장음표시 사용
91쪽
patet ex dictis teriam si a existentia par Posse autem existete ridetur conseques, Intiali non existere exi sientia formae, ac proinde in eo asia simirum, ut existat exilientia sui sciaeris. In secias da illud aperte salsum est, quod ex mira Positione sequitur, inon esse discritnen inter formam substan. tialein , di accident alcm , nisi quod forma substantia lusit prima, quae aduenit mat rix; Nam siue prius siue posterius accidentile forma thbstantialis adueniat materiae, si mret forma si bitantialis est diuinita ab accidentali. x semper cum maretia facitvnum per se, quod non potest facere uuasorma accidentalis quocume; tandem tenapore materiae adueniat: Et sane si materia per ipsiim non habet ullam existentiam , si ex alia parte accidentis est ex communi doctrina iii subiecto inexistere; Qitia eius ineellinesse. ino modo cum materia accleens faciet unum per se . etiamsi per ii: fossibile ante formam substantialem adite.
niat inateriae, cum tunc nullum antes br-mam sit existens,nec etiam ire si p'sitionem scrinae accidentalis in materia existens sit. cain materia non existat, Se haec sorina; qui, ea esse ponitur habeat solum inexistere. quod proculdubio pro ponit aliquid Ier se existens, in quo existae . Quare se de ruunt illa , qtiae assuniit Durant iis, & pugnant cum licet rina eius de existentia maia ictiae , vereq; centcndiim est per diuinam potentiam esse posse materiam cum sola forma accidentali per illam , quam ei dedimus existentiam, nec tunc flatura in accidentalem illam formam substantialem, sed remansurani in suo ordineat a materia sustendaridam. l
Art. 7. Utrum materia separata ab omni frma existere possit naturaliter, oe quo co- cursu Dei indigeat.
N I On solum posse existere, secari etiam extitisse probabile
Ilarsi. in a. quae robabile eam in
putatiit ου. ar i. qui voluit esses a mundi creatam aptincipi fuisse sine omni forma Oc in I q. 13. a r. ivvult in corpore Christi diamini mortui fuisisse sine ourni statura subflauuali in triduo.
sententia quae dat materiae actit in Entit fltilium.Contraria sententia negativa est co- munis in schola S. Thomae. Pro prima sententia sunt hae rationea. Prima materia non recipit existentiam a forma; Ergo si forma spolietiir; sine illa existet. Patet consequentia, Quia una 'tiaequeris,quae suam peculiarem habet existentia Ea exissere potest , cum ad existendum nisrequiratur nisi existentia. Secunda si materia spoliata forma d bet cori limpi, a quo corumpetura non a co-trario; quia non habet contrarium mon per desectum dispositionum; Qtila ad existe dum no alia dispositione indiget maioria,
quam sita exissentia, qtiam habet etiam sine forma, ut probatum est; non igitur corrumpetur ac Proinde naturaliter existet. Pto Contraria sententia sunti hae rationes.
Prima ab Auctoritate philosophi Seoivido phy. Tex. 14.& . phys. Tex. sp mat ria enim lepayabilistion est a coiporibus d pranao. de genet. Tex. 3 r. de 3'. idem docetur. i Secunda,agens naturaIe non expellit sormam a iubi vici nisi introditeat disposti nes connaturales formae generandae; sed ad initqductionem dispositionum necessaria coasequitur noua forma: Ergo materia naturaliteresse non potest sine forma.
Tertia,materia est quid e stantialiter imperfectuin: issed nihil esse poteusne eo, a quo dicit c si titialeui dependentiam: Ergo materia naturaliter esie non potest sine
Pro Solutione. . Notandum quod eli aestio piti res potest habere sensus: nam aliud est quaerere. Utruna uitaliter materia existere possit sine sorma id est utrum separari possit ab omni saema &sic existere hoc modo certum est naturali tex materiam non posse existeresne omni forin . Qisia re inquam unam formam relinquit quin sulcipiat aliam Oe hoe probat s ciuida ratio secundae sententiae. Sensus secundo esse potest. Villim si materia siue tuta litia siue supernatiualiter siparetur
92쪽
patiente ab omni forma exi steret naturali- cretum Dei esseaet . quo velit sic mane,
ier. Quod adhuc potest intelligi duplici- re materiam, cum ex decreto, qito contet Plinio vitu existeret secundum ordine stituit res naturales,eo pacto manere non naturalem causarum secundarum. Et cer- debeat ; sed vel suscipere formam , vel tum et lineo casu quod ma ria non exi- abire in nihilum . Quare sufficienter vitaret naturaliter. Quia cursus causarum detur posse existere materiam siue omni secundarum postulat ut materia sit cum i forma ex eo , quod Deus velit sic illam sita forma. Secudo intelligi potest: Virum existere , cum in materia nihil de nouo
necessatio corrumpi deberet materia . iras addi debeat . Neque est simile de acci- ut esse non possit, nisi illi daret Deus m , dentibus sine subiecto; nam ad hoc, utiorem aliquem concursim ad exiliendum, ista sic existant , debet Deus suppleredi de hoc est dissicii itas. Et quidem in se, concursum si ibiecti , vel dando illis mo-tentia illoriim, qui materiae omnem negat dum aliquem de nouo , vel certe id sup- existentiain, certum est, quod non exitim plendo essectiue , quod non est in casaret, sed deberet corrumpi et in sententia nostro ; Quia materia a forma non pe autem illorum , qui posuerunt illam crea- delut a sua causa, sed ut a concausa , cum tam in principio mim ii,sine forma exist qua debet unum constituere.Et per haec paret naturaliter: At secundum illos,qui vo- tet ad quaesituin. lunt secundum citrium naturae materiam Ad rationes pro prima sententia. quan- omnino esse debere cum, forma, nec alia. tum faciunt contra conclusionem. Adpria teresse posse z in eo casu considerandiim mam respondeo dicendum,quod ad hoc ut
est , quod materia spoliata forma nihil materia naturaliter existat, non sussicit, aliud amittit, cpiam illud, quod habet a quod suam existentiam habeat exse,&non forma ; solum autem a forma habet esse aiorma; sed ulteritis requiritur, ut sit sine specilloim,& completum, nec non exillε- dependentia natural i ad formam,quod curiam huic esse proportionatam,suum vero non habeat, non poterit naturaliter exi: sic incompletum,& partiale,smilemque stere sine forma, lascautem dependentiantistentiam a forma non habet Ex quo sit, in materia est ex natura rei ipsam semperst materia in eo casu existere debetet: Sed debere esse cum sorina,vi quid ad ipsam or
amen in contrarium est, quod neque for- ditiatum.
