장음표시 사용
201쪽
eonte miram in ea praedictione eise , quae de duratione Judaeorum usque ad con summationem iaculi facta fuit. Quandaquidem expectatio Messiae , morum rituumque singularitas , persuasio verae Religionis, & demum mala , quae sust nent, in cau:sa sitisse dicuntur, cur Iudaei esse non desierint; atqui haec omnia talia sunt, ut nonnisi prophetice praevideri potuerint et ergo propter ea nihil supra humanam eoniecturam in illa praedictione esse , quae de duratione Ibidae rum usque ad consummationem saeculi facta fuit, inferri non potet . Minorem propositionem quoad singulas partes demonstro. Ut integra natio semper expectare perseveret, quod a multis seculis nunquam sibi adesse videt, quodque iam advenise , non solum maxima multitu
dine hominum contra ientientium certissime conititutum eIt , sed etiam variis multiplicibusque miraculis confirmatum , quorum Veritatem ipsa quoque, vel invita fateri debuit, supra omnem humanam coniecturam ei se . negari non potet . Hoc autem adhuc evidentius conliabit, si nulta unquam tempo e defiteis rint, qui errorem, quo involuta cli, ei detexerint . atque inaniis laverint; sed Judaei sium Messiam iam a multis seculis seu ira expect .int, eumque advenissietum auctoritate, tum rationibus co tria sentientiu .n , atque etiam te ilimonio miraculorum , eventuque rerum convicti ella deberent , si ad hanc rem iudicandam sanam rationem afferrente ergo in expectatione Messiae semper eosdem ella perllituros, nonnisi prophetice praevideri y ituit. Supra expectationem omnium erat quoque illud , gentem aliquam undequaque diffusam . ubique autem sine templa. atque sacrifiatis , mi illisque in locis sine magi: tris, & dactaribus , eamdemque aliorum d iminio subiectam ,
eosdem semper ritus servaturam , atque sequuturam prillina inllitula . &praecepta. Quandoquidem homines moribus Griim , quibuscum vivunt, saltem aliqua ex parte pariam per a suescere , experientia compertum habemus . At
vero populus Judaeonim quam Wis in regionibus di νersis , atque inter se longe dissitis dispersus sit, nullam unquam quoad ritus, de observantias cum ceteris nationibus communionem inivit , sed sua semper instituta servavit: ergo id in
eo contigit, quod praeter expectationem omnium erat t ergo ut hoc de eo praevideretur, prophetiae lumen necetrarium fuit .
Et re quidem vera undenam futurum fuisse , certo cognosci poterat , ut Iudaei ab obtervatione sitorum rituum nunquam recederent λ Profecto si iudicium huius nationis ex iis servi debet, quae antea ge serat, eam a stio inllittito aliquando desecturam exilli mandum fuit. Quandoquidem quam saepe ad idololatriam Iudaei defecerunt, moresque gentium imitati sunt ρ In Babylonica vero captivitate nonne cum iisdem etiam matrimonia contraxerunt ab λ apropterea, quam plerumque homines sequi eonsueWerunt, & Judaeis familiaris saepe fuit, ratio suadebat fore. ut inter alias nationes dispersi suos ritus diutius non retinerent. Postremo quae sit ni in hominum arbitrio posita . potissimum vero si a multorum iudicio pendeant, qui sequentibus aetatibus successuri sint , sine dono prophetiae certo nosci non possunt; sed tale est id , de quo agimus t emgo ut certo nolceretur, prophetiae donum necessiarium fuit. suam autem Religionem veram esse, Iudaei persuasum quidem habent; tamen quis in hac persuasione semper eos esse permansuros multo ante tempore Videre poterat λ immo quisham aequa ratione futurum ella non existimalset,
202쪽
ui pristinam Religionem relinquerent 8 Nam si aliquis quamdam nationem ubi que dispersam , ac inter eos commixtam , immo illorum quoque dominio subi ctam videat, qui alias, ac ipsa , leges sequatur , a pristina sua Religione su
