forinam habet; sed est potentia suscepti. est ab inentia, ut a causa finali, cuius gra- ia formatum, atque adeo potentia in or- tia est quodammodo existentia. de cui prodane ad actu in formalem ; quare negatur inde debet esu proportionata;quare ad ar- consequentia. Ad Confirmationem respon gum Etum in forma negatur maior; ad illa deo dicendum , quod per non ena Aristi vero. quae ibi asiunuantur dicendu existen teles non potest intelligere non ens simpli tiam non esse absoluta nobiliorem esten citer, uia non ens simpliciter est nihil sed tia; sed potius illi esse pro fortionatam; umeebet intelligere non res praedicamentale de actum imperfectum existentiae, qualis inpletum, quo pacto etiam materia de- cst existentia materiae, non excedero pera initur septimo inet. tex.ῖ.quae n5 est quid, sectionem potentiae subiectivae.sed illi effenec quantum Z c. sicut ergo materia no est contemperatum, atque adeo finaliter eseens completum : ita nullam existentiam posse a potentia subiectiva, ut a sua emisi completam habet,unde, de nullibi dicitur finali;essicienter vero suisse a Deo,qui ma esse , Intellige determinald; quia determi teriam produxit. natio est a specie, atqtie adeo materia de se Obijcies ex So c. Ioco est. primo omneqtie est surium; neque deorsu; quoniam nis actualitas absoli ira est ex se e nosci huiust nodi differentiae loci proueniunt a bilis quolibet alio circumscripto ; sed ma- seeciebus sibi loca detei in inantibus; male. teria non est cogitoscibilis ex se, sed tantaria autela cuni de se iit quid indeterminν per analosiam ad sorma. ut dici uir Irimo
78쪽
physic ergo materia de mullam habet de sequitur; seMela probatur, quia quael
actualitatE; Ze conmuenter nec exissetia uia existentia est quaedam actualitas; m4.3or probatur,quia omnis actualitas quam tumcumsue imperfecta est ad alique gra, dum entis determinata,l& per consequens aliquo modo intest mouere intellectuna. Respondeo dicendum , quod ex argi
mento solum secuitur materiam non esse actualitatem absolutam i, non autetu se sititur,qiiod materia non sit in rerum n tura per suam existentiam et nam potentia
existens nondesinit esse potentia, nisi per potentiam intelligatur frutentia , ut dici tiir, obiectiva, nec fit ab solitia actualitat, sed fit potentia existens et quare negatur conseqtientias nam aliquid existes potest non esse nobis ex se prici se eognoscibile, auoniam essentialiter est ad aliud ordinatum, ac proinde, di ad aliud, vel per at iudcognoscibile, ut est materia prima ladipr a tionem maioris dicendum , quod sit per actualitatem ibi aceipiatur actualitas erum, ut de facto in Mundo sunt, vere Mimis actualitas est determinata ad ali-ὶueni graduna entis, quia quidquid est in , Iundia est in aliqua specie substantiae, vel
iccidentis : si vero soluantur res, bc quaeή atur de ipsis principijs actu existentabus, ion omnis acti inlitas in eo selisu est deteriai nata ad aliquem gradum entis, sed sci.
um est principium in suo ordine alicuiu,
D ces contra responsionem; etiam sorana esse istum habet in ordine ad aliud, ae t eius pars e flat acilis . , nam forma esta, s , materia etiamsi praecise existat est aetus: ergo quaelibet stibilantia materialis secundum se totam esset actus .
