Marci Antonij Zimarae ... Quaestio de primo cognito. Eiusdemque Solutiones contradictionum in dictis Auerrois. In quibus eam solertiam internosces, ut eas ne parua quidem labes contaminet

발행: 1542년

분량: 174페이지

출처: archive.org

분류: 철학

81쪽

In ditas Aueri m

i istis: nam secundu Averroin videturqae ista positio istorum non petisti stare: dc ratio est ista, quia a pari ego dicam sibi quod e sie abstractoruma est conclusio diuina:tame me diu est ignotu.Solliunt dicentes esse ratio/li nem diuersitatis: quia illa est principium in scientia diuina.cusint subie 2 ctum eius: sed numer' substariarn est c5cluso Ac nullo modo principita, Sed contra istud arguo sic: s& si significat eande natura per Aver/ mim: cumaute numerus iste substantiaru nparat tu caiisatus sit non εκ

ii dicitione continui: sed ex cruradictione propter imperfectione de possit. l hi litate in eis reperta: quiἴ si diuinus demostraret nil meru demostraretu utiqet de esse sed dicut v ens de unum significant eande naturam. sed non 4 eodem modo. Et ideo potest diuinus dem 5strare aliquid esse unu: Ite t : no ponitdemostrare illud essepropter dis in ctione rationis inter ese M. 1 unu elle sicut est de primo motore qui M R ide sit cil primo fine & pri, a ma forma tamen ratione distinguunturi&issa distinctio sufficit ut de eo

ι diuersae scientiae consideret,naturalis em considerat primi motore..diuili vaprimi forma. Sed cotra: quia propter hoc n5 euadiit argumentu: nam a virati 5edistinguitur ab entemit aliud dixit secudu Auer.c5.I. qu di meta .nisi indiuisione in esse fundata:quia non im nortat ali lite conce.

ptu positiun ut voluit Aui. Si igitur diuinus dem5strat aliqu id vnsie fierhoc no est nisi inquata illud est indiuisum in esse: sed qui dem 5 strat indiuisone in esse ipm esse dem5strat esse em Ad indiuisum esse ide sunt or/hus modis:&n5 differut nisi ex modo significadi.& ideo quicunm de, Cinostrat unu esse: utim &ei sedem 5 strat. Co firmaε ophilosophii. .me. tex.c5. 3.ide em h5 Ac θ' ho:& n5 diuersum aliud ostedii scaeni dictionem repetita homo A ens homo M unus homo Nec instantia de primo motore valet:q uia primus motor M prima torma licet dicarena naturarome dicut duos c5cepi' positivos distinctos: tui sunt sufficietes ad causandum diuersos habit' in actum salte partialiter. Sed illa quae diiscrute sicut positiva Ac priuatiun minime possi in rhoc facere:quia priuatio nota haben aliquato alitate vel c5ceptum positiuum distinctum a c5ceptusui fundamen ti: perqitem possit intelligi.& ideo dicit Philosophus:qae intelligatur priuationes per suos habit'. es 2 .si igitur diuinus nu,

merum abstractorum demonstrare posset: tunc unitate eorum demonstr

rei esse.& ii unitatestergo Se entitates:& ideo mihi videtur de intentio. Auer.dicendum esse quod nulla scientia ne in uniuersalis nem parti cularis potest demonstrare numerum sui subiectu sicut secundum ipsum celse potest demonstrari. Et confirmatur per ipsum in.α. de anima. commen.27.ubi Aristote.enumerat potentias animae sine aliqua prohac'i ac Commentator ibi in commen. reddens causam inquit in principio commenti cum voluit incipere loqui de unaquaq; virtutum animae. iacepit primo numerare eas esse.& quod quNam animalia habent quasdam earum proprie: secundum quod artifex ponit subiectum suae artis. Artifex enim necesse est ut ponat rubiectum de quo loquitur . & diuidie genera eius quasit manifesta in esse. Artifex enim non potest demon/strarerubiectum suae artis: nessi species eius. 8e in principio com.2ς. illi secudi .d. in vult ponere hic numera istatu virtutu secudu qd' arti sex ponit subiecta suae artis:Scilli tigis artifex usumit si ibiecto suae artis: vesoccitum liabet ccipe δέ nuem . unde Aui prima fen primi.vbi agit de