eeta temporis defecturam esse , traud inepte coniecerit. Semel etiam ac alicu uaconditio nationis talis ella ponatur, naturaliter cognosci non potest , futurum esse, ut in sua Religione retinenda conitans perseveret. Judaeos ergo semper in eadem opinione perstituros, per prophetiam tantum p videri poterat. in sua autem Religione tuenda firmiores eos esse tuturos , qui propter illam iam a pluribus seculis multa, atque gravia mala sine ullo mictu , diutilitate patiuntur, nemini unquam verisimile esse poterit. amvis enim unus. aut alter fortasse adinveniatur, qui in confirmationem suae Religionis plura patiatur. etiamsi inde nullam utilitatem consequuturam esse videat; tamen ut ceteri quoque omnes exemplum eius imitentur, est supra fidem hominum . id vero dicendum erit, si illud quoque accedat, ut qui pro sua Religione tanta mala sullinent, neque praecipua munera sua: Religionis obire possint, & eorum maxima pars non sit imbuta litteris, nullosque doctores preceptoresve habeat. quibus imbuatur ; contra autem de falsitate erroris non stium ab extraneis si pius convicta fuerit, sed etiam a suis, atque ex iisdem primo Christiana Religio evidentissimis confirmata miraculis coaluerit λ Tandem quamvis ingenium Judaeorum tale fuerit, quale Spinosa supponit, anne inde sequitur, ut iden perseverare semper debuerit, & revera esse perseveraturum affirmari ab aliquo sine prophetica cognitione potuerit ae ergo Spinosa opponit, quum talia sint, ut sine prophetica cognitione praevideri nullo modo potuerint, non est , cur propter ea Judaeos perpetuo esse cluraturatos naturaliter cognosci potuisse effutiat. At vero cum Spinosa liberalius agamus, re nihil horum esse demus , quod naturaliter cognosci non potuerit. Quid λ Ex iis ne futurum esse , ut natio J daeorum semper duraret, coniici festasse certo poterat λ Profecto eos, qui, maxima miseria oppressi conspiciuntur, paulatim esse defecturos ratio valde probabilis tune potissimum suadet, quando nullum auxilium longa experientia temporum inde sibi praesto esse vident , unde adfuturum sperabant. Similiter illos citius extinguendos eme ptae aliis , qui selum cum sua gente, quae eosdem, ac ipsi . ritus sequatur , corinubia ineunt. nemo non cernit , quum disse ilius inde fiat, ut propagentur. is vero nationem illam omnino delendam eme non autumaverit, quae licet aliis servire cogatur, tamen semper obstinata in suo errore perseveret 8 I'ostremo quum nemo non sit, quem continuata mala non
frangant. si sine ullo fructu ea a se tolerari videat. quisque merito auspicari pote Ii futurum, ut tandem esse desinant, qui ita patiuntur. Tantum ergo Ebest, ut propter Spinose coniecturas Iudaeos semper eme duraturos quispiam aequa ratione divinare potuerit, quin potius ob eadem contra sentire oportebat. Anani autem exemplo, quod a runt, nihil Deissae proficere possunt . andoquidem undenam iisdem constat, Ananum , quae de destructione derusalem praevidit. naturaliter, & non revelante Deo, praevidi sep Profecto ratio , quam in promulgatione huiusmodi praevisionis eum sequutum cui se apud Josephum legimus, neque vulgaris, neque usitata filii: nam neque verberibus deterreri, neque promissis , neque donis induci unquam potuit, quin contra I
203쪽
nunquam voee desecit, sed etiam sub finem huius innullae praedictionis ma- ori distinctiorique clamavit mee . iapmpter dicendum est , sicuti variis in caelo apparentibus signis, ita etiam comminationibus huiusce hominis excidium Jeruntem Deum praedictum volui se . Res enim haec eii , quae ab hominum , libero arbitrio pendebat: nam necessario contingere debuisse , nunquam Dei stardemonstrare poterunt: sed quae ab hominum libero arbitrio pendent, naturaliter cognosci non pollunt, uti iam de monitravimus saJr ergo. Dices contra tertiam partem. Licet Gentes, quando Cirimis in terris vixit, Idololatriae quam maxime addictae essient , quum tamen tam Judaei ubique dispersi , quam Philosephi celebriores contra multiplicitatem Deorum aeriter pugnarent, intelligi facile poterat . aliquando futurum ei se , ut Ethnici idololatriam desererent, si nonnulli, ita ab eis fieri debere , persuadendum aggrederentur: ergo quae de eorum con ersione Chriitus praedixit , non divinitus praedixit. R. , tanta, tamque multa suisse, Wiae in conversione Gentium ad veri Dei