Respolideo dicendum, quod aliud est
esse actu ii 3 rerum iratura,aliud esse actu , quae ubet subst ulla materiali , dii in exi- Ruiest actu in rerum natura, ita ut singulae ipsius partes actu existant; .non tamcn singulae fiunt ictiis; quia materia ex CO,Quod ἱer suam existe in iam exi ilit non sit actus,ed re inanet potentia subiecta: quare negatur sequela , &ad probationem eius
Obi; cies tertio. Materia sic est propembit. quod nihil spinquius ad nihil imaginari potet sed si ali uo modo esset actu possibile esset imaginari aliquid propinquius ad nihil; Puta si materia esiet latuia potentia et ergo materia nullo modo est
s Respondeo dicendum, quod si in min liner actum intelligatur ipsa existentia , falsum est . quod imaginari possit aliquid propinquius ad nihil. Nam si iii telligatur materia non existent, Oelligetur nihil,
ficut nihil sunt caetera φmnia, quae nons
verum quidem est,quod nihil potest dici
dupl iciter. Prim o do Pura negatione. qu lis est in ijs,quae implicant. Secundo dici potest de talibus ilegationiblis, scilicet denegationibus entium nos bilium:si primo modo accipiatur nihil, potest imaginari aliquid propinquitis ad nihil materia non roinde, neque ipsa hoc modo erit cogno- existente, quia possunt imaginari chime cibilis; cis ira tamen per Arist. sit contra. rae,& alia implicantia, atq; impossibilia , ii im,& forma ut aris cognoscibilis sit: quae magis nihil sunt, 'uam mataria non niteria ut omni actu carens no sit cogno. exi lien ; si autem secvngo ni odo accipiscibilis. Respolideo dicendum sotiimhaς tur nihil,n potest quidquam imaginari. :sse differentiam,quod sorma,ut actias eo in penere subitantiae, quod si ipsi pruin-ςnoscibilitatem,quam habet inordine ad quius, materia non existente, sicut sorte illud, a se habet, & transfundit in illud, non potest dari ens imperfectius materia,n ordine ad quod est cognoscibilis; at in
eria , ut potentialitas cognoscibilitatem iccipit a sorma ; unde responsio bene va- et in materia, nec potest nabere lacum i otina; quia licet in uno coueniat, in alio
uni ofpostrae tornia, di materia. . Obiicies secundo , si materia haberet xi stetitia sequeretur . quod qualibet sib.
lantia materialis secudiim se totam Geticius; sed hoc est falsii tergo di illudix ncuius negatio dicatur magis nihil. D Obijcies quarto de quolibet actu vere potest enunciari per propositioilem de in-esie.quod se actus dicen , oc est actu εsedlesia istum , non potest vere enuncia a de materia prima , quis est pur* potentias
ergo madersa non eit acips , ergo non habet existentiam.
Respondeo, dicendum, quod aliud est aliquid esse auximialiud esse actu exister,
79쪽
de materia, quit est pura petetia subiecti- ouaedam recere Hipit sententia nisn pasua, non obiectitia,non potest dici , quod absona, Mabsurda , atque principijs Phi-st aetiis,dici tamen potest postqua a Deo Iosophicis, Immo&fidei,possumus dic
ereata est,quod actit in mundo existat,etsi re contrariam ;.Haec o firmat entitate una,
praescindamus forma. In proposito ergo: & idem esse materiam, & formam , Quae tota vis dissicultatis colisistit in aequilioca- materia sit, prout pol produci, siue prouttione multiplici, quae committitur in illo potest in aliud permutari: Forma sit, ut termino, actus, & actu : materia dici psit producta , & actu est, compositum quid esse actis,idesi existens,n potest dici es. ponat vix piatuit reperire. Verbo tenus ibse actus, neque esse in actu specifico, siue lud componit, cum partes eius substanti completo i quia marcria neque est quid. les pectu re vera deti, & de medio tollatinese quantum, neque quale,&c. . ut ex dicendis melius patebit. Huius inuta Obijcies quinto, si materia ex se habe. ti magistri. ne patronis videantur destit rei existentiam; ergo similiter etiam fodi ii , ascribunt illam Aristot. S. Aura rna,& compositum , & in uno essent tria sino,S.Thomae,Commentatori,&al ijs. esse seu tres existentiae, quod videtur ata Quod hi graui imi Auctores subinde . surdum, sqii idem unius rei unii mestes pent Materiam habere atium ullum, Sese,unaque exi sientia,sicii test una rex. habere solum concedant purum posse, a Respondeo dicendum , quod sicut non que esse puram potentia. Ita Arist. pluri implicat res naturales,&compositas com bus locis, ut r. Metaph. to 2 li. . phystemroni ex pluribus partialibus; ita non est σν. lig. Metap. tex 3 ubi negat de materia anconueniens ipsarum existentias c6poni quod sit hoc aliquid,de Forma tamen his ex pluribus i inperfectis,& partialibus: de concedit; cum tamen neque forma sit ensscut compositum non dicitur multiplex completum, ut proinde explicari no poGsubstantia ι etiamsi ex multis substanti a sit liqc aliquid cie ente completo, ut con
partialibus coalescat ita nec eius existeria muniter explicatur. Praeterea 3., a r.Me.