Ee x subiectio

82쪽

Solutiones co tradictionu

subiectis medicinae: dicit quod medicina no habet declarare: qui sunt elemro Be quid sunt aut quot sunt:nec humores c5plexiones virtutes quae sunt: adsunt: aut q sol rant: sed in his philosophico credere debet. Liceti ixur numerus abstractorum iit in metaphystin demonstratus: n5 tamen est metaphglicatis c5clusio: sed est principia in ea sunt eas esse:&eas esse

intelligentes sunt principia: Ad non coclusiones.primo de anima.comen. Σ. u. L. met'. com .l6.M.L.caeli.coin. 6l.8c vltimo cip. de substantia orhis .unde mirum est de istis dicetibus tales propositiones esse diuinas c5clusione : cum tam e Comine. dicat tu sunt principia diuina Megelusiones naturiles. Donec igitur istin5 inueniant media diuina per quae istas coclusiones demo strent. Nucli concedi illas diuinas coclusiones esse ii cet Arist.eas in diuina scientia cocludatiMpte hoc tame nA sunt coctu siones diuinae: iuia c5clusiones specificant a mediis. Et Arist. multas demostrationes naturales adduxit in rua metaphysicar scut patet. Dicamus igitur qae numerus abstractora est c5clutio dem 5strabilis medio astrologico Sc naturali: sicut patet intueti demonstratione illam vhilosophi.ihi enim ingressum habet ratio naturalis: M ibi etia est astrologicit medita similiter naturalis potest demostrare multitudine in abstractis a pler in/tellecta possibile repertu in eis sicut dicit C5m 3.deari. .&.I .com. qae quomodo sit intelligendii n5 est praesentis negocii. Sed quid dicem' ad auctoritates Come.Ac Arist.Dico qae oes glosari debet ista plosaqae determinatio de abstractoria numero est diuinae scietis a pria: no ratione medii sed ratione subiecti & prcdicati quae bene sunt diuuit cosiderationis .unitas enim multitudo sunt de consequetibus ens inquatum ense similiter dicitur .ppria metaphysicae illa determinatio: quia iis metaphiaca pertractatur.Na si bene aduertas in illa demostratione sumuntur murtae .ppolitiones declaratae in naturali philosophia:ficiit illa qcro' motus habet una motore de qae oe mota habet motore:& qae motus aeter. nus h bet motore aeternitisicut patet 2 Auer.5c philomphum ibi in temc5. t. similiter qui1ibi sumit pro constanti numerum motuum ab astrologis: sicut patet infra ibidem tex,c5me. F.hinc est quod placui. Arist. D illam materia pertractare in metaphysica n5 in naturali philosophiamee in astrologia.Sed quia istae duae scientiae ministrae sinit in hoc casu metaphysicae: ideo metaphysicus ab utroq3 parte aliquam aςcipiens erexit ibi demo strationa: Sc sic sibi illam conisideratione appropriauit: praesertimcu substantiae abstractae sint substalia eius ibi ac met physica indiget cognitione numeri specieru subiecti suun quia declaratio numeri rara in istis scientii s specialibus non fuit facta: cu neutra sine alia nitriciat i hinc est quod c5uocauit eas in scietia comuni sic igtvr est propria scietiae eo, intini talis determinatio.si enim naturalis istum numerii vellet dem5strare via motu :oportet ipsum sumeron umerii motuit ab astrologor sed ad qua utilitatem n5 ad utilitatem propria quid enim naturalia vult face. re de numero . aut in quo sibi deseruit talii numerus abstractorii si igitur hoc liceret naturalis hoc esset ad utilitatem metaphyacin quae sumis subiectum ei se a naturali philosophia:& quia scientia debet cognoscere numerum sui su hiecti noluit Aristo. demonstrare numerum in naturali' philosophia sed solum e quia esse abstractorum naturalis per medium

propriu nullo indigea auxilio alicui alterius artificis p5t demonstrare.