euhum concurrere debebant, ut ibium qui omnia regit, atque gubernat, eam praecognoscere , ct praeniinciare potuerit. Primo enim Gentes omni generi vo-Iuptatum, quibus praeter omnem rationem antea indulgebant, necella erat, ut simpliciter renunciarent, laboriosumque vitae genus amplecterentur. Commoda deinde vitae praesentis vel omnino negligere , vel parum curare oportebat, ut futura consequi missent. Tandem non 1blum futurum erat . ut patria infli- tuta relinquere deberent, sed etiam, si necella fulisset, iacturam visae subire. Pociusquam eam fidem relinquerent . quam semel amplexi fuerant. Hisce vero omnibus si illud quoque superaddas . propter unius Crucifixi amorem , quem fere omnes ludibrio habuerant , tanta, tamque gravia, atque difficilia ab eis facienda tui Te . dc quorumdam suasione virorum , qui tum litterarum expertes erant, tum potentia, atque opibus nihil poterant , eiusdem Crucifixi inititutis adhaerendum , tam aperte conliabit, ut nihil certius, atque evidentius constare possit, nihil magis contra omnem humanam coniecturam ese po .se . quam quod de Gentium conversiane Christus praedixit. Deinde quisnam tandem affirmare tanta confidentia poterat . quanta Christus affirmavit, Ecclesiam nunquam de
fecturam esse , quamvis pauci. qui dignitate , potentia , opibus , atque humana sapientia destituti erant, illius prima fundamenta iacere, atque eos propter suam praedicationem otia omnium in se susti pere deberent λ Superaddi ad illa alia quoque nrulta possent p verum haec sufficere putamus, ut quam futilia, ecinepta sint, quae a Delitis contra Chrilli prophetias obii eiuntur , unusquiique
Cont. N quae Chrii his praedixit, prophetico Iumine praevidisset , oporteret, ut omnia implerentur; sed non omnia impleta sunt i ergo . Prob. mi. Mu ei vocem Apollatorum non auaierunt, non omnes ea n fidem . quam praedicabant, receperunt, pluresque sunt, quibus Christi fides adhuc incognita eli , atqae nonnullis, qui tris crinita semel evasit. modo incognita eii r haec vero
omnia Chri iti praui et anibus contrista sunt r b ergo. R., nihil litarum huiusmodi e se , ut non impletum demonstrent . quod Christus de gentium conversi,ne praedixit. Ut omnibus indiscri ininatim Legem Evangelicam promulgarent, Chri itus quidem Apostolis praecipit ; verum inde
204쪽
consequens esse , nemo dixerit, ut nullus adinveniri debuerit . qui voeem Ap stolorum non audierit. Susiicit ergo tantum , ut infinitis prope in locis nomen
Dei, atque Rilii eius Apollati manifestaverint , in Asia, Affrica , atque Europa erexerint Ecclesias, in quibus eadem fidei dogmata crederentur, idem qite Deo cultus adhiberetur. His autem contraria non sunt, quae Apostolus saJex Psalmo I 8. refert; hoc eli: O quidem in omnem teream calvit sonus eo rum, in fines orbis terrae verba eorum. Quandoquidem haec verba ita aecipi debent. ut licet eo tempore, quo Paulus loquebatur, vox Apostolorum aut pci lbs Apollo los, aut per successores eorum omnes regiones non pervasi cset, quia tamen Paulas fuit se pervasuram , prophetico spiritu certissime prae videbat, ideo propter infallibilitatem Divinae prax, inationis ad significandum quod futurum erat, tempore praeterito usus fuit. Hanc autem dicendi ratio nem etiam David. ad cuius verba Apostolus spectavit, antea adhibuerat . vel
etiam dici poteti , hoc , quod Paulus de Apostolis assim at , ita intelligem
dum ei se, ur de praedicatione Apollolorum per eorumdem discipulos ad omnes Gentes, vel saltem ad praecipuam maximamque partem omnium gentium fama aliqua pervaserit, quamvis non apud omnes Ecesesia aedificata fuerit; quod i men aute saeculi consiimmationem implendum erit b . Deinde id quoque obter etur oportet. Christum . dum Apostolis praee. pit, ut docerent omnes Gentes. easque, si sibi a sentirentur, in nomine P tris , di F. lii, de Spiritus Sancti baptizarent , se cum iis usque ad consumma. tionem seculi futurum esse simul confirmasse. Quum erg3 Apolloli usque ad consummationem seculi perduraturi non et sent. consequens inde sit , ut praeceptum praedicationis non ad s,los Apollolas, sed etiam ad eos omnes pertinuerit, qui in locum Apostolorum succellari erant. Gentes autem aut omnes continuo eam fidem suscepturas, quam Apost Ii, eorumque succelsores promul Pturi eisent, aut in ea semel suscepta 1emper permansuros, non Elum Chri ilus non praedixit. sed contra eventurum eia se non obscure significavit. Nam quia futurum esse praevidit, ut praedicationi Apollolorum multi resilerent, ideo gravia mala ab iisdem sistinenda eise