na sitam existentiam habet a dis uositionia Ad secundam respondeo dicedum in eo
tamen naturaliter sine dispositioni- casu debere corrsipi per subtractione com,us,esse non potest, ita ut corruptis dispo- cursus prima causae, ut forte corrumpituritionibus necesse sit materialem sermam forma in subiecto,cum non habet amplius rumpi. stas dispositiones. Ad rationes secundae sententῖae. Prima Quare. quide & secunda potius probant materiai . ni posse naturaliter separari ab omni soru Dicendum materiam sine omni forma ma,quam sic separataria non existere. Te raturaliter existere no posse,nisi Deus sup- tia vero probat separatam non debere exi. leat dependentiaminaturalem , quam nere; sed ad hoc ut existat suppleri debe- abet a forma . Patet ex modo dictis a re a Deo dependentiam ipsius ad formam; nnini de forma : nam forma a cli posi- Quae quidem dependentia in aliquo sensuionibus sormaliter non habet existen. dici potest essentialis, quatenus scilicet estiam. Et tamen naturaliter non potest exu rei dini inutae, & ordinatae ad existendum tere sine omnibuι sita dispositionibus , cum forma:non est tamen essentialis,quasia si hoc suppleat Deus: Ergo di materia terminus huius dependetiae sit intrinsectim
tiamsi existentiam non habeat a forma, constitistiuum materiae.
billa: separata naturalitet existere non Obijcies existeria formae est persectiq; mterit , nisi Deus surpidat dependet, exissentia materia; sed forma cum sua exi iam , quam liabetad illam . Hoc autem Lentia non potest existere sine peculiariitpplementum forte non est ullus maior Dei concursu , quo suppleat depende;
oncutius , scd solum nouum illud em tiam quam habet a materia: Ergo neque
93쪽
materia separata a forma existere poterit sine pectiliari Dei concurru, quo suppleat dependentiam materiae a forma. Respondeo dic edulia,quod existentia formae comsderari potest dupliciter primo in ordine ad materiam praeci se, de tunc salium est, Quod existentia formae sit persectior exi stentia materiae,ctim existentia forme macerialis sit quod amodo inexi llentia Secundo considerati potest in ordine ad totuin, de tunc existetia formae est persectior exiis steria materia; inita exiit etia formae in totis copi et ipsa totu, materia sola inchoati
IN sententia assirmat ita multipliciter
peccatum est. Nam aliqui antiqui, uteit apud Aristotilein primo metaphysicaesum 1. cap I. existimarunt materiam esse substantiam quandam perfectam ingeri rabilem, & incorruptibilem , quae nulliussorinae substantialis subiectiimnt, sed tamaum accidentalis, ideoque res non fieri nec mutari sit bstantialiter, sed tantum accidentaliter,ut cum Socrates fit Mii ficus, ita illi,si eos tamen fideliter retulit Philos phiis. Aliqui alij eo stoliditatis peruene-Iunt ut assererent materiam primam esse Deum, ita ex Alberto Alexander quidam Epicuratus,qui dicebat omnia esse essentia iter Deum,& formas esse accidentia imarinata, de non habere vere entitatem a idecensiit ex D.Thoma quidam Dauid de Dixanto motiis hoc sophismate. Si Deus &materia prima non essent idem, disti tigii rentur, &fc non essent entia simplicia, sed composita. Sententia Peripatetica, & communis ne sat materiam esse persectam ullam sit alantiam. Probatur his rationibus. Pruma omnis perfectio est a forma; sedria non est forma; Ergo materia non est substantia persecta . Maior Preatur Quia omni spei sectio est actus, actus autesorma est. Minor patet et Quia materia contradistinguitiir a sorma. Secunda s materia esset substantia pet- ficta si usita mutaretur ad formas substam
ualea. Sequela probatur . Quia materia
non debet appetere sotmas substantia leti& ad illas mutari , nisi ut acquirat aliqua persectionem subitantialem: si autem materia de se esset substantia aliqua persecta, cessaret hic finis, ae proinde materia non appeteret formas substantiales, & ad e s
Tertia ex substantia persecta non sit ci positio clim alia substantia , nisi per aceidens: sed ex materia Ze Dina substantiali fit unum per se et Ergo materia de se non est substantia perfecta. I. Pro solutione.
Notandum quod unaquaeque res eaten habet perfectio ira, in quantum est actu et Nam homo est Derfeci. is,qualido actu adeptus est illam staturam .robur, sapietiana, de virtutes,quae hominem decent secunda suam naturam: idem dicitur proportionaliter de planiis,& alijs viventibus speet tis singulis iuxta propriam nati iram : Pari modo in generibus accidentium, illud est exeni Gratia lucidum perfectu,& ca
didum perfectum.& sic de reliquis, quod perfecte possidet formam lucis, & cand
ris. ut proinde in tota natu ra, quo plus reade actu participant, quem aptae natae sunt, habere,eo sint perietitores . Considera dum igitur est,quod materia cum sit in potentia ad omnem actum, ut ostendit trani mutatio tum accidentalis, tum lubstantis
lis ,&quidem potentia sit de genet e sunstantiae ; Quia haec sola est potentia ad
omnem aetiim substantiae enim accidens est,quia entis ens , non sibilantia acciden.tis necesse est,ut in eodem genere impek:fecta sit.
Dicendum materiam non esse substintiam persectam. Patet ex dictis, de ratio nibus secundae sententiae . Confirmatur ;eo res est imperfectior.quo magis recellita primo periecto , & prima regulactionis: sed materia maxime recedit i prismo perfecto , dc prima regula perlecti' nis,qui est Deus; Deus si quidemctus, ut nihil participet de potentia actu opposita materia, velo, ita est
94쪽
Irim mantem, ae prbinde omnibus modis imabilis,Ze determinabilis: Erit igitur
materia substantialiter imperfecta. AH primam opinionem antiquorum pastet ex transmutatione substantiali materia
aeme subiectum formaraim Libstantialium: ali uri enim est generari ignem, ali iidquid fieri frigidum veIcalidum,vel album,vel
mictiam, vel aliter accidentaliter mutari:
Qehet ergo in generatione ignia producia Iiquid aliud praeter accidentia, hoc autε exit forma sibstantialia. Erit igitur mate-xia Lithiectum formarum sibilantiali uin, ac proinde licet de se sit in generabilia, dc incorruptibilis. Eri metabilia per accideris ratione formarum, de se autem erit
substantia incompletu substantialiter a sorma perfectibilis; unde res naturales per formas vere distinguentur inter se essentialiter.
Ad secundum errorem patet satis ex na. riirali lumine niti scam, v crines, Sc ccetera creata non esse essentialiter Deum, cum essentia Dei in se inclii dat omnem perfectionem, & id sit Deus, uo nihil melius,nihil pulchrius . nihil petiectius,cum sit substameia sine fine infinita , sine ulla varietate immutabilia,sine ullo defectit omni bono di. tissima,sibi sussiciens, de se perfecte contenta,atque beata, nullis eircumsclipta loc nam lini τ, omnia potens &c. quae Communicare muscis, de alijs huiusmodi qliis.
giiiiijs est egregie insanire. Ad Sophistrin
inanti dicendum , quod etiam simplicia inter sedistinguunti irinon vero solum c posita.
. Obiicies. illa substantia non potest esse
imperiecta, quae continet in se res omnes
generabiles; huiusmodi est materia pruma: Ergo materia prima non potest esse substantia imperfecta. Maior patet: Quia
quo res plures continet persectiones, eo est persectior. Mi. frobatiir: Quia so ma omnes generabiles, & corruptibiles educuntur de potentia materiae : Ergo in illius virtute continentur Respondeo ducendum, quod multiplex est continentia; alia ratim est continentia tormalis, quares est in actii, de hac dicit persectionem; alia est continentia Virmatis, de eminentialis,ti hic quoque dicit persectionam; quia dicit actum perlectiorem ipsam et periectio. ae formali: Et hoc paris Deus habeton
nia creata in str uia ea in se habet in ense intellectivo, Zelpirituali, sine mutati ne, de defectu: cum res in se corruptibilectat & materiales, mutabiles, linutatae, de desectibiles. Tertia continentia est passilia, qua ali quid accipere potest actum ab extrinseco; de haec non dicit persectionem, sed imperia festionem: neque enim aeris perfectio est posse suscipere lumen, nisi quatenus talia potentia includit aliquem actum, ut perspicuitatem; sed potius est i inperfecito; Quia est carere persectione. Ita in artificiatis non est persectio pilei,vel calcei ca-pera posse pedem, vel caput; sed illud hobere; nec praecise maior est perfectio accomodari posse pluribus pedibus, quam uni,cunx hoc saepe dicat impersectionem. Cum ergo capacitas, & continentia materiae tapassiua, non activa, neque formalis 3 ideci potius imperfectionem dicit, quam perfectionem. Et per haec patet ad arguinem
Utrum sitesint taliter corpus.
SEntentia et ismativa est Iacobi Zabaia
rellae lib. t. de materia prima cap. II. qui confitetiir non grauate hanc suam se tentiam videri nouam,de discedere a communi,de recepta maxime his temporibu reonatur tamen eam fulcire aliquibus antia quorum auctoritatibus . Contraria sententia negati ita est eo
munis, quae vult materiam primam solum esse partem Ze principium corporis. Pro prima sententia sunt hae rationes. Prima corpus,quod est summii in genus in praed:camento substantiae, debet esse uni. cum ad omnia corpora specifica: omne enim seminum genus est unii locum ad sua inseriora, ut patet ex praedicamentis es torpus non potest esse viai vocum, nisi materia sit vere corpus : Ergo materia essentialiter est corpus . Minor probatur: Quia omnis ratio univoca sumitur ab alia
tua natura simplici , quae participatur emem modo ab inferioribus: Ergo Ae gradus corporis debet sumi ab aliqua natura
95쪽
Emnibus Inferioribus. Antecedens patet inductione . Nam ratio, propter quam vivens dicitur univoce de suis inferioribus est anima vegetatiua,quae participatur ab illis omnibus: Ratio propter quam annmal in omnibus animalibus uni uoce reperitur est anima seositiva, qnae in illis omni hiis est,& sic de reliquis: Sed ratio dorporis eli uni uoca: Ergo debet dicere aliquam tiati iram, quae in omnibus inferioti. tius, ita omni biis scilicet corporibus eademst; hac alite si iii illo forma sit, ut melius patebit, cum Osic ndetii r nullam dari inmat cria fornia in corporei totis; Frit comse uenter materia, ac Proinde materia erit essentiat ter ratio coi solis, siue corpus, quo omnia corpora consiliuimtur. Secunda ta io. Si materia non esset compus, nc si te itiam forma esset corpus: Ergo neq; conio situ e snt corpus: Quia corpus non est tale, nisi quia vel Per tot mam, vel ser materiam fit late : materia autem si essentialiter corpus non est, sicut & forma, corpUs conseQiiei iter non constituit; Quia
nihil dat quod non habet . Tertia ratio. Materia est trinaedime sonis primipisi: Ergo materia essentialitereii corpus. i robitur consequentia: Quias rincipiti corporis Mathematici est coip a 'hyscii in; id enim est corpus Physico, cui conuenit trina dimensio: sed materia est illa,cui conuenit trina dimenso,ergo materia est essentialiter eorpus. In contrarium pro sententia negativa sint hae rationes. Prima ab alictoritate Philosophi,qui cu tradidit diuisionem corpoatam nunquam meminit materiae primae , anqlia in ea sit corpus. Patet ex x. Physi. cor si initio, primo coeli.Tex ε.,d4 3 . Tertio coeli Texs i. &alit,i;ne ergo maca, &impei Leta sit diti ita Aristotelis asser edaeu sccundi im Aristotelem materiam de Qxoneste corpus. Dices materiam non esse corpus spec ificum ; sed genericum,ac pr inde suisse siti postilin, ut diuisum, non vis ecies aliqua, vel aliquod membrum di- Midens. Conira est; Quia non datur genu nassicotractum ad aliquam speciem: patet Bri re enim est aliquia animal comune se undum rE,quod non fit hoc, vel illud animal ipecifficii. Pari modo, neo; dari debet . PM quod n5st simplex,uel mixta. Co-fimatus ea primo cocta Tea. o. omae cory
vel eli simplex.vel est miri immateriata se neq; eit corpus simplex, neq; mixtu: Ergo non est corp rs. Minor probatur. Mate ria non eis corpus mixtu. vi certu est; ted neq; est corpus simplex, inia ex loco citato omni corpori simplici debetur aliqliis motus simplexe non est auteni assignara quit motus conueniat materiae, ut sic. Secunda si materia de se effricorpus, ut sic sitie essentialiter, estera corpora essentciecies illius: sed neq; ignis, neq; terra tac. species si int illius corporis,quod eli mat ria: neq; materia prςdicatur inquid de istis corporibus: Ergo materia no eli essentialiter corpus: Corarmatur ex colnent. . 'et c.m 3. Zd 9. mei. com. I t. quae est etiam doctrina Aristotelis pluribi is locis; materia non praedicatur nomine principali, sed deno linativo at si esset essentia litet cci rispus praedicaretnr de qualibet specie corporis in quid, ac proindo diceretiar animal est materia , lapis est materia dce. Tertia illud, quod est ellentialiter compus, eli adaequata ratio trinae dimensionis in illo,corpiis enim matheinaticu est passio corporis Physici :sed materia per se solam non est adae aliata ratio trinae dimensionis. quae est incorporibus: Ergo materia non est eis nil aliter corpus: Minor patet in igne, & in alijs corporibus; nam cum ignis in eadem materia diuersam extensionem habeat, ac haberet materia illa cum erat sub forma aquae, proculdubio diuersitas illa extensonis non proficiscitur ex materia; Sed ex forma; ac proinde materia non est adaequata ratio trinae dimensionis, quae reperitur in corporibus : & eonse-qκenter nec est de se essentialiter corpus 3 quandoquidem opposita seliteiuia hoc habebat pro sandameto, ut patet ex tertia Iasione.
pro solutione. Notandum, quod hoc est propritim
principiorum componentium, ita per sua compositionem constituere aliquid tertio,vx ipsa pri ipia per se non siit illud . Patet hoc primum invariefactis , ita enim tabulae componunt lectum, di podes az sulcra componunt sedem, ut neque
tabulae lectin sim, nec Pedes sedes. In
96쪽
vii ratibus etiam ita tarma leonis conifi it leonem,ut ipsa tamen non sit leo ; ide paret incompositis accidentalibus οῦ ne-ie enim albedo est album, neque lac, sed rumque,albedo scilicet in Iacte: cum e γ hoc sit per tuuiar in principi)s Compo ntibus, valere id quo aue debet in maria prima , quae Ii ullum est simplcrincipium, ipsa ell, cum sit illud pri-lm la Iebus materialibus , ex quo fit quid cum insit ; non igitur materia a corpus, sed principium corporis, nouactus, & forma; sed ut subiectu in . nudorandum praeterea est, quod sori, quae constituit gradum inferiorem, alii tuere etiam det e gradum stiperion: Quod ex eo manifestuni est. Qisianis sorma est determinatus a citis r o exempli gratia forma leonis , itatuituet tale corpus, sentiens scilicet, eceis ario illud faciat vivens,&cOr- . Q o enim pacto faciat tale corpus, hoc ipsis non faciat corpus sciit tmr- lapidis faciens talem substantiam iii Odo non faciet substantiani si cr-
forma lapidis faciens talem substan. , & sibilantiam facit . corpus per diritam siet, per quod fit tale corpus;
mim est .lapidem non fieri tale coris per materiam primam, curia aeqlle
era a prima sit in ijs. quae lapides non: Ergo per illud, per quod lapis est, ale corpus, & corpus est ; per for-n kilicet lapid a iii materia . Quod
iis etiam est in accidentibus , nam
illud , per quod lac tale quale est , album . per illud ipsum quale est ;
e enim duae formae Physicae accidentan laete , per quarum alteram fiat al- . per alteram fiat quale, sed una Phyi virtute, vero, conuenientia, & lotata te multiplex, quatenus landat plu-ςiadus.
cendum a vero alienum esse , quod ria sine forma de se fit cilentialiteris de pradicamento substantiae. Patetctis, re rationibus secundae lentetiae. armatur quia si materia de se esseteia aliter corpus,bis esset corpus,& ex ipformis corpunim fieIctunum Pera
Ad rationes in contrarium . Ad primam respondeo dicendum , qtiod ad hoc, ut aliqua ratio sit uni uoca , non est necessedari a parte rei naturam aliquam praecisa, & distinctam ante omnem operationem intellectus a coeteris, quae in eadem re sui, ut patet ex dictis: nec verum est, quod ii sentientibiis, anima, qua compositu infit sentiens, alia sit ab ea qua sit vivens, ut o si si dimiis alibi. Ad secundam respondeo dicendii, quod neque materia de se, neque forma de te est corpus ; scd corpus , forma cum materia et nam album neque est albedo de se , neque paries, sed utrumque simul; codem modo materia de se noti est corpus, sed tamen Lu ita libet forma sibilantiali informante coituit corpus, & tale corpus; Q ita quod constituit tale corpus, prius natura constituit corpus Quare negatur consequentia. Ad piobationem dicendum hoc cile pro fritim caiisarii in formalium, & materia-ium dare est ctum,qitem non habent; sed sed cuius sunt principium. Ad tertiam respondeo dicendum, quod materia non est principium trinae dimen. sonis, nisi in adaequate, sicut ex dictis manifestum est in tertia ratione pro sentemia
saleat aliquam sermam substantialem sue rum in ma
PPater antiquos maxime poetas,qui ante orbis consilli iti ouem consulas p tuisse videntur in materia Omnes formas,
quibus pugnarent ad inuicem iuxta illud Frigida pugnabant calidia, humenua
Mollia cum duria &c. Assirmati tuam sentetitiam tenue: sit Attiaeembron apud S. Thoma prima parte qu.οο. MLa. Aut n. in primo si lactuciae c x.
97쪽
se in secundo tractatu iret aphvs ae cap. 2. N Alb Mag. Linconiensis, Io.Ganda. Aug., tres anus,& Mar. Anto.Genua apud Zab. lib., de prima rerum mat. p. I x. qui putant in materia dari formam quandam corpore itatis,qilae illi sit comia, a qua habeat esse corpus. D. Bona uentura in secundo distinctione I 1.qiiaest. 3. vult materiam esse creatam cum forma quadam impersmeta,qtiae non omne desderium ad formam
expleat, sed si dispositio quaedam adulteriores recipiendas formas; & dat exemplum de Embrione respectu animalia e diam quam non vult formam illam materiae esse tantae actualitatis, sicut est forma Embryonis. Secunda sententia negati ita, quae vult in materia non dari ullam propriam ipsus formam, quaest coactia ipsi, est procii ldubio Aristotelis, imo & ante ipsum Plat nis, qui omnia eonstituisse videtur ex .element i s. Ea ndem sequi intur S. Thomas prima parte quaest os. articulo primo Opust. de natura mat.& alibi. Alb. primo Phys Traiis. cap. ι 3. & prima parte sententiae de quatitor coaevis licet eum Zabare ita ut supra,& Zimara citent in contrarium. idesentit Auer. apud eundem Zim Theore. is nec non Scholastici communius in secildo
Pro prima sententia sunt hae rationes. Prima in materia quantitas,& aliae disp. stiones debent praecedere forma generandam: sed no possunt praecedere, nisi in materia detur forma corpore itatis: Ergo datur. Maior patet: Quia quantitas, di dispo
In contrari si pro sent&ianuatiua suci
hae rationes. Prima ab auctoritate Phil sophi multis in locis ; sed maxime primo de Eeneraex. I.ubi reprehendit antiquocphilosophos, qui ponebant subiectum generationis esse corpus quoddam immutabile , quat is esset materia prima s haberet
formam aliquam coatuam.Secundo de gener . Tex. 6. Gocet elementa esse composita ex materia prima,quam vocat potetia corpus: non igitur materia prima de se habet aliquam formam corporis. Secunda omnis forma posterior est magis determinata, Se perfectior priore minus determinata: sic forma mixti eli peri citor solina elementi; forma vitientis est perfectior forma mixti: sed si daretur haeiorma coaeva materiae esset perfectior posterioribus:Ergo non datur. Probatur minor: ia hec forma esset incorruptibili c. ii te corruptibiles: incorruptibile aut e persectius est corruptibili. Tettia haec forma vel est generim, vel specifica: non primum: Quia tunc darentutuniuersalia extra animam. & genus distii fueretur realiter a specieias, & differe itis: neque secundum; quia sc materiae daret esse specificum, & materia non posset suscipere alias formas: alioquin enim materia haberet plures formas specificas , quod repugnat. Pro solutione. Notandum, quod cu philosephus in n tura lib. nihil asserere debeat, ad quod assestiones sunt necessariae ad hoc, ut praepa- rendum aliqua ratione non compellatur ,rent materiam ad formam. Minor probatur : Quia materia ptima non potest esse subiectu in immediatum accidetium: Omnia enim accidentia landantur in sibitam tia composita. Secunda ratio. Ex Suessano, nisi aliqua forma praecederet in materia, sorma, qtis generatur,generaretur ex non forma: Ergo feret ex nihilo.Sed quod fit ςx nihilo creatur et Ergo omnia, quae generantur crearentur,quod non est dicendum. Tertia ratio: Materia est una specie, sed lamiae, quae generantur, Se corrumpuntur aut specie multar Ergo in matςria dari deis
bet proportionata forma, per quam in si a specie constituatur.
formam corporeitatis coaevam materiae
asserere no debet nisi ad id impellatur ali ua ratione, quae a priori vel a posteriorie sumpta sit . A priori colligi posset talis
sorma, si vel necessaria esset propter fine, ad quem natura instituit materiam; vel uesset intrinsece requisita a natura materiae. A posteriori haberi posset dari talem sormam, si id ostenderet essectus aliquis, pr prietas,uel signi im . Consideradum igitur
est, quod a priori colligi non potest hac
forma Ptimo. qilia nullus est tima,propter quem ponenda sit;nam si quis est linis maxime qui tactus est in rationibus primae sententia;sed finis ille nullus est; neq; enim v 3let primum, quod propter quati ratem,
98쪽
ac dispositione. formae, quae generari de- tia resoluuntur in mixta , & mixta ine Ie. bene Dori edast talis forma: Nam in diuem menta, elementa ali mando resolui ilebs sis 'erierationibus sunt diuersipdispositim rent in illud simplici metium composi uintaea, cte Caepe contrariae,qui no possunt pro- ex materia & forma sibi copia; sed haec retae mire ala una forma, quaesit coaeva mate- solutio ut experientia manifestat in rebus viae , Ee semper eadem ut: nec valet secun- non datur: ergo materia non habet illam amo, Q laetia si ponatur taliis forma; vel formam sibi coartani. Fornas ciet inde, quae generatur fiunt de no- Ad rationes in contra sitim . Prorrima Mo. vel montii int: si secundum, nulla erit sententia. Terieratio; si primum eodem modo vel duce tactae ex iam creari. vel ad illarum produ- moriem necessaria non crit materiae ita ma coeteria is Ulterius ad formas, qliae generarit rix illa forma coactia vel concurrit in Neriere Caiisae materialis,& hoc non; Quia ad hoc stifficit materia praeparara dispositioitibus formae generandae: vel in genere Causae componentis, de hoc non; Quia forma. quae de nouo fit, cum sit valde diuersiau forma, quae ponitur coarila materiae, non teli ex ea componi, & formae praesertim substantiales non componuntur: vel concurrit in genere causae essicietis,& hoc
esse no potest; Quia effcies est extrinsecsi. Tullii igitur munus habere potest ista sorma, ster quod a priori colligere possimus luam esse materiae concedendam. Sed
Gue notest colligi a posteriori; in ianulla est proprietas, vel signum, quod illa
manifestet. Nam omnes virtutes activae incompositis sunt a prurijs ipsoru formis: Quoniam variato essentialiter composito variantur dispositiones, no solum activa, sed eae etia quae materiales diciatur, ut quati as,densitas, raritas &c. nam si ex aqua fit aer, vel ignis, suod erat frigidum fit caludum,& materia quae erat sub minori qualitate fit sub maiori. ut proinde omnes virtutes eompositorum. Omnes proprietates,
omnesque dispositiones sint propter forma posti, nihilqtie restet, ex quo colligere possiniis Arma corporeitatis , vel aliam,
Quare. Dicendum nullam dari formam mat riae coetuam,quae sit ipsius propria,& cum qua perstiteret in omni composio. Patet radictis, & rationibus secundae sententiae aliua . Confirmatur. Si materia deseesset cum ali ita forma deberet aliquando
idip lati resolutis; nam sicut rium. Ad prima patet ex dictis omnes dispois
sitiones in corporibus optime reduci ad formas ipsorum. Ad secundam Respo deo dicendu , qtiod formae non creantur; sed educuntur de potentia materiae: uando creari est fieti v n. dmitaque ex nihilo. Ad tertia respodeo dicedum; quod materia proprie non habet speciem , cum ex . Met. nec sit quid, nec quantum, neque quale &c. si tamen consideretiir per se dici potest principium materiale ominu specierum materialium. Quare de se non ita.
het constituere vllam speciem predicam cratem.
Obijcies in prima reru molitione prius
tempore creata fuit materia . ut videntur
velle aliqui Sancti patres , Basiliis . Ambrosilis, Chrysostomus; sed probabilenone si creatam esse materiam sitie omni forma': Ergo vere creata fuit cum sorma scilicet imperfecta corpore itatis. Responaeo dicendum,qiiod de constitutione,Be sormatione Orbis sunt diuerset salictorum sententiae; nam aliqui,ut Augusti. nus putant informitatei materiae non precessisse tempore sol masionem ipsi is, ted soIum origine; ad quod adducit exempla illud de sono & cantu , de quo supra, &vult omnia simul et notempore distincta fuisse,& formata. Alij vero vo sunt mundum idisse formatum, Se pei sectum sex diebus proprie intelletiis, ut habet littera Genesis; sue tamen hoc, siue illo modo sactum si, dici potest eum S. Thoma prima
parte qu-ari. I. informitatem materiae,
de qua loquuntur Sancti Patres , accia
pi posse sic, quod non statim a principio
mundus habuerit formosita tein, Bd pulis chritudinem,quam habuit postquam facta eli lux de aquis discoperta terra,ac vestita est floribus;quod non statim factum est, si mundus uno momento simul perfectus laqest,std diuelsis diebus,sicut in Genesi ruri
99쪽
-ti m est: In principio tam θ censendum est nes formarum , vel possibilitate,
materiam creatam fuisse subsormis et tiarum.
Nim, Ze elementorum , ex quibus deinde coetera facta sunt. Ergo dantur.
tem sint inchoationes firmarum , siue pol tates quaedam i coaeuae.
Pro prima sentetia assirmativa sunt aliis
qui apud Alex.d'Ales in lib. . Metiqilio: xerivit in materia prat existere formas secitndiim aliquam sui partem,quae cocti γrat ad persectam formarum prodiictione. At Ricard. in x. dist. 31. distingi iit varias acceptiones materiae,& dicit,quod accipi potest uno modo pro eo, qii O materia potest recipere formam, Selic idem realiter est, quod ipsa materia, sola ratione differens ab ea. Secudo pro est,qtio de ipsa educi potest forma educibilis de potetia materiae,& sic est realiter idem, quod ipsa materia, sed est id , quo forma emcitur, quod est quoddam pombile transmutabile
in formam educibilem. ita ille. Mag. vero Alber. , ut communiter existimatur, licet hoc non admittat sonci. 7. Met que.is. vGIiiit forma prae exi stere in mat. secundum essentiam,ab agente autem produci secundum existentiam Contraria sentetia negativa, quod ni illae inchoationes formarum , seu possibili. tates praecedant in materia est communis. Pro uripa a tame sententia sunt hae rationes. Prima Nain talia distingit situr ab artificialibus, quod naturalia habent in se principium sitorum motuit, artificialia lotum habent in Em ciente : Ergo naturalia in se habebunt principi u sua Fenerationis : sed hoc principi u no I sit esse sola materia prima: Ergo erit aliquid aliud. Probatur minor.Quia materia prima aeque est in artisticiatis. Neci indo. Quia est una. illa,quae generantur , sunt multa , de diuersa; sed di iter a vi sic non possunt habere unum intrinsecti in principium sui esse: Ergo habebunt di tersim: sed non possunt habere diuersum nisi in in ateria uentur iaciloatio. Secunda ratio. Si n5 dantur istae Inchoa
tiones sormarum sequitur generationem substatiat Eesse violenta. Probatur sequela.
illud est violentum,quod est ab extrinseco inullam conferente vim passo: sed talis erit lintrodiictio formae sibilantialis in mat ria , si in ipsa nihil ipsius praecedatr Ergo.
Probatur minor. Conferre vim alicui est coagere: sed materia secundum se non est activa: Ergo secundum se non potest co ferte viva ad introductionem ismae suta stantialis, ac proinde vera erit minor. Tertia primo Phys Tex. 49. Principia oportet semper manere: sed torma secum dum suum esse perfectum non semper manet : erro dicenda erit manere secundum
stium esse imperfectum. Igitur secundum hoc esse prae exivit in materia. Qii arta, forinam educi de potentia materia st sormam,quae prae existebat secum dum esse imperfectum extrahi. & deduci ad perfectum: nam nihil educitur ex aliis quo, in quo non sit: Esso forma prscedit in materia secundum este imperfectum: sed hoc non potest esse ab heri, di nudius te
Pro scratentia Negativa contraria sunt hae rati 'nes. Prima si in materia essent istae. inchoationes formarum , in materia simul essent contraria ; Nam sicut ponuntur inchoationes formarum sibstantialium, ita poni deberent inchoationes sUrmarum accidentalium; ne eodem modo dicamus a
cidentia creari,vel fieri violenter; sed si haeponantur in subiccto erunt simul omnia
contraria. Praeterea in materia erunt entitates actit infinitae; Nam vel habent has imchoationes cunnes formae, silae debent, dc
possunt fieri in materia iniri diuiduo, vel solum in specie: Non in specie; Quia so ma in indiuidito secsidum se tota neret, S sic rediret dissicultas: Ergo in indiuidito,&tue seqtietur infinitum actu in materia Quia i 'cinae in indiuiduo extrahi biles de potentia materiae sunt infinitae. 5 unda ratio . Si Pracederent inchoationes
100쪽
ilatet limarum substantialium in mate- erat ca materia:Ergo hoc sit ex nihilo &c.
ita, generatio esset intensio, quod tameneullo pacto admitti potest.sequela proba. Pro solutione. tur: Quia intensio fit quando Arma im- Notandum,quod tripliciter singi potest
perfecta accipit augmentum usq; ad suam istas inchoationes formarum , vel possibi-pei sectionem,ut patet in intentione calo- litates prscedere in materia. Primo ut i ris,luminis,& aliarum huiusiai odi forma. saec5uertantur in sormas perfectas.Secum rum: Ergo. Adde quod generatio proprie do ut concurrant active ad eductione λει esset motur; Quia esset a termino postiuo ine ex potentia materiae . Tertio ut dis, adpositiali, Qualis est motuMcum tamen nant materia ad una potius sermana Viam ex s palsmutatio proprie dicta,qualis est ad alia . Propter primum esse nci possunt: seneratis,ut a termino privativo. nam.Consideradum est, quod ista couersio Tettia pars praexistens siue inchoatio feri debet eo,quod addito aliquo de nouo forulae, vel est una respes u omnium for . cum ipsis inchoationibus formaru fiat for-mru,vel formis distinctis specie corre L ma persecta: sed tae queretiit de illo,quod pondeat partes in materia distinctae sp de nouo fit,quomodia fiat, de vita sit eius-eie: si primum, ergo idem numero erit dem rationis cu inchoatione praecedente, pars formaeuenia, & aquae, quae cum sint vel diuerse: non potest dici quod sit diuerudistinciae specie trecessario dicendum se rationis; quia tunc cum inchoatione noecit formam esse compositam ex partia posset sacere unam formam et si vero eius bus diuersarum rationum. & specierum : dem est rationis, & de nouo fit aeque possecundum aut singulae partes insermant terat heri tota forma; cum agens, cuius materiam, aut 'na tantum; si snsulae: virtute produciturdion solum habeat vim a for- ad producendam partem sormae, sed i nus substantialibus diuinctis inter se, Se iam formam : unde frustra ponuntur istaere Snanti ruis : si una tantum : Erso ilichoationes:s enim aliquid formae quod pars tormae ignis, quae est forma materia. non erat fieri potest sine creatione , paritas, erit in materia, re materiam non im ratione fieri potest tota sorina;Quia quo- Io abit. ad hoc non plus requiritur ad faciendam
inarto contra possibilitates formarum totam sormam , quam ad faciendam par- Ricaidi Durandus anguit sic. Arist. coeteia tem . Secundum etiam dici non potest; mque pii olophi non agnosci int aliud ena nam seu lira huiusmodi inchoationes acti- pure potetiales possibile preter materia ue concurrent ad eductionem formae de Prima in zergo. Priterea hoc purum poten- potetitia materiae, cum ad hoc agens e tiale vel diuingitatur arciquae productitiir, trinsecum habeat sufficientem alui uita-
vel no: si prim si non poterit in aliud con- tem, ut patet cum ignis ex ligno ploducit Dertit si no iam tollitur generatio a rebus: ignem . Praeterquam quod dissicile a sit Vlterius illa possibilit a fornix vel est sub. gnari potest ratio, qua istae inchoationes nantia,vel accidens: si accidens: Ergo non formatu active concurrant ad productio- poterit esse postibilitas ad forma substan- nem formae. AMe quod nec unum clim sortiale ira: si substantia: Erso cuin materia fa- ma producta facere poterunt nisi dicere Ciet v mim per te: Eryo in materia erunt in- velimus id c producere se ipsum. Tertium finitae sibilantiae Adde quod hoc possibile etia frustra ponitur quonia ad has potius vel est essentia lorinae, vel aliquid aliud;si formas recipi edas, qua illas, satis materiae fientia; Ergo formae iam sunt secundum praeparatur per dispositiones, quae illi adementiam; Et cum formae sint essentialiter ueniunt ab agente. Nam per calorε inten. aestas, male illud appellatur puruens pos- sum,& suitatem,satis disponitur materias bile, M materia actuatura tormas diuer- ad forma ignis: Per frigus,&humiditatε Pit gnatibunaliud ,quod sit assigna satis disponitur ad formam aquae ut proi ri nota potest; Ergo . His omnibus accedit de ponere propter hanc causam illas in- qtiori ista oPinio incidit in adsurda,quscii choationes, vel possibilitates satis coiiso- vicitiat vitarc: Nam in generatione prodi . tium rationi non sit . Cum ergo nulla
vis r aliquid reale spstiuuici, quod non rationabili causa poni possint istae im