83쪽

ret utra

raela

s ata

Indictis Auer. G. 63

Dii meru aut non potest efficaciter dem5strare per solu motu: sed indiget alio artilicerideo numeriim voluit demonstrare in metaphysica induens habitum utrius*.scien tia enim specialis debet adiuuare laccialem scientiam in his quae sunt sibi propria: sicut plerumi mathematicus adiuuat naturalem in naturalibus: ut est videre, s. physi. commen. 7 6. sed velle mathematicum seruire naturali non propter semed propter diuinum .esiet multo tedio afficere ipsum.Et ideo sicut mihi videtur ista fuit causa qd Aristote, voluit istam determinationem de numero abstractorum in sciet tia diuina fieri: quia diuinus indiget cognitione sui subiecti & numerit eius: esse autem subiecti a solo naturali potuit accipere. Non potuit au/tem numerum accipere a solo naturali aliquo manifesto medio : Ipse, di/vinus numerum in metaphysica a duobus artificibus probatum sumit. Dixi autem notabiliter manifesto medio:quia Commentator bene vultiaturalem posJe ostendere multitudinem abstractoriam:quia in eis est natura intellectus possibilis sed medium istud no est sensatum: sed satis objscutum sicut vides. Et ideo primus magister nihil unquam dixit sine forti ratione: sicut dicit Commenta, primo de genera. 38.comme.Ne autem videamur dixisse ista gratis volo confirmare istam sententiam auctorita/in Auer primo caeli comme, 0o ubi dicit,quod unitas mundi potcst de/monstrari ex duabus scientijs .scilicet naturali & diuina:& Araso.l in ii. io tex. l t hoc declarare. Et ibi Commen, dicit, quod philosophus di/cit illam rationem diuinam esse ad probandum mundum unum e se:quia sumit quaedam quae sunt principia in diuina scientia:&non sunt proba.ta in scientia diuina: sed in scientia naturali: sicut quod omne quod non est in materia est unum: A quod motus circularis est sine principio & fine:& quod ab uno mouente non est nisi unum motum: quae omnia pro . bari sunt in philosophiae licet sint etiam scripta in metaphysica . sicut pa/tat, in. meta. a. 26.vsssi ad , 9 Ecce igitur quomodo secundum Auer. Aristote.quando* apellat aliquam considerationem diuinam non quia a medio diuino procedat sed quia in diuina scien tia pertractatur 6e fers. hitur.E t sic patet quod secundum Auer.sententiam tenentis substantias abstractas esse a diuino non posse demonstrari: habemus consequenter dicere quod nec eas este in tali numero est demonstrabile ab ipso . Dicere autem illam esse conclusionem diuinam & quod est medium diuinu ad' eam: ignotum tamen nobis est loqui sine ratione:quia ut dicit Commen. in prologo primi physi Aristo. inuenit istas tres scientias & compleuit. Lcontradictionis autem sedatio ex dictis Iiquet:& mihi hoc non fuit deὸ claratum nisi cum maximo labore: dc ab aliis nihil invenimus. In commen .7s.d. Auer.quod in linea recta est maxima distantia. op, Come 7hpositum. F. phy.2I.& primo caeli comen. 23. Soluitur. est breuissima Itquae possit cadere inter duo extrema in actu. inter enim duo puncta distalia nulla breuior linea potest cadere qua linea recta. in est longissimatia maxima remotio non inuenitur: nisi in recto inquatum rectu. unde linea imaginata a centro terrae us P ad connexum supremae spherae est longis. si distantiae possibilis in natura In. 7 .c5.dixit desari δύ rarefieri motus locales. Oppositu. .phvc5, Q UTI mr.t .vbi habet n) sunt quales per cosequens alterationes. ibi solutheta loquiiscoem antiquos vide i. ε phy supco sq. qa ibi dixi satis diffuse.

84쪽

Solutioes cotradictionu

Commen. a.d.Finitatem esse ex parte materiae non ex parte laris, Is oppolitii in dicit.3.phy.co. 6o.soluitur.hic loquitur de finitate actio nis oe durationis .ihi loquitur de finitate quae est rei actualitas & intrinseca persectio ac terminatiO.Vnde Commen.8.phy.commen .8 s. dicit et cauta propter quam motores moti fatigantur est: qiria sunt in materi finitas igitur actionis est materia. Et ideo qui tenent in animali a prin/cipio vite usin ad ultimum esse aliquam unam actionem numero contis. Duam: satis errant.Nam si qua esset maxime esset actio vitalis: qine est motus cordis:& manifestum est quod illa non est continua: quia inter

oppositos motus necessario cadit quies media: sicut demonstrauit A msto. ims, physi. Deo laus Ad virgini. Concordantiae Averrois super primo Caeli. iV P E R primo libro caeli. Commeta.com. Nhabeto

Aristo.consueuit post rationes certas adducere famosas: oppositum huius inuenimus. metaphy.comme.primos Solvitur utruml. est verum in diuersis casibus : proauo debes scire quod sermones probabiles dupliciter potiunt usitari vel ad exercitandum intellectum vel asconfirmandum: quando autem usitantur propter prismam intentionem debent praemitti sermones dialectici demonstrati/xiis. Et hoc adiuuat Opinionem Ioannis grammatici volentis librum Topicorum via doctrinae praecedere librum posteriorum analeticorursicut praeexercitamentum intellectus. Ad hoc quod intellectus facillux assuescat demonstrativis propositionibus Sc necessariis. Quado autem dialectici sermones inducuntur ad confirmandum: tunc debent sequi sermones demonstrativo . ii iam solutionem nos docuit Aueti primo caeli.commen .sF.6c tu vide ibi. Comz. In commen. 7.primi de caelo. Videtur concedere corpus infinitu eae, una parte tantum. sed oppositum habet. 3. phy. commen. l. Responde/tur quod non potest imaginari corpus infinitum secundum unam dimE

est illud quod habet dimensionem in omnibus partibus. infinitum auaest illud quod habet dimensiones infinitas: ideo sequitur ut corpus inii, nitum sit infinitum in omnibus partibus.Et hoc est ratioabile: vt.d. ibi Commeta.quia quado aliquid fuerit compositu ex duobus: necesse est,m diffinitio illius compositi composita sit ex diffinitionibus illorunim duorum. Et ideo multi casus calculatorum: immo intricatorum impli/- eme eoniradictionem imaginando corpus infinitum ex una parte tanta de non ex alia:patet enim l non esset corpus infinitum: ut deduximus:

α ista etia est ratio Philosophi ibi in litera:quod aut adducitur in op

positum dictum eius primo cκli,c6, 7 dicitur vi ipse no expressit da/ri corpus infinitum ex una parte tantum. dc non ex alia sed ibi imaginalva corpore infinito extrahatur aliqua rrauitas finita. Et Comenci

illud est possibile in quolibet infinito, videlicet quod ex eo possit ex/trahi aliqua pars finita siue lilii. sit infinitum in una parte siue in omni, buxetae quod non loquis desQxpo infinito: sed de infinito absolutei

85쪽

dictis Aueri siq

N etiam de eo ore loqueretur: patet quod sub conditione loquio:&non assueuerat dari corpus infinitum in viri parte tantum: sicut sibi contradiceris opponebat, In comen. .corpora simplicia sinat tantu tria: oppositum dixit res,mo caeli comen. 2o.ubi habet quod sunt quatuor.Solvituri sunt tria sierumendo scilicet leue dc graue:& neutrii valet quod non est graue ne ailaue:sicut est caelum sunt autem quatuor diuidendo graue in graue sim,rliciter, Millud est terra:& in graue in respectu, α illud est aqua:simili, ter leue diuiditur in leuet simpliciter,& illud est ignis. Ac in leue in respe/ctu,Sc illud est aer.Et sic secluso neutro corpore subdiuisis illis duohus pretiis membris prioris diuisionis eo modo quo diximus corpora sim, pli ia quatuor sunt. Si vero istis diuisionibus superaddatur corpus neutrum nunc corpora simplicia sunt quinq;:Mideo non inconuenit secun/eum diuersas considerationes simplicia corpora: de tria esse δύ quatuor: ecetii quin inunde Sc cclum quinta corpus plersi in dici consueuit. In comme. ς 2. C5menta.sibij pii videtur esse contrarius.Nam in una partedicit inductione sumere Ompia singulatixin alia parte negat illud. Soluitur per Auer,in secundo prioru.cdmen. 2'. ubi habetur distinctio de multipliciinductione:inductio enim demonstrativa:quia fit in mate/ria venatur in qua tantum valet particulatis quitum uniuersalis sumii omnia particularia secunda rem virtute alicuius medij de foris appositi quod est nobis notius qua conclusio.Verbi gratia, quod in his qui sunt per se Munius speciei quicquid competit uni per se: competit illud Momnibus. Σ.caeli, c5ment. 9. Sed in materia probabili in qua fit indit,ctio dialectica:istud non ita de illa sumit omnia in opinione. Sophisti/ea autem inductio sumit omnia in apparentia: solum igitur demonstraliua inductio sumit omnia secundum rem:nec est petitio principii m ea ratione medij in insecus concurrentis:sic igitur distinguendo concilia,

bis Averroim sibi psi.

Contradictio est de opinione Anaxa degeneratione mundi in eointator. ex una parte:& in c5men stiprimi physi ex alia parte. de hac tameprimo phys.3α. diximus. Et tu illuc properabis. i In co. io .dicit E mpedo.dixille amicitiam esse causam tenerationis mundi: M li elle causam corruptionis. huius Oppositu dicit Comenta. tor.3 physi .commen. ma esset dicit Commentator. s. physico. comen. allegato Empedo in micro cosmo aliter sensit:& in magno mundo: quia voluit parui mundi generationem:sicut est homo vel aliquod in e generationem fieri per amicitiam conciliantem elementa ad mix/tionem: eorum autem segregario per litem facta erat causa corruptionis mixti Se parui maduSed inudus magnus opposito modo secudit ipsum se habet: quia generatio eius erat per litem: nam consisteria mundi huius in ordine se distinctione cosistit: unde si elementa simul confusa essenturiis madus iste corrJperetur. Generatio igitur eius fit secund5 lite. E teius corruptio secudu amicitia. At istud videtur rationabile secsdit illa via. Et ideo mira est quomodo C5-hic oppositu dicat: quia ibi loquir generatione mudi uniuersalis M corruptionec forte cometu est corru/t auto peccauit 2 inadu retia: ut sorte verussi est probabile Emp.