praemonuit. Simili ratione quia plures a vera fide desecti iros perspexerat, ideo Ecclesiae persequutiones pnaenunciavit , quas tamen nunquam contra eam Praevali turas , eodem tempore significavit . In quibus ergo gentibus sinquit S. Augustinus Epiit. No. num. 68. , ,, alias ep. 8o. nondum eit Ecclesia . oportet, ut sit, non ut omnes, qui ibiri fuerint, credant: omnes enim gentes promtisae sunt , non omnes hominesis omnium gentium . Num. o pacta igitur ab Apollolis eii praedicatis is lita compluta . quando adhuc uique sunt gentes quod certissmum eit -- is bis in quibus modo coepit , di in quibus nondum coepit impleri Non it is que sic dictum eth Amisolis i ic Eritis mihi testes in Perus lem , O iuri tota Iudaea, er Samaria , θ' usque ad extremum terrae, tamquam ipsi s is li . quibus tunc loquebatur, tanuum munus fuerint impleturi r sed sicut eis., solis videtur dixi ise , quod dixit: cd Ecce vobiseum fum usque in consum- , , mationem Ieculi r quod tamen eum universae Ecclesi. e pri misi se . quae, aliis, , morientibus, aliis naicentibus , hae usque in seculi consummationem Liura
205쪽
,, est, quis non intelligat y Sicut eis Sc illud ait; quod ad eos omnino non ,, pertinet, & tamen sic dictum est, tamquam ad solos etiam pertineret i ta is viideritis hae omnia , scitote, gina prope est in jauuis . Ad quos enimis hoc pertinet. nisi ad eos . qui in carne tunc erunt , quum omnia coniple- .i buntur anto magis illud , quod ex magna parte per eos agendum Lit, , , quamvis & polleris eorum eadem actio servaretur o. Quod autem se dixit Apollotus e b) 2 inquid non audierunt ρ tu omnem terram exiit sonus is eorum: quamvis loquutus ut pr teriti temporis verbis . tamen , quod futuis rum fuerat , dixit, non quod iam factum , atque completum . Sicut ipse sis Propheta, quo usus est teste , non ait i in omnem rerram exiturus, sedis exiit. inquit, sonus eorum, quod utique nondum factum erat, . Neque est, cur Deillae reponant, quae de suae Ecclesiae firmitate , deque
praedicatione doctrinae in universis orbe Christus praedixit , adhuc siispensa re manere t quandoquidem quum Ecclesia firmiter usque modo constiterit, timdes Evangelica ubique indesinenter praedicetur, conlequens inde est , ut quae Christus praedixit, multorum spatio annonim non sine Divino prodigio impleta sint. De eo autem, quod hac de re in posterum futurum ell, ex iis, quae iam fuerunt, coniicere recte pollamus. quia quod huc usque contigit, non sine peculiari Dei consilio, atque dispositione contigit.,, Quoniam igitur quae evenerunt inquit S. Juilinus Hologia I. nu. sa. ,, Iam omnia ostendimus praedicta. antequam evenirent , per prophetas fui L,, se, necesse est, ct ea, quae similiter praedicta sunt, ac aliquando evenient,
, , omnino eventura credere . Quemadmodum enim ea, quae jam evenerunt,
,, praedicta, ct ignorata evenerunt, ita & quae supersunt , quamvis ignoren
Deissa, quaηdo christi miracula eis opponimus , Evangelistas suam historiam
replesse miratalis. quibus tu e nulli essent qω contradicere possenι , reponere solent. Desperatae caussa ultimum hoc eorum effugium est, quemadmodum jam demonstravimus , cr sequenti quaslione . data opera , demonstraturi sumus , sed tale tamen, quo in hoc argumento , de quo agimus , nii non possunt. ovis enim tempore prophetias tum de dispersione Iudaeorum, tum de
xonversione Gentium scriptas fuisse praecupponant, semper oportet, ut fateantur, nonnisi ab eo inspirari potuisse , qui futura novit, cordaque hominum in sua manu habet. andoquidem per eas non solum quid prioribus Ecclesiae seculis , sed etiam subsequentibus futurisque omnibus Usque ad mundi consummationem tum Iudaeis , tum Gentibus eventurum esset . praedictum fuit. Hoc autem a solo Deo nosci potuisse , tam egrontes non erunt, ut in dubium re
Rursus ea etiam de caulla De istae miracula reiiciunt, sicuti iam observavimus, quia temporibus a nobis longe remotis contigerunt ; sed prophetiae nolira quoque aetate implentur, atque huius rei etiam ipsi testes esse poliunt,
206쪽
L I B E R I I I. immo vel inviti debente ergo hoc etiam effugio , lieet illud ineptum per se
sit, uti Iam demonstravimus, contra prophetias uti non possunt.