dicitur multiplex existentia;tamen si de in taph.Aristot ponit potentiam, &actum de partiales existentias praescindamus, S in omni praedicamento,sed in praedicamo cui & parte, essentiales, & substantiales to Accidentium non potest poni potetia, aliquando praescindinius,Sine ineonueniε quaesit aliquid distinctum ab actu , ergo
te diei debet in toto composito esse duas vIterius'. Met.tex. l3. I 2. Metaph. tex. 3x.
existentias partiales, &vnani totalem ex Actus indeterminatus siue Vniuersaliter illis compostam,siciit in eodem composi sumptus est prior potentia, determinatus rosimi duae substantiae partiales , di una vero est posterior e sed haec saluari non statis. possunt si Materia est actus emi latiuus , de exi illi. quia in sententia Aristot. erit ab ε . Sterno, ae proinde nullo modo erit poste
.utrum Matem concessi rior actit. Primo de Generatione tex. 23.
confutantur dicentra id, quod augmentatur,augmentari ex certo corpore potetia, quod existeret in aliis eorporibus, quia primo generatio exasleret ex aliquo non corrupto: Secundo,quia cum ex aliquo ges Tsi ex proxime dictis hie iam selutus neratur aliud,Puta,aei ex aqua,tunc receis est nodus,idemqtie est apud Auctores deret aliquid ab eo, ex Quo manente gene o muniter Materiam habere aliquam sua ratio fieret,nempe receaeret Λqua ex illo existentiam, te habere,fiue esse acta enti- potentia corpore perseuerante in Aere .rδtinum; quia hic actus entitatiuus aliud Excivibus concludit tex.13. in haec verba . non est, quam entitas quacuinque tandem Melius est ergo facete omnibus insepara- illa sit,actu existens in Mundo: tame pro- bilem esse materiam , ut existentem na , pter peculiares dissicultates, di intelli Sen re eande numero. t5ne aute no vna. Dema
iam malam n millorum adhuc paululu a. degener. tex.3o.resutat Aristo poncte ambaccouuouessa inusi cndum est. Nam pro materia corporian, corpus inrnitum,
pe ii aliquis actus Entritativus.
80쪽
eest ut exponunt Interpretes,indetermitatum diu exsum a 4. elementia: at Mat. si si actita entitativus , erit eiusmodi . Nec
in sponderi potest philosophos fuisse cε-fiitatos, quod poneret corpus completum habem sormam; quia ad hoc ipsum cona-:ur eos deducere Arist. Haec fete ipsi exi rist. Ex S.Aug r. adducunt illud lib. I x. C5 es cap. Io. ubi S. doctor ait; Docuisti me omine dicere,quod prilisquam istam in-
ormem Mat. formares, atq; distinguere , ion erat aliquid, non color , non figura, ion corpus , non tamen omnino nihil .