isse scori diuersos modo. dcc Radi Lunae em aliquam amicitia

86쪽

Solutiones contradictionu

habet:vi sunt partes uniuersi. de & Plato dixit ea numeris ligata esse. Et ideo colidera.quia ut dicit C Eme.primo de anima c5. 26 .hodie uniuerialiter opini5es antiquorii no sunt notae nobis:quia n5 sunt famoso dme Π9. In commento. riq. habet Commenta quod potentiae oppositae non

Solvitur potentia ad contraria recipienda duplex. a est potentia a. multatis.alia est simultas potentiae primum respicit formam. secundum respicit subiectum Tunc dico quod in eodem non sunt potentiae ad cstraria simul:quia tunc contraria simul possitne esse in. eodem: quod nissum est, dc non intelligibilCquia tunc c5traria essent simul in eodem: Ac sic loquitur C ommen.hic. Sed simultas potentiae ad opposita bene caein eodem:quia eadem est potentia contrariorum. Concordantiae Averrois super secundo Caeli.

uitur.no est a natur cui motus elementorum: est tamen bene a natura

analogice dicta de stiperioribus & inferioribus. primo modos intellexit hic 'vet ipse dicit in litera Secundo autem modo in alijs locis: vide quae scripsi super comm .primo secudi physi.superius:vhi cosimile solutum

fuit: non enim inconuenit eadem repetere: ut talia melius memorentur

sicut plerii Piiilosophus facit in problematibus & in aliis locis. Comen. ε. comtio scribit Comentator ql Arist contradicit illis qui tenene

. quod anima caeli est causa perinanentiae. Ergo contradicit etia sibi quia n. ipse.ti cap.de si statia orbis tenet uae intelligen tia quae est anima caelis dat sibi permanentia aeternam & motu aetern a. Solvituri contradicie P dilosophus antiquis ponetibus motui corporis caelestis c5trariari mo/tui animae:& anima erat causa permanentiae sicut dicit Comme.Sed n5 sic posuit Auer.quia ipse n5 tenet caelu contrariari intelligentiae: immo est tanta connex' inter orbe A intelligentiiquod ad simplice apprehesione de deciderium mouetis principij orbis ille mouetur: sicut enim vi demus in rebus istis materialibus in quibus sorma dominatur materiae: materia obedit formae multomagis hoc deberemus imaginari de puro intellectu intelligentiae respectu orbis eius.Et ideo nulla est ibi concate, natio: nullus est ibi clauus: nulla ligatura Vel instrumentu: quo mediam te uitelligentia moueat orbem: sed per intelligere M velle tantum mi uetised moderni quorum imaginatio non transcendit sensum: non pei/tingunt ad ista Et ideo dixerunt eam uniri orbi formaliter: sicut formunitur materiae, M totum hoc est absurdum: de manilisti erroris: sicut probatum est alibi a nobis. . In c5.I6.ubi quaerit an caelsi nobilius esse habeatis polo artico quaio 'uartico dicit qae intellectus humanus no potest coprehendere veriticatione istius operationis: huius tame oppositum tenet. a.de anima.36.Vbi ponit intellectum adeptu no acquiri homini: nisi post cognitione omnia rerum. Soluitur limon potestanon arguit secundum ipsum impossis bilitatem . Sed arguit difficultatem: sicut in simili ipse glosat exemplum philosophi de oculo nicticoracis respectu lucis dici.q.meticem.primo.

87쪽

ltim homo omnia possit cognoscere pulchrum esset videre in via eius. Et Arist. sed hoc ad alium locum differatur. Inc5men. 3s.secudi de caelo: si tenet nulla esse omnino possibili ---, eate in ente aeterno.Huias tamen oppostumuenimus in dictis suis . a.dei Q Panima comen. . in solutione tertiae quaestionis ubi habet quod sola pri : ma intelligentia liberata est a potentialitate. Soluitur possibilitas dii, vplex seci indu rem de secunda ratione. Prima importat positiuu aliquid quod capax sit formae se persectioni Secuda nihil positiuu dicit:sed so tum dicit no repugnantia ad ulteriore perscctione quae no repugnantia est ens rationis:de prima loquitur hi Nam philosoplii non pol uerunt in aeternis posse ab et Iedi: Rue r.phyii. tex,c5.32, Secunda aute possibilitate concesserui in omnibus intelIigentiis:& uniuersaliter in omnibus entibus citra primῆ:vnde. .meta c5.ib Dicit solus deus est ens simplis citer persectu.Alia te entia sunt derivatae similitudines ipsius deficientes a perfectione tua simpliciter secundu ordine inine: unde in aliquibus persectio illa participatur ut forma: in aliquibus ut imago: in aliquibus ut obscura quaeda resonati sicut dicit Plato.Et ideo secunda intilligetia est aliquata perfectio: quae emine ter cometur in deo: qui in ens peressentiLMquia ipsa deficit a plenitudine perfectionis: quae sihi nli repugnat in ratione entia:sicut talpi n5 repugnat visio inquantii animal, sic ec ipsa secunda intelligcita: quae est aliquod ens: non repugnat sibi quod sit essentia sub ratione qua ens.Et ideo priuata est sub ratione generinno tamen sub ratione speciei: sed ut sic quicquid potest habere ab aeter,no habet secunda via philosophoru.Et ideo opinio subtilis doctoris in octava distin .primi.q.t tenetis quodlibetem circa deu compositu esse ex actu Sc potentia sicut positivo de priuatiuo: est magis consona Auer. quam via sancti doctoris tenentis quodlibet citra deu compositum esse exactu do potentia tanquam positivo & positivo. In comen. y7.secundi de caelo dicit CG n.quod intelligetiae habre comς 37.

solicitudine erga nos. Huius oppositu habet. ra.meta. r. Soluitur se ricundu ipsum, niniet comme.37, Sermo dicens deu solicitari de istis: Gquae sunt hic quoquo modo verus est de quoquo modo salsus: na secundu specie solicitus est: no aute secunda indiuiduu hoc ide videtur senti. re ibide in c5nie. 2.& se do de anima co. 3 .Et videtur colligi posse etiade intelione philosophi in prooemio metaphysicae tenentis sapiciis esse omnia cognoscere ut cotingit. Secundu aute indiuiduu ista non coinoscitiva Co. sua c5.libri de diuinatioe dicit et, in prima philosophia est declaratu ui intelligentie abstractς intellignei naturas uniuersalta: αὐ habet virtute c5prenedete intelione Pticulare.Et subdit qae si intelligerent individuum: tunc necessario Clent materiales:pro quo debes scire Q cognitio singularis materialis scoen peripatheticos repugnat intellactim.via itellect': est n6 ex Pte qua singulare est sed ex parte qua materiale.Nacum essentia diuina sit lingularissima de actualimina n5 pos set intelligi ab intellectu diuino: si ungularitas' obiecti ab solii te repu/gnaret intellectioni: dixerunt ergo ista repugnatiam esse ex parte mate/riciquae habet oppositum Sc diuersum modu receptionis ab eo quod hahet intellectus.At ideo posuerunt nullu intellectum omnino a materia

separatum aliquod isto quae sunt lucintelligere: unde nec intellectus

88쪽

ee causalita intelli

Solutiones c5 tradictionum

Nens teste Auer. 3.de anima come. I'. Et Themisti is idem sentitin.'. anima su per expositione tex. 33.Solii aute illum intellectum materialia ista cognoscere posse dixerim qui aliqua cu materialibus hahet ligatura sicut est intellere λ potestatis in nobis: ille diminutus est saris δe infimus in genere abstractoru:& illi rapetit intellectio singularis:n5 unde intellectus: sed unde aphantasmatibus in intelligedo dependet: de fuit projpter hoc c5trouersia iter per atheticos antiquiores an intellect' nostee possit singulare cognoscere: dc quis sit modus quo cognoscitur: sicut recitat Commenta.tertio de anima c5men.'6.Et ideo caueant Burteiste sic nominales tenentes primu cognitum apudi intellectum esse iungulare

de intentione Philosophi:& CJmenta.Immo ista via est magis remota ab intentione istora:qua sit caelum a terra.Et si dixissent quod sit prima cognitum a sensu rectius Vtio dixissent. Et sicut rcdeamus ad propossi, intelligera tum nostrum:sequitur quod ii intelligentis intelligerent indiuidusi ma/rie: Sc eius teriale,materiales essent: quia oportet quod se haberentisicut homo in laudem/ intelle Hone singularis A sic patet quomodo omnia' sunt sub solicitu/dine de cognitione intelligentiarum sub ratione species: & non ratione H indiuidui. Sed contra ista determinatione instaturi quia praesuppono primo quod intelligentiauat per cognitionem: secundo suppono quod

concurrat ad causationem istorum: quae sunt hic per propositionξ famosam causa uniuersalis plus influit in effiectu qua particularis: ut habet auctor de causis:& etiam philosophus.8.phy. t .c5mr.38. tunc sic: causa/litas intelligentiae terminatur ad singulare:sed non terminatur ad singit, lare,nia mediante cognitione:quia cognitione causat: ergo sua cogni. Eo etiam ad singulare materiale terminatur. Dixerunt quidam ad hoe argumentum qui sunt magnae auctoritatis viri:quod in plus se extendis causalitas quam cognitio: lui alio modo causat: dc alio modo cogno sciti sed istam solutionem non potui unqua intelligere: quia aut volunt absolute causalitatem intelligentiae esse maioris ambitus qua cognitio, nem aut in comparatione:& primum quidem est falsum quia intelligeri . tia omnia cognoscit saltem sub rationibus specificismon tamen omnia causat: quia seipsam cognoscit:oc tamen non seisitam causat: si vero di, cunt quod istud habet locum in comparatione ad ea quae sunt hic: quae materialia sunt & causabilia:contra hoc arguo sic ei sectus non potest excedere suam causam:quia tunc secundum aliquid sui estet sine causa oportet igitur quod ad aequet suam causam:aut saltem quod eam non Oecedat tunc lic: cognitio intelligentiae Mi velle eius sunt adaequata causa actionis propriae intelligentiae erga inferiora:nam. 2 metaphv.commeo 3 6. non agunt nisi mediante velle,& intelligere: ergo in tantu actio projpria intelligentiae se extendet inquatum se extendit sua cognitio: quia aliter esse His vel quasi effectus suam causam veliquasi causam excede/retiquod est impossibile: ac prscipue in causis adaequatis. Forte dices quod ideo intelligentia aliter causat aliter cognoscit:quia cognoscisseipta sed causat cum alio: quia sol 5e homo generant hominem..Sed ina est fuga, licet stc fit: tamen propter hoc non euadis argumetum: quia cumo causalitatem propriam intelligentiae in illo priori in quo praece/dit causalitatem materialis agenus.Nam licet in eodem instanti tempo ris moueat primus motorix secundua motor in e sentialiter ordinari

tamen

89쪽

In dictis Auer. 6G

emen motio primi motoris praecedit natura motionem secundi moto/m. sicut patet. s. physicorim textus commento. 33. Et ratio est in promptu ibi: quia motor secundus non mouet nisi motus a primo: &non econtra.igitur motio illa primi motoris est natura prior: quia ista est dispositio prioris naturaliter ut dicit ibi Commenta. m commen. cum aliud fuerit ipsum elle:& non econtra: & hoc etiam patet.1 . meta. cap. de priori. tunc sic in isto priori intelligentia causati& n5 nisi cornitione x desiderio: sed ista non se extendunt usip ad singularia: ergo nec sua causalitas.Et ideo Argumentum iudicio meo concludit contra rei sponsionem nisi forte vellent isti ponere aliquam aliam potentia executi iam in intelligentiis aliam ab intellectu & voluntate: & merito illius dicant causalitatem se extendere in plus q' se extedat cognitio: quod est multiplicare entia sine necessitate:nec hoc via ii inuentum est in Aristo. hec in Auerivet aliquo peripathetico antiquo. E t ideo dico v causali, eas intelligentiae per se adaequatur suae cognitioni: sed per accidens causalitas excepit cognitione: pro quo debes scire u intelligentia & agens materiale faciunt unam causalitatem totalem respectu singularis effect' qui producituriquia singulariu sunt generationes: tamen effectus singit Iaritatem habet a materiali agente naturam vero habet ab intelligentia. unde ab intelligentia effectus iste non causaturinisi ut uniuersalis: quia effectuum uniuersalia causae sunt uniue sales. 2 physi. 33. ab agente au/rem materiali causaturivi singularis. intelligentia igitur causat ellcctum per se primo modo uniuersali sed per accidens sua causalitas ad singuὸ avitatem terminatur pro quanto simul concurrit: cum signato agente ad productionem tertij.Et ista est mens sincera Auer. super commenti Iibri. de divinatione: ubi facit digressionem de causis veri somnii: de in hoc gauisus est multum animus meus : esset tamen adhuc specu lationis iocus quomodo intelligantur dicta Averrois volentis intentiones uni/Dersales esse intellectas ab intelligentia: sed iistud declarabimus. o. me/taphysi .domino concedente.

In commen. i. huius secudi de caelo dicit Commenta. v eme huius c5M. ticorporis non est sensibile: sed ratione c oprelu nditur. Oppositum dixit se Primo caeli:commeto. . Soluitur, sensibile apud Auer est nc me mulὸ Itiplex,quando sumitur pro tangibili Et isto modo sumitur.' physic. comm . s ubi exponit sentibile pro tangibili: quando philosophus dixit:omne corpus sensibile habet udi Et ctiam hoc modos ipse primo caeli. contexto. 6s .Et sic etia sumitur, secudo de generati 5e. tex. ccimen .7.quado paute sumit sensidite pro naturali.&sic sumit in prolo.

zo Auerisuper primo physi. dum d.Res sensibiles sint substantia inius artis quandoqi sumi ἱ pro mobili. Et quando pro sens bili sensu quoγIibet: sic sun uri& de anima plerumqr: qualido P vero pro seni ilicensu visus tantum.& si d c oment .s. pnyiac.48. Corpus caeleste esse

sensibile sensu visus. Dieamus ergo, ii quaeratur absolute an cae, tarum sit sensibile Dicendu ip est bene sensibila.s pro naturali supponat.1imiliter si pro sensibili sensu visusmon autem eii sensi hile: si pro ta igi/ibili vel alio sensu perceptibili supponat. quantum ad intentione A uer.

hic sensibile capitur pro eo quod distinguitur contra illud quod est per rationem inuestigabile disci inutimide pro rMo d C Omenta luc, quod

90쪽

Solutio es co tradictionii

esse istius corporis, scilicet caelestis non est sensibile: s, d per ratione es/prehendit: quia elie eius est eise neutrum:quiavidelicet, neo graue ne tieue. Et m caelu sit istius naturae arguitiue hoc fuit cognitu a posterio. ribus procedendo non autem simplici cognitione sensitiva hoc cogno/sci potest: licet illa ad hoc sic occasio & origo.se modo applica: & die

consequenter ad contradictionis sormam.

. i. neratur ab uni ioco.Oppositu patet ibide de igne qui ex motu generaε dc de genitis per putredinem 7 meta. 23 Sc.Ir. Nisi esset 'i, illud habet iocum in substantijs perfectu:cui non est ignis.nam secundum ipsum. Dcae. com. 67.Elamenta sunt media inter substantiam & accides: simili, ter habet locum in generabilibus generatione non cessabili cui no sunt animalia generata ex putredine: quia mus genitus per putredinem. aut non generat:aut aliud generat quod non est mas: nem foemina: primo degeneratione animalium.capitulis: primo Sc. 16. de sic glosiat commenti istam propositionem. 7.meta is habet etiam alias glosas: de quiba vi M. Id mera.com.2 in limitationibus nostris satis diximus.c5M. t. In eodem coni. 2. d. π corpora cxlestia non agunt frigiditatem. Hars ius tamen oppositum ipse sentit. 2 cap. de substantia orbis. Soluitur Μ hic loquitur ex sententia propria Nam secundum ipsum corpora caele/stia non concurrunt ad frigiditarem.nisi priuatiue de comparative: quia ut ipse haberi caeli commen.9 Remotio a motu caeli dat grauitatem de quiete: A frigiditatem sicut vicinitas dat leuitate caliditate & motu: Thomas autem nititur improbare illam opinionem rationibus satis ap/parentibus de quibus diligens. Averro.ista consideret in.2. cap. de sub/stantia orbis. loquitur secundum astrologos unde ibi dicit censideran/tes autem in scientia astrorum longo tempore Vere dicunt. C5men. t. In come. I d.v sphera habet natura ut mouear secudu partes 5 n5 secundu tota.Hui'oppositu dixit. .phy xliij cd Themistiti. Sos uii.sphera moueε secudii partes quanta ad forma Sc subiectu.sed secudatotu no mutat locu secunda subiectu: sed solusecundu forma: corpora aut recta secundu tota mutare locu potituit:& secundu forma de secudia

subiectu. Et ideo hoc propria est soli spherico corpori taliter moueri. Aut dicas et loquiε secuda Themistixi: sed prima solutio magis placet. C5ω. o. In c5men.39.dicit Commentator T demonstrationes mathematicaei 1 non sunt miscendae naturalibus Huiuo oppositum d. f. meteotorum. csmen.primo, i. d. i, causae iridis possitne ex utram scietia assignari.Respondetur-dictum suum est verum hic: et non sunt inuicem miscendae rationes naturales cum mathematicis: nisi forte in casu quo causis ma/thematicis accidit quod sint propinquae causae rerum naturalium. scue dicit Commentator.s.physi.commeΠ-7 ratio alit es: quia unaquae a scientia ex proprijs mediis demonstrat. primo posterio. unde philosophus pleru*damnat Pythagoram.& Platonem &sequaces qui voluerunt migrare causas mathematicas loco causarum naturalium respectuo sensibilium essectuum. deri caeli comme. SI. Amor magistri:& Geo Vnde error metrice fecerut Platonem errare quia credebat res geometriae esse prinplatonis, cipia sensibilium: M primo meta comm .2 r. contingit antiquis quoa

non dicunt sermones conuenientes: & causa4 conuenienter: quia intro miser

SEARCH

MENU NAVIGATION