Desaram ergo nostri temporis incredulitatem nullo modo excusari posse . magis magisque semper constat.
andoquidem non solum evidentissima argumenta , ' quae pro Divinitate Revelationis tum ex doctrinae sanctitate , tum ex evidentia miraculorum de sumuntur, despiciunt , atque contemnunt; sed etiam nihili faciunt, vel saltem se facere demonstrant, quae a prophetiis accipiuntur, quamvis eorumdem etiam ipsi telles oculati ei se possint, immo vel repugnantes debeant.
DE AUCTORIEM LIBRORUM NOVI TESTAMENTI , EORUMDEMQUE DIUINA AUCTORITATE.
LIbros Novi Testamenti omnino Divinos esse . licet ex iis abunde eon ilet, quae in praecedenti quaestione diiseruimus nam ea doctrina Divina non else non poris , quae & praecepta sanctiminia continet, & miraculis , atque prophetiis comrmata est, cuius ite de Divinitate ex ipso rerum eventu dubitari non poteli ) : tamen nonnulla alia de eoni mdem Divinitate , &auctoritate librorum a nobis disserenda eme putamus , ut omnes cavillationes Dei ilarum , quamvis prorsus futiles eae sint, atque tales , quae in hominem sanae mentis nullo modo cadere poliunt. singillatim confutatae remaneant. iaerg tanta hujusmodi hominum audacia est, ut quae in Saeris litteris contianentur , humana ratione expendi velint ; idque solummodo uti divinitus inspiratum admittendum eme cicant , quod secundum noliram existimationem ad Dei hono m , & utilitatem hominum conferre pote ii, quod autem per ipsam rationem non manifellatur , recipi non debere , uti divinitus revelatum , licet in Sacris litteris saepe repetitum in Weniamus sa r ideo hunc eorum errorem articulo primo huius quae lionis refutabimus. Facile deinde esse effutiunt , ut homines decipiantur in iis, quae a Deo revelata esse dicuntur b) , eaque uti divinitus insipirata ipsi habeant, quae talia fortasse non sunt, atque iis Alictoribus tribuantur, quibus tribui non debent. Postremo fidem Auctorum Novi Testamenti suspeeum reddere conantur, ut eorum , quae illi scripsere , auctoritatem facilius elerare. & veritatem obscurare possuat c) I atque etiam ex ipsia scribendi ratione, qua Sacri Auctores usi sunt, eos non suilla divinitus inspiratos calumniandi occasionem accipiunt NJ . Quapropter postquam a Divi
Blountῖus, Hobbesius, Tolandus, Collitisius, atque uvoolstonus sunt a tisi . Consulatur Stach, set opus inseriptum et Ii Sem Lisererat de L' Eerisure Suinte cb. I. d Id Spinosa tentavit Traa r naia. Mit. cap. Iris & eum eo alii Deistae . 0 Inter ceterox Ita delitarit Auctor operia inseripti r Le Chramant te affin
eione que te mouis , uti constat ex hujus operis pag. I91. 2 1. 328. 3TI.
o Hoe proiecto est, quoa Spinosa ,
207쪽
Divitiae auctoritati rationem subjectam esse debere aria r. demonstraverimus . in a. iis Auctoribus libros Novi Tei tamenti tribui debere evincemus . quibus tribuuntur. deque Divina auctoritate eorum conitare evidentissimis testimoniis; in 3. nullum sulpicioni locum esse posse , quasi nos deceperint ; in non potuit te decipere alios, etiamsi voluissent; in s. in libris eorum nihil occumrere. propter quod de Divina inspiratione dubitari possit: in demum multa eorum, quae in hii loria Evangelica continentur, etiam testimoniis inimicorum Chrillianae Religionis confirmari posse.
NON solum rectae rationi non opponi contendimus , ut ipsa ratio Divinarum Scripturarum auctoritati subiiciatur , sed nihil magis elis posse sectinuum rectam rationem . Quaedam autem in Sacris litteris divinitus revelata continentur, quae etiam humana ratione investigari potiunt , sicuti Deum existere , Deum esse unum . aliaque sane multa , de quibus in turali The logia iam disputavimus i contra sunt alia quoque multa , quae excedunt om nem facultatem humanae nationis, neque per eam attingi possiunt. Hisce itaque aequum eue dicimus, ut intellectus noster subjiciatio quamvis ea per se attingere non possit. ΓaJ Hoc autem antequam demonstrare aggrediamur, illud obserpatum volumus , Duum sapientissime providentissimeque dispotuisse , ut ea quoque fide
credenda nobis proponerentur, quae humana ratione in velligari pollunt. an doquidem , uti recte monet S. Thomas I. eou. Genti cap. q. nutu. 3. ,, In e
, , fligationi rationis humanae plerumque falsitas admiscetur propter debilitatem ,, intellaetus noliri in iudicando . S phantasmatum permixtionem . Et ideo , , apud multos in dubitatione remanerent ea , quae sunt verissime etiam de- se monstrata , dum vim de monil rationis ignorant . N praecipue quum videant se a diversis , qui sapientes dicuntur, diversa doceri. Inter multa etiam ve- ., ra , quae demonlirantur , immiscetur aliquando aliquid falliam , quod non de- monil ratur, lud aliqua probabili. vel 1Ophillica ratione asseritur, quae in- , , terdum demonitratio reputatur. Et ideo oportuit per viam fidei, fixa ce , , titudine, iplain veritatem de rebus Divini, hominibus exhiberi . Salubriter ,, ergo Divina providit clementia , ut ea ut iam, qua ratio investigare potest, . , siue tenenda praeciperet . ut sic omnes de facili possent Divinae cognitionis . , participes cssis , S absque dubitatione , S errore , . Si autem sapientissime provisum fuit, ut ea quoque ad Dcum pertinentia fide tenerentur, quae humana ratione investigari pollunt; longe potiori jure idem quoque de aliis sopientissitae providentissimeque factum Diise dici uchet, quae stini si pra rationem humanam. Verum hac de re nunc dedita opera agendum est. PROPosietio. Ut intellectus etiam in iis per fidem subiiciatur auctoritati Divi
a) Ηἰe supponimus , quae sunt supra in respoisi mus ad objectiones contra Bae.
ratione in . non elle contra rationum , quenaad. lium , atque alios jam evicimus. modum lib. a. q. I. ar. I. ρ. a. pag. 4 a. di seq.
208쪽
Divinarum Scripturarum, quae sunt supra facultatem eius , rectae rationi est
Prob. prop. Fides est habitus mensis, quo inchoatur vita aeterea in nobis, faeiens xntellectum assentire non apparentibus faJ; sed nihil magis rationi e senum est, quam ut homo per ndem assentiatur iis . quae licet sibi non sint
apparentia, tamen ea divinitus revelata accepiti ergo ut intellectus etiam in iis subiiciatur auctoritati Divinarum Scripturarum, quae sunt supra facultatem eius, rectae rationi est omnino conforme. P . mi. Divina pro identia , alisque bonitate factum est, ut homo sit ordinatus ad consequendum in astera vita tale bonum, quale in praesenti experiri non poteit ΓbJ et ergo ut homo disceret, quid expetere , atque etiam consequi omni studio contendere deberet . mentela illius elevari oportuit in aliquid altius, atque siublimius , quam per humanam rationem excogitari possiti nihil magis rationi consentim est, quam ut homo per fidem assentiatur iis , quae licet sibi apparentia non sint. tamen ea divinitus revelata accepit. ia erga ad altius bonnm , ino,, quit S. Thomas I. eoni. Gent. cap. 3. nunt. 3. quam experiri in praesenti,, vita possit humana fragilitas, homines per Divinam providentiam ordinan-
, , tur ut in sequentibus investigabitur c oportuit mentem evocari in aliis, , quid altius , quam ratio nostra in praesenti possit pertingere, ut sie disceis rei aliquid desiderare . S studio tendere in aliquid, quod totum statum prae- ,, sentis vitae excedit. Et hoc praecipue Christianae religioni competit , quae,, singulariter bona spiritualia . S aetema promittit et unde S in ea plurim
humanum sensum excedentia proponuntur is .
Deinde quum Deus quoad omnia sit infinite persectus d , omnem eapaeitatem cognitionemque hominum necessario longe transcendetr ergo tunc tantum Deum cognoscimus, quando eum supra id omne ei se credimus , quod in m. In C c men-
stolus μbraeor. II. v. I. dicem I s autemo randarum obauntia rerum argumen. um nou apparentium . ita ad formam de .
finitionis redigi posse , scuta nobis proposita
est , tradit S. Thomas a. a. qu. 4. ar. I., in
quo illud quoque praeclare observat . per ea squae ab Apostolo hdei tribuuntur , ipsar a fidem disti ut ab opinione , suspicione . d bitatione , scientia , & intellectu , easque , quae a Sanctis Doctor bus de fide definitiones datae sunt , esse Ouamdam explieationem illius , qvie ab Apostolo tradita fuit .
fiturae vitae statu duabus ultimis quaestionibus rarao a Naturalis disseruimus . Sed ne cui sorte contraria videantur haec duo, quae ibi naturali ratione de suturae uitae beatitudinee 'lmus , hἰe autem suturae τἰtae felicitatem aliquid altius , & sublimius esse affirmamu , quam per humanam rationem excogitari possit et ne haec , i aquam , alicui videantur inter se pugnare , operae pretium est animadvertere , illic a nobis de ordine natu
tali actuni fuisse , hie autem agi de ordine supereaturali ι euius duplicis ordinis d serimen subtiliter explieat Melehior Canus
de Lins Theolo eis lib. I a. cap. 4. Deinde multa sunt, quae nauirali ratione demonstram tur , quia intellectus jam aliunde per fidem assequutus est rerum certitudinem , sine qua mens hominum ipsa rerum obscuritate haereret , partim illationum serie implIearetur , neque ad demonstrationem concladendam pervenire posset . Adeatur valle chius . IH Faniamenti dem Re elono lib.
a. cap. I. s. , ubi etiam Lokii testim niam affert hanc ipsam veritatem confitentis. Denique nulla comparatio est inter erin ti
nein illam qualemctimque , ansvstam , di sterilem , quae de filiora vita etiam illo modo naturali explieari potest , & eam cogniti trem , quae de ipsi Divinitatis natura , deinque mediis asse.luendae felicitatis aeternae hahetur per fidem , per quam fidem inchoatue
I a Naturesis lib. a. qu. 3. ar. I. & a. um disputavimus .
209쪽
mentem nostram cadere potes tr ergo ut intellectum nostrum iis subiiciamus , quae divinitus revelata accepimus. licet ea assequi nostra cognitione non ponsimus, ab ipse amore veritatis inducimur , , . Eit etiam necessiarium c inquitis S. Thomas laud. cap. nu. I. huius veritatem ad credendum hominibus pro- is poni ad Dei cognitionem veriorem habendam. Tunc enim Glum vere ,, Deum cognoscimus, quando ipsum esse credimus supra omne id , quod deis Deo cogitari ab homine possibile est, eo quod naturalem hominis cogni- tionem Divina subitantia excedit, , . apropter, , in i lanae mentis iunt ut inquit S. Cyrillus Alexand. Aduersus Antro mo Vbitura li. unico ca. I. , , di subtili intellectus acie ineffabilis Divinitatis rationes contemplantur , vi- , , dent ipsam omni quidem creatura eminentiorem , omnemque etiam acut L, , simum intellectum exsuperantem. & corporea imaginatione superio e n , is quemadmodum sapientissimus Paulus inquit. a lumen inaccestibile inhab is tantem . Porro si lumen, quod ipsam circumfulget, inaccellum est, quo pa- ,, eto eam intueri quispiam possit Demum per hoc quod noller intellectus auctoritati Divinarum Scriptur rum quoad omnia si ibjiciatur , nobis cavemus a periculo prAsumptionis , in quod facile prolabimur, dum plus, quam par est , de viribus nostri ingenii praesumentes , cognitionem Divinae naturae , quae comprehendi noli poteii , nos alsequutos futila falso putamus , atque id falsum esse ducimus , quod de ea a nobis non perspicitur , verum autem . quod conspicere ipsi nobis videmur. ,, Sunt enim quidam suti recte observat S. Thomas lata c. n. ad tantum de ibo ire
,, nio praesumentes , ut totam naturam Divinam se reputent suo intelLctu polle me. tiri, aestimantes scilicet totum esse verum , quod eis videtur . di falsum . quod ,, eis non videtur. Ut ergo ab hac praesumptione humanus animus liberatus ad moe,, dellam inquisitionem veritatis perveniat, necessarium filii homini proponi quae- is dam divinitus, quae omnino intellectum ejus excederent, , . Hinc S. Augustinus lib. De se antis. anima nu. I 2. A Auctoritati , inqu1t, credere magnum
,, compendium est, di nullus labor: quod si te delectat, poteris multa lege- ,, re , qaae magni de divini viri de his rebus necessiaria quae videbantur , L se lubriter imperitioribus quasi nutu quodam loquuti sunt, credique sibi volu ,, luerunt ab iis, quorum animis vel tardioribus , vel implicatioribus alia fa-
is lus eise non posset. Tales enim homines, quorum profecto maxima multitu- , , do eli, si ratione velint verum comprehendere . similitudinibus rationum nisis cillime decipiuntur , ct in varias noxiasque opiniones ita labuntur, ut emem se gere inde , ac liberari aut nunquam , aut aegerrime queant is . Hoc autem si contingere facile poteit quoad multos , immo quoad maximam milititudinem a hominum , etiamsi de iis agatur, quae non superant vires ingenii nostri a nonne sine ulla dubitatione continget si quispiam , Divina auctoritate contempta , ad ea quoque per se pertingere se posse praefamat , quae sunt posita supra iseognitionem illius p inlapropter si qua diu intelligere sincere non possumus , uti
habet idem S. Doctor De Utilitate credendi nu. 3 ., auctoritate quidem decipi mih vum est , sed certe miscrius non moveri ; omnium prosecto miserrimum in felicissimumque erit, tunc quoque alictoritati nolle subjicere intellectum , quan--a est certa, atque in fallibilis, deque pis agitur, quae per nos nullo modo assequi pol sumus .
210쪽
Et re quidem vera licet testes eorum esse possimus, quae non sunt remo ta a senIibus nostris vel exterioribus . vel interioribus ἶ eorum tamen , quae non sibsunt . nec subella potuerunt nostris sensibus exterioribus . vel interi riobus, fieri non poteit, ut simus testes. Hi ne vero eli, ut de his telliminnium aliorum requiramus, eisque eredamus, quos ea sensu perspexit se dubita re non possumus. Qito ergo potiori jure quoad invisibilia, quae omnino sunt sipra nostram cognitionem posita, iis nos credere, firmissimamque fidem praestare oportet, qui haec omnia collustrati Divino lumine certissime didiceri , atque sibi divinitus revelata nobis fideliter tradiderunt λ,, Hic prius per P - ,, phetas inquit s. Augustinus De civitate Dei lib. 1 I. cap. 3. deinde per se ,, ipsum , postea per Apostolos, quantum satis esse iudicavit, loquutus, etiam is Scripturam condidit, quae Canonica nominatur, eminentissimae auctoritatis .is fidem habemus de his rebus, quas ignorare non expedit, nec per nosmet is ipses nosse idonei sumus. Nam si ea sciri polliunt, testibus nobis, quae r is mota non sunt a sensibus noliris, sive interioribus, sive etiam exterioribus τ,, unde & praesentia nuncupantur , quod ita ea dicimus esse prae sensibus, Gis cui prae oculis, quae praelio sunt oculis: proficto ea, quae remota sunt Gari sensibus nostris, quoniam nostro testimonio se ire non pollumus , de his alios , , teites requirimus , eisque credimus, e quorum sensibus remota esse , vel min, se non credimus. Sicut ergo de visibilibus , quae non vidimus. eis credimus. ,, qui viderunt, atque ita de ceteris. qtiae ad suum quemque sensiim corporis,. pertinent; ita de his, quae animo, ac mente sentitintur quia di ipse rinis ctissime dicitur sensus, unde S sententia voeabulum accepit hoc est de , invisibilibus , quae a nostro sensit interiore remota sunt, iis nos oportet cmis dere, qui haec in illo incorporeo lumine disposita didiceriint , vel manentia ,, contuentur, , . Unde ex uno homine, sicuti prosequitur idem S. Doctorii. ra. De Civitate Dei cap. s. nu. a. ., Qtiem primum Deus condidit, genus humanum , sumpsit exordium secundum Sanctae Scripturae fidem, quae mirabilem aucto , , ritatem non immerito habet in orbe terrarum , atque in omnibus gentibus, , quas sibi esse crediturias inter cetera vera, quae dixit , vera Divinitate o praedixit ,, . Ex eo autem, quod multa eomm . quae nobis divinitus revelata sunt, supra nostram cognitionem posita sint, Divinitati Scripturarum aliquid detrahi nemo PutaVerit , . Quemadmodum enim providentia sicuti habet origo,, nes De Principiis lib. q. nu. 7. . apud eos qui eam probe perceperunt, nihil ,. quidquam capit detrimenti ob ea, quae non comprehenduntur ; ita neque
,, tiripturae Divinitati per eam totam diffus, quidquam detrahitur ex eo . A quo ingenii nostri imbecillitas in unaquaque dictione minime possit pervenire,, ad arcanum sententiarum splendorem in humili , 8e abiecta loquutione deis litescentem et ca Habemus enim thesaursim in vasis fictilibus , ut sublimitasse virtutis Dei fulgeat O non putetur esse ex nobis hominibus. Nam si tritae ,, inter homines demonstrationum viae nostris libris insertae convertissent huma- ,, num genus, merito quis si spicari potuisset fidem nostram in humana s se pientia , di non in virtute Dei sitam esse . Nunc vero cuilibet oculos attolisse lenti perspicuum est, non in persita sibilibus positam fuisse sapientiae verbis, si sed in ostensione spiritus, & virtutis, , .