ddunt ill iid ex cap s. ubi dicit S.Doctor 'itandoque non bene cogitasse de Mama, quia cogitabat aliquid.quod non caeret omni forma, sed comparatione for-nosiorum erat informe ; sed vera ratio, inquit, suadebat, ut omnis formaequali Laimque reliquias detraherem, si vellem pr8rbia informe cogitare, & non poteras itius enim non esse credebam. quod om-ii forma priuaretur,quam cogitaba quid-ὶuam inter formam. & nihil, nec formaum, nec nihil, informe prope nihil. Et pauo post ait, mutabilitas rerum mutabili si a pax ipsa est sormarum omnium, in quas
nutantur res mutabiles inod volunt es- e,dicere aperte ipsam puram potentiam id esse,& non esse in existentem rebus cor
uptibilibus, non ut subiectum formarum listinctum ab ipsis, sed identificatum cumpsis formis, solumque formalitate diuerisum, esse materiam . Qiiod confirmant ,
iuia subdit August. ouod si dici possit, diis
eret eam nihil aliua esse interpretantur. b ijs formis,quas de ipsa negauerat) dc non esse; id vero dici non posse, quia iam
virumque erat, ut species caperet istas vi- Ebiles. Et cap. 3. Il lud influit totum proponihil erat, quod formari poterat. cap λ'. Materiam vult esse ut sontim , ex mateItalormatum vult esse, ut cantum, qui sono est posterior solum origine. Et quia non a nilis ait formatur ut sonus sit, sed sonus Ormatur ut cantus sit, sic est prior mate-tia, quam id,quod ex ea fit,hoc exemplo qui potest, intelligat,inquit, materiam re-
tum primo factam esse , & appellatam Coelum,& Terram; quia indefacta sunt
Coelum, de Terra,nec tempore primo factam. Ira Λus Ex hoc ii scium ipsi M. si dedisset materis aliquε actum extitativa,
ut Scotus, non negasset prius tempore sactam, cum tamen supponat non potuisse fieri prius tempore. Addunt his,maxime ex r. lib. de Genes,ubi de anima rationali
quaerit,utrum facta fuerit post sextum di εCreationis rerum ex nihilo, an ex aliqua
materia quae ia fuerit, de alia huiusmodi γPro solutione. Notandum, uod ex duplici cap. haberi potest resolutio huius quaestionis. Et primo quid E ex improbabilitate opinionis ,
quam assingunt tantis doctoribus.Secudis vero ex veruis, & doctrina ipsorum. Et quoad primum considerandum eli, quod August.qui tam impense laudat inuin, qaipsi cognitionem materiae impertii lerit, in qua antea tantum se elaborasse frustra
profitetur,& Aristot.qui & ipse tam desudauit in Materia prima inti elliganda .ncn potueriit pro materia accipere illud, quod cuique obuium est , quodque sere magis notum est apud Idiotas, quam apud Sapientes. Nam si materia prima nihil aliud est, quam ista rerum corruptibilium cou. ditio,qua unum desinit Sc aliud fit, siue ipsum posse dosinere unius,& aliud ipsi su cedere; quis adeo rudis est in populo,qui hoc nesciat, u id oculis quotidie videat 3
cur ergo tot sapientum cictorum viroruconatus in eruenda E latebris materia prima ,si nihil haec est, nisi potitis haec tinpotentia, quam potentia, qua durare n' possunt res corruptioni obnoxia iuqtie admirabilitatis habet scire v. g. in ligno praeter esse ligni,sue pratei forma ligni, quod in idem recidit per adi tersarios,q'li incomposito soli im formam agnoscunt , neque volunt quidquam aliud in eo effeprarer formam, scire inquam, hanc esse potentiam,verius dixeris, impotentiam , dc miseram conditionem ligni, ut possit desinere esse , & ipsi toti corrupto succedere possit aliud, quod tamen nihil ipsius accipiat: certe ad haec ilitelligenda, non multum laborandum est, de nisi verba sit mini illi viri, dare nobis voluerunt, inepte satis cartas de librcs impleuerunt, cum tribus
verbis totam controiter sis transigere pia Gsem. Inhoneste igitur raciunt. qui tam abiestatiunt de tantis Vitis , de